Lección 3 - lernuEl final-E indica adverbio. Un adverbio califica un verbo, mientras un adjetivo califica un sustantivo. Explica el uso del final -U para el imperativo y da algunos

Lección3

Tiu ĉi projekto estas financata per subteno de EŭropaKomisiono. Tiu ĉi publikaĵo respegulas nur vidpunkton de laaŭtoro,protio laKomisiononepovasestirespondecapriajnauzadodeinformoj,kiujaperasĉitie.

https://lernu.net/es/instruado

La tuta enhavo, se ne estas indikite ie eksplicite io alia,apartenasallernu.netkajestaspublikigitasublapermesilo KreaKomunaĵoAtribuite-Nekomerce-Samkondiĉe4.0Tutmonda.

https://lernu.net/es/instruado

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

Gramática

AdverbiosLaadverboj(vortojkiujpriskribasverbojn)formiĝasperaldonodelafinaĵo-e:

bele = bele

forte = forte

Rapidaaŭtoveturasrapide. = Rapidaaŭtoveturasrapide.

perLaprepozicioperindikasilonperkiuioestasfarata:

per = pormediode

Manĝiperkulero. = Manĝiperkulero.

Ŝikantispertrebelavoĉo. = Ŝikantispertrebelavoĉo.

kunLaprepoziciokunindikaskeoniestasensocietokuniuaŭfarasionkuniualia:

kun = con

Miiriskunlaamiko. = Miiriskunlaamiko.

Miparoloskunli. = Miparoloskunli.

postLaprepoziciopostindikaslatempanaŭlokanagonokazantanpostiuplifruaaŭantaŭaago:

post = despuésde

poste = después

Livenispostmi. = Livenispostmi.

Miiraspostvi. = Miiraspostvi.

Mivenosposttrihoroj. = Mivenosposttrihoroj.

malantaŭ

malantaŭ = malantaŭ

Livenismalantaŭmi. = Livenismalantaŭmi.

-ul-Lasufikso-ul-indikaspersononhavantaniunkvaliton,distingon:

grandulo = grandulo

malbonulo = malbonulo

belulino = belulino

-ej-Lasufikso-ej-indikasspacon(lokon):

lernejo = lernejo

kuirejo = kuirejo

laborejo = laborejo

-ebl-Lasufikso-ebl-indikasebleconesprimitanperradiko:

manĝebla = manĝebla

videbla = videbla

kompreneble = kompreneble

eble = eble

malebla = malebla

Volitivo(imperativo):terminaciónUImperativoenEsperantoformiĝasperlafinaĵo-u.

Apudimperativopovasstariankaŭsubjekto:

Enelvolitivoamenudoseomiteelsujetosieselpronombrevi:Venutuj!=Vivenutuj!Peroesaomisiónsóloesposibleenlaoraciónprincipal,noenunaoraciónsubordinada.

Manĝu! = Manĝu!

Iru! = Iru!

Lilernu! = Lilernu!

Nividu. = Nividu.

PropósitodelaprendizajeConoceelfinaladverbial-EConoceelfinaldelimperativo-URepiteelusodelpasadoypresente(finales-ISy-OS)

HerramientasdeaprendizajenecesariasComputadorparareproduciraudio

PreparaciónSonidos1,2CopiasdeM1CopiasdeM2CopiasdeM3CopiasdeM4CopiasdeM5CopiasdeM6

Nuevaspalabras

Bloque11(Sesiones21-22)

longe = largo(tiempo)

sufiĉe = suficiente

paroli = hablar

mono = dinero

antaŭ = antes-ante

kompreni = entender

post = despuésde

dolaro = dólar

poste = después

riĉa = rico

ĝoje = felizmente

afero = cosa

tra = atravésde

aŭ = o

strato = calle

kanti = cantar

varma = caliente

-EJ = sufijoqueindicaunlugar

tago = día

-E = terminaciónqueindicaadverbio

kafo = café

kiel = como

kuko = galleta

-U = terminaciónverbalqueindicaimperativo

Plandeaprendizaje

20me ComparteeltextoM1yescuchaelaudio1

Leanytraduzcanjuntos.Pídelealosestudiantesleerdeadosfrasesytraducirlasdenuevo.Cuandoellosterminen,quevuelvanaempezarperoestavezsintraducir.Elprofesorayudasolamenteconlapronunciaciónysiesnecesarioconalgunatraducción

