Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    1/30

    LUT NHN QA

    Nguyn tc: c t Lai Lt MaChuyn ng: HT.Tr Chn

    Trch t cun sch: An Open Heart---o0o---Ngun

    http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 10 8 - 2009

    Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

    Mc Lc

    AU KHK Th Nguy Him NhtLng T BiS Thng CmNhn Ra S au Kh Ca Mi Ngi

    CHNH TR V KINH TTU LUYN TM XMC DN THNGIO DC V THNG TIN

    ---o0o---

    Mc ch cui cng ca nhng ngi thc hnh theo Pht gio l t nqu v hon ton gic ng v thu sut mi s vt ca mt c Pht. Phng

    tin chng ta nng vo tu tp l ci thn ngi ny vi mt tm hnthanh tnh.

    Hu ht chng ta sng mt cuc i tng i nh nhng con ngi lnhmnh. Tht vy, theo li c Pht dy trong cc kinh in c c thnngi hm nay l mt phc duyn th thng v v cng qu bu. l kt

    http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Phat%20Giao%20Va%20Doanh%20Nhan/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Phat%20Giao%20Va%20Doanh%20Nhan/
  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    2/30

    qu ca v lng cng c tri qua nhiu kip tu hnh ca chng ta. Mi cnhn n lc tinh tn tu hnh mi c c ci thn ngi ny.

    Ti sao n qu bu nh vy? Bi l thn ngi gip chng ta c nhiuthun duyn tu tp pht trin i sng o c hu mu tm hnh phc chochng ta v nhng ngi khc. Loi vt khng c kh nng thc hnh oc nh con ngi v chng ang sng trong ci v minh.

    Cho nn chng ta nn bit qu trng ci thn ngi ny v c gng bngmi cch tinh tn tu hnh mong c ti sinh lm thn ngi kip sau.Mc d chng ta lun mong c t c s gic ng hon ton, chng tann bit rng con ng tu hnh thnh Pht l rt di m chng ta munthnh tu cn phi tri qua cc khong thi gian ngn chun b tu tp.

    Nh chng ta bit bo m c ti sanh lm ngi vi y khnng c th theo ui con ng tu tp, hnh gi trc tin phi p dngthc hnh o c. iu ny, theo gio l c Pht, c ngha l con ngicn trnh, khng lm mi iu c. S kh gy ra do mi vic lm c ny,c nhiu mc khc nhau. a ra nhng l do cho chnh bn thn mnhcn trnh cc hnh ng bt thin , chng ta phi hiu r v lut NhnQu.

    Nghip hay Karma c ngha l hnh ng nhm ch mt vic lmchng ta tham d vo cng nh hu qu ca n. Khi chng ta ni hnh vi sthi th chnh tc ng s dn n vic cp i mng sng ca mt ngi.Kt qu tai hi hn ca hnh ng git ngi ny l gy au kh cho nnnhn cng nh nhiu ngi thn yu ca h.

    Nghip nhn ca vic lm c cn gy nh hng xu n k st nhn.Nhng qu bo ny khng ch gii hn trong cuc i hin ti m thi. Thcra kt qu ca mt hnh vi bt thin s pht trin theo thi gian, cho nn sthiu t tm ni k st nhn tn bo hy dit mng sng con ngi ni trnc khi u t cuc i qu kh ca hn tng xem nh mng sng mi

    ngi cng nh loi vt v cn trng.

    Mt tn st nhn khng chc s c ti sinh lm ngi kip sau.Nhng hon cnh dn n vic git ngi s quyt nh qu bo khc litm k st nhn s phi gnh chu. Mt tn git ngi man r, vui sng khi

    phm ti c, c l s c ti sinh trong mt th gii m ta gi l aNgc. Mt trng hp km tn c hn v d git ngi v t v c th

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    3/30

    s c ti sinh ni a ngc chu t au kh hn. Nhng hnh ng thiuo c vi hu qu khng nghim trng lm c th khin cho mt ngi bti sinh lm con vt, thiu kh nng tu tp ci thin tm hn.

    Khi mt ngi c ti sinh lm ngi, cc hu qu ca nhng hnh vibt thin trong kip trc s quyt nh hon cnh cuc sng mi cu ngi theo nhiu cch. St sinh nhiu trong i trc th kip ny th mng ky s ngn ngi hoc thng hay b m au. N cng hng dn ngi c khuynh hng git chc v chc chn h s chu qu bo gp nhiu khau trong nhng kip tng lai.

    Tng t, i trc hay trm cp th kip ny b ngho kh hoc b trmcp. N cng hng dn k y tip tc c tng trm cp trong nhiu isau. Hnh ng t dm hay ngoi tnh dn n hu qu v chng trong kip

    sau s khng tin cy ln nhau v gp cnh kh v cuc sng khng chungthy hay b phn bi. y l nhng qu bo ca ba vic lm c gy ra t nithn ca chng ta.

    Trong bn hnh ng c xut pht t khu nghip ni ming th ngihay ni di dn n kt qu l sng i thng hay b ngi ta ni xu.Vng ng cng khin k c khuynh hng tip tc ni di kip sau,cng nh b ngi ta la gt hoc mi ngi s khng tin d bn ni s tht.

    Hu qu kip sau ca ngi ni li gy chia r l cuc sng c c vkhuynh hng to mi bt ha vi mi ngi. Li ni cc cn th l dnn s lng m, ngc i ngi khc v khin h sanh tm gin d. Ngic tt ngi l i mch a ti hu qu i sau khi ni s khng c ai nghev thng hay ni nhng cu chuyn nhm nh.

    Cui cng, qu bo ca ba vic lm c pht xut t nghip l g? Sauy l cc tnh xu bt thin thng thng nht ca chng ta. Lng thamkhin chng ta khng bao gi bit v lun lun bt mn. c tm v sngin mang li cho chng ta s s hi v dn chng ta n hnh ng lm hi

    nhng k khc. Si m l t nim tin vo iu tri vi s tht, dn n ktqu l chng ta khng th hiu bit, chp nhn l phi v ngoan c bo th,chp cht t kin.

    Trn y l mt vi v d cho thy kt qu ca cc hnh ng bt thin.Cuc sng hin ti ca chng ta l kt qu ca ci Nghip (Karma), vic lmqu kh ca chng ta. Hon cnh tng lai, cc iu kin m trong chng

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    4/30

    ta s ti sinh vo, nhng c hi m chng ta s c hay khng th c c to dng mt cuc i hnh phc tt p hn s ty thuc vo nhng hnhng v vic lm hin nay ca chng ta.

    Mc d hon cnh hin ti ca chng ta c quyt nh bi nhng hnhvi trong qu kh, nhng chng ta vn phi chu trch nhim v mi hnhng ca chng ta trong hin ti. Chng ta c kh nng v trch nhim chn la phng cch nhm hng dn mi vic lm ca chng ta i theocon ng o c.

    Khi chng ta cn nhc mt hnh ng no xem xt c hp vi o lhay khng, chng ta nn tm hiu ng c thc y ca hnh vi y . Mtngi ly quyt nh khng trm cp, nu anh ta ch v s b bt hay trng

    pht bi lut php, vy th hnh ng khng trm cp ca anh ta khng phi

    l mt vic lm o c bi l nhng tng o c khng tc ng lnquyt nh ca anh ta.

    Mt v d khc, mt ngi khng dm trm cp v s d lun: Nu mnhtrm cp th bn b hay hng xm s ngh sao v mnh ? Chc mi ngi skhinh b v mnh s b x hi rung b. Mc d c xem nh mtquyt nh tch cc nhng n vn khng phi l mt hnh vi o c.

    By gi, mt ngi cng c quyt nh l s khng trm cp v anh ta suyngh rng: Nu ta trm cp tc l ta hnh ng chng li lut ca tri tv tri vi o lm ngi:. Hoc l: Trm cp l mt vic lm c, n gycho nhiu ngi khc b tn tht v au kh. Vi nhng ng c suy nghnh vy, quyt nh ca anh ta c xem nh mt hnh vi o c, hp lunthng o l. Theo gio l c Pht, khi bn suy ngh cn nhc trnhkhng lm cc hnh ng c th bn s khc phc c nhng phin no khau. S kim ch ca bn c xem nh mt vic lm o c.

    Nu bn hiu r mi kha cnh chi tit ca lut nhn qu th bn c gil ngi c tr tu thng sut mi vic. Kin thc thng thng ca chng ta

    khng th thu trit y v lut nhn qu. Mun sng ng theo lut nhnqu m c Pht dy, chng ta cn tin tng vo gio l cu Ngi. Khi

    Ngi dy st sinh dn n chu s on mnh, trm cp phi gp cnhngho tng, thc s khng c cch no chng minh c nhng li Ngini l ng vi thc ti. Tuy nhin, nhng iu chng ta cng khng nntin tng mt cch m qung. Trc tin chng ta cn phi c mt nim tin

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    5/30

    mnh m ni c Pht v gio l ca Ngi. Chng ta nn dng l tr, tmhiu thu o trc khi tin nhng li dy ca c Th Tn.

