Lerning session saka_rev[1]mon

11

The Study on City Master Plan and Urban Development Program of Ulaanbaatar City (UBMPS)The Study on City Master Plan and Urban Development Program of Ulaanbaatar City (UBMPS)Intensive Learning Session on Urban Planning under Market EconomyIntensive Learning Session on Urban Planning under Market Economy

АгуулгаАгуулга

• Өнөөгийн нийгэм-эдийн засгийн Өнөөгийн нийгэм-эдийн засгийн нөхцөл байдлыг үнэлэх нөхцөл байдлыг үнэлэх

• Нийгэм-эдийн засгийн бүтцийн Нийгэм-эдийн засгийн бүтцийн бүрэлдэхүүн хэсгүүдбүрэлдэхүүн хэсгүүд: : Хүн ам ба Хүн ам ба ДНБ ДНБ

• Эдийн засгийн бодлого ба Засгийн Эдийн засгийн бодлого ба Засгийн Газар, Нийслэлийн ЗДТГ-ын үүрэгГазар, Нийслэлийн ЗДТГ-ын үүрэг

• Асуулт хариулт, хэлэлцүүлэгАсуулт хариулт, хэлэлцүүлэг


Эдийн засгийнЭдийн засгийнбодлого ба нийгэм эдийн бодлого ба нийгэм эдийн

засгийн бүтэцзасгийн бүтэц

Ёжи СакакибараЁжи Сакакибара

JICAJICA-ийн Судалгааны баг -ийн Судалгааны баг 2007 оны 7 сарын 262007 оны 7 сарын 26

33


Өнөөгийн НЭЗ-ийн нөхцөл Өнөөгийн НЭЗ-ийн нөхцөл байдалбайдал

• Хүн амХүн ам– Хүн ам, насны бүлэг, хот, аймаг, Хүн ам, насны бүлэг, хот, аймаг,

дүүргээр, шилжилт хөдөлгөөндүүргээр, шилжилт хөдөлгөөн– Өрхийн гишүүдийн тооӨрхийн гишүүдийн тоо

• Эдийн засагЭдийн засаг– ДНБ, ажилгүйдлийн түвшин, ДНБ, ажилгүйдлийн түвшин,

инфляцийн түвшин, зээлийн хүүгийн инфляцийн түвшин, зээлийн хүүгийн хэмжээ, улсын төсөв, худалдаа, хэмжээ, улсын төсөв, худалдаа, хөрөнгө оруулалт, бизнесийн хөрөнгө оруулалт, бизнесийн байгууллагууд, пүүс компаниудбайгууллагууд, пүүс компаниуд

44


Тоо баримтТоо баримт

• Хүн амын тооХүн амын тоо: : Монгол Улсын Статистикийн Монгол Улсын Статистикийн Эмхтгэл Эмхтгэл ((МСЭМСЭ)) болон Улаанбаатар хотын болон Улаанбаатар хотын Статистикийн Эмхтгэлд тусгасан хүн амын Статистикийн Эмхтгэлд тусгасан хүн амын тоо тоо ((УБСЭУБСЭ)) зөрүүтэй зөрүүтэй

• Эдийн засгийн үзүүлэлтЭдийн засгийн үзүүлэлт: : ДНБ, оны үнээр ДНБ, оны үнээр хөрөнгө оруулалт зэргийг 2006 онд хөрөнгө оруулалт зэргийг 2006 онд явуулсан а.а-н нэгжийн тооллогын дүнтэй явуулсан а.а-н нэгжийн тооллогын дүнтэй тулгаж дахин хянахтулгаж дахин хянах

• Бодит ДНБ-ний суурь оны өөрчлөлтБодит ДНБ-ний суурь оны өөрчлөлт:: 1995- 1995-2000 2000

• Судалгааны баг зарим тоо баримтыг Судалгааны баг зарим тоо баримтыг тодруулсантодруулсан

55


Хүн амХүн ам

• Хүн амын тоо Хүн амын тоо (121_1, (121_1, 121_2)121_2)

• Насны бүлгээрНасны бүлгээр (122) (122)• Хот, аймгаар Хот, аймгаар (123_1, (123_1,

123_2)123_2)• Дүүргээр Дүүргээр (123_2) (123_2)• Шилжилт хөдөлгөөнШилжилт хөдөлгөөн

(124_1, 124_2)(124_1, 124_2)• Эх сурвалжЭх сурвалж: : Өрхийн Өрхийн

дэлгэрэнгүй дэлгэрэнгүй судалгаасудалгаа (125) (125)

• УБ хотын хүн амын %УБ хотын хүн амын %: 2: 2006 006 онд 39онд 39% %

• Хүн амын пирамидХүн амын пирамид:: (19(198989--2000, 2000, Хөдөө орон Хөдөө орон нутгаас УБ руунутгаас УБ руу))

• Бусад аймаг, хотын хүн Бусад аймаг, хотын хүн амам:: хүн амын өсөлт хүн амын өсөлт зогссонзогссон

• Алслагдсан 3 дүүрэгАлслагдсан 3 дүүрэг:: хүн амын өсөлт зогссонхүн амын өсөлт зогссон

• 20022002--20042004 онд шилжин онд шилжин ирэгсэд огцом өссөнирэгсэд огцом өссөн

66


ӨрхӨрх

• Өрхүүд ба Өрхүүд ба өрхийн өрхийн гишүүдийн тоо гишүүдийн тоо (131)(131)

• Хот ба аймгаар Хот ба аймгаар (132)(132)

• УБ хотын өрхийн УБ хотын өрхийн эзлэх хувь эзлэх хувь : 2006 : 2006 онд онд 36% 36%

• Нэг өрхөд ногдох Нэг өрхөд ногдох хүний тоохүний тоо: : улсын улсын хэмжээнд хэмжээнд 4.1, 4.1, УБ-УБ-ын хэмжээнд ын хэмжээнд 4.44.4

• Алслагдсан 3 Алслагдсан 3 дүүргүүддүүргүүд:: өрхийн өрхийн тоо өсөөгүй байнатоо өсөөгүй байна

77


ДНБДНБ

• ДНБ, нэг хүнд ДНБ, нэг хүнд ногдох ДНБногдох ДНБ (141_1) (141_1)

• Хот, аймгаар Хот, аймгаар (141_(141_2) (141_3_1, 141_3_2, 2) (141_3_1, 141_3_2, 141_3_2141_3_2

• СалбараарСалбараар• Эрэлт хэрэгцээ Эрэлт хэрэгцээ (141(141

_4)_4)

• УБ хотын ДНБ-ний УБ хотын ДНБ-ний цэвэр өсөлт, 1 хүнд цэвэр өсөлт, 1 хүнд ногдох ДНБ-ний ногдох ДНБ-ний цэвэр өсөлт нь цэвэр өсөлт нь улсын ДНБ-ээс бага улсын ДНБ-ээс бага

• Улсын ДНБ-ний 55 Улсын ДНБ-ний 55 % % • Гуравдагч гол Гуравдагч гол

салбарсалбар::Монгол Улс Монгол Улс ба УБ хот ба УБ хот

• Улсын хэмжээний Улсын хэмжээний х.а.а-н үйлдвэрлэл х.а.а-н үйлдвэрлэл буурсан буурсан

88


Үнэ, мөнгө ба зээлийн хүүгийн Үнэ, мөнгө ба зээлийн хүүгийн хэмжээхэмжээ

• ХҮИ, ДНБ-ний ХҮИ, ДНБ-ний дифляторын дифляторын өөрчлөлт өөрчлөлт (142_1, 14(142_1, 142_2)2_2)

• Мөнгөний Мөнгөний нийлүүлэлт нийлүүлэлт (142_3)(142_3)

• Зээлийн хүүгийн Зээлийн хүүгийн хэмжээ хэмжээ (142_4)(142_4)

• ХҮИ буурсан боловч ХҮИ буурсан боловч ДНБ дифлятор нь ДНБ дифлятор нь өндөр түвшинд өндөр түвшинд байсаар байна. байсаар байна. ((алт, алт, зэсийн үнийн өсөлтзэсийн үнийн өсөлт))

• ХҮИ буурч байгаа ч ХҮИ буурч байгаа ч ДНБ дифлятор нь ДНБ дифлятор нь өндөр түвшинд өндөр түвшинд байсаар байна. М2-байсаар байна. М2-ийн огцом өсөлт ийн огцом өсөлт ((зээл бий болгох зээл бий болгох үйл явцүйл явц))

99


Улсын нэгдсэн төсөвУлсын нэгдсэн төсөв

• Улсын нэгдсэн Улсын нэгдсэн төсвийн орлого ба төсвийн орлого ба зарлага зарлага (143_1)(143_1)

• Улсын төсвийн Улсын төсвийн орлого ба зарлага орлого ба зарлага (1(143_2)43_2)

• Орон нутгийн Орон нутгийн төсвийн орлого ба төсвийн орлого ба зарлага зарлага (143_3, 143_(143_3, 143_4)4)

• Орон нутгийн Орон нутгийн төсвөөс улсын төсвөөс улсын төсөвт төвлөрүүлэх төсөвт төвлөрүүлэх орлого орлого (143_5)(143_5)

• ТатварТатвар:: Нийт Нийт орлогын орлогын 80% 80% ((Нэгдсэн, улсын Нэгдсэн, улсын болон орон нутгийнболон орон нутгийн))

• Хөрөнгийн зардалХөрөнгийн зардал: : Нийт зардлын Нийт зардлын 13-16% 13-16%

• УБ хотУБ хот:: Орон нутгийн Орон нутгийн төсвийн төсвийн 44% 44%

• УБ хотоос улсын УБ хотоос улсын төсөвт төвлөрүүлэх төсөвт төвлөрүүлэх орлого орлого (2006(2006 онд 14 онд 14 тэрбум төгрөгтэрбум төгрөг))

1010


Ажил эрхлэлт ба ажилгүйдэлАжил эрхлэлт ба ажилгүйдэл

• Ажил эрхлэлт Ажил эрхлэлт (144_(144_1)1)

• Ажил эрхлэлт,Ажил эрхлэлт, үйлдвэрээр үйлдвэрээр (144_2) (144_2) • Эдийн засгийн Эдийн засгийн

идэвхтэй хүн ам, идэвхтэй хүн ам, бүсээрбүсээр(144_3)(144_3)

• Ажиллагсад, бүсээр Ажиллагсад, бүсээр нь нь (144_4)(144_4)

• Ажилгүйдлийн Ажилгүйдлийн түвшинтүвшин:: УБ-ын УБ-ын алслагдсан алслагдсан дүүргүүдэд дүүргүүдэд 30% 30% -аас -аас дээш дээш

• Оёдлын Оёдлын үйлдвэрүйлдвэр::30,000 30,000 ажилчидтай ажилчидтай байснаа 5000 байснаа 5000 ажилчидтай болсон ажилчидтай болсон

• Хөдөө аж ахуй, Хөдөө аж ахуй, ХудалдааХудалдаа: : Ажил Ажил эрхлэлтийн байдал эрхлэлтийн байдал сайн сайн

1111


Гадаад худалдааГадаад худалдаа

• Экспорт, импорт Экспорт, импорт (14(145_1)5_1)

• Төлбөрийн тэнцэл Төлбөрийн тэнцэл (145_2)(145_2)

• ЭкспортЭкспорт:: Зэс Зэс (41.2%),(41.2%), алт алт (17.5%)(17.5%)

• ИмпортИмпорт:: түлш, түлш, үйлдвэрийн болон үйлдвэрийн болон тээврийн техник, тээврийн техник, тоног төхөөрөмж, тоног төхөөрөмж, үйлдвэрлэсэн бараа үйлдвэрлэсэн бараа

• Гадаад ажилчидГадаад ажилчид

1212


Хөрөнгө оруулалт Хөрөнгө оруулалт

• Хөрөнгө оруулалтХөрөнгө оруулалт:: Технологийн бүтэц, Технологийн бүтэц, санхүүгийн эх санхүүгийн эх үүсвэрээр үүсвэрээр (146_1)(146_1)

• ГШХО , орноор нь ГШХО , орноор нь (1(146_3)46_3)

• Гадаад хөрөнгө Гадаад хөрөнгө оруулалттай оруулалттай компаниуд компаниуд (146_4)(146_4)

• ГШХОГШХО:: уул уурхай, уул уурхай, худалдаа, худалдаа, үйлдвэрлэл үйлдвэрлэл

• Хятад, Канадаас Хятад, Канадаас оруулсан хөрөнгө оруулсан хөрөнгө оруулалт оруулалт ((уул уул уурхайуурхай))

• Худалдаа Худалдаа үйлдвэрлэлүйлдвэрлэл: : бага бага хэмжээний хөрөнгө хэмжээний хөрөнгө оруулалторуулалт

1313


Бизнесийн аж ахуйн нэгж, Бизнесийн аж ахуйн нэгж, байгууллагууд байгууллагууд

• Аж ахуйн нэгж, Аж ахуйн нэгж, байгууллагууд, байгууллагууд, (147(147_1)_1)

• Пүүс компаниуд, Пүүс компаниуд, үйлдвэрээрүйлдвэрээр (147_2)(147_2)

• Идэвхтэй Идэвхтэй компаниуд, бүсээр компаниуд, бүсээр (147_3)(147_3)

• Идэвхтэй Идэвхтэй компаниуд, компаниуд, салбараар салбараар (147_3)(147_3)

• УБ хотод идэвхтэй УБ хотод идэвхтэй ү/а явуулдаг ү/а явуулдаг компаниудын компаниудын 61.3% 61.3% нь байна. нь байна.

• Худалдаа, Ахуйн Худалдаа, Ахуйн үйлчилгээ, үйлчилгээ, үйлдвэрлэл үйлдвэрлэл

• УБ хотын статистикт УБ хотын статистикт үзүүлснээр мөн адил үзүүлснээр мөн адил хандлагатай байна. хандлагатай байна.

• Мэдээллүүдэд Мэдээллүүдэд нарийн шинжилгээ нарийн шинжилгээ хийх шаардлага хийх шаардлага

1414


Нийгэм-эдийн засгийн бүтэц Нийгэм-эдийн засгийн бүтэц бүрдүүлэлт бүрдүүлэлт

• Хүн ам Хүн ам – Хүн амын хэтийн төлөвийн тооцооХүн амын хэтийн төлөвийн тооцоо– Хэтийн төлөв тодорхойлох дүн шинжилгээ Хэтийн төлөв тодорхойлох дүн шинжилгээ – Компьютерийн тооцоолол хийх Компьютерийн тооцоолол хийх

• ДНББ-Дотоодын Нийт Бүсийн БүтээгдэхүүнДНББ-Дотоодын Нийт Бүсийн Бүтээгдэхүүн– Өнөөгийн эдийн засгийн хөгжлийн зорилт Өнөөгийн эдийн засгийн хөгжлийн зорилт – ҮХС /ҮХС /NDS/ NDS/ ба ОУВС-ийн ба ОУВС-ийн /IMF/ /IMF/ тайлан тайлан – Монгол Улсын эдийн засгийн байдлын үнэлгээМонгол Улсын эдийн засгийн байдлын үнэлгээ– Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийн дүр зурагМонгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийн дүр зураг

1515


Үндсэн хандлагаҮндсэн хандлага:: Задаргаа Задаргаа

Улсын хэмжээний тоо баримт

Улсын хэмжээний

хэтийн төлөвийн тооцоо

УБ хотын нийгэм-эдийн

засгийн бүтэц

УБ хотын хэмжээний тоо

баримт

Улсын хэмжээний бодлого,

төлөвлөгөө

Тогтвортой, боломжийн

үйлдвэр

УБ хотын хэмжээнд хэтийн төлөвийн тооцоо

Монгол Улсын нөхцөл

боломж

Ойролцоо орнуудтай

харьцуулахад

УБ хотын бодлого,

төлөвлөгөө

1616


Хүн амын хэтийн төлөвийн Хүн амын хэтийн төлөвийн тооцоотооцоо ( (Монгол УлсМонгол Улс): NSO-UNFPA): NSO-UNFPA

20002000 20052005 20102010 20152015 20202020 20252025

ӨндөрӨндөр 2,3902,390 2,572,5733

2,762,7644

2,962,9666

3,163,1600

3,333,3300

Дунд Дунд 2,3902,390 2,562,5622

2,742,7422

2,912,9199

3,083,0877

3,233,2300

ДоогууДоогуурр 2,3902,390 2,552,55

222,722,72

002,882,88

443,033,03

993,163,16

88

(211)

1717


Хүн амын Хүн амын хэтийн төлөвийн тооцоохэтийн төлөвийн тооцоо ( (УБУБ))

20052005 20102010 20152015 20202020ЖилийЖилийн өсөлтн өсөлт

ҮСГ /ҮСГ /NNSO/ UNSO/ UN

FPAFPA894.3894.3 1,019.1,019.

331,141.1,141.

221,253.1,253.

552.3%2.3%

ЕТЕТ

20202020890.0890.0 1,135.1,135.

00--

1,650.1,650.00

4.2%4.2%

МХЗМХЗ

20152015942.4942.4 1,093.1,093.

441,164.1,164.

77-- 2.0%2.0%

1818


Хүн амын хэтийн төлөвийн Хүн амын хэтийн төлөвийн тооцооны үнэлгээтооцооны үнэлгээ

• ҮСГ /ҮСГ /NSONSO// болон НҮБХАС /болон НҮБХАС /UNFPAUNFPA/-ийн хүн /-ийн хүн амын хэтийн төлөвийн тооцооамын хэтийн төлөвийн тооцоо:: хүн хүн амын тоо ба УБ-ын хувьд доогуур авсан амын тоо ба УБ-ын хувьд доогуур авсан

• 20202020 он- ЕТ он- ЕТ: : Даацыг харгалзан үзэх, Даацыг харгалзан үзэх, гэхдээ улсын хэмжээнд авч үзэхгүй гэхдээ улсын хэмжээнд авч үзэхгүй

• 20152015 он- МХЗ он- МХЗ : NSO: NSO ба ба UNFPAUNFPA-аас авсан -аас авсан задаргаа,эдийн засгийн зорилт, задаргаа,эдийн засгийн зорилт, үйлдвэрийн бодлого, орчны чадамж үйлдвэрийн бодлого, орчны чадамж зэргийн ойлголтоос шилжилт зэргийн ойлголтоос шилжилт хөдөлгөөнийг шалгах хөдөлгөөнийг шалгах

1919


Хэтийн төлөв тодорхойлох дүн Хэтийн төлөв тодорхойлох дүн шинжилгээний аргачлал шинжилгээний аргачлал

• NSO-UNFPANSO-UNFPA-ийн хэтийн төлөвийг ашиглах-ийн хэтийн төлөвийг ашиглах:: Улсын хүн амын тооноос задаргаа хийх Улсын хүн амын тооноос задаргаа хийх

• Шилжилт хөдөлгөөний нөлөөлөх Шилжилт хөдөлгөөний нөлөөлөх байдлыг шалгахбайдлыг шалгах:: ДНБ-ний өсөлт Монгол ДНБ-ний өсөлт Монгол Улсын ДНБ-ээс өндөр байх Улсын ДНБ-ээс өндөр байх

PPubub = 0.190953x P = 0.190953x Pmonmon + 0.000632 x GGR + 0.000632 x GGRubub

(11.55155)(11.55155) (9.820441)(9.820441)

ӨөрчилсөнӨөрчилсөн R R22=0.833063=0.833063(212)

2020


Хүн амын хэтийн төлөвийн Хүн амын хэтийн төлөвийн тооцоотооцоо

• NSO-UNFPANSO-UNFPA-ийн хэтийн төлөвийн -ийн хэтийн төлөвийн тооцооны хувилбарыг ашиглах тооцооны хувилбарыг ашиглах

• УБ хотод ДНБ-ний цэвэр өсөлтУБ хотод ДНБ-ний цэвэр өсөлт:: 7.5% (27.5% (2007-11), 5.1% (2012-26)007-11), 5.1% (2012-26)

0707 1010 2020 GRGR

Монгол Монгол Улс Улс 2,6232,623 2,7422,742 3,0803,080 1.11.1

УБ хот УБ хот 1,0431,043 1,1951,195 1,7191,719 3.93.9

% % УБУБ 39.639.6 43.643.6 55.755.7(212)

2121


Эдийн засгийн хөгжлийн Эдийн засгийн хөгжлийн зорилт зорилт

Дунд хугацааны Дунд хугацааны зорилтзорилт

Урт хугацааны Урт хугацааны зорилтзорилт

ҮХС /ҮХС /NDS/NDS/ дээр дээр тулгуурласантулгуурласан

МХЗ МХЗ /MDG//MDG/ 14 (2007-15)14 (2007-15)

1212-оос доошгүй-оос доошгүй

(2015-21)(2015-21)

ОУВС /ОУВС /IMFIMF// 7.5 (2006-11)7.5 (2006-11) 5.1 (2012-26)5.1 (2012-26)

2020 2020 оны ЕТ оны ЕТ ((УБУБ))2010 2010 он хүртэлон хүртэл

9.0%9.0%-д хүрнэ-д хүрнэ2020 2020 он хүртэл он хүртэл

10.5%10.5%-д хүрнэ-д хүрнэ

2015 2015 МХЗ МХЗ ((УБУБ))2010 2010 он хүртэлон хүртэл

7.5%7.5%-д хүрнэ-д хүрнэ20152015 он хүртэл он хүртэл

7.7%7.7%-д хүрнэ-д хүрнэ

(213)

2222


Эдийн засгийн үнэлгээ Эдийн засгийн үнэлгээ

• Уул уурхайУул уурхай:: Экспортыг дэмжинэ. Гэвч Экспортыг дэмжинэ. Гэвч ажил эрхлэлт болон ДНБ-ний өсөлтөд ажил эрхлэлт болон ДНБ-ний өсөлтөд үзүүлэх нөлөө хязгаарлагдмалүзүүлэх нөлөө хязгаарлагдмал

• Худалдаа, барилга болон барилгатай Худалдаа, барилга болон барилгатай холбоотой асуудлуудхолбоотой асуудлууд:: Огцом өсч Огцом өсч байгаа боловч удаан хугацааны байгаа боловч удаан хугацааны эдийн засгийн хөгжилд урт эдийн засгийн хөгжилд урт хугацааны ашиг нөлөө үзүүлэхгүй хугацааны ашиг нөлөө үзүүлэхгүй

• Ажил эрхлэлтАжил эрхлэлт:: Хөдөө аж ахуй, Хөдөө аж ахуй, худалдаа, үйлдвэрлэл худалдаа, үйлдвэрлэл

• ҮйлдвэрлэлҮйлдвэрлэл:: Хязгаарлагдмал хөгжил Хязгаарлагдмал хөгжил

2323


ДНБ-ний өсөлтДНБ-ний өсөлт

-2.00%

0.00%

2.00%

4.00%

6.00%

8.00%

10.00%

12.00%

14.00%

2003 2004 2005 2006

FISIMTertiarySecondaryPrimary

6.0% 10.8% 7.1% 8.4%

2424


Бусад орнуудын нөхцөл Бусад орнуудын нөхцөл байдал байдал

• Азийн орнуудАзийн орнууд: : Анхдагч үйлдвэрийн Анхдагч үйлдвэрийн салбараас хоёрдогч үйлдвэрийн салбар салбараас хоёрдогч үйлдвэрийн салбар уруу шилжих туршлага, 10 жилээс уруу шилжих туршлага, 10 жилээс дээш дээш 7% 7% -аас дээш -аас дээш (214_1)(214_1)

• Төв Азийн орнуудТөв Азийн орнууд:: 19901990-ээд онд огцом -ээд онд огцом уналт, 2000-аад онд өсөлт уналт, 2000-аад онд өсөлт ((КазахстанКазахстан, , ТаджикистанТаджикистан, 214_2), 214_2)

• Далайн эргийн орнуудДалайн эргийн орнууд:: Арабын Нэгдсэн Арабын Нэгдсэн Эмиратад /АНЭ/ дундаж хэлбэлзэл, Эмиратад /АНЭ/ дундаж хэлбэлзэл, тасралтгүй өсөлт тасралтгүй өсөлт 4-7%, (214_3)4-7%, (214_3)

2525


Монгол Улсын эдийн засгийн Монгол Улсын эдийн засгийн хөгжлийн хувилбар хөгжлийн хувилбар

• Дүр зураг Дүр зураг A1A1 Казахстаны загвар Казахстаны загвар:: Эдийн Эдийн засгийн хөгжил нь түүхий эдийг засгийн хөгжил нь түүхий эдийг экспортлолтой холбоотой. экспортлолтой холбоотой.

• Дүр зураг Дүр зураг A2A2 АНЭ-ын загвар АНЭ-ын загвар:: Түүхий эдийн Түүхий эдийн экспортоос гуравдагч үйлдвэрт шилжих экспортоос гуравдагч үйлдвэрт шилжих тогтвортой хөгжил тогтвортой хөгжил

• Дүр зураг Б Малайзын загварДүр зураг Б Малайзын загвар: : Түүхий эдийн Түүхий эдийн экспортоос хоёрдогч үйлдвэрт шилжих экспортоос хоёрдогч үйлдвэрт шилжих тогтвортой хөгжил тогтвортой хөгжил

Монгол Улс: Эдийн засгийн тогтвортой хөгжлийн эхлэл

Хөгжлийн дүр зургийн ямар төрөл байх вэ?

2626


Засгийн Газар ба УБ хотын Засгийн Газар ба УБ хотын ЗДТГ-ын гүйцэтгэх үүрэг ба ЗДТГ-ын гүйцэтгэх үүрэг ба

эдийн засгийн бодлогоэдийн засгийн бодлого

• Эдийн засгийн бодлогоЭдийн засгийн бодлого• УБ хотын тэргүүлэх чиглэлийн үйлдвэр УБ хотын тэргүүлэх чиглэлийн үйлдвэр • Засгийн Газар ба УБ хотын захиргааны Засгийн Газар ба УБ хотын захиргааны

гүйцэтгэх үүрэггүйцэтгэх үүрэг• Эдийн засгийн бодлогын үндсэн Эдийн засгийн бодлогын үндсэн

зарчмууд зарчмууд

2727


Эдийн засгийн бодлого Эдийн засгийн бодлого

• Эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангахЭдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах: : ажилгүйдлийн түвшин буурах, санхүүгийн ажилгүйдлийн түвшин буурах, санхүүгийн болон мөнгөний бодлого, бодит инфляцийн болон мөнгөний бодлого, бодит инфляцийн түвшин буурна. түвшин буурна.

• Эдийн засгийн үйл ажиллагааны хууль Эдийн засгийн үйл ажиллагааны хууль эрхзүйн орчин сайжруулах эрхзүйн орчин сайжруулах ((Хууль тогтоомХууль тогтоомжж ):): банкны ү/а, ня-бо бүртгэл, тооцоо, банкны ү/а, ня-бо бүртгэл, тооцоо, татвартатвар

• Тэргүүлэх чиглэлийн үйлдвэрлэлийг Тэргүүлэх чиглэлийн үйлдвэрлэлийг дэмжих, урамшуулал, татвараас чөлөөлөх дэмжих, урамшуулал, татвараас чөлөөлөх болон хөнгөлөлт үзүүлэх болон хөнгөлөлт үзүүлэх ((татвараас татвараас чөлөөлөхчөлөөлөх, , татаас өгөхтатаас өгөх, , г.мг.м))

• Хүний нөөцийн хөгжил Хүний нөөцийн хөгжил

2828

The Study on City Master Plan and Urban Development Program of Ulaanbaatar City (UBMPS)The Study on City Master Plan and Urban Development Program of Ulaanbaatar City (UBMPS)Intensive Learning Session on Urban Planning under Market EconomyIntensive Learning Session on Urban Planning under Market Economy Монгол Улсад тэргүүлэх Монгол Улсад тэргүүлэх

чиглэлийн үйлдвэрүүдийг чиглэлийн үйлдвэрүүдийг хөгжүүлэх боломж хөгжүүлэх боломж

• Импортын бус экспортод чиглэсэн Импортын бус экспортод чиглэсэн • Онцгой ба нийтлэг бүтээгдэхүүнүүд Онцгой ба нийтлэг бүтээгдэхүүнүүд • Улсын дотоод нөөц Улсын дотоод нөөц ((түүхий эд материал, түүхий эд материал,

Хүний НөөцХүний Нөөц) ) • Уул уурхайн үйлдвэрээс олох эдийн засгийн Уул уурхайн үйлдвэрээс олох эдийн засгийн

үр өгөөжийг ашиглах үр өгөөжийг ашиглах

Дотоодын зах зээлийн хязгаарлагдмал цар хүрээ Далайд гарцгүй орон учраас өртөг өндөр

2929


УБ-ын тэргүүлэх чиглэлийн УБ-ын тэргүүлэх чиглэлийн үйлдвэрүүдүйлдвэрүүд

• Аялал жуулчлалАялал жуулчлал:: Байгалийн болон Байгалийн болон түүхийн нөөц баялагт тулгуурлан валют түүхийн нөөц баялагт тулгуурлан валют хуримтлуулах, ажлын байр нэмэгдүүлэх хуримтлуулах, ажлын байр нэмэгдүүлэх

• Уул уурхайн үйлдвэрүүдийг дэмжих Уул уурхайн үйлдвэрүүдийг дэмжих туслах үйлдвэрүүдтуслах үйлдвэрүүд: : Монгол Улсад Монгол Улсад ирээдүйтэй, хөгжиж цэцэглэх ирээдүйтэй, хөгжиж цэцэглэх боломжтой боломжтой

• Ноолуур, савхи, мод боловсруулалтНоолуур, савхи, мод боловсруулалт:: Монгол Улсын дотоод нөөц бололцоог Монгол Улсын дотоод нөөц бололцоог ашиглах, ажлын байр нэмэгдүүлэх ашиглах, ажлын байр нэмэгдүүлэх

• МХТ МХТ /ICT//ICT/ ба бизнесийн ү/а-ны ба бизнесийн ү/а-ны outsourcing: outsourcing: Хүний нөөцийг ашиглах, валют Хүний нөөцийг ашиглах, валют хуримтлуулах, огцом үр дүнд хүрэх хуримтлуулах, огцом үр дүнд хүрэх

3030


Тэргүүлэх үйлдвэрлэл ба эдийн Тэргүүлэх үйлдвэрлэл ба эдийн засгийн бодлогозасгийн бодлого

• Уул уурхайн Уул уурхайн үйлдвэрийг дэмжих үйлдвэрийг дэмжих

• Савхи, ноолуурСавхи, ноолуур• Аялал жуулчлалАялал жуулчлал• ICT and BPOICT and BPO

• Худалдаа Худалдаа • БарилгаБарилга• Барилгын материалБарилгын материал• БусадБусад

Тэргүүлэх чиглэлийн үйлдвэрлэлүүд

Засгийн Газрын дэмжлэг Засгийн Газрын дэмжлэг • УрамшуулалУрамшуулал• Татвараас чөлөөлөх г.мТатвараас чөлөөлөх г.м

Дундыг баримталсан байр суурь Дундыг баримталсан байр суурь • Үнийн механизм Үнийн механизм • Хүрээлэн буй орчны Хүрээлэн буй орчны зохицуулалтзохицуулалт

Бусад үйлдвэрүүд

3131


Уул уурхайг дэмжих Уул уурхайг дэмжих үйлдвэрлэлүйлдвэрлэл

• Уул уурхайн үйлдвэрУул уурхайн үйлдвэр:: ДНБ-ний ДНБ-ний 12%12%, , экспортын экспортын 60%60%, ажиллах хүчний , ажиллах хүчний 4% 4%

• Үндсэн бүтээгдэхүүнҮндсэн бүтээгдэхүүн: : Зэс Зэс ((экспортынэкспортын 41%)41%), алт , алт (18%) (18%)

• СалбарСалбар:: Эрдэнэт, Өмнөговь Эрдэнэт, Өмнөговь• УБ-ын үүрэг рольУБ-ын үүрэг роль:: уул уурхайн уул уурхайн

салбарыг дэмжих салбарыг дэмжих ((удирдлага, санхүү, удирдлага, санхүү, тээвэр, сэлбэгийн үйлдвэрлэлтээвэр, сэлбэгийн үйлдвэрлэл))

• Эрэлтийн үнэлгээ хийх шаардлагатай Эрэлтийн үнэлгээ хийх шаардлагатай

3232


БоловсруулалтБоловсруулалт:: Ноолуур, Савхи Ноолуур, Савхи

• Хөдөө орон нутгаас их хэмжээний түүхий эд Хөдөө орон нутгаас их хэмжээний түүхий эд ирдэгирдэг

• Ажлын байр шинээр бий болгох Ажлын байр шинээр бий болгох • Экспортын бараа болон жуулчдад зориулж, Экспортын бараа болон жуулчдад зориулж,

бэлэг дурсгалын зүйл үйлдвэрлэхбэлэг дурсгалын зүйл үйлдвэрлэх• Материалын хомсдолМатериалын хомсдол:: Хятад Улсруу түүхий Хятад Улсруу түүхий

эдэд• Хөрөнгө мөнгөний хомсдол, банкны зээлийн Хөрөнгө мөнгөний хомсдол, банкны зээлийн

өндөр хүүгийн хэмжээ өндөр хүүгийн хэмжээ • Технологийн болон үйлдвэрлэлийн парк, Технологийн болон үйлдвэрлэлийн парк,

нүүлгэн шилжүүлэхнүүлгэн шилжүүлэх

3333


Аялал жуулчлалАялал жуулчлал • Ирсэн жуулчидИрсэн жуулчид:: 20002000 онд онд 158,000158,000, , 20062006 онд онд 3939

5,0005,000 болж өссөн болж өссөн• Монгол Улсад 12 хоноход өдөрт Монгол Улсад 12 хоноход өдөрт US$106US$106

зарцуулдагзарцуулдаг• УБ-т 3 өдөр УБ-т 3 өдөр • УлиралУлирал: : УБ-т өвлийн аялал жуулчлал, өвлийн УБ-т өвлийн аялал жуулчлал, өвлийн

амралтын баазамралтын бааз• УБ-руу нэвтрэн орох ажиллагааг сайжруулахУБ-руу нэвтрэн орох ажиллагааг сайжруулах• Жуулчдын зочлох түүх соёлын газрууд, аялал Жуулчдын зочлох түүх соёлын газрууд, аялал

жуулчлалыг түлхүү хөгжүүлэх жуулчлалыг түлхүү хөгжүүлэх • Жуулчлалын үйлчилгээний чанарыг Жуулчлалын үйлчилгээний чанарыг

сайжруулахсайжруулах• Хадгалалт хамгаалалтХадгалалт хамгаалалт:: Хотын төвийн газар Хотын төвийн газар

нутгийн өнгө төрх, Богд Хаан Уул г.мнутгийн өнгө төрх, Богд Хаан Уул г.м

3434


МХТ /МХТ /ICTICT/ ба бизнесийн / ба бизнесийн outsououtsourcingrcing

• ICT ICT компаниуд компаниуд :: MOSA MOSA –д –д 3030 компани, компани, BPOBPO--гийн гийн

5-6 5-6 компани компани • CCICCCIC, , AOTSAOTS-оос дэмжлэг авах -оос дэмжлэг авах ((ЯпонЯпон))• ICTICT байгууллагын бэлдсэн ЕТ байгууллагын бэлдсэн ЕТ• 20072007 онд онд 3,0003,000 инженерүүд байснаас инженерүүд байснаас 20152015

он хүртэл он хүртэл 20,00020,000 (BPO(BPO-д -д 15,000) 15,000) инженерүүд инженерүүд болтлоо өссөн байна. болтлоо өссөн байна.

• Техникийн боловсрол, татварын Техникийн боловсрол, татварын урамшууллыг дэмжих хэрэгцээ шаардлага урамшууллыг дэмжих хэрэгцээ шаардлага

• Хангалттай хүний нөөц, гадаад хэл болон Хангалттай хүний нөөц, гадаад хэл болон математикийн чадвартай математикийн чадвартай

3535


Засгийн Газар, УБ хотын Засгийн Газар, УБ хотын захиргааны үүрэг роль захиргааны үүрэг роль

• Засгийн ГазарЗасгийн Газар:: өмнөх слайдад өмнөх слайдад дурдсан бүх асуудлуудыг дурдсан бүх асуудлуудыг хариуцна. хариуцна.

• УБ хотын ЗДТГУБ хотын ЗДТГ:: УБ-т өвөрмөц УБ-т өвөрмөц үйлдвэр болон аж ахуйн үйлдвэр болон аж ахуйн нэгжүүдийг төвлөрүүлэх нэгжүүдийг төвлөрүүлэх

• Улсын ба орон нутгийн төсвийн Улсын ба орон нутгийн төсвийн хуваарилалтыг зохицуулах хуваарилалтыг зохицуулах

3636


Татвар хураалт ба хуваарилалтТатвар хураалт ба хуваарилалт

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

45.0 Exp perperson

Rev perperson

28Tg 000 4233 38

(215)

3737


Эдийн засгийн бодлогын Эдийн засгийн бодлогын үндсэн зарчмуудүндсэн зарчмууд

• Үнийн механизмҮнийн механизм: : Хувийн Хувийн компаниуд Засгийн газрын компаниуд Засгийн газрын албадлагад ордоггүй. албадлагад ордоггүй.

• Улсын ба орон нутгийн төсөв Улсын ба орон нутгийн төсөв хуваарилалт, төрийн үйлчилгээ, хуваарилалт, төрийн үйлчилгээ, тэнцвэртэй байдал тэнцвэртэй байдал

Documents

Lerning session saka_rev[1]mon