NH

ÊN

CHÛ

ÁNG

& SÛ

Å KIÏÅN

30/4/1975 30/4/2015

21

Möåt ngaây cuöëi nùm 1969, khi àang miïåt maâi trïn

giaãng àûúâng Àaåi hoåc Y Haâ Nöåi, cêåu sinh viïn nùm thûá 4 Àùång Ngoåc Huâng vaâ baån beâ nhêån àûúåc lïånh töíng àöång viïn nhêåp nguä. Gêìn möåt trùm baác sô tûúng lai lïn àûúâng vaâo chiïën trûúâng maâ haânh trang coân coá thïm nhûäng cuöën saách, quyïín vúã ghi lúâi giaãng cuãa thêìy cö. Boã laåi phña sau bao thaáng nùm àeân saách, nhûäng sinh viïn y khoa chûa kõp hoaân thaânh khoáa hoåc, chûa kõp nhêån têëm bùçng töët nghiïåp vêîn àêìy nhiïåt huyïët lïn àûúâng búãi, trong têm trñ hoå luön thöi thuác möåt àiïìu, àûúåc cuâng chung sûác giaânh laåi hoâa bònh cho àêët nûúác.

Sinh viïn Àùång Ngoåc Huâng àûúåc àiïìu vïì laâm nhiïåm vuå taåi chiïën trûúâng B1 maâ ngaây nay vêîn àûúåc moåi ngûúâi nhúá túái vúái tïn goåi Khu 5. Tûâ chaâng sinh viïn coá gûúng mùåt thû sinh vaâ voác ngûúâi nhoã nhùæn, Huâng trúã thaânh chiïën sô aáo trùæng taåi bïånh xaá B23, tónh àöåi Quaãng Ngaäi vúái quên haâm chuêín uáy. Sau thúâi gian ngùæn, Huâng àûúåc àiïìu àöång lïn vuâng nuái quanh àónh Caâ Àam (Quaãng Ngaäi) heão laánh, núi àaä gùæn boá vaâ chõu nhiïìu àau thûúng suöët dùåm daâi cuöåc khaáng chiïën chöëng Myä cûáu nûúác cuãa dên töåc. Àõa hònh hiïím trúã, rûâng nuái àiïåp truâng naây trúã thaânh thiïn la àõa voäng àöëi vúái keã thuâ, che chúã cho böå àöåi vaâ cuäng laâ núi chaâng trai treã Àùång Ngoåc Huâng khön nguöi aám aãnh vïì nhûäng thûúng bïånh binh cuâng sûå taân phaá kinh khuãng cuãa bom àaån.

Ngaây coân trïn ghïë nhaâ trûúâng, Huâng chó biïët àïën chiïën tranh qua nhûäng baâi baáo, giúâ têån mùæt chûáng kiïën

cuöåc chiïën vúái vö vaân àau thûúng, mêët maát, traái tim ngûúâi lñnh treã khöng khoãi thùæt laåi trûúác nöîi àau vaâ sûác chõu àûång cuãa àöìng àöåi…

Àïm êëy, Trung àoaân baão vïå haânh lang vuâng Quaãng Ngaäi coá 6 chiïën sô cêìn phaãi phêîu thuêåt. Nhúá laåi ca bïånh àùåc biïåt àïm àoá, Thiïëu tûúáng Huâng kïí: “Ngûúâi thûúng binh àoá tïn laâ Hoaâng Cöng Trêìn, bõ vïët thûúng vúä khúáp haáng vaâ nhiïìu vïët thûúng khaác. Nhûng àöìng chñ êëy laåi khöng húåp taác chûäa bïånh vò tinh thêìn bõ aãnh hûúãng do ngûúâi yïu chia tay. Tûâ ngûúâi khoaãng 58kg, Trêìn suát chó coân 38-39kg. Luác bêëy giúâ chuáng töi phaãi baân moåi caách àïí cûáu chûäa thûúng binh naây. Ngaây àoá nhûäng cuöën saách nhû “Theáp àaä töi thïë àêëy”, “Ruöìi Trêu” àaä giuáp chuáng töi àõnh hûúáng tinh thêìn cho Trêìn vaâ cêåu êëy àaä hiïíu ra duâ thïë naâo thò lyá tûúãng vêîn laâ phaãi vûún túái tûúng lai. Giûäa nhûäng nùm 80 cuãa thïë kyã trûúác, töi coá vïì quï Trêìn úã thõ trêën Thùæng (tónh Bùæc Giang), thêëy cêåu êëy coá cuöåc söëng rêët töët maâ mûâng”.

Nùm 1972 laâ thúâi àiïím diïîn ra nhûäng trêån àaánh lúán. Quaãng Ngaäi bõ chia cùæt, àûúâng 1 laâ núi quên àõch thûúâng xuyïn thaã bom, bùæn phaá nïn böå àöåi chó coá thïí lïn àûúâng taác chiïën vaâo ban àïm, coân ban ngaây laåi hoaåt àöång saát biïín. Caác cuöåc chiïën thûúâng diïîn ra khoaãng 4-5 giúâ saáng, rêët nhiïìu böå àöåi bõ thûúng nhûng àïí àûa àûúåc lïn bïånh xaá trïn rûâng àiïìu trõ vö cuâng khoá khùn vò ban ngaây àõch quêìn thaão dûä döåi. Huâng àïì àaåt vúái cêëp trïn cho töí phêîu thuêåt A100 xuöëng chöët saát biïín àïí kõp thúâi cûáu chûäa thûúng binh.

