16
ldka;djka lshkafka l=ulao@ ye¢kaùu —Y%S ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@˜ hkak wOHhkhka ;syla yryd ixys¢hdj ms<sn| Y%S ,xldfõ ldka;djkaf.a y~.Eu bÈßm;a lrkakd jQ jd¾;djls' ixys¢hd hdka;%Kh ;=< m%;sm;a;s yd ;SrK .ekSfï uÜgïj,§ ldka;djkaf.a y~ wka;¾.%yKh lr.ekSu l,d;=rlska isÿjkakls' ia;%S mqreI iudcNdjh ms<sn| ixfõ§;ajh wE|d .ksñka yd ixys¢hdjg m%fõYhla we;=<;a lrñka ixys¢hd hdka;%Khg Okd;aulj n,mEï lsÍfuys ,d ldka;djkaf.a oelau fhdod.kafka flfiao hkak ms<sn|j fuu jd¾;dj úiska fmkajd foa' ixys ¢hdj hka k rdcH" m% cdjka yd úúO ;ks mq oa .,hka úis ka fjkia fjkia wdldrhka g jgydf.k we;' flfia fj;;a th fmdÿ wdldrfhka my; mßÈ y÷kd.; yels h( ixys ¢hdj hkq oejeka ; yd mq ¿,a f,i me;s reKq udkj ys ñlï W,a ,x>Khka f.ka miq j in|;d f.dvke.S u fyda kej; f.dvke.S u iïnka Oj odhl jk ixlS ¾K hdka ;% K ud,djls ' th ;ks mq oa .,hs ka " mq oa .,hs ka w;r" iudc-foa Ymd,k yd wdh;ks l uÜgï w;r zis hq ïZ f,i iyNdjh iuÕ l= vd fyda úYa jdihla " f.!rjhla " w.kdlï yq judre- jla ke;s j fyda zoeäZ f,i wNs udkh m% ;s Ia Gdmkh" wdka ;S lrKfha yd fjkia fldg ie<lS ug Ndckh lrka kd jQ jHQ yd;a ul fya ;= ka yd úka È;hka kej;;a whs ;S ka orka kka yd mq rjeis hka f,i m;a ls Íu u; mokïj úia ;r l< yels h' fmda,a fiahs,aia" zixl%dka;sl hqla;sfha ixys¢hdj ms<sn| ia:dkh( ixl,am yd jerÈ ixl,amZ ICTJ m%fõYh https://www.ictj.org/sites/default/files/ ICTJ-Briefing-Paper-Reconciliation-TJ-2017.pdf

ldka;djka lshkafka [email protected]/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

ldka;djka lshkafka l=ulao@ye¢kaùu

—Y%S ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka

lshkafka l=ulao@˜ hkak wOHhkhka ;syla yryd

ixys¢hdj ms<sn| Y%S ,xldfõ ldka;djkaf.a y~.Eu

bÈßm;a lrkakd jQ jd¾;djls' ixys¢hd hdka;%Kh

;=< m%;sm;a;s yd ;SrK .ekSfï uÜgïj,§

ldka;djkaf.a y~ wka;¾.%yKh lr.ekSu

l,d;=rlska isÿjkakls' ia;%S mqreI iudcNdjh

ms<sn| ixfõ§;ajh wE|d .ksñka yd ixys¢hdjg

m%fõYhla we;=<;a lrñka ixys¢hd hdka;%Khg

Okd;aulj n,mEï lsÍfuys ,d ldka;djkaf.a

oelau fhdod.kafka flfiao hkak ms<sn|j fuu

jd¾;dj úiska fmkajd foa'

ixys¢hdj hkak rdcH" m%cdjka yd úúO ;ks mqoa.,hka úiska fjkia fjkia wdldrhkag jgydf.k we;' flfiafj;;a th fmdÿ wdldrfhka my; mßÈ y÷kd.; yelsh( ixys¢hdj hkq oejeka; yd mq¿,a f,i me;sreKq udkj ysñlï W,a,x>Khkaf.ka miqj in|;d f.dvke.Su fyda kej; f.dvke.Su iïnkaOj odhl jk ixlS¾K hdka;%K ud,djls' th ;ks mqoa.,hska" mqoa.,hska w;r" iudc-foaYmd,k yd wdh;ksl uÜgï w;r zishqïZ f,i iyNdjh iuÕ l=vd fyda úYajdihla" f.!rjhla" w.kdlï yqjudre-jla ke;sj fyda zoeäZ f,i wNsudkh m%;sIaGdmkh" wdka;SlrKfha yd fjkiafldg ie<lSug Ndckh lrkakd jQ jHQyd;aul fya;=ka yd úkaÈ;hka kej;;a whs;Ska orkakka yd mqrjeishka f,i m;alsÍu u; mokïj úia;r l< yelsh'

fmda,a fiahs,aia" zixl%dka;sl hqla;sfha ixys¢hdj ms<sn| ia:dkh( ixl,am yd jerÈ ixl,amZ ICTJ m%fõYh https://www.ictj.org/sites/default/files/

ICTJ-Briefing-Paper-Reconciliation-TJ-2017.pdf

Page 2: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

zfndfyda m¾fhaIlhka yd jD;a;Shfõ§ka ixys¢hdj olskqfha ks;H iduh i|yd w;HdjYH wx.hla' w;S;h iu. tlÕ;ajhg m;aùu iduh yd wkd.; in|;d f.dvke.Sug mQ¾j fldkafoaishla f,i i,lkq ,efí'Z

ud¾ákd *siap¾" zixl%dka;sl hqla;sh yd ixys¢hdj( kHdh yd m%dfhda.sl;ajh

ixys¢hdj yd iduh f.dvke.Su ie<lSfï§ úêu;a foaYmd,k úi÷ula ks¾udKh lsÍug w;HdjYH wx.hla f,i ìïuÜgfï isg iu:hla we;s lsÍu fyda my<-by< hdka;%Kh jeo.;a fõ' .egqïldÍ iudchka i|yd foaYmd,k úi÷ula iudcfha by< ia:rhka úiska fhdackd lr l%shd;aul lrk ,o zby<-my<Z hdka;%Kh" ìï uÜgfï Ôj;a jQ h:d¾:hka w,a,d .ekSug wfmdfydi;a fõ' tneúka" .egqï we;sùu je<elaùug;a zmy<-by< hdka;%Khla ixys¢hdj i|yd w;HdjYH hdka;%Khla f,i ie<fla' fuu wdf,dalh ;=< w;S;fha .egqïj,ska mSvdjg m;ajQ ldka;djkaf.a woyia i,ld ne,Su iy m%cdjka iu.s lsÍu iy iduh f.dvke.Sfï m%h;akhka ;=< Tjqkaf.a woyia we;=<;a lr .ekSu w;HdjYHh'

zfuh flfia fyda idlaId;a lr .ekSug" ldka;djkaf.a iyNd.S;ajh w;HdjYH fõ¦ iy uu fld<U jdhqiukh l< ldur ;=< isákd m%N+ ldka;djka muKla woyia fkdlrñ' uu ìïuÜgfï isák ldka;djka ms<sn|j woyia lrñ' ixys¢hdj ms<sn| fudkhï fyda l%shdud¾.hlg Tjqka we;=<;a úh hq;=h' Tjqka ñka jvd;a mSvdjg m;a jQ wh fj;s' fuh fyd¢ka bÈßhg f.k tAu bf.kSug yd Wmdhud¾. ilia lsÍu i|yd Tjqkaf.a odhl;ajh w;HdjYH fõ'Z

-rcdks pkaøfia.rï" ldka;d whs;sjdislï ms<sn| oñ< l%shdldßkshla-

rdcHfha ck.yKfhka yß wvlg jvd m%udKhl w;aoelSï m%;slafIam l<fyd;a lsis÷ ieliqula wLKav fyda id¾:l f,i ie,lsh fkdyelsh' zY%S ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO me;slvhka ms<sn|j i<ld n,ñka ldka;djkaf.a woyia ;lafiare lrhs' fuu jd¾;dj uÕska hqoaOh yd .egqï ms<sn| ldka;djkaf.a w;aoelSï iy Tjqkaf.a miq úmdl yd WmfoaYkh mokï lr.;a idlaIs i|yd m%fhdackj;a fuj,ulg wjYH f,aLkhla iïmdokh lrhs'

fuu jd¾;dj uÕska my; oelafjk m%Yakj,g ldka;djkaf.a w;aoelSï yryd ms<s;=re fiùug wfmalaId lrhs(

• ixys¢hdj hkq l=ulao@

• ixys¢hdj yd iduh f.dvke.Su w;r in|;djla ;sfío@

• ixys¢hdj yd wd.u w;r in|;djla ;sfío@

• ixys¢hdj yd ixl%dka;sl hqla;sh w;r in|;djla ;sfío@

isoaê wOHhk 30 lska iukaú; fuu jd¾:dj uE;l§ f*dal=ia ldka;d wdh;kh úiska isÿlrk ,o iïuqL idlÉPd weiqfrka iïmdokh lr we;' fuu wOHkfha tla mrud¾:hla jkafka ldka;djkag ixys¢hdj ms<sn|j ksoyiaj yd m%isoaêfha ish u;h bÈßm;a lsÍu yd tu u;hka rdcHfha m%;sm;a;s ;=<g wka;¾.%yKh lsÍug yelsoehs fidhdne,Suhs'

2

ldka;djka lshkafka l=ulao@

Page 3: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

isoaê wOHhkh iïnkaOj iïuqL idlÉPdjg n÷ka jQjkaf.a úúO;ajh iy;sl lsÍu

wOHhkh i|yd" ldka;djkaf.a y~ke.Sï ms<sn| úúO mrdihla we;=<;a lr.ekSu fmkakqï lsÍug ldka;djka ;syla wyUq f,i f;dard.kakd ,È' fuu ldka;djka jD;a;sh" wOHdmk miqìu" jhia" jd¾.sl;ajh u; mokïj wyUq f,i f;dard.kakd ,È' úúO miqìïj,ska ksfhdackh jk ldka;djkaf.a oelau jd¾;dj ;=< .%yKh lr.ekSu yryd úúO;ajh mj;ajd.ekSug iy;sl úh'

fuu wOHhkh my; oelafjk ldKavhkaf.ka iukaú; fõ(

• isxy, ldka;djka• oñ< ldka;djka• uqia,sï ldka;djka• ñY% jd¾.sl ldka;djka• l%shdldÍka • úoaj;=ka • úYajúoHd, YsIHfhla • foaYmd,k{hka • ckudOHfõ§ka • wka;¾cd;sl ixúOdkhl ksfhdað;fhla• jHjidhl wxYfha ksfhdað;fhla• rcfha ks<OdÍka • hqoaOfhka mSvdjg m;a ldka;d .Dyuq,slhka • yuqod jekaoUqjka yd • ysgmq ldka;d igkaldñfhla

ziuia;hla f,i ixys¢hdj ms<sn| Tjqkaf.a oelau yd ck.yk oelau yryd ldka;djka iudcfha ish ia:dkh flfiao hkak ms<sn| iúia;rd;aulj iduqysl woyia bÈßm;a lrhs' m%cd hdka;%Kh ;=< ldka;djka mfilg oeófï m%jK;dj yd .%dóhj isg md¾,sfïka;=j olajd m%;sm;a;s iïmdolhka yd ;SrK .kq,nkakka yryd mqreIhka ;ju;a isáknj ksYaÑ; fõ'Z

-Y%S ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu( zldka;djka lshkafka l=ulao@Z" 1 msgqj'

ixys¢hdj ms<sn| ldka;djkaf.a oelau

ixys¢hd hdka;%Kh ms<sn|j iïuqL idlÉPdjg Ndckh jQjkaf.a u;hka […] Okd;aul yd n,dfmdfrd;a;= iys; ish,af,a isg iDKd;aul yd ieliys;Ndjhg Èjhhs' Tjqka fndfydafofkla wjOdrKh lr isáfha ixys¢hdj bÈßhg f.khdfï ld¾hh i|yd j;auka rch flfrys Tjqkag úYd, n,dfmdfrd;a;= we;s njhs' tfy;a Tjqka jir .Kkdjla ;siafia fndfyda miqnEïj,g ,la ù we;s w;r" Tjqkaf.a iqNjd§ yeÕSï wjqiaiñka isàug th fya;= fõ'

ixys¢hdj ms<sn| l%shdj,shla isÿlrkafka flfiao@

fuys,d ixys¢hdfõ wruqK wjfndaO lr.ekSu w;HdjYH fõ' tA wkqj wd.u fyda ckjd¾.sl;ajh ms<sn|j ;elSulska f;drj ish¨ fokdg iudkj i<lkq ,nk iudchla ìyslsÍu ixys¢hdj uÕska W;aidy lrk nj mejish yelsh' ixys¢hd;aul

3

Page 4: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

jEhïj, id¾:l;ajh r|d mj;skqfha thg ;srir iduhla yd m%pKav;ajh h<s we;s ùu je,elaùug we;s yelshdj u;h' tneúka ;SrK .ekSfï l%shdj,sfha§ fukau tAjd wka;¾.%yKh lr.ekSfï§ o ia;%S mqreI iudcNdjh ms<sn| ixfõ§;djh w;HdjYH fõ' ixys¢hd l%shdj,shg wjHdc f,i odhl ùu i|yd ixys¢hdjg wod< ld¾hhkays kshe,S isákakka ia;%S mqreI iudcNdjh yd jd¾.sl;ajh ms<sn| ish tAldlD;suh wdl,am bj;a lr.ekSu w;HdjYHfhkau úh hq;=h'

iuia:hla f,i uq¿ iudchu ixys¢hd l%shdj,sfha ysñlu w;am;a lr.ekSu isÿúh hq;=h' th ixys¢hdj ;=<ska ;srir n,mEula we;s lsÍug iu;a fõ' tneúka" tneúka ixys¢hdj ms<sn| wdLHdkhg iudcfha ish¨ u fldgiaj, woyia wka;¾.;jk tlla úh hq;=h' ixys¢hd l%shdj,sh ms<sn| ixfõ§;djh yd wka;¾.%yKh jeälsÍu u; iudcfha ish¨ md¾Yajlrejka úiska Okd;aulj ,nd.;a yd l%shdl< ixys¢hdj ms<sn| cd;sl wdLHdkhla y÷kajd§ug yelsjkq we;' .egqfï uQ,drïNl idOlhka wduka;%Kh lsÍu i|yd fuu wdLHdkh ms<sn| iajNdjhla ;jÿrg;a b,lal.; l< hq;=h' tneúka" ish¨ u Y%S ,dxlsslhka iudkj we;=¿ lsÍug W;aidylsÍug yd cd;sjd§ ,eÈhdjka rys;j wka;¾.; lrñka th ilia úh hq;=h'

z.egqu i|yd fndfyda fya;= ;snqK w;r fuu fya;=kaf.ka iuyrla ;ju;a y÷kdf.k ke;' th wdrïN jQfha ñksiqkag fjkiaj ie,lSu yd udkqIsl;aj fkdi<ld yeÍu ksidh' iEu wfhl=gu whs;sjdislï ;sìh hq;=h ^Ôú;hg" hdug Bug" wd.ug" NdIdjg" foaYmd,khg wdÈh&' iEu flfkl=u Y%S ,dxlslfhl= f,i ie,lsh hq;=h'Z

-ysgmq isxy, ldka;d igkaldñfhla-

cd;sl wdLHdkhg ;ksmqoa., yd m%cd wdLHdkhka o wka;¾.; lsÍug i<ld ne,sh hq;= w;r ish¨ fokdgu ;udf.a l;dkaor wid i<ld n,d tAjd wka;¾.;l< njla yeÕS hd hq;=h' fï iïnkaOfhka ish¨ m%cdjkaf.a wd.ñl kdhlhska iuÕ l%shdlr Tjqkaf.a woyia wka;¾.; lr.ekSuo jeo.;a fõ'

zixys¢hdj ms<sn| l%shdj,shla wdrïN lsÍu i|yd cd;sl wdLHdkhla ilia lsÍug wmg wjYH fõ' th ilia lsÍu fyd| yoj;la yd újD; ukila we;s lSmfofkl= úiska isÿl< hq;= w;r Tjqka wod< uQ,drïNl idOlhka wduka;%Kh lrñka m%cdjka tlaj f.k tAfï jeo.;aul wjfndaO jk¦ Tjqkag hful= fyda wruqo,a imhkjdh hkak u; fkdj th rg ;=< wjHdc wjYH;djlah hk wjfndaOh Tjqka ;=< ;sìh hq;=h'Z

-f*aßh,a wIafrd*a" foaYmd,k{fhla-

ixys¢hdj ms<sn| Y=Njdoh i|yd ldka;djkaf.a fya;=ka

fuu wOHhkh i|yd iïuqL idlÉPdjg ,lal< ldka;djka- f.ka iuyrla j;auka rchg ixys¢hdj ms<sn| Y=Njd§ yeÕSula we;s ksid th ixys¢hdj we;slsÍug lghq;= lrkq we;s njg woyia m<lrk ,È' jd¾.sl yd cd;sjd§ tÈßjdÈlï kj;doeóu iïnkaOfhka rfÜ j¾;udk mßmd,khgo m%Yxid lr we;'

4

ldka;djka lshkafka l=ulao@

Page 5: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

ixys¢hdj idlaId;a lr.ekSu i|yd Okd;aul odhl;ajh ,ndÈh yels idOlhla f,i ixialD;Ska mqrd mj;sk iudklïo i|yka lr we;'

ikakoaO .egqïys wjidkho ish¨ cd;Ska úiska N=la;s ú¢k iykhla f.k tk ,È' fuh ixys¢hdj myiqlsÍug Okd;aul idOlhla f,i ie<fla' tmuKla fkdj" mYapd;a hqo ikao¾Nh ;=< m%cdjka yryd iduh m%j¾Okh lsÍfï ck;djf.a wNs,dih i|yd myiqlï imhd we;'

ixys¢hdj ms<sn| ieliys;Ndjh i|yd ldka;djkaf.a fya;=

úfYaIfhkau Y%S ,xldfõ fuu mYapd;a hqo iuh ;=< ixys¢hdj hk moh iïnkaOfhka uu wmyeÈ,s;djlska isáñ' we;eï ck fldgiaj, oYl .Kkdjla ;siafia jHQyd;aul wiudk;djka ms<sn| ft;sydisl ikao¾Nh ie<ls,a,g .ekSfï§ tu mdßNdIs;hka Ndú; lrk wdldrh ud yg ieliys; fõ' fuu mofhka úm;g m;a ck;djg iudj §ug" iu.s ikaOdkùug yd bka bÈßhg .uka lsÍug woyia lrk nj fmfka' tfy;a fï iïnkaOfhka bÈßhg hdug w;S;fha jQ ish¨ foa i|yd j.ùu yd hqla;sh ;ju;a fldfyao@

-ir,d tïudkqfj,a" uv,mqfõ ixj¾Okh ms<sn| jD;a;shfõ§kshla-

ixys¢hdj bÈßhg f.khdfï jevlghq;= ms<sn|j rch úiska wkq.ukh lrk ,o Wmdhud¾. ms<sn| úksúoNdjh ms<sn| ldka;djka fkdi<ld yeÍu .ek ie<ls,su;a úh' wOHhkh uÕska wkdjrKh lrkqfha ldka;djka olsk wdldrhg úksúoNdjhla fkdue;sùu fuys ndOlhla njhs" ixys¢hdj iïnkaO l%shdldrlï l%shdjg kexùu ;=<ska ck;djf.a m%fõYh yd tA iïnkaOj lghq;= lsÍu i|yd rdcHfha j.ùu jvd;a jeälsÍug rdcH úiska wjYH wdrïNh .ekSu yryd fuh ch.; yelsjkq we;" tjka j.ùu ;jÿrg;a rdcH uÕska w;a;fkdau;sl l%shdjka je<elaùug yd ck;djf.a iÔù h:d¾:hkag m%;spdr olajk ixys¢hd hdka;%Khla ks¾udKh lsÍu i|yd rdcH n,.kajkq we;'

mj;akd ixys¢hd hdka;%Kh ms<sn| iDKd;aul yeÕSï we;slrk idOlhla f,i È.ska È.gu mej;=Kq foaYmd,ksl Wmdhud¾.hka fya;= jQ nj we;eï ldka;djka fmkajd foa' wOHhkh i|yd

iïuqL idlÉPdjg ,lal< we;eï ldka;djka m%ldY lf<a tjeks foaYmd,ksl Wmdhud¾.hka i|yd ckj¾.hka mqrd isák foaYmd,k l%shdldÍka jrolrejka jk njhs" ;jÿrg;a i|yka jQfha" we;eï jd¾.sl .egqï m%cdjka w;r we;sùu i|yd tu foaYmd,ksl Wmdhud¾.hka fya;=jQ njhs" ikakoaO .egqï wjika jQjo tjeks l%shd isÿlsÍfï yelshdj ia;%Ska flfrys ie<ls,su;aùu i|yd m%Odk fya;=jla fõ'

rdcH yd iudch w;r w¾:j;a iïnkaO;djla fkdue;s nj ldka;djka úiska ksÍlaIKh lrhs" idudkHfhka ldka;djka" iq¿;rhka yd ìï uÜgfï isák ck;dj ;SrK.ekSfï l%shdj,sfhka neyer lrkq ,nk w;r th ixys¢hd l%shdoduh flfrys wys;lr f,i n,mdhs' Y%S ,xldfõ ckyKfhka 52] ldka;djka jQjo .ïiNd uÜgfï isg md¾,sfïka;=j olajd ;SrK .ekSfï ;k;=re orkqfha m%;sm;a;s ;SrKh lrk uÜgfï isák m%Odk jYfhkau mqreIhka úisks'

ldka;djka iïnkaOfhka jk ia;%S mqreI iudcNdjh ms<sn| wkaO úOdkhka yd m%Odk m%jdyh ;=< ia;%S mqreI iudcNdjh ms<sn| fkd;elSu u; th ixys¢hd l%shdoduhg iDKd;aulj n,mEï t,a,lr we;'

iïuqL idlÉPdjg n÷ka jQ we;euqka m%ldY lf<a" ixys¢hdj ms<sn| iuia: Ndrh iq¿;rhka úiska oeßh hq;=jk njg jk idudkH yeÕShdula we;sj we;s njhs" tjeks wdl,am w¾:dkaú; in|;djla fkdue;s ùu yd fodaIdfrdamKh lrk ixialD;shg odhl;ajhla olajhs' iudcfha ish¨ md¾Yajhka úiska ixys¢hd hdka;%Khg odhl fkdù tla tla f;dard.;a lKavdhula u; wod< nrmek megùu ksid th ixys¢hd l%shdoduhg ndOdjla f,i ie,fla' tneúka" nyq;r m%cdj iq¿;r m%cdjka fj; m%fõYùug yd ixys¢hd l%shdoduhg wjHdcj odhlù lghq;= lsÍu w;HdjYH fõ'

m%Odk jYfhka fld<U wdY%s; m%foaYj, nyq,j mokïj isák m%;sm;a;s iïmdolhska yg ìïuÜgfï mj;sk Ôjudk h:d¾:hka ms<sn|j wjfndaOhla fkdue;sùuo i|yka úh' iïuqL idlPdjg n÷ka jQ we;eï wh fmkajd ÿkafka ÿkafka" m%;sm;a;s iïmdolhska úiska ìïuÜgfï isák ck;dj iuÕ lghq;= lsÍu i|yd m%udKj;a W;aidyhla f.k fkd;snqKq njhs' wOHkfha kshe¨ Kq ldka;djka wjOdrKh lf<a ;sridr iduhla f.dvke.Su i|yd iúia;rd;aul mq¿,a m%;sm;a;s w;HdjYH njhs'

5

Page 6: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

by;ska i|yka lr we;s i<ldne,Sï fya;=fjka we;eï ldka;djkaf.a u;h jQfha" ixys¢hdj <Õdlr.ekSu i|yd iudcfha ish¨ uÜgïj, wjHdc W;aidyhl meje;aula fkdue;s njhs'

zfld<U Èia;%slalfha m%;smQrKhkag m%fõYh we;s Èia;%sla uÜgfï ldka;d lKavdhï kdhlfhl= f,i" uu wdKavqj isÿlrkafka l=ulao hkak ms<sn|j - ixys¢hd ld¾hh isÿlrkafka flfiao@ th <Õdlr.ekSug Tjqka ie,iqï lrkafka l=ulao hkdÈh ms<sn| ;ju;a oekqj;aNdjhla fkdue;' fuh mßmQ¾K fkdfõ' ck;djg Wmfoia ,ndfok mdroDYH hdka;%Khla rch úiska l%shdjg kexúh hq;= w;r th bÈßhg mj;ajd.ekSu i|yd tu l%shdj,sh wkq.ukh l< yelsh'Z

- jdiqlS fchikal¾" uvl,mqfõ l%shdldßkshla -

ixys¢hdj yd ixl%dka;sl hqla;sh yd iduh f.dvke.Su w;r mj;akd in|;djh

ixl%dka;sl hqla;sh yd iduh f.dvke.Su iïnkaOj ixys¢hdjg iDcq in|;djla we;snj wOHhkhg iyNd.S jQ ish¨ u fokd ms<s.kakd ,È'

zixl%dka;sl hqla;sh w;alr .;yelafla ienE ixys¢hdj <Õdlr.kafka kï mu‚' m<uqj Tjqkag isÿjQfha l=ulao hkak wduka;%Kh lsÍfuka f;drj w;=reoykajQjka ms<sn|j ix;dmùu fyda urKhka ms<sn| fYdalùu ms<sn| fohla wmg ck;djf.ka wfmalaId l< fkdyelsh'Z

-WoHdks kjr;akï" hdmkh ldka;d ixj¾Ok ks<OdÍ-

m%;spdr oelajQ ldka;djka ;sylf.ka úis kjhlau i|yka lf<a ixys¢hdfõ yd ixl%dka;sl hqla;sfha iajNdúl M,hla f,i iduh f.dvke.Su ie,lsh yels njhs' oekg l%shd;aulfjñka mj;akd iduh f.dvke.Sfï l%shdldrlï ixys¢hdj ks¾udKh lsÍug w¾:dkaú; W;aidyhka wkq.ukh fkdl<fyd;a tAjd w¾:úrys; jk nj i|yka lrk ,È'

ixys¢hdj" ixl%dka;sl hqla;sh yd iduh f.dvke.Su w;r in|;djka we;slr.eksug jk Nsfhda.hka ms<sn|jo fuu wOHhkh yryd wkdjrKh lrhs' úi|d.; hq;= WNf;dafldaálhka my;ska oelafõ(

i) Y%S ,xldfõ ish¨ ck fldgia úiska lrk ,o b,a,Sïj,g wkql+, jk f,i Y%S ,xldj i|yd f;dard.; hq;= ixys¢hd l%shdodufha iajNdjh l=ulao@

zixys¢hdj yd iduh f.dv.ekSu w;r in|;djh cd;sjdoh weúiaiSu;a iuÕ yd kej; jßka jr ys;du;du ork W;aidyhka ksid ia:dms; lsÍug wmyiq ù ;sfí' iduh f.dvke.Su i|yd wka;¾jd¾.sl iyfhda.S;djh w;HdjYH fõ'Z

-ldka;d foaYmd,k{fhla-

ii) wka;¾-jd¾.sl iyfhda.S;djh fkdue;slu yd iduh f.dvke.Su flfrys n,mdk oafõY iy.; yeÕSï we;slsÍug n,mdk ys;du;d jk W;aidyhka j<lajd.kafka flfiao@

iii) fpdaokd t,a,lrk ,o wmrdOlrejkag tfrysj kvq mejÍfï wjYH;djh ms<sn|j .egqïldÍ woyia iuÕ iu:hlg m;ajkafka flfiao@

zixl%dka;sl hqla;sh fyd|hs' kuq;a udf.a u;h wkqj th wksjd¾h fkdfõ' t,aààÍh úiska mkak oukq ,enQ yd t,aààBh iïmQ¾Kfhka úkdY jQ miq ukakdrug kej; meñ‚ uqia,sï m%cdfõ idudðlfhl= f,i W;=f¾ uqia,sïjreka f,i ud yg lsj yelafla wm w;aú¢ foa iïnkaOj ixl%dka;sl hqla;sh ms<sn|j lsis÷ wfmalaIdjla wmg fkdue;s njhs' wm th n,dfmdfrd;a;= jkafkaj;a ke;’ udf.a m%cdjf.a oDIaá fldaKfhka ixl%dka;sl hqla;sh hkq /já,a,ls' j.lsj hq;af;a ljqo@ th ,nd fokafka ljqo@ Tjqkag l< yelafla l=ulao@Z

-cekQßhd fn.ï" ukakdrfï ixj¾Ok jD;a;Shfõ§kshla-

iv) fou< B,dï úuqla;s fldá ixúOdkh úiska uqia,sï m%cdjg tfrysj isÿl< l=ßrelï yuqfõ jqjo" W;=re yd kf.kysr m<d;aj, uqia,sï m%cdj ixys¢hd l%shdodufhka bj;alsÍu iïnkaOfhka .g¨ úi£u i|yd lghq;= lrkafka flfiao@

zY%S ,xldj ;=< isxy, yd oñ< m%cdjka w;r wd;;sh ixys¢hdj ms<sn| l;sldjg flakaø.; ù we;s w;r iuyr wjia:dj,§" th wfkl=;a m%cdjka w;r yd ie,lsh hq;= uqia,sï m%cdjka w;r jk wd;;Skaf.ka wE;aù ;sfí'Z

-kS;s YsIH" uqia,sï" fld<U-

6

ldka;djka lshkafka l=ulao@

Page 7: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

v) yuqod Nghskaf.a mjq,aj,g yd yuqod jekaoUqjkag idOdrKh bgqlrkafka flfiao@

zwmg wysñ jQ foa foi wdmiq yeÍ ne,Sfï§" wmg l=uk fyda hqla;shla ,enqfKao hkak m%Yak iy.; fõ' yuqod Nghska yd yuqod jekaoUqjka ms<sn|j l;d lr Wmydr olajkq ,nk wjia:dj,g WodyrK ;sfí’ flfiafj;;a" fuu W;aij fkdue;skï ñksiqkag yuqod Nghska fyda yuqod jekaoUqjka ms<sn|j u;lhla ke;' isxy, mqj;am;aj,g wmj u;l ;sfnkafka i;slhala muKhs¦ tfy;a fuh wmg Ôú;h mqrdu jk w;aoelSuls' ÿlaú¢k" ñh.sh fyda jekaoUqjka njg m;aù isák wh i|yd hïlsis jkaÈ f.ùula fyda hqla;shla ;sfíoehs uu ielhla fõ'Z

-yuqod jekaoUqjla" l=reKE.,-

zldka;djla jekaoUqjla jQ miq wehg ish¨ foau wysñ fõ' jekaoUqjlf.a whs;sjdislï iy;sl l<hq;= w;r wehf.a wd;au úYajdih jeäÈhqKq l< hq;=h’ tfiau udkisl wjYH;d iuÕ lghq;= lsÍug ufkda WmfoaYkho wjYH fõ' Tjqkag oeä mdvqjla isÿ ù we;s w;r Tjqkaf.a Ôú; h:d ;;ajhg f.k taug wjYH fõ'Z

-YS,d r;akdhl" úOdhl wOHlaI - rcrg m%cd flakaøh-

ixys¢hdj yd ixj¾Okh w;r we;s in|;djh

ixys¢hdj iuÕ ixj¾Okhg iDcq in|;djla we;aoehs m%;spdr oelajQjkag ksYaÑ;;djla fkd;sì‚' ixys¢hdj yd ixj¾Okh w;r in|;djla f.dvke.+jka wjOdrKh lf<a ixj¾Okh yqÿ há;, jHQyh ixj¾Okh lrk njhs' tfiau" úúO wjia:djka i|yd fjkiaùug ck;djg yelshdjla wjYH fiau tu ixj¾Okhg wdl,amuh fjkilao wjYH nj wjOdrKh lrk ,È'

zm%cd lghq;=j, ksr; ù isák yd th È.gu isÿlrf.k hk mqoa.,fhl= jYfhka wm ish¨ fokd tlg tlaj isákjd kï wmg wdl,amhka mjd fjkia l< yels njhs'Z

-kS¾;s ;kQcd" m%cd ixj¾Ok l%shdldßkshla" yïnkaf;dg-

zixj¾Ok jD;a;slhska ixj¾Okh ms<sn|j l;d lrk úg Tjqka úiska zuDÿ ixrplZ tkï( hemSu" ia:djrNdjh" ;srirNdjh" bjiSu" m%;Hia;sÓh yd j.ùu hkdÈh ms<sn|j wjOdrKh lrhs' fï yeufohlau ixj¾Okfha ienE w¾:hg w;HdjYH fõ' fmr ;snQ wdKavqj isÿl< je/oao fuhhs' Tjqka ir,j is;=fõ mdrj,a yd mdi,a ye£fuka hqoaOfhka we;s jQ ;=jd, iqjl< yels njhs tfy;a th tfia fkdùh'Z

-rcfha fcHIaG ks,Odßfhla" uvl,mqj-

ixys¢hdj ;=< wd.fï N+ñldj

zwd.ug wh;a ́ kEu ld¾hNdrhla wd.fï w;HdjYH foa u; mokï fõ' fuh yeuúgu isÿ fkdfõ' ixys¢hd l%shj,shg ydkslrk uQ,O¾ujd§ka isàu fuys§ uq,sl fõ'Z

-uydpd¾h Yd¾hd ialdksj,a" fld<U úYajúoHd,h-

we;eï m%;spdr oelajQjka i|yka lr isáfha wd.ug ixys¢hdjg wod<j N+ñldjla ksrEmKh lsÍug we;s njhs' flfiafj;;a" fndfyda fofkla Bg úreoaO fjñka olajd isáfha ixys¢hdjg wod<j wd.u Ndú; lsßfï hï ydkshla we;s njhs'

m%;spdr oelajQjkaf.ka iuyrla oeä u;OdÍ yeÕSï ms<sn|j ie<ls,su;a úh' fuh ckj¾.hka w;r wúYajdih yd m%;s>;sl;djka i|yd odhl ùula f,i y÷kd.kakd ,È' ixys¢hd l%shdoduh ;=< wd.u ksjerÈ f,i Ndú; lsÍu úúO lKavdhï w;r iudklï wjOdrKh lsÍug odhl úh hq;= w;r ixys¢hd l%shdoduh i|yd wdOdr lsÍu" m%dfhda.slj wd.ñl fjkialï mYapd;a hqo ikao¾Nh ;=< .egqï we;slsÍug fya;= ù ;sfí'

ldka;djka m%ldY lf<a wd.u Ndú; lrkqfha úfYaIfhkau hï wd.ula ;j;a wd.ulg jvd Wiia hehs fmkakqï lsÍfï ldrKh i|yd njhs' tjeks m%fõYhka" wd.ñl fn§ïj,g odhl úh yels w;r hqoaOfhka miqj h<s f.dvke.Sug fmdrnÈñka isák rgg iDKd;aulj n,mdkq we;'

7

Page 8: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

zfuu l%shdj,sfha§ wd.fï ld¾hNdrh¦ th yeisrùug ;rula wmyiq fohls' th Wmldrj;a úh yelsh' tfy;a úl,amhla f,i th iuia; l%shdj,shgu ndOdúh yelsh' ixfõ§;djh m%Odk fõ' th b;d ixfõ§j yeisrjqjfyd;a th hym; i|yd Yla;shla úh yelsh'Z

-jdiqlS fchikal¾" uvl,mqfõ l%shdldßkshla-

wd.u ms<sn| fmdÿ wjfndaOh ;ksmqoa., yd fm!oa.,sl lafIa;%fha ;SrKh lsÍu i|yd rdcH wkque;sh yd m%uqL;ajh ,nd§u o~qjï §ulg jvd isÿl< hq;=h' flfiafj;;a ldka;djka olajd isáfha( zwm bÈßhg hkúg wd.u w;ayeßh fkdyels njhs' Y%S ,dxlslhkag oeä ixialD;sl uQ,hka we;s w;r wd.u fndfyda whf.a Ôjk rgdfõ fldgils' Bg wu;rj" wd.ñl ksoyi yd iudkd;au;djh ;yjqre lsÍu ixys¢hdjg w;HdjYH fõ' jd¾.sl;ajh yd NdIdj u; wd.u hkak fndfydaúg fkdfmkS ;sfnk udkhla úh yelsh'Z

-foaYmd,k{fhla-

iuyreka úiska wd.fï wjYH;djh wjOdrKh lr we;s w;r ixysÈhdfõ rcfha ks, m%h;akfha§ w.u Ndú; fkdl< hq;= nj m%ldY lr we;' wjOdrKh l< u;hla jQfha iudcfha tluq;=nj ke;slsÍug wd.u foaYmd,kSlrKh lsÍu wmrdOhla njg m;al< hq;= njhs'

zwd.u jeo.;a jk w;r th fmdÿ ldrKhla fkdj fm!oa.,sl ldrKhla úh hq;=h' tfyhska ixys¢hd l%shdodufha§ thg m%uqL;ajh Èh hq;=hehs uu ks¾foaY fkdlrñ' wjOdkh Èh hq;af;a wd.ñl ixfõ§;djgh" flfiafj;;a" tuksid ñksiqkag jrola jk wdldrfhka Tjqka wkjOdkj bÈßhg hdu ixys¢hd l%shdoduh miqmig weooeóula jkq we;' tneúka ixfõ§j yd okqj;aj isáh hq;= w;r tfy;a ixys¢hd ixl,amh ;=<g wd.u wêlj f.k fkdhd hq;=h'Z

-cekQßhd fn.ï" ukakdru ixj¾Ok jD;a;Shfõ§kshla-

we;eï m%;spdr oelajQjka i|yka lrk u;h jkafka" wd.ula wkq.ukh lsÍfï leue;a; iodpdrd;aul yd wpdr O¾udkql+, uÕfmkajk mokula ñksiqkag

,ndfok iduldó Ôú;hl rduqjla f,i wd.u ie<lsh hq;= njhs' tneúka we;euqkaf.a oelau jkafka ;ks mqoa., yd iduqysl iduhla iuia; iudch ;=< l%ñlj ia:ms; lsÍug ;=vqfokq we;s njhs'

zixys¢hd l%shdodufha§ úúO ckj¾.hka yd m%cdjka tlsfkld w;r yqjudre jkúg tlsfkld ms<sn| Tjqkaf.a wjfndaOh tlsfkldf.a tAldlD;s ì| oeóug WmldÍ jkq we; - fjk;a iudÔh ks¾udK w;r fndfyda úg wd.u uÕska Yla;sh imhkq ,efí' fuh Tjqkaf.a nqoaêfYdaOkh i|yd bjy,ajkq we;'Z

-WoHdkS kjr;akï" hdmkfha ldka;d ixj¾Ok ks<OdÍ-

m%cdjka úiska wd.ñl W;aij Ndú; lsÍu yryd tlsfkld w;rg .uka lrñka iduldó in|;djla f.dvkÕd .ekSug lghq;= l< wjia:djkag WodyrK ;sfí' tjeks tla WodyrKhla jkafka we;eï f;dard.;a Èkj, yskaÿ fldaú,aj, fldä tiùug uvl,mqfõ uqia,sï m%cdjg wdrdOkd fhduq ùuhs' flfiafj;;a" fuu Ndú;djka m%cdjka oaú;ajh w;frys msÍySug m;ajkafka hqo .egqïj,g wod< tÈßjdÈlï ksid jk w;r yd uqia,sï m%cdj w;r oeäj jHdma; jQ wd.ñl w¾:ksrEmKj,g wod<j fjk;a m%cdjka iuÕ ñY%ùfï ksoyi Tjqkaf.ka j<lajd,Su;a iuÕh'

we;eï ldka;djka i|yka lr isáfha by<-my< rdcH werUqula yryd n,d;aul lsÍulg jvd m%cdjkaf.a W;aidyhka yryd werUqula f,i wd.u hkak ixys¢hdj Wfoid Ndú; l< yels fohla njhs'

zud fm!oa.,slj wd.ñl kdhlhska by<ska is;kafka ke;' flfiafj;;a" oeä lïmkhg m;a jQ fndfyda mqoa.,hkaf.a r|d meje;au yd iqjùu i|yd Tjqkaf.a weoys,a, u; hefmk nj uu oksñ' fuh i|yka lr.; hq;= w;r ñksiqka thg leu;s jkafka kï wd.ug ixys¢hdj ;=< ksis ia:dkh ,nd Èh hq;=h'Z

-Y%Ska irE¾" l%shdldßfhla-

8

ldka;djka lshkafka l=ulao@

Page 9: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

ixys¢hdj ;=< ldka;djkaf.a N+ñldjixys¢hdj ;=< ldka;dj jeo.;a N+ñldjla ksrEmKh l,hq;= nj wOHkfha ish¨ fokdu ms<s.;a ldrKhls' ixys¢hdj bÈßhg f.khdfï ldka;djkaf.a úfYaIs; ohl;ajh f,i ldka;djkaf.a YlH;djka m%j¾Okh we;euqka úiska biau;= l< w;r we;eï m%;spdr oelajQjka i|yka lr isáfha ldka;djkag th whs;shla f,i odhlùug yd ia;%Ska ck.Kh ;=< iudk uÜgñka we;sksid iudk whs;Ska ,ndÈh hq;= njhs'

zldka;djkag buy;a jQ fõokd ord isàug yd Bg by<ska ke.S isàug yelshdj we;' Tjqkao kdhl;aj pß; i|yd /f.k hd yels lKavdhuls' ish Ôú;fha iEu ;;amrhlu ldka;djka iudcfha úúO N+ñldjka ksrEmKh lr;s' tA yd iudkju" ixys¢hd hdka;%Kfhao wehg N+ñldjla ksrEmKh l< yelsh'Z

-u,a,jdrÉÑf.a p;=rdks risld" wOHlaI" Yla;s ldka;d ixúOdkh-

ldka;djka ixys¢hd l%shdoduhg odhl úh hq;= w;r ukaoh;a Wmhkakka yd .Dy uQ,slj fmdaIKh lrkakka f,i hk oaú;ajdldrfhkau ldka;djka úúO m%;sM, we;s lrñka hqouh ikao¾Nh ;=< n,mEug ,laù we;s njhs' fuu wOHhkh uÕska wkdjrKh lrkqfha ziEu ckfldgil mqrdu ffoksl moku u; fuu wNsfhda.hka yd yrU lrk ldka;d .Dyuq,slhska fndfyda m%udKhla isák w;r tuÕska Tjqkaf.a wjYH;d yd oelau ixys¢hd hdka;%Khg f.k tAfï wjYH;djla we;s njhs'

ixys¢hd l%shdj,sfha§ ldka;djka b;d jeo.;a N+ñldjla ksrEmKh lr;;a ldka;djkag Bg iyNd.S ùug bv i<id Èh yels hdka;%Khkag iïnkaOj wiu¾: ù ;sfí' ksoiqkla jYfhka" fjk;a ;SrK .ekSfï N+ñldj, fukau ixys¢hdj ;=< ldka;djkaf.a odhl;ajh myiqlrKh i|yd ia;%S mqreI ixfõ§Ndjh ms<sn| ukd wka;¾.%yKhla Y%S ,xldfõ kS;s moaO;sh" iudÔh-wd¾Ól yd foaYmd,ksl l%shdoduh ;=< mej;sh hq;a;la njhs' jHQyd;aul" ffk;sl" m%;sm;a;suh"foaYmd,ksl yd iudÔh fjkialï fkdue;sj ´kEu iudchl ixys¢hdfõ uq,a., ilia lrk wjHdc wka;¾.%yKh ks¾udKh lsÍu wmyiq jkq we;'

zm<uqj" ixys¢hdj hkq l=ulao yd th isÿlrkafka flfiaoehs ck;dj oekqj;a l< hq;=h' ixys¢hdj yd ixl%dka;sl hqla;sh ms<sn|j uu m%udKj;a f,i fkdoksñ' fjkila we;s lsÍug wdKavqj isÿlrkafka l=ulao hkak uu fkdoksñ' uu okafka kE wm fuhg iyN.S úh hq;= wdldrh' fuu mdßNdIslhka yd ixl,am ms<sn|j fkdokakd uu jeks mqoa.,hska isák w;r wm jeks mqoa.,hkaf.ka ixys¢hdj n,fmdfrd;a;= ùu h:d¾:jd§ fkdfõ' ixys¢hdj yd cd;sl iuÕsh we;s lsÍu i|yd ìïuÜgfï isák ck;djg fuu hdka;%Khka yd ixl,am ms<sn|j oekqïÈh Èh hq;=hs'Z

-ysgmq t,aààB idudðl oñ< ldka;djla" W;=re m<d;-

zTjqkaf.a l;dkaor lSug ñksiqkag bv,nd Èh hq;=h' úfYaIfhkau mSvdjg m;a jQ ldka;djkag" Tjqkaf.a l;dkaor lSug;a tajdg ijkafokq ,eîug;a wjYH fõ' fuu ish¨ l;dkaorj,g ijka§u yd f,aLk.; lsÍu i|yd wjldih ,ndÈh hq;=h' WmfoaYkh yryd muKla fkdj l,dj" ix.S;h" wdrlaIs; wjldi hkdÈh yrydo fuh isÿl< hq;=h'Z

-jdiqls fchikal¾" uvl,mqfõ l%shdldßkshla-

zhqoaOfhka ;u iajdñ mqreIhka wysñ jQ yd tuÕska ;u mjqf,a j.lSï ;uka u;g mejreKq rgmqrd isák .DyuQ,sl ldka;djkaf.a úfYaIs; wjYH;d yd oelau jeks ia;%S mqreINdjh ms<sn| uqyqK; yd w;aoelSï ixys¢hd hdka;%Khl w;HdjYH idOlhla fõ'Z

-fidkd,s ohdr;ak" fld<U ixj¾Ok jD;a;shfõÈkshla-

iudch u; jk mS;DuQ,sl n,mEï yd kdhl;aj ;k;=rej,g iïnkaOùug we;s wjia:d ldka;djkag fkdue;sùu hk ldrKd ldka;djkag ixys¢hd l%shdj,skays wvq in|;djla we;s lsÍug fya;= jQ lreKq f,i fuu wOHhkh fmkajd foa' ixys¢hdjg odhl jk idOlhla f,i wOHhkh ;=<ska y÷kd.ekqfka ;SrK .ekSfï ish¨ uÜgïj, úfYaIfhkau cd;sl uÜgfï ;SrK .ekSfï§ ldka;djkaf.a odhl;ajh y÷kdf.k we;' tneúka" ixys¢hdj i|yd w;HdjYH l%shdoduhla wka;¾.; lr ks¾udKh lsÍug fmdÿ m%;sm;a;suh lreKqj,§ ldka;djkaf.a odhl;ajhg ndOd lrk mS;Duq,sl wdl,amuh woyia wduka;%Kh l< hq;=h'

9

Page 10: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

zW;=re m<df;a mS;D uQ,sl jHQyd;aul iïu;hka ksid ia;%Ska idïm%odhsl jYfhka mqreIhka u; hemSu mqreIhka Wmhkakka f,i tkï fmof¾rejka fyda jvqld¾ñlhka f,i isÿfõ' th fndfyda m%foaYj, ;ju;a mj;S' hqoaOh flfiafj;;a" mqreIhkaf.a úiudkqmd;sl .Kka f,i wvq ùu ldka;djkaf.a Ôú;fha jHdl+,;ajhla we;slr we;af;a Tjqkag l< yels foa" Tjqka l< hq;= foa yd Tjqka isÿ lsÍug iQodkï úh hq;= foa ms<sn|j wmeyeÈ,s;djla we;s lrñ‚‘ fuu ish¨ le,f;k iudc úoHd;aul lreKq ie,ls,a,g fkd.ekSu jrola ù ;sfí'Z

-uy,laIañ l=reIdka;ka" Èia;%sla iïnkaêldrl" oñ<" ukakdru-

m%;spdr olajQ we;euqka i|yka lf<a ft;sydislj ldka;djka iduh we;slrkakka f,i N+ñldjla bgq lr we;s w;r th ixys¢hd ikao¾Nhla ;=< Wru; megfjk úYd, nrla jkq we;s njhs' iduh f.dvke.Sug Tjqka yd iudkju jeo.;a N+ñldjla ldka;djkago ksrEmKh lsÍug ;sfnk nj mqreIhka úiska w;HdjYHfhkau jgyd.; hq;a;la njo wjOdrKh flß‚'

zixys¢hd l%shdj,sh ;=< ldka;djkag oeä N+ñldjla ksrEmKh lsÍug ;sfí' ish¨ m%cdjkaj, ldka;djka ÿlg m;alrñka hqoaOh n,mE wdldrhg Y%S ,xldj WodyrKhla fõ' tneúka ixys¢hd l%shdoduh ;=< ldka;djka we;=<;alr.ekSu jeo.;a fõ'Z

-wdpd¾h *iSyd wiañ" fcHIaG lÓldpd¾h" fmardfo‚h úYajúoHd,h-

ixys¢hdj <Õd lr.ekSug$wNsfhda.hka ms<sn|j úi¢h hq;= ldka;djkaf.a .eg¨

ldka;djkag tfrys ,sx.sl ysxikh yd ia;%S mqreI iudcNdjh ms<sn| ysxikhg wod< .eg¨ blau‚ka úi£ug w;HdjYH fõ' hqla;sh ms<sn| hdka;%Khka ld¾hlaIu l< hq;=h' tA wkqj" ldka;d wNsukh yd whs;sjdislï wmfhdackh lrkq ,nk wdldrh yd tAjdg úi÷ï ,nd§u i|yd úúO l%u wOHhkh lsÍu wjYH fõ' tjeks jHQyd;aul yd iudÔh fjkialï iduh yd ixys¢hdj ms<sn| mQ¾j wjYH;djka fõ' tmuKla fkdj" ldka;djkag n,mdk m%;sm;a;suh ;SrK .ekSï iïnkaOfhka ldka;djka iyNd.S úh hq;= w;r ldka;djkag wkkH yd m%uqL m%;sm;a;suh

;SrK .ekSfï§ mqreIhka tys nyq;r md¾Yajlrejka ùu je<elaúh hq;=h'

ldka;djkag fjkialï isÿlrk wdldrfhka jk Y%S ,xldfõ úfYaI kS;sj, fndfyda m%;smdok ixfYdaOkh lsÍug wjYH l%shdud¾. .; hq;=h' tneúka" f;aij,dfï yd uqia,sï kS;sh jeks ldka;djkag fjkiafldg ie,lSï isÿlrk m%;smdok wka;r.;jk kS;Ska w;HdjfYHkau ixfYdaOkh l< hq;=h' m%;sixialrK m%h;akhka je<elaùug jk fuu m%cdjkaf.a mqreIhka ueÈy;aùu wffO¾hu;a lsÍug rch lghq;= l< hq;af;a tu ixfYdaOkj,ska fmu mqreIhkaf.a m%;s,dNS ;;ajhg n,mEula jk ksidh'

zw;=reoyka ùï ksid fndfyda ldka;djka oeka ;ksju isà’ bvï fyda whs;sjdislï iïnkaOj lsis÷ ysñlula Tjqkag fkdue;' we;eï ^oñ<& ldka;djkag Khuqo,a mjd ,nd.; fkdyelsh' isxy, m%cdj fuka fkdj oñ< ldka;djkag bvï ms<sn| ysñlug m%fõYhla fkdue;af;a Tjqkag n,mdk úfYaI kS;Skays m%;smdok ksidh'Z

-rKùr uqÈhkafia,df.a ;laI,d" ldka;d ixj¾Ok ks<OdÍ-

ixl%dka;sl hqla;sfha hdka;%Khka yryd hqoaOfhka w;=reoyka jQjkaf.a uõjreka yd ìßkaoEjreka úiska n,dfmdfrd;a;=jk m%;sl¾u rdcH úiska ,ndÈh hq;=h' Tjqka b,a,d isák jkaÈ f.ùfï iajNdjh ms<sn|j fidhdne,Su i|yd ldka;djkaf.ka úuish hq;=h' úfYaIfhkau mjq,a kej; tlal, fkdyels wjia:dj,§ m%udKj;a jkaÈhla ,ndÈh hq;=h'

ixys¢hd l%shdj,shg ndOdjk ldka;djkaf.a .eg¨ ms<sn|j oekqj;a lsÍu yd f;dr;=re fnodyeÍu i|yd udOH fhdod.; yelsh' uyck;djf.a wjfndaOh fjkia lsÍug yd uyck ú{dkh ;=< fjkila we;slsÍu i|yd udOH fhdod.; yelsh' Okd;aulj isú,a jHdmdr bÈßhg fjkia lsÍu i|yd fuh odhl úh yelsh'

