Amínósýrur og boðefni 1

Lehninger Principles of Biochemistry

Fourth Edition

Chapter 22:Biosynthesis of Amino Acids,

Nucleotides, and Related Molecules

David L. Nelson and Michael M. Cox

Amínósýrur og boðefni 2

Taugaboðefni og hormón

Mörg taugaboðefni og hormón eru amín sem myndast við dekarboxýleringu á amínósýrum eða hýdroxýleruðum amínósýrum, einkum arómatískum

Amínósýrur og boðefni 3

•Histidín histamín + CO2

•Tryptófan 5-OH-tryptófan 5-OH-tryptamín (serótónín) + CO2

•Týrósín dopa (hýdroxý-týrósín) dópamín + CO2

•dópamín noradrenalín (hýdroxý-dópamín) adrenalín (meþýl-noradrenalín)

Amínósýrur og boðefni 4

Amínósýrur og boðefni 5

Adrenalín, noradrenalín og dópamín eru katekólamín, þ. e. amín leidd af katekóli (1,2-díhýdroxýbensen)

Amínósýrur og boðefni 6

Amínósýrur og boðefni 7

Amínósýrur og boðefni 8

Í Parkinsonskvilla er skortur á dópamíni í nigrostriatalbrautum heilansEkki er unnt að gefa dópamín vegna þess að það er hlaðið

Gefið er dópa með dekarboxýlasahindra sem virkar utan miðtaugakerfis og mónóamínoxídasahindra sem virkar í miðtaugakerfi

Amínósýrur og boðefni 9

Gamma-amínósmjörsýra (GABA) er taugaboðefni sem myndast frá glútamatiGABA auðveldar flæði klóríðjóna

Bensódíasepín (valíum), alkóhól og barbitúröt magna áhrif GABA

Amínósýrur og boðefni 10

Amínósýrur og boðefni 11

Amínósýrur og boðefni 12

Amínósýrur og boðefni 13

Skortur á amínboðefnum (katekólamínum og serótóníni) er talinn eiga þátt í depurð (depression)

Amínósýrur og boðefni 14

Mónóamínoxidasar gera taugaboðefni óvirk, hindrar þeirra auka framboð amínboðefnanna

Endurupptaka boðefna er einnig mikilvæg til að gera þau óvirk

Amínósýrur og boðefni 15

Önnur lyf (prozac, flúoxetín) hindra endurupptöku serótóníns í taugafrumurÞau auka þannig framboð þess sem boðefnis

Þessi lyf eru kölluð selective serotonin reuptake inhibitors (SSRI’s)Talið er að offramleiðsla dópamíns eigi þátt í geðklofa (schizophrenia)

Amínósýrur og boðefni 16

Amínósýrur og boðefni 17

Nituroxíð

Æðaþelsfrumur (endothelial cells) framleiða nituroxíð (nitric oxide, NO) frá arginíni og þá myndast einnig sitrullín

Amínósýrur og boðefni 18

Nituroxíði má ekki rugla saman við tvínituroxíð (nitrous oxide, N2O, hláturgas, glaðloft) eða niturtvíildi (NO2, NOx, gulbrún gastegund í reyk frá verksmiðjum og bílum)

Nituroxíð er gas, sem er skammlíft og hvarfagjarnt (frír radikal, stakeind)

Amínósýrur og boðefni 19

Nituroxíð er “endothelium-derived relaxing factor” (EDRF), slökunarþáttur æðaþels

Það veldur slökun sléttra vöðva með því að virkja boðkerfi sem stjórnast af gúanýlsýklasaÞá myndast hringað GMP (cyclic GMP)

Amínósýrur og boðefni 20

Talið er að nituroxíð sé einn helsti þáttur í stjórn blóðþrýstings

Talið er að nítróglýserín virki með því að losa nituroxíð

Ýmsar afleiður arginíns, t. d. N-meþýlarginín, hindra myndun nituroxíðs

Amínósýrur og boðefni 21

Amínósýrur og boðefni 22

Amínósýrur og boðefni 23

Amínósýrur og boðefni 24

Amínósýrur og boðefni 25