1

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç

cçççÆnlççÇ HçáçÆmlçkçÀç

mçuççcç cçábyçF& HçÀçGb[íMçvç, 5/6 jíJçç ®çícyçmç&, 31 v³çÓ cçjçÇvç uççF&vmç, cçábyçF&, 400020.

oÓjOJçvççÇ ¬çÀ.: (022) 66391500, 22034808. www.salaambombay.org

2

cççÇ kçÀç lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjçÇlç vççnçÇ; kçÀçjCç...

lçbyççKçÓ DçççÆCç cççPçí J³ççqkçwlçcçÊJç

1. lçbyççKçÓ mçíJçvççcçáUí cççPçí oçlç kçÀçUí,

®çç@kçÀuçíìçÇ Hç[lççÇuç, p³ççvçí cççPçí J³ççqkçwlçcçÊJç

çÆyçIç[íuç.

2. cççP³çç ®çínN³ççJçj mçájkçáÀl³çç Hç[lççÇuç,

[çíȳççKççuççÇ kçÀçUçÇ Jçlç&ÓUí ³çílççÇuç.

3. pçj cçuçç lççW[ç®çç kç@Àvmçj Pççuçç lçj cççÇ kçÀmçç

çÆomçívç, yççHçjí!!!

4. lçbyççKçÓ mçíJçvççcçáUí uççíkçÀ cçuçç J³çmçvççÇ cnCçÓvç

çÆ®ç[JçlççÇuç.

lçbyççKçÓ DçççÆCç cççPçí Dççjçíi³ç

1. lçbyççKçÓ mçíJçvççcçáUí cççP³çç jkçwlçJçççÆnv³çç

DççkçábÀçÆ®çlç nçílççÇuç DçççÆCç cçuçç Ëo³ççÆJçkçÀçjçuçç

mççcççíjí pççJçí uççiçíuç.

2. lçbyççKçÓ mçíJçvç vç kçÀjCççN³ççbHçí#çç lçbyççKçÓ

mçíJçvç kçÀjCççN³ççbvçç 2 lçí 4 HçìçÇvçí

Ëo³ççÆJçkçÀçjç®çç $ççmç DççÆOçkçÀ nçílççí.

3. lçbyççKçÓ cççPççÇ HçáÀHHçáÀmçí çÆvçkçÀçcççÇ kçÀjíuç

DçççÆCç cççP³çç MçjçÇjçlççÇuç

Dçç@çÆkçwmçpçvç®çí ÒçcççCç kçÀcççÇ nçíF&uç.

4. lçbyççKçÓ mçíJçvççvçí HçáÀHHçáÀmççb®³çç

kçÀkç&Àjçíiçç®çí ÒçcççCç ní 23 HçìçÇvçí

Jçç{lçí.

5. lçbyççKçÓ mçíJçvççcçáUí Dççíþ, lççW[, mJçj³çb$ç,

HçáÀHHçáÀmçí, éçmçvçvççÆuçkçÀç, DçVçvççÆuçkçÀç,

cçÓ$ççÆHçb[, cçÓ$çç#ç³ç, ³çkç=Àlç, içYçç&#ç³çcçáKç

Fl³ççoçR®çç kçÀkç&Àjçíiç nçílççí.

6. lçbyççKçÓcçáUí içBiçjçÇvç, #ç³çjçíiç, ocçç, G®®ç

jkçwlçoçyç, uçkçÀJçç, cçOçácçín, cççílççÇçÆyçboÓ Dçmçí

Dççpççj nçílççlç.

7. Hçá©<ççb®³çç Mçá¬çÀçCçÓb®ççÇ mçbK³çç kçÀcççÇ nçílç pççlçí Jç

Hçá©<ç vçHçábmçkçÀ yçvçlççí.

8. çÆm$ç³çç lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjlççlç l³ççb®ççÇ Òçpçvçvç

MçkçwlççÇ kçÀcççÇ nçílçí; çÆm$ç³ççbcçO³çí JçbO³çlJç çÆvçcçç&Cç

nçílçí.

lçbyççKçÓ DçççÆCç cççPçç HçÌmçç

1. cççÇ kçÀäçvçí kçÀcçççÆJçuçíuçí HçÌmçí lçbyççKçÓJçj

GOçUCççj vççnçÇ. lççí HçÌmçç cççÇ cççP³çç DçççÆCç

kçáÀìábyç箳çç GlkçÀ<çç&mççþçÇ JççHçjívç.

2. lçbyççKçÓ mçíJçvççcçáUí çÆJççÆJçOç jçíiç nçílççlç DçççÆCç

JçÌÐçkçÀçdzç GHç®ççjçbJçjnçÇ KçÓHç Kç®ç& kçÀjçJçç

uççiçlççí.

lçbyççKçÓ DçççÆCç cççPçí kçáÀìábyç

1. pçj kçÀçíCççÇ Içjçlç OçÓcç´Hççvç kçíÀuçí; lçj

IçjçlççÇuç mçom³ç DçÒçl³ç#çjçÇl³çç lçbyççKçÓlççÇuç

çÆJç<ççjçÇ jmçç³çvççb®çí mçíJçvç kçÀjlççlç; lçí l³ççb®³çç

Dççjçíi³ççmççþçÇ nççÆvçkçÀçjkçÀ Dçmçlçí.

lçbyççKçÓ DçççÆCç cççPçí Hç³çç&JçjCç

1. lçbyççKçÓ

mçíJçvççcçáUí HççÆjmçjçlç

DçmJç®slçç Jçç{lçí.

uççíkçÀ kçáÀþínçÇ LçábkçÀlççlç

DçççÆCç HççÆjmçj

iççÆuç®s kçÀjlççlç.

2. çÆmçiçjíì,

çÆJç[çÇ®³çç mçíJçvççlçÓvç

Dççiç

uççiçC³çç®ççÇ

mçbYççJçvçç Dçmçlçí.

3. 300 çÆmçiçjíì yçvççÆJçC³ççmççþçÇ SkçÀç Pçç[ç®çç

yçUçÇ pççlççí.

4. çÆmçiçjíì®çí LççíìkçÀb nçÇ vççu³ççbJççìí mçcçáêçlç

mççí[uççÇ pççlççlç. pçuç®çj ÒççCççÇ DçççÆCç cççmçí

nçÇ LççíìkçbÀ çÆiçUlççlç; lççÇ vç Hç®çu³ççcçáUí

l³ççb®çç cç=l³çÓ nçílççí. mHçbpç vçä Jnç³çuçç

pçJçUpçJçU 25 Jç<çx uççiçlççlç.

3

uç#ççlç þíJçÓ³çç....

lçbyççKçÓcçáUí

ojJç<çça pçiççlç pçJçU pçJçU 54 uççKç J³çkçwlççÇ cçjCç HççJçlççlç.

pçiççlç 2030 Hç³ç&vlç lçbyççKçÓcçáUí cçjCççN³ççb®çí ÒçcççCç Jçç{Cççj Dççní DçççÆCç lçí ojJç<çç&uçç SkçÀ kçÀjçí[ nçíF&uç.

