lọc tách vật lý

1

B LAO NG - THNG BINH V X HI TNG CC DY NGH

D n gio dc k thut v dy ngh (VTEP)

Logo

Gio trnh

M un: CHNG CT DU TH

M s: HD B

Ngh: VN HNH THIT B HA DU Trnh : lnh ngh

H Ni - 2004

2

M tI liu:.

M quc t ISBN:..

Tuyn b bn quyn:

Ti liu ny thuc loi sch gio trnh

Cho nn cc ngun thng tin c th

c php dng nguyn bn hoc trch

dng cho cc mc ch v o to v

tham kho.

Mi mc ch khc c lch lc

hoc s dng vi mc ch kinh doanh

thiu lnh mnh s b nghim cm.

Tng cc dy ngh s lm mi cch

bo v bn quyn ca mnh.

Tng cc dy ngh cm n v hoan

nghnh cc thng tin gip cho vic tu

sa v hon thin tt hn tI liu ny.

a ch lin h:

D n gio dc k thut v ngh

nghip

Tiu ban Pht trin Chng trnh Hc

liu

..........................................................

3

LI TA

(Vi nt gii thiu xut x ca chng trnh v ti liu)

Ti liu ny l mt trong cc kt qu ca D n GDKT-DN ..

(Tm tt ni dung ca D n)

(Vi nt gii thiu qu trnh hnh thnh ti liu v cc thnh phn tham gia)

(Li cm n cc c quan lin quan, cc n v v c nhn tham gia )

(Gii thiu ti liu v thc trng)

TI liu ny c thit k theo tng m un thuc h thng m un ca

mt chng trnh, o to hon chnh ngh CHNG CT V CH BIN

DU cp trnh bc cao v c dng lm gio trnh cho hc vin trong

cc kho o to, cng c th c s dng cho o to ngn hn hoc cho

cc cng nhn k thut, cc nh qun l v ngi s dng nhn lc tham

kho.

y l ti liu th nghim s c hon chnh tr thnh gio trnh

chnh thc trong h thng dy ngh.

H ni, ngy . thng. nm.

Gim c D n quc gia

4

MC LC

mc Trang

LI TA ............................................................................................................ 3

GII THIU V M UN .................................................................................. 7

V tr, ngha, vai tr m un ..................................................................... 7

Mc tiu ca m un.................................................................................. 7

Mc tiu thc hin ca m un ................................................................. 7

Ni dung chnh/cc bi ca m un .......................................................... 7

CNG NI DUNG M UN .................................................................. 10

NH GI KT QU HC TP M UN ...................................................... 10

BI 1. TCH NC T DU TH ............................................................... 12

1. Ngun gc ca nc trong du th ............................................................. 12

2. Phng php lng tch nc ........................................................... 15

2.1. Lng .................................................................................................. 16

2.2. Lc .................................................................................................... 17

2.3. Phng php ha hc ...................................................................... 17

2.4. Phng php ph nh tng du bng in trng ....................... 18

3. Kim tra thit b tch nc .......................................................................... 19

4. Vn hnh thit b tch nc ........................................................................ 20

4.1. Chun b thit b ................................................................................ 20

4.2. Tun han lnh ................................................................................. 21

4.3. Vn hnh cm lng nc ................................................................. 21

CU HI .......................................................................................................... 24

BI 2.TCH MUI T DU TH ................................................................... 25

1. Hm lng mui trong du th .................................................................... 25

2. Cc phng php tch mui ....................................................................... 27

3. Kim tra thit b tch mui ........................................................................... 27

4. Vn hnh thit b tch nc ........................................................................ 31

CU HI .......................................................................................................... 32

BI 3. CHNG CT DU TH P SUT THNG .............................. 33

1. Cc sn phm thu c khi chng ct du th .......................................... 33

1.1. Xng my bay ................................................................................... 35

1.2. Xng t ............................................................................................ 38

1.3. Nhin liu cho ng c phn lc ...................................................... 39

5

1.4. Nhin liu diesel................................................................................ 40

1. 5. Nhin liu t l ............................................................................... 42

1. 6. Du ha thp sng........................................................................... 43

1. 7. Xng dung mi. ................................................................................ 44

1. 8. Du nhn ng c ........................................................................... 44

1. 9. Du nhn truyn ng ..................................................................... 45

1. 10. Du nhn cng nghip .................................................................. 46

1. 11. Du nhn thit b ........................................................................... 47

2. Nguyn l chng ct. Cc loi thp chng ct. ........................................... 48

2.1. Nguyn l chng ct ......................................................................... 48

2. 2. Cc loi thp chng ct ................................................................... 49

3. Kim tra thit b chng ct du th v cc van ng h trn thit b........... 73

3.1. c im hot ng ca thp chng ct. ......................................... 73

3.2. Cc yu t nh hng n hot ng ca thp chng ct .............. 76

3.3. Cc bin php an ton khi s dng thp chng ct ......................... 78

3. 4. Ch cng ngh ca cm chng ct kh quyn ........................... 79

3. 5. Thit b o v iu chnh .................................................................. 84

3.6. Thit b phn tch cht lng trc tip .............................................. 86

3.7. Kim tra cht lng sn phm thu ................................................... 88

4. Qui trnh vn hnh thit b chng ct p sut thng ............................. 89

4.1. Kim tra v khi ng cm chng ct du th ................................. 89

4.2. Vn hnh thit b chng ct p sut thng (s hnh 33) ....... 93

CU HI .......................................................................................................... 98

BI 4. CHNG CT DU TH P SUT CHN KHNG ......................... 99

1. c im ca qu trnh chng ct chn khng ........................................... 99

1.1. Chng ct du th p sut chn khng ...................................... 100

1.2. c im chng ct trong thp chn khng ................................... 100

1.3. S cng ngh cm chng ct chn khng ................................ 102

2. Thit b chng ct chn khng .................................................................. 106

2.1. Thit b to chn khng................................................................... 106

2.2. Thit b chng ct chn khng trong phng th nghim ................. 114

3. Cc sn phm thu c khi chng ct du th trong chn khng ........... 116

4. Kim tra thit b chn khng ...................................................................... 118

4.1. Thp chng ct chn khng ........................................................... 118

4.2. c im lm vic ca bm phun. ................................................. 119

6

4.3. H thng o, iu khin v t ng ha cm chng ct kh quyn

chn khng du th (AVR)..................................................................... 120

5. Vn hnh cm chng ct chn khng (s hnh 36) ............................. 122

CU HI ........................................................................................................ 124

BI 5. KIM TRA CHT LNG CA SN PHM DU ............................ 125

1. Ly mu du th v cc sn phm lng .................................................... 125

2. Phn tch mt s tnh cht c bn ca du v sn phm du .................. 129

2.1. Xc nh thnh phn phn on ..................................................... 129

2.2. Xc nh axit .............................................................................. 132

2.3. Xc nh hm lng bi c hc...................................................... 137

2. 4. Xc nh hm lng tro ................................................................. 139

2.5. Phng php xc nh hm lng asphaten ................................. 141

2.6. Phng php xc nh hm lng nha. ...................................... 141

2.7. Xc nh hm lng Parafin ........................................................... 143

2. Kim tra hm lng nc ......................................................................... 143

2.1. Phng php nh tnh xc nh nc trong du nhn ................. 144

2.2. Phng php nh lng xc nh nc trong sn phm du ...... 144

3. Kim tra hm lng mui .......................................................................... 150

3.1. Xc nh hm lng mui clorua .................................................... 151

3.2. Xc nh mui phi cacbonat bng phng php trao i ion .... 152

4. Xc nh t trng du th sau khi tch mui v nc ............................... 153

4.1. Phng php t trng k ASTM D 1298 ......................................... 154

4.2. Phng php picnometer ASTM D 1217 ....................................... 156

4.3. Phng php cn thu tnh. ........................................................... 157

BI TP THC HNH .................................................................................. 158

TM TT NI DUNG M UN .................................................................... 159

THUT NG CHUYN MN ........................................................................ 161

TI LIU THAM KHO .................................................................................. 162

7

GII THIU V M UN

V tr, ngha, vai tr m un

Chng ct du l qu trnh u tin trong cng ngh ch bin du. Ni

dung ca mn hc Chng ct v ch bin du th bao gm nhng l thuyt

c bn v cng ngh s ch du th (tch nc, mui, cc tp cht c hc)

v chng ct du th p sut kh quyn v chn khng thnh cc sn phm

du. Ni dung mn hc cng cung cp cho ngi hc cc hiu bit v tnh

cht c bn ca cc sn phm du v phng php phn tch mt s tnh

cht c bn ca du th v sn phm du. Ngoi ra, gio trnh cng cung cp

cho k s v k thut vin k thut vn hnh, kim tra v iu chnh cc tham

s cng ngh trong nh my lc du.

Mc tiu ca m un

M un nhm o to cho hc vin c kin thc v k nng lm

vic trong cc nh my lc du v ch bin du v hiu cc ti liu k thut

ca cc qu trnh chng ct v ch bin du, kh tip theo. Hc xong m un

ny hc vin c trang b cc kin thc sau:

1. Nm c cc phng php tch mui v nc t du th.

2. Hiu bit c bn cht v mc ch ca qu trnh chng ct du

th p sut thng v p sut chn khng.

3. Vn hnh c s tch mui, nc v thp chng ct du th

trn s th nghim.

Mc tiu thc hin ca m un

Hc xong m un ny hc vin c kh nng:

1. M t phng php thu hi du th t ni khai thc.

2. Kim tra c s lng v cht lng ca du th trc khi xut i.

3. Hiu c bn cht ca qu trnh chng ct du th, tch mui v

nc.

4. Vn hnh thit b chng ct du th p sut thng v p sut

chn khng m hnh thc nghim.

5. Kim tra c cht lng sn phm sau khi chng ct.

Ni dung chnh/cc bi ca m un

Bi 1. Tch nc t du th

Bi 2. Tch mui t du th

Bi 3. Chng ct du th p sut thng

Bi 4. Chng ct du th p sut chn khng

Bi 5. Kim tra cht lng ca sn phm du

8

CC HNH THC HC TP CHNH TRONG M UN

1. Nghe ging trn lp tip thu cc kin thc v:

- Tch nc t du th

- Tch mui t du th

- Chng ct du th p sut thng

- Chng ct du th p sut chn khng

- Kim tra cht lng ca sn phm du

2. T nghin cu ti liu bn v lin quan n thit b chng ct do gio vin

hng dn.

4. Tham quan v trang thit b, cch b tr v cc chun mc v hnh vi trong

qu trnh vn hnh phn xng chng ct. Kho cu th trng cung cp

cc trang thit b.

9

S quan h theo trnh t hc ngh

An ton

lao ng

K thut

phng

th nghim

Th nghim

chuyn

ngnh

Bo du ng

thit b

Chuyn

d phng

Mn chung

Chnh

tr

Php

lut

GDQP

GDTC

Ton

cao cp

Ngo i

ng

Tin hc

nh h-

ng

gin

tip

Sn phm

du m

n mn

kim lo i

ng hc

xc tc

Kin thc

c s nhm

ngh

Kin thc

c s

ngh

Thit b ch bin

du kh

K thut

mi trng

nh

hng

gin

tip

Thc tp tt

nghip

Thc hnh

trn thit b

m phng

Qu trnh

x l

Tn tr v

vn chuyn

xng du

Mn c bn

Qu trnh

thit b

Ha

phn tch

Ha

v c

Ha

hu c

Ha

l

Sc bn

vt liu

Vt l

i c-

ng

QT

doanh

nghipDng c

o

Qu trnh

reforming

Qu trnh

Cracking

Cng

ngh ch

bin kh

Th p cc

cu t cho

xng

S cng ngh

nh my lc du

KT inKT

in t

V k

thut

Ha hc

du m &

kh

Thc tp

qu trnh

thit b

Chung ct

du th

Ghi ch:

Bo dng thit b l m un c s ca ngnh ha du. Mi hc vin phi hc v t kt qu chp nhn c i vi cc bi kim tra nh gi v thi kt thc nh t ra trong chng trnh o to. Nhng hc vin qua kim tra v thi m khng t phi thu xp cho hc li nhng phn cha t ngay v phi t im chun mi c php hc tip cc m un/ mn hc tip theo. Hc vin, khi chuyn trng, chuyn ngnh, nu hc mt c s o to khc ri th phi xut trnh giy chng nhn; Trong mt s trng hp c th vn phi qua st hch li.

10

CC HNH THC HC TP CHNH TRONG M UN

1. Hc trn lp v

- L thuyt c bn v cc qu trnh s ch du th: tch mui, nc.

- Nguyn l v chng ct du v cc loi thp chng ct

- Cng ngh cc qu trnh lc du p sut kh quyn v chn khng

v cc cng ngh s ch du th.

- Cc sn phm du thu c trong qu trnh chng ct du

- C s l thuyt ca cc phng php phn tch du v sn phn

du.

