Lutfi Alia | Atlas Morfologjia Patologjike 1

1

1

2015

2

.

Mbesёs Emma ALIA

3

Mjekёsia ёshtё shkenca dhe arti, nё misione pёr tё shёruar jetёn.

4

Prof. Dr. LUTFI ALIA

ATLAS

MORFOLOGJIA PATOLOGJIKE

1

Siena 2015

5

Autori

Prof. Dr. Lutfi ALIA (MD, PhD)

Titulli origjinal:

ATLAS

MORFOLOGJIA PATOLOGJIKE 1

BOTIMI I PARË 2015

Redaktora: Prof. Clelia MIRACCO (MD, PhD)

Università Degli Studi di Siena – Italia Konsulenta: Prof. Sokrat MEKSI (MD, PhD)

Universiteti Mjekёsor i Tiranёs – Shqipёri Prof Suzana MANXHUKA KERLIU (MD, PhD)

Universiteti i Prishtinёs – Kosova

Reçensenta: Prof Giuseppe MARCIANÒ (MD, PhD) Università Degli Studi di Siena – Italia

Dr. Teona BUSHATI (PhD)

Universiteti Mjekёsor i Tiranёs – Shqipёri

Kopertina: Riccardo PALLECCHI

Realizimi grafik: Genci ALIA, Christina KRUUSE CHRISTENSEN

Siena 2015

6

Parathёnia. Prof. Dr. Sokrat P. MEKSI (MD, PhD) 8 Hyrje 9 Vёllimi I Kapitulli 1: Sëmundjet e vazave të gjakut dhe të vazave të limfës. 11

Kapitulli 2: Sëmundjet e zemrës. 31

Kapitulli 3: Sëmundjet e aparatit të frymëmarrjes. 64 Kapitulli 4: Sëmundjet e kokës dhe të qafës. 115 Kapitulli 5: Sëmundjet e aparatit të tretjes. 138 Kapitulli 6: Sëmundjet e mëlçisë, të fshikzës së tëmthit dhe të rrugëve të jashtëme të tëmthit. 178 Kapitulli 7: Sëmundjet e pankreasit ekzokrin. 205 Vellimi II Kapitulli 8: Sëmundjet e veshkave dhe të vijave urinare. Kapitulli 9: Sëmundjet e aparatit genital mashkullor dhe të prostatës. Kapitulli 10: Sëmundjet e aparatit genital femëror.

Kapitulli 11: Sëmundjet e gjëndërrave të gjirit. Kapitulli 12: Sëmundjet e sistemit endokrin. Kapitulli 13: Sëmundjet e gjakut Kapitulli 14: Sëmundjet e indeve limfatike. Kapitulli 15: Sëmundjet e sistemit nervor qendrorë. Kapitulli 16: Sëmundjet e sistemit nervor periferik. Kapitulli 17: Sëmundjet e skeletit dhe të indeve të buta. Kapitulli 18: Sëmundjet e lëkurës. Kapitulli 19. Sëmundjet e syrit.

TRYEZA E LËNDËS

1 ATLAS – MORFOLOGJIA PATOLOGJIKE

7

Vёllimi I

8

Prof Dr. Sokrat P. MEKSI

Çdo libёr paraprihet gjithnjё nga njё qellim i caktuar, qё diktohet nga natyra, profili e nё

mёnyrё tё veçantё, nga bashkёsia e lexuesve kujt i drejtohet. Nё kёtё kёnd vёshtrimi, “Atlasi

Morfologjia Patologjike” me autor Prof. Lutfi Alia, ёshtё ideuar dhe hartuar sё pari pёr studentёt e

mjekёsisё, por pёrbёn njё material te vlefshem dhe pёr specialistёt e shkencave morfologjike, pra

per anatomopatologёt, histiologёt, citologёt dhe patologёt ligjorё.

Qellimi parёsor i kёtij atlasi, ёshtё pa dyshim didaktik, pёr tё dhёnё njё informacion bazё

ikonografik tё dёmtimeve morfologjike, qё pёrbёjnё substartin e sёmundjeve.

Materiali mikroskopik i substratit patmorfologjik të shumё sёmundjeve, ёshtё prezantuar me tё

dhёnat e reja, qё kanё ofruar studimet bashkёkohore me teknikat ekzaminuese imunohistokimike,

me mikroskop elektronik, me mikroskop me dritё tё polarizuar dhe kontrast-faze, me imunoene-

etike, me analizen semikuantitative te imazheve, me citometrinё me fluks etj, tё cilat janё themelet

shkencore tё vendosjes sё njё diagnoze tё shpejtё dhe tё saktё.

Fotografitё mikroskopike dhe ato makroskopike, që shprehin substratet patmorfologjike tё

sёmundjeve me kryesore tё organizmit tё njeriut , janё zgjedhur me kujdes, tё shoqёruara dhe me

shёnime spieguese pёr demtimet e mirёfillta mё tipike dhe me diagnozën morfologjike. Prezanti-

mi nё kёtё formё tё kombinuar, ёshtё realizuar nga autori me vemendje dhe me qellime didaktike.

Prof Lutfi Alia, morfolog me pervojё tё gjatё shkencore dhe profesionale, pёrmes kёtij atlasi,

bёn kodimin e substratit morfologjik, duke i dhёnё vlerat diagnostike kompleksit tё dёmtimeve

indore, qё shumё semundje “gjurmёzojnё” nё qelizat dhe stromёn e indeve tё organeve tё bren-

dёshme.

Pikёrisht kёtu qёndron thelbi i artit dhe i shkencёs sё Anatomise Patologjike, tё kёsaj disipline

tё madhe, e cila priret tё deshifroi kodin e “rrëfimit memec” tё indit tё lёnduar dhe tё dёmtuar nga

shkaktarёt e shumtё, duke treguar pse dhe si shkaktohen sёmundjet, cili ёshtё substrati morfo-

logjik pёrgjegjёs pёr shprehjen e shenjave klinike, pёr ndryshimet biokimike, pёr fazat e zhvillimit

tё sёmundjes, per pasojat nё organe dhe rrugёt me efektive tё mjekimit tё sëmundjeve.

Kёto objektiva, Prof. Lutfi Alia, nё saje tё profesionalizmit dhe eksperiencёs shkencore nё

fushёn e Anatomisё Patologjike, i ka realizuar me suksese.