Yççjlççlç ojjçípç 2,500 uççíkçÀçb®çç cç=l³çÓ lçbyççKçÓcçáUí nçílççí lçj ojJç<çça Yççjlççlç 10 uççKççbnÓvç DççÆOçkçÀ uççíkçÀ

lçbyççKçÓcçáUí cçjCç HççJçlççlç.

pçiççlç, lçbyççKçÓcçáUí nçíCççN³çç lççW[箳çç kç@Àvmçj®çí mçJçç&çÆOçkçÀ ©iCç Yççjlççlç Dççnílç.

lçbyççKçÓ®çí cçáK³çlç: ®ççj ÒçkçÀçjí Òçl³ç#ç ªHççlç mçíJçvç kçíÀuçí pççlçí

OçÓcç´Hççvç = çÆJç[çÇ, çÆmçiçjíì, çÆmçiççj, çÆ®çªì, HççFHç, çÆ®çuççÇcç, nákçwkçÀç

lçbyççKçÓ ®çIçUCçí = çÆJç[ç (KççC³çç®çí Hççvç), Hççvçcçmççuçç, cççJçç, içáìKçç, KçÌvççÇ

oblçcçbpçvç = cçMçíjçÇ, ìÓLçHçímì

vççkçÀçÜçjí lçbyççKçÓ®çí mçíJçvç = lçHçkçÀçÇj

kçÀçíCçl³ççnçÇ ÒçkçÀçjí lçbyççKçÓ®çí mçíJçvç ní nççÆvçkçÀçjkçÀ®ç Dçmçlçí...

OçÓcç´Hççvççlç 4 npççjçbnÓvç DççÆOçkçÀ çÆJç<ççjçÇ jmçç³çvçí Dçmçlççlç; l³ççlççÇuç kçÀçnçÇ kçáÀÒççÆmç× çÆJç<ççjçÇ jmçç³çvçí DçççÆCç l³ççb®çí Flçj GHç³ççíiç:

çÆvçkçÀçíìçÇvç: Dçl³çblç çÆJç<ççjçÇ Jç

vçMçç DççCçCççjí jmçç³çvç

nçF[^çípçvç mçç³çvççF[:

çÆJç<çiç=nçlç Òç³ççíiççlç ³çíCççjç

çÆJç<ççjçÇ Jçç³çÓ

DçcççíçÆvç³çç: HçÀjMççÇ,

mJç®slççiç=ní mJç®s

kçÀjC³ççmççþçÇ JççHçjuçí pççlçí

DççmçxçÆvçkçÀ: cçábi³ççbvçç

cççjC³ççmççþçÇ JççHçjuçí pççlçí

vçíHLçíuççÇvç: kçÀHç[îççlççÇuç

kçÀçÇìçCçÓbvçç cççjC³ççmççþçÇ

JççHçjuçí pççlçí.

kçÀ@[çÆcç³çcç: kçÀçj®³çç yç@ìjçÇlç

Dçç{UCççjí jmçç³çvç

Dç@çÆmçìçívç: vçíuçHçç@uççÇMç,

çÆYçblççÇJçjçÇuç jbiç kçÀç{C³ççmççþçÇ

JççHçjlççlç

kçÀçyç&vç cççívççíkçwmççF[: kçÀçj®³çç

OçájçlççÇuç çÆJç<ççjçÇ Jçç³çÓ

[çÇ[çÇìçÇ: çÆkçÀ[îççbvçç

cççjC³ççmççþçÇ JççHçjC³ççlç ³çíCççjí

jmçç³çvç

yçáìívç: FbOçvç cnCçÓvç JççHçjC³ççlç

³çílçí.

OçÓcç´Hççvççlç 80 lçj OçÓcç´jçÆnlç lçbyççKçÓ GlHççovççlç 28 kçÀkç&Àpçv³ç jmçç³çvçí Dçmçlççlç.

DççHçCç ÒççÆlç%çç kçÀª³çç; pççÇJçvççlç lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjCççj vççnçÇ DçççÆCç FlçjçbvççnçÇ lçbyççKçÓ mçíJçvç vç

kçÀjC³ççmççþçÇ ÒçíçÆjlç kçÀª.

Cigarette Smoke Contains 4000 Poisons

4

lçbyççKçÓ mçíJçvç mççí[C³ççmççþçÇ Hçá{çÇuç çƬçÀ³çç kçÀjç....

Iççí<çCçç kçÀjç: DççHçu³çç kçáÀìábyççdzççbmçcççíj, vççlçuçiççbmçcççíj çÆkçbÀJçç çÆcç$ççbmçcççíj lçbyççKçÓ mççí[C³ç箳çç lççjKçí®ççÇ Iççí<çCçç kçÀjç.

HççÆjnçj: DçMçç pççiçç DçççÆCç uççíkçÀçbHççmçÓvç oÓj jnç; p³çç lçbyççKçÓ mçíJçvççmççþçÇ ÒçJç=Êç kçÀjlççÇuç.

kç=ÀlççÇ: DçMçç mçJç³ççÇ pççíHççmçç p³ççcçáUí nçlç J³çmlç jçnlççÇuç.

pçíJnç lçbyççKçÓ mçíJçvçç®ççÇ F®sç nçílçí lçíJnç 1 lçí 100 DçbkçÀ cççípçç.

lçbyççKçÓ mçíJçvçç®ççÇ F®sç Pççu³ççJçj DççHçu³çç HçÓJçça®³çç DççvçboçÇ #çCççbvçç DççþJçç.

J³çç³ççcç: HçUCçí, jMççÇ G[çÇ, ÒççCçç³çcç, JçiçÌjí kçÀjç.

lçbyççKçÓ mçíJçvçç®ççÇ F®sç Pççu³ççJçj lçbyççKçÓSíJçpççÇ Dççjçíi³çoç³ççÇ HçoçLç祮çí mçíJçvç kçÀjCçí; pçmçí kçáÀjcçájí, ®çCçí, MçWiçoçCçí,

yç[çÇMçíHç.

HççCççÇ çÆHçCçí: lçbyççKçÓ mçíJçvççcçáUí MçjçÇjçlç DççÆmlçlJççlç DçmçCççjçÇ çÆJç<ççjçÇ jmçç³çvçí MçjçÇjçyççníj ìçkçÀC³ççmççþçÇ HççCççÇ H³ççJçí.

çÆcç$ççbmççíyçlç DççHçuçí çÆJç®ççj, YççJçvçç J³çkçwlç kçÀjç.

mJçlç:uçç HçÀmçJçÓ vçkçÀç: cççÇ SkçÀoç mçíJçvç kçíÀuçí lçj kçÀç³ç HçÀjkçÀ Hç[íuç; Dçmçç çÆJç®ççj kçÀªvç Hçávnç lçbyççKçÓ mçíJçvç箳çç

pççȳççlç Dç[kçÓÀ vçkçÀç.

HçççÆjlççíçÆ<çkçÀ Ðçç: mJçlç:®³çç çÆvçCç&³ççvçámççj lçácnçÇ Òç³çlvç kçÀjlç Dçmççuç lçj lçácnçÇ mJçlç:uçç MççyççmççÇ o³çç, SKççoí uçnçvçmçí

HçççÆjlççíçÆ<çkçÀ o³çç. içjpçí®çí vççnçÇ kçÀçÇ lçí cçnçiç DçmççJçí.

DççÌ<çOççíHç®ççj: pçj lçácnçÇ JçjçÇuçHç×lççÇvçí lçbyççKçÓ mççí[JçC³ççmç ³çMçmJççÇ nçílç vçmççuç lçj cçíçÆ[kçÀuç níuHç I³ççJççÇ.

