66

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel
Page 2: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64

Page 3: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

XXIIVV DDÍÍAA DDAA CCIIEENNCCIIAA NNAA RRÚÚAAAA CCOORRUUÑÑAA,, 99 DDEE MMAAIIOO DDEE 22000099

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 1

Page 4: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

CCEENNTTRROOSSPPAARRTTIICCIIPPAANNTTEESS

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 2

Page 5: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

11.. CCOOLLEEXXIIOO MMAARRIISSTTAA CCRRIISSTTOO RREEYYNa actualidade o colexio ocupa unha extensión de 6.500 m2 de superficie edificada,8.500 m2 de campos deportivos e 11.500 m2 de vías e zonas verdes. No centro im-pártense os niveis educativos de ESO e Bacharelato, coa correspondente optativi-dade. As actividades extraescolares inclúense no horario lectivo e son gratuítaspara todos os alumnos que as realicen.

AAccttiivviiddaaddeess::Este ano noso equipo de Tecnoloxía, auténticas «Feras da enxeñaría» enfróntaseao desenvolvemento de «Superestruturas» como a Cúpula Xeodésica e as «Repa-racións Incribles» nunha maqueta de casa ecolóxica que pode elevarse manual-mente, co que resulta sostible.O noso equipo de Bioloxía realiza unha experiencia con pulmóns de año que se-guro afectará tamén algúns estómagos, comprobará a capacidade vital dos visi-tantes e lles mostrará o aspecto ao microscopio das células de pulmón e traquea,ademais de expoñer un enorme mural sobre a vida e obra de Darwin.Finalmente o noso equipo de Física, fiel á veta de chispazos e descargas eléctricas,saca do laboratorio a vella Máquina de Wimshurst para poñer a funcionar peque-nos motores electrostáticos e un sistema de transmisión sen fíos que ben puido ser,como o tantán, un precursor do teléfono móbil.

AAlluummnnooss::Jorge Abuín, Adrián Brea, Sebastián Buedo, Julia Carvallo, Paula Castelos, MilagrosCobas, Elena Cuenca, Alicia Enríquez, Sonsoles Estraviz, Patricia Galán, Laura García,Paula González, Tomás González, Teresa Hermida, Pablo de la Iglesia, MartaLamora, Oihane León, Belén López, María Lueiro, Álvaro Martín, Javier Núñez,Bárbara Pérez, Ana Pier, Ana Prieto, Javier Rico, Eva Rodríguez, Javier Rodríguez,Nerea Rodríguez, Alejandro Sánchez, Antonio Sanjuán, Noemí Seoane, RocíoSobrino, Alejandro Toca, Laura Vázquez, María Verde.

PPrrooffeessoorreess::Ana Castro, Teodoro Rodríguez, Enrique Santillán.

3

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 3

Page 6: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

22.. CCPPRR NNOOSSAA SSEEÑÑOORRAA DDOO CCAARRMMEENN ((AATTOOCCHHAA))BBEETTAANNZZOOSSColexio privado concertado, situado en Betanzos, que imparte os seguintes niveis:Educación Infantil, Educación Primaria e Educación Secundaria Obrigatoria. E en ré-xime privado, Bacharelato. Ademais das instalacións propias para impartir clases,dispón das seguintes: Audiovisuais, Música, Departamento de Orientación, Gabi-nete Psicopedagóxico, Aula de Audición e Linguaxe, Capela- Salón de Actos e pistapolideportiva.

AAccttiivviiddaaddeess::- Rampla lanzadora de CD. Dispositivo eléctrico que serve para lanzar CDs.- Rifle de Gauss. Transformación de enerxía potencial en cinética.- ¿Como suxeitar dúas copas cun globo?- Gaiola de Faradio. Verifica o carácter electromagnético das ondas de radio.- Xeo seco. Paso de líquido a sólido de forma instantánea.

AAlluummnnooss::Alexia Anido Santamariña, Alberto Blanco Álvarez, Pablo Codesal Crespo, ElenaEstévez Quintela, Irene Gil Gómez, Adrián Lago Villar, Euridice Medina Martínez,David Pereiro Lagares, Vanessa Ramos Faraldo, Tania Rosende Sánchez, JenaroSánchez Otero, Silvia Sánchez Saavedra, Óscar Varela Soriano, Rocío VázquezVázquez.

PPrrooffeessoorreess::Mª del Carmen Cal Crespo, Carlos Iglesias Candal, Mª del Carmen Montero Álvarez,Mª del Carmen Romeu Valiño.

4

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 4

Page 7: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

33.. CCPPRR LLAA GGRRAANNDDEE OOBBRRAA DDEE AATTOOCCHHAAColexio concertado que imparte os niveis educativos: Educación Infantil desde 2anos, Educación Primaria, ESO, Programas de Cualificación Profesional Inicial, Ci-clos Formativos de Grao Medio e Bacharelato. Na actualidade compón a súa ma-trícula 1.200 alumnos. O Centro participa en intercambios con centros doutrospaíses e no Programa de Seccións Bilingües. Leva a tecnoloxía ao aula como fe-rramenta educativa.

AAccttiivviiddaaddeess::O vaso invisible. A bóla de aceite. A lupa máxica. Lombarda máxica. Globo máxico.Como funciona a evolución? Xogamos coa gravidade. O sistema solar a escala. De-buxo ante ao espello. Extintor pola vella. Maqueta dunha eclipse de lúa. Expansióndo Universo. Ceo de verán, ceo de inverno. Cráteres lunares. Que sabes de astro-nomía? Quebracabezas da evolución. Pila natural. O aire pesa e ocupa volume.

AAlluummnnooss::Cristina Álvarez Morgade, Arianna Amándola Pin, Alejandro Astorga Iglesias, ElenaBarbé Martín, Andrea Barcía Fernández, Lucía Blanco Fernández, Wilmer CarcomoGutiérrez, Pilar Cartemil Vega, Diego Corral Grande, Jorge Dacal López, AndreaDebesa Jover, Natalia Ferro Webb, Margarita Fontela Pérez, Fátima Fraga Varela,Adrián de la Fuente Díaz, Alba García Dopico, Silvia Gómez Teijo, Iria GonzálezCastro, Soraya González Piñeiro, Cristina Herrera Madrid, Rocío Juiz Vázquez,Catarina López Castelo, Marta López Ulla, Mar Loureiro Souto, Luis G. MartínezCéspedes, Pablo Martínez Gestal, Marta Masid Barcón, Yadainis Navarro Pérez,Cintia Nuñez Pérez, Laura Otero Docobo, Valentina Paredes Henríquez, Alicia PenasRamos, Isabel Pérez Fernández, Carmen Porta Soto, Yhajaira Ramos Prado, RaquelSánchez Freire, Patricia Sanjurjo Regueira, Paula Santiago Arjones, Aarón VarelaIglesias.

PPrrooffeessoorreess::Mª Asunción Babío Bescansa, Mª del Pilar Bugía Manteiga, Mª José Mariño Barral,Mª del Mar Palmeiro Vale Beatriz Sanjurjo Rodríguez, Marino Santamarta Rodríguez,Eva Mª Vázquez Blanco.

5

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 5

Page 8: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

44.. CCOOLLEEXXIIOO SSAAGGRRAADDOO CCOORRAAZZÓÓNN MMMM FFRRAANNCCIISSCCAANNAASSImpartimos os niveis de E. Infantil, Primaria, Secundaria e Bacharelato. Desenvol-

vemos unha formación integral destinada a potenciar as capacidades e valores cristiáns dosnosos alumnos atendendo á diversidade nun ambiente de estímulo e tolerancia. O noso Cen-tro dispón aulas específicas para o estudo das novas tecnoloxías, laboratorios, amplas pis-tas e pavillóns deportivos para o gozo ao aire libre e as actividades físicas. Contamos cunpavillón de Educación Infantil adaptado.

AAccttiivviiddaaddeess::- Xogamos co aire: Iniciaremos aos mais pequenos na observación e a exploración.- Electrostática. Construímos un xerador de Van de Graaff caseiro.- Dinámica. “Rizar o rizo” (Forza centrípeta). Unha bóla introducida nun gobelete non caerádeste ao facelo xirar nun plano vertical.

- Experimentos con fluídos. Unha gota que flota. Comprobaremos o principio de Arquímedes.- Variación do volume coa presión. Nunha “campá de baleiro” caseira veremos como se inflaun globo.

- Para gustos, cores. Colocamos caraveis en tubos de ensaio cheos de tinta, e os pétalos vancambiando a súa cor en función da tinta na que foron somerxidos.

- Engánante os teus sentidos? Fregamos unha boliña de papel, cos dedos cruzados, sobreunha mesa e observan que percibimos dúas boliñas en vez dunha.

- “Cada ovella coa súa parella”. Xogo para relacionar imaxes.- Ti mesma coa túa plastilina! Fabrica a túa propia plastilina.- Paciencia coa ciencia: Recóllense unha serie de curiosidades científicas.

AAlluummnnooss::Claudia Aldao López, María Álvarez Pérez, María Álvarez Rey, Juan Diego Alzate Mejía,Alberto Amor Ríos, Pablo Bouza Bernárdez, Pablo Busto Barreiro, Laura Cajigas Cadenas,Nerea Cañás Carro, Pedro Caramelo Novo, Sergio Carneiro Gómez, Bárbara CasteloMartínez, Marta Castiñeira Cudíns, Laura Castro Seijo, Alejandro Covas Codesido, ÓscarCrego Martínez, Laura Del Valle Pena, Alba Doldán Gómez, Álvaro Fernández Caamaño,Laura Fernández Fuentes, Mateo Fernández Rial, Yara García Basanta, Alejandro GarcíaMorente, Pedro Ínsua Meredas, Javier Jiménez Pedras, Alba Lojo Silvosa, Óscar LongueiraAlonso, Adrián López Bernardo, Javier Marcote Rial, Andrés Martínez Sánchez, GuillermoMorán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, MartaPalleiro Abella, Raquel Pan Jácome, Juan Pardo Mariña, Andrea Pastoriza Pérez, Pablo PazVieites, Lucía Pazos García, Elena Pedregal Pacín, Natalia Pensado Señorís, Francisco PérezGantes, Noemí Pérez Fraga, Alex Ramallo Martínez, Israel Remuiñán Seoane, Iván Rey Casal,Paula Rey Mosquera, Cristóbal Rodríguez Mata, Diana Rodríguez Mata, Gonzalo RodríguezMenéndez, Adriana Rodríguez Suárez, Carla Rodríguez Varela, Helena Sanz González, PabloSerrano Cuellar, Iago Silva Fernández, Victoria Silva Fontán, Carlos Vinicius Silva Guerra,Carla Souto Rodríguez, Santiago Suárez González, Marta Uribe Granero, Guillermo VarelaFojón, Roberto Vázquez Brea, Samuel Veira Fernández, Maite Vázquez García, Leticia VidalLópez, Laura Villar Viñas.

PPrrooffeessoorreess::Modesto Espasandín, Elisabeth Fuentes, Noemí González, Cristina Parada, Elena Ríos, Diana Rodríguez, Consolación Souza, Carlota Vinyeta.

6

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 6

Page 9: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

55.. IIEESS AAGGRRAA DDOO OORRZZÁÁNNO centro abrangue unha completa oferta académica para acceder á totalidade dascarreiras universitarias, desenvolvéndose programas diferenciais de estudio, po-tenciando aprendizaxes individuais e en equipo. Temos unhas instalacións depor-tivas moi boas, o que facilita o desenvolvemento dun Ciclo Formativo de GraoSuperior: Técnico Superior en Animación de Actividades Físicas e Deportivas.

AAccttiivviiddaaddeess::- Espello espelliño. Espellos planos, curvos, espellos que reflicten espellos,... O visitante poderá xogar e experimentar como cambia a súa imaxe dependendo doespello en que se mire.

- Taller de espellos. Os alumnos ensinarán ós visitantes a construír calidoscopios ediversos periscopios que permitan ver imaxes que se ocultan á vista de forma directa

- Xoga con robots. Poderás xogar con diferentes robots móbiles. Haberaos con diferentes propiedades: seguen paredes, evitan obstáculos, seguen unha luz...

- Taller de tecnoloxía. Seguro que nunca te paraches a pensar como funcionan moitos dos obxectos que nos rodean. Ven a vernos e descubriralo.

AAlluummnnooss:: 3º ESO, 4º ESO, 1º bacharelato.

PPrrooffeessoorreess:: Mª José Martínez Rey, Begoña Torreiro Anta, Carmen Vidal Fernández.

7

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 7

Page 10: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

66.. IIFFPP PPOORRTTAA DDAA AAUUGGAA.. RRIIBBAADDEEOOCentro de estudos con ESO e ESPO, con Bacharelato Científico-Tecnoló-xico e de Humanidades e Ciencias Sociais así como Formación Profe-

sional da rama de Administración de Empresas.Foi centro experimental na reforma educativa, participando ademais en diversasocasións en programas Leonardo e Sócrates (en particular coordinou “Science FairsThroughout Europe”, sobre feiras de ciencia) así como en programas innovativosda Consellería de Educación.

AAccttiivviiddaaddeess::- Sacando un corcho dunha botella- Carreiras enlatadas- Nós- Plasma- O tren que levita- As pontes- Altavoz humano

AAlluummnnooss:: Iria Acevedo, Manuel Aenlle, Cristina Amor, Anxo Asensio, Iago Asensio , MartaBarrera, Miguel Bermúdez, Jano Estua, Adrián Fernández, Ana Mª Fernández , DavidFernández, Diego Fernández, Irene Fernández, Lara Fernández, Lidia Fernández,Montserrat Fernández, Nahuel García, Vanessa García, Noelia Gómez, IvánGonzález, Martín González, Raúl González, Katia Goyos, Laura Gutiérrez, MarinaGutiérrez, Carlos Lamas, Alba Lodos, Diego Lombardero, Adrián Longarela, AdriánLópez, Jesús A. López, Diego López, Adrián Luaces, Cristian Martínez, Carla Méndez,Laura Novo, Sofía Páez, Gonzalo Peña, Iván Pérez, Víctor Pérez, Laura Piñeiro, SaraiPousada, Adrián Puente, Borja Rivas, Eva Rodríguez, Sara Salgado, CristinaSanjurjo, Sergio Suárez, Darío Vázquez, Lorena Vidarte, María Vieites.

PPrrooffeessoorreess:: Mª Jesús Besteiro, Antonio Gregorio.

PORTA DA AUGA

I.E.S.

8

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 8

Page 11: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

9

77.. IIEESS DDAAVVIIDD BBUUJJÁÁNN.. CCAAMMBBRREEO IES David Buján é o primeiro Centro de Ensino Medio que se puxo enmarcha no Concello de Cambre (no ano 1990) e está situado na Parro-quia de Sigrás. Algúns anos despois púxose en marcha o I.E.S. Alfonso X situadono lugar de A Barcala. Acolle alumnos de ESO e Bacharelato xunto cun grupo dePGS. O total de alumnos é aproximadamente de 550 e o claustro de profesores estáconstituído por un número que oscila entre 40 e 50 segundo os cursos.

AAccttiivviiddaaddeess::- Foguetes de auga- Ciencia recreativa: lembrando a José Estalella. Enigmas e problemas, observaciónse experimentos.

- Proxecto invernadoiro. Invernadoiro controlado entre dúas temperaturas.- Proxecto casa. Apertura e peche de persiana automatizada controlada por luz. Alarma antirroubo.

- Microscopía. Movementos de atracción o repulsión de organismos unicelulares.- Moléculas orgánicas na cociña. Identificación e alteración de proteínas, azucres e ADN cos produtos da cociña.

- Fotosíntese. Localización dos lugares onde se produce e os pigmentos implicados.- Peixe. Anatomía e fisioloxía que se pode aprender dun peixe que podemos limparna casa.

AAlluummnnooss::Héctor Abuelo, Jesús Armesto, Sergio Barreiro, Javier Bermúdez, Irene Caballero, AidaCachaza, Sonia Cacheiro, Lúa Caeiro, Lucía Camiños, Jairo Campo, Anxo Cao, NicolásCaramés, Simón Castiella, Esteban Castro, Lucía Cid, Carlos Eiriz, Joaquín Espiñeira, AdriánEsteban, Diego Fariña, Jacobo Fariña, Rodrigo Fernández, Sandra Fernández, SorayaGalmán, Daniel Garabato, Ana García, María García, Patricia García, José Luis Gómez, KeylyGuillén, Samuel Herrero, Fernando de Jesús Pérez, Giselle Jonte, Ana Isabel Lavín, AlejandroLópez, Andrea López, David López, Lidia López, Ignacio Márquez, Lara Mejuto, AlejandroMella, Adrián Méndez, Lucía Méndez, Javier Merelas, Iago Moscoso, Antón Naya, SaúlNogareda, Berta Pan, Samuel Pardo, Francisco Pedreira, Martín Queijas, Martín Quintas,Alba Reborido, Danilo Rivera, Carolina Rodríguez, Estela Rouco, Daniel Ruiz, RamónSánchez, Daniel Santiso, Perla de los Santos, Antía Sotillo, Miguel Souto, María Taibo, BraisVarela, Carlos Vázquez, Sergio Vázquez, Xulia Vicente, Aarón Vilameá, Leticia Villaverde.

PPrrooffeessoorreess:: Manuel Cid, José M. Viñas.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 9

Page 12: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

88.. IIEESS RRAAMMÓÓNN OOTTEERROO PPEEDDRRAAYYOOCentro de Ensinanza Secundaria Obrigatoria que comezou a funcionar con estadenominación no ano 1997. Está situado nun lugar que pode ser considerado comoo punto de confluencia de tres barrios: Monelos, Elviña e o Barrio das Flores, xustoao lado da Biblioteca González Garcés.

AAccttiivviiddaaddeess::- Actividades arredor do papel. Reciclado. Fabricación de papel. Tinguido con produtos naturais. Enmarcado secuencial. Clasificación de plantas para empregocomo material na pasta de papel. Elaboración de cadernos en papel reciclado. Maquetación de marcapáxinas.

- Proxectos de tecnoloxía para o primeiro ciclo da ESO. Sinxelos proxectos nos quese trata de coñecer os principios de transmisión de forzas e movementos, así comorudimentos de electricidade que nos permitan accionar distintos mecanismos.

- Coruña Teselada. Actividades arredor dos conceptos de tesela e mosaico,tratando de establecer algunhas conexións coa nosa cidade.

- A maxia das estrelas. Que se entende en matemáticas por estrela máxica?

AAlluummnnooss:: Sabela Álvarez García, Iago Barcia Bernárdez, Estefanía Campos Fernández, LauraCasas Gorrita, Juan Castanedo Gantes, Iria Fernández López, Javier Fernández Vega,Álvaro Franqueira Varela, Daniel Galán Mesura, Juan Gegúndez Franco, PaulaGómez Martínez, Paula González Liñares, Álvaro José Inglés Paz, Aine Lineros Rivera,Sergio Martí Díaz, Patricia Parada Pena, Carolina Pardo Dans, Elena Pérez-SindínBlanco, Clara Presedo Rama, Cristian Ramos Lorenzo, Andrea Rey Martí, SergioRifón Raposo, David Robles Torres, Pedro Rodríguez Barbeito, Joel RodríguezRomaní, Zenaide Rodríguez Sánchez, Iris Rúa Carrillo, Mª Inés Sánchez Pereira,Laura Seoane Santiso, Alba Verea Pérez, Pablo Viau González, Álvaro VidalHerreros, Paula Yánez Martínez.

PPrrooffeessoorreess::Juan Bort Couceiro, Ana María Casal Segade, Santiago López Arca, Mª CarmenLorenzo Villar, Isabel Rodríguez Martínez, Mª Carmen Rodríguez Verea.

10

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 10

Page 13: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

99.. IIEESS CCAALLVVOO SSOOTTEELLOOCentro da Deputación, situado na Zona Escolar, preto dos Rosales. Nel im-pártense Ciclos Formativos de Grao medio en Mecánica (Fabricación Mecá-nica e Soldadura-Calderería), Electricidade, Artes Gráficas (Impresión ePreimpresión) e Madeira, así como tres Programas de Cualificación Profesional Ini-cial (PCPI) de Madeira, Electricidade e Mecánica.

AAccttiivviiddaaddeess::- Exposición tipográfica. Mostras de moldes tipográficos.- Serigrafía. Gravados de tipografía e impresión dos mesmos.- Preimpresión. Pasar de cámara dixital a computador. Tratar e manipular imaxes.- Impresión Láser.

AAlluummnnooss::Penélope Barbeito, Leticia Martín, Lucía Martínez, Noelia Soneira.

PPrrooffeessoorreess::Manuel Domínguez Oubiña, Roberto Fernández, José Carlos Barcia, José RamónRios Recarey, Antonio Tarrío.

11

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 11

Page 14: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1100.. IIEESS MMOONNEELLOOSSAtópase situado no Barrio de Monelos, a carón da Igrexa románica de Santa Maríade Oza, antiga parroquia que foi anexionada ó Concello da Coruña a principiosdel século XX. Como no Centro impártese ESO a meirande parte dos estudantesveñen do centro adscrito de Ensino Primario “San Francisco Javier” e as poucasprazas que quedan libres son para estudantes dos arredores (primeiro tramo de laAvenida de Monelos e do Barrio de Eirís). O Bacharelato o compoñen os alumnosdo centro e do IES Otero Pedrayo, quedando poucas prazas libres para completaros catro grupos que se poden formar.

AAccttiivviiddaaddeess:: - Moluscos do litoral de Galicia. Como exemplo da riqueza litoral de Galicia, na xaima do IES Monelos podedes ver unha mostra dos moluscos mariños eparticipar nas actividades e xogos de identificación de especies.Esta actividade inclúe entre outras:

- Exposición de cunchas dos grupos de Moluscos mariños mais característicos dascostas de Galicia.

- Paneis explicativos sobre a Bioloxía e anatomía dos grandes grupos de moluscos.- Maquetas explicativas da estrutura e formación das cunchas.- Xogos: - De “memory” para identificar parellas de fotografías de moluscos.- Do “intruso” para identificar a especie que é claramente diferente.- Identificación mediante chaves dicotómicas.

AAlluummnnooss::Noelia Blanco Vidal, Paula Cadaveira López, Beatriz Fernández Marta, MercedesFernández Marta, Sabela Fernández Vázquez, Iria María González Díaz, DéboraPatricia Pérez Rosende, Sandra Robleda Rozas, Beatriz Rodríguez Vázquez, LuisRumbao Mariñas, Diana Salas Pérez, Jorge Sendón Fernández, Aroa Vega Seijas,Alba Vilariño García, Marina Gago Mesejo, Marta Martínez Brea, Tamara PazosCordal, Diego Abalde Herrero, Noemí Casas Bazarra, Daniel Cambiero Sánchez,Alejandro Cangado Fernández, Alejandro Fernández Quinto, Diego Gago Mesejo,José Antonio García Muñíz, Javier González Álvarez, Denís Graña Fernández, CarlosMariño Goday, Antón Martínez González, Gledi Midi, Verónica Moledo Clerafo, CamilaMüller Suárez, José Pombo Lema, Marina Reija Vázquez, Laura Rodríguez Álvarez,

Sabela Rodríguez Lorenzo, Xacobe SolaMallo, Sabela Torres Maroño, IreneVázquez Martínez, Laura Vázquez Uzal.

12

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 12

Page 15: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1111.. EESSCCOOLLAA IINNFFAANNTTIILL MMUUNNIICCIIPPAALL MMOONNTTEE AALLTTOO Monte Alto é unha escola dedicada a nenos e nenas de primeirosmeses ata os tres anos. O seu afán e obxectivo diario é facer do tempode escola un momento divertido e enriquecedor para cada neno/a, fa-vorecendo o desenvolvemento dos seus múltiples capacidades nun ambiente fa-miliar e tranquilo, no que a familia ten un papel determinante e protagonista nodesenvolvemento da vida escolar.

AAccttiivviiddaaddeess:: Os sons,o ruído, o silencio...son percepcións sinxelas que desde antes de nacersentimos. Diariamente estamos rodeados de infinidade de sons, miles de sensa-cións que o noso oído percibe e que nos ofrecen información de todo o que pasaao noso arredor. En moitos momentos é difícil distinguir e entender o que está pa-sando...voces, berros, ruídos, música, rumores... un barullo complicado e tan co-tián, ao que nos adaptamos sen darnos conta. A nosa proposta de ciencia leva onome de MENUDO BARULLO :

- Facemos... xogando cos sons. Taller para elaborar instrumentos con materiais reciclados.

- Zona de baile. Consiste en colocar diferentes materiais sobre unha lámina que tapa unha caixa e ver que pasa cando se sobe ou se baixa o son dunreprodutor de CD.

- Óesme? O tubo falante e outros aparatos. A través de distintos mecanismos os nenos experimentan como viaxa o son.

- Recordas? A que che soa? Con parellas de pequenos tubos métense diversosmateriais e cantidades para xogar a memorizar e asociar.

- O movemento e o son. Ondas na auga. Vibracións das cordas.

AAlluummnnooss ee pprrooffeessoorreess::Nenos e nenas da Escola Infantil Municipal de Monte Alto e equipo educativo.

13

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 13

Page 16: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1122.. CCIIFFPP SSOOMMEESSOOEste instituto comezou a funcionar en 1961 como Escola Acelerada de FormaciónProfesional, dependente do Ministerio de Traballo e Sindicatos. Posteriormente foitransferido ao Ministerio de Educación para continuar impartindo FormaciónProfesional de 1º e 2º grao e máis tarde ciclos formativos, xunto coa ESO eBacharelatos.

AAccttiivviiddaaddeess::Se o sol ten a honra de acompañarnos este día, os nosos alumnos porán enfuncionamento os diferentes recursos didácticos para a aprendizaxe das enerxíasrenovables, en especial a solar co atractivo engadido de empregar cociñas solarese preparar algúns pratos de degustación.Na parte expositiva os alumnos explicarán as características principais dabioconstrución.

- Enerxía solar. Sistema solar fotovoltaico. Quentador de auga por termosifón. Destilador solar. Pasteurizador solar. Duchas solares. Concentradores solares. Motor Stirling Solar. Goniómetro solar. Cociña parabólica de concentración. Fornossolares de baixo custo. Fornos solares inverno-verán (30º-60º). Cociña solar mínima (Panel Solar-Cookit). Conxunto de helióstatos.

- Enerxía eólica. Ventilador eólico.- Enerxía hidráulica. Ariete hidráulico.- Economía de recursos. Cisterna aforradora. Cafeteira aforradora. A utilización daspilas.

- Mobilidade sostible. A bicicleta como medio ecolóxico e san de desprazamento. - Bioconstrucción. Características principais dunha construción san e ecolóxica. Criterios de deseño. Bioclimática. Materiais.

PPrrooffeessoorreess::Juan Bello Llorente, Julio Fernández-Couto Tella, Dolores García Lasanta, JuanFrancisco Garda Pallas, Antón González Diz, Ángeles Piay Guiance, Juan José RocaGantes, Ramón Sánchez Sánchez, Julita Verdejo Rodríguez.

14

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 14

Page 17: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1122.. IIEESS FFEERRNNAANNDDOO WWIIRRTTZZAAccttiivviiddaaddeess::Cociñando coa axuda do sol. Participamos por primeira vez no día da ciencia narúa, grazas a un acordo co CIFP Someso compartiremos carpa e realizaremos ac-tividades conxuntas na utilización de cociñas solares. Nosa idea, si as autoridadescompetentes e o tempo o permiten, e realizar unha degustación de diversos pratosrealizados con cociñas e fornos solares, para degustar co público en xeral, e sobretodo cos nosos compañeiros do CIFP Someso.

- Cociña parabólica de concentración. É unha cociña comercial (www.terra.org, www.alsol.es). Os reflectores de aluminio brillante que forman o paraboloide permiten que a radiación solar se concentre no foco, que é o lugar onde se colocaa pota para cociñar. Pode alcanzar temperaturas ata 250ºC.

- Fornos solares de baixo custo. Construídos con materiais de refugallo, son moi sinxelos pero moi eficaces. Cociñan a baixa temperatura: 95 -110ºC aproximadamente, iso permite deixar a comida guisando na pota e non ter queprestarlle máis atención durante o tempo de cocción, de 2 a 3 horas.

PPrrooffeessoorreess:: Ana García Calvo, Ramón Pasandín Regueira, Celestino Torres Rodríguez.

15

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 15

Page 18: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1133.. AASSOOCCIIAACCIIÓÓNN DDEE IINNVVEESSTTIIGGAADDOORREESS IISSIIDDRROO PPAARRGGAAPPOONNDDAALL.. UUNNIIVVEERRSSIIDDAADDEE DDAA CCOORRUUÑÑAAA Asociación de Investigadores Parga Pondal (AIPP) constituíuse en xuño de 2004.Alberga a maioría dos doutores contratados nas universidades e centros de inves-tigación galegos mediante o programa Isidro Parga Pondal da Xunta de Galicia.Este programa foi creado para emendar o grande déficit de recursos humanos dosistema I+D de Galicia. Os IPP da UDC participamos en importantes proxectos deinvestigación e en tarefas docentes.

AAccttiivviiddaaddeess::- A Química nas túas mans. Preparación dunha crema hidratante de mans con compostos orgánicos.

- Alcoholímetro. Medidor do grao alcohólico no aire inspirado.- Globos Máxicos. Atravesarías un globo cunha agulla?- Esponxas mariñas. Esponxas para tocar ver e extraer.- O cerebro. Descubrimento do cerebro utilizando ferramentas informáticas, fichase modelos.

- Medición do tempo. Exploración de fotografías cronolóxicas de persoas e animais.- A botella máxica. Como meterías un ovo nunha botella sen tocalo?

AAlluummnnooss ee PPrrooffeessoorreess::Mª del Carmen Arufe Gonda, Olga Mª Blanco Mosquera, David Esteban Gómez,Daniel Fernández Mosquera, Marcos Daniel García Romero, Carmen de LabraPineda, Montserrat Martínez Cebeira, María Isabel Nieto Prieto, Ricardo RiveirosSantiago, María Soengas.

16

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 16

Page 19: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1144.. FFAACCUULLTTAADDEE DDEE IINNFFOORRMMÁÁTTIICCAA.. UUNNIIVVEERRSSIIDDAADDEE DDAA CCOORRUUÑÑAA

A Facultade de Informática sitúase no Campus de Elviña dende a súa fundación en1993. Nela impártense tres titulacións: Enxeñería Informática, Enxeñería Técnica deXestión e Enxeñería Técnica de Sistemas. Este contexto docente complétase cunhaampla oferta de cursos de posgrao e de doutoramento. Son catro os departamen-tos de investigación adscritos á facultade: computación, electrónica e sistemas, ma-temáticas e tecnoloxías da información e das comunicacións.

AAccttiivviiddaaddeess::A intención dos alumnos neste día é ofrecer ós visitantes unha visión amena da in-formática e as novas tecnoloxías, mostrando as aplicacións da informática na vidacotiá e os novos avances neste campo.

- Robótica. Grandes pasos para un cerebro pequeno.- Domótica. O novo concepto da Domus.- Sistemas de identificación biométrica. Para saber quen es nin nome ni DNI. Só osdedos, os ollos, as mans, etc.

- Interfaces de usuario futuristas. A realidade supera á ciencia ficción.- Realidade aumentada. A información está aí fóra.- Animación 3D. O modo de facer realidade a imaxinación.- Software libre. Aprende a ve-lo mundo sen Vista.

AAlluummnnooss ee pprrooffeessoorreess::Juan Álvarez Fernández, Alejandro Batista Díaz, Aida Carrera Prada, Miguel ÁngelCastro Edreira, Alejandro Dobarro Ansede, Fernando García Pichel, Edgar GilDorado, Guillermo Grefuell Valcarce, Adrián González Barcala, Eva González deCanales Glez., Gonzalo Grillo Suárez, Borja Granados Blanco, Joaquín Martínez Diz,Iván Núñez Gómez, Ramón Antonio Parada Rodríguez, Antonio Peleteiro Crespo,Carlos Pérez López, Juan Puig Martínez, Francisco Servia Fiuza, Breixo SoliñoFernández, Borja Varela Brea.

Alberto Valderruten Vidal, decano da facultade, José Carlos Dafonte Vázquez,vicedecano de recursos.

17

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 17

Page 20: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1155.. CCOOLLEEXXIIOO MMOONNTTEESSPPIIÑÑOO.. CCUULLLLEERREEDDOOColexio de Fomento de Centros de Ensinanza situado no monte da Zapateira. Com-prende niveis educativos dende Educación Infantil ata Bacharelato, con proxectosespecíficos para cada nivel.

AAccttiivviiddaaddeess::- Instrumentos ópticos. Uso e fabricación de instrumentos ópticos sinxelos: calidoscopios, cámaras de reflexión, xogos con espellos

- Ano internacional da Ra. Curiosidades, anécdotas, disección virtual.- A viaxe do Beagle. Maqueta co percorrido realizado polo Beagle. Xogos e pasatempos.

AAlluummnnooss::María Aguirre Fiuza, Ylenia Ambroa Bua, Alegría Campos García, Beatriz CondeArias, Guadalupe Cruz Boado, Elena de Uña Alvarez, Carmen Díaz Hernando, IsabelDíaz-Pache Valcarce, Itziar Doménech García-Agustín, María Doménech García-Agustín, Paloma Dopazo Rodríguez, Alexia Fernández Zibecchi, Carmen GaisseLópez-Pardo, Mª Carmen García Barreiro, Belén García García, Tania GonzálezAntelo, María González Francesch, Marta Guerreiro Aneiros, Noelia López Martínez,Lucía Mosquera Ferrer, María López-Pardo Ferrer, María Angeles Luna Pino, Mª delPilar Martínez Boado, Victoria Pérez Dios, Lucía Pernas Cifuentes, Laura PernasCifuentes, Victoria Ponte García, Lucía Riveira Rodríguez, Lucía Rodríguez-Gilgadode Tena, María Rosa Trincado-García Rebull, Fátima Ucha Boado, María UchaBoado.

PPrrooffeessoorreess::Charo Montero Fernández, MªAntonia Peris Pérez.

18

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 18

Page 21: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

19

1166.. CCOOLLEEXXIIOO SSAANNTTAA MMAARRÍÍAA DDOO MMAARRPertence aos centros educativos da Compañía de Xesús, conaproximadamente 1.300 estudantes de Educación Infantil, Primaria, ESO eBacharelato. Está acollido ao réxime de colexio concertado nos niveis de E. Infantil,E. Primaria e ESO.

AAccttiivviiddaaddeess::- Maxia ou ciencia?- Lapas de cores. Disolvendo diferentes sales e queimando unha disolución, obtemos diferentes cores.

- Sombreiro sen fin. Faremos desaparecer porexpán dentro dun sombreiro!- Globo que levita. Faremos levitar un globo cheo de aire sen tocalo.- A ponte incrible! Unha ponte feita con paos de xeado de polo soporta unha gran carga!- Mensaxe oculta. Aprenderemos a enviar mensaxes invisibles e como facelas visibles posteriormente.

- Imaxes imposibles. Mostra de imaxes imposibles de construír na realidade. Homenaxeá M. C. Escher.

- O punto que voa. Ilusións ópticas. Un punto debuxado nun papel esvaecerase á vista dos asistentes.

- Parellas estereoscópicas. Cunha cámara de fotos crearemos figuras en tres dimensións.- Así é o ollo humano. Mostra sobre a fisioloxía do ollo humano e o proceso de visión.- A caixa máxica. Faremos desaparecer obxectos dentro dunha caixa empregando luz.- O sextante. Astronomía e navegación. Aprenderemos a utilizar o sextante neste ano internacional da astronomía 2009.

AAlluummnnooss::Antonio Amado de la Riega, Clara Castro Ávila, Killa Yolanda Cornejo Aradas, MaríaCorzo Sánchez, Daniel Cudeiro Blanco, Andrés Fernández Pita, Aitor FernándezSabio, Lara Fernández Vázquez, Carlos Figueras González, Felipe García Míguez,Clara González Bas, Santiago González Fernández, María Luisa Iglesias Taboada,Andrea Íñiguez Sánchez, Soledad Juega Vázquez, Raúl López Baelo, Gabriel LópezCandamio, Isabel Meizoso Calvo, Carmen Núñez Golpe, Regina Palost Fernández,Andrés Pardo Francisco, Cristina Parga López, Sara Pérez López, Manuel PortaOtero, Glenda Rodríguez Rodríguez, Álvaro Romero Novás, Martín Salete Cobos,Paloma Sánchez Iglesias, Miguel Sánchez Vázquez, Carlos Soto Velasco, JoséThomas Yllande, María Toral Cegarra, Sara Toral Cegarra, Ana Trobajo González.

PPrrooffeessoorreess::Moisés López Caeiro, Jorge Rivero Carnota,Jorge Silgo Rodríguez.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 19

Page 22: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1177.. FFAACCUULLTTAADDEE DDEE CCIIEENNCCIIAASS.. UUNNIIVVEERRSSIIDDAADDEE DDAA CCOORRUUÑÑAA

Facultade na que se imparten dúas licenciaturas, a de Bioloxía e a de Química.Estamos incorporando os nosos estudos ao Espazo Europeo de Educación Superiore o próximo curso comezarán a impartirse os estudos de Grao en Bioloxía e enQuímica. Ademais impártese docencia nos mestrados Ciencia e TecnoloxíaAmbiental, Química Ambiental e Fundamental, Neurociencia, Física Aplicada eAcuicultura, así como nos estudos para a obtención do Diploma de EstudosAvanzados en Xenética, Bioquímica e Biotecnoloxía e en Bioloxía Ambiental.

AAccttiivviiddaaddeess::- Os compoñentes do aire. Imos velos en forma de gas, líquido ou sólido: un líquido mooooi frío; xeo que non molla, un gas que che deixa voz de pito.

- Coche de hidróxeno. O coche que se move con hidróxeno e que non solta máis que auga.

- Xogos con biomoléculas. Xogos con modelos moleculares para o estudo de biomoléculas (glúcidos, lípidos, proteínas e acedos nucleicos).

- Quen fai a biotecnoloxía? Visualización de microorganismos de interese biotecnolóxico (bacterias, fermentos). Presentación de ferramentas para a clonación e expresión de xenes de importancia nos sectores agropecuario, alimentario, ambiental e sanitario.

- Camiñando sobre a auga. Mira como cun pouco de fariña, un pouco de auga e outro pouco de tensión superficial podemos andar sobre a auga.

- Implosión de bidón. Facer explotar ou estalar as cousas cara a fóra é fácil pero, efacelas explotar cara a dentro?

- Motor Stirling. É este motor unha das posibles solucións para tratar de diminuír ocambio climático?

AAlluummnnooss ee pprrooffeessoorreess::Adhara Ares Mosquera, Manuel Becerra, Lorena Bellas Domínguez, Israel CarreiraBarral, Socorro Castro García, Rafael Fernández Leiro, Ana García Leiro, ClaudiaGómez Aguirre, Mónica Lamas Mazeiras, Paula López Monteagudo, Andrés MartínezLage, Diego Martínez Ramos, Nöel Miguélez Rodríguez, Diego Orol Gómez, BreogánPato Doldán, Angel Pereira Rodríguez, Sara Presedo Taboada, Débora ReboredoSaucedo, María Teresa Rodríguez Blas, Aurora Rodríguez Rodríguez, Inés SeijoCalviño, Pilar Soengas Fernández, Joaquín Vierna Fernández, Antón VizcaínoHermida.

20

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 20

Page 23: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1188.. IIEESS UURRBBAANNOO LLUUGGRRÍÍSSO IES Urbano Lugrís, é un centro que imparte as ensinanzas da ESO, Bacharelatoe Formación Profesional na familia Electricidade-Electrónica e Electromecánica.

Actividades:- Microcontroladores/Robótica. Proceso Industrial: autómata con microcontrolador.- Enerxía fotovoltaica. Captación e transformación de enerxía solar.- Amplificación. Amplificador con semicondutores, amplificador con válvulas.- Pneumática. Aplicación pneumática

AAlluummnnooss::Jacobo Adega Rivas, Marcos Barbeito Dans Guillermo Antón Crespo, PaulinoCastaño Conde, José Leyes Valladares, Miguel Muiña Suárez, Estefanía Pose Pardo,Mª del Mar Rodríguez Varela, Jorge Pérez Ouviña, Diego Rodríguez Corral, JoelRufino Rodríguez, Alberto Varela Penas.

PPrrooffeessoorreess::José A. Bardon Robla, Francisco Carneiro Varela, Angel Domínguez Pazos, DanielGonzález Piñeiro, Faustino López Barrio, Margarita Lorenzo Cimadevilla, ArturoMesura Castro, Esteban Rodríguez Liste.

21

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:09 Página 21

Page 24: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1199.. CCOOLLEEXXIIOO IINNTTEERRNNAACCIIOONNAALL EEIIRRÍÍSSColexio bilingüe pertencente á institución educativa internacional privada SEK, pre-sente en Europa, Estados Unidos e América latina, que conta con máis de 111 anosde experiencia ao servizo da educación. Imparte dende educación infantil ata 2º debacharelato.

AAccttiivviiddaaddeess::- Xogando coa química: xabóns, nubes, volcán- Faite modelo cos clásicos- Debuxos en area- Coche fantástico (radiocontrol)- Taller de fabricación de xabón- Lámpada de lava, gota ingrávida, fantasma, tensión superficial.- Observación de cristais ao microscopio- Barcos de vapor. Caixa de Faraday- Electrólise. Fabricación de polímeros artificiais- Cobreado de pezas metálicas. Fabricación de imáns- Sudoku xigante- Taller de papiroflexia- Ascensor de placa solar

AAlluummnnooss::Adriana Abad, Carmen Alonso, Paula Andrade, Inés Aparici, Ana Arufe, Ana Bello,Nerea Bestilleiro, Raihen Borhani, Amanda Bravo, Miriam Castro, Alido Díaz, AntonioDubra, Carmen Enríquez, Daniel Fernández, Jacobo Gantes, Alejandra García, AliciaGómez, Carlos Gómez, Mabel Hermo, Daniel Iglesias, Adrián Lago, Andrea López,Rocío López, Lorena Novas, Alba Nuevo, Bibiana Ortiz, Álvaro Requejo, JaimeRodríguez, Laura Rodríguez, Marta Rodríguez, Aimee Rubido, María Sobrino, PabloSobrino, María Suárez, Kiko Toja, Teo Vidal.

PPrrooffeessoorreess::Alicia del Castillo Huidobro, Rosa Espiñeira Herrero, Alfonso Iglesias.

22

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 22

Page 25: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2200.. CCIIFFPP ÁÁNNXXEELL CCAASSAALLCentro Integrado de Formación Profesional que imparte as ramas de Sanitaria eServizos Socioculturais e á Comunidade. O alumnado participante nesta actividadeestá matriculado en 1º curso do Ciclo Superior de Educación Infantil tanto na mo-dalidade de réxime ordinario como na de réxime modular.

AAccttiivviiddaaddeess::O público de menor idade poderá xogar coas actividades que imos organizar nunhaviaxe polo mundo acompañando a Darwin:- A metamorfose. Realizaremos un percorrido coñecendo o proceso evolutivo da bolboreta.

- Laboratorio do Dr. Moreau. Crearemos un novo animal con partes doutros animais.- Monísimos. Poñémonos monos para saír nas fotos.- Xira e xoga: Pasarémolo xenial xirando a ruleta e resolvendo probas.- Patas tolas. Un encaixable para relacionar os animais coas súas patas.- Darwin mono. Creamos unha ilusión óptica con Darwin e un mono.- Descobres o nome? Descubriremos o nome dun personaxe se ordenamos as imaxes.- O fío vermello. Descubre a evolución das xirafas seguindo o fío vermello.

AAlluummnnooss ee pprrooffeessoorreess::Lucía Ares Sánchez, Rosana Breijo Gómez, Cristina Campos Suárez, María JoséCaridad Naya, Tamara Cid Díaz, Verónica Codesal Bello, Noelia Facal Parga, AnaFreire Lodeiro, Sofía González Iglesias, Arturo Iglesias, Iria Iglesias Doval, TamaraMartínez Abruñedo, Laura Noya Castiñeira, Rocio Regueiro Vilariño, Alba RodríguezGuillín, Teresa Suárez Mourelle, Begoña Tubio Barreiro, Cristina Vázquez Seijo,Vanesa Vila Ares, Iria Vilar San José, Sara Villares, Aldrey, Vanessa VillaverdeRodríguez, Eunis Carolina Barbeito Tovar, Victoria Blanco Blanco, María MercedesCruz Mahía, Daniela Fernández Anta, Laura Fernández Santos, Miriam Fraga Varela,Laura Medín Cagiao, Yadira Mejuto Novoa, Isabel Montero Santiago, Nuria MouroCosta, Almudena Pan Insua, Antía Peteiro Senín, Sandra Riveiro Blanco, SaraFlorentina Salgado Bolaños, Esperanza Travieso Martínez, Rafaela Silva Martínez.

23

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 23

Page 26: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2211.. IIEESS IISSIIDDRROO PPAARRGGAA PPOONNDDAALL.. CCAARRBBAALLLLOOSituado na comarca de Bergantiños. Dispón de 22 aulas, 86 profesores/as, 850alumnos/as e se imparte ESO, Bacharelato científico, tecnolóxico, humanidades,Bacharelato para adultos, ESA, ciclos e idiomas. E un centro aconfesional, pluralistae democrático, sendo a súa lingua vehicular o galego.

AAccttiivviiddaaddeess::Queremos promover a saúde dentro do noso colectivo, e consideramos que os/asalumnos/as son unha fonte de formación e información. O noso lema: «A alimen-tación, a primeira fonte da saúde»- Natureza e saúde. Relación das estacións (medio externo) con órganos e vísceras (medio interno); adecuar a alimentación aos produtos naturais de cadaestación.

- Inverno. Ciclo vital: feto. Ciclo saúde: coidar riles, suprarenais e vexiga. Color: negro. Alimentos: raíces.

- Primavera. Ciclo vital: infancia. Ciclo saúde: coidar fígado e vesícula biliar. Color:verde. Alimentos: verduras, hortalizas.

- Verano. Ciclo vital: adolescencia. Ciclo saúde: corazón, intestino delgado. Color: vermello. Alimentos: froitas.

- Verano tardío. Ciclo vital: madurez. Ciclo saúde: estómago, bazo, páncreas. Color:marrón. Alimentos: raíces, froitos secos e sementes.

- Outono. Ciclo vital: senectude. Ciclo saúde: pulmón, intestino groso. Color: branco.Alimentos: raíces, froitos secos e sementes.

AAlluummnnooss::Zaira Caamaño Remuiñán, María Calvo Caamaño, María Castro Vázquez, DanielCril Costa, Zaida Cuenda Rodríguez, Clara Díaz Pan, Angela Domínguez Bardanca,Iría Espiñeira Vázquez, Rubén Ista Facal, Lorena Ferreiro Grille, Antía Ferreiro Posse,Francisco Fraga Chans, Fabián Fraga Pena, Tamara López López, Iría Martínez,Martín Negreira Caamaño, Ana Pardo Villar, Andrea Pereira González, Raquel PonteFontaiña, Helena Rama Iglesias, Ángela Ramos Suárez, Iván Rojo Pombo, AnaBelén Rodríguez Pombo, Laura Rodríguez Rodríguez, Ana Rostro Sotullo, AnaSeoane Cives, Rocío Varela Miguel Varela Basado, Leticia Varela Gómez, José LuisVarela Jiménez.

PPrrooffeessoorreess::Mª José Mosquera Santé, Ana Luz Vázquez Fernández.

24

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 24

Page 27: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2222.. CCOOLLEEXXIIOO HHIIJJAASS DDEE JJEESSÚÚSSO Colexio Hijas de Jesús é concertado de Educación Infantil e Primaria cun pro-xecto educativo cristián. Está situado na Zapateira, con 900 alumnos, 55 educa-dores e 25 persoas de Administración e Servizos. Conta con catro liñas, dende o 2ºCiclo de Educación Infantil ata o termo da Educación Primaria, e tanto en EducaciónInfantil como en Primaria, os alumnos/ás reciben formación en valores humanos ecristiáns e grande cantidade de propostas dende varios ámbitos.

AAccttiivviiddaaddeess::Algúns dos alumnos/ás de 6º de Primaria prepararon xogos con circuítos eléctri-cos para que os visitantes poidan probar e manipular. Tamén investigaron comoo arame pode modificar a condución de ondas e diminuír a cantidade de coberturadun móbil ou o sinal dunha radio.

Tamén terá unha parte dedicada a diferentes actividades lúdicas con diversos ma-teriais para realizar figuras en tres dimensións, xogar con auga, coñecer o noso Sis-tema Solar e outros pequenos experimentos onde os visitantes, sobre todo os máispequenos, poderán gozar.

AAlluummnnooss::Bea Arregui García, Paula Bellas Suarez, Javier Cardalda Lema, Adrián CarroLodeiro, Carla Currás Alonso, Blanca de María Prieto, Lucía Freire Filgueira, MaríaGarcía Rodríguez, Marina Jimenez Cheda, María Gómez Domínguez, Laura GonzálezMartínez, Fran Guillén Aymerich, Iria Iglesia de Bernardo, Sifía López Osorio, MaríaLorenzo Castro, Carlota Martínez Fernández, Iria Molinero Coira, Nacho MontesinosRodríguez, Marta Otero Mayan, Andrés Paolantonio Seijas, Andrés ParedesMendoza, Antón Pena Arteche, Inés Pesado Catrufo, Manuela Porteiro Mora, AndrésPrado Montes, Pablo Rama Torres, Paloma Rodríguez Cajigal, Manuel RoucoBlanco, Ignacio Sánchez Pontide, Javier Suárez Sucunza, Javi Vázquez Gómez,Vicky Vázquez Penas, Diego Vidal Otero, Gonzalo Vizoso Marchena.

PPrrooffeessoorreess::María Figueroa Naviera.

25

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 25

Page 28: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2233.. CCOOLLEEXXIIOO AANNDDAAIINNAA.. CCUULLLLEERREEDDOOCentro concertado xestionado por cooperativa de ensino de Educación Infantil , Pri-maria e Secundaria. Os principios son: aprender a aprender, diversidade e plura-lismo lingüístico, compromiso co medio ambiente e o desenvolvemento sostible,multiculturalismo, equilibrio individualización, educación para la paz e polos derei-tos humanos, igualdade de oportunidades.

AAccttiivviiddaaddeess::- Estudios de microorganismos. Observación cun microscopio e lupa binocular dosmicroorganismos dunha charca.

- Viaxe de Darwin. Xogo para o público do viaxe de Darwin co motivo da celebración do ano Darwin.

- Coches eléctricos. Mostra dun prototipo de coche eléctrico co mando a distancia.- Lavadora. Mostra dun prototipo de lavadora con programador de bote.- Reciclaxe. Almacén de material de refugallo para a posible fabricación «in situ» deprototipos.

- Efectos escaneados. Dous proxectos.

AAlluummnnooss::Frida Abella, Damián Amil, Pablo Ares, Xosé Caamaño, Viejo Camiños, AndreaCarrillo, Mirian Dávila, Alejandra Fernández, Jaime de la Iglesia, César López, DoraMallo, Adrián Martínez, Andrea Patiño, Alvaro Rúa, Angel Rubio, Ana Sánchez,Daniel Simón, Raúl Urdaneta, Beatriz Vasco.

PPrrooffeessoorreess::Roberto Figueroa, Alberto Ramos.

26

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 26

Page 29: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2244.. IIEESS IISSAAAACC DDÍÍAAZZ PPAARRDDOO.. SSAADDAAO noso instituto está situado na vila de Sada (As Mariñas), nun ámbito natural etranquilo; estamos preto da zona húmida de As Brañas. Somos ao redor de 400alumnos de Sada e arredores, distribuídos nos dous ciclos de ESO e Bacharelatode Ciencias e Humanidades e un Ciclo Formativo de Grao medio de Cerámica.

AAccttiivviiddaaddeess::- Extracción de ADN de distintos vexetais.- Experimentos sobre osmose.- Extracción e separación de pigmentos fotosintéticos.- Revelado «caseiro» de pegadas dixitais. Obtención e revelado de pegadasdixitais con materiais sinxelos.

- Magnetismo. Creación de campos magnéticos e o seu efecto sobre algúns materiais.

- Polímeros. Reaccións para modificar as propiedades dalgúns polímeros.

AAlluummnnooss::Olalla Alonso, Ruth Barral, Bárbara Dandé, Xoana Ferreira, Noelia Gamallo, RaquelGarcía, Camino Lamas, Iria López, Ana Mallo, Claudia Neira, Paula Potrony, AlbaRodríguez, Inka Rodríguez.

PPrrooffeessoorreess::Ana María Díaz y Begoña Fandiño.

27

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 27

Page 30: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2255.. CCEEIIPP AA RRAABBAADDEEIIRRAA.. OOLLEEIIRROOSSO CEIP Rabadeira esta situado en Oleiros, dentro núcleo urbano, na rúa Ensino, 3. É un centro público de ensino básico no que conviven 596 rapaces de distintasparroquias e de distinta consideracións social. A maioría deles usa transporteescolar, e 325 teñen servizo de comedor.Está dividido en dous edificios; un destinado ao ensino de Educación infantil, derecente construción, e outro mais antigo destinado ao ensino de Educación Primaria. A dotación de infraestruturas é a seguinte: pavillón polideportivo; aulas de música,idiomas e informática; laboratorio de ciencias; biblioteca; cociña e comedor.Nas aulas atopamos modernos medios de ensino: ordenadores con conexión ainternet, dous por aula, proxectores en todas as aulas, encerado dixital nas aulasde 6º de E. Infantil e 1º de E. Primaria.

AAccttiivviiddaaddeess::- Obtención de amidón da pataca e con el amidonar teas.- Colección de sementes.- Mostrar un formigueiro e a súa forma de vida. Observación a través do binocular.- Explicación da idea de constelación.

AAlluummnnooss::Saul Boquete, Andrea Couce, Esteban Fernández, Yago Fraga, Jesús Fraga, CeltiaGarcía, Mateo Iglesias, Jorge Marín, María Mato, Juan Naveira, Iriatre Pazos, SorayaRamil, Irene Riveiro, Inés Rodríguez, Nicole Rial, Miguel Rodríguez, Javier Sanjuan,Marta Sanjuan, Jimena Torremocha, David Varela, Adrián Villadóniga, JoaquínReiriz.

PPrrooffeessoorreess::Cristina Couto, Mª del Mar Domínguez Pacheco, Mª Paz Lorenzo, David Rico.

28

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 28

Page 31: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2266.. EESSCCOOLLAA IINNFFAANNTTIILL MMUUNNIICCIIPPAALL OOSS CCAATTIIVVOOSSSomos un pequeno colectivo de científicos que nos reunimos todos os días, agássábados e domingos, nunha escola infantil que se chama Os Cativos e que é nosocentro de investigación. Que investigamos? Calquera cousa que nos produza cu-riosidade. Porqué facémolo? Está na nosa natureza. Non podemos deixar de facelo.Que queremos conseguir? Entender o mundo e aos seres que o habitan. Para que?Para vivir harmonicamente, dando as respostas axeitadas para que todo funcione,gozando da vida, coidando do que nos rodea e cambiando todo o que pode de-teriorar o universo.

AAccttiivviiddaaddeess::- Que é, a que sabe e de que cor é? Historia dunha gota de auga.- Os diferentes estados da auga. Experiencias de conversión da auga a sólido,líquido, gas.

- Flota ou afúndese? Flotación de diferentes obxectos coa mesma forma e diferentes materiais.

- O ovo suspendido. Flotación de obxectos segundo a densidade da auga (doce ou salgada).

- Barcos veleiros. Fabricamos barcos. A función do vento á hora de navegar.- Flores sorpresa. Elaboración de flores de papel que ao deixalas na auga se abren.- Transvasamento e transporte da auga.- Unha burbulla dentro doutra. A xabón en contacto coa auga forma unha películaque envolve o aire que sopramos, formando burbullas.

- Xilófono de auga. Enchendo vasos con diferentes cantidades de auga produciremos diferentes sons.

- Actividades en común coa Escola Municipal Infantil de Monte Alto sobre Darwin ea astronomía.

AAlluummnnooss::Adrea, Amanda, Ana, Antia, Beatriz, Carla, Carlota, Claudia, Desireé, Diego, Elsa,Iker, Iria, Isa, Iván, Joel, Jorge, Jorge L, Lara, Laura, Laura R, Lucas, Lucía, Luis,Manuel, Marcos, Mateo, Matilda, Mencía, Nessa, Nesta, Neydy, Sergio, Pedro,Raquel, Rubén, Santi, Victor, Yago, Yago G.

PPrrooffeessoorreess::Ana, Emi, Fernando, Luisa, Marisol, Mayte, Susana, Tania.

29

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 29

Page 32: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2277.. OORRGGAANNIIZZAACCIIÓÓNNNela centralízase todo o aspecto organizativo e executivo do Día da Ciencia na Rúa,realizando as seguintes tarefas:- Resolver todas as dúbidas dos asistentes que así demándeno- Inscribir aos que desexen participar nos xogos- Exposición dos agasallos que se poden comprar cos DARWIN, a moeda deste anona feira.

- Entrega de globos inflados aos mais pequenos e lanzamento final.- Desenvolvemento, control, exposición e entrega dos premios do concurso «Cocacoleando».

- Fornecer a intendencia a todos os participantes: camisetas, pins, comidas, materiais de montaxe, etc.

- Megafonía para a transmisión de música ambiente e toda a información necesaria.

- Montaxes e desenvolvemento dos xogos fixos que previa inscrición poderán participar calquera asistente ao parque.

- Centro do Protocolo e atención á prensa.

30

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 30

Page 33: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2288.. IIRRMMAANNDDAADDEE DDEE DDOOAADDOORREESS DDEE SSAANNGGUUEE..CCEENNTTRROO DDEE TTRRAANNSSFFUUSSIIÓÓNNSS DDEE GGAALLIICCIIAA

O Centro de Transfusión de Galicia como fundación pública de interese galego,asume no ano 1993 a tarefa de alcanzar o autoabastecemento de sangue de todosos hospitais de Galicia. Información, facilidades para a doazón e entender a doa-zón de sangue como un acto voluntario e altruísta foron os alicerces do noso tra-ballo.

AAccttiivviiddaaddeess::- Concurso de dibuxo cuxo tema central é a doazón de sangue.- O Día da Ciencia na Rúa desprazamos ao parque unha unidade móbil que estáa disposición dos cidadáns que desexen ser solidarios e queiran doar sangue.

31

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 31

Page 34: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2299.. BBIIBBLLIIOOTTEECCAASS MMUUNNIICCIIPPAAIISSO CCI (Club de Ciencia e Investigación) é un programa bibliotecario de ani-mación e promoción do hábito lector dirixido a mozos de entre 9 e 13anos iniciado no ano 2004. Ten como principais obxectivos presentar a

biblioteca como un lugar de encontro ameno e entretido, habitual na vida cotiá dosmozos con especial curiosidade científica, a súa formación para a consecución daautonomía na procura de información, fomentar a creatividade, o seu espírito crí-tico, e desenvolver valores como o respecto polo medio ambiente. Tamén preten-demos promover o coñecemento de feitos ou acontecementos científicos da contornapróxima dos mozos, así como un maior interese polos acontecementos culturaisdo municipio. Por outra banda, outro dos obxectivos é establecer vínculos afectivosentre os compoñentes do grupo e as Bibliotecas Municipais, como dinamizadorasculturais da cidade, achegando aos CCI ao universo dos libros espertando a súacuriosidade dunha forma lúdica, práctica e experimental.

En edicións anteriores tratáronse temas como: a Antártida, Bolboretas, Conserva-ción do Medio Ambiente, as viaxes literarias de Xulio Verne e Stevenson, a Expedi-ción Malaspina, Historia da Coruña (con motivo do 800 aniversario da cidade),etc. A programación desenvólvese quincenalmente entre os meses de xaneiro exuño; os xoves na Biblioteca Forum Metropolitano, e os sábados na Biblioteca In-fantil e Xuvenil. Anualmente a programación vira ao redor dun tema xenérico. Esteano desenvolvemos o tema da Astronomía, que se vai desenvolvendo en cada unhadas sesións realizadas. Faise especial fincapé en utilizar a expertos e recursos doámbito local e municipal.

AAccttiivviiddaaddeess::- Información sobre os servizos e actividades das Bibliotecas Municipais.- Actividades lúdicas de carácter experimental relacionadas coa astronomía- Espazo de lectura con libros sobre astronomía.