Kёto janё dhe arsyet, qё na shtyjnё tё besojmё se ky libёr, pёr nga vlerat shkencore dhe ato

praktike qё ai mbart, ёshtё nё ndihmё tё bashkёsisё studentore, por do tё ndihmoi dhe komunitetin

mjekёsor paraklinik e klinik, pёr krijimin e njё shёrbimi sa mё cilёsor, pёr parandalimin e

semundjeve dhe nё dobi tё shёndetit tё sёmurёve.

PARATHËNIA

9

Mjekesia ёshtё shkenca dhe arti ne misione pёr tё mbrojtur e forcuar shёndetin dhe pёr tё zgjatur

jetёn e njeriut. Formimi profesional dhe shkencor i mjekut, bazohet në tekstet bazë dhe ndihmës, që

ofrojnë njohuritë profesionale mjekёsore për ushtrimin e profesionit të mjekut. Njё ndёr disiplinat

baze nё formimin e mjekut ёshtё edhe anatomia patologjike, shkenca qё studion bazat patologjike tё

semundjeve, pra substratin e demtimeve indore dhe organore.

Nga njё disipline fondamentale morfologjike nё kuptimin klasik, anatomia patologjike ёshtё bёrё

shkenca, qё i dedikohet studimit tё modifikimeve dhe tё demtimeve indore deri nё nivel molekular,

duke e bёrё realitet postulatin Morganian: “identifikimin me metoda ‘anatomike’ jo vetёm i indit tё

dёmtuar, por dhe tё shkaqeve tё sёmundjeve”.

Progresi i shkencave mjekёsore nё dy dekadat e fundit, e ka shndёrruar anatominё patologjike nё

shkencё tё aplikuar pranё shtratit tё semurit, ku kontribuon nё zbulimin e natyrёs tё dёmtimeve

qelizore dhe indore, nё diagnozёn e herёshme, kontrollon e fazat zhvillimit të dёmtimeve nё orga-

ne, ndjek ecurinё klinike, verifikon efektet e mjekimit dhe ndihmon nё parandalimin e sёmundjeve.

Arritjet shkencore nё anatominё patologjike, e kanё modernizuar dhe proçesin didaktik, qё zhvi-

llohet nё nivel tё lartё teorik dhe praktik, duke ndikuar ne zgjerimin dhe thellimin e vizionit tё

pёrgatitjes profesionale dhe shkencore tё studentёve, me synim, qё tё paisen me aftёsi dhe kompe-

tenca mjekёsore, kesisoj formohen pёr tё ushtruar nё praktikё profesionin e mjekut.

Didaktika bashkёkohore shpreh nivelin e lartё shkencor tё anatomisё patologjike, nё aspektet si

dhe sa reflektohen nё proçesin mёsimor njohuritё e reja shkencore dhe zbulimet e reja bioteknolo-

gjike, qё janё nё dispozicion tё formimit profesional dhe shkencor tё mjekёve.

Tё bёhesh mjek i mirё nё ditёt e sotme, kёrkohet formim kompleks dhe me nivel shkencor, te

shoqeruara me informim tё vazhdueshёm me njohuritё bashkёkohore dhe me domozdoshmёrinё e

zbatimit tё tyre nё praktikёn mjekёsore.

Dihet se arti i praktikës ёshtё konkretizimi i teorisё, pra i parimeve shkencore tё mjekёsisё, andaj

studenti sa mё i formuar teorikisht, aq me i aftё do te jete profesionalisht. Gjate praktikes mesimore,

studenti sheh në mikroskop atë që di, atëqë ka studiuar.

Praktika ёshtё art dhe shkencë, qё dinё ta realizojnё me mjeshtri vetёm mjekët, qё kanё formim

teorik cilёsor bashkёkohor dhe qё pёrditёsohen rregullisht me njohuri tё reja shkencore.

Megjithё volumin masiv tё informacionit shkencor, sidomos me spaciumin e gjёrё, qё ka krijuar

universi i internetit, tekstet univeristare bazё dhe ato ndihmёse nuk e kanё humbur aktualitetin, pёr-

kundrazi pёr t’iu pёrgjigjur nivelit dhe ritmeve tё kohёs, ёshtё pёrshpejtuar ripunimi dhe ribotimi i

tyre, kёsisoj i japin studentёve tё mjekёsisё informacion bashkёkohor, me rol themelor nё formimin

e tyre profesional dhe shkencor.

Ne tekstin “Bazat patologjike tё sёmundjeve”, të botuar on-line, trajtimin teorik tё dёmtimeve nё

inde dhe nё organe, e kam ilustruar me një numër të konsiderueshëm fotografishë, qё shprehin

shёmbelltyrat mё tipike tё dёmtimeve tё mirёfillta indore dhe kompleksin e dëmtimeve nё organe,

por vendosja e ikonografive në një tekst mёsimor ka njё kufi, andaj për t’i dhene studentit një

informacion më të gjërë shkencor dhe praktik, mendova t’i bashkangjis këtij libri njё CD, ku do të

vendosja atlasin e morfologjisë patologjike, te pёrgatitur me shumë shëmbëlltyra mikroskopike, si

dhe me njё numër të kufizuar fotografishë me modifikimet makroskopike në organet e lënduara nga

semundjet.

HYRJE

10

Tekstin “Bazat patologjike tё sёmundjeve” nuk munda ta shtyp, kuptohet nuk munda ta shoqeroj

as me CD me atlasin e morfologjisё patologjike, sepse nuk u financuan nga asnjё prej universiteteve

shqiptare. Nё kёto rretha, fillimisht tekstin dhe tani atlasin, i botova on-line, në portalin issuu.com,

kёsisoj mund tё shfrytezohen masivisht nga studentёt dhe nga mjekёt.

Me hartimin e Atlasit Morfologjia Patologjike, jam pёrpjekur t’i ofroj studentit, shёmbёlltyrat

mikroskopike më tipike tё dёmtimeve nё inde, të shoqeruara me diagnozat respektive anatomo pato-

logjike, kёsisoj studenti dhe mjeku mund tё ballafaqojnё shenjat e shprehjes klinike dhe biokimike

tё sёmundjes, me kompleksin e dёmtimeve tё mirёfillta morfologjike nё organe.

Kur mjeku dhe studenti ekzaminon njё agobiopsi tё mёlçisё, mikroskopikisht shikojnë dёmtimet

nekrotike tё hepatociteve dhe reaksionet inflalamatore, pershtatese dhe rigjenerative, te shprehura

me prishje tё strukturёs trabekulare tё lobulit, kesisoj ata janё nё gjendje tё vleresojnë diagnzozёn

dhe te spjegojne pse rriten transaminazat, qё verifikohen nё analizёn e gjakut tё pacientit.