çÆmçiçjíì Jç Dçv³ç lçbyççKçÓ GlHççovçí (pçççÆnjçlç ÒççÆlçyçbOç DçççÆCç J³ççHççj, JçççÆCçp³ç,

GlHççovç, HçájJçþç DçççÆCç çÆJçlçjCç çÆJççÆvç³çcçvç) DççÆOççÆvç³çcç,2003 kçÀç³çoç cnCçlççí:

18 Jç<çç¥&bHçí#çç kçÀcççÇ Jç³ççíiçìçlççÇuç J³çkçwlççÇmç (cçáuççbvçç) lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLç& çÆJç¬çÀçÇ kçÀjCçí

ob[vççdzç içávnç Dççní.

yçbçÆomlç mççJç&pççÆvçkçÀ çÆþkçÀçCççÇ OçÓcç´Hççvç kçÀjC³ççmç yçboçÇ

MçÌ#ççÆCçkçÀ mçbmLççb®³çç (MççUç, cçnççÆJçÐççuç³ç, JçiçÌjí) ®ççjnçÇ yççpçÓvçí 100 ³çç[&®³çç HççÆjmçjçlç lçbyççKçÓpçv³ç

HçoçLç& çÆJç¬çÀçÇ kçÀjC³ççmç yçboçÇ. MçÌ#ççÆCçkçÀ mçbmLççb®³çç ÒçJçíMçÜçjçpçJçU lçbyççKçÓ mçíJçvç Jç çÆJç¬çÀçÇ kçÀjC³ççmç yçboçÇ

Dçmçu³çç®çç HçÀuçkçÀ uççJçCçí DççÆvçJçç³ç& Dççní.

lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLç祮³çç JçíävççJçj çÆ®ç$çcç³ç JçÌOçççÆvçkçÀ mçÓ®çvçç DçmçCçí DççÆvçJçç³ç& Dççní.

lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLçç&b®³çç Òçl³ç#ç Jç DçÒçl³ç#ç pçççÆnjçlççRJçj yçboçÇ.

DççHçCççmç JçjçÇuç çÆvç³çcççb®çí mçcççpççlç GuuçbIçvç nçílççvçç Dçç{Uu³ççmç kçÀç³çÐç箳çç DçbcçuçyçpççJçCççÇmççþçÇ

HççíuççÇmç DçççÆCç DçVç DçççÆCç DççÌ<çOç ÒçMççmçvç n³ççb®ççÇ cçolç I³çç.

5

lçbyççKçÓ DçççÆCç cçáuçí

Yççjlççlç oj 3 mçíkçbÀoçuçç SkçÀ cçÓuç lçbyççKçÓ®çí HççÆnu³ççboç mçíJçvç kçÀjlçí.

Yççjlççlç 13 lçí 15 Jç³ççíiçìçlççÇuç 17.5 ìkçwkçíÀ cçáuçí lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjlççlç.

mçbMççíOçvç Dçmçí mççbiçlçí kçÀçÇ pççÇ J³çkçwlççÇ Jç³ç箳çç 18 Jç<çç¥Hç³ç&vlç lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjçÇlç vççnçÇ, lççÇ ÒççÌ{ Jç³ççlç

lçbyççKçÓHççmçÓvç oÓj jçnlçí. cnCçÓvç®ç lçbyççKçÓ çÆJçjçíOççÇ kçÀç³ço³ççvçámççj 18 Jç<çç¥KççuççÇuç cçáuççbvçç lçbyççKçÓpçv³ç

HçoçLç& çÆJçkçÀCçí içávnç Dççní.

cçáuççbkçÀ[Óvç lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLç祮çí mçíJçvç nçíC³ççcççiççÇuç kçÀçnçÇ kçÀçjCçí:

cçáuççbvçç Òçícç, kçÀçUpççÇ, mçbj#çCç çÆcçUlç vçmçu³ççmç

cçáuççbmçcççíj G®®ç DççoMç祮ççÇ kçÀcçlçjlçç Dçmçu³ççmç

cçáuççbcçO³çí Dççlcçmçvcççvçç®ççÇ YççJçvçç vçmçu³ççmç

cçáuççbcçO³çí JççF&ì iççíäçRvçç vççkçÀçjC³çç®çí kçÀçÌMçu³ç çÆJçkçÀçÆmçlç Pççuçí vçmçu³ççmç

cçáuççbcçOççÇuç ®çbiçUJçço lçmçí®ç HççuçkçÀçbkçÀ[Óvç içjpçíHçí#çç DççÆOçkçÀ HçÌmçç Kç®çç&mççþçÇ çÆcçUlç Dçmçu³ççmç

cçáuççbvçç lçbyççKçÓHççmçÓvç oÓj þíJçC³ççmççþçÇ DççHçCç Hçá{çÇuç iççíäçÇ kçÀª³çç...

cçáuççbvçç lçbyççKçÓ®çí oá<HççÆjCççcç DçççÆCç lçbyççKçÓ çÆJçjçíOççÇ kçÀç³ço³ççyçÎuç cçççÆnlççÇ oíT.

mçcççpççlç lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ uç{Cççjç cçáuççb®çç içì - mçáHçj Dççcçça yçvççÆJçC³ççmççþçÇ cçáuççbvçç mçnkçÀç³ç& kçÀª.

pççÇ cçáuçí lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjçÇlç DçmçlççÇuç lçj l³ççbvçç mçcçáHçoíMçvç oíT.

cçáuççbcçOççÇuç çÆJççÆJçOç kçÀuççkçÀçÌMçu³ççbÜçjí (Goç.: vççìkçÀ, iççCçí DçççÆCç Hççímìmç&) mçcççpççlç, iççJççblç,

MççUçbcçO³çí pçvçÒçyççíOçvç Oç[JçÓvç DççCçÓ.

oíMççuçç lçbyççKçÓ®³çç Hççjlçb$³ççlçÓvç cçákçwlç kçÀjC³ççmççþçÇ mJççlçb$³ççÆovç箳çç çÆoJçMççÇ cçáuççbÜçjí ÒçYççlç HçíÀjçÇ®çí

Dçç³ççípçvç kçÀª.

cçáuççbkçÀ[Óvç J³çmçvççOççÇvççbvçç lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ MçáYçí®sçHç$ç oíT; l³ççbkçÀ[Óvç lçbyççKçÓ mççí[C³çç®çí Jç®çvç IçíT.

cçáuççbmççþçÇ lçbyççKçÓcçákçwlç ¬çÀçÇ[ç mHçOç祮çí Dçç³ççípçvç kçÀªvç mçcççpççlç lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ mçboíMç Hççín®çJçÓ.

MççUí®³çç 100 ³çç[& DççJççjçlç DçççÆCç 18 Jç<çç¥KççuççÇuç cçáuççbvçç lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLç& çÆJçkçÀCççN³ççbJçj kçÀç³çoíMççÇj

kçÀç³ç&JççnçÇ kçÀª.

DççHçu³çç HççÆjmçjçlççÇuç MççUç, kçÀç@uçípççb®³çç DççJççjçlç nçíCççN³çç lçbyççKçÓ çÆJç¬çÀçÇkçWÀêç®ççÇ ³ççoçÇ kçÀªvç HççíuççÇmç,

pçvçÒççÆlççÆvçOççÇ, cççÇçÆ[³ççkçÀ[í Hçá{çÇuç kçÀç³ç&JççnçÇmççþçÇ mçáHçÓo& kçÀª.