;SrK .ekSfï iEu uÜgul§u ldka;d ksfhdackh jeälsÍu w;HdjYH jkakls' fï i|yd kdhlhska oekqj;a lsÍu yd ldka;djkaf.a .eg¨ j,g úi÷ï ,nd§uo wjYH fõ'

uQ,sl udkj wjYH;d ;Dma;su;a lsÍug fkdyelsùu iDKd;aulj ixys¢hdjg n,mEï

10

ldka;djka lshkafka l=ulao@

Page 11: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

lsßu ksid ckÔú;hg yd /lshdjg wod<j wdydr iqrlaIs;;djla yd ;srirnjla ks¾udKh lsÍu w;HdjYH fõ'

rdcH ks,OdÍka" m%cduQ, ixúOdk yd isú,a iudc l%shdldÍka jeks mq¿,a cd,hl ñksiqka iuÕ iïnkaO ùu yd cd,.;ùug wjYH m%fõYh i<id §uo w;HdjYH fõ' fuu ia:rhka w;r iïnkaO;djh wjOdrKh lrkqfha tlaflda m%;sm;a;s iïmdolhska úiska ìïuÜgfï isákakkaf.a h:d¾:hka wjfndaOlr.ekSu yd úfYaIfhkau m%;sm;a;s uÜgfï ;SrKj, m%;s,dN ìïuÜgfï§ m%dfhda.slj l%shd;aul l< yelsùu iy;sl ùuhs' tu in|;d jeäÈhqKq lsÍu yd j¾Okh lsÍu by< uÜgfï md,k m%;sm;a;s ms<sn| ;SrK .ekSfuka tys m%;s,dN my< uÜgfï isákakka fj; md,kh yryd ,eîu iy;sl úh hq;=h'

.%dóh ixj¾Ok iñ;s yd ldka;d .%dóh ixj¾Ok iñ;s jeks .ï mokï lr.;a ixúOdk úksúoNdjh iys;jh' tu wdh;kj, fiajdjka wjYHjk ldka;djkag m%fõYh ,nd§u myiq l< hq;=h' mqreI wjYH;d" b,a,Sï yd ÿla.ekú,s ienE f,iu bgqlsÍu i|yd .%du ixj¾Ok iñ;s ia:dms; lr fkd;snqKo" ienE mßph ;=< tu wdh;k ldka;d iyNd.S;ajh neyer lrhs' óg fjkuu ldka; .%dóh ixj¾Ok iñ;s ia:dms; lsÍu wjYH fõ' fuh úi|d.; hq;= w;r ldka;djkag yd mqreIhkag iudkj iyNd.S úh yels wjia:djka ,ndÈh hq;= w;r tys§ wjia:d ,ndfkd§ug jk ;;ajhka ms<sn| jvd;a fjkia jQ yd oeä jQ;a oelau yd wjfndaOhlska woyia yqjudre lr.; hq;=h'

ldka;djkag Tjqkaf.a ÿla.ekú,s ms<sn|j ksfhdackh lsÍug m%dfoaYSh foaYmd,k{hskag m%fõYh ,nd Èh hq;=h'

ldka;djkag wdrlaIdj yd wdrlaIdj ms<sn|j jk yeÕSu N=la;sú§ug wjia:dj ,ndÈh hq;=h'

ixys¢hdj ;=< ldka;d kdhl;ajhiudcfha ish¨ u uÜgïj, ldka;djkaf.a kdhl;ajh we;snjg iy;sl ùu wjYH fõ' iudk jevi|yd iudk jegqmla ldka;djkag ,eîu ms<sn|j iy;sl ùug jD;a;sh iñ;sj, ldka;d kdhl;ajh wjYH fõ' ldka;d kdhl;ajh jeäÈhqKq lsÍu i|yd iudk /lshd wjia:d yd ia;%S mqreI iudcNdjh ms<sn| ixfõ§;djh ;sîu ldka;d kdhl;ajh jeäÈhqKq

lsÍug wjYH fõ' fuu m%foaYhkays jeäÈhqKq lsÍï ixys¢hdj m%j¾Okh lsÍfï§ ldka;djka bgqlrk ld¾hNdrhg odhl úh yelsh'

wOHkfha m%;spdr oelajQjka i|yka lf<a Y%S ,xldj f,dalfha m%:u ldka;d w.%dud;H OQrh oerE rgla jQjo Y%S ,xld mqreI flakaøShj yd mS;D uq,slj is;k njhs'

zft;sydislj" kdhl;aj yelshdjka iys; wjia:djka ldka;djkag wysñ lr ;sfí' tA yd iudkj" ldka;djkag wjia:djla ,ndÿka wjia:dj,§ Tjqka iqúfYaIS kdhlhska njg m;aj we;' ldka;djka kdhl;aj ;k;=re Ndr.ekSug wlue;a;la olajk nj fmdÿ fpdaokdjls' ldka;djka iún, .ekaùu yd kdhl;ajfha n,h ;yjqre lr.ekSu myiq nj ug isf;a' ÿIalr jkafka mS;D uQ,sl moaO;shl ldka;d kdhl;ajfha meje;au wmyiq ùuhs' ñksiqka fl;rï újD;o" ldka;djkao we;=<;=j ;ukaf.a kdhlhka f,i ldka;djka ms<s.ekSug@ yjq,a kdhlhka jk úg tkï" ldka;djla yd mqreIfhla b<OdÍkag l;d lrk úg ud fidhd.;af;a mqreI kdhlhd weu;Sug yd l;d lsÍug ,lalr we;s njhs' ldka;d kdhl;ajh Yla;su;a lsÍu i|yd mqyqKqj" wjia:djka yd iqÿiq mßirh hkak w;HdjYH fõ'Z

-fukdyd lkAoidó" jD;a;sh iñ;s idudðldjla" lïlrejkaf.a yd ldka;djkaf.a whs;sjdislï

kS;s{-

mYapd;a hqo ikao¾Nh ;=<§" ish .DyuQ,sl;ajh yd .%duh l<uKdlrKh lr.ksñka kdhl;ajfha jeo.;a N+ñldjla ldka;djka úiska ksrEmKh l<nj m%;spdr oelajQjka ioyka lrk ,È' iuyfrla i|yka lf<a ldka;djkaf.a fuu l%shdldÍ;ajh Tjqkaf.a YlH;djka ms<sônq lrk njg weÕùula lrk njhs'

ldka;d kdhl;ajh ;jÿrg;a jeäÈhqKq lsÍu i|yd md¾,sfïka;= uÜgfï ldka;d ksfhdackh jeäl< hq;=nj ;j;a iuyreka i|yka lrk ,È' ldka;d kdhl;ajh m<d;a md,k uÜgñka yd iudcfha ish¨ ;SrK .ekSfï uÜgïj, jeäÈhqKq l< hq;=h'

11

Page 12: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

m%cdjkag oefkk w;aoelSï yd fYdalh ms<sn| iudklu wjOdrKh lsÍug tjeks wdLHdkhlg yels úh hq;=h' tjeks m%fõYhla fjkialïj,g jvd iudklïj,ska hq;a ldphka yryd ixys¢hdj ne,Su i|yd l%ufõohla ilialrkq we;'

fmdÿ wdLHdkhg ;ks mqoa., yd iduqysl wdLHdkhka hk oaú;ajfhkau iukaú; úh hq;=h' ixys¢hdj ms<sn| fmdÿ wdLHdkhg ixys¢hdjg iyh olajk wd.ñl u;jdo wka;¾.;lsÍu ms<sn|j Okd;aul wdl,am we;euqka úiska ork ,È'

wOHhkh i|yd iyNd.S jQ ldka;djka biau;= lr isáfha wmlaImd;s yd ldrHlaIu rdcH fiajh$fiajdjka ys wjYH;djh jeo.;a njhs' rdcH fiajh m%;sixialrKh l< hq;= nj;a" rdcH hdka;%Kh uÕska iudcfha fndfydauhla iudc-foaYmd,k ia:rhka ksfhdackh l<hq;= nj;a i|yka lrk ,È'

jHQyd;aul m%;sixialrK rchg y÷kajd Èhhq;= njg olajk ,È’ my;ska oelafjkqfha jHQyd;aul m%;sixialrK iy;sl lsÍug wjYH jk oEh(

i) úOdhlh" jHjia:dohl yd wêlrKh w;r oeä f,i n,h ;=<kh lsÍu¦

ii) kS;sfha wdêm;H yd udkj ysñlï ms<sn| jevms<sfj<la ia:dms; lsÍu¦

iii) fmdÿ lghq;=j,§ mqrjeis iyNd.S;ajh jeäÈhqKq lsÍu¦

iv) isú,a j.lSu jeäÈhqKq lsÍu¦

v) rfÜ §¾>ld,Sk wjYH;d ms<sn| ie<ls,su;aùug foaYmd,k l%shdldÍka Èßu;a lsÍu¦

v) jákdlï" wfkdakH f.!rjh" iudc hqla;sh" ieug wNsudkh u; mokï jk iudchlg jrm%dio yd wkq.%y oelaùïj,ska úhqla; moaO;shla uÕska iudch mßj¾;kh lsÍu'

ixys¢hd l%shdj,sh wjHdcj <Õd lr.ekSug m<d;a iNd yd wdKavqj úiska tA w;r n,h yqjudrelr .ekSula iy;sl lsÍu mj;ajd.ekSug zn,h fnodyeÍulaZ úh hq;=nj iïuqL idlÉPdjg n÷ka jQjka i|yka lrk ,È'

ixys¢hdjg odlhùfï idOlhla f,i iïuqL idlÉPdjg n÷kajQjka úiska iEu ;SrK .ekSfï

zldka;djlf.a hymeje;aug ydkslr jk ixl,amhka" fiajd i|yd Tjqkaf.a m%fõYh yd weh foi fjkia oDIaáhlska ne,Sug iudchg Wmfoia §u yryd iSud lr we;' zldka;djz ms<sn| ixl,amh iudÔh tlls' ldka;dj iudcfha oaú;shsl ;;ajhg m;a fkdlr wehg iu whs;sjdislï ,nd Èh hq;=h’ wm fuu ÿ¾u;hkaf.ka yd ú,x.=j,ska ksoyia úh hq;=h'Z