    Bng cch nghin cu nhng ti ca Pht Php c thit lp binhng suy lun hp l nh nhng li dy ca c Pht v tnh khng vv thng ca cuc i m chng ta s kho st chng mi ba v TrTu v nhn thy rng chng tht s l chnh xc th nim tin ca chngta ni gio l v lut nhn qu s t nhin tng ln.

    Khi chng ta mun tip nhn mt li khuyn, chng ta i tm gp mtngi no xng ng hng dn gip chng ta. Li khuyn ca hcng r rng hp l, chng ta cng qu trng tin tng vo li ch dn y.

    Nhm pht trin: c tin sng sut, i vi nhng li dy ca c Phtchng ta cng nn c s tin tng nh vy.

    Ti tin rng chng ta cn phi c mt t kinh nghim v phn khi trongs thc hnh c c mt nim tin su xa v thnh khn trong lng. Hnhnh c hai loi kinh nghim khc nhau. Vi nhng ngi sng o h cnhng kinh nghim m chng ta khng th c c. V c nhng kinhnghim th tc m chng ta t c qua s tu tp hng ngy.

    Chng ta c th pht trin nhn thc, hiu bit v s ngn ngi, tm b vv thng ca cuc i. Chng ta c th nhn thy bn cht tn ph canhng cm xc kh au. Chng ta c th c c lng t bi qung i ivi mi ngi hoc nhiu kin nhn hn khi chng ta ng xp hng chi.

    Nhng kinh nghim thc t nh vy mang li cho chng ta cm gic cangun vui v s mn nguyn. Hn na, nim tin ca chng ta vo nhng liging dy m chng ta c nghe cng tng ln. c tin ca chng tavo bc thy ca mnh, ngi truyn cho chng ta nhng kinh nghimny cng c pht trin: Lng tin vo hc thuyt m v thy ca chng taang theo ui s c cng c.

    T nhng kinh nghim xc thc , chng ta c th tin on rng victhng xuyn tu tp ca chng ta s gip chng ta thnh t nhng kt qu

    phi thng nh cc Thnh Nhn thc hin lu danh ngn i trong qukh.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    6/30

    Nim tin sng sut nh vy c c do tinh thn tu tp ca hnh gi, sgip chng ta cng c lng tin vo gio l Nhn Qu ca c Pht. V iuny cn gip chng ta quyt tm cha b khng lm cc vic c m chngs gy au kh cho chng ta.

    Nim tin cng h tr chng ta c gng tp trung thin nh, thu trit mc chng ta nghin cu, v sau cng nhn bit rng chng ta c c trtu ny cng nh hiu r tu gic xut pht t u. S phn chiu yc xem nh mt phn trong qu trnh tu tp thin nh ca chng ta. Ngip chng ta cng c c tin vo ngi Tam Bo Pht, Php, Tng v tinhtn trong vic tu tp. N cng gip chng ta c thm ngh lc tip tcdng tin trn ng o.

    ---o0o---

    AU KHNguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn

    Trch t cun sch: An Open Heart

    Chng ti thuyt ging v nhng cm xc au kh v cc tai hi mchng s gy ra cho vic hnh tr tu tp ca chng ta. Tuy nhin, iu ykhng c ngha l chng ta khng quan tm n nhng cm xc . Ti bitrng trng dy Tm L Hc Ty Phng ngi ta thng khuyn khchvic by t nhng cm gic v xc cm, ngay c nhng cm xc tc gin.

    Chc hn c nhiu ngi gp phi nhng ni au bun trong qu khca h, nu nhng cm xc ny b dn p, chng c th to nn s tc hitm l lu di. Trong nhng trng hp nh vy, ni theo cch ni cangi Ty Tng: khi v s khp kn, mun lm sch s n, cch tt nht lthi vo n

    Do , ti ngh rng iu quan trng cho nhng ai mun tu tp c kt qucn t mnh kim ch chng tr li nhng cm xc tai hi nh s tc gin,

    lng tham luyn, v tnh ganh ght. Thay v theo ui nhng tnh cm tiucc, chng ta nn c gng gim thiu s li cun hng v chng.

    Nu chng ta t hi bn thn l khi nng gin, chng ta s hnh phc hnhay lc chng ta im tnh th cu tr li thc r rng. Nh chng ta tholun trc y, s ri lon tinh thn l do kt qu gy nn bi nhng cm

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    7/30

    xc au kh khin ni tm b xo trn v chng ta cm thy bt an cng nhphin no.

    Mun hnh phc, mc tiu chnh ca chng ta l phi chin u vinhng cm xc kh au ny. Chng ta ch c th t c hnh phc khichng ta quyt tm v n lc tu tp trong mt thi gian di - v theo cchni ca nhng ngi Pht t chng ta l c th nhiu kip trong tng lai.

    Nh chng ta thy, nhng ni kh au tinh thn khng bao gi binmt, chng cng khng d dng tiu tan theo thi gian. Chng ch chm dtkhi tm chng ta n lc hy dit, lm gim kh nng tc hi v cui cnghon ton loi b chng.

    Nu chng ta mun thnh cng, chng ta phi bit chin u chng li

    nhng cm xc au kh . Chng ta bt u thc hnh gio php ca cPht, bng cch tm c kinh sch v lng nghe s ch dy ca cc bc thykinh nghim. iu ny gip chng ta ci thin hon cnh kh khn trongvng ln qun kh au ca i sng v hiu r phng php tu hnh vtthot khi cnh phin no y.

    Qua vic nghin cu hc tp nh vy chng ta s c c nhng hiubit nh lng nghe N cng l nn tng cn thit cho s pht trin tm linh.Sau , chng ta nn trin khai nhng iu chng ta hc hi c nmt nhn thc su sc hn. Hnh ng ny mang li cho chng ta c cnhng hiu bit nh s qun chiu. Mt khi chng ta chn la mt ch, chng ta tp trung thin qun vo cho n lc tm chng ta ha nhpvi n. iu ny s mang n cho chng ta mt kin thc kinh nghim gil nhng hiu bit nh thin nh

    Ba trnh hiu bit trn rt cn thit trong vic lm thay i thc scuc sng ca chng ta. Vi nhng hiu bit qua nghin cu hc tp nimtin ca chng ta tr nn vng chc hn, mang li s thu trit thng sut vthin nh.

    Nu chng ta thiu nhng hiu bit c c nh nghin cu hc tp vsuy nim th d c chuyn tm thin nh, chng ta cng s gp phi nhiukh khn trong ch chng ta ang thin nh. l bn cht vng lnqun s kh au ca chng ta. iu ny cng ging nh l chng ta b p

    buc phi gp mt ngi m chng ta khng mun gp. Do , iu quan

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    8/30

    trng l chng ta cn phi c gng thc hin c ba trnh hiu bit nylin tc vi nhau.

    Hon cnh xung quanh nh hng nhiu n chng ta. Chng ta cn cmt ni yn tnh tu tp. iu thit yu nht l chng ta nn hnh thin nivng v. Nh vy, tm hn chng ta mi khng b xo trn v phin no.

    ---o0o---

    K Th Nguy Him Nht

    Vic thc hnh Pht Php ca chng ta phi l mt s tinh tn lu dinhm t mc ch thot khi nhng iu au kh. N khng n thun lmt hnh vi o c nh chng ta trnh c cc hnh ng tiu cc v

    pht huy nhng vic lm tch cc.

    Trong khi hnh tr tu tp, chng ta c gng tm cch vt qua hon cnhm tt c chng ta u nhn thy l nn nhn ca nhng au kh tinh thn -k th ca s bnh an v thanh thn. Nhng kh au ny - nh l s luyn i,tc gin, tnh kiu ngo v lng tham v.v.. l nhng trng thi tinh thnkhin chng ta hnh ng to ra cc phin no v au kh cho bn thnmnh.

    Vo lc tu tp nhm t n s an lc v hnh phc trong tm hn, chngta nn xem chng nh l ma qu, bi v ging nh ma qu, chng c th mnh chng ta v mang n cho chng ta nhng iu kh au. Trng thi vtra khi nhng cm xc v ngh tiu cc, cng nh mi ni bun phin ulo gi l Nit Bn (Nirvana).

    u tin, chng ta khng th chin u trc tip vi nhng sc mnh tiucc trn. Chng ta phi t t n gn chng. Trc ht chng ta nn p dnggii lut, chng ta kim ch khi b trn ngp bi nhng ngh v cmxc tiu cc ny. Chng ta hnh ng nh vy bng cch chn mt cuc

    sng o c.

    Theo Pht gio, iu y c ngha l chng ta nn c gng gi gn khnglm mi iu c ni thn gm c st sanh hay trm cp; khu nghip ming tc ni di v ni li m thc cng cc vic lm c pht xut t nghip nh lng tham, s tc gin v hn th.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    9/30

    Khi ngh tng n cc hnh vi bt thin trn, chng ta s nhn thy rngnhng cm xc nh lng quyn luyn m say - c bit l tnh nng ginv lng th hn l nhng cm xc rt tai hi khi chng xut hin ni chngta v nhiu k khc. Ngi ta c th ni rng nhng xc cm ny l mt scmnh thc s ph hoi trn th gian hin nay. Chng ta cng c th bo rng

    phn ln mi phin no v kh au m chng ta gp phi, cn bn chng ta t to, u hon ton xut pht t nhng cm xc tiu cc ni trn. Thcvy tt c mi ni kh au u l hu qu trc tip ca nhng cm xc tiucc ny nh s quyn luyn, lng tham, tnh ganh ght, kiu ngo, s tcgin v hn th.

    Mc d ngay t u chng ta khng th tn dit ht nhng cm xc tiucc, nhng t ra cng khng hnh ng theo chng. T y, chng ta n lc

    pht trin s tu tp thin nh ca mnh trc tip chng li nhng kh au

    ni tm v luyn tp su sc c tnh t bi ca chng ta. Sau cng, chng tacn dit tr ht mi ni kh au, bng cch nhn thc r cuc i vn lkhng.

    ---o0o---

    Lng T Bi

    Lng T Bi l g? Lng T Bi l iu mong c mi ngi khc khngcn au kh. Nh thc hnh tm t bi chng ta t n s gic ng. Lng t

    bi khch l chng ta thc hnh nhng vic lm o c nhm hng n quv thnh Pht. Do , chng ta cn n lc tinh tn pht trin tm t bi.

    ---o0o---

    S Thng Cm

    Bc u tin c c lng t bi l chng ta nn thng cm xt thnghoc sng gn gi vi ngi khc. Chng ta cng phi thu hiu nhng hon

    cnh kh au ca h. Cng sng gn gi vi mt ngi no , chng tacng nhn thy s au kh khng chu ng ni ca k y. S gn gi m tini y khng phi l s gn gi v th xc, cng khng phi l s gn giv tnh cm. l thc trch nhim, s quan tm ca chng ta n mingi.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    10/30

    pht huy s gn gi nh vy, chng ta cn by t tm lng o cmun thng yu tt c mi ngi. Chng ta phi nhn thc rng s gn gis gip cho tm con ngi an lc v hnh phc. Chng ta cng hiu mingi s knh trng v mn yu chng ta bit bao khi chng ta i x tt vih.

    Chng ta cn suy ngh n nhng khuyt im ca tnh t cao t i,nhn thc rng n gy nh hng xu n cc hnh ng v o c cachng ta ra sao v s giu sang hin nay ca chng ta tc ot nhiuquyn li ca nhng ngi km may mn nh th no.

    Vic quan trng l chng ta nn by t lng thng yu i vi mingi. iu ny l kt qu ca hnh ng tu tp c tnh h x v thngcm. Chng ta cn nhn bit rng ti sn ca chng ta ty thuc vo s hp

    tc v ng gp ca nhiu ngi khc. Mi kha cnh phc li hin nay cachng ta l do s n lc lm vic ca mi ngi.

    Khi chng ta nhn xung quanh mnh, ngi nh chng ta ang , con ngm chng ta i, qun o chng ta mc, thc phm m chng ta n, chng ta

    phi hiu rng tt c cc th ny u do mi ngi lm ra. Khng c ci gtn ti cho chng ta th hng v s dng m khng xut pht t lng ttca nhiu ngi v danh gip chng ta. Khi chng ta suy nghim theocch ny, lng cm mn ca chng ta i vi mi ngi s pht trin, sthng cm v gn gi vi h cng tng ln.

    Chng ta phi thc r s nng ta, ty thuc ca chng ta vo nhngngi m chng ta cm thy thng yu. S nhn thc ny gip chng tagn gi vi h hn. N i hi s quan tm n nhng ngi khc hn lngh n bn thn mnh. Chng ta phi nhn thy rng tc ng nh hngto ln ca chng i vi ngun phc li hnh phc ca mi ngi. Khichng ta chng tr li ci nhn th gii vi tnh ng mn kiu cng camnh, chng ta c th thay th vo l mt thi bit tn knh mi ngi.Chng ta cng khng nn mong ch s thay i nhanh chng ci nhn ca

    chng ta i vi nhng k khc.

    ---o0o---

    Nhn Ra S au Kh Ca Mi Ngi

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    11/30

    Sau khi pht trin s thng cm v gn gi, hnh ng quan trng tiptheo l tu tp hnh t bi hiu r bn cht ca s kh au. Lng t bi cachng ta i vi mi chng sinh phi xut pht t nhn thc ni au kh cah. iu c bit khi ngh tng n s kh l n c khuynh hng trnn mnh m v hiu qu hn nu chng ta tp trung vo chnh au kh cachng ta ri sau m rng ngh n s au kh ca nhng ngi khc.Lng t bi ca chng ta i vi mi ngi s pht trin khi s nhn bit cachng ta v ni au kh ca h tng ln.

    Tt c chng ta hn nhin c thin cm vi nhng ngi ang chu ngs kh au v bnh tt hoc bun kh khi gp cnh mt mt ngi thn.Loi au kh ny theo Pht gio gi l kh kh hay ni kh ca s kh.

    Ngi c lng t bi xt thng nhng k kh au m Pht gio gi l

    ni au kh ca s i thay th kh khn hn. y l loi kh au th hai.Khi chng ta nhn thy mi ngi thch th vi nhng thnh cng trn tc, thay v cm thy xt thng v chng ta bit rng nim vui y cui cngri s chm dt v b li cho h vi nhng ni tht vng chn chng,thng th phn ng ca chng ta cm thy ngng m v i khi l ganhght.

    Nu chng ta thc s thu hiu v ni kh v bn cht ca n, chng ta snhn bit rng danh ting cng nh ca ci u l tm b v nim vui cuicng s phi t nhin kt thc, ri gy kh au cho con ngi.

    C mt loi au kh th ba su sc hn v tinh vi nht. Chng ta thngxuyn chu ng s au kh ny, n l sn phm ca ci vng ln qun. Bncht ca n l cuc sng ln qun m chng ta chu nh hng lin tc canhng cm xc v ngh tiu cc. V khi chng ta di s kim sot can, cuc sng ca chng ta l mt hnh thc au kh.

    Loi au kh ny ngp trn cuc sng ca chng ta, quay chng ta trongci vng ln qun ca nhng cm xc tiu cc v cc hnh ng v o c.

    Tuy nhin, hnh thc au kh ny rt kh nhn ra. N khng phi l trngthi au kh r rt m chng ta gp phi loi au kh trong kh au. Ncng khng phi l iu ngc li ca s giu sang v danh vng nh chngta tm thy trong au kh ca s i thay. Nhng s au kh ta khp nyl loi kh au su sc nht. N ngp trn trong mi kha cnh ca cuc i.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    12/30

    Mt khi chng ta trau gii c s thu hiu su sc v ba mc aukh ny qua chnh kinh nghim bn thn ca chng ta, d dng cho chng tatp trung tm hiu v nhn ra c ba mc au kh ca nhiu ngi. T, chng ta c th pht trin lng c mong mi ngi thot khi s khau.

    Mt khi chng ta kt hp c ngh cm thng vi mi ngi vi sthu hiu su sc v ni kh au m h chu ng, chng ta s c kh nng

    pht huy lng t bi chn thnh i vi nhiu k khc. Chng ta phi thchin iu ny lin tc, chng ta c th so snh s kin ny vi vic chng tami la bng cch c xt hai vin vi nhau.

    c th chy c, chng ta bit rng chng ta cn phi lin tc duy trs mi xt lm tng nhit ln ti mt mc m g c th bn la chy

    c. Tng t khi chng ta c gng pht trin cc nng lc tinh thn nhlng t bi, chng ta phi tinh tn p dng nhng k thut tm linh cn thit t n kt qu mong mun. Nu mi dng cc phng php may richng ta s khng bao gi thnh cng.

    ---o0o---

    CHNH TR V KINH TNguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn

    Trch t cun sch: Ethics for the New Millennium

    Tt c chng ta u mong c sng trong mt th gii an lc v hnhphc hn. Nhng nu chng ta mun bin n tr thnh hin thc, chng taphi bo m rng lng t bi l nn tng ca mi hnh ng. iu ny lic bit ng i vi cc ng li ch trng v chnh tr v kinh t.

    Chng ta bit hn na th gii hin nay ang thiu thn v cc nhu cucn bn nh thc n, nh , thuc men v gio dc. Ti tng ngh chng tann t cu hi, phi chng chng ta ang theo ui mt chiu hng sng

    sut nht i vi cc vn ny?

    Ti tin rng khng. Nu nh nm mi nm qua, chng ta c th honton dit tr ht nn ngho i th s phn chia khng qun bnh cc ti snhin nay ca chng ta may ra cn c th bo cha. Nhng tri li, nu tnhtrng ny c tip din, iu chc chn l ngi ngho li cng ngho hn.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    13/30

    Ch ring thc cn bn ca chng ta v s cng bng v hp l nghrng chng ta khng nn bng lng cho s vic trn tip tc xy ra.

    D nhin, ti khng bit nhiu v kinh t. Nhng ti thy kh trnh ktlun rng ti sn ca ngi giu c bo v qua s b mc khng quan tmn nhng k ngho kh, c bit do phng tin ca cc mn n quc t.

    Ni ln iu ny ti khng c bo rng cc quc gia ngho km mmang khi cn phi chia x trch nhim i vi cc vn kh khn ca h.Cng chng phi chng ta nn qui trch tt c mi iu xu xa v chnh trcng nh kinh t cho cc chnh tr gia v nhn vin cng quyn.

    Ti khng ph nhn ngay c trong th gii c nn dn ch vng mnhnht cng vn thng thy xut hin cc nh chnh tr a ra nhng li ha

    hn khng thc t v n o ph trng v nhiu vic h s lm sau khi cc. Nhng cc ngi y khng phi t trn tri rt xung.

    Do vy, nu cc nh chnh tr mt quc gia no tham nhng, chngta thng ln n rng x hi y thiu o c v nhng c nhn to thnhdn tc sng khng c lun l. Trong cc trng hp ny, thc s khngmy cng bng khi ch c nhng c tri ch trch cc chnh tr gia.

    Mt khc, khi ngi ta c nhng gi tr cao qu v khi h thc hnh giilut o c trong i sng bit quan tm gip mi ngi th cc cngchc sinh ra t x hi ng nhin cng bit tn trng cng th gi try. Cho nn, mi ngi chng ta u gi vai tr trong vic xy dng mt xhi t trn nn tng ca tnh thng, dnh u tin cho s qu trng v longh n ngi khc.

    Trn phng din p dng cho chnh sch kinh t, cng tng cnc thc hin trong sinh hot ca mi ngi. Mt thc v trch nhimton cu rt quan trng. Tuy nhin, ti phi ni rng rt kh ngh nhng kin thc tin cho s p dng cc gi tr tinh thn trong lnh vc thng

    mi. Bi l s cnh tranh ng vai tr ch yu. V l do , lin h giathin v li tc rt mng manh.

    Nhng ti chng hiu ti sao khng th to mt s cnh tranh xy dng.Yu t cn bn l ng c ca nhng ngi tham d. Khi ch l li dnghoc tiu dit k khc, hn nhin hu qu s khng th no tch cc. Nhngkhi s cnh tranh c hng dn vi mt tinh thn nhn o v thin ch

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    14/30

    th kt qu, mc d gy nn s kh au cho ngi thua l, nhng t ra cngkhng n ni qu tn hi.

    Hn na iu c th phn i l trong thc trng thng mi, chng takhng th no hy vng cc thng v t con ngi vt ln trn li tc.

    Nhng y, chng ta nn nh rng nhng k iu hnh ngnh kinh doanhv cc thng v trn th gii cng vn l con ngi. Ngay cc phn tcng rn nht, chc hn u phi nhn thy rng i tm li tc m khngngh n hu qu tai hi l sai lm. Nu iu y ng th bun bn ma tucng chng sai.

    Cho nn mt ln na, iu cn thit i hi y l mi ngi chng tann t pht trin tm t bi ca mnh. Chng ta cng gia tng c iu th cng vic doanh thng cng phn nh c cc gi tr o c cn bn

    ca con ngi.

    Tri li, nu chng ta khng quan tm n cc gi tr y th thng michc chn cng s khng ch ti chng. y khng phi l vn ltng. Lch s chng minh cho thy trong x hi con ngi c nhiu phttrin tch cc din ra do kt qu ca lng t bi. Chng hn s hu ditthng v bun bn ngi n l.

    Nu nhn vo s tin ho ca x hi loi ngi chng ta thy cn thitphi c vin nh nhm mang li cc thay i tch cc. L tng l ng cthc y cho s tin b. Khng bit iu ny v ch bo rng chng ta cn

    phi thc tin trong chnh tr l mt sai lm nghim trng.

    Cc vn ca chng ta trong vic phn phi kinh t thiu qun bnh to nn mt th thch ln lao cho ton th gia nh nhn loi. Tuy nhin, khichng ta bc vo thin nin k mi, ti tin rng c nhiu l do lc quan.Trong nhng nm u v gia th k 20, c mt nhn thc tng qut rngquyn lc chnh tr v kinh t l hu qu ch khng phi s tht. Nhng tingh tng nay thay i.

    Ngay c cc quc gia giu c v hng mnh nht nhn bit rng khngth b qun nhng gi tr cn bn v nhn sinh. nim v o c dnh cho

    bang giao quc t ngy cng c xy dng vng chc. l cha k nnhng iu c din t bin thnh cc hnh ng ngha, t ra l nhngdanh t nh s ho hp, bt bo ng v s cm thng tr thnhcc t ng ca nhiu chnh tr gia ngy nay. l mt s pht trin hu ch.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    15/30

    Theo kinh nghim c nhn trong nhng chuyn cng du ngoi quc ghinhn, ti c yu cu thuyt ging v ho bnh v t bi trc c to on,thng vt qu s ngn. Ti khng tin khong bn mi hay nm minm v trc, cc ti c li cun hp dn s ng ngi nh th.

    Nhng tin trin trn y chng t tp th loi ngi chng ta ngy cngquan tm nhiu hn n cc gi tr cn bn nh s cng bng v chn l.

    Ti cng rt an tm trc s kin l, nn kinh t th gii cng pht trin,s tu thuc vo nhau cng r rng. Kt qu, mi quc gia ny, khng nhiuth t u phi lin h n mt quc gia khc. Nn kinh t tn tin, nh lmi sinh khng c bin gii. Ngay c nhng quc gia th nghch vi nhaucng phi hp tc trong vic s dng cc ti nguyn thin nhin ca th gii.

    Ly v d thng thng h phi tu thuc chung vo mt con sng. V slin h kinh t ca chng ta cng nng nh vo nhau th tng quan chnhtr cng phi hp tc vi nhau. Do vy, chng ta chng kin, chng hns ln mnh ca Lin Hip Chu u, khi u ch t vi khch hng traoi mu dch nho nh dn n s kt hp ca cc quc gia thnh mt lin

    bang vi s thnh vin hin nay tng gp i.

    Chng ta cng nhn thy hnh thc tng t, mc d km pht trin, shp tc trn th gii ca ba t chc: Hip Hi cc Quc Gia ng Nam (ASEANS), T Chc Phi Chu Hp Nht (OAU) v T Chc cc Quc GiaXut Cng Du Ho (OPEC). Mi t chc chng minh mt ng lc nhnsinh v s hp tc v li ch chung v phn nh s lin tc tin ho khngngng ca x hi con ngi.

    Khi u t cc b lc nho nh pht trin hnh thnh cc th tiuquc ri n quc gia v hin nay l cc ng minh bao gm nhiu trmtriu ngi, tip tc ln mnh vt trn mi ln ranh phn chia a d, vnho v chng tc. y l chiu hng ti tin rng s v phi tip tc.

    Tuy nhin, chng ta khng th ph nhn rng, song song vi s tngtrng ca cc lin minh chnh tr v kinh t, r rng cn c s tp hp lnlao hn vt cc ng ranh phn chia gia chng tc, ngn ng, tn giov vn ho - li thng c bo ng tip din theo vic hu b s lin ktvo th ch quc gia.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    16/30

    Chng ta nn lm g trc s kin c v mu thun - mt bn lkhuynh hng hp tc vt quc gia, cn pha kia l s thc y ca a

    phng ho? Thc ra, khng cn thit c s chng i gia hai mt. Chngta c th hnh dung nhn thy cc cng ng a phng hp tc trong chnhsch mu dch, x hi v k hoch an ninh chung; nhng vn duy tr c sa dng c lp v nhn chng, vn ho, tn gio v cc th khc.

    C th thit lp mt h thng lut php, bo v nhn quyn cn bn trongcc cng ng ln hn m vn cho cc cng ng nh c quyn t dotheo ui ng li sinh hot ring ca h. ng thi, iu quan trng trongvic xy dng cc loi hp tc l s t nguyn v t nn tng trn nhnthc v quyn li ca cc phn t u c phc v tt p hn qua s hptc. H khng b p t.

    Thc vy, s th thch ca thin nin k mi chc chn l s i tmphng cch nhm t n s hp tc quc t - hay tt hn na, cng ngton th gii - trong s a dng ca loi ngi c cng nhn v quynli ca tt c c tn trng.

    ---o0o---

    TU LUYN TM X(Cultivating Equanimity)

    Nguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr ChnTrch t cun sch: An Open Heart

    by t lng thng chn tht i vi mi ngi, chng ta phi xo bs thin v trong thi ca chng ta i vi h. ngh bnh thng cachng ta i vi k khc lun b khng ch nh hng bi nhng cm xc

    phn bit v dao ng. Chng ta c cm gic gn gi vi ngi chng tathng. i vi nhng ngi l hay khng quen chng ta cm thy xa cch.V i vi nhng k chng ta th ght, khng thn thin hay cch bit,chng ta cm thy c cm hay khinh mit.

    Tiu chun m chng ta phn loi mi ngi thnh k th hay bn b rtr rng. Nu mt ngi gn gi hay t t tt bng vi ta, ngi l bnca ta. Nu mt ngi lm hi hoc gy kh khn cho ta, ngi l k thca ta. Km vi s a thch m chng ta dnh cho cc ngi thn thng lnhng tnh cm nh lng quyn luyn v s mong c c gn gi mnyu. Tng t, chng ta dnh cho nhng ngi chng ta khng thch vi

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    17/30

    nhng cm xc tiu cc nh tc gin hay on th. Do , lng t bi cachng ta dnh cho mi ngi lun c gii hn, thin v, thnh kin v viiu kin l liu chng ta cm thy c gn gi c vi h hay khng.

    Lng t bi chn tht phi l v iu kin. Chng ta nn thc hnh tm x vt qua nhng cm xc phn bit v thin v. Phng cch tu luyntm x l chng ta suy nghim v tnh khng bn chc ca tnh bn. Trcht chng ta cn suy xt nhn thy khng c g bo m rng ngi bnthn ca chng ta hm nay s mi mi l bn thn sut i. Tng t chngta c th tng tng rng ngi m chng ta khng a thch khng hn smi mi nh vy. Cc suy ngh khuch tn nhng cm xc mnh m cas thin v v hu dit tnh bt bin ca tnh cm lu luyn trong chng ta.

    Chng ta cng c th suy nim v nhng hu qu tiu cc ca lng quyn

    luyn m chng ta dnh cho bn b v c cm i vi k th. Nhng cmgic ca chng ta i vi bn b v ngi yu i khi lm cho chng ta mqung. Chng ta phng i nhng phm cht m mnh khao kht ni ngi v tin chc l mnh khng h sai lm. Sau , khi chng ta nhn thy svic khng ng vi nhng g m chng ta phng i ri chng ta chongvng. Chng ta u a ri t nh cao tt cng ca tnh yu v mong cxung n s tht vng, chn ght v thm ch l tc gin. Ngay c cm gichi lng v tho mn trong mi lin h vi mt ngi no m chng tayu thng c th dn n s tht vng, chn nn v cm th. Cc phn tc cm xc mnh m nh nhng ngi c tnh yu lng mn v lng cmth chnh trc thng b li cun bi nhng cm xc ny v nim vui ca hch thong qua. Theo quan im Pht gio, tt hn ht chng ta khng nnnm gi nhng cm xc nh vy ngay t lc u.

    Nhng hu qu khi b ch ng bi lng hn th l g? Danh t Shedanghay cm th ca Ty Tng c ngha l s th nghch t ni su thm tronglng. C mt iu g khng hp l khi chng ta phn ng li nhng iu

    bt cng hoc gy tn hi bng tm th hn. Lng cm th ca chng tachng gy nh hng n thn xc k th ca chng ta, n khng lm tn

    hi cho h. ng hn, chnh chng ta lnh chu nhng hu qu xu, ngcay do lng hn th ca chng ta gy ra. N c khot chng ta t bn trong.Khi tc gin, chng ta n chng bit ngon. Chng ta khng th ng thnggic, nm ln qua tr li sut m m khng cch no chp mt c. Nnh hng su xa n chng ta trong khi k th ca chng ta tip tcsng vui v hnh phc khng bit g n tnh trng phin mun ca chngta.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    18/30

    Vt thot ra khi lng hn th v tc gin, chng ta c th x l mi tnhhung c kt qu tt hn nhiu. Nu chng ta tip xc mi vic vi tm xchng ta s nhn thy vn mt cch r rng hn v t gip chng ta pdng phng php tt nht gii quyt vn . V d, nu mt a b anglm mt hnh ng g gy nguy him cho chnh n v mi ngi nh lchi vi nhng que dim, chng ta c th trng pht n. Khi chng ta i xmt cch thng thn nh vy, mt iu rt c th xy ra l a b s khng

    phn ng s tc gin ca chng ta m p li thc khn cp v lo ngi cachng ta.

    y l cch gip chng ta nhn bit rng k th ch thc hin ang nmtrong lng chng ta. l tnh ch k, lng quyn luyn v s tc gin cachng ta. Chng ta nn bit kh nng k th gy hi cho chng ta rt hn

    hp. Nu mt ngi no thch thc kch ng chng ta, chng ta nnkim ch bn thn mnh khng tr a li, th d cho ngi c lm g ina h cng khng th gy hi cho chng ta. Tri li, khi nhng cm xcmnh m nh v cng tc gin, cm th hay lng ham mun xut hin,chng to nn s ri lon trong tm hn chng ta. Ngay lp tc chng phhoi s an lc trong tm chng ta cng nh to nn s bun phin, au khv hu dit cng c tu hnh ca chng ta.

    Khi chng ta hnh tr tm x, chng ta c th nhn thc c rng nhngkhi nim v k th v bn b c th thay i v tu thuc vo nhiuyu t khc. Khng c ai va mi sinh ra l bn b hay l k th cachng ta v cng khng c g bo m rng cc thn hu mi mi s l bn

    b ca chng ta. Bn b v k th c phn chia tu thuc vo thi c x ca h i vi chng ta. Nhng ngi m chng ta tin rng h yuthng v chm sc chng ta, chng ta thng xem h nh nhng ngi bnthn v thng mn ca mnh. Nhng ngi m chng ta tin rng h cnhng ngh xu v mun lm hi chng ta l nhng k th ca chng ta.Cho nn, chng ta xem mi ngi l bn b hay k th u da trn nhnthc v nhng tng v cm xc m h dnh cho chng ta. Vy th, khng

    c ai thc s l bn b hay k th ca chng ta.

    Chng ta thng nhm ln gia hnh ng ca mt ngi v con ngithc s ca h. Thi quen ny khin chng ta quyt nh rng bi v mthnh vi hay li ni no , ngi y tr thnh k th ca chng ta. Tuynhin, thc ra ngi khng hn l bn v cng khng phi l th. Hkhng phi l Pht t hay Thin Cha gio; khng phi l ngi Trung Hoa;

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    19/30

    cng khng phi l ngi Ty Tng. Trong nhiu trng hp, mt ngi mchng ta lin h lu di c th thay i v tr thnh ngi bn thn nht camnh. Cho nn, chng c g l khi chng ta ngh rng: ! Bn tng l kth ca ti trong qu kh, nhng hin ti chng ta l nhng ngi bn tt.

    Phng php khc tu tp tm x, cng nh vt qua cm xc thin vv phn bit l chng ta nn suy ngh rng mi ngi u bnh ng v khaokht c c hnh phc cng khng thch kh au. Thm na, tt c chngta u cm thy rng mnh c quyn hon thnh kht vng ny. Lm saochng ta bin h cho iu y? Rt n gin, n l mt phn trong bn chtcn bn ca con ngi. Ti khng phi l ngi duy nht, bn cng khngc mt c quyn no c. Khao kht ca ti mun c hnh phc v vtqua au kh l mt phn trong bn tnh ca ti; cng l mt phn trong

    bn tnh ca bn. Nh vy, tt c mi ngi u c quyn hng hnh phc

    v trnh kh au, n gin v mi ngi c chung bn tnh cn bn ny.

    Da trn nn tng ca s bnh ng ny, chng ta nn pht trin tm xi vi mi ngi. Trong lc thin nh, chng ta cn luyn tp t tngChnh bn thn ti mun sng c hnh phc v khng thch kh au, mingi khc cng vy; chnh bn thn mnh ng nhin c quyn tho mnkht vng ny v mi ngi cng c. Chng ta nn lp li tng ny volc chng ta thin nh v c trong cuc sng hng ngy cho n khi nthm nhun vo tm hn chng ta.

    Cn mt iu quan trng cui cng, l con ngi, hnh phc ca chng tatu thuc rt nhiu vo i sng ca mi ngi v chnh s sng ca chngta l kt qu ca s ng gp ca nhiu ngi khc. S ra i ca chng ta

    ph thuc vo cha m chng ta. Sau , chng ta cn s chm sc v tnhthng ca cha m chng ta trong nhiu nm. Sinh k, ni v phng tinsinh sng ca chng ta; ngay c s thnh cng v danh ting ca chng tacng l kt qu ca nhiu ng gp ca v s ngi khc. Trc tip hay gintip, nhiu ngi lin h n s tn ti ca chng ta cha k n hnh

    phc ca chng ta.

    Nu chng ta m rng s suy lun vt khi gii hn ca mt i ngi,chng ta c th nhn thy rng tri qua nhiu kip trc ca chng ta - thcra, k t lc khi thu khai thin lp a, rt nhiu ngi ng gp v sk vo hnh phc ca chng ta. Chng ta c th kt lun: Ta da vo u m i x phn bit? Ti sao mnh c th by t thn thin vi mt sngi v th nghch vi mt s ngi khc? Ta phi vt qua mi cm xc

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    20/30

    phn bit v thin v. Mnh phi gip cho mi ngi mt cch bnh ngnh nhau.

    ---o0o---

    MC DN THNNguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn

    Trch t cun sch: Ethics for the New Millennium

    Qua s pht trin mt thi trch nhim i vi ngi khc, chng ta cth khi u thit lp mt th gii thn i v t bi hn m tt c chng tahng m c. c gi c th ng hay khng s ng h ca ti v trchnhim ton cu. Nhng nu cc iu trn l ng, v bn cht tu thuc rngri ca thc t, v v thi quen phn bit gia ta v ngi khc, trong mt

    ngha no l qu phng i, v nu trn nn tng ti ni ng khi by trng mc ch ca chng ta l nn m rng lng t bi ca mnh n vi ttc mi ngi, chng ta khng khi kt lun rng t bi i hi hnh vi oc - nm ngay gia mi hnh ng ca ta, k c c nhn ln x hi.

    Hn na, mc d nhng chi tit cn m ra cho cc cuc bn tho, ti tinrng trch nhim ton cu c ngha t bi cng lin quan nm trong lnh vcchnh tr. N cho chng ta bit iu quan trng v phng cch chng tahnh ng trong cuc sng hng ngy nu mun c hnh phc theo nghac bit ca hnh phc ra.

    Ni ln iu ny, r rng l ti khng ku gi mi ngi nn t b lisng ca h hin nay v tun theo mt lut l hay phng cch suy ngh mino khc. ng hn, mun ca ti l ngh cc c nhn trong khi vn gili sng hng ngy, c th chuyn ho v tr nn con ngi o c, t biv hnh phc hn. V qua nhng c nhn o c v t bi hn, chng ta cth khi u xc tin cuc cch mng ni tm ca mnh.

    Chng hn, cng tc ca mt nng dn trong vic lm khim nhng ca

    mnh cng khng km phn hu ch cho x hi ging nh mt bc s, mtthy gio, mt tng s, hay mt n tu. Tt c mi ng gp ca con ngiu ln lao v cao qu. Khi chng ta lm vic vi thin ch tt, ngh rng:Vic lm ca ti l gip cho ngi khc, n s mang li phc li cho cngng rng ln hn.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    21/30

    Nhng khi thiu s quan tm n tnh cm v hnh phc ca k khc, mihot ng ca chng ta s dn n ch h hng. Do s thiu vng cc tnhcm o c nhn bn, tn gio, chnh tr v kinh t vn vn u c th binthnh iu d nhp. Thay v phc v cho nhn loi, chng tr thnh nhngtc nhn gy nn s tn ph.

    Cho nn, ngoi s pht trin mt tinh thn trch nhim ph bin ton cu,chng ta thc s cn nhng ngi c thc trch nhim. Ch n khi nocc nguyn tc c a vo hnh ng cn khng th chng vn ch lnguyn tc.

    V th, chng hn nh l iu rt thch hp cho mt chnh tr gia thnhthc chu trch nhim trong hnh ng ca mnh vi s thnh thc v limchnh. Rt thch ng cho mt thng gia ht sc quan tm n nhu cu ca

    khch hng qua mi nghip v ca mnh. Rt thch hp cho mt lut s dngkinh nghim chuyn mn ca mnh bin h tranh u cho cng l.

    D nhin rt kh trnh by thc chnh xc l bng cch no m thi cachng ta s c th hnh thnh qua s u thc, giao ph cho nguyn tc catrch nhim ton cu. Bi l do , ti khng c mt tiu chun c bit notrong tm tr.

    Mi vic ti hy vng l nu nhng iu g ti vit ra y c li ch chocc c gi, mong qu v c gng pht trin tm t bi trong cuc sng hngngy. Bng tinh thn trch nhim i vi mi ngi khc, cc bn hy nlc lm bt c iu g c th gip cho h.

    Khi i ngang qua mt vi nc ang chy nh git qu v s kho chtli. Khi nhn thy mt ngn n chy ph phm mt cch v ch, bn s tti. Nu l mt ngi ang hnh o v ngy mai nu gp mt tn theo tngio khc qu v cng s by t s tn knh i vi h tng t nh cc bnmong mun h knh trng tn ngng ca mnh.

    Nu l mt khoa hc gia, v nhn thy chng trnh nghin cu ca mnhang thc hin c th gy tai hi cho ngi khc, v tinh thn trch nhim,qu v s t hu b khng lm. Tu theo nng lc v gii hn ca honcnh, cc bn s thc hin c bt c iu g c th lm. Ngoi cc victrn, ti khng ku gi qu v mt s dn thn no khc.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    22/30

    V nu mt ngy kia, hnh ng ca qu v c th tr nn t bi hnnhng k khc vng, iu rt bnh thng. Thm na, nu li ti ni cv nh khng hu ch g my, cng chng sao. iu quan trng l vicchng ta lm cho ngi khc, v bt c s hy sinh no c thc hin, u

    phi do t nguyn v pht sinh t nhn thc hiu r li ch ca hnh ngy.

    Trong chuyn ving thm gn y ti Nu c (New York), mt ngibn cho ti bit con s t ph ti Hoa K tng t mi by ngi vi nmtrc y, ngy hm nay ln n nhiu trm ngi. Nhng ng thinhng ngi ngho vn ngho v lm khi cn ngho hn na. Ti xem iuny nh hon ton v o c. cng l ngun gc ca nhng kh khnca x hi.

    Trong khi nhiu triu ngi khng c c cc nhu cu ti thiu cn thitca i sng nh thc phm, ch , gio dc v dch v y t - s phn chiati sn bt cng thc l mt iu xu xa. Nu l trong trng hp m mingi c y v d tha cc nhu cu th mt cuc sng xa hoa nhvy, ta c th chp nhn c. Nhng nu ch l mun ca c nhn,thc kh m c th khuyn h nn kim ch bt vic thc hin quyn sngtheo mun ca h.

    Hn na, vn li khng phi nh vy. Trn th gii chng ta ang snghin nay, c nhiu khu vc, ngi ta vt b cc n d tha i trong khinhng ng loi st bn cnh - k c cc tr em v ti qu thiu thn nmc phi o bi ng rc kim thc n v nhiu ngi cht i. Nhvy, mc d ti khng th ni i sng xa hoa ca nhng k giu c, t n lsai lm, bi l h tiu xi chnh ng tin ca h lm ra, ch khng kimtin bng cch bt chnh, nhng ti phi ni rng l iu khng lngthin, lm h hng con ngi.

    Thm na, ti b kch ng v li sng qu phc tp v li ca nhngngi giu. Mt ngi bn ca ti cng chung vi mt gia nh rt giu

    c, cho bit mi ln h bi li ln, h c trao cho mt ci o chong tmmi. V c mi ln h n h bi tm u phi thay mt ci o mi nhvy, cho d h tm nhiu ln trong ngy. Thc l k! Nu khng mun nil qui g.

    Ti khng thy li sng xa x hoang ph c gp thm c g cho stin nghi c nhn. L con ngi, chng ta ai cng ch c mt ci bao t vi

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    23/30

    s lng thc n hn ch nut vo. Tng t, chng ta ch c mi ngntay, do vy chng ta khng th eo c trm chic nhn. D l lun th notrong cch chn la, vo lc chng ta mang nhn, s d tha chng c mt ngha g. Cc chic cn li vn ch v dng nm trong hp.

    S dng s giu c thch ng nht, nh ti tng trnh by vi ccthnh vin trong mt gia nh n rt giu sang, l nn lm phc b tht thin. Trong trng hp c bit , khi h hi, ti ngh nu c th,nn dng tin vo s pht trin gio dc l tt nht.

    Tng lai th gii nm trong tay ca nhng con em chng ta. Do , numun gip cho x hi c cuc sng nhn o v t bi hn, iu quan trngl nn gio dc cho cc tr em tr thnh nhng ngi c trch nhim, v bityu thng ng loi.

    Khi mt ngi may mn c sinh trong mt gia nh ph qu hay thnhcng t n s giu sang bng cc phng tin no , h c c hi gip cho nhiu ngi khc mt cch ln lao. Thc l iu ph ung khi qu v tiu dng c hi trong hnh ng qu o lc b tha.

    Thc s ti cm thy li sng xa hoa l khng thch ng. Ti phi nhnnhn rng mi khi ti trong mt khch sn y tin nghi v nhn thynhng k n ung qu c tin trong lc nhiu ngi bn ngoi khng cch ng qua m, ti cm thy v cng kh chu.

    iu y cng lm tng cng cm xc rng ti khng khc g nhngngi giu ln ngho . Chng ta cng ging nhau im mun c hnh

    phc v khng thch kh au. V chng ta c quyn bnh ng c hnhphc nh nhau. Nh mt kt qu, khi nhn thy mt cuc biu tnh ca cngnhn ang xy ra, chc chn ti s tham d vo.

    V, d nhin, ngi ang ni nhng iu trn y li l ngi c thhng cc tin nghi trong khch sn. Thc vy, ti phi tin xa hn na.

    ng l hin nay ti c nhiu ng h tay c tin. V trong khi ti cmthy nu bn chng i, ti c th xy vi tp lu cho nhng ngi ngho khnhng mi n nay ti vn cha lm c.

    Cng lc, ti cm thy rng, nu ti tuyt i n chay trng, khng phich v mun nu mt tm gng tt, m cn mun cu gip mng sng chocc con th v ti. Cho n nay, ti vn cha hon ton lm ng v phi

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    24/30

    tha nhn rng c iu tri ngc, khng nht tr mt vi phng din,gia l thuyt v s thc hnh ca ti. Cng lc, ti khng tin l bt c aicng c th v nn theo gng Thnh Gandhi ca n , sng cuc i nhmt nng dn ngho kh. S hin dng thc cao c v ng c ngngm. Nhng cu chm ngn ca ti l c gng ht kh nng m khng rivo cc oan.

    ---o0o---

    GIO DC V THNG TINNguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn

    Trch t cun sch: Ethics for the New Millennium

    Mun sng mt cuc sng o c, trc tin chng ta nn ngh n nhu

    cu ca ngi khc nhm p ng hnh phc ca h, c nhiu lin quan nx hi ngy nay. Nu chng ta tu sa ni tm, t loi b cc ngh v tnhcm tiu cc xy dng, chng ta c th thay i ton th gii. Chng tac nhiu cng c mnh m xy dng mt x hi o c v ho bnh.Tuy nhin, mt vi kh c cha c s dng ng mc. V im ny,ti mun chia x vi kin v cc lnh vc no chng ta c th bt u mtcuc cch mng tinh thn ca lng nhn o, tm t bi, s nhn nhc, baodung, tha th v khim tn.

    Khi chng ta dn thn v l tng gip cho tt c mi ngi, tip theo cn thng bo cc chnh sch v x hi v chnh tr ca chng ta. Ti ni vykhng phi gi nh rng chng ta c th gii quyt mi vn x hi trongmt m. ng hn, ti tin rng tr phi mt thc rng ri v tm t bi mti ku gi ni cc c gi s gy ngun cm hng cho ng hngchnh tr v ch trng ca chng ta th cc chnh sch ch gy tai hi thay v

    phc v cho ton th nhn loi.

    Ti tin rng chng ta cn phi c nhng bc tin thc tin hu nhn thctrch nhim ca mnh i vi mi ngi khc trong hin ti cng nh tng

    lai. iu ny l ng thc cho d c nhng sai bit nh gia cc chnh schvi ng c l tm t bi v ng li khc, ch yu v quyn li quc gia.

    Gi y, cho d trong trng hp chc chn l cc li ngh ca ti linh n t bi, gii lut ni tm, nhn thc tr tu v tu tp o c c thchnh rng ri, th th gii t ng s tr thnh ni chn an lc v ho bnhhn. Ti tin rng thc ti bt buc chng ta phi gii quyt cc vn trn

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    25/30

    bnh din x hi cng nh c nhn. Th gii s c chuyn ho khi mi cnhn u c gng chng li cc tng v cm xc tiu cc v khi chng tathc hnh tm t bi i vi nhng ngi d c hay khng lin h trc tipvi mnh.

    Vi quan im , ti tin c mt s vn trn th gii m chng ta cnc bit quan tm v nu ln trc nh sng ca trch nhim ton cu.Chng bao gm cc vn gio dc, thng tin, mi sinh, chnh tr, kinh t,ho bnh, gii gii v on kt tn gio. Mi lnh vc u gi mt vai trct yu trong vic to thnh th gii chng ta ang sng, v ti ngh nnln lt phn tch ngn gn tng vn .

    Trc khi lm vic ny, ti cn nhn mnh rng cc kin ti trnh byhon ton vi t cch c nhn. cng l quan im ca mt ngi khng

    h t xng l thnh tho vi s tn trng cc k thut chuyn mn v ccvn ny. Nhng nu iu ti ni c th b phn i, ti hy vng l t ra ns khin c gi ngng li giy lt suy ngh. V d khng c g ng ngcnhin khi thy mt s sai khc trong kin lin h n cc iu ang ctrnh by trong cc chnh sch hin nay, nhu cu ca tm t bi, nh l nntng cn bn cho cc gi tr tm linh, gii lut ni tm v s quan trng cahnh vi o c, ni chung l quan im hin nhin ca ti.

    Tm con ngi l ngun gc v nu c hng dn ng n, s l giiphp cho tt c mi vn ca chng ta. Nhng ngi c trnh kin thccao nhng thiu tm t bi s lm mi nguy him cho cc s lo lng v bt annh l kt qu ca lng ham mun khng bao gi bit v mn nguyn.Tri li, mt s hiu bit chn thc cc gi tr tm linh s c nh hng inghch.

    Khi chng ta nui dy con tr mnh cho c kin thc m thiu t bi, thi ca chng i vi ngi khc s ging nh mt hn hp ca cc tnh xu k vi k hn mnh, tranh chp vi ngi ngang hng v khinh mit kthua km. iu ny dn n mt khuynh hng v lng tham, tnh t cao,

    s thi qu v nhanh chng nh mt hnh phc. Kin thc rt quan trng.Nhng vic cn thit hn l bit cch s dng n cho c li ch. iu tuthuc vo tm v tr ca ngi s dng.

    Gio dc l mt cng tc ln hn l ch nhm mang li kin thc v stinh xo hu thnh t cc mc tiu gii hn. N cn gip lm m mt chocon tr thy c nhu cu v quyn li ca ngi khc. Chng ta phi dy

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    26/30

    d cho cc tr em hiu rng hnh ng ca chng c nh hng n toncu. V chng ta phi tm cch xy dng mt tnh cm t nhin hng thinhu gip chng c c thc trch nhim i vi tha nhn. V y chnh liu thc y chng ta hnh ng.

    Thc vy, nu chng ta phi chn la gia hc vn v o c th th sauhn nhin c gi tr nhiu hn. Mt tri tim bit thng yu nh l kt quca c hnh, t n s mang li lc to ln n cho nhn loi. Ch ring kinthc, khng lm c vy. Tuy nhin, lm sao chng ta dy lun l cho cctr em? Ti nhn thy rng ni chung h thng gio dc hin nay khngquan tm n vn o c. y c th khng phi l c m gn nh lmt th sn phm ph ca thc ti lch s. H thng gio dc th tc c

    pht trin vo thi k cc c s tn gio ang cn c nh hng ln laotrong x hi.

    V cc gi tr o c v nhn bn vn cn t trong phm vi ca tn giocho nn vn gio dc tr em hu nh c chm sc, m trch bi tngio. Cng vic ny hot ng kh tt cho n lc nh hng ca tngio bt u st gim mc d nhu cu vn cn nhng li khng c png. Do , chng ta phi tm mt phng php khc nhm hng dn chotr em hiu r s quan trng v nhng gi tr cn bn ca con ngi. Vchng ta cn gip chng pht huy c cc gi tr .

    Sau cng, d nhin vic quan trng gip tha nhn c hc hi khngch bng li ni m cn qua hnh ng. V d nh t chnh chng ta. ll do ti sao mi trng gia nh l thnh phn ch yu trong vic dy dmt a tr. Khi mt khng kh chm sc v tnh thng thiu vng trongnh, khi tr em b cha m ht hi, kt qu tai hi rt c th xy ra. Tr em ckhuynh hng cm thy mnh khng c gip v thiu an ton v tmtr chng thng b ri lon.

    Tri li, khi tr em nhn c s tru mn v bo bc thng xuyn chngcm thy hnh phc v t tin vo kh nng ca mnh hn, sc kho th xc

    ca chng cng tt hn. V ta thy chng khng phi quan tm ngh tngring chng m c n ngi khc na. Mi trng gia nh cng rt quantrng v tr em hc hi thi tiu cc t cha m chng. Th d, nu ngicha thnng hay tranh chp vi bn b, hoc c ngi cha hay m lun lungy g ci c nhau, mc d lc u a tr cm thy iu y ng ch trchnhng lu ngy chng xem nh vic bnh thng. Ri chng mang s hchi y ra khi nh v p dng vo trong th gii.

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    27/30

    Khi cn ni, cc tr em s em ra thc hnh trc tin nhng iu mchng hc bit nhng hnh vi o c nh trng. V im ny, cc thygio phi c bit chu trch nhim. Bng chnh thi ca h khin cc ems nh n h sut i. Nu hnh vi ny l nguyn tc k lut v tnh thngth nhng gi tr s gy n tng tt p trong tm tr cc em. Bi vnhng bi hc do cc thy dy d vi s tch cc xy dng s thm su votm tr nhng hc sinh ca h. Nh chnh kinh nghim bn thn m ti bitr iu ny. Lc cn nh ti rt li bing, nhng khi ti nhn thc ctnh thng v s chm sc ca cc thy gio, nhng bi ging ca h sc khc ghi vo tm no su m hn l nu vo thi y c mt v trongnhm li qu kht khe hoc thiu tnh thng.

    Cho n by gi cc gio chc phc v trong ngnh gio dc u do cc

    chuyn gia m trch. V th ti ch xin lc tm vi ngh. Trc ht thc tnh lp ngi tr hiu bit c tm quan trng ca nhng gi tr nhn

    bn, tt hn khng nn trnh by cc vn x hi thun tu nh l ch o c hay tn gio. iu quan trng cn nhn mnh rng l tr ct chos tip tc sinh tn ca chng ta.

    Bng cch y, gii tr s nhn thy rng tng lai nm trong tay cachng. K n, ti tin rng cuc i thoi nn c dy trong lp hc.Trnh by vi cc hc sinh mt ti c tnh cch tranh lun v cc em

    bn ci tho lun vi nhau, l phng php rt hiu qu nhm gii thiucho lp tr khi nim gii quyt cuc tranh chp mt cch bt bo ng.Thc vy, hy vng rng khi hc ng u tin quan tm n vic ny smang li kt qu li lc cho chnh i sng ca gia dnh. Khi thy cha mgy g ci c vi nhau, mt a tr hiu c gi tr ca i thoi s tnhin ni: , khng nn. Cch khng phi ri. Cha m cn ni chuyn,tho lun vi nhau mt cch nh nhn n ho hn.

    Sau cng, iu ct yu l phi loi khi chng trnh ging dy bt ckhuynh hng no mang mu sc tiu cc. V d, ti vi ni trn th gii,

    ngi ta ging dy lch s vi l thuyt cung tn hoc k th chng tc ivi cc cng ng khc. D nhin l iu sai lm. N chng ng gpc g cho hnh phc nhn loi. By gi hn lc no ht, chng ta cn chdn cho cc em hiu rng s phn bit gia nc ta v nc ngi, tngio ta v tn gio ngi l khng quan trng. ng hn, ta phi nhnmnh trn s nhn thc rng quyn hng hnh phc ca ti khng cnnng hn quyn ca ngi khc. Ni vy khng phi bo rng chng ta nn

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    28/30

    dy con em t b v khng bit n truyn thng vn ho v lch s ca nichng sinh ra. Tri li, iu quan trng l phi t nn tng trn .

    Rt tt cho tr em c hc bit yu qu hng, tn gio v vn ho cachng. Nhng nguy him s n khi iu pht trin thnh mt th chngha dn tc hp hi, ch ngha v chng v cung tn tn gio. Th d cathnh Gandhi rt thch hp nhc ti y. Mc d chu nh hng su m

    phng php gio dc ca Ty Phng, nhng ngi khng bao gi lngqun hay tr thnh xa l vi di sn phong ph t nn vn ho n cang.

    Nu gio dc thnh lp c mt trong cc loi v kh mnh m nht vis tm cu mang li mt th gii an lc v ho bnh hn th truyn thng lmt th khc. Mi chnh tr gia u bit h khng cn duy nht l nhng

    ngi c quyn lc trong x hi. Thm vo cn c sch bo, truynthanh, in nh v truyn hnh cng chung to nh hng ln lao trnnhng c nhn khng th tng tng ni vo khong mt trm nm trc.Sc mnh ny ban cho nhng ngi hot ng trong lnh vc thng tincng nh mi chng ta, cc c nhn c nghe, c v xem mt trch nhimln lao. Chng ta cng c d phn vo. Trong truyn thng chng ta khng

    phi v quyn lc. Mt ci bm nt kim sot i nm trong tay chngta.

    iu ny khng c ngha l ti bin h cho cc bo co kh khan hay giitr thiu hp dn. Tri li, cho n nay trong lnh vc bo ch iu tra, tiknh trng v nh gi cao s can thip ca gii thng tin. Khng phi mingi phc v cng cng u thnh thc trong khi thi hnh bn phn ca h.Cho nn, rt thch hp cn c cc k gi vi mi di nh vi ca voi nhhi rnh m xung quanh phi by cc iu sai quy m h khm ph ra.Chng ta cn bit n nhng c nhn rt ni ting che giu mt kha cnhc bit no bn di v mt d mn ca h. C th c s khc bit gia

    b ngoi v i sng ni tm ca mt c nhn. Rt cuc cng ch l cngmt ngi. S khc nhau khin h tr nn kh tin cy. Cng lc, vic

    quan trng l nhn vin iu tra khng th hnh ng v nhng l do khngchnh ng. Khng cng bng v khng knh trng l phi ca ngi khcth cuc iu tra t n b ung thi.

    Trong vn thng tin, ngi ta thng nhn mnh v dc tnh v bong c nhiu yu t cn cu xt. Trc ht r rng l a s qun chng vkhn gi u ham mun cc cm gic c kch thch bi loi cht liu .

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    29/30

    Th n, ti ngh rng cc sn phm cha ng nhiu hnh nh khu gi dctnh v bo ng y c nh gy tai hi. Mc ch ca h chc chn chnhm vo thng mi. D cho t n l tch cc hay tiu cc, theo ti iu khng quan trng bng vn n c mang li nh hng o c lnh mnhg khng? Nu kt qu sau khi xem mt phim vi nhiu bo ng gip khidy c lng t bi ni khn gi th vic din t hnh vi bo ng cchng minh. Nhng nu s tch lu nhiu hnh nh bo ng dn n s th khng th kt qu ngc li. Thc vy lm chai con tim l mtiu rt tai hi. N d dng a n khin lng ngi khng cn tnhthng.

    Khi gii truyn thng ch trng qu nhiu vo cc kha cnh tiu cc cabn tnh con ngi, iu nguy him l chng ta s c thuyt phc tinrng bo lc v s gy hn l cc c im chnh yu. Ti tin l mt iu

    sai lm. S kin bo rng ch c tin tc bo hnh mi ng xem l kinhon ton tri ngc. Nhng tin tc hp dn t khi c ch bi v c qunhiu. Hy xem vo bt c thi im no cng c hng trm triu hnh ngtt ang xy ra khp ni trn th gii. Mc d cng lc cng c nhiu viclm bo ng ang din tin, nhng chc chn con s s t hn. Do , nuthng tin c trch nhim o c cn nn phn nh s thc n gin .

    Vic a ra cc lut l truyn thng r rng l cn thit. S kin ngn cmcon em chng ta khng nn xem mt s tin tc no , chng t chng ta

    phn bit nhng iu g c li v bt li tu theo cc hon cnh khc nhau.Nhng php lut c phi l phng cch ng gii quyt cng vic ychng l mt vic kh xt on. Trong tt c nhng vn o c, gii lutch thc s c kt qu khi pht xut t ni tm. Cch tt nht bo m slnh mnh ca sn phm a dng xuyn qua truyn thng l chng ta cngio dc cho cc tr em. Nu ta hng dn cc em bit thc trch nhimca mnh, chng s tr nn c k lut hn khi tham d vo truyn thng.

    Mc d khng my hy vng gii thng tin s truyn b cc l tng vnguyn tc ca tm t bi, t ra chng ta mong ch nhng ngi lin h s

    quan tm khi c tim n nh hng tiu cc. t ra khng nn dnh ch chos khuyn khch cc hnh ng tiu cc nh bo hnh v k th chng tc.

    Nhng vt ln trn iu , ti cha bit th no.Chng ta c th tmphng cch g hu lin kt trc tip hn nhng ngi vit ra cc cuchuyn cho ngun tin tc v gii tr cng vi cc khn gi, c gi v thnhgi chng?

    ---o0o---

  • 8/3/2019 Luat Nhan Qua - Duc Dat Lai Lat Ma - HT Tri Chon Dich

    30/30

    Ht