6

lçbyççKçÓ DçççÆCç çÆm$ç³çç

YççjlççlççÇuç kçÀçnçÇ Yççiççlç cççÆnuççbvçç lçbyççKçÓ mçíJçvç Jçp³ç& vççnçÇ.

Yççjlççlç 2.4% cççÆnuçç OçÓcç´Hççvç kçÀjlççlç, lçj 12 ìkçwkçíÀ cççÆnuçç OçÓcç´jçÆnlç lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLç祮çí mçíJçvç

kçÀjlççlç.

mççcçççÆpçkçÀ DçççÆCç DçççÆLç&kçÀ o=äd³çç cççiççmç çÆm$ç³ççbcçO³çí lçmçí®ç ûççcççÇCç çÆm$ç³ççbcçO³çí lçbyççKçÓ J³çmçvçç®çí ÒçcççCç

DççÆOçkçÀ Dççní.

MçnjçÇ Yççiççlç cççÆnuçç DççOçáçÆvçkçÀHçCçç oçKçJçC³ççmççþçÇ, Hçá©<ççb®ççÇ yçjçíyçjçÇ kçÀjC³ççmççþçÇ çÆmçiçjíì mçíJçvç

kçÀjlççlç.

çÆmçiçjíì kçbÀHçv³ççvççÇ çÆm$ç³ççbvçç OçÓcç´HççvççmççþçÇ DççkçÀçÆ<ç&lç kçÀjC³ççmççþçÇ kçÀcççÇ ìçj DçmçCççN³çç, DççkçÀçjçvçí uççbyç

Jç HççlçU DçmçCççN³çç, nuçkçw³çç jbiçsìç DçmçCççN³çç HçíÀçÆcçvççFp[ çÆmçiçjíì yççpççjçlç DççCçu³çç Dççnílç.

Hçç½ççl³ç oíMççblç cççÆnuççb®çí çÆmçiçjíì mçíJçvç cççíþîçç ÒçcççCççlç nçílçí. çÆlçLçí çÆmçiçjíì mçíJçvççcçáUí HçáÀHHçáÀmççÆJçkçÀçj,

Ëo³ççÆJçkçÀçj, içYç&Hççlç, JçbO³çlJç ¿çç J³ççOççR®çí ÒçcççCç cççÆnuççbcçO³çí Jçç{uçí Dççní.

çÆyç´ìvçcçOççÇuç Dçyç[çavç çÆJçÐççHççÇþçlççÇuç mçbMççíOçkçÀçbvççÇ DçY³ççmç kçÀªvç

lçL³ç çÆcçUJçuçí kçÀçÇ OçÓcç´Hççvç (lçbyççKçÓ mçíJçvç) kçÀjCççN³çç cççÆnuççb®ççÇ

Òçpçvçvç #çcçlçç kçÀcççÇ nçílç Dççní; çÆm$ç³ççbcçO³çí JçbO³çlJç çÆvçcçç&Cç nçílç

Dççní.

p³çç içYç&JçlççÇ çÆm$ç³çç lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLç祮çí mçíJçvç kçÀjlççlç l³çç cç=lç

yççuçkçÀçmç pçvcç oíC³çç®ççÇ Mçkçw³çlçç Dçmçlçí. DçLçJçç pçvcççuçç Dççuçíuçí

cçÓuç DçMçkçwlç Dçmçlçí. JçíUí®³çç DççOççÇ cçÓuç pçvcççuçç ³çíT MçkçÀlçí.

lçbyççKçÓpçv³ç HçoçLç祮çí mçíJçvç kçÀjCççN³çç çÆm$ç³ççbcçO³çí JççjbJççj içYç&Hççlç

nçílççí.

çÆm$ç³ççbvçç lçbyççKçÓHççmçÓvç oÓj þíJçC³ççmççþçÇ DççHçCç Hçá{çÇuç iççíäçÇ kçÀª³çç ...

çÆm$ç³ççb®³çç mçbcçíuçvççlç Jç yçÌþkçÀçÇlç lçbyççKçÓ®çí oá<HççÆjCççcç DçççÆCç kçÀç³ço³ççyççyçlç cçççÆnlççÇ oíT.

p³çç çÆm$ç³çç lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjçÇlç DçmçlççÇuç lçj l³ççbvçç mçcçáHçoíMçvç oíT.

cççÆnuççiçì lçbyççKçÓcçákçwlç kçÀª DçççÆCç cççÆnuççbÜçjí l³ççb®çí kçáÀìábyçnçÇ lçbyççKçÓcçákçwlç kçÀª.

pççiççÆlçkçÀ lçbyççKçÓ çÆJçjçíOççÇ çÆovçççÆoJçMççÇ (31 cçí) lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ ÒçYççlç HçíÀjçÇ®çí Dçç³ççípçvç kçÀª.

pççiççÆlçkçÀ cççÆnuçç çÆovçççÆoJçMççÇ cççÆnuçç içìçbkçÀ[Óvç lçbyççKçÓ kçÀMççÒçkçÀçjí çÆm$ç³ççb®³çç Dççjçíi³ççJçj HççÆjCççcç

kçÀjlççí n³ççyçÎuç pçvçpççiç=lççÇ kçÀª.

çÆm$ç³ççbkçÀ[Óvç lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ vççìkçÀ, iççCçí DçççÆCç Hççímìmç& yçvçJçÓvç l³ççÜçjí mçcççpççlç, iççJççblç pçvçÒççyççíOçvç

Oç[JçÓvç DççCçÓ.

7

lçbyççKçÓ DçççÆCç Dççjçíi³ç

lçbyççKçÓcçO³çí kçÀçíçÆìvççFvç, Dç@vìyççÇvç, Dç@vççyçímççÇvç, Dç@uççÇHçíÀìçÇkçÀ nç³ç[ç̂íkçÀçyç&vç Fl³ççoçÇ DçukçÀçíuççF[ jmçç³çvçí

Dçmçlççlç; p³ççcçáUí lçbyççKçÓuçç ®çJç ³çílçí.

lçbyççKçÓcçO³çí kçÀçíuçímì^ç@uç, kç@ÀcHçímìç@uç, kçwuççíjçípçíçÆvçkçÀ Dç@çÆmç[, ©ìçÇvç, mçíJnjuç ÖçÀçÇ DççÆcçvççí Dç@çÆmç[ nç Ç

HçÀç³ççÆìmìíjç@uç jmçç³çvçí Dçmçlççlç.

Yççjlççdzç lçbyççKçÓcçO³çí cçkçw³ç&ÓjçÇ, uçí[, kç@À[çÆcç³çcç, ¬çÀçíçÆcç³çcç Fl³ççoçÇ Dçç Ælç çÆJç<ççjçÇ jmçç³çvçb Dçç{Ulççlç.

lçbyççKçÓcçO³çí çÆvçkçÀçíìçÇvç Dçmçlççí, pççí lçbyççKçÓ®ççÇ mçJç³ç uççJçCççjç cçáK³ç IçìkçÀ Dççní; n³ççcçáUí J³çkçwlççÇ®çí

lçbyççKçÓJçjçÇuç MççjçÇçÆjkçÀ DçççÆCç cççvççÆmçkçÀ DçJçuçbçÆyçlJç Jçç{lçí.