32

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 32

Page 35: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

3300.. AACCOODDII.. AASSOOCCIIAACCIIÓÓNN CCOORRUUÑÑEESSAA DDEE PPEERRSSOOAASSCCOONN DDIIAABBEETTEE

Realización de glicemias ás persoas que o soliciten. Exposición de materiais rela-cionados coa diabete. Información sobre a diabete tipo 1 e tipo 2. Información sobrea dieta. A saúde dos nosos pés, consellos e coidados. Sorteo de tratamentos po-dolóxicos. Mostras, contos infantís e descontos en clínicas podóloxicas a disposicióndo público.

33

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 33

Page 36: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

3311.. AAGGRRUUPPAACCIIOONN AASSTTRROONNÓÓMMIICCAA CCOORRUUÑÑEESSAAÍÍOOLLaa AAggrruuppaacciióónn AAssttrroonnoommiiaa CCoorruuññeessaa ÍÍoo,, ssee ccoonnssttiittuuyyóó eenn 22000022 ffrruuttooddee llaa iinnqquuiieettuudd ddee uunn ggrruuppoo ddee aaffiicciioonnaaddooss aa llaa aassttrroonnoommiiaa ccoonn uunnoobbjjeettiivvoo ccllaarroo,, llaa ddiivvuullggaacciióónn yy eell ddiissffrruuttee ddee llaa qquuee eess ssiinn dduuddaa llaa pprrii--

mmeerraa cciieenncciiaa ddee llaa hhiissttoorriiaa,, llaa aassttrroonnoommííaa..

EEss uunn ggrruuppoo ttoottaallmmeennttee aabbiieerrttoo aa ccuuaallqquuiieerr aaffiicciioonnaaddoo aa llaa aassttrroonnoommííaa,, rreeaalliizzaannddoooobbsseerrvvaacciioonneess ppúúbblliiccaass oo pprriivvaaddaass,, aaccttiivviiddaaddeess aall aaiirree lliibbrree,, cchhaarrllaass,, ccuurrssooss,, eettcc..

CCuueennttaa ccoonn uunn bbuueenn eeqquuiippoo hhuummaannoo yy ttééccnniiccoo ppaarraa lllleevvaarr aa ccaabboo eessaa llaabboorr ddiiddáácc--ttiiccaa yy ddiivvuullggaattiiaa,, ccoonn eell áánniimmoo ddee iirr ccrreecciieennddoo ccoonn eell ppaassoo ddeell ttiieemmppoo aauunn mmááss..

PPaarraa ccoonnttaaccttaarr:: wwwwww..aaggrruuppaacciioonniioo..ccoomm

AAccttiivviiddaaddeess::- Observación solar con filtro.- Interpretación das sombras do Sol para orientarse.- Exposición fotográfica e de equipos astronómicos.

34

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 34

Page 37: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

3322.. XXPPEERRTT.. MMEEDDIICCIIÓÓNN DDEE RRAADDIIAACCIIÓÓNN EE PPRROOTTEECCCCIIÓÓNNRRAADDIIOOLLÓÓXXIICCAA

Xpert é unha Unidade Técnica de Protección Radiolóxica autorizada polo Consellode Seguridade Nuclear e que leva en funcionamento desde o ano 1995.

Realiza control de calidade de calquera equipamento de diagnóstico por imaxe (ra-dioloxía, ecografía, medicamento nuclear, PET, ...) e medicións de todo tipo de ra-diación (ionizante e non ionizante) no medio médico e hospitalario, así como enmedios industriais, profesionais e domésticos.

AAccttiivviiddaaddeess::- Información do Consello de Seguridade Nuclear. Folletos, pósteres e audiovisuais.- Medición de radiación non ionizante. Monitorización de antenas de telefoníamóbil.

- A luz como radiación electromagnética. Experimentos para nenos.- Protección Radiolóxica e control de calidade na sanidade e a industria.- Radiación natural e artificial.

PPaarrttiicciippaanntteess::Marisa Carneiro da Silva, Benjamín Chisca Tubío, Gemma Díaz Bellón, CarmenMartínez López, Fernando Martínez-Morás Jorge, Olalla Prado Ruiz, Marta QuiánRegaldíe.

35

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 35

Page 38: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

3333.. NNOOSSOOTTRRAASS IINNTTRRAAMMUURROOSSProxecto de diversificación curricular non regulado e pensado para contextos de pri-vación de liberdade.

AAccttiivviiddaaddeess::«Do «a» á «@»: como a evolución dos soportes, do papel ao dixital, e dos códigosescritos, do manuscrito ao ortotipografico da rede, son axentes de cambio culturale histórico neste caso en dous módulos do centro penal.

36

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 36

Page 39: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

3344.. MMUUSSEEOO NNAACCIIOONNAALL DDEE CCIIEENNCCIIAA YYTTEECCNNOOLLOOGGÍÍAA

O Museo Nacional de Ciencia y Tecnología (MUNCYT), foi creado en 1980 para con-servar, estudar e expor a historia da ciencia e a tecnoloxía a través dos instru-mentos científicos e aparellos tecnolóxicos que aos poucos empezaron a formarparte das súas coleccións. Pezas e obxectos procedentes de institucións educativasdos séculos XVI e XVII son o punto de partida dun percorrido histórico que finalizano s. XX con pezas industriais, tecnoloxía moderna, motos, etc, e que se expón aopúblico na antiga estación das Delicias en Madrid.Desde a súa apertura ao público en 1997, o obxectivo do museo foi dobre: porunha banda servir como vehículo do coñecemento científico á sociedade a travésdas súas exposicións e actividades; e por outro conservar e estudar o patrimoniohistórico científico e tecnolóxico.O MUNCYT inaugurará en 2011 a súa sede na Coruña no emblemático edificioPrisma de cristal. Esta apertura significará o comezo dunha nova etapa na que omuseo terá presenza en toda a xeografía española con múltiples sedes e mediantecolaboracións con outros centros interactivos, planetarios e museos de ciencia.

AAccttiivviiddaaddeess::Con motivo do Ano Internacional da Astronomía, o MUNCYT propón aos visitantesvarios talleres relacionados con algúns instrumentos científicos utilizados ao longoda historia co fin de coñecer mellor o noso universo e, en particular, o noso planeta.Os visitantes poderán iniciarse na construción e utilización de instrumentos tantranscendentes na historia como o Reloxo de Sol e o Astrolabio, antecesor do ac-tual GPS, usado por topógrafos e navegantes desde a época grega ata o s. XVII d.C.Ademais, poderán construír un práctico Calendario Perpetuo de Peto.

Queres máis? Ensinarémosche un método moi sinxelo que nos permite calcular odiámetro do Sol, só necesitamos saber un pouco de xeometría e que o ceo esteadespexado...

37

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 37

Page 40: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

OOUUTTRRAASS EENNTTIIDDAADDEESSPPAARRTTIICCIIPPAANNTTEESS

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 38

Page 41: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

39

11.. AAGGAAXXA Asociación Galega de Axedrecistas (AGAX) naceu o dezaseis de abrilde mil novecentos oitentaenove, sendo por tanto este o ano do seu XXAniversario. Quedou rexistrada en setembro dese ano no Ministerio do Interior como asociación de tipo cultural e ámbito galego.

É unha entidade que nas súas actividades de xadrez ten en conta aspectos culturais e non só deportivos, tendo adoptados novedosos programas de difusión, ensino e práctica deste xogo-ciencia.

11.00. Inicio das actividades.

* Partidas libres ao xadrez ou damas en taboleiros xigantes.* Partidas libres en mesas dispostas para iso.* Apertura prazo para o concurso de resolución de problemas.

11.30. Torneo de pasapezas. Variante popular do xogo do xadrez.13.00. Torneo de partidas rápidas. Cinco minutos por xogador. Dúas catego-rías.16.30. Simultaneas á cega. Varias partidas simultaneas sen ver o taboleiro.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 39

Page 42: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

40

22.. LLUUDDOO-- SSOOCCIIEEDDAADDEE DDEEPPOORRTTIIVVAAO club Ludo - Sociedade Deportiva é unha entidade privada que ten como obxecto principal a práctica física e deportiva e que foi constituída en xuntanza fundacional o 21 de xuño de 2002.A Asemblea Xeral de 15 de xullo de 2002 acordou os estatutos e o nomeamento de cargos directivos, decidíndose a non creación de Xunta Directiva, opción recollida nos estatutos e na Lei Galega de Deporte.

- Xogo de rañaceos.- Xogos de Lóxica con lapis. - Xogos de quebracabezas. - Actividades con Tangram. - Concurso de adiviñas. Limbo. - Xogo de dominó de gran tamaño. - Xogos de dominó para facer figuras e derrubar. - Xogo de habilidade de argolas. - 4 en liña.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 40

Page 43: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

41

33.. FFAANNTTAASSÍÍAAGrupo de animación cuxas actividades principais son: espectáculos infan-tís e xuvenís, festas infantís, obradoiros varios e parques recreativos.

- Parque Infantil con taller de maquillaxe, globoflexia, chapas, xogos deanimación, xogos pre-deportivos, xogos de natureza, xogos populares. Inchables:rocódromo, zoo, fórmula 1, galeón, xungla con tobogán.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 41

Page 44: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

42

44.. PPIISSTTAA CCAATTRROOPista Catro Productora De Sonos é un colectivo humano fundado por actores de te-atro, músicos, malabaristas, acróbatas e clowns con sede en Santiago de Com-postela e pioneira en Galicia en crear, producir e distribuír espectáculos de NovoCirco e Cabaré.

A empresa nace cunha dobre finalidade: a de crear e producir os seus espectácu-los individuais ou como compañía, para dar saída as inquetudes e actitudes artís-ticas, e a de distribuír estes espectáculos no mercado galego, nacional einternacional.

Os seus espectáculos son amplamente adaptables a espazos non convencionaise a novos circuitos.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 42

Page 45: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

43

55.. AASSOOCCIIAACCIIÓÓNN CCUULLTTUURRAALL BBOONNSSAAIICCOORRUUÑÑAA

A nosa Asociación vén funcionando desde finais do ano 1991, com-póndoa nestes momentos preto de sesenta socios de moi diverso perfil pero uni-dos pola nosa afección e paixón polo bonsai e o seu mundo. Na nosa Asociacióna opinión particular de cada socio é importante e todos pomos empeño en mello-rar e en transmitir o que sabemos e podemos asegurar que a cada un de nós a per-tenza á Asociación permitiunos aprender algo novo e mellorar. É este espírito o quenos permite facer catro ou cinco exposicións anuais, realizar talleres e demostraciónsimpartidos por profesionais do bonsai tanto nacionais como internacionais e nu-merosas actividades no noso local social no xardín botánico do Burgo.

AAccttiivviiddaaddeess:: Exposición de bonsais, asesoramento a visitantes no coidado de bonsais e un ta-ller/demostración de modelado dun pre-bonsai.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 43

Page 46: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

66.. CCRRUUZZ VVEERRMMEELLLLAA EESSPPAAÑÑOOLLAACruz Vermella desenvolve na Coruña diferentes proxectos co fin de dar unha res-posta eficaz ás necesidades das persoas máis vulnerables da cidade. Así, presta-mos apoio aos maiores a través da teleasistencia domiciliaria, o noso Centro deDía e o acompañamento do noso voluntariado. Tamén formamos parte da rede deatención das persoas sen teito, colaboramos coa administración autonómica noproxecto de acollemento familiar e dispomos dun servizo de emprego para facili-tar a incorporación ao mercado laboral de inmigrantes e outros colectivos en riscode exclusión social.

Ademais, Cruz Vermella presta auxilio por estrada e mar grazas ao seu equipo téc-nico e humano de urxencias e pon en marcha campañas de sensibilización paraprevir accidentes e dar a coñecer á poboación as principais técnicas de primeirosauxilios. Desde Cruz Vermella Mocidade, incúlcanse hábitos saudables, trabállasea resolución de conflictos e foméntase a participación dos mozos na sociedade apartir de valores como o coidado do medioambiente, a tolerancia, a paz e o diá-logo.

44

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 44

Page 47: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

77.. CCAASSAA DDAASS CCIIEENNCCIIAASSParque de Santa Margarita. Aberto de 10 a 19 horas.

Maratón de sesións de planetario:

11.00 Evolución (galego)12.00 Evolución (castelán)13.00 Evolución (galego)16.00 Evolución (castelán)17.00 Sesión infantil (3 a 6 anos)18.00 Evolución (galego)

45

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 45

Page 48: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

88.. DDOOMMUUSSR/ Santa Teresa 1. Aberto de 10 a 19 horas.Ademais das exposicións permanentes, a Domus ofrece aos seus visitantes sesiónsde cine 3D coa película “Dinosauros, xigantes da Patagonia” ás 12 e 17 (versión ga-lego), 13 e 18 horas (versión castelán).

Ademais, ás 12:30 e 17:30, campionato de PowerMind, un xogo no que, para gañar,hai que relaxarse.

46

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 46

Page 49: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

47

99.. AAQQUUAARRIIUUMM FFIINNIISSTTEERRRRAAEEPaseo Alcalde Francisco Vázquez, 34. Aberto de 10 a 20 horas (o accesopéchase unha hora antes).

Ás 12 e 17 horas. Alimentación das focas do Aquarium. Os monitores teñen unhaconversa divulgativa co público que se achegue a velas.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 47

Page 50: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

48

1100.. IINNSSTTIITTUUTTOO EESSPPAAÑÑOOLL DDEE OOCCEEAANNOOGGRRAAFFÍÍAAO Instituto Español de Oceanografía foi creado por Real Decreto de 17 de abril de1914.Na actualidade o IEO é un Organismo autónomo con personalidade xurídica

e patrimonio propio, que depende orgánicamente do Ministerio de Ciencia e Innovación, eestá clasificado como un Organismo Público de Investigación, sendo o seu campo de acti-vidade o estudo da mar e os seus recursos. O IEO é o organismo investigador e asesor enrelación coa política sectorial pesqueira do Goberno.

AAccttiivviiddaaddeess::- Unha merecida homenaxe á galega Mª de los Ángeles Alvariño, pioneira da investigación oceanográfica mundial.

- Exposición de paneis relacionados coas grandes áreas de investigación deste laboratorio. Acompañaranse de vídeos explicativos.

- Información acerca de Darwin no Beagle: cinco anos de campaña oceanográfica»- Presentación e exposición de diversas actividades e experimentos relacionadas coa acuicultura de moluscos.

- Experimentos didácticos relacionados coas densidades da auga e a formación das ondas.- Proxeccións de vídeos de traballos oceanográficos realizados na Antártida e na Patagonia.- Presentación dunha charca intermareal con seres vivos.- Mostraxe biolóxica de peixes: Nocións da anatomía interna e externa, extracción de otólitose nematodos parasitos (Anisakis spp.), importancia da estratificación da captura por especies. Faranse tres obradoiros prácticos ao longo do día nas seguintes horas: 12 do mediodía, 5 e 7 do serán.

- Exposicións varias:- Invertebrados: Corais das costas patagónicas (Arxentina)- Peixes- Cunchas de bivalvos.- Aparellos e material oceanográfico.

PPaarrttiicciippaanntteess::Director: Santiago Parra DescalzoMª Teresa Álvarez, Urbano Antón, María Blanco, Lucía Cañas, Miguel Dosil, Inma Frutos, LuzMaría García, Gelines Louro, Pablo Otero, Carlota Rodriguez, Fernando Rozada, PazSampedro, Joaquín Valencia, Carmen Vázquez, e a tripulación do buque oceonográfico«Lura».

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 48

Page 51: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

49

1111.. BBEEGGAANNOO SS..AA..Begano, concesionaria de Coca-Cola en Galicia, fundouse o 6 de xuño de 1959,cun capital 100 % español. Desde entón formou parte activa da vida galega, fo-mentando a cultura e o deporte, ben con iniciativas desenvolvidas desde Coca-Colacomo o Concurso de Jóvenes Talentos Premio de Relato Corto, os Premios Buero deTeatro Joven ou a Copa Coca-Cola) ou ben apoiando outras organizadas por clubsdeportivos, concellos ou sociedades culturais, etc... De feito é o único embotelladorespañol que coincide exactamente cunha comunidade autónoma, o que fai que te-ñamos un sentimento de identificación con Galicia moito máis profundo.

A nosa actividade céntrase na fabricación, venda e distribución de bebidas refres-cantes, talles como Coca-Cola, Fanta, Sprite, Nordic Mist, Aquabona, Nestea, Po-werade, Aquarius, Burn, Bitter Mare Rosso, Minute Maid.Nestes momentos, traballan 380 empregados de forma directa, pero ese númeroincreméntase se falamos dos postos que se xeran de forma indirecta, que podenchegar a uns 700 traballadores que dependen directamente de Begano.Destacar que nunca deixamos de crecer nos nosos 50 anos de actividade, fito quenon sería posible de non ser por todos os nosos clientes e consumidores.

Na actualidade, temos tres liñas de embotellado coas que se poden envasar125.000 botellas por hora. Un deses grupos, o mixto, é capaz de embotellar dife-rentes tipos de envases, incluíndo un que é de aluminio e que soamente enchemosnós para diferentes lugares do mundo, por exemplo unha edición especial dosXogos Olímpicos de Pequín ou outra edición para a Eurocopa de fútbol. E unhacuarta liña de enlatado que pode encher 66.000 latas por hora.

AAccttiivviiddaadd::Instalación dun posto de colaboración con Organización. Concurso Coca-Coleando.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 49

Page 52: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

50

1122.. OOFFIICCIINNAA DDEE CCOOOORRDDIINNAACCIIÓÓNN DDEETTRRAANNSSPPLLAANNTTEESS DDEE GGAALLIICCIIAA

Unha das funcións da Oficina de Coordinación de Transplantes de Galicia é pro-mover a concienciación de doazón de órganos e tecidos, por iso é importante aparticipación en iniciativas como esta co establecemento dunha mesa informa-tiva sobre doazón e transplante que achega á poboación a unha mellor compren-sión da necesidade da doazón, e animan a abrazar esta opción como a máis lóxicae humana que se pode ter coa sociedade.

AAccttiivviiddaadd::- Mesa informativa sobre doación e transplantes.

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 50

Page 53: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

51

1133.. UUNNIIDDAADDEE MMÓÓVVIILL DDOO CCEENNTTRROO DDEE TTRRAANNSSFFUUSSIIÓÓNNSSDDEE GGAALLIICCIIAA

1144.. UUNNIIÓÓNN DDEE RRAADDIIOOAAFFEECCCCIIOONNAADDOOSS

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 51

Page 54: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

AACCTTIIVVIIDDAADDEESSPPAARRAALLEELLAASS

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 52

Page 55: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

1. Pasarruas (Fantasia e Pista Catro)Estará composto de: doce cabezudos querepresentan a Balmis, Cornide Saavedra,Newton, Einstein, Darwin, Arquímedes, La-voisier, Galileo, Marie Curie, Alexander vonHumboldt, Jacques Cousteau e SeveroOchoa, pasearán pola cidade invitandoaos ciudadáns a participar no Día da Cien-cia na Rúa e animarán a festa no parquede Santa Margarita. Nesta ocasión estaránacompañados de xogos malabares.

E ademais 9 personaxes: 2 zancudos acrobáticos, 1 monociclo xirafa, 3 malaba-ristas-pallasos e 3 músicos rueiros.

2. A Rúa dos Xogos (Ludo)Disfrutaremos dos seguintes xogos:

- Rañaceos.- Lóxica con lapis. - Quebracabezas. - Actividades con Tangram. - Concurso de adiviñas. Limbo. - Dominó de gran tamaño. - Dominó para facer figuras e derrubar. - Habilidade de argolas. - 4 en liña.

3. Concerto da Banda Municipal da CoruñaÁs 12:00 horas, na escalinata fronte á Casa das Ciencias. Parque de Santa Margarita.

Director: Marcel van BreePROGRAMAFesta na Tolda (Rapsodia) ................... G. FreireLa Revoltosa ( Selección) ......................R. ChapíLa Leyenda del Beso (intermedio)... Soutullo/VertHuckleberry Finn Suite.................... F. Cesarini1. A lazy town2. Jim3. The King and the Duke4. Huckleberry´s Rag

Strike up the Band! ...................... G. Gershwin

53

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 53

Page 56: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

4. Lanzamento de globosde cores

5. Pequeno cabare científicoRepresentación de unha hora de duración con temática científica a cargo de catro artistas

6. Xogos:AAvviióónnss ««AAllccaannccee»»

Bases1. Para participar no concurso de construción e lanzamento de avións de papel namodalidade de alcance, os concursantes inscribiranse na categoría que lles co-rresponda.Categorías: Primaria ata os 11 anos e Secundaria de 12 en diante.2. O concurso realizarase en dúas fases e para que se celebre deberá haber un mí-nimo de 10 inscritos. En cada fase farase un só lanzamento, o gañador será o queconsiga a maior distancia medida entre o punto de lanzamento e o de impacto nochan. Se o punto de aterraxe non é accesible repetirase o lanzamento. Outorgaraseun premio ao gañador na categoría Primaría e outro ao gañador da categoría deSecundaría.

3. Os concursantes deberán permanecer dentro do recinto fixado polo xuíz du-rante a realización das probas. O abandono do mesmo debe ser comunicado aoxuíz da proba xa que pode carrexar a descualificación.4. Os avións deberán ser construídos exclusivamente polos participantes inscritos.Para iso, só poderán empregar o papel que se lles entregará ao comezo das pro-bas de cada modalidade, non podendo engadir ningún outro elemento.5. O xuíz valorará a proba de acordo cos seguintes criterios:Os lanzamentos realizaranse desde un círculo marcado no chan. Medirase a dis-tancia desde o bordo do círculo ata o punto onde o avión quede parado. O con-cursante deberá permanecer dentro do círculo de lanzamento ata que o xuízcertifique a medición do lanzamento.6. O horario de inscrición será a partir das 11.00 horas da mañá na carpa de or-ganización. As probas nas dúas categorías desenvolveranse unha pola mañá eoutra pola tarde.7. As probas terán lugar no sitio asignado ao efecto.8. Realizaranse dúas entregas de premios: unha ás 14.30 horas para os xogos damañá e outra ás 18.30 horas para os xogos da tarde.9. A interpretación destas bases corresponde ao xuíz da proba; as súas decisiónsson inapelables.

54

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 54

Page 57: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

AAvviióónnss ««tteemmppoo....»»Bases1. Para participar no concurso de construción e lanzamento de avións de papel namodalidade «tempo de voo», os concursantes inscribiranse na categoría que lles co-rresponda.Categorías: Primaria ata os 11 anos e Secundaria de 12 en diante.2. O concurso realizarase en dúas fases e para que se celebre deberá haber un mí-nimo de 10 inscritos. En cada fase farase un só lanzamento, o gañador será o queconsiga o maior tempo de voo, cronometrado entre o instante de lanzamento e ode impacto co chan ou outro obxecto da contorna (árbore, carpa, etc.). Se o puntode impacto non é visible desde a localización do xuíz, repetirase o lanzamento. Ou-torgarase un premio ao gañador na categoría Primaria e outro ao gañador da ca-tegoría Secundaria.3. Os avións deberán ser construídos exclusivamente polos participantes inscritos.Para iso, só poderán empregar o papel que se lles entregará ao comezo das pro-bas de cada modalidade, non podendo engadir ningún outro elemento.4. Os concursantes deberán permanecer dentro do recinto fixado polo xuíz du-rante a realización das probas. O abandono do mesmo debe ser comunicado aoxuíz da proba xa que pode carrexar a descualificación.5. O xuíz valorará a proba de acordo cos seguintes criterios:Os lanzamentos realizaranse desde un círculo marcado no chan. Darase un pri-meiro sinal de alerta a cada concursante e, dous segundos despois, outro. O avióndeberá lanzarse antes do segundo, quedando descualificado o concursante quenon lance cando este se produza. Medirase o tempo transcorrido desde o primeirosinal ata que o avión toque terra ou calquera outro obxecto.6. O horario de inscrición será a partir das 11.00 horas da mañá na carpa de or-ganización. As probas nas dúas categorías desenvolveranse unha pola mañá eoutra pola tarde.7. As probas terán lugar no sitio asignado ao efecto.8. Realizaranse dúas entregas de premios: unha ás 14.30 horas para os xogos damañá e outra ás 18.30 horas para os xogos da tarde.9. A interpretación destas bases corresponde ao xuíz da proba; as súas decisiónsson inapelables.

CCaarrrreeiirraass gglloobboossBases1. A cada concursante facilitaráselle un globo, un anaco de cinta adhesiva e un tubode bolígrafo que xa estará na «pista».2. O xogo consiste en inchar o globo ata un máximo que lle permita pasar polo arodo que dispón o xuíz, montalo na forma que se ve no debuxo e ao sinal do xuíz sol-talo para que o aire que contén saia.3. O gañador será o que máis distancia percorra. En igualdade de condicións o quemenos tempo invista.4. Os concursantes deberán permanecer dentro do recinto fixado polo xuíz du-rante a realización das probas. O abandono do mesmo debe ser comunicado aoxuíz da proba xa que pode carrexar a descualificación.5. Outorgarase un premio ao gañador de cada unha das dúas series que se po-derán levar a cabo sempre que o número de inscricións sexa superior a 10 xoga-dores.

55

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 55

Page 58: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

6. O horario de inscrición será a partir das 11.00 horas da mañá na carpa de or-ganización. Este xogo desenvolverase en dúas probas: unha pola mañá e outrapola tarde.7. As probas terán lugar no sitio asignado ao efecto.8. Realizaranse dúas entregas de premios: unha ás 14.30 horas para os xogos damañá e outra ás 18.30 horas para os xogos da tarde.9. A interpretación destas bases corresponde ao xuíz da proba; as súas decisiónsson inapelables.

CCaarrrreeiirraa ddee ccaarraaccooiissBases1. A cada concursante se lle asignará un caracol ao comezar a proba.2. Realizaranse 5 series dun máximo de 12 caracois e a final á que pasarán o 1º e2º de cada serie. As series distribuiranse por rigorosa orde de inscrición.3. A carreira desenvolverase dentro dun círculo de madeira. A saída estará no cír-culo exterior e a meta nun interior separado 50 cm. do primeiro.4. Os concursantes deberán permanecer dentro do recinto fixado polo xuíz du-rante a realización das probas. O abandono do mesmo debe ser comunicado aoxuíz da proba xa que pode carrexar a descualificación.5. Normas da carreira:Os participantes só poderán orientar ao caracol soprando por unha palla.Non estará permitido molestar o movemento dos caracois alleos nin tocar o propio.Só se poderá invadir a plataforma para poder soprar o caracol propio.Non está permitido colocar obxectos nin verter produtos na pista.En ningún momento da carreira os caracois poderán rodar pola pista, debendomanter o pé sobre ela en todo momento.Non existirán rúas, polo que cada caracol poderá moverse por toda a plataformasen ser descualificado.Existe a posibilidade de cambiar o caracol sempre que se volva ao momento deinicio da proba.Gañará o caracol que antes chegue á liña de meta. No caso de que pasados 5 mi-nutos ningún dos participantes chegase á meta, converterase en gañador aquel quemáis se aproximou a ela.6. Outorgarase un premio en cada final. Realizándose unha pola mañá e outrapola tarde.7. O horario de inscrición será a partir das 11.00 horas da mañá na carpa de or-ganización. As probas desenvolveranse unha pola mañá e outra pola tarde.8. As probas terán lugar no sitio asignado ao efecto.9. Realizaranse dúas entregas de premios: unha ás 14.30 horas para os xogos damañá e outra ás 18.30 horas para os xogos da tarde.10. A interpretación destas bases corresponde ao xuíz da proba; as súas decisiónsson inapelables.

FFuunnddiirr ccuubbooss ddee xxeeooBases1. O concurso realizarase sempre que o número de xogadores inscritos superen os10, e realizarase en 6 series eliminatorias, dun máximo de 12 participantes, e unhafinal á que o xurado convocará aos dous mellores de cada serie.

56

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 56

Page 59: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

2. Os concursantes deberán permanecer dentro do recinto fixado polo xuíz du-rante a realización das probas. O abandono do mesmo debe ser comunicado aoxuíz da proba xa que pode carrexar a descualificación.3. Ao comezo de cada serie entregarase a cada participante unha bolsa anoadacon un cubo de xeo. Os concursantes permanecerán diante da mesa do xuíz sos-tendo a bolsa polo nó ata que finalice a entrega.4. Repartidas todas as bolsas, o xuíz dará a saída e porá en marcha o cronóme-tro. A partir dese instante, cada concursante poderá manipular a súa bolsa comoqueira. En ningún caso a bolsa pode ser aberta, rota ou perforada, debendo per-manecer pechada durante toda a proba.5. Cada concursante deberá acudir ao xuíz só no momento en que todo o cubo dexeo se funda e quede na bolsa só auga procedente da fusión. O xuíz medirá efará público o tempo empregado polos dous primeiros que entreguen a bolsa.Cada serie eliminatoria darase por finalizada cando o xuíz rexistre os cinco primei-ros concursantes que fundan o cubo de xeo por se existisen reclamacións. Todosos concursantes deben entregar a bolsa unha vez acabada a serie.6. Logo de finalizada a última serie, o xuíz convocará publicamente aos partici-pantes na final, que se realizará seguindo as mesmas normas que nas series eli-minatorias. Concluída esta, o xuíz fará público o fallo. Outorgarase un premio porproba realizándose unha proba pola mañá e outra pola tarde, sempre que o nú-mero de xogadores sexa o correcto.7. A inscrición realizarase a partir das 11.00 horas na carpa da organización.8. As probas terán lugar no sitio asignado ao efecto.9. Realizaranse dúas entregas de premios: unha ás 14.30 horas para os xogos damañá e outra ás 18.30 horas para os xogos da tarde.10. A interpretación destas bases corresponde ao xuíz da proba; as súas decisiónsserán inapelables.

PPaappiirroofflleexxiiaaBases1. Establécense dúas categorías: Primaria (ata 11 anos) e Secundaria (a partir dos 11anos). O concursante deberá construír o maior número de figuras posible no tempoindicado. Enténdese que as figuras deberán estar completamente construídas.2. Para construír as figuras, o concursante disporá dunhas tesoiras, un número defollas DIN A4 igual ao número de modelos propostos e os modelos (categoría Pri-maria ou categoría Secundaría) a construír con indicacións para facilitar a execu-ción e l,vos símbolos de seguimento de diagramas. Ademais cada modelo levaráasignada unha puntuación en función da dificultade de realización.3. Os concursantes deberán permanecer dentro do recinto fixado polo xuíz du-rante a realización das probas. O abandono do mesmo debe ser comunicado aoxuíz da proba xa que pode carrexar a descualificación.4. O tempo máximo para a construción é de 30 minutos.5. O número de concursantes que actuarán á vez será determinado polo xuradoen función do espazo dispoñible. En cada proba poderán participar un máximode 25 concursantes.6. Pasado o tempo asignado, o xurado seleccionará as figuras terminadas e pun-tuaraas. Cada concursante poderá realizar as construcións na orde que desexe.7. Gañará o concursante que maior número de puntos logre. En caso de empatevalorarase o tempo de realización. Outorgaranse dous premios, un por cada cate-goría.

57

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 57

Page 60: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

8. O horario de inscrición será a partir das 11.00 horas da mañá na carpade Organización. As probas levaranse a cabo unha pola mañá e outra polatarde, no lugar indicado ao efecto.9. Realizaranse dúas entregas de premios: unha ás 14.30 horas para osxogos da mañá e outra ás 18,30 horas para os xogos da tarde.10. A interpretación destas bases corresponden ao xuíz da proba; as súas de-cisións son inapelables.

TTaalllleerr ddee ppaappiirroofflleexxiiaaBases1.- Establécense dúas categorías: PRIMARIA; entre 5 e 11 anos e SECUNDA-RIA para máis de 11 anos.2.- Desenvolveranse dous talleres para cada categoría, un pola mañá de11:30 a 13:00 e outro pola tarde de 16:30 a 17:00. En cada taller os moni-tores proporán varias figuras para construír.3.-Para facilitar o desenvolvemento desta actividade, o número de partici-pantes en cada taller poderá ser variado polos monitores en función do es-pazo dispoñible e do dinamismo co que se realicen as prácticas, proporase,inicialmente, o seguinte número de participantes: - CATEGORÍA PRIMARIA: máximo 8 participantes.- CATEGORÍA SECUNDARIA: máximo 10 participantes.4.- Os participantes que se inscriban no horario de mañá non poderán ano-tarse no horario de tarde.5.- Os participantes construirán as figuras seguindo as indicacións dos mo-nitores.6.- Material que se entregará para o desenvolvemento da actividade:- Folio formato A5 de cores variadas (comercializase en tacos de 100 ud.con cores variadas) (poden admitirse folios formato A4 cas mesmas carac-terísticas de cores e que se converterán en A5).- Papel CRAFT de 15x15 cm (comercialízase en tacos de 50 ud)- Tesoiras.7.- Espazo no que se desenvolverán os talleres de papiroflexia7.1.- CATEGORÍA PRIMARIA para 8 participantes: un taboleiro de superficieríxida e uniforme (non vale taboleiro de aglomerado sen contrachapar) de2m de largo por 1 de ancho, (por cada 5 participantes 1 taboleiro de 2x1m).7.2.- CATEGORÍA SECUNDARIA para 10 participantes: un taboleiro de su-perficie ríxida e uniforme (non vale taboleiro de aglomerado sen contracha-par) de 2m de largo por 1 de ancho, (por cada 5 participantes 1 taboleiro de2x1m).

58

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 58

Page 61: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

HHOORRAARRIIOOSS

1111::3300 CCaarrrreeiirraa ddee ccaarraaccooiiss1122::0000FFuunnddiirr ccuubbooss ddee xxeeoo1122::1155 CCaarrrreeiirraa ddee gglloobbooss1122::4455AAvviióónnss ddee ppaappeell ""TTeemmppoo ddee vvoooo"".. CCaatteeggoorrííaa:: PPrriimmaarriiaa ((aattaa ooss 1111 aannooss))1122::4455AAvviióónnss ddee ppaappeell ""TTeemmppoo ddee vvoooo"".. CCaatteeggoorrííaa:: SSeeccuunnddaarriiaa ((mmááiiss ddee 1111 aannooss))1133::0000AAvviióónnss ddee ppaappeell ""AAllccaannccee"".. CCaatteeggoorrííaa:: PPrriimmaarriiaa ((aattaa ooss 1111 aannooss))1133::0000AAvviióónnss ddee ppaappeell ""AAllccaannccee"".. CCaatteeggoorrííaa:: SSeeccuunnddaarriiaa ((mmááiiss ddee 1111 aannooss))1133::3300EENNTTRREEGGAA DDEE PPRREEMMIIOOSS

1111::3300 aa 1133::0000 TTAALLLLEERR DDEE PPAAPPIIRROOFFLLEEXXIIAA--PPRROOBBAA DDEE PPAAPPIIRROOFFLLEEXXIIAA

1166::3300CCaarrrreeiirraa ddee ccaarraaccooiiss1177::0000FFuunnddiirr ccuubbiittooss ddee xxeeoo1177::1155 CCaarrrreeiirraa ddee gglloobbooss1177::4455AAvviióónnss ddee ppaappeell ""TTeemmppoo ddee vvoooo"".. CCaatteeggoorrííaa:: PPrriimmaarriiaa ((aattaa ooss 1111 aannooss))1177::4455AAvviióónnss ddee ppaappeell ""TTeemmppoo ddee vvoooo"".. CCaatteeggoorrííaa:: SSeeccuunnddaarriiaa ((mmááiiss ddee 1111 aannooss))1188::0000AAvviióónnss ddee ppaappeell ""AAllccaannccee"".. CCaatteeggoorrííaa:: PPrriimmaarriiaa ((aattaa ooss 1111 aannooss))1188::0000AAvviióónnss ddee ppaappeell ""AAllccaannccee"".. CCaatteeggoorrííaa:: SSeeccuunnddaarriiaa ((mmááiiss ddee 1111 aannooss))1188::3300EENNTTRREEGGAA DDEE PPRREEMMIIOOSS

1166::3300 aa 1177::4455 TTAALLLLEERR DDEE PPAAPPIIRROOFFLLEEXXIIAA--PPRROOBBAA DDEE PPAAPPIIRROOFFLLEEXXIIAA

7. Coca-coleando. Xogo deequipo (Begano S.A.)

59

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 59

Page 62: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

8. Parque infantil (Fantasía)

60

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 60

Page 63: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

61

NNoottaass

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 61

Page 64: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

62

NNoottaass

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 62

Page 65: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel

63

NNoottaass

libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:10 Página 63

Page 66: libritodiaciencia:Maquetación 1 4/5/09 10:11 Página 64€¦ · Morán Sánchez, Uxía Muñiz Puente, Marta Nogueira Lago, Noelia Núñez Rodríguez, Marta Palleiro Abella, Raquel