Kёsisoj gjykohet pёr njё tё sёmurё me insuficiencё renale akute, kur nё indin veshkor tё marrё

me agiobiopsi, identifikohet nekroza akute e epitelit tё tubujve veshkorë dhe në vazhdim për shume

sëmundje të tjera, si për infarktin akut të miokardit, për pankretatin akut nekrotiko-hemoragjik etj.

Pёr ta bёrё tё lehtё dhe më praktik pёrdorimin e atlasit, e kam prezantuar të ndarë nё dy vёllime,

duke respektuar strukturën në kapituj sipas sistemit tё organeve, si jane tё trajtuara nё tekstin “Bazat

patologjike tё sёmundjeve”.

Në realizimin e atlasit, kane kontribuar shumë kolegë, të cilët ishin për mua si bashkpuntorë në

përfundimin me suksese tё kёsaj vepre komplekse.

Në mënyrë të veçantë i shpreh mirënjohjen Prof Clelia Miracco (Klelia Mirako), pedagoge e

anatomisë patologjike në Universitetin e Sienës - Itali. Prof Klelia Mirako është redaktore shkencore

e atlasit dhe krahas këshillave të vlefshme në hartimin e kësaj vepre, më ka dhuruar shëmbëlltyra

mikroskopike të sëmundjeve të lëkurës dhe të disa neoplazive të organeve, që më ndihmuan ta

zgjeroj dhe ta pasuroj këtë punim me patologji të shumta.

Një ndihmë të madhe më kanë dhënë dy miqt e mi më të mirë, Prof Sokrat P. Meksi pedagog i

Universitetit Mjekësor të Tiranës dhe Prof Suzana Manxhuka Kerliu, pedagoge e anatomisë patolo-

gjike në Universitetin e Prishtinës, të cilët ishin jo vetëm dy konsulenta profesional të zellshëm, por

dhe më kanë inkurajuar vazhdimisht, në perfundimin me suksese të këtij punimi voluminoz.

Falenderoj dy reçenstentët, Prof Giuseppe Marcianò, drejtori i qendrёs tё bronkologjise diagnos-

tike ne Spitalin Universitetit te Sienës – Itali, dhe Dr Teona Bushati, pedagoge nё Universitetin

Mjekёsor të Tiranës, për analizën e kujdesëshme dhe vlerёsimet për atlasin morfologjia patologjike.

L. Alia

11

1 SSËËMMUUNNDDJJEETT EE VVAAZZAAVVEE TTËË GGJJAAKKUUTT DDHHEE VVAAZZAAVVEE TTËË LLIIMMFFËËSS

Shëndeti është detyra e parë e jetës.

O. Wilde

Sistemi i qarkullimit tё gjakut, ndёrtohet me një rrjetë tё mbyllur vazash arteriale dhe venoze, qё

bashkohen nё zemёr, e cila ёshtё pompa, qё e shperndanё gjakun nёpёr organe dhe mbledh gjakun

qarkullues.

Krahas funksionit hemodinamik, sistemi vaskular merr pjesё nё ruajtjen e homeostazёs, rregullon

oksigjenimin e indeve, realizon ushqyerjen dhe shkёmbimin e lёndeve, eleminon prodhimet perfun-

dimtare tё metabolizmit indor, merr pjesё aktive nё proçeset inflamatore dhe imunitare, kontribuon ne

morfogenezёn e organeve dhe nё rritjen e neoplazive.

Sёmundjet e arterieve, janё mё tё shpeshta, tё shprehura me njё problematike mjekёsore e sociale,

me invaliditet tё lartё dhe vdekshmёri shqetёsuese.

Sёmundjet e venave dhe tё enёve limfatike janё mё tё rralla se sa tё arterieve, por krijojnё

invaliditet tё lartё, madje vena varrikoze dhe flebotromboza, ndeshen shpesh nё praktikёn mjekёsore

dhe janё terren i zhvillimit tё trombembolive, me pasoja pёr shёndetin, madje shpesh bёhen shkaku i

vdekjes i tё sёmurёve, qё janё bartёs tё kёtyre patologjive.

Ndёrtimi anatomik i enёve tё gjakut ёshte i njёtrajtshёm, me 3 shtresa: intima, muskularia dhe

adventicia. Me zvogёlimin e kalibrit tё vazave, nё njёsitё mё tё vogla si arteriolat, venulat e sidomos

nё kapilarёt, shtresat e paretit reduktohen dhe bёhen me pak tё dallueshme.

Intima. Ështё e tapetizuar me shtresёn e qelizave endoteliale, tё mbёshtetura mbi membranёn

bazale dhe nё indin bashkёlidhёs subendotelial.

Nё tё porsalindurit, intima ёshtё e hollё, por gjatё rritjes, trashet nga shtimi progresiv indit

bashkëlidhёs subendotelial, i shtrojёs dhe i qelizave miointimale.

Sinori i jashtёm i intimёs të arterieve, kufizohet nga njё shtresё me fibra elastike tё çrregullta, tё

shpёrndara e tё thurura nё drejtim gjatesor, duke formuar nje trinë indi elastik tё valёzuar, e quajtur

lamina elastike e brendёshme. Vendosja e kryqёzuar e fibrave elastike, krijon dritare nё laminёn

elastike, nёpёrmjet tё cilave kalojnё elementet e gjakut dhe migrojnë qelizat muskulare tё lemuara tё

medias, qё hyjnё në intimёn.

Nё arteriet elastike dhe muskulare, fibrat elastike janё tё shumta, tё vendosura nё trajtёn e njё

membrane tё brendёshme, e shtrirё në bllok e nё vazhdimёsi me fibrat elastike tё shtresёs sё mesme.

Nё arteriet e vogla, lamina elastike çduket, kёsisoj prearteriolat dhe arterieriolat, ndёrtohen nga

shtresa e qelizave endoteliale, shtresa muskulare dhe fleta kolagene e adventicies.

Nё venat, intima ёshtё e hollё, ndёrsa lamina elastike e brendёshme, qё kufizon intimёn me

shtresёn muskulare, bёhet e dukёshme vetёm nё venat e mёdha.

Tunika muskulare. Pёrbёhet nga qelizat muskulare tё lemuara, tё pakёtuara nё tufa me vendosje

rrethore, ose spirale, tё perziera me fibra elastike. Qelizat endoteliale karakterizohen me aktivitete

multifunksionale.