çÆvçkçÀçíìçÇvç ní çÆJç<ççjçÇ jmçç³çvç DçmçÓvç; SkçÀ LçWyç (70 mg) mççcççv³ç cçvçá<³ççuççnçÇ cççª MçkçÀlççí.

çÆvçkçÀçíìçÇvç ní Dçl³çblç çÆJç<ççjçÇ Jç vçMçç DççCçCççjí jmçç³çvç Dççní. çÆvçkçÀçíìçÇvç®çç JççHçj kçÀçÇìkçÀvççMçkçÀ lç³ççj

kçÀjC³ççmççþçÇ kçíÀuçç pççlççí.

vççkçÀ, lççW[ DçççÆCç HçáÀHHçáÀmççlççÇuç mçÓ#cç çÆsê çÆvçkçÀçíìçÇvçuçç jkçwlç DçççÆCç cçWoÓHç³ç¥lç Hççín®ççÆJçlççlç.

mçá©JççlççÇuçç çÆvçkçÀçíìçÇvç®çí mçíJçvç kçíÀu³ççvçí J³çkçwlççÇ mçámlç Jç DççpççjçÇ JççìÓ uççiçlçí; Hçjblçá vçblçj mçnvç#çcçlçç

Jçç{lç pççlçí.

lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjCççN³ççbvçç mçá©JççlççÇuçç KççíkçÀuçç, Içmçç KçJçKçJçCçí, Hççíìçlç cçUcçUCçí, DçMçkçwlçHçCçç,

[çíkçíÀoáKççÇ, HççíìoáKççÇ Fl³ççoçÇ $ççmç çÆvçkçÀçíìçÇvçcçáUí nçílççí.

çÆvçkçÀçíìçÇvçcçáUí lçbyççKçÓ mçíJçvçç®ççÇ mçJç³ç Jçç{lçí. pçj MçjçÇjçlç çÆvçkçÀçíìçÇvç®çí ÒçcççCç kçÀcççÇ Pççuçí lçj J³çkçwlççÇ yçí®çÌvç

nçílçí, çÆ®ç[çÆ®ç[íHçCçç Jçç{lççí, SkçÀçûçlçç kçÀcççÇ nçílçí DçççÆCç Hçávnç-Hçávnç lçbyççKçÓ®çí mçíJçvç kçÀjlçí.

pçíJnç çÆvçkçÀçíìçÇvç cçWoÓJçj HççÆjCççcç kçÀjlççí lçíJnç cçWoÓlççÇuç [çíHççcççÇvç (Dopamine) ní jmçç³çvç cççíþîçç

ÒçcççCççJçj ñçJçlçí. l³ççcçáUí kçÀçnçÇ kçÀçUçHçájlççÇ OçáboçÇ pççCçJçlçí. lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjCççN³ççuçç cççvççÆmçkçÀ lççCç

kçÀcççÇ Pççu³çç®çí pççCçJçlçí.

lçbyççKçÓcçáUí ®ç³ççHç®ç³ç ÒççƬçÀ³çç pçuço nçílçí DçççÆCç vç KççlççnçÇ kçÀçnçÇ kçÀçU J³çkçwlççÇ kçÀçcç kçÀª MçkçÀlçí. cnCçÓvç

DççÆOçkçÀ JçíU kçÀçcç kçÀjCççjí mççlçl³ççvçí lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjlççvçç Dçç{Ulççlç.

DçÒçl³ç#ç OçÓcç´Hççvççvçí KççmçkçÀªvç cçáuççbcçO³çí éçmçvçç®çí,

kç@Àvmçj®çí Dççpççj nçílççlç. cçáuççbvçç KççíKçuçç, kçÀçvçç®çç mçbmçiç&

Fl³ççoçÇ jçíiççbvçç yçUçÇ Hç[çJçí uççiçlçí.

HççuçkçÀçbkçÀ[Óvç nçíCççN³çç OçÓcç´HççvççcçáUí uçnçvç cçáuççbvçç

éçmçvçç®çí Dççpççj nçíC³çç®ççÇ Mçkçw³çlçç 6 HçìçÇvçí, kçÀ@vmçj®çç OççíkçÀç

25%, Ëo³ç çÆJçkçÀçj®çç OççíkçÀç 30% Jçç{lççí.

40% kç@Àvmçj nç lçbyççKçÓ mçíJçvççcçáUí nçílççí ní çÆvç<HçVç Pççuçí

Dççní.

kç@Àvmçj®³çç çÆvçoçvççmççþçÇ yçç³ççíHmççÇÇ, DçÒçl³ç#ç uç@çÆjbiççímkçÀçíHççÇ, sçlççÇ®çç Skçwmçjí, yçíçÆj³çcç Hç×lççÇ ¿çç Hç×lççÇ

JççHçjlççlç.

ojjçípç 1 kçÀjçí[ çÆmçiçjíì YççjlççcçO³çí mçíJçvç kçíÀu³çç pççlççlç. Yççjlççdzç çÆmçiçjíìcçO³çí [çbyçj DçççÆCç çÆvçkçÀçíìçÇvç

³çç®çí ÒçcççCç çÆJçkçÀçÆmçlç oíMççb®³çç lçáuçvçílç DççÆOçkçÀ Dççní. Òçl³çííkçÀ çÆmçiçjíì pççÇJçvççlççÇuç mççlç çÆcççÆvçìí kçÀcççÇ kçÀjlçí.

8

DççHçCç lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCççmççþçÇ Dççjçíi³ç çÆJçYççiççMççÇ çÆvçiç[çÇlç ³çb$çCççbmççíyçlç Hçá{çÇuç iççíäçÇ kçÀª³çç ...

MççmçkçÀçdzç DçççÆCç içÌj MççmçkçÀçdzç Dççjçíi³ç kçÀcç&®ççjçÇ DççoçRvçç lçbyççKçÓ®çí oá<HççÆjCççcç DçççÆCç kçÀç³ço³ççyççyçlç

cçççÆnlççÇ oíT.

Dççjçíi³ç kçÀcç&®ççjçÇ Dççjçíi³ç YçíìçÇlç lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjCççN³ççuçç JççjbJççj lçbyççKçÓcçákçwlç nçíC³ççmççþçÇ ÒçíçÆjlç

kçÀjlççÇuç.

ÒççLççÆcçkçÀ Dççjçíi³ç mçíJçícçO³çí lçbyççKçÓcçákçwlççÇ [Tobacco Cessation] kçÀç³ç&¬çÀcçç®çç mçcççJçíMç kçÀª. çÆvçkçÀçíìçÇvç

çÆjHuçímçcçWì LçíjHççÇ DçççÆCç Flçj DççÌ<çOçb uççíkçÀçbvçç lçbyççKçÓ mççí[C³ççmççþçÇ GHçuçyOç kçÀªvç oíT.

jçä^çdzç Dççjçíi³ç çÆovçççÆoJçMççÇ Jç JçÌçÆéçkçÀ lçbyççKçÓ cçákçwlççÇ çÆovçççÆoJçMççÇ lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ ÒçYççlç HçíÀjçÇ®çí Dçç³ççípçvç

kçÀª.