Resaltasobrelascosasgramaticalesenlalección:elfinal-Eylossufijos-EJ-,-EBL-

5me Juegorecreacionalnolingüístico

10me Primeroexplicarlasnuevascosasgramaticales.Elfinal-Eindicaadverbio.Unadverbiocalificaunverbo,mientrasunadjetivocalificaunsustantivo.Explicaelusodelfinal-Uparaelimperativoydaalgunosejemplospararepetirelpasado(-IS)yelfuturo(-OS).

10me EntregaeldiálogoM2yelejercicioM3.Leeenvozaltalosdiálogosalosestudiantes.Ellosdebenseguireldiálogoynumerarlasfrasesmezcladasenelordencorrecto.

Dividelosestudiantesengruposdedosypídelesleerlosdiálogosytraducirlos.Pídeleaungrupoleerenvozaltaytraducirlíneaporlínea.Ayúdalosconlatraducciónsiesnecesario.Despuéspídeleaesegrupodesarrollareldiálogosintraducirlodenuevo.Sihaytiempopuedespedirleaotrogrupodesarrollareldiálogo.

10me

20me LosestudiantesdebenleereldiálogoM2unavezmás.DespuésellosdebendejardeladoeldiálogoycompletarM4sinmirareldiálogo.Sutareaescompletarlosespaciosconlaspalabrasfaltantes.


10me Trabajacontodalaclaseodividealosestudiantesengrupos.LosestudiantesdebentraducirlasfrasesdeM5asuidioma

Dejatareas.

M1 Texto

Enkafejo(1-aparto)AnakajMarkolongeparolisantaŭlalernejo.Posteiliĝojeiristralastrato.Estisvarmatago.Ilividiskafejonkajenĝikukojn.

–Nienirukajmanĝu–dirisMarko.

–Ĉuvihavassufiĉanmonon?

–Kompreneble,mihavascentdolarojn.

–Ho,viestasriĉa!

M2 Diálogo

Julia

Petro

Julia

Petro

Julia

Petro

Petro,kielmikantas?

Belesedforte.Ĉuvipovasmalforte?

Mikomprenas.Eblemipovos.

Ĉuviŝataskukojnkajkafon?

Ho,jes.

Venukunmialkafejo.Nisidoskajparolosprigeamikoj.Mihavasmononporlakukojkajkafo.Lakafopormidevasestivarma.

M3 Ejercicio

Escuchaynumera.

Petro:Ĉuviŝataskukojnkajkafon?

Julia:Mikomprenas.Eblemipovos.

Julia:Petro,kielmikantas?

Petro:Belesedforte.Ĉuvipovasmalforte?

Julia:Ho,jes.

Petro:Venukunmialkafejo.Nisidoskajparolosprigeamikoj.Mihavasmononporlakukojkajkafo.Lakafopormidevasestivarma.

M4 Ejercicio

Llenalosespacios.

Julia:Petro,kielmi ?

Petro: sedforte.Ĉuvipovas ?

Julia:Mikomprenas.Eblemipovos.

Petro:Ĉuviŝatas kajkafon?

Julia:Ho,jes.

Petro:Venukunmial .Nisidoskajparolosprigeamikoj.Mihavas porlakukojkajkafo.Lakafopormi estivarma.

M5 Ejerciciodetraducción.

Traduceatuidioma

Miŝataskantibelajnkantojn.Milernasmultematematikon,sednesciassufiĉe.Ilivenisrapideallalernejokajdevislernilonge.Surlastratomiirisrapidekajneparolismulte.Venurapidealmiahejmokajvipovosĝojeparolikunmi.

M6 Canción

NemonosedamoHo,kionvifaras?demandasnunMarko.

Milegaslalibron,milernaslalingvon.