-kS¾;s ;kQcd" m%cd ixj¾Ok l%shdldßkshla-

ldka;djkag ukd mqyqKqjla yd YlH;d j¾Okh lsÍula ixys¢hd l%shdoduhg úêu;aj odhlùu ioyd wjYH nj fndfyda m%;spdr oelajQjka fhdackd lr isák ,È'

ldka;djka kdhl;ajhg m;ajk .Dy tAllj, wjYH;d imqrd,Sug iaÓr úi÷ï wjYH nj we;euqka i|yka lrk ,È’ ixys¢hd l%shdoduh ;=< ldka;d kdhl;aj ld¾hNdrh jeäÈhqKq lsÍu i|yd .Dy uQ,sl ldka;djkag wdOdr iemhSu w;HdjYH fõ’

ixys¢hdfõ úúO lafIa;%j,g wod<j kdhl;aj ld¾hNdrhka isÿlsÍug ldka;djkag yelsh' ixys¢hd lghq;=j,§ ldka;djka ish mjq, ;=< yd bka msg; m%cd uÜgfï" .%dóh uÜgfï yd cd;sl uÜgfï kdhl;ajhla ork njg idlaIs orhs'

zmiq.sh jir fol ;=k ld,h we;=<; uu cd;sl idu uKav,fha md¾Yajlrefjls' hqoaOfhka mSvdjg m;a m%foaYj, isák ldka;djka i|yd fndfyda ueÈy;aùfï jevigyka uu ixúOdkh lf<ñ' óg wu;rj" uu ;%sl=Kdu,h Èia;%slalfha w;sYh kdhl;aj l=i,;d iys; ldka;djka f;dardf.k ;jÿrg;a ixys¢hd lghq;= jeäÈhqKq lsÍu i|yd cd,hla ilia lrk ,È'Z

-u,a,jdrÉÑf.a p;=rdks risld" wOHlaI" Yla;s ldka;d ixúOdkh-

ldka;djkag wjYH l=ulao ( rchg yd isú,a ixúOdk fj; ks¾foaY

wOHhkh g m%;spdr oelajQjka fmdÿ wdLHdkhl wjYH;djh wjOdrKh lrk ,È' .egqïj, n,mEu ms<sn|j oelafjk l;dkaorh ksrEmKh lsÍu yd tjeks .egqïj,ska tla tla m%cdjka n,mEug ,lajQ wdldrh wkdjrKh lsÍu bka wfmalaIs;h' ish¨

12

ldka;djka lshkafka l=ulao@

Page 13: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

uÜgïj,§u ldka;d iyNd.S;ajh ksrka;rfhka i<lkq ,en we;s njhs ixys¢hd l%shdj,shg n,md we;s m%d:ñl wjYH;djka f,i md¾,sfïka;=j" m<d;a iNd yd m<d;a md,k wdh;kj, 25]l wju ldka;d ksfhdackhlg jk fldagdj j¾Okh lr we;' fï iïnkaOfhka" ldka;djkag foaYmd,ksl jYfhka il%Shj /£ isàug ndOd lrk wjysr;djka bj;a lsÍu w;HdjYH njo i|yka úh'

Y%S ,xld ck.yKfhka 50]g jvd ldka;djka fõ' tneúka" ksfhdackh yd ;SrK .ekSfï hk uÜgï oaú;ajfha§u iEu l%shdjlu 50]l iukaú;hla ldka;djkag ;sìh hq;=h' wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOk l%shdj,sh yd ixl%dka;sl hqla;s l%shdj,sh yryd iEu uÜgulu ldka;djkaf.a ksfhdackh újD;j mej;sh hq;=h'

j¾;udkfha§" ixys¢hdj i|yd újD;j we;s ffk;sl hdka;%K ì§ulg ,laj w;s w;ru iudcfha ;SrK .ekSfï l%shdj,sfha ldka;djka wka;¾.%yKh lsÍuo fkdi<ld yeÍug ,laj we;' tneúka ffk;sl hdka;%K myiqlsÍu w;HdjYH fõ' ta wkqj" kS;sh m%;sixialrKh l< hq;= w;r ixfYdaê; kS;s M,odh' f,i l%shd;aul lsÍug rch mshjr .; hq;=h' tjeks m%;sixialrKh l< kS;s l%shd;aul lsÍfï§ ìï uÜgu we;=¿ iuia; iudchgu w¾:dkaú; yd Okd;aul n,mEula isÿl< hq;=h'

ixys¢hdj iy;sl lsÍu i|yd iudcfha ish¨ u l%shdoduhkays iEu wxYhlau we;=<;a l< hq;=h' tneúka ksfhdackh hkak iq¿;rh yd wvq jrm%idÈ; m%cdjka i|yd iy;sl l< hq;=h' tjeks

lKavdhïj, y~ ke.Su yd Tjqkaf.a i<ld ne,Sï ixys¢hd hdka;%Khg we;=<;a lsÍuo wjYH fõ'

ixys¢hdj ms<sn|j Y%S ,xldfõ ish¨ m%cdjka ;=< oekqj;aNdjh we;s l< hq;=h' fï i|yd m%cdjka w;r wka;¾ l%shdldÍ;ajhg myiqlï ie,iSu wjYH fõ' wOHhkh ;=< fhdackd jQ hdka;%Khkaf.ka tlla jQfha" úúO m%cdjkays idudðlhska w;r iduldó in|;djh m%j¾Okhg hdka;%Khla weröula f,i úúO úYajúoHd,j, YsIH m%cdj w;r in|;djla we;s lsÍuhs' nyqjd¾.sl ish¨ u mdi,aj, wka;¾jd¾.sl iduh ;jÿrg;a m%j¾Okhg yd kshdukhd lghq;= l< yels w;r tuÕska ;reK mrïmrdj i|yd jir wdrïNfha isg tlsfkldf.ka tlsfkldg ueÈy;aùug wjia:djla ,nd foa'

zB<Õ mrïmrdj iuÕ taldnoaO lsÍu wdrïN lsÍu tlfia jeo.;a fõ' jd¾.sl úúO;djkag wksjd¾fhkau th fkdi<ld lghq;= lsÍug orejka yd ;reKhka wksjd¾fhkau f.k wd hq;=h' Y%S ,dxlslhka jYfhka wfma fmdÿ wkkH;djh wmf.a Yla;shhs' jeo.;au foa jqjo" wo fndfydaúg ld.dgqjg lreKla kï" fYaIaG;ajh ms<sn| ;elSulska f;drj ;ukaf.a úúO;ajh ms<sn| wNsudk ùuhs'Z

-kS;s{ wkQId we,ia-

;jo" úúO jd¾.sl" ckjd¾.sl" NdIduh" wd.ñl" iudc-foaYmd,kuh" wOHdmk miqìula iys; ck;dj wjfndaO lr.ekSfï wjia:djla ,nd§u i|yd ish m%cdjkaf.a m%;srdj kxjk ia:dkj,ska

13

Page 14: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

ñksiqkaj bj;alsÍfï oelau iuÕ rcfha ks<OdÍka úúO m%foaYj,g fhoúh hq;=h'

zcd;sl iu.shz hk jpkh ms<sn|j ielhla udyg ;sfí' ud is;kafka úúO;ajh ;=< Ôj;ajk ñksid wkHkaf.a m%cdjka yd NdIdjka ms<s.ksñka yd ;jfll= ish ixialD;shg oud .ekSfuka f;drj WÑ; f,i Ôj;aùu i|y ;ukaf.au ud¾. fidhd.ekSuhs'Z

-uydpd¾h isg%df,a.d fu!k.=re" úY%dñl úYajúoHd, lÓldpd¾h-

wdKavqfõ jevms<sfj,ska iyk n,dfmdfrd;a;= jk ldka;d úkaÈ;hskag yd hefmkakkag fiajdjka i|yd m%fõYùu m%j¾Okh lsÍfï woyiska úfYaIfhkau rdcH fiajh ;=< ldka;d ks<Odßkshka .Kk jeäl< hq;=h'

jkaÈ ,nd§u wjYHjk ;ekaj, yd w;S; jerÈ isysm;a lsÍug hdka;%Khla rdcH úiska we;sl< hq;=h'

wOHhkfha kshe¨ Kq we;a;eï ldka;djka i|yka lf<a .egqïj,§ úkaÈ;hska njg m;ajQjka

Ñls;aidjg fhduqlsÍu m%fhdackj;a njhs' .egqu uÕska n,mEug ,lajQjkaf.a l;dkaor l,dj yd fjk;a m%ldY lsÍfï ud¾. yryd jd¾;d l< yels njgo fhdackd úh'

zorejka jeäysájk f,i Tjqkag yqfola Ôj;aùug muKla fkdj" igkaldóka úiska n,y;aldrfhka w;a wvx.=jg .ekSfuka fyda n,y;aldrfhka n|jd.ekSfuka wdrlaId lsÍu ìh we;slrkak i,ldne,Sula njg m;aj we;' t,aààh n,y;aldrfhka udf.a orejka Bg n|jd.kakd ;=re uu uf.a orejka fyd¢ka /ln,d isáfhñ' Tjqka ish,a,u wo ia;=;sjka; jk w;r úfYaIfhkau nf,ka n|jd.;jqkaf.ka we;euqka lïmkhg m;aj isá;s' fï mq;dg ish mdofhka fldgila fkdue;s w;r Tyq weúÈkafka fkdkaä .iñks' Tjqka ish,a,f.au ^Èh‚hka fofofkl= yd mq;=ka y;rfofkl=& ish YÍrj, ;ju;a WKav i<l=Kq we;s w;r fuh jir .Kkdjla mqrd Tjqkag udkisl ixl+,;djkag ,laj ;sfí'Z

-ud.%Ü lDDia" ysgmq wNHka;r wj;eka jQfjla$iafõÉPd iudc fiaúldjla" ukakdru-

14

ldka;djka lshkafka l=ulao@

Page 15: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

w;s;fha h:d¾:hka ms<s.ekSu ixys¢hdfõ jeo.;a wx.hls' tA wkqj" Y%S ,dxlsl ikao¾Nh ;=< wkqiaurKh lsÍfï Èkhla yryd u;lhg ke.Su jeks cd;sl Èkhla ixys¢hj kexùu i|yd m%fhdackj;a úh yelsnjg m%;spdr oelajQjkaf.a woyi úh'

hqoaOh w;r;=r isÿjQfha l=ulao hkak ms<sn| wjHdc wdLHdkhl iïmQ¾K;djh ol=fKa isák ck;dj w;r fnodyeÍu uÕska W;=re yd kef.kysr m%foaYj, isá ck;djf.a w;aoelSï jgyd .ekSug fya;=jkq we;snj m%;spdr oelajQjka olajd isák ,È' wfkla w;g" ol=fKa ck;dj Tjqka uqyqK ÿka fÄockl l=ßrelï ms<sn| Y%S ,xldfõ W;=re yd kef.kysr ck;djo oekqj;a úh hq;=h' tjeks hdka;%K uÕska" úúO jQ w;aoelSïj,ska tyd .sh iudk w;aoelSï wjOdrKh lsÍfï yelshdjla we;'

wOHkfha m%;spdr oelajQjka ;jÿrg;a i|yka lr isáfha i;H" hqla;sh" jkaÈ f.ùu yd h<s we;sfkdùu iy;sl ùu jeks ixl%dka;sl hqla;s hdka;%Khka ia:dms; l<hq;= njhs' ixys¢hdj id¾:lj w;alr.ekSu i|yd fuu iy;sl lsÍï w;HdjYH fõ'

iudch" ;SrK .kq ,nkakka yd foaYmd,k l%shdldÍka ¥IKh yd fjkiafldg ie<lSu isÿ fkdl< hq;=h'

ixys¢hdj m%j¾Okh lsÍfï§ iajdëk ldka;d fldñiula ia:dms; lsÍu m%fhdackj;a jkq we;snj we;eï ldka;djkaf.a woyihs'

id¾:l ixys¢hdjla i|yd ldka;d odhl;ajh y÷kd.ekSu yd jkaÈ ,nd§u wjYH fõ' fï w;r" ldka;djkaf.a fkdf.jQ Y%uh i|yd jákdlï w.h lsÍu wjYH fõ' iudc wdrlaIKuh jHQyhl ^hqoaOfhka n,mEug m;ajQ ldka;djkag m%uqL jYfhka& wjYH;dj