Shtresa muskulare, me aktivitetin tkurrёs dhe lёshues e zgjeron dhe e ngushton lumenin e vazёs,

kёsisoj kontrollon presionin vazal dhe sasinё e gjakut tё shpёrndarё nё inde.

Arteriet, qё kanё shtresёn e mesme tё pasur me fibra elastike (aorta, arteriet subklavie, iliake,

femorale etj), janё arterie elastike. Indi elastik, ne sinorin e jashtёm tё medias tё arterieve, formon

membranёn elastike tё jashtёme.

12

Me kalimin e moshёs, sidomos nё pleqёri, fibrat elastike pakёsohen e zёvendёsohen me ind fibroz,

çka ndikon, qё pareti i vazave tё humbi elasticitetin, tё zgjerohet lehtё, sidomos kur rritet presioni i

gjakut, ose kur vaza pëson pёrdredhje, si ndodh me venat.

Shtresa muskulare ёshtё me e zhvilluar nё arteriet e tipit muskular me kalibёr tё mesёm e tё madh.

Fibrat elastike nё shtresёn muskulare, shihen me ngjyrime speciale në ekzaminim e seksioneve indore

nё mikroskop elektronik dhe nё mikroskop me dritё tё polarizuar.

Shtresa e adventicies. Pёrbёhet nga indi bashkëlidhёs, fibrat kolagene, fibrat elastike dhe nga fijet

nervore (rregullojnё autonominё dhe modifikojnё lumenin vaskular).

Adventicia e arterieve tё mёdha (aorta), ka vaza tё vogla gjaku, tё quajtura vasa vasorum, tё cilat

depёrtojnё deri nё dy tё tretat e jashtёme tё shtresёs muskulare, ku kontribuojnё nё furnizimin me gjak

tё paretit vaskular.

Nё bazё tё kalibrit dhe tё veçorive strukturale, arteriet ndahen nё tre grupe:

a. Arterie me kalibёr tё madh, ose elastike (aorta, arteriet subklave, arteriet iliake etj).

b. Arterie me kaliber te mesem - arterie muskulare (arteriet renale, koronare, cerberale,

hepatike etj);

c. Arteriet e vogla, me diametёr nёn 2 mm (arteriet terminale) dhe arteriolat, tё pasura me

mbaresa nervor tё sistemit autonom. Arteriet e vogla e sidomos arteriolat, me dukuritё

e ngushtimit dhe zgjerimit tё lumenit, kontrollojnё fluksin e gjakut nё inde.

Vazat e gjaku preken nga patologji tё veçanta, ndёr tё cilat mё e shpeshta ёshtё ateroskleroza, qё

mbizotёron nё arteriet e tipit elastik dhe muskular, ndёrsa hipertensioni arterial lidhet me modifikimet,

qё pёsojnё arteriolat dhe arteriet e vogla.

Nё zhvillimin e patologjive tё enёve tё gjakut, rol tё posaçёm kanё qelizat endoteliale dhe qelizat e

muskulares sё lёmuar tё paretit tё vazave.

13

Hiperemia nё rrjetin vaskular terminal.

Arteria, arteriolat dhe rrjeti i dendur i kapilarёve.

Trajektoria e kapilarit nё medullёn kockore.

Shihen bёrthamat e qelizave endoteliale.

(Ngjyrimi me eozinё – hematoksilinё).

Qelizat endoteliale të aktivizuara.

Shihet shprehja e molekulave adezive: ICAM, JAM,

VCAM, PECAM-1, CD99 dhe grupi i kemiokinave

(Integrinat β2, β1, β7, LFA-1, Mac-1, α4β1, α4β7).

Ekzaminimi ne mikroskop me flouereshence i qeliza-

ve endoteliale të paretit të arteriolave.

Struktura tridimensionale e ACE.

(Angiotensine Converting Enzyme)

.

SËMUNDJET

E VAZAVE TE GJAKUT

14

Skleroza me kalcifikime tё shtresёs sё mesme

tё arteries.

(Sёmundja e Mönckeberg).

Proliferimi fibrobllastik nё intimёn e arteries

renale, i ndёrlikuar me ngushtim tё lumenit.

Qelizat muskulare tё lёmuara nё gjёndje tё

tkurrura nё paretin e arteries.

(N – bёrthama qelizore).

(Pamja në mikroskop elektronik).

Grup makrofagёsh me citoplazmёn tё

mbushur me lipide (foam cells), tё vendosur nё

intimёn e arteries koronare.

Faza I e aterosklerozёs.

ARTERIOSKLEROZA DHE ATEROSKLEROZA

15

Grumbullim makrofagёsh me citoplazmёn tё

mbushur me lipide (foam cells), tё vendosur nё

intimёn e arteries.

Faza II e aterosklerozёs.

Segment i aortёs torakale me strie te shumta

lipidike nё intimё (shigjeta).

Faza II e aterosklerozёs.

Paraateroma.

Grumbuj makrofagёsh, me përmbajtje lipidesh

në citoplazёm, prani lipidesh të derdhura në

mjedisin ekstraqelizore dhe shtim i shtrojёs

fibrilare ndёrqelizore.

Paraateroma: (ngjyrimi me Scharlat).

a. Grumbullim lipidesh intraqelizore.

b. Prania e lipideve jasht qelizore (stroma).

c. Grupime elementesh mononucleare.

b a c

16

Pllaka ateromatoze nё arterien koronare, tё

formuara rreth ostiumeve tё degёve dytёsore.

Ateroma e arteries koronare.

Nё qendёr bёrthama lipidike e mbuluar nga

kapuçi fibrotik.

Lumeni i arteries i ngushtuar mbi 75 %.

Berthama lipidike e mbushur me makrofagё

shkumozё, tё vendosur nё matriksin fibrilar me

pamje amorfe, me depozita lipidike ekstraqeli-

zore, prani elementesh mononukleare dhe depo-

zitime kristalesh të kolesterolit.

Qёndra e bёrthamёs lipidike:

Makrofagё shkumoz, nё matriksin amorf eozi-

nofilik te intimes, prani kristalesh kolesteroli.

17

Vazat kapilare tё neoformuar nё kёndin e

pllakës aterosklerotike.

(ngjyrimi me trikrom Vert – Lumier).

Neovaskularizimi nё kёndin e ateromёs.