Ĉukunmivivenosalkafoamika?

Vitrinkoslakafon,paroloskunmi.

Midankas,hoMarko,miŝataslakafon,

seĝiestasbona,seĝiestasvarma.

Mitreŝatassidikunvienlaĉambro,

sednunminepovas,midirasalvi.

Melodia:esperantofre.com

http://esperantofre.com/zagreb/zmkanto.htm#kanto

M7 Tarea

Escribetupropiodiálogo!

Lernuĉiujnnovajnvortojnĝislasekvaleciono.

PropósitodelaprendizajePracticalagramáticadelalección3Aprendenuevaspalabras


PreparaciónSonidos3,4,5CopiasdeM8CopiasdeM9CopiasdeM10CopiasdeM11

Nuevaspalabras


kelnero = mesero

-EBL = sufijoqueexpresaposibilidad

porti = llevar

-UL = sufijoparaindicarpersonacaracterizadaporalgo

multaj = muchos

per = pormediode

denove = denuevo

kie = dónde-donde

serĉi = buscar

sen = sin

unu = uno

loko = lugar

rapida = rápido

alia = otro

dormi = dormir

vizaĝo = cara

vojaĝi = viajar

fine = finalmente

banano = banano

forta = fuerte

apetito = apetito

voĉo = voz

gimnazio = gimnasio

okazi = ocurrir

saluton = hola

scii = saber

restoracio = restaurante

cent = cien

Plandeaprendizaje

5me CantenjuntoslacanciónM6.

15me ComparteeltextoM8yescuchaelaudio3

Leanytraduzcanjuntos.Pídelealosestudiantesleerdeadosfrasesytraducirlasdenuevo.Cuandoellosterminen,quevuelvanaempezarperoestavezsintraducir.Elprofesorayudasolamenteconlapronunciaciónysiesnecesarioconalgunatraducción


10me Pausa

10me EntregaelejercicioM9.Losestudiantesdebenleerlasfrasessobreeltextoydecidirsisonverdaderasono



20me EntregaelejercicioM10.DespuésleeenvozaltaeldiálogoM11.LosestudiantesdebenseguireltextoyllenarlosespaciosenM10

ComparteeldiálogoM11.


Dejatareas.

M8 Texto

Enkafejo(2-aparto)Lakelneroalportismultajnkukojn.Ilimanĝiskajpostlamanĝolakelnerodenovevenis.

Markoserĉisenunuloko…serĉisenalia…Liavizaĝoestismalĝoja.Finelidirispermalfortavoĉo:

–Minehavasmonon.

Kiookazisposte?Ĉuviscias?

M9 Ejercicio

¿Estasfrasessonverdades(+)ofalsas(-)?Corrigelasfalsas

AnakajMarkolongeparolisantaŭlakafejo.

Estisvarmatago.

Enlakafejoilividiskukojn.

Nienirukajtrinku–dirisMarko.

Mihavascentdolarojn–dirisAna.

Lakelneromanĝismultajnkukojn.

Markoserĉislamonon.

Linehavassufiĉanmonon.

M10 Ejercicio

Escuchaycompletalosespacios

A:Saluton,miestas .Kiuviestas?

B:Saluton,miestas .Ĉuvivojaĝis ?

A:Trebone.

B:Kiel vivojaĝisdeMariboralni?

A:Trelonge.Nunmiŝatasmanĝi.

B:Nihavosmanĝonenrestoracio.Ĉuvi manĝibananojn?

A:Jes.Kionnifarosposte?

B;Niirosal geamikojdormieniliajhejmoj.

A:Ĉekiuamikomidormos?

B:Mividossurla .ĈeLinda.

A:Ĉuŝihavasgefratojn?

B:Jes.Ŝi fratonLeon.

A:Kialiestaskajkionlifaras?

B:Li gimnaziulo.

A:Bone,ankaŭmiestas.Nibone .

B:Bonanapetiton.Nunmidevasiri.Saluton.

A: .

M11 Diálogo

A

B

A

B

A

B

A

B

A

B

A

B

A

B

A

B

A

Saluton,miestasAna.Kiuviestas?

Saluton,miestasPetro.Ĉuvivojaĝisbone?

Trebone.

KiellongevivojaĝisdeMariboralni?

Trelonge.Nunmiŝatasmanĝi.

Nihavosmanĝonenrestoracio.Ĉuviŝatasmanĝibananojn?

Jes.Kionnifarosposte?

Niirosalnovajgeamikojdormieniliajhejmoj.

Ĉekiuamikomidormos?

Mividossurlapapero.ĈeLinda.

Ĉuŝihavasgefratojn?

Jes.ŜihavasfratonLeon.

Kialiestaskajkionlifaras?

Lilernasengimnazio.

Bone,ankaŭmi.Niboneamikos.

Bonanapetiton.Nunmidevasiri.Saluton.

Saluton.

M12 Tarea

Traduceeltexto7yaprendelasnuevaspalabrasdememoria

Escribeundiálogocortoconlaspalabrasquetuyaconoces!

PropósitodelaprendizajeConoceelusodelaspreposicionesperykunConoceelnuevosufijo-EBL-


PreparaciónSonidos6,7CopiasdeM6CopiasdeM13CopiasdeM14CopiasdeM15CopiasdeM16

Nuevaspalabras


kie = dónde-donde

interreto = internet

leciono = lección

interese = interesante

biciklo = bicicleta

moderna = moderno

Plandeaprendizaje

20me ComparteeldiálogoM13.



10me Explicalasnuevaspartículasgramaticales.LaspreposicionesPERyKUNenmuchosidiomassonunasolacosaynosonfácilesdediferenciar,cuandosonusadasendiferentesfunciones.

5me EntregaelejercicioM14.Losestudiantesdebenintroducirlaspalabrasenelordencorrectoycrearfrases.

5me EntregaelejercicioM15.Losestudiantesdebentraducirlasfrasesenparejasosolos.

10me Pausa

20me Pídelealosestudiantesleerunsketchcortodelasleccionesanteriores.Creagruposdetresestudiantes.QueellosleanytraduzcanelsketchM16



Dejatareas.

M13 Diálogo

Ivo

Maria

Ivo

Maria

Ivo

Maria

Ivo

Maria

Ivo

Kievividisfacilanlingvolecionon?Mivolaslernirapide.

EnlalernolibrokiuneldonisInter-kulturo.

Ĉuestaskompreneblajdemandoj?

Ankaŭrespondojestaskompreneblajkajparoleblaj.

Kielgeinstruistojinstruas?

Iliinstruassenlibrojsedperinterretajlecionoj.

Interese.Modernajmetodoj.Miŝataskajmilernosperviametodo.

Enlakursooniankaŭkantaskajĝojelernasvortojn.

Miirasenskribiminallakurso.

M14 Ejercicio

Ingresalaspalabrasenelordencorrectoyhazpreguntas.

1–demandoj/estas/ĉu/kompreneblaj?

2–instruas/geinstruistoj/kiel?

3–vidis/lecionon/kie/vi/facilan?

M15 Ejerciciodetraducción.

Milernasperlernolibro,lilernasperinterreto.Ŝiirasperbiciklokunamikino.Liirasperamikinokunbiciklo.Kunkiuviamikas?Perkiovimuzikas?Kunkiuvikantas?

M16 Sketch

Patrino

Infano

Patrino

Infano

Patrino

Patro

Patro

Infano

Patrino

Infano

Patro

Infano

Patrokajpatrino

Minevolasmanĝi(alinfano)

Manĝu!

Minevolas!

Manĝu!Estubona!Manĝu!

Minevolasmanĝi.Minevolasestibona.

(allapatro)

Ĉuvividas?Linevolasmanĝi.Linevolasestibona.

(allapatrino)

Jes.Mividas.Lidiraskelinevolasmanĝi.Lidiraskelinevolasestibona.

(allainfano)

Ĉuvivolasmanĝi?Ĉuvivolasestibona?Videvasmanĝi.Videvasestibona.

Ne,minevolasmanĝi.Ne,minevolasestibona.Minedevasmanĝi.Minedevasestibona.Kiudiraskemidevasmanĝi?Kiudiraskemidevasestibona?

Ĉuvinepovasmanĝi?

Mipovas.Minevolas.Mipovasmanĝi.Minevolasmanĝi.Mipovasestibona.Minevolasestibona.Mipovasdiri,keminevolasmanĝi.Mipovasdirikeminevolasestibona.

Vinepovasdiri,kevinevolasmanĝi.Videvasmanĝi!

(elprenaslibron,lernolibrondeEsperanto)

Minedevasmanĝi.Minehavastempon.MilernasEsperanton.

(kune)

Linehavastempon.LilernasEsperanton.

M17 Tarea

Aprendelasnuevaspalabrasdememoria!Miradenuevolaspalabrasdelaslecciones1y2.

Creafrasesconelcomputador:Crea5frasescadadía;tradúcelasyescríbelas,siestáncorrectas.

PropósitodelaprendizajeConocelossufijos-EJ-y-UL-Repiteelsufijo-EBL-


PreparaciónSonido8CopiasdeM18CopiasdeM19CopiasdeM20CartasdepalabrasdecoloresM21CopiasdeM22


Plandeaprendizaje

20me EntregaelejercicioM18.Pídelealosestudiantescompletarlasfrases,mientrastúleesenvozaltalafraseM19

ComparteeldiálogoM19.



5me Explicaelusodelsufijo-UL-y-EJ-

10me Pausa

20me EntregaelejercicioM20.Explicadenuevoelsignificadodelossufijos-EJ-,-UJ-y-EBL-

EntregalascartasM21Losestudiantesdebenformarparejasycompletarelejercicioagregandosufijosalaspalabras

Ejemplos:

-EJ:lernejo,sidejo,parolejo,kantejo,laborejo,kuirejo-EBL:videbla,komprenebla,portebla,serĉebla,havebla,videbla-UL:grandulo,malbelulino,malriĉulo,belulino


10me EntregaelejercicioM22ypídelealosestudiantescompletarlo.

10me Cantenjuntosalgunascanciones.

Dejatareas.

M18 Ejercicio

Completalaspalabrasconunadeesastrespalabras:Bone,Hejmo,Jes,portas,tablon,libro,portas,povas,librojn

Petro:Kionvi ?

Ana:Miportaslibrojn.Miŝataslegi .

Petro:Ĉuvi donialmilibronporlegi?

Ana: .Kievilegosĝin?

Petro:Enmia .Tiemihavasgrandan ,seĝonkajlampon.

Ana:Unu neestaslegebla.

Petro: .Ĝinminelegos.

M19 Diálogo

Petro

Ana

Petro

Ana

Petro

Ana

Petro

Kionviportas?

Miportaslibrojn.Miŝataslegilibrojn.

Ĉuvipovasdonialmilibronporlegi?

Jes.Kievilegosĝin?

Enmiahejmo.Tiemihavasgrandantablon,kajseĝon.

Unulibroneestaslegebla.

Bone.Ĝinminelegos.

M20 Ejercicio

Formapalabrasyescríbelasenlacolumnaadecuada.

-EJ- -UL- -EBL-

M21 Cartasdepalabrasdecolores

ej ul

ebl a

o ino

lern sid

parol kuir

labor kant

vid malriĉ

port serĉ

hav vid

grand malbel

belul kompren

M22 Ejercicio

Completalasfrases:

e.g.Markonehavassufiĉanmonon.

Mitrinkas .

Nividis .

Liafratokantos .

Anamanĝas .

Lernantokomprenas .

M23 Tarea

Aprendetodaslaspalabrasdelalección3dememoria!

Miradenuevolaspalabrasdelaslecciones1,2y3!

Escribe5frasesconlosfinales-ej-,-uj-y-ebl-.

Documents

Lección 3 - lernuEl final-E indica adverbio. Un adverbio califica un verbo, mientras un adjetivo califica un sustantivo. Explica el uso del final -U para el imperativo y da algunos