Lokaal bedrijventerrein Diepenbeek Dorpsveld

RUP in eigen leefomgeving

Wouter Stevens 3SA2 Aardrijkskunde – Geschiedenis 2015 – 2016 Actuele Topics H. Verstappen

Wouter Stevens 2

Inhoudsopgave

Niveau van Vlaanderen 3 Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen 3 Gewestplan 4

Niveau van de provincie 6 Provinciaal ruimtelijk structuurplan Limburg 6

Niveau van de gemeente 6 Situering 6 Waarneming (Foto’s van RUP) 7 Waarneming (Foto’s zelf genomen) 10 Probleemstelling 11 Gewenste Ruimtelijke structuur 11 Algemene inrichtingsprincipes 12 Aandachtspunten 12 Structuurschets van het bedrijventerrein 14 Besluit 14

Vertaling naar het secundair onderwijs 15

Actualiteit 16

Bijlagen 18

Bronnen 20

Wouter Stevens 3

Niveau van Vlaanderen

Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen Het Ruimtelijk structuurplan voor Vlaanderen werd opgesteld voor de periode 1997 – 2007. Deze plannen leggen de visie op de ruimtelijke ordening voor

Vlaanderen vast. Hiervoor verkiest men een integrale aanpak. Het gebied dat er besproken wordt in dit document vormt een klein gedeelte van

de gebieden voor economische activiteiten. Diepenbeek maakt namelijk deel uit van het Economisch Netwerk Albertkanaal.

Het Economisch Netwerk Albertkanaal slaat terug op alle ontwikkelingen rond het Albertkanaal die betrekking hebben tot bedrijvigheid. Hierbinnen bestaan er

verschillende initiatieven om bestaande bedrijventerreinen te vernieuwen, uit te breiden of om de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen mogelijk te

maken.1 Het komt er dus op neer dat dit netwerk bedoeld is om de economische groei gestructureerd te laten verlopen. Deze inspanningen worden geregeld op gewestelijk niveau.

Diepenbeek is ook zeer dicht gelegen tegen de bi-pool van stedelijke gebieden

Hasselt en Genk. Laten we dit even verduidelijken door middel van een kaart die de indeling van het ruimtegebruik in Vlaanderen weergeeft.

Indeling van het ruimtegebruik in Vlaanderen

1 Economisch Netwerk Albertkanaal, Ruimte Vlaanderen

Wouter Stevens 4

In de structuurplanning vertrok men in 1997 van verschillende prognoses op lange termijn. Doorheen dit document zal duidelijk worden dat het gebied dat we

bespreken nauw verbonden is met; de nood aan meer industrie- en kantoorruimte en een verhoging van het vrachtverkeer.

Gewestplan Het gewestplan is een plan dat terugslaat op bodembestemming. Deze plannen geven aan welke stedenbouwkundige voorschriften van kracht zijn op bepaalde

percelen of gebieden. Ze kennen bestemmingscategorieën toe aan percelen en gebieden.

Tot in het jaar 2000 werden deze plannen bewerkt, maar vanaf toen vonden er geen wijzingen meer plaats. Toekomstige bestemmingen worden doorgevoerd

door middel van ruimtelijke uitvoeringsplannen, waar er echter nog geen ruimtelijke uitvoeringsplannen zijn, blijft het gewestplan gelden.

Gewestplan, Geopunt Vlaanderen

Het gebied dat hier besproken wordt, werd op dit gewestplan weergegeven als

woonuitbreidingsgebied. Het desbetreffende gebied is aangeduid met een cirkel.

Wouter Stevens 5

Gewestplan, Ruimte Vlaanderen, RUP Geïntegreerd

Wouter Stevens 6

Niveau van de provincie

Provinciaal ruimtelijk structuurplan Limburg Een niveau lager kunnen we het provinciaal ruimtelijk structuurplan bespreken. In dit geval gaan we in het kort het ruimtelijk structuurplan voor Limburg

bespreken. Het document geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van Limburg. 2 De aandacht gaat hierbij naar wonen, werken, ontspannen, landbouw, natuur, landschap en mobiliteit.

Het lokaal bedrijventerrein Diepenbeek Dorpsveld kunnen we het best situeren

onder de noemer van ‘werken’. De dienst Ruimtelijke Planning en Beleid bereidt onder andere goedkeuringen voor van de gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen voor het provinciebestuur. Zij kunnen op hun beurt provinciale

ruimtelijke uitvoeringsplannen opstellen en gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen goedkeuren.