çÆmçiçjíì Jç Dçv³ç lçbyççKçÓ GlHççovçí kçÀç³ço³ççlççÇuç çÆvç³çcç DçççÆCç Kççmç kçÀªvç OçÓcç´Hççvçcçákçwlç mççJç&pççÆvçkçÀ

çÆþkçÀçCç n³çç çÆvç³çcç箳çç DçbcçuçyçpççJçCççÇmççþçÇ HçççJçuçí G®çuçÓ.

lçbyççKçÓ DçççÆCç Hç³çç&JçjCç

lçbyççKçÓ KççC³çç³ççíi³ç kçÀjC³ççmççþçÇ lççí Lççíí[çmçç Yççpçuçç pççlççí; l³ççmççþçÇ uççiçCççjçÇ uççkçÀ[í pçbiçuç lççí[Óvç

DççCçlççlç.

300 çÆmçiçjíìmççþçÇ SkçÀç Pçç[ç®çç yçUçÇ çÆouçç pççlççí.

çÆmçiçjí쮳çç GlHççovççlçÓvç çÆvçIççuçíuçç jçmçç³ççÆvçkçÀ kçÀ®çjç, pçcççÇvç Jç HççCççÇ ÒçoÓ<çCççmççþçÇ pçyççyçoçj

cççvçuçç pççlççí.

çÆmçiçjíì - çÆJç[çÇ®çí LççíìkçíÀ,lçbyççKçÓ Jç içáìK³ç箳çç Hç@kçíÀìcçáUí DççÆOçkçÀ ÒçcççCççlç kçÀ®çjç mççþuçç pççlççí.

lçbyççKçÓ KççTvç LçábkçÀu³ççcçáUí Dççjçíi³çç®çç vççMç nçílççí; pççiçç IççCç nçílçí.

DçcçíçÆjkçíÀlççÇuç SkçÀç DçY³ççmççlçÓvç cçççÆnlççÇ mçcççíj DççuççÇ kçÀçÇ 1993 mççuççÇ çÆmçiçjí쮳çç Lççíìkçw³ççblçÓvç SJç{ç

kçÀ®çjç pçcçç Pççuçç kçÀçÇ l³çç®çí Jçpçvç 30,800 nÊççRSJç{í cççHçuçí içíuçí.

çÆmçiçjíì®ççÇ LççíìkçíÀ nçÇ vçÐçç, lçuççJç, mçjçíJçjçlç DçççÆCç mçcçáêçlç ìçkçÀuççÇ pççlççlç; mççiçjçÇ Hç#ççÇ, ÒççCççÇ,

cççMççbmççþçÇ ní IççlçkçÀ Dçmçlçí. mççiçjçÇ Hç#ççÇ, ÒççCççÇ, cççmçí çÆmçiçjíì®ççÇ LççíìkçíÀ çÆiçUlççlç HçCç lçí Hç®çJçÓ MçkçÀlç

vççnçÇ; Jç l³ççb®çç cç=l³çÓ nçílççí.

çÆmçiçjíì®ççÇ LççíìkçíÀ vçä nçíC³ççmççþçÇ 25 Jç<çx uççiçlççlç.

lçbyççKçÓcçáUí Hç³çç&JçjCçç®çç Nnçmç nçíT vç³çí n³ççmççþçÇ DççHçCç kçÀç³ç kçÀª MçkçÀlççí:

mçcççpççuçç lçbyççKçÓ®çí oá<HççÆjCççcç, Hç³çç&JçjCççuçç DçmçCççjç OççíkçÀç DçççÆCç kçÀç³ço³ççyççyçlç cçççÆnlççÇ oíT.

mççJç&pççÆvçkçÀ çÆþkçÀçCççÇ nçíCççN³çç OçÓcç´Hççvççmç cçppççJç kçÀª.

lçbyççKçÓ GlHççovçí HuçççÆmìkçÀ HççG®çcçO³çí vç çÆJçkçÀC³çç®çç çÆncçç®çuç ÒçoíMç nç³çkçÀçíìç&®³çç DççoíMçç®ççÇ

DçbcçuçyçpççJçCççÇ kçÀjJçÓvç IçíT.

lçbyççKçÓcçákçwlç mçcççpçç®ççÇ mçbkçÀuHçvçç mçcççpççlç ©pçJçÓ kçÀª.

9

Hç³çç&JçjCç çÆovç DçççÆCç JçÌçÆéçkçÀ lçbyççKçÓ cçákçwlççÇ çÆovçççÆoJçMççÇ lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ ÒçYççlç HçíÀjçÇ®çí Dçç³ççípçvç kçÀª.

lçbyççKçÓçÆJçjçíOççÇ vççìkçÀ, iççCçí DçççÆCç Hççímìmç& yçvçJçÓvç l³ççÜçjí mçcççpççlç, MççUçblç, iççJççblç pçvçÒççyççíOçvç

Oç[JçÓvç DççCçÓ.

MççUçbcçO³çí lçbyççKçÓcçákçwlç mçívçç (mçáHçj Dççcçça)®ççÇ mLççHçvçç kçÀª.

lçbyççKçÓcçákçwlççÇ (Tobacco Cessation)

lçbyççKçÓ®³çç DçOççÇvç Dçmçuçíuçí uççíkçÀ, ní Kçjílçj çÆvçkçÀçíìçÇvç®çí yçUçÇ þjuçí Dççnílç.

l³ççbvçç lçbyççKçÓ®³çç Oççíkçw³ççyççyçlç pççiç=lç kçíÀuçí lçj 4 HçÌkçÀçÇ 3 uççíkçÀ lçbyççKçÓ mççí[lççlç.

lçbyççKçÓ®³çç DççnçjçÇ içíuçíu³çç J³çkçwlççÇuçç mJçlç:nÓvç J³çmçvççlçÓvç yççníj çÆvçIçCçí DççÆlçMç³ç kçÀþçÇCç Dçmçlçí; l³çç

J³çkçwlççÇuçç Flçjçb®³çç HçççÆþby³çç®ççÇ içjpç Dçmçlçí.

DççHçuççÇ ÒççLççÆcçkçÀ pçyççyçoçjçÇ DçmçCççj Dççní kçÀçÇ l³ççbvççÇ lçbyççKçÓmçíJçvç kçÀjCççN³ççbJçj GHç®ççj kçÀjçJçílç.

lçbyççKçÓcçákçwlççÇmççþçÇ mçcçáHçoíMçvç, HçÀçcçç&kçÀçíLçíjHççÇ n³çç Hç×lççÇ®çç JççHçj kçíÀuçç pççlççí. Òçl³çíkçÀ GHç®ççj Hç×lççÇb®çç

SkçÀ mççjKçç HççÆjCççcç vçmçlççí. DçççÆLç&kçÀo=<ìîççnçÇ Òçl³çíkçÀ GHç®ççj Hç×lç çÆYçVç Dçmçlçí.

mLçççÆvçkçÀ çÆmLçlççÇ, mçbmkç=ÀlççÇ, içjpççb®ççÇ ÒççLççÆcçkçÀlçç uç#ççlç IçíTvç GHç®ççj Hç×lççÇ®çç mJççÇkçÀçj kçÀjçJçç.

lçbyççKçÓcçákçwlççÇmççþçÇ Quit Line mçíJçç çÆvçcçç&Cç kçÀjlçç ³çíF&uç. Quit Line nçÇ

ìíçÆuçHçÀçíçÆvçkçÀ mçíJçç çÆkçÀHçÀç³çlçMççÇj, mçnpç GHçuçyOç nçíC³ççpççíiççÇ Jç içáHlçlçç HççUCççjçÇ

DçmççJççÇ.