Pamja nё mikroskop me dritё tё polarizuar e

depozitimeve tё kolesterolit nё intimёn e aortёs

(birefringjenca e kristaleve).

Pllaka aterosklerotike me ndёrlikime.

Hemoragjia rreth vazave tё neoformuara nё

kapuçin e ateromёs dhe prani kristalesh të

kolesterolit

18

Pllaka fibrolipidike, ose fibroateroma.

Nё qendёr ndodhet bёrthama lipidike e mbuluar

me kapuçin e trashё.

(Faza Va e aterosklerozёs).

Pllaka ateromatoze me kalcifikime nё pjesёn

bazale.

(Faza Vb e aterosklerozёs).

Pllaka fibromatoze me zhvillim intensiv

fibroze, me kapuçin e trashё dhe me bёrthamё

lipidike tё vogёl.

Faza Vc e aterosklerozёs.

Pamje e zmadhuar e bёrthamёs lipidike nё

fibroateroma. (Faza Va)

19

.

Pllaka fibromatoze me zhvillim fibroze dhe me

bёrthamё lipidike tё vogёl.

(Faza Vc e aterosklerozёs).

Pllaka ateromatoze me ndёrlikime nё arterien

koronare tё majtё.

Ruptura e kapuçit, derdhja e pёrmbajtjes lipidike

dhe hemoragjia e pllakёs.

Pllaka ateromatoze në arterien koronare.

Faza me nderlikime.

Vatra hemoragjie në brendesi të kapuçit, prani

mononuklearesh, makrofagësh shkumoz dhe

prani kristalesh kolesteroli.

Pllaka ateromatoze nё arterien koronare me

nderlikime trombotike.

Vatra hemoragjie nё brendёsi tё kapuçit,

makrofagё shkumoz, kristale kolesteroli dhe

trombi i mbivendosur, që e zvogëlon lumenin.

20

Hipertrofi e muskulatures të ventrikulit të majtë

dhe e septit interventrikular, që kanë ngushtur

hapsiren ventrikulare (pakësim i volumit sistolik).

Rast me hipertension arterial paresor.

Hipertrofia koncentrike e ventrikulit të majtë.

Trashja e paretit të ventrikulit të majtë 2, 5 cm.

Arteria koronare, me lumen tё ngushtuar 90 %,

nga pllaka ateromatoze.

Berthama lipidike e zbrazur.

Aorta abdominale me ateroskerozё me ndёr-

likime.

Shihen pllaka ateromatoze tё ulçeruara dhe prani

trombesh të mbivendosur.

21

Arteriolohialinoza e paretit nё arterien e

vogёl intersticiale tё veshkave.

Aneurizma nё formё thesi e aortёs

abdominale, e zhvilluar mbi bifurkimin

aortal.

Arteriolohialinoza e arteriolёs aferente në

glomerulin veshkor (shigjeta).

Hialinoza e paretit tё arterieve hepatike.

22

Aorta disekante: Çarja e paretit tё aortёs ngjitёse,

e harkut tё aortёs dhe aortёs torakale, duke

formuar njё kavitet paralel me lumenin e aortёs.

Kaviteti disekant ёshtё i mbushur me koagula

gjaku dhe me trombe parietale.

Aorta e çarё (disekante).

Krijohet pamja me dopjo lumen e aortёs.

LF- lumeni fallco, qё perkon me pjesёn e çarё tё

aortёs, e mbuluar me endotel te proliferuar.

LV- lumeni i aortёs sё vёrtetё.

Aneurizma e ventrikulit tё majtё.

Pareti i infarktuar i holluar dhe i zgjeruar, me

ndryshime fibroskleroze tё endokardit dhe tё

miokardit qё kishte pësuar infarkt.

Nekroza kistike e medias tё aortёs.

LF

LV

23

Antitrupa c-ANCA (zmadhim i madh).

Rast me granulomatozën e Wegener.

Antitrupat c ANCA.

Pamja në imunofluoreshencё e antitrupave anti-

citoplasmike tё drejtuar kundër proteinaza 3 (Pr3)

Rasti me granulomatozёn e Wegener.

p ANCA:

Pamja nё imunofluoereshencё e antitrupve peri-

nukleare tё drejtuara kundёr mielloperoksidazёs.

Rast me granulomatozёn e Wegener.

Paraqitja skematike e rimodelimit të arteries.

VASKULITET

24

.

Poliarteriti nodoz:

Nnekroza fibrinoide e shtresës së mesme të

arteries e rrethuar me infiltrate limfocitare.

Arteriti granulomatoz gjigandoqelizor i arteries

temporale (zmadhim i vogël).

Trashja e paretit me ngushtim tё lumenit të

arteries.

Panarteriti nodoz i arteries koronare, i ndёrlikuar

me ngushtim tё lumenit.

Panarteriti nodoz:

Nekroza fibronoide e paretit tё arteries.

25

Arteriti Takayasu.

Trashja e paretit, me ngushtim të lumenit të

arteries subklavia tё djathte (arteriografia).

Nё kuadratin e vogёl, pamja mikroskopike e

arteries subklavia me paretin tё trashur dhe

lumenin e ngushtuar.

Aneurizma e arteries koronare nё sёmundjen e

Kawasaki. (Koronarografia).

Poliangoiti mikroskopik...

(Angioiti Leukocitoklazik).

Infiltrate mononukleare të fragmentuar në

paretin e vazes dhe perivaskulare.

Arteriti granulomatoz gjigandoqelizor i arteries

temporale.

Ngjyrimi i fibrave elastike, evidencon kёputjen

dhe çdukjen e lamina elastica interna.

26

Granulomatoza e Wegener e mushkerisё.

Nekroza si harta gjeografike nё indin pulmonar.

().

Angioiti Leukocitoklazik.

Glomerulonefrtit nekrotik fokal - segmentar.

Poliangoiti mikroskopik.

Nekroza fibrinoide segmentare e shtresës së

mesme të venules. Infiltrate mononukleare të frag-

mentuar ne paretin e vazes. (leucocitoclazia e

venules postkapilare në mushkëri).

Poliangoiti mikroskopik.

Imunofluorescenza e biopsisё sё lekurёs.

Angoiti leukocitoklazik rezulton pozitiv per IgG.

27

Sindroma Churg-Straus.

Granuloma multiple pulmonare

Vaskuliti me qeliza gjigande multinukleare nё

granulomatozёn e Wegener.

Sindroma Churg-Strauss.

Vaskuliti nekrotizant nё arteriet e vogla.

