110
1 laifo;"rL !=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/cfof]hgf ;+lIfKt kl/ro 3 @=cfof]hgf d"NofÍgsf d'Vo p2]Zox? 4 #=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] d"NofÍg If]q 4 $=lalw / kFx"r 4 $=! ;fGble{stf - Relevancy _ 5 $=@ k|efjsf/Ltf - Effectiveness _ 5 $=# sfo{bIftf - Efficiency_ 6 $=$ k|efj - Impact_ 6 $=% lbuf]kgf -Sustainability_ 7 % = cfof]hgf, pkcfof]hgf Pjd\ 3/w'/L:t/df d"NofÍgsf] cjwf/0ff 7 ^= tYofÍ ;+sng lalw 8 -s_ gd"gf lhNnf 5gf}6 8 -v_ lhNnf leq /x]sf d"=>[=df cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3sf] ;+Vof lgwf{/0f 13 -u_ ls;fg ;d"x , s[lif ;xsf/L , lglhkmfd{ / pTkfbs ;+3sf] 5gf}6 14 -3_ 3/w'/L 5gf}6 14 -ª_ cfof]hgf cGtu{tsf d"No >[Înfsf] k|ltlglwTj 16 &= tYofÍ ;+sng lalw tyf dfWod 17 -s_ 3/w'/L k|ZgfjfnL 17 -v_ ;+:yf ;e]{If0f kmf/d 17 -u_ hflgkmsf/;Fu cGt/aftf{ - KII_ 17 -3_ ;fd"lxs 5nkmn { Focus Group Discussion FGD} 18 -ª _ :ynut e|d0f / cjnf]sg - Field Observation _ 18 -r_ ;kmntfs]f syf / s]; :68L - Successful Stories / Case Studies _ 18 *= k|ZgfjnL tyf u"0f:t/Lo ;"rgf ;+sng lat/0f tflnsf 19 (=låtLo tYofÍ ;+sng 20

laifo;rL !=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/cfof]hgf ;+lIfKt kl/ro 3 4 · 1 laifo;"rL !=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/cfof]hgf ;+lIfKt kl/ro 3 @=cfof]hgf d"NofÍgsf d'Vo p2]Zox? 4 #=Joj;flos s[lif

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1

    laifo;"rL

    !=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/cfof]hgf ;+lIfKt kl/ro 3

    @=cfof]hgf d"NofÍgsf d'Vo p2]Zox? 4

    #=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] d"NofÍg If]q 4

    $=lalw / kFx"r 4

    $=! ;fGble{stf - Relevancy _ 5

    $=@ k|efjsf/Ltf - Effectiveness _ 5

    $=# sfo{bIftf - Efficiency_ 6

    $=$ k|efj - Impact_ 6

    $=% lbuf]kgf -Sustainability_ 7

    % = cfof]hgf, pkcfof]hgf Pjd\ 3/w'/L:t/df d"NofÍgsf] cjwf/0ff 7

    ^= tYofÍ ;+sng lalw 8

    -s_ gd"gf lhNnf 5gf}6 8

    -v_ lhNnf leq /x]sf d"=>[=df cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3sf] ;+Vof lgwf{/0f 13

    -u_ ls;fg ;d"x , s[lif ;xsf/L , lglhkmfd{ / pTkfbs ;+3sf] 5gf}6 14

    -3_ 3/w'/L 5gf}6 14

    -ª_ cfof]hgf cGtu{tsf d"No >[Înfsf] k|ltlglwTj 16

    &= tYofÍ ;+sng lalw tyf dfWod 17

    -s_ 3/w'/L k|ZgfjfnL 17

    -v_ ;+:yf ;e]{If0f kmf/d 17

    -u_ hflgkmsf/;Fu cGt/aftf{ - KII_ 17

    -3_ ;fd"lxs 5nkmn { Focus Group Discussion FGD} 18

    -ª _ :ynut e|d0f / cjnf]sg - Field Observation _ 18

    -r_ ;kmntfs]f syf / s]; :68L - Successful Stories / Case Studies _ 18

    *= k|ZgfjnL tyf u"0f:t/Lo ;"rgf ;+sng lat/0f tflnsf 19

    (=låtLo tYofÍ ;+sng 20

  • 2

    -s_ k|ltj]bgx?sf] ;ldIff - Desk Review _ 20

    -v_ tYofÍ k|zf]wg tyf laZn]if0f 20

    -u_ d'NofÍg glthfx?sf]tYoflÍs/0f tyf :t/Ls/0f 20

    -3_ d:of}bf k|lta]bg 21

    -ª_ /fli6«o:t/sf] sfo{zfnf uf]li7sf] cfof]hgf 21

    -r_ d"n clGtd k|ltj]bgdf k|fKt ;"emfjx?sf] ;dfof]hg 21

    -5_ ;f/f+z k|lta]bg 21

    -h_ d"NofÍg cWoog sfof{Gjog of]hgf 21

    !)= d'NofÍg ;e]{If0f sfof{Gjog tflnsf @) 22

    !!= d"NofÍg 6f]nLsf] agf]6 23

    !@=u0f:tl/o tYofÍ cg'udg / k'g/fjf]ns 23

    !#= ;+rf/ cfbfg k|bfg /0fgLlt 23

    !$= ;Defljt hf]lvd / Go"\gLs/0f /0fgLlt 24

    !%= d"NofÍg of]hgf 24

    !^= laZn]if0f tl/sf 28

    !&= ;e]{If0f 6f]nL 28

    !*= :ynut e|d0f sfo{qmd tflnsf 30

    !(= d"NofÍg ;e]{If0f tflnd sfo{qmd 31

    kl/lzi6 ! M 5gf}6 k|s[of 33

    kl/lzi6 @ M 5gf}6 ePsf d"=>[= cfa4 ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3x? 57

    kl/lzi6 # M 3/w'/L k|ZgfjnL -k|ToIf nfeu|fxL_ 67

    kl/lzi6 $ M 3/w'/L k|ZgfjnL -u}/ nfeu|fxL_ 79

    kl/lzi6 % M;+:yf ;e]{If0f kmf/d 89

    kl/lzi6 ^ M hflgkmsf/;Fu cGt/aftf{ 105

  • 3

    kl/lzi6 & M ;fd"lxs 5nkmn 107

    kl/lzi6 * M e|d0f cjnf]sg k|ltj]bg 109

    kl/lzi6 M ( ;kmn tyf c;kmntfsf syf, s]; :6l8 109

    !=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/cfof]hgf ;+lIfKt kl/ro

    Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgf g]kfn ;/sf/, s[lif lasf; dGqfno cGtu{t ljZj a}+ssf]

    ;xfotfdf ;+rfng ePsf] cfof]hgf xf] . g]kfn ;/sf/ / laZj a}+s lar ;g\ @))( cui6 @! sf lbg

    cg'bfg ;Demf}tf ePsf] of] cfof]hgf ;g\ @))( gf]e]De/ !# af6 sfof{Gjogdf 5 . z'?df of] cfof]hgf ^

    aif{sf nflu sfof{Gjogdf NofO{Psf] lyof] . of] cfof]hgf ;g\ @)!@ sf] h'g dlxgfdf u/]sf] dWojflw d'NofÍg

    kl5 o; cfof]hgfsf] cjlw ;g\ @)!* ;Dd yk ul/Psf] 5 . of] cfof]hgf ;'?df $ lasf; If]qsf !% j6f

    t/fO{sf lhNnf / !) kxf8sf lhNnf u/L hDdf @% lhNnfdf sfof{Gjogdf cfPsf] xf] . ;g\ @)!@ kl5

    b]z}e/dff nfu" ul/Psf] 5 . o; cfof]hgfn] /fli6«o cfof]hgf lgb]{zg ;ldltn] tf]s]sf s[lif pkhx?sf] d"No

    >[Îvnfdf cfj4 s[ifs ;d"x, s[lif ;xsf/L tyf pBdLx?sf] k|lt:kwf{Tds Ifdtf a[l4 ug]{ nIo /fv]sf] 5

    .cfof]hgfsf d'Vo p2]Zox? lgDg lnlvt 5g\ .

    s_ s[lif ;d'x / s[lif ;xsf/Lx?nfO{ nfek|b ahf/d'vL pTkfbgdf ;xefuL ug]{ . o;sf nflu k|lalw,

    ;"rgf, ;]jf,;fa{hlgs k"jf{wf/ / ahf/sf] kx'Frdf ;'wf/ u/L s[lifsf] Joj;flos/0fdf 6]jf k'/\ofpg] .

  • 4

    v_ s[lif pkhsf] d"No >[Înfdf ;+nUg x'g] pTkfbs, Aofk/L, k|zf]wgstf{ / cGo ;/f]sf/afnfx?nfO{

    ;d]t ;d]6L pBf]udf cfwfl/t ;fem]bfl/tfsf] lasfz ug]{ .

    u_ s[lif / vfB Jofkf/df laBdfg afwf Aofjwfg 36fpg] P+jd s[ifsx? / s[lif Aoj;fjox?sf] bIftf

    clea[l4 ub}{ cfGtl/s P+jd cGt/fli6«o ahf/df dfGo x'g] lsl;dsf u'0f:t/ cg'?k :jR5 / :j:y

    vfB a:t'x?sf] pTkfbg ug{ ;xof]u ug]{ .

    @=cfof]hgf d"NofÍgsf d'Vo p2]Zox?

    lbO{Psf] sfo{ zt{df pNn]v eP cg';f/ Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgf cGtu{t d'No >[+vnfdf cfj4

    ;d"x / s[lif ;xsf/L / gLlh kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] a:t' tyf ;]jfsf] d'NofÍg cWoogsf] lgDg

    p2]Zox?sf] nflu ul/Psf] 5 .

    s_ Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] of]hgf th{'df / sfof{Gjog k|lqmofaf/] d"NofÍg ug{' .

    v_ Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] sfo{ ;Dkfbg :t/af/] d"NofÍg ug{' .

    u_ Joj;flos s[liftyf Aofkf/ cfof]hgfn] ;xof]u u/]sf Jojf;flos lx;fan] dxTjk"0f{ s[lif

    pkhx?sf] d"No >[+vnfdf cfa4 ;fgf ls;fg, s[lif ;xsf/L, Joj;foL tyf pBdLx?sf] k|lt:kwf{Tds

    Ifdtfdf NofPsf] ;'wf/, / pgLx?sf] pTkfbsTjdf NofPsf] kl/jt{g / :yfgLo :t/df cfof]hgfn]

    /f]huf/L j[l4 / ul/aL Go"gLs/0f u/L :yfgLo hgtfsf] hLjg:t/df ;"wf/ ug{ k'-ofPsf] of]ubfgsf]

    d"NofÍg ug]{ .

    #=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] d"NofÍg If]q

    sfo{ zt{df pNn]lvt o; cfof]hgfsf] sfo{ If]q lgDg cg';f/ 5g\ .

    !=Joj;flos s[lif tyf Aofkf/cfof]hgf cGtu{t ;g\ @)!% ;Dd ;Dkfbg ul/Psf cfof]hgfx?sf]

    d"NofÍg ug{' .

    @=cfof]hgfsf] ;fGbe{stfsf] d"NofÍg

    #=cfof]hgfsf] k|efjsf/Ltfsf] d"NofÍg

    $=cfof]hgfsf] so{bIftfsf] d"NofÍg

    %=cfof]hgfsf] k|efjsf] d"NofÍg

    ^=cfof]hgfsf] bLuf]kgfsf] d"NofÍg

    $=lalw / kFx"r

    k|flalws kFx"r

    o; d"NofÍg cWoog Aofks 5nkmn / ;xefuLtfsf] cfwf/df ;DkGg ul/g] 5 . d'Votof o; d'NofÍg

    cWoogn] lgDg tl/sf cjnDag ug]{ 5 .

  • 5

    s_ k|ydt o; Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfaf6 ;+rfrndf /x]sf ;Dk'0f{ cfof]hgf tyf

    sfo{qmdx?sf] pknAw k|ltj]bg tyf k|utL k|ltj]bgx?sf] laZn]if0f Aofks cWoog ul/ ul/g] 5 .

    v_ lålto tt\ kZrft gd"gf 3/w'/L ;e]{If0f, cg'bfg k|fKt ;+:yfsf] ;e]{If0f, hflgkmsf/;Fu cGtjf{tf{ ,

    ;fd"lxs 5nkmn, :ynut e|d0f, ;kmntfsf syf tyf s]; :68L ul/g] 5 .

    u_ t[lto k'j{ lgwf{/Lt d"NofÍgsf p2]Zox? k|fKt ug{ ;e]{If0fsf lgwf{l/t d"NofÍg lg0f{ofwf/x? h:t}

    ;fGble{st ,k|efjsf/Ltf, sfo{bIftf, k|efj / lbuf]kgfsf] :t/Ls/0f ul/g]] 5 . o;sf lglDt s_ pRr v_

    dWod / u_ k|of]u gePsf] :t/Ls/0f ul/ k|of]u ul/g] 5 .

    $=! ;fGble{stf - Relevancy _ ;fGble{stf d"NofÍg g]kfn ;/sf/sf s[lif gLltx?, aL; aif]{ -@)!% –@)#% _ s[lif lasf; /0fgLtL / a}wtfsf]

    cfwf/df ul/g] 5 . ;fGb/lestfsf] :t/Ls/0f s_ lgs} ;fGble{s ePsf] v _ ;fGble{s ePsf] u_sd ;fGble{s

    ePsf] /-3_ ;fGble{s gePsf] k|of]u ul/ ul/g] 5 . o; cWoogn] Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf]

    /fli6«otyf :yfgLo kl/k|]Iodf ;fGble{stf ;DalGw cWoog lgDg ;"rssf] cfwf/df ul/g] 5 .

    Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] of]hgf th{'df / sfof{Gjog k|lqmofsf] pko'Qmtf / ;fGble{stf.

    g]kfn ;/sf/sf] s[lif gLlt, aL; aif]{ -@)!% – @)#%_ s[lif lasf; /0fgLtL / cGo /fli6«ok|fyldstf;Fu d]n vfg] gvfg] .

    cfof]hgfsf] sfo{qmd sfof{Gjog -Implementation Modality_ kIfsf] pko'Qmtf / ;fGble{stf tyf v'nf k|lt:kwf{sf] nflu k|:tfjgf cfJxfg, ;fgf ls;fg, s[lif ;xsf/L, Jofj;foL tyf pBdLx?sf]

    5gf]6sf] dfkb08, 5gf}6 k|s[of / cg'bfg lat/0f k|lqmofsf] ;d]t pko'Qmtf / ;fGble{stf .

    nufgLsf] cfwf/df cfof]hgfsf] nlIft ef}uf]lns If]q / hg;+Vof ;]jf cfsf/sf] pko'Qmtf / ;fGble{stf .

    cfof]hgfn] ;fgf ls;fgdf Micro Grant af6 k'/\ofPsf] of]ubfg .