Tjqkaf.a Ôú;j, iaÓridr;ajh yd wNsudkh iy;sl lrhs'

zixys¢hdj hkq yeÕSï yd ufkda jHdhduhla jk w;r ia;%S mqreI iudcNdjh hkak Bg wod< iq¿ fohla fõ' ms<s.; hq;= yd m%YxikSh úh hq;af;a Y%S ,dxlslfhl= ùfï woyihs' fuu w;súYsIaG;ajh wmf.a fjkialïj,g jvd jeäfhka ieußh hq;=h' W;=r yd ol=K w;r úYajdih f.dvke.Su i|yd Y%S ,xldj ;=< ixys¢hd hdka;%Kh ms<sn|j uu i<ld n,ñ' fndfyda ld,hla mqrd mej;=Kq .eg.eiqKq wjfndaOhka yd hqoaOh;a iuÕ fjkia ù ixhqla; ù ;sfí' fï i|yd wka;¾l%shd yd ixjdohka w;HdjYH fõ' úúOdldr jQ mqoa.,hska iuÕ iïnkaOùug W;aidy lsÍu wm ish¨ fokdgu wksjd¾fhkau" fjkialïj,g jvd jeä iudklï we;snj f;areï.; yelsjkq we;'Z

-oÍYd neiaáhkaia" ckudOHfõÈkshla-

wka;¾jd¾.sl iyfhda.S;djh m%j¾Okh lsÍug rch mshjr .; hq;=h' iduh jeäÈhqKq lsÍu i|yd fjku kS;s ilia l< hq;=h' mYapd;a wr., ikao¾Nh;a iuÕ id¾:l f,i lghq;= l< rgj,ska fyd|u Ndú;hka we;=<;a lr.ekSu yryd tl idlaId;a lr.; yelsh'

ixys¢hd l%shdj,sh i|yd lemjQ rcfha fjí wvúhla Èh;alsÍu yd mj;ajd.ekSuo w;HdjYH fõ' iduldó idlaId;a lr.ekSu i|yd w;HdjYH jk úksúoNdjh mj;ajd.ekSfuka tjka mshjrlao iudchg m%pKav;ajh wjq¨ jd,k ¥Is; l%ufõohka j<lajd.ekSugo w;HdjYH fõ'

fh!jk lghq;=" hqla;sh bgqlsÍu yd rdcH NdId oaú;ajhu wOHhkh lsÍug ck;djg myiqlï imhk hdka;%Khla rch we;s lsÍu yd ikaOdk NdIdjo ixys¢hd hdka;%Kfha wdOdrlhla jk nj fndfyda ldka;djka olajd isák ,È'

zud is;kafka Y%S ,xldj ;=< ixys¢hdj we;sl< yels njhs' flfiafj;;a th §¾> yd wmyiq ud¾.hls' NdIdj oejeka; ndOlhla jk w;r th ieuúgu mj;S' wka;¾jd¾.sl in|;dj,g úfYaIfhkau isxy, fou< wka;¾ l%shdldÍ;ajh ksid NdId fn§ï fya;=fjka úYd, ydkshla isÿj ;sfí'Z

-cqjdßhd fudys§ka" úOdhl wOHlaI" ldka;d ixj¾Ok Ndrh-

15

Page 16: ldka;djka lshkafka l=ulao@cejsrilanka.org/wp-content/uploads/RW-Briefing-paper-S4.pdf · 2019-05-23 · ,xldj ixys¢hdjg m;alsÍu ( ldka;djka lshkafka l=ulao@Z hkak ixys¢hdfõ úúO

iuia; Y%S ,dxlsl mqrjeishkagu iu whs;sjdislï iq/lSu ixys¢hdj we;slsÍug úêu;aj odhl jk nj fuu wOHkfhka jeäÿrg;a fmkajd foa'

ixys¢hdj m%j¾Okh lsÍu i|yd rdcHg l< yelafla l=ulao@

ixl%dka;sl hqla;sfha .eg¨ j,g rch úiska úêu;a úi÷ï fiúh hq;=h' fï wdldrfhka" iEu ckfldgilu ldka;djka úúOdldrfhka mSvdjg m;a jQ nj;a tA i|yd b,a,d isák úêúOdk ie,iSug;a rch lghq;= l< hq;= fõ' fï iïnkaOfhka ldka;djka yd <uqkaf.a wdrlaIdj ;yjqre lsÍu i|yd úfYaI wjOdkh fhduq l< hq;=h'

rdcH wdh;k iajdëk" ld¾hlaIu" wmlaImd;' yd úksúoNdjhlska hq;= njg j.n,d.; hq;=h' rdcH wdh;k Yla;su;a lsÍu uÕska mqrjeishkag m%;spdr oelaùu" j.ùu iy;sl lsÍug yd m%pKav;ajh kej; we;sùu je,elaùu isÿl< yelsh'

ziduh f.dvke.Sfï m%Odk ixrplhka jkqfha úOdhlh" jHjia:dodhlh yd wêlrKuh jYfhka rdcH wdh;kj, ish¨ u mqrjeishkag m%;spdr oelaùu yd j.lSu orkq ms‚i rdcH wdh;kj, Odß;djh Yla;su;a lsÍuhs' iudcfha iEu wxYhlu mqrjeishkag rdcHfha YlH;dj yd Tjqkaf.a ffoksl .eg¨ úi£fï yd jkaÈf.ùfï yelshdj ;sfnk njg úYajdihla f.dvke.sh hq;=h'Z

-fidkd,s ohdr;ak" ixj¾Ok jD;a;ShfõÈks" fld<U-

rdcH úiska ldka;djkaf.a wdodhï ia:djr;ajh i|yd myiqlï iemhsh hq;=h' /lshd ia:dkfha fjkfldg ie,lSï ;=rka lsÍu yd ldka;djkag ia:djr Ôjfkdamdhla iemhSuo l< hq;=h' iudÔh jYfhka jk wjodkug ,laúh yelsNdjhg wod<j ldka;djka uqyqK fok fmdÿ m%Yak yd /lshdfõ yd Ôjfkdamdfha fukau wdydr iqrlaIs;Ndjh yd

;sirNdjh ms<sn|jo ksis iemhqula Tjqkag ,ndÈh hq;=h'

z.egqï uÕska ldka;djka wys;lr f,i n,mEug ,la fõ' Tjqkaf.a wjOdku jeäjk w;r fuu wjOdku iQrdlEug ,lajk wka;¾ in|;d l%u ks¾udKh lrhs'Z

-ufkda Ñls;ail WmfoaYl" uqia,sï-

uxfld,a,lk ,o bvï" ksjdi yd foam< kej;;a tAjdfha ysñlrejkag ,nd§ug rch úiska hdka;%Khla ilia l< hq;= w;r th idufha ;srirNdjhg yd ixys¢hdfõ m%h;akhka jeäÈhqKq lsÍug odhl fõ'

rdcHfha yd tys ks<OdÍkaf.a wka;jd§ wdl,am fjkial< hq;= w;r ixys¢hdj rdcH m%;sm;a;sfha fldgila njg m;al< hq;=h' tA wkqj" mj;akd .eg¨ úi£u i|yd È.=ld,Sk úi÷ï ilia l< hq;=h'

ldka;djka fkdu. hjkakdjQ laIqø uQ,H iud.ï yd úfoaY /lshd ksfhdað;dh;k jeks iQrdlEfï wdh;k rch úiska j<lajd,sh hq;= fõ' Y%S ,xldfõ mYapd;a hqo ikao¾Nh ;=< mek ke.S we;s fuu wNsfhda.hkag tfrysj rch úiska lghq;= l< hq;=h'

fld<U isák rdcH m%;sm;a;s iïmdolhkag tjeks m%;sm;a;s iïmdokh l<hq;= ìï uÜgfï h:d¾:hka ms<sn|j wjfndaOhla we;s lsÍug wjYH jk mßÈ ìï uÜgfï ldka;djka iuÕ fjk;a wka;¾l%shdldÍ ieisj,g m%fõYùug rdcH úiska ixys¢hd l%shdj,sh ixúOdkh l< hq;=h'

ixys¢hd l%shdj,sh ;=< ldka;djkaj jvd;a WmdhYS,sj iyNd.S lrùu i|yd rch úiska w;HdjYH mshjr .; hq;=h' ixys¢hd l%shdj,sfha§ ldka;d iyNd.S;ajh jeäl< hq;=h' ldka;djkaf.a woyia wjxlj rdcH Wmdhud¾.sl ie<iqïlrKhg we;=<;a l< hq;=h'

fuu .%ka:fhys m%ldYlr we;s woyia iïuqL idlÉPdj,g iyNd.sjQjkaf.a woyia jk w;r" tAjd wjYH jYfhka iudkd;au;djh

iy hqla;sh ioyd jQ flakaøh" Y%S ,xld ys woyia iy m%;sm;a;s ms<sìUq fkdlrhs'

iudkd;au;djh iy hqla;sh i|yd jQ flakaøh (Centre for Equality and Justice)325 tA 1" ;sôß.iahdh" fld<U 05

ÿrl:k$*elaia( +94 11 2055404 $ 2501457 úoaHq;a ;emE,: [email protected] | fjí wvúh: www.cejsrilanka.org

 https://www.facebook.com/Centre-for-Equality-and-Justice  https://twitter.com/CEJ_SriLanka  https://www.instagram.com/cej_srilanka/

ldka;djka lshkafka l=ulao@