Tûâ nùm 1970-1975, baác sô Huâng laâ ngûúâi duy nhêët coá khaã nùng tiïën haânh caác cuöåc phêîu thuêåt taåi chiïën trûúâng Quaãng Ngaäi khöëc liïåt. Anh liïn tuåc cú àöång di chuyïín àïën nhûäng núi àûúåc baáo trûúác seä diïîn ra trêån àaánh àïí laâm nhiïåm vuå. Àïm ài böå bùng rûâng, ngaây àûáng möí, àöi chên phöìng röåp nhûng chûa phuát giêy naâo khiïën ngûúâi chiïën sô aáo trùæng naãn loâng. Thaáng

4/1974, baác sô Àùång Ngoåc Huâng trúã thaânh àaåi biïíu tham dûå Àaåi höåi Anh huâng chiïën sô Thi àua Quên khu 5, úã tuöíi 27.

Nhòn gûúng mùåt höìn hêåu, daáng ngûúâi nhoã nhùæn cuãa Thiïëu tûúáng Àùång Ngoåc Huâng, ñt ai ngúâ àûúåc sûác chõu àûång cuãa öng khi traãi 4 ngaây àïm liïn tuåc àûáng cûáu chûäa cho caã trùm thûúng binh. Àúåt àoá, nùm 1972, tónh àöåi Quaãng Ngaäi phöëi húåp vúái Sû àoaân 2 töí chûác chiïën dõch àaánh àõch tûâ Ba Tú, Möå Àûác àïën Àûác Phöí. Cuöåc chiïën diïîn ra dûä döåi vaâ taân khöëc. Coá thúâi àiïím chó 2-3 ngaây, hún 300 thûúng binh àûúåc döìn dêåp chuyïín vïì àöåi phêîu nhoã beá cuãa öng

KYÁ ÛÁC CHIÏËN TRANH cuãa Thiïëu tûúáng Quên y

Tiïëng bom rïìn, àaån nöí, sûác chõu àûång cuãa thûúng binh, maâu xanh

baát ngaát núi nuái rûâng vaâ tònh àöìng àöåi trong

cuöåc chiïën hún 40 nùm trûúác nhû döåi vïì trong àöi mùæt cuãa võ Thiïëu tûúáng àaä tûâng phêîu thuêåt cho haâng ngaân ngûúâi lñnh khi töi àûúåc nghe öng kïí vïì nhûäng thaáng nùm tuöíi treã öng àïí laåi núi chiïën trûúâng khöëc liïåt. Öng laâ Thiïëu tûúáng Àùång Ngoåc Huâng, nguyïn Giaám àöëc Bïånh viïån Quên y 103, nguyïn Phoá Giaám àöëc Hoåc viïån Quên y.

THAÁI HAÂ

àûáng bïn búâ söng Vïå. Kheä nhñu maây khi nghô

vïì quaá khûá, Thiïëu tûúáng Huâng traãi loâng: “Cuöåc chiïën möîi ngaây möåt khöëc liïåt, mêët maát àau thûúng diïîn ra tûâng phuát àaä àùåt nhûäng ngûúâi lñnh khoaác aáo blouse nhû chuáng töi vaâo thïë chó tiïën, khöng àûúåc luâi cho duâ kiïåt sûác, àïí maáu cuãa àöìng àöåi àaä àöí xuöëng khöng trúã thaânh vö ñch”. Luác àoá, baác sô Huâng àïì nghõ moåi ngûúâi khêín trûúng lêåp 7 baân möí liïn hoaân. Goåi laâ baân möí nhûng chó laâ nhûäng thanh tre gheáp laåi thaânh caái choäng. Duy nhêët böå duång cuå möí àïí tiïën haânh phêîu thuêåt cho caác thûúng binh. Cûá xong möîi ca, duång cuå laåi àûúåc rûãa, luöåc trong nöìi nûúác söi uâng uåc àïí tiïåt truâng vaâ laåi möí tiïëp. Ngaây êëy, baác sô vaâ y sô tûå pha chïë dõch truyïìn, chuã yïëu laâ huyïët thanh mùån vaâ ngoåt. Thuöëc khaáng sinh quaá haån sûã duång vêîn phaãi duâng vò thuöëc men thiïëu trêìm troång. Chó khêu nhiïìu luác laâ chó may quêìn aáo hoùåc nhûäng súåi chó baåt duâ cuãa Myä. Thuöëc gêy mï rêët hiïëm nïn chó coá thïí gêy tï taåi chöî àïí möí. Nhiïìu ca möí lúán nhû möí buång, khêu vïët thûúng gan, maåch maáu cho thêëy sûác chõu àûång cuãa böå àöåi phi thûúâng thïë naâo khi hoå phaãi cùæn rùng chõu àau àïí cuöåc möí àûúåc hoaân thaânh. Baác sô cuäng khöí khöng keám gò böå àöåi. Àöi luác nhûäng nguyïn tùæc cuãa ngaânh y khöng thïí àûúåc àaáp ûáng trong chiïën trûúâng. AÁo duâng àïí mùåc trong quaá trònh phêîu thuêåt chó coá möåt chiïëc nïn thêëm àêîm maáu thûúng binh, cûá lúáp maáu naây chûa kõp khö àaä thïm lúáp maáu khaác phuã lïn. Baác sô Huâng chó uöëng sûäa vaâ nûúác àûúâng giûä sûác àïí khoãi guåc ngaä.

Hoâa bònh lêåp laåi, khi trúã thaânh baác sô chuyïn phêîu thuêåt löìng ngûåc tim maåch sau thúâi gian hoåc vaâ baão vïå luêån aán Phoá Tiïën sô taåi Liïn Xö, baác sô Huâng caâng thêëm thña nhûäng vêët vaã khoá khùn

trong thúâi chiïën àaä cho mònh thïm kinh nghiïåm vaâ baâi hoåc úã hiïån taåi.

Kyá ûác khöng thöi chaãy trong öng: “Luác êëy cú thïí raä rúâi nhûng tinh thêìn lïn rêët cao vò bùçng moåi giaá mònh phaãi cûáu àöìng àöåi. Sau 4 ngaây àïm cùng sûác cûáu chûäa cho thûúng binh, quaá mïåt töi lao vaâo buåi rêåm nguã. Tónh dêåy thêëy kiïën bu àêìy vò aáo quêìn thêëm àêîm maáu. Töi lao xuöëng söng Vïå tùæm, maáu loang àoã mùåt nûúác. Khoaãnh khùæc àoá khöng thïí naâo quïn suöët cuöåc àúâi töi búãi sûå hy sinh cuãa àöìng àöåi hiïån hûäu vaâ thêëm àêîm cú thïí mònh”. Maáu cuãa àöìng àöåi thêëm vaâo öng, vaâo traái tim cuãa ngûúâi lñnh - baác sô àaä goáp cöng sûác mònh ài qua cuöåc chiïën tranh taân khöëc, àïí thúâi bònh öng laåi quay vïì tiïëp tuåc cöng viïåc cûáu ngûúâi.

Töi nhòn öng, nghô hùèn niïìm vui cûáu ngûúâi àuáng nhû thiïn lûúng vaâ traách nhiïåm thêìy thuöëc laâ lúán lao, nhûng vïët maáu loang cuãa nhûäng ngûúâi lñnh cho ngaây mai yïn bònh êëy khöng thöi cûåa quêåy trong nöîi nhúá hún 40 nùm qua, àeo baám vaâ dêëy lïn trong öng nöîi day dûát cuäng nhû yá thûác traách nhiïåm. Vïåt maáu loang êëy laâ aánh saáng nhên vùn dùçng dùåc hûúáng àöi baân tay tûâng thêëm maáu chiïën trûúâng cuãa öng ài tiïëp vaâo thúâi bònh vúái haânh xûã vaâ nghô suy cao caã khöng theån vúái loâng mònh, vúái kyâ voång cuãa bao ngûúâi khao khaát söëng àïën chaáy loâng, döåi lïn tûâ nhûäng àöi mùæt cêån kïì caái chïët aám aãnh öng hún 40 nùm trûúác trïn baân möí daä chiïën úã nhûäng caánh rûâng kheát leåt muâi bom àaån. Àïí giúâ àêy, sau böån bïì cuöåc söëng, öng vêîn daânh khoaãng thúâi gian quyá giaá gùåp gúä vaâ nhúá vïì nhûäng àöìng àöåi àaä cuâng öng ài qua cuöåc chiïën tranh taân khöëc, àïí hoaâi niïåm vïì nhûäng ngûúâi àöìng chñ àaä ngaä xuöëng khi tuöíi àúâi coân quaá treã... n

cuãa Thiïëu tûúáng Quên yTiïëng bom rïìn, àaån nöí, sûác chõu àûång cuãa thûúng binh, maâu xanh

Baác sô Àùång Ngoåc Huâng (giûäa) taåi chiïën trûúâng Khu 5

Baác sô Àùång Ngoåc Huâng (bïn traái) vaâ àöìng àöåi taåi Àaåi höåi Anh huâng Chiïën sô thi àua cú súã Quên khu 5 thaáng 4/1974

Baác sô Huâng trong möåt ca phêîu thuêåt cho thûúng binh

Maáu cuãa àöìng àöåi thêëm vaâo öng, vaâo traái tim cuãa ngûúâi lñnh - baác sô àaä goáp cöng sûác mònh ài qua cuöåc chiïën tranh taân khöëc, àïí thúâi bònh öng laåi quay vïì tiïëp tuåc cöng viïåc cûáu ngûúâi.