Quit Line nçÇ mçíJçç 24 lççmç GHçuçyOç DçmççJççÇ kçÀçjCç DçvçíkçÀ pçCççbvçç

kçÀçcç箳çç JçíUímç HçÀçívç kçÀjCçí Mçkçw³ç vçmçlçí.

Quit Line®³çç cççO³çcççlçÓvç lçbyççKçÓ®çí mçíJçvç kçÀjCççN³ççbvçç mçcçáHçoíMçvç DçççÆCç çÆvçkçÀçíìçÇvç çÆjHuçímçcçWì LçíjHççÇ®ççÇ

DççíUKç kçÀªvç oílçç ³çílçí.

n³çç J³ççÆlççÆjkçwlç Quit Line DççÆlç oáiç&cç DçMçç çÆþkçÀçCççÇ DçmçCççN³çç J³çkçwlççÇHç³ç¥lç Hççín®çÓ MçkçÀlçí.

çÆvçkçÀçíìçÇvç çÆjHuçímçcçWì LçíjHççÇ: p³ççcçO³çí Hç@®çímç, içcç DçççÆCç vççkçÀç®çç mÒçí JççHçjuçç pççlççí.

çÆvçkçÀçíìçÇvç çÆjHuçímçcçWì LçíjHççÇcçáUí MçjçÇjçlççÇuç çÆvçkçÀçíìçÇvçuçç Hç³çç&³ç GHçuçyOç kçÀªvç çÆouçç pççlççí l³ççcçáUí

J³çmçvç mççí[u³ççvçblçj®ççÇ uç#çCçí (Withdrawal Symptoms) kçÀcççÇ nçílççlç.

yçáÒççíH³çvç (Bupropion) ní DççÌ<çOç Dççní pçí lçbyççKçÓ mçíJçvçç®ççÇ lçuçyç kçÀcççÇ kçÀjlçí DçççÆCç p³çç JçíUçÇ J³çkçwlççÇ lçbyççKçÓ

mçíJçvç kçÀjlç vççnçÇ, l³çç JçíUçÇ J³çkçwlççÇ®³çç vçkçÀçjçlcçkçÀ YççJçvçç kçÀcççÇ kçÀjlçí.

JçjíçÆvçkçÀuççFvç (Varenicline) ní lçbyççKçÓ mçíJçvç kçÀjC³ç箳çç cçWoÓlç pççTvç [çíHççcççÇvç (Dopamine) ÒçJçççÆnlç

kçÀjC³ççHççmçÓvç ÒççÆlçyçbOç kçÀjlçí. l³ççcçáUí lçbyççKçÓ mçíJçvç kçíÀu³ççvçblçj pççÇ mçáKçkçÀçjkçÀ YççJçvçç J³çkçwlççÇlç çÆv çcçç&Cç

nçílçí l³çç YççJçvçíuçç ÒççÆlçyçbçÆOçlç nçílççí.

mçcçáHçoíMçvç DçççÆCç Quit LineHçí#çç HçÀçcçç&kçÀçíLçíjHççÇ DççÆlçMç³ç Kç®ççakçÀ Dççní.

10

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç DçnJççuç Hç$çkçÀ (pçáuçÌ lçí vççíJnWyçj, 2012)

mçoj DçOç&JçççÆ<ç&kçÀ DçnJççuç mçuççcç cçábyçF& HçÀçGb[íMçvçuçç 15 çÆ[mçWyçj, 2012 Hç³ç¥lç HççþJççJçç.

mJç³çbmçíJççÇ mçbmLçí®çí vççJç:

mçbmLçí®çç HçÊçç, mçbHçkç&À ¬çÀ. Fcçíuç:

mçbmLçç jçyçJççÇlç DçmçCççjí GHç¬çÀcç:

çÆJçYççiç 1: lçbyççKçÓcçákçwlç kçÀç³çç&uç³ç

mçuççcç cçábyçF& HçÀçGb[íMçv箳çç ÒççÆMç#çCççvçblçj kçÀç³ç DççHçCç DççHçuçí kçÀç³çç&uç³ç lçbyççKçÓcçákçwlç yçvççÆJçuçí

Dççní? nçí³ç vççnçÇ

pçj nçí³ç lçj:

DççHçu³çç

Dçç@çÆHçÀmçcçOççÇuç

kçÀç³ç&kçÀl³ç祮ççÇ mçbK³çç:

ÒççÆMç#çCççDççOççÇ çÆkçÀlççÇ kçÀç³ç&kçÀlçx

lçbyççKçÓ HçoçLç祮çí mçíJçvç kçÀjçÇlç

nçílçí?

ÒççÆMç#çCççvçblçj çÆkçÀlççÇ

kçÀç³ç&kçÀl³çç¥vççÇ lçbyççKçÓ HçoçLç祮çí

mçíJçvç kçÀjCçí LççbçyççÆJçuçí?

kçÀç³ç DççHçu³çç kçÀç³çç&uç³ççlç OçÓcç´Hççvç çÆvç<çíOçç®çç HçÀuçkçÀ Dççní? nçí³ç vççnçÇ

kçÀç³ç DççHçu³çç kçÀç³çç&uç³ççlççÇuç mçJç& kçÀç³ç&kçÀl³çç¥vçç lçbyççKçÓ®³çç oá<HççÆjCççcççbyççyçlç cççnçÇlç Dççní?

nçí³ç vççnçÇ

kçÀç³ç DççHçu³çç kçÀç³çç&uç³ççlççÇuç mçJç& kçÀç³ç&kçÀl³çç¥vçç lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç kçÀç³çÐççlççÇuç çÆvç³çcççbyççyçlç cçççÆnlççÇ

Dççní? nçí³ç vççnçÇ

lçbyççKçÓcçákçwlç kçÀç³çç&uç³ç yçvççÆJçC³ççmççþçÇ DççHçCç kçÀçíCçlççÇ jCçvççÇlççÇ JççHçjuççÇ?

çÆJçYççiç 2: çÆJççÆJçOç mççcçççÆpçkçÀ IçìkçÀçbmççþçÇ jçyççÆJçuçíuçí lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç

Mççuçí³çmlçjçJçjçÇuç lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç:

GHç¬çÀcçç®ççÇ J³ççHlççÇ: Reach

SkçÓÀCç MççUç SkçÓÀCç çÆJçÐççLçça SkçÓÀCç çÆMç#çkçÀ SkçÀç MççUílç

jçyççÆJçuçíu³çç

GHç¬çÀcççb®ççÇ mçbK³çç

mçJç& MççUçbcçO³çí

jçyççÆJçuçíuçí

SkçÓÀCç GHç¬çÀcç

11

Mççuçí³ç GHç¬çÀcççb®çí mJçªHç:

iççJç/JçmlççÇHççlçUçÇJçj jçyççÆJçuçíuçí GHç¬çÀcç:

GHç¬çÀcçç®ççÇ J³ççHlççÇ: Reach

iççJç/JçmlççÇHççlçUçÇJçj jçyççÆJçuçíu³çç GHç¬çÀcççb®çí mJçªHç:

jçpçkçÀçdzç J³çkçwlççÇ DçççÆCç uççíkçÀÒççÆlççÆvçOççRmççíyçlç lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCççmççþçÇ kçíÀuçíuçí kçÀç³ç&:

mçbmLçívçí lçbyççKçÓ mçcçm³çíJçj kçÀçíCçlçí pçvçpççiç=lççÇHçj mçççÆnl³ç (IEC Material) çÆvçcçç&Cç kçíÀuçí Dççní?