Vaskuliti granulomatoz i Wegener.

Granuloma e formuar nga limfocite, plazmocite,

makrofagё dhe qeliza gjigande multinukleare nё

paretin e arterieve pulmonare.

28

Sindroma Churg-Strauss.

Vaskulit granulomatoz pulmonar, i infiltruar me

eosinofile.

Ulçera orale aftose nё Semundjen e Behcet.

Eritema nodoze, pseudofolliculite, lezione pseudo-

acneiforme në mukozë.

Per diagnozen perdoret Pathergy-test:

Formohen papula - pustola 24 - 48 orё pas injek-

sionit intradermik.

29

Venat varrikoze (flebografia).

Tromboflebiti.

Prania e trombit, i ngjitur ne paretin e venёs, me

dukuri tё shprehura flebiti.

Pareti i venёs i inflitruar me elemente inflamatore

PMN dhe mononukleare.

Keqformim arteriovenoz i trurit.

Komunikim anormal i arterieve me venat, prani

trombesh, hemoragji intracerebrale dhe inflama-

cion i moderuar perivaskular.

Zgjerim i enёve limfatike tё intestinit dhe edema

difuze submukozale.

SËMUNDJET E VENAVE

DHE TË ENËVE

LIMFATIKE

30

.

Hemangioma kavernoze.

Sarkoma e Kaposi.

Proliferim i qelizave endoteliale boshtore dhe

grumbullime trupash hialine.

Hemangioendotelioma

Angiosarkoma

NEOPLAZITË E VAZAVE

TË GJAKUT DHE TË

LIMFËS

31

2 SSËËMMUUNNDDJJEETT EE ZZEEMMRRËËSS

Kur respiroj thellë, dëgjoj të rrahurat e forta të zemrës dhe jetoj.

Sylvia Path

Zemra ёshtё organi qёndror i sistemit kardiovaskular, qё rreh (tkurret dhe lёshohet) mbi 40

miljon herё nё vit, kësisoj punon pёr tё hedhur nё sistemin e qarkullimit vaskular mbi 6000 litra gjak nё ditё,

qё shperndahet pёr furnizimin e indeve me oksigjen e me lёndё ushquese dhe pёr tё eleminuar lёndёt

pёrfundimtare tё metabolizmit.

Sёmundjet e sistemit kardiovaskular janё nё vendin e parё pёr incidencё dhe shkaku i kryesor i vdekjeve,

ku pёrfaqёsojnё 35 – 40 % tё vdekjeve postanatale nё njё vit.

Patologjitё kryesore qё lёndojnё zemrёn janё keqformimet kongenitale, kardiopatitё iskemike, kardiopatia

hipertensive, kardiopatitё e lidhura me patologji pulmonare, kardiopatitё nё demtimet valvulare, patologjitё

primitive tё zemrёs dhe neoplazitё.

Patologjia kardiovaskulare shpesh kushtёzohet nga ndikimi i faktorёve rrezikues tradicional si hiperkoles-

terolemia, hipertensioni arterial, diabeti i sheqerit, duhani, mbidhjamosja etj, por rreth 50 % e rasteve kanё nё

themel faktorёt hereditar, qё sugjerojnё predispozicion genetik tё njё grupi semundjesh. Vitet e fundit janё

identifikuar disa markatorё genikë te rrezikut kardiovaskular, qё kanё sugjeruar se disa semundje zhvillohen

nga ndёrveprimet komplekse tё geneve me faktoret mjedisor (duhani, djeta, mbidhjamosja etj). Ndёr genet

mё tё studiuara jane ato tё angiotenzinogenit (AGT), faktorit V Leiden (F5), geni i protrombinёs (Faktori II),

tё cilët kanё rol nё zhvillimin e disa semundjeve kardiovaskulare.

Rritja e jetёgjatesisё sё priteshme tё popullatёs, nё veçanti rritja e numurit tё subjekteve mbi 80 vjeç, ka

diktuar studimin e ndryshimeve morfologjike nё sistemin kardiovaskular tё moshuarve.

Statistikat demografike sugjerojnë se, numuri i banorёve > 65 vjeç, në vitin 2050 dyfishohet, nё krahasim

me vitin 2000, çka orienton domozdoshmërinë e intensifikimit tё studimeve gerartrike tё organeve tё sistemit

kardiovaskular nё tё moshuarit, madje kёto semundje janё dhe pёrgjegjёsit kryesorё tё invaliditetit dhe shka-

ku i vdekjeve tё subjekteve tё ketyre moshave.

Plakja e zemrёs (senescenca) shprehet me ndryshime morfologjike tё miokardit, perikardit, tё valvulave, tё

paretit tё arterieve koronare, nё sistemin e pёrçueshmёrisё tё impulseve dhe vazat. Gjatё plakjes, rritet sasia e

dhjamit nёn epikard, sidomos nё faqen anteriore tё ventrikulit tё djathtё dhe nё septin interatrial; zvogelohet

dimensioni gjatёsor i zemres (baza - maja), sidomos nё subjektet, qё vuajnё nga hipertensioni arterial.

Plakja e kuspideve tё valvulave mitrale dhe të valvulave tё aortёs, shoqёrohen me kalcifikime tё qarkut

mbёshtetёs (stenoza kalcike), të buzёve të valvulave trashen nga fibroza dhe pёsojnё degjenerime mukoide

dhe ulje të konsistencёs, për çka kuspidet e mitrales, gjatë sistolës ventrikulare, shtyhen lart drejt atriumit tё

majtё, duke simuluar prolapsin mitral.

Në disa subjekte të moshuar, nё buzёt e valvulave mitrale dhe aortale, formohen zgjatime filiforme (rritjet

e Lambl), tё cilat mendohet se janё trombe tё vegjёl tё organizuar në buzet e valvulave.

Gjatё ndryshimeve morfologjike nga plakja, modifikohen dhe vazat e mёdha tё zemrёs, kёsisoj aorta

ngjitёse zgjerohet, anohet lehtё nga ana e djathtё, duke e spostuar nga e majta bazёn e septit interventrikular,

qё pёson perdredhje (septumi sigmoid) duke e ngushtuar hapsiren e ventrikulit te majte. Ky modifikim, nga

ana funksionale imiton bllokimin e sistolёs tё zemrёs sё majte, njёlloj si ndodh nё tё sёmurёt me HTA.

Aorta torakale, zgjatet dhe shtremberohet, pёrmban pllaka aterosklerotike, nё fazën me nderlikime

(ulçerohen, kalcifikohen, kanё trombe).

Shtresa muskulare e aortёs pёson fragmentime tё fibrave elastike dhe grumbullime fibrash kolageni, qё

çojnё nё ulje tё elasticitetit tё paretit.

Arteriet koronare lёndohen nga ateroskleroza difuze, qё e ngushton lumenin, duke u nderlikuar me hipoksi

te miokardit (stenokardia, iskemia, infarkti akut i miokardit).

Miokardi i “plakur”, ka numёr mё tё vogёl miocitesh, shtohen indi bashkёlidhor intersticial dhe fibrat

kolagene. Në interstic dhe në paretin e vazave shfaqen depozita amiloidi (amiloidoza senile).

Sarkoplazma e miociteve mbushet me granula tё shumta lipofuscine (atrofia bruna) dhe pёson degjenerim

bazofil nga grumbullimi i nёnprodhimeve tё metabolizmit tё glikogjenit.

32

12. 3. KARDIOPATITË.

Hipertrofia koncentrike e ventrikulit tё majtё,

me reduktim të hapsirës ventrikulare, e ndёrli-

kuar me pakёsimin e vёllimit sistolik.

Pamja mikroskopike e hipertrofisё tё miokardit.

Cor pulmonare.

Hipertrofia e ventrikulit tё djathtё dhe zgjerim i

atriumit tё djathtё.

Cor pulmonare.

Hipertrofia e miokardit. Miocitet me depozitime

lipofuscine, nё trajtё granulash ngjyrё ari.

SEMUNDJET E ZEMRES

33

.

Skema e difektit interatrial.

Difekti interatrial (foramen ovale apertum).

Skema e difektit interventrikular.

Forma cianotike.

.

Difekti interventrikular,

Mungon pjesa e sipёrme e septit.

34

Coarctatio aortae dhe ductus Botalli persistent.

Skema e anomalive nё tetralogjinё e Fallot

Tetralogjia e Fallot

Anomalitё, me shprehje klinike nё formёn rozё,

me shuntin nga e majta në të djathtë.

Coarctatio aortae.

Forma “adulte” me ngushtim tё harkut tё aortes

para ligamentit dhe atrezia e arteries pulmonare.

35

Transpozicioni i vazave tё mёdha.

Aorta del nga ventrikuli i djathtё dhe arteria

pulmonare nga ventrikuli i majtё.

Anomalia shoqёrohet me difekt interventrikular.

Trungu arterioz komun.

Anomalia e shoqëruar me difekt interventrikular.

AP

Tetralogjia e Fallot

Forma klasike e shprehur me cianozё.

Trungu arterioz komun.

Bigёzimi i trungut vazal me hyrjen nё aortё dhe

nё arterien pulmonare.

36

Ateroskleroza e arteries koronare.

Hemoragjia e pllakёs ateromatoze, nё arterien

koronare tё majtё.

Ateroskleroza e arteries koronare.

Trombi nё pllakёn ateromatoze, qё e ka bllokuar

lumenin e arteries koronare.

Infarkt akut i miokardit.

Me shtrirje antero - apikale dhe i ndёrlikuar me

perikardit epistenokardik.

Infarkt akut i miokardit me moshe < 3 orё:

Prova e nitro-blu-tetrazolium, shpreh territorin e

miokardit me infarkt tё freskёt, qё do tё mbetej i

padukshёm ne se nuk perdoret kjo teknikё pёr

ngjyrimin e seksioneve makroskopike

(Ngjyrimi me Clorur Trifebiltetrazolium).

37

.

Infarkt akut i miokardit: 24 – 72 orё.

Shtrirja transmurale e infarktit

Infarkt akut i miokardit.

Pamja e “mermerizimit” e zonës tё infarktit tё

miokardit me moshё 12 orё.

Infrakti miokardi me moshё 4 ditёsh.

Infrakt miokardi me shtrirje antero-septale, me

moshё 10 ditёsh.

38

Infrakti subendokardial.

(territoret e nekrozёs me ngjyrё gri).

Dёmtimi i pakthyeshёm i qelizёs sё miokardit.

Ruptura e sarkolemёs dhe depozitimet dense nё

mitokondret.

(Mikroskopia elektronike).

Mitokondri me depozitime amorfe, me kёputje

tё kreshtave dhe me depozitime kalciumi.

(Mikroskopia elektronike).

Infrakti miokardi i vjetёr, me vatra cikatrizimi.

39

IAM

Pasoja e iskemisë te miokardit ne 3 orët e para.

Nё mikroskop optik shihet valёzim i fibrave

muskulare, edema intersticiale dhe esktravazate.

IAM

Ndryshimet histologjike ne 4 – 12 orёt e para nё

infarkt akut tё miokardit janё nekroza e bandave

te tkurrjes, fibrat miokardiale humbin strijet e

tёrthorta, nukleuset mjegullohen.

IAM

Infiltrimi leukocitar rreth territorit të nekrozes

koagulative të miokardit.

Infarkt i miokardit me moshё 12 – 16 orё.

IAM:

Grumbuj tё Acetil CoA nё trajtё vakuolash nё

sarkoplazmёn hipereozinofile tё fibro-qelizave

miokardiale.

40

IAM.

Pas 24 orё shfaqet eozinofilia nga kondensimi i

fibrave tkurrëse të miokardit.

Miocitet homogjenizohen nga nekroza koagulative,

por ruajnë konturet në trajta siluetash qelizore (te

quajturit arkivole qelizore), që tregojne profilin dhe

arkitekturën e indit miokardial.

IAM.

Infiltrimi i dendur leukocitar rreth fibrave

miokardiale me nekroza koagulative.

Infarkt akut i miokardit me moshё 24 orё.

Ҫduken striet dhe e bandave te kontraktimit,

shfaqen karioliza dhe prania e leukociteve PMN

rreth fibrave nekrotike.

Infarkt akut i miokardit 3 - 4 ditor.

Nekroza koagulative e fibrave miokardiale, e

shprehur me kariorexis dhe kariolizё.

41

Infarkt miokardi 4 ditor.

Fibra miokardiale e nekrotizuar e pushtuar nga

makrofagёt, qё nisin fagocitimin e materialeve

nekrotike.

(Ngjyrimi me Blu-toluidina)

Nekroza e subendokardit.

Infarkt i miokardit (4 ditor).

Nekroza koagulative e fibrave miokardiale , te

rrethuara me grumbuj makrofagёsh.

Organizimi i infarktit subendokardial.

Ngjyrimi me trikrom Vert – Lumier, shpreh

shtimin e indit fibrokonjuktival nё endokard.

42

Infarkt i miokardit, me moshё 4 javore.

Nё brendёsi te fibrosklerozёs shihen siderofagёt.

Indi i granulacionit nё territorrin e infarktit me

moshё 2° - 3° javё.

Pergjigjia riparuese, fillon ne kufijt periferik te nek-

rozёs, ku ruhen qelizat miokardiale.

Nekroza, gradualisht pushtohet nga proliferimi i

indit fibrokonjuktival, që shndërrohet në ind granu-

lacioni e me pas përfundon me cikatrizim.

Infarkt i miokardit i cikatrizuar.

Fibroskleroza ndrynё nё brendёsi tufa muskulare

hipertrofike dhe grumbuj siderofagёsh.

43

Miocitoliza, me shtrirje subendokardiale.

Infarkt miokardi i vjetër i cikatrizuar.

(Ngjyrimi me teknikën e trikrom Vert-Lumier).

Segment i infarktit tё miokardit me miocitolizё.

Nё qendёr shihet njё miocit me mitozё (shigjeta).

Miociti nё stadin e regjenerimit, i verifikuar me

mikroskopinё konfokale gjatё ndarjes mitotike.

Vatrat me ngjyrё blu janё grumbujt e ADN.

44

Ruptura e infarktit tё miokardit (shigjeta), nё

subjekt me infarkt transmural anteroapikal.

Ruptura e territorit tё infarktit transmural tё

miokardit nё majёn e zemrёs (shigjeta).

Ruptura e territorit te infarktuar te miokardit, e

nderlikuar me hemoperikard dhe tamponimin e

zemrёs (vdekje e papritur).

Infarkt akut anterospetal i ndёrlikuar me rupturё

tё septumit dhe krijimin e komunikimit inter-

ventrikular.

45

Aneurizma e ventrikulit të majtë.

Hollimi dhe zgjerimi si thes i paretit ventrikular

(shigjeta).

Ruptura e muskulit papillar, i pёrfshirё nё

dёmtimet nekrotike tё iskemisё tё miokardit.

Trombi parietal i formuar mbi zonёn e infarktit

anteroapikal.

Aneurizma e ventrikulit tё majtё.

Aneurozma e zhvilluar nё terren tё infarktit tё

miokardit antero-lateral, e shprehur me hollimin

e paretit, me zgjerimin e hapsirёs tё ventrikulit

dhe tё atriumit tё majtё.

46

Stenoza kalcike e valvulёs trikuspidale tё aortёs.

Stenoza kalcike e valvulёs tё aortёs, nё rastin

me anomali kongenitale e formёs me dy valvula

(Valvula aortale bikuspidale).

Kalcifikimi i unazёs mbёshtetёse tё vavulёs

mitrale (Shigjeta).

Prolapsi i valvulёs mitrale.

47

Nyja reumatizzale e Aschoff.

Nё intersticin e miokardit nyja formohet nga qeliza

inflamatore mononukleare, kryesisht limfocite T,

plazmocite dhe nga makrofage tё fryrё, tё quajtur

qeliza Anitschkow.

Nё qendёr tё nyjes zhvillohet nekroza fibrinoide.

Makrofagёt e zmadhuar dhe multinuklear, quhen

qelizat gjigande tё Aschoff.

Qeliza e Anitschkow

Janё histiocite – makrofagё, tё transformuar me

aktivitet fagocitues, kanё citoplazёm abondante

dhe edematoze, nukleus qëndror, me formё tё

rrumbullakёt ose vezake.

Karditi akut reumatik.

Nё qendёr shihet miociti i Anitschkow, me sar-

koplazёm tё gjёrё, me berthamёn tё stёrgjatur.

Miokarditi reumatik akut.

Inflamacion granulomatoz, i shprehur me nyjen

reumatizale tё Aschoff, e formuar nё intersticin e

miokardit, rreth arteries intramurale.

48

b

a

Valvulit akut reumatik i mitrales.

Dёmtimet akute janë vendosur mbi kardiopatinё

kronike reumatizmale.

a. Fibroza e nyjes tё Ashoff;

b. depozitat kalcike mbi kuspiden.

Kardiopatia kronike reumatizmale.

Kuspidet e valvulёs mitrale trashen, shkurtohen e

deformohen nё mёnyrё definitive; buzёt e kuspi-

deve trashen, komisurat ngjiten dhe e ngushtojnё

hapjen e valvulёs, kordat tendine shkurtohen

Endokarditi bakterial akut i valvules mitrale.

Vegjetacione multiple mbi kuspidet.

Valvuliti reumatik.

Shihen grumbuj qelizash Anitschkow dhe infil-

trate limfocitesh tё shumtё nё stromёn hialine tё

valvulёs.

49

Endokarditi bakterial akut i valvulёs mitrale.

Vegjetacionet multiple granulare mbi kuspidet.

Endokardit bakterial i valvulave tё aortёs.


Proçeset inflamatore mbi valvulёn, marrin forma

vegjetacionesh multiple, voluminoze, tё brishta, tё

pёrzjera me fibrinё, tё iniltruara me elemente infla-

matore dhe te mbushura me koloni bakteriesh.


Vegjetacionet me permbajtje fibrine, tё iniltruara

intensivisht me elemente inlamatore.

(Zmadhimi i madh i seksionit të sipërm)

50

Endokardit subakut i mitrales, nga Streptococcus

viridans.

Dukuritё inflamatore tё mitrales shprehen me

formim vegjetacionesh nё buzёt e pёrparёshme tё

kuspideve.

Endokardit bakterial i valvulave tё aortёs. Vegjetacionet jane formuar nga grumbullimi i

fibrinёs dhe i kolonive bakteriale, qё bёhen

burim embolive bakteriale sistemike.

Endokarditi akut i valvulёs tё aortёs, i shkaktuar

nga Staphylococcus aureus.

Proçesi inflamator e ka shkaterruar valvulen e pasi

ka depertuar ne thellesi, zhvillon absces nё brezin

e valvulёs dhe nё thellёsi tё miokardit.

Valvula nё endokarditin akut infektiv.

Koloni bakteriesh tё shtrira nё indin konjuktiv tё

stromёs valvulare.

51

Endokarditi subakut i valvulës aortale i shëruar.

Vegjetacionet çduken, por valvulat mbeten të

deformