ြမ

Nati

ြပည

ြမယာခ ဝ

အမျ း

ional

ည ထာငစသ

ဝအသးချ

းသား

(

Land

၂၀၁၄ ခ

သမမတြမနမ

မ စစစ ဆ

ြမအ

(မကမ

d Use

ခနစ၊ အာ

မာနငင တ

ဆာငရက

အသးချ

မး)

e Pol

ာကတဘာလ

တာအစးရ

က ရး က

ချမမဝါ

licy (

လ

ကာမတ

ါဒ

(Drafft)

ကန သတ

ကန သတ

မာတကာ

စဉ အ ကာငးအရာ စာမျကနာ

၁။ နဒါနး ၁

၂။ ရညရယချက ၁

၃။ မဝါဒရညမနးချကများ ၂ - ၃

၄။ အမျးသား ြမအသးချမ မဝါဒ ရးဆရာတင အ ြခခစဉးစားရမည အချကများ

၃ - ၅

၅။ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကမည ဌာနအဖ အစညးများ ၅

၆။ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကမည လပငနးစဉများ ၅- ၄၂

၇။

အမျ းသား ြမအသးချမမဝါဒ (မကမး)

အပငး(၁)- ြမအသးြပမစမခန ခြခငး

အခနး(၁)- အမျးသား ြမအသးချမ အ ြခခ သ ဘာတရား

၄၃ - ၄၅

အခနး(၂)- လကရ ြမယာ စမအပချပမ ယနတရား အ ြခအ န

၄၅ - ၄၆

အခနး(၃)- အမျးသား ြမအသးချမ ကာငစ ဖ စညးြခငး

၄၆ - ၄၈

အခနး(၄)- ြမအတနးအစားများနင စမခန ခသည အစးရဌာန၊ အဖ အစညးများ

၄၉ - ၅၀

အခနး(၅)- သတငးအချကအလကစမခန ခြခငး ၅၁ - ၅၃

၉။ အပငး(၂)-စမကနး ရးဆြခငးနင ြမအသးချမ ြပာငးလြခငး

အခနး(၁)- စမကနး ရးဆြခငး နင ြမအသးချ ြမပ ရးဆြခငး

၅၄ - ၅၆

အခနး(၂)- ဇနသတမတ၍ ြမအသးချမ ြပာငး လြခငး

၅၆ - ၅၉

ကန သတ

ကန သတ

စဉ အ ကာငးအရာ စာမျကနာ အခနး(၃)- တစသးပဂဂလ လာကထား၍ ြမ

အသးချမ ြပာငးလြခငး ၅၉ - ၆၀

၁၀။ အပငး(၃) - နငငပင ြမများက လပကငခငြပြခငး နင ငားရမး ြခငး

၆၁ - ၆၄

၁၁။ အပငး(၄) - ြမသမးဆညးြခငး၊ လျာ ကး ပးြခငး၊ ြပနလည နရာချထားြခငးနင ြပနလည ထ ထာငြခငး ဆငရာ လပထးလပနညးများ

၆၅

၁၂။ အပငး(၅) - ြမယာအြငငးပားမများ ြဖရငးဆးြဖတြခငးနင အယခြခငး

အခနး(၁)- ြမယာအြငငးပားမများအား ြဖရငး ဆးြဖတြခငး

အခနး(၂)- အယခြခငး

၆၆ - ၆၇

၆၈

၁၃။ အပငး(၆) - ြမခနစညးကပြခငး၊ ြမယာလ ြပာငးခနင ထကသင သာ တဆပ ခါငးခနကစစရပများ

၆၉ - ၇၃

၁၄။ အပငး(၇) - တငးရငးသားလမျးစများ၏ ြမအသးြပမ အခငအ ရးများ

၇၄ - ၇၆

၁၅။ အပငး(၈) - ြမယာလပကငခငနင ြမအသးြပမ စမ ခန ခ ရးတင တနးတညမ အခငအ ရးများ

၇၇

၁၆။ အပငး(၉) - ဥပ ဒများ သဟဇာတ ြဖစ စြခငးနင ဥပ ဒအသစ ြပ ာနးြခငး

၇၈ - ၇၉

၁၇။ အပငး(၁၀)- စာင ကပ လလာမနင တနဖးြဖတမ ၈၀ - ၈၂

၁၈။ အပငး(၁၁)- သ တသနြပြခငးနင ဖ ဖးတးတက စြခငး ၈၃ - ၈၅

၁၉။ အပငး(၁၂)- အ ထ ထ ၈၆

ကန သတ

  ကန သတ

အမျ းသား ြမအသးချမမဝါဒ(မကမး)

နဒါနး

၁။ နငင တာအတငးရ ြမသယဇာတများသည အချပအြခာပငနကနယ ြမ ခငမာ

တညတ ရး၊ နငငသားများ၏ စားဝတ န ရးနင နငင တာ ဖ ဖးတးတက ရးတ

အတက ရရညရညမနးချက ချမတ ပး အထးအ လးထား စမအပချပ၊ အသးြပရမည

အရငးအြမစ များြဖစပါသည။ ြမသယဇာတ အရငးအြမစများက စနစတကျအသးြပ

စမခန ခနငသည နငအမ စဉဆကမြပတ တးပား နသည ြပညသများ၏ စားဝတ

န ရး အ ြခခလအပချကများ ြဖညဆညး ပး ရး၊ လမစးပားဘဝ ြမငမားလာ စ ရး၊

နငင တာ ဖ ဖးတးတက ရးလပငနးများ ဟနချကည လယကအဆင ြပစာ အ ကာင

အထည ဖာ ဆာငရကနငမည ြဖစပါသည။

၂။ ြပည ထာငစသမမတ ြမနမာနငင တာ၊ ဖ စညးပ အ ြခခဥပ ဒ ပဒမ(၃၇) တင

နငင တာသည နငင တာအတငးရ ြမအားလး၏ ပငရငးပငရငြဖစ ကာငး နင

နငင တာရ ြမအားလးအသးြပ၊ ကပက ကးကပ ရးဆငရာ ဥပ ဒြပ ာနးရန ဖာြပ

ပါရပါသည။ နငင တာသမမတမလညး ၂၀၁၂ ခနစ၊ ဇနလ (၁၉) ရက နတင နငင တာ

၏ ြမသယဇာတများက စဉဆကမြပတ စမအပချပ၊ အသးြပ ဆာငရကနငရန

အတက လအပ န သာ ခငမာတကျသည မဝါဒတစရပ ရးဆြပ ာနးရန လမးညန

ချကနငအည “အမျ းသား ြမအသးချမ မဝါဒ” ရးဆြပစြခငး ြဖစပါသည။

ရညရယချက

၃။ နငင တာအတငးရ ြမသယဇာတ အရငးအြမစများက နငင တာဖ ဖ း

တးတက ရး၊ ြပညသများ၏ လမစးပား ရး ဘဝြမငတငရန ြဖညဆညး ပး ရးနင

သဘာဝပတဝနးကျင ထနးသမးကာကယ ရးတအတက အသးြပ စမခန ခရာတင

စနစတကျ မနကန ပး ရရညတညတနငမည မဝါဒတစရပ ြပ ာနးနငရန ရညရယ

ဆာငရကြခငး ြဖစပါသည။

 

- 2 -  

  ကန သတ

ကန သတ

မဝါဒရညမနးချကများ

၄။ အမျးသား ြမအသးချမ မဝါဒ၏ ရညမနးချကများမာ အာကပါအတငး ြဖစပါ

သည-

(က) နငင တာ၏ အချ ပအြခာပငနက နယ ြမ ထာဝစဉ တညတရန ထနးသမး

ကာကယ ရး၊

(ခ) နငငသားများ၏ အ ြခခ လမစးပား ရး ဖ ဖးတးတကမက အ ထာက

အကြပသည ြမသယဇာတ အသးချစမခန ခမ ြဖစ စ ရး၊

(ဂ) မ ြပ/ ကျးလက ဖ ဖးတးတကမ ဆငရာ စမကနးလပငနးများ နင

သကဆငသည ြမအသးချစမခန ခမများက အနာဂတကာလ ဖ ဖးတး

တကမများအထ ရညရယ မ ာမနး ဆာငရက စ ရး၊

(ဃ) တစမျးသားလး ၏ စားနပရကခာ ဖလမက အ ထာကအကြပမည

ြမသယဇာတ စမခန ခမစနစ ဖာ ဆာင ရး၊

(င) နငင တာအတငးရ တငးရငးသားများ ၏ ဓ လ၊ ထးတမးဆငရာ ြမ

အသးချမ လပငနးစဉနင လပထးလပနညးများ စနစတကျ သတမတ

ြပ ာနး ရး၊

(စ) ယဉ ကျးမအ မအနစများ၊ ဇဝမျးစမျးကများ၊ သဘာဝနယ ြမများနင

ရ ဝ ရလ ဒသများ ရရညတညတ စ ရးအတက ထနးသမးကာကယ

ဆာငရက ရး၊

(ဆ) ြပညတငး/ ြပညပ ရငးနးြမပနမ များအတက ကာငးမနခငမာတကျ

သည ြမအသးချမ ြဖစ စ ရး၊

(ဇ) ြမအသးချမများက သကဆငရာဥပ ဒ ြပ ာနးချကများ နငအည တာဝန

သမ၊ တာဝနယမများြဖင နငင တာနင ြပညသများ၏ ရရညအကျး

စးပားြဖစထနးမက ဦးတည စ ရး ၊

 

- 3 -  

  ကန သတ

ကန သတ

(စျ) က အလက အသးြပ ဆာငရကသည ြမသယဇာတ အမျးအစား

အလက တနဘးနင ြမခနနနးထားများ သတမတ ရး၊ ခငမာသည

ပငဆငခင ပး ရး နင အချနကာလ ဆနးစစသးသပ ရး၊

(ည) ပတဝနးကျင ရရညတညတ စမည ြမသယဇာတ စမခန ခမြဖစ စ ရး၊

(ဋ) က အလက ြမအသးချမ ဆငရာဇနများ (နယ ြမစဖ မများ) စနစတကျ

ဖ စညးသတမတ ရး၊

(ဌ) ြမသယဇာတ စမခန ခအသးချမများနင ပတသတ၍ က စ လမးြခ

ပါဝင ပး ဥပ ဒအရ ထနးချပကာကယ စမ ဆာငရကနငမည အမျးသား

ြမအရငးအြမစ ဥပ ဒ (National Land Law) ရးဆြပ ာနး ရး၊

အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒ ရးဆရာတင အ ြခခစဉးစားရမညအချကများ

၅။ အာက ဖာြပပါ အ ကာငးအချကများက အ ြခခ၍ “အမျ းသား ြမအသးချမ

မဝါဒ” ရးဆ ဆာငရကြခငး ြဖစပါသည-

(က) အမျးသားလြခ ရး၊ တည ငမ အးချမးသာယာ ရးနင ဖ ဖးတးတက ရး

မဟာဗျဟာအြမင၊

(ခ) ဖ စညးပ အ ြခခဥပ ဒနင အြခားဆကစပဥပ ဒများအြမင၊

(ဂ) လအရငးအြမစ တးပားလာမနင ြမသယဇာတ အကန အသတရမ အ ပ

အ ြခခသည ရရညဖ ဖး တးတက ရးအြမင၊

(ဃ) အမျးသားဘကစ ဖ ဖးတးတက ရး စမကနး (NCDP) အရ စးပား ရး

စကလမးများ၊ စးပား ရးစမကနးများ၊ လပငနးက အလက ဇနသတ

မတ ဆာငရကမများ၊ မ ြပ ကျးရာ ဖ ဖ းတးတက ရး မဟာဗျဟာ

အြမင၊

(င) လဦး ရ တးပားလာမအ ပ လကရ မကက၊ ရာကကများ၏ ြမစာရငး

ြမပအရ တးချ ရန လအပချကအတက မ ြမ၊ ရာ ြမ၊ စားကျက ြမ၊

 

- 4 -  

  ကန သတ

ကန သတ

ြမလတ ြမရငး၊ သစ တာ ြမ၊ ဂရနအငး နယနမတ ြမတက အတး

အ လျာချနည၍ ရရညအတက စမခန ခ သတမတနင ရး အြမင၊

(စ) ဒသခြပညသများ သာကသး ရ လအပချက၊ ြပညသသးထငး၊ သစဝါး

လအပ ချကြဖညဆညး ရးအား သဘာဝပတဝနးကျင မထခက စဘ

ရရညဖ ဖးတး တက သာ သစ တာြပစ ထနးသမးစမ ရးအြမင၊

(ဆ) နငငသားများ၏စားနပရကခာဖလ ရး၊ လမစးပားဘဝဖ ဖး တးတက ရး

အြမင၊

(ဇ) တငးရငးသားများ၏ ဓ လထးတမးဆငရာ အခငအ ရးများ ဖာ ဆာင

ရးအြမင၊

(စျ) ယဉ ကျးမ၊ သာသနာ ရးနင ပထဝဝငအ နအထားများ အရ တညရ န

သာ အ မအနစများ ထနးသမးကာကယ ရး ရ ထာငအြမင၊

(ည) သဘာဝပတဝနးကျင ထနးသမး ရး ရ ထာငအြမင၊

(ဋ) သဘာဝပတဝနးကျင နင လမစးပား ထခကမအနညးဆး၊ ထခကမများ

ကလညး ြပနလညြဖညဆညး ဆာငရက ပးမည နညးလမးြဖင

ြပညတငး/ြပညပ ရငးနးြမပနမများအား ြပညသတ အလပအကင

အခငအလမး ရရ စ ရးနင ဒသစးပား ရး ဖ ဖးတးတကမတအတက

လကခခငြပ ဆာငရက ရးအြမင၊

(ဌ) ြမယာအြငငးပားမ ရငးလငး ဆာငရက ရး အြမင၊

(ဍ) ြမတနဘးနင ြမခနသတမတမ စနစတကျ ြဖစ စ ရး၊ ြမပငဆငခင

များ ခငမာမနကန ရး အြမင၊

(ဎ) အများြပညသ အကျ းငါ ြမသမးဆညးြခငး၊ လျာ ကး ပးြခငး၊ ြပန

လည နရာချထား ပးြခငး နင ြပနလညထ ထာငြခငး ဆငရာကစစရပ

များ ဆာငရကရာတင ညညတမတပး တကျမနကနသည နညးလမး

များ ချမတ ရးအြမင၊

 

- 5 -  

  ကန သတ

ကန သတ

(ဏ) ြမသယဇာတ အသးြပ စမခန ခမဆငရာ သတငးအချကအလကများက

ြပညသများအား ပငလငးြမငသာစာချြပ အသ ပး ရး အြမင၊

(တ) ြပညသများ နားလညသရသ ဘာ ပါက ပး ြမသယဇာတ အသးြပစမခန

ခ ရးဆငရာ လပငနးများတင ပး ပါငးပါဝငလာ စ ရး အြမင၊

(ထ) ြမသယဇာတများ အသးြပမနင စမခန ခမများ ရရညတညတတးတက

ကာငးမန စ ရးအတက စဉဆကမြပတ ဆနးစစသ တသနြပ ရး

အြမင။

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကမည ဌာနအဖအစညးများ

၆။ ြမအမျ းအစားအလက စမအပချပခန ခမည ြပည ထာငစဝနကးဌာန၊

အဖအစညးများက အ သးစတထညသငး ဖာြပရမည။ လကရ ြမအသးချ စမခန ခ

န သာဌာန၊ အဖအစညးများမာ ြပည ထာငစဝနကးဌာနများ အ နြဖင ြပညထ ရး

ဝန ကးဌာန၊ လယယာစကပျး ရးနင ဆည ြမာငးဝနကးဌာန၊ ပတဝနးကျငထနး

သမး ရးနင သစ တာ ရးရာဝနကးဌာန၊ မးြမ ရး၊ ရလပငနးနင ကျးလက ဒသ

ဖ ဖး ရးဝနကးဌာန၊ သတထ တငးဝနကးဌာန၊ ဆာကလပ ရးဝနကးဌာနများ ြဖစ ပး

ဥပ ဒ၊ လပထးလပနညးများနင ပတသက၍ ြပည ထာငစ ရ နချပရး၊ ြမယာစမ

ခန ခ ရးအတက တငး ဒသကး/ ြပညနယအစးရအဖ ၊ နြပည တာ ကာငစ၊ စညပင

သာယာ ရး ကာမတများ ြဖစကပါသည။

၇။ စမခန ခ ဆာငရကရန လအပချကအ ပ မတည ပး ြမအမျ းအစားများနင

တာဝနယ ဆာငရကရမညဌာန၊ အဖအစညးများ ြပငဆငသတမတရမညြဖစပါသည။

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရမည လပငနးစဉများ

၈။ “အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒ” ရညရယချကနင ရညမနးချကများက အ ြခခ

ပး အာက ဖာြပပါ လပငနးစဉများ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရမညြဖစပါ

သည-

 

- 6 -  

  ကန သတ

ကန သတ

(က) မ ြပ/ ကျးလကဖ ဖ းတးတက ရး။ လဦး ရ နင တးပားမသတငး

အချက အလကတအ ပ တင မတည ၍ မ ကး(Mega Cities)၊ မ ငယ

(Town)နင ကျးရာအ ြခချ နထငမ စမချက (Settlement Plan) က

ရးဆရနနင အမရာ ဆာကလပ ရး အဆြပ လပငနးများက စမ

ချကတင ထညသငး ဖာြပရန ြဖစပါသည။ သမသာ ကျး ကျာ

ရပကကများ တးပားလာြခငးမ ကတငကာကယြခငးနင အ ြခချ

နထငသများအတက ဝန ဆာငမများ စနစတကျ ဆာငရကနငမည

ြဖစပါသည။ အစးရအစအစဉြဖငြဖစ စ၊ ပဂဂလကက ၏ အစအစဉြဖင

ြဖစ စ၊ နငငသားများအတက လ လာကသည လ နအမရာများ

အထးသြဖင ဝင ငနညး ြပညသများအတက မတစာ ဆာငရက ပးရန

လအပပါသည။ အနာဂတတင တးတကလာမည အ ြခချ နထငမ

များအတက အ ြခခ လအပချကများြဖစ သာ အမြခ ြမ၊ ရ၊ လပစစ၊

ပညာ ရး၊ ကျနးမာ ရး၊ ဆကသယ ရး၊ လမးပနး ဆကသယ ရး နင

သာသနာ ရး ကစစရပများက ကတင ချဉးကပ ဆာငရကမ နညးလမး

(Proactive Approach) များြဖင ြပညသများ တညမတသည

အခငအ ရးများ ရရ ရး စမ ဆာငရကရမည ြဖစပါသည။

(၁) ဒသ/ မ ြပ/ ကျးလကစမကနးများ

(ကက) ရညရယချက

- နငငသားများ၏ န ရး၊ အသက မးဝမး ကျာငး နင

စကပျးလပကင ရးအတက လအပသည ြမများက စနစ

တကျ စမခန ခ ဆာငရကရန၊

- နငငသားများ၏ လမစးပား ရး ဘဝ ဖ ဖးတးတကမက

အ ထာကအကြပရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

 

- 7 -  

  ကန သတ

ကန သတ

- အမျးသား ြမအသးချမစမချက အ ကာငအထည ဖာမ

စနစ (National Land Use Planning Frameworks)

ြဖင ဒသ ြမအသးချမ စမကနးဧရယာများ သတမတရန၊

ခတမ အမျးသား ြမမတပတငြခငးစနစတစခ တည

ဆာကရမည၊

- လဦး ရ တးပားလာမ၊ ရ ြပာငးအ ြခချမ နင အနာဂတ

အလားအလာတက ကတင မ ာမနး တကဆရနအတက

လဦး ရဆငရာ အချကအလကများ ဆနးစစသားရမည၊

- မ ြပနင ကျးလက ဒသများအလက လကရ နင တးပား

လာမည လဦး ရက အ ြခခ ပး အ ြခချ နထငမစနစ

(Settlement System) တည ထာငရမည၊

- နငငသားများ အထးသြဖင ဝင ငနညး ြပညသများ

အတက သငတငမတသည အမရာစမကနး (Housing

Plan) ရးဆ ဆာငရကရမည၊

- မ ြပ/ ကျးလကအလက ြမယာမတပတငစနစ ထားရ

ြခငး၊ နယနမတ ြမပများ ြပစ ရးဆ ပး တရားဝငထတ

ြပနြခငးတ ဆာငရကရမည၊

- ြပညစတကျသည မ ြပ ကျးလကအဆင ြမငတငြခငးနင

ဖ ဖး ရးစမကနး (Development Plan) ရးဆြပ ာနး

ရမည၊

- ဖ ဖး ရးစမကနးများ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရက

ရာတင ဒသခြပညသများ နားလညသ ဘာ ပါက ပး၊

ပး ပါငး ပါဝငလာ စရနအတက ပငလငးြမငသာစာ

ရငးလငးချြပြခငး၊ အသပညာ ပးြခငး အစအစဉများ

ချမတ ဆာငရကရမည၊

 

- 8 -  

  ကန သတ

ကန သတ

- တရားဝင ခငြပချကရယြခငးမရသည ကျး ကျာအ ြခချ

နထငလပကငမများ၊ ြမကစားမများ၊ ြမယာအြငငး

ပားမများက ြဖရငးမညနညးလမးနင အစအမများ စနစ

တကျ ြပ ာနး ဆာငရကရမည။

 

- 9 -  

  ကန သတ

ကန သတ

(၂) လမ ရး၊ ကျနးမာ ရး၊ သာသနာ ရးဆငရာ စမခန ခမ

(ကက) ရညရယချက

- နငငသားများ၏ လမ ရး၊ ကျနးမာ ရးနင သာသနာ ရး

တအတက လအပသည ြမအသးချမဆငရာ လပငနး

များ မနကနထ ရာက အကျးရစာ ဆာငရကရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- နငငသားများ၏ ဒသအလက ရရရ ရး၊ လပစစ၊

ပညာ ရး၊အ ြခခကျနးမာ ရး၊ ဆကသယ ရး၊ လမးပနး

နင သာသနာ ရးဆငရာ လအပချကများက လကရနင

အနာဂတ တးတကမများက မာမနးတကချက စမ

ဆာငရကရမည။

(ပမြပညစစာ ြဖညစတ ရးသားရန လအပပါသည)

(ခ) စကပျး ရးက ဖ ဖးတးတက ရး။ စကပျး ရးသည ြမနမာနငင၏

အဓက စးပား ရး မ ငတစခ ြဖစပါသည။ ရာသဥတ ြပာငးလမ

ကာင သဘာဝ ဘးအနတရာယများ ကျ ရာကလာမ နငအတ ကမဘာ ပ

တင စား သာကကနစရတ ြမငတကလာြခငးနင စားနပရကခာ ရားပါးလာ

ြခငးတ ကာင စကပျ း ရးက ဖ ဖ းတးတက စရန အစအမများ

ရးဆ ဆာငရကရမည ြဖစပါသည။

(၁) လယယာ ြမစမခန ခမ

(ကက) ရညရယချက

- ြပာငးလလာ သာ ခတကာလနငအည နငင ရး၊

စးပား ရး၊ လမ ရး၊ ယဉ ကျးမ ဓ လထးစနင ပတဝနး

ကျငထနးသမး ရး အြမငတြဖင လက လျာည ထ ရ စ

 

- 10 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

မည လယယာ ြမ စမခန ခမ စနစတစခ ပြပငစာ

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရန၊

- လယယာ ြမပငဆငမ၊ အသးြပမနင ဖ ဖးတးတကမ

များ စနစတကျ စမခန ခနငရနနင လယယာ ြမ လပပင

ခင (Land Use Right) ဆငရာ အခငအ ရးများ တကျ

မနကနစာ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- စားနပရကခာဖလ ရး လယယာထကကန ဖ ဖးတးတက

ရးက ရညရယ၍ စကပျး ြမများအတက ဆ လျာသည

ြမယာခ ဝမ စနစတကျြဖစ စရန၊ စကပျ း ြမအြဖစ

သတမတထား သာ ြမ နရာများအား အြခား ြမအသး

ချမသ ြပာငးလြခငးမြပရန စစဉ ဆာငရကရမည၊

- သးန အမျးအစားအလက ဆ လျာသည ြမအမျ းအစား

က ရးချယ စကပျးသားရနနင စကပျး ြမ အဆင

အတနး သတမတရမည၊

- အ သးစားနင အလတစား စကပျ း ရး လပကငသများ၊

တာငသလယသမား အစအဖ များ၊ တစဦးချငး တာင

သများ စသညြဖင စကပျးလပကငသ အတနးအစား

သတမတ၍ လယယာ ြမ ခ ဝချထားမစနစ ရးဆရ

မည၊

- စားနပရကခာလ လာကမနင စးပား ရး သသာစာ ဖ ဖ း

တးတကမရနငမည စကပျး ြမ အသးချမများအား

ဦးစား ပးရမည၊

 

- 11 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- စကပျ း ြမြပြပငရာတင သဘာဝ ဂဟစနစများ ပျကစး

ြခငး၊ ြမဆလာပျကစးြခငး၊ ရတကစားမနင နနးပချမ

ြဖစစဉများ ပ ပါက နငြခငးတ ကာင သဘာဝပတ

ဝနးကျငထနးသမး ရး လပငနးစဉ များနငအည စနစ

တကျ အ ကာငအထည ဖာရမည၊

- ြမဆလာ၏ ရပနင ဓါတဂဏသတတ များက အ ြခခ၍

စကပျးရန ဆ လျာသည သးနအမျ းအစားနင မးြမ

ရန ဆ လျာသည တရ စဆာနအမျ းအစား အကြပချက

များ ပါဝင သာ ြမဆလာ ြမပထတ ဝရမည၊

- ကာငးမန သာ စကပျ း ရး နညးစနစများ (Good

Agricultural Policies) အရ ထာဝစဉ တညတ စ သာ

လယယာစကပျး ရး (Sustainable Agriculture)

အြဖစ စမချက ရးဆ ဆာငရကရမည၊

- လယယာ ြမ ြပြပင ြပာငးလ ရး(Land Reform) စနစ

ခငမာတကျစာ အ ကာငအထည ဖာရမည၊

- လယယာ ြမလပပငခင(Land Use Right) အခငအ ရး

များ သတမတ ြပ ာနးရမည၊

- လယယာ ြမ မတပတငစနစ တကျခငမာ စရန နင

လမားသည ြမအသးြပမနင ြမကစားမများက တား

ဆး ကာကယသညစနစများ ရးဆြပ ာနးရမည၊

- လယယာ ြမသမးဆညးမ၊ အြငငးပားမများက ကာကယ

တားဆး ြဖရငးမည လပငနးစဉများ ြပ ာနးရမည၊

- ဒသ နြပညသများ၏ လ နမဘဝ ြမငတင ရးနင

နငင တာ ဖ ဖးတးတက ရးတအတက လယယာ ြမက

 

- 12 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အြခား ြမသ လ ြပာငး အသးြပခငဆငရာ လပထးလပ

နညးများနင လပငနးစဉများ ရးဆြပ ာနးရမည။

- သးနစကပျး ထတလပမအတက တညရ နသည

ြမသယဇာတများက ဆနးစစ ပး အမျးအစား သတမတ

ခြခားရမည၊

- နစ(၃၀)နင (၅)နစ စမကနးပါ ရညမနးချကများ နငအည

သးနစကစမးအား ြမငမား စ ရးက အ ထာကအကြပရန

အတက အာက ဖာြပပါ နညးလမးများက အ ြခခ၍

စကပျး ြမများ တးချ သတမတ ဆာငရကရမည-

-

-

(က) ပဂဂလကပင အခနးက တင တာငသတစဦးချငး

နင ရငးနးြမပနမရ သာ ပဂဂလကများမ မမတ

စမး ဆာငနငမအ ပ မတည၍ တးချ ဖာထတ

ဆာငရကရန၊

(ခ) ြပညတငး/ ြပညပ အရငးအနး အလားအလာ

ကာငး များနငအည ဖာထတ ဆာငရကရန၊

(ဂ) နစရည စကမကနကမး သးနများ၊ ဟငးသးဟငး

ရက စကခငးများက ပဂဂလကက မ ပမပါဝင

ရငးနးြမပန စ ရး၊ လယယာအ ြခခ စကမလပ

ငနးဖ ဖးတးတက ရးတက ရညရယ ဆာငရက

ရန။

- သမားရးကျလလပအား၊ က ၊ နား အငအားသး၍ စကပျ း

လပကငြခငးအစား စကမလယယာစနစ အ ကာငအ

ထည ဖာ ရးအတက စကအငအား တးြမငသးစ ဆာင

ရကရမည၊

- စကကရယာများ တငကျယစာ အသးချနငရန၊ တထင

စမးသပထတလပြခငး၊ ြပငပမ တငသငး ရာငးချြခငး၊

 

- 13 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ြမယာသစများ ဖာထတ ပးြခငး၊ လယယာ ြမ အဆင

ြမငတင ပးြခငး လပငနးများ အ ကာငအထည ဖာ

ဆာငရကရမည။

(၂) ြမလတ၊ ြမလပ၊ ြမရငး စမခန ခမ။ ြမနမာနငင

နရာအနအြပားရ ြမလတ၊ ြမလပနင ြမရငးများက လမစးပား

ဖ ဖးတးတက ရးနင ပတဝနးကျငထနးသမး ရး လက လျာည

ထစာြဖင စကပျး ရး၊ မးြမ ရး၊ ဓါတသတတ တး ဖာ ရးနင

အစးရက ခငြပထား သာ ဥပ ဒ နငညညတသည အြခားလပငနး

များအား စနစတကျ အသးြပခငရရ အာင ဆာငရက အ ကာင

အထည ဖာသားရန ြဖစပါသည။

(ကက) ရညရယချက

- ထာဝစဉတညတ စ သာ ြမယာစမအပချပမ (Susta-

inable Land Management)အြဖစ ြမသယဇာတများ

အား ြမ၏စမးရည (Land Capability) အ ပ မတည

၍ ြမလတ၊ ြမလပ၊ ြမရငးများအား စနစတကျ အသး

ချသားရန၊

- ြမလတ၊ ြမလပ၊ ြမရငးများတင စကပျး ရး၊ မးြမ

ရး၊ အြခားစးပား ရး လပငနးများနင နငင တာဖ ဖး

တးတက ရး စမကနးများ အဆင ြပစာ စမခန ခ အ

ကာငအထည ဖာ ဆာငရကနငရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- တးပားလာ သာ လဦး ရနင စးပား ရး လပငနးများ

အရနအဟနြဖင ဖ ဖးတးတကလာမ ကာင ြမအသးချ

မများ ြမရရနငမ (Land Availability) မာ အကန

အသတရလာသြဖင ြမလတ၊ ြမလပ၊ ြမရငးများအား

 

- 14 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ြမအသးချမအတနးအစား(Land Use Classification)

ခြခားရမည၊

- ြမ၏ စမးရည (Land Capability) က ြမဆလာအမျး

အစား၊ ဘမရပသင၊ ြမမျကနာသငြပင၊ ရာသဥတ၊

ြမ ပ တင ပါက ရာက နသည သစ တာသစပင၊ ဇဝ

မျးစမျးကများ စသညတအ ပ မတည၍ ဖာထတ

သတမတရမည၊

- ြမလတ၊ ြမလပ၊ ြမရငးများ၏ အနးအနားဝနးကျငရ

ကျးရာ၊ မ နယများ၏ လမစးပား ရးနင လမးပနး

ဆကသယ ရး အ ြခအ နများအရ ြမအသးချနငမများ

ဆနးစစ လလာ ဖာထတရမည၊

- ြမလတ၊ ြမလပ၊ ြမရငးများစမခန ခ ရး ဗဟ ကာမ

တ၏ တာဝနနငလပပငခငများအရ ြမ၏စမးရညနင

အတနးအစား၊ ြမအသးချနငမ အ ြခအ နများအရ

စးပားြဖစ စကပျး မးြမ ရးလပငနးများနင အြခား

စးပား ရးဖ ဖး တးတကမဆငရာ လပငနးများက

တညဆဥပ ဒ များနငအည လပကငခင၊ အသးြပခင

ပးရနအတက လပထးလပနညးများ ရးဆရမည၊

- စးပား ရး လပငနးများ လပကငလသည နငငပငအဖ

အစညး နင ဖကစပလပငနးများ၊ အြခားအဖအစညးများ၊

ပဂဂလက များက လာကထားလာပါက ရးဆထားသည

လပထးလပနညး စညးကမးများနငအည အစးရ၏

ခငြပချကြဖင လပကငခငြပရမည၊

 

- 15 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ြမလတ၊ ြမလပ၊ ြမရငးများတင ဆာငရကအသး

ြပခငရသည လပငနး အမျးအစားများ တကျစာ သတ

မတြပ ာနး ရမည၊

- ခငြပသညလပငနး အမျးအစားအလက အသးြပခငရ

သည ြမပမာဏ၊ ကာလနငစညးကမး သတမတချက

များ၊ ပျကကကမအတက အ ရးယ ဆာငရကမည

နညးလမးများ အတအကျ ရးဆြပ ာနးရမည၊

- အသးချ၊ စမခန ခ ဆာငရကမည နညးစနစများ၊ လပထး

လပနညးများ ရငးလငးြပညစစာ ရးဆထတြပနရမည၊

- နငငြခားရငးနးြမပနမ ဥပ ဒအရ နငင တာစးပား ရး

ဖ ဖးတးတကမအတက ြပညပရငးနးြမပမများ လပကင

ဆာငရကခငြပသည လပထးလပနညးများ တကျစာ

သတမတ ြပ ာနးရမည။

(၃) စကပျ း ရရရ ရးစမ ဆာငရကမ ။ လယယာက ကနထတ

လပမက စကပျး ြမတးချ ြခငး၊ အထကနနးတးတက စြခငးနင

ဈးကကဝင သးနများ ြပာငးလစကပျးြခငးြဖင တးတက အာင

ဆာငရကနငပါသည။ လယယာစကပျး ရး လပငနးများအတက

စကပျး ရ လ လာကစာရရရန ဆည၊ ရ လာငတမများ တည

ဆာကြခငး၊ ြမစ ရတင နင ြမ အာက ရရရ ရး စမကနးများက

တးချ လပကငမည ဧရယာ ပမာဏနင ဒသအချကအလကများ

အရ နစတ/နစရည အစအမများ ရးဆ ဆာငရကရနြဖစပါသည။

(ကက)ရညရယချက

- နငင တာ၏ ရသယဇာတ အရငးအြမစများြဖစ သာ

ြမစ ချာငး၊ အငး၊ အငများနင တည ဆာကထား သာ

ဆည၊ ရ လာငတမများအား စကပျး ရးလပငနး

 

- 16 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အတက ရရည တညတ စ သာ အသးချမစနစ တစရပ

ဖာ ဆာငရန၊

- လယယာ ြမများ နင အြခား စကပျး ြမများအတက

လအပသည ရရရ ရး စနစတကျ စမ ဆာငရကရန။

 

- 17 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- ရသယဇာတ အရငးအြမစများအလက စကပျး ရ

ရရနငမ ပမာဏအား ဆနးစစ လလာ မတတမးတင

ထားရရမည၊

- တည ဆာကထားသည ဆည၊ ရ လာငတမများ၏

စကပျး ရ ြဖန ဝ ပးနငမ ပမာဏနင ဆည ရ သာက

ဧရယာများအား စာရငးဇယား၊ ြမပ ရးဆြပစရမည၊

- လကရ စကပျ းသည ဧရယာပမာဏနင ထပမတးချ

ဖာထတမည စကပျး ြမ များအတက ရရရ ရး၊

အစအမများ ရတ/ ရရည အစအမများ ရးဆြပစရ

မည၊

- စကပျး ရ ရရရန ဆာငရကမည နညးလမးများ

သတမတ ြပ ာနးရမည၊

- စကပျး ရ ရရရန ဆာငရကမည ဒသများက

စနစတကျ ရးချယသတမတြခငး၊ ရရရရာ ဒသများက

ထနးသမး ကာကယြခငးများ ဆာငရကရမည၊

- အနာဂတကာလ စကပျ း ရးလပငနးများ ဖ ဖးတးတက

လာ သညနငအမ စကပျ း ရ ပမရရ ရး ဆာငရကမည

အစအမများ ရးဆ ချမတရမည၊

- သးနစကပျး ထတလပမအပါအဝင စးပား ရး၊ လမ ရး

လပငနးများအတက တးတကသးစနငမည ရသယဇာ

တ အလားအလာများ ဖာထတရမည၊

- နစ (၃၀) နစရညစမကနး ကာလအတငး ဆည ရ

သာကဧရယာ တးတကရရ ရး၊ ြမစ ရတင စမကနး

 

- 18 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

များ၊ ြမ အာက ရ၊ ဆည၊ ရ လာငတမ၊ ရကနများ

တးတက အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရမည၊

- လကရ ဆာငရက နသည ဆည ြမာငးစမကနးများ၊ ြမစ

ရတငလပငနးများအား ထနးသမး ရးနင ပမထ ရာက

စာ ရ ပး ဝနင ရးအတက ခတမြပြပငြခငး၊ အ လ

အလင မရသည ရ ပး ဝြခငးစနစများ စမ ဆာငရကရ

မည။

(ဂ) သစ တာက ဖ ဖးတးတက ရး။ သစ တာ သယဇာတ အရငးအ

ြမစများသည နငင တာ၏ စးပား ရး ဖ ဖးတးတကမက များစာ

အ ထာကအကြပြခငး သာမက၊ ရာသဥတ ြပာငးလမနင သဘာဝ ဘး

အနတရာယ ကျ ရာကမ လျာနညးသကသာ စ ရး၊ စကပျး ရးလပငနး

များ တးတက ကာငးမနမက အ ထာကအပြဖစ စြခငး၊ သဘာဝပတဝနး

ကျငထနးသမးကာကယ ရး၊ ဂဟစနစနင ဇဝမျ းစမျ းကများ ထနးသမး

ကာကယ ပးြခငးနင မျက မာကကာလတင သဘာဝပတဝနးကျင ထနး

သမး ရးနင လမစးပား ဖ ဖးတးတက ရး အတက များစာအကျ းြပသည

အစမး ရာင စးပား ရးလပငနးများ ဆာငရကနငြခငး တ ကာင

သစ တာသယဇာတ အရငးအြမစများ တညရရာ သစ တာ ြမများ

ရရညတညတ ကာငးမန စ ရးအတက စနစတကျ စမအပချပ ဆာင

ရကရမညြဖစပါသည။

(၁) သစ တာနယ ြမများစမခန ခမ

(ကက) ရညရယချက

- သစ တာ သယဇာတအရငးအြမစများ ရရညတညတရန

စနစတကျ စမအပချပ အသးြပနငရန၊

 

- 19 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ရာသဥတ ြပာငးလမ လျာနညး သကသာ စ ရးနင

စကပျး ရးလပငနးများ ဖ ဖးတးတက ရးက အ ထာက

အကြပရန။

( ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- အမျးသား သစ တာက ပငမစမကနး ( National

Forestry Master Plan) နင သစ တာမဝါဒ (Forest

Policy) ပါ ရညမနးချကများ နငအည သစ တာနယ ြမ

များ စနစတကျ ဖ စညးတည ထာငရမည၊

- သစ တာအပချပ လပကငမစမကနး( Forest Manag-

ement Plan)ပါ လပငနးစဉများအတငး အ ကာင

အထည ဖာ ဆာငရကရမည၊

- သစ တာ ြပစထနးသမး ရးနင သစ တာများြပနလည

တးတကြဖစထနး ရး အ လးထား ဆာငရကရမည၊

- ကျးလက ဒသ န နငငသားများ၏ လမဘဝဖ ဖးတး

တက ရးအတက သစ တာနယ ြမများအား စနစတကျ

စမခန ခ ဆာငရကရမည၊

- ပဂဂလက သစ တာက နင နငင တာစးပား ရး ဖ ဖး

တးတကမ အ ထာကအကြပ လပငနးစဉများ ရးဆ

ြပ ာနးရမည။

(၂) သဘာဝနယ ြမများစမခန ခမ

(ကက) ရညရယချက

 

- 20 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- သဘာဝနယ ြမများက စနစတကျ စမခန ခ ဆာငရက

ြခငးြဖင တာရငးတရ စဆာနများနင သဘာဝဝနးကျင

ထနးသမး ကာကယနငရန၊ သဘာဝနယ ြမများအတငး

ခရးသားလပငနးများ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရက

နင ပး၊ ဒသ န ြပညသများ၏ စားဝတ န ရး ဘဝြမင

မားလာ စရန၊

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- အမျးသား သစ တာက ပငမစမကနး (National

Forestry Master Plan) ပါ ရညမနးချကများ နငအည

သဘာဝနယ ြမများ တးချ ဖ စညး တည ထာငရမည၊

- သစ တာ အပချပလပကငမ စမကနး (Forest Manag-

ement Plan) အရ ဖ စညးထား သာ သဘာဝနယ ြမများ၊

အလပတကနယများက စနစတကျ စမအပချပရမည၊

- သဘာဝနယ ြမများတင ဂဟစနစ အ ြခြပ သဘာဝ

အ ြခခ ခရးသားလပငနးများနင ဇနများ အ ကာင

အထည ဖာ ဆာငရကရမည၊

- မျ းသဉးမည အနတရာယ ရာက န အပငနင တာရငး

တရ စဆာနများနင သနတာ ကျာကတနးများ အပါအဝင

အ ဝါနငကမးရးတနး ဂဟစနစ ထနးသမးကာကယ

ရး လပငနးများ ချမတ ဆာငရကရမည။

(၃) ဂဟစနစနင ဇဝမျးစမျ းကများစမခန ခမ

(ကက) ရညရယချက

- ဂဟစနစ (Ecosystem) နင ဇဝမျ းစမျ းကများ (Biodiver-

sity) ရရညတညတ ထနးသမးကာကယရန၊

 

- 21 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- ဂဟစနစ တည ငမထနးသမး ရးအတက ဇနနယ ြမ

များ သတမတြခငး၊ စနစတကျ ကာကယထနးသမးမည

အစအမများ ရးဆ ဆာငရကရမည၊

- ဇဝမျးစမျးကတညရရာ ဒသ (Biodiversity Hot Spot)

များက စနစတကျ လလာ ဖာထတထနးသမး ဆာင

ရကရမည။

(ဃ) မးြမ ရးက ဖ ဖးတးတက ရး။ နငငအတငး မတငး နထင

လျကရ သာ ြပညသလထအားလး စားနပရကခာဖလ ရး၊ အာဟာရ ြပညဝ

စ ရးအတက မးြမ ရးနင ရထကပစစညး ထတလပြခငးလပငနး

က သည ြမနမာနငငတင ဖ ဖးတးတကလာလျကရ ပး နငင၏

စးပား ရးက သသသာသာ ပပး ပးလျကရပါသည။ သ သာလညး အနတ

လကခဏာ ဆာင သာ လမ ရး နင ပတဝနးကျငဆငရာ အကျးသက

ရာကမများြဖစသည ရထညစညမးြခငး၊ ရာဂါပးများြပန န ြခငး၊ ဒသ

မျးများမဟတ သာ မျးစတများ ရာကရ ြပန ပားြခငးနင ဂဟစနစ

ယယငးြခငးစသညတ မြဖစ ပ စ ရး စမ ဆာငရကသားရန ြဖစပါ

သည။

(၁) ရထကပစစညး မးြမ ရးလပငနးစမခန ခမ

(ကက) ရညရယချက

- မးြမ ရးက စဉဆကမြပတ ဖ ဖးတးတကရန ြမနင

ရ အရငးအြမစများ အသးချမနင စမခန ခမ စနစတကျ

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရန၊

- ကမးရးတနးနင ပငလယ ရထကပစစညး၊ ကနးတငးပငး

ရချ ရထကပစစညး မးြမး ရးလပငနး စနစတကျ

 

- 22 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကနင ပး၊ ရရညဖ ဖးတး

တက စရနနင နငငသားများ၏ စားနပရကခာဖလမနင

နငင တာ စးပား ရးဖ ဖး တးတကမက အ ထာကအက

ြပ စရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- အမျးသားအဆင မးြမ ရးနင ရလပငနးဆငရာ

မဝါဒနင အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကမည မဟာဗျ

ဟာနင လပငနးစမချကများက အမျးသား ြမအသးချမ

မဝါဒနင လက လျာ ည ထ အာင ရးဆြပ ာနးရမည၊

- ကမးရးတနးနင ပငလယ ရထကပစစညး မးြမ ရး

လပငနးများ၊ ကနးတငးပငး ရချ ရထကပစစညး မးြမ

ရးလပငနးများ ဆာငရကရနအတက ကနးဂဏနး

အချကအလကများ ကာကယြခငးနင ဇနခြခားြခငး လပ

ငနးများ ဆာငရကသားရမည၊

- အမျးသားအဆင ရထကပစစညး မးြမ ရးဇန စမချက

(National Aquaculture Zoning Scheme) အား

ရးဆ၍ ထဇနစမချက နငအည ရထကပစစညးထတလပ

ရး လပငနးစမချကများ ရးဆ ဆာငရကသားရနနင

လပငနးများအ ပ တင ကးကပကပကြခငးများ ဆာင

ရကသားရန၊ ထအြပင သဘာဝပတဝနးကျငမ လပငနး

ဆာငရကမအ ပ ပပး ပးနငမ (Environmental

Carrying Capacity) အား သ တသနြပရန၊ ထအြပင

ဇနအလက သတမတထားသည ဧရယာတင သတမတ

ထားသည စများနငအည ဆာငရက စရန၊ "ပတဝနး

 

- 23 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ကျငနင လက လျာည ထမ လကမတ"(Environmental

Labelling or Green Labelling) ထတ ပးရမည၊

- ပစနကနနင အြခား ရထကပစစညး လပငနးများ အကား

ကားခနယ ြမများ သတမတြခငးနင အနညးဆးထားရရ

မည အကာအ ဝး သတမတြခငးတကလညး ထညသငး

စဉးစား ဆာငရကရမည၊

- ဇနစမချကအား ပတဝနးကျငညစညမးမနင ယယငးမများ

မ ထနးချပရနနင ရထကပစစညး လပငနးငယများမ

ရသငး ရထတစနစများ ဆာငရကရနအတက စညး

ကမးသတမတချကအြဖစ အသးြပသားရမည၊

- ပတဝနးကျငဆငရာ အရညအ သး စချနစညနးများ

သတမတမက ဇနစမချကနင ပါငးစပကျငသး ဆာင

ရကရမည၊ အထးသြဖင nutrients, suspended solids

နင BOD compound တနင စပလျဉးသည စချနစညနး

များ ြဖစသည၊

- နငငအဆင ကမးရးတနး သဘာဝသယဇာတ စမအပချပ

လပကငမ ကာမတ ဖ စညး၍ ၄ငး၏ဦး ဆာငမြဖင

ဘကစ ကမးရးတနးဇန အပချပလပကငမ စမချက

ရးဆရမည၊

- သဘာဝထနးသမး ရး နယ ြမများ၊ ဒ ရ တာ ဂဟစနစ

များ၊ သဘာဝ ရတမ ဒသများနင ြပနလညထနးသမး

ထားသည ဒသများတင အ ြခချ ငါး မးြမ ရးလပငနး

များ ဆာငရကြခငးက တားဆး ဆာငရကရမည၊

- ကမာ မးြမြခငး လပငနးအတက ဒ ရ တာများက

ခငးချကအ နြဖင အသးြပခငြပရနနင ၄ငးလပငနးက

 

- 24 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ဆာငရကရနအတက ကမးရးတနး ဒသရ လမအဖ

အစညးများ၊ ပတဝနးကျင ထနးသမး ရးဆငရာ အစးရ

မဟတ သာ အဖအစညးများ၊ ငါးဖမးအသငးအဖ များ

ပး ပါငး၍ ြပညစသည ကငးဆငးတငးတာ စစ ဆးြခငး

များ ဆာငရကရမည၊

- ငါး မးြမြခငး လပငနးအတက ြမ နရာသတမတရာ

တင ငါးကနနယနမတနင ဒ ရအြမငဆးတကသည

အမတအကား အနညးဆးမတာ (၁၀၀) အကျယရသည

ကားခဧရယာ သတမတ ပးရန လအပ ပး အဆပါကားခ

ဧရယာအတငး သစပင ပါက ရာကမမာ (၁၀၀) စတရနး

မတာအတငး သစပင (၃၀) ပါက ရာကရမည၊

- ငါး မးြမြခငး လပငနးအတက ြမ နရာသတမတရာ

တင ငါးကန နယနမတပတလညသည သဘာဝြမစ ချာငး

နင အနညးဆးမတာ (၁၀၀) အကာရရန လအပပါသည။

ထအြပင ငါးကနပတလည (၂၅) မတာအကာတင ရစး

ြမာငးများ ြပလပထားရန လအပ ပး ကားခနယ ြမ

စနစတကျ ထားရရမည၊

- ရထကပစစညး မးြမ ရးကနများ အကားတင သကရ

များ၊ တရ စဆာနများ ြဖတသနးသားလာနငရနအတက

စကနလမးပါရ ရမညြဖစ ပး အဆပါ စကနလမး၏

အရယအစားက ပတဝနးကျငအ ပ အကျ းသက ရာကမ

ဆနးစစ လလာြခငး (EIA) အစရငခစာပါ ဆးြဖတချက

အတငး ြပလပရမည၊

- အမျးသားအဆင ရထကပစစညး မးြမ ရး ဇန

(National Aquaculture Zone)များ စနစတကျ လလာ

ဆနးစစ ဖာထတ သတမတရမည၊

 

- 25 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- သဘာဝပတဝနးကျငမ ရထကပစစညး မးြမ ရးလပ

ငနးအ ပ ပပး ပးနငမ (Environmental Caring

Capacity) က ဆနးစစ လလာ သ တသန ြပလပမည

အစအစဉများ ရးဆသတမတရမည၊

- ငါး၊ ပဇန၊ ဂဏနး၊ ကမာစသည ရထကပစစညး မးြမ

ြခငးလပငနး အမျးအစားအလက စနနး သတမတချက

များ၊ လကနာ ဆာငရကရမည စညးကမးချကများ ရးဆ

ြပ ာနးရမည၊

- ရထကပစစညး မးြမြခငး လပငနး ဆာငရကသည အ

တက သဘာဝပတဝနးကျင ညစညမးမနင ထခကမ

များက ဆနးစစြခငး၊ ပတဝနးကျငထနးသမး ရးဆငရာ

အ ရအ သး စချနစညနး သတမတချက များနငအည

ြပနလည ြဖညဆညး ဆာငရကြခငး အစအစဉများ

ရးဆ ြပ ာနးရမည၊

- တစပငတစနင ငါး/ပစန သား ဖာကစခနး၊ တစပငတစ

နင ငါး မးကနများ ရအရငးအြမစ ရရနင သာ ကျးရာ၊

ဒသများတင ဖာထတရမည။

(၂) ရချ ငါးလပငနး(အငး)က စမခန ခမ။ ြမနမာနငငတင ရချ

ငါးလပငနးများသည ြပညသလထ၏ စားနပရကခာဖလ ရးနင

အာဟာရ ဓာတြပညဝ ရးအတက အ ရးကးသည အခနးက မ

ပါဝငလျက ရပါသည။ ရချငါးထတလပမအား အဓက ပပး ပး

လျကရသည ဂရနအငးများသည ြမနမာနငငတင ရးဘရငမငး

များ လကထကကပင တညရခ ပး ဗတသ ကလန ခတတင ဂရန

အငးများက နငင တာပငပစစညး(State Assess) များအြဖစ စတင

သတမတခပါသည။

 

- 26 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ဂရနအငးများ သတမတြခငး၊ ပယဖျကြခငး လပငနးများက

နငင တာ ြပနတမးများတင ထတြပန ဆာငရကခပါသည။

ဂရနအငး နယနမတများက သတမတရာတင အငး ချာငးမ ကး၊

၎ငးနင ရစး ရလာ ဆကစပ နသည အငး ချာငးလကတကများ၊

ယငးတနင ဆကစပလျကရသည ရကး ရလကငးများသည

ရချ ငါးများ ခ အာငး ပါကဖားရာ ငါးစာြပငများ (Fish Habi-

tats) ြဖစ၍ ၎ငး ငါး ပါကဖားရာ နရာများက စမခန ခနင ရး

အတက ထညသငး သတမတထားြခငးြဖစပါသည။

သြဖစ၍ ဂရနအငး နယနမတများသည အငး ချာငးများ

သာမက ရကး ရလသည အငး ချာငးများနင ဆကစပ နသည

ရြပငများပါ ပါဝင နပါသည။ ၎ငး ြမြပငများသည ရ ပ ရလ

ကာလများတင ငါးစာြပငများအြဖစ ြပာငးလသားသညအတက

၎ငးဧရယာများက ထနးသမးကာကယ စာင ရာကသားရမည

ြဖစပါသည။ သြဖစ၍ အဆပါ ဧရယာများအတငး ရစး ရလာ

ြပာငးလရန ြပြပင၍ လယယာ ြမ ဖာထတြခငး၊ သးနစကပျး

ြခငး၊ ငါး မးကန၊ ပစန မးကနများ တး ဖာြခငးများ ြပလပြခငး

ြဖင ဂရနအငးများ လျာပါး ပျာကကယ သားမညြဖစပါသည။

ဂရနအငးများ လျာပါးကယြခငးြဖင ရချငါးထတလပမ

လျာနညးလာ ပး ြပညသလထ၏ ရကခာဖလ ရးနင အာဟာရဓာတ

ြပညဝ ရးတအတက အကျးသက ရာကမများ ြဖစ ပ လာနငမည

ြဖစပါသည။

ကးတငနင ြမစာရငးဦးစးဌာန၏ ြမယာအမျးအစား

ခြခား သတမတမတင ဂရနအငး ြမအမျ းအစားနင အငးနယန

မတများအား တကျစာ ဖာြပသတမတနင ရးနင ကာကယထနး

သမး ရးလပငနးများက ရရည အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရက

သားရမညြဖစပါသည။

 

- 27 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(ကက) ရညရယချက

- ရချ ငါး စဉဆကမြပတ ထတလပနင ရးအတက ရချ

ငါးများ ရငသန ပါကပားရာ ဂရနအငး ြမအမျ းအစား

နင အငးနယနမတများအား တကျစာ ဖာြပ သတမတ

နင ရးနင ကာကယထနးသမး ရး လပငနးများက ရ

ရည အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကသားရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- မးြမ ရး၊ ရလပငနးနင ကျးလက ဒသ ဖ ဖး ရး

ဝနကးဌာနသည ရချငါးလပငနး စမခန ခမများက တငး

ဒသကး/ ြပညနယအစးရ အဖများသ ၂၀၀၈ ခနစ

ြပည ထာငစသမမတ ြမနမာနငင တာ ဖ စညးပ အ ြခခ

ဥပ ဒနငအည လ ြပာငး ပးအပ ပး ြဖစသြဖင သကဆင

ရာ တငး ဒသကး/ ြပညနယအစးရအဖ များမ ဂရနအငး

များ ရရညတညတ ရးနင ရချ ငါး စဉဆကမြပတ

ထတလပနင ရး အတက တငး ဒသကး/ြပညနယများ

အလက ရချငါးလပငနး ဥပ ဒ၊ နညးဥပ ဒ သမဟတ

လပထးလပနညး နင လပငနးစမချကများ ရးဆ

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရမည ြဖစပါသည၊

- ရချငါးထတလပမ စဉဆကမြပတ တးတက ရးအတက

ဂရနအငးများအတငး ငါးဖမးဆးြခငး တစမျးတညးက

သာ လပကငြခငးထက မမအငးအတငး ငါးမျးစကထည

ြခငးနင တငးရငးငါး မျးချနလပြခငး၊ အငးြပြပငြခငး

များက တးြမင ဆာငရကရန၊ ထသ ဆာငရကနင ရး

အတက နစရည ကးတင လပကငခငြပ ပးြခငး၊ ပညာ

ပး စညးရးြခငးများ ဆာငရကရမည၊

 

- 28 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ဂရနအငးများအတငး ဖမးဆးရမသည ငါးမျးစတများ၊

ငါးကနတကများ၊ ရာသဥတ ြပာငးလမ ကာင ဂရန

အငးများ၏ တညရမနင ငါးထတလပမများအ ပ အကျး

သက ရာကမများ၊ သ တသနလပငနးများ ဆာငရကရ

မည၊ တငး ဒသကး/ ြပညနယများတင ရ ြပး

အစအစဉအ နြဖင သ တသနအငး (သးသန အငး)များ

သတမတ ဆာငရက သားရမည၊

- ဂရနအငးများ ကာကယထနးသမးြခငး၊ စမခန ခြခငးနင

လပကငခင ချထားြခငးများတင ရလပသား အစအဖ

များမ ပါဝငလပကငနင ရး ပညာ ပး စညးရး ဆာငရက

သားရမည၊ ဂရနအငးများ၏ နယနမတနငအငး ြမပများ၊

ရဝင ရာကမ၊ ရကျနရမနင သဘာဝပတဝနးကျင

အ ြခအ နများက (Remote Sensing) ဂလတပရပ

အသးချစနစြဖင စာငကည ကးကပ ဆာငရကသားရ

မည၊

- မးြမ ရးလပငနးမာ လအပသည မျးငါးများ၊ ငါးသား

ပါကများ စ ဆာငးရရ ရးအတက ရလပသားများနင

ပး ပါငး ဆာငရကသားရမည၊ မျးငါးရရနငသည နရာ

များနင ငါးသား ပါကရရနငသည အ ြခအ နများက

သ တသနြပမတတမးတငြခငး၊ ငါးသား ပါက စ ဆာငး

ြခငးအတက လငစငက စညးကမးသတမတချကများြဖင

ထတ ပးြခငးများက ဆာငရကသားရမည၊

- ရချငါးမျးစတများ ပါကပားရာ ရြပငနင အချနများ

က သ တသနြပလပရန၊ လအပသည ကာကယထနး

သမး ရး လပငနးများ (ငါးမဖမးရ ရာသနင ငါမဖမးရ

 

- 29 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ဧရယာသတမတြခငး၊အချ ငါးမျးစတများက ဖမးဆးြခငး

မ တားြမစြခငး၊ ငါးဖမးပကကက သတမတြခငး) က

ဆာငရကသားရမည၊

- ဂရနအငးများမ ထကရလာသည ရချငါးများြဖင

တနဘးြမင ရထကကနပစစညးများ ထတလပနင ရး

ဆာငရကရနနင အ သးစားနင အလတစား ြပြပငမမးမ

မ လပငနးများက ခတမနညးစနစများြဖင အသးြပနင

ရးနင ထတကနများက စျးကကရရ ရး၊ ြပညပသ

တးြမင တငပနင ရး ဆာငရကရမည။

(၃) တရ စဆာန မးြမ ရးလပငနးစမခန ခမ

(ကက) ရညရယချက

- မးြမ ရး လပငနးများအတက လအပသည ြမစမခန

ခမများ စနစတကျ ြဖစ စရန၊

- မးြမ ရးလပငနးများ နညးလမးတကျ အ ကာင

အထည ဖာ ဆာငရကနင ပး အသားက တးတက

ထတလပနငြခငးြဖင နငငသားများ၏ စားနပရကခာဖလ

ရးက အ ထာကအကြပ စရန၊

- ြပညသများ၏ လမစးပားဘဝ တးတက ကာငးမနလာ ပး

ဆငးရနမးပါးမ လျာချ ရးက အ ထာကအကြပရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- ြပညသလထ အာဟာရ ြပညဝ စ ရးအတက တရ စဆာန

မးြမ ရး (နစား၊ ဥစား၊ အသား) ထကကနများ တးြမင

ထတလပ ရး ရတ/ ရရည စမချကများ ဒသအလက

ရးဆ အ ကာငအထည ဖာရမည၊

 

- 30 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- မးြမ ရးလပငနးများ ထ ရာကပြပငစာ အ ကာငအ

ထည ဖာ ဆာငရကနငရနအတက မးြမ ရးဇနများ

ဖာထတ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကနငရန ြမ

နရာခ ဝချထား ပးရမည၊

- မးြမ ရးဇနများ ဖာထတရာတင မျးြခများ၊ မးြမ

ထတလပ ရးြခများ တည ဆာကရနအတက ြမ နရာ

များ ထညသငး သတမတ ပးရမည၊

- မးြမ ရးဇနများရ မးြမ ရးြခများတင ြပညသလထ

ဘးအနတရာယကငးရငး သာ အစားအစာရရ ရး၊ သဘာဝ

ပတဝနးကျငနင ြပညသများ၏ ကျနးမာ ရး၊ လမ ရး

အကျ းစးပားများ ထခကမမရ စ ရးနင ဇဝလြခမ

ကာငးမန စ ရးတအတက ကာငးမန သာ မးြမ ရး

လပငနးဆငရာ အ လအကျငများ (Good Animal

Husbandary Practices – GAHP ) ရရလာ စရန

စညးကမးချကများ၊ လမးညနချကများ နင လပထးလပ

နညးများ ရးဆြပ ာနးရမည၊

- မးြမ ရး ဇနများတင သန ရငးလတဆတ၍ အရည

အ သး ြပညဝ သာ မးြမ ရးထတကနများ ထတလပ

နင ရးအတက ခတမသားသတရများ/ အသားြပြပင

ထတလပ ရး စကရများ ထညသငး တည ထာငနငရန

အတက ြမ နရာ ခ ဝသတမတြခငးများ ဆာငရကရ

မည။ ထတလပမဆငရာ စညးမျဉးစညးကမးများ၊ လမး

ညနချကများနင လပထးလပနညးများ ရးဆ ြပ ာနး

ရမည၊

 

- 31 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ရရညတညတ ြဖစထနးမည နစတ/နစရည မးြမ ရး

စမကနးများ ရးဆြပ ာနးရမည၊ အဆပါ မးြမ ရးစမ

ကနးများ အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရနအတက

ြမ နရာ ခ ဝသတမတ ထားရရန လအပသည၊

- မးြမ ရးလပငနးအတက လအပသည စားကျက ြမများ

သတမတ ကာြငာရမည၊

- စားကျက ဖ ဖး ရးလပငနးများ အ ကာငအထည ဖာ

ဆာငရကရမည၊ ဒသအလက သင တာသည စားကျက

မျ းများ ြပန ပားလာ စရနအတက သ တသနများ ြပလပ

အ ကာငအထည ဖာရပါမည၊

- တရ စဆာန ကးစက ရာဂါများ ြပန ပားြခငးမာ ကာကယနင

ရနအတက တရ စဆာန စာင ကည စစ ဆး ရးစခနးများ

တည ဆာကရနအတက ြမ နရာများ ခ ဝချထား ပးရ

မည၊

- တရ စဆာနကးစက ရာဂါ ြပန ပားြခငးမ ကာကယနငရန

အတက မးြမ ရးြခ မတပတငြပလပြခငး၊ တရ စဆာန

တစ ကာငချငး အမတအသားများ ြပလပြခငးနင တစ

နရာမတစ နရာ သ သယ ဆာငြခငးတက စနစတကျ

ဆာငရကနငရနအတက စညးမျဉးစညးကမးများ၊ လမး

ညနချကများနင လပထးလပနညးများ ရးဆြပ ာနး

ရမည၊

- သဘာဝပတဝနးကျင ထခကမနင လမအကျးစးပား ထ

ခကမများအတက ြပနလညြဖညဆညး ဆာငရကမည

အစအမများ အတအကျ သတမတ ဆာငရကရမည၊

 

- 32 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ြပညပမ တငသငးသညမျ းများနင မျးြမငသားစပြခငး

ြဖင ဒသမျးရငးများ ကယ ပျာကမမ ကာကယနငရန

အတက သ တသနြပလပ၍ မျးရငးမျးစစများအား

မျးထနးသမးြခငး လပငနးများ ဆာငရကသားရပါမည။

(င) ရအရငးအြမစနင ရဦး ရထက ဒသများဖ ဖးတးတက ရး။ ြမနမာ

နငင၏ ြမ ပ ြမ အာက ရသယဇာတများသည နငင၏ စးပား ရး

လပငနးများ၊ စမးအငထတလပြခငး၊ အ ြခချ နထငမ၊ ကျနးမာ ရးနင

ဂဟစနစ ဝန ဆာငမများက တကရကအကျ း သက ရာကမရပါသည။

ရသယဇာတများ ဖ ဖးတးတကမအတက ရအရငးအြမစနင ရဦး

ရထက ဒသများ၊ ရ ဝ ရလ ဧရယာအားလးအား ထနးသမးကာကယ

ရန လပငနးစမချကများ ရးဆ ဆာငရကသားရန ြဖစပါသည။

(၁) ြမစ ချာငး၊ အငးအငများ၏ ရ ဝ ရလ ဒသများစမအပချပမ

(ကက) ရညရယချက

- နငငအတငးရ အဓကြမစ ကးများ၊ ချာငး၊ ြမာငးနင

ရချ၊ ရင အငးအင ကးများ ရရညတညတ ထနးသမး

ကာကယရန၊

- ထနးသမးကာကယထားသည ြမစ ချာငးအငးအငများ

တင အြခား ြမအသးချမများမရ စ ရးအတက ကာကယ

ထနးသမးရမညနယ ြမများ တကျစာ ပငးြခား သတမတ

ရန နင စနစတကျ စမခန ခရန၊

- ရလမးပ ဆာင ရး တးတက ကာငးမနရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- အမျးသားဥယျာဉနင သစ တာက းဝငးများအြဖစ တာ

ရငးတရ စဆာနနင သဘာဝအပငများနင သဘာဝနယ

 

- 33 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ြမများ ထနးသမး ရးဥပ ဒနင သစ တာဥပ ဒတြဖင

ထနးသမးကာကယရန (သမဟတ) သကဆငရာဌာန

များနငညနငး၍ ရတမ ဒသအြဖစ ကညာ၍ သတမတ

ထနးသမးရမည၊

- သစ တာြပနးတးြခငး (သမဟတ) အြခားအ ကာငး

အရငးများ ကာင ရသ လာငမ ပမာဏ လျာကျလာ

ြခငးနင အနညပချမ များြပားလာသညဟ သသာထငရား

ပါ က အာကပါအတငး အ ရးယ ဆာငရကရမည၊

- ရစ ဆာငးရာ နရာ ( ရကန(သမဟတ) ရအငအစရ

သည)သည အစးရက စမခန ခပငခငရ သာ ြမနင

သစ တာက းဝငး (သမဟတ) ထနးသမးကာကယထား

သာ ဧရယာတငရ သညြဖစ စ၊ ပဂဂလကပင ြမဧရယာ

အတငးတင ရသညြဖစ စ အထကပါ အ ြခအ နအား

ထနးသမးရနအတက တညဆ ဥပ ဒနညးလမးများြဖင

သင လာသည အ ရးယ ဆာငရကမက ြပရမည၊

- ကာကယ ထနးသမးရမည အဓကြမစများ၊ ချာငး၊

ြမာငး၊ အငးအငများက အတအကျ သတမတရမည၊

- ကာကယရမည အမျးအစားအလက ကန သတ နယန

မတများ၊ ရလမး ကာငးများနင လကနာကျငသးရမည

စညးကမးချကများက ြပ ာနး ကညာရမည၊

- ြမစ ချာငး၊ အငးအငများ၏ ရ ဝ ရလ ဒသ ဝနးကျင

တင အြခား ြမအသးချမ လပငနးများ၊ ဖ ဖး ရး

စမကနးများ ဆာငရကပါက သက ရာက ထခကမက

တညဆဥပ ဒ၊ လပထးလပနညး များနငအည ဆနးစစ

မည လပငနးစဉများ ရးဆြပ ာနးရမည၊

 

- 34 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ြမစ ချာငး၊ အငးအငများ၏ ရ ဝ ရလ ဒသများ

ထခကမ အတက ြပနလညြဖညဆညး ဆာငရကရမည

စညးကမး သတမတချကများ၊ စမချကများ ရးဆ

ဆာငရကရမည။

- ြမစ ချာငး ဖ ဖး ရးလပငနးများ ဆာငရကရမည၊

- ကမးနား နယနမတနင ရြမင အမတများက တကျစာ

သတမတ ဖာြပရမည။

 

- 35 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(၂) ရဦး ရထက ဒသများ စမအပချပမ

(ကက) ရညရယချက

- နငင တာအတငး သန ရငး သာ သာကသး ရ ဖလစာ

ရရ ရး စမ ဆာငရကရန၊

- ဒသစမးလနးစြပည ရးနင စကပျး ရးတက အ ထာက

အကြပရန၊

- ဒသအလက ရာသဥတ ြပာငးလမ လျာနညးသကသာ

ရး၊ သဘာဝ ဘးအနတရာယ တားဆးကာကယ ရး တ

အ ပ အကျ းသက ရာကမရ စရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

- ရဦး ရထက ဒသများ၊ ရတမ ဒသများ၊ ရသ လာငစ

စညးရာ နရာများ(သဘာဝလဏဂများ၊တငးများ)က စစစ

သတမတ ကြငာြပ ာနးရမည၊

- သတမတြပ ာနးထားသည ရဦး ရထကနင ရတမ

ဒသများ၊ ရသ လာငရာ နရာများ ထနးသမးကာကယ

ဆာငရကမည စမချကများ ရးဆ ဆာငရက အ ကာင

အထည ဖာရမည၊

- ရဦး ရထက ဒသများတင သစ တာြပစ ထနးသမး

ရး၊ သာကသး ရနင စကပျ း ရ တးတကရရ ရး

အစအစဉများ ရးဆ ဆာငရကရမည၊

- ရဦး ရထကများ၊ ရတမ ဒသများနင ရသ လာငစ

ဆာငးရာ နရာတညရမ ကာင ရရခစားရမည အကျး

ကျးဇးများက ဒသခြပညသများလညး သ ဘာ ပါက

 

- 36 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ပး၊ ထနးသမးကာကယ ရး လပငနးများတင ပမပါဝင

ပး ပါငးလာ စ ရး အ လးထား ဆာငရကရမည၊

- ရဦး ရထက ဒသများ၊ ရတမ ဒသများနင ရသ

လာင စစညးရာ နရာများ ထခက စရန ဆာငရကမ

များအား ထ ရာကစာ အ ရးယ ရးနင ြပနလညြဖည

ဆညး ြပြပင ဆာငရက ရး လပထးလပနညးနင အမန

ညနကားချကများ အတအကျထတြပနရမည။

(စ) တငးရငးသားများ၏ ဓ လထးတမး အခငအ ရးများစမခန ခမ။ တငးရငး

သားလမျးစများ နထငသည သမဟတ အသးြပသည နယ ြမ ဒသ

များတင ြမက လကဝယထားရမ၊ အသးြပမ၊ ြမယာတညရမနင

ခ ဝလပကငမဆငရာ သတငးအချကအလကများက အမနအတငး

သရနင ရးအတက လညး ကာငး၊ လမစးပားဆငရာ ြမအသးချမ

စမကနးများ ဆာငရကရာတင အသငြဖစ စ ရးအတက လညး ကာငး၊

ကျး ကျာမများနင ြမနငသကဆငသည အြခားဆးြဖတချကများက

ချမတရာတင မနကနမ ရ စနင ရးအတက လညး ကာငး ညနငး ဆး

နးသည လပငနးစဉများြဖင ြမအသးချမစနစ အ ကာငအထည ဖာရန

ြဖစပါသည။

(၁) ရညရယချက

- တငးရငးသား လမျးစတ၏ ရးရာ ြမ အသးြပမ အ လ

အကျငများက သရလကနာ ကျငသး ရးအတက လညး

ကာငး၊ ရးရာ ြမ အသးြပမ အခငအ ရး အြပညအဝရ

ရ ရးအတက လညး ကာငး၊ ယငးအခငအ ရးက ကာကယနင

ရးအတက လညး ကာငး၊ ဘကမလက သာ အြငငးပားမ

ြဖရငး ရးယနတရားက အသငအသးြပနငရနအတက လညး

ကာငး ြမအသးချမစနစက ပြပငစာ ြပ ာနး ပးရန၊

 

- 37 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- တငးရငးသား လမျးစများ၏ ရးရာဓ လ ထးတမးစဉ များအရ

အသးြပ န သာ ြမများက စနစတကျ ဖာထတရန၊

- ရးရာဓ လ ထးတမးအရ အသးြပ န သာ ြမများ၊ အထး

သြဖင စကပျ း ြမများက ပမ ကာငးမန အကျးရမည နညး

စနစများြဖင အသးြပ ဆာငရက စရန၊

- ရးရာဓ လ ထးတမးအရ တငးရငးသား လမျ းစများ အသးြပ

န သာ ြမများက ကာကယထနးသမး စာင ရာကရန။

(၂) မဝါဒလပငနးများ

- သကဆငရာ တာဝနရပဂဂလများသည တငးရငးသား လမျးစ

များ၏ ရးရာ ြမအသးချမ ြမပနင မတတမးများ ြပစြပငဆင

ြခငးလပငနးက ဆာငရကရာတင ရးရာ ြမအသးချမ အ လ

အထများက ကမးကျငသည တငးရငးသားပဂဂလများ နငတငး

ရငးသားလမျ းစ ခါငး ဆာငများက ဆး နးတငပင ညနငး

ရမည။ ထအြပင ယငးတကလညး ပါဝင ဆာငရက စရမည။

- လကရ ြမအသးြပမက မတတမးနင ြမပများတင ဖာြပထား

ြခငး ရသညြဖစ စ၊ မရသညြဖစ စ၊ မတပတငထားြခငး

ရသညြဖစ စ၊ မရသညြဖစ စ ြမအသးြပလျကရသည တငး

ရငးသားလမျ းစများ၏ ရးရာအခငအ ရးများ၊ ြမအသးြပ

မနင ြမယာလပကငခင အခငအ ရးတက အသအမတြပ

ကာကယရမည၊

- တငးရငးသား လမျးစ သမဟတ အဖအစညးများတင

အဖ ဝငြဖစ သာ အမျးသား/အမျးသမးများတ၏ အခငအ ရး

များက အသအမတြပ ပး ယငးတ၏ ြမအသးြပမက တညဆ

ဥပ ဒများအရ မတပတငနငရန ြပ ာနးရမည၊

 

- 38 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ရးရးစဉလာ ြမက ရးရာနညးလမးများြဖင စကပျ း သာ

တစသးပဂဂလအမျးသား၊ အမျ းသမးများ သမဟတ လအဖ

အစညးများ၏ ြမယာလပကငခငနင စပလျဉး၍ ဆးြဖတချက

ချမတြခငး၊ စာင ကည လလာြခငးနင အြငငးပားမအ ပ

ဆးြဖတသည ယနတရားများ၌ တငးရငးသား လမျးစ ခါငး

ဆာငများနင ရပမရပဖများက ပါဝငရမည၊

- သစ တာ ြမ၊ လယယာ ြမ သမဟတ ြမလတ၊ ြမလပနင

ြမရငးအြဖစ သတမတထား သာ ြမများတင အကျးဝင

လျက ရသည တငးရငးသား လမျ းစ ဘးဘားပင ြမများနင

စပလျဉး၍ အမျးသား ြမအရငးအြမစ ဥပ ဒသစနငအည

ြမအတနးအစား ြပနလညသတမတ ပး သကဆငရာ တငးရငး

သားလမျးစများ ြမအသးြပြခငးအတက မတပတငြခငး

မြပရ သးမ အြခား ြမ အသးြပသ တစဦးဦးထ ယငး ြမယာ

များက ခ ဝချထားြခငးက ယာယအားြဖင ဆငးငထားရမည၊

- အမျးသား ြမအရငးအြမစဥပ ဒသစပါ တငးရငးသား

လမျးစများ၏ ခငမာ သာ ြမယာလပကငမ အခငအ ရးများ

ဆငရာ ြပ ာနးချကများသည နငငြခားရငးနးြမပနမ ဥပ ဒ၊

ြမနမာနငငသားများ ရငးနးြမပန မဥပ ဒ၊ ြမလတ၊ ြမလပ

နင ြမရငး စမခန ခမဥပ ဒ သမဟတ ြပညနယအစးရများ၏

ြမယာစမခန ခမ အမန များြဖင ရငးနးြမပနသများအား

နစရည လပကငခင ပးြခငး သမဟတ ငားရမးြခငး ကာင

တငးရငးသားလမျ းစများ၏ ြမနင ြမယာလပကငခင အခင

အ ရးများ ဆးရးမမရ စရန အကာအကယြဖစရမည၊

- စကပျး ြမ သမဟတ သစ တာ ြမအြဖစ သတမတထားသည

အလညကျ အနား ပး တာငယာစကပျ းနညးက အသးြပ

သာ ကျးလက ြမယာများနင စပလျဉး၍ ြမအသးြပခငက

 

- 39 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

မတပတငနင ရးအတက အမျ းသား ြမယာဥပ ဒသစတင

ြပ ာနး ဖာြပရမည၊

- တငးရငးသား လမျ းစများ၏ မရးဖလာ ြမယာလပကငခင

အခငအ ရးများက အသအမတြပနငရနနင မတပတငခင ရရ

ရနလညး ကာငး၊ သစ တာ ြမများနင ပတဝနးကျငက

ကာကယထနးသမးနငရနလညး ကာငး မရးဖလာ အလညကျ

အနား ပး တာငယာစနစက အမတမး တာငယာအြဖစ

အတနးအစား ြပာငးလသတမတနငရန ဆာငရကရမည၊

- ရးရာစကပျး ရး နညးစနစများြဖင လပကင န သာ

တငးရငးသားလမျးစများအတက ြမအသးြပမ အခငအ ရး

နင စကပျ း ရး နညးပညာဆငရာ ဗဟသတများက

လညး ကာငး၊ ဓာတ ြမသဇာ၊ စကပစစညး၊ မျး စနင

သကဆငရာ နညးပညာများက လညး ကာငး၊ အတးနနး

သကသာ သာ ချး ငနင အြခားသင လျာသည စကပျ း ရး

အ ထာကအကများ လညး ကာငး တးတကရရ ပး အကျး

ကျးဇးတးပား စရန အစးရ မဟတ သာ အဖအစညးများနင

ထ ရာကစာ ပး ပါငး ဆာငရကရမည၊

- အမျးသား ြမအရငးအြမစ ဥပ ဒသစတင တငးရငးသား

လမျ းစ ြမအသးြပမ အခငအ ရးများနင သကဆင သာ

ြမယာအြငငးပားမများက ြဖရငးနင ရးအတက ရးရာတငး

ရငးသား အြငငးပားမ ြဖရငး ရး ကျငစဉများက အမျ းသား

ြမအရငးအြမစ ဥပ ဒသစတင ပါဝင စရမညြပင အြငငးပား

မ ြဖရငးရာတင တငးရငးသားလမျးစ အဖ အစညးအတငး

လအများက လးစား၍ သဇာတကက မ ရ သာ အမျးသား/

အမျးသမးများက ပါဝင ဆာငရကခင ရ စရမည၊

 

- 40 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- တငးရငးသားလမျ းစများ ရးရာဓ လထးတမးအရ အသးြပ

န သာ ြမအမျ းအစားများနင ပမာဏက စစစ ဖာထတ

မတတမး တငရမည၊

- ဖာထတမတတမးတငထားသည ြမအမျ းအစား အလက

စနစတကျ ထနးသမး ရးနင အြခား ြမအြဖစသ ြပာငးလ

အသးြပခငမ ပးရန တားဆးကာကယ ရး အစအမများ၊

လပထးလပနညးများ ရးဆြပ ာနးရမည၊

- ရးရာဓ လအရ လပကင န သာ စကပျ း ြမများက ပမ

ကာငးမနသည စကပျ းနညးစနစများြဖင ပမအကျးရ

ထ ရာကစာ အသးြပနင ရး စညးရးအသပညာ ပး ဆာင

ရကရမည၊

- တငးရငးသားလမျ းစများ ရးရာအစဉအလာအရ အသးြပ န

သာ ြမများတင အြငငးပားမများ၊ လမားအသးြပမများ

ပ ပါကလာပါက ြဖရငး ဆာငရကမည နညးလမးနင

အစအစဉများ ရးဆ သတမတ ဆာငရကရမည၊

- ရးရာဓ လ ထးတမးအရ အသးြပ န သာ ြမများအား

ထနးသမးကာကယ ဆာငရကမည အစအစဉများက သက

ဆငရာ တငးရငးသား လမျ းစများအား ပငလငးြမငသာစာ

ချြပအသ ပးြခငး၊ အကဉာဏရယြခငး၊ ပး ပါငးပါဝငလာရန

စညးရးြခငးများ ဆာငရကရမည။

(ဆ) ယဉ ကျးမအ မအနစ ထနးသမး ရးနယ ြမများ စမခန ခမ

(၁) ရညရယချက

 

- 41 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- နငငအဖးတန ယဉ ကျးမ အ မအနစများ တညရရာ နယ ြမ

များက စနစတကျ ဖာထတမတတမးတငရနနင ခငမာတကျ

သည နယနမတများ သတမတရန၊

- ယဉ ကျးမ အ မအနစနယ ြမများက စနစတကျ ထနးသမး

ရး နင ကာကယတားဆး ရး စစဉ ဆာငရကရန။

(၂) မဝါဒလပငနးများ

- ယဉ ကျးမ အ မအနစများအြဖစ ထနးသမးကာကယရမည

နယ ြမ အမျ းအစားများနင ဧရယာများစစစ တကချက

သတမတရမည၊

- အ မအနစ ြမများတင ထနးသမးကာကယ ဆာငရကရမည

လပငနးစဉများက နယ ြမ အမျးအစားအလက တကျစာ

သတမတ ြပ ာနးရမည၊

- ထနးသမးကာကယထားသည အ မအနစ ြမများတင

ကန သတတားဆးသည လပငနးများက ြပညစစာ ဖာညနး

သတမတ ြပ ာနးရမည။

(ဇ) အ ြခခအ ဆာကအဦများနင နငင တာဖ ဖ း ရးစမကနးလပငနးများ

(၁) အ ြခခအ ဆာကအဦများ တည ဆာက ရးလပငနး

(ကက) ရညရယချက

- နငင တာနင နငငသားတ၏ အကျးစးပား အလငာ

ြမနမာနငင၏ အမျးသားပ ဆာင ရးက ဖ ဖ း

တးတက ရး ပငမစမကနးနင အြခားဖ ဖ းတးတက ရး

စမကနးများအရ လဆပများ၊ ဆပကမးများ၊ ရထား

 

- 42 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

လမးများ၊ မာ တာကားလမးများ၊ ပကလငးများနင

သယယပ ဆာင ရး အ ထာကအကြပ အ ြခခအ

ဆာကအဦများအား လအပချကနငအည တည ဆာက

အသးြပနငရန။

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

ပ ဆာင ရးက

- နငင တာနင နငငသားတ၏ စးပား ရးနင လမ ရး

ဖ ဖ း တးတက စရနအတက အနညးဆး လအပသည

သယယပ ဆာင ရးဆငရာ လအပချကများက ြဖည

ဆညး ပးနငရမည၊

- နငငနငအဝမး နယ ြမ ဒသအားလး တနးတညမ ဖ ဖး

တးတက စ ရးအတက အမျးသား ပ ဆာင ရး

ကနယက (National Transport Network)

တည ထာငနငရမည၊

- နငင မဟာဗျဟာ ြမာက တညရမက အ ြခခ၍

ဒသတငး သယယပ ဆာငမ ဗဟချကမ (Regional

Transport Hub) ြဖစလာ စ ရးအတက နငငတကာ

စညနးနင ကကညသည ပ ဆာင ရး အ ြခခအ ဆာက

အအများ တည ဆာက၊ အဆငြမငတငနငရမည၊

- လ ကာငးပ ဆာင ရး ဆငရာ လဆပနင လယာဉ

ကငးများဝနးကျငတင တားြမစသငသည လပငနးများ

သတမတ ြပ ာနးရမည၊

- ြပညတငးနင နငငတကာ လဆပများ ဆာကလပြခငး၊

အဆငြမငတငြခငးတအတက အမျ းအစား အလက

 

- 43 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ြမလအပချကများ၊ ဆာငရကမည အစအစဉများက

သတမတ ဖာြပရမည၊

- ပငလယ ရ ကာငး ဆပကမးနယနမတများ၊ ဧရယာ

များက တကျစာသတမတ ြပ ာနးရမည၊

- ြမစတငးသား ရယာဉများ ဆကကပရပနားရနအတက

ြမစတငးဆပကမး နရာ ရးချယြခငးနင ဆပကမး

နယနမတ သတမတြခငးတက တကျြပ ာနးရမည၊

- ခတမြပညတငး ဆပကမးများအတက ြမ နရာများ

အသးြပမနင လအပမများက ြပညစစာ သတမတ ဖာြပ

ြပ ာနး ရမည။

(၂) နငင တာဖ ဖ း ရးစမကနးများ

(ကက) ရညရယချက

(ခခ) မဝါဒလပငနးများ

(လမး၊ တတား၊ ဆကသယ ရး၊ လပစစဓာတအားလငး၊

ရအားလပစစစသည လပငနးအမျးအစား အလက ဖာြပ

ရန)

ြမနမာ ရနနငသဘာဝဓာတ ငလပငနးများ

- ရနနငသဘာဝဓာတ င လပငနးများအတက လကရလပကင

ဆာငရက န သာ ြမအမျ းအစားများက တကျစာ သတမတ

ြပ ာနးရမည၊

- ရနနင သဘာဝဓာတ ငလပငနး အသစ တး ဖာထတလပ

ဆာငရကရန ြမအသးြပမည အစအစဉများ၊ သတမတချက

များက တတကျကျ ရးဆြပ ာနး ဆာငရကရမည၊

 

- 44 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

- ဆကစမစတငးတာြခငး၊ ရနအစမးတငး တး ဖာ ဆာငရက

မည အစအစဉများ၊ ြမယာနင သးနထခကမများအတက

ပး လျာ ဆာငရကမည လပထးလပနညးများ သတမတ

ြပ ာနး ဆာငရကရမည၊

- အာငြမင သာ ရနတငးများအြဖစ သတမတရန လအပသည

ြမပမာဏနင သမးဆညးမည ြမများအတက လျာ ကး ပး

ြခငး အပါအဝင ဆာငရက ပးမည အစအမများ ရးဆ

ြပ ာနး ဆာငရကရမည၊

- ရနနင ဓာတ င ပကလငး လမး ကာငးများအတက ြမလ

အပမ သတမတချကများ၊ ပကလငး သယတနးမ ကာင

ထခကမများ အ ပ ဆာငရက ပးမည အစအစဉများ

ရးဆြပ ာနးရမည၊

- ရနနင ဓာတ ငပကလငး လမး ကာငး(Right of Way)

အတငး လပကငခငမြပသည တားြမစချကများ(ဥပမာ-

သစပငစကြခငး၊ ြမတး ဖာြခငး၊ ထခကပျကစး စသည

ပစစညး၊ အရညများစန ပစြခငး၊ မးရ ြခငး စသည) က ြပညစ

တကျစာ သတမတရမည။

(ဈ) ြပညတငး/ ြပညပရငးနးြမပနမလပငနးများ ဖ ဖးတးတက ရး

(၁) ရညရယချက

(၂) မဝါဒလပငနးများ

(စကခငးများ၊ စကမလပငနးများ၊ ရ၊ သတထ အမျးမျး၊ ရန၊

သဘာဝဓာတ င စသည သယဇာတ တး ဖာထတလပြခငး လပငနး

များက အမျးအစားအလက အ သးစတ ဖာြပရန)

 

- 45 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(ည) ြမသယဇာတများတနဘးနင ြမခနနနးထားများ သတမတ ရး

(၁) ရညရယချက

(၂) မဝါဒလပငနးများ

(အမျးအစားအလက အ သးစတထညသငး ဖာြပရန)

(ဋ) ြမသယဇာတပငဆငခငများ ခငမာမနကန ရး

(၁) ရညရယချက

(၂) မဝါဒလပငနးများ

(အမျးအစားအလက အစအမများ အ သးစတထညသငး ဖာြပ

ရန)

(ဌ) အမျ းသား ြမအရငးအြမစဥပ ဒ ရးဆြပ ာနး ရး

(၁) ရညရယချက

(၂) မဝါဒလပငနးများ

 

- 46 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အမျ းသား ြမအသးချမမဝါဒ (မကမး)

အပငး - ၁

ြမအသးချမစမခနခြခငး

အခနး(၁)

အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒ၏ အ ြခခသ ဘာတရားများ

၉။ အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒြဖင -

(က) နငင တာရ ြပညသအားလး၏ အကျးစးပားအလငာ နငင တာ၏

ြမအရငးအြမစများက ထနးသမးကာကယ၍ စဉဆကမြပတ စနစတကျ

အသးြပမည။

( ခ) ကျးလကနင မ ြပများအပါအဝင တစနငငလးရ ြမအရငးအြမစများက

အသးြပမနင ြမယာလပကငမဆငရာ တညဆဥပ ဒများက ညညတ

မတ စပး စနစတကျ အ ကာငအထည ဖာနင စ သာ အမျ းသား

ြမယာဥပ ဒက ြပ ာနးမည။

( ဂ ) ြမယာ အသးြပသများနင အကျးသကဆငသတအကား ြမယာ

အြငငးပားမဆငရာ ကစစရပများက အမျးသား ြမယာဥပ ဒ နငအည

ပငလငးြမငသာ ပး မနကနစာဆးြဖတ စရမည။

၁၀။ နငငြခား တကရကရငးနးြမပနမများ ဆကလကဝင ရာက ရး၊ စးပား ရး

ရရညဖ ဖးတးတက ရး၊ ပတ၀နးကျငထနးသမးကာကယမ ထ ရာက ရး၊ လမ ရး

သဟဇာတြဖစ ရး၊ ြမယာလပကငခငခငမာ ရး၊ မ ရမ ြပာငးနင သာ ပစစညးဆငရာ

အခငအ ရးနင ြမယာအြငငးပားမ ြဖရငး ရးတက ဆာငရကရာတင -

(က) တာဝနယ ဆာငရကမက ြမငတင၍ တရားဥပ ဒစးမး ရးက လးစားရ

မည။

 

- 47 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( ခ ) ြမအသးချမစမခန ခြခငး၊ ြမယာလပကငခင စမခန ခြခငးတက ဥပ ဒ

နငအည စနစတကျမနကနစာ ဆာငရက၍ သနရငး သာအပချပမ

စနစက ပမ အား ကာငး စရမည။

( ဂ ) ြမအသးချမစမခန ခြခငး၊ ြမယာလပကငခင စမခန ခြခငးနင သကဆင

သာ မနကနသည သတငးအချကအလကများက သရခငရရ စရန

ခတမ သာစနစများက ထ ထာငရမည။

(ဃ) အလယတက ဆာငရကနင ပး ဘကမလကသည ြမယာအြငငးပားမ

ြဖရငး ရးယနတရား တည ထာငရမည။

( င) အကျ းသကဆငသများနင ပငလငးြမငသာစာ ညနငး ဆး နးသည

လပငနးစဉ တးတက ကာငးမန စရန စစဉ ဆာငရကရမည။

၁၁။ ဤမဝါဒက ကျငသးြခငး၊ ြပနလညသးသပ ပး ြပငဆငြခငးနင နငင တာ၏

အမျးသား ြမယာဥပ ဒ ရးဆ ြပ ာနးြခငး ြပရာတင -

(က) ြမအသးချမ စမခန ခ ရး၊ ြမယာလပကငခင စမခန ခ ရးတနင

သကဆင သာ အခငအ ရးများက အ ြခခရမည။

( ခ ) က အားလးတင ြမအသးြပ ရးနင ခငမာ သာ ြမယာလပကငခင

ရရ ရးတအတက တနးတအခငအ ရး ပးရမည။

( ဂ ) ြမအရငးအြမစများက စဉဆကမြပတ စမခန ခြခငးနင ထနးသမး

ကာကယြခငးြပရမည။

(ဃ) လယယာ ြမ အသးချြခငးဆငရာ အခငအ ရးနင သးနစကပျး ရး

နညးလမးများက ရးချယ ဆာငရကနငသည အခငအ ရးများ ရရ စရ

မည။

( င ) တရားဥပ ဒစးမး ရးနင တရားမတမဆငရာ အ ြခခသ ဘာတရားများ

က လကနာ ဆာငရကရမည။

 

- 48 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( စ ) ဥပ ဒနငညညတမမရ သာ နငင တာပင ြမ အငားချထားမဆငရာစစဉ

ဆာငရကမများက ဖျကသမးရမည။

(ဆ) နငငတကာ၏ အ ကာငးဆး ကျငစဉများက လလာ၍ နငင တာ၏

ဆငရာ က အသးသးတင လအပသလ ကျငသးရမည။

( ဇ ) ြမသယဇာတများ အသးြပြခငး၊ ြမအသးချြခငးနင ြမယာလပကငခင

ြပြခငးဆငရာ ကစစရပများက ပငလငးြမငသာစာ စမခန ခရမည။

( ဈ ) မနကန သာ ြမယာ သတငးအချကအလကများက အများြပညသတအား

အသ ပး ပး ပး ပါငးပါဝငခင ပးရမည။

(ည) ြမအသးချမ စမခန ခ ရးနင ြမယာလပကငခင စမခန ခ ရးတနင

သကဆင သာ အစးရဌာန၊ အစးရအဖ အစညးများသည အများြပညသဝန

ဆာငမနင ြမအရငးအြမစအပချပမဆငရာ လပငနးအဆငဆငတင

အချငးချငး ဆကသယညနငး ဆာငရကရမည။

( ဋ) ဗဟချပကငမ လာချ ပး သကဆငရာဌာန၊ အဖ အစညးအဆငဆငက

ဆးြဖတ ဆာငရကပငခငရရမည။

(ဌ) လက တအ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကနငြခငးမရသည ဥပ ဒများက

နငငတကာကျငစဉနင နငင တာ၏ တးတက ြပာငးလလာ သာ

အ ြခအ နတနငအည ြပနလညသးသပ၍ ညနငး ရးဆြပ ာနး ရး

အတက ဆာငရကရမည။

(ဍ) အများြပညသအကျးငာ ြမသမးဆညးြခငး၊ လျာ ကး ပးြခငး၊ ြပန

လည နရာချထားြခငးနင ြပနလညထ ထာငြခငး ဆငရာကစစရပများက

ဆာငရကရာ၌ ရ နာကညညတမတပး တကျမနကနသည နညးလမး

သတမတချက များပါဝငရမည။

 

- 49 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အခနး(၂)

လကရ ြမယာစမအပချပမ ယနတရားအ ြခအ န

၁၂။ ြမနမာနငငလတလပ ရး ရရ ပး နာက နငင တာသည ြမရငစနစ၏ ဆးကျး

များမ ကာကယရန ၁၉၅၃ ခနစ၊ လယယာ ြမ နငငပငြပလပ ရးအကဥပ ဒ၊ ၁၉၆၃

ခနစ၊ တာငသလယသမား အခငအ ရးကာကယသညဥပ ဒ၊ ၁၉၆၃ခနစ၊ သးစား

ချထား ရးဥပ ဒနင ၁၉၆၅ ခနစ၊ သးစားချထား ရးဥပ ဒက ြပငဆငသညဥပ ဒတက

ြပ ာနးခပါသည။ ယငးဥပ ဒများက အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကနငရန ြမယာ

စမခန ခမဆငရာ အဖ အစညးအဆင ဆငဖ စညး၍ သကဆငရာစညးမျဉး စညးကမး

နငအည ဆာငရကခသည။

၁၃။ နငင တာသည ၁၉၉၁ ခနစ၊ န၀ငဘာလ (၁၃) ရက နတင အမန ကာြငာစာ

(အမတ ၄၄/ ၉၁)ြဖင ြမလတ၊ ြမလပနင ြမရငးများ စမခန ခ ရး ဗဟ ကာမတက

ဖ စညး၍ နငငပငအဖ အစညးများ၊ သမဝါ ယအသငးများ၊ အသငးအဖ များ၊ ဖကစပ

များ၊ စကပျး ြမက စးပား ရး လပငနးများအတက ရယအသးြပသည အြခားအဖ

အစညးများ၊ တစဦးချငး စကပျးလပကငသများက စကပျး ြမ အသးချမတးချ နငရန

စစဉ ဆာငရကခသည။

၁၄။ သစ တာ ြမ၊ သစ တာစကခငးနင ဒသခြပညသ အစအဖ ပင သစ တာ

စကခငးများက စမခနခရန ၁၉၉၂ ခနစတင သစ တာဥပ ဒ၊ နညးဥပ ဒများနင

ညနကားချကတကလညး ထတြပနခသည။

၁၅။ ြပည ထာငစလတ တာသည ြမလတ၊ ြမလပနင ြမရငးများ စမခန ခ ရး

ဥပ ဒ (အမတ- ၁၀/၂၀၁၂)နင လယယာ ြမဥပ ဒ(အမတ- ၁၁/၂၀၁၂)တက အသစ

ြပ ာနးခ ပး နငငြခားရငးနးြမပနမ ဥပ ဒ(အမတ ၂၁/၂၀၁၂) ကလညး ကာငး၊

ြမနမာနငငသားရငးနး ြမပနမဥပ ဒ (အမတ ၁၈/၂၀၁၃)ကလညး ကာငး ထတြပန၍

ရငးနးြမပနသများ၏ ြမ အသးြပြခငးဆငရာ ကစစရပများက စမခနခခသည။

 

- 50 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အခနး (၃)

အမျ းသား ြမအသးချမ ကာငစဖ စညးြခငး

၁၆။ ြပည ထာငစ အစးရအဖ သည -

(က) အမျးသား ြမအသးချမ မဝါဒကအ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကနင ရး

အတက အမျ းသား ြမအသးချမ ကာငစက ဖ စညး ပး လပငနးတာဝန

များ သတမတ ပးရမည။

( ခ ) အမျးသား ြမအသးချမ ကာငစက ဖ စညးရာတင နငင တာသမမတက

တာဝန ပးအပ သာ ဒတယသမမတတစဦးက ဥကက အြဖစလညး ကာငး၊

သကဆငရာ ြပည ထာငစဝနကးများ၊ တငး ဒသကး သမဟတ

ြပညနယဝနကးချပများက အဖ ဝငအြဖစလညး ကာငး၊ ဥကက က တာဝန

ပးအပသည အဖ ဝငတစဦးက အတငး ရးမးအြဖစ လညး ကာငး ပါဝင

စရမည။

( ဂ ) အမျးသား ြမအသးချမ ကာငစ၏ လပငနးတာဝနများက အ ထာက

အကြပနငရန လအပ သာ လပငနး ကာမတများက ဖ စညးနငသည။

၁၇။ အမျးသား ြမအသးချမ ကာငစသည -

(က) အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒက နငငတစဝနးလး တ ြပးညအ ကာင

အထည ဖာ ဆာငရကရာတင သကဆငရာ ဒသအလက ထ ရာကစာ

ကးကပနင ရးအတက တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယ ြမအသးချမ

ကာမတများ၊ ကယပငအပချပခငရတငး သမဟတ ကယပငအပချပခင

ရ ဒသ ြမအသးချမ ကာမတများနင ခရင ြမအသးချမ ကာမတ

များက ဖ စညး ပး လပငနးတာဝနများက သတမတ ပးရမည။

 

- 51 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(ခ) တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယ ြမအသးချမ ကာမတ ဖ စညးရာတင

ဝန ကးချပက ဥကက အြဖစလညး ကာငး၊ ြမအသးချမနငသကဆင သာ

တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယအစးရ ဝနကးဌာနမ ဝနကးများ၊

တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယအဆင သကဆငရာအစးရဌာန၊

အဖအစညးများမ တာဝနရ ပဂဂလများက အဖ ဝငအြဖစ လညး ကာငး၊

ဥကက ဋဌက တာဝန ပးအပ သာ အဖ ဝငတစဦးက အတငး ရးမးအြဖစ

လညး ကာငး ပါဝင စရမည။

၁၈။ သကဆငရာ တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယအစးရ အဖ သည -

(က) ကယပငအပချပခငရတငး သမဟတ ကယပငအပချပခငရ ဒသ ြမ

အသးချမ ကာမတနငခရင ြမအသးချမ ကာမတများက ဖ စညး ပး

လပငနးတာဝနများက သတမတ ပးရမည။

(ခ) အဆပါ ကာမတများက ဖ စညးရာတင ကယပငအပချပခငရတငး

သမဟတ ကယပငအပချပခငရ ဒသ ဦးစးအဖ ဥကက နင ခရငအပချပ

ရးမးတက ဥကက အြဖစ လညး ကာငး၊ ကယပငအပချပခငရတငး

သမဟတ ကယပင အပချပခငရ ဒသ ဦးစးအဖ ဝငများနင ခရငအဆင

အစးရဌာန၊ အဖအစညးများမ ြမအသးချမနင သကဆငသည တာဝနရ

ပဂဂလများက အဖ ဝငအြဖစ လညး ကာငး၊ ဥကက က တာဝန ပးအပ သာ

အဖ ဝငတစဦးက အတငး ရးမး အြဖစလညး ကာငး ပါဝင စရမည။

၁၉။ ြပည ထာငစအစးရအဖ ၊ အမျ းသား ြမအသးချမ ကာငစနင တငး ဒသကး

သမဟတ ြပညနယအစးရအဖ တသည သကဆငရာ ကာငစနင ဒသဆငရာ ကာမတ

အသးသး၏ လပငနးတာဝနများက သတမတရာတင အာကပါအချကများက

အ ြခခရမည -

(က) ဝန ကးဌာနနင ဦးစးဌာနအသးသး၏ တညဆ ြမယာမတတမးများ၊ ြမပ

များနင မတပတငစနစများက တ ြပးညြဖစ စ ရးအတက ညနငး ဆာင

ရကြခငး၊ စမခန ခြခငးနင သတငးအချကအလက မ ဝြခငး၊

 

- 52 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( ခ ) နငင တာ၏ ဖ ဖး ရးနင ပတဝနးကျငထနးသမး ရးဆငရာ လပငနး

များအတက ြမအသးချမစမကနးနင ရငးနးြမပနမအတက ြမအသးချ

မတနင စပလျဉး၍အသးြပမည ြမပမာဏ လျာထားဆးြဖတရာတင

တကျမနကနသည သတငးအချကအလကက အကျးသကဆငသများအား

ပငလငးြမငသာစာ သရ စြခငးနင ယငးတကယတင အသးြပခငရရ စ

ြခငး၊

( ဂ ) နငင တာအတငးရ ြမက အသးြပြခငး၊ လပကငခငချထားြခငးနင

အြခားနညး အသးြပြခငးတနင စပလျဉး၍ တရားဝငအခငအ ရး ရရ

စြခငး၊ ြမယာအြငငးပားမက လယကစာ ြဖရငးြခငးနင အြငငးပားမ

လာချြခငးတက ဆာငရကနငရန တကျ သာနယနမတ ြမပများ

ရးဆြခငးနင ြမအတနးအစား သတမတသည တရားဝငအသအမတြပ

စနစထားရ ကျငသးြခငး။

အခနး (၄)

ြမအတနးအစားများနင စမခနခသည အစးရဌာန၊ အဖအစညးများ

၂၀။ ြမအတနးအစားက ရငးလငးလယက စရန အာကပါအတငး ၁၀ မျးခြခား

သတမတသည -

(က) သစ တာ ြမ၊

(ကးဝငး တာ၊ကးြပငကာကယ တာ၊သစ တာစကခငးများနင ကျးရာ

အစအဖပငသစ တာ)

( ခ ) စကပျး ြမ၊ မးြမ ရး ြမနင ရလပငနး ြမ၊

(လယယာ ြမ/ က နား၊ တရ စဆာန မးြမ ရး ြမ/ ငါး မးြမ ရး ြမ၊ ရ

လပငနး ြမနင ရြပငများ)

 

- 53 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( ဂ ) ြမလတ၊ ြမလပနင ြမရငး၊

(စကပျး မးြမ ရး လပကငခ ပး စနလတထား သာ ြမလတ၊ ြမလပ/

စကပျးလပကငခြခငးမရသည ြမလတ၊ ြမလပ )

(ဃ) မ ြပ၊ ကျးလကလ နအမရာ ြမ နင အများြပညသဆငရာ ြမများ၊

(မ ရာလ နအမရာများ/ စညပငသာယာ ရးနယ ြမများ/ ဇနများ/ အများ

ြပညသ အသးြပ နရာများနင အ ဆာကအအများ )

( င ) ရြပငဧရယာ၊

(ြမစ၊ ချာငး၊ ြမစ ချာငးနယ၊ ကမးပါးနယ၊ ကမးနားနယ/ ထနးသမး

ကာကယထားသည အ ဝါ ရြပငနင ပငလယကမးရးတနးများ/ တး

ြမာငး၊ ရကာတာ၊ ရကန၊ ရ လာငတမနင ဆညများ/ အ ဝါ ပနးြခ

နင ကမး ြခ ဧရယာ )

( စ ) န တာ/စမ ြမ၊

(သစ တာနယ ြမရစမ ြမ/ ြမလတ၊ ြမလပရစမ ြမ/အြခားစမ ြမများ)။

(ဆ) စားကျက ြမ၊

( ြမကခငး ြမ / ြခပတ ပါက ရာကရာ ြမ )။

( ဇ ) ကာကယထားသညနယ ြမများ၊

(ကာကယထားသည တာရငးတရ စဆာနနယ ြမများ/ ကာကယထနးသမး

ထားသည ယဉ ကျးမ အ မအနစ ဒသများ )။

(ဈ ) သတတ တငး ြမ၊ ရနတငး ြမ၊သဘာဝသယဇာတ ြမများ၊

(သတတ တငး၊ ကျာကမျကရတနာ နယ ြမ / ရန ြမ /ဆားနယ ြမ )

(ည) အမျးသားကာကယ ရးနင လြခ ရးနယ ြမများ

 

- 54 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(နငင တာ ကာကယ ရးနင လြခ ရး နရာ ဒသများ/ တပ မစညပငသာ

ယာ ရးနယ ြမများ )။

၂၁။ အမျးသား ြမယာဥပ ဒ ရးဆရာတင ဤမဝါဒပါ ြမအတနးအစား ၁၀မျ း၊

ယငးတ၏ အပစခများ၊ အဓပပာယဖငဆချကများနင ယငး ြမ အတနးအစားတက စမ

ခနခသည အစးရဌာန၊ အဖ အစညးများအား အ သးစတ ထညသငး ဖာြပရမည။

အခနး (၅)

သတငးအချကအလကစမခန ခြခငး

၂၂။ ြမယာ လပကငခငခငမာမသည ြမအသးချမက စနစတကျ စမခန ခြခငးနင

ရငးနးြမပနမြပ၍ ကျးလကနင မ ြပ စးပား ရးဖ ဖးတးတက စြခငးတ၏ အ ြခခ

အတြမစြဖစရမည။

၂၃။ သတငးအချကအလကစမခန ခြခငး ြပရာတင -

(က) နာကဆးအချနထြပညစ ပး တကျမနကန သာ တရားဝင ြမအသးချမ

အခငအ ရးများဆငရာ သတငးအချကအလကများ ထားရနငြခငးသည

ြမယာလပကငခင ခငမာမကြဖစ စ သာ အ ြခခအချကြဖစရမည။

( ခ ) ြမယာလပကငခငခငမာမနင ြပညစမနကန သာ ြမယာသတငးအချက

အလကများက လယကစာ ရယသးစနင ရးအတက တစနငငလးရ ြမ

အမနအသးြပမအ ပ အ ြခခ၍ တရားဝင ြမယာ လပကငခင အခငအ

ရးများက အချနနငတစ ြပးည စနစတကျ ကကညမနကန စရန

သကဆငရာ အစးရဌာန၊ အဖအစညးများနင အြပနအလနညနငး ဆာင

ရက၍ ြမပ ရးဆြခငးနင မတပတငြခငးတအတက အရငးအြမစများက

လ လာကစာ ခ ဝချထား ပးရမည။

 

- 55 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( ဂ ) နာကဆးအချနထ ြပညစ ပး တကျမနကန သာ ြမယာသတငးအချက

အလကများက ရယသးစခင ပးြခငးနင အသးြပြခငးတသည ြမသမး

ဆညးြခငး၊ ြမယာခ ဝချထားြခငး၊ ြမအသးြပမအခငအ ရး လ ြပာငး

ြခငး၊ ြမအသးြပမ ပစ ြပာငးလြခငးနင ြမယာအြငငးပားမက ဥပ ဒ

အရ အဆးအြဖတ ပးြခငးတအတက အ ြခခအချကအြဖစ သတမတရ

မည။

(ဃ) တစသးပဂဂလများ၊ ဥပ ဒအရ ဖ စညးထား သာ အဖ အစညးများ၊ ြမယာ

အသးြပမ အခငအ ရးက လကရထားသည သမဟတ စမခန ခသည အဖ

အစညးများအားလးသည ြပညစမနကန သာ ြမယာသတငးအချက

အလကများက ညတညမ သရရယပငခငနင ြမယာလ ြပာငး လပကင

ခငက ဥပ ဒနငအည ဆာငရကခငရ စရမည။

( င ) မတပတငြခငး၊ မတတမးတငြခငး၊ ြမပထတြခငးတက ြပလပ ပးသည

ြဖစ စ၊ ြပလပမ ပးသညြဖစ စ နစကာလတာရညစာ တညရခသည ြမ

အသးြပသများ၏ အခငအ ရးများက အသအမတြပြခငးနင ကာကယ

ြခငးတအတက အထးထညသငးစဉးစား၍ ြမနမာနငငရ လကရ ြမယာ

လပကငခင မတတမးများ နာကဆးအချနထ ြပညစ ပး တကျမနကန

ြခငး၊ အားလးအတက ြမယာလပကငခင ခငမာြခငးတက တးတက စ

ရမည။

၂၄။ ြမယာလပကငခငချထားြခငးနင သတငးအချကအလက စမခန ခြခငးြပရာတင

အချနနငတစ ြပးည ြပငဆငသည လပငနးစဉ အာငြမငရန အာကပါတက

ဆာငရကရန ြဖစသည-

(က) အခငအ ရးရ သာ အကျးသကဆငသများနင လအဖ အစညးအားလးတ

က မမတ၏အခငအ ရးများက အသအမတြပြခငး၊ မတပတငြခငး

မြပရ သးသညတင ပမနအားြဖင အသအမတြပထား သာ ြမအသးြပမ

အခငအ ရးများက တာငးဆရရနင ရးအတက ရငးလငးသည လပငနး

စဉ တည ထာငြခငး၊

 

- 56 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( ခ ) ဤ ြမအသးချမမဝါဒက အ ြခခ၍ တရားဝင လကရ ြမအသးချမ

အခငအ ရးများအားလးက အသအမတြပြခငးနင မတပတငြခငး၊

( ဂ ) အစးရ ြမယာအပချပ ရး အဖအစညးများအတငး ြမယာသတငး

အချကအလကများ စစညးြခငး၊ မ ဝြခငးြပနငရနနင ြမယာသတငး

အချကအလကများက အများြပညသတ ရယသးစနငမတးတကရန

အတက ြမအသးချမ ြမပများနင မတတမးများက သင လျာ သာ

ဒဂျတယပစသ ြပာငးလြခငး၊

(ဃ) ြမအမနအသးချမနင လကရ ြမအသးချမ ြမပများနင ြမယာမတတမး

များက နငးယဉရာတင ရပပကညလငြပတသား သာ ဂလတ ြမပများ

ရယ အသးြပြခငး၊

( င ) အချနနငတစ ြပးည ြမအသးချမ ြမပများ ြပငဆငရာတင မနကန သာ

ြမအသးချမ အခငအ ရးမတတမးများနင တကဆင ဆာငရကြခငး၊

( စ) ဒသဆငရာအဆငတင ြမအသးချမအခငအ ရးများက အတညြပနငရန

ညနငးတငပငြခငးနင အများပါဝင၍ ြမအသးချ ြမပ ရးဆြခငး

နညးလမးများက အသးြပြခငး။

(ဆ) အထကပါ လမးညနချကများအ ပ အ ြခခ၍ ြမအသးချမမတတမးနင

ြမပများက အချနနငတစ ြပးည ြပငဆငြပစနငရနနင အများြပညသတ

ရယ သးစနငရန တကျသည နညးလမးများက တစခသမဟတ တစခ

ထကပ သာ စမးသပစမချကများတင သ တသနြပ စမးသပရမည။

 

- 57 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၂

စမကနး ရးဆြခငးနင ြမအသးချမ ြပာငးလြခငး

အခနး (၁)

စမကနး ရးဆြခငးနင ြမအသးချ ြမပ ရးဆြခငး

၂၅။ (က) ြမအသးချမက ြပာငးလြခငးမြပမ အချနနငတစ ြပးည ြပညစ

မနကန သာ သတငးအချကအလကများအ ပ အ ြခခ၍ ြမအသးချမ

စမကနး ရးဆြခငး လပငနးစဉက ဆာငရကရမည။

( ခ ) ြမအသးချမ ြပာငးလရန အဆြပချကများသည လကရ နထငမ၊

ြမအသးချမ၊ ြမယာလပကငခင၊ ြမယာတညရမ၊ ကာကယထား သာ

နယ ြမ၊ ကျး ကျာမတနင သင လျာမရမရနင မညသညအကျး

သက ရာကမများရနငသညက မနကနစာသရနင ရးအတက တညဆ

ြမအသးချမ စမကနးနင ြမပများက အချနနငတ ြပးည ြပငဆငရမည။

( ဂ ) အထကပါလပငနးစဉက ဆာငရကရာတင အများပါဝင၍ ြမအသးချ

ြမပ ရးဆြခငးနညးလမးနင ဒသရ အကျးသကဆငသများအား ညနငး

တငပငသည နညးလမးတက အ ြခခ၍ ဆာငရကရမည။

၂၆။ ခရငအဆင စမကနး ရးဆြခငးနင ဆးြဖတချက ချမတြခငးလပငနးစဉများ

ပမ ကာငးမနလယက စ ရးအတက ခတမ သာ ြမအသးချမ ြမပ ရးဆြခငး၊

ဇနနယ ြမသတမတြခငး၊ စမကနး ရးဆြခငး၊ အများြပညသနင တငပငညနငးြခငး၊

တစသးပဂဂလ လာကထားြခငး နညးလမးများက စစညးအသးြပ၍ ဆာငရကရမည။

၂၇။ ခရငအဆင ြမအသးချမ အဆြပ စမကနးများ ရးဆရာတင အာကပါအချက

များ ပါဝင စရမည -

(က) ြမအသးချမ စမကနးမတတမးများက အများြပညသသ ပငလငးြမငသာ

စာ ရယသးစခင ပးြခငး၊

 

- 58 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( ခ ) အမျးသားအဆင၊ တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယအဆငနင ဒသ

ဆငရာအဆင ြမအသးချမ စမကနးများအား စစညးအ ကာငအထည

ဖာြခငး၊

( ဂ ) မ ြပစမကနးများ ရးဆြခငး၊ ပမတးတက ကာငးမန အာင ဆာငရက

ြခငးများတင " အာက ြခမ အထကသ" တငြပသည နညးလမးက

အသးြပြခငး၊

(ဃ) လကရ ြမယာလပကငခငများက အသအမတြပြခငးနင လကရ ြမ

အသးချမက ြပာငးလြခငးတအတက ပငလငးြမငသာစာ ဆးြဖတြခငး၊

( င ) အများြပညသပါဝငသည ြမအသးချမစမကနး ရးဆရာတင မ နယ၊ မ ၊

ရပကက၊ ကျးရာအပစ သမဟတ ကျးရာအဆငရ အများြပညသသ

ကတငအသ ပးြခငးနင သ ဘာထားမတချက ရယြခငးဆငရာ လပထး

လပနညးများက တးတက ကာငးမန အာင ဆာငရကြခငး၊

( စ ) ြမအသးချမ စမကနးများက ရးဆရာတင အ ထာကအထားများက

အ ြခခသည နညးလမးများြဖစ သာ ဂ လတပရပနညးပညာနင နရာ

ဒသအလက အ သးစတ လလာသည နညးပညာများက အသအမတြပ

ြခငးနင ထညသငးအသးြပြခငး၊

(ဆ) ြမအတနးအစား ြပာငးလလသည နရာများက လကရအ ြခအ နနင

လကရ ြမအသးြပသ အခငအ ရးများအ ပ အ ြခခ၍ ရငးလငးစာ

သတမတြခငး၊

( ဇ ) ြမယာနင ပတဝနးကျငအရငးအြမစ ထနးသမး ရးက အား ပးရန

အလငာ စကပျ း ရး ဂဟဇနများ သတမတရာတင အ နာငအဖ ကငး

စြခငး၊

( ဈ ) အချနကာလအ လျာကြဖစ ပ သာ ြပာငးလမများနငအည ြမအသးချ

မ စမကနးများက အချနကာလ အပငးအြခားအလက ြပငဆငြခငး၊

 

- 59 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(ည) ြမအသးချမ ဆးြဖတချကများနငစပလျဉး၍ နငငသားများက ြပနလည

ဆး နးနငရန အကျ းရ ပး ထ ရာက သာ ယနတရားများ တည ထာင ပး

ြခငး။

၂၈။ ဇနနယ ြမသတမတြခငး သမဟတ တစသးပဂဂလ လာကထားြခငးနညးလမး

ြဖင ြမအသးချမ ြပာငးလရန စမကနး ဆာငရကမည နရာများတင တရားဝငလကရ

ြမအသးချ သများ၏ အခငအ ရးများနင ြမအသးချမအားလးက မထခက စရ။

၂၉။ ြမအသးချမ အ ြပာငးအလြပလပရန စမထားသညနယ ြမများတင

ြမအသးြပလျကရသများက ြမအသးချမအခငအ ရးများက လ ြပာငးြခငး သမဟတ

ရာငးချြခငးနင စပလျဉး၍ မမတ၏ဆနဒအ လျာက လတလပစာညနငးထား သာ

စျးကက ပါက စျးြဖင ဆာငရကနငသည။

 

အခနး (၂)

ဇနသတမတ၍ ြမအသးချမ ြပာငးလြခငး

၃၀။ ခရငစမခနခ ရးအဖသည -

(က) ြမအသးချမ စမကနး ရးဆြခငးလပငနးစဉတင အတညြပထား သာ

အချနနငတစ ြပးညြဖစသည သတငးအချကအလကများက အ ြခခ၍

ဒသဖ ဖး ရး၊ပတဝနးကျင ထနးသမးကာကယ ရးနင အြခားလအပ

ချကများ ြပညမ စ ရးတအတက သင လျာ သာ နယ ြမများတင

ြမအသးချမက ြပာငးလရန အဆြပရမည။

( ခ ) ယငးသ ဆာငရကရာတင မတပတငထားသညြဖစ စ၊ မတပမတငထား

သညြဖစ စ စဉဆကမြပတ ြမအသးချမ၊ ြမစမခန ခမနင ြမယာ

လပကငမ အခငအ ရးများက အကာအကယ ပးရမည။

၃၁။ အမျးသားအဆင၊ တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယအဆငနင ကယပင

အပချပခငရတငး သမဟတ ကယပငအပချပခငရ ဒသများသည ရရည ြမအသးချ

 

- 60 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

မ စမကနးများက ခရငစမခနခ ရးအဖ၏ အဆြပထား သာ ြမအသးချမစမကနးနင

ြမပများပါ ြပငဆငချကများက အသးြပ၍ ြပငဆငရမည။

၃၂။ ြမအသးချမ ြပာငးလရန အဆြပချကများကခရငစမခနခ ရးအဖ ၏ အဆြပ

ြမပများတင အာကပါ ြမအသးချမ ဇနများက သတမတရမည-

(က) အမရာဇန၊

( ခ ) အ ြခခအ ဆာကအအဇန၊

( ဂ ) ကာကယထား သာနယ ြမဇန သမဟတ အမျးသားကာကယ ရးနယ ြမ

ဇန၊

(ဃ) ကးသနး ရာငးဝယ ရးဇန၊ စကမလကမဇန သမဟတ သတတ တငး ြမဇန၊

( င ) စကပျး ရးဇန၊

( စ ) စားကျက ြမဇန၊

(ဆ) သစ တာဇန။

၃၃။ (က) ြမအသးချမ ဇနများအတက အဆြပြခငး၊ ြမပထတြခငး ြပလပ ပး

သညအခါ ယငးတက အများြပညသသချြပ၍ အကျးသကဆငသများနင

ညနငး ဆာငရကရမည။

(ခ) အကျးထခကမရ သာ နယ ြမများမ အကျးသကဆငသ အားလးက

အဆြပ ြမအသးချမ အ ြပာငးအလအားလး သမဟတ အစတအပငး

တစရပရပက ထာကခြခငး သမဟတ ကန ကကြခငးအား မတပတငနင

ရးအတက အချနလ လာကစာရရရန ပထမအကမ အသ ပးသည

လပငနးက ကျးရာ သမဟတ ရပကကတငး၌ နစလကာ ဆာငရကရ

မည။

(ဂ) ရပကက သမဟတ ကျးရာအပစအပချပ ရးအဖသည ညနငးတငပင

သည လပငနးစဉမရရသည ထာကခချကနင ကနကကချကတက

အ ြခခ၍ အကျးသက ရာကမရ သာ ရပကက သမဟတ ကျးရာရ

 

- 61 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အဆြပ ြမအသးချမဇန အားလးသမဟတ အစတအပငးက အတညြပ

ြခငး သမဟတ ြပငဆငြခငးြပနငရန မမသ ဘာထား မတချကနငအတ

မ နယအပချပ ရးအဖသ တငြပရမည။

(ဃ) မ နယအပချပ ရးအဖသည မ နယအတငးရ သကဆငရာရပကက

သမဟတ ကျးရာအပစ၏တငြပချကများက စစညး၍ အဆြပ ြမအသး

ချမဇနအားလး သမဟတ အစတအပငးက အတညြပြခငး သမဟတ

ြပငဆငြခငးြပနငရန မမ သ ဘာထားမတချကနငအတ ခရငစမခနခ ရး

အဖသ တငြပရမည။

( င) ခရငစမခနခ ရးအဖသည -

(၁) ရပကက သမဟတ ကျးရာအပစနင မ နယတ၏ တငြပချကက

အ ြခြပ၍ ခရငတစခလးရ ြမအသးချမက ြပာငးလနငရန

အဆြပဇနများက ြပနလညသးသပ၍ သင လျာသလ ြပငဆင

ဆာငရကရမည။

(၂) ြပငဆငထား သာ ြမအသးချမဇနများနင ြမပများက အကျးသက

ရာက သာ သကဆငရာရပကက သမဟတ ကျးရာတင ဒတယ

အကမ အသ ပးသည လပငနးက တစလကာချြပ ပး ညနငး

တငပငသည လပငနးစဉက ဆာငရကရမည။

(၃) ဒတယအကမ အသ ပးသည လပငနးနငစပလျဉး၍ သကဆငရာ

ရပကက သမဟတ ကျးရာအပစနင မ နယတ၏ တငြပချကများ

က ရရသညအခါ ယငးတငြပချကက အ ြခခ၍ ခရငတစခလး၏

ြမအသးချမက ြပာငးလရန အဆြပဇနများအား ြပနလညသးသပ

၍ သင လျာသလ အပးသတ ြပငဆင ဆာငရကရမည။

(၄) အပးသတ ြပငဆင ဆာငရက ပးသညအခါ ြမအသးချမဇနအသစ

က အတညြပရမည။

 

- 62 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(၅) အသစသတမတထားသည ြမအသးချမဇနများက အများြပညသ

သရနငရန ြမြပငတင ထငရားစာ ဖာြပ၍ ရပကက သမဟတ

ကျးရာ အလက မတတမးတငထားရမည။

(၆) အတညြပ ြမအသးချမ ဇနမတတမးက အမျ းသားအဆင၊ တငး

ဒသကး သမဟတ ြပညနယအဆငနင ကယပငအပချပခငရတငး

သမဟတ ကယပငအပချပခငရ ဒသ စမခနခခငရနယ ြမများ

အတငးရ နစရည ြမ အသးချမစမကနးတင အချနနငတစ ြပးည

ြပငဆငနင ရးအတက သတငးအချကအလကအြဖစ ပးပရမည။

အခနး(၃)

တစသးပဂဂလ လာကထား၍ ြမအသးချမ ြပာငးလြခငး

၃၄။ သကဆငရာဝနကးဌာန၊ အစးရဌာန၊ အစးရအဖအစညးများသ တစသးပဂဂလ

ြမ အသးချမ ြပာငးလရန လာကထားချကနင စပလျဉး၍ ယငးအစးရဌာန၊

အဖအစညးများက ခငြပရန သင/မသင စဉးစားရာတင သကဆငရာ နယ ြမနင

ပတဝနးကျငရ ြမအသးချလျက ရသများ၏ ြမအသးချမ အခငအ ရးများက

ကာကယနင ရးအတက လာကထားချကက အများြပညသသ အသ ပးချြပြခငး၊

ကတငနတစ ပးြခငးနင အယခခင ပးြခငးဆငရာ လပငနးစဉများက သတမတရ

မည။

၃၅။ တစသးပဂဂလများအတက အဆြပ ြမအသးချမ ြပာငးလြခငး ကာင ယငးပတ

ဝနးကျငရ ြမအသးြပလျကရသများအ ပ သက ရာကနငသည အကျးထခက

မများက အကာအကယ ပးနင ရးအတက အာကပါတက ဆာငရကရန သတမတ

ရမည -

(က) သကဆငရာ ြမစမခနခ ရးအဖသည အကျးသက ရာကသည နယ ြမရ

လကရ နထငမ၊ ြမအသးချမ၊ ြမယာလပကငခင၊ ြမတညရမ၊

 

- 63 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ကာကယထား သာ နယ ြမများ၊ ကျး ကျာမများနင အြခားလမစးပား

ရးဆငရာ ြမအသးချမ စမကနးဆငရာ သတငးအချကအလကများက

မနကနမရမရ စစစအတညြပ စြခငး၊

( ခ ) ဘကမလက သာ ပတဝနးကျငနငလမ ရး အကျးသက ရာကမ ဆနးစစ

ချကများက ြမယာလပကငခင ပးြခငး သမဟတ ြမငားရမးြခငးများက

သးသပြခငးမြပမ အပးသတ ဆာငရက စြခငး၊

( ဂ ) လာကထားသက ပး ချရန တာဝနရ သာ သတငးအချကအလက

မနကနမ ရ/မရ စစစအတညြပြခငးဆငရာ ကနကျစရတနင အကျးသက

ရာကသည နယ ြမအတက ပတဝနးကျငနင လမ ရးအကျ းသက

ရာကမ ဆနးစစချကများြပလပသည ကနကျစရတများက သတမတ

ြခငးနင ကနကျစရတ ပးသငးရမည အချနကာလသတမတြခငး၊

(ဃ) အလညကျ အနား ပးစနစြဖင စကပျ း သာ တာငယာများနင မရးဖလာ

နညးစနစများြဖင စကပျ းသည ြမများနင စပလျဉး၍ အကာအကယ

ပးြခငး၊

( င ) ပတဝနးကျင လအဖ အစညးများက မ ဝသးစ၍ အကျးခစားခငရရ န

သည ပတဝနးကျငအရငးအြမစများက အကာအကယ ပးြခငး၊

( စ ) ြမယာအြငငးပားမများ လျာနညး စရန အများြပညသ၏ သ ဘာထား

ရယ၍ ြမအသးချမအစအစဉများက ညညတမတစာ ဆာငရက စြခငး။

 

- 64 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၃

နငငပင ြမများက လပကငခငြပြခငးနင ငားရမးြခငး

၃၆။ ရငးနးြမပနမများအတက နငငပင ြမက ငားရမးလပကငခငြပရာတင ဘကမ

လက သာ ပတဝနးကျငထနးသမး ရးနင လမ ရးအကျ းသက ရာကမ ဆနးစစချက

များ၏ တရချကနင ထာကခချကများအ ပ အ ြခြပ ဆာငရကနင ရးအတက

ဘကမလက သာ ပတဝနးကျငထနးသမး ရးနင လမ ရး အကျ းသက ရာကမ

ဆနးစစချက ယနတရားက ဦးစာ တည ထာငရမည။

၃၇။ ဘကမလက သာ ပတဝနးကျငထနးသမး ရးနင လမ ရးအကျ းသက ရာကမ

ဆနးစစချကယနတရားက ဆာငရကရမညကစစရပများက နညးလမးတကျြပလပနငရန

တကျ သာ သတမတချကများနင လပထးလပနညးများက သ တသနြပြခငး၊

ြပနလညသးသပြခငး၊ ြပငဆငြခငးနင အတညြပြခငးတ ဆာငရက နစဉအတငး

နငငပင ြမငားရမး လပကငခငြပြခငးက ခတတဆငးငထားရမည။

၃၈။ ဘကမလက သာ ပတဝနးကျငထနးသမး ရးနင လမ ရးအကျ းသက ရာကမ

ဆနးစစချကများတင -

(က) ြပာငး ရရန ဆနဒမရ သာ အကျးသကဆငသက ယငး၏ဆနဒက

ဆနကျင၍ နရာ ြပာငး ရ စြခငး မြပ စရ။

( ခ ) အကျးသကဆငသ၏ ဆနဒအရ နရာ ြပာငး ရရန မြဖစနငပါက

စမချကဒဇငးက ြပာငးလ၊ ြပငဆင၊ ရးဆကျငသးနငသည နညးလမး

က ရာ ဖရမည။

( ဂ ) နငင တာ၏အကျးငာ ြပာငး ရရန အမနတကယ လအပပါက စစပ

ညနငးြခငးနညးလမးြဖင ပး ပါငးပါဝင စရန ဆာငရကရမည။

(ဃ) နရာ ြပာငး ရရ သာ အကျးသကဆငသတအား စမချက၏ အကျး

အြမတများက သရ စ၍ နရာ ြပာငး ရရသညအတက လအပ သာ

 

- 65 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အရငးအြမစများက လ လာကစာ ထာကပ ပးသည အစအစဉများ

ဆာငရက ပး စဉဆကမြပတ ဖ ဖးတးတကမက ဖာ ဆာငရမည။

( င ) ြမယာခ ဝချထားြခငးနင ြပနလည နရာချထာြခငးတအတက စမကနး

ရးဆအ ကာငအထည ဖာရာ၌ နရာ ြပာငး ရရ သာ အကျး

သကဆငသများက စနစတကျ တငပငညနငး၍ ကယတငပါဝင ဆာင

ရက စရမည။

( စ ) အဆြပထား သာ အငားချထားမ သမဟတ လပကငမနယ ြမများ

အတငးတငြဖစ စ၊ ပတဝနးကျငတငြဖစ စ လကရ ြမအသးြပသများ

အား မထခက စရန သင လျာ သာ လပငနးစဉများက ချမတရမည။

( ဆ) ပတဝနးကျငရ ြမအသးြပသများအတက အကျးရ စသည လကရ

ပတဝနးကျငနင သဘာဝအရငးအြမစများက ထနးသမးရမည။

( ဇ ) အကျ းသကဆင သာ ြမအသးြပသအားလးအတက ဘကမလက သာ

အြငငးပားမ ြဖရငး ရးယနတရားက အသငတည ထာငထားရမည။

( ဈ ) အကျးသကဆငသများ မ ြပာငး ရမ နထငလျကရ သာ ြမ၊ အ ြခခ

အ ဆာကအအနင တနဘးညမ သာ သမဟတ ပမ ကာငးမန သာ

အမရာ တည ဆာက ပးမသာ ြပာငး ရရန စစဉ ဆာငရကရမည။

၃၉။ ြမယာလကဝါးကးအပသမးယမ ြပဿနာက တားဆးနငရန ြမယာဥပ ဒနင

ြမယာအပချပမတင အာကပါအချကများ ပါဝင စရမည-

(က) နငငပင ြမများက လပကငခငြပရန သမဟတ ငားရမးရန ခငြပရာတင

အများဆး အရယအစားက သတမတြခငး၊

( ခ ) ကမပဏတစခချငးအလက ယငး၏ စမး ဆာငရညအ ပ အ ြခြပ၍

ကန သတချကများ သတမတြခငး၊

( ဂ ) အြငငးပားသည ဇနများတင ြမယာလပကငခငြပရန ဆငးငြခငး၊

 

- 66 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(ဃ) ြမယာ လကဝါးကးအပသမးယမဆငရာ ကစစရပများက တရားရးတင

အ ရးယနင သာ တားြမစချကများအြဖစ သတမတြခငး။

၄၀။ အချလယသမားများအတက အကျးရ ပး၊ အချလယသမားများအတက အကျး

ထခက စ သာ ကနထရကလယယာစနစက စမးသပကျငသးြခငးဆငရာ တငကား

မများက ြဖရငးရနနင ကျးရာအဆငတင ရငးနးြမပနမ ရရညတညတ စရန

စကပျး ရးဆငရာ စးပား ရးလပငနးစမချကများ မစတငမ အာကပါလမးညနချက

များက ချမတကျငသး၍ ညညတမတ စရမည-

(က) စကပျး ရးဆငရာ စးပား ရးလပငနးများ လပကငခငြပရန လာက

ထားသည ကမပဏများ၏ လပငနး ဆာငရကမ မတတမးများက စစစ

အတညြပြခငး၊

( ခ) စမချကများ မစတငမကာလ အပငးအြခားအလက ပတဝနးကျငနင

လမ ရး အကျးသက ရာကမ ဆနးစစချကြပလပြခငး၊

( ဂ ) ကမပဏက အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရက သာ စကပျ း ရးနင

ကနထရကစနစသည သကဆငရာ ဒသအ ြခအ နနင လက လျာည ထ

ြခငး ရ/မရ သရနင ရးအတက ကမပဏက အ ကာငအထည ဖာ ဆာင

ရက ပး သာ စမးသပစမချကများနင အ ကာငအထည ဖာလျကရ သာ

စမးသပစမချကတက လလာသးသပြခငး၊

(ဃ) ကနထရက လယယာစကပျးမ၏ အစတအပငး တစရပအြဖစ

လယသမားများအား ကမပဏက ပးအပရမည ပငစင ထာကပ ကးများ

သတမတြခငး၊

( င ) ကမပဏက ြမငားရမးမ စညးကမးချကများက လကနာ ဆာငရက

ကာငး ထငရားသညအထ ြမကယာယငားရမးရနနင စညးကမးချက

များက လကနာမသာ ြမကနစရည ငားရမးရန သတမတြခငး၊

 

- 67 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( စ) ြမအသးချမ၊ သးနအကျးအြမတခ ဝမနင သးန စျးနနးအပါအဝင

နစဦးနစဘကအကျးရသည အစအစဉများက ရငးလငးစာ သတမတ

ြခငး။

၄၁။ နငငပင ြမက စးပား ရးလပငနးများအတက ငားရမးလပကင ခငြပရာတင

လကနာရမည စညးကမးများက သတမတရမည။

၄၂။ ပတဝနးကျငနငလမ ရးအကာအကယများ အ ကာငအထည ဖာနင ရးအတက

တကျ သာနညးလမးက တစခ သမဟတ တစခထကပ သာ ရ ြပးစမချကများြဖင

သ တသနြပ စမးသပ စရမည။

 

- 68 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး (၄)

ြမသမးဆညးြခငး၊ လျာ ကး ပးြခငး၊ ြပနလည နရာချထားြခငးနင

ြပနလညထ ထာငြခငး ဆငရာ လပထးလပနညးများ

၄၃။ ြမသမးဆညးြခငးနင ြမယာခ ဝချထားြခငးတ ကာင ဆကလက ဆာင

ရကရမည လပငနးစဉြဖစ သာ ြပနလည နရာချထားြခငး၊ လျာ ကး ပးြခငးနင

ြပနလညထ ထာငြခငးဆငရာ ကစစရပများက စမခန ခရာတင အြပညြပညဆငရာ

ကျငစဉပါ ရငးလငးသည အ ကာငးဆး နညးလမးများပါဝင သာ လပထးလပနညး

များြဖင ကျငသး ဆာငရကရမည။

၄၄။ ဤမဝါဒပါ အ ြခခသ ဘာတရားများ၊ နညးလမးနင လမးညနချကများနင

ညညတရန လအပပါက သကဆငရာ ဥပ ဒ၊ နညးဥပ ဒများနင လပထးလပနညး

များက ြပငဆငြခငး၊ ရပသမးြခငးနင အသစြပ ာနးြခငးြပရမည။

၄၅။ သကဆငရာ ဥပ ဒ၊ နညးဥပ ဒများနင လပထးလပနညးများက ြပငဆငြခငးနင

အသစြပ ာနးြခငးြပရာတင အမျ းသား ြမယာဥပ ဒနင ညညတ ပး အာကပါအချက

များက အ ြခခရမည-

(က) အများြပညသပါဝင သာ စမခနခ ရး လပငနးစဉနင မနကနမတ၍

စနစကျ သာ လပထးလပနညးများ သတမတြခငး၊

( ခ ) ြမအသးချြခငးဆငရာ ကစစရပများက ဥပ ဒနငအညမနကန မတစာ

ဆာငရကနင သာ အရညအ သးြပညမသည ပဂဂ လများအား တာဝန

ပးအပ၍ အဂတလကစားမနင အာဏာအလသးစားမ မြဖစ စ ရး

အတက ထနး ကျာငးသည နညးလမးများ သတမတြခငး၊

( ဂ ) ြမသမးယြခငး ကာင အကျးထခကသများအား ငြဖငြဖစ စ၊

အစားထး ြမယာြဖငြဖစ စ ပး လျာရာ၌ ြပနလညထ ထာငြခငး ြဖစ စ

နင သာ ထ ရာက ပး ရ နာကညညတမတသည တနဘးတကချက

မစနစများက ဖာြပရမည။

 

- 69 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၅

ြမယာအြငငးပားမများ ြဖရငးဆးြဖတြခငးနင အယခြခငး

အခနး (၁)

ြမယာအြငငးပားမများ ြဖရငးဆးြဖတြခငး

၄၆။ ြမယာနငသကဆငသည အြငငးပားမများက ကားနာဆးြဖတရန ဘကမလက

သာ အြငငးပားမ ြဖရငး ရးယနတရားက နငငတစဝနးလးတင ကျယကျယြပနြပန

အသးြပနင ရးအတက အာကပါအချကများက ဆာငရကနငရန တည ထာငရမည -

(က) လယသမား အသငးအဖ များအား ယငးတ၏ အသငးဝငများအကား

ြဖစပား သာ ြမယာအြငငးပားမများက ြဖရငးခင အာဏာအပနငးြခငး၊

( ခ ) ြမအသးြပသများ၏ အခငအ ရးများက ကာကယရန မမကယတင

ြဖစ စ၊ ကယစားလယြဖငြဖစ စ ခခ ချပြခငး၊ အယခြခငးဆငရာ ကစစ

ရပများက ဆာငရကခငြပြခငး၊

( ဂ ) လမအဖ အစညးများက အများြပညသအား သတငးအချကအလကနင

ဥပ ဒ အကအည ပးနငရန ခငြပြခငး၊

(ဃ) အမအခငးများ စစ ဆးစရငရာတင အများြပညသက အ နာငအယက

မြဖစ စရနနင အများြပညသအတက အဆင ြပမည အချန၊ နရာတင

အဆင ြပမည ဘာသာစကားြဖင စစ ဆးြခငး၊

( င ) တရားရးများနင အြခားြပနလညသးသပ ရး အဖအစညးများက ကစစရပ

များက ပငလငးြမငသာစာ စရင စြခငး။

၄၇။ ဘကမလက သာ အြငငးပားမ ြဖရငးရာတင အာကပါအတငး ဆာငရကရ

မည -

 

- 70 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(က) လကရ တရားရးစနစတင ြမယာနငသဘာဝ အရငးအြမစများက

ဆာငရကနငရန အထးဌာနခထားရြခငး၊

( ခ) ဒသဆငရာ ြမယာအြငငးပားမ ြဖရငး ရးအဖ များက ရပကက

သမဟတ ကျးရာအပစနင လအဖအစညးအဆငတင တည ထာင ပး

ြခငး၊

( ဂ) ြမအသးချမဆငရာ အြငငးပားမများ ြဖရငးြခငးက စာငကပ လလာ

နငရန စာငကပစစ ဆး ရးမးများ ခန ထားြခငး၊

(ဃ) ြမနငဆကစပ သာ စးပား ရးလပငနး၊ လယသမားမသားစနင အမနး

ချငးတ၏ အြငငးပားမများက အနညာတ ခသမာဓနညးြဖင ြဖရငးနင

ရန ယနတရား တည ထာငြခငး၊

( င ) လအပချကအရ ြမသမးယမနငသကဆငသည အြငငးပားမများက

ြဖရငးရန ရငးလငးသညလပငနးစဉနင ဘကမလကသည ယနတရားက

တည ထာငြခငး၊

( စ ) နငင တာ၊ လယသမားများနင ပဂဂလကတ ပါ၀င သာ ြမယာအြငငး

ပားမများက လတလပသည သးပငဆင အနညာတ နညးြဖင ြဖရငး

မညလပငနးစဉ တည ထာငြခငး၊

(ဆ) လယယာ ြမ အနညးငယသာလပကင သာ လယသမားများ၊ အြခား ြမ

အသးြပခငရရထားသများက တညဆဥပ ဒများအရ အနညာတခသမာဓ

ြဖရငး ရးနင တရားရးယနတရားများက အလယတက ထ တအသးြပနင

ရန တရားဝငတငတနးမက မတပတငနင ရးအတက ယနတရားက တည

ထာငြခငး။

၄၈။ အပဒ ၄၆ ပါ လမးညနချကများက အ ြခခ၍ ဘကမလက သာ ြမယာအြငငး

ပားမ ြဖရငး ရးအတက ြပ ာနးြခငး၊ ဖ စညးြခငး၊ အ ကာငအထည ဖာြခငးနင

 

- 71 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ယငးတအား စာငကပ လလာရန တကျ သာနညးလမးက တစခ သမဟတ တစခ

ထကပ သာ ရ ြပး စမချကများြဖင သ တသနြပစမးသပရမည။

 

- 72 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အခနး (၂)

အယခြခငး

၄၉။ ဤမဝါဒပါ သကဆငရာ အစးရဌာန၊ အဖ အစညးများ၏ ဆာငရကချကများက

ြပနလညသးသပြခငး၊ ြပငဆငြခငးနင အယခြခငးတနငစပလျဉး၍ ကားနာဆးြဖတ

ခငရ သာ လတလပသညအဖ များက အမျးသား ြမယာဥပ ဒတင ထညသငး ြပ ာနး

ရမည။

၅၀။ ြမအသးချမနင စပလျဉး၍ တရားရးများက ဆးြဖတရမညကစစများက အများ

ြပညသ ရ မာက၌ ပငလငးြမငသာသည နညးလမးြဖင ဆာငရကရမည။

၅၁။ ြမအသးြပသတ၏ အခငအ ရးများက အကာအကယ ပးနင ရးအတက

စနစတကျ ဆာငရကနင သာ လမအဖအစညးနင တစသးပဂဂလများ၏ ပး ပါငး

ဆာငရကမက ခငြပရမည။

 

- 73 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၆

ြမခနစညးကပြခငး၊ ြမယာလ ြပာငးခနင ထကသင သာ တဆပ ခါငးခန

ကစစရပများ

၅၂။ ြမအသးချမ စမကနး ရးဆြခငး၊ ြမယာလပကငခငခငမာြခငး၊ ြမယာ

စျးကကဖ ဖးြခငး၊ ပတဝနးကျင ြမအရငးအြမစကာကယြခငးတက ရရညတညရ

စရန အ ြခခကျ သာ ဘ ာ ရးလပငနးစဉများြဖစသည ညညတမတ သာ ြမခန

စညးကပြခငးနင ပငလငးြမငသာ သာ ြမယာလ ြပာငးခ ကာကခြခငးတက

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကရမည။

၅၃။ ြမခနစညးကပ ကာကခြခငးက အာကပါအတငး ဆာငရကရမည -

(က) ြမခနနနးထားများ သတမတြခငး၊

( ခ ) ြမခနစညးကပြခငး၊

( ဂ ) ြမခန ကာကခြခငး။

၅၄။ ြမခနစညးကပ ကာကခြခငးက အာကပါဌာနများအား ဆာငရက စမည -

(က) အ ထ ထအပချပ ရး ဦးစးဌာန၊

( ခ ) ကးတငနင ြမစာရငးဦးစး ဌာန၊

( ဂ ) သစ တာဦးစးဌာန၊

(ဃ) နြပည တာစညပငသာယာ ရး ကာမတ၊

( င ) ရနကန မ တာစညပငသာယာ ရး ကာမတ၊

( စ ) မနတ လး မ တာ စညပငသာယာ ရး ကာမတ။

၅၅။ ြမအသးချမ မဝါဒ၏ ရညရယချက၊ အ ြခခ သ ဘာတရား များနငအည

ြမနမာနငင ရရညဖ ဖးတးတက ရးအတက သင လျာမတသည ဘ ာ ငထညဝငမ

 

- 74 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

များက ြမက အသးချသည အကျးသကဆငသများနင စးပား ရးလပငနးအားလးက

အချးကျ ပါဝင စရမည။

၅၆။ ြမခနသညမတြခငး၊ သာတညမ ြခငးနင သင လျာြခငးရ၍ ြမခန ကာကခ

ပးသငးမ လပထးလပနညးများက ရငးလငးထ ရာက ပး ပငလငးြမငသာ စရန

ဆာငရကရမည။

၅၇။ ြမအသးချမအတက ထမး ဆာငရမည ြမခနနနးထားသည ြမယာလကဝါး

ကးအပမနင လနညးစက ြမယာများစာပငဆငမက ကာကယရနအလငာ ြမယာ

များစာ ပငဆငသတထမ ြမခနနနးထား ပမတးြမင ပး ကာကခသညမက အ ြခခ၍

ဆာငရကရမည။

၅၈။ တာငယာစကပျးြခငးက အ ြခခစားဝတ န ရးအတက စကပျးြခငးနင

အလားတဟ ယဆရနလအပ ပး တာငယာအတက ကာကခ သာ အခနနနးထားမာ

သာမနစကပျးသ သမဟတ စကပျးသမသားစအလက ကာကခသည အများဆးနနး

ထားထကမပ သာ ကာကခမြဖစရမည။

၅၉။ ြမခနနနးထားများက သတမတရန ယဘယျ ထညသငးစဉးစားသည အချက

များတင ြမအသးချမ၊ လကရ စျးကက ပါက စျးနင ကနထတလပမက ထငဟပ

သညတနဖး၊ အသးြပနငသည ြမြပငဧရယာ၊ လတတည ဆာကထား သာ တး

တကြပြပငမများ၏ တနဖး၊ ကာကယထား သာ နယ ြမများအားပယထတြခငး၊ ဒသ

ဆငရာ အများြပညသ တးတကြပြပငမများ၏ ဘ ာ ရး၊ အ ြခခ ဆာကအအ၊

ဝန ဆာငမများ ပါဝငရမည။

၆၀။ မတ ပး သာတညမမရ သာ အခနနနးများြဖစ စရန စကပျ းထတလပမ

ကနကျစရတ၊ သးနထကရမ၊ စျးကကနငဆကသယနငမ၊ သးန စျးနနးနင ြမယာ

မအသားတငထတလပမတအ ပ အ ြခြပ၍ တနဖးတကချကမ ပါဝင သာ လမ

စးပား ရးစစတမး ကာကယြခငးများ ြပလပရမည။

 

- 75 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

၆၁။ ြမအခနနနးထားများသတမတရာတင အ ြခခစားဝတ န ရးက အ ြခခသည

သာမန ြမခနနင စးပား ရးအရ စကပျးထတလပမအ ပ အ ြခခသည အထး ြမခန

ဟ၍ နစမျး ခြခားသတမတရမည။

၆၂။ လကရ ြမခနများနင ြမခနအပချပ ရးက ြပငဆငနငရန အာကပါအချကများ

အ ပ အ ြခခ၍ သ တသနြပလပရမည-

(က) မတ၍ သာတညမမရ သာ အခနနနးထားြဖင ကာကခရန အ ကာငး

ဆး နညးလမးများ သတမတြခငး၊

( ခ ) ြမယာအနညးငယသာ လပကငသများနင ရးရာနညးြဖင စကပျးသများ

အား စားဝတ န ရး လြခခငမာမအတက သင လျာ သာ ခငးချက

သမဟတ အခငအ ရး ပးြခငး၊

( ဂ ) ြမအသးြပသအားလးထမ ြမခနများ စညးကပ ကာကခရာတင

ပငလငးြမငသာသည အပချပမ လပငနးစဉြဖင စညးကပ ကာကခြခငး၊

(ဃ) အခနနနးထားဆးြဖတချကများတင မတမနင သာတညမ မမရပါက

ြမအသး ြပသများက ြပနလညတငြပခငရရနငရန ဆကသယ ဆာင

ရကမ လယက ပး ဘကမလကသည ယနတရားတစရပ တည ထာငြခငး။

၆၃။ ြမဝယယြခငး၊ ရာငးချြခငး၊ ချး ငအတက အာမခတငသငးြခငးနင အြခား

နညးြဖင ြမအသးချခင လ ြပာငးြခငးများ ဆာငရကရာတင သင လျာမတသည

စရတစကြဖင ပငလငးြမငသာ စ ပး စးပား ရးဖ ဖးတးတကမက အ ထာကအက

ြပ သာ ြမယာ စျးကကများ ချာ မ စာလညပတ ရးနင စနစတကျ ဖ ဖးတးတက

ရးအတက ဆာငရကရမည။

၆၄။ ထကသင သာ ြမယာလ ြပာငးခနင တဆပ ခါငးခနများသည မတြခငး၊

သာတညမ ြခငးနင သင လျာြခငး ရရမညြပင အခန ကာကခြခငး၊ ပးသငးြခငး

ဆငရာ လပထးလပနညးများသည ရငးလငးမ၊ ထ ရာကမနင ပငလငးြမငသာမ

ရရမည။

 

- 76 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

၆၅။ ြမယာ စျးကက ဖ ဖးတးတကမတင လယက ချာ မ စရန မနကန သာ

ြမယာ သတငးအချကအလကများက အများြပညသက သရရယနင ရးအတက

လညး ကာငး၊ ြမယာလ ြပာငးမအသစများက ထ ရာကစာ ဆာငရကနင ရး

အတက လညး ကာငး၊ တစ နရာတညးတင စ ပါငးဝန ဆာငမ ပးသည ယနတရားက

သ တသနြပြခငးလပငနးများ ဆာငရက၍ တည ထာငရမည။

၆၆။ ြမယာ စျးကကရ များြပားလာ သာ ြမယာလ ြပာငးမများက အချနမတကျစာ

ဆာငရက ပးနငရန ြမယာ စျးကကတင ပါဝငသအားလးထမ ြမယာသတငး

အချကအလကရယြခငးနင ြမယာလ ြပာငးြခငးအတက အဖးအခများ ကာကခရ

မည။ ယငးအဖး အခများက နငငတစဝနးလးတင လစမးအားအရညအ သး တးြမင

ြခငး၊ ြမယာမတတမးထားရ သာ အ ြခခအ ဆာကအအများက ခတမ စြခငး၊

အပချပြခငးနင အများြပညသဝန ဆာငမတအတက ဘ ာ ငကျခသးစရမည။

၆၇။ ထကသင သာတဆပ ခါငးခနများက သ တသနြပ၍ြပငဆငြခငးနင ကာကခ

ြခငး ြပနင ရးအတက -

(က) ြမယာလ ြပာငးမက မတပတငြခငး သမဟတ တရားဝင အသအမတ

ြပြခငး ဆာငရကနငရန ထကသငသည တဆပ ခါငးခန ပး ဆာင

ရမည။

( ခ ) ထကသငသည တဆပ ခါငးခနများသည မတြခငး၊ သာတညမရြခငး၊

သင လျာြခငးရရမည။

( ဂ ) အခနတဆပ ခါငးများက ကတင ရာငးချ၍ မတတမး ရးသငးြခငး၊

တဆပ ခါငးခန ကာကခ ပးသငးသည ြမယာအပချပ ရးဌာန

အားလးတင သတမတနနးထားများက ထငရားစာ ကညာြခငးြပရမည။

( ဃ) ြမအသးြပသ၏ ဇနး သမဟတ ခငပနးက မတပတငမတတမးတင

စာရငးြဖညသငးြခငး၊ အ မဆကခြခငး သမဟတ လကရမတပတင

ထားသည ြမအသးြပသ၏မသားစဝငတစဦးသ ပးကမးြခငးြဖင

ြမအသးြပမ အခငအ ရး လ ြပာငးရာတင ထကသင သာ တဆပ ခါငး

 

- 77 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ခန ကငးလတခငြပ ရးအတက သကဆငရာဝနကးဌာနနင ညနငး

ဆာငရကရမည။

( င ) ြမအသးြပသ၊ ယငး၏ဇနး သမဟတ ခငပနးနင မသားစတ လညး

ကာငး၊ တရားဝင ြမအသးြပမ အခငအ ရးများက မတပမတငရ

သးသည လအဖအစညးအပစသ လညး ကာငး၊ နငင တာမ ြမ

အသးြပမအခငအ ရး လ ြပာငးြခငးအတက ထကသင သာ တဆပ

ခါငးခန ကငးလတခငြပ ရးအတက သကဆငရာဝနကးဌာနနင ညနငး

ဆာငရကရမည။

( စ ) နငင တာပင ြမများက စးပား ရးလပငနးအတက ငားရမးြခငး

သမဟတ လပကငခငြပြခငးတင အဖးအခ သမဟတ ထကသငသည

တဆပ ခါငးခနက ြမ၏အမနတနဖး၊ တးတကြပြပငမများ၊ သးနများ၊

ြမ ပ ြမ အာကရ အြခား သဘာဝသယဇာတများက အ ြခြပ၍

သတမတရမည။ ထြပင အများြပညသ၏ အသးြပမနင အကျးစးပား

အတက သင လျာ သာ ဘ ာ င ထာကပရမည။

၆၈။ အပဒ ၆၇ ပါ လမးညနချကများက အ ြခခ၍ ထကသငသည တဆပ ခါငးခန

ြပငဆငြခငး၊ စညးကပ ကာကခြခငးြပရန တကျ သာနညးလမးက တစခ သမဟတ

တစခထက ပမ သာ ရ ြပးစမချကများတင သ တသနြပ စမးသပရမည။

 

- 78 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၇

တငးရငးသားလမျးများ၏ ြမအသးြပ မအခငအ ရးများ

၆၉။ တငးရငးသားလမျးစတ၏ ရးရာ ြမအသးြပမ အ လအကျငများက သရလက

နာကျငသး ရးအတက လညး ကာငး၊ ရးရာ ြမအသးြပမ အခငအ ရး အြပညအဝ

ရရ ရးအတက လညး ကာငး၊ ယငးအခငအ ရးက ကာကယနင ရးအတက လညး

ကာငး၊ ဘကမလက သာ အြငငးပားမ ြဖရငး ရးယနတရားက အသငအသးြပနငရန

လညး ကာငး ရးရာ ြမ အသးချမစနစက ြမယာဥပ ဒ၌ ြပ ာနး ပးရမည။

၇၀။ တငးရငးသားလမျ းစများ နထငသည သမဟတ အသးြပသည နယ ြမ ဒသ

များတင ြမက လကဝယထားရမ၊ အသးြပမ၊ ြမယာတညရမနင ခ ဝလပကငမ

ဆငရာ သတငးအချကအလကများက အမနအတငး သရနင ရးအတက လညး ကာငး၊

လမစးပားဆငရာ ြမအသးချမစမကနးများ ဆာငရကရာတင အသငြဖစ စ ရး

အတက လညး ကာငး၊ ကျး ကျာမများနင ြမနငသကဆငသည အြခားဆးြဖတချက

များက ချမတရာတင မနကနမရ စနင ရးအတက လညး ကာငး မ နယအပချပ ရး

မ း၏ ကးကပမြဖင ရပကက သမဟတ ကျးရာအပစ အပချပ ရးမးက အများပါဝင

၍ ညနငး ဆး နးသည လပငနးစဉများြဖင ြမအသးချမ ြမပနင မတတမးများြပစ

ြပငဆငရန တာဝန ပးအပရမည။

၇၁။ သကဆငရာ တာဝနရ ပဂဂ လများသည တငးရငးသား လမျးစများ၏ ရးရာ

ြမအသးချမ ြမပနငမတတမးများြပစြပငဆငြခငးလပငနးက ဆာငရကရာတင-

(က) ရးရာ ြမအသးချမအ လအထများက ကမးကျငသည တငးရငးသား

ပဂဂလများ နငတငးရငးသားလမျးစ ခါငး ဆာငများက ဆး နးတင

ပင ညနငးရမည။ ထအြပင ယငးတကလညး ပါဝင ဆာငရက စရမည။

( ခ ) လကရ ြမအသးြပမက မတတမးနင ြမပများတင ဖာြပထားြခငးရ

သည ြဖစ စ၊ မရသညြဖစ စ၊ မတပတငထားြခငးရသညြဖစ စ၊ မရသည

ြဖစ စ ြမအသးြပလျကရသည တငးရငးသားလမျ းစများ၏ ရးရာ

 

- 79 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အခငအ ရးများ၊ ြမအသးြပမနင ြမယာလပကငခင အခငအ ရးတက

အသအမတြပကာကယရမည။

( ဂ ) တငးရငးသားလမျးစ သမဟတ အဖအစညးများတင အဖ ဝငြဖစ သာ

အကျး သကဆငသတ၏ အခငအ ရးများက အသအမတြပ ပး ယငးတ၏

ြမအသးြပ မက တညဆဥပ ဒများအရ မတပတငနငရန ြပ ာနးရမည။

၇၂။ ရးရးစဉလာ ြမက ရးရာနညးလမးများြဖင စကပျး သာ တစသးပဂဂလ

အကျးသကဆငသများ သမဟတ လအဖအစညးများ၏ ြမယာလပကငခငနင

စပလျဉး၍ ဆးြဖတချကချမတြခငး၊ စာင ကည လလာြခငးနင အြငငးပားမအ ပ

ဆးြဖတသည ယနတရားများ ၌တငးရငးသားလမျးစ ခါငး ဆာငများနင ရပမရပဖများ

က ပါဝငရမည။

၇၃။ သစ တာ ြမ၊ လယယာ ြမ သမဟတ ြမလတ၊ ြမလပနင ြမရငးအြဖစ

သတမတထား သာ ြမများတင အကျးဝငလျကရသည တငးရငးသားလမျ းစ ဘးဘ

ပင ြမများနင စပလျဉး၍ အမျးသား ြမယာဥပ ဒ သစနငအည ြမအတနးအစား

ြပနလညသတမတ ပး သကဆငရာ တငးရငးသားလမျးစများ ြမအသးြပြခငးအတက

မတပတငြခငးမြပရ သးမ အြခား ြမအသးြပသ တစဦးဦးထ ယငး ြမယာများက

ခ ဝချထားြခငးက ယာယအားြဖင ဆငးငထားရမည။

၇၄။ အမျးသား ြမယာဥပ ဒသစပါ တငးရငးသားလမျ းစများ၏ ခငမာ သာ ြမယာ

လပကငမ အခငအ ရးများဆငရာ ြပ ာနးချကများသည နငငြခားရငးနးြမပနမဥပ ဒ၊

ြမနမာနငငသားများ ရငးနးြမပနမဥပ ဒ၊ ြမလတ၊ ြမလပနင ြမရငး စမခန ခမ

ဥပ ဒ သမဟတ ြပညနယအစးရများ၏ ြမယာစမခန ခမ အမန များြဖငရငးနးြမပန

သများအား နစရညလပကငခင ပးြခငး သမဟတ ငားရမးြခငး ကာင တငးရငးသား

လမျ းစများ၏ ြမနင ြမယာလပကငခင အခငအ ရးများ ဆးရးမမရ စရန အကာ

အကယြဖစရမည။

၇၅။ စကပျး ြမ သမဟတ သစ တာ ြမအြဖစ သတမတထားသည အလညကျ အနား

ပး တာငယာစကပျ းနညးက အသးြပ သာ ကျးလက ြမယာများနင စပလျဉး၍

 

- 80 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

ြမအသးြပခငက မတပတငနင ရးအတက အမျးသား ြမယာဥပ ဒသစတင ြပ ာနး

ဖာြပရမည။

၇၆။ တငးရငးသားလမျ းစများ၏ မရးဖလာ ြမယာလပကငခင အခငအ ရးများက

အသအမတြပနငရနနင မတပတငခငရရရန လညး ကာငး၊ သစ တာ ြမများနင

ပတဝနးကျငက ကာကယထနးသမးနငရန လညး ကာငး မရးဖလာအလညကျ

အနား ပး တာငယာစနစက အမတမး တာငယာအြဖစ အတနးအစား ြပာငးလ

သတမတနငရန ဆာငရကရမည။

၇၇။ ရးရာစကပျ း ရးနညးစနစများြဖင လပကင န သာ တငးရငးသားလမျးစများ

အတက ြမအသးြပမ အခငအ ရးနင စကပျ း ရးနညးပညာဆငရာ ဗဟသတများက

လညး ကာငး၊ ဓာတ ြမသဇာ၊ စကပစစညး၊ မျး စနင သကဆငရာ နညးပညာများက

လညး ကာငး၊ အတးနနးသကသာ သာ ချး ငနင အြခားသင လျာသည စကပျး ရး

အ ထာကအကများလညး ကာငး တးတကရရ ပး အကျး ကျးဇး တးပား စရန အစးရ

မဟတ သာ အဖ အစညးများနင ထ ရာကစာ ပး ပါငး ဆာငရကရမည။

၇၈။ အမျးသား ြမယာဥပ ဒသစတင တငးရငးသားလမျ းစ ြမအသးြပမ

အခငအ ရးများနင သကဆင သာ ြမယာအြငငးပားမများက ြဖရငးနင ရးအတက

ရးရာတငးရငးသား အြငငးပားမ ြဖရငး ရးကျငစဉများက အမျ းသား ြမယာဥပ ဒ

သစတင ပါဝင စရမညြပင အြငငးပားမ ြဖရငးရာတင တငးရငးသားလမျးစ

အဖ အစညးအတငး လအများက လးစား၍ သဇာတကက မ ရသများက ပါဝင ဆာငရက

ခငရ စရမည။

 

- 81 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၈

ြမယာလပကငခငနင ြမအသးြပမစမခန ခ ရးတင တနးတညမအခငအ ရးများ

၇၉။ ၁၉၉၇ခနစ၊ အမျ းသမးများအား ပစမျ းစြဖင ခြခားဆကဆမများက ပ ပျာက

စ ရးဆငရာ ကနဗငးရငးနင ၂ဝဝ၈ခနစ၊ ဖ စညးပအ ြခခ ဥပ ဒတအရ အမျးသား

ြမယာဥပ ဒသစ ြပ ာနးရာတင ြမယာလပကငခငနင ြမယာစမခန ခမတနင

စပလျဉး၍ အာကပါအခငအ ရးများက ြပ ာနးရမည-

(က) မမ၏ခငပနး ကယလနသညအခါတင ြဖစ စ၊ ပစစညးခ ဝရာတငြဖစ စ၊

လငမယားကာရငးရာတငြဖစ စ ြမယာလပကငခငနင ြမယာစမခန ခ

မက ဆကခခင၊

( ခ ) ြမယာလပကငခငနင ြမယာ စမခန ခမအပါအဝင မဘများ၏ အ မ

ပစစညးများ ဆကခခင၊

( ဂ ) တညဆဥပ ဒအရ ြမယာခ ဝချထားခပငခငနင ြမယာစမခန ခခင၊

(ဃ) ြမယာလပကငခင၊ ြမယာလ ြပာငးမနင ဆကခမအခငအ ရးများ

ဆငရာ အြငငးပားမများက ဆးြဖတရာတင ပါဝင ဆာငရကနငခငနင

လအဖ အစညးက ကယစားြပပငခင၊

( င ) လအပချကအရ ြမသမးယြခငး၊ လျာ ကး ပးြခငး၊ ြပနလည နရာချ

ထားြခငးနင ြပနလညထ ထာငြခငးတနင စပလျဉး၍ ပါဝင ဆာငရက

ခငနင လအဖအစညးက ကယစားြပပငခင။

 

- 82 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၉

ဥပ ဒများ သဟဇာတြဖစ စြခငးနင ဥပ ဒအသစ ြပ ာနးြခငး

၈၀။ (က) ြမနမာနငငရ တညဆ ြမယာဥပ ဒအားလးက သဟဇာတြဖစ စ ရး

အတက ဤ ြမအသးချမမဝါဒက လမးညနအြဖစအသးြပ၍ အမျးသား

ြမယာဥပ ဒသစက ရးဆြပ ာနးရမည။

(ခ) အမျးသား ြမယာ ဥပ ဒ ရးဆရာ၌ ဤ ြမအသးချမ မဝါဒပါ အများ

ြပညသပး ပါငးပါဝင ညနငး ဆး နးမ လပငနးစဉက လပထးလပ

နညးဆငရာ နညးလမးအြဖစ ကျငသးရမည။ (ဂ) အမျးသား ြမယာဥပ ဒက ရးဆရာတင ညနငးတငပငသည လပငနး

စဉနင အဓကလပငနးအဆငများက အာကပါအတငး ဆာငရကရမည-

(၁) အမျးသား ြမယာဥပ ဒက ရးဆအ ကာငအထည ဖာ ရသည

ရညရယချကနင လပငနးစဉတကအများြပညသ၊ သကဆငရာ အစး

ရဌာန၊ အဖအစညးများနင အကျးသကဆငသတအား သင လျာ

သာ နညးလမးများြဖင အသ ပးြခငး၊

(၂) အြပညြပညဆငရာ နငငများနင ဒသအတငးရ အြခားနငငများ၏

အ တအကများက လလာ၍ ြမနမာနငင၏ ထးြခား သာ အ ြခ

အ နများ၊ တ က နရ သာ ြပဿနာများ၊ နငငအတငးရ ြမနင

အြခားသဘာဝသယဇာတများက အသးြပသများ၏ အကျးစးပား

များက အ ြခြပလျက သ ဘာထားမတချက တာငးခမည

အမျးသား ြမယာဥပ ဒ (မကမး)က ြပစ၍ မဒယာများ အပါအဝင

သကဆငရာ အကျးသကဆငသများနင အများြပညသတက သးသပ

အကြပနင ရးအတက ကျယကျယြပနြပန ဆာငရကြခငး။

(၃) အမျးသား ြမယာဥပ ဒ(မကမး)နင စပလျဉး၍ အမျးသားအဆင

အလပရ ဆး နးပကျငးပြခငး၊

 

- 83 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(၄) အမျးသား ြမယာဥပ ဒ မကမးကအ ပးသတ ြပငဆင၍ ြပည ထာင

စလတ တာသ တငြပြခငး။

 

- 84 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး- ၁၀

စာင ကပ လလာမနင တနဖးြဖတမ

၈၁။ (က) နငင တာတစဝနးလးရ တငး ဒသကး၊ ြပညနယ၊ ကယပငအပချပ

ခငရတငး သမဟတ ကယပငအပချပခငရ ဒသ၊ ခရင၊ မ နယနင

ရပကက သမဟတ ကျးရာအပစများတင အမျးသား ြမယာမဝါဒအရ

အ ကာငအထည ဖာြခငး နင လးစားလကနာြခငးတက အမျးသား ြမ

အသးချမ ကာငစက အချနကာလ အပငးအြခားအလက စာင ကပ

လလာြခငးနင တနဖးြဖတမတက ဆာငရကရမည။

( ခ ) အမျးသား ြမအသးချမ ကာငစသည ြမအသးချမ စမခနခြခငး၊

ြမယာချထားြခငးနင ြမအသးချမ စမကနးလပငနးစဉများ အရည

အ သး ကာငးမန စြခငး၊ အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒ အ ကာင

အထည ဖာြခငးနင လးစားလကနာြခငး စသညတနင စပလျဉး၍

အစရငခြခငး လပထးလပနညးများ ထတြပနရမည။

( ဂ ) စာငကပ လလာြခငးနင တနဖးြဖတမအစရငခစာက အစးရအပချပ

ရး အဖ အစညးများ၊ ကမးကျငသအဖအစညးများ၊ တာငသလယသမား

များ၊ လမအဖ အစညးများနင အြခားသကဆငသများတထမ မနကန၍

ခငလ သာ သက သအ ထာကအထားများက အ ြခခ၍ ြပစရမည။

(ဃ) စာငကပ လလာြခငးနင အကြဖတမက ဆာငရကရာတင -

(၁) ြမသမးဆညးြခငး၊ လျာ ကး ပးြခငး၊ ြပနလည နရာချထားြခငး

နင ြပနလညထ ထာငြခငး လပငနးစဉများနငအည လကနာ ဆာင

ရကြခငး ရ/မရ စစစရမည။

(၂) ြမယာမတပတငြခငးနင ြမယာအခငအ ရးများ တာငးဆြခငး

အ ပ ဘကလကမကငး သာ ြဖရငးမြဖင ဆာငရကြခငး ဟတ/

မဟတ စစစရမည။

 

- 85 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(၃) ြမယာအခငအ ရး တာငးဆမြဖစပားရသည အ ကာငးရငးနင

နရာက စစစရမည။

(၄) တငးရငးသားလမျ းစများ၏ ြမအသးချမ အခငအ ရးများက

အသအမတြပြခငးနင အကာအကယ ပးြခငး ရမရ စစစရမည။

(၅) ြမယာချထားြခငး ြမပများနငမတတမးများက နာကဆးအထ

ြပညစ ပး တကျမနကန စရန ြပလပြခငးနငြပနလညသးသပြခငး

ရ/မရ စစစရမည။

(၆) အများြပညသပါဝင သာ ြမအသးချမ လပငနးစဉများ တည ထာင

ြခငး နင ဗဟချပကငမ လျာချြခငးရမရ စစစရမည။

(၇) သကဆငရာ၀နကးဌာနများအကား ဆကသယမ၊ ပး ပါငး ဆာင

ရကမ အ ြခအ နက စစစရမည။

(၈) မတရား ြမသမးယမက ကာကယ ရးအတက သဘာဝပတဝနးကျင

နင လမ ရးဆငရာ အကာအကယများက အသးြပြခငးရ/မရ စစစ

ရမည။

(၉) နငငပင ြမများက လပကငခငြပြခငးနင ငားရမးြခငးတက ဥပ ဒ

နငအည လးစားလကနာြခငးရမရ စစစရမည။

(၁၀) ညညတမတ သာ ြမခနနနးထားများ၊ ြမလ ြပာငးခ ကာကခ

သည နနးထားများနင ထကသင သာ တဆပခနများက သတမတ

ြခငးနင စမအပချပြခငး ရမရ စစစရမည။

(၁၁) အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒအရ လအပ သာ ြမအသးချမမဝါဒ

ြပ ာနးချကများ၊ ဥပ ဒများ၊ နညးဥပ ဒများ၊ လပထးလပနညးများ

က အကျးသကဆငသအားလးတ ပါဝင ဆာငရကသည နညးလမး

က ကျငသးြခငး ရ/မရ စစစရမည။

 

- 86 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

(၁၂) အမျးသား ြမအသးချမမဝါဒက အချနကာလအ လျာကြပငဆငြခငး

ရ/မရ စစစရမည။

(၁၃) အမျးသား ြမယာဥပ ဒနင ဤ ြမအသးချမမဝါဒက အ ြခခ၍

ြမယာဥပ ဒများက သဟဇာတြဖစြခငး ရ/မရ စစစရမည။

(၁၄) အမျးသား ြမအသးချမ ကာငစ၏ ဆာငရကချကများ ထ ရာကမ

ရ/မရ စစစရမည။

(င) စာငကပ လလာမနင တနဖးြဖတမ တရချကများ၊ စစစချကနင

အကြပချကများက လတ တာ၊ လပပငခငရသည အစးရဌာနများ

အားလးနင ြပညသလထထသ နစစဉ အစရငခရမည။

 

- 87 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၁၁

သ တသနြပြခငးနငဖ ဖ းတးတက စြခငး

၈၂။ အမျးသား ြမအသးချမ မဝါဒကျငသးမက အား ကာငးလာ စရန၊ အများ

ြပညသတ ြမအသးချခင အခငအ ရးက ကာငးစာ သရနားလညရနနင အများြပညသ

တအား ကာကယ စာင ရာကနင ရးအတက အြပညြပညဆငရာ အကျးသကဆင

သများနင ထ ရာကစာ ပး ပါငး ဆာငရက ပး အမျးသား ြမယာဥပ ဒြပ ာနး၍

ဤမဝါဒက ချမတထား သာ အ ရးယ ဆာငရကမများက စမးသပအ ကာငအထည

ဖာရမည။

၈၃။ သ တသနြပြခငး၊ စမး ဆာငရညတည ဆာကြခငး၊ လကျငသငကားြခငးနင

ရ ြပးစမချကများအတက ဦးစား ပး ဆာငရကရမညအချကများတင အာကပါတ

ပါဝငသည-

(က) အမန ြမအသးချမအ ပ စာရငးအငးြဖင အ သးစတ စစစြခငးနင

ြမအမျးမျးက အမနတကယ အသးြပမ၊ ထသ အသးြပသညအတက

အကျးသက ရာကမ၊

( ခ ) အဆြပထားသည အများြပညသ ပး ပါငးပါဝင သာ ြမအသးချမ

စမကနး ရးဆြခငးနင ဇနသတမတြခငးဆငရာ လပထးလပနညးများက

မညသအ ကာငးဆး အ ကာငအထည ဖာနငမ၊

( ဂ ) ြမယာလပကငမ အခငအ ရးများက ကာကယရန အဓကကျ သာ

အ ကာငးအရာများ၊

(ဃ) ြမအသးချမမတတမးများနင ြမပများက အတညြပနငရန၊ အချနနင

တ ြပးည ြပငဆငနင သာ အ ကာငးဆးနညးလမးများ၊

( င ) ြမယာအြငငးပားမနငမမဆနဒအရ ြဖစ စ၊ ဆနဒမပါဘြဖစ စ ဆာငရက

သည အြငငးပားမ ြဖရငး ရး ယနတရားများက အသးြပရသည အ ကာငး

ရငးများ၊

 

- 88 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

( စ ) အမန ြမယာ လ ြပာငးမ သ တသနက အ ြခခ၍ ဒသအမျးမျးရ

ြမအမျးမျးအတက စျးကကတနဖး အချကအလကများနင စျးကက

ဦးတညချကများ၊

(ဆ) ဒသအမျးမျးတင ြမအမျးမျးက စဉဆကမြပတ အသးချ ရးအတက

စမ ဆာငရကရန အ ကာငးဆးနညးလမးများ၊

( ဇ ) လကရ ြမအသးြပသများနင နထငသများသည မ ကးများနင

မ များသ ြပာငး ရ နထငမအတက မ ြပ ဒသများတင လညး ကာငး၊

လကရအမရာများနင အနးအနားတင လညး ကာငး နရာချထား ပး

နင ရးအတက ပဂဂလကဘ ာ ငြဖင အမရာများ၊ အ ြခခအ ဆာကအအ

များ ဆာကလပ ပးြခငးနင စားဝတ န ရး အ ထာကအပ ပးသည

အ ကာငးဆးနညးလမးများ၊

(ဈ) လဦး ရ ထထပ သာ သစ တာ၊ စကပျး ြမ၊ ြမလတ၊ ြမလပနင

ြမရငးများ၊ အမရာ ြမများအတက မ ြပနင ကျးလကတတင လကရ

ြမအသးချမ မတတမးနင ြမပများက အတညြပြခငးနင နာကဆး

အချနအထ ြပညစ ပး တကျမနကန စရန ြပငဆငြခငးအတက

အ ကာငးဆး နညးလမးများ၊

(ည) ဓ လထးတမးအရ ြမအသးြပမ သမဟတ မတတမးတငထားြခငး

မရ သာ ြမအသးချမ တာငးဆချကများက အသအမတြပရန ဓ လ

ထးတမး ဥပ ဒက သင လျာစာ ကျငသးြခငး၊

(ဋ) ြမဆလာအမျးအစား၊ ြမယာတညရမနင အြခား ြမယာရပပငးဆငရာ

အချကအလကများက အ ြခခ၍ သင လျာ သာ ြမအသးချနငသည

နညးလမးများက ရးချယကျငသးြခငး၊

(ဌ) အများပါဝင၍ ြမအသးချမ ြမပ ရးဆြခငး၊ လကရ ြမအသးချမ

အခငအ ရးများက စစစအတညြပြခငး၊ အများြပညသက မမတ

နထငရာအနးတင ြမယာသတငးအချကအလက အမနများက ရယ

 

- 89 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အသးြပနင ရးအတက လယက ချာ မ စ သာ သတငး အချကအလက

နညးပညာက လအပသလ အသးြပြခငး၊

(ဍ) ြမယာအသးချမမဝါဒပါ သ တသနြပြခငးနင စမးသပ ဆာငရကြခငး

နညးလမးများအြပင အြခားသင လျာ သာ နညးလမးြဖင ဆာင

ရကြခငး။

 

- 90 -

 

  ကန သတ

ကန သတ

အပငး - ၁၂

အ ထ ထ

၈၄။ မဝါဒက နငငအတငး ြမအသးချမ စမခန ခ ရးနငစပလျဉး၍ သက သခ

ချကများအ ပ အ ြခြပသည လကရသ တသနနင ပငလငးြမငသာ သာ အကျး

သကဆငသများ၏ ညနငး ဆး နးမ လပငနးစဉများမ တငြပချကများက ထငဟပ

စရန ငါးနစတစကမ ြပနလညသးသပြခငး၊ ြပငဆငြခငး၊ အချနနငအည ြပြပငြခငး

ြပလပရမည။

၈၅။ အများြပညသပါဝငသည ြမအသးချမ စမကနး ရးဆြခငး၊ ဇနနယ ြမ

သတမတြခငးနင တစသးပဂဂလအသးြပရန လာကထားြခငးတအတက ဤမဝါဒပါ

လမးညနချကများက အ ြခခ၍ စမကနး ရးဆရန၊ ဆးြဖတရနနင အယခရန ကစစများ

တင ြမအသးချမ ြပာငးလြခငးများဆငရာ တကျ သာနညးလမးများက မ ြပနင

ကျးလက ဒသနစခစလး၌ တစခ သမဟတ တစခ ထကပသည ရ ြပးစမချကများ

တင သ တသနြပြခငးနင စမးသပြခငးများ ြပလပရမည။