    $=@ k|efjsf/Ltf -Effectiveness _ cfof]hgfsf k|ltkmnx?sf] Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf s] slt p2]Zo xfFl;n eP eGg] cfwf/df

    k|efjsf/Ltfsf] d"NofÍg ul/g] 5. k|efjsf/Ltfsf] :t/Ls/0f s_ lgs} k|efjsf/Ltf ePsf] v_ k|efjsf/Ltf

    ePsf]u_ sdk|efjsf/Ltf ePsf]/ -3_ k|efjsf/Ltf gePsf] k|of]u ul/ ul/g] 5 . . o; cfof]hgfsf nIo tyf

    p2]Zox? xfFl;n eP ls ePgg\ eGg] ;Gbe{df lgDg ;"rsdf s]lG›t /lx k|efjsf/Ltsf] d"Nofªsg ul/g] 5 .

    Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf] sfof{Gjog k'j{ lgw{fl/t ;f]r tflnsf cg';f/ eP gePsf]

    sfo{ lgw{fl/t ;dodf eP gePsf], km]/abn ePsf] eP sf/0f kQf nufpg]

    sfo{ lgw{fl/tnfutdf ;DkGg eP gePsf],km]/abn ePsf] eP sf/0f kQf nufpg]

    clen]lvs/0f Aofjl:yt?kdf eP gePsf], tL slQsf] ;lx 5g\ kQf nufpg], gePsf] eP sf/0f kQf nufpg]

    lgw{fl/tnIo cg'?k ef}uf]lns If]q / hg;+VofnfO{ ;]jf k'u]sf] jf gk'u]sf], gk'u]sf] eP sf/0fx? kQf nufpg]

    cfof]hgf sfof{Gjog ubf{ ah]6sf] dfu, lgsf;f / k|s[ofsf] k|efjsf/Ltf

    cfof]hgfn] pknAw u/fPsf] ;]jfsf] u'0f:t/sf]

    cfof]hgfn] sfo{Gjog k|s[ofaf/] clwsf/jfnf pkef]Qmfsf] ;Gt'li6sf] :t/

  • 6

    cfof]hgf sfof{Gjogsf] r/0fdf clwsf/jfnf pkef]Qmfsf] ;xeflutfsf] :t/, ;xeflutf gePsf] eP sf/0f

    cfof]hgfn] lbg] cfly{s / a:t'ut ;xof]u, k|flalws 1fg, ;Lk / ;]jf sfo{qmd leqsf ;a} nlIft ;d"x / au{sf JoflQmx?df ;dfg?kn] pknAw u/fP gu/fPsf]

    o; cfof]hgf k|efjsf/L?kdf ;Frfng ug{ of]ubfg lbg] / Jojwfg v8f ug]{ tTjx? la:t[t cWoog ug]{

    n}lËs tyf ;dfa]zLsf cfwf/df cfof]hgfsf] k|efjsf/LtfljZn]if0f ug]{ .

    $=# sfo{bIftf - Efficiency_ o; cfof]hgfsf] sfo{bIftf ;DaGwdf cfof]hgfsf] nufgL tyf k|ltkmnsf] u'0f:t/ tyf kl/df0f Pjd\ o;sf]

    k|ltkmn k|flKtdf nfu]sf] ;do / nfut laZn]if0f u/L cfof]hgfsf] ;Ifdtf d"NofÍg ul/g] 5 .o;sf nflu -s_

    lgs} sfo{bIftf -v_ sfo{{ bIftf -u_sdsfo{bIftf/ -3_sfo{ bIftf gePsf] :t/Ls/0f k|of]u ul/g] 5 .o;sf

    nflu lgDg ;"rsdf s]lG›t /lx sfo{bIftfsf] d"Nofªsg ul/g] 5 .

    nfe nfutsf] cg'kft -BCR_

    cfly{s cfGt/Ls k|ltkmnb/ -EIRR_

    lalQo cfGt/Ls k|ltkmn b/ -FIRR_

    cfof]hgfdf >f]t lalgof]hg ;Ifdtfsf] cj:yf

    cfof]hgfdf >f]t pkof]u ;Ifdtfsf] cj:yf f

    cfof]hgfdf cg'bfg lat/0f ;Ifdtfsf] cj:yf

    cfof]hgfdf k|lt Joj;flos s[lif pBdL nfu]sf] cf}ift nfut

    cfof]hgfdf Project Implementation Manual cg';f/ eP gePsf]

    $=$ k|efj -Impact_ Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfn] ck]Iff u/] cg'?k slt kl/0ffd xfl;n eof] eGg] tyf oL

    sfo{qmdx?nfO{ slt >]o lbg ;lsG5 eGg] laZn]if0f u/]/ k|efj d"NofÍg ul/g] 5 . o;sf nflu -s_ w]/}

    k|efj k/]sf] -v_ s]lx k|efj k/]sf] -u_ k|afj kg{ g;s]sf] :t/Ls/0f k|of]u ul/ ul/g] 5 .o; k|efj d"NofÍg

    lgDg ;"rsx?nfO{ cfwf/ dflg ul/g] 5 .

    aflif{s?kdf gofF Joj;foL s[lif pBdLx?sf] a[l4 :t/ .

    Aoj;floss[lifaf6 aflif{s?kdf slt gofF /f]huf/L l;h{gf eP, /f]huf/L lbg - k'0f{ jf cfFlzs _ ul/aL, hft, hflt / hghflt 5'§fP/ laZn]if0f ug]{ .

    o; cfof]hgfaf6 gofF /f]huf/L kfPsf 3/ kl/jf/df o; cfof]hgfn] ul/jL lgjf/0fdf k'ofPsf] of]ubfg .

    Joj;flos s[lifaf6 hldgsf] pTkfbsTjdf ePsf] a[l4sf] :t/ .

    s"n Jofkf/ ePsf s[lif pkhdf lgsf;Lsf] lx:;fsf] k|ltzt .

    cfof]hgfn] lgdf{0f u/]sf jf :t/j[l4 u/]sf Jofkf/ s]G›dfkm{t ;fgf ls;fg s[lif pBdLsf] nfeflGjt ;+Vof .

    cfof]hgfn] lgdf{0f u/]sf jf :t/j[l4 u/]sf k|of]uzfnf dfkm{t ;fgf ls;fg s[lif pBdLsf] nfeflGjt ;+Vof .

  • 7

    $=% lbuf]kgf -Sustainability_ :yfkgf ePsf gofF Joj;flos s[lif pBdsf] lg/Gt/tf, l;h{gf ePsf gofF /f]huf/Lsf] lbuf]kgf, Joj;flos

    s[ifssf] cfDbfgLdf cfPsf] kl/jt{gsf] lbuf]kgf, hldgsf] pTkfbsTjdf cfPsf] kl/jt{gsf] lbuf]kgf, gofF

    :yfkgf ePsf jf k'gM:yfkgf ePsf Jofkf/ s]G›x? / s[lif pkhsf] u'0f:t/ dfkg ug]{ k|of]uzfnfsf] lbuf]kgf

    cflbsf] d'NofÍg ul/g] 5 . o;sf nflu -s_ lgs} lbuf] b]lvPsf] -v_l7s} dfq lbuf] b]lvPsf] -u_sdlbuf]

    b]lvPsf] / -3_ lbuf] gb]lvPsf] :t/Ls/0fsf] k|of]u ul/g] 5 . lbuf]kgfsf] d"NofÍg ubf{ lgDg ;"rsx?nfO{

    cfwf/ dflg cfof]hgfsf] d"NofÍg ul/g] 5 .

    != glthfx?sf] lbuf]kfg

    cfof]hgfaf6 l;h{gf ePsf gofF Joj;fLos pk-cfof]hgfsf] lbuf]kgf .

    cfof]hgfaf6 l;h{gf ePsf gofF /f]huf/Lsf] lbuf]kgf .

    cfof]hgf cGtu{tsf Joj;fLos s[ifsx?sf] cfDbfgLdf cfPsf] kl/jt{gsf] lbuf]kgf .

    cfof]hgf cGtu{tsf Joj;fLos s[ifsx?sf] hldgsf] pTkfbsTjdf cfPsf] kl/jt{gsf] lbuf]kgf .

    gofF :yfkgf ePsf jf k'g :yfkgf ePsf Jofkf/ s]G›x? / s[lif pkhsf] u'0f:t/ dfkg ug]{ k|of]uzfnfx?sf] lbuf]kgf .

    @= cfly{s kIfsf] lbuf]kgf

    Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfdf bftfsf] ;xof]u cGt ePkl5 cfly{s kIfsf] lbuf]kgf

    o; cfof]hgf cGtu{t ;+rflnt sfo{qmdx? s[lif lasf; dGqfnon] cfˆg} >f]t ;fwg k|of]u ul/ ;+rfng ug{ ;Sg] jf g;Sg]

    sfo{qmdnfO{ rflxg] dd{t ;+ef/ / sfo{qmd ;~rfngfy{ rflxg] cfjZos /sdsf] Joj:yf /sdsf] Joj:yf xg] jf gx'g]cflb .

    #= k|flalws kIfsf] lbuf]kgf

    Joj;floss[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfdf k|of]u ePsf k|lalwsf] lbuf]kgf .

    cfof]hgfnfO{ rflxg] 1fg, ;Lk / bIf hgzlQmsf] pknAwtfsf] lbuf]kgf .

    $= jftfj/0fLo kIfsf] lbuf]kgf

    Joj;floss[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] jftfj/0fLo kIfsf] lbuf]kgf .

    o;} k|sf/n] ;Dk'0f{ d"NofÍgx?sf] lgrf]8x?sf] :t/Ls/0f -s_ cToflws ;Gt'i6 -v_ l7s} ;Gt'i6 -u_ c;Gt'i6

    k|of]u ul/ ul/g] 5 .

    % = cfof]hgf, pkcfof]hgf Pjd\ 3/w'/L:t/df d"NofÍgsf] cjwf/0ff

    लागत (Input) प्रभावकारीता

    सान्दर्भभकता

  • 8

    चित्र न .१

    ^= tYofÍ ;+sng lalw

    o; lalw cGtu{t k|f/lDes tyflålto b'a} lsl;dsf tYofÍ ;+sng ul/g] 5 .

    k|f/lDes tYofÍ ;+sng lalw

    k|f/lDes tYofÍ cfof]hgfjf6 k|ToIf nfeflGjt ePsf ^$#%)ls;fg -!#!*# 3/kkl/jf/_ cfof]hgfaf6

    cg'bfg k|fKt u/L s[lif pkhsf] d"No >[+vnfdf cfa4 ePsf %@) ;fgf ls;fg, s[lif ;xsf/L, Joj;foL tyf

    pBdLx?af6 ;+sng ul/g] 5 . nfeu|fxL tyf 3/w'/Lsf] 5gf}6lg?2]lZoo gd"gf ;e]{If0faf6 -Random

    Sampling _ ul/g] 5 . ;fy} cGo hfgsf/Lx? ;d"x s]lG›t 5nkmn, clwsf/jfnf tyf ;/f]sf/afnfx?;Fusf]

    cGt/lqmofaf6 ul/g]5 .

    -s_ gd"gf lhNnf 5gf}6

    o; d"NofÍg k|of]hgsf nflu nfeflGjt hgtf ;j{k|yd b]xfosf cfwf/df 5gf}6ul/g] 5 .

    Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgf nfu" ePsf lhNnfdf cg'bfg k|fKt u/]sf cfof]hgf / pkcfof]hgf cGtu{tsf ;fgf ls;fg, s[lif ;xsf/L, lglh Joj;foL tyf pBdLx?sf] k|ltlglwTj x'g]

    ul/ ul/g] 5 .

    k|:tfljt & j6f k|b]z dWo] cfof]hgf ;+rfng ePsf ^ j6f k|b]zsf] k|ltlglwTj ul/g] 5 .

    tLgj6} kl/l:yltsLo If]qsf] k|ltlglwTj ul/g] 5 .

    oL# j6} cfwf/df lhNnfsf] gd"gf 5gf}6ubf{ klxnf Jofj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfdf sfof{GjogePsf

    lhNnfx?sf] 5gf}6lgDg adf]lhd ul/sf] 5 . h'g tn a'Fbfut?kdfpNn]v ul/Psf] 5 .

    cfof]hgf ;Frfng ePsf lhNnfx?sf] cfwf/df x? ^ j6f k|b]z auL{s[t ul/Psf]5 . ;fy} 3/w'/L 5gf}6klg ul/Psf] 5 .

    o;/L k|To]s k|b]zn] cf]u6]sf] k|b]zcg'kftn] To;} k|b]zdf /x]sf hDdf d'No >[+vnfdf cfj4 ;d"x, ;xsf/L, gLlh kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] hDdf ;+Vof;+u u'gful/ gd"gf cfsf/sf] lgSof}n ul/Psf] 5

    .

    कृयाकलाप आयोजनाको उद्देश्य प्रचतफल लक्ष्य

    ददगोपना

    काययदक्षता

    प्रभाव

    ददर्यकाचलन प्रचतफल प्रचतफल (आयोजना पुवय र हालको)

  • 9

    gd"gf lgSof}n ubf{ pQm k|b]zdf /x]sf ;j} lhNnfx? dWo] ;aeGbf al9 d'No >[+vnfdf cfj4 ;d"x, ;xsf/L, gLlh kmfd{ / pTkfbs ;+3x? ePsf] lhNnfnfO{ gd"gf lhNnfsf]?kdf 5gf}6ul/Psf] 5 .

    ef}uf]lns kl/l:ysLo If]qnfO{ klg cfwf/ dflg ul/Psf] 5 .

    o; cfof]hgfaf6 hDDff nfeflGjt Joj;foLsf] ;+Vof ^$#%) /x]sf] 5 . gd"gf cfsf/ lgs{\of}n ug{ tnsf] z'q k|of]u ul/Psf] 5 h'g !%@* x'g cfpF5 .

    calculation of sample size for PACT survey

    total pop= 64350

    net,n= 118126 HHs

    net,n= 382 (using formula)

    no. of strata =k 4 (types of organization involved in VC)

    de= design effect 1 (because draws are random)

    Total SS, s = n*k*de = 1528

    Reference: Arkin, H and Coltan, R 1963: Tables for Statisticians, Newyork,

    Barnes and Noble.

    hxfF,

    N= Total households -hDdf 3/w'/L ;+Vof_

    Z= Table value of Z at 95% confidence level -(%Ü ljZj;lgo :t/df Z tflnsfsf] dfg_

    d= Error limit -unt ;Ldf_

    p= Estimated population proportion (0.5 maximizes the n), -cg'dflgt hg;+Vofsf] cg'kft_

    n= Sample size -gd"gf cfsf/_

    3/3'/Lx? 5gf}6 ubf{ ;f]lx gd"gfdf k/]sf d'No >[+vnfdf cfj4 ;d"x, ;xsf/L, gLlh kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] hDdf ;+Vof hfgsf/L ePsf] t/ ;d"x ,;xsf/L ,gLlh kmfd{ / pTkfbs ;+3df cfa4 ePsf]

    ;+Vof yfxf gePsf]n] k|b]z cg'kftn] gd"gf cfsf/ -!%@*_ nfO{ u'gf ul/ hDdf 3/w'/L ;+Vof lgs{\of}n

    ul/Psf] 5 . h'g tnsf] tflnsf df b]vfOPsf] 5 .

  • 10

    Jofj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgf cGtu{tsfs[ifs ;+d"x, s[lif ;xsf/L ,gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3sf] @)!^ ;Ddsf] la:t[t laa/0f

    k|b]z l;=

    g=

    ef}uf]lns

    kl/l:yltl

    so If]q

    lhNnf ;d"x ;xsf/L gLlh

    kmfd{

    pTkfbs

    ;+3

    hDdf hDdf k|b]z

    cg'kft

    d'NofÍgdf

    k/]sf hDdf

    ;d"x /

    ;xsf/L /

    gLlh kmfd{ /

    pTkfbs ;+3

    3/w'/L ;Î\of

    -cg'kft x

    !%@*_

    gDa/ @

    ! t/fO{ k;f{ $ @ ! ) & !#)

    )=@%

    #@

    #*@

    @ t/fO{ af/f @ $ # ) (

    # t/fO{ /f}tx6 #@ @) @ ) %$

    $ t/fO{ ;nf{xL * ( $ ) @!

    % t/fO{ dxf]Q/L % * ) !#

    ^ t/fO{ wg'iff !^ & # ) @^

    gDa/ #

    & t/fO{ lrtjg !) ( ^ ) @% !^)

    )=#!

    $(

    $&$

    * kxf8 wflbË # !$ % ) @@

    ( kxf8 nlntk'/ & % * @ @@

    !) kxf8 sf7df08f}+ @# !% #@ @ &@

    !! kxf8 sfe|knf~rf]

    s

    ^ & ^ ) !(

    gDa/

    $

    !@ kxf8 :ofª\hf # !* ! @@ ^(

    )=!#

    (

    !((

    !# kxf8 tgx'F # * $ ) !%

    !$ kxf8 sf:sL ! !) * ! @)

  • 11

    !% kxf8 ndh'Ë !) @ ) !@

    gDa/ %

    !^ t/fO{ afFs] ) !) @ ) !@ !@%

    )=@$

    #)

    #^&

    !& t/fO{ alb{of & @ (

    !* t/fO{ bfË & ^ !#

    !( t/fO{ slkna:t' !% !* % ! #(

    @) kxf8 kfNkf $ ^ @ !@

    @! t/fO{ ?kGb]xL ) % !! @ !*

    @@ t/fO{ gjnk/f;L

    *

    @ !! ( @@

    gDa/ ^ @# kxf8 ;'v]{t ) ^ ! & &= )=)! !=))) !%

    gDa/ &

    @$ t/fO{ s}nfnL # $ ( ! !& ##

    )=)^

    @

    (@

    @% t/fO{ s+rgk'/ @ !) $ !^

    hDdf !$( @#) !#^ ( %@$ %@$ ! !@# !%@*

    ;+:yfsf]

    cg'kft

    gf]6 gjnk/f;L lhNnf k|b]z g=$ / % df k5{ t/ o;nfO{ k|b]z g= % df /flvPsf] 5 .

    8f6f >f]t Joj;flo s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf] sfof{no

    ताचलका न .१

  • 12

    -s_ k|b]z cg';f/ lhNnf 5gf}6

    -v_ ef}uf]lns kl/l:yltlso If]qsf] cfwf/df

  • 13

    -v_ lhNnf leq /x]sf d"=>[=df cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3sf] ;+Vof lgwf{/0f

    lhNnf lgwf{/0f eO{;s] kl5;DalGwt lhNnfx?af6 sltj6f ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3

    lng] eGg] tnsf] tflnsfdf b]vfOPsf] 5 .

    Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgf cGtu{tsf;+d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3sf] gd"gf cfsf/

    qm=

    ;=

    k|b]z kl/l:yltl

    so If]q

    lhNnf ;d"x ;xsf/L gLlh

    kmfd{

    pTkfbs

    ;+3

    hDdf ;F:yfx?sf]

    gd"gf cfsf/

    3/w'/L;FVof

    ! @ t/fO{ /f}tx6 #@ @) @ ) %$ #@ #*@

    @ # kxf8 sf7df08f}+ @# !% #@ @ &@ $( $&$

    # $ kxf8 :ofª\hf # !* ! ) @@ ( !((

    $ % t/fO{ slkna:t' !% !* % ! #( #) #^&

    % ^ kxf8 ;'v]{t ) ^ ! ) & ! !%

    ^ & t/fO{ s}nfnL # $ ( ! !& @ (@

    hDdf &^ *! %) $ @!! !@# !%@*

    d"=>[= cfa4;+d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ /pTkfbs ;+3sf] cg'kft

    qm=

    ;=

    k|b]z kl/l:yltl

    so If]q

    lhNnf ;d"x ;xsf/L gLlh

    kmfd{

    pTkfbs

    ;+3

    hDdf ;F:yfx?sf]

    gd"gf cfsf/

    3/w'/L;FVof

    ! @ t/fO{ /f}tx6 )=%(@^ )=#&)$ )=)#&) )=)))) ! #@ #*@

    @ # kxf8 sf7df08f}+ )=#!($ )=@)*# )=$$$$ )=)@&* ! $( $&$

    # $ kxf8 :ofª\hf )=!#^$ )=*!*@ )=)$%% )=)))) ! ( !((

    $ % t/fO{ slkna:t' )=#*$^ )=$^!% )=!@*@ )=)@%^ ! #) #^&

    % ^ kxf8 ;'v]{t )=)))) )=*%&! )=!$@( )=)))) ! ! !%

    ^ & t/fO{ s}nfnL )=!&^% )=@#%# )=%@($ )=)%** ! @ (@

    hDdf @ # ! ) ^ !@# !%@*

    d"=>[= cfa4;+d"x, s[lif ;xsf/L, lghL kmfd{ /pTkfbs ;+3sf lhNnf cg';f/ gd"gf

    qm=

    ;=

    k|b]z kl/l:yltlso

    If]q

    lhNnf ;d"x ;xsf/L gLlh

    kmfd{

    pTkfbs

    ;+3

    hDdf ;F:yfx?sf]gd"gf

    cfsf/

    3/w'/L;FVof

    ! @ t/fO{ /f}tx6 !( !@ ! ) #@ #@ #*@

    @ # kxf8 sf7df08f}+ !^ !) @@ ! $( $( $&$

    # $ kxf8 :ofª\hf ! & ! ) ( ( !((

    $ % t/fO{ slkna:t' !@ !$ $ ) #) #) #^&

  • 14

    % ^ kxf8 ;'v]{t ) ! ) ) ! ! !%

    ^ & t/fO{ s}nfnL ) ! ! ) @ @ (@

    hDdf $* $% @( ! !@# !@# !%@*

    ताचलका न .२

    dflysf] tflnsfnfO{ AofVof ubf{ 5gf}6df k/]sf lhNnfx?af6 Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgf cGtu{t

    d"No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] hDdf ;+Vofx?sf] lgs{\of}n

    ul/;s] kl5 Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgf cGtu{t d"No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L,

    lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] To; lhNnfdf /x]sf ;Dk"0f{ ;+VofnfO{ ! dflg tL d"No >[Înfdf cfa4 ls;fg

    ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] cg'kft lgsflnPsf] 5 .To; kl5 pQm lhNnfdf lng' kg]{

    gd"gf ;+Vofn] ;DalGwtd"No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3sf]

    cg'kftnfO{ lhNnf gd"gf ;+Vofn] u'0ff ul/ ;DalGwt d"No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL

    kmfd{ / pTkfbs ;+3sf] ;+Vof lgwf{/0f ul/Psf] 5 . h:t} pbfx/0fsf] nflu /f}tx6df /x]sf d"No >[Înfdf cfa4

    ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3 qmdz #@, @), @ ,) j6f 5g\ . tLgLx?sf] cg'kft

    qmdz )=%(@^ , )=#&)$ , )=)#&) / )=))))5 . cj xfdLn] lng' kg]{ /f}tx6df hDdf #@ j6f xf] / s'g

    s'g ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3 slt slt lng] eGg] s'/f ;f]xf] ;DalGwt cg'kftn]

    xfdLn] lng' kg]{ #@ nfO{ u'0ff u/L lnO{Psf] 5 . o;f] ubf{ pQm lhNnfdf d"No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x,

    s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3x? qmdz !( , !@, ! ,) x'g cfp5 . Pjd\ k|sf/af6 cGo

    lhNnfx?sf] klg d"No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] ;+Vof

    lgwf{/0f ul/Psf] 5 .

    -u_ ls;fg ;d"x , s[lif ;xsf/L , lglhkmfd{ / pTkfbs ;+3sf] 5gf}6

    dflysf] tl/sf af6 5gf}6df k/]sf lhNnfdf cjl:yt d"\No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh

    kmfd{ / pTkfbs ;+3x? slt slt j6f lng] eGg] hfgsf/L e};s]kl5 cj tL d"\No >[Înfdf cfa4 ls;fg

    ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3x? s'g s'g lng] eGg] s'/fsf] hfgsf/L lbO{Psf] k|s[of ckgfO{

    lgs{\of}n ul/g] 5 .Joj;foL s[lif tyf Jofk/ cfof]hgf cGtu{t lhNnfdf cjl:yt ;Dk'0f{ d"\No >[Înfdf cfa4

    ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLlh kmfd{ / pTkfbs ;+3x? ;"lr tof/ ul/ Systematic Random

    sampling sf] z'q k|of]u u/L d"\No >[Înfdf cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3sf]

    lgs{\of}n ul/Psf] 5. o;sf] la:t[t laj/0f kl/lzi6df ! / @ dfpNn]v ul/Psf] 5 .

    -3_ 3/w'/L 5gf}6

    3/w'/L 5gf}6 ug{' k"j{ xfdLn] ;DalGwt lhNnfdf cg'kflts lx;fjn] ;e]{If0f ug{' kg]{{ hDdf ;+Vof dflysf]

    tflnsf@af6 lgsflnO{ ;s]sf]n] ;f] ;+VofnfO{ @ j6f 5'§f 5'§} ;d"xdf laefhg ul/g] 5 .o; Joj;flos s[lif

    tyf Aofkf/ cfof]hgfåf/f nfeflGjt 3/w'/Lx/sf] ;d"xnfO{ k|ToIf nfeu|fxL -TREATMENT_eg]/ dflgPsf] 5

    .eg] Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfaf6 s'g} lsl;dsf] nfe glnPsf 3/w'/Lx?nfO{ t'ngfTds -

    COMPARISION_ 3/w'/L eg]/ dflgPsf] 5 . xfd|f] lg?2]ZoLo gd"gfåf/f 5gf}6df k/]sf ls;fg ;d"x, s[lif

    ;xsf/L, gLlh kmfd{ / pTkfbs ;+3x?df uO{ Systematic Random Sampling åf/f 5gf}6df k/]sf

    3/w'/Lx?sf] klxrfg u/L ;e]{If0f ul/g] 5 . hf] k|ToIf nfeu|fxL -TREATMENT_ x'g] 5g . To:t}} cGo 3/w'/L

    hf] pQm cfof]hgf cGtu{t nfe lnO{/x]sf 5}gg\ t/pgLx?;f]lx If]qsf] cf;kf;df a;f]af; ul/ /x]sf 3/3"/Ldf

    klg ;e]{If0f ul/g] 5 . h'g 3/3"/Lx? t'ngfTds ;d"x -COMPARISION GROUP_ x'g]5g\ . nfe

    lnO{/x]sf jf nfe glnO{/x]sf 3/w'/Lx?sf] lgs{\of}n;DalGwt ls;fg ;d"x, s[lif ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs

    ;+3af6 ;"rLsf] gfdfjnLx?sf] /fd|/L ?h' u/]/ dfq} ul/g] 5 . o;/L gfdfjnLdf k/]sf 3/w'/Lx? k|ToIf

  • 15

    nfeu|fxL -TREATMENT_ x'g]5g\ eg] gfdfjnLdf gk/]sf 3/w'/Lx? t'ngfTds ;d"x -COMPARISION

    GROUP_ x'g] 5g\ . o;/L k|ToIf nfeu|fxL -TREATMENT_ / u}/ nfeu|fxL t'ngfTds ;d"x -

    COMPARISION GROUP_ sf] ;+Vof qmdzM b'O{ ltxfO{ / Ps ltxfO{ x'g]5 . 5gf}6df k/]sf lhNnfx?af6

    3/w'/Lx? ;+Vofsf] la:t[t laj/0f tnsf] tflnsfdf lbO{Psf] 5 .

    qm=;= k|b]z kl/l:yltlso

    If]q

    lhNnf TREATMENT COMPARISION hDdf

    ! @ t/fO{ /f}tx6 @%% !@& #*@

    @ # kxf8 sf7df08f}+ #!^ !%* $&$

    # $ kxf8 :ofª\hf !## ^^ !((

    $ % t/fO{ slkna:t' @$% !@@ #^&

    % ^ kxf8 ;'v]{t !) % !%

    ^ & t/fO{ s}nfnL ^! #! (@

    hDdf !)!( %)( !%@*

    ताचलकान३

    cfof]hgfsf] ;]jf k|ToIf nfeuf|xL -TREATMENT_ n] dfq kfPsf5g . k|ToIf nfeuf|xL]-TREATMENT_ n]

    ckgfpg] Joj;fo t'ngfTds ;d"x -COMPARISION GROUP_ 3/w'/L n] gckgfpg] tyf ckgfPsf] eP

    klg k"0f{ ;dfgtf gx'g]xF'bf k|ToIf nfeuf|xL -TREATMENT_ / t'ngfTds ;d"x -COMPARISION

    GROUP_ 3/w'/L aLr ;a} kIfsf] t'ngf ug{ ;lsb}g . pbfx/0fsf nflu cfof]hgfsf] ;xof]u kfP/ s'g} s[ifs

    ;d"x jf ;xsf/Ln] s]/f v]lt u/]sf 5g eg] ToxL 7fpFdf cfˆg} nufgLdf-cfof]hgfsf] ;xof]u lagf_ s]/f

    v]ltug]{ ;a} ls;fg kfO{g] k"0f{ ;+efjgf gePsf]n], ToxL 7fpFdf cGo Joj;fodf ;+nUg ls;fgx?nfO{ klg

    t'ngfTds -COMPARISION_ 3/w'/L dfgL k|Zgfjln;f]lwg] 5 . oxfF t'ngfTds ;d"x -COMPARISION

    GROUP_ 3/w'/L dWo] ;f]xL Joj;fo u/]sf / gu/]sf ls;fg /x]sf 5g . To;}n] k|ToIf nfeuf|xL -

    TREATMENT_ / t'ngfTds ;d"x -COMPARISION GROUP_ 3/w'/L aLr t'ngf ug{ ;lsg]] /

    g;lsg] ul/ b'O{ lsl;dsf 5'§f5'§} k|Zgfjln tof/ ul/Psf] 5 . h'g kl/lzi6df g+=$ df lj:t[t ?kdf pNn]v

    ul/Psf] 5 . k|ToIf nfeuf|xL -TREATMENT_ / t'ngfTds ;d"x -COMPARISION GROUP_ 3/w'/L

    aLr t'ngf ug{ ;lsg] s]xL kIfx? lgDg cg';f/ 5g t'ngfTds ;d"x -COMPARISION GROUP_

    3/w'/L 5gf}6 ubf{ ;Dalwt uf= lj= ;= jf ;+3 ;+:yfdf /x]sf] dtbftf gfdfjnL lnO{ To;sf] cfwf/df

    Systematic Random Sampling lalw 4f/f 3/w'/L 5gf}6 ul/g] 5 . t'ngfTds ;d"x -

    COMPARISION GROUP_ 3/w'/L sf] ;+Vof 5gf}6df k/]sf k|To]s lhNnfsf] gd"gf cfsf/sf] Ps ltxfO{

    x'g]5 .

    k|ToIf nfeuf|xL 3/w'/L / t'ngfTds ;d"x aLr t'ngf ug{ ;lsg]] kIfx?

    ;DklQsf] :jfldTj

    /f]huf/L

  • 16

    cfDbfgL

    pTkfbsTj

    k|ljlw -kl/efiff, ;'wf/_

    k|lqmof - Joj;flo s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgf_

    pTkfbg , k|lqmof

    ahf/

    d'Vo >f]t

    a:t'

    -ª_ cfof]hgf cGtu{tsf d"No >[Înfsf] k|ltlglwTj

    o;/L 5gf]6df k/]sf lhNnfdf cjl:yt d"No >[Înfdf cfj4;d"x, ;xsf/L / lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3x?df

    ;Frfng ePsf sfo{qmdsx?sf] k|ltlglwTj lgDgfg';f/ 5 .

    qm=;=

    k|b]z @ # $ % ^ &

    lhNnf /f}tx6 sf7df08f}+ :ofª\hf slkna:t' ;'v]{t s}nfnL hDdf

    ! kz' cfxf/ ) ) ) ! ) ) !

    @ s]/f v]tL ! ! ) ) ) ) @

    # vfBGg aLpm % ) ) # ) ) *

    $ slkm ) ! ! ) ) ) @

    % df5f @ ) ) @ ) ) $

    ^ k'ik Jofj;fo ) ^ ) ) ) ) ^

    & cb'jf ) ) ! ! ) ) @

    * hl8j'l6 ) ! ! ) ) ) @

    ( 5fnf ) ) ) ! ) ) !

    !) dx ) # ) ! ) ) $

    !! df;'hGo rf}kfofk|jw{g ) % ) ) ) ) %

    !@ df;' rf}kfof ) ! ) ) ) ) !

    !# df;' k|zf]wg ! ) ) ) ) ) !

    !$ b'Uw tyf b'whGo pTkfbs ) @ ) ) ) ) @

    !% b'Uw hGohgfj/sf] k|jw{g ! ) ! ) ) ! #

    !^ b'Uwk|zf]wg # ) ) ! ) ! %

    !& b'wpTkfbg ! ) ) # ) ) $

    !* Rofp ) $ ) ) ) ) $

  • 17

    !( Kofh % ) ) ! ) ) ^

    @) cfn'sf]jLpm ! ) ) ) ) ) !

    @! s'v'/fkfng @ % ! # ) ) !!

    @@ vofgcfn' ! ) ) ) ) ) !

    @# k'0f{pkof]u gePsf

    :yfgLo vfBfGg

    ) ! ) ) ) ) !

    @$ t/sf/L ( !( $ !# ! ) $^

    hDdf #@ $( ( #) ! @ !@#

    ताचलका न .४

    &= tYofÍ ;+sng dfWod

    tYofÍ ;+sng dfWod cGtu{t ;a};f+Volso / u"0ffTds;"rgfx?sf] nflu lbOPsf ;Dk"0f{ ;"rsx?nfO{

    cfwf/dfgL ;a} lalwdf -3/w'/L;e]{If0f,;+:yfut ;e]{If0fkmf/d, hflgkmsf/ cGt/aftf{,;d"xut, e|d0fcjnf]sg ,

    ;kmntfsf syf / s]; :6l8_ k|Zgx? tof/ ul/Psf] 5 .

    -s_ 3/w'/L k|ZgfjfnL

    of] ;e]{If0f ;+VofTds ePsf]n] k|Zgx? tof/ ubf{ ;Î\ofx?sf] k|of]u ul/g] 5 . k|To]s lasNkx?nfO{ Pp6f

    lglZrt ;+s]t -code_ lbOg] 5 . k|Zgx? tof/ ubf{ ;Dk"0f{ lbOPsf ;"rsx?sf] cfwf/dflg ul/g] 5 . 3/w'/L

    k|ZgfjnLdf lasNkx? tyf v'nf hjfkmx? lbg ldNg] ul/ o;nfO{ tof/ kfl/g] 5 .o; k|of]hgsf] nflu @

    lsl;dsf] k|ZgfjnL tof/ ul/g] 5 . cfof]hgfsf k|ToIf nfeu|flx / t'ngfTds 3/w'/L] 5'§f5'§} k|ZgfjnL tof/

    ul/g] 5 . h'g kl/lzi6df # / $ la:t[t?df lbOPsf] 5 .

    -v_ ;+:yf ;e]{If0f kmf/d

    o; sfo{qmdnfO{ ;xlhs/0f ug{ :yfkgf ePsf s]lG›o cfof]hgf sfo{no, s[lif lasf; dGqfno, /fli6«o of]hgf

    cfof]u, s[lif laefu, If]qLo s[lif lgb]{zgfno, lhNnf s[lif lasf; sfo{no, k|lt:kwf{Tds 5gf}6 eO{ { cg'bfg

    k|fKt u/]sf Jofj;oL ls;fg ;d"x, ;xsf/L, lglh s[lif kmfd{ cflbn] cfof]hgf sfof{Gjogdf s:tf] e"ldsf

    v]n]sf 5g\. ltgLx?n] cfof]hgf sfof{Gjog ug]{ ;+:yfx?nfO{ pknAw u/fPsf] k|flalws ;xof]usf] :t/ s:tf] 5

    . ;'kl/j]If0f / lg/LIf0fsf] cj:yf s:tf] 5 < pknAw u/fPsf] ;xof]u kof{Kt 5 ls 5}g . o; k|of]hgsf nflu

    Ps ;+lIfKt ;+:yf k|ZgfjnL tof/ u/L ;j]{If0f ul/g] 5 . 5gf]6df k/]sf ^ j6} lhNnfaf6 plrt k|ltlglwTj x'g]

    u/L %@$ a6f dWo] !@# j6f -dfly tflnsf g=$cg';f/_ ;+:yfdf ;e]{If0f ul/g]5.h'g kl/lzi6 % la:t[t?df

    lbOPsf] 5 .

    -u_ hflgkmsf/;Fu cGt/aftf{ - KII_ ;+:yfut?kdf hflgkmsf/;Fu ;"rgf ;+sng ug{ Ps r]s ln:6 tof/ ul/g] 5 . pQm r]s ln:6sf cfwf/df

    laleGg ;+3 ;+:yf h:t} s[lif lasf; dGqfno, If]qLo s[lif lgb]{zgfno, s[lif laefu,/fli6«o of]hgf cfof]u, u}/

    ;/sf/L ;+:yf jf lghL If]q, ;xsf/L, lhNnf s[lif lasf; sfo{noaf6 cg'bfg k|fKt u/]sf ;d"x, ;xsf/L, lghL

    Joj;foL tyf pTkfbs ;+3sf lhNnf lasf; ;ldt, :yfgLo s[lif tyf kz'kfng pkef]Qmf ;d"xsf k|ltlgwL,

    :yfgLo /fhg}]lts bnsf k|ltlglwx? cflb ;Fu cGt/aftf{ul/ ;"rgf ;+sng ul/g] 5 .o; k|of]hgsf nflu @

    lsl;dsf hflgkmsf/x?sf] alu{s/0f ul/g] 5 . h'g tnsf] tflnsfdf lbO{Psf] 5 . h'g kl/lzi6df ^ la:t[t?df

    lbOPsf] 5 .

  • 18

    :t/ ;DalGwt hflgkmsf/

    != s]lG›o:t/ /fli6«o of]hgfcfof]usf ;DalGwtdfggLo ;b:o, >Ldfg ;lrjtyf ;x;lrj, s[lif /

    kz'k+IfLljsf; dGqfnosf ;lrjx?, of]hgf dfxfzfvfs f;x;lrjx?, ;+;bsf s[lif ;ldltsf

    ;b:o, o; cfof]hgfsf lgb]{zs, pBf]u jfl0fHo ;+3 -s]Gb|_, bft[ lgsfo, cy{ dGqfnosf

    jh]6 zfvfk|d'v, s[lif laefu, kz' ;]jf laefu, ;xsf/L ;+3

    @= lhNnf:t/ k|d'v lhNnf clwsf/L, lhNnf s[lif sfof{no, lhNnfkz' ;]jfsfof{no, lhNnf lasf; ;ldlt,

    If]lqo s[lif lgb]{zgfno, If]lqokz' ;]jflgb]{zgfno, l8lehg ;xsf/L sfof{no -5gf}6df k/]sf

    lhNnf ePdf_, lhNnfpBf]u afl0fHo ;+3 , u}/ ;/sf/L ;+:yf - s[lif ;+u cfa4

    dfq_,/fhlgtLs bnsf k|ltgLwL, ;DalGwt ;xsf/Lx?

    -3_ ;fd"lxs 5nkmn { Focus Group Discussion FGD} cfof]hgf;Fu;DalGwtlaleGg;ldlt, pkef]Qmf ;d"x / ;fgf ls;fg tyf Joj;foL ;+u, ;b:ox?nfO{ a]Unf

    a]Un} e]nf u/fO{ ;fd'lxs 5nkmn ul/g] 5 . pQm 5nkmndf d"VotofM cfof]hgf sfof{Gjogsf k|lqmof,

    cfof]hgfsf pknAwL, cfof]hgfsf glthfx?sf] u'0f:t/, cfof]hgfn] :yfgLo hgtfdf kf/]sf] k|ToIf k|efj

    cfof]hgfn] yk /f]huf/L>[hgf ug{df k'/\ofPsf] of]ubfg, cfof]hgfn] s[lif pTkfbsTj a[l4 ug{ k'of{Psf]] ,

    cfof]hgfn] Joj;foLx?sf] k|lt:kwf{Tds Iftdf lasf; ug{df k'/\ofPsf] of]ubfg, cfof]hgf sfo{Gjogdf

    k|efjsf/Ltf, sfo{bIftf, k|efj / lbuf]kgf h:tf laifodf 5nkmn u/L u'0ffTds ;"rgf ;+sng ul/g] 5 . o;

    lsl;dsf ;d"x 5nkmndf gd"gf 5gf}6 ePsf lhNnfaf6 k|lt lhNnf @ ul/ hDdf !@ j6f 5nkmn ul/g] 5

    .h'g kl/lzi6df & la:t[t?df lbOPsf] 5 .

    -ª _ :ynut e|d0f / cjnf]sg - Field Observation _ d'NofÍg 6f]nLn] k|ltj]bg tof/ kfg{' cufl8 g} k|f/lDes hfFr k8tfn e|d0f -Reconnaissance visit_ u/L

    sfo{qmd sfof{no;+u cfjZos ;dGjog, ;Gbe{ ;fdfu|Lx?sf] ;+sng / sfo{qmdsf d'Vo sfo{x?sf] lg/LIf0f

    ul/g] 5 . sfo{qmd If]qdf ;e]{If0f sfo{ z'? cufl8 la1x?sf] 6f]lnaf6 ;"rgf ;+sng ul/g] 5 . o; k|of]hgsf

    nflu Pp6f r]sln:6 tof/ ul/ ul/g] 5 .o; k|of]hgdf e|d0f ul/g] d"=>[=df cfa4 ls;fg ;d"x, s[lif

    ;xsf/L, lglh kmfd{ / pTkfbs ;+3sf sfo{no tyf cGo kmf]6f]x? klg ;+sng ul/g] 5 . h'g kl/lzi6df *

    la:t[t?kdf lbOPsf] 5 .

    -r_ ;kmntfs]f syf / s]; :68L - Successful Stories / Case Studies _ cfof]hgfaf6 k|fKt pknAwL af/] s'g} ;kmntfsf syfx? tyf cfof]hgfsf] ;kmntfdf Jofjwfg v8f ug]{

    tTjx?sf]h:t} ;fgf ls;fgsf] Jofj;flos Ifdtf j[l4, :yfgLo /f]huf/Ldf a[l4, s[lifhGo pBf]usf] la:tf/,

    s[lif hldgsf] pTkfbsTjdf cfPsf] kl/jt{g, :yfgLo pTkfbgsf] lgsf;Ldf a[l4 cflbsf] ;"rgf ;+sng ul/g]

    5 .h'g kl/lzi6df ( la:t[t?df lbOPsf] 5 .dfly pNn]lvt dfWodx? ;DalGwt 5gf}6df k/]sf lhNnfx?df

    lgDg ;+Vofx? g36\g] ul/ ;e]{If0f ul/g] 5.

  • 19

    *= k|ZgfjnL tyf u"0f:t/Lo ;"rgf ;+sng lat/0f tflnsf

    qm=;=

    k|b]z

    kl/l:yltlso

    If]q

    lhNnf

    3/w'/L k|ZgfjfnL

    ;+:yf

    ;e]{If0f

    kmf/d

    hflgkmsf/;Fu cGt/aftf{

    - KII_

    ;fd"lxs

    5nkmn

    :ynut

    e|d0f /

    cjnf]sg/

    kmf]6f]x?

    ;kmntfsf

    syf / s];

    :68L k|ToIf

    nfeu|fxL

    u}/

    nfeu|fxL

    s]lG›o lhNnf:t/

    ! @ t/fO{ /f}tx6 @%% !@& #@ ) !) @ #@ @

    @ # kxf8 sf7df08f}+ #!^ !%* $( !^ !) @ $( @

    # $ kxf8 :ofª\hf !## ^^ ( ) !) @ ( @

    $ % t/fO{ slkna:t' @$% !@@ #) ) !) @ #) @

    % ^ kxf8 ;'v]{t !) % ! ) !) @ ! @

    ^ & t/fO{ s}nfnL ^! #! @ ) !) @ @ @

    hDdf !)!( %)( !@# !^ ^) !@ !@# !@

    ताचलका न .५

  • 20

    (=låtLo tYofÍ ;+sng

    -s_ k|ltj]bgx?sf] ;ldIff - Desk Review _ lålto tYofÍ ;+sng;DaGwL ;Gbe{ u|Gy tyf k|lta]bgsf] ;ldIff -Desk Review_ af6 ul/g]5 . g]kfndf

    Jfj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfaf/] ;du| hfgsf/L ;+sng ul/g]5 . ;ldIff ul/g] k|d"v b:tfj]hx?df

    Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf b:tfj]h, b:tfj]hx?df Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf

    ltg}j6f snx?sf] la:t[t laj/0f, sfo{qmd tyf /0fgLlts of]hgf, ;f]r tlnsf, aflif{s sfo{qmdx?, aflif{s

    k|ult k|lta]bg, laleGg cjlwdf ePsf d"NofÍg k|lta]bg, cfwf/ /]vf cWoog k|lta]bgx?, s[lif gLlt, @) aif]{

    s[lif lasf; /0fgLlt -@)!% – @)#%_, ;/sf/L lglt,of]hgf tyf cfof]hgf ;DalGw b:tfj]h tyf cfof]hgfsf

    k|sfzgx? cflbsf] ;ldIff ul/g] 5 .

    -v_ tYofÍ k|zf]wg tyf laZn]if0f

    of] d"NofÍg cWoogdf k|of]u ul/g] k|foM ;j} k|ZgfjnLnfO{ ;+s]t lbOg] 5 , h'g sfo{ ;"rgf ;+sngug{ hfg'

    k'j{ ul/g] 5 .k|fKt 3/w'/L k|ZgfjnnLnfO{ k|ZgfjnL ;+s]t gDa/ -Questionnaire Identification

    Number_lbO{g] 5 . k|To]s k|ZgfjnLnfO{ Psn;Î\ofn] -Unique Number_ gfdfs/0f ul/g] 5.

    k|To]s k|Zgx? tyf lasNkx?nfO{ ;e]{If0f ug{' k"j{ lbOPsf] ;+s]tsf] cfwf/df IBM SPSS df data Mask

    agfO{ tYofÍx?nfO{ sDKo'6/df Jojl:yt?df ;dflai6 ul/g] 5 . ;fdGotof lasNkx?nfO{;+VofTds?kdf

    laZn]if0f ul/g] 5 . To:t} zAb af jfSodf ePsf u'0ffTds hfgsf/Lsf] nflu Excel Kofs]hdf User

    defined programme agfP/ sDKo'6/df ?kfGt/ u/L sorting/filtering u/]/ laZn]if0f ul/g] 5 .

    To:t} ;+:yf ;e]{If0fsf] tYofÍ lain]z0fsf] nflu klg olx lalw ckgfO{g] 5 .

    tYofÍx?sf] laZn]if0f ubf{ ;fdflhs ;d"x,dlxnf / k'?ifn] g]t[Tj ul//x]sf 3/kl/jf/, ef}uf]lns If]q, leGg}

    lsl;dn] ;Ifd AoflQm /, Psn dlxnf tyf sfo{qmdaf6 ePsf] ;xof]usf] k|s[tL cg';f/ 5'§f5'6} laZn]if0f

    ul/g] 5 .

    -u_ d'NofÍg glthfx?sf]tYoflÍs/0f tyf:t/Ls/0f

    tYofÍx?sf] laZn]if0f ubf{ tYofÍ zf:qdff cfjZos kg]{ ;a} tYofÍ pks/0fx?sf] -Statistical Tools _

    k|of]u ul/g]5 . h:t} Pie Chart , Bar diagram , line, Column, table cflbsf] k|of]u ul/g]5 .To:t}

    tYofÍ laZn]if0f ubf{ cfjZos kg]{ Mean, Median , Mode , standard Deviation O{TofbLsf] klg

    k|of]u ul/g] 5 .o;/L laZn]if0f ul/ k|fKt ePsf glthfx?nfO{ gLltut l;kmfl/; ug{sf nfuL b]xfo adf]lhd

    :t/Ls/0f ul/g] 5 . dflysf] tflnsf cg';f/ glthfsf] :t/Ls/0f ug{ Likert Rating Scale sf] k|of]u

    ul/g]5 .

    qm=;= lgof{wf/ :t/Ls/0f

    != ;fGble{stf !_ lgs} ;fGble{s ePsf] @_ ;fGble{s ePsf] #_ ;fGble{s gePsf]

    @= k|efjsf/Ltf !_ lgs} k|efjsf/L ePsf] @_ k|efjsf/L ePsf] #_ k|efjsf/L gePsf]

    #= sfo{ bIftf !_ lgs} sfo{ bIftf ePsf] @_ sfo{ bIftf ePsf] #_ sfo{ bIftf gePsf]

    $= k|efj !_ lgs} k|efj k/]sf] @_ k|efj k/]sf] #_ k|efj kg{ g;s]sf]

    %= bLuf]kgf !_ lgs} lbuf] b]lvPsf]] @_ l7s}dfq lbuf] b]lvPsf] #_ lbuf] gb]lvPsf]

    ताचलका न. ६

  • 21

    -3_ d:of}bf k|lta]bg

    k|fKt tYofÍ tyf glthfx?sf] cfwf/df d:of}bf k|lta]bg tof/ u/L ;Demf}tf cg';f/ cfof]hgfnfO{ x:tfGt/0f

    ul/g] 5 .

    -ª_ /fli6«o:t/sf] sfo{zfnf uf]li7sf] cfof]hgf

    d:of}bf k|lta]bg bftfnfO{ x:tfGt/0f ul/;s] kl5 Ps lbg] /fli6«o:t/sf] sfo{zfnf uf]i6Lsf] cfof]hgf ul/g] 5

    . o; sfo{zfnf uf]li7sf] d'Vo p2]Zo d:of}bf k|lta]bgdfly ;DalGwt ;/f]sf/jfnfx?af6;'emfj l6Kk0fLx? tyf

    laleGg k[i7kf]if0f lng] sfo{ x'g] 5 .

    -r_ d"n clGtd k|ltj]bgdf k|fKt ;"emfjx?sf] ;dfof]hg

    sfof{zfnf uf]li7df ;xeflux?af6 k|fKt ;"emfj tyf k[i7kf]if0fx?nfO{ ;d]6]/ clGtd k|ltj]bg tof/ ul/g] 5 .

    clGtd k6s cfof]hgf / o; k/fdz{bftf ;+:yf lar 5nkmn ul/ ;Demf}tf cg';f/sf] d"n clGtd k|ltab]g

    x:tfGt/0f ul/g] 5 .

    -5_ ;f/f+z k|lta]bg

    d"n clGtdk|lta]bgsf ;fy ;Demf}tfdf cg'?k ;f/f+z k|ltj]bg klg cfof]hgfnfO{ x:tfGq0f ul/g] 5 . ;f/f+z

    k|ltj]bg g]kfnL / c+u|]hL b'a} efiffdf n]lvPsf] x'g]5 .

    -h_ d"NofÍg cWoog sfof{Gjog of]hgf

    o; d"NofÍg cWoogsf];dofjlw $ dlxgfsf] x'g]5 . oBkL cfjZostf cg';f/ cfof]hgf / k/fdz{bftf

    ;+:yfsf] larsf] cfk;L ;dGojodaf6 to ug{ ;lsg] 5. la:t[t laj/0f tnsf] tflnsfdf k|:t't ul/Psf] 5 .

  • 22

    !)= d'NofÍg ;e]{If0f sfof{Gjog tflnsf @)

    d'NofÍg ;e]{If0f sfof{Gjog tflnsf @)

    qm=;= lqmofsnfk

    a}zfv h]i7 c;f/ >fj0f

    xKtf xKtf xKtf xKtf

    ! @ # $ ! @ # $ ! @ # $ ! @ # $

    lqmofsnfk ! /fli6«o of]hgf tyf cg'udg Ifdtf ;'b[9Ls/0f cfof]hgf / o; ;F:yflar ;Demf}tf a}7s /k/fdz{

    a}7s -;Demf}tf ug]{ / o; ;F:yflar _

    lqmofsnfk @ lgwf{l/t ;dofjlw leq ug{' kg]{ ;Dk'0f la:t[t sfo{ of]hgf th{'df

    lqmofsnfk # ;e]{If0fsf] vfsf tof/ u/L k|f/lDes k|ltj]bg k]z

    lqmofsnfk $ d"NªofÍg vfsf - Tools _ to ug]{

    lqmofsnfk % d"NofÍgIf]qsf] nflu cfjZos kg]{ ;e]{Ifs tyf ;'kl/j]Ifsx?sf] egf{ tyf tflnd

    lqmofsnfk ^ gd"gf cfsf/ 5gf}6ul/ Ps lhNnfdf k"j{ kl/If0f ug]{

    lqmofsnfk & k"j{ kl/If0faf6 k|fKt tYofÍsf cfwf/df ;e{If0f ;fdfu|Lx?sf] to ug]{

    lqmofsnfk * ;DalGwt lhNnfdf ;"rgf tyf tYofÍ ;+sng

    lqmofsnfk ( ;DalGwt lhNnfaf6 k|fKt ;"rgf tyf tYofÍx?nfO{ sf]l8Ë ul/ k|zf]wg ug]

    lqmofsnfk !) tYofÍ tyf ;"rgfx? O{lG6« ug]{

    lqmofsnfk !! d:of}bf k|lta]bg tof/ ul/k]z ug]{

    lqmofsnfk !@ sfo{zfnf uf]i7L / d:of}bf k|lta]bgdfly k[i7kf]if0f tyf ;"emfj k|fKt ug]{

    lqmofsnfk !# k|fKt k[i7kf]if0f tyf ;"emfjx?nfO{ d"n clGtd k|lta]bgdf ;dfof]hg ug]{

    lqmofsnfk!$ /fli6«oof]hgf tyf cg'udg Ifdtf ;'b[9Ls/0f cfof]hgf;Fu clGtd k6s glthf cfbfg k|bfg u/L

    d"n clGtd k|lta]bg tof/ ul/ x:tfGt/0f ug]{

    Lqmofsnfk !% 5'§} ;f/f+z k|lta]bg g]kfnL / c+u|hL efiffdf k]z ug]{

    gf]6 dfly pNn]v ul/Psf] k|lt sf]7f a/fj/ ! xKtfdf ^ lbg sfd ug]{ lbg / lkmN8df & lbg sfd ug]{ eGg] dflgPsf] 5 .

  • 23

    !!= d"NofÍg 6f]nLsf] agf]6

    s'g} klg d"NofÍg cWoog k|efjsf/L tyf ;kmntfsf ;fy ;DkGg ug{ cWoog 6f]nLsf] agf]6 cg'ej

    ,of]Uotfsf ;fy ;DkGg u/]sf] cfwf/df e/ kb{5 . d'NofÍg 6f]nLsf] agf]6 lgDgfg';f/ 5 .

    d"NofÍg 6f]nL kb / gfd k]zf z}lIfs of]Uotf cg'ej d"Vo lhDd]jf/L

    6f]ln g]tf

    k|f=8f= k'0o k|;fb /]UdL

    k|fWofkg laBfafl/wL,

    If]lqo tyf

    u|fdL0f lasf;

    of]hgf

    @( aif{ d"NofÍg cWoogsf] ;Dk"0f{ Joa:yfkg tyf

    ;dGjog ul/ k|ltj]bgx? tof/ ul/

    cWoog 6f]nLnfO{ g]t[Tj k|bfg ug]{

    d"NofÍg ljz]if1

    sdn /fh uf}td

    k|fWofkg :gftf]sf]Q/ , s[lif

    cy{ zf:q

    #@ jif{ Jfj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf]

    ;dli6ut d"NofÍg ug{ 6f]nL g]tf Pjd\

    ;e]{Ifs?nfO{ cfjZos ;xof]u ug]{ Pjd\

    lgb]{zg ug]{

    tYofÍ zf:qL

    8f= /fhdfg >]i7

    k|fWofkg laBfafl/wL ,

    tYofÍ zf:q

    !% jif{ ;+slnt tYofÍx?sf] u'0ffTds ,

    laZn]if0ffTds k|lta]bg tof/ ul/ 6f]nL

    g]tfnfO{ ;xof]u ug]{ tyf ;e]{Ifsx?nfO{

    k|lzIf0f ug]{

    ;e]{Ifs ;e]{If0f slDtdf :gfts

    tx k'/f u/]sf]

    % jif{ ;e]{If0f

    cg'ej k|fKt

    u/]sf]

    kl/df0ffTds tyf u'0ffTds ;"rgfx?

    ;+sng ul/ sfo{ ;Dkfbg ug]{ ;xof]u ug]{

    तचलका न. ७

    !@=u0f:tl/o tYofÍ cg'udg / k'g/fjf]ns

    of] d"Nofª\g cWoogsf] ;Dk'0f{ cjlwe/ cWoog 6f]nLn] ;'Id?kdf cg'udg ug{'sf] ;fy} 6f]nL g]tfn] ;du|

    d"NofÍgcWoogsf] g]t[Tj ug{'x'g]5 . lhNnfl:yt ;+VofTds tYofÍ tyf u'0ffTds ;"rgfx?sf] ;+sng cjlwdf

    o; d"NofÍg cWoog 6f]nLn] :ynut lgl/If0f tyf cg'udg ug]{ 5 . o; 6f]nLsf 6f]nL g]tf, laz]if1 tyf

    tYofÍ zf:qLn] slDtdf !, !lhNnfsf] e|d0f ug]{5g\ . o; d'NofÍg cWoogsf] u'0f:t/df s'g} lsl;dsf]

    ;Demf}tf ;d]t gx'g] cfZjf;g ;d]t u/fO{G5 .

    tYofÍ tyf laleGg ;"rgfx? ;+sng ul/;s] kl5 klg olb tYofÍ tyf ;"rgfx?df st} s'g} clgoldttf

    u/]sf] kfO{Pdf k'gM :ynut e|d0f ul/ ;f]lx 7fFpmdf uO{ To:tf tYofÍ tyf ;"rgfx? k'gM ;+sng ;d]t

    ul/g]5.

    !#= ;+rf/ cfbfg k|bfg /0fgLlt

    of] d"NofÍg cWoogsf] ;Dk'0f{ cjlwe/ o; cWoogdf ;+nUg ;a} txsf laz]if1 tyf ;e]{Ifsx?n] cfjZos

    ;+rf/ dfWodsf] k|of]u ul/ ;DalGwt laifosf ljz]if1x?sf] ;fy} 6f]nL g]tfnfO{ ;do ;dodf lkmN8:t/df

    ePsf] k|utL Pjd\ ;d:of af/] lgoldt hfgsfl/ u/fpg] 5g . ;d:of/x?sf] ;dfwfg ug{ k|fKt lgb]{zgnfO{

    sfo{Gjogdf Nofpg] 5g. To:t} o; cWoogsf] qmddf o; cWoog 6f]nLaf6 ;Dkfbg tyf xn ug{ g;lsPsf

    jf sfa' aflx/sf] kl/l:ytL cfOk/]sf] v08df 6f]nL g]tfn] /fli6«o of]hgf tyf cg'udg Ifdtf ;'b[l9s/0f

    cfof]hgf;+u ;dGjog tyf ;Dks{ u/L ;d:ofx?sf] xn ug{5g\ .

  • 24

    !$= ;Defljt hf]lvd / Go"\gLs/0f /0fgLlt

    ;Defljt hf]lvd ;Defjgf cjnDag ul/g] /0fgLlt

    !=df}ifdsf] clglZrttf

    -s_ o; cjlwdf s[lif pBdLx?sf]

    d'Vo v]tL ug]{ j]nf ePsf]n] xfdLn]

    e]6\g' kg]{ 3/d'nL e]6 gx'g ;S5 .

    -v_ jiff{ofd

    pRr

    pRr

    o; hf]lvdnfO{ Go'gLs/0f ug{ lkmN8df sfd ul//x]sf

    :ynut ;e]{Iffsx?nfO{ pQm pBdLnfO{ s'g ;dodf

    e]6g ;lsG5 eGg] ;"rgf lnP/ csf]{ 5gf]6df k/]sf]

    pBdL hf] 3/df pknAw 5g\ ltlgx?sf] df uP/

    cGt/jftf{ lnO{g]5.

    ;e]{If0fsf nflu aiff{ofddf kg]{ ePsf]n] cfjZos kg]{

    ;dfu|Lx?sf] h:t} 5ftf, /]gsf]6, 6r{ nfO{6 ;'/lIft

    emf]nfx?sf]rfFhf]kfhf] ldnfP/ hfg' kg]{ k'j{ tof/L

    u/fO{g]5 .

    -@_ k|flalws ;d:of

    -s_ tYofÍ ;+sng lalw cg';f/

    tYofÍ ;+sng ;DalGw s'g} ;d:of

    -v_ tYofÍx? sDKo'6/df O{lG6« ug]{

    qmddf x'g] q'l6x?

    Go"g

    dWod

    ;DalGwt laz]if1af6 oyf;So l56f] 5l/tf] dfWodaf6

    k[i7kf]if0f u/fOg]5 .

    SPSS / Excel df w]/} cg'ej ul/;s]sf 8f6f O{lG6«

    ck/]6/x?åf/f O{lG6« u/fO{ d"NofÍg laz]if1af6 lgoldt

    kl/If0f ul/g]5 .

    #= efiffut ;d:of

    -s_ 5gf]6df k/]sf lhNnfx?df dWo]

    /f}tx6df s]lx dw]z cfGbf]ngn] kfg{

    ;Sg] c;/

    dWod o; If]qsf] efiff hfGg] ef]hk/L, yf¿ tyf ;'b'/

    klZrdsf] hfgsf/ tyf efiff af]Ng] t/ ;f]lx lhNnfsf]

    geP/ l5d]sL lhNnfsf] ;e]{Ifsx?sf] rog ul/g]5 .

    ताचलका न .८

    !%= d"NofÍg of]hgf

    d"NofÍg of]hgfsf cfwf/x?

    of] cfof]hgfsf] th{'df ubf{ d"Votof cfJxfg u/]sf] k|:tfj kq Pjd\ Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfaf6

    k|fKt lgDg ;Gbe{ ;fdfu|Lsf] cfwf/ lnO{Psf] 5 .

    Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsfo{ zt{

    pk–cfof]hgf cg'bfg ;Demf}tf kmf/d

    pk – cfof]hgf ;+rfng lgb]{l{zsf @)&)

    n3' cg'bfg ;+rfng lgb]{l{zsf @)&!

  • 25

    d"NofÍgsf kl/;"rs

    d"NofÍgsf a'Fbfx?

    k|Zgsf >f]tx?

    k|Zgx?

    sfo{

    ;Dkfbg

    k|ydt : o; Jofj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfaf6 ;+rfrndf /x]sf ;Dk'0f{ cfof]hgf tyf sfo{qmdx?sf] pknAw

    k|ltj]bg tyf k|utL k|ltj]bgx?sf] laZn]if0f

    lålto >f]t

    ;fGble{stf

    Jofj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] of]hgf th{'df / sfof{Gjog k|lqmofsf] pko'Qmtf / ;fGble{stf.

    hflgkmsf/ ;+usf]

    cGtjf{tf -s]lG›o _

    -k|Zg g= !_

    hflgkmsf/ ;+usf]

    cGtjf{tf -lhNnf:t/ _

    -k|Zg g= !_

    g]kfn ;/sf/sf] s[lif gLlt, aL; aif]{ -@)!% – @)#% _ s[lif lasf; /0fgLtL / cGo /fli6«o k|fyldstf;Fu d]n

    vfg] gvfg] .

    hflgkmsf/ ;+usf]

    cGtjf{tf -s]lG›o _

    -k|Zg g= !_

    cfof]hgfsf] sfo{qmd sfof{Gjog - Implementation Modality _ kIfsf] pko'Qmtf / ;fGble{stf tyf v'nf k|lt:kwf{sf] nflu k|:tfjgf cfJxfg, ;fgf ls;fg , s[lif

    ;xsf/L , Jofj;foL tyf pBdLx?sf] 5gf]6sf] dfkb08 ,

    5gf}6k|s[of / cg'bfg lat/0f k|lqmofsf] ;d]t

    pko'Qmtf / ;fGble{stf .

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g+= *,(, !), !!

    u,

    !@,!#,!(,@),@!,@@,@#,@

    $_

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g

    ,!@,!#,!$,!%,!^,!&,!*,!

    (,@),@!,@@ s, @@ v

    @#,@$ s, v, @% s,@%

    v,@^,@&,@*,@(,#),#!,#

    @ s, #@ v, ##, #$,

    #%_

    nufgLsf] cfwf/df cfof]hgfsf] nlIft ef}uf]lns If]q / hg;+Vof ;]jf cfsf/sf] pko'Qmtf / ;fGble{stf .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= #^, #&, #*_

    k|efjsf/Ltf

    Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf] sfof{Gjog k'j{ lgw{fl/t ;f]r tflnsf cg';f/ eP gePsf]

    ålto >f]t / k|f/Ddlys

    tYofÍ

    sfo{ lgw{fl/t ;dodf eP gePsf], km]/abn ePsf] eP sf/0f kQf nufpg]

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= @&, @*

    sfo{ lgw{fl/t nfutdf ;DkGg eP gePsf],km]/abn ePsf] eP sf/0f kQf nufpg]

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= !% s , !% v

    _

    clen]lvs/0f Aofjl:yt?kdf eP gePsf], tL slQsf] ;lx 5g\ kQf nufpg], gePsf] eP sf/0f kQf nufpg]

    ;+:yf ;e]{If0f k|Zgf{jnL -k|Zg g= &@ s , &@ v

    _

    lgw{fl/t nIo cg'?k ef}uf]lns If]q / hg;+VofnfO{ ;]jf k'u]sf] jf gk'u]sf], gk'u]sf] eP sf/0fx? kQf nufpg]

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL --k|Zg g= #^, #&, #*_

    cfof]hgf sfof{Gjog ubf{ ah]6sf] dfu, lgsf;f / k|s[ofsf] k|efjsf/Ltf

    3/w'/L k|ZgfjnL

    - k|Zg g=!% s, !%v,

    !% u, !&,!* s, !(,

    @),@!_

  • 26

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= @@ s, @@ v,

    @#,@$ s, @$ v_ cfof]hgfn] pknAw u/fPsf] ;]jfsf] u'0f:t/sf]

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= #!, #@ s, #@

    v, ##, ^)

    cfof]hgfn] sfo{Gjog k|s[ofaf/] clwsf/jfnf pkef]Qmfsf] ;Gt'li6sf] :t/

    ;+:yf ;e]{If0f k|Zgf{jnL

    -k|Zg g %(,^!, ^@_

    cfof]hgf sfof{Gjogsf] r/0fdf clwsf/jfnf pkef]Qmfsf] ;xeflutfsf] :t/, ;xeflutf gePsf] eP sf/0f

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= #%_

    cfof]hgfn] lbg] cfly{s / a:t'ut ;xof]u, k|flalws 1fg, ;Lk / ;]jf sfo{qmd leqsf ;a} nlIft ;d"x / au{sf

    JoflQmx?df ;dfg?kn] pknAw u/fP gu/fPsf]

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= #%, %!, %@_

    o; cfof]hgf k|efjsf/L?kdf ;Frfng ug{ of]ubfg lbg] / Jojwfg v8f ug]{ tTjx? la:t[t cWoog ug]{

    s]; :68L ;kmntf k|Zg g= # /

    c;kmntf k|Zg g= #

    n}lËs tyf ;dfa]zLsf cfwf/df cfof]hgfsf] k|efjsf/LtfljZn]if0f ug]{ .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= #%, ^$_

    sfo{bIftf

    nfe nfutsf] cg'kft -BCR_ ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL k|Zg g= s, v, &$ s, &$ v, &% s,

    &% v, &^, &&,&*,&( _

    cfly{s cfGt/Ls k|ltkmnb/ -EIRR_ ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL k|Zg g= s, v, &$ s, &$ v, &% s,

    &% v, &^, &&,&*,&( _

    lalQo cfGt/Ls k|ltkmn b/ -FIRR_ ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL k|Zg g= s, v, &$ s, &$ v, &% s,

    &% v, &^, &&,&*,&( _

    cfof]hgfdf >f]t lalgof]hg ;Ifdtfsf] cj:yf ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= #%_

    cfof]hgfdf >f]t pkof]u ;Ifdtfsf] cj:yf f ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= ^)_

    cfof]hgfdf cg'bfg lat/0f ;Ifdtfsf] cj:yf ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= #%_

    cfof]hgfdf k|lt Joj;flos s[lif pBdL nfu]sf] cf}ift nfut

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= @$ s _

    cfof]hgfdf Project Implementation Manual cg';f/ eP gePsf]

    hflgkmsf/ s]lG›o:t/

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= ^%, ^^ _

    k|efj

    aflif{s?kdf gofF Joj;foL s[lif pBdLx?sf] a[l4 :t/ . ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= $$,^&,^*

    Aoj;floss[lifaf6 aflif{s?kdf slt gofF /f]huf/L l;h{gf eP, /f]huf/L lbg - k'0f{ jf cfFlzs _ ul/aL, hft, hflt /

    hghflt 5'§fP/ laZn]if0f ug]{ .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= $$_

    o; cfof]hgfaf6 gofF /f]huf/L kfPsf 3/ kl/jf/df o; cfof]hgfn] ul/jL lgjf/0fdf k'ofPsf] of]ubfg .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= $$_

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= %!, %@, %#,

    %$_

    Joj;flos s[lifaf6 hldgsf] pTkfbsTjdf ePsf] a[l4sf] :t/ .

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= #&_

    s"n Jofkf/ ePsf s[lif pkhdf lgsf;Lsf] lx:;fsf] k|ltzt .

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= #&, #( s,

    #(v_

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= $* s, $* v_

  • 27

    cfof]hgfn] lgdf{0f u/]sf jf :t/j[l4 u/]sf Jofkf/ s]G›dfkm{t ;fgf ls;fg s[lif pBdLsf] nfeflGjt ;+Vof .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= $%,$^_

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= $), $!, $@,

    $#

    cfof]hgfn] lgdf{0f u/]sf jf :t/j[l4 u/]sf k|of]uzfnf dfkm{t ;fgf ls;fg s[lif pBdLsf] nfeflGjt ;+Vof .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= $^, $&_

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= $), $$, $%,

    $^ _

    lbuf]kgf

    cfof]hgfaf6 l;h{gf ePsf gofF Joj;fLos pk cfof]hgfsf] lbuf]kgf .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL -k|Zg g= *)=! , *)=(_

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= %^, %&_

    cfof]hgfaf6 l;h{gf ePsf gofF /f]huf/Lsf] lbuf]kgf . ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=@_

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= %(_

    cfof]hgf cGtu{tsf Joj;fLos s[ifsx?sf] cfDbfgLdf cfPsf] kl/jt{gsf] lbuf]kgf .

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= %# , &)_

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=#_

    cfof]hgf cGtu{tsf Joj;fLos s[ifsx?sf] hldgsf] pTkfbsTjdf cfPsf] kl/jt{gsf] lbuf]kgf .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=$_

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= #&_

    gofF :yfkgf ePsf jf k'g :yfkgf ePsf Jofkf/ s]G›x? / s[lif pkhsf] u'0f:t/ dfkg ug]{ k|of]uzfnfx?sf]

    lbuf]kgf .

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= ^), ^!_

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=%_

    Joj;flos s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfdf bftfsf] ;xof]u cGt ePkl5 cfly{s kIfsf] lbuf]kgf

    3/w'/L k|ZgfjnL

    -k|Zg g= %^_

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=*_

    hflgkmsf/ s]lG›o:t/ -k|Zg g= (

    o; cfof]hgf cGtu{t ;+rflnt sfo{qmdx? s[lif lasf; dGqfnon] cfˆg} >f]t ;fwg k|of]u ul/ ;+rfng ug{ ;Sg]

    jf g;Sg]

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=!)_

    sfo{qmdnfO{ rflxg] dd{t ;+ef/ / sfo{qmd ;~rfngfy{ rflxg] cfjZos /sdsf] Joj:yf /sdsf] Joj:yf xg] jf

    gx'g]cflb .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=!! ,

    *)=!@_

    Joj;floss[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfdf k|of]u ePsf k|lalwsf] lbuf]kgf .

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=&_

    cfof]hgfnfO{ rflxg] 1fg, ;Lk / bIf hgzlQmsf] pknAwtfsf] lbuf]kgf .

    ;+:yf ;e]{If0f

    k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *)=^_

    hflgkmsf/ s]lG›o:t/

    -k|Zg g= ( _

    Joj;floss[lif tyf Aofkf/ cfof]hgfsf] jftfj/0fLo kIfsf] lbuf]kgf .

    3/w'/L k|ZgfjnL -k|Zg g= ^@_

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL

    -k|Zg g= *^_

  • 28

    ताचलका न. ९

    !^= laZn]if0f tl/sf

    != of] cfof]hgfsf] d"NofÍg k|s[ofsf nflu ;+slnt k|f/lDes / lålto ;|f]taf6 pknAw u"0ffTds Pjd\

    ;+VofTdstYofÍx?nfO{cfof]hgf k"j{ / cfof]hgf kZrftt'ngfTds tj/af6 laZn]if0f ul/g] 5 .

    @= cfof]hgfk"j{ / xfn rfn' /x]sf cfof]hgfx?sf] laZn]if0faf6 xfnsf] l:ytL d"NofÍg ul/g] 5 .

    #= lns6{ tl/sfaf6 k|fKt cfFs8fxnfO{ dfFs/f] hfnf]af6 -Spider Method _ k|:tt ul/g] 5 .

    $= k|:t't ubf{ pko'Qm u|fkm, lrq, tflnsf, :ynut kmf]6f]x?dfWodaf6 k|:t't ul/g] 5 .

    !&= ;e]{If0f 6f]nL

    k|b]z lhNnf ;d"x ;'k/efO{h/ u0fs kmf]g g=

    k|b]z @ /f}tx6 ;d"x -s_ /fd k|;fb vgfn

    (*%!)*($^#

    o'j/fh e';fn (*%!!$#)@*

    a'4 sfhL (*$!**))$&

    k|b]z # sf7df08f}+ ;d"x -v_ ;'af]wafa' lrn'jfn

    (*$!%&(&*&

    >[hgf d/fl;g] (*$)!(#&

    xl/x/ hf]zL (*$###%#*$

    k|b]z $ ,k|b]z

    ^ , k|b]z &

    :ofª\hf ,

    ;'v]{t, s}nfnL ;d"x -u_

    /fh]G› vqL

    (*$!!*)(^#

    dlgif 7s'/ (*$$)%)%@(

    ;/f]h >]i7 (*$(!@!#)^

    a;Gtf /fO{ (*$@)%#%)!

    k|b]z % slkna:t' ;d"x -3_ d]3 a= vqL

    (*%!)^&)^%

    u+uf a:g]t (*$#@))&@^

    lzzL/ k/fh'nL (*$#%*@)%@

    ताचलका न .!)

  • 29

  • 30

    !*= :ynut e|d0f sfo{qmd tflnsf

    ताचलका न .!!

    @^ @& @* @( #) #! #@ ! @ # $ % ^ & * ( !) !! !@ !# !$ !% !^

    sfo{If]q k|:yfg -sf7df08f}+ b]lv /f}tx6 _

    lhNnf s[lif lasf; sfof{no / lhNnf lasf;

    ;ldltdf 5nkmn tyf hflgkmsf/ cGtjf{tf

    tYofÍ ;+sng - ;f+Volso / u'0ffTds _

    sf7df08f}+ lkmtf{

    lhNnf s[lif lasf; sfof{no / lhNnf lasf;

    ;ldltdf 5nkmn tyf hflgkmsf/ cGtjf{tf

    tYofÍ ;+sng - ;f+Volso / u'0ffTds _

    sfo{If]q k|:yfg -sf7df08f}+ b]lv s}nfnL _

    lhNnf s[lif lasf; sfof{no / lhNnf lasf;

    ;ldltdf 5nkmn tyf hflgkmsf/ cGtjf{tf

    tYofÍ ;+sng - ;f+Volso / u'0ffTds _

    sfo{If]q k|:yfg -s}nfnL b]lv ;'v]{t _

    lhNnf s[lif lasf; sfof{no / lhNnf lasf;

    ;ldltdf 5nkmn tyf hflgkmsf/ cGtjf{tf

    tYofÍ ;+sng - ;f+Volso / u'0ffTds _

    sfo{If]q k|:yfg -;'v]{t b]lv :ofª\hf _

    lhNnf s[lif lasf; sfof{no / lhNnf lasf;

    ;ldltdf 5nkmn tyf hflgkmsf/ cGtjf{tf

    tYofÍ ;+sng - ;f+Volso / u'0ffTds _

    sf7df08f}+ lkmtf{

    sfo{If]q k|:yfg -s}nfnL b]lv slkna:t' _

    lhNnf s[lif lasf; sfof{no / lhNnf lasf;

    ;ldltdf 5nkmn tyf hflgkmsf/ cGtjf{tf

    tYofÍ ;+sng - ;f+Volso / u'0ffTds _

    sf7df08f}+ lkmtf{

    lkmN8df ;"rgf ;+sng & lbg ul/g] 5 .

    ;d"x -u

    _

    :ofª

    \hf , s}nfn

    L, ;'v]{t

    k|b]z $ ,k|b]z ६,

    k|b]z &

    ;d"x -v

    _

    sf7

    df08f}+

    k|b]z #

    ;d"x -3

    _

    slkna:t'

    k|b]z %

    h ]i7 cfi ff9 @)

    s[ofsnfk;d"x -s

    _

    /f}t

    x6

    k|b]z @

    k|b]z

    lhNnf

    ;d"x

  • 31

    !(= d"NofÍg ;e]{If0f tflnd sfo{qmd

    Aofj;foLs s[lif tyf Aofkf/ cfof]hgf d"NofÍg tflnd sfo{qmd

    h]i7 !( , @)

    /fli6«o of]hgf cfof]u ∕ /fli6«o of]hgf tyf cg'udg ;'b[l9s/0f cfof]hgf ∕ g]kfn lasf; cg';Gwfg k|lti7fg

    :yfg M g]kfn lasf; cg';Gwfg k|lti7fgsf] ;ef sIf , sfof{no k|fË0f, k'Nrf]s nlntk'/ h]i7 !( , @)

    lbg qm=;=

    ;do s[ofsnfk lhDd]jf/ AoflQm ;DalGwt lgsfo

    kl/rofTds ;q

    klxnf]

    lbg ,

    h]i7

    !( ut]

    a'waf/

    !

    *=)) b]lv *=!) btf{ ;Dk"0f{ ;xefuLx?

    @

    *=!) b]lv *=!% kl/ro ;Dk"0f{ ;xefuLx?

    k|flalws ;q

    #

    *=!% b]lv *=#) ;e]{If0fsf] cfwf/e"t hfgsf/L tyf

    tYofÍ ;+sng cf}hf/x?

    8f= /fhdfg >]i7 g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    $

    *=#) b]lv *=$) 5gf}6df k/]sf lhNnf, d"No >[Înf ,

    3/w'/L gd"gf cfsf/

    /fh]G› vqL g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    ^

    *=$) b]lv

    (=$)

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL 5nkmn v08

    s / v

    sdn/fh uf}+td g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    &

    (=$) b]lv

    !)=$)

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL 5nkmn v08 u

    / 3

    8f= /fhdfg >]i7 g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    *

    !)=$) b]lv

    !!=@%

    ;+:yf ;e]{If0f k|ZgfjnL 5nkmn v08 ª /fh]G› vqL g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    (

    !!=@% b]lv

    !!=#)

    lj>fd

    !)

    !!=#) b]lv !=)) 3/w'/L k|ZgfjnL v08 s \/ v sdn/fh uf}+td g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    !! !=)) b]lv @=)) vfgf vfg] ;do

    !@

    )@=)) b]lv

    )$=))

    3/w'/L k|ZgfjnL v08 u / 3 8f= /fhdfg >]i7 g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    !

    *=)) b]lv *=!) btf{ ;Dk"0f{ ;xefuLx?

    @

    *=!) b]lv *=!% kl/ro ;Dk"0f{ ;xefuLx?

    #

    *=!% b]lv *=@% :jfut dGtAo sfo{sf/L lgb]{zs 8f=

    ho s'df/ u'?ª

    g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    mailto:!@mailto:!!=@%25%20b]lv%20!!=#)mailto:!!=@%25%20b]lv%20!!=#)mailto:!@

  • 32

    $

    *=@% b]lv *=#% cfof]hgf d"NofÍg af/] ;+lIfKt hfgsf/L k|f]=8f= k"0o k|;fb

    /]UdL, 6f]nLg]tf

    g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    %

    *=#% b]lv *=$) 5f]6f] dgtAo /fli6«o of]hgf

    cfof]usf k|ltlglw

    /fli6«o of]hgf cfof]u

    ^

    *=$) b]lv

    *=$%

    Aofj;foLs s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgf

    d"NofÍgsf] p2]Zo

    8f= lul/wf/L zdf{ /fli6«o of]hgf tyf

    cg'udg ;'b[l9s/0f

    cfof]hgf

    &

    *=$% b]lv *=%% cfof]hgf kl/ro tyf k|s[of ;DalGw

    la:t[t hfgsf/L

    OG›sfGt emfF Aofj;foLs s[lif tyf

    Jofkf/ cfof]hgf

    bf];|f]

    lbg

    h]i7

    @) ut]

    ,

    lalxaf/

    *

    *=)) b]lv (=)) 3/w'/L k|ZgfjnL v08 s -t'ngfTds

    3/w'/L k|ZgfjnL_

    k|f]=8f= k"0o k|;fb

    /]UdL, 6f]nLg]tf

    g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    (

    (=)) b]lv

    !)=#)

    3/w'/L k|ZgfjnL v08 v , u / 3

    -t'ngfTds 3/w'/L k|ZgfjnL_

    8f= /fhdfg >]i7 g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    !)

    !)=#) b]lv

    !!=#) ;d"x 5nkmn / hflgkmsf/;Fusf]

    cGt/{jftf{

    /fh]G› vqL g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    !!

    !!=#) b]lv !++=))

    cjnf]sg k|ltj]bg / s]z :68L

    k|f]=8f= k"0o k|;fb

    /]UdL, 6f]nLg]tf

    g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    !@

    !=)) b]lv @=))

    vfgf vfg] ;do

    !# @=)) b]lv

    @=#) cEof;

    !$

    @=#) b]lv #=)) k|zf;lso÷ljlQo / lhNnf lgwf{/0f ?kf e08f/L

    g]kfn lasf; cg';Gwfg

    k|lti7fg

    t];|f]

    lbg

    h]i7 @!

    ut] ,

    z's|af/

    !

    &=)) b]lv @=)) :ynut k/LIf0f (Pre Test) ;Dk"0f{ ;e{If0f

    @ @=)) b]lv

    @=#) kl/If0f kl5sf] k[i6kf]if0f

    #

    @=#) b]lv #=)) k|Zgkqsf] clGtd hfFr

    mailto:!@

  • 33

    kl/lzi6 ! M 5gf}6 k|s[of

    lhNnfdf cjl:yt d"=>[= cfa4 ;d"x, s[lif ;xsf/L, gLhL kmfd{ / pTkfbs ;+3x?sf] 5gf}6 k|s[of

    म.ूश्र.ृ आबद्ध समंहू, कृचष सहकारी, नीजी फामय र उत्पादक संर्को चजल्ला अनसुार नमनूा

    क्र.स. प्रदशे पररचथिचतदकय

    क्षते्र चजल्ला समहू सहकारी नीचज फामय

    उत्पादक

    सरं् जम्मा

    सथँिाहरुको नमनूा

    आकार

    र्रधुरी

    सखँ्या

    १ २ तराई रौतहट १९ १२ १ ० ३२ ३२

    #*@

    २ ३ पहाड काठमाण्डौं १६ १० २२ १ ४९ ४९ $&$

    ३ ४ पहाड थयाङ्जा १ ७ १ ० ९ ९ !((

    ४ ५ तराई कचपलबथतु १२ १४ ४ ० ३० ३० #^&

    ५ ६ पहाड सुर्खेत ० १ ० ० १ १ !%

    ६ ७ तराई कैलाली ० १ १ ० २ २ (@

    जम्मा ४८ ४५ २९ १ १२३ १२३ !%@*

    Organization type

    Total District

    Farmer

    Group Cooperative Private

    Production

    group

    Rautahat 32 20 2 0 54

  • 34

    Kathmandu 23 15 32 2 72

    Syangja 3 18 1 0 22

    Kapilbastu 15 18 5 1 39

    Surkhet 0 6 1 0 7

    Kailali 3 4 9 1 17

    76 81 50 4 211

    १. प्रदशे न. २ ( रौतहट ) Sn. District Rautahat

    Farmer

    Group Cooperative Private

    Production

    group

    N 32 20 2 0 54

    n 19 12 1 0 32

    ( Sample Inteval ) i 2 2 2

    1 (Rand.no )k 1 2 2

    2 k+i 3 4

    3 k+2i 5 6

    4 k+3i 7 8

    5 k+4i 9 10

    6 k+5i 11 12

    7 k+6i 13 14

    8 k+7i 15 16

    9 k+8i 17 18

    10 k+9i 19 20

  • 35

    11 k+10i 21 22

    12 k+11i 23 24

    13 k+12i 25

    14 k+13i 27

    15 k+14i 29

    16 k+15i 31

    17 k+16i 33

    18 k+17i 35

    19 k+18i 37

  • 36

    S

    n

    .

    Eco-

    zone State

    Distr

    ict Type Call name of organization Address tel Sub sector manger

    1 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group First

    Shree Women Goat Farming

    committee

    Kanakpur ward 5

    vdc

    9.8E

    +09 Vagetables

    Mahendra rai

    yaday

    2 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond Pragatisil Farmer Group

    Pothiyahi-9,

    Rautahat Onion

    3 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond Shree Ram Misrit Farmers Group

    Prempur

    Gonahi,Rautahat Vagetables

    4 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond

    Dalit Mahila Pasu Palan Farmers

    group

    Santapur(m),Rautah

    at

    Milk

    Processing

    5 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond Jyoti Mahila Krisak Samuha

    Simara Vawanipur-

    9,Rautahat Vagetables

    6 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond

    Community Livestock Development

    and creative farmers group

    Dumaria(ma)-

    2,Rautahat Poultry

    7 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond Ramjanaki Farmers Group

    Bariyapur-3,

    Rautahat Vagetables

    8 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond Jay Ma Durga Farmer Group

    Prempur Gonahi-

    1,Rautahat Vagetables

    9 Terai 2 no Raut Farmer Sec Janaki Tarkari Kheti Krishak samuha Madhopur VDC-

    Onion

  • 37

    state ahat Group ond (Jtkks) 5,Rautahat

    1

    0 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond

    Samudayik Samaj Sewa Jal

    upabhokta krishak samuha

    Madanpur-

    5,Rautahat Sunflower

    1

    1 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond Janjyoti Krishak Samuha

    Pothiyahi-9,

    Rautaha Onion

    1

    2 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond

    Shree Krishna Sharda Bakhra Palan

    farmers group Basbiti Jingaria-8 Onion

    1

    3 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Sec

    ond Janaki Goat Raising Farmers Group

    Dharampur-

    7,Rautahat

    9.8E

    +09

    Meat

    processing

    1

    4 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Gramin Krishak Samuha Basantapatti 8

    9.8E

    +09 Ginger

    1

    5 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d

    Community Small Irrigation

    pogramme group

    Pataura vdc ward

    6

    9.8E

    +09 Fish

    1

    6 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Fulmat Mai Krishak Samuha

    Dharampur-

    2,Rautahat

    9.8E

    +09 Cereal seeds

    1

    7 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Jaya Shree Ram Krishak samuha Bariyapur 4 98

    Cereals

    Seeds

    1

    8 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Srijansil Krishak Samuha Lentil

    1

    9 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Gadhimai Krishak Samuha

    Cereals

    Seeds

    2

    0 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d

    Manokamana Sana Sinchai krishak

    samuha

    Cereals

    Seeds

    2

    1 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Shanti Mahila krishak Samuha Vagetables

    2

    2 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Utshah Mahila Krishak samuha Vagetables

  • 38

    2

    3 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Krishi Utthan Farmer Group Onion

    2

    4 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Kamala Mai Krishak Samuha Vagetables

    2

    5 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Durga Farmer Group Onion

    2

    6 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Dalit Janashakti Krishak samuha Vagetables

    2

    7 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d

    Janahit Matsya palan Krishak

    samuha Fish

    2

    8 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Ekta Krishak Samuha Vagetables

    2

    9 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Aruwa Krishak Samuha

    Cereals

    Seeds

    3

    0 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Kisan Janakalyan Farmer group

    Meat animal

    Promotion

    3

    1 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Hariyali Krishak Samuha Vagetables

    3

    2 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Farmer

    Group

    Thir

    d Basnet gai bhaishi palan pariyojana

    Milk

    Production

    1 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative First

    Janachetana Agriculture

    cooperative ltd

    Pataura vdc ward

    1

    9.8E

    +09 Vagetables

    Raj kulendra

    pd sah

    2 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond

    Bahu-udhesiye Pasu Bikash

    cooperative ltd

    Dumariya(m)-2

    Najarpur, Rautahat

    9.8E

    +09

    Milk

    Production

    Bal krishna

    devokota

    3 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond Small Farmers Agri Cooperative Ltd

    Santapur(m),Rautah

    a

    9.8E

    +09

    Milk

    Processing

    Manoj

    KumarChaudh

    ary

  • 39

    4 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond

    Shree Krishna Pranami Mahila

    cooperative Ltd

    Dumariya-2,

    Najarpur Rautaha 0 Cerals seed

    Govinda

    PrasadTimalsin

    a

    5 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond

    Sri. Gramin Bikash Krishak sahakari

    sanstha ltd

    Basantpatti-

    8,Rautahat

    9.8E

    +09 Potato Seed

    Dipendra

    Kumar Patt

    6 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond

    Nari Yekata mahila saving ans

    credit cooperative Ltd Mithuaawa 8

    9.8E

    +09 Poultry Daroga sahani

    7 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond

    Janapriya Multipurpose

    Cooperative ltd Fish

    8 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond Prerana Agri Cooperative Ltd. Vagetables

    9 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Sec

    ond

    Shree Gangamai Multipurpose

    cooperative Ltd Fish

    1

    0 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Jaya Kishan Dudh Utpadak sahakari

    sanstha

    Milk Animal

    promotion

    1

    1 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Mahila Janajoti Krishak sahakari

    sanstha ltd

    Milk Animal

    promotion

    1

    2 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Janajyoti Multipurpose Cooperative

    Ltd. Vagetables

    1

    3 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d Aftaf Agriculture Cooperative Fish

    1

    4 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Mahila Shakti Farmer Cooperative

    Ltd.

    Cereals

    Seeds

    1

    5 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Bholababa Samudayik Krishak

    Sahakari sanstha ltd

    Cereals

    Seeds

    1

    6 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Dibyajyoti Agriculture Cooperative

    Ltd banana

  • 40

    1

    7 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Sahayogi Saving and Credit

    cooperative ltd Poultry

    1

    8 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Janachetana krishi Sahakari sanstha

    ltd Table Potato

    1

    9 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d Madina Agricultural cooperative Ltd Vagetables

    2

    0 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat

    Cooper

    ative

    Thir

    d

    Sagarmatha Krishi Sahakari sanstha

    ltd Vagetables

    1 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat Private

    Sec

    ond

    Rautahat Poultry Breeding and

    research farm p vt Ltd Poultry

    2 Terai

    2 no

    state

    Raut

    ahat Private

    Thir

    d Shibakalli Dairy Udyoj

    Milk

    Processing

    २. प्रदशे न. ३ ( काठमाण्डौं )

    Sn. District Kathmandu

    Farmer

    Group Cooperative Private

    Production

    group

    N 23 15 32 2 72

    n 16 10 22 1 49

    ( Sample Inteval ) i 1 2 1 2

    1 (Rand.no )k 1 2 1 2

    2 k+i 2 4 2

    3 k+2i 3 6 3

    4 k+3i 4 8 4

    5 k+4i 5 10 5

  • 41

    6 k+5i 6 12 6

    7 k+6i 7 14 7

    8 k+7i 8 16 8

    9 k+8i 9 18 9

    10 k+9i 10 20 10

    11 k+10i 11 11

    12 k+11i 12 12

    13 k+12i 13 13

    14 k+13i 14 14

    15 k+14i 15 15

    16 k+15i 16 16

    17 k+16i 17

    18 k+17i 18

    19 k+18i 19

    20 k+19i 20

    21 k+20i 21

    22 k+21i 22

    S

    n.

    Eco-

    zone State District Type Call name of organization

    Addr

    ess

    t

    el Sub sector

    man

    ger

  • 42

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group

    Seco

    nd Floriculture Association Nepal Floriculture

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group

    Seco

    nd Organic Milijuli kurilo samuha Vagetables

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group

    Seco

    nd

    Chundevi krish tatha pashupalan krishan

    Samuha Vagetables

    4 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group

    Seco

    nd Kalika devi namuna fruit farmers group Honey

    5 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group First organic vegetable production group Vagetables

    6 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group

    Seco

    nd Athot Farmer group Vagetables

    7 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group

    Seco

    nd Kapan yeggadole farmer's group Vagetables

    8 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Pragati Krishak Samuha Mushroom

    9 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Shree Mahila Jagaran Bikash samit Vagetables

    1

    0 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Basuki Krishi tatha pashuplan samuha Vagetables

    1

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Bishnumati Commercial farmer group

    Meat animal

    Promotion

    1

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Samajik Bikas Krishak samuha Mushroom

    1

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Mahalaxmi Mahila Jagaran krishak samuha Vagetables

  • 43

    1

    4 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third safal chyau utpadak samuha Mushroom

    1

    5 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Charchit farmer group Vagetables

    1

    6 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Bhadra vintage agro farm group Vagetables

    1

    7 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Lapse Krishk Samuha

    Meat animal

    Promotion

    1

    8 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Commercial Farmers Group Vagetables

    1

    9 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Commercial Youth Farmers Group

    Meat animal

    Promotion

    2

    0 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Bihani Nari Krishak Samuha Floriculture

    2

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third

    Asta Ja Avhiyan Agriculture production and

    market mangement farm Poultry

    2

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third Mamatamai Krishak Samuha Poultry

    2

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Farmer

    Group Third

    Federation of Fruits and vegetable

    enterpreneurs Nepal Vagetables

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd Indreni Saving and Credit cooperative Ltd Mushroom

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd

    Ion Non- Timber Forest product cooperative

    society ltd Coffee

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd Dristict co operative union Ltd Honey

  • 44

    4 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd Help line multipurpose cooperative ltd Poultry

    5 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd Daily Consumer cooperative Ltd

    underutilized

    indigenous food

    6 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd Lashow Multi purpose cooperative Ltd Poultry

    7 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd Prakritik premi mauri Cooperative ltd Honey

    8 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e

    Seco

    nd

    Nepal beekeeping central cooperative Union

    Ltd Honey

    9 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e Third Bhadrakali Agriculture Cooperative Ltd.

    milk and milk

    products

    1

    0 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e Third

    Central Vegetables and Fruit cooperative union

    Ltd Vagetables

    1

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e Third Shramik Multipurpose Cooperative Limited Vagetables

    1

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e Third

    Bahuaayamik Krishi Savaing & credit

    cooperative Ltd Meat Animals

    1

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e Third Hiltop Junar Bachat tatha Rin shakari sanstha ltd Coffee

    1

    4 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e First floriculture cooperative Ltd Floriculture

    1

    5 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Cooperativ

    e Third Tokha Krishi Sahakari Sanstha Ltd Vagetables

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Bahuyaymik Krishi Utpadan tatha bitran pvt .ltd Floriculture

  • 45

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third The North Sky Poultry production Pvt. Ltd Poultry

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Maha Agriculture Pvt.Ltd. Vagetables

    4 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third The Standard Nursery Floriculture

    5 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Kalpa Brikshya Herbal Pvt.Ltd Herbs

    6 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Dharmasthali Organic Farm Vagetables

    7 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third J.B. Agriculture and Livestock Pvt.Ltd

    Meat animal

    Promotion

    8 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Subba Organic Tarakari Farm Vagetables

    9 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Nikhileshwor agricultural Firm Pvt Poultry

    1

    0 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Alpine Livestock and Bio Trade Pvt.Ltd

    Meat animal

    Promotion

    1

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Sagarmatha Agriculture Farm pvt.ltd Vagetables

    1

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Bagmati Flora Pvt Ltd Floriculture

    1

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Agrima Sewa Firm PVt.Ltd. Poultry

    1

    4 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Ichangu narayan nursery Floriculture

    1Hill

    3 no KathmaPrivate Third Sunkhani intergrated agricultural centre

    Meat animal

  • 46

    5 state ndu Promotion

    1

    6 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Samuhik Krishak Dairy Ltd

    milk and milk

    products

    1

    7 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Boudha Dairy Udyog Pvt . Ltd

    milk and milk

    products

    1

    8 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Surya Kamal Pvt. Ltd. Vagetables

    1

    9 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Basnet and Sons Export Import Pvt .Ltd

    Meat animal

    Promotion

    2

    0 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Annapurna Handicraft Pvt. Ltd banana

    2

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Everest Himalayan Agro Pvt.ltd Vagetables

    2

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Laxmi Ekikrit Krishi Byabasaya Pvt.Ltd Vagetables

    2

    3 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private First united flora pvt ltd Floriculture

    2

    4 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private

    Seco

    nd Nepal trout Fish House Fish

    2

    5 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Sunrise Agriculture Firm Vagetables

    2

    6 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Bakreshwar Farm House

    Milk Animal

    promotion

    2

    7 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Shidhartha Poultry Farm Poultry

    2

    8 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Khadka Nursery Floriculture

  • 47

    2

    9 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Swoyambhu Garden Service and plant Nursery Floriculture

    3

    0 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private

    Seco

    nd Gandaki bee concer Honey

    3

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Safal krishi farm Vagetables

    3

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu Private Third Rakshya nursery Floriculture

    1 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Production

    group Third Organic World and Fair future Rape Seed

    2 Hill

    3 no

    state

    Kathma

    ndu

    Production

    group First Nepalese farming institute Vagetables

    ३.प्रदशे न.४ (थयाङ्जा)

    Sn. District Syangja

    Farmer

    Group Cooperative Private

    Production

    group

    N 3 18 1 0 22

    n 1 7 1 0 9

    ( Sample Inteval

    3 3 1 0

  • 48

    ) i

    1 (Rand.no )k 2 2 1

    2 k+i 5

    3 k+2i 8

    4 k+3i 11

    5 k+4i 14

    6 k+5i 17

    7 k+6i 20

    S

    n.

    Eco-

    zone State

    Distri

    ct Type Call name of organization

    Addr

    ess

    t

    el Sub sector

    mang

    er

    1 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Farmer

    Group First District Coffee Producer Association Coffee

    2 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Farmer

    Group

    Seco

    nd Majhwini Farmer Group Vagetables

    3 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Farmer

    Group

    Seco

    nd Gatishil Mahila Farmers Group Honey

    1 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve First Janakalyan Krishak Cooperative Ltd Vagetables

    2 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve

    Seco

    nd Kaligandaki Farmers Upaj cooperative Ltd Vagetables

    3 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve

    Seco

    nd

    Om Agriculture and Livestock Multipurpose

    cooperative Ltd Coffee

  • 49

    4 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve

    Seco

    nd Shree Bichari Chutara Multipurpose cooperative Ltd Ginger

    5 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve

    Seco

    nd Janamukhi Multipurpose cooperative ltd Vagetables

    6 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve

    Seco

    nd

    Chandikalika Coffee, Fruits and vegetable

    cooperative ltd Honey

    7 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve

    Seco

    nd Milan Milk Producer Cooperative Ltd Milk Production

    8 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third Digo Agriculture Multipurpose cooperative ltd Ginger

    9 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third Bangur Paln Krishak Cooperative Ltd.

    Meat animal

    Promotion

    1

    0 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third Bangshing Small Farmers AgriCooperative Ltd. Vagetables

    1

    1 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third

    Jaibik Source Development multipurpose

    coopertative ltd Herbs

    1

    2 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third

    Chandeshori Vegetable, Fruit production and

    orange producer agric Vagetables

    1

    3 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third

    Bastari Fish & Agriculture development cooperative

    ltd Fish

    1

    4 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third Gaun Sudhar Milk Producer cooperative ltd

    Milk Animal

    promotion

    1

    5 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third Dandaswara Coffee State cooperative ltd Coffee

    1

    6 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third

    Sunaulo Poultry Farming agricultural cooperative

    Ltd Poultry

    1Hill

    4 no Syan CooperatiFirst Shree Bhyarthan Agriculture Society Limited Vagetables

  • 50

    7 state gja ve

    1

    8 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja

    Cooperati

    ve Third Namuna Krishi Upaj Bazar Cooperative Ltd. Vagetables

    1 Hill

    4 no

    state

    Syan

    gja Private Third New Paudel Feed Industry Poultry

    ४.प्रदशे न.५ (कचपलबथतु)

    Sn. District Kapilbastu

    Farmer

    Group Cooperative Private

    Production

    group

    N 15 18 5 1 39

    n 12 14 4 0 30

    ( Sample Inteval ) i 1 1 1 0

    1 (Rand.no )k 1 1 1

    2 k+i 2 2 2

    3 k+2i 3 3 3

    4 k+3i 4 4 4

    5 k+4i 5 5

    6 k+5i 6 6

    7 k+6i 7 7

  • 51