2. T nghin cu ti liu lin quan n cc qu trnh chng ct v Ch

bin du do gio vin hng dn

3. Xem trnh din v thc hnh

- Kim tra thit b tch mui, nc v thit b chng ct du p sut

kh quyn v trong chn khng.

- Vn hnh cc thit b tch nc, mui, thit b chng cht du p

sut kh quyn v trong chn khng trn s trong phng th

nghim.

4. Thc hnh th nghim

- Thc hnh ly mu du th v sn phm du.

- Phn tch mt s tnh cht c bn ca du th v sn phm du

trong phng th nghim.

5. Tham quan

C s lc v ch bin du v cc phng th nghim chuyn ngnh chng

ct v ch bin du.

CNG NI DUNG M UN

1. S ch du th:

- Tch nc t du th

- Tch mui t du th

2 Chng ct du th p sut thng

3. Chng ct du th p sut chn khng

4. Kim tra cht lng ca sn phm du

NH GI KT QU HC TP M UN

11

L thuyt (45%)

C th chn mt trong cc hnh thc sau y:

- Thi vn p

- Thi vit

- Vit tiu lun

- Gio vin cho im mn hc

Ni dung

- Nm c ngun gc, thnh phn nc v mui cha trong du

th;

- Cc phn on sn phm du th v tnh cht ca chng

- Nguyn l chng ct du; cc loi thp chng ct

- c im ca chng ct du th p sut kh quyn v trong chn

khng;

- Cc tnh cht c bn ca du th v sn phm du

Thc hnh (55%)

- Cch lp k hach th nghim tch mui v nc t du th

- Cch thc hin cc th nghim vn hnh thit b chng ct du p

sut kh quyn v trong chn khng.

- Bit cch ly mu v to mu du th v sn phm du

- Bit phn tch cc tnh cht ca du th v sn phm du

- Kt qu kim tra cht lng du th sau chng ct.

- Cch vit thu hoch v bo v kt qu.

12

BI 1. TCH NC T DU TH

M bi: HD B1

Gii thiu

Trong du c cha mt hm lng nc. Khi nng nc v mui

trong du cao ch cng ngh ca cc qu trnh b ph hy, lm tng p

sut trong thit b v gim cng sut. Do du cn c kh nc-mui

trc khi c ch bin. Nc tn ti trong du c th dng t do v nh

tng vi du. C nhiu phng php loi nc ra khi du nh lng, lc,

phng php ha hc v ph nh bng phng php in. Ngy nay phng

php tch nc bng in (EDW) c ng dng rng ri nht trong nh my

lc du.

Mc tiu thc hin

Hc xong bi ny hc sinh c kh nng:

1. M t c ngun gc ca nc trong du th

2. Kim tra thit b tch nc

3. Vn hnh thit b tch nc

Ni dung chnh

1. Ngun gc ca nc trong du th

2. Phng php lng tch nc



Cc hnh thc hc tp

- Nghe ging trn lp

- c ti liu

- Tm hiu thc t v ngun gc v hm lng ca nc trong du

th Vit Nam

- Thc hnh kim tra v vn hnh thit b tch nc.

1. Ngun gc ca nc trong du th

Nc va l thnh phn ng hnh cng du. Trong khai thc du

thng c km theo nc ngm, gi l nc ging khoan. T ging khoan

du c cha nc va vi mui ha tan, kh v khong. giai on u khai

thc trong cc ging mi thng nhn c du khng cha hoc cha t

nc. Theo thi gian cha nc ca du tng v trong cc ging c

cha nc c th t ti 80-90%. Khi cha nc ca du t 30% c th

to thnh nh tng bn. Nc kh ha tan trong du, nhng khi b khuy

13

trn n to nh tng vi du. bn ca nh tng ph thuc vo kch

thc pha phn tn trong du. Cc phn t vi kch thc vi chc m d

dng lin kt vi nhau. Trong trng hp ny nc c tch ra bng

phng php lng. Tuy nhin cc phn t vi kch thc di 1 m to thnh

nh tng kh bn, c bit di tc dng ca cht bn nh, do loi n ra

khi du ch c th thc hin c trong thit b ph nh v loi nc.

trnh to nh tng bn vng trong khai thc du ngi ta cho thm

cht ph nh. Khi c cht ph nh, du c hm lng nc 3-5% v c hp

cht lu hunh s to nh tng khng bn v pha nc tch ra, dn ti n

mn thit b tng ln.

Nc tch cha mui ha tan c thnh phn thay i ph thuc vo m

du v chiu su khai thc. Trong qu trnh khai thc hm lng nc tng,

cn khong ca nc gim, ngha l tnh cht nc ging khoan thay i.

Trong nc ging khoan c cha cc mui khc nhau, thng l natri, canxi,

mangh dng clorua, bicacbonat, cn cacbonat v sulphat t gp hn. Hm

lng cc cht khong trong cc nc ny dao ng trong khong rng- t

lng khng ng k n 20%. Lu rng trong nc ging khoan nc bin

l ngun sn sinh ra iod. Iod dng natri iodua cha trong nc ging khoan

vi khi lng trong khong 30-80 mg/l. N c th c loi ra bng phng

php ha hc.

Theo thnh phn nc ging khoan c chia thnh clorua canxi (pH=

4-6) v bicacbonat natri (pH =8). Trong thc t khi s dng ha cht (axit hu

c v axit khong, clorua amoni) gim to cn hoc loi cn mui,

parafin ra khi b mt thit b hoc khi bm CO2 vo va du, pH ca nc

ging khoan gim.

Nc trong du cha nhiu mui khong khc nhau v mt s kim loi

ha tan. Cc cation thng gp trong nc l Na+, Ca2+, Mg2+ v mt lng

Fe2+ v K+ t hn. Cc anion thng gp l Cl- v HCO3-, cn SO4

2- v SO32-

vi hm lng thp. Ngoi ra, trong du cn c mt s oxit khng phn ly nh

Al2O3, Fe2O3, SiO2. Hm lng tng ca mui khong ( khong) ca nc

c th t di 1% n 20-26%. Mt s mui khong d b thy phn, do

nc i km theo du m l vn c quan tm. Sau y l th d v

thnh phn nc tch t du Bch H v Rng ca Vit Nam

14

Bng 1.1. Thnh phn ho hc ca nc tch t du th Bch H v Rng

STT Thnh

phn

Nc tch t du th

Bch H (ging du

MSP-66)

Nc tch t du th

m Rng (RP3 301)

Hm lng (mg/l) Hm lng (mg/l)

1 pH 6,46 7,03

2 Na+ 3336,67 1263

3 K+ 211,65 420

4 Ca2+ 1976 1636

5 Mg2+ 4,8 129

6 Fetng 1,34 2,3

7 Cl- 9230 8517

8 HCO3- 284,67 1526

9 NO3- 0 -

10 CO32- 0 0

11 SO42- 362,57 25

12

Hm

lng

mui tng

- 13516

(Ngun VietsoPetro)

Trong iu kin vn chuyn du nhim nc 50-95% v c tc dng

l 0,1-0,9 m/giy din ra s phn lp nc- du trong ng ng. Khi phn

lp, trn b mt phn chia pha du-nc s to thnh to dng xoy c kh

nng bc mng carbonat st bo v ra khi phn di ca ng ng, dn ti

to cp macro-ganvanic gia phn kim loi b bc ra v phn b mt cn li

ca ng dn cn c ph lp bo v. Kim loi b bc trn ra tr thnh anod

ca cp macro v nhanh chng b ph hu, to thnh vt r. Vy, n mn ni

ng dn du, kh l do vic tch lp nh tng du nc v to lp nc.

Nguy c n mn ng dn du tng ln khi hm lng nc trong du tng.

Nc ging du l mt trong nhng mi trng n mn, to iu kin

tng cng qu trnh n mn in ha cc thit b. Trn b mt thp tip xc

vi du thc t khng din ra n mn do du khng phi l cht in phn.

Nhng khi b mt thp tip xc vi hn hp nc va v du th phn b mt

tip xc vi nc b n mn, cn phn b mt tip xc vi du khng b. n

15

mn mnh cng nhn thy trong cc thit b lm vic trong ging khoan ngp

nc, trong sn phm khai thc ca n cha lng ln nc va.

Hm lng nc trong sn phm du t hn nhiu. Phn ln sn phm

du u c kh nng ha tan nc rt thp. Ngoi ra, trong qu trnh ch bin

du mt lng ln nha, hp cht lu hynh, axit naphten v mui ca n

l nhng cht to nh gim, nn kh nng to nh tng du nc gim.

Nhin liu t l v nhin liu diesel nng cha lng nc ng k do qu

trnh vn chuyn v c bit khi n c chng ct bng hi qu nhit th

hm lng nc tng.

2. Phng php lng tch nc

Nc v du kh ha tan ln nhau. Do tch lng nc c bn ra

khi du bng phng php lng n thun khng gp kh khn nu nh

trong qu trnh khai thc khng to nh tng.

Tuy nhin, nc trong du thng to thnh dng nh tng kh ph

hy. Nh tng l h gm hai cht lng khng ha tan ln nhau; cht lng ny

phn b trong cht lng kia trng thi git nh, l lng. C hai loi nh

tng du trong nc v nc trong du. Du chuyn ng trong ging

khoan trn mnh vi nc ging khoan. Trong mt s giai on ch bin du,

th d kim ha du, du tip xc vi nc. Trong nhng trng hp ny to

thnh nh tng du bn vng. Tch nh tng thnh hai lp nc v du

trong iu kin t nhin nhiu khi i hi thi gian di. Trong ti liu tham

kho cho thy c nhng nh tng bn hng nm. Tuy nhin thng gp nh

tng phn lp mt phn, sau gia lp nc v du c lp nh tng.

Ph nh du l nhim v cng ngh quan trng. Ph nh du c tin hnh

trong khai thc du, trc tip trong ging khoan v trong cm chuyn bit.

ph nh ng dng cc phng php khc nhau: lng c gia nhit, di tc

dng ca in trng in th cao, thm cht ph nh. Cht ph nh c

ng dng l cc axit khc nhau, mui, kim, dung mi hu c v cht hot

ng b mt mnh. Tc dng chnh ca cht ph nh l bng cch no tc

dng ln mng cht to nh, ph v n hoc lm suy yu n. Cht ph nh

ph bin nht l cht hot ng b mt dng mui natri phn t lng cao v

sunphonic axit. Trong nhng nm sau ny cn s dng cc sn phm tng

hp phc tp v polyme vi kh nng hot ng b mt cao lm cht ph

nh. Cht ph nh hiu qu cn c hot tnh b mt cao hn cht to nh v

mng hp ph c bn c hc thp.

16

Ch bin du nh tng khng th thc hin, do trc tin phi ph

nh. Tuy nhin, ngay c khi nh khng to thnh th cng c lng nh nc

tn ti trng thi ha tan hoc trng thi l lng.

Nh mi d b ph; do , vic loi nc v loi mui cn phi tin hnh

ngay trong x nghip. Nhim v chnh ca ph nh l ph mng nh tng.

Ph thuc vo bn nh c th ng dng cc cc phng php khc nhau.

C ba phng php ph nh du: c, ha hc v in. Trong x nghip v

nh my ch bin du cng ng dng phng php tng hp, kt hp lng

nhit p sut d v x l ha hc nh tng v di hiu in th cao.

2.1. Lng

Lng c ng dng cho nh tng mi, khng bn, c kh nng tch

lp du v nc nh chng c trng lng ring khc nhau. Nung nng lm

tng nhanh qu trnh ph nh do s ha tan ca mng bo v nh tng vo

du tng, gim nht mi trng v gim s chnh lch khi lng ring.

Trong cc x nghip ch bin du loi nc bng phng php lng c

thc hin trong thit b nung nng loi nc dng hnh tr ng c ng

knh 1,5 - 2 m v chiu cao 4 - 5 m (hnh 1.1). Trong du c hm nng

n 60oC bng vi t kh lp di y thit b.

Hnh 1.1. S thit b nung nng- lng nc:

I- Nh tng; II- du th;

III-nc; IV- kh nhin liu

17

Trong nh my ch bin du nc c loi trc tip bng cch gia

nhit n 120-160oC v lng p sut 8-15 atm ( nc khng si) trong

2-3 gi.

2.2. Lc

Lc tch nc ra khi du da vo s thm t la chn cc cht

lng khc nhau ca cc vt liu. Ct thch anh d thm t nc hn, cn

pirit (FeS2) thm t du tt hn. lm khan du bng phng php lc s

dng bng thu tinh, mn ca. Cc ht nc nh li ti bm vo cc cnh nhn

ca mn ca hoc si bng thy, lin kt vi nhau thnh git ln d chy

xung di.

Lc ng dng trong trng hp khi nh tng b ph nhng nhng

git nc cn gi trng thi l lng v khng lng xung y. Hiu qu ca

thp lc cao. Th d trong thp lc vi 3 lp bng thy tinh bn cnh loi nc

gim hm lng mui t 582 xung n 20 mg/l. Nhc im c bn ca

phng php lc l mng lc nhanh b mui v cn c hc ng bt v phi

thay th.