Het Provinciaal ruimtelijk structuurplan Limburg is vooral gericht op een duurzame ontwikkeling waarbij de ruimte beheerd wordt voor de huidige

generatie, maar waar de toekomstige generaties ook niet zullen moeten boeten.

Niveau van de gemeente

Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Lokaal bedrijventerrein Dorpsveld II’

Situering We situeren ons ten (zuid)oosten van

het centrum van Diepenbeek. Op het gewestplan kunnen we zien dat dit gebied de bestemming heeft gekregen

als woonuitbreidingsgebied. Voor de herlokalisatie van zonevreemde lokale

bedrijven wordt een groot gedeelte van deze zone gereserveerd. Deze plaats ligt vlak aan de N76 en in de nabije

omgeving is de E313 gelegen en het Albertkanaal. (zie bijlagen) Een ideale

ligging dus voor een bedrijventerrein.

2 Ruimtelijk structuurplan Limburg, Limburg.be

Waarneming (Foto’s van RUP) Het gebied dat wij hier bespreken is een ingesloten landbouwgebied dat voornamelijk begrensd wordt door woonstraten. Buiten de omgrenzingen van woonstraten wordt het gebied ook nog omsloten door de N76, deze geeft aansluiting op de

E313. Het terrein zelf is redelijk vlak en wordt hoofdzakelijk gebruikt als landbouwgrond. We vinden hier voornamelijk populieren en maïsakkers terug. Op de strook langs de N76 vinden we ook bosopslag met wilgen, inheemse bomen en

grasvlakten terug. Hieronder volgen enkele waarnemingen van dit gebied.

Wouter Stevens 8

Wouter Stevens 9

Deze laatste foto geeft het duidelijkste weer, waar Dorpsveld II zich zal vestigen.

Waarneming (Foto’s zelf genomen)

Panoramazicht op de site, Wouter Stevens

Zicht op de site, Wouter Stevens Hoofdweg, Wouter Stevens

Zicht op de Jaga (N76) Wouter Stevens Eerste project op de site, Wouter Stevens

Wouter Stevens 11

Probleemstelling Hoe kan men op een duurzame en ruimtelijk verantwoorde manier het

woonuitbreidingsgebied ontwikkelen tot een lokaal bedrijventerrein, waar ook complementaire activiteiten mogelijk zijn?

Gewenste Ruimtelijke structuur Hieronder volgen enkele doelstellingen met betrekking tot de gewenste

ruimtelijke structuur.

1. Ruimtelijke duurzaamheid

Men wil in dit project zowel doeleinden van korte en lange termijn verenigen. Men gaat zich hier vooral concentreren op het water. Zo streeft

men naar dakvlakken die water verzamelen dat gebruikt kan worden bij het functioneren van de gebouwen en groendaken die de buffercapaciteit van het terrein verhogen. Deze zorgen ook voor een betere isolatie. Ook

wil men op het terrein meer water bijhouden en niet laten afvoeren, zodat dit kan zorgen voor natuurontwikkeling of publieke groene ruimtes. We

hebben hier dus te maken met een plaatselijk bedrijventerrein dat ook het groene wil behouden, waar mogelijk.

2. Concentratie en intensief ruimtegebruik aanmoedigen Eén van de grootste aandachtspunten hierbij is dat men voor gekoppelde

bebouwing zorgt. Hierdoor verliest men al minder open ruimtes en wordt het intensief ruimtegebruik geconcretiseerd. Dit zal tot gevolg hebben dat er meer bedrijven kunnen gebruik maken van de beperkte ruimte.

3. Ontsluiting

Er zal gezorgd worden voor een gezamenlijke laad-en loszone, inrichting van de openbare ruimte en gezamenlijke parkeersystemen. Dit zal al een

groot gedeelte van de inrichting van het park bepalen.

4. Verweving

De verweving zorgt ervoor dat er mogelijkheden zijn om in meer lagen te bouwen. Zowel kantoren, woningen en recreatieactiviteiten zullen hun

intrede maken in dit bedrijventerrein.

5. Beschermen van de woonomgeving

Men wil de woonkwaliteit van de omstaande woningen niet belasten. Hiervoor wordt er gestreefd naar het aanleggen van kwaliteitsvolle buffers,

het hanteren van afstandsregels en het beschermen van de aanwezige tuinen.

Wouter Stevens 12

Algemene inrichtingsprincipes

Het zijn gemengde kleine bedrijventerreinen met oriënterende

kavelgrootte van 0,5 ha. Eigenaars- of conciërgewoningen zijn toegelaten

Er wordt gestreefd naar een optimale bezetting van de percelen. Duidelijke ontsluiting op de korts mogelijke afstand van de hoofdwegen Het vrachtverkeer moet geweerd worden uit de kernen en woonstraten

Veilige interne ontsluiting met gescheiden wegen voor auto’s/vrachtwagens en fietsers/voetgangers.

Streven naar nette bedrijventerreinen met verzorgde voortuinen, erven en kwaliteitsvol openbaar domein.

Aanleg van sterke bufferstroken op de grenzen met woongebied en open

ruimte.

We kunnen dus merken dat er grote nadruk komt op het concentreren van economische ontwikkelingen. In 2005 waren er in de gemeente Diepenbeek 14 bedrijven zonevreemd gelegen. Deze lagen stuk voor stuk verspreid in de

gemeenten. Met dit ruimtelijk uitvoeringsplan is men van plan een groot deel van deze bedrijven te kunnen concentreren in 1 gebied.

Verder vindt men de mobiliteit ook een groot aandachtspunt. Men wilt zorgen

voor een veilig, gestructureerd verkeer in deze omgeving.

Aandachtspunten Het bedrijvenpark Dorpsveld II zal begrenst worden door de N76, Dit is een drukke

gewestweg. Het is dus van belang dat het bedrijvenpark langs deze zijde ook een

mooie uitstraling krijgt. Er moet vermeden worden dat hier geen achterkantsituaties ontstaan. Dit wil men eventueel bereiken

door bomen te planten langs deze zijde en te zorgen voor een gestructureerd overzicht

van reclame voor dit terrein. Zodat de bedrijven een ‘gezicht’ krijgen aan de N76.

Men wil de woonkwaliteit in de woonstraten behouden. Hierdoor is het ook nodig dat men het verkeer in de omgeving beperkt. Er wordt in de eerste fase gezorgd

voor één toegangszone met op het bedrijventerrein een draaipunt in de vorm van een plein, zodat er geen vrachtverkeer komt via de Toekomststraat. In een latere fase zal deze ontsluiting via de N76 geleid worden.

Wouter Stevens 13

Om de woonkwaliteit van de omliggende

woonstraten te behouden is het van groot belang om voor een buffer te zorgen.

Hierdoor zullen de bedrijfsgebouwen vanuit de private tuinen niet zichtbaar zijn. Men zal hier specifiek zorgen voor 15 meter

brede groene parking.

Men streeft naar een gebiedsgericht watersysteem, waarbij het water pas na zuivering in het hogere watersysteem wordt ingelaten. Er kan dus bijvoorbeeld

gezorgd worden voor vijvers, maar ook een open grachtensysteem zal tussen de bedrijvenpercelen geplaatst worden.

Zoals eerder aan bod kwam, zal er gezorgd worden voor een economisch

ruimtegebruik. Dat wil zeggen dat de bedrijven minimaal per 2 zullen gekoppeld

worden. De inplanting van de bedrijven is gebonden aan de vaste voorbouwlijn die gelegen is op 12 meter van de rooilijn.

Om een niet te strak karakter te geven, mogen de bedrijven tot 4 meter

vooruitspringen van deze voorbouwlijn.

Wouter Stevens 14

Structuurschets van het bedrijventerrein

Besluit In dit ruimtelijk uitvoeringsplan tracht men het ingesloten landbouwgebied met

bosopslag om te vormen tot een lokaal bedrijventerrein. Dit moet een oplossing bieden tegen het gespreid bouwen van bedrijven in en rond de stad. Dit plan is getekend om de economie in Diepenbeek te stimuleren. Toch is dit niet zo simpel

dan het lijkt, want men moest met verschillende zaken rekening houden.

Zo speelt het verkeer een belangrijke factor, maar moet men ook rekening houden met de nabijgelegen woningen. Verder is dit ook een duurzaam project, dus waar mogelijk proberen ze rekening te houden met de natuur. Men doet dit

op verschillende wijzen, namelijk gebruik maken van gekoppelde bedrijven, wateropvang-installaties, beplanting van bomen en zorgen voor een natuurlijke

bufferzone (groene parking). Men wil er ook voor zorgen dat dit lokaal bedrijventerrein een zekere uitstraling

krijgt, daarvoor gaat men zorgen voor een architecturaal dynamisch gebouw op het kruispunt tussen de grendelbaan en de N76 dat de aandacht moet trekken.

Verder zal er ook gezorgd worden voor een billboard langs de N76.

Wouter Stevens 15

Of men door dit bedrijventerrein te bouwen conflicten gaat krijgen met de

buurtbewoners valt nog af te wachten. Wanneer de natuurlijke buffering voldoende uitgewerkt wordt en de buurt niet overspoeld wordt door het verkeer

denk ik dat dit niet voor problemen mag zorgen. Toch kan ik begrijpen dat je liever een open veld/bosopslag ziet vanop je terras dan een bedrijventerrein. De toekomst zal dit nog verder moeten uitwijzen.

Tenslotte vind ik het een goed idee om deze bedrijven te centraliseren zodat de

‘overlast’ beperkt blijft tot 1 gebied. Een pluspunt is dat men in dit bedrijventerrein ook aan het milieu probeert te denken. Langs de andere kant weten we allemaal dat het milieu er niet op vooruit zal gaan wanneer men

landbouw -/bosgebied inpalmt en er een bedrijventerrein installeert. Toch probeert Diepenbeek hier door enkele accenten dit bedrijventerrein

milieuvriendelijk te maken en dit is wel een stap in de goede richting.

Vertaling naar het secundair onderwijs Dit ruimtelijk uitvoeringsplan kan interessant zijn om met leerlingen van het

secundair onderwijs van Diepenbeek te bestuderen. Wanneer dit gebied namelijk in je leefomgeving ligt, heb je al eerder kans dat je hier een uitgesproken mening over hebt.

Men kan er altijd eens naartoe wandelen om de site te bekijken. Toch lijkt me

het interessanter om hier nog even mee te wachten, tot men grotere werken gaat uitvoeren. Tot nu toe zie je namelijk alleen de verkaveling in het gebied en

de lantaarnpalen. Het lijkt me het meest interessant om dit RUP eens te bekijken met leerlingen

van het 2de jaar secundair onderwijs. Zij zijn namelijk bezig met het studeren van de verschillende soorten landschappen. De toeristische landschappen komen

aan bod, maar ook de landbouwlandschappen en de industriële landschappen. Het is eens leuk om de herbestemming van dit landbouwlandschap naar industrielandschap te bespreken met de leerlingen. Hierbij kan/moet ook de

actualiteit betrokken worden.

Wouter Stevens 16

Actualiteit

Jacobs M, Nieuwe kmo-zone voor zo’n twintigtal bedrijven, HBVL, Diepenbeek, 2008

DIEPENBEEK - Langs de Verbindingslaan, tegenover het bedrijf Jaga, wil het Diepenbeekse gemeentebestuur nog in 2009 klaar zijn met de wegenaanleg die de komst van 22 tot 24 bedrijven naar de nieuwe kmo-zone Dorpsveld 2 mogelijk maakt. Nu staan 15 kandidaten op een wachtlijst. Op het terrein komt ook een opvallend gebouw waarvoor de gemeente hoopt een investeerder in catering en hotel te vinden. Voor het gelijkvloers denkt men aan een groepspraktijk voor artsen. “We willen zonevreemde bedrijven in Diepenbeek de kans geven zich te herlocaliseren”, vertelt Eddy Heleven, schepen van Kmo. “Daarnaast hebben we in de gemeente ook bedrijven die aan uitbreiding toe zijn, maar geen plaats vinden. Daarvoor biedt Dorpsveld 2 ruimte. Op 7 hectare kunnen minstens 22 bedrijven. Afhankelijk van de investeerders kunnen er dat 24 worden.” De mensen die op Dorpsveld 2 hun bedrijf willen starten, krijgen wel een reeks milieuvereisten mee. “Wij gaan er inderdaad voor om op dit terrein geen negatieve uitstoten voor het milieu te hebben”, zegt Hugo Leroux, schepen van Milieu. “We willen het geheel CO2-neutraal uitbouwen door bijvoorbeeld Wadi’s (Water afvoer direct infiltreren) aan te leggen voor de waterzuivering. Kandidaat-investeerders moeten een dossier indienen waarbij ze ook punten scoren voor de duurzaamheid van hun gebouw. We verwachten dat zonnepanelen en groendaken hier vanzelfsprekend zullen zijn. Zelfs bij het opvallende gebouw op het kruispunt bekijken we of een ‘passief huis’ mogelijk is. En we spelen met de idee om op het kmo-terrein ook een windmolen te plaatsen.” Streng De buurt, zeker de Katteweidelaan die enkele jaren geleden al de eerste fase van Dorpsveld moest verteren, moet zich volgens de schepenen geen zorgen maken. “Tot de ventweg die Dorpsveld 2 vanaf de N76 moet bedienen, klaar is, is wel een tijdelijke toegang via de Katteweidelaan nodig”, menen Heleven en Leroux. “Maar verder voorzien we een groene buffer van minstens 15 meter breed en zullen de normen voor bedrijven die zich hier willen vestigen heel streng zijn. Zo willen we zeker geen logistiekers of bedrijven met een ‘buitenopslag’. En we blijven ijveren voor minstens één rotonde, liefst aan de Katteweidelaan zelf. Die moet de toegang tot de ventwegen en KMO-gebieden vereenvoudigen.” De infrastructuurwerken voor Dorpsveld 2 starten in 2010. Bedrijven zelf kunnen zich, gespreid in 3 fases, aansluitend beginnen vestigen vanaf 2011.

Wouter Stevens 17

DMH, Onverkochte KMO-gronden leveren financiële kater op, Hasselt, 2014

De verkoop van de KMO-gronden op het terrein Dorpsveld II verkopen minder vlot dan verwacht en dat is een flinke financiële streep door de rekening voor het Diepenbeekse gemeentebestuur. Zo moet er een extra lening toegekend worden aan het autonoom gemeentebedrijf (AGB). "Bedoeling van Dorpsveld II is om een milieuvriendelijk industrieterrein uit te bouwen, met bedrijven die CO2-neutraal zijn of nu zonevreemd liggen", zegt schepen van Ruimtelijke Ordening Peter Prévot (Open Vld). "Er zijn 22 kavels voorhanden maar de verkoop loopt minder vlot dan eerst verwacht. Zo konden we de percelen pas laat in de etalage plaatsen omdat er nog wegenwerken moesten plaatsvinden, is de conjunctuur moeilijk schitterend te noemen en de prijs per vierkante meter ligt nu eenmaal ook niet echt laag. Er is verregaande interesse voor een elftal percelen maar voorlopig is er nog maar één definitief van de markt." Normaal gezien moest Dorpsveld II ondertussen al zeven miljoen euro in het laatje hebben gebracht maar voorlopig is daar dus niet veel van in huis gekomen. Ademruimte "Bovendien komen er voor de werken aan de Servaassite ook nog rekeningen binnen. We hebben daarom besloten om het AGB, wat de gronden op Dorpsveld II verkoopt, nu wat extra financiële ademruimte te geven. De verwachte inkomsten gaan we verder spreiden over de volledige legislatuur en het bestaande overbruggingskrediet van 1,3 miljoen euro wat de gemeente had toegezegd, zal verlengd en verdubbeld worden. Daarnaast loopt er ook nog een zogenaamde 'bulletlening'. We hebben er alle vertrouwen in dat alles tegen 2018 in orde zal zijn", vult schepen van Financiën Jos Leroi (CD&V) aan. Wat de gemeentelijke financiën naar de rest van de legislatuur betreft, worden er geen grote uitspraken gedaan. "Daarvoor is het wachten op de hogere overheden allemaal. Pas in juni gaan we zicht hebben op eventuele verdere structurele maatregelen", klinkt het.

Wouter Stevens 18

Bijlagen

Mobiliteit, Dorpsveld II voorschriften

Bestaande toestand, Dorpsveld II voorschriften

Wouter Stevens 19

Bestaande feitelijke toestand: Orthofoto, Dorpsveld II voorschriften

Suggestief ontwerp, Dorpsveld II voorschriften

Wouter Stevens 20

Bronnen

Jacobs M, Nieuwe kmo-zone voor zo’n twintigtal bedrijven, HBVL, Diepenbeek, 2008, http://www.hbvl.be/cnt/aid757961/nieuwe-kmo-zone-voor-zo-n-twintigtal-bedrijven

Gemeentebestuur Diepenbeek, Netwerkmoment, Diepenbeek, https://diepenbeek.eyes-e-tools.net/fotopagina-netwerkmoment.html?style=style2

Geopunt Vlaanderen, Gewestplan, Diepenbeek, 2015, geopunt.be

Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA), internet, 2015, https://ena.ruimtevlaanderen.be

Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Lokaal bedrijventerrein Diepenbeek Dorpsveld’ , Gemeentebestuur Diepenbeek, Libost-Groep nv., Diepenbeek, 2009

Sustainable Industrial Sites, Case studie: Nieuw bedrijventerrein Dorpsveld II in Diepenbeek, http://www.sustainableindustrialsites.eu/nl/vestigingsplaats/32.html

DMH, Onverkochte KMO-gronden leveren financiële kater op, Hasselt, 2014, http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-hasselt/onverkochte-kmo-gronden-leveren-financiele-kater-op-a2147275/