LỜI NÓI ĐẦU - thuvienbinhthuan.com.vnthuvienbinhthuan.com.vn/ebook/90NamLichSuDang/01.pdflao, đưa dân tộc Việt Nam vững vàng bước vào thời kỳ đẩy mạnh

Họ và tên: Ngô Công Quyền – Công an tỉnh Bình Thuận

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU

Câu 1: Bạn (đồng chí, ông, bà, anh, chị…) hãy cho biết: Chi bộ cộng

sản đầu tiên của tỉnh Bình Thuận được thành lập vào thời gian nào? Ở

đâu? Có bao nhiêu đảng viên? Bí thư Chi bộ cộng sản đầu tiên của tỉnh

Bình Thuận là ai?............................................................................................. 1

Câu 2: Từ ngày thành lập cho đến nay, Đảng bộ tỉnh Bình Thuận đã

tổ chức bao nhiêu kỳ đại hội? Thời gian, địa điểm diễn ra từng kỳ Đại

hội? Tính đến ngày 31/12/2019, Đảng bộ tỉnh Bình Thuận có bao nhiêu tổ

chức cơ sở Đảng và bao nhiêu đảng viên? .................................................. 15

Câu 3: Bạn (đồng chí, ông, bà, anh, chị…) hãy chọn một trong ba nội

dung sau để viết cảm nghĩ, cảm nhận của mình (bài viết ít nhất 1000

chữ): Cảm nghĩ về một tấm gương đảng viên tiêu biểu mà bạn (đồng chí, ông,

bà, anh, chị…) được biết tại địa phương, cơ sở hoặc trong lịch sử truyền

thống của đảng bộ địa phương. ....................................................................... 71

LỜI KẾT


LỜI NÓI ĐẦU

Cách đây 90 năm, ngày 03/02/1930, dưới sự chủ trì của Lãnh tụ Nguyễn

Ái Quốc, ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam đã tiến hành hội nghị hợp nhất

thành Đảng Cộng sản Việt Nam. Đây là sự tất yếu của lịch sử, là kết quả phát

triển của phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam kết hợp với

chủ nghĩa Mác - Lênin, là kết quả quá trình chuẩn bị đầy đủ về chính trị, tư

tưởng và tổ chức của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Đảng Cộng sản Việt

Nam ra đời là bước ngoặt to lớn trong lịch sử cách mạng nước ta, đánh dấu

một mốc son chói lọi trên con đường phát triển của dân tộc.

Trong 90 năm qua, giữa bộn bề gian khó do hậu quả nặng nề của chiến

tranh để lại, sự bao vây cấm vận của các thế lực thù địch, Đảng ta luôn giữ

vững, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, khởi xướng

và lãnh đạo toàn dân thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nước, đạt

những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Chưa bao giờ đất nước ta có cơ đồ

tốt đẹp như ngày nay, đời sống của nhân dân ở mọi miền Tổ quốc, dù là vùng

sâu, vùng xa hay nơi khó khăn nhất cũng không ngừng được cải thiện; bộ mặt

đô thị ngày càng văn minh, các vùng nông thôn ngày càng đổi mới; uy tín và

vị thế Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng được khẳng định vững chắc.

Thành tựu mà dân tộc Việt Nam đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng thật lớn

lao, đưa dân tộc Việt Nam vững vàng bước vào thời kỳ đẩy mạnh công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Nhằm chào mừng kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt

Nam (03/02/1930 – 03/02/2020), cuộc thi “Tìm hiểu về truyền thống lịch sử

90 năm của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng bộ tỉnh Bình Thuận” là cơ hội

để mỗi cán bộ, đảng viên, nhân dân tỉnh Bình Thuận khơi dậy và bồi đắp

niềm tin, niềm tự hào đối với Đảng, Bác Hồ và công cuộc đổi mới đất nước.

Cùng nhau quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả để vượt

qua mọi khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ, vận hội, phấn đấu thực hiện

thắng lợi Nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020 và Đại

hội XII của Đảng, tiến tới Đại hội XIII của Đảng.

Trân trọng gửi tới Ban tổ chức bài thi này.

TÁC GIẢ

1


BÀI THI

“Tìm hiểu về truyền thống lịch sử 90 năm

của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng bộ tỉnh Bình Thuận”

Câu 1: Bạn (đồng chí, ông, bà, anh, chị…) hãy cho biết: Chi bộ cộng

sản đầu tiên của tỉnh Bình Thuận được thành lập vào thời gian nào? Ở

đâu? Có bao nhiêu đảng viên? Bí thư Chi bộ cộng sản đầu tiên của tỉnh

Bình Thuận là ai?

Ngày 03/02/1930 mãi mãi là dấu son chói lọi, một cột mốc vĩ đại của

lịch sử dân tộc Việt Nam. Bởi, đó là dấu chấm hết cho những đêm dài tăm tối,

nô lệ, lầm than dưới ách thống trị của phong kiến – thực dân; chấm dứt cuộc

khủng hoảng về đường lối cứu nước kéo dài qua hàng chục năm. Đảng cộng

sản Việt Nam ra đời, kể từ đó cách mạng Việt nam bước vào quỹ đạo mới,

thời kỳ mới với những chiến thắng lịch sử, vĩ đại trong sự nghiệp đấu tranh,

giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ tổ quốc dưới

ngọn cờ vẻ vang của đảng.

Việt Nam bị thực dân pháp xâm lược vào năm 1858. Sau khi xâm lược

và thôn tính toàn bộ nước ta, thực dân Pháp áp đặt chế độ cai trị chuyên chế,

hà khắc và tàn bạo. Chế độ phong kiến suy tàn đã công khai câu kết và làm

tay sai cho thực dân Pháp. Mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với thực dân

Pháp và bè lũ tay sai ngày càng gay gắt, khát vọng đấu tranh giành độc lập

dân tộc ngày càng trở nên bức thiết.

Về chính trị, thực dân Pháp áp đặt chính sách cai trị thực dân, tước bỏ

quyền lực đối nội và đối ngoại của chính quyền phong kiến nhà Nguyễn; chia

Việt Nam thành ba xứ: Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ và thực hiện ở mỗi kỳ

một chế độ cai trị riêng. Thực dân Pháp cấu kết với giai cấp địa chủ để bóc lột

kinh tế và áp bức chính trị đối với nhân dân Việt Nam.

Về kinh tế, thực dân Pháp thực hiện chính sách bóc lột, cướp đoạt ruộng

đất để lập đồn điền; đầu tư khai thác tài nguyên; xây dựng một số cơ sở công

nghiệp, hệ thống đường giao thông, bến cảng phục vụ chính sách khai thác

thuộc địa.

Về văn hoá, thực dân Pháp thi hành triệt để chính sách văn hóa nô dịch,

gây tâm lý tự ti, khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan. Mọi hoạt động

yêu nước của nhân dân ta đều bị cấm đoán. Chúng tìm mọi cách bưng bít và

ngăn chặn ảnh hưởng của nền văn hóa tiến bộ trên thế giới vào Việt Nam và

thi hành chính sách “ngu dân” để dễ bề cai trị.

2


Dưới tác động của chính sách cai trị và chính sách kinh tế, văn hoá, giáo

dục thực dân, xã hội Việt Nam đã diễn ra quá trình phân hoá sâu sắc. Giai cấp

địa chủ cấu kết với thực dân Pháp tăng cường bóc lột, áp bức nông dân. Tuy

nhiên, trong nội bộ địa chủ Việt Nam lúc này có sự phân hoá. Một bộ phận

địa chủ có lòng yêu nước, căm ghét chế độ thực dân đã tham gia đấu tranh

chống Pháp dưới các hình thức và mức độ khác nhau.

Giai cấp nông dân là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội Việt Nam, bị

thực dân và phong kiến áp bức, bóc lột nặng nề. Tình cảnh bần cùng khốn khổ

của giai cấp nông dân Việt Nam đã làm tăng thêm lòng căm thù đế quốc và

phong kiến tay sai, tăng thêm ý chí cách mạng của họ trong cuộc đấu tranh

giành lại ruộng đất và quyền sống tự do.

Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời từ cuộc khai thác thuộc địa lần thứ

nhất của thực dân Pháp, đa số xuất thân từ giai cấp nông dân, có quan hệ trực

tiếp và chặt chẽ với giai cấp nông dân, bị đế quốc, phong kiến áp bức bóc lột.

Giai cấp tư sản Việt Nam bị tư sản Pháp và tư sản người Hoa cạnh tranh

chèn ép, do đó thế lực kinh tế và địa vị chính trị nhỏ bé và yếu ớt, có tinh thần

dân tộc và yêu nước ở mức độ nhất định. Tầng lớp tiểu tư sản Việt Nam bao

gồm học sinh, trí thức, những người làm nghề tự do… đời sống bấp bênh, dễ

bị phá sản trở thành người vô sản, có lòng yêu nước, căm thù đế quốc, thực

dân, có khả năng tiếp thu những tư tưởng tiến bộ từ bên ngoài truyền vào.

Các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam lúc này đều mang thân

phận người dân mất nước và ở những mức độ khác nhau, đều bị thực dân áp

bức, bóc lột. Vì vậy, trong xã hội Việt Nam, ngoài mâu thuẫn cơ bản giữa

nhân dân, chủ yếu là nông dân với giai cấp địa chủ và phong kiến, đã nảy sinh

mâu thuẫn vừa cơ bản vừa chủ yếu và ngày càng gay gắt trong đời sống dân

tộc, đó là mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp xâm

lược. Tính chất của xã hội Việt Nam là xã hội thuộc địa nửa phong kiến đang

đặt ra hai yêu cầu: Một là, phải đánh đuổi thực dân Pháp xâm lược, giành độc

lập cho dân tộc, tự do cho nhân dân; Hai là, xoá bỏ chế độ phong kiến, giành

quyền dân chủ cho nhân dân, chủ yếu là ruộng đất cho nông dân. Trong đó,

chống đế quốc, giải phóng dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu.

Trước sự xâm lược của thực dân Pháp, các phong trào yêu nước của

nhân dân ta chống thực dân Pháp diễn ra liên tục và sôi nổi nhưng đều không

mang lại kết quả. Phong trào Cần Vương - phong trào yêu nước theo ý thức

hệ phong kiến, do giai cấp phong kiến lãnh đạo đã chấm dứt ở cuối thế kỷ

XIX với cuộc khởi nghĩa của Phan Đình Phùng (năm 1896). Sang đầu thế kỷ

XX, khuynh hướng này không còn là khuynh hướng tiêu biểu nữa. Phong trào

nông dân, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Yên Thế của Hoàng Hoa Thám kéo dài

mấy chục năm cũng thất bại vào năm 1913. Phong trào yêu nước theo khuynh

hướng dân chủ tư sản do các sĩ phu yêu nước như Phan Bội Châu, Phan Chu

3


Trinh lãnh đạo cũng rơi vào bế tắc. Cuộc khởi nghĩa Yên Bái do Nguyễn Thái

Học lãnh đạo cũng bị thất bại.

Các phong trào yêu nước từ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX là sự tiếp

nối truyền thống yêu nước, bất khuất của dân tộc ta được hun đúc qua hàng

ngàn năm lịch sử. Nhưng do thiếu đường lối đúng đắn, thiếu tổ chức và lực

lượng cần thiết nên các phong trào đó đã lần lượt thất bại. Cách mạng

Việt Nam chìm trong cuộc khủng hoảng sâu sắc về đường lối cứu nước.

Giữa lúc dân tộc ta đứng trước cuộc khủng hoảng về đường lối cứu

nước, nhiều nhà yêu nước đương thời tiếp tục con đường cứu nước theo lối cũ

thì ngày 05/6/1911 người thanh niên Nguyễn Tất Thành (tức là Nguyễn Ái

Quốc, Hồ Chí Minh sau này) ra đi tìm đường cứu nước theo phương hướng

mới. Năm 1920 Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc đã đến với chủ nghĩa

Mác - Lê nin; đây không chỉ là bước ngoặt đối với cuộc đời hoạt động cách

mạng của Nguyễn Ái Quốc, mà còn là bước ngoặt của cách mạng Việt Nam.

(Nguồn Internet: Nguyễn Ái Quốc – Chủ tịch Hồ Chí Minh)

Từ năm 1921 đến năm 1930, Nguyễn Ái Quốc ra sức truyền bá chủ

nghĩa Mác - Lênin vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt

Nam, chuẩn bị về lý luận cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam. Người

nhấn mạnh, cách mạng muốn thành công phải có đảng cách mạng chân chính

lãnh đạo. Đảng phải có hệ tư tưởng tiên tiến, cách mạng và khoa học dẫn

4


đường, đó là hệ tư tưởng Mác - Lênin. Với tác phẩm “Bản án chế độ thực dân

Pháp” và “Đường cách mệnh”, đặc biệt là việc xuất bản tờ báo Thanh niên, số

đầu tiên ra ngày 21/6/1925, Người đã chuẩn bị về đường lối chính trị để tiến

tới thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Người từng bước truyền bá có hệ

thống chủ nghĩa Mác - Lênin vào trong nước, đưa phong trào công nhân

chuyển dần từ trình độ tự phát lên tự giác; đưa phong trào yêu nước chuyển

dần sang lập trường cộng sản.

Tháng 3/1929, Chi bộ Cộng sản đầu tiên được thành lập ở số nhà 5D,

Hàm Long, Hà Nội, gồm có Trần Văn Cung, Trịnh Đình Cửu, Ngô Gia Tự,

Nguyễn Đức Cảnh, Đỗ Ngọc Du, Nguyễn Phong Sắc, Nguyễn Văn Tuân và

Dương Hạc Đính.

Ngày 01/5/1929, tại Đại hội toàn quốc của Hội Việt Nam Cách mạng

Thanh niên ở Hương Cảng, đoàn đại biểu Bắc Kỳ đưa ra đề nghị thành lập

Đảng Cộng sản. Đề nghị đó không được chấp nhận. Trở về nước, ngày

17/6/1929, những đảng viên trong Chi bộ Cộng sản 5D Hàm Long đã tuyên

bố thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng. Ngày 25/7/1929 An Nam Cộng

sản Đảng được thành lập ở Nam Kỳ. Tháng 9/1929 Đông Dương Cộng sản

Liên đoàn được thành lập ở Trung Kỳ.

Chỉ trong một thời gian ngắn ở Việt Nam đã có ba tổ chức cộng sản

được tuyên bố thành lập. Điều đó phản ánh xu thế tất yếu của phong trào đấu

tranh cách mạng ở Việt Nam. Song sự tồn tại của ba tổ chức cộng sản hoạt

động biệt lập trong một quốc gia có nguy cơ dẫn đến chia rẽ lớn. Yêu cầu bức

thiết của cách mạng là cần có một Đảng thống nhất lãnh đạo. Nguyễn Ái

Quốc, người chiến sĩ cách mạng lỗi lạc của dân tộc Việt Nam, người duy nhất

có đủ năng lực và uy tín đáp ứng yêu cầu đó của lịch sử: Thống nhất các tổ

chức cộng sản thành Đảng Cộng sản duy nhất ở Việt Nam.

Khi điều kiện thành lập Đảng đã chín muồi, ngày 03/02/1930, dưới sự

chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, tại Hương Cảng (Trung Quốc), Hội

nghị hợp nhất ba tổ chức cộng sản (An Nam cộng sản Đảng, Đông Dương

cộng sản Đảng, Đông Dương cộng sản Liên đoàn) đã nhất trí thành lập một

đảng cộng sản duy nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam. Hội nghị hợp

nhất các tổ chức cộng sản có ý nghĩa như là một Đại hội thành lập Đảng. Sự

ra đời của Đảng là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác - Lênin, phong

trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Hội nghị đã thông qua các

văn kiện gồm: Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Chương trình tóm tắt,

Điều lệ vắn tắt của Đảng và Lời kêu gọi của đồng chí Nguyễn Ái Quốc thay

mặt Quốc tế Cộng sản và Đảng Cộng sản Việt Nam gửi đến công nhân, nông

dân, binh lính, thanh niên, học sinh và tất cả đồng bào bị áp bức, bóc lột nhân

dịp thành lập Đảng. Trong đó, Chánh cương vắn tắt của Đảng và sách lược

vắn tắt của Đảng phản ánh nội dung cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

Cộng sản Việt Nam.

5


Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời với Cương lĩnh chính trị đầu tiên đã mở

ra thời kì mới cho cách mạng Việt Nam - thời kì đấu tranh giành độc lập dân

tộc tiến lên chủ nghĩa xã hội. Cương lĩnh đầu tiên của Đảng ra đời, đã xác

định được những nội dung cơ bản nhất của con đường cách mạng Việt Nam;

đáp ứng được những nhu cầu bức thiết của lịch sử và trở thành ngọn cờ tập

hợp, đoàn kết thống nhất các tổ chức cộng sản, các lực lượng cách mạng và

toàn thể dân tộc.

Tháng 10/1930, Hội nghị Trung ương lần thứ nhất Đảng Cộng sản Việt

Nam đã thông qua Luận cương Chính trị do đồng chí Trần Phú khởi thảo. Kế

thừa Cương lĩnh đầu tiên của Đảng, Luận cương Chính trị đã nêu ra cách

mạng Việt Nam phải trải qua hai giai đoạn: Cách mạng dân tộc dân chủ nhân

dân nhằm đánh đổ chế độ thực dân phong kiến, giải phóng dân tộc và tiến lên

giai đoạn xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa (cách mạng xã hội chủ nghĩa).

Luận cương cũng xác định cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách

mạng thế giới, cần tăng cường đoàn kết với giai cấp vô sản và các dân tộc bị

áp bức trên thế giới, kể cả nhân dân Pháp.

Như vậy, ngay từ khi mới ra đời, Đảng ta đã đề ra Cương lĩnh đúng đắn,

vạch ra con đường cứu nước khác về chất so với những con đường cứu nước

do những nhà yêu nước đương thời vạch ra và đã bị bế tắc, thất bại. Chính

cương lĩnh này đã đặt nền tảng cho một sự nghiệp cách mạng vĩ đại, chưa

từng có trong lịch sử dân tộc ta: Giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải

phóng con người.

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng của

cách mạng Việt Nam, chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối chính trị, về

con đường cứu nước, cứu dân, thống nhất đất nước, thoát khỏi ách áp bức của

thực dân, phong kiến. Chính đường lối này là cơ sở đảm bảo cho sự tập hợp

lực lượng và sự đoàn kết, thống nhất của toàn dân tộc có chung tư tưởng và

hành động để tiến hành cuộc cách mạng vĩ đại giành những thắng lợi to lớn

sau này. Đây cũng là điều kiện cơ bản quyết định phương hướng phát triển,

bước đi của cách mạng Việt Nam trong suốt 90 năm qua.

Trong chẳng đường lịch sử 90 năm, Đảng bộ tỉnh Bình Thuận được hình

thành và phát triển dưới ánh sáng dẫn lối và soi đường của Đảng Cộng sản

Việt Nam quang vinh và có nhiều đóng góp vào sự nghiệp vẻ vang của Đảng.

Trước năm 1930, truyền thống yêu nước của Bình Thuận khơi dậy từ

phong trào tị địa của các sĩ phu Nam Kỳ, phong trào Cần Vương của các sĩ

phu Trung Kỳ, đến cuộc vận động Đông Du, cuộc vận động Duy Tân và các

giai đoạn cách mạng tiếp theo.

Bước sang đầu thế kỷ 20, khi tiếng súng Cần Vương vừa tắt, phong trào

yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản diễn ra ở nhiều nơi trong tỉnh

Bình Thuận là đầu mối giữa Nam Bộ và Trung Bộ, là chặng đường Nam du

6


của các nhà lãnh đạo phong trào Duy Tân. Các cụ Phan Bội Châu, Đặng

Nguyên Cẩn đều có dịp ghé Phan Thiết để vào Nam vận động phong trào

Đông Du. Năm 1905, ba ông Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý

Cáp cùng tiến hành một chuyến tuyên truyền cho phong trào Duy Tân ở các

tỉnh Cực Nam đã lưu lại đây. Đến Phan Thiết, ông Phan Chu Trinh dưỡng

bệnh mấy tháng và tiếp xúc với hai anh em ông Nguyễn Trọng Lội là con cụ

Nguyễn Thông để bàn về "chân du khí, khai dân trí, hậu dân sinh".

Theo hướng đó, tháng 5/1906, Liên Thành thơ xã ra đời; ngày 06/6/1906

Liên Thành thương quán khánh thành và năm 1908 Dục Thanh học hiệu mở

cửa ở Phan Thiết. Tiếp đó, các hoạt động của phong trào Duy Tân phát triển ở

Tuy Phong như "Hạnh Lan Đường" Bình Thạnh (1908), Võ Ca làng Phú Tài

Hàm Thuận, "Hội Bình Thơ" ở làng Hà Thủy thuộc Hòa Đa.

Các tổ chức Duy Tân ở Hòa Đa, Tuy Phong do cụ Trương Gia Mô, một

người yêu nước cùng chí hướng với cụ Phan Chu Trinh tổ chức. Từ năm 1908

phong trào chống thuế ở một số tỉnh miền Trung bị thất bại, mặc dù các cụ

Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng bị đày đi Côn Đảo, cụ Trần Quý Cáp bị

án chém ở - Nha Trang, cụ Trương Gia Mô lãnh án một năm tù vì liên quan

đến vụ án Trần Quý Cáp, phong trào Duy Tân ở Bình Thuận vẫn được duy trì.

Các "Hội bình thơ" ở Phan Thiết, Hàm Thuận, Hòa Đa, Tuy Phong tập hợp

những người cùng chí hướng nghe bình giảng về các nhà chí sĩ yêu nước như

Lương Khải Siêu, Khang Hữu Vi ở Trung Quốc hoặc những người có tư

tưởng tiến bộ như Giăng Giắc-rút-xô, Mông-tet-ki-nơ... ở Pháp và đọc các bài

thơ yêu nước của các cụ Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu v.v... Dục Thanh

học hiệu dạy cho học trò cả chữ Quốc ngữ, chữ Hán, chữ Pháp. Các hoạt động

của phong trào Duy Tân vận động sĩ phu, nhân dân học chữ Quốc ngữ, đọc

thơ yêu nước, cắt tóc ngắn v.v... đã khơi dậy mạnh mẽ lòng yêu nước cho

nhiều lứa tuổi trong tỉnh.

Cuối năm 1909, anh thanh niên Nguyễn Tất Thành, trong hành trình vào

các tỉnh miền Nam để ra nước ngoài tìm đường cứu nước, đã dừng lại Duồng

(Tuy Phong), sau đó vào Phan Thiết dạy học ở trường Dục Thanh theo sự giới

thiệu của cụ Nghè Trương Gia Mô. Tại đây, với phương pháp dạy học tiến bộ,

Nguyễn Tất Thành giảng giải về kiến thức văn hóa và bồi dưỡng cho học trò

về ý thức dân tộc và tinh thần yêu nước.

Từ trường Dục Thanh, qua các mối liên hệ giao dịch của Hội buôn Liên

Thành với các chuyến tàu biển, Nguyễn Tất Thành nghe ngóng tìm hiểu con

đường ra nước ngoài. Mùa Thu năm 1910, anh Thành rời Phan Thiết vào Sài

Gòn và ngày 05/6/1911, anh xuống tàu Amiral LaTouche Tréville sang

phương Tây. Do hoạt động của phong trào Duy Tân ở Bình Thuận có tác

động sâu sắc đến nhân dân, năm 1909 thực dân Pháp ra lệnh giải thể Liên

Thành thư xã và năm 1912 Dục Thanh học hiệu do thiếu người giảng dạy

trường tự đóng cửa. Các Thương quán ở Bình Thạnh, Phan Rí Cửa, Chí Công

7


tồn tại đến tháng 8/1945. Các nhóm đọc sách báo Phan Thiết, Hàm Thuận tìm

hiểu về thời cuộc qua các báo tiến bộ như : "Nhành Lúa", "Dân", "Dân chúng"

vẫn hình thành và hoạt động.

Tuy vậy phong trào yêu nước ở Bình Thuận theo hướng dân chủ tư sản,

dù có nhiều nhiệt tâm, cố gắng khơi dậy lòng yêu nước của nhân dân, vẫn

không duy trì được lâu. Các hoạt động yêu nước chịu ảnh hưởng của phong

trào Đông Du, Duy Tân đã lắng xuống sau khi bùng lên lần cuối vào những

năm 1925, 1926, khi 36 học sinh lớp nhà trường tiểu học Pháp - Việt ở Phan

Thiết và một số nhân sĩ, trí thức ở Phan Thiết, Hàm Thuận, Tuy Phong bãi

khóa đòi nhà cầm quyền Pháp trả tự do cho cụ Phan Bội Châu bị kết án tử

hình và truy điệu cụ Phan Chu Trinh vừa qua đời. Những năm tháng còn lại

của thập niên 20 thế kỷ này, nhiều nhân sĩ yêu nước chưa tìm được đường lối

đấu tranh nên đã chuyển đi nơi khác sinh sống hoặc không hoạt động gì.

Lúc bấy giờ, phong trào Cần Vương và hai cuộc vận động Đông Du,

Duy Tân đã chấm dứt giai đoạn lịch sử ở nước ta cũng như ở Bình Thuận.

Những con đường cứu nước theo chủ nghĩa dân tộc thực sự bế tắc, dù nhiều

tấm lòng yêu nước, yêu dân tộc thật đáng quý đã từng qua những đêm ngày

trăn trở, thổn thức trong cảnh đất nước lầm than. Chủ nghĩa dân tộc dù mang

tính chất phong kiến hay tư sản đều không cứu nổi dân tộc. Đó là kết luận

khách quan của lịch sử. Nhưng lòng yêu nước của các tầng lớp nhân dân Bình

Thuận không hề tàn lụi. Ngược lại, những khi không bùng cháy lên thành

phong trào, thì nó lắng xuống âm ĩ, chờ những cơn gió mới thổi tới bùng lên

thành đám cháy khổng lồ không gì dập tắt nổi.

Sau khi Đảng cộng sản Việt Nam được thành lập, tại tỉnh Bình Thuận,

vào đầu năm 1930, đồng chí Dương Chước (Trợ Châm), một đảng viên cộng

sản từ chi bộ Hòn Khói, Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hòa) đến làng Đại Nẫm (phủ

Hàm Thuận) sống trong nhà cụ Lê Trọng Thiều - thân sinh của đồng chí Lê

Trọng Mân để xây dựng cơ sở, phát triển đảng viên. Từ nhà cụ Thiều, đồng

chí tiếp xúc quần chúng, tuyên truyền chủ nghĩa cộng sản cho một số thanh

niên trong hai làng Đại Nẫm, Phú Hội. Sau một thời gian xây dựng, đồng chí

kết nạp được một số đảng viên mới: Nguyễn Tỵ (nông dân), Phan Xích (làm ở

đề pô xe lửa Mương Mán), Ngô Đức Tốn1. Riêng đồng chí Ngô Đức Tốn, sau

khi tiếp thu được chủ nghĩa Cộng sản qua đồng chí Dương Chước, đã về làng

Tam Tân (nay thuộc thị xã Lagi), nơi đồng chí đang dạy học, tập hợp quần

chúng tốt trong vùng lập tổ chức "Phản đế Đồng minh Hội". “Phản đế Đồng

minh Hội”, từ một số cốt cán ban đầu, đã phát triển thêm trong thanh niên,

1 Đồng chí Ngô Đức Tốn (Giáo Tốn), sinh ở Hà Tĩnh. Năm 1928 do quan hệ quen biết trong gia đình, đồng

chí vào Đại Nẫm sống trong nhà cụ Lê Trọng Thiều. Năm 1929, đồng chí học lớp sư phạm ra trường được bổ

về dạy học ở làng Tam Tân, huyện Hàm Tân. Qua quan hệ với gia đình cụ Thiều, đồng chí tiếp cận với Lê

Trọng Mân và Dương Chước, đồng chí đã hoạt động cách mạng và xây dựng tổ chức "Phản đế Đồng minh

Hội", cuối năm 1930 phát triển đảng và thành lập Chi bộ Tam Tân. Đồng chí bị bệnh đột ngột, mất tháng

5/1931.

8


giáo viên trường làng, công chức và nông dân với số hội viên 30 người. Từ

những hạt nhân của "Phản đế Đồng Minh Hội", 06 quần chúng tốt đã được kết

nạp vào Đảng: Cao Có, Lê Chạy, Lê Thanh Lư, Hồ Vũ, Nguyễn Hữu Lợi,

Nguyễn Gia Bát. Trên cơ sở số đảng viên đó, cuối năm 1930, tại dốc Ông

Bằng ở làng Tam Tân (nay là xã Tân Tiến, thị xã Lagi), cuộc họp thành lập

chi bộ được tiến hành, gọi là Chi bộ Tam Tân, do đồng chí Ngô Đức Tốn làm

Bí thư. Đây là chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên được thành lập ở Bình Thuận.

(Khu di tích lịch sử dốc Ông Bằng ở làng Tam Tân, nguồn Internet).

Cùng thời gian trên, đồng chí Hồ Quang Cảnh, một đảng viên cộng sản

thuộc xứ ủy Nam Kỳ từ Sài Gòn về ở ngôi nhà số 06, đường Hàn Thuyên -

Phan Thiết, tiếp tục gây cơ sở cách mạng2. Dịp hè năm 1930, đồng chí về quê

ở làng Rạng (phủ Hàm Thuận) dạy học thêm, tuyên truyền phát triển một

nhóm yêu nước gồm 06 người là giáo viên, thợ may, nông dân trong làng.

Từ mối liên lạc qua đồng chí Hồ Quang Cảnh, tháng 01/1931, một đồng

chí đảng viên người xứ Nghệ từ Sài Gòn cũng ra Phan Thiết cùng hoạt động

chung với đồng chí Cảnh. Từ Phan Thiết, đồng chí Nghệ3 bắt liên lạc với

2 Đồng chí Hồ Quang Cảnh sinh năm 1904, con của ông Hồ sĩ Lâm, quê ở Nghệ An vào Rạng (làng Thiện

Khánh - nay là xã Hàm Tiến, Phan Thiết) làm nghề dạy học và hốt thuốc chữa bệnh. Sau khi tốt nghiệp tiểu

học (Primaire), năm 1926 đồng chí vào làm ở ga tàu điện Sài Gòn, hoạt động cách mạng và trở thành đảng

viên Cộng sản. 3 Do nguyên tắc hoạt động bí mật, các đồng chí đảng viên trong tỉnh không biết rõ tên thật đồng chí nên

thường gọi đồng chí Nghệ.

9


đồng chí Nguyễn Thắng quê Quảng Ngãi4 vào đây sinh sống bàn thành lập

các tổ chức nông hội và kết nạp đồng chí vào Đảng. Phát huy vai trò đảng

viên, đồng chí Thắng tích cực hoạt động trong phong trào quần chúng, tuyên

truyền chủ nghĩa cộng sản cho một số trai tráng yêu nước trong làng, hình

thành tổ Nông hội có 04 hội viên gồm: Nguyễn Thắng, Nguyễn Gia Tú,

Nguyễn Đức Thắng, Phan Cao Đăng... do đồng chí Nguyễn Gia Tú làm tổ

trưởng. Đồng chí Nguyễn Thắng5 tiếp tục xây dựng tổ nông hội ghép ở ba

làng Bình An, Bình Lâm và Lại An Thượng có 06 hội viên: Nguyễn Tương,

Trần Hoành đều là thợ may làng Bình An; Nguyễn Xuân Thi (Mười Rầy),

Nguyễn Quế, Ngô Mân, Ngô Thí ở làng Bình Lâm và Hồng Ngọc Hải (Hai

Hiến), Hồng Ngọc Quang (Ba Tiếu) nông dân làng Kim Ngọc do đồng chí

Nguyễn Tương làm tổ trưởng. Qua hoạt động trong tổ chức nông hội, năm

1931, các đồng chí Nguyễn Tương, Nguyễn Gia Tú, Trần Hoành... được kết

nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam6.

(Nguồn: Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Thuận, tập 1, 1930 – 1954).

4 Theo tài liệu “Lịch sử công tác tổ chức xây dựng đảng tỉnh Bình Thuận (1930- 2014)” ghi đồng chí Nguyễn

Thắng quê Quảng Nam. 5 Theo tài liệu “Lịch sử phong trào nông dân và hội nông dân tỉnh Bình Thuận 1930-2002” và tài liệu “Lịch

sử công tác tổ chức xây dựng đảng tỉnh Bình Thuận (1930- 2014)” ghi đồng chí Nguyễn Thắng tiếp tục xây

dựng tổ nông hội. Còn tài liệu “Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Thuận tập I (1930-1954) ghi đồng chí Nguyễn

Đức Thắng tiếp tục xây dựng tổ nông hội. 6 Đồng chí Nguyễn Gia Tú, sinh năm 1907 tại làng Tùy Hòa (nay xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc),

tham gia cách mạng từ 1931 và được kết nạp vào Đảng năm 1931.

- Đồng chí Nguyễn Tương, sinh tháng 01/1910 tại làng Bình An (nay là xã Hàm Chính, huyện Hàm Thuận

Bắc) tham gia cách mạng tháng 01/1931, tháng 4/1931 được kết nạp vào Đảng. Đồng chí tiếp tục tham gia

kháng chiến chống Pháp và năm 1954 tập kết ra Bắc, sau 1975 về lại Phan Thiết và mất 1981.

10



Từ đó, các tổ chức cách mạng như Nông hội được tiếp tục phát triển ở

các làng Thiện Mỹ, An Long, Phú Trường, Phú Long, Vĩnh Hòa, Long

Thạnh, Kim Ngọc, Mỹ Thạnh... Tổ chức “Phản đế Đồng Minh Hội” ở làng

Tam Tân cũng phát triển thêm nhiều hội viên và chia thành nhiều tiểu tổ để bí

mật hoạt động. Đi đôi với phát triển Nông hội, đồng chí Nghệ phân công đồng

chí Nguyễn Gia Tú tập hợp được một số hội viên Nông hội các làng Tùy Hòa,

Kim Ngọc, Thiện Mỹ thành lập đội tự vệ để bảo vệ các cuộc họp của Đảng và

các cuộc đấu tranh của quần chúng. Về sau đồng chí Tiếu Nghi thay đồng chí

Nguyễn Gia Tú phụ trách tổ chức này. Tuy còn phôi thai, nhưng có thể nói

đây là tổ chức vũ trang cách mạng đầu tiên của Bình Thuận.

Tháng 9/1939, chiến tranh thế giới lần thứ II bùng nổ, chính phủ phản

động Pháp ra lệnh giải tán Đảng Cộng sản, đàn áp phong trào cách mạng

trong nước và thuộc địa. Ở Việt Nam nói chung, ở Trung Kỳ nói riêng địch đã

truy lùng bắt bớ nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng ở Xứ ủy và các tỉnh.

Trong tình hình ấy, địch ở Bình Thuận cũng ra sức đàn áp phong trào

cách mạng trong tỉnh, các đảng viên bị địch khủng bố gắt gao. Đường dây liên

lạc với Xứ ủy Trung Kỳ bị đứt. Thiếu sự lãnh đạo của Đảng, phong trào quần

chúng bị lắng xuống. Năm 1941, các đồng chí Lâm Đình Trúc, Phan Lợi,

Nguyễn Tương, Nguyễn Gia Tú, Nguyễn Thắng cùng các quần chúng khác

như Trần Hoành... lần lượt bị địch bắt; các đồng chí Nguyễn Tương, Phan

Lợi, Trần Hoành bị địch đày ở nhà đày Buôn Ma Thuột, Nguyễn Gia Tú,

11


Nguyễn Thắng bị đưa đi đày ở Ly Hy (Thừa Thiên Huế). Còn đồng chí Lâm

Đình Trúc đã tránh lánh nhưng cũng bị địch bắt giam giữ ở Củng Sơn - Phú

Yên và hy sinh tại đây.


Đêm 09/3/1945, Nhật đảo chính Pháp và chiếm hoàn toàn Đông Dương.

Để thực hiện chính sách mị dân "Người Châu Á của người Châu Á", Nhật thả

chính trị phạm ở Việt Nam, nhiều đảng viên trở về các tỉnh làm nòng cốt cho

phong trào khởi nghĩa giành chính quyền.

Tháng 4/1945, đồng chí Nguyễn Gia Tú từ trại tập trung Ly Hy (Thừa

Thiên) trở về Bình Thuận. Tiếp đó các đồng chí bị giam ở nhà lao Buôn Ma

Thuột gồm: Nguyễn Sắc Kim, Nguyễn Nhơn, Nguyễn Chúc, Thái Hựu là

đảng viên quê ở tỉnh khác cùng đồng chí Nguyễn Tương về Bình Thuận hoạt

động. Theo sự hướng dẫn của đồng chí Nguyễn Tương, khi về đến làng Tùy

Hòa (nay là xã Hàm Đức), các đồng chí vào ở nhà chị Tư Quán là một cơ sở

cách mạng tin cậy được thử thách trong thời kỳ 1931, 1936, 1939 để nắm tình

hình. Tại đây, để bắt tay vào công việc, năm đồng chí nhất trí nhân công đồng

chí Nguyễn Sắc Kim phụ trách chung; đồng chí Nguyễn Tương phụ trách các

huyện: Hòa Đa, Tuy Phong, Hàm Thuận và Hàm Tân chủ yếu là Hàm Thuận;

đồng chí Nguyễn Chúc cùng với đồng chí Nguyễn Tương phụ trách hai huyện

Hòa Đa, Tuy Phong; đồng chí Thái Hựu phụ trách đề pô xe lửa Mương Mán

và đồng chí Nguyễn Nhơn phụ trách Phan Thiết để móc nối liên lạc với cơ sở

cũ, gây dựng lại phong trào cách mạng của tỉnh nhà. Vào tháng 5/1945, đồng

chí Cổ Văn An và tháng 7/1945, đồng chí Nguyễn Đức Dương, Đặng Soa

12


cũng quê ở tỉnh khác về Bình Thuận hoạt động. Năm đồng chí về trước và ba

đồng chí về sau tuy cùng bị giam Buôn Ma Thuột, nhưng do hiểu lầm nhau,

chưa tin tưởng nhau, nên chưa thống nhất về tổ chức. Mặc dù vậy, căn cứ vào

Nghị quyết 8 của Trung ương, các đồng chí vẫn cố gắng hoạt động. Sau một

thời gian ngắn, các địa phương Hòa Đa, Tuy Phong, Hàm Thuận đã xây dựng

được một số cơ sở; Phan Thiết lập được các tổ chức Công nhân cứu quốc,

Viên chức cứu quốc, tạo điều kiện tiến tới thành lập Ủy ban vận động Việt

Minh thị xã. Đầu tháng 6/1945, năm đảng viên ở nhà lao Buôn Ma Thuột về

trước nhóm họp tại một khu rừng cách trường cao đẳng thể dục Đông Dương

(Căng Ésépic) 4km về phía nam, quyết định thành lập Ban vận động Việt

Minh lâm thời tỉnh Bình Thuận do đồng chí Nguyễn Sắc Kim phụ trách

chung, đồng chí Nguyễn Tương phụ trách tổ chức - tài chính, ba đồng chí còn

lại phụ trách các huyện, ngành như trước đây. Trước mắt, hướng công tác tập

trung vào thị xã Phan Thiết, huyện Hàm Thuận và chú trọng tổ chức cơ sở

trong công nhân đề pô xe lửa Mương Mán (nơi tập trung lực lượng công nhân

trong tỉnh). Riêng đồng chí Nguyễn Sắc Kim còn có nhiệm vụ liên lạc với các

đảng viên ở Ninh Thuận để phối hợp hành động và qua đó tìm mối tiếp nhận

sự chỉ đạo của cấp trên. Một thời gian sau, huyện Hòa Đa, Tuy Phong, Hàm

Thuận, thị xã Phan Thiết đã tổ chức được các Ban lãnh đạo Việt Minh lâm

thời và xây dựng nhiều hội viên cứu quốc trong các tổ chức nông dân, lính

bảo an, ga xe lửa...


13



Tuy đã xây dựng lại phong trào cách mạng, nhưng cho đến lúc này các

tỉnh Cực Nam Trung bộ vẫn chưa nhận được sự chỉ đạo của cấp trên. Để chủ

động phối hợp công tác, cuối tháng 6/1945, đại diện Việt Minh 3 tỉnh: Ninh

Thuận, Bình Thuận, Lâm Viên nhóm họp tại làng Vạn Phước (Ninh Thuận)

bàn về tình hình chung, kế hoạch phối hợp hành động sắp tới và bầu ra Ban

liên lạc ba tỉnh.

Trong khi các tỉnh Cực Nam Trung bộ đã thống nhất được mối quan hệ

hoạt động; tình hình tiếp tục chuyển biến nhanh chóng. Đầu tháng 8/1945,

Hồng Quân Liên Xô tiêu diệt đạo quân Quan Đông ở Đông Bắc Trung Quốc,

buộc Nhật đầu hàng không điều kiện. Từ ngày 13 đến 15/8/1945, Hội nghị

toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào (tỉnh Tuyên Quang). Hội nghị nhận

định: "Cơ sở tốt cho ta giành quyền độc lập đã tới" và quyết định phát động

toàn dân tổng khởi nghĩa, giành chính quyền từ tay phát xít Nhật và tay sai

trước khi quân Đồng Minh vào Đông Dương. Ngay đêm 13/8, Ủy ban khởi

nghĩa toàn quốc được thành lập, ra quân lệnh số I, hạ lệnh tổng khởi nghĩa.

Hội nghị toàn quốc của Đảng vừa bế mạc thì Đại hội quốc dân cũng họp tại

Tân Trào vào ngày 16/8 cử ra Ủy ban dân tộc giải phóng Việt nam (tức Chính

phủ lâm thời) do đồng chí Hồ Chí Minh làm chủ tịch.

Ở Bình Thuận, tình hình cách mạng chuyển biến mau lẹ đòi hỏi các đảng

viên ở nhà lao Buôn Ma Thuột về Bình Thuận phải thống nhất tổ chức và

hành động. Trừ ba đồng chí Soa, An, Chúc bận công tác chưa về kịp, còn các

14


đồng chí khác đã bí mật nhóm họp tại một chòi ruộng ở làng Bình Lâm - Hàm

Thuận quyết định:

- Thống nhất hành động giữa 8 đồng chí đảng viên, coi đây là một tập

thể lãnh đạo, chịu trách nhiệm cùng với đảng viên trong tỉnh tiến hành đấu

tranh cách mạng theo Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ 8. Từ đây, các

đảng viên đều hoạt động dưới danh nghĩa Việt Minh.

- Phát động quần chúng treo băng cờ, rải truyền đơn, dùng lực lượng cơ

sở ở Hàm Thuận và thị xã Phan Thiết tổ chức biểu tình thị uy gây cao trào, có

thời cơ là nổi dậy dùng bạo lực giành chính quyền.

Sau cuộc họp hợp nhất này, các cơ sở trong tỉnh thời kỳ Mặt trận dân

chủ, thời kỳ Mặt trận phản đế và quần chúng mới được gây dựng đều do Việt

Minh tỉnh lãnh đạo thống nhất.

Tối 17/8/1945, xuất hiện cờ đỏ sao vàng tung bay trước cổng tòa sứ (nay

là Ủy ban nhân dân tỉnh), trại lính bảo an (nay thuộc Bộ Chỉ huy quân sự

tỉnh), một số khẩu hiệu “Đả đảo Chính phủ Trần Trọng Kim”, “Tước vũ khí

quân đội phát xít Nhật ở Đông Dương”, “Việt Nam hoàn toàn độc lập”... được

treo tại cầu Quan (nay là cầu Lê Hồng Phong, thành phố Phan Thiết). Đây

vừa là hình thức tuyên truyền công khai, vừa có tính chất hiệu triệu, kêu gọi

nhân dân tham gia giành chính quyền.

Ngày 19/8/1945, thực hiện lệnh tổng khởi nghĩa của Đảng và Chính phủ

lâm thời, nhân dân Hà Nội khởi nghĩa giành được chính quyền, có tác động

đến các địa phương khác trong cả nước. Khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, ngày

24/8/1945 Tòa tỉnh trưởng ngụy, tay sai của Nhật đã giao chính quyền cho ta.

Ngày 25/8/1945 hàng ngàn nhân dân thị xã, nông dân vùng Hàm Thuận tập

trung về sân vận động Phan Thiết làm lễ mít tinh mừng thắng lợi. Tiếp sau đó,

lãnh đạo các huyện, Hòa Đa, Tuy Phong, Phan Lý, Hàm Tánh Linh lần lượt

huy động quần chúng cách mạng, phần đông là nông dân tham gia giành

chính quyền ở cấp phủ, huyện và xã. Ngay ngày 25/8/1945, Ủy ban nhân dân

cách mạng lâm thời tỉnh được thành lập, do đồng chí Nguyễn Nhơn làm chủ

tịch. Một chế độ xã hội mới đã hình thành do dân làm chủ sau 15 năm dưới sự

lãnh đạo của Đảng.

15



Như vậy, từ năm 1930 đến cách mạng tháng 8/1945 thành công, nhân

dân Bình Thuận trải qua chặng đường 15 năm đấu tranh đã giành thắng lợi,

cùng cả nước đánh đổ chế độ phong kiến thực dân, phát xít giành chính quyền

về tay nhân dân. Trong 15 năm ấy, tổ chức Đảng Cộng sản trong tỉnh nhiều

lúc bị địch đánh phá, nhiều đảng viên bị địch bắt nên sự lãnh đạo của Đảng

không được duy trì thường xuyên, song nhân dân Bình Thuận vẫn tin tưởng đi

theo Đảng làm cách mạng. Họ vừa ủng hộ, nuôi giấu cán bộ, vừa tham gia

cách mạng, nhiều người trong họ đã trở thành đảng viên. Qua cuộc đấu tranh

sinh tử này đã gắn giai cấp công nhân với giai cấp nông dân thành một liên

minh chống giặc ngoại xâm dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đó là tiền đề liên

minh trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng chủ

nghĩa xã hội hiện nay. Qua đó cho thấy muốn giành thắng lợi, giải phóng dân

tộc thì chỉ có đi theo con đường của Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

Câu 2: Từ ngày thành lập cho đến nay, Đảng bộ tỉnh Bình Thuận đã

tổ chức bao nhiêu kỳ đại hội? Thời gian, địa điểm diễn ra từng kỳ Đại

hội? Tính đến ngày 31/12/2019, Đảng bộ tỉnh Bình Thuận có bao nhiêu tổ

chức cơ sở Đảng và bao nhiêu đảng viên?

Thực hiện chủ trương của Trung ương, tháng 9/1945 Mặt trận Việt Minh

tỉnh Bình Thuận chính thức thành lập do đồng chí: Nguyễn Tương làm chủ

16


nhiệm, đồng chí Phan Lợi (Tư Minh) làm ủy viên thường trực7. Gắn liền với

thiết lập Mặt trận Việt Minh, các đoàn thể cứu quốc như: Công nhân cứu

quốc, Phụ nữ cứu quốc lần lượt ra đời từ tỉnh đến các phủ, huyện, phường, xã.

Sau đó, các tổ chức: Vô sản cứu quốc, Thủy trình cứu quốc của người lao

động biển v.v... được thành lập.

Lãnh đạo chính quyền và đoàn thể từ phủ, huyện đến các xã, phường lúc

này phần nhiều là thanh niên yêu nước và các nhân sĩ trí thức tiến bộ. Chính

vì vậy, để nâng cao nhận thức về cách mạng và khả năng làm việc cho cán bộ

Việt Minh và chính quyền, các đồng chí Nguyễn Tương - chủ nhiệm Việt

Minh, Nguyễn Đức Dương tổng thư ký Ủy ban cách mạng lâm thời tỉnh đã tổ

chức nhiều lớp huấn luyện tại Hàm Thuận, Hàm Tân, Hòa Đa, Tuy Phong.

Trong tháng 12/1945, đồng chí Nguyễn Văn Chi được Phân ban Cực Nam

Trung bộ cử vào củng cố chính quyền tỉnh Bình Thuận, đồng chí Nguyễn Đức

Dương được cử làm chủ tịch thay đồng chí Nguyễn Nhơn và các ông Trương

Văn Thu được cử làm phó chủ tịch, Lê Trung Ngạn làm thư ký Ủy ban nhân

dân cách mạng lâm thời tỉnh.

Về Đảng, khi chuẩn bị khởi nghĩa, các đồng chí đảng viên tập hợp lại

dưới danh nghĩa Việt Minh do đồng chí Nguyễn Sắc Kim phụ trách để lãnh

đạo quần chúng giành chính quyền nên chưa thành lập tổ chức Đảng. Tuy

nhiên trong nội bộ Đảng lúc bấy giờ đoàn kết chưa cao cho nên tháng

10/1945, Xứ ủy Trung Kỳ cử đồng chí Nguyễn Dân vào làm Bí thư để ổn

định tổ chức, tăng cường lãnh đạo của Đảng. Đến tháng 11/1945, trước tình

hình mới, Đảng chủ trương "tự giải tán" rút vào hoạt động bí mật. Để tuyên

truyền phát triển Đảng làm nòng cốt lãnh đạo cách mạng, Trung ương Đảng

chỉ đạo thành lập Hội nghiên cứu chủ nghĩa Mác hoạt động công khai ở các

cấp. Theo hướng này, đầu năm 1946, tỉnh Bình Thuận thành lập các Hội

nghiên cứu Các Mác ở Hàm Thuận, Hàm Tân, Phan Thiết... Qua hệ thống tổ

chức này việc tuyên truyền phát triển Đảng được tiến hành trong các cơ quan

kháng chiến và các địa phương8.

Cuối năm 1946, tình hình đất nước có những diễn biến phức tạp. Ngày

20/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi “Toàn quốc kháng chiến”.

7 Các ủy viên Việt Minh tỉnh có: đồng chí Thái Hậu, Nguyễn Nhơn, Nguyễn Đức Dương, Nguyễn Sắc Kim,

Nguyễn Chúc, Cổ Văn An, Đặng Soa. Đến tháng 10/1945, bổ sung đồng chí Nguyễn Dân, Hứa Tự Nhung,

Nguyễn Thị Ân (Dung) vào Ban chấp hành. Tháng 12/1945, đồng chí Nguyễn Nhơn chuyển ra công tác ở Xứ

ủy Trung Kỳ.

8 Thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng, từ tỉnh đến các huyện, thị Phan Thiết, Hàm Thuận, Tuy

Phong, Hàm Tân đều thành lập các "Hội nghiên cứu chủ nghĩa Mác" để tuyên truyền giác ngộ, xây dựng hạt

nhân nòng cốt của Đảng. Nhiều hội viên sau quá trình tuyên truyền giáo dục tiếp thu chủ nghĩa Mác được kết

nạp vào Cứu quốc hội. Đến quý 3 năm 1947, tỉnh Bình Thuận có 163 hội viên chính thức, 20 hội viên dự bị,

hoạt động trong 25 chi hội (gồm 17 chi hội ở các làng, 02 chi hội phường, 04 chi hội cơ quan và 02 chi hội

ghép). Về sinh hoạt, chi hội cơ sở sinh hoạt 1 tháng 3 lần, chi hội cấp huyện sinh hoạt 2 tháng 1 lần và ở tỉnh

cũng 2 tháng 1 lần. Trong số hội viên có các thành phần : công nhân chiếm 10%, trung bần nông chiếm 54%,

tiểu tư sản, trí thức chiếm 30% và phụ nữ chiếm 5%. Lực lượng hội viên trong quân đội có 33 đồng chí.

17


Tại tỉnh Bình Thuận, đến cuối năm 1946, địch đã đóng giữ các nơi trọng yếu

và đầu năm 1947, chúng thực hiện âm mưu củng cố vùng chiếm đóng. Đồng

thời, chúng xây dựng hệ thống ngụy quyền từ tỉnh đến các thôn, xã, đưa Lưu

Bá Châm lên làm tỉnh trưởng, trọng tâm là xây dựng bộ máy tề điệp ở cơ sở

với hình thức thành lập các Hội đồng hương chính xã, thôn và các Hội đồng

này do các đồn bốt trong thôn, xã đó chỉ huy.

Hưởng ứng lời kêu gọi “toàn quốc kháng chiến” của Đảng và Bác Hồ,

quân dân Bình Thuận liên tục tấn công và gây nhiều tốn thất cho địch. Cuộc

kháng chiến càng phát triển, càng đòi hỏi tổ chức Đảng phải được xây dựng

vững mạnh. Tháng 4/1947, Tỉnh ủy Bình Thuận mở Hội nghị cán bộ Đảng tại

Triềng (nay thuộc xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc) để bàn về công tác

phát triển Đảng, củng cố chính quyền và các đoàn thể quần chúng, thống nhất

lực lượng bộ đội và du kích thoát ly (du kích tập trung), phát triển kinh tế

kháng chiến, củng cố công tác tiếp tế, giữ vững giao thông liên lạc ra vùng tự

do Trung bộ và vào Nam bộ, bàn biện pháp giúp đỡ tỉnh Đồng Nai Thượng.

Hội nghị đã bầu Ban Chấp hành mới của Đảng bộ gồm 09 thành viên trong đó

có 03 đồng chí Thường vụ, đồng chí Trần Quỳnh (Mai) làm Bí thư. Đến tháng

10/1947, đồng chí Trần Quỳnh ra Khu VI nhận công tác khác, đồng chí

Nguyễn Đức Dương thay làm Bí thư9.


9 Đồng chí Trần Quỳnh, Bí thư Ninh Thuận, từ đầu 1947 đã được điều vào giúp Tỉnh ủy Bình Thuận củng cố

cơ quan lãnh đạo.

18


Công tác tổ chức xây dựng Đảng giai đoạn này là phát triển đảng viên,

xây dựng các tổ chức cách mạng, tập trung lãnh đạo các lực lượng cách mạng

và nhân dân lập chiến khu, chuẩn bị lực lượng tiến hành và phát triển cuộc

kháng chiến chống Pháp. Sau khi bầu Ban Chấp hành mới, công tác phát triển

Đảng được chú ý một bước. Trên cơ sở các Hội nghiên cứu chủ nghĩa Mác

với mục đích tuyên truyền để phát triển Đảng trước đây, nay nhiều quần

chúng cốt cán qua thử thách được kết nạp vào Đảng. Nhiều tổ chức cơ sở

Đảng được hình thành và trong điều kiện Đảng hoạt động bí mật, các cơ quan

huyện ủy, thị ủy, tỉnh ủy vẫn gọi là Cứu quốc hội, các chi bộ gọi là chi hội và

đảng viên gọi là hội viên. Đến cuối năm 1947, số đảng viên trong toàn Đảng

bộ tỉnh Bình Thuận có 183 đồng chí.

Thực hiện Nghị quyết Hội nghị đại biểu đảng bộ tháng 4/1947, hệ thống

chính quyền, đoàn thể cũng được củng cố một bước. Ủy ban kháng chiến

hành chánh tỉnh (khoảng năm 1949 gọi tắt là Ủy ban kháng - hành) do ông

Phạm Ngọc Cẩn làm chủ tịch, thay đồng chí Nguyễn Đức Dương lúc này ra

công tác ở Khu VI. Tháng 10/1947, đồng chí Dương vào lại làm Bí thư Tỉnh

ủy thay đồng chí Trần Quỳnh kiêm làm phó chủ tịch tỉnh.

- Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ nhất

Trong những năm 1948 - 1950, cục diện chiến tranh giữa ta và Pháp có

nhiều thay đổi, lực lượng ta trưởng thành mọi mặt, liên tiếp mở các chiến dịch

lớn, tiêu diệt, tiêu hao nhiều sinh lực địch, đẩy địch vào thế bị động, lúng

túng. Sự nghiệp kháng chiến và kiến quốc của nhân dân ta lúc này đang trên

đà thắng lợi. Nhiệm vụ gấp rút hoàn thành chuẩn bị mọi mặt để giành thắng

lợi lớn hơn làm chuyển biến cục diện chiến tranh có lợi cho ta được đặt ra rất

khẩn trương. Song nhân tố quyết định để tập hợp mọi lực lượng thành sức

mạnh kháng chiến là vai trò lãnh đạo của Đảng. Do vậy, Trung ương Đảng

chủ trương tiến hành Đại hội chính thức đảng bộ các cấp nhằm củng cố tổ

chức, xây dựng Đảng vững mạnh. Thực hiện chủ trương đó, trước khi Đại hội

đại biểu toàn quốc lần thứ II vào tháng 02/1951, các tỉnh tiến hành Đại hội đại

biểu của Đảng bộ địa phương.

Ở Bình Thuận, tháng 8/1949, Đại hội đại biểu tỉnh Bình Thuận lần thứ I

khai mạc tại căn cứ Ô Rô10. Đại hội đã đánh giá các mặt công tác kháng chiến

trong thời gian vừa qua và ra Nghị quyết công tác năm 1950 về xây dựng

Đảng, kiện toàn mặt trận, đẩy mạnh công tác dân vận, chủ trương tiến vào

vùng địch hậu. Đại hội bầu Ban chấp hành 11 đồng chí (có 01 đồng chí ủy

viên dự khuyết) do đồng chí Nguyễn Diêu làm Bí thư và đồng chí Nguyễn

Đình Huề làm phó Bí thư. Các cơ quan Ban Tổ chức, Tuyên giáo, Dân vận

10 Theo tài liệu “Lịch sử công tác tổ chức xây dựng đảng tỉnh Bình Thuận (1930 – 2014)” có ghi: Đại hội đại

biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ nhất được tổ chức tại căn cứ Cốc Chua. Theo tài liệu “Lịch sử Đảng

bộ tỉnh Bình Thuận, tập 1, 1930 – 1954)” có ghi: Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ nhất

được tổ chức tại căn cứ Ô Rô.

19


Văn phòng Tỉnh ủy được thành lập. Tháng 3/1950, các đồng chí Nguyễn

Diêu, Trương Cừu, Phan Tấn Trình ra công tác ở Liên khu V, đồng chí

Nguyễn Đình Huề thay đồng chí Diêu làm quyền Bí thư Tỉnh ủy. Tiếp đến

đồng chí Huề đi học lớp Trường Chinh Nam Bộ, đồng chí Hồ Liên, ủy viên

thường vụ Tỉnh ủy thay đồng chí Nguyễn Đình Huề làm quyền Bí thư Tỉnh

ủy.


Để triển khai cụ thể Nghị quyết của Đại hội, từ ngày 15 đến 17/12/1949,

hội nghị Tỉnh ủy đã đi sâu bàn về phá âm mưu của địch, tổ chức lực lượng vũ

trang, tổ chức quần chúng và củng cố chính quyền. Trong công tác xây dựng

chính quyền, Đảng bộ đã chỉ đạo trọng tâm là:

- Kiện toàn cấp tỉnh.

- Đơn giản chuyên môn cấp huyện, tập trung vào Ủy ban.

- Phát triển, xây dựng cấp xã.

20


- Củng cố và xây dựng chính quyền thượng du.

- Chỉnh đốn lãnh đạo.


21


Sau đợt chiến dịch Hè, tháng 10/1950 Tỉnh ủy mở Hội nghị cán bộ Đảng

tại khu căn cứ Lê Hồng Phong11. Hội nghị kiểm điểm tình hình thực hiện

nhiệm vụ chuẩn bị chuyển mạnh sang tổng phản công, phong trào du kích

chiến tranh, công tác vùng địch hậu. Hội nghị đã bầu cấp ủy gồm 11 đồng chí

do đồng chí Hồ Liên làm Bí thư, đồng chí Nguyễn Đình Huề làm phó Bí thư,

kiêm chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chánh. Đến tháng 3/1951, đồng chí

Trương Chí Cương Bí thư Ban Cán sự Cực Nam được Liên khu ủy Khu V chỉ

định kiêm Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận và đồng chí Hồ Liên, ủy viên thường

vụ tỉnh ủy, phụ trách công tác tuyên huấn, sau đó làm Bí thư huyện ủy Hàm

Thuận.


Về công tác phát triển Đảng, Hội nghị nhận thấy trong thời kỳ này chủ

trương phát triển Đảng một cách mạnh mẽ làm cho đội ngũ đảng viên trải

khắp các ngành, các vùng trọng yếu làm hạt nhân lãnh đạo cuộc kháng chiến

kiến quốc là đúng đắn. Số lượng đảng viên và tổ chức cơ sở Đảng phát triển

vượt bậc. Từ số lượng đảng viên cuối năm 1949 là 2.000, đến tháng 10/1950

11 Sau khi thành lập huyện Bắc Bình, các xã Nam huyện cùng với vùng Ô Rô, Triền ... của Hàm Thuận, tỉnh

thành lập căn cứ Lê Hồng Phong, tương đương cấp huyện.

22


đã lên con số 8.996, gồm 2.793 đảng viên chính thức, 6.203 đảng viên dự bị,

trong đó đảng viên vùng địch hậu 735, đảng viên phụ nữ 742, đảng viên trong

dân quân 1.166, trong giao thông liên lạc 127 và trong các ngành Công an

kinh tế 250. Toàn tỉnh đã xây dựng được 78 chi bộ (gồm 29 chi bộ phường,

xã, 40 chi bộ cơ quan, 05 chi bộ xí nghiệp,0 2 chi bộ bộ đội địa phương, 01

chi bộ trường học và 1 chi bộ người Hoa). Chi bộ ít nhất có 05 đảng viên, chi

bộ nhiều nhất có 80 đảng viên. Số lượng đảng viên phát triển nhiều nhất vào

những quý I, II năm 1950. Nhiều đảng viên đã qua thử thách khói lửa chiến

tranh, đáp ứng được yêu cầu của cuộc kháng chiến đang đòi hỏi gay gắt, tổ

chức của Đảng nhờ đó mà lớn lên một cách nhanh chóng. Đó là một thắng lợi

chính trị rất lớn của Đảng bộ lúc bấy giờ.

- Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ hai

Bước vào năm 1952, thực dân pháp thực hiện chính sách dồn dân rào

làng và tăng cường bắt lính. Trước tình hình địch đã chuyển hướng chiến

thuật đánh phá cách mạng, sau Đại hội toàn quốc lần thứ II của Đảng (tháng

02/1951), Hội nghị lần thứ hai của Ban chấp hành Trung ương vào cuối tháng

9/1951 đã kịp thời đề ra nhiệm vụ: "Ra sức phá âm mưu thâm độc của địch

lấy chiến tranh nuôi chiến tranh, dùng người Việt đánh người Việt, kiên quyết

giành lại vùng đông dân nhiều của, biến những vùng ấy thành căn cứ kháng

chiến của ta". Về công tác vùng địch hậu, Nghị quyết lần thứ ba của Ban

chấp hành Trung ương chỉ rõ: "Chia vùng sau lưng địch thành hai vùng với

phương châm hoạt động khác nhau - vùng tạm bị chiếm lấy gây cơ sở, đấu

tranh chính trị và kinh tế làm nội dung chính, vùng du kích lấy đấu tranh vũ

trang là chính, kết hợp đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị, kinh tế".

Quán triệt Nghị quyết của Trung ương, Liên khu ủy Khu V đã mở 3 lần

hội nghị (lần 1 vào tháng 02/1952, lần 2 vào tháng 10/1952 và lần 3 vào tháng

5/1953) để kiểm điểm tình hình và đề ra các chủ trương, nhiệm vụ cho Đảng

bộ các tỉnh. Các nghị quyết đều chú trọng vào việc đẩy mạnh công tác vùng

sau lưng địch, xây dựng cơ sở, mở rộng và củng cố vùng du kích, phát triển

du kích chiến tranh và bồi dưỡng lực lượng kháng chiến.

Để làm chuyển biến tình hình cách mạng ở các tỉnh Cực Nam Trung bộ,

Ban Cán sự Cực Nam đã chủ trương: phân tán nhỏ lực lượng, đi sâu vào hoạt

động trong lòng địch, tập trung sức bảo vệ mùa màng, chỉnh huấn cán bộ,

chiến sĩ nhằm bồi dưỡng tư tưởng kháng chiến lâu dài, toàn dân, toàn diện.

Tuyển lựa cán bộ có phẩm chất và sức khỏe tốt đưa xuống bám phong trào,

bám dân để hoạt động, tập trung đẩy mạnh du kích chiến tranh và làm tốt

công tác xây dựng Đảng. Mặt khác, mở rộng vùng căn cứ miền Tây của tỉnh

Bình Thuận sau khi vùng đồng bằng Tam Giác (Hàm Thuận) bị địch càn quét,

cắt đường giao thông từ Bắc vào Nam, từ Khu Lê Hồng Phong lên căn cứ

miền Tây. Năm 1952, Ban Cán sự Cực Nam xác định chiến trường gây cơ sở

chính ở Cực Nam là Lâm Đồng, tập trung chỉ đạo và xây dựng Bình Thuận

23


làm bàn đạp, vì vậy chuyển giao huyện Di Linh của tỉnh Lâm Đồng cho Bình

Thuận.


Để triển khai các chủ trương trên, tháng 8/1952, tại căn cứ Khu Lê Hồng

Phong, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ II được tổ chức. Đại hội tập

trung thảo luận báo cáo chính trị về: Rèn luyện tư tưởng, bảo đảm nhiệm vụ

sắp tới. Báo cáo đã nêu lên những ưu, khuyết điểm các mặt hoạt động những

năm qua, đánh giá lại các mặt chỉ đạo nêu lên thành tích cần phát huy cũng

như các vấn đề còn tồn tại cần giải quyết, khắc phục. Trong phong trào đấu

tranh chống càn quét, dồn dân, về cơ bản, ta giữ được vùng du kích Hàm

Thuận, cùng một số vùng khác, gây dựng được nhiều cơ sở ở Tánh Linh và ổn

định được vùng núi Bắc Bình. Về tăng gia sản xuất, ta thực hiện vượt chỉ tiêu

đề ra. Năm 1951 thu tăng 30% so với năm 1950. Các cơ quan, đơn vị tự túc

được 50% lương thực. Về tấn công tiêu diệt sinh lực địch trong 20 tháng ta

diệt gần 2.000 tên, thu nhiều vũ khí và chiến lợi phẩm khác, đặc biệt tổ chức

được nhiều trận đánh lớn. Song, Đại hội cũng nêu ra mặt hạn chế như các khu

du kích chưa vững chắc, thậm chí một số nơi còn thu hẹp. Công tác dân vận

và công tác vùng tạm bị chiếm ít tiến bộ. Tổ chức Đảng số lượng lớn, chất

lượng chưa cao. Nhiều đảng viên còn quan liêu xa rời quần chúng. Công tác

24


quân sự còn nặng về quy mô hình thức, chưa chuyển kịp theo yêu cầu và

nhiệm vụ. Đồng thời, Đại hội cũng thông qua 02 nhiệm vụ và 04 vấn đề cốt tử

mà Đảng bộ phải lãnh đạo thực hiện trong thời gian tới. Hai nhiệm vụ đó là :

- Tích cực tranh thủ đoàn kết nhân dân, phát triển du kích chiến tranh,

chống âm mưu dồn dân bắt lính của địch, bồi dưỡng lực lượng ta.

- Gắn chặt với quần chúng để xây dựng Đảng trong sản xuất và chiến đấu.

- Về 04 vấn đề cốt tử là :

+ Rèn luyện tinh thần cách mạng và thực hành cách mạng.

+ Trau dồi đạo đức cách mạng.

+ Đảng chỉ đạo quân sự và phát triển du kích chiến tranh.

+ Đoàn kết nhân dân.

Đại hội bầu ra Ban chấp hành Đảng bộ khóa mới gồm 17 ủy viên; đồng

chí Nguyễn Côn Thường vụ Liên khu ủy, Bí thư Ban Cán sự Cực Nam, kiêm

Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận. Đồng chí Nguyễn Gia Tú, phó Bí thư, Chủ tịch

Ủy ban kháng chiến hành chánh tỉnh. Năm 1953, đồng chí Nguyễn Tương ở

Liên khu V về được bổ sung vào Tỉnh ủy và thay đồng chí Nguyễn Gia Tú

làm chủ tịch, đồng chí Nguyễn Gia Tú vẫn làm phó Bí thư Tỉnh ủy12.

Nhiệm vụ công tác tổ chức xây dựng Đảng và bảo vệ Đảng lúc này là tập

trung “rèn cán, chỉnh quân”, mở lớp huấn luyện chính trị cho cán bộ, đảng

viên “thi đua phát triển đảng”, xây dựng nhân tài, vật lực cho kháng chiến. Từ

năm 1950 - 1952 công tác đảng vụ đã giúp cấp ủy làm các nhiệm vụ mở lớp,

giảng bài cho cán bộ, đảng viên các huyện, ban, ngành, đoàn thể; đồng thời

triển khai truyền đạt phổ biến các chủ trương của Đảng, Chính phủ như “tích

cực chuẩn bị chuyển mạnh sang tổng phản công”, “thi đua phát triển Đảng

đông đảo và mạnh mẽ”, “Phát động nhân tài, vật lực” cho chiến dịch Hè 1950,

chiến dịch Đông Xuân 1950 - 1951; tuyên truyền Đảng Lao động Việt Nam ra

hoạt động công khai (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam); tuyên truyền Đại hội

Đảng bộ tỉnh lần thứ II (tháng 8/1952).

12 Đến cuối năm 1953, toàn tỉnh có 6.140 đảng viên. Trong vùng tạm bị chiếm, mỗi xã có từ 30 đến 40 đảng

viên. Các xã trong khu tập trung của địch, tổ chức và hoạt động của Đảng gặp rất nhiều khó khăn, nhưng

cũng có trên dưới 10 đảng viên. Trong lực lượng vũ trang, tỷ lệ đảng viên chiếm 50%. Các tổ chức chi bộ

được củng cố, hoạt động có chất lượng hơn. Huyện Hàm Tân có 17 chi bộ, Khu Lê Hồng Phong có 11 chi bộ,

Hàm Thuận có 26 chi bộ…

25



Bước vào giai đoạn năm 1953, với thắng lợi chiến dịch Đông Xuân mà

đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ đã buộc thực dân Pháp ký Hiệp định

Giơnevơ vào ngày 20/7/1954, công nhận độc lập, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ

của nước Việt Nam và các nước trên bán đảo Đông Dương. Thi hành Hiệp

định, nước ta tạm thời chia thành hai miền. Miền Bắc (từ vĩ tuyến 17 trở ra)

được hoàn toàn giải phóng, Miền Nam tạm thời do chính quyền Liên hiệp

Pháp quản lý và 2 năm sau (20/7/1954 - 20/7/1956) hai miền Nam - Bắc sẽ

tiến hành Hiệp thương Tổng tuyển cử thống nhất nước nhà.

Trước khi ký Hiệp định Giơnevơ (07/7/1954), Mỹ đã đưa Ngô Đình

Diệm về nước làm thủ tướng, Diệm phát động chiến dịch tố cộng từ cuối năm

1954. Tiếp đó Mỹ hất cẳng Pháp, đạo diễn cho Diệm từ chối hiệp thương tổng

tuyển cử (17/7/1955), truất phế Bảo Đại lên làm Tổng thống (23/10/1955),

tuyên bố xóa bỏ Hiệp định Giơnevơ (3/1956), đặt Cộng Sản ra ngoài vòng

26


pháp luật, ra luật 10/59, đưa máy chém lê khắp miền Nam, công khai giết hại

nhiều đồng bào yêu nước của ta.

Tỉnh Bình Thuận lúc bấy giờ với diện tích 6.700km2, dân số 187.000

người, nhiều vùng đất đai rộng lớn được giải phóng như các huyện Hàm Tân,

Lê Hồng Phong, Tánh Linh; vùng du kích, vùng bản lề được mở rộng và

nhiều nơi trong vùng địch tạm chiếm, ta đã xây dựng được chính quyền, đoàn

thể bí mật. Theo quy định của Ban Liên hiệp định chiến, từ 0 giờ ngày

01/8/1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ có hiệu lực trên vùng đất Cực Nam Trung

bộ. Và Bình Thuận có 80 ngày để chuẩn bị cho việc chuyển quân tập kết. Lúc

đầu ta và địch thỏa thuận địa điểm tập kết tại huyện Lê Hồng Phong, nhưng

sau đó địch đề nghị chuyến về Hàm Tân nên đã làm cho ta gặp khó khăn

trong việc vận chuyển vũ khí, trang thiết bị và chuẩn bị lương thực. Song, với

tinh thần thi hành nghiêm chỉnh Hiệp định Giơnevơ, ta vẫn hoàn tất chuyển

quân từ huyện Lê Hồng Phong vào Hàm Tân đúng thời gian quy định.

Nhưng với bản chất ngoan cố và âm mưu xâm lược nước ta từ trước, đế

quốc Mỹ phá hoại Hiệp định, đưa quân vào xâm lược miền Nam nước ta,

quân dân Bình Thuận dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ đã cùng nhân dân miền

Nam, nhân dân cả nước tiếp tục cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Từ đầu

năm 1955, Diệm cho thành lập tổ chức phong trào cách mạng quốc gia, Đảng

cần lao nhân vị, xây dựng bộ máy chính quyền xã, ấp, công an, cảnh sát, mật

vụ và cho tiến hành liên miên nhiều chiến dịch tố cộng suốt từ 1955 đến ngày

Diệm sụp đổ (1963). Trong các chiến dịch tố Cộng, địch dùng nhiều thủ đoạn

vô cùng ác độc, nham hiểm để đánh phá phong trào cách mạng. Chúng cưỡng

bức, đàn áp, bắt bớ, giam cầm, tra tấn, tù đày, giết hại hàng ngàn cán bộ

chuyển ra hợp pháp và cơ sở cách mạng. Ở bên ngoài ấp chiến lược, địch

dùng lực lượng cộng hòa, bảo an, dân vệ, hàng năm mở hàng trăm cuộc càn

quét lớn nhỏ vào vùng căn cứ miền núi, vùng mới giải phóng, vùng ven như

chiến khu Lê Hồng Phong, phía Tây Hòa Đa, Phan Lý, Hải Ninh, Hàm

Thuận, Nam Bắc Hàm Tân, Tánh Linh, Hoài Đức để cưỡng bức, dồn đồng

bào các dân tộc miền núi vào các khu tập trung để chúng khống chế, tách dân

ra khỏi cách mạng. Với thủ đoạn đánh phá trên, địch gây cho ta nhiều thiệt hại

to lớn. Hàng ngàn cán bộ đảng viên trung kiên và cơ sở cốt cán bị bắt tù đày,

bị giết hại, trong đó có cả một số đồng chí là Tỉnh ủy viên, huyện ủy viên.

Đến cuối năm 1960, cơ sở cách mạng gần như bị xóa trắng ở Tuy Phong, Hòa

Da, Phan Lý. Chỉ có Phan Thiết, Hàm Thuận, Hàm Tân có một số ít cơ sở

nhưng lực lượng bên ngoài liên lạc rất khó khăn.

Trước tình hình địch không thi hành Hiệp định Giơnevơ, trong tháng

8/1954, cùng với việc chuẩn bị cho công tác tổ chức chuyển quân tập kết ra

miền Bắc, tỉnh bố trí phân công cán bộ ở lại. Tháng 9/1954, Tỉnh ủy Bình

Thuận họp tại Xóm Rẫy (xã Tân Thuận - Hàm Thuận Nam) để bàn công tác

cán bộ, sắp xếp lại tổ chức gọn nhẹ phù hợp với tình hình mới và lãnh đạo

27


nhân dân đấu tranh đòi địch thi hành Hiệp định Giơnevơ. Chủ trì và tham dự

cuộc họp có các đồng chí Trần Lê, Bí thư Ban Cán sự Đảng Liên tỉnh III,

kiêm Bí thư tỉnh ủy; đồng chí Nguyễn Gia Tú, Phó Bí thư và các đồng chí

Tỉnh ủy viên: Lê Văn Triều, Nguyễn Tế Nhị (Sinh), Nguyễn Văn Tiềm

(Tiên), Võ Xuân Viên và Nguyễn Quế (Mỹ). Hội nghị nhất trí phân công các

đồng chí phụ trách các huyện, thị (chưa gọi là Bí thư): Đồng chí Nguyễn Tế

Nhị phụ trách thị xã Phan Thiết; đồng chí Nguyễn Văn Tiềm phụ trách huyện

Hàm Tân; đồng chí Lê Văn Triều phụ trách huyện Tánh Linh; đồng chí

Nguyễn Quế phụ trách huyện Hàm Thuận; đồng chí Lê Thanh Hải (Mười

Râu) phụ trách huyện căn cứ Lê Hồng Phong; đồng chí Nguyễn Quý Kỳ phụ

trách huyện Bắc Bình; đồng chí Huỳnh Hà phụ trách Miền A; đồng chí

Nguyễn Chay phụ trách Phan Lý; đồng chí Nguyễn Xuân Du (Tám Cảnh) phụ

trách Di Linh.


Sau cuộc họp ở Hàm Tân, cơ quan Tỉnh ủy chuyển về đóng ở Đá Mài

Núi Ông (Tánh Linh) và đầu 1955 chuyến về Salôn (Di Linh). Đến tháng

3/1955, Tỉnh ủy tổ chức hội nghị mở rộng tại Salôn. Tham dự hội nghị có các

đồng chí Trần Lê, Võ Dân (Liên tỉnh ủy viên - Liên tỉnh III), Nguyễn Gia Tú,

28


Nguyễn Tế Nhị, Nguyễn Văn Tiềm, Nguyễn Quế, Võ Xuân Viên, Lê Văn

Triều, Huỳnh Hà, Lê Thanh Hải, Nguyễn Xuân Du, Tự (Lai), Trang (Hoàng

Từ). Hội nghị đánh giá lại tình hình, đồng thời bàn việc ổn định tổ chức và hệ

thống chỉ đạo, thông tin liên lạc từ tỉnh đến cơ sở; quyết định mỗi huyện, thị

thành lập Ban cán sự Đảng để chỉ đạo. Đồng thời đối với cơ sở, các huyện thị

chia thành vùng hoặc miền. Và hình thành các ban cán sự vùng miền để bí

mật bám sát dân để chỉ đạo. Lúc đó, Phan Thiết chia thành 02 vùng tả ngạn và

hữu ngạn; Căn cứ khu Lê Hồng Phong đổi thành vùng 3; Các huyện Hòa Đa,

Phan Lý, Tuy Phong gọi là vùng 5.

Tháng 8/1955, tại Rừng Ngang (thuộc huyện Lê Hồng Phong) Ban Cán

sự Liên tỉnh III tổ chức hội nghị để bàn về nội dung, hình thức đấu tranh

chống địch. Sau đó, Tỉnh ủy Bình Thuận quán triệt chủ trương của Liên tỉnh

về tình hình và phương châm, phương pháp đấu tranh cho cán bộ trong tỉnh.

Nhiều hình thức đấu tranh đòi Hiệp thương tổng tuyển cử đã diễn ra. Các địa

phương như Miền A, huyện Hàm Thuận đấu tranh với địch bằng cách ký vào

kiến nghị, cử đại diện đến gặp xã trưởng, quận trưởng đề nghị giải quyết các

yêu sách của quần chúng, còn các địa phương khác như Duồng, Phan Rí... vận

động tập hợp quần chúng đấu tranh trực diện với địch.

Nhiều địa phương khác thuộc Liên khu V cũng diễn ra các cuộc đấu

tranh, nơi đưa kiến nghị, nơi đấu tranh trực diện, đã làm cho phong trào cách

mạng của quần chúng gặp khó khăn tổn thất. Trước tình hình đó, Liên khu ủy

V chủ trương đấu tranh đòi dân sinh dân chủ là chính để phù hợp trong tình

hình mới. Tháng 5/1956, tại căn cứ Salôn, Tỉnh ủy Bình Thuận đã mở hội

nghị để nghe đồng chí Trần Hoài Nam (tức Nhĩ, Hai Râu) - Khu ủy viên phổ

biến chủ trương của Liên khu. Hội nghị quán triệt phương pháp đấu tranh theo

chỉ thị của Liên khu ủy V: Để tránh tổn thất cho phong trào, tổ chức đấu

tranh không được bộc lộ lực lượng, không tổ chức biểu tình. Các cuộc đấu

tranh phải mang nội dung đòi dân sinh, dân chủ. Tháng 6/1956 theo chỉ đạo

của Liên khu ủy V, đồng chí Võ Dân - Ủy viên Ban Cán sự Liên tỉnh III làm

Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận thay đồng chí Trần Lê. Cũng vào thời điểm này

cơ quan Liên tỉnh III từ sau 1954 đóng tại Bình Thuận, nay chuyến ra căn cứ

Bác Ái (Ninh Thuận). Cơ quan Tỉnh ủy Bình Thuận cũng từ Salôn (Di Linh)

chuyển về huyện Lê Hồng Phong để thuận tiện cho việc tiếp nhận sự chỉ đạo

của Liên tỉnh. Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn tình hình gặp nhiều khó

khăn, cơ quan Tỉnh ủy lại chuyển về Ara (thuộc huyện Di Linh).

29



Vào cuối 1957 đầu 1958, giữa lúc đang lúng túng về phương châm,

phương pháp đưa phong trào cách mạng của quần chúng phát triển, Tỉnh ủy

Bình Thuận đã nhận được "Bản đề cương cách mạng Miền Nam" do đồng chí

Lê Duẩn soạn thảo từ tháng 7/1956. Đồng thời Khu ủy Liên khu V chủ trương

cho các tỉnh Tây Nguyên và miền Tây các tỉnh đồng bằng xây dựng lực lượng

với nhiệm vụ bảo vệ căn cứ, bảo vệ cán bộ và vũ trang diệt bọn phản động ác

ôn... Trên tinh thần đó vào đầu năm 1958, đồng chí Võ Dân - Bí thư Tỉnh ủy

triệu tập một cuộc họp có các đồng chí Nguyễn Chay, Đặng Chế Hoa phụ

trách huyện Phan Lý, Nguyễn Xuân Du - Bí thư huyện Di Linh, Lê Văn Triều

- Bí thư Tánh Linh bàn việc thành lập Ban Cán sự miền Tây. Tỉnh ủy chỉ định

đồng chí Lê Văn Triều làm Bí thư Ban Cán sự, Ban Cán sự miền Tây tỉnh

Bình Thuận có nhiệm vụ xây dựng căn cứ làm hậu cứ cho phong trào cách

mạng của tỉnh. Ban Cán sự Miền Tây thành lập Ban công tác Phan Lý Chàm

(ban này thay thế cho huyện ủy), có các đồng chí Nguyễn Chay, Đặng Chế

Hoa, Tạ Đức Mạnh, do đồng chí Nguyễn Chay làm Bí thư. Ban công tác Phan

Lý Chàm chia thành hai bộ phận phụ trách vận động cách mạng trong hai

30


vùng có đồng bào Chăm và đồng bào Thượng sinh sống. Đến tháng 12/1958,

Ban Cán sự Miền Tây họp bàn công tác xây dựng căn cứ, xây dựng cơ sở. Sau

cuộc họp này, đồng chí Nguyễn Chay, Đặng Chế Hoa trở về Phan Lý bị địch

bắt ngày 15/12/1958 và đến ngày 23/12/1958 đồng chí Tạ Đức Mạnh cũng bị

địch bắt. Như vậy Ban công tác Phan Lý Chàm không còn tồn tại.

Sau hội nghị thành lập Ban Cán sự Miền Tây, tháng 4/1958 đồng chí Võ

Dân, Bí thư Tỉnh ủy bí mật về Phan Thiết sắp xếp lại sự chỉ đạo cơ sở nội

thành và đến giữa tháng 5/1958 về lại căn cứ, bị bệnh mất ngày 19/5/1958,

Đồng chí Võ Dân mất đi là một tổn thất cho Tỉnh ủy Bình Thuận, cũng như

Ban Cán sự Liên tỉnh III. Lúc này trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ còn đồng

chí Lê Văn Triều nên việc lãnh đạo, chỉ đạo gặp rất nhiều khó khăn. Trước

tình hình đó, Ban Cán sự Liên tỉnh III, báo cáo Khu ủy Liên khu V đề nghị

đồng chí Nguyễn Gia Tú ở lại công tác, và phân công phụ trách Tỉnh ủy Bình

Thuận. Tháng 8/ 1958, đồng chí Lê Văn Hiền, ủy viên thường trực Ban Cán

sự Liên tỉnh III từ Bác Ái (Ninh Thuận) vào gặp đồng chí Nguyễn Gia Tú, Lê

Văn Triều họp bàn củng cố tổ chức và bổ sung đồng chí Hoàng Từ, Nguyễn

Quý Đôn vào Tỉnh ủy. Đồng thời điều động các đồng chí ở Hàm Tân như:

Nguyễn Ngô (Ninh) về phụ trách Miền A thay đồng chí Huỳnh Hà, Hồ Đức

Hậu hy sinh trong năm 1957, đồng chí Trần Văn Tình được tăng cường cho

mảng Bắc Bình, đồng chí Nguyễn Thiện Chính (Hai Năng) về công tác Tánh

Linh và đồng chí Nguyễn Quý Đôn làm Bí thư thị xã Phan Thiết thay đồng

chí Trần Soạn bị địch bắt và hy sinh.

Từ tháng 8/1954 đến cuối 1959, phong trào cách mạng Bình Thuận có

lúc gặp nhiều khó khăn, tổn thất, hy sinh. Nhưng từ khi có Nghị quyết 15 của

Trung ương Đảng, phong trào đấu tranh vũ trang và chính trị của tỉnh có bước

phát triển. Trong đó trận đánh diệt chi khu, quận lỵ và khu tập trung Hoài Đức

- Bắc Ruộng đã tạo điều kiện cho hoạt động diệt ác, phá kèm góp phần vào

phong trào đồng khởi ở miền Nam giành thắng lợi mới.

Thực hiện Nghị quyết 15 Trung ương Đảng (khóa III), phong trào cách

mạng miền Nam đã có những bước phát triển. Phong trào đồng khởi Nam Bộ

và một số tỉnh ở Liên khu V thu được nhiều thắng lợi. Trong đó cuộc đồng

khởi của tỉnh Bến Tre và trận diệt một trung đoàn lính ngụy ở Tua Hai (tỉnh

Tây Ninh) đã khiến cho địch hoang mang, dao động, nội bộ mâu thuẫn; quần

chúng cách mạng phấn khởi. Tháng 01/1960, Ban Chấp hành Trung ương

Đảng ra Chỉ thị về phương hướng, nhiệm vụ trước mắt của Đảng bộ miền Nam.

Trong đó, xác định những vấn đề cụ thể để củng cố và phát triển phong trào,

xây dựng lực lượng, chuẩn bị điều kiện để lật đổ Mỹ - Diệm khi có thời cơ.

Tháng 3/1961, Hội nghị Liên tỉnh III đề ra chủ trương phát động quần

chúng giành lại nông thôn vùng đồng bằng "Ra sức đánh phá chính quyền

thôn, xã làm tan rã các lực lượng chính trị và vũ trang phản động của địch ở

cơ sở, giải phóng quần chúng khỏi ách kèm kẹp, xây dựng thực lực chính trị

31


và vũ trang quần chúng, tạo điều kiện từng bước tiến lên xây dựng căn cứ địa

cách mạng ở những vùng có điều kiện cả nông thôn, đồng bằng".

Đối với Bình Thuận, từ sau chiến thắng Hoài Đức - Bắc Ruộng, các cơ

sở của ta dần được khôi phục. Tháng 5/1961, Liên tỉnh III điều đồng chí Lê

Văn Hiền về làm Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận. Tỉnh ủy lúc này có: Đồng chí

Lê Văn Hiển - Bí thư, đồng chí Nguyễn Gia Tú - Phó Bí thư và các đồng chí

Hoàng Từ, Lê Văn Triều, Nguyễn Quý Đôn, Trần Như Khuôn, Lê Thanh Hải

(năm 1964 bị bệnh chết) - ủy viên. Đồng chí Nguyễn Văn Tiểm chuẩn bị ra

miền Bắc. Cũng trong thời gian này các đồng chí Nguyễn Thiết Hoàng (Bái),

Nguyễn Xuân Du (Cảnh) Phạm Hoài Chương (Nam) được bổ sung vào Ban

Chấp hành. Về xây dựng Đảng bộ, đến tháng 8/1961 toàn tỉnh có 296 đảng

viên, sinh hoạt trong 13 chi bộ cơ sở (chưa tính số chi bộ miền núi), trong đó

có một chi bộ vùng tạm bị chiếm. Lúc này cơ quan Tỉnh ủy đóng ở núi Pô

Cao (nay thuộc xã Đinh Trang Hòa, huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng).


32


Trước khi vào đợt hoạt động trong mùa Thu 1968, được sự đồng ý của

Miền, giữa tháng 8/1968, Khu ủy Khu VI quyết định sát nhập 3 huyện Hòa

Đa, Tuy Phong, Phan Lý của tỉnh Bắc Bình vào Bình Thuận, chuyển huyện

K.67 về tỉnh Tuyên Đức và tách các huyện Hàm Tân13, Tánh Linh, Hoài Đức

thành lập tỉnh Bình Tuy (thống nhất theo địa lý, hành chính của địch). Khu ủy

Khu VI chỉ định Tỉnh ủy Bình Tuy có 03 đồng chí: Lê Khắc Thành làm Bí

thư, Trần Văn Tình phụ trách công tác Đảng, Nguyễn Thanh Đức (Tư Thanh)

làm tỉnh đội trưởng. Đại đội 489 của tỉnh Bắc Bình được chuyển về Bình Tuy

đổi thành Đại đội 488. Hội nghị Tỉnh ủy Bình Tuy lần đầu tiên vào ngày

10/9/1968 phân công đồng chí Nguyễn Thọ (Hiển) làm Chánh Văn phòng,

đồng chí Phạm Diêu (Tùng) phụ trách an ninh, đồng chí Nguyễn Quang

Tưởng phụ trách thanh niên, đồng chí Nguyễn Thị Hòa phụ trách Hội phụ nữ,

đồng chí Mười Hà phụ trách nông hội, đồng chí Hùng phụ trách kinh tài. Bí

thư các huyện vẫn giữ nguyên như trước đây. Cơ quan Tỉnh ủy đóng ở phía

Nam dưới chân Núi Ông (Tánh Linh).

Cũng trong thời gian này, Tỉnh ủy Bình Thuận cũng có sự thay đổi.

Đồng chí Nguyễn Thiết Hoàng hy sinh đầu năm 1968, đồng chí Nguyễn Xuân

Thắng (Trà) chuyển về Khu (năm 1967) và đồng chí Nguyễn Văn Bốn bị địch

bắt trong đợt tổng tấn công Mậu Thân (năm 1968). Đồng thời thời gian từ

cuối năm 1967 đầu năm 1968 Tỉnh ủy bổ sung thêm đồng chí Hoàng Minh,

Phạm Kha. Đến tháng 7/1968, đồng chí Lê Văn Hiền, Bí thư Tỉnh ủy được

điều về công tác ở Khu 6, đồng chí Nguyễn Gia Tú thay làm Bí thư. Đồng

thời Khu VI bổ sung đồng chí Lê Thứ (Mười Bắc) về Tỉnh ủy Bình Thuận.

Như vậy lúc này Tỉnh ủy Bình Thuận có các đồng chí: Nguyễn Gia Tú, Lê

Thứ (Mười Bắc), Nguyễn Quý Đôn, Nguyễn Ninh (Ngô), Trần Văn Lương

(Nhuận), Phạm Hoài Chương, Trần Thọ, Mai Cách (Hân), Nguyễn Thanh

Tâm (Rợ), Nguyễn Hưng (Ích), Hoàng Minh (năm 1969 không còn Tỉnh ủy),

Phạm Kha (năm 1969 chuyển về Khu VI, đồng chí Trần Thọ thay), Nguyễn

Như (Hải) – Tỉnh ủy viên dự khuyết; đồng chí Nguyễn Gia Tú Bí thư, đồng

chí Lê Thứ (Mười Bắc) - Phó Bí thư. Cơ quan Tỉnh ủy Bình Thuận về đóng ở

trên đồi Gió Lạnh (Tánh Linh).

13 Cuối tháng 8/1968 Hàm Tân tách ra thành Ban cán sự Lagi và huyện Hàm Tân

33



Từ tháng 10/1967 đến tháng 6/1968, Tỉnh ủy phát động ba đợt phát triển

đảng viên mới: đợt mùa Đông 1967, đợt mùa Xuân 1968 và đợt phát triển

đảng viên lớp Hồ Chí Minh (từ tháng 02 đến tháng 6 năm 1968), đã bổ sung

nhiều quần chúng ưu tú cho Đảng. Ngay như vùng tạm bị chiếm quý 3 năm

1967 chỉ có một số đảng viên, nhưng đến quý 2/1968 đã có 35 đảng viên. Đến

34


tháng 6/1968 toàn tỉnh đã có 1689 đảng viên, sinh hoạt trong 158 chi bộ (phát

triển 450 đảng viên mới, tăng 20 chi bộ so với quý III/1967). Các chi bộ đã

nâng cao chất lượng sinh hoạt và hoạt động theo tinh thần xây dựng chi bộ tự

động công tác và trong lực lượng vũ trang phát động xây dựng chi bộ 3 tốt,

đảng viên 3 tốt. Hầu hết các chi bộ, đảng viên giữ được vai trò tiền phong,

gương mẫu, chiến đấu ngoan cường dũng cảm, bám sát quần chúng xây dựng

phong trào.

Giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân Bình

Thuận và Bình Tuy đang trải qua những khó khăn, gian khổ, đầy thử thách,

nhưng đã giành được thắng lợi bước đầu, thì nhận được tin Bác Hồ qua đời!

Một không khí đau thương bao trùm lên khắp các xóm làng đồng ruộng, núi

rừng, buôn rẫy, kể cả trong vùng địch tạm kiểm soát. Cùng với cả nước, mọi

tấm lòng của đồng bào Cực Nam Trung bộ nói chung, của đồng bào Bình

Thuận, Bình Tuy nói riêng đều hướng về thủ đô Hà Nội - nơi toàn Đảng, toàn

quân, toàn dân ta đang làm lễ truy điệu và để tang Bác. Ngay trong vùng địch

kiểm soát, bất chấp mọi ngăn cấm của địch, nhiều gia đình tự lập bàn thờ và

để tang Bác Hồ. Tổ chức Phật giáo Bình Thuận cũng tổ chức lễ thuyết pháp

tưởng nhớ đến Người.

Thay mặt toàn thể đảng viên, cán bộ, chiến sĩ và đồng bào các dân tộc

trong tỉnh, Tỉnh ủy Bình Thuận, Bình Tuy gởi điện lên Ban Chấp hành Trung

ương Đảng hứa quyết tâm học tập tư tưởng đạo đức và tác phong của Hồ Chủ

Tịch. Và hưởng ứng lời kêu gọi của Ban Chấp hành Trung ương Đảng "...

biến đau thương thành hành động cách mạng", quân dân Bình Thuận và Bình

Tuy dấy lên phong trào liên tục tấn công địch, diệt ác, phá kèm và giành

quyền làm chủ.

- Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ III

Sau hoạt động Hè 1970, lần đầu tiên sau hơn 15 năm kháng chiến chống

Mỹ cứu nước, từ ngày 10 đến 15/7/1970 tại vùng căn cứ Salôn (Di Linh)

Đảng bộ tỉnh Bình Thuận tiến hành Đại hội đại biểu lần thứ I (nay là lần III).

Đại hội đã kiểm điểm sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh (từ cuối 1954 đến tháng

6/1970) và bầu ra Ban chấp hành mới gồm 17 đồng chí, do đồng chí Lê Thứ

(Mười Bắc) Khu ủy viên làm Bí thư, đồng chí Nguyễn Quý Đôn làm Phó Bí

thư. Các đồng chí Nguyễn Ninh (Ngô), Trần Văn Lương, Phạm Hoài Chương,

Hồ Phú Diễn được bầu vào Thường vụ Tỉnh ủy. Tỉnh ủy viên gồm các đồng

chí Nguyễn Nhẫn (Tố), Lê Văn Nhật, Nguyễn Hội, Vũ Ngọc Đài, Nguyễn

Thanh Tâm (Rợ), Trần Thọ, K’Công, Nguyễn Hưng, Nguyễn Như (Hải), Mai

Cách (Hân), Đặng Bá Sang (Luông). Năm 1972 bổ sung đồng chí Vũ Đức

Nhi vào Tỉnh ủy và năm 1973 đồng chí Phạm Hoài Chương chuyển về Khu

VI, đồng chí Nguyễn Hội được bầu vào Thường vụ Tỉnh ủy (cuối năm 1973

ra miền Bắc công tác), đồng chí Nguyễn Xuân Thắng (Trà) từ miền Bắc về

được bổ sung vào Tỉnh ủy.

35



36


Bước sang năm 1974, địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu bình định lấn

chiếm mới và kế hoạch hậu chiến một cách khẩn trương. Với khẩu hiệu:

"Trên hòa bình, dưới chiến tranh"; chúng tập trung sức lực để mở rộng phạm

vi kiểm soát, khai khẩn đất hoang, di dân lập ấp, nhằm đẩy lực lượng của ta ra

xa. Từ tháng 02 đến tháng 6/1974, chúng đưa hơn 12.000 dân từ Campuchia

về lập khu tập trung ở khu vực Nam Căng ESEPIC và 6.500 đồng bào Quảng

Ngãi vào Sông Lũy (Bình Thuận). Cùng với kế hoạch chuyển dân, địch đi phá

hơn 3.076 hecta rừng để phục vụ cho mục đích ấy. Ở bên ngoài, địch liên tiếp

mở những cuộc càn quét đánh phá ác liệt vào các khu vực như Tam Giác,

Hàm Phú, Thuận Phong. Chúng thường dùng bọn thám sát, thám báo, cảnh

sát cải trang cùng các hoạt động biệt kích nhỏ lẻ đánh sâu vào vùng bàn đạp

và vùng giải phóng phía tây đường số 8, nam Hàm Thuận, Thuận Phong và

nam, bắc Hòa Đa. Ở bên trong từ tỉnh xuống xã, chúng tiến hành thay thế

những tên ngụy quyền bị nghi ngờ và thay vào đó là những tên ác ôn khét

tiếng của đảng Dân chủ.

Đối với ta, từ đầu năm 1974, Tỉnh ủy Bình Thuận có sự thay đổi. Sau khi

đồng chí Lê Thứ (Mười Bắc) - Bí thư cùng các đồng chí Hồ Phú Diên (Đồng

Sĩ Kỳ), Trần Thọ, Vũ Đức Nhi chuyển về Khu VI; cùng một số đã chuyển

công tác trước đó như: đồng chí K'công chuyển về căn cứ Nam Sơn (1972),

đồng chí Nguyễn Hội ra miền Bắc (1973). Ban chấp hành thời gian này còn

lại các đồng chí Nguyễn Quý Đôn - Bí thư, đồng chí Nguyễn Ngô (Ninh) -

Thường vụ trực Đảng và đồng chí Trần Văn Lương (Nhuận) Thường vụ -

Trưởng ban An ninh; các đồng chí Tỉnh ủy viên: Nguyễn Nhẫn (Tố), Đặng Bá

Sang (Luông), Lê Văn Nhựt, Võ Ngọc Đài, Nguyễn Xuân Thắng (Trà),

Nguyễn Thanh Tâm (Rợ), Mai Cách (Hân) và 02 đồng chí Nguyễn Hữu Tín,

Mãn Tấn Dũng (Vũ) được bổ sung vào Tỉnh ủy làm ủy viên dự khuyết.


37


Để xây dựng Đảng bộ vững mạnh, đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ

trong thời kỳ mới, công tác phát triển Đảng trong giai đoạn này được chú ý

đúng mức, từ con số 216 đảng viện (quý IV/1973) đã tăng lên 546 đảng viên

(tháng 11/1974) với 47 chi bộ cơ sở trong toàn tỉnh. Trong đó vùng giải

phóng dân số có 574 người ta đã thành lập 09 chi bộ với 83 đảng viên và 09

chi đoàn với 37 đoàn viên.

Thực hiện cuộc tổng tiến công và nổi dậy trong chiến dịch mùa Xuân

năm 1975, ngày 19/4/1975 tỉnh Bình Thuận và ngày 23/4/1975 tỉnh Bình Tuy

hoàn toàn được giải phóng, đập tan chính quyền tay sai các cấp của địch.

Những chiến thắng trên góp phần mở đường, đưa chiến dịch Hồ Chí Minh

đến thắng lợi, giải phóng miền Nam vào ngày 30/4/1975. Cuộc kháng chiến

chống Mỹ cứu nước lâu dài, gian khổ của dân tộc ta sau 21 năm đã kết thúc,

cách mạng miền Nam bước sang thời kỳ mới. Cùng với phong trào chung

toàn miền Nam, hai tỉnh Bình Thuận, Bình Tuy khẩn trương thành lập Ủy ban

quân quản cấp tỉnh và các thị xã, thị trấn xóa bỏ chính quyền địch, xây dựng

chính quyền cách mạng, tiếp quản các cơ quan, công sở của địch để lại; tiếp

tục truy quét tàn quân, triệt phá các băng nhóm phản động, kịp thời ổn định an

ninh trật tự và đời sống nhân dân.

Sau ngày giải phóng (tháng 4/1975), trên vùng đất tỉnh Bình Thuận ngày

nay có hai tỉnh Bình Thuận, Bình Tuy thành lập từ tháng 8/1968. Tỉnh Bình

Thuận lúc bấy giờ có các huyện Tuy Phong, Phan Lý, Hòa Đa, Hải Ninh,

Thuận Phong, Hàm Thuận và thị xã Phan Thiết; tháng 10/1975, thực hiện chủ

trương của Khu VI, tỉnh sáp nhập huyện Thuận Phong vào huyện Hàm

Thuận; tháng 01/1976, sáp nhập các huyện Tuy Phong, Hải Ninh, Phan Lý,

Hòa Đa thành huyện Bắc Bình. Như vậy, đến đầu năm 1976, tỉnh Bình Thuận

có các huyện Bắc Bình, Hàm Thuận và thị xã Phan Thiết, dân số 347.497

người14. Tỉnh Bình Tuy có các huyện Hoài Đức, Tánh Linh, Nghĩa Lộ, Hàm

Tân và thị xã Lagi, tháng 6/1975, hai huyện Hoài Đức và Tánh Linh sáp nhập

thành huyện Đức Linh; tháng 11/1975, hai huyện Hàm Tân, Nghĩa Lộ và La

Gi sáp nhập thành huyện Hàm Tân; đến đầu năm 1976, tỉnh Bình Tuy có hai

huyện Đức Linh và Hàm Tân, dân số 173.373 người15.

Thực hiện Chỉ thị số 06/CT-75 và Công văn số 443/TV, ngày 14/4/1975

của Ban Thường vụ Trung ương Cục miền Nam: các vùng mới giải phóng

phải xóa bỏ ngay các cấp chính quyền, tổ chức đảng phái và các luật lệ phản

động của chế độ cũ. Đồng thời, các thị trấn lớn, các thị xã và các thành phố

thành lập Ủy ban quân quản; các quận, huyện, phường, xã thành lập Ủy ban

14 Cơ quan Tỉnh ủy và Ủy ban Quân quản tỉnh đóng tại Tiểu khu của địch cũ, tháng 02/1976 sáp nhập 3 tỉnh

Ninh Thuận, Bình Thuận và Bình Tuy thành tỉnh Thuận Hải, cơ quan tỉnh đóng tại Phan Rang. Đến tháng

6/1977, cơ quan tỉnh Thuận Hải chuyển về Phan Thiết. 15 Cơ quan Tỉnh ủy và Ủy ban Quân quản đóng tại Tòa hành chính của địch. Khi tỉnh Bình Tuy sáp nhập

thành tỉnh Thuận Hải chuyển giao cơ quan tỉnh cho huyện Hàm Tân quản lý.

38


nhân dân cách mạng. Ủy ban nhân dân cách mạng các quận, huyện, xã,

phường trực thuộc các Ủy ban quân quản cấp tỉnh, thành phố hoặc thị xã, Ủy

ban nhân dân Cách mạng lâm thời hai tỉnh Bình Thuận và Bình Tuy được

thành lập từ năm 1969, nay đổi thành Ủy ban quân quản tỉnh. Ủy ban quân

quản tỉnh Bình Thuận do đồng chí Nguyễn Quý Đôn - Bí thư Tỉnh ủy làm

Chủ tịch và Ủy ban quân quản tỉnh Bình Tuy do đồng chí Trần Văn Tình - Ủy

viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm Chủ tịch. Đến ngày 01/8/1975, Ủy ban quân

quản các cấp của hai tỉnh hoàn thành nhiệm vụ, chuyển thành Ủy ban nhân

dân cách mạng lâm thời.

Về cấp ủy, đến ngày 30/4/1975, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Bình

Thuận có 13 ủy viên (02 ủy viên dự khuyết), Ủy viên Thường vụ có 03 đồng

chí, do đồng chí Nguyễn Quý Đôn làm Bí thư; tháng 5/1975, Hội nghị Tỉnh

ủy bầu bổ sung đồng chí Nguyễn Văn Bốn làm Ủy viên Thường vụ và 03

đồng chí K'Công, Nguyễn Văn Chu (Châu), Đặng Văn Hải vào Ban chấp

hành. Trong đó, 02 đồng chí Nguyễn Văn Chu (Châu), Đặng Văn Hải làm ủy

viên dự khuyết. Đến Hội nghị Tỉnh ủy tháng 8/1975, bầu bổ sung đồng chí

Nguyễn Minh Cao làm ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh. Ban

Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bình Tuy có 11 ủy viên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy có

03 đồng chí và do đồng chí Lê Khắc Thành (Trịnh Công Hóa) làm Bí thư; Hội

nghị Tỉnh ủy tháng 6/1975, bầu bổ sung 03 đồng chí: Vũ Hồng, Dương Văn

Sâm và Nguyễn Đức Trọng (Mậu) vào Ban chấp hành Đảng bộ.

Ngày 20/9/1975, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao

động Việt Nam (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) ra Quyết định số 145/NQ-

TW về việc giải thể khu, hợp nhất các tỉnh. Ở Khu VI, các tỉnh Ninh Thuận,

Bình Thuận, Lâm Đồng, Tuyên Đức sáp nhập thành tỉnh Thuận Lâm, tỉnh

Bình Tuy sáp nhập vào tỉnh Đồng Nai. Sau khi triển khai một thời gian ngắn,

từ tình hình thực tế miền Nam, ngày 20/12/1975, Bộ Chính trị ra Nghị quyết

số 19/NQ-TW, điều chỉnh lại một số tỉnh từ Khu VI trở vào. Các tỉnh Ninh

Thuận, Bình Thuận và Bình Tuy hợp nhất thành tỉnh Thuận Hải, các cơ quan

Đảng, chính quyền cấp tỉnh chuyển về làm việc tại thị trấn Phan Rang (Ninh

Thuận).

Khi thành lập các đơn vị hành chính trực thuộc, tỉnh Thuận Hải gồm có

thị xã Phan Thiết và các huyện An Sơn, Ninh Hải, Bắc Bình, Hàm Thuận,

Hàm Tân, Đức Linh và đến tháng 12/1977 thành lập thêm huyện Phú Quý; 11

thị trấn, 135 xã, phường với 527 thôn, ấp. Dân số tính đến ngày 05/02/1976

có 838.271 người, diện tích 11.454 km2. Toàn tỉnh có 25 dân tộc anh em,

trong đó các dân tộc thiểu số như Chăm, Hoa, Nùng, K'ho, Raglai ... có trên

30.000 người.

39



Ngày 06/01/1976, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Quyết định số 05-

QĐ/NS-TW về nhân sự Ban chấp hành Lâm thời Đảng bộ tỉnh Thuận Hải

gồm 31 đồng chí (có 02 ủy viên dự khuyết); Ban Thường vụ Tỉnh ủy có 09

đồng chí, đồng chí Lê Văn Hiền làm Bí thư, đồng chí Trần Đệ làm Phó Bí thư

thường trực. Ngày 21/01/1976, tỉnh Thuận Hải tổ chức Hội nghị đại biểu các

tầng lớp nhân dân, dân tộc, tôn giáo bầu Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời

tỉnh; đồng chí Trần Ngọc Trác, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy được bầu làm

Chủ tịch. Ngày 24/3/1976, Hội đồng Chính phủ ra quyết định công nhận, Ủy

ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh đi vào hoạt động theo cơ chế hành

chính mới với 34 ty, ban, ngành chuyên môn. Tháng 6/1977, cơ quan Đảng,

chính quyền, các đoàn thể tỉnh chuyển trụ sở làm việc từ thị trấn Phan Rang

vào thị xã Phan Thiết.

Ngày 03/01/1976, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ

thị số 228-CT/TW về việc lãnh đạo cuộc tổng tuyển cử, bầu Quốc hội chung

40


của cả nước. Đến ngày 25/4/1976, cử tri cả nước đi bỏ phiếu bầu 492 đại biểu

Quốc hội khóa 6. Đơn vị bầu cử tỉnh Thuận Hải có hơn 98% cử tri đi bỏ phiếu

và 9 đại biểu trúng cử vào Quốc hội gồm 7 đại biểu của tỉnh là các ông bà Lê

Thị Ấn, Chamelé Chấn, Đỗ Thị Gái, Đặng Chế Hoa, Nguyễn Thanh Thuận,

Trần Văn Tình, Trần Ngọc Trác và hai đại biểu Trung ương là Giang Nam,

Trần Quỳnh. Từ ngày 18/9/1976, chính quyền Cách mạng lâm thời các địa

phương ở miền Nam đổi tên thành Ủy ban Nhân dân. Ủy ban Nhân dân các

cấp và các địa phương tiến hành bầu cử Hội đồng nhân dân 03 cấp: tỉnh,

huyện - thị xã, xã - phường - thị trấn. Cuối năm 1975 toàn Đảng bộ có 374 cơ

sở Đảng, với 3.915 đảng viên; đến cuối năm 1976 có 464 cơ sở Đảng với

6.788 đảng viên (trong năm 1976 phát triển 172 đảng viên mới).

- Đại hội lần thứ IV của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (Đại hội Đại biểu

Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ I)

Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương

Đảng, từ ngày 10 - 18/11/1976, Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần

thứ I (vòng I) diễn ra tại thị trấn Phan Rang (nay là thành phố Phan Rang -

Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận). Dự Đại hội có 354 đại biểu thay mặt cho

5.300 đảng viên trong tỉnh. Đại hội đã nghiên cứu đề cương Báo cáo chính trị

của Ban Chấp hành Trung ương Đảng chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc

lần thứ IV; dự thảo Điều lệ Đảng (sửa đổi) và bầu đại biểu đi dự Đại hội Đảng

toàn quốc lần thứ IV16…

Sau Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IV từ ngày 14 - 20/12/1976 của

Đảng được tổ chức tại Thủ đô Hà Nội, đề ra đường lối cách mạng xã hội chủ

nghĩa ở nước ta. Tiếp thu Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV, Tỉnh

ủy Thuận Hải tổ chức quán triệt nội dung nghị quyết cho cán bộ, đảng viên và

tuyên truyền trong quần chúng nhân dân. Đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu

rộng, có tác động đến đời sống chính trị, tư tưởng và tình cảm của các tầng

lớp nhân dân trong tỉnh. Tiếp đến, từ ngày 26/02 đến ngày 03/3/1977, tại thị

trấn Phan Rang, diễn ra Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ I

(vòng 2). Đại hội đã thảo luận Báo cáo chính trị của Đảng bộ tỉnh và bầu Ban

Chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ lần thứ nhất. Đại hội đã ra nghị quyết về

đánh giá tình hình, về phương hướng, mục tiêu và nhiệm vụ của Đảng bộ

trong thời gian tới; nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch phát triển các ngành kinh tế,

16 Đại hội IV đã đề ra đường lối chung của cách mạng xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới ở nước ta là:

"Nắm vững chuyên chính vô sản, phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, tiến hành đồng thời

3 cuộc cách mạng: cách mạng về quan hệ sản xuất, cách mạng khoa học - kỹ thuật, cách mạng tư tưởng và

văn hóa, trong đó cách mạng khoa học - kỹ thuật là then chốt; đẩy mạnh công nghiệp hóa Xã hội chủ nghĩa,

là nhiệm vụ trọng tâm của cả thời kỳ quá độ lên Xã hội chủ nghĩa, xây dựng chế độ làm chủ tập thể Xã hội

chủ nghĩa, xây dựng nền sản xuất lớn Xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền văn hóa - con người mới Xã hội chủ

nghĩa; xóa bỏ chế độ người bóc lột người, xóa bỏ nghèo nàn lạc hậu; không ngừng đề cao cảnh giác, thường

xuyên củng cố quốc phòng, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự xã hội”. Tại đại hội lần này, Đảng ta đổi tên

thành Đảng Cộng sản Việt Nam.

41


văn hóa năm 1977; phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu của Đảng bộ từ 15 đến

20 năm tới; phương hướng, nhiệm vụ của Đảng bộ trong 02 năm 1977 - 1978.

Đại hội bầu Ban Chấp hành Đảng bộ có 39 ủy viên (4 ủy viên dự khuyết).

Ban Chấp hành Đảng bộ bầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy có 10 đồng chí và bầu

đồng chí Lê Văn Hiền, Ủy viên Trung ương Đảng làm Bí thư Tỉnh ủy, đồng

chí Trần Đệ (Công) làm Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy và đồng chí Trần

Ngọc Trác (Ngọc) làm Phó Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.


42


Về phương hướng, nhiệm vụ chung trong hai năm 1977 - 1978, Nghị

quyết chỉ rõ: "Động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân tăng cường đoàn kết

nhất trí, nếu cao tinh thần cách mạng tiến công, tinh thần tự lực, tự cường,

chủ động sáng tạo, ra sức thiết lập và tăng cường chuyên chính vô sản, thực

hiện và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, tiến hành

đồng thời 3 cuộc cách mạng, kết hợp chặt chẽ xây dựng với cải tạo, nhanh

chóng khắc phục nhược điểm và khó khăn, phát huy mọi thuận lợi, tận dụng

mọi khả năng vốn có của địa phương, đặc biệt coi trọng phát huy các ưu thế

của nghề nông, nghề biển, nghề rừng và khả năng lao động trong tỉnh, tập

trung mọi nỗ lực nhằm thực hiện 2 nhiệm vụ mục tiêu cơ bản, vừa cấp bách là

cải thiện cơ bản một bước đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân, xây

dựng một bước cơ sở vật chất, kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội. Đồng thời,

không ngừng đề cao cảnh giác, thường xuyên củng cố quốc phòng,tăng cường

an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội”.

Sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, vòng 2 (tháng 2/1977), Ban Tuyên

giáo Tỉnh ủy đã triển khai học tập Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I

đến các cơ sở Đảng và tuyên truyền trong nhân dân về khôi phục, cải tạo và

phát triển kinh tế trong 2 năm 1977-1978, về công tác khai hoang phục hóa;

tuyên truyền phát động nhân dân vào làm ăn tập thể, thành lập các hợp tác

nông - ngư - lâm nghiệp; đẩy mạnh tuyên truyền về an ninh - quốc phòng;

tuyên truyền giáo dục những người lầm đường vượt biên trái phép, theo bọn

phản động chống phá cách mạng và nhân dân địa phương.

Thực hiện Chỉ thị số 237-CT/TW, ngày 24/9/1976 của Ban Bí thư Trung

ương Đảng về củng cố tổ chức cơ sở Đảng và kết nạp đảng viên ở Miền Nam

và Chỉ thị số 33- CT/TU, ngày 25/10/1977 của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh

Thuận Hải về việc tăng cường chỉ đạo đẩy mạnh việc củng cố tổ chức cơ sở

Đảng, nâng cao chất lượng đảng viên, đưa những người không đủ tư cách

đảng viên ra khỏi Đảng và kết nạp đảng viên mới; từ năm 1977 đến năm

1979, toàn tỉnh đã kết nạp được 497 đảng viên mới. Một số chi bộ đã chú ý

hơn việc kết nạp vào Đảng những người trực tiếp sản xuất và chiến đấu, số

đoàn viên Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, số xã viên hợp tác xã nông

nghiệp, trí thức xã hội chủ nghĩa, người dân tộc, công nhân trong các xí

nghiệp.

Đến năm 1978, chúng ta chưa hàn gắn xong vết thương 30 năm chiến

tranh để lại thì tình hình quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp ảnh hưởng đến

nước ta. Đế quốc Mỹ vẫn chưa từ bỏ âm mưu phá hoại Việt Nam, bọn Pôn

Pốt gây chiến tranh biên giới Tây Nam và đầu năm 1979 Trung Quốc gây

chiến tranh biên giới phía Bắc. Lúc này, vừa đối phó với tình hình quốc tế bất

lợi, Đảng ta vừa tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội IV và kế hoạch 5 năm

lần thứ II; đối với tỉnh tiếp tục thực hiện Nghị quyết do Đại hội Đảng bộ tỉnh

43


lần thứ nhất đề ra và phương hướng nhiệm vụ kinh tế, xã hội, an ninh quốc

phòng và công tác xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể trong năm 1978.

- Đại hội lần thứ V của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (Đại hội Đại biểu

Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ II)

Thực hiện Chỉ thị số 55-CT/TW, ngày 14/10/1978 của Ban Bí thư Trung

ương Đảng về tiến hành đại hội các cấp, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc

lần thứ V của Đảng vào năm 1982. Sau khi các cơ sở đảng trong tỉnh đã tiến

hành xong đại hội, từ ngày 16 đến 23/10/1979, Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh

Thuận Hải lần thứ II tổ chức tại thị xã Phan Thiết, đã đánh giá những ưu

khuyết điểm trong việc thực hiện Nghị quyết do Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ

I đề ra. Dự Đại hội có 331 đại biểu thay mặt cho 7.885 đảng viên trong toàn

tỉnh. Đại hội đã đánh giá:

Sau khi kết thúc nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ I (nay

là Đại hội lần thứ IV của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận)17, nhân dân trong tỉnh đã

thực hiện các nhiệm vụ về phát triển kinh tế, xã hội do Đại hội đề ra. Đồng

thời, dưới sự lãnh đạo của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, công tác cải tạo xã

hội chủ nghĩa đối với nông nghiệp và công thương nghiệp tư bản, tư doanh đã

căn bản hoàn thành, quan hệ sản xuất mới được xác lập. Hệ thống kinh tế xã

hội chủ nghĩa được hình thành bước đầu và ngày càng mở rộng. Cơ sở vật

chất, kỹ thuật trong tỉnh bước đầu được xây dựng và đang từng bước phát

huy. Về năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy và các ngành được nâng lên

một bước, tích lũy được một số kinh nghiệm trong quản lý kinh tế, xã hội và

công tác xây dựng hệ thống chính trị theo đường lối xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, tình hình trong tỉnh gặp nhiều khó khăn. Quan hệ sản xuất cũ

tuy đã được cải tạo, quan hệ sản xuất mới đã xác lập, nhưng chưa vững chắc.

Lực lượng sản xuất, trình độ sản xuất và năng suất lao động còn thấp. Cơ sở

vật chất phục vụ sản xuất và đời sống của nhân dân còn nghèo nàn. Sự nhận

thức và vận dụng các quy luật kinh tế của chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ quá

độ, từ sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa chưa đầy đủ. Tổ chức bộ

máy lãnh đạo, quản lý các cấp, các ngành chưa được kiện toàn đồng bộ. Thiếu

cán bộ quản lý kinh tế, cán bộ khoa học kỹ thuật và công nhân lành nghề. Vai

trò làm chủ tập thể của nhân dân lao động chưa được phát huy.

Căn cứ vào đường lối, nhiệm vụ chung Đại hội IV của Đảng đề ra là:

"Tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên chủ nghĩa xã hội", Đại hội Đảng bộ

tỉnh lần thứ II (nay là Đại hội lần thứ V của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận) đề ra

phương hướng, nhiệm vụ trong 02 năm (1980 - 1981), có 06 nhiệm vụ cụ thể:

17 Tính từ Đại hội Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ 1 tháng 8/1949, lần thứ II tháng 8/1952 trong kháng

chiến chống Pháp và lần thứ III, tháng 7/1970 trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

44


Một là, ra sức sản xuất toàn diện, trước hết tập trung cao độ đẩy mạnh

sản xuất nông nghiệp nhằm giải quyết vững chắc vấn đề lương thực và thực

phẩm, bảo đảm đủ ăn và có dự trữ. Đồng thời, phát huy thế mạnh của địa

phương về cây công nghiệp và các cây đặc sản bảo đảm nguyên liệu phát triển

công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, tăng nhanh hàng tiêu dùng và hàng xuất

khẩu.

Hai là, tập trung xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho các ngành kinh tế,

văn hóa, bảo đảm yêu cầu phục vụ sản xuất, đời sống trước mắt và sẵn sàng

chiến đấu.

Ba là, ra sức thu mua nắm nguồn hàng, cải tiến công tác lưu thông phân

phối, nhằm phục vụ tốt cho sản xuất, bảo đảm đời sống của nhân dân, nhất là

ăn, mặc, ở, đi lại, học hành, vui chơi giải trí, chữa bệnh.

Bốn là, hoàn thành cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với các ngành kinh tế,

gắn liền với củng cố và hoàn thiện một bước quan hệ sản xuất, coi trọng việc

phát triển lực lượng sản xuất mới. Tích cực củng cố hợp tác xã trong nông

nghiệp, ngư nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Tăng cường và cải tiến công tác

quản lý trong các xí nghiệp quốc doanh và công ty hợp doanh.

Năm là, tăng cường công tác trật tự an ninh và quốc phòng, bảo đảm ổn

định đời sống và sản xuất phát triển, xây dựng hậu phương vững mạnh, làm

tốt công tác nghĩa vụ quân sự, công tác hậu phương quân đội. Đồng thời làm

tốt nghĩa vụ quốc tế.

Sáu là, tăng cường củng cố xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể

quần chúng vững mạnh, nhất là ở cơ sở. Nâng cao hiệu lực của hệ thống

chuyên chính vô sản, phát huy năng lực và quyền làm chủ tập thể của nhân

dân lao động.

Đại hội bầu 45 đồng chí vào Ban chấp hành Đảng bộ, (trong đó có 04 ủy

viên dự khuyết), Ban Thường vụ Tỉnh ủy có 13 đồng chí. Đồng chí Lê Văn

Hiền - Ủy viên Trung ương Đảng (khóa IV) được bầu lại Bí thư Tỉnh ủy;

đồng chí Trần Đệ được bầu làm lại Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy và đồng

chí Trần Ngọc Trác được bầu lại làm Phó Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch Ủy ban

nhân dân tỉnh. Đồng chí Mãn Tấn Dũng - Ủy viên Ban Thường vụ làm

Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy, đồng chí Trần Huy Thuyết làm phó Ban.

Đại hội V của Đảng từ ngày 27 đến ngày 31/3/1982, tại Hà Nội đã đề ra

nhiệm vụ, phương hướng, mục tiêu chủ yếu về kinh tế - xã hội 1981-1985.

Đại hội đã phê phán tư tưởng nóng vội, bảo thủ và điều chỉnh một bước về

đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội, xác định chặng đường đầu của thời kỳ

quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Nội dung chính của công nghiệp hóa

xã hội chủ nghĩa trong chặng đường trước mắt là: "Tập trung phát triển, đẩy

mạnh nông nghiệp một bước lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa, ra sức đẩy

mạnh sản xuất hàng tiêu dùng và tiếp tục xây dựng một số ngành công nghiệp

45


nặng trong một cơ cấu công nông nghiệp hợp lý...”18. Đặc biệt, Đại hội nhấn

mạnh việc xây dựng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động

theo cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, coi đó là

vấn đề có ý nghĩa quyết định để hoàn thành nhiệm vụ quan trọng và cấp bách

trên.

- Đại hội lần thứ VI của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (Đại hội Đại biểu

Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ III)

Từ ngày 03 đến ngày 07/3/1983, tại thị xã Phan Thiết, Đại hội Đại biểu

Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ III (nay tính là Đại hội lần thứ VI của Đảng

bộ tỉnh Bình Thuận) được tiến hành. Dự Đại hội có 392 đại biểu thay mặt cho

8.599 đảng viên trong toàn tỉnh. Đại hội kiểm điểm quá trình thực hiện Nghị

quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ II, quán triệt và cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội

Đảng toàn quốc lần thứ V. Đại hội Đảng bộ lần thứ III đã đánh giá tình hình

chung là: Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh đã thu được nhiều thành tích trên

mặt trận sản xuất, trong đó đã trang trải được nhu cầu lương thực cho gần

một triệu dân trong tỉnh và từ năm 1980 đã làm nghĩa vụ lương thực với

Trung ương. Về nông nghiệp, tỉnh sớm tiến hành thực hiện chính sách ruộng

đất và cải tạo quan hệ sản xuất trong nông nghiệp, đưa nông dân vào làm ăn

tập thể, cùng với các biện pháp kỹ thuật, thủy lợi, đã đưa sản xuất nông

nghiệp phát triển tương đối toàn diện; điều chỉnh, phân bố lại lao động, khai

hoang phục hóa và định canh, định cư cho trên 10 vạn người và đẩy mạnh

chăn nuôi. Các ngành lâm - ngư - công và tiểu thủ công nghiệp đều đạt những

thành tích nhất định. Ngành giao thông - vận tải, bưu điện, công tác phân

phối lưu thông có phần tiến bộ. Tỉnh Thuận Hải đã căn bản hoàn thành cải

tạo xã hội chủ nghĩa trong nông nghiệp; tích cực cải tạo đối với các ngành

nghề khác như nghề cá, công thương nghiệp tư bản tư doanh. Công tác củng

cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội thu được

thắng lợi lớn. Trên mặt trận văn hóa, giáo dục cũng đạt một số tiến bộ. Công

tác xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể có bước trưởng thành rõ rệt. Bên

cạnh mặt đạt được, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ III cũng nhận thấy: Nền

kinh tế - xã hội trong tỉnh đang đứng trước nhiều khó khăn gay gắt, mất cân

đối nghiêm trọng về nhiều mặt. Thực trạng kinh tế năng suất còn thấp, chất

lượng sản phẩm còn yếu, sử dụng máy móc phục vụ sản xuất hiệu quả còn

thấp. Công tác cải tạo xã hội chủ nghĩa còn nhiều tồn tại, nhất là trong cải

tạo tiểu thương và quản lý thị trường còn yếu. Công tác củng cố quốc phòng,

an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội cũng còn thiết sót. Hoạt động giáo dục,

văn hóa, y tế còn một số yếu kém cần khắc phục. Công tác xây dựng Đảng,

chính quyền và đoàn thể còn bộc lộ nhiều khuyết nhược điểm.

18 Đảng Cộng sản Việt Nam - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V.

46


Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ III đề ra mục tiêu tổng quát trong những

năm 1983 - 1985 là: ra sức tăng cường lãnh đạo của đảng bộ các cấp, phát

huy hiệu lực quản lý của chính quyền và vai trò làm chủ của nhân dân lao

động; đẩy mạnh sản xuất lưu thông, kết hợp chặt chẽ với sắp xếp lại sản xuất

và cải tạo quan hệ sản xuất, cải tạo thị trường, đổi mới công tác quản lý kinh

tế, tự lực là chính, kết hợp với sự giúp đỡ của Trung ương, đưa nền kinh tế

tỉnh từ sản xuất nhỏ từng bước tiến vững chắc lên sản xuất lớn xã hội chủ

nghĩa, trước hết là đưa nông nghiệp một bước tiến lên sản xuất lớn, kết hợp

ngay từ đầu công nghiệp với nông nghiệp trong cơ cấu thống nhất, với quy

mô, hình thức, nhịp độ phù hợp đặc điểm tình hình trong tỉnh. Phát triển giáo

dục, văn hóa, y tế, xã hội. Đồng thời, ra sức xây dựng nền quốc phòng toàn

dân, phát triển phòng tuyến an ninh nhân dân, xây dựng các lực lượng vũ

trang nhân dân vững mạnh đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

trong giai đoạn mới, làm tốt nghĩa vụ quốc tế (trực tiếp là chi viện có hiệu

quả tỉnh Preah Vihear kết nghĩa). Đại hội đề ra các mục tiêu chủ yếu:

- Tăng sản phẩm xã hội, tăng sản phẩm xuất khẩu, giải quyết tốt hơn các

nhu cầu thiết yếu nhất của đời sống, mức tăng sản phẩm xã hội hàng năm từ

nay đến năm 1985 bình quân 7%; về lương thực năm 1985, bình quân đầu

người đạt 300kg.

- Tiết kiệm tiêu dùng, tăng tích lũy để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật

của chủ nghĩa xã hội, thực hiện Nhà nước và nhân dân cùng làm. Phấn đấu

thu ngân sách Nhà nước đạt bình quân hàng năm từ 20 đến 25% thu nhập

quốc dân.

- Tiếp tục cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với các ngành kinh tế; phấn đấu

đến năm 1985 có 90% số hộ nông dân tham gia làm ăn tập thể (chủ yếu là hợp

tác xã) và thương nghiệp xã hội chủ nghĩa nắm trọn bán buôn và chi phối

60% bán lẻ.

- Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, phòng tuyến an ninh nhân dân,

xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu xây

dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

- Tiếp tục cuộc vận động xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.

Đại hội bầu 45 đồng chí vào Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa III,

nhiệm kỳ 1983-1985 (trong đó có 04 đồng chí dự khuyết). Ban Thường vụ

Tỉnh ủy có 13 đồng chí. Đồng chí Lê Văn Hiền, Ủy viên Trung ương Đảng

khóa V được bầu lại làm Bí thư Tỉnh ủy; đồng chí Trần Đệ được bầu lại làm

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy và đồng chí Trần Ngọc Trác được bầu lại

làm Phó Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.

Sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ III, thực hiện Quyết định số 204-

QĐ/HĐBT, ngày 30/12/1982 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) về

phân địa giới hành chính các huyện Bắc Bình, Hàm Thuận, Đức Linh (thuộc

47


địa phận tỉnh Bình Thuận hiện nay). Huyện Bắc Bình được phân chia thành

huyện Bắc Bình và huyện Tuy Phong, huyện Hàm Thuận phân chia thành

huyện Hàm Thuận Bắc và huyện Hàm Thuận Nam; huyện Đức Linh phân

chia thành huyện Đức Linh và huyện Tánh Linh, vv... Đến tháng 6/1983, các

huyện mới đi vào hoạt động. Các huyện mới được chia tách gồm: huyện Tuy

Phong có 10 xã, thị trấn (Liên Hương, Chí Công, Hòa Phú, Phan Rí Cửa, Hòa

Minh, Bình Thạnh, Phước Thể, Vĩnh Hảo, Phú Lạc, Phan Dũng); huyện Hàm

Thuận Nam có 09 xã (Tân Thành, Tân Thuận, Tân Lập, Hàm Mỹ, Hàm Kiệm,

Hàm Cần, Hàm Minh, Hàm Thạnh, Mỹ Thạnh); huyện Tánh Linh có 11 xã

(Đức Phú, Nghị Đức, Đức Tân, Bắc Ruộng, Măng Tố, Huy Khiêm, La Ngâu,

Lạc Tánh, Gia An, Gia Huynh, Suối Kiết).

Đối với tổ chức Đảng, sau khi có quyết định phân chia địa giới hành

chính các địa phương trong tỉnh, ngày 21/4/1983, Ban Thường vụ Tỉnh ủy có

quyết định chuẩn y Ban chấp hành lâm thời Đảng bộ các huyện mới chia tách.

Đồng thời, các Đảng bộ lâm thời tiếp tục thực hiện nghị quyết do Đại hội

Đảng bộ các huyện trước đây đề ra, bổ sung thêm một số chỉ tiêu ở địa

phương, thực hiện đến cuối năm 1985 tiến hành Đại hội tổng kết đánh giá kết

quả thực hiện nghị quyết. Về công tác xây dựng Đảng trong nhiệm kỳ II

(1979-1982), đến năm 1982, toàn Đảng bộ có 554 tổ chức cơ sở Đảng (có 72

Đảng bộ cơ sở), với 8.469 đảng viên (năm 1983 kết nạp 516 đảng viên mới).

Tính đến năm 1985, toàn Đảng bộ có 622 cơ sở (có 81 đảng bộ cơ sở). Tổng

số đảng viên toàn Đảng bộ là 9.627 đồng chí. Số đảng viên mới phát triển

trong 03 năm ( 1983 - 1985) là 1.614 đồng chí.

Thực hiện Nghị quyết Trung ương về cấp thẻ Đảng, năm 1980, Đảng bộ

triển khai kiểm điểm phân loại đảng viên và cấp thẻ Đảng cho các đảng viên

đủ tiêu chuẩn. Từ năm 1983, thực hiện chủ trương của Trung ương, Đảng bộ

tỉnh thực hiện phân loại đảng viên hàng năm, qua đó đánh giá chất lượng đảng

viên và tổ chức cơ sở Đảng.

Để thống nhất các quy định về nguyên tắc, thủ tục tiến hành Đại hội

Đảng các cấp, ngày 04/10/1982, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Quy định số

06-QĐ/TW về nguyên tắc, thủ tục tiến hành đại hội Đảng các cấp. Đây là quy

định đã được Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V (1982) bổ sung, sửa đổi một

số điểm trong Điều lệ Đảng. Quy định có nêu về việc bầu cử trong Đảng phải

tiến hành bằng cách bỏ phiếu kín; quyền ứng cử, đề cử, bầu cử vào các cơ

quan lãnh đạo các cấp của Đảng; về cử đại biểu đi dự đại hội đại biểu các cấp;

hội nghị đại biểu các cấp, ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ các cấp và một số

vấn đề về tổ chức và lãnh đạo đại hội các cấp. Từ khi có quy định mới của

Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng bộ triển khai cho các chi - đảng bộ

nghiên cứu thực hiện.

Trong năm 1982, đảng viên trong toàn Đảng bộ được quán triệt nội dung

Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V (nhiệm kỳ 1982 - 1986) và

48


Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ II (1979 - 1982). Tính đến năm

1985, toàn Đảng bộ có 622 cơ sở (có 81 Đảng bộ cơ sở). Tổng số đảng viên

toàn Đảng bộ là 9.627 đồng chí.

- Đại hội lần thứ VII của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (Đại hội Đại biểu

Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ IV)

Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội V của Đảng, tình hình trong

nước tuy đã có cải thiện đáng kể, có một số cải tiến trong công tác quản lý

kinh tế, nhưng nền kinh tế đất nước vẫn còn nhiều khó khăn, thử thách, cuộc

khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng kéo dài, do hậu quả nặng nề của việc

điều chỉnh giá – lương - tiền năm 1985, làm ảnh hưởng lớn đến sản xuất và

đời sống của nhân dân. Tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm, lạm phát lên tới mức

cao nhất kể từ sau giải phóng miền Nam đến đầu năm 1986 là 774,7%.

Để thoát ra khỏi tình hình khó khăn, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ

VI của Đảng (tháng 12/1986) đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện về kinh tế,

chính trị, xã hội, văn hoá, đối ngoại, chủ yếu là kinh tế; thực hiện đổi mới tư

duy, nhất là tư duy kinh tế, tập trung ở 3 vấn đề quan trọng:

Một là, bố trí lại cơ cấu sản xuất, tập trung đầu tư sức người, sức của vào

thực hiện ba chương trình mục tiêu về lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng

và hàng xuất khẩu.

Hai là, xây dựng và củng cố quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, xác định

nền kinh tế nhiều thành phần là một đặc trưng của thời kỳ quá độ.

Ba là, đổi mới công tác quản lý, xoá bỏ cơ chế tập trung quan liêu, bao

cấp, xây dựng cơ chế hạch toán kinh doanh xã hội chủ nghĩa.

Tỉnh ta khi bước vào công cuộc đổi mới trên cơ sở những thành tựu và

kinh nghiệm qua 10 năm khôi phục sau chiến tranh và xây dựng quan hệ sản

xuất mới xã hội chủ nghĩa; bộ máy Đảng, chính quyền, đoàn thể từ tỉnh đến

cơ sở được củng cố một bước. Căn bản hoàn thành cải tạo xã hội chủ nghĩa về

các mặt, quan hệ sản xuất mới trong nông, ngư nghiệp và tiểu thủ công nghiệp

được xác lập. Những tiến bộ bước đầu trong đổi mới cơ chế quản lý kinh tế,

nhất là trong sản xuất nông nghiệp đã phát huy tác dụng, xuất hiện một số đơn

vị kinh tế có cách làm mới tích cực, năng động và làm ăn có hiệu quả.

Tuy đạt được những thắng lợi bước đầu, nhưng nền kinh tế của tỉnh đang

mất cân đối về nhiều mặt; trong sản xuất, năng suất, chất lượng, hiệu quả còn

thấp; tốc độ tăng trưởng chậm, việc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế còn nhiều

lúng túng. Công tác phân phối lưu thông còn nhiều khó khăn, ách tắc. Đặc

biệt, sau khi thực hiện điều chỉnh giá – lương - tiền (tháng 10/1985), tình hình

kinh tế - xã hội của cả nước nói chung và trong tỉnh nói riêng diễn biến xấu,

giá cả tăng vọt, thị trường rối ren, thị trường tự do phát triển không kiểm soát

49


được; đời sống của những người sống bằng tiền lương và nhân dân lao động

gặp nhiều khó khăn.

Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần thứ IV (nay là Đại hội

Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ VII) họp từ ngày 12 đến ngày 18/10/1986

tại Trường Đảng tỉnh (nay là Trường Chính trị tỉnh), thị xã Phan Thiết (nay là

thành phố Phan Thiết). Tham dự đại hội có 517 đại biểu, đại diện cho hơn

10.000 đảng viên trong toàn Đảng bộ. Đại hội đã thảo luận góp ý Dự thảo báo

cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương tại Đại hội Đảng toàn quốc lần

thứ VI. Với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, Đại hội đã

nghiêm túc kiểm điểm, đánh giá đúng những thành tựu, khuyết điểm về xây

dựng phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và xây dựng Đảng trong

nhiệm kỳ 1983 – 1985 và thực trạng kinh tế xã hội trong tỉnh, phân tích rõ

nguyên nhân đạt được và những thiếu sót, khuyết điểm trong thời gian qua.

Trên cơ sở xác định mục tiêu tổng quát nhiệm kỳ tới là: ổn định về cơ bản

tình hình kinh tế - xã hội mà quan trọng nhất là ổn định và phát triển sản

xuất, ổn định thị trường giá cả, tài chính tiền tệ, ổn định và cải thiện một

bước đời sống nhân dân lao động, kiên quyết khắc phục những sai lầm của

những năm qua, tạo điều kiện đẩy mạnh công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.

Đại hội đã đề ra nhiệm vụ chung của tỉnh trong những năm 1986 – 1990 là:

“...ra sức tăng cường sự lãnh đạo của các Đảng bộ, phát huy hiệu lực quản lý

của chính quyền và vai trò làm chủ tập thể thật sự của nhân dân lao động;

tiến hành đồng thời 3 cuộc cách mạng, đẩy mạnh sản xuất, lưu thông phân

phối, sắp xếp lại sản xuất, phân bố lại lao động giải quyết công ăn việc làm,

làm chủ thị trường. Hoàn thành cải tạo xã hội chủ nghĩa, từng bước hoàn

thiện quan hệ sản xuất mới gắn với phát triển công tác khoa học kỹ thuật và

xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội. Đổi mới công tác quản

lý kinh tế, xóa bỏ cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp, chuyển hẳn

sang cơ chế quản lý hạch toán kinh doanh xã hội chủ nghĩa... Hình thành cơ

cấu kinh tế công - nông nghiệp của tỉnh: nông nghiệp là mặt trận hàng đầu,

ngư nghiệp là mũi nhọn, đẩy mạnh công nghiệp chế biến, hàng tiêu dùng và

xuất khẩu; đồng thời phát triển các ngành điện, cơ khí, vật liệu xây dựng,

giao thông vận tải... Phát triển giáo dục, văn hóa, y tế, xã hội, đồng thời ra

sức tăng cường nền quốc phòng toàn dân, giữ vững an ninh quốc gia và trật

tự an toàn xã hội, xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân trong sạch vững

mạnh, sẵn sàng chiến đấu, làm tốt nghĩa vụ quân sự đối với tỉnh Hoàng Liên

Sơn, chi viện có hiệu quả tỉnh Preah Vihear - Campuchia kết nghĩa”.

Đại hội xác định mục tiêu kinh tế - xã hội trong 5 năm tới (1986 – 1990) là:

- Phát triển sản xuất toàn diện, đẩy mạnh xuất khẩu, bảo đảm công ăn

việc làm, ổn định và cải thiện một bước đời sống vật chất và văn hóa của nhân

dân.

50


- Với phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm, tiết kiệm tiêu dùng

tăng tích lũy để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội.

- Hoàn thành cải tạo xã hội chủ nghĩa từng bước hoàn thiện quan hệ sản

xuất mới.

- Từng bước xây dựng xã hội mới, con người mới xã hội chủ nghĩa.

- Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận chiến tranh nhân

dân sẵn sàng chống xâm lược, phát triển thế trận đấu tranh chống phản cách

mạng và các tội phạm khác, xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân vững

mạnh.

- Tiếp tục cuộc vận động xây dựng Đảng vững mạnh.

Các chỉ tiêu chủ yếu Đại hội đề ra là: tốc độ phát triển bình quân của

tổng sản phẩm xã hội là 8,5% (nhiệm kỳ 1981 – 1985 là 6,9%); của thu nhập

quốc dân khu vực sản xuất là 7,8%; giá trị sản lượng công nghiệp tăng bình

quân năm 12,2%, nông nghiệp tăng 8%; xuất khẩu phấn đấu đạt 30 triệu rúp

và đô la; Phấn đấu đến năm 1990 đạt sản lượng 38 vạn tấn lương thực, bình

quân đầu người 316 kg, 83 kg cá tươi, 22,5 lít nước mắm, 12,5 kg thịt, 11,6kg

đường; phấn đấu tự sản xuất bình quân đầu người 5m/năm vải mặc các loại;

đảm bảo điều kiện học tập cho mức 4 người dân có 1 người đi học, huy động

50% trẻ em trong độ tuổi được vào mẫu giáo, 30% được vào nhà trẻ; đẩy

mạnh sản xuất thuốc bảo đảm đủ thuốc chữa bệnh thông thường cho nhân

dân, cứ 1 vạn dân có 32 giường bệnh, 2 bác sĩ và 2 dược sĩ cao cấp. Đến năm

1990 dân số của tỉnh là 1,2 triệu người (tăng bình quân 1,7%).

Đại hội xác định trong những năm trước mắt, cơ cấu kinh tế của tỉnh:

“nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, kết hợp chặt chẽ nông, ngư, lâm nghiệp,

trong đó nông nghiệp là cơ bản, ngư nghiệp là mũi nhọn, đẩy mạnh công

nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, chế biến nông, lâm, hải sản, tạo sản phẩm

hàng hóa, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu, đồng thời phát triển đúng mức

các ngành công nghiệp phục vụ: điện, cơ khí, vật liệu xây dựng, giao thông

vận tải”.

Đại hội bầu Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 56 đồng chí (45 ủy viên

chính thức, 11 ủy viên dự khuyết); Ban Thường vụ có 13 đồng chí. Đồng chí

Mãn Tấn Dũng được bầu làm Bí thư, đồng chí Ngô Triều Sơn làm Phó Bí thư

Thường trực; đồng chí Nguyễn Trung Hậu làm Phó Bí thư - Chủ tịch Ủy ban

nhân dân. Đến tháng 6/1987, Bộ Chính trị có quyết định rút đồng chí Mãn

Tấn Dũng ra khỏi Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, đồng chí Nguyễn Trung Hậu

thay làm Bí thư; đồng chí Hứa Minh Trí - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh

làm Chủ tịch.

51



Trong 05 năm (1987 – 1991), toàn tỉnh phát triển được 2.245 đảng viên,

đưa tổng số đảng viên từ 10.328 đảng viên (11/1986) lên 12.075 đảng viên

(cuối năm 1989) và 12.217 đảng viên (giữa năm 1990). Tuy nhiên, công tác

phát triển Đảng trong những năm qua đang có xu hướng giảm dần, từ 6,1%

năm 1987 còn 3,2% năm 1990 và năm 1991 chỉ bằng 64,8% so với năm 1990.

So với các tỉnh thành trong cả nước, tỉ lệ đảng viên trong số dân của tỉnh còn

thấp (năm 1989 có 12.075 đảng viên/ 1.150.000 dân, đạt 1,05%), chưa đáp

ứng yêu cầu tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong sự nghiệp đổi mới.

Từ ngày 25 đến ngày 27/4/1991, tỉnh tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ V

(vòng 1). Tham dự Đại hội có 326 đại biểu, thay mặt cho 12.164 đảng viên

thuộc 663 tổ chức cơ sở đảng của toàn Đảng bộ. Đại hội đã tiến hành thảo

luận đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện của Ban chấp hành Trung

ương Đảng (khoá VI) trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng;

bầu đại biểu đi dự Đại hội Đại biểu toàn quốc, gồm 15 đại biểu chính thức và

01 đại biểu dự khuyết.

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng (từ ngày 24/6 –

27/6/1991) đã tổng kết đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Đại hội VI, rút ra

52


những bài học kinh nghiệm trong quá trình đổi mới; thông qua Cương lĩnh

xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và Chiến lược ổn

định và phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2000. Đại hội khẳng định tiếp tục

xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị

trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, có sự quản lý của Nhà nước. Đảng

lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng,

kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ

bản. Đại hội VII của Đảng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, không chỉ quyết

định những nhiệm vụ chính trị trước mắt mà cả bước đi của cách mạng nước

ta trong những thập niên tới. Đó là quyết tâm đẩy mạnh công cuộc đổi mới

toàn diện, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, con đường

mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.

Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, Đảng bộ đã khẩn trương tổ

chức nghiên cứu, quán triệt Nghị quyết Đại hội VII của Đảng gắn với tiến

hành Đại hội Đảng các cấp (vòng 2). Dự thảo văn kiện chuẩn bị cho Đại hội

Đảng bộ tỉnh lần thứ V (vòng 2) được các Đảng bộ cơ sở, toàn thể đảng viên,

các tổ chức quần chúng thảo luận góp ý và dự kiến sẽ được tổ chức vào cuối

năm 1991, nhưng không tiến hành được vì thực hiện chủ trương của Trung

ương chia tỉnh Thuận Hải thành hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận.

Thời kỳ 1986 – 1991, là những năm đầu tiên tiến hành công cuộc đổi

mới theo Nghị quyết Đại hội VI của Đảng, là thời kỳ mà Đảng bộ và nhân dân

các dân tộc trong tỉnh trải qua nhiều khó khăn, thử thách. Đất nước lâm vào

khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng; tình hình thế giới diễn biến rất phức

tạp, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu tan rã; chủ nghĩa đế quốc

và các thế lực phản động tiếp tục thực hiện chính sách bao vây cấm vận, ra

sức tấn công vào Đảng ta, hòng lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Trong tỉnh những năm này thường xuyên bị thiên tai hạn hán mất mùa, đời

sống nhân dân gặp nhiều khó khăn gay gắt. Đây cũng là thời kỳ Đảng bộ phải

tốn nhiều công sức để khắc phục hậu quả do cơ chế cũ để lại, việc quản lý,

điều hành nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần còn mới mẻ, chưa có kinh

nghiệm. Nhưng, Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh đã tỏ rõ ý chí cách mạng,

khắc phục mọi khó khăn, tiến hành công cuộc đổi mới có những chuyển biến

bước đầu, tạo tiền đề phát triển cho những năm sau.

- Đại hội lần thứ VIII của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (nhiệm kỳ 1992 –

1996)

Tại kỳ họp thứ 10, ngày 26 tháng 12 năm 1991 Quốc hội khóa VIII đã

quyết định chia tách tỉnh Thuận Hải thành 2 tỉnh mới: Ninh Thuận và Bình

Thuận. Tỉnh Ninh Thuận gồm 4 huyện thị: thị xã Phan Rang - Tháp Chàm,

huyện Ninh Sơn, Ninh Hải, Ninh Phước. Tỉnh Bình Thuận gồm 9 huyện, thị:

Tuy Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Tánh Linh, Đức

Linh, Hàm Tân, Phú Quý và thị xã Phan Thiết.

53



Ngày 14/3/1992, Bộ Chính trị ra Quyết định số 227-NS/TW, chỉ định

Ban chấp hành lâm thời Đảng bộ tỉnh Bình Thuận gồm 28 đồng chí. Trong

hai ngày 27 và 28/4/1992, Ban chấp hành lâm thời Đảng bộ tỉnh Bình Thuận

tiến hành Hội nghị lần thứ nhất, do đồng chí Ngô Triều Sơn - Quyền Bí thư

Tỉnh ủy lâm thời chủ trì. Hội nghị nghe phổ biến quyết định của Bộ Chính trị

về việc chỉ định Quyền Bí thư Tỉnh ủy và bổ sung Ủy viên Ban Thường vụ

Tỉnh ủy lâm thời gồm có 6 đồng chí: Ngô Triều Sơn, Đinh Trung, Đặng Văn

Hải, Nguyễn Ninh, Phan Minh Đạo, Nguyễn Hữu Tín; đồng thời phân công

nhiệm vụ cho 28 đồng chí trong Ban Chấp hành lâm thời. Đồng chí Ngô Triều

Sơn được chỉ định làm Quyền Bí thư Tỉnh ủy, kiêm Chủ tịch Hội đồng nhân

dân tỉnh; đồng chí Đinh Trung - Ủy viên Thường vụ, trực Đảng, kiêm Trưởng

Ban Tổ chức Tỉnh ủy; đồng chí Đặng Văn Hải – Ủy viên Thường vụ, quyền

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, các đồng chí Trần Khán, Lê Tú Hoàng - Tỉnh

ủy viên, làm Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh và đồng chí Nguyễn Văn

Thuận - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh.

54



Sau một thời gian tái lập lại tỉnh Bình Thuận, từ ngày 29 đến ngày

31/12/1992, Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ VIII19 được tổ

chức tại Hội trường Trường Đảng tỉnh (thị xã Phan Thiết). Tham dự Đại hội

có 234 đại biểu đại diện cho hơn 8.500 đảng viên của 13 Đảng bộ trong toàn

tỉnh (9 huyện, thị và 4 đảng ủy trực thuộc). Đại hội đã thảo luận và thông qua

Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, tổng kết việc thực hiện

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thuận Hải lần IV, chỉ ra những ưu, khuyết

điểm, nguyên nhân và những bài học của quá trình đổi mới. Căn cứ vào Nghị

quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII và thực tế địa phương, Đại hội xác

định quan điểm phát triển của Đảng bộ trong những năm 1992 – 1995 là:

“Kiên định một cách nhất quán con đường xã hội chủ nghĩa mà Đảng và Bác

19 Tại kỳ họp Ban chấp hành lâm thời Đảng bộ Bình Thuận, ngày 12/9/1992 đã xem xét và quyết định Đại

hội Đảng bộ lần này là Đại hội lần thứ VIII của tỉnh Bình Thuận.

55


Hồ đã lựa chọn, đẩy mạnh công cuộc đổi mới đi vào chiều sâu, lấy xây dựng

Đảng làm nhiệm vụ then chốt, phát triển kinh tế làm nhiệm vụ trung tâm.

Động viên cán bộ và mọi tầng lớp nhân dân phát huy có hiệu quả các nguồn

lực tại địa phương, tranh thủ sự giúp đỡ của Trung ương, mở rộng hợp tác

với bên ngoài, nêu cao tinh thần cần kiệm xây dựng, chống lãng phí của công,

thực hiện thắng lợi các kế hoạch kinh tế xã hội, góp phần bảo đảm cho đất

nước tiếp tục đứng vững và đi lên, đến năm 1995 cơ bản thoát khỏi tình trạng

khủng hoảng hiện nay”.


Đại hội nêu rõ một số mục tiêu chủ yếu đến năm 1995: tổng sản phẩm xã

hội và thu nhập quốc dân tăng bình quân hàng năm từ 6 – 7%; thu nhập quốc

dân đầu người tăng 30% so với 1991; sản lượng lương thực quy thóc đạt

250.000 tấn (trong đó lúa 215.000 tấn); Kim ngạch xuất khẩu 18 triệu USD;

Thu hút 60% số lao động thiếu việc làm. Thu ngân sách đạt 17 – 18% so với

thu nhập quốc dân; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 2,2%; Căn bản phổ cập tiểu học

ở thị xã, thị trấn và một phần ở vùng khác; xoá 35% số người mù chữ trong

độ tuổi 15 - 35... Đại hội chủ trương xây dựng cơ cấu kinh tế nông - ngư - lâm

nghiệp gắn với công nghiệp chế biến, trong đó nông nghiệp là mặt trận hàng

đầu, thuỷ sản là ngành mũi nhọn, đưa công nghiệp chế biến phát triển nhanh.

Phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với xây

dựng nông thôn mới.

56


Đại hội đã bầu Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Bình Thuận khóa VIII

(nhiệm kỳ 1992 - 1995) gồm 38 đồng chí; Ban Thường vụ Tỉnh ủy gồm 11

đồng chí. Đồng chí Đinh Trung được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy20, đồng chí

Đặng Văn Hải được bầu làm Phó Bí thư Tỉnh ủy. Ngày 02/01/1993, Ban

Thường vụ Tỉnh ủy họp phiên họp đầu tiên, phân công đồng chí Nguyễn

Quang Tưởng - Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Trực Đảng. Ngay sau Đại hội,

Đảng bộ các cấp trong tỉnh tổ chức cho cán bộ, đảng viên học tập Nghị quyết

Đại hội toàn quốc lần thứ VII của Đảng và Nghị quyết Đại hội lần thứ VIII

Đảng bộ tỉnh.


Thực hiện chủ trương của Trung ương, tỉnh tổ chức Hội nghị Đại biểu

giữa nhiệm kỳ Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (khóa VIII) từ ngày 17 đến ngày

19/3/1994, kiểm điểm, đánh giá tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết Đại

hội VIII của Đảng bộ tỉnh; làm rõ những thành tựu đã đạt được và những tồn

tại cũng như những cơ hội và thách thức mới. Hội nghị đánh giá: “Sau hơn

hai năm tiếp tục thực hiện công cuộc đổi mới theo đường lối Nghị quyết Đại

hội VII, và hơn một năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ

VIII, tình hình nhiều mặt trong tỉnh có bước chuyển biến tích cực, đạt kết quả

tương đối toàn diện, đã và đang tạo tiền đề phát triển cho các năm sau”. Hội

20 Đến Hội nghị Đại biểu toàn quốc của Đảng giữa nhiệm kỳ (Khóa VII), tháng 01/1994, đồng chí Đinh

Trung được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng.

57


nghị Đại biểu Đảng bộ tỉnh giữa nhiệm kỳ đã bầu bổ sung 4 đồng chí vào Ban

chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa VIII21.

Công tác xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng được Đảng bộ tỉnh quan

tâm chỉ đạo22. Tháng 6/1992, Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa VII) đã

ra Nghị quyết số 03 lãnh đạo thực hiện một số nhiệm vụ đổi mới và chỉnh đốn

Đảng. Thực hiện chủ trương của Trung ương, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh đã

xây dựng Chương trình hành động số 03-NQ/TU, ngày 11/9/1992, chỉ đạo các

cấp ủy Đảng tiến hành củng cố cơ sở đảng, nhất là các cơ sở trọng điểm và cơ

sở yếu kém. Trong 5 năm (1992 – 1996), toàn Đảng bộ kết nạp được 2.153

đảng viên mới23, tăng 1,5 lần so với thời kỳ 1986 – 1990. Đến cuối năm 1995,

tổng số đảng viên trong toàn Đảng bộ là 9.447 đảng viên. Trong công tác phát

triển Đảng đã chú ý kết nạp nữ giới, người dân tộc thiểu số (4,6%) và người

có đạo (2,6%) vào Đảng.

Thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TW ngày 19/01/1994 của Ban Bí thư về việc

tổ chức thực hiện Nghị quyết Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ, Ban

Tổ chức chủ động tham mưu kế hoạch nội dung, nhân sự tổ chức Hội nghị đại

biểu giữa nhiệm kỳ của tỉnh và các đảng bộ trực thuộc. Hội nghị giữa nhiệm

kỳ của Đảng bộ tỉnh (khóa VIII) được tổ chức từ ngày 17 đến ngày 19/3/1994,

Hội nghị đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết, đề ra nhiệm vụ sát đúng

cho nửa nhiệm kỳ còn lại. Về nhân sự, đã bầu bổ sung 04 đồng chí vào Tỉnh

ủy (nâng tổng số ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa VIII lên 42 đồng

chí, 11 đồng chí ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy); 13 đảng bộ trực thuộc có

339 đồng chí ủy viên ban chấp hành, trong đó có 109 đồng chí Ủy viên Ban

Thường vụ.

- Đại hội lần thứ IX của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (nhiệm kỳ 1996 –

2000)

Thực hiện Chỉ thị 51 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, trong không khí

chào mừng 21 năm quê hương Bình Thuận được giải phóng, mừng thành tựu

của đất nước qua 10 năm đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng, Đại hội Đại

biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ IX diễn ra từ ngày 25 đến 27/4/1996 tại

thị xã Phan Thiết. Tham dự đại hội có 348 đại biểu chính thức đại diện cho

9.477 đảng viên sinh hoạt trong 469 chi, đảng bộ cơ sở trong tỉnh. Đại hội

đánh giá: Bốn năm qua, đảng bộ các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân

21 Hội nghị Đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận giữa nhiệm kỳ bầu bổ sung các đồng chí: Ngô Minh Chính,

Hồ Dũng Nhật, Phạm Sanh, Nguyễn Văn Thiệu vào Ban chấp hành Đảng bộ khoá VIII, nhiệm kỳ 1992 -

1996. 22 Sau khi chia tỉnh (4/1992), Đảng bộ Bình Thuận còn 13 huyện, thị và đảng ủy trực thuộc, có 456 tổ chức

cơ sở đảng, 8.489 đảng viên, chiếm 1,005% so với dân số, trong đó có 1.733 đảng viên nữ, 375 đảng viên dân

tộc ít người, 61 đảng viên trong các tôn giáo. 23 Năm 1992 kết nạp 236 đảng viên, năm 1993 kết nạp 335 đảng viên, năm 1994

kết nạp 438 đảng viên, năm 1995 kết nạp 574 đảng viên và năm 1996 kết nạp 570 đảng viên mới.

58


trong tỉnh phấn đấu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đạt kết quả

tương đối toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Về cơ bản đã hoàn thành các nhiệm

vụ, thực hiện đạt và vượt các mục tiêu chủ yếu của Đại hội đề ra, tạo thêm thế

và lực mới, điều kiện thuận lợi cho thời kỳ phát triển tiếp theo. Kết quả rõ nét

là kinh tế tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, cơ sở vật

chất kỹ thuật được tăng thêm. Nhiều vấn đề xã hội được giải quyết tốt hơn.

Bộ mặt xã hội tiếp tục đổi mới. Đời sống nhân dân nhìn chung được ổn định,

số đông có cải thiện. Quốc phòng, an ninh chính trị được giữ vững. Công tác

xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận và đoàn thể có tiến bộ. Dân chủ xã hội

được mở rộng, niềm tin vào Đảng và công cuộc đổi mới được nâng lên. Tuy

nhiên, thực trạng kinh tế xã hội còn nhiều yếu tổ chưa vững chắc, trình độ sản

xuất lạc hậu, tích lũy nội bộ còn ít, chưa tương xứng với tiềm năng, vẫn còn là

một tỉnh nghèo. Một số vấn đề xã hội chuyển biến chậm. Đại hội xác định

phương hướng phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh trong 05 năm (1996 - 2000)

là: "Tập trung phát triển kinh tế với tốc độ nhanh, hiệu quả hơn theo hướng

công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cải tiến cơ cấu sản xuất lạc hậu, từng bước

khắc phục các yếu tố thiếu vững chắc, nâng cao tích lũy từ nội bộ của nền

kinh tế, tạo sự chuyển biến tốt hơn các vấn đề xã hội, cải thiện đời sống nhân

dân, bảo đảm quốc phòng an ninh, ổn định chính trị, giữ vững kỷ cương, tạo

tiền đề phát triển vững chắc thời kỳ sau năm 2000". Chỉ tiêu đến năm 2000

phấn đấu đưa nhịp độ tăng trưởng GDP bình quân 15% hàng năm, kim ngạch

xuất khẩu đạt 85 triệu USD, sản lượng lương thực 350.000 tấn, tỷ lệ huy động

vào ngân sách 15 - 16% so với GDP. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, y tế, giáo

dục, quốc phòng - an ninh và xây dựng Đảng cũng được Nghị quyết đại hội

đề ra chỉ tiêu cụ thể.

Đại hội bầu Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa IX, nhiệm kỳ 1996 - 2000

gồm 43 đồng chí. Ban chấp hành bầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy gồm 11 đồng

chí. Đồng chí Đinh Trung, Ủy viên Trung ương Đảng, được bầu làm Bí thư

Tỉnh ủy khóa IX. Đồng chí Nguyễn Quang Tưởng được bầu làm Phó Bí thư

Thường trực Tỉnh ủy. Đồng chí Đặng Văn Hải, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân

tỉnh được bầu lại làm Phó Bí thư. Đại hội bầu Đoàn đại biểu đi dự Đại hội

Đảng toàn quốc lần thứ VIII gồm 12 đồng chí và 01 đại biểu đương nhiên24.

Về công tác xây dựng đảng, toàn tỉnh từ 481 cơ sở đảng, 9.910 đảng viên

năm 1996 đã tăng lên 522 cơ sở đảng, 12.208 đảng viên năm 2000.

24 Từ ngày 28/6-01/7/1996, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII khai mạc tại Hà Nội. Đại hội bầu Ban Chấp

hành Trung ương gồm 170 ủy viên. Đồng chí Đinh Trung, Ủy viên Trung ương Đảng khóa VII, tiếp tục được

bầu lại vào Ủy viên Trung ương Đảng khóa VIII.

59



- Đại hội lần thứ X của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (nhiệm kỳ 2000 –

2005)


Trải qua 15 năm thực hiện công cuộc đổi mới theo Nghị quyết Đại hội

Đảng toàn quốc lần thứ VI, 05 năm thực hiện Nghị quyết Đảng bộ Tỉnh lần

thứ IX, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bình Thuận vượt lên mọi khó khăn, thử

thách, những biến động của nền kinh tế thế giới, nhất là cuộc khủng hoảng tài

chính, tiền tệ ở một số nước Đông Nam Á, châu Á, đạt kết quả trên nhiều lĩnh

vực. Nhiều vận hội mới nhưng cũng đầy khó khăn, thách thức mới khi Bình

Thuận bước sang những năm đầu thế kỷ XXI.

60


Thực hiện Chỉ thị số 54 của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 49 của Ban Thường

vụ Tỉnh ủy về việc tổ chức Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn

quốc lần thứ IX, từ ngày 13/02 đến 16/02/2001, Đại hội Đại biểu Đảng bộ

tỉnh Bình Thuận lần thứ X khai mạc tại thành phố Phan Thiết. Đại hội Đại

biểu Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ X được tiến hành trong thời điểm có ý

nghĩa lịch sử trọng đại. Loài người vừa kết thúc thế kỷ XX, bước sang thế kỷ

XXI, Đảng ta vừa kỷ niệm 70 năm ngày thành lập. Cùng với toàn Đảng, toàn

dân, toàn quân trong cả nước, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã

trải qua 15 năm đổi mới, 10 năm thực hiện cương lĩnh xây dựng đất nước

trong thời kỳ quá độ lên CNXH và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 1991

- 2000, 05 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ VIII của Đảng và Nghị

quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ IX. Có 359 đại biểu chính thức, đại diện

cho trên 12.000 đảng viên sinh hoạt tại 534 chi, đảng bộ cơ sở trong tỉnh và

một số đồng chí lãnh đạo, các ban ngành Trung ương về dự chỉ đạo và theo

dõi đại hội.

Đại hội đánh giá: Nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng và phát triển, cơ cấu

kinh tế chuyển dịch đúng hướng; hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật - xã hội

được tập trung đầu tư nhiều hơn; các thành phần kinh tế tiếp tục phát triển;

xuất hiện các mô hình sản xuất - kinh doanh có hiệu quả; khoa học kỹ thuật

và công nghệ được áp dụng ngày càng nhiều trong sản xuất và đời sống; các

vấn đề xã hội được chăm lo giải quyết tốt hơn, sự nghiệp giáo dục - y tế - văn

hóa tiếp tục phát triển; quốc phòng an ninh được giữ vững; hệ thống chính trị

tiếp tục được củng cố; dân chủ xã hội được mở rộng, phong trào quần chúng

tiếp tục chuyển biến trên nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, thực trạng tình hình tỉnh

ta đang tồn tại những khuyết điểm, yếu kém, vẫn còn là một tỉnh nghèo và

chậm phát triển. Đáng chú ý là: kinh tế phát triển chưa tương xứng với tiềm

năng; một số ngành, lĩnh vực phát triển chưa vững chắc, thiếu ổn định, sức

cạnh tranh yếu, hiệu quả thấp. Hệ thống kết cấu hạ tầng nhìn chung còn yếu

kém. Một số vấn đề xã hội bức xúc chậm được giải quyết tốt, nhất là lao động

thiếu việc làm và việc làm không ổn định còn nhiều; đời sống văn hóa vùng

sâu, vùng xa còn thấp, các loại tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng; công

tác quốc phòng an ninh còn có mặt hạn chế; công tác xây dựng Đảng chưa

đáp ứng được yêu cầu, hiệu lực quản lý điều hành của chính quyền trên một

số mặt còn yếu, phong trào quần chúng chưa rộng khắp và chưa thực sự đi

vào chiều sâu. Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra phương hướng chung phát triển

kinh tế, xã hội giai đoạn 2001 - 2005: "Đẩy mạnh nhịp độ tăng trưởng và tăng

sức cạnh tranh của nền kinh tế, tạo ra bước phát triển nhanh, hiệu quả và bền

vững; đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện

đại hóa, trọng điểm là công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông

thôn... Ổn định và cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, giảm

hộ nghèo, tăng hộ giàu, xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, quốc

phòng, an ninh chính trị vững chắc... Tăng cường củng cố, xây dựng hệ thống

61


chính trị trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, quản lý, điều

hành và phát huy quyền làm chủ của nhân dân...".


Đại hội bầu Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa X (nhiệm kỳ 2001 - 2005)

gồm 42 đồng chí, Ban Thường vụ Tỉnh ủy khóa X gồm 08 đồng chí và Bộ

Chính trị chỉ định đồng chí Nguyễn Ánh Minh, Ủy viên Ban Chấp hành

Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương làm Bí thư Tỉnh ủy

Bình Thuận khóa X. Đồng chí Huỳnh Văn Tí được bầu làm Phó Bí thư Tỉnh

ủy và phân công làm Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy. Đại hội cũng đã bầu

Đoàn đại biểu đi dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX gồm 11 đồng chí và

62


01 đại biểu dự khuyết25. Như vậy, Ban chấp hành đầu nhiệm kỳ có 43 đồng

chí, Ban Thường vụ tỉnh ủy có 09 đồng chí. Trong nhiệm kỳ, do một số đồng

chí chuyển công tác và nghỉ hưu, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh phải bầu bổ

sung Ủy viên Ban chấp hành và Ủy viên Ban Thường vụ. Đến cuối nhiệm kỳ,

Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Bình Thuận khóa X có 46 đồng chí, Ban Thường

vụ Tỉnh ủy có 11 đồng chí.

Về Công tác xây dựng Đảng 05 năm (2001 - 2005): đã kết nạp hơn 4.500

đảng viên mới, tăng 36,5% so với nhiệm kỳ trước, vượt 28,5% chỉ tiêu đại hội

đề ra. Đến ngày 15/12/2005, toàn Đảng bộ có 586 tổ chức cơ sở đảng (158

đảng bộ cơ sở, 428 chi bộ cơ sở) với 16.460 đảng viên (15.277 chính thức,

1.183 dự bị).

- Đại hội lần thứ XI của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (nhiệm kỳ 2005 –

2010)

Thực hiện Chỉ thị số 46 - CT/TW, ngày 06/12/2004 của Bộ Chính trị, Kế

hoạch số 41 - KH/TU, ngày 04/3/2005 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Đại

hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng; Ban

Thường vụ Tỉnh ủy đã tập trung lãnh đạo các huyện, thành ủy, đảng ủy trực

thuộc chỉ đạo tổ chức Đại hội Đảng cơ sở, cấp trên cơ sở và chuẩn bị chu đáo

các điều kiện để tiến hành Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XI. Đến cuối

tháng 10/2005, toàn tỉnh có 13/13 Đảng bộ cấp trên cơ sở tổ chức xong Đại

hội; trong đó 12/13 Đảng bộ tổ chức Đại hội đủ 4 nội dung26. Các đại hội

điểm, đại hội Đảng bộ cấp cơ sở; cấp trên cơ sở và Đảng bộ trực thuộc Tỉnh

ủy tiến hành đúng thời gian, hoàn thành các nội dung, đạt được yêu cầu đề ra.

Sau khi các cơ sở Đảng tiến hành đại hội, được sự đồng ý của Bộ Chính

trị, từ ngày 07 đến ngày 09 tháng 12 năm 2005, Đảng bộ tỉnh Bình Thuận tiến

hành Đại hội Đại biểu lần thứ XI (nhiệm kỳ 2005 - 2010) tại thành phố Phan

Thiết. Đại hội có 298 đại biểu đại diện cho 16.014 đảng viên toàn Đảng bộ về

dự. Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XI đã đánh giá kết quả thực hiện

nhiệm vụ nhiệm kỳ 2001 – 2005: Nền kinh tế phát triển khá toàn diện và đi

dần vào ổn định; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; tiềm năng,

lợi thế và các nguồn lực xã hội được khai thác, huy động tốt hơn. Cơ sở vật

chất - kỹ thuật, hệ thống kết cấu hạ tầng được tiếp tục đầu tư phát triển; bộ

mặt đô thị và nông thôn, kể cả vùng sâu, vùng cao đều khởi sắc. Hoạt động

25 Từ ngày 19/4 - 22/4/2001, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX khai mạc tại Hà Nội. Đại hội đã tổng kết 15

năm tiến hành sự nghiệp đổi mới và 10 năm 1990 - 2000 thực hiện chiến lược kinh tế xã hội; thông qua

Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2001 - 2010, khẳng định quyết tâm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Việt Nam Xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bị chủ, văn minh, vững bước tiến

lên trong thế kỷ XXI.

26 Đảng bộ Hàm Tân mở Đại hội 3 nội dung (không bầu cấp ủy) vì chuẩn bị chia tách địa giới hành chính,

thành lập thị xã La Gi và huyện Hàm Tân (mới).

63


văn hoá, giáo dục, chăm sóc sức khỏe nhân dân có chuyển biến tiến bộ. Các

chính sách xã hội được tổ chức thực hiện tốt, kinh tế - xã hội các vùng nông

nghiệp nông thôn, miền núi, vùng kinh tế động lực, vùng kinh tế biển và đảo

Phú Quý, đều có bước phát triển đáng kể; đặc biệt vùng đồng bào dân tộc

thiểu số được đầu tư phát triển toàn diện và căn bản hơn, tình hình các mặt

chuyển biến khá rõ. Đời sống của các tầng lớp nhân dân được cải thiện. An

ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Hệ thống chính trị từ

tỉnh đến cơ sở được củng cố và nâng dần hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Đoàn

kết nội bộ được giữ vững, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được tăng cường;

phong trào hành động cách mạng của quần chúng tiếp tục phát triển; dân chủ

xã hội chủ nghĩa được phát huy, tạo không khí cởi mở, đồng thuận ngày càng

nhiều trong xã hội... Tất cả những thành tựu quan trọng đạt được trong những

năm qua đã tạo ra những tiền đề quan trọng để Tỉnh ta tiếp tục phát triển

nhanh hơn trong những năm đến. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số yếu

kém tồn tại đáng chú ý nhất là: Tỉnh ta vẫn còn trong tình trạng kém phát

triển, kinh tế tăng trưởng có mặt chưa vững chắc, chưa tương xứng với tiềm

năng, lợi thế; chất lượng, hiệu quả tăng trưởng thấp, sức cạnh tranh kém, khả

năng hội nhập yếu. Trình độ phát triển giữa các vùng còn chênh lệch lớn, một

số vùng còn nhiều khó khăn, nhất là vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc

thiểu số, vùng bãi ngang ven biển; vùng kinh tế động lực chưa phát huy tốt

vai trò hỗ trợ, lôi cuốn các vùng khác cùng phát triển. Một số vấn đề xã hội

bức xúc chưa được giải quyết căn bản. Chất lượng nguồn nhân lực thấp. Trật

tự xã hội có nơi có lúc còn diễn biến phức tạp. Kỷ cương phép nước trên một

số mặt chưa được giữ nghiêm. Hệ thống chính trị cơ sở nhìn chung chưa đủ

mạnh, bộc lộ nhiều bất cập trước yêu cầu đổi mới... Những yếu kém trên đã

làm hạn chế không ít đến tốc độ và chất lượng tăng trưởng các mặt của tỉnh.

Đại hội cũng đề ra mục tiêu nhiệm kỳ 2005 – 2010: Tiếp tục đổi mới

toàn diện, phát huy tối đa nội lực, kết hợp tốt với huy động nguồn lực bên

ngoài, khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của tỉnh; phát huy sức mạnh

của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh phát triển các ngành, các lĩnh

vực nhằm tạo bước chuyển biến rõ rệt cả về tốc độ và chất lượng tăng trưởng,

hiệu quả và khả năng cạnh tranh, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế; phấn

đấu đưa tỉnh ta thoát khỏi tình trạng kém phát triển; đến năm 2010 thu nhập

bình quân đầu người đạt mức bình quân chung của cả nước, tạo thế phát

triển nhanh và vững chắc hơn theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

Đại hội bầu Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XI có 49 ủy viên Ban

Thường vụ Tỉnh ủy có 13 đồng chí, đồng chí Huỳnh Văn Tí được bầu làm Bí

thư, đồng chí Lê Tiến Phương làm Phó Bí thư Thường trực, đồng chí Huỳnh

Tấn Thành làm Phó Bí thư - Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.

64



Ngày 05/9/2005, Thủ tướng Chính phủ ra Nghị định số 114/2005/NĐ-

CP thành lập thị xã La Gi trên cơ sở điều chỉnh địa giới hành chính huyện

Hàm Tân (cũ). Thị xã La Gi có 05 phường và 04 xã, huyện Hàm Tân (mới)

gồm 08 xã và 01 thị trấn. Như vậy, đến cuối năm 2005, Bình Thuận có 126

xã, phường, thị trấn thuộc 10 huyện, thị xã, thành phố gồm: huyện Tuy

65


Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Hàm Tân, Đức Linh,

Tánh Linh, Phú Quý, thị xã La Gi và thành phố Phan Thiết.

Tính đến tháng 12/2010, Đảng bộ tỉnh có 687 tổ chức cơ sở đảng, gồm

195 đảng bộ cơ sở và 492 chi bộ cơ sở, tăng 10 tổ chức cơ sở đảng; có 22.530

đảng viên, tăng 1155 đảng viên so với cuối năm 200927.

- Đại hội lần thứ XII của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (nhiệm kỳ 2010 –

2015)

Thực hiện Chỉ thị số 37–CT/TW ngày 04/8/2009 của Bộ chính trị về Đại

hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Đại hội đại biểu

Đảng bộ tỉnh Bình Thuận lần thứ XII (nhiệm kỳ 2010-2015) được tổ chức từ

chiều ngày 27/9 đến sáng ngày 30/9/2010 (Đại hội trù bị chiều 27/9) tại thành

phố Phan Thiết, với sự tham gia của 349 đại biểu đại diện cho ý chí, trí tuệ

của hơn 22.000 đảng viên thuộc Đảng bộ tỉnh. Đại hội đã đánh giá: 5 năm

qua, cùng với cả nước, Đảng bộ và nhân dân tỉnh nhà đã nỗ lực vượt qua

nhiều khó khăn, thử thách, phấn đấu thực hiện Nghị quyết do Đại hội Đảng bộ

tỉnh lần thứ XI đề ra, đạt được những kết quả quan trọng và tương đối toàn

diện; trên từng lĩnh vực xuất hiện thêm những khả năng mới, nhân tố mới.

Kinh tế tiếp tục phát triển, năng lực sản xuất, quy mô nền kinh tế tăng đáng

kể; tiềm năng và lợi thế được khai thác ngày càng tốt hơn; các hoạt động văn

hóa - xã hội có những chuyển biến tiến bộ; đời sống nhân dân tiếp tục ổn định

và có cải thiện; các đối tượng chính sách, người nghèo được chăm lo tốt hơn;

cơ sở vật chất và kỹ thuật được tăng cường; bộ mặt xã hội khởi sắc, quốc

phòng được giữ vững; dân chủ xã hội chủ nghĩa ngày càng được phát huy và

phát triển; phong trào cách mạng của quần chúng được duy trì và phát triển;

hệ thống chính trị tiếp tục được củng cố và tăng cường. Những kết quả ấy tạo

tiền đề thúc đẩy tình hình các mặt của tỉnh phát triển nhanh hơn và hiệu quả

hơn trong thời gian đến.

Tuy nhiên, sự chuyển biến các mặt của tỉnh chưa mạnh, chưa có sự bứt

phá rõ rệt; quy mô nền kinh tế còn nhỏ, GDP bình quân đầu người chưa đạt

mức bình quân chung của cả nước; một số chỉ tiêu chưa đạt mục tiêu Đại hội

đề ra, sự yếu kém về kết cấu hạ tầng, đặc biệt là giao thông; chất lượng nguồn

nhân lực thấp, sự chồng chéo giữa các quy hoạch ngành là những cản ngại

chính, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế. Một số vấn đề bức xúc về mặt xã

hội giải quyết chưa căn bản. Trật tự xã hội từng nơi, từng lúc còn diễn biến

phức tạp. Hiệu lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị có mặt còn

hạn chế.

27 Báo cáo Số 53 - BC/BTCTU kết quả công tác tổ chức xây dựng Đảng năm 2010, phương hướng, nhiệm vụ

năm 2011 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bình Thuận.

66


Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII đề ra mục tiêu của 05 năm (2010-

2015) là: Tiếp tục phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân; không

ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn Đảng bộ, hiệu

lực và hiệu quả của hệ thống chính trị; huy động mọi nguồn lực, khai thác có

hiệu quả tiềm năng và lợi thế, thúc đẩy kinh tế tỉnh nhà phát triển theo hướng

công nghiệp hóa - hiện đại hóa trên cơ sở cơ cấu công nghiệp - dịch vụ -

nông nghiệp; chủ động và tích cực hội nhập kinh tế trong nước và quốc tế;

cải thiện đời sống nhân dân; bảo vệ môi trường; củng cố quốc phòng, giữ

vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; tạo chuyển biến rõ rệt, toàn

diện và vững chắc các mặt của đời sống xã hội.

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2015 – 2020 đã

thống nhất số lượng ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XII) là 55

đồng chí. Tại Đại hội đã bầu 53 đồng chí vào Ban Chấp hành, còn 02 đồng

chí sẽ bổ sung vào thời điểm thích hợp trong nhiệm kỳ. Đại hội bầu đoàn đại

biểu đi dự đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng gồm 14 đại biểu

chính thức và 01 đại biểu dự khuyết.

(Nguồn: Internet).

Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XII) họp phiên đầu tiên bầu ban

thường vụ Tỉnh ủy gồm 14 đồng chí. Đồng chí Huỳnh Văn Tí tiếp tục được

bầu giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy; hai đồng chí Lê Tiến Phương và Nguyễn

Mạnh Hùng bầu giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy. Đại hội cũng bầu Ủy ban kiểm

67


tra Tỉnh ủy gồm 09 đồng chí, đồng chí Hoàng Đình Nghĩa được bầu làm Chủ

nhiệm Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy.

- Đại hội lần thứ XIII của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (nhiệm kỳ 2015 –

2020)

Thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 30/5/2014 của Bộ Chính trị về đại

hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng,

Đại hội lần thứ XIII của Đảng bộ tỉnh Bình Thuận (nhiệm kỳ 2015 – 2020)

được tổ chức từ chiều ngày 12/10 đến sáng ngày 15/10/2015 (Đại hội trù bị

chiều 12/10) tại thành phố Phan Thiết, với sự tham gia của 349 đại biểu đại

diện cho ý chí, trí tuệ của hơn 29.000 đảng viên thuộc Đảng bộ tỉnh. Đại hội

đã đánh giá: 5 năm qua, mặc dù trong điều kiện khó khăn, song Đảng bộ và

nhân dân tỉnh nhà đã ra sức thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ

tỉnh lần thứ XII đạt kết quả quan trọng, tương đối toàn diện, tạo chuyển biến

căn bản trong đời sống xã hội. Kinh tế liên tục tăng trưởng với tốc độ khá; hệ

thống kết cấu hạ tầng thiết yếu đã và đang được tiếp tục đầu tư, nhất là hệ

thống giao thông, thủy lợi được phát huy khá tốt, nhờ vậy đã thúc đẩy khai

thác tốt hơn tiềm năng, lợi thế của tỉnh, trước hết trên lĩnh vực nông nghiệp;

bộ mặt đô thị và nông thôn, cả vùng đồng bào dân tộc thiểu số tiếp tục khởi

sắc, chất lượng nguồn nhân lực được nâng lên; đời sống nhân dân được cải

thiện, các chính sách đền ơn đáp nghĩa, phúc lợi xã hội và an sinh xã hội được

bảo đảm; quốc phòng được tăng cường, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã

hội căn bản được giữ vững. Công tác xây dựng Đảng có chuyển biến tiến bộ,

từng bước đi vào chiều sâu; hệ thống chính trị ngày càng nâng dần hiệu lực,

hiệu quả hoạt động; dân chủ được phát huy, phong trào thi đua yêu nước được

duy trì khá tốt, xuất hiện nhiều tấm gương, mô hình tiêu biểu, năng động,

sáng tạo... Những kết quả ấy tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy tỉnh nhà phát

triển nhanh hơn trong thời gian tới.

Tuy nhiên, tình hình các mặt của tỉnh phát triển còn chậm, có mặt chưa

vững chắc, chưa tạo được sự đột phá trong chất lượng tăng trưởng, còn 06/22

chỉ tiêu chủ yếu chưa đạt kế hoạch đề ra. Năng suất, chất lượng, sức cạnh

tranh của nền kinh tế nhìn chung còn yếu. Hệ thống kết cấu hạ tầng chưa

đồng bộ, chất lượng nguồn nhân lực còn bất cập so với yêu cầu. Đời sống một

bộ phận nhân dân lao động ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu

số, gia đình chính sách còn khó khăn; mức độ thụ hưởng các dịch vụ y tế,

giáo dục, văn hóa giữa các vùng còn chênh lệch. Việc xây dựng các thiết chế

văn hóa chưa được quan tâm đúng mức. Ô nhiễm môi trường, một số vụ việc

bức xúc về mặt xã hội ở một số nơi chưa được giải quyết căn bản triệt để, an

ninh nông thôn và trật tự xã hội có lúc còn diễn biến phức tạp, nếu xử lý

không tốt dễ dẫn đến “điểm nóng”; dân chủ chưa gắn liền với kỷ cương, phép

nước. Chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị có mặt chưa đáp ứng được

yêu cầu; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một số tổ chức đảng còn hạn

68


chế so với nhiệm vụ và yêu cầu đặt ra; tệ lãng phí, quan liêu, tham nhũng

chưa được ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả... Những yếu kém trên đã làm cản

ngại không ít đến quá trình phát triển của tỉnh nhà.

Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII đề ra mục tiêu của 05 năm (2015-

2020) là: Tăng cường xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; nâng

cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, hoạt động của bộ máy nhà nước các cấp; phát

huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; khai thác,

sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tiềm năng, lợi thế, chủ động hội nhập, phát

triển mạnh kinh tế biển, du lịch, năng lượng, thúc đẩy kinh tế tỉnh nhà phát

triển nhanh và bền vững theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đầu tư hệ

thống kết cấu hạ tầng thiết yếu cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển; không

ngừng cải thiện và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân;

tăng cường bảo vệ môi trường; giữ vững quốc phòng - an ninh, trật tự an

toàn xã hội; tạo chuyển biến rõ nét, toàn diện và vững chắc các mặt của tỉnh.

Đảng bộ tỉnh (khóa XIII), nhiệm kỳ 2015 - 2020 là 54 đồng chí. Thông

qua kết quả bầu cử Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khoá XIII, nhiệm kỳ 2015 –

2020), Đại hội đã bầu 50 đồng chí vào Ban Chấp hành và Ban Chấp hành bầu

15 đồng chí vào Ban thường vụ Tỉnh ủy, còn 04 đồng chí sẽ bổ sung trong

nhiệm kỳ vào thời điểm thích hợp. Đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng được bầu

giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy; ba đồng chí Huỳnh Thanh Cảnh, Nguyễn Ngọc

Hai và Dương Văn An được bầu giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy. Ngoài ra Đại

hội cũng bầu Đoàn đại biểu đi dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của

Đảng gồm 15 đại biểu chính thức và 01 đại biểu dự khuyết.

(Nguồn: Internet).

69


(Nguồn Internet: Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận).

Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã khẳng định, trải qua 90 năm xây

dựng, trưởng thành, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, với bản lĩnh, trí

tuệ, tầm nhìn thời đại của một đảng cách mạng chân chính, dạn dày kinh

nghiệm, luôn gắn bó máu thịt với nhân dân, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ

tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện đã lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn

quân giành chiến thắng vĩ đại trong đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất

đất nước, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế và đã đạt được những thành

tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế. Đất

nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ tươi sáng, tiềm lực, vị thế, uy tín như

ngày nay. Chín mươi năm kể từ khi có Đảng là 90 mùa xuân của dân tộc để

khi mùa xuân về mỗi người dân Việt Nam, mỗi cán bộ, đảng viên càng thêm

tự hào về dân tộc ta, một dân tộc anh hùng, kiên cường bất khuất trong chống

giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc; cần cù, sáng tạo trong xây dựng đất nước;

nhân nghĩa, thủy chung với bạn bè quốc tế; càng thêm tự hào về Đảng ta,

Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh một lòng, một dạ chiến đấu, hy sinh vì

độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, vì mục tiêu dân giàu,

nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đảng là đội tiên phong

của giai cấp và dân tộc. Để làm tròn nhiệm vụ kháng chiến và kiến quốc,

Đảng phải mạnh, toàn Đảng tư tưởng phải nhất trí, hành động phải nhất trí.

Cho nên chỉnh Đảng là việc chính, phải đặc biệt chú trọng” và “Đảng ta là

một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo

70


đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn

Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ

thật trung thành của nhân dân”. Qua các thời kỳ cách mạng, công tác xây

dựng Ðảng luôn được Đảng bộ tỉnh Bình Thuận được xác định là nhiệm vụ

trọng yếu, thường xuyên, liên quan trực tiếp đến vận mệnh, sức chiến đấu,

năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Ðảng và sự tồn vong của chế độ. Từ sau

khi chia tách tỉnh năm 1992, nhất là từ năm 2015 đến nay, công tác xây dựng

Đảng được các cấp ủy đảng và toàn Đảng bộ tỉnh quan tâm. Cấp ủy, chính

quyền từ tỉnh đến cơ sở triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa

XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy

thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”,

“tự chuyển hóa” trong nội bộ” gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày

15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo

đức, phong cách Hồ Chí Minh”, đã góp phần nâng cao ý thức rèn luyện đạo

đức, lối sống của cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ; bước đầu khắc

phục tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ,

đảng viên; nâng cao trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, trước hết là người

đứng đầu; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần thúc đẩy

phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, giữ vững ổn định

chính trị trên địa bàn tỉnh.

Năm 1990, 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã có tổ chức đảng, sau

khi chi bộ xã Gia Huynh (huyện Tánh Linh) được thành lập. Số lượng đảng

viên phát triển từ 10.328 đồng chí (năm 1991) tăng lên 36.607 đồng chí (cuối

năm 2019); từ 638 tổ chức cơ sở đảng (năm 1991) sắp xếp, củng cố, sáp nhập

lại còn 477 tổ chức cơ sở đảng (cuối năm 2019).

Nhìn lại, sau 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng

và lãnh đạo (1986 - 2020), cùng cả nước, Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh đã

nỗ lực vượt qua không ít khó khăn và đã đạt được những thành quả có ý nghĩa

lịch sử, làm thay đổi rõ nét bộ mặt của địa phương, cải thiện đáng kể đời sống

vật chất và tinh thần của nhân dân. Quá trình đổi mới đã từng bước xây dựng

và phát triển nền kinh tế nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa; tạo

điều kiện thuận lợi, khuyến khích nhân dân làm giàu hợp pháp, đi đôi với xóa

đói giảm nghèo. Chú trọng phát triển khoa học - kỹ thuật và xây dựng con

người với tư cách vừa là động lực, vừa là mục tiêu của sự nghiệp cách mạng.

Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, mà nền tảng là liên minh

công - nông và trí thức do Đảng lãnh đạo ngày càng được củng cố và tăng

cường quốc phòng - an ninh được giữ vững. Tất cả những thành tựu quan

trọng ấy đã tạo ra những tiền đề quan trọng để tỉnh tiếp tục phát triển nhanh

hơn, vững chắc hơn.

Tuy vậy nền kinh tế tăng trưởng chưa thật sự ổn định, chưa tương xứng

với tiềm năng của nền kinh tế. Năng lực cạnh tranh thấp; tình trạng thiếu vốn

71


đầu tư phát triển sản xuất chưa được khắc phục do nguồn vốn huy động thấp

trong khi nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước khó khăn. Công nghiệp

nông thôn phát triển chậm. Thị trường xuất khẩu chưa thật ổn định. Sản phẩm

du lịch chưa đa dạng. Giải quyết việc làm và đào tạo nghề còn hạn chế, chưa

đáp ứng yêu cầu học tập và lao động của dân. Đời sống một bộ phận nhân

dân, đối tượng chính sách, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó

khăn. Chất lượng của hệ thống chính trị, nhất là ở cơ sở chưa cao, công tác

quản lý nhà nước trên các lĩnh vực đất đai, tài nguyên, khoáng sản… còn bất

cập; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn còn xảy ra, v.v… Đặc biệt, tình

trạng suy thoái phẩm chất, đạo đức cách mạng của một bộ phận không nhỏ

cán bộ, đảng viên chưa được ngăn chặn hiệu quả đang ảnh hưởng xấu đến uy

tín của Đảng, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng.

Nhưng với vai trò lãnh đạo của Đảng, chúng ta tin tưởng vững chắc rằng,

Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ hoàn thành xuất sắc trọng trách của mình. Toàn

Đảng, toàn dân, toàn quân chung sức, đồng lòng, nỗ lực phấn đấu xây dựng

một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, vững

bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Câu 3: Bạn (đồng chí, ông, bà, anh, chị…) hãy chọn một trong ba nội

dung sau để viết cảm nghĩ, cảm nhận của mình (bài viết ít nhất 1000

chữ): Cảm nghĩ về một tấm gương đảng viên tiêu biểu mà bạn (đồng chí, ông,

bà, anh, chị…) được biết tại địa phương, cơ sở hoặc trong lịch sử truyền

thống của đảng bộ địa phương.

ĐỨC HY SINH CỦA NGƯỜI ĐẢNG VIÊN KIÊN TRUNG

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một sự kiện lịch sử trọng đại, một

bước ngoặt vô cùng quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đánh dấu

một mốc son chói lọi trên con đường phát triển của dân tộc ta. Trải qua 75

mùa xuân, dưới sự lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện của Đảng Cộng sản Việt

Nam quang vinh và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, lực lượng Công an nhân

dân không ngừng trưởng thành về mọi mặt, đánh thắng các thế lực thù địch,

các loại tội phạm, bảo vệ vững chắc an ninh chính trị, giữ gìn trật tự an toàn

xã hội, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây

dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu,

nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Được ví như là “Thanh bảo kiếm”, lực lượng Công an nhân dân nói

chung, Công an Bình Thuận nói riêng đã không ngừng bồi đắp nên truyền

thống anh hùng, vẻ vang của mình, đó là: Tuyệt đối trung thành với Đảng,Tổ

quốc và nhân dân; gắn bó máu thịt với nhân dân, vì nhân dân phục vụ, dựa

vào nhân dân để công tác và chiến đấu; không quản khó khăn, gian khổ, hy

72


sinh; không ngừng tu dưỡng, rèn luyện tư cách người Công an cách mạng

theo Sáu điều Bác Hồ dạy; luôn thể hiện rõ bản chất cách mạng trong sáng,

mưu trí, dũng cảm, lập nhiều chiến công hiển hách, xây đắp nên truyền thống

anh hùng vẻ vang, góp phần xây dựng, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và

chế độ xã hội chủ nghĩa.

Vừa qua, trong những ngày cận tết nguyên đán Canh tý 2020, trên các

phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin về tấm gương hy sinh của 03 chiến

sĩ Công an nhân dân trong lúc thực hiện nhiệm vụ do Đảng và nhà nước giao:

“Để đảm bảo an ninh trật tự phục vụ thi công tường rào bảo vệ sân bay quân

sự Miếu môn tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, rạng sáng

ngày 09/01/2020, Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động đã phối hợp với Công an

thành phố Hà Nội triển khai lực lượng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ mục tiêu

khu vực công trường. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đối tượng đã chống

đối quyết liệt, sử dụng lựu đạn, bom xăng, tuýp sắt gắn đầu nhọn… tấn công

lực lượng chức năng. Trước sự liều lĩnh, manh động của các đối tượng, lực

lượng tham gia trấn áp đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, ý chí quyết tâm bảo

vệ mục tiêu đến cùng. Trong cuộc chiến đấu đó, 03 tấm gương cán bộ chiến sĩ

Công an nhân dân đã anh dũng hy sinh…”.

Đọc những dòng thông tin đó, trong đầu tôi chợt nhớ đến anh, người

đồng đội của tôi đã anh dũng hy sinh vì sự bình yên và hạnh phúc của nhân

dân cả nước nói chung, tỉnh Bình Thuận nói riêng.

Người đồng đội của tôi, liệt sỹ Trần Văn Dũng, sinh ngày 14/9/1965, quê

ở xã Triệu Phước, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Sinh trưởng trong một

gia đình và quê hương giàu truyền thống cách mạng, mặc dù mồ côi cha từ 02

tuổi nhưng từ nhỏ đồng chí luôn ý thức tự học tập, rèn luyện, khắc phục khó

khăn. Tháng 10/1985, đồng chí tham gia lực lượng công an nhân dân, sau đó

lấy lập gia đình và đưa mẹ từ Quảng trị vào sinh sống tại căn nhà cấp 4

Phường Đức Long, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Quá trình công

tác, đồng chí trải qua các vị trí như Cán bộ Công an phường Đức Long, Đức

Nhĩa, Đội Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp…. Tháng 5/2012, được sự tin

tưởng của Đảng bộ Công an tỉnh, sự tín nhiệm của chính quyền địa phương,

đồng chí Dũng được điều động đến nhận công tác và giữ chức vụ Trưởng

Công an xã Tiến lợi.

Với vai trò là Đảng ủy viên, Bí thư chi bộ Công an xã Tiến Lợi, đồng chí

Dũng luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công việc, tiếp tục nghiên cứu,

đổi mới phương pháp công tác và lề lối làm việc, thực hiện các chuẩn mực

đạo đức nghề nghiệp; chấp hành và bảo vệ, tuyên truyền, vận động cán bộ,

đảng viên, gia đình và nhân dân xã Tiến Lợi chấp hành tốt các chủ trương,

đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Bên cạnh đó, bản

thân đồng chí luôn rèn luyện, tu dưỡng, giữ gìn và học tập, làm theo tư tưởng

Hồ Chí Minh và Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân; giữ gìn phẩm chất

73


đạo đức, lối sống; gương mẫu trong công tác và cuộc sống, trong đấu tranh

chống chủ nghĩa cá nhân, tham nhũng, lãng phí; chống chia rẽ, bè phái, cục

bộ địa phương, quan liêu, mệnh lệnh, nhũng nhiễu, gây phiền hà cho nhân

dân; chấp hành Quy định về những điều đảng viên không được làm; không để

người thân lợi dụng quyền hạn của mình để trục lợi. Đối với nhân dân, đồng

chí luôn tận tụy phục vụ nhân dân, tiếp xúc, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng

chính đáng của nhân dân thông qua các cuộc gặp gỡ, đối thoại và tiếp công

dân; kịp thời tiếp nhận, hướng dẫn, giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo

của nhân dân trong phạm vi chức trách, nhiệm vụ, đảm bảo nhanh chóng,

đúng quy định. Đối với chi bộ và đơn vị, đồng chí nêu cao tinh thần đoàn kết,

xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh; hướng dẫn, bồi dưỡng các đảng viên

khác nêu cao trách nhiệm nêu gương của người cán bộ, đảng viên, xây dựng ý

thức tôn trọng nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống nhân dân theo tư

tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Trải qua hơn 33 năm công tác và 23 năm tuổi Đảng, dù ở vị trí, cương vị

nào, đồng chí Dũng luôn là người đảng viên gương mẫu, người cán bộ nhiệt

tình, trách nhiệm, tâm huyết với công việc, sẳn sàng nhận và hoàn thành tốt

mọi nhiệm vụ do Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, được cấp trên, đồng

đội và nhân dân địa phương yêu mếm, quý trọng.

Vừa mới trò chuyện và trao đổi công tác với anh cách đây không lâu thì

tôi nghe tin buồn về anh: Vào khoảng 06 giờ 30 phút, ngày 25/12/2018, Công

an xã Tiến Lợi, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận nhận được tin báo của

người dân tại khu vực vòng xoay Quốc lộ 1A thuộc thôn Tiến Hưng, xã Tiến

Lợi, thành phố Phan Thiết, có một thanh niên chưa rõ lai lịch cầm dao đe dọa

người dân đi đường và lao đầu vào các xe ô tô đang lưu thông trên đường.

Nhận được tin báo, đồng chí Trần Văn Dũng (Trưởng Công an xã Tiến Lợi

đang trực chỉ huy) cùng hai đồng chí Công an viên là Nguyễn Anh Hiếu và

Võ Văn Sang đến hiện trường để giải quyết vụ việc, ngăn chặn hành vi của

đối tượng. Khi tới nơi phát hiện Đỗ Thành Trung, sinh năm 1994, trú thôn

Phú Hạ, xã Song Mai, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang đang cầm dao

chặn những người điều khiển xe mô tô, ô tô trên đường và gây rối nên đồng

chí Dũng vận động, kêu gọi Trung bỏ hung khí xuống nhưng Trung không

chấp hành mà tiếp tục dùng dao chặn xe khác. Trong lúc chặn xe, Trung đã

nhảy ra phía trước đầu một xe container không rõ biển số kiểm soát và bị xe

này đụng nhẹ làm Trung văng ra. Sau đó Trung đứng dậy tiếp tục la hét và

chặn xe trên đường. Lúc này đồng chí Dũng dùng súng bắn đạn cao su bắn 01

phát chỉ thiên để cảnh cáo và ngăn chặn hành vi của Trung thì Trung cầm dao

chặn một xe mô tô của người đi đường nhằm cướp xe. Khi Trung định bỏ

chạy thì đồng chí Dũng cùng 02 đồng chí Công an viên ngăn cản nên Trung

bỏ lại xe và chạy bộ sang địa bàn xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam. Lúc

này, đồng chí Dũng điện báo Công an xã Hàm Mỹ, để hỗ trợ đồng thời truy

74


đuổi theo Trung. Khi Trung chạy đến sân của Công ty Phan Sơn Hà thuộc

thôn Phú Khánh, xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam thì đồng chí Dũng và

02 đồng chí Công an viên tiếp tục vận động Trung bỏ hung khí nhưng bất ngờ

Trung nhào đến dùng dao đâm một nhát vào ngực phải đồng chí Dũng rồi tiếp

tục cầm dao bỏ chạy. Đồng chí Trần Văn Dũng được các đồng chí Công an

viên chở đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Thuận nhưng do vết

thương quá nặng, đồng chí đã hy sinh lúc 07h40 cùng ngày.

Sự việc xảy ra quá đột ngột làm tôi cùng các đồng đội không thể tin vào

mắt mình. Sau sự việc, tôi cùng các đồng đội đã tranh thủ đến gia đình anh để

chia sẻ, động viên. Đến viếng, tôi cũng như các đồng đội khác không khỏi

ngỡ ngàng bởi ngôi nhà đơn sơ của vợ chồng anh. Đó là ngôi nhà cấp 4 có

diện tích khoảng vài chục mét vuông, mái lợp tôn, hàng rào lưới B40 đã gỉ

sét. Nghe vợ anh và một số người dân xóm làng tâm sự: Anh Dũng đang bị

thoát vị đĩa đệm và đang điều trị. Tính anh Dũng thẳng thắn, bộc trực nhưng

rất tình cảm, bà con lối xóm khi có việc gì cần đến, anh đều nhiệt tình giúp đỡ

nên ai cũng quý. Gia đình anh Dũng ở đây từ trước đến nay cũng chẳng mất

lòng ai. Trong công việc, anh Dũng rất ham công việc, ba năm nay chưa hề

nghỉ một ngày phép nào. Có hôm thời điểm mọi người còn ngủ thì ảnh đã lên

cơ quan rồi…

Nghĩ về anh, tôi càng mường tượng đến đức hy sinh của các anh hùng

dân tộc ta, đây là đức tính cao quý của nhân dân ta mà chúng ta có thể dễ

dàng bắt gặp trong cuộc sống hằng ngày. Trong thời kỳ chiến tranh ác liệt,

biết bao tấm gương hy sinh để giành lấy hòa bình, tự do cho Tổ quốc. Đó là

anh Phan Đinh Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai trong chiến dịch Điện Biên

Phủ; anh Bế Văn Đàn lấy vai làm giá súng hay anh Tô Vĩnh Diện đã dũng

thân mình để chèn pháo… Một tấm gương về đức hy sinh mà chúng ta không

thể không nhắc đến đó chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Những câu hát trong bài

Bác Hồ một tình yêu bao la “Cả cuộc đời Bác chăm lo cho hạnh phúc nhân

dân. Cả cuộc đời Bác hi sinh cho dân tộc Việt Nam... Cả cuộc đời rất thanh

cao không gợn chút riêng tư. Mãi ngàn đời ngát hương thơm trong tâm hồn

Việt Nam…” vẫn còn vang mãi trong tâm thức của chúng ta.

Những người đồng đội của tôi như đồng chí Dũng, các đồng chí Thịnh,

Huy, Quân (hy sinh trong vụ việc ở xã Đồng Tâm) và những tấm gương anh

dũng hy sinh khác xem đó là lý tưởng sống của bản thân. Đối với các anh,

sống là cống hiến, là hy sinh để có thể mang lại hạnh phúc cho đồng bào, cho

dân tộc, bao nhiêu gian nan, khổ cực cũng không thể khiến anh lùi bước.

Đúng như Tổng bí thư Lê Duẩn đã từng nói tại Hội nghị Công an toàn quốc

năm 1959: “Công an là khí cụ rất sắc bén, là trụ cột của Đảng, Đảng giao

cho Công an nhiệm vụ bảo vệ Đảng, Công an phải thấy Đảng giao vận mệnh

của Đảng cho mình. Vì vậy, Đảng ta chọn Công an trong những người trung

75


thành nhất với Đảng, những người chỉ biết sống chết với Đảng, chỉ biết còn

Đảng thì còn mình”.

Nhân kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, tưởng nhớ và

tri ân sâu sắc tới các bậc tiền bối cách mạng của Đảng, đến bao thế hệ đảng

viên trung kiên và hàng triệu người con ưu tú của dân tộc đã chẳng tiếc máu

xương chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng để cho

thế hệ hôm nay được sống trong hòa bình, độc lập, tự do, ấm no và hạnh

phúc. Với biết bao tin yêu và tự hào được sinh ra và lớn lên trong một dân tộc

anh hùng, được kế thừa những thành quả vĩ đại của cách mạng nước nhà dưới

sự lãnh đạo của Đảng, bản thân là một chiến sĩ Công an nhân dân, được kết

nạp vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Việt Nam, hơn bao giờ hết tôi luôn đề cao

nhiệm vụ chính trị là sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước lên hàng đầu,

tuyệt đối trung thành và tin tưởng vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng về mọi

mặt trong thời kỳ mới. Tại Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ lần thứ 75,

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh, để xây dựng lực lượng Công an

nhân dân trung thành tuyệt đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân, xứng danh

là thanh bảo kiếm của Đảng, lá chắn thép vững vàng trong đấu tranh với các

loại tội phạm, giữ gìn cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân, mỗi cán

bộ, chiến sỹ Công an phải nêu cao tinh thần chiến đấu, không ngừng tu

dưỡng đạo đức cách mạng, phẩm chất chính trị, khắc ghi và thực hiện Sáu

điều Bác Hồ đã dạy.

Với lời khẳng định đó, thế hệ trẻ Công an Bình Thuận khi được đứng

trong hàng ngũ của Đảng lại được tiếp thêm nguồn tin yêu với Đảng; phát huy

mạnh mẽ tinh thần tình nguyện vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân;

không ngừng tu dưỡng, rèn luyện bản lĩnh, bồi đắp lý tưởng cách mạng, luôn

vững vàng, kiên định bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chống lại âm mưu

diễn biến hòa bình, những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch trong tình

hình hội nhập sâu rộng hiện nay; kiên trì học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức

và phong cách của chủ tịch Hồ Chí Minh, phấn đấu hết mình để trở thành lực

lượng kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng,

của dân tộc, phấn đấu không ngừng để xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương

tập thể, cá nhân trong học tập, lao động, chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

Vinh quang đời đời thuộc về dân tộc Việt Nam văn hiến và anh hùng!

Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm!

Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam muôn năm!

Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!


LỜI KẾT

Trong quá trình lãnh đạo, chèo lái con thuyền cách mạng 90 năm qua,

Đảng Cộng sản Việt Nam trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, bên cạnh

thành tựu, Đảng ta cũng không tránh khỏi những khuyết điểm, song Đảng ta

đã nhìn nhận, lắng nghe ý kiến phản hồi từ nhân dân, từ đó đề ra những biện

pháp sửa chữa đúng đắn, kịp thời và công khai phê bình, nhận khuyết điểm

trước nhân dân, quyết tâm sửa chữa và sửa chữa có kết quả. Nghị quyết Trung

ương 4 (khóa XI) và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây

dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị,

đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội

bộ là minh chứng về quá trình từng bước nâng cao năng lực lãnh đạo, sức

chiến đấu của Đảng, làm cho Đảng ta thực sự trong sạch “là đạo đức, là văn

minh” như sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã khẳng định. Vì vậy,

suốt 90 năm qua, Đảng ta vẫn là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, được

nhân dân tin cậy, thừa nhận Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong chính

trị, người lãnh đạo chân chính duy nhất của cả dân tộc.

Thông qua cuộc thi “Tìm hiểu về truyền thống lịch sử 90 năm của Đảng

Cộng sản Việt Nam và Đảng bộ tỉnh Bình Thuận”, tôi hy vọng cán bộ, đảng

viên và nhân dân tỉnh Bình Thuận tiếp tục thực hiện tốt việc học tập và làm

theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để xây dựng Đảng Cộng sản

Việt Nam ngày càng vững mạnh “Xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy

tớ thật trung thành của nhân dân” như mong muốn của Bác Hồ kính yêu.

Không ngừng phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần tô thắm

thêm lá cờ chói lọi của Đảng, ngọn cờ tiên phong soi đường, dẫn lối cho dân

tộc ta tiến lên!

Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm!

Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!

Documents

LỜI NÓI ĐẦU - thuvienbinhthuan.com.vnthuvienbinhthuan.com.vn/ebook/90NamLichSuDang/01.pdflao, đưa dân tộc Việt Nam vững vàng bước vào thời kỳ đẩy mạnh