Хоол тэжээлийн дутлын үед илрэх эмнэл зүйн шинж

тэмдэг, Илчлэгийг тооцоолох

Хоол тэжээлийн дутлын үед илрэх эмнэл зүйн зарим шинж тэмдэгЭрхтэн Шинж тэмдэг Дутагдаж буй

тэжээлийн бодис

Үс

-Үс халзрах-Амархан унах-Үсний өнгө алдагдах-Үйсэн бөглөө онгойлгогч шиг буюу мушгирсан үс-Үс цайх

-Цайр зарим тосны хүчлүүд-Уураг нэн шаардлагатай тосны хүчлүүд-Уураг, цайр-А, С аминдэм-Уураг, зэс

 Нүд - нүдний салстын скероз -уураг зэс

 Уруул Уруулын булангийн салстын үрэвсэл, сорвижилт

 Аминдэм В2, никотины хүчил

 Хумс Хумс хонхойх, хэврэг болох, хугарах

 Төмөр

 Арьс

 Хуурайших, гуужих А аминдэм, нэн шаардлагатай тосны хүчлүүд, цайр

 Цэглэг цус харвалт /петехи/

 С аминдэм, К аминдэм

 Үсний хүүдийн гиперкератоз 

 А аминдэм, нэн шаардлагатай тосны хүчлүүд

 Дерматит  Никотины хүчил, цайр

 Хамар Хамар уруулын себорей Никотины хүчил, аминдэм В6, аминдэм В2

 Арьсан доорхи өөхлөг эдийн алдагдал

 Илчлэг

 Булчингийн алдагдал  Илчлэг, уураг

Мөч  Хаван  Уураг

 Яс зөөлрөх, яс өвдөх, рахит

 Д аминдэм

 Үений өвдөлт  С аминдэм

 Цусны эмгэг

 Цус багадалт

 Аминдэм В12, төмөр, фолийн хүчил, зэс, Е аминдэм

 Протромбин багасах, цус бүлэгнэлт удаашрах

 К аминдэм

 Мэдрэл Чиг баримжаа алдагдах

 Никотины хүчил, аминдэм В1

 Зүрх судас

 Зүрхний дутагдал, зүрхний булчингийн эмгэг, зүрх томрох

 Аминдэм В1

 Зүрхний булчингийн эмгэг

 Селен

Ходоод гэдэсний зам

 Бөөлжис цутгах, бөөлжилт   Аминдэм В6, пиридоксин

 Суулгалт  Цайр, никотины хүчил

 Уруулын булангийн салстын үрэвсэл

 Аминдэм В6, аминдэм В2, төмөр

 Хейлоз /буйл, уруул улайх хавдах/

 Аминдэм В2, никотины хүчил

 Хэлний үрэвсэл  Аминдэм В6, цайр, никотины хүчил, фолийн хүчил, аминдэм В12

 Хэлний ширхэглэг хөхлөг томрох

 Аминдэм В12

 Хэлний ширхэглэг хөхлөг хатингарших 

 Фолийн хүчил

 Хэл хавдах   Никотины хүчил

 Фуксинтай буюу хар хүрэн хэл   Аминдэм В2

 Хавдсан, цус шүүрэмтгий буйл   С аминдэм

 Хэл хагарсан  Никотины хүчил

 Элэг томролт  Уураг

Биеийн жингийн

индексийг тооцох

арга

Биеийн жингийн индексийг тооцох арга

Биеийн жингийн индекс гэдэг нь /БЖИ/= Жин (кг) : Өндөр (м2)-ийн квадрат

ЭсвэлБЖИ = (Жин/кг : өндөр /см-ийн квадрат) х 10,000

байна.БЖИ > 27 бол таргалалттай гэж үзнэБЖИ < 18,5 бол бага жинтэй хэмээн үзнэ

Жишээ нь: өндөр нь 1,6 м, жин нь 62 кг бол 62 / (1.6*1.6) = 24.21 үүнээс харахад энэ хүн хэвийн жинтэй байна гэсэн үг.

Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын удирдамж, 1997 он

Биеийн жингийн индекс үнэлгээ

<18.5 туранхай

18.5-24.9 хэвийн жин

25.0-29.9 таргалалт 1-р зэрэг

30.0-34.9 таргалалт 2-р зэрэг

35.0-39.9 таргалалт 3-р зэрэг

>40.0 хэт тарган

Илчлэгийн хэрэгцээний

үнэлгээг тооцох

Илчлэгийн хэрэгцээний үнэлгээг тооцох аргаХАРРИС БЕНЕДИКТИЙН ТЭГШИТГЭЛ1. Дараах тэгшитгэлийг ашиглан Илчлэгийн Үндсэн

Зарцуулалтыг (ИҮЗ) олно.Эрэгтэй хүн:

666 + (13,7 х жин/кг) + (5,0 х өндөр/см) - (6,8 х нас)Эмэгтэй хүн:

655 + (9,6 х жин/кг) + (1,7 х өндөр/см) - (4,7 х нас)

ИҮЗ-ыг олсны дараа ИҮЗ-ыг харгалзах Стресс хүчин зүйлийн коэффицентээр үржүүлж нийт илчлэгийн хэрэгцээг олно.

Стресс хүчин зүйлийн коэффицент

-1.2 = хэвтрийн дэглэмтэй, цусны үжил халдваргүй, мэс засал хийгдээгүй, бага хөдөлгөөний идэвхи багатай

-1.3 = хурц, хүнд өвдөлт илэрснээс хойш 72 цагийн дотор, өөрөө явж байгаа өвчтөн

-1.4 = жижиг мэс засал хийгдсэн, хөдөлгөөний идэвхи дунд зэрэг

Стресс хүчин зүйлийн коэффицент

-1.5 = том хэмжээний мэс засал хийгдсэн, хөдөлгөөний идэвхи хэвийн, цацрагийн эмчилгээ, хими эмчилгээ хийлгэж байгаа

-1.8 = цусан үжил халдвар, хавсарсан гэмтэл, их хэмжээний стресстэй

-2.0 = их хэмжээний түлэгдэлттэй, турж эцсэн тохиолдолд

Нийт үндсэн шимт бодис / ҮШБ/-ын хэрэглээг гаргахдаа хэрэв нийт илчлэг 1800 ккал гэж үзэх юм бол

1. Нүүрс усыг 50% 1800 ккал х 0.50 = 900ккал 900 ккал : 4ккал (1 грамм нүүрс уснаас ялгарах илчлэг) = 225 грамм нүүрс ус шаардлагатай

2. Уураг 15% 1800 ккал х 0.15 = 270ккал

270 ккал : 4ккал (1 грамм уургаас ялгарах илчлэг) = 67.5 грам уураг шаардлагатай

3. Өөх тос 35% 1800 ккал х 0.35 = 630ккал

630 ккал : 9ккал (1 грамм тосноос ялгарах илчлэг) = 70 грам өөх тос шаардлагатай

Илчлэгийг тооцоолох арга

Хоног хоол, хүнсээр авбал зохих илчлэгийн хэмжээг тооцох жишээБиеийн хүчний дунд зэргийн ачаалалтай хөдөлмөр

эрхэлдэг 160 см өндөртэй, 40 настай эрэгтэй хүний хоол хүнсээр авбал зохих илчлэгийн хэмжээг тооцъё.

1. Байвал зохих “Эрүүл жин”-г тооцон олох    - Эрүүл жин = биеийн өндөр (метр)-ийн квадратыг х 22 (тогтмол тоо)  - Эрүүл жин = 1,6 х1,6 х 22 = 56.3 кг 

2. Бодисын үндсэн солилцоо тооцох = Стандарт хэмжээ х Эрүүл жин  - Бодисын үндсэн солилцоо = 22,3 х 56.3 = 1255.9 ккал 

Хоног хоол, хүнсээр авбал зохих илчлэгийн хэмжээг тооцох жишээ- Стандарт хэмжээ 

   Насны бүлэг    Эр      Эм               18-49   22,3   21,7               50-69   21,5   20,7

3. Хоногийн нийт илчлэг = Бодисын үндсэн солилцоо х Хөдөлгөөний идэвхийн коэффициент  - Нийт илчлэг = 1255.9 ккал х 1,75 = 2297,8 ккал    Хоногт авбал зохих илчлэгийн хэмжээ

Биеийн хөдөлгөөний идэвхийн коэффициент-Оюуны хөдөлмөр эрхэлдэг, хөдөлгөөн

багатай-1,5  -Биеийн хүчний дунд зэргийн ачаалалтай

хөдөлмөр эрхэлдэг - 1,75- Биеийн хүчний хүнд хөдөлмөр эрхэлдэг - 2,0

Гэр зөвлөмж

Гэр зөвлөмж

Хүнсний бүтээгдэхүүний бүлэг тус бүрээс өдөрт хэрэглэх стандарт хэмжээг нэгжээр зааж өгсөн байдаг. - Үр тариа, гурил  (11-22 нэгж)- Хүнсний ногоо  (4-8 нэгж)- Мах, махан бүтээгдэхүүн  (2-3 нэгж)- Сүүний бүлгээс  (1-2 нэгж)- Жимс, жимсгэний бүлэг  (1-2 нэгж)Нэгжийн тоо нь тухайн хүний хэрэгцээнээс гадна нас, хүйс, биеийн жин, хөдөлгөөнөөс хамаарна.

Хүнсний бүтээгдэхүүний нэршлээр нэгжийг тооцох

үр тариа(11-22 нэгж)

Хүнсний ногоо(4-8 нэгж) 

Мах(2-3 нэгж)

Сүү цагаан идээ (1-2 нэгж)

Жимс, жимсгэнэ(1-2 нэгж)

-Талх 1зүсэм

-Агшаасан будаа 1/2 аяга

-чанасан гоймон 1/2 Аяга

-Боорцог 1 ш

-Еэвэн 1ш

-Мантуу 1 ш

-Гурил 3 х/х

-Арвайн гурил 2 ц/х

 -Түүхий ногоо 1 аяга

-Чанасан ногоо 1/2 аяга

-Улаан лооль 1 ш

-Шар лууван 2ш

-Төмс 2 х/х

-Чанасан мах 200гр

-Борц 30гр

-Лаазалсан загас ½

-Хиам 120гр

-Самар 1 аяга

-Өндөг  1 ш

-Сүү 1 аяга

-Айраг 1 аяга

-Тараг 2 аяга

-Хоормог 2 аяга-Бяслаг 30 гр-Ааруул 20 гр-Аарц 50гр

-Шинэ жимс 1ш

-Жимсний цэвэр жүүс 1/2  аяга

-Хатаасан жимс 1/4  аяга

Хоногт хэрэглэх хүнснийг сонгох зөвлөмж /хоол судлалын төв 1999 он/

  Хүнсний бүтээгдэхүүний бүлэг (нэгжээр)

Насны бүлэг Үр, тариа

Хүнсний ногоо Мах

Сүү, цагаан идээ

Жимс

 4-10 нас 12 4-5 2 1-2 2

 өсвөр үе 11-17 нас 14-16 6 2-3 2 2

 Насанд хүрэгсэд 18 6 3 2 2 Жирэмсэн ба хөхүүл

эхчүүд 20-22 7-8 3 2 2

 Ахмад настан 16 6 2-3 2 2

Анхаарал хандуулсанд

баярлалаа