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcççmçboYçç&lç mçbmLçí®³çç ÒççÆlççƬçÀ³çç:

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç mçboYçç&lç YççÆJç<³çkçÀçuççÇvç ³ççípçvçç:

mçuççcç cçábyçF& HçÀçGb[íMçvçyçÎuç DççHçu³çç ÒççÆlççƬçÀ³çç:

mçbmLçí®³çç mçb®ççuçkçÀçb®çí/GHç¬çÀcç ÒçcçáKççb®çí vççJç DçççÆCç mçnçÇ:

vççWo: mçoj DçnJççuççmççíyçlç HçÀçíìçí, Jçlç&cççvçHç$ççlççÇuç kçÀç$çCçí JçiçÌjí omlççJçípççb®ççÇ HçÀçíìçíkçÀç@HççÇ DçççÆCç

³çMçmJççÇ kçÀLçç (Success Stories) pçªj HççþJ³ççlç.

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç

jçyççÆJçuçíu³çç iççJççb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

cçáuççb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

³çáJçkçÀçb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

cççÆnuççb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

Hçá©<ççb®ççÇ mçbK³çç

vççJç Hço kçÀçíCçlçí Jç kçÀMççÒçkçÀçjí kçÀç³ç& kçíÀuçí:

12

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç DçnJççuç Hç$çkçÀ (çÆ[mçíbyçj 2012 lçí cçç®ç&, 2013)

mçoj DçOç&JçççÆ<ç&kçÀ DçnJççuç mçuççcç cçábyçF& HçÀçGb[íMçvçuçç 15 SçÆÒçuç, 2013 Hç³ç¥lç HççþJççJçç.

mJç³çbmçíJççÇ mçbmLçí®çí vççJç:

mçbmLçí®çç HçÊçç, mçbHçkç&À ¬çÀ. Fcçíuç:

mçbmLçç jçyçJççÇlç DçmçCççjí GHç¬çÀcç:

çÆJçYççiç 1: lçbyççKçÓcçákçwlç kçÀç³çç&uç³ç

mçuççcç cçábyçF& HçÀçGb[íMçv箳çç ÒççÆMç#çCççvçblçj kçÀç³ç DççHçCç DççHçuçí kçÀç³çç&uç³ç lçbyççKçÓcçákçwlç yçvççÆJçuçí

Dççní? nçí³ç vççnçÇ

pçj nçí³ç lçj:

DççHçu³çç

Dçç@çÆHçÀmçcçOççÇuç

kçÀç³ç&kçÀl³ç祮ççÇ mçbK³çç:

ÒççÆMç#çCççDççOççÇ çÆkçÀlççÇ kçÀç³ç&kçÀlçx

lçbyççKçÓ HçoçLç祮çí mçíJçvç kçÀjçÇlç

nçílçí?

ÒççÆMç#çCççvçblçj çÆkçÀlççÇ

kçÀç³ç&kçÀl³çç¥vççÇ lçbyççKçÓ HçoçLç祮çí

mçíJçvç kçÀjCçí LççbçyççÆJçuçí?

kçÀç³ç DççHçu³çç kçÀç³çç&uç³ççlç OçÓcç´Hççvç çÆvç<çíOçç®çç HçÀuçkçÀ Dççní? nçí³ç vççnçÇ

kçÀç³ç DççHçu³çç kçÀç³çç&uç³ççlççÇuç mçJç& kçÀç³ç&kçÀl³çç¥vçç lçbyççKçÓ®³çç oá<HççÆjCççcççbyççyçlç cççnçÇlç Dççní?

nçí³ç vççnçÇ

kçÀç³ç DççHçu³çç kçÀç³çç&uç³ççlççÇuç mçJç& kçÀç³ç&kçÀl³çç¥vçç lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç kçÀç³çÐççlççÇuç çÆvç³çcççbyççyçlç cçççÆnlççÇ

Dççní? nçí³ç vççnçÇ

lçbyççKçÓcçákçwlç kçÀç³çç&uç³ç yçvççÆJçC³ççmççþçÇ DççHçCç kçÀçíCçlççÇ jCçvççÇlççÇ JççHçjuççÇ?

çÆJçYççiç 2: çÆJççÆJçOç mççcçççÆpçkçÀ IçìkçÀçbmççþçÇ jçyççÆJçuçíuçí lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç

Mççuçí³çmlçjçJçjçÇuç lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç:

GHç¬çÀcçç®ççÇ J³ççHlççÇ: Reach

SkçÓÀCç MççUç SkçÓÀCç çÆJçÐççLçça SkçÓÀCç çÆMç#çkçÀ SkçÀç MççUílç

jçyççÆJçuçíu³çç

GHç¬çÀcççb®ççÇ mçbK³çç

mçJç& MççUçbcçO³çí

jçyççÆJçuçíuçí

SkçÓÀCç GHç¬çÀcç

13

Mççuçí³ç GHç¬çÀcççb®çí mJçªHç:

iççJç/JçmlççÇHççlçUçÇJçj jçyççÆJçuçíuçí GHç¬çÀcç:

GHç¬çÀcçç®ççÇ J³ççHlççÇ: Reach

iççJç/JçmlççÇHççlçUçÇJçj jçyççÆJçuçíu³çç GHç¬çÀcççb®çí mJçªHç:

jçpçkçÀçdzç J³çkçwlççÇ DçççÆCç uççíkçÀÒççÆlççÆvçOççRmççíyçlç lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCççmççþçÇ kçíÀuçíuçí kçÀç³ç&:

mçbmLçívçí lçbyççKçÓ mçcçm³çíJçj kçÀçíCçlçí pçvçpççiç=lççÇHçj mçççÆnl³ç (IEC Material) çÆvçcçç&Cç kçíÀuçí Dççní?

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcççmçboYçç&lç mçbmLçí®³çç ÒççÆlççƬçÀ³çç:

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç mçboYçç&lç YççÆJç<³çkçÀçuççÇvç ³ççípçvçç:

mçuççcç cçábyçF& HçÀçGb[íMçvçyçÎuç DççHçu³çç ÒççÆlççƬçÀ³çç:

mçbmLçí®³çç mçb®ççuçkçÀçb®çí/GHç¬çÀcç ÒçcçáKççb®çí vççJç DçççÆCç mçnçÇ:

vççWo: mçoj DçnJççuççmççíyçlç HçÀçíìçí, Jçlç&cççvçHç$ççlççÇuç kçÀç$çCçí JçiçÌjí omlççJçípççb®ççÇ HçÀçíìçíkçÀç@ HççÇ DçççÆCç

³çMçmJççÇ kçÀLçç (Success Stories) pçªj HççþJ³ççlç.

lçbyççKçÓ çÆvç³çb$çCç GHç¬çÀcç

jçyççÆJçuçíu³çç iççJççb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

cçáuççb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

³çáJçkçÀçb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

cççÆnuççb®ççÇ mçbK³çç

mçnYççiççÇ

Hçá©<ççb®ççÇ mçbK³çç

vççJç Hço kçÀçíCçlçí Jç kçÀMççÒçkçÀçjí kçÀç³ç& kçíÀuçí: