lục-bát-ba-câu...bao nhiêu xương máu đỏ lòm chưa bưa không chiều nhiều lúc vẫn mưa. lục-bát-ba-câu 11 • tương lai quá khứ trong tay muốn rung chẳng

lục-bát-ba-câu

in lần thứ nhất. hương tích ấn hành.

NGUYỄN TÔN NHAN

L ục-bát-ba-câu

Nhà xuất bản Văn hóa Văn nghệ 2012

詩到無題是化工

袁枚

thi đáo vô đề thị hóa công

viên mai

Viên Mai 袁枚 (1716–1797), thi nhân và tản văn gia đời Thanh, tự Tử Tài 子才, hiệu Giản Trai 簡齋, biệt hiệu Tuỳ Viên lão nhân 隨園老人, cuối đời còn có tự hiệu Thương Sơn cư sĩ 蒼山居士. Ông là tập đại thành của nền phê bình lý luận thi ca cổ điển Trung Quốc, tác phẩm Tùy Viên Thi Thoại 隨園詩話 của ông được đánh giá là đỉnh cao của nền thi thoại Trung Quốc.

một là vượt cửa tử sinh hai là trụ được một mình ở đây

ba là không vơi không đầy.

lục-bát-ba-câu 7

• em như mười tám nhánh cành còn anh bốn tám mùa tanh hơi người chạm vào một chút rã rời. • lừa nhau một chút thôi nghe thánh thần bên cạnh đừng đè ngộp hơi để còn thả cửa rong chơi.

8 nguyễn tôn nhan

• sớm mai ngồi xuống ngáp dài

nắng chưa lên để bông nhài cho hương

ồ con bươm bướm lạc đường.

• hỡi ơi hồn vía tan rồi

đứng không yên ổn mà ngồi càng lay

bay bay trụ mãi chốn này.


• tự nhiên trời đất tối hù phương đông mặt nguyệt lù lù nhoi cao rồi chưa kịp thở đã nhào. • huyền chi lại gọi hựu huyền thinh không nửa tỉnh nửa điên rống gào rõ ràng đất thấp trời cao.


• ở đâu ngửi được mùi hương

mà cầu đao-lị dẫn đường độ qua cúi xin trời đất thật thà.

• bây giờ trái đất móm xòm

bao nhiêu xương máu đỏ lòm chưa bưa không chiều nhiều lúc vẫn mưa.


• tương lai quá khứ trong tay muốn rung chẳng đổ muốn lay chẳng rời nên anh thả sức rong chơi. • may thay đầu óc rỗng không nên ngàn tưởng tượng quay mòng sướng ghê một ngàn buổi vẫn còn tê.


• bàn tay chẳng nỡ đập ruồi

ngồi im bất động cả lười lơ mơ thế gian lặng ngắt như tờ.

• thế gian lặng ngắt như tơ

gân xương như sắp muốn xơ hết rồi chi bằng phế bỏ thõng thôi.


• đâu còn biết sạch dơ nào cái gì cũng triệt để xào lộn tung đúng sai nhét hết một thùng. • hý xa một vạn dặm đường khói mù nào thấy chín phương xây thành thế gian chỉ có mình anh.


cõi này là để chơi hoang mai kia cõi ấy dịu dàng lặng câm rỗng rang chẳng một vọng âm.


• thưa em cái gọi linh hồn từ lâu anh đã đem chôn mất rồi một. hai. ba. bốn. lìa đôi. • nhụy cành em ngậm đã nhiều nhả ra anh thử cắn liều thấu răng lập lòe hồn vía siêu thăng.


• cắn vô hạt trái thù du

mắt người có cũng như mù hỡi em liếm môi chưa đã cơn thèm.

• lập lòe mắt nổ đốm hoa

thấy em đứng tựa phật bà uy nghi quả là quá sức tư nghì.


• xòe tay năm ngón cũ mèm lạnh gai tưởng bụng sớm thèm đầu thai ngoài sân ảo ảnh một vài. • trời ơi con chấu con chuồn hai con hay bốn bay luồn cuối sân một mình nhớ tận xương gân.


• anh với em nữa là hai

hay là cộng cả một vài con chim nhân lên cho đủ một nghìn.

• ăn xin một chút mơ mòng

em keo kiệt bỏ anh trong đói nghèo lui về cốc núi ngủ queo.


• lũ thơ nhờn nhợn phát ghê như ăn trúng phải máu mê đàn bà điệu đàng õng ẹo hoài cha. • ngó sơ đủ biết hoa sen ngửi sơ đủ biết mùi em thơm nồng tâm thông hay là ý thông.


• trên cao có vọng tiếng gì

âm u gió cuốn mây ghì tả tơi chín mươi ngàn hạt mưa rơi.

• xuống ga lửa táp ù ù

con tàu quái vật đui mù lao đi khói lên càng nhớ vân vi.


• tiếc gì cùng đạt em ơi còn hoa nở vẫn còn hơi hít vào thế là đủ sống ngàn thâu. • hay là em cứ nói không có thì tự mảy chân lông cũng nhiều xưa nay anh vốn điên liều.


• bên sông có câu hò dài

nghe như tiếng hú cọp nai rùng mình trời ơi anh sắp động kinh.

• chưa xa em đã nhớ vùi

lỡ xa biết lấy gì chùi đau thương đành thôi ngủ dưới gậm giường.


• tịch hề. liêu hề. rỗng hề đi thì xa lắm mà về gần bên chi bằng ở lại muôn niên. • dưới cành mai lại có mai dưới em lại có bốn vài tinh khôi máu hay xương đỏ rợn người.


thơ làm hay là anh làm hồn thiêng đã nhập đúng ngàm tử sinh

sờ đâu cũng đụng vô minh.


• mím môi khóc chửa thành lời bên kia đâu-suất có ai lén nhìn hay là phật tổ vờ tin. • thường khi chẳng giận hờn ai lâu lâu bố thí một vài duyên cơ nhân gian tuyệt đối vẫn ngờ.


• hôm nay nằm ốm nhà sàn

mai sau không biết sẽ quàn tận đâu hay là sửa soạn cạo đầu.

• khói lên ngộp bít chín chiều

tiếng chuông nghe sớm ỉu xìu nước non còn đâu gọi xác với hồn.


• giữa trưa tụng kệ lăng-già nhìn xem trời đất quáng gà đã lâu hỡi ơi thật giả lộn ngầu. • ôi chao gió lạnh lọt song đẩy con châu chấu bay vòng xuống khe ngàn muôn ảo giác dội về.


• sớm mai giác ngộ tức thì

chẳng cần luận điểm tư nghì gì trơn ủa đừng lấy oán trả ơn.

• úm-ma-ni-bát-nê-hồng

ở hoài thế giới mật tông mỏi rồi cho anh một chút thảnh thơi.


• nằm trong cái áo gỗ mòn mối xông bốn mặt chua lòm máu tanh tới trời tây tạng cho nhanh. • lành thay bâu vạt tỷ-khâu bái sư dám chặt đứt cầu tiền căn lạy thầy, để mốt ăn năn.


• ngồi trong cái cốc xíu xiu

nhìn ra chín cõi tiêu điều khói lên hủy luôn chín kiếp ưu phiền.

• tình cờ có ngọc ma-ni

tâm thân chẳng bợn chút gì nhỏ nhen chỉ còn có tí hờn ghen.


• một trong tứ đại hao mòn còn tam đại biết sẽ lòn vào đâu thảo nào lửa nước ghen nhau. • cái hồn cái xác nương nhau cùng chung hang cốc thấp cao mặc tình lắng nghe chuông sớm dộng kinh.


• phật ngồi vững như trụ đồng

mặc anh thả sức chơi nhông một đời chắc chi mà tính lỗ lời.

• tả tơi suốt ngày uống tràn

một mình như có chín ngàn hóa sinh thảnh thơi trong cõi vô tình.


• om om tiếng chày kim cang phật tỳ-lô-giá xếp hàng trung tâm có ai rống một tiếng gầm. • buổi chiều ngồi đếm du-già một hai ba bảy nữa và chín trăm nghìn muôn là bé cái lầm.


• không vương bụi cát áo bâu

chẳng vin vào cái cuối đầu thủy chung có cùng mà cũng vô cùng.

• nương theo giả tướng vui đùa

ngửi mùi hương cốm thơm lùa tới tim hít vô sâu kẻo chết chìm.


• tám trăm la-hán ngồi trân đâu bằng anh cứ lần khân cõi đời sau này chưa muộn về nơi. • một trăm đức phật, xóa-ha dễ gì có dịp được cà vai em vả chăng nguồn cội vốn mềm.


ở trong anh có một em ở trong em có nút chêm dịu dàng

ở ngoài tất cả rỗng rang.


• em đừng liếc mắt lá dăm e con ngươi dưới mi tằm hết tơ năm mươi tuổi vẫn còn ngờ. • một hai cái lá rớt mau ba tư cái mộng nát nhàu tối qua năm mười nỗi nhớ em và.


• cuối phòng có lò luyện đan

giữa phòng có chín mươi ngàn đóa sen ngoài phòng cửa chẳng cài then.

• thật thà anh muốn chết ngay

phải chi trái đất ngừng quay nửa giờ để tay anh chạm mép gờ.


• lưa thưa mưa tạt xéo mành con châu chấu đậu không đành chết tươi hôm nay lạnh thấu tim người. • hẹn hò chi nữa trăng ơi tối mai anh sẽ suốt đời động kinh và lên cõi ấy một mình.


• trẻ thơ quay lại sơ sinh

tã nằm chưa chút gập ghình thế gian thò tay bóp đứt dây đàn.

• cảm thương trời đất rối bời

vui buồn cũng chỉ nửa vời thôi em sá gì một bớt hai thêm.


• thì thôi mất hẳn em rồi tần ngần nhân loại bồi hồi ngàn sau xòe tay mưa bão nát nhàu. • lang thang. đứng ngã năm đường tám hàng xe chạy. tan sương sớm rồi em ơi. buồn đến chết người.


• lỡ làng bọt nước bóng tăm

nên anh vẫn cứ cà lăm với đời xác khô mà máu còn tươi.

• thì thào giun dế gọi nhau

tiếng em hát đủ làm đau chín chiều một lần ngẫm cũng là nhiều.


• nhớ em gió bão thổi về thủa nằm nôi đã sớm mê mẩn rồi và còn ngây dại suốt đời. • ngây ngô nửa khóc nửa cười muốn đùa bùa chú lại chơi quỷ thần tuy nhiên lòng vẫn phân vân.


một là hào động sơ thời không bao giờ biết tới nơi cuối cùng

giống như chưa có thần thông.

•

hai là chưa đến hội kỳ nên anh đành chịu thị phi ít nhiều

ba là lòng rất dễ xiêu.


• ồ thôi chán hết cuộc vui mai kia lều cỏ ngủ vùi kinh niên tỉnh ra lảm nhảm cuồng xiên. • bàn tay em để ở đâu mắt em liếc tựa dao cau giết người từ vô lượng kiếp sinh sôi.


• rờ vô đụng cái không rờ

đụng vô trúng cái mép gờ rỗng rinh mai sau không dám giật mình.

• trái cà trái vải trái dưa

trộn vào trái đất là vừa một trăm chẳng còn có một chỗ nằm.


nửa say, làm bốn bài lục-bát-ba-câu

• một say tán hoán tê mê

không đi mà cũng chẳng về nữa nao biết đâu là cuối hay đầu.

• xòe tay men sủi bọt tăm

cỏ non chưa kịp ướt đằm đã se thêm một đấu nữa rồi về.


• thêm mười đấu nữa nhằm gì

sương dày mài mỏng vai tì của em chưa chi đã muốn say mèm.

• men là của đất hay trời

uống vùi cái nếp nảy cời từ trong vào ngay tới cõi huyền đồng.


• lỡ rong chơi với lão trang nên chưa rời nổi cái làng rỗng không lòng như trời trống mênh mông. • anh quên cả mình là ai cái tên là một hay hai chỗ nào chỉ còn hỗn độn ra vào.


• ô kìa cái lá bay vèo

những hôm oán giận nằm queo giữa chòi bao giờ mới hết học đòi.

• biết cần giữ gì bỏ gì

thân tâm vẫn nửa hoài nghi mất còn thế nên anh mãi còn non.


• bấm vào trúng huyệt đại trùy hai vai ôm gối nằm ghì trung gian âm dương nửa nóng nửa hàn. • thật ra chỉ thích nằm dài nhìn mây lốm đốm vướng cài vào trăng dù cho mất cả thăng bằng.


thỉnh thoảng chọc quê loài người ba-câu-lục-bát đỡ lười hôm nay

vậy mà thơm nức mai này.


• hoan hô nhu nhược ở đời lòng như nước lũ ngàn khơi cuộn trào mặc cho phù thế lao xao. • ngồi trong bốn vách nhà tranh nhìn ra thiên hạ cà nanh nực cười hỏa tâm chưa bốc đã lui.


• biết đi đâu biết nói gì

chi bằng cứ việc ngồi lì ở đây may ra còn thấy gió lay.

• cảm ơn một buổi đi nhong

ngửi mùi bụi cát thơm nồng thỏa thuê đừng đem gió sớm tạt về.


• vào chơi cho gặp trang chu mệt nhoài rồi sẽ khật khù chín năm thì ra khó cả ăn nằm. • lơ mơ ngồi ngó bụi mù bữa nay uể oải muốn xù trần gian tiếc công một chút đa mang.


• hỏi rằng chín kiếp còn không

mà tâm thân lặng vui cùng vô vi cái quay búng sẵn từ khi.

• sớm nay an lạc rỗng không

ngó mây đủ biết đại đồng đến nơi xỏ quần xuống núi rong chơi.


bốn bài tặng rừng sơ nguyên

• cõi này đâu có sơ nguyên

rống lên một tiếng đỡ ghiền mai sau lật tay cỏ mộ phai màu.

• cái tơ tóc ấy lừa nhau

để muôn xưa mộng cúi đầu dưới trăng gầm lên cho vỡ bất bằng.


• hay sơ nguyên vẫn nguyên sơ

hay con bướm vẫn còn ngờ con ve hay chiều chưa kịp đỏ hoe.

• muôn vàn chữ nghĩa rối bời

sơ nguyên nằm giữa, tiếng lời nằm sau chắc không rờ được cuối đầu.

* rừng sơ nguyên là tên một thi tập của

thi sĩ trần yên thảo.


• tịch liêu chiều thế hôm nay sông ơi nước cuốn trôi bay những gì trông mòn con mắt lưu ly. • em chơi đùa cõi xa kia anh lông bông mãi bên rìa trần gian thì thầm đếm đến một ngàn.


ồ trăng. ồ núi. ồ em lọt anh vào giữa chẳng thêm được gì

vô công. vô danh. vô vi.


• dại gì suy nghĩ ốm người dang tay anh duỗi chân chuồi vào thơ rồi xem thiên địa mệt phờ. • nhớ nhung nào có gì nhiều chỉ vài con bướm bay xiêu ngoài vườn thế mà em nỡ giết luôn.


• rõ ràng tuổi mới hai mươi

mà sao em tã như tơi cuối mùa hay là vô nghĩa đẩy đưa.

• tóc mai buông xuống liễu bồ

nhúng tay mới biết chạm gờ lầm mê lưỡi còn đủ vị cay tê.


• em ơi vui thấu lá gan thảnh thơi ong mật kéo đàn vi vu may ra còn chút oán thù. • hôm nay chân khí cạn khô mắt ươn nằm giữa xác vờ như ve tai không nghe tiếng ngựa xe.


• hỡi ơi nhớ đến phát điên

em nằm ở chốn phật thiền đâu hay anh như một kẻ ăn mày.

• ủa này sống chết khác gì

người ta sao chẳng cười khì hở em. hay là tại mắt kèm nhèm.


• giữ giới như em thì đừng chẳng thà cứ việc ngập ngừng hàng hai tội gì kể mặn với chay. • tiếc công anh duổi dong hoài một ngày mê mải mệt nhoài một năm thế mà cát bụi biệt tăm.


• em ơi thực tính là gì

hay là chỉ chút hành phi đáy nồi lửa hương giả bộ đùa chơi.

• nhớ người hay là quên người

tóc mai em lệch đường ngôi dậy thì đôi bờ nguồn lạch mê si.


• chân ngôn em tụng quá mau anh như vẹt học nào đâu hiểu gì thế nên được tiếng ngu si. • bấm ngay vào huyệt đan điền hỏa xà lan tỏa hai miền run tê tỉnh ra mộng vẫn còn mê.


• gầm gào biển rống bốn bề

anh và em mãi còn đè chết nhau chắc không quay nổi tinh cầu.

• thật là hy hữu trên đời

sao em trì giới như phơi mây nguồn khó khăn là cái đau buồn.


• em ơi cái ấy là gì tóc em tơ với liễu mi cộng tồn sinh sinh chí thượng chí tôn.

• tiêu tan ảo ảnh thiếu niên các em đâu có dại điên chút gì ăn năn muộn mất còn chi.


gầm gào sóng vỗ chân mây con thuyền chao đảo như quay trở về

bờ này là giác hay mê.


• hỡi em phiêu dạt muôn loài cỏ lau cũng thở nhưng sai nhịp nhiều bất bình nên phải đành kêu. • anh ngu nên mới yên ngồi còn em hiển thánh nên cời huệ căn biết thân đâu dám cằn nhằn.


• nửa đêm chịu phép bí truyền

lá gan nửa hấp nửa chiên nóng hừng sao mà tâm vẫn dửng dưng.

• lắc lư xác đã nhập đồng

mà hồn còn vướng giữa tròng âm binh phật ngồi ngoảnh mặt làm thinh.


• pháp thân hay là hóa thân một ngàn quán thế âm lần không ra huống hồ một lũ đàn bà. • hỏa xà bốc cháy sém mày gió bay hay cát bụi bay mịt mù cõi này chận hết đường tu.


• sờ vào viên đá điểm kim

hoát nhiên cánh cửa mê chìm mở ra phật là hay chính ma là.

• mộng hoài không ướt hết quần

rã rời con mắt bần thần trong tim định tu mà kịp vội ghìm.


• tay còn một đóa sen vàng giơ lên cho chín mươi ngàn cùng coi không ai mỉm chút môi cười. • cất sen vô lại túi bâu có gì động đậy trong đầu phải chăng thì ra diệu đế không bằng.


• tự sinh tự hoại là anh

tự tồn tự trưởng đã đành là em cớ sao ngắc ngứ cơn thèm.

• hỡi ơi tụ tán vô thường

mây lùa xuống đất gió sương bạt trời bao giờ mới gặp chân thời.


• vạn pháp như kính chưa lau bồ-đề như gốc trồng sau khi tàn còn gì hợp còn gì tan. • thao thao sông cuốn ngày đi đếm tay cái thủa vân vi tuyệt mù không tu mà cũng như tu.


• bấm tay biết trước kiếp sau

nên anh cứ mặc vó câu sải dài kẻo mà lỡ một lầm hai.

• mấy câu công án lợm mùi

nạp y chẳng rõ sẽ chùi vào đâu thế nên biết chắc nhiệm mầu.


• làm thơ bổ củi như nhau đều giằng tự tánh lìa đau gốc nguồn chi bằng câm họng giả khôn. • ma-ha-tu-rị đã đời không nơi nương tựa không nơi mong cầu không nghe cuối chẳng nhìn đầu.


• trung khu có luồng hỏa xà

chung quanh xòe chín mươi tòa hoa sen may chưa sạch hết não phiền.

• thế giới tam thiên đại thiên

tạm coi như đã đủ điên đảo rồi còn mong cầu gì xa xôi.


• cỏ cây áy náy chiều rồi ngẩn ngơ anh vẫn còn ngồi trên non dưới kia hơi ấm có còn. • qua đi. qua đi. qua đi độ nhau bằng cái chớp mi cuối cùng thế là có đủ thần thông.


ra đường gặp chín thiên tài hiếm hoi mới có được vài thằng ngu

thảo nào hiền thánh đành bù.


• chẳng dơ chẳng sạch gì đâu mới nghe yết-đế vội chau hai mày xin lên cõi ấy hôm nay. • đất trời giản dị xiết bao thở ra rồi lại hít vào đủ no thế mà nhiều lúc tìm mò.


• sinh ra trong cõi đại nghi

chỗ nào cũng ép nhau đi tới cùng nên đành chơi với trung dung.

• thò tay làm mấy câu thơ

làm tin hay lại để ngờ mai sau xé tan nếp gấp địa cầu.


• ở trong cõi chẳng thấy gì nghe trong cái chốn lầm lì như như nói sao miệng vẫn cứ ừ. • giành nhau uổng nửa đời rồi xòe tay chỉ có toàn cồi già nua phải chi biết trước xin thua.


• lửng lơ chẳng biết bao giờ

không tin là thật chẳng ngờ là hư là không là có đều ừ.

• cái hồn hờ hững vui ghê

khen không sướng ích mà chê chẳng rầu chết cha, là cuối hay đầu.


• muốn lên chơi cõi tiêu diêu lại e trên ấy còn nhiều phiền lo chắc đâu đáy biển kim mò. • anh là vô dụng nhất rồi chỉ xin mãi mãi làm người vô danh để cho vạn hóa sinh thành.


• non bồng nước nhược chưa lên

sao vai ngứa tựa thịt liền da non phải chăng hai cánh chửa mòn.

• bao la vạn tượng trong đầu

không thèm quy nhiếp mong cầu gì hơn huống hồ còn đủ xác hồn.


• thánh hiền hiềm ghét anh ngu bắt không biết nói trơn tru hoa hòe cảm ơn trời đất chở che. • thơ anh nhẹ tiếng thở phào huyệt đan điền sớm cồn cào đầy nư bao giờ đến cõi ậm ừ.


• dăm ba câu chữ tầm ruồng

hại nhau đến độ tắm truồng chưa yên may thay còn chút mê ghiền.

• ồ con trăng chết dưới đồi

gió đưa sinh mệnh những người tài hoa chỉ còn riêng có thơ ca.


• bất bình hú một tiếng dài bốn phương âm dội núi gài vào mây chung quanh rừng rú tan bầy. • núi nam không biết hướng nào đành đi về phía đẩy phao lìa bờ mặc cho tục thế đứng chờ.


cảo bản


• lỡ vào cái cõi trung dung nói sao miệng cũng ngập ngừng hàng hai đâu dè đạo ở bên ngoài. • ầm ào thác đổ dưới chân phất phơ sửa soạn tới gần như như dễ dàng như cộng với trừ.


thực tình anh chẳng có đâu chỉ là ảo ảnh ngàn thâu tụ thành

rồi ra sương móc tan nhanh.


• kể ra anh khá lờ mờ chưa sinh mà sớm nghi ngờ kiếp sau hay là nghiệp dứt cuối đầu. • tội gì học mãi thêm thừa thung dung hoa nở đã bưa quá rồi huống còn cỏ áy chiều lơi.


• trung đình anh có nhãn cầu

nên nhìn thấu được sắc mầu âm thanh chỉ không nhìn được ra anh.

• lòng anh lạnh lẽo như băng

không thương không ghét lăng nhăng đủ rồi con oanh học nói khản hơi.


• ra ngoài rồi cũng vào trong dù cho anh có ruổi rong địa cầu đại không trùm hết từ đầu. • nhập vào cái cõi hỗn mang xuất ra cái cửa lỡ làng không tên ra vào mãi mãi. mãi quên.


• chỉ cần một bát canh rau

trộn thêm chút muối rồi xào nấm rơm khiến anh sạch hết lo buồn.

• ôi chiều cành nhánh tàn khô

tiếng chim chóc ở dưới mồ âm âm thế nhưng cỏ vẫn xanh mầm.


• ba mươi hai tướng sắc thân có thành có hoại nửa gần nửa xa nửa đàn ông nửa đàn bà. • muốn sao thì cứ làm sao muốn ưng thì vẫn ậm ào ưng luôn mà không cũng chẳng chi buồn.


• tạm tin em có trên đời

nếu không anh biết vịn lời vào đâu mặc dù trong dạ rất rầu.

• lỡ mang cái tiếng chân tu

nên anh không dám mộng du ra ngoài ở trong thỉnh thoảng một vài.


• rũ quần bò cạp nhảy tưng hình như từ trẻ đã từng lên cơn uống đi cho hạ nỗi hờn. • trời ơi cái hố ai đào sâu thăm thẳm ráng càng cao mộng đời bao la lượng chẳng hề vơi.


hình như anh có phép mầu làm gì cũng trúng từ đầu trở đi

tiếc thay anh chẳng làm gì.


• hình như em có thần thông ở ngoài mà vẫn thấy trong nội tì hay là liễu quán hàng mi. • những là giả tạm thôi em rốt cùng chỉ có nhu mềm mới phân thấp cao đâu có gì cân.


• hầu như tất cả pháp môn

đều mang cái xác không hồn lừa nhau lại làm ẩm ướt địa cầu.

• cội nguồn nào biết ở đâu

chỉ là mù mịt vòng cầu lắc lư vậy ra cuộc thế đùa ư.


• rong chơi cho đến mệt nhoài búng ra nên chữ một vài câu thơ thảo nào vẫn bị đời ngờ.

• lật xem bổng hát vài câu hét lên chẳng thấy cuối đầu dạ thưa nhập vô làm một cho vừa.


• khi xưa chim cỏ kêu than

động lòng miễn cưỡng cố làm bài thơ thế rồi một buộc đến giờ.

• gõ vào cánh cửa không hư

chẳng ai đáp tiếng rằng ừ rằng không từ đây trời đất bất công.


• hà hơi mù kín năm màu đỏ đen lộn ngược xám đầu tím chân chiều nay rất đỗi phân vân. • lạnh tanh óc não bầy nhầy âm dương kéo cả một bầy ma đi xa kia trời vọng tiếng gì.


• suy kim luận cổ chưa ra

quay về nấu cám chăn gà vui hơn yên thân không oán không hờn.

• tạm nương sắc tướng đùa dai lỡ ai có tụng như lai. xin hàng

xưa nay anh vốn lang bang.


• rong chơi bốn cõi mười phương nào đâu tìm thấy mùi hương của đời về xem cỏ mục chỗ ngồi. • bỏ vào trong cái lều hoang nhìn ra cây cối xếp hàng tả tơi thế thôi đã hết một đời.


• ba-la-yết-đế tới rồi

ngó lui còn một em ngồi bên kia vậy thì anh cũng xin về.

• độ nhau sang bên kia bờ

buông tay không thể đợi giờ nhập quan mới hay mộng ảo vô vàn.


• nhãn-nhĩ-tỉ-thiệt quay mòng thật thà chẳng hiểu là trong hay ngoài hoặc chỉ là một không hai. • mọi chiều đều giả chờ nhau tạm sinh giữa cái vàng thau nên đành máu người sau trước đều tanh.


vin vào tâm hay vào thân vẫn còn lơ lửng hai chân ở ngoài

chi bằng không vin vào ai.


• không còn chấp trước vào gì nên anh hoặc đứng hoặc đi cũng thường chín tòa bát bửu xông hương. • xưa nay không nói gì đâu nửa khôn nửa dại giữa khâu lưỡng hành không cạnh mà cũng chẳng tranh.


• tạm coi rốt ráo là không

tạm nhìn cái cõi đại đồng nực gan vướng vào từ chết đến tàn.

• không nhập gia không xuất gia

đừng đem tịnh độ ra mà mắt anh hình như kiếp trước đã thành.


• tự nhiên buổi sáng mừng rơn rủi may đã đứt dây đờn từ lâu chẳng còn âm vọng trước sau. • xòe tay xương rụng trơ xanh đỏ oi cây với nhánh cành cùng rên huống gì em dưới anh trên.


• cái tâm lẫn tướng bồ-đề

một đao dứt hết ngón nghề trần gian chẳng còn gì để nghĩ bàn.

• kiếp xưa e rằng có tu

kiếp này trí huệ trơn lu phẳng lì nên không biện biệt thị phi.


• thì ra anh có phép tà vừa xưng phật tổ vừa ca quỷ thần hay là cố ý lần khân. • rất tin vào cái không hư nên anh còn cố làm nư loài người kẻo mà hết chỗ đùa chơi.


• cứ coi như anh đại ngu

ngồi im trong cốc mà hù càn khôn kể ra lâu cũng phải chồn.

• vân du chín cõi mười phương

lên cao mới biết hết đường hóa sinh đáy rơi xuống sướng một mình.


• chạm vào tơ lụa mềm xèo thế gian như chó với mèo ở chung riêng anh trống trải vô cùng. • tụng kinh địa tạng đi em nhục thân chắc chắn đi kèm tới nơi nhìn xem ai nấy cả cười.


• khổng khâu ơi chớ có buồn

xưa nay đệ tử vẫn luôn xiêu lòng và yêu những cái gì cong.

• vào trong dịch lý khó ra

dùng dằng nửa phật nửa ma tị hiềm may mà đã mất đức tin.


• lơ thơ tỏi mọc đầu hè nửa đêm tiếng dế rè rè khóc van hay là ma cỏ kêu oan. • dạ-xoa trụ ở sân nhà chung quanh xòe chín cánh hoa lửa phừng nội tì lạnh tím phù sưng.


mạng thân gửi lại cho em thiết tha anh đến mép viền vô vi

thõng tay chẳng đem chút gì.


• đâu còn chút bụi nhơ nào sạch lau như thủa chưa vào huyền hư sắc màu nhìn đã vừa nư. • hỡi ơi con mắt đui rồi ngó ngang chẳng thấy sinh sôi những gì chỉ nghe tiếng ngáy tử thi.


• từ khi tâm tưởng khởi lên

chiêm bao cũng thấy tiếng rên đàn bà giống như tiếng gọi yêu ma.

• rối bời nhân loại hôm nay

loanh quanh một cuộc trả vay đã liều chân anh ở giữa em xiêu.


• quả nhiên có núi tu-di nên anh được thả cho đi mặc lòng và mang tâm của hài đồng. • tích tuồng thơ thẩn thấy ghê mà sao cứ giở ra lòe dọa nhau bỏ về mày vẫn còn cau.


• pháp không có gốc có nguồn

nên anh chẳng biết là buồn hay vui một mình trong cốc ngậm ngùi.

• buồn cười tứ đại vần xoay

thực thà hay chỉ rủi may tình cờ cuối cùng thực chỉ còn thơ.


• sông bờ sóng vỗ lô xô trên cao như sắp đến giờ sát sinh phách hồn thu gọn một mình. • lắc lư hồn phách bay lên vật vờ rớt xuống tiếng rên cuối cùng bốn bề vô thủy vô chung.


• rống lên một tiếng tan đò

vầng trăng tráng trứng nằm co góc trời càn khôn hơi ấm nhạt rồi.

• đọc thơ xong ói đầy thau

té ra hiền thánh lừa nhau là thường nhưng sao nỡ hại văn chương.


• một ngày khoác lác mệt nhoài

ngẫm ra lừa đảo một vài cũng vui chỉ e linh điểm ngậm ngùi.

• ba câu làm mất ba giây

không ai tri ngộ thì quay về giường trên đầu sẵn sáng như gương.


bài bạt

thoạt đầu chỉ một hào sinh thêm vào hai gãy là thành âm dương

ba là thu nhiếp mười phương. ■

viết tại ngu cốc năm bính tý 1996.


truy hoài

■ nguyễn lương vỵ mười bài lục bát hai câu rưỡi giỡn mặt nguyễn tôn nhan lục-bát-ba-câu

• ba câu nghĩ cũng hơi nhiều

mần hai câu rưỡi thử liều hòa âm cù thằng câm…

•

thâm u cu gáy hột cườm hồng lê nay đã chín hườm chúng em

đừng nói thêm!!!

• thèm gieo cái chữ lên cồn

lau thưa phơ phất cái hồn âm dương thấm cái sương…

truy hoài ■ 135

• phương đông cồng đất chiêng trời lồng ngôn lộng ngữ chôn lời trong câu hú cái mau!!! • đau đau đáu đáu đù đù mai dù ngáp gió trăng lu cũng dòm hõm hòm hom… • mòm mom móm mõm tuyệt vời sáo làm sương chết kêu trời bấy nay hu! quá cay… • lay mù sương động mường su động ba ngàn cõi âm u trong hồn lá! quá ồn…

136 ■ truy hoài

• cồn lay lắt gió tam thiên

em đi dấu sắc dấu huyền bơ vơ bơ cơ lơ!!!

•

thơ mần ấm ớ cho vui vùi sinh dập tử lau chùi mênh mông

chủ cái không!!!

• ông trời bà đất rất…dai

thành ra rất dẻo khi hai trong…một thâm cái hột…

5/2005

truy hoài ■ 137

■

… Lục Bát Ba Câu đứng hẳn về truyền thống cả hình thức lẫn nội dung. Lược bỏ bớt những bài lặp lại ý thì đây đúng là những bài thơ lời ngắn mà ý sâu, bàng bạc hồn dân tộc hòa triết lý của Tam giáo: Khổng–Lão–Phật. Đọc thơ anh, nếu không có vốn hiểu biết tối thiểu về ba tôn giáo ấy thì e rằng khó cảm nhận được cuộc rong chơi tư tưởng đầy tham vọng thu nhiếp mười phương của một con người siêu thực như anh… Bùi Nghi Trang (Nguyễn Tôn Nhan – ba câu lục bát sắc không giữa đời, Thơ của bạn tôi, NXB Thanh Niên, 2000, trang 141)

138 ■ truy hoài

■

… Nguyễn Tôn Nhan đã đi sâu vào đạo thể trong

thơ và cùng thơ trong cõi này là để chơi hoang, chơi hoang như Sartre đã nôn mửa, đã quá nhàm chán với cái thế giới quá tự nhiên như…cái thế giới quá mệt mỏi và ù lì, bệnh hoạn, và đầy hơi vật chất tầm phào, văn minh chết tiệt…!

… Lục Bát Ba Câu của anh như một tâm tình và thể điệu gì rất quí của một con chim lạ về hót giữa đời với một giọng hót của lịch sử, của một con người từng hiện diện từng có mặt trong mọi chiều sâu của núi sông u hiển của nước non dân tộc Việt đầy thảm họa và vang vang giọng hót ngàn năm nối tiếp trên dòng thời gian bất tận… Trần Tuấn Kiệt

(Nguyễn Tôn Nhan và ẩn ngữ của thơ, Tạp chí Thơ, số mùa xuân 2002)

truy hoài ■ 139

■

… Thi tập Lục Bát Ba Câu của Nguyễn Tôn Nhan, trước hết đó không phải là tựa đề, mà đó chỉ là tên gọi của một thể thơ. Và từng mảng ba câu cũng không phải là bài thơ theo nghĩa thông thường, có thể gọi là những đoản-khúc-thi hay những ode-của-Nguyễn-Tôn-Nhan. Từng mảng từng mảng nó như tấm áo bách nạp của Thiền sư. Nó khước từ mọi phê phán thiện–ác, hay–dở. Âm điệu du dương chỉ là sự đánh lừa thính giác. Thơ là ngôn ngữ của trầm mặc, của Thiền ngữ, của hư không tĩnh mịch, của tấc đất cơ nhọc hiếm hoi. Thơ Nguyễn Tôn Nhan không để ngâm mà để ngẫm. Mỗi đoản khúc như là một hí lộng khệnh khạng, nhưng cười cợt ai?

140 ■ truy hoài

Không! Thơ ấy không bỡn cợt ai ngoài chính Tự thân và Tự nhiên. Nó sẽ vô duyên nếu như những ai suy cầu ở đó những câu thơ mượt mà tình tứ, những thi ảnh lung linh bóng bẩy. Những đoản-thi-ba-câu không đề đã tiếp cận đến cõi nhiệm mật uyên nguyên của Hóa công. Hiểu như vậy mới thấy dụng ý của Nguyễn Tôn Nhan khi mượn câu Thi đáo vô đề thị hóa công của Viên Mai đặt ở đầu tập Lục Bát Ba Câu có thể coi như Thay lời tựa vậy… Mịch La Phong

(Lục Bát Ba Câu – Thi và Ngôn, Tạp chí Thơ, số mùa thu 2004)

truy hoài ■ 141

■

… theo tôi, có thể Nhan lấy cảm hứng từ Dịch học. Ba câu, có thể gợi hứng từ Tam Tài (Thiên, Địa, Nhân) chăng? Con Người “đánh đu” với Trời, Đất? Câu lục cuối cùng trong ba câu, lơ lửng, khép hờ, rồi mở ra những phương trời ảo ngôn diệu ngữ khác, máy động tâm thức người đọc, có thể vọng âm thêm ba câu tiếp, và cứ thế, vọng âm…Với tôi, thơ Nguyễn Tôn Nhan, tuy tác phẩm chưa nhiều như phần biên khảo dịch thuật, nhưng điều đáng quí là cốt cách Thi Sĩ, tâm thức sáng tạo, cõi Thơ của Nhan đã có riêng một khoảng trời, trong vắt, thủy chung… Nguyễn Lương Vỵ

142 ■ truy hoài

■ … Ngưng ở câu-lục dễ gây cảm giác khó chịu, thiếu thốn, muốn phá bung trạng huống trì trệ để quay về với quán tính câu-bát cân bằng viên mãn. Nhưng có đọc trọn vẹn thi tập Lục-bát-ba-câu của Nguyễn Tôn Nhan mới thấy công phu hàm dưỡng thậm thâm khi ông đoạn diệt ngay câu-lục.

Câu-lục trong lục-bát-ba-câu không phải là điểm dừng khơi gợi cho thiên hạ tự tiện điền thêm một câu-bát-ngát thừa thãi nào nữa mà đó là

câu–kết, câu–chấm hết, câu–tiếp cận chân lý, câu–chân lý, câu–công án, câu–cắt đứt mọi vọng tưởng, câu–dồn vào ải lộ buộc lòng phải đáo bỉ ngạn.

Nguyễn Tiên Yên

truy hoài ■ 143

■ … Nguyễn Tôn Nhan đã sáng tạo ra một dòng thơ ba câu như một ẩn mặc thăng trầm trong cái cốt lõi huyền diệu, ngàn năm mới siêu thoát một lần.

… Đã từng bước đi trong ngõ sáng hóa, lập thuyết cho thơ, nhưng cuối cùng qua ba giai đoạn thơ của Nguyễn Tôn Nhan, anh lại nhập thể hồn Việt vào bản chất thơ lục bát ba câu, mà tôi tạm gọi là sấm thi. Bước qua giai đoạn ẩn dụ, Nguyễn Tôn Nhan đã như một lão Trang Chu lẩn thẩn bước vội trên nét vạch của Hà Đồ Lạc Thư, đưa thơ ba câu trở thành một thừa truyền, khoác vai dịu ngọt với những câu thơ của một Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, tiên đoán vận mệnh 500 năm trước và 500 năm sau. Hay một Nostradamus, lập dựng sự diệu kỳ không ai hiểu nổi, ảnh hưởng cả một vùng trời phương Tây… Ngô Nguyên Nghiễm

144 ■ truy hoài

■ Nguyễn Lương Vỵ Cuối năm nhớ Nguyễn Tôn Nhan

Bồng bềnh bồng bềnh như u mộng ảnh Đêm cuối năm sóng sánh một trời thơ

Chữ biệt tích ý biệt tăm quá lạnh Nhớ bạn hiền ngồi độc ẩm bơ vơ

Tay gõ phím vu vơ chờ tiếng vọng

Tiếng cười năm xưa giọng nói vang trầm Hất mái tóc nhắc Lão Đam lồng lộng

Đạo khả Đạo…phiêu bồng cao hứng ngâm

Thi khả Thi…cười khì em quá mượt Quá huyền vi say khướt nụ xuân thì

Giọt khuya thấm rầm rì đầy ơn phước Thơ cũng say mèm vì em đã đi

truy hoài ■ 145

Thánh Ca rất xanh dưới trời Tượng Số Lá tương tư tự vẫn dưới chân đồi Thi sĩ để tang cùng mây vạn cổ Rồi trầm mình trong huyệt mộ mồ côi Tay gõ phím tìm nhau nơi đất lạ Mà trời rất quen Lục Bát Ba Câu Câu lục cuối nhẹ thênh mà buốt quá Khều cái mênh mông sấm động gió đau Tiếng chuông trên đồi xưa nở tím ngát Bóng mây điên kia trổ nhạc khóc òa Ta uống thêm một ly nghe âm ngất Nghe đá rền đỏ mắt hát bi ca Hãy dựng sẵn ngôi nhà mây Ngu Cốc Chờ ta về cùng đọc thơ huyền âm Lạnh lạnh lạnh trầm trầm trầm tán dóc Huyền chi hựu huyền nhậu với sương câm…

12/2011

146 ■ truy hoài

■ Đặng Tấn Tới

Ngàn Mây tặng Nguyễn Tôn Nhan

Trắng trưa trời cố quận Bước qua, lòng sang đâu Thấy nhau làn mây chuyển Ánh lộng nước không mầu.

truy hoài ■ 147

NGUYỄN TÔN NHAN

Sinh năm 1948 tại Bắc Việt Nam. Trưởng thành tại Nam Việt Nam. Trước 1975, sáng tác thơ văn. Sau 1975, nghiên cứu văn học cổ điển Trung Quốc. Về cõi Tịnh độ đầu năm 2011.

Trước tác chủ yếu

• Kinh Lễ • Liệt Tử – Xung hư chân kinh • Trang Tử – Nam hoa kinh • Từ điển Thành ngữ Điển tích Trung Quốc • Từ điển Văn học Cổ điển Trung Quốc • Từ điển Hán Việt – Văn ngôn dẫn chứng • Bách khoa thư Văn hóa Cổ điển Trung Quốc • Nho giáo Trung Quốc • Hoài Nam Tử – Cuộc đời, tư tưởng và toàn văn

Hoài Nam Hồng Liệt

L ục-bát-ba-câu NGUYỄN TÔN NHAN

■

NHÀ XUẤT BẢN VĂN HÓA VĂN NGHỆ

88–90 Ký Con, P. Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp. HCM ĐT: (08) 38216009 – 39142419

Fax: (08) 39142890 Email: [email protected]

[email protected] Website: nxbvanhoavannghe.org.vn

Chịu trách nhiệm xuất bản: Huỳnh Thị Xuân Hạnh Biên tập: Thanh Phượng Sửa bản in: An & Phát

Trình bày và bìa: Gia đình Tác giả

In lần thứ nhất. Số lượng 500 cuốn, khổ 13x19cm. Tại Xí nghiệp in Fahasa, 774 Trường Chinh, Q. Tân Bình, Tp. HCM. Số đăng ký KHXB: 1181–2012/CXB/05–65/VHVN. Quyết định xuất bản số: 296/QĐ–NXBVHVN ngày 11/10/2012. In xong và nộp lưu chiểu Quý IV năm 2012.

Documents

lục-bát-ba-câu...bao nhiêu xương máu đỏ lòm chưa bưa không chiều nhiều lúc vẫn mưa. lục-bát-ba-câu 11 • tương lai quá khứ trong tay muốn rung chẳng