Landnotkun á leikborði stefnumótunar og styrkja

Magnfríður JúlíusdóttirLektor í landfræði

Líf- og umhverfisvísindadeildHáskóla Íslands

Ráðstefna Félags landfræðinga 27. október 2011

ESB markmið um 80% samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda, fyrir 2050

Heimild: European Commission, 8.3.2011, 112 final

Mörg Evrópulönd áætla innflutning á lífrænu eldsneyti til að mæta 2020 markmiðum

- sett í aðgerðaráætlunum um endurnýjanlega orkugjafa (NREAP)

Heimild: Institute for European Environmental Ploicy, www.ieep.eu

Losun koltvísýrings árið 2004

UNEP/GRID-Arendal Maps and Graphics Library. http://maps.grida.no

Samið um nýtingu á stórum landsvæðum

• Stækkun landbúnaðarlands að meðaltali 4 milljónir ha á ári

• Stórir samningar um land, 2006-2009, ná yfir 45,2 milljónir ha - 70% þeirra í Afríku sunnan Sahara

• Áætluð skipting á nýtingu þessa lands: - 37% matvælaframleiðsla - 21% lífrænt eldsneyti - 21 iðnaðar- og söluafurðir - afgangur: verndarsvæði, kjötframleiðsla, skógrækt

Ræktanlegt land eftir heimssvæðum

Heimild: UNEP www.unep.org/GEAS/

Erlendar fjárfestingar í landbúnaðarlandiHeimaland fjárfesta - staðsetning ræktarlands

Heimild: UNEP www.unep.org/GEAS

Lönd, stærð lands og ræktuní hinu nýja kapphlaupi um ræktarland

Heimild: UNEP www.unep.org/GEAS

Átakalínur um nýtingu landbúnaðarlands: - Land til stórtækrar framleiðslu fyrirtækja á lífrænu eldsneyti

- Land til ræktunar matvæla á umhverfisvænum smábýlum

Jatropha plantekra í Mósambík Lífræn maísræktun í Kenía

Heimild: Friends of the Earth Africa & Europe, 2010

Landbúnaðarland í umræðu og stefnu á Íslandi?

• Loftslagsmál að koma sterkt inn, tengt kolefnabindingu

• Fæðuöryggi einnig til umfjöllunar í skýrslu um notkun ræktanlegs lands

• Rammaáætlun – aðeins um beitarland og veiðihlunnindi

Landshlutaverkefni í skógrækt

Heimild: Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið, okt. 2010

byggðaþróun kolefnisbinding „Kýótóskógar“

Nýting hlunninda

Frístundabyggð

Nautakjötsframleiðsla

Skógrækt

Hrossarækt

Ferðaþjónusta

Sauðfjárbúskapur

Mjólkurframleiðsla

0 10 20 30 40 50 60 70 80

jaðar n = 154

kjarni n = 204

%

Starfsemi sem bændur telja mesta framtíð í

Heimild: Litróf búskapar og byggða. Fjölþættur landbúnaður á Íslandi.

Austurlandsskógur á byrjunarstigi í Njarðvík

Myndir: MJ ágúst 2010