2.3. Phng php ha hc

Ph hy nh tng trong trng hp ny thc hin bng cch s dng

cc cht hot ng b mt (CHBM) c tc dng nh cht ph nh. Ph nh

bng phng php ha hc c ng dng rng ri. Phng php ny c

c im l linh ng v n gin. Cc cht ph nh tt l cc cht ph nh

hiu qu cao, liu lng thp, sn c, khng n mn thit b, khng lm thay

i tnh cht ca du, khng c hoc d tch ra khi nc. tng nhanh

ph nh cn hm nng du. S cng ngh ph nh nhit ha trnh by

trong hnh 2.

Hnh 1.2. S cng ngh ph nh nhit ha

1- Trao i nhit; 2- thit b nung nng bng hi; 3- b lng.

I- Du nguyn liu; II- cht ph nh; III- nc mi; IV- du loi nc;

18

V- hi nc; VI- nc tch ra.

2.4. Phng php ph nh tng du bng in trng

S dng in trng lm tch loi nc c ng dng rng ri

trong cc x nghip v nh my ch bin du t u nm 1990. Khi a nh

tng du vo in trng xoay chiu cc ht nc tch in m bt u di

chuyn bn trong git nc, to cho n dng hnh tri l, u nhn ca qu l

hng v in cc. Khi thay i cc ca in cc, git nc hng u nhn

v hng ngc li. Tn s i hng ca git du bng vi tn s thay i

ca in trng. Di tc dng ca lc ko cc ht nc ring l hng v

cc dng, chng va chm vi nhau v trong in trng mnh to thnh

cc m my in mi, nh cc git nc nh s ln ln, khin cho chng

d lng xung trong thng n trng.

S cng ngh loi nc in trng (EDW) dn ra trong hnh 3, thit

b c cng sut 6000 tn/ngy. Nh tng du sau khi c nung nng s

tip xc vi nc mi. Thm cht ph nh vo hn hp ny, sau n c

chia vo hai thit b in loi nc. Trong nh tng b ph hy, nc rt

ra t pha di vo knh thot nc, cn du ly ra t pha trn v a

vo b lng. Du loi mui v nc c bm vo b cha, sau vo ng

dn.

Hnh 1.3. S cm tch nc bng in

1- Thit b nung nng bng hi; 2- thit b trn; 3- thit b loi nc bng in.

I- Du nguyn liu; II- hi nc; III- cht ph nh;

IV-du tch nc v mui; V- nc tch ra.

19

ph nh khng bn qu trnh loi nc tin hnh hai bc: I- ch bin

nhit ha; II - x l in. ph nh bn vng qu trnh loi nc tin hnh

3 bc: I- nhit ha; II v III- in. Trong qu trnh lm khan hai bc kt hp

nhit ha v in mc loi nc t 98% hoc cao hn.

Ngy nay thit b loi nc bng in dng nm ngang, lm vic nhit

160oC v 18 atm c ng dng rng ri. Trong hnh 4 gii thiu s

loi nc bng in dng nm ngang vi bn thit b loi nc-mui, mt thit

b loi nc, ba thit b cn li loi mui. S c cng sut 7 triu tn

du/nm. Loi mui c thc hin bng cch thm nc v cht ph nh.

Du t bn cha c bm bng my bm qua h trao i nhit vo cc thit

b loi nc lp t ni tip nhau. ng thi np nc nng v cht ph nh

vo du. Loi mui din ra trong in trng in th 32-33 kW nhit

120-130oC v p sut 8-10 atm. Du sau khi x l cha 5-10 mg mui/l, cho

php cm chng ct du lm vic lin tc trong t nht hai nm.

Hnh 1.4. S loi nc- mui bng in vi thit b loi nc nm ngang

1- Thit b loi nc nm ngang; 2- thit b gia nhit bng hi;

3- trao i nhit. I- Du nguyn liu; II- cht ph nh; III- nc mi;

IV- kim; V- nc lng; VI- du loi nc.


to iu kin cho cng nhn gim st ch cng ngh chnh xc

trong cc nh my sn xut cng xut cao s dng cc thit b o- kim tra.

Kim tra cht lng du th v sn phm du thc hin trong phng th

20

nghim ca nh my v thit b phn tch trc tip trong dng. Ch cng

ngh, kt qu phn tch nguyn liu v sn phm du c ghi li trong bng

cng ngh ca xng. Da vo kt qu phn tch, ch cng ngh v qui

trnh sn xut cng nhn vn hnh ng vi yu cu i vi cm cng ngh.

Ph thuc vo loi du c ch bin ngi ph trch cm thit b a

ra ch cng ngh cho cm loi nc- mui bng in (EDWS). iu kin

c bn cm loi nc bng in lm vic bnh thng l gi cho nhit

v p sut trong thit b tch nc n nh v gi lp b mt phn chia pha

trong thit b tch nc-du mc cn thit.

- Trc khi a cm tch nc bng in (EDW) vo lm vic cn

kim tra ton b cc thit b, my bm v h lin thng. Kim tra

m bo khng c cht liu trong cc ng dn, thit b v my bm,

s c trang b van bo v v chng c lp t ng

trong tt c cc thit b v ng dn. Phi m bo s hon ho ca

thit b tham gia vo lin thng, sn sng cho vic khi ng thit b,

trc tin tip nhn khng kh vo s kim tra cc thit b iu

chnh- o, nc, hi v in nng.

- Cn c bit ch n vic tip nhn hi v in. Trc khi np hi

vo s cn m tt c cc van trong ng dn hi, chun b h

thng tho phn ngng. M cc van vo a hi vo si nng

ton b h. Nu nh trong h c s va p thy lc th tm thi

ngng cp hi, v sau cp tr li mt cch thn trng v t t.

m bo rng, ng dn hi c si m v t van thot xut

hin hi kh, cc van u ng v m t t van vo, tng dn lu

lng hi vo s . in nng phi c tip nhn trc v

c s dng theo ng qui nh i vi cc thit b.

- Kim tra tnh trng ca cc thit b loi nc bng in (EDW). Cc

thit b cch ly phi c lau sch bi v bn. Cc in cc trn v

di khng c nghing khi v tr ngang qu 2 mm (so vi 1 m)

v bt c hng no; khong cch gia cc in cc trn v di

trong khong 300-400 mm.

- Kim tra r r trong h t trao i nhit v thit b loi nc-mui

bng in.


4.1. Chun b thit b

21

Khi ng s bt u t vic tip nhn du th vo cm chng ct

kh quyn v cm loi mui- nc. Trc khi tip nhn du vo s thc

hin cc qui trnh sau:

1. Kim tra tnh trng ca cc thit b loi nc bng in (EDW).

2. Tip nhn du vo b cha trc khi khi ng, loi sch nc ra

khi b cha, phn tch mu du trong phng th nghim trc khi

khi ng.

3. Chun b h tip nhn du v bm n ra khi s .

4. Kim tra v chy th cc thit b o- iu chnh.

5. Chun b khi ng cc my bm cm loi mui- nc.

6. Kim tra h thng phng chy cha chy.

Sau khi thc hin cc bin php trn tip nhn du th vo s theo

trnh t sau:

M ca thng gi trong cc thit b loi nc bng in 1 (hnh 1.4) v

cc b cha, sau ui ht khng kh ra khi s . Kim tra xem ton b

van trn ng thot ca thit b v ng dn ng cha. M thit b kim tra

nhit v p sut trong cc thit b loi nc bng in.

M van vo b cha nguyn liu v dn du vo my bm nguyn liu.

m bo l du lp y cc ng np trc my bm, khi ng my bm

nguyn liu v cn thn bm du qua cc trao i nhit, cc thit b loi nc

bng in, ri vo thp chng ct. Trong thi gian bm du phi theo di cc

thit b v ng dn v trong qu trnh np du vo thit b loi nc bng in,

ng thng khng kh cn phi ng. Trong trng hp pht hin c r r dng

my bm nguyn liu v sa cha cc li.

4.2. Tun han lnh

Du trong h vi mc ch pht hin nhng trc trc, iu chnh my

bm v kim tra thit b chnh mc trong thp v thit b loi nc-mui bng

in. Tun hon tin hnh theo s sau:

My bm khng gian trong ng ca trao i nhit 3 thit b lng

nc bng in 1 khng gian gia cc ng ca trao i nhit tip theo.

Khi tin hnh tun hon lnh bt cc thit b iu chnh v thit b t

ng. Sa cha tt c cc trc trc pht hin c trong thi gian tun hon

lnh v chuyn sang tun hon nng.

4.3. Vn hnh cm lng nc

S cng ngh cm loi mui, nc bng in c trnh by trong

hnh 5. Du th t ng dn a trc tip vo my bm H-1 v bm qua hai

22

ng song song vo trao i nhit, trong n c nung nng n 140-

150oC nh nhit t cc dng sn phm ly ra hoc dng hi lu.

Dng du th th nht chy trong khng gian ca ng trao i nhit T-2,

trong n c nung nng nh nhit ca dng tun han th nht ca thp

K-2 (thp chng ct kh quyn, hnh 33), sau qua trao i nhit T-17, trong

n c nung nng nh dng tun han th hai ca thp K-2, v i vo b

phn thu gom a vo cm loi mui -nc bc nht, ri sau vo thit

b loi nc bng in A1- A5.

Dng du th th hai chy trong khng gian ca ng trao i nhit T-1,

sau T-16, trong n c nung nng bng nhit ca mazut, v i vo b

phn thu gom trc khi a vo cm loi mui nc th nht.

My bm H-41 bm dung dch kim-soda trung ha clorua v trnh n

mn thit b. T my bm H-37 bm 1/3 lng dung dch cht

ph nh vo dng cp ca my bn du H-1 (2/3 cht ph nh bm vo thit

b loi nc bc hai).

san bng nhit v p sut c hai dng du th trc khi i vo

thit b loi nc bng in c kt hp v trn trong b phn thu gom,

nc nng t thit b loi nc bng in bc hai cng c bm vo nh

my bm H-36 v sau dng nguyn liu c chia thnh nm dng song

song i vo 5 thit b loi nc bng in bc nht. phn b u du th

trong thit b loi nc trong mi dng trang b mt thit b chuyn dng v

mt lu lng k.

23

Hnh 1.5. S cng ngh loi mui, nc bng in.

A1-A5- thit b loi nc, mui nm ngang ca bc nht; B1-B5- thit b loi nc, mui nm ngang ca bc hai;

T- trao i nhit; E- b cha; H- my bm

24

Du loi mui v nc mt phn t pha trn thit b loi nc bc

nht A1- A 5 nhp chung v sau chia thnh 5 dng song song i vo 5 thit

b loi nc bc hai B1- B5. Trong thit b thu gom trc khi a du vo thit

b loi nc bc hai cng trang b my trn, trong trn cht ph nh, du

th v nc c bm t my bm H-31 (10% so vi du th). Sau thit b

loi nc bc hai du c chia thnh hai dng song song a vo khng

gian gia cc ng ca trao i nhit T-3, T-4, T-18, trong n c nung

nng n 220-240oC, sau a vo mm s 16 ca thp K-1 (thp bay hi

trc, hnh 33)

Dung dch mui t thit b loi nc bc nht c a vo b lng E-

18, l b hnh tr nm ngang c dung tch 160 m3 v lm vic 150oC v 10

atm. Trn b lng c thit b by du, t du qua thit b lm lnh T-32 v

c a vo b tiu nc E-19. Di b E-18 dung dch mui sau khi c

lm ngui trong my lm lnh khng kh c a vo b phn lm sch.

CU HI

Cu 1. Hy trnh by cc phng php tch nc t du th.

Cu 2. Hy v v trnh by s cng ngh tch nc trong nh my ch

bin du th.

25

BI 2. TCH MUI T DU TH

M bi: HD B2

Gii thiu

Trong du c cha mt hm lng mui. Khi nng nc v mui

trong du cao ch cng ngh ca cc qu trnh b ph hy, lm tng p

sut trong thit b v gim cng sut. Do du cn c kh mui trc khi

c ch bin. Trong cng nghip ch bin du ng thi vi tch nc s

tin hnh tch mui. V vy cc phng php tch nc u c ng dng

trong tch mui. Trong bi gii thiu phng php tch mui-nc hiu qu

nht v ph bin nht hin nay trong cc nh my ch bin du l tch mui-

nc bng in (EDWS).

Mc tiu thc hin


4. M t c cc phng php tch mui.

5. Kim tra thit b tch mui

6. Vn hnh thit b tch mui

Ni dung chnh

1. Hm lng mui c trong du th

2. Cc phng php tch mui


4. Vn hnh thit b tch mui

Cc hnh thc hc tp

- Nghe ging trn lp

- c ti liu

- Tm hiu thc t v ngun gc v hm lng mui trong du th

Vit Nam

- Tm hiu nh hng ca mui cha trong du n vn n mn

ng ng v thit b, nh hng n vic vn chuyn v ch bin

du

- Thc hnh kim tra v vn hnh thit b tch mui.

1. Hm lng mui trong du th

Mui trong du tn ti dng ha tan trong nc hoc tinh th c tnh

cht khc nhau. Clorua natri hu nh khng ha tan. Clorua canxi trong iu

kin tng ng c th thy phn n 10% v to HCl. Magi clorua thy phn

90% v thy phn din ra c nhit thp. Thy phn magi clorua:

26

MgCl2 + H2O = MgOHCl + HCl

Din ra di tc dng ca nc cha trong du v sinh ra axit clohydric.

Axit long d dng phn ng vi st. n mn di tc dng ca sn phm

thy phn din ra trong vng nhit cao (cc ng ca l nung, thit b bay

hi, thp ct) v trong cc thit b nhit thp (thit b ngng t v thit b

lm lnh). Clorua canxi kh thy phn hn. Vi c im trn du c th l

nguyn nhn n mn thit b.

Trong ch bin du do phn hy hp cht lu hunh to H2S l nguyn

nhn n mn mnh, c bit khi kt hp vi HCl. H2S khi c nc hoc

nhit cao tc dng vi kim loi ca thit b to sulfur st:

Fe + H2S eS + H2

Mng FeS che ph b mt kim loi, bo v n khng b n mn tip,

nhng khi c c HCl mng bo v b ph hy do sulfur st tham gia vo phn

ng sau:

FeS + 2 HCl FeCl2 + H2S

Clorua st chuyn vo dung dch nc, cn hydro sulfur c gii phng

li tc dng vi st.

Tp cht c hc v mui gy n mn ng dn, tch ly li trong sn phm

du lm gim cht lng ca chng. Mui trong nc va cng c hi. N s

ph trn b mt thit b trao i nhit v lm gim hiu sut truyn nhit, gim

cng sut thit b. Hn hp axit khong hoc kim t do trong sn phm du,

c bit nhit cao gy n mn thit b kim loi, ng c v ng dn.

Trong qu trnh loi mui bn cnh clorua cng loi 50-70% cc hp cht

vanadi v niken, phn ln hp cht antimon v cc tp cht khc c kh nng

u c xc tc v n mn thit b trong cc qu trnh ch bin tip.

Mui c th tn ti dng ha tan trong nc va, thnh phn ca n

thay i ty thuc vo v tr m du v chiu su ging khoan. Trong nc va

thng gp cc clorua kali, natri, magi, canxi v st, sulphat v cacbonat t

gp hn. Trong mt s nc va du cng c th c bromua v Iodua. Cc

mui ny cng vi nc ri vo du v khin cho ch bin du tr nn phc

tp hn.

Nh vy, nc v mui cha trong du l hp cht c hi. Do trc

khi ch bin du cn c ph nh, tch nc v loi mui trong xng

chuyn dng. Theo tiu chun ca Nga GOST 9965-62 hm lng mui cn

li sau khi loi mui l 3-5 mg/l.

27

Trong cc du hm lng mui rt khc nhau, ng thi trong cng mt

du hm lng mui cng c th thay i trong thi gian khai thc.

2. Cc phng php tch mui

Trong ch bin du ng thi vi tch nc l tch mui. Do tt c

cc phng php tch nc trong bi I u c ng dng trong tch mui.

Phng php ph bin nht l tch mui nc bng in (hnh 1.3,4,5).

Trong hnh 4 gii thiu s loi mui-nc bng in dng nm ngang

vi bn thit b loi mui-nc, mt thit b loi nc, ba thit b cn li

loi mui. Loi mui c thc hin bng cch thm nc v cht ph nh.

Loi mui din ra trong in trng in th 32-33 kW nhit 120-130oC

v p sut 8-10 atm. Du sau khi x l cha 5-10 mg mui/l, cho php cm

chng ct du lm vic lin tc trong t nht hai nm.

S loi mui- nc (EDWS) trong hnh 5 c thit k kt hp vi

cm chng ct kh quyn v chn khng (AVR), c tn gi l EDWS-AVR.

Lin hp hai cm loi mui- nc v chng ct du s gim nhn cng lao

ng v th tch cha; tt c cc thit b c iu hnh thng nht. Cng

sut ln nht ca cm EDWS-AVR l 11 triu tn du/nm.


Thit b c bn ca cm loi mui nc hin i l thit b loi mui-

nc bng in nm ngang (xem hnh 6).

Du vo thit b loi nc bng in qua ng ni 1 v tip theo vo b

phn phi 2 nm phn di ca thit b, lp nc mui nm di mc

nc c thi ra. B phn phi nguyn liu l ng gom i qua ton b chiu

di ca thit b, ni vi ng khoan l nm ngang. phn trn ca thit b lp

t ng thu du loi mui 5, c kt cu tng t nh b phn phi nguyn

liu. Du loi mui ly ra qua ng ni 6. S lp t nh vy ca b phn phi

v ng thu to iu kin cho dng du nguyn liu (dng nh) chuyn ng

thng ng ln trn theo ton b b rng ca thit b vi tc ng u, v

iu ny cho php gim c s git lng phn tn tt nht, khi chuyn ng

ln trn cc git lng s lng xung.

Cc in cc trn 4 v di 3 c t phn gia thit b loi nc

bng in v xuyn qua ton b chiu di ca n, ni vo thn thit b nh b

cch in treo 8 lm bng s. Nc tiu t thit b loi nc t ng chy

qua ng thu tiu 9 v ng ni 10 ph thuc vo mc nc, trong mi thit b

u c h thng tiu nc hot ng lin tc theo mc nc. trnh to

thnh gi hi phn trn thit b, lp t tn hiu v kt cu kho lin

28

ng, ngt cung cp in n in cc trong trng hp mc cht lng gim.

Do thit b loi nc bng in lm vic di p sut cao, n c trang b p

k (manomet), nhit k hoc cp nhit in, van an ton, hot ng khi p

sut vt qu p sut lm vic cho php. ly mu v xc nh hiu qu

lm vic ca thit b trang b kt cu ly mu c my lnh. trnh mt nhit

thit b c cch nhit v pha trn c y bng np kim loi. Ngun cp

cho thit b loi nc bng in c thc hin t hai bin p cao th OM-

66/35 c in th chun l 0,38/11-16,5-22kV v ni vi cnh di ca hai

cun hi tip ROM 50/0,5 c cng sut 50 kVA.

Hnh 2.1. Mt ct ca thit b loi nc bng in nm ngang:

1- ng ni np nguyn liu; 2- b phn phi nguyn liu di; 3- in cc

di; 4- in cc trn; 5- b phn thu gom du loi mui trn; 6- ng tho du

loi mui; 7- u ni ng cch in; 8- b cch in treo; 9- ng thu tiu; 10-

ng ni tho nc mui.

Cc cun hi tip c dng gim p khi dng in tng t ngt v

nh np in lin tc vo in cc. Cng sut ca bin p hiu th 11

29

kV l 22 kVA, cn hiu th 16,5 kV l 40kVA. Mi trong hai bin th c

ni vi cnh trn nh sau: mt u cun cao th ni vo thn thit b v thn

thit b c ni t, cn u kia, qua ng cch in 7, ni vo in cc

tng ng.

Cc cun dy h th th nht ca cc hai bin th ni song song vo

mch in bng cc u i nhau, do dng cao th c ni vo in cc.

Nh vy, ph thuc vo th trong cun th hai ca mi bin th gia cc in

cc tng ng nhn c 22; 27,5; 38,5 v 44 kV.

Khi s dng thit b loi nc bng in, do cn v mui ng trn tm

cch in treo v ng cch in, c th to thnh mch in v ph hng b

cch in, dn ti dng thit b. trnh iu ny phi gi cho cc kt cu

ny sch, bng cch theo nh k lm v sinh, sa cha v th nghim chng

in th cao trc khi a thit b loi nc bng in vo hot ng. Trong

nhng nm sau ny c nhng bin php mi tng s lm vic n nh ca

ca ng cch in v b cch in treo nh chn vt liu ch to b cch in

c kh nng gim ng cn trn b mt ca chng.

Vi mc ch thit b loi nc bng in hot ng an ton in mi

thit b c trang b h thng ngt th v ng ngun in trong trng hp

m ca ngn ca thit b loi nc bng in. Ngoi ra trn mi thit b loi

nc bng in c n hiu mu cam lu ngi s dng rng thit b

lm vic di in th cao. Sa cha theo nh k c thc hin khi c giy

php, trong trnh by tt c cc bin php cn thit m bo an ton.

Ch sau khi thc hin tt c cc bin php ny mi cho php cng nhn i vo

thit b loi nc-mui bng in.

Thit b c bn khc trong h thng loi nc-mui bng in l trao i

nhit. gia nhit cho du th s dng trao i nhit dng v bc c u di

ng. Trao i nhit ny gm cc bung cch ly vi nhau bng vch thp v

c hai ng lng theo du th c np v tho vo chm ng kt thc

u di ng. S di ng ca chm ng cho php chng gin n nhit m

khng lm bin dng. Chm ng c gn vo thn (v) cng c hai ng ni.

a du nng vo mt ng ni, sau khi cp nhit, du i ra ng ni kia.

Trao i nhit dng ny c kt cu cht ch, tin cy cao, chm ng d

tho ra khi v, lm v sinh v sau c lp tr li. Thn trao i nhit lm

vic di p sut, do cn phi c lnh o nh my qun l c bit.

Sau khi lp t, trc khi a thit b trao i nhit vo hot ng n cn

c kim tra kn ca chm ng v u di ng, thn trao i nhit. Kim

30

tra bng cch dng nc v trc tip (khng cn tho thit b) ngay ti ni lm

vic hoc trong iu kin sa cha. Khi s dng thit b ny cn tun th

nghim ngt qui trnh v qui nh ch nhit , khng c php thay i

t ngt nhit bng cch thay i mnh lu lng dng nng v dng lnh.

y l mt trong nhng iu kin an ton ca trao i nhit.

Hnh 2.2. Trao i nhit dng v bc c u chm ng di ng.

1- Np bung phn phi, 2- bung phn phi; 3- v; 4- ng trao i nhit; 5-

np u ng di ng; 6- np v; 7- tr.

thit b lm vic tt v trao i nhit hiu qu theo biu sa cha,

trao i nhit c lm sch khi cht bn v cn. Tho trao i nhit sa

cha c thc hin qua thit b ct (cht). trnh do tnh c cht b tut ra

trn mi cht c mt kha, trong s c ghi v tr v thi gian gn kha. Trc

khi trao i nhit c a vo hot ng, kha c ly ra v ghi vo s ni

dung trn.

Tng t nh trong phn 3, bi I. y chng ti trnh by thm v qui

nh an ton lao ng trong cm loi mui- nc bng in (EDWS).

- Khng gian trn ca din tch cm EDWS, trong c thit b in,

cn c ro ngn. Trn ro c ghi in th cao- nguy him cht

ngi.

- Ca vo khu EDWS hay cu thang phi ng, ch trng xng

EDWS c quyn m n.

- Trn mi thp ca tng thit b EDWS gn cu thang phi c

nh s, trong c ch dn bng iu khin tng ng.

- Trn bng iu khin thit b EDWS phi c n hiu kim sot v

tr tip xc xng chnh.

31

- Np in vo thit b EDWS ch tin hnh sau khi ngi c trch

nhim ghi vo s lm vic v trng thi sn sng ca thit b

EDWS.

- Trong thi gian cm EDWS ang hat ng, trn cu thang phi ghi

Khng vo- in git.

- Sa cha thit b cm loi nc- loi mui phi do th in c

php lm vic di in th trn 1000V thc hin.

- Sa cha thit b t trn khun vin v bn trong thit b loi nc

bng in, c coi l hon tt sau khi nhn c in th v cc

bin php an ton chy n.

- Trong thi gian c mt chuyn gia in ha lm vic bn trong

cm EDWS th mt trong cc cng nhn phi ng gn ca ca

thit b EDWS. trnh trng hp ca ngn c th b ng v khi

c ngi ln lm vic trn cm EDWS cn phi cht ca m

bo ca v tr m.

- Trn thit b EDWS phi tr nh b g hoc cc ni t. B g ny

c b tr v tr thun tin v c ghi tip t.

- Mi khi ngt in thit b EDWS khng trong lch trnh kim tra,

khng c php bt in li.

- Kim tra v sa cha thit b EDWS c thc hin theo bng

hng dn v c ngi ph trch k thut ca nh my cho

php.


Chun b thit b v vn hnh cm EDWS trnh by trong bi I. iu

kin ti u loi mui ca cm loi mui - nc ph thuc vo cht lng

du. Th d, chn nhit sao cho nht ca du th thp hn 4 cSt; trong

iu kin lng nc din ra thun li v khng cn tng nhit du th.

Cht lng cht ph nh quyt nh lng nh cn s dng. Hiu qu ca

cht ph nh c xc nh bi cht lng du sau x l- hm lng mui v

nc phi thp nht. Chi ph nc cho loi mui- nc th cp cng c

xem xt. Di y dn ra iu kin ti u cho ch loi mui ca cm

EDWS cho du loi Romasky ca Nga:

Cng sut thit b, m3/gi: 1000-1250

Nhit du th vo thit b EDWS, oC 130-140

p sut trong thit b EDWS, Kg/cm2 12-13

Chi ph:

32

Nc cho loi mui-nc bc II,

% so vi du 10

Cht ph nh, g/tn 25-30

in th tng trn in cc, kV 22

Trng lng ring ca du th, g/cm3 0,860-0,863

Hm lng trong du nguyn liu:

Mui, mg/l, khng qu 50

Nc, %, khng qu 1,0

Hm lng trong du loi mui:

Mui, mg/l, khng qu 2-4

Nc, %, khng qu 0,1- 0

Cng c s loi mui 3 bc, trong c s dng thit b trn dn

ng thy lc trn mnh, tng th.

CU HI

Cu 1. Hy m t thit b loi mui- nc bng in nm ngang

33

BI 3. CHNG CT DU TH P SUT THNG

M bi: HD B3

Gii thiu

Theo thnh phn ha hc du l hn hp phc tp gm hai thnh phn

chnh l cc hydrocacbon c nhit si khc nhau v thnh phn phi

hydrocacbon. Do , phn tch thnh cc sn phm du khc nhau du

th c tin hnh tch phn on p sut kh quyn v p sut chn

khng.

Chng ct du p sut kh quyn trong cng nghip thc hin lin tc

nhit khng qu 370oC, l nhit hydrocacbon bt u phn hy -

cracking. Trong chng ct p sut kh quyn t du th nhn c cc sn

phm sng nh xng, du ha, diesel.

Mc tiu thc hin


1. M t c cc loi sn phm thu khi chng ct du th v nguyn l

chng ct.

2. Kim tra c thit b chng ct, van v ng h trn thit b

3. Vn hnh c thp chng ct du th.

Ni dung chnh

1. Cc sn phm thu c khi chng ct du th

2. Nguyn l chng ct. Cc loi thp chng ct.

3. Kim tra thit b chng ct du th v cc van ng h trn thit b.

4. Vn hnh thit b chng ct p sut thng.

Cc hnh thc hc tp

- Nghe ging trn lp

- c ti liu

- Tho lun phn bit cc loi sn phm du thu c t chng ct

du.

- Phn bit cc cng ngh ch bin du th

- Tm hiu cc qu trnh ch bin du trong nh my lc du Vit

Nam.

1. Cc sn phm thu c khi chng ct du th

Du v sn phm du l hn hp phc tp ca cc hp cht

hydrocacbon v phi hydrocacbon. Chng c phn tch thnh cc phn

34

ring r t phc tp hn bng chng ct. Cc phn nh vy c gi l phn

on. Du th c th chia thnh nhiu phn on, nhng thng chia thnh 3

phn on chnh: phn on nh, phn on trung bnh v phn on nng.

- Phn on nh gm cc hp cht c nhit si n 200oC, c

gi l phn on xng hoc naphta. Phn on ny gm cc

hydrocacbon cha t 2 n 10 nguyn t cacbon. N c s dng

ch yu ch to xng ng c, dung mi nh v nguyn liu cho

cng nghip ha du.

- Phn on trung bnh l phn on c nhit si trong khong

200- 350oC, trong phn on ny cha cc hydrocacbon c t 10

n 20 nguyn t cacbon trong phn t. Phn on ny c s

dng sn xut du ha, nhin liu phn lc (phn on kerosen),

nhin liu diesel (phn on Gasoil) v nguyn liu sn xut xng

thng qua qu trnh cracking.

- Phn on nng c nhit si trn 350oC, bao gm cc

hydrocacbon c s nguyn t cacbon 20-50, c s dng iu

ch nhin liu nng nh du t cng nghip - Fuel oil (FO), du

nhn, nha ng hoc lm nhin liu cho qu trnh cracking v

hydrocracking.

Theo sn phm thu trong qu trnh chng ct du (lc du), t du th

nhn c cc sn phm sau:

- Xng c nhit si trong khong 35-205oC. Xng c chia thnh

hai nhm sn phm: xng my bay v xng t.

- Nhin liu cho ng c phn lc c nhit si trong khong 150-

280oC. Nhin liu phn lc c chia thnh hai loi: nhin liu ng

c phn lc vi tc di tc truyn m v nhin liu ng c

phn lc vi tc trn tc truyn m (siu m).

- Nhin liu diesel c nhit si trong khong 200-350oC

- Kerosen, dung mi v ligroin c nhit si t 149oC n 232oC.

Trong gm kerosen thp sng; kerosen cho mc ch cng

nghip; xng -dung mi; dung mi v ligroin thit b.

- Du nhn c nhit si trong khong 350-460oC. Trong gm

cc loi du nhn:

+ Du ng c: du nhn t; du nhn diesel; du nhn my

bay;

35

+ Du nhn truyn ng v du nhn trc;

+ Du nhn cng nghip v du nhn thit b;

+ Du nhn piston v tu thy;

+ Du nhn tucbin;

+ Du nhn my nn kh;

+ Du cch in;

+ Du thy lc v chn khng;

+ Du nhn k thut.

- Du bi trn

- Sn phm hydrocacbon rn

- Bitum nha ng

v cc sn phm khc: cc, mui.

1.1. Xng my bay

Xng my bay cn c tnh cht l ha v c tnh ng dng ng c

lm vic bnh thng mi ch . N cn c tnh bn chng kch n trong

hn hp giu v ngho, thnh phn phn on ti u, nhit kt tinh thp,

hm lng nha v hp cht lu hunh thp, nhit tr cao v bn ha hc

trong bo qun.

Tnh bn kch n l ch s c bn i vi cht lng xng. ng c my

bay hot ng vi thnh phn hn hp khc nhau. Trong hn hp tng i

ngho ( = 0,95) ng c lm vic vi ch tun bin, trong hn hp giu

( = 0,6-0,7) ng c lm vic tng cng cng sut cc i (ch ct

cnh). Do nhin liu tng loi cn c tnh chng kch n ch giu v

ngho.

ng c piston ca my bay c ch nn trung bnh (6-7). Tng cng

sut ng c my bay nh ng dng tng p (a khng kh vo piston p

sut cao). Khi tng p v bc nn nhit v p sut trong piston tng, nh

phn ng oxi ha nhin liu tng v xut hin hin tng kch n. Hin

tng ny dn ti thiu chy ng c, gim cng sut, chy piston v van,

ph hy trc v ph kt cu ng c. Tng p trong ng c cng cao, i

hi tnh bn kch n ca nhin liu cng cao.

Tnh bn kch n trong hn hp ngho c c trng bng tr s octan,

cn trong ch giu l chng loi. Kim sot tnh bn kch n nhin liu my

bay theo hai ch s ny to iu kin cho ng c chy khng kch n trong

mi ch hot ng.

36

Tr s octan c xc nh trong ng c mt xilanh chun so vi nhin

liu chun. Cht chun c s dng l iso-octan (2,2,4-trimetylpentan) v n-

heptan. Tnh bn kch n hay tr s octan ca iso-octan bng 100, cn ca n-

heptan bng 0. Tr s octan l ch s bn kch n ca nhin liu, m gi tr ca

n bng nng iso-octan (% th tch) trong hn hp ca n vi n-heptan, c

tnh chng kch n tng ng vi nhin liu c th nghim trong iu

kin chun. Th d, nhin liu vi tr s octan bng 90, c bn kch n

tng ng vi hn hp cha 90% iso-octan v 10% n-heptan khi c th

nghim cng iu kin trn ng c mt xilanh.

bn kch n ca nhin liu my bay v cc hp phn c xc nh

theo phng php ng c (GOST 511-66) trn thit b T9-M, cn nhin liu

vi tr s octan t 100 tr ln v chng loi nhin liu trong hn hp giu

theo phng php nhit (GOST 3337-52) trn thit b T9-5. Trong th

nghim theo phng php ng c, tc quay ca van khuu l 900

vng/pht, nhit ca hn hp nhin liu- khng kh l 149oC, nhit cht

lng lm lnh trong xilanh l 100oC, cn theo phng php nhit tc

quay ca van khuu l 1200 vng/pht, nhit ca hn hp nhin liu-

khng kh l 104oC, nhit cht lng lm lnh trong xilanh l 190oC.

Chng loi trong hn hp giu c xc nh khi s dng cht chun

isooctan k thut (TEI) v n-heptan (% th tch). bn kch n ca TEI, th

hin n v ca chng loi bng 100, cn ca n-heptan - 0. Chng loi nhin

liu l tr s bn kch n ca n trong hn hp giu, v gi tr bng chng loi

ca cht chun c th nghim trong ng c mt xilanh trong iu kin

chun ch d kch n, p sut trung bnh ca cht chun c cng gi tr

vi cht th nghim. Th d, chng loi ca nhin liu 130 cho thy, trong iu

kin hot ng ca ng c mt xilanh chun nhin liu ny c cng sut cao

hn TEI 30%. Ch hot ng ca ng c nh sau: tc quay ca van

khuu l 1800 vng/pht, nhit cht lng lm lnh trong xilanh l 190oC,

nhit khng kh cp l 107oC, nhit du trong cacte 75-80oC. Chng loi

ca nhin liu cng cao bn kch n ca n cng cao vi hn hp giu

trong iu kin tng p.

Thnh phn phn on c trng cho s bay hi ca nhin liu trong

xilanh, chy hon ton, tnh kinh t ca ng c bay hi c xc

nh bng nhit ct cc phn on 10, 50 v 90% ca xng. Nhit ct

10% xc nh p sut hi bo ha: nhit ny cng thp th p sut hi bo

ha cng cao v tht thot do bay hi trong vn chuyn v bo qun cng

37

ln. Nhit ct 10% ca xng cn nm trong gii hn xc nh, thp hn gi

tr trong h thng cp ca ng c to thnh nt hi, cn cao hn gi tr

s khi ng ng c s kh khn. to iu kin d khi ng ng c v

khng to nt hi, nhit ct 10% ca xng my bay khng cao hn 77-

88oC. Nhit si phn on 50% ca xng c trng cho cht lng ca

hn hp to thnh trong ng c nng v chuyn nhanh ng c t ch

hot ng ny sang ch , cng nh s phn b ng u cc phn on

xng theo xilanh. i vi xng my bay nhit ct phn on 50% khng

c cao hn 105oC. S bay hi hon ton ca xng trong ng c c

c trng bng nhit ct 90% v im si cui. Nu nhit ny cng cao

xng khng kp bay hi hon ton trong ng ht ca ng c v i vo xilanh

dng lng, do lm tri du bi trn v lm tng mi mn ng c.

Ngoi ra nhin liu bay hi khng tt s chy chm v khng hon ton, lm

tng mui trong bung t ng c. S chy ht ca nhin liu c c

trng bng nhit ct phn on 97,5%. i vi xng my bay nhit ct

90 v 97,5% ca xng tng ng khng cao hn 145 v 180oC.

Trong qu trnh vn chuyn v tn tr xng do bay hi cc phn on

nh nn thnh phn phn on ca xng nng hn. Theo tiu chun i vi

xng sau khi tn tr 6 thng nhit ct 10 v 50% tng khng qu 2oC, cn

phn on 90% - khng qu 1oC.

Nhit kt tinh c trng cho tnh cht nhit thp ca xng. Nhin

liu khng c to tinh th nc , lm bt mng lc nhin liu khi ct cnh

trong iu kin nhit thp. trnh xut hin tinh th trong h cp nhin

liu ca ng c nhit kt tinh ca xng gii hn -60oC v m bo l

khng c nc.

Nhit tr ca xng my bay nh hng n chi ph ring ca nhin liu v

c ly bay ca my bay. Vi cng dung tch thng nhin liu nhit tr cng cao

chi ph nhin liu cng thp v c ly bay cng di. Xng ct trc tip,

isoparafin (xng alkyl, isooctan) c nhit tr cao nht, cn cc cht thm

(toluen, alkylbenzen, pirobenzen) th thp nht. Gi tr nhit tr di ca xng

my bay khng thp hn 10 300 kcal/kg, c kim tra ti a im sn xut

mi thng mt ln.

bn ha hc ca xng my bay ph thuc vo s hin din ca

hydrocacbon olefin, nha v ph gia TE ch. Olefin d b oxi ha, to thnh

nha khi tip xc vi cc chi tit nng ca ng c. Hm lng nha trong

38

xng khng c cao hn 2 mg/100 ml xng. Oxi ha TE ch trong xng lm

gim lng ph gia ch. To cn khin xng khng ng ng qui cch.

Chu k cm ng ca xng my bay l thi gian (gi) t khi bt u oxi

ha xng 110oC n khi bt u to cn hoc to vn c. i vi cht

chun P-9 trong n-heptan l 10-11 gi.

1.2. Xng t

Yu cu v tnh cht ng dng ca xng t khng khc so vi xng

my bay. Nhng do iu kin s dng khc nhau nn tnh cht v thnh phn

ca xng t khc vi xng my bay. Nhng nm gn y khi cc ng c c

nn cao ra i yu cu v tnh chng kch n ca xng t tng cao.

Yu cu chung i vi xng t l: chng kch n ti u, thnh phn

phn on, bn ha hc v l tnh cao, cn hm lng lu hunh cc tiu.

Tnh bn kch n. i vi mi loi ng c cn la chn xng hot

ng khng c kch n trong tt c cc ch . Bc nn cng cao, cng tit

kim nhin liu th yu cu v tnh chng kch n ca xng cng cao. Tnh

chng kch n ca xng t c c trng bng tr s octan, c xc nh

theo phng php ng c trn thit b IT9-M v theo phng php nghin

cu trn thit b IT9-6 (GOST 8226-66). Chnh lch gi tr octan gia phng

php nghin cu v phng php ng c c gi l nhy ca nhin

liu. Xng cracking xc tc c nhy cao nht. Ph thuc vo hm lng

hydrocacbon thm nhy ca n dao ng trong khong 5-10 n v octan.

Xng cracking nhit c nhy trung bnh. Ph thuc vo hm lng olefin

nhy ca xng ny l 4-7 n v. Xng ct trc tip c nhy thp nht,

ch l + 1 n v.

Thnh phn phn on ca xng t, ging nh xng my bay, c xc

nh bng nhit ct cc phn on 10, 50, 90% v nhit si cui. Khc

vi xng my bay, xng t c khong si rng hn (35-205oC), nhit bt

u si thp hn v p sut hi bo ha cao hn (500-700 mm Hg).

bn ha hc ca xng t c trng cho kh nng chng thay i ha

hc ca xng khi tn tr, vn chuyn v s dng. bn ha hc ca xng

t c kim tra bng thi gian ca chu k cm ng. Chu k cm ng cng

cao bn ca xng cng cao. Chu k cm ng ca xng t khng thp hn

450-900 pht. Hm lng phn on nha trong xng t khng qu 5-7

mg/100 ml.

Hm lng lu hunh lm gim tnh cht ng dng ca xng t. Hp

cht lu hunh hot ng l mi trng n mn, do chng khng c

39

php hin din trong xng. Vic loi b hon ton hp cht lu hunh hot

tnh trong xng c kim tra bng phng php n mn l ng. Hp cht

lu hunh khng hot tnh trong xng tuy khng gy n mn cho h thng ca

ng c, b cha v ng dn, nhng trong qu trnh t chy nhin liu

chng to thnh sn phm chy c tnh n mn cao. Trong xng t, hm

lng hp cht lu hunh cho php l khng qu 0,10-0,15%. Xng cng cn

trung ha ha hc: khng cha axit v kim ha tan trong nc, axit ca

n khng qu 3 mg KOH/100 ml. Xng cng khng c cha bi v nc.

1.3. Nhin liu cho ng c phn lc

C hai loi nhin liu phn lc: nhin liu cho thit b bay vi tc thp

hn tc truyn m v cao hn tc truyn m. Cc yu cu i vi nhin

liu cho ng c tucbin kh hng khng, ph hp vi c im kt cu ca

cc ng c bay v c tnh ng dng ca chng (khi ng ng c vi

tin cy cao, tc bay cn thit, chy ht hn hp nhin liu khng kh v

lm vic khng hng hc). Nhng yu cu ny c tha mn nu nh nhin

liu c nhng tham s l ha cn thit, xc nh c tnh ca chng. Nhng

tnh cht quan trng nht l: t trng, nhit tr, thnh phn phn on, nht,

nhit bt u kt tinh, hm lng hydrocacbon thm, lu hunh v hp

cht lu hunh hot tnh, nha, hp cht khng no cha trong nhin liu.

T trng v nhit tr ca nhin liu xc nh kh nng nng lng ca

nhin liu. iu ny nh hng n chiu di qung ng bay ca thit b

bay.

Thnh phn phn on, bay hi (nhit si 10%), p sut hi bo

ha v nht th hin nh hng ln n cc qu trnh to hn hp v s

chy. Tng bay hi v p sut hi bo ha ca nhin liu lm tnh bay hi

ca n tt hn, cn khi gim nht ng knh git gim v gim hm

lng tng i ca cc git nhin liu ln trong vng phun m. Ngoi ra,

gim nht lm xu hot ng ca thit b nhin liu phn lc. Do vy, cc

ch s trn phi ti u.

Tng hm lng hydrocacbon thm trong nhin liu, m trc tin l

hp cht lng vng lm tng to mui trn thnh ng t ca bung t v

trn vi phun. iu ny dn ti ph hy chuyn ng ca dng kh trong

bung t, lm thay i dng tia nhin liu phun bi v dng ngn la. Kt

qu l lm gim hiu sut chy ca nhin liu v chy thnh ng t.

40

Tng nhit si cui v t trng ca nhin liu, cng nh s hin din

ca nha v hp cht lu hunh to iu kin to mui trong ng c phn

lc.

Trong thi gian bay di vi tc thp hn m thanh trong vng nhit

thp din ra lm lnh mnh nhin liu trong kt cha ca my bay. su

lm lnh ph thuc vo nhit u ca nhin liu, trong iu kin thi tit

vng bc c th t ti -40 v ngay c -60oC. iu kin k thut yu cu nhit

bt u kt tinh ca nhin liu khng cao hn -60oC v gii hn nht

ca n nhit thp.

Nhin liu cho ng c phn lc cn c bn nhit cao v bn vi to

nha v cn khng ha tan. bn nhit ca nhin liu ph thuc vo hm

lng hp cht lu hunh v nit, hydrocacbon khng no, nha, bi c hc

v nc cng nh cc hp cht phi hydrocacbon trong n.

1.4. Nhin liu diesel.

Cng nghip ch bin du sn xut hai loi nhin liu diesel:

- Nhin liu diesel nht thp, nh cho ng c tc cao vi tc

ca trc quay l 800-1000 vng/pht v cao hn;

- Nhin liu diesel nht cao, nng cho ng c tc chm vi

tc ca trc quay l 600-700 vng/pht.

Nhin liu diesel cho ng c tc cao cn p ng cc yu cu hot

ng sau:

- C tnh d chy cn thit, to iu kin d khi ng ng c

trong iu kin ma h v ma ng, chy m v chy ht vi gi tr

chu k bt chy ngn;

- C thnh phn phn on v nht ti u, to kh nng phun m

cn thit v bay hi nhin liu;

- Khng cha sn phm n mn, hp cht nha, bi c hc v nc.

Tnh bt chy c nh gi bng tr s xetan l mt trong nhng ch s

c bn c trng cho tnh cht ng c ca nhin liu diesel. Tr s xetan

c xc nh theo phng php s trng hp bc chy bi nhin liu chun

l hn hp xetan C16H34 c bt chy c qui nh l 100 n v v -

metylnaphtalen C11H10 bt chy bng 0. Tr s xetan ca nhin liu bng

thnh phn (% th tch) ca xetan trong hn hp vi -metylnaphtalen, tng

ng v tnh bt chy vi nhin liu th nghim khi c th nghim trong

iu kin chun theo GOST 3122-67.

41

Gi tr ca tr s xetan ca nhin liu diesel ph thuc vo thnh phn

ha hc ca chng. Hydrocacbon parafin d bt chy nht, bn nhit thp

nht, cn hydrocacbon thm bn phn hy nhit nht v bn vi t bc chy;

hydrocacbon naphten chim v tr trung gian. Khi ng bnh thng v hot

ng m ca diesel trong thi gian ma h khi s dng nhin liu diesel vi tr

s xetan 40-45 n v, cn trong ma ng l 50-55 n v.

Thnh phn phn loi ca nhin liu diesel nh hng n kh nng

phun m, chy ht, to khi, mui v pha long du cacte. Nu trong diesel

cha nhiu phn on nh th p sut chy tng, ngha l ng c lm vic

khc nghit hn. Nhin liu nng hn s phun ti km hn, do gim tc

to thnh hn hp lm vic, gim ng u, v iu ny dn ti tng to

khi v gim tnh kinh t ca ng c.

Cc ng c diesel hin i c mt lot c im k thut khc vi ng

c th h c. Nh ci thin bung t nn b khi ng v h thng thit b

nhin liu to hn hp ph hp v nhin liu chy tc quay v cng sut

cao, ng thi gim lng khng kh d. Tng ng vi vn ny yu cu

v thnh phn phn on nhin liu cng thay i (chun b v t chy nhin

liu din ra trong thi gian ngn), do trong nhin liu cn cha cc phn

on nh, trung bnh v nng vi t l ti u.

Nhin liu diesel loi nh vy cho t v my ko cn bay hi nhanh

nhit tng i thp trong bung t, bt chy tt, chy ht khng to khi

v c tnh cht bi trn .

Nhit bt chy c trng cho nguy c ha hon ca nhin liu diesel.

Nhin liu diesel cha lng ng k phn on nh, bc hi nhanh, l cht

c nguy c ha han v khng ph hp cho s dng trong khng gian kn. Do

gi tr nhit bt chy ti thiu cho php ca chng b gii hn bi iu

kin ng dng.

nht ca nhin liu diesel quyt nh s phun m v tnh ng nht

ca hn hp lm vic. Nhin liu nht cao phun m cng ng nht v mn th

kh nng bay hi, to hn hp v chy cng tt. nhit thp nhin liu

cn c linh ng cao trong ng dn, thit b lc, my bm v vi phun.

Nhin liu diesel nhit ng c thp p ng cc yu cu ny. Tuy nhin

nhin liu c nht qu thp cng gy mi mn thit b. Do nht ca

nhin liu cn phi ti u v c xc nh bi cc thng s kt cu v iu

kin kh hu ni s dng.

42

Tnh cht ng dng n nh ca nhin liu. Kh nng ng dng sch cho

ng c v thit b dn nhin liu l thng s quan trng i vi c tnh ng

dng ca nhin liu cho ng c tc cao. Khi ng c hot ng vi nhin

liu cha nha v hydrocacbon d oxi ha, s to thnh mui trn chi tit

ng c v to cc trn l vi phun. Vi nhng nguyn nhn ny nn hm

lng nha v hydrocacbon khng no cn hn ch trong nhin liu diesel.

cc v tro ca nhin liu cng nh hng n lng cht lng ng trong

ng c. Axit, kim v axit hu c ha tan trong nc cng gy n mn cho

cc chi tit, v vy hm lng ca chng cn c tiu chun ha. Hm

lng lu hunh trong nhin liu khng c qu 1% (tt nht l 0,2-0,5%) v

hp cht lu hunh gy n mn cho ng c. ng c tc cao chu ng

hp cht lu hunh tt hn ng c tc chm.

1. 5. Nhin liu t l

Trong nhin liu t l c cha sn phm cn ca qu trnh chng ct

trc tip (mazut), cn nng trong qu trnh cracking v cn sn xut du nhn

(gudron). thu c nhin liu t l nht thp vi nhit ng c thp

ngi ta thm vo sn phm cn 20-25% phn on diesel.

Tnh cht l- ha ca tt c cc du t l c c trng bi tnh cht

ng dng, iu kin bo qun v vn chuyn ca chng.

Nhit tr. Du t l lng c nhit tr khng thp hn 9500 kCal/kg. Vi

nhit tr nh vy chng c th c ng dng trong l t v thit b gia nhit

cng nh tu thy vi ng sut nhit cao.

Trng lng ring ca nhin liu t l 20oC l 0,95-1,015 g/cm3. Cn

phi bit trng lng ring xc nh dung tch b cha. Nhin liu t l

vi trng lng ring trn 1 g/cm3 nn c gia nhit bng hi v chng kh

lng nc.

nht l mt trong nhng ch s c trng cho kh nng vn chuyn

nhin liu n ni t v xc nh ch giao nhn chng. Tng nhit v

gim nht ca nhin liu vic rt v phun bi s d dng hn. S phn b

ng u, chy ht v bn vi phun ph thuc vo cht lng phun bi.

Nhit bt chy quyt nh kh nng chy an tan ca nhin liu trong

thp t v ni tn tr. Khi hm nng nhin liu trong khng gian h v ti ni

tn tr khng nn nng nhit n nhit bt chy.

tro ca nhin liu t l ph thuc vo cht lng chun b du v

cng ngh ch bin. Hm lng tro v thnh phn ca n do hm lng mui

v bi c hc trong du c ch bin v ha cht s dng trong ch bin

43

du. Trong thnh phn ca tro nhin liu t l c sn phm n mn thit b

v ng dn cng nh b cha.

Hm lng lu hunh trong nhin liu t l c xc nh bi bn cht

du th. Nhin liu t l t lu hunh cha hm lng lu hunh di 0,5%

c s dng ch yu trong cc trong cc thit b gia nhit cng ngh, trong

khng c s dng nhin liu lu hunh trn 3,5%. Khi t chy nhin

liu lu hunh to thnh oxit lu hunh v khi c hi nc trong kh thi sinh

ra axit n mn b mt kim loi ca ng khi v cc chi tit khc tip xc vi

kh khi.

Hm lng nc. Nc ri vo nhin liu t l do vn chuyn. Trong

cc nh my ch bin du nhin liu t l c sn xut khng cha nc.

Hm lng tp cht c hc. Bi c hc trong nhin liu t l l cc ht

v c v hu c. Cc tp cht hu c b t chy trong qu trnh chy nhin

liu, cn tp cht v c to x cha trong tro. Phn v c ca tp cht c hc

c mt trong du diesel do cc nguyn nhn sau: to thnh trong qu trnh

cc ha ca qu trnh ch bin du, tp cht v c ri vo nhin liu cng vi

du. Hm lng tp cht v c trong nhin liu t l khng qu vi phn

chc %.

1. 6. Du ha thp sng

Kerosen thp sng cn tha mn mt s tiu chun i vi tnh cht c

bn: thnh phn phn on v thnh phn ha hc, mu, chiu cao ngn la

khng khi, nhit vn c v nhit bt chy, hm lng lu hunh v

cc thnh phn khc.

Thnh phn phn on. iu ch kerosen ngi ta s dng phn ct

ca chng ct trc tip du th: nhit si trn ca kerosen thng thng l

300-315oC, i vi kerosen nng hn nhit si trn t ti 350oC. Trong

du ha cht lng cao lng phn on nng phi ti thiu. Kerosen t du

parafin vi thnh phn phn on nh c tnh cht chiu sng tt. Tuy

nhin v l do an tan chy gii hn nhit si di ca kerosen cng b hn

ch.

Thnh phn ha hc ca kerosen nh hng n s chy ca n.

Kerosen vi hm lng hydrocacbon thm cao khi chy to x v mui, vi

hm lng aromat khng cao nh sng ngn la tng. Nha v axit naphten

lm bt bc t, gim sng; loi chng kerosen cn c lm sch bng

hydro. Kerosen t du lu hunh c lm sch bng hydro, nh gim

44

hm lng lu hunh, ci thin mu v mi, tng chiu cao ngn la khng

khi.

Mu ca kerosen t trng cho su lm sch. Chiu cao ngn la

khng khi qui nh kh nng chy thnh ngn la trng, khng c mui ca

kerosen. Nhit vn c c trng cho kh nng lm vic nhit mi

trng thp ca kerosen. Hm lng lu hunh trong kerosen cng c tiu

chun ha v du ha dn dng cn chy khng sinh hp cht c hi cho

con ngi. Nhit bt chy c trng cho s hin din phn on nh trong

kerosen v m bo chy an ton trong s dng.

1. 7. Xng dung mi.

Xng dung mi v xng chit c s dng trong cng nghip cao su,

sn xut keo, chit du t ht v sn xut sn.

Thnh phn phn on hp l c tnh c bn ca sn phm du nhm

ny, p ng c tnh cng ngh trong ng dng. Nh c nhit bt u si

cao nn gim lng mt mt do bay hi, cng nh tnh c v ha hon.

Ngoi ra nhit si u cao ca dung mi s dng trong ch bin sn gip

phn b v to mng sn khi kh. Nhit si cui cn phi thp d bay

hi chng ra khi sn phm chit v dung dch ca sn phm chit, ng thi

to tc bay hi khi kh sn v keo cao su.

Tc bay hi cng l mt trong nhng tnh cht quan trng ca dung

mi. i vi xng dung mi s dng trong cng nghip sn v trong k thut

chng l c tiu chun ha theo ch s tc bay hi theo xylen. i vi

xng-dung mi s dng trong cng nghip cao su, s chy ht c c

trng bng ch s th nghim to vt du.

p sut hi bo ha v c. Dung mi c s dng rng ri trong

cc mc ch cng ngh, cn c p sut hi bo ha thp hn cht c ha

long, ha tan trong cc cht khc v c c thp. c ph thuc vo

s bay hi ca dung mi. Hi dung mi d bay hi cha trong khng kh vi

nng cao v do c hi hn cho sc khe so vi hi dung mi t bay

hi. Hydrocacbon thm c nht. Do mc d c kh nng ha tan cao

nhng hydrocacbon ny c s dng rt hn ch.

1. 8. Du nhn ng c

Ph thuc vo cng dng du nhn ng c c chia thnh cc loi

sau: t, diesel v my bay. Theo phng php sn xut chng c chia

thnh phn chng (distilat), cn v hn hp v c (c cha polymer). Phn

ln du ng c l du lm sch la chn v c cha ph gia.

45

Phn loi du nhn ng c:

- Du nhn nhm A dng cho ng c t trong v ng c diesel

nn thp, lm vic vi nhin liu t lu hunh.

- Du nhn nhm B dng cho ng c t trong tng cng v ng

c diesel nn thp, lm vic vi nhin liu c hm lng lu hunh

di 0,5%.

- Du nhn nhm C dng cho ng c t trong tng cng cao v

ng c diesel tng cng, lm vic vi nhin liu c hm lng

lu hunh 0,5-1%.

- Du nhn nhm D dng cho ng c diesel tng cng cao, lm

vic vi nhin liu c hm lng lu hunh n 1%.

- Du nhn nhm E cho mc ch tng t nhng chi ph du nhn

cc thp.

- Du nhn nhm F dng cho ng c tu bin hoc ng c khc c

h thng bi trn du, thng hot ng vi nhin liu nng (nhin

liu mt, du th loi xng) c hm lng lu hunh n 3%

Cc du nhn ca Nga c k hiu M cho bit l du nhn ng c

(mot), cc s 6, 8, 10 l nht (cSt) 100oC; ch A, B, C,. - nhm

du. Trong thc t k hiu du nhn cn c m rng hn, trong cn cho

bit kim loi dng lm ph gia.

Du nhn gc. Du nhn ng c ngy nay nhn c bng cch trn

du nhn gc vi cc cht ph gia: nht, gim p, phn tn, chng oxi ha.

Trong cc nh my sn xut du nhn gc lm sch la chn bng phenol c

cc loi AS- du nhn distilat v DS- du nhn hn hp distilat v cn. Ngoi

du nhn trn cn c du nhn gc lm sch axit- tip xc v lm sch axit-

baz (AK v DK). Du nhn lm sch la chn tt hn du nhn lm sch

bng axit sulfuric v tnh cht nhit nht v tro.

Ph thuc vo thi gian s dng trong nm v trng thi ng c c th

s dng du nhn nht cao hoc thp. Trong thi gian ma h s dng du

nhn nht cao do nhit mi trng xung quanh cao, nn chng chy mm

v d thm nhp vo cc khe ca cc b mt tip xc. i vi ng c mi

mn vi h rng cng cn s dng du nhn nht cao. i vi cc ng

c mi, lm vic trong thi gian ma ng cn s dng du nhn nht thp,

linh ng cao v nhit ng c thp.

1. 9. Du nhn truyn ng

46

Du truyn ng c s dng bi trn bnh rng truyn ng trong

phn ln cc thit b v c gii. Chng lm gim mi mn chi tit my, gim

tc dng ca ti va p, chng n mn, gim ting n v gim tht thot cng

sut do ma st.

Trong iu kin ng dng ph thuc vo ng sut lm vic ca rng

truyn ng du truyn ng c chia thnh cc nhm sau:

- Du nhn khng ph gia hoc vi ph gia chng mi mn nh, dng

cho truyn ng piston v truyn ng hnh cn ca t, my ko v

cc c gii khc lm vic ti trng ring n ha;

- Du nhn c cha ph gia chng chy xc hot tnh trung bnh

cho truyn ng hnh cn ng sut cao ca t, khi dng h hng

chnh l chy xc b mt lm vic ca rng.

Ph thuc vo ma v iu kin kh hu trong cc nhm du nhn trn

c cc loi ma h, ma ng (10 cSt 100oC, nhit ng c -40oC) v

du nhn bc cc (9 cSt 100oC, nhit ng c -50oC) c nht v

tnh cht nhit thp khc nhau. Vi mc ch s dng a dng du nhn

ngi ta sn xut du nhn dng cho mi ma (15-14 cSt 100oC, nhit

ng c -20 n -25oC). ng vi yu cu ng dng trong mi thi tit du

nhn truyn ng c hai gii hn nht v nhit ng c. Cc du nhn

ny c tnh cht nhit thp tt (nhit ng c l -25oC, ch s nht

90) v to iu kin hot ng bnh thng cho truyn ng nhit mi

trng rt thp (-30 -35oC). i vi cc model mi v ch nn mi ca

t v my ko cn s dng du nhn c ph gia chng mi mn v chng

chy xc.

1. 10. Du nhn cng nghip

Ph thuc vo lnh vc ng dng du nhn cng nghip c chia

thnh loi a dng v chuyn dng. Du nhn ca cc nhm ny theo nht

c chia thnh loi nh, trung bnh v nng.Theo tnh cht ca du th c

du nhn t du th lu hunh v du th t lu hunh. Theo c im ca

qu trnh lm sch du nhn c chia thnh du nhn lm sch la chn,

bng axit sulfuric, hp ph v kim

Du nhn cng nghip lm sch la chn c sn xut ph bin t du

th lu hunh v t lu hunh. Du nhn cng nghip ca Nga c ch s C,

du iu ch bng phng php hydro ha k hiu H, phng php kim-

ch s B.

47

Du nhn cng nghip a dng c s dng bi trn cc cp ma

st, lm vic trong iu kin nhit khng cao hn trung bnh. Ngoi ra, du

nhn loi ny cn c s dng lm cht lng trong cc h thng thy lc

khc nhau, trong c cc thit b lm vic trong khng kh m, cho cc mc

ch cng ngh trong ct gt kim loi

Du nhn cng nghip chuyn dng thng c s dng trong cc c

cu v thit b vi yu cu c bit. Khc vi du nhn loi c bn du nhn

loi ny khng l loi khong thun ty. Phn ln chng c cha cc thnh

phn hoc ph gia to kh nng bi trn cao, tng bn ca mng bi trn,

bn nhit, c ng nht thoi trong vng nhit dng v m rng,

nhit ng c thp

Cc ch s cht lng ca du nhn cng nghip nh sau:

nht l mt trong nhng tnh cht quan trng c ngha ng dng v

l tnh cht chung ca du nhn. Ch s axit c trng cho mc lm sch du

nhn khong v bn ca chng trong qu trnh s dng v lu tr. Tnh

cht ny khng c trng cho du nhn cha ph gia, v mt s ph gia lm

tng ch s axit v ng thi lm tng bn ca du nhn trong thi gian s

dng v tn tr di. Nhit ng c ca du nhn c xc nh trong

iu kin tnh, khng c trng cho linh ng nhit thp trong iu

kin s dng c th. linh ng c trng ca du nhn nhit thp l

nht nhit tng ng, gii hn trn ca n khc nhau ph thuc vo

kt cu ca thit b.

Nhit chp chy ca du nhn distilat vi nht xc nh c trng

cho khong si ca n. Ngoi ra, nhit chp chy cn l ch s c trng

cho hot ng an tan ha hon. Hm lng lu hunh th hin bn cht ca

du th nguyn liu v su lm sch. Trong du nhn lm sch lu

hunh tn ti dng hp cht hu c khng n mn trong iu kin thng

i vi kim loi en v kim loi mu. Lu hunh c kh nng n mn nhit

cao. Trong iu kin ny lp du bi trn nm gn b mt kim loi b chy

v sinh ra lu hunh, lin kt trc tip vi kim loi. Khi to thnh

hydrosulfur, anhydrid lu hunh, lin kt vi hi nc trong khng kh, xm

nhp vo du nhn v to thnh axit ha tan trong nc, gy n mn. Du

nhn cng nghip cng khng c cha axit v baz ha tan trong nc.

1. 11. Du nhn thit b

bi trn cho cc my mc v thit b cn c du nhn vi mc lm

sch cao v c tnh cht nhit thp tt. Theo nguyn tc v lnh vc ng

48

dng du nhn thit b c chia thnh ba nhm: du nhn thit b chung,

du bi trn ng h, du bi trn thit b chuyn dng v trn c s du tng

hp.

Du nhn thit b chung l du lm sch su bng axit sulfuric, iu ch

t du th khng parafin, nhit ng c thp. Du nhn ny c s

dng bi trn thit b o lm vic nhit thp. Tnh cht quan trng ca

n l nhit ng c thp (-60oC). Du nhn thit b thit b cng c s

dng bi trn b gim xc v bi trn cc thit b trong giao thng ng

st.

2. Nguyn l chng ct. Cc loi thp chng ct.

2.1. Nguyn l chng ct

Chng ct du v sn phm du vi mc ch tch du th thnh cc

phn on, c thc hin bng phng php si dn hoc si nhiu ln.

Chng ct bay hi nhiu ln gm hai hay nhiu qu trnh bay hi mt ln.

