LTDT- C1.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    1/17

    13

    CHNG I

    CC KHI NIM C BN CA L THUYT TH

    (tun 1: Tng cng c 2 tit l thuyt v 2 tit hng dn bi tp/thc hnh)

    1. NH NGHA TH

    th l mt cu trc ri rc bao gm cc nh v cc cnh ni cc nh ny. Chng ta

    phn bit cc loi th khc nhau bi kiuv s lng cnh ni hai nh no ca

    th.

    nh ngha 1.

    n th v hng G = (V,E) bao gm V l tp cc nh, v E l tp cc cp khng cth t gm hai phn t khc nhau ca V gi l cc cnh.

    nh ngha 2.

    a th v hng G= (V, E) bao gm V l tp cc nh, v E l tp cc cp khng c th

    t gm hai phn t khc nhau ca V gi l cc cnh. Hai cnh e 1v e2c gi l cnh

    lp nu chng cng tng ng vi mt cp nh.

    nh ngha 3.

    Gi th v hng G = (V, E) bao gm V l tp cc nh v E l tp cc cp khng c

    th t gm hai phn t (khng nht thit phi khc nhau) ca V gi l cnh. Cnh e c

    gi l khuyn nu n c dng e = (u, u).

    nh ngha 4.

    n th c hng G = (V, E) bao gm V l tp cc nh v E l tp cc cp c th t

    gm hai phn t khc nhau ca V gi l cc cung.

    nh ngha 5.

    a th c hng G = (V, E) bao gm V l tp cc nh v E l tp cc cp c th t

    gm hai phn t khc nhau ca V gi l cc cung. Hai cung e1, e2tng ng vi cng mt

    cp nh c gi l cung lp.

    Trong cc phn tip theo ch yu chng ta s lm vic vi n th v hng v n

    th c hng. V vy, cho ngn gn, ta s b qua tnh t n khi nhc n chng.

    2. CC THUT NG C BN

    nh ngha 1.

    Hai nh u v v ca th v hng G c gi l k nhau nu (u,v) l cnh ca th G.

    Nu e = (u, v) l cnh ca th ta ni cnh ny l lin thuc vi hai nh u v v, hoc

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    2/17

    14

    cng ni l ni nh u v nh v, ng thi cc nh u v v s c gi l cc nh u ca

    cnh (u, v).

    c th bit c vao nhiu cnh lin thuc vi mt nh, ta a vo nh ngha sau

    nh ngha 2.

    Ta gi bc ca nh v trong th v hng l s cnh lin thuc vi n v s k hiu l

    deg(v).

    Th d 1.

    Xt th cho trong hnh 1, ta c

    deg(a) = 1, deg(b) = 4, deg(c) = 4, deg(f) = 3,

    deg(d) = 1, deg(e) = 3, deg(g) = 0nh bc 0 gi l nh c lp. nh bc 1 c gi l nh treo. Trong v d trn nh g l

    nh c lp, a v d l cc nh treo. Bc ca nh c tnh cht sau:

    nh l 1.

    Gi s G = (V, E) l th v hng vi m cnh. Khi tng bc ca tt c cc nh bng

    hai ln s cnh.

    Th d 2.

    th vi n nh c bc l 6 c bao nhiu cnh?Gii: Theo nh l 1 ta c 2m = 6n. T suy ra tng cc cnhca th l 3n.

    H qu.

    Trong th v hng, s nh bc l (ngha l c bc l s l) l mt s chn.

    nh ngha 3.

    Nu e = (u, v) l cung ca th c hng G th ta ni hai nh u v v l k nhau, v ni

    cung (u, v) ni nh u vi nh v hoc cng ni cung ny l i ra khi nh u v vo nh v.

    nh u(v) s c g l nh u (cui) ca cung (u,v).

    Tng t nh khi nim bc, i vi th c hng ta c khi nim bn bc ra v bn bc

    vo ca mt nh.

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    3/17

    15

    nh ngha 4.

    Ta gi bn bc ra (bn bc vo) ca nh v trong th c hng l s cung ca th i

    ra khi n (i vo n) v k hiu l deg+(v) (deg-(v))

    Th d 3.

    Xt th cho trong hnh 2. Ta c

    deg-(a)=1, deg

    -(b)=2, deg

    -(c)=2, deg

    -(d)=2, deg

    -(e) = 2.

    deg+(a)=3, deg

    +(b)=1, deg

    +(c)=1, deg

    +(d)=2, deg

    +(e)=2.

    Do mi cung (u, v) s c tnh mt ln trong bn bc vo ca nh v v mt ln trong bn

    bc ra ca nh u nn ta c:

    nh l 2.

    Gi s G = (V, E) l th c hng. Khi

    Tng tt c cc bn bc ra bng tng tt c cc bn bc vo bng s cung.

    th v hng thu c bng cch b qua hng trn cc cung c gi l th v

    hng tng ngvi th c hng cho.

    3. NG I. CHU TRNH. TH LIN THNG

    nh ngha 1.

    ng i di n t nh u n nh v, trong n ls nguyn dng, trn th v

    hng G = (V, E) l dyx0, x1,, xn-1, xntrong u = x0, v = xn, (xi, xi+1) E, i = 0, 1, 2,, n-1.

    ng i ni trn cn c th biu din di dng dy cc cnh:

    (x0, x1), (x1, x2), , (xn-1, xn)

    nh u gi l nh u, cn nh v gi l nh cui ca ng i. ng i c nh u

    trng vi nh cui (tc l u = v) c gi l chu trnh. ng i hay chu trnh c gi

    l nnu nh khng c cnh no b lp li.

    Th d 1.

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    4/17

    16

    Trn th v hng cho trong hnh 1: a, d, c, f, e l ng i n di 4. Cn d, e, c, a

    khng l ng i, do (c,e) khng phi l cnh ca th. Dy b, c, f, e, b l chu trnh

    di 4. ng i a, b, e, d, a, b c di l 5 khng phi l ng i n, do cnh (a, b) c

    mt trong n 2 ln.

    Khi nim ng i v chu trnh trn th c hng c nh ngha hon ton tng t

    nh trong trng hp th v hng, ch khc l ta c ch n hng trn cc cung.

    nh ngha 2.

    ng i di n t nh u n nh v, trong , n l s nguyn dng, trn th c

    hng G = (V, E) l dyx0, x1,, xn-1, xn

    trong u = x0, v = xn, (xi, xi+1) E, i = 0, 1, 2,, n-1.

    ng i ni trn cn c th biu din di dng dy cc cung:

    (x0, x1), (x1, x2), , (xn-1, xn)

    nh u gi l nh u, cn nh v gi l nh cui ca ng i. ng i c nh u

    trng vi nh cui (tc l u = v) c gi l chu trnh. ng i hay chu trnh c gi

    l nnu nh khng c cnh no b lp li.

    Th d 2.

    Trn th c hng cho trong hnh 1: a, d, c, f, el ng i n di 4. Cn d, e, c, a

    khng l ng i, do (c,e) khng phi l cnh ca th. Dy b, c, f, e, b l chu trnh

    di 4. ng i a, b, e, d, a, b c di l 5 khng phi l ng i n, do cnh (a, b) cmt trong n 2 ln.

    nh ngha 3.

    th v hng G = (V, E) c gi l lin thng nu lun tm c ng i gia hai

    nh bt k ca n.

    nh ngha 4.

    Ta gi th con ca th G = (V, E) l th H = (W, F), trong WV v FE.

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    5/17

    17

    Trong trng hp th l khng lin thng, n s r ra thnh mt s th con lin thng

    i mt khng c nh chung. Nhng th con lin thng nh vy ta s gi l cc thnh

    phn lin thngca th.

    nh ngha 5.

    nh v c gi l nh r nhnhnu vic loi b v cng vi cc cnh linthuc vi n

    khi th lm tng s thnh phn lin thng ca th. Cnh e c gi l cunu vic

    loi b n khi th lm tng s thnh phn lin thng ca th.

    nh ngha 6.

    th c hng G = (V,E) c gi l lin thng mnh nu lun tm c ng i gia

    hai nh bt k ca n.

    nh ngha 7.

    th c hng G = (V, E) c gi l lin thng yu nu th v hng tng ng vi

    n l v hng lin thng.

    4. MT S DNG TH C BIT

    th y .

    th y n nh, k hiu bi Kn, l n th v hngm gia hai nh bt k ca

    n lun c cnh ni.

    Cc th K3, K4, K5cho trong hnh di y.

    Hnh 1. th y K3, K4, K5 th y Knc tt c n(n-1)/2 cnh, n l n th c nhiu cnh nht.

    th hai pha.

    n th G=(V,E) c gi l hai pha nu nh tp nh V ca n c th phn hoch

    thnh hai tp X v Y sao cho mi cnh ca th ch ni mt nh no trong X vi mt

    nh no trong Y. Khi ta s s dng k hiu G=(XY, E) ch th hai pha vi

    tp nh X Y.

    nh l sau y cho php nhn bit mt n th c phi l hai pha hay khng.

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    6/17

    18

    nh l 1.

    n th l th hai pha khi v ch khi n khng cha chu trnh di l.

    Hnh 2. th hai pha

    th phng.

    th c gi l th phng nu ta c th v n trn mt phng sao cho cc cnh ca n

    khng ct nhau ngoi nh. Cch v nh vy s c gi l biu din phng ca th.

    Th d th K4l phng, v c th v n trn mt phng sao cho cc cnh ca n khng

    ct nhaungoi nh (xem hnh 6).

    Hnh 3. th K4l th phng

    Mt iu ng lu nu th l phng th lun c th v n trn mt phng vi cc cnh

    ni l cc on thng khng ct nhau ngoi nh (v d xem cch v K4trong hnh 6).

    nhn bit xem mt th c phi l th phng c th s dng nh l Kuratovski, m

    pht biu n ta cn mt s khi nim sau: Ta gi mt php chia cnh (u,v) ca th l

    vic loi b cnh ny khi th v thm vo th mt nh mi w cng vi hai cnh

    (u,w), (w, u) . Hai th G(V,E) v H=(W,F) c gi l ng cu nu chng c th thu

    c t cng mt th no nh php chia cnh.

    nh l 2 (Kuratovski).

    th l phng khi v ch khi n khng cha th con ng cu vi K3,3 hoc K5.

    Trong trnghp ring, th K3,3 hoc K5khng phi l th phng. Bi ton v tnhphng ca th K3,3l bi ton ni ting v ba cn h v ba h thng cung cp nng

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    7/17

    19

    lng cho chng: Cn xy dng h thng ng cung cp nng lng vi mi mt cn h

    ni trn sao cho chng khng ct nhau.

    th phng cn tm c nhng ng dng quan trng trong cng ngh ch to mch in.

    Biu din phng ca th s chia mt phng ra thnh cc min, trong c th c c

    min khng b chn. Th d, biu din phng ca th cho trong hnh 7 chia mt phng ra

    thnh 6 min R1, R2,. . . .R6.

    Hnh 4.Cc min tng ng vi biu din phng ca th

    Euler chng minh c rng cc cch biu din phng khc nhau ca mt th u

    chia mt phng ra thnh cng mt s min. chng minh iu , Euler tm c mi

    lin h gia s min, s nh ca th v s cnh ca th phng sau y.

    nh l 3 (Cng thc Euler).

    Gi s G l th phng lin thng vi n nh, m cnh. Gi r l s min ca mt phng b

    chia bi biudin phng ca G. Khi

    r = m-n + 2

    C th chng minh nh l bng qui np. Xt th d minh ho cho p dng cng thc

    Euler.

    Th d.:

    Cho G l th phng lin thng vi 20 nh, mi nh u c bc l 3. Hi mt phng b

    chia lm bao nhiu phn bi biu din phng ca th G?

    Gii:

    Do mi nh ca th u c bc l 3, nn tng bc ca cc nh l 3x20=60. T suy

    ra s cnh ca th m=60/2=30.

    V vy, theo cng thc Euler, s min cn tm l

    r=30-20+2=12.

    Bi ton t mu th

    Cho n th v hng G. Hy tm cch gn mi nh ca th mt mu sao cho hai

    nh k nhau khng b t bi cng mt mu. Mt php gn mu cho cc nh nh vy c

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    8/17

    20

    gi l mt php t mu th. Bi ton t mu i hi tm php t mu vi s mu phi s

    dng l t nht. S mu t nht cn dng t mu th c gi l sc s ca th.

    Hy lp trnh cho bi ton ny.

    Thut gii 1:

    Dng mu th nht t cho tt c cc nh ca th m c th t c, sau dng mu

    th hai t tt c cc nh ca th cn li c th t c v c nh th cho n khi t ht

    cho tt c cc nh ca th.

    m=1;

    s nh c t=0;

    mi nh u cha c t

    do

    { for i=1 to n

    if nh i l cha xt v c th t c bng mu m then

    { t nh i bng mu m

    tng s nh c t ln 1 n v

    }

    m++

    }

    while (s nh c t

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    9/17

    21

    Gi ci t cho thut gii 2

    D liu vo c lu trn mt trn vung c[i][j].

    Nu c[i][j]=1 th hai thnh ph i,j l k nhau. c[i][j]=0 th hai thnh ph i,j khng k nhau.

    Thut ton

    Tnh bc ca tt c cc nh

    while (cn nh cha c t )

    {

    -Tm nh(cha c t) c bc ln nht; chng hn l nh i0.

    -tm mu t nh i0; chng hn l mu j.

    -Ngn cm vic t mu j cho cc nh k vi nh i0

    -T mu nh i0 l j.

    -Gn bc ca nh c t 0.

    }

    M gi:

    +Danh sch bng mu cho cc nh c cho l 1 v bc ca cc nh cho l 0.

    for (int i=1;i

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    10/17

    22

    for (int j=1;jmaxtemp && dinh[j]==0)

    {

    maxtemp=bac[j];

    i0=j;

    }

    //tm v t mu cho nh c bc cao nht (gi s l i0 ) v t mu cho nh ny (gi s

    l mu j)

    //Tm v t mu cho nh c bc cao nht mu m

    j=1;

    while (mau[i0][j]==0)

    j++;

    //bc ca cc nh k vi nh i0 th tr i 1 v ngn cm vic t mu j cc nh k vi

    nh i0

    for (int k=1;k

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    11/17

    23

    chu trnh s cp. R rng rng mt ng i (t.. chu trnh) s cp l ng i (t.. chutrnh) n.

    Th d

    Trong n th trn, x, y, z, w, v, y l ng i n (khng s cp) di 5; x, w,v, z, y khng l ng i v (v, z) khng l cnh; y, z, w, x, v, u, y l chu trnh s cp di 6.

    nh ngha:Mt th (v hng) c gi l lin thng nu c ng i gia micp nh phn bit ca th.

    Mt th khng lin thng l hp ca hai hay nhiu th con lin thng, mi cpcc th con ny khng c nh chung. Cc th con lin thng ri nhau nh vyc gi l cc thnh phn lin thng ca th ang xt. Nh vy, mt th l linthng khi v ch khi n ch c mt thnh phn lin thng.

    Th d

    G G

    th G l lin thng, nhng th G khng lin thng v c 3 thnh phn lin thng.

    nh ngha:Mt nh trong th G m khi xo i n v tt c cc cnh lin thucvi n ta nhn c th con mi c nhiu thnh phn lin thng hn th G cgi l nh ct hay im khp. Vic xo nh ct khi mt th lin thng s to ramt th con khng lin thng. Hon ton tng t, mt cnh m khi ta b n i s tora mt th c nhiu thnh phn lin thng hn so vi th xut pht c gi lcnh ct hay l cu.

    Th d

    Trong th trn, cc nh ct l v, w, s v cc cu l (x,v), (w,s).

    Mnh :Gia mi cp nh phn bit ca mt th lin thng lun c ng i scp.

    Chng minh:Gi s u v v l hai nh phn bit ca mt th lin thng G. V G linthng nn c t nht mt ng i gia u v v. Gi x0, x1, ..., xn, vi x0=u v xn=v, ldy cc nh ca ng i c di ngn nht. y chnh l ng i s cp cn tm.Tht vy, gi s n khng l ng i n, khi x i=xjvi 0 i < j. iu ny c ngha

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    12/17

    24

    l gia cc nh u v v c ng i ngn hn qua cc nh x0, x1, ..., xi-1, xj, ..., xnnhnc bng cch xo i cc cnh tng ng vi dy cc nh x i, ..., xj-1.

    Mnh :Mi n th n nh (n 2) c tng bc ca hai nh tu khng nh hnn u l th lin thng.

    Chng minh:Cho n th G=(V,E) c n nh (n 2) v tho mn yu cu ca biton. Gi s Gkhng lin thng, tc l tn ti hai nh u v v sao cho khng c ngi no ni u v v. Khi trong th G tn ti hai thnh phn lin thng l G1c n1nh v cha u, G2cha nh v v c n2nh. V G1, G2l hai trong s cc thnh phnlin thng ca G nn n1+n2n. ta c:

    deg(u)+deg(v) (n11)+(n2 1) = n1+n22 n2

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    13/17

    25

    B sung cnh vo G nhn c th G c m1cnh sao cho k thnh phn linthng l nhng th y . Ta c m m1nn ch cn chng minh

    m12

    )1)(( knkn.

    Gi s Giv Gjl hai thnh phn lin thng ca G vi niv njnh v ninj>1 (*).Nu ta thay Giv Gjbng th y vi ni+1 v nj1 nh th tng s nh khngthay i nhng s cnh tng thm mt lng l:

    12

    )2)(1(

    2

    )1(

    2

    )1(

    2

    )1(

    ji

    jjjjiiii nnnnnnnnnn

    .

    Th tc ny c lp li khi hai thnh phn no c s nh tho (*). V vy m1l lnnht (n, k l c nh) khi th gm k-1 nh c lp v mt th y vi n-k+1nh. T suy ra bt ng thc cn tm.

    nh ngha: th c hng G c gi l lin thng mnh nu vi hai nh phnbit bt k u v v ca G u c ng i t u ti v v ng i t v ti u.

    th c hng G c gi l lin thng yu nu th v hng nn ca n llin thng.

    th c hng G c gi l lin thng mt chiu nu vi hai nh phn bit btk u v v ca G u c ng i t u ti v hoc ng i t v ti u.

    Th d

    G G

    th G l lin thng mnh nhng th G l lin thng yu (khng c ng it u ti x cng nh t x ti u).

    Mnh :Cho G l mt th (v hng hoc c hng) vi ma trn lin k A theoth t cc nh v1, v2, ..., vn. Khi s cc ng i khc nhau di r t viti vjtrong r l mt s nguyn dng, bng gi tr ca phn t dng i ct j ca ma trn Ar.

    Chng minh:Ta chng minh mnh bng quy np theo r. S cc ng i khc nhau di 1 t viti vjl s cc cnh (hoc cung) t vi ti vj, chnh l phn t dng i ct

    j ca ma trn A; ngha l, mnh ng khi r=1.

    Gi s mnh ng n r;ngha l, phn t dng i ct j ca Arl s cc ng ikhc nhau di r t viti vj. V A

    r+1=A

    r.A nn phn t dng i ct j ca Ar+1bng

    bi1a1j+bi2a2j+ ... +binanj,

    trong bikl phn t dng i ct k ca Ar. Theo gi thit quy np bikl s ng i

    khc nhau di r t viti vk.

    ng i di r+1 t viti vjs c to nn t ng i di r t viti nhtrung gian vkno v mt cnh (hoc cung) t vkti vj. Theo quy tc nhn s ccng i nh th l tch ca s ng i di r t viti vk, tc l bik, v s cc cnh

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    14/17

    26

    (hoc cung) t vkti vj, tc l akj. Cng cc tch ny li theo tt c cc nh trung gianvkta c mnh ng n r+1.

    Ghi ch v ti liu tham kho

    Tan ri rc(Phn 2: L thuyt th) ca tc gi Nguyn c Ngha Nguyn T Thnh.

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    15/17

    27

    Bi tp l thuyt

    1-1.V th (nu tn ti)

    a.V mt th c 4 nh vi bc cc nh l 3, 2, 2, 1.

    b.V cc th m mi nh ca n u c bc l ln lt l k (1 k 5)

    c.V cc th m mi nh ca n u c bc l 3 v c s nh ln lt l:4,5,6,8.

    d.V mt th c 15 nh v mi nh ca n u c bc l 5.

    1-2.a.Mt th phng lin thng c 8 nh, cc nh ln lt c bc l 2, 2, 3, 3, 3, 3, 4, 6. Hi

    th c bao nhiu cnh ?

    b.Mt n th phnglin thng c 10 mt, tt c cc nh u c bc 4. Tm s nh ca

    th.

    c.Xt mt th lin thng c 8 nh bc 3. Hi biu din phng ca th ny s chia mt

    phng thnh my min.d.n th phng lin thng G c 9 nh, bc cc nh l 2,2,2,3,3,3,4,4,5. Tm s cnh v s

    mt ca G.

    1-3.a.Mt th c 19 cnh v mi nh u c bc 3, hi th ny c ti a bao nhiu nh

    ?

    b.Cho mt th v hng c n nh. Hi th ny c th c ti a bao nhiu cnh. Trong

    trng hp s cnh l ti a th mi nh s c bc l bao nhiu ?

    c.Cho mt th v hng c n nh v 2n cnh. Chng minh rng trong th ny lun tn timt nh c bc khng nh hn 4.

    d.Chng minh rng trong mt n th v hng nu khng cha chu trnh th s lun tn ti t

    nht l hai nh treo.

    e.Chng minh rng nu th G c cha mt chu trnh c di l th s mu ca G t nht phi

    l 3.

    1-4.a.Xt th v hng n c s nh n > 2 . Chng minh rng th c t nht 2 nh cng

    bc vi nhau.

    b.Cho 1 th G c cha ng 2 nh bc l (cc nh khc nu c phi bc chn) Chng minh

    rng 2 nh ny lin thng vi nhau.

    c.xt th v hng n c s nh n > 2. Gi s th khng c nh no c bc < (n-1)/2.

    Chng minh rng th ny lin thng

    d.Chng minh rng mt n th v hng l hai pha nu v ch nu s mu ca n l 2.

    1-5.V th phnglin thng

    a.c 6 cnh v 3 min.

    b.c 4 nh v 5 min.

    c.c 6 nh v 7 cnh.

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    16/17

    28

    1-6.Gi s c 6 cuc mitting A,B,C,D,E,F cn c t chc. Mi cuc mitting c t chc

    trong mt bui. Cc cuc mitting sau khng c din ra ng thi:BEF, CEF, ABE, CD, AD.

    Hy b tr cc cuc mitting vo cc bui sao cho s bui din ra l t nht.

    1-7.Chng minh rng mt th y c 5 nh khng l th phng.

    1-8.Hy tm sc s ca thsau:

    1-9.C ba nh gn ba ci ging, t mi nh c ng i thng n mi ging. C ln do bt

    ha vi nhau, c ba ngi ny mun tm cch lm cc con ng khc n cc ging sao cho

    cc ng ny khng ctnhau. Hi nh ny c thc hin c khng ? v sao ?

    1-10.Tm s nh, cnh v min ca cc th sau:

    1-11.Vi mi th sau y hy cho bit n c phi l th phng hay khng ? Nu c hy v

    sao cho cc cnh ca th khng ct nhau ngoi nh.

    C

    D

    L

    G

    F

    E

    H

    KA

    B

  • 7/23/2019 LTDT- C1.pdf

    17/17

    29

    a) b)

    c) d)

    e)f)

    g) h) i)