Trong mi qu trnh bay hi mt ln hi to thnh c tch ra khi cn lng,

cn phn lng tip tc c nung nng v hi to thnh li c tch ra khi

phn lng; ngha l n c nung nng mt s ln. Nu trong mi ln bay hi

du c s thay i trng thi pha rt nh (ngha l hi to thnh c tch ra

lin tc), cn s ln bay hi mt ln l rt ln, th qu trnh nh vy c gi

l bay hi dn.

Trong chng ct si dn hi to thnh thot ra khi thit b chng ct

ngay lp tc, ngng t trong thit b lm lnh - ngng t v c thu hi di

dng distillat. Ngc li, hi to thnh trong qu trnh nung nng khng thot

ra khi thit b ct cho n khi t n nhit no , khi c mt lng

pha hi tch ra khi cht lng, th gi l si mt ln. Nhng c hai phng

php chng ct ny u khng th phn tch du v sn phm du thnh cc

phn on hp v c mt lng thnh phn vi nhit si cao ri vo phn ct

(distillat) v mt phn phn on nhit si thp li trong pha lng. Do

phi tin hnh ngng t hi lu hoc tinh ct. Vi qu trnh ny, du v sn

phm du c nung nng trong bnh cu. Hi to thnh khi chng ct hu

nh khng cha thnh phn si cao, c lm lnh trong thit b ngng t hi

lu v chuyn sang th lng - phn hi lu. Cht hi lu chy xung di, li

gp hi to thnh. Nh trao i nhit thnh phn c nhit si thp ca

phn hi lu ha hi, cn phn c nhit si cao trong hi s ngng t.

Trong qu trnh tip xc ny s s phn tch tt hn.

49

Tinh ct l s tip xc gia dng hi bay ln v dng lng chy xung -

phn hi lu. tinh ct tt phi to iu kin tip xc gia pha hi v pha

lng. S tip xc ny thc hin c nh vo thit b tip xc t trong thp

(m, a..). Mc phn tch ca cc thnh phn ph thuc nhiu vo s bc

tip xc v lng hi lu chy xung gp hi.

Trong phn tch k thut du th, nhin liu ng c v kh hydrocacbon

phng php chnh phn on l phn tch theo nhit si, ngha l

chng ct v tinh ct, do khi nim v thnh phn phn on ca du th

v sn phm du l hiu sut (theo th tch v khi lng) ca cc phn

chng ct khc nhau- l phn on nhit si trong vng nhit xc nh

hoc si n nhit no .

2. 2. Cc loi thp chng ct

Chng ct cc hn hp n gin v phc tp c tin hnh trong cc

thp hot ng theo chu k hoc lin tc.

2.2.1. Phn lai theo phng thc hat ng ca thp

a. Thp hot ng theo chu k.

Thp hot ng theo chu k c ng dng trong cc cm thit b cng

sut nh cn thu c nhiu phn on v phn tch cao. Mt trong

nhng thp loi ny c trnh by trong hnh 8, gm ni ct 1, thp chng

ct 2, thp ngng t 3, thng tch tr 4, my lnh 5 v b cha.

Hnh 3.1. S chng ct theo chu k

1- Ni chng; 2- thp chng ct; 3- thp ngng t;

50

4- thng tch tr, 5- my lnh; 6- my bm.

I- Nguyn lu; II- hi; III- hi sn phm nh; IV- sn phm trn; V- dng hi

lu;VI-cn chng; VII- nc; VIII- hi nc.

Nguyn liu c rt vo ni ct n chiu cao bng 2/3 ng knh ca

n. Gia nhit bng hi gin tip. Trong chu k u hot ng ca thp chng

ct thu c thnh phn nh nht, th d xng, sau l phn on vi nhit

si cao hn (benzen, toluen). Hn hp si cao hn cn li trong ni ct,

to thnh cn ct. Khi kt thc qu trnh chng ct cn ny c lm lnh v

bm ra. Ni ct li c np nguyn liu v chng ct lp li. Lm vic theo

chu k c chi ph nhit cao, cng sut lm vic thp v hiu sut s dng thit

b thp.

b. Thp hot ng lin tc

S vi thp hot ng lin tc loi tr c cc hn ch trn. S

nguyn tc ca thp hot ng lin tc trong hnh 9. S gm thit b gia

nhit nguyn liu 1, thp chng ct 2, trao i nhit 3, thit b lm lnh

ngng t 4 v ni si 5. Nguyn liu nng c a vo thp chng ct,

trong n c tch thnh pha lng v hi. Kt qu chng ct t nh thp

thu c isopentan lm sn phm nh v sn phn y l n-pentan l cn.

Hnh 3.2. S chng ct lin tc hn hp hai cu t.

1- Thit b gia nhit; 2- thp chng ct; 3- trao i nhit;

4-my lnh-ngng t; 5- ni si.

I- Nguyn liu; II- isopentan; III- n-pentan.

51

Ph thuc vo s sn phm c phn tch t h a cu t thp chng

ct c chia thnh loi n gin v phc tp.Trong nhm th nht khi chng

ct thu c hai sn phm, th d xng v semimazut. T cc thp chng ct

nhm hai thu c ba hay nhiu sn phm. Chng l s lin kt ni tip nhau

gia cc thp n gin, trong mi thp phn tch hn hp nguyn liu thnh

hai thnh phn.

Trong mi thp n gin c vng chng v vng ct. Vng chng hay

vng bay hi nm di ca np nguyn liu. Mn trn nguyn liu c

np vo c gi l a np liu. Sn phm chnh ca vng chng l cn

lng. Vng ct hay vng luyn nm trn a np liu. Sn phm chnh ca

vng ct l hi chng ct. thp chng ct hot ng bnh thng cn c

dng hi lu pha trn vng c c v np nhit (qua ni si) hoc hi nc

trc tip vo vng chng ct.

Ph thuc vo cu trc tip xc gia hi bay ln trn v cht lng ri

xung di (phn hi lu), thp chng ct c chia thnh loi m, a,

rotoPh thuc vo p sut chng c chia thnh thp chng ct p sut

cao, p sut kh quyn v chn khng. Thp loi th nht c ng dng

trong qua trnh n nh du th v xng, phn on kh trong cc cm

cracking v hydro ha. Thp chng ct kh quyn v chn khng c ng

dng ch yu trong chng ct du th, sn phm du cn v phn ct

(distilat).

Trong cc thp chng ct din ra tip xc pha lng v hi trn cc kt

cu tip xc c bit- lp m, sng, kt cu a phn tch tt cc hp

phn. Thp chng ct ph thuc vo nhim v ca n c chia thnh:

- Thp bay hi trc;

- Thp chng ct kh quyn;

- Thp chng ct chn khng;

- Thp n nh

- Cc thp chng ct v tinh ct xng

- Thp bay hi

Tu thuc vo p sut thp thp chng ct chn khng lm vic di p

sut chn khng, cc thp cn li lm vic di p sut.

2.2.2. Theo kt cu tip x

a. Thp m

52

Hnh 3.3.. S thp m

1- Lp m, 2- sng phn b;3- phn b cht lng; 4- chp nh hng.

I- Nguyn liu; II- np hi lu; III- ca ra ca sn phm hi.

IV- ca ra sn phm lng.

phn phi u hi v cht lng trong cc thp ny ta s dng cc qu

cu rng c l trn thnh, khi lng tr ba cnh v a cnh v hnh chp, vt

hnh yn nga, vng l xo gm ng knh ging nhau tng b mt tip

xc mt trong ca vng c lm vch chn. u im ca m hnh khuyn l

trng lng thp, b mt tip xc ln, tr v ha hc, r.

m c t trn sng c hai loi l: cc l nh cho dng hi lu, cc

l ln cho dng hi. thp m lm vic chnh xc phn b phn hi lu

chy qua phi ng u trong tan b tit din thp. iu ny do s ng

nht ca m, tc cho php ti a ca dng hi thot ln v thp thng

ng quyt nh. Thc t cho thy s phn b ng u ban u ca phn

hi lu b ph v khi n chy xung, v hi y cht lng v pha vch thp v

hi tp trung tm vt m. Do lp m c chia thnh cc lp nh, cao

1-1,5 m, cch ri nhau bi khong khng nh trong hnh 10.

Cng chng ct t c nh vic la chn m c kch thc

thch hp. Vng m cng nh, tip xc gia hi v phn hi lu cng tt,

nhng lc cn thy lc trong thp cng cao. Khi tc hi hoc cht lng cao

53

c th xut hin hin tng qun vng m v khin cho dng chy ca

cht lng ngng li v bt u y n ra khi thp.

Chiu cao H lp m trong thp c xc nh theo cng thc:

H = hen (3.1)

Trong :

he chiu cao ng lng ca mt a

n- s a cn thit.

Chiu cao he ph thuc vo dng v kch thc ca n v m, ch

thy ng ca thp v tnh cht ca cht c phn tch.

Nhc im c bn ca thp m l to thnh vng cht trong vng

m, qua hi v phn hi lu khng i qua, lm gim tip xc gia cc pha

trao i cht v gim hiu qu phn tch. Thp m ng knh khng ln

(0,5-1 m) vi vng m nh v tc hi cao lm vic kh hiu qu.

b. Thp a (mm)

Xt cu trc v hot ng ca a m trn (hnh 3.4. a loi ny l mt

phng c khoan l vi ng ni 4 v m chp 3 c cc khe 5. Hi qua ng ni,

qua vnh khuyn 6 v qua khe chui vo di lp cht lng nm trn a. Lp

cht lng c gi c nh nh vch ngn 7. Phn hi lu d theo ng rt 2

chy xung a di.

Hnh 3.4. Cu trc a m

1- mt phng; 2- ng rt; 3- m; 4- ng ni; 5- khe; 6- khong khng vnh

khuyn; 7- vch ngn; 8- thnh thp.

54

thp chng ct hot ng bnh thng cn c s tip xc cht ch

gia dng hi lu chy xung v dng hi i ln v ch nhit thch hp.

iu kin th nht c p ng nh cu trc ca m v a; iu kin th

hai- nh gii nhit trn nh thp, ngng t mt phn hi v to thnh dng

hi lu. Dng hi to ra nh bay hi mt phn nguyn liu, cng nh bay hi

pha lng di y thp di tc dng ca nhit ca thit b gia nhit, ni si

hoc hi trc tip.

Cng cn sao cho cht lng chy xung t a trn khng nm cn bng

vi dng hi thot ra t a di. Trong iu kin khi tip xc vi cht lng

c nhit thp hn, hi s b lm lnh v ngng t mt phn, to ra phn

ngng (condensat) giu cc cht c nhit cao hn so vi hi. Kt qu l

hi s giu cht c nhit si thp, cn cht lng- giu cht c nhit si

cao.

a, trn c cn bng gia pha lng v pha hi c tn l a l thuyt

hay a l tng.Trong thp vi a l thuyt trng thi cn bng t c trn

tng a.

Thp a sng. l nhng thp c trang b a c cc l (2) vi ng

knh 3-12 mm v khong cch gia cc l ln hn ng knh l 3,5- 4 ln.

Hnh 3.5. Kt cu a sng:

1- lp cht lng trn a; 2- l ca a; 3- ng chy; 4- thnh thp

Lp cht lng 1 c chiu cao 25-30mm c gi trn mt a bng dng

hi bay ln, dng hi ny i qua l v to bt trong lp cht lng. Dng hi

lu d chy xung di theo ng dn 3. Nu khng c ng dn th cht lng

chy xung a di qua l, trong c dng hi i qua. Din tch tit din

ca tt c cc l (mc thng l) i khi t ti 40% so vi din tch a. Vi

ng knh l 6 mm s l trn 1 m2 l 2480, l 3 mm- 9860. Chiu di mp

chy ca dng hi lu bng 0,75 ng knh thp.

55

Gim p hT (cm ct cht lng) trn a c xc nh theo cng thc:

l

h

c

V

Th

219,0 (3.2)

Trong :

V- tc hi trong l ca a, m/giy;

h khi lng ring ca hi, kg/m3

c - h s

l khi lng ring ca cht lng, kg/m3

Gi tr c ph thuc vo ng knh l d c chn nh sau:

d. 3 5 6

c. 0,71 0,79 0,82

Nhc im ca thp sng l tn p ln v l ca sng c th b sn

phm ct n mn. Ngoi ra, a sng c bit nhy cm vi s dao ng ch

trong thp: gim tc hi c th dn ti gim mc lp hi lu trn a

n lm kit n, do vy ph v s tip xc gia cht lng vi hi. ch ti

u a sng hot ng rt hiu qu. Khi khong cch gia cc a bng nhau

v tc dng hi khc nhau lng git cht lng b cun theo trong thp a

sng thp hn a m. a sng c ng dng rng ri trong cng nghip.

dng hi phn b u theo tit din thp mc cht lng v a phi nm

ngang. Tng chiu cao vch ngn tn p tng v h s c ch ca a tng ln

i cht. Trong cc thp chn khng chiu cao vch ngn l 13 mm, cn trong

thp kh

Documents

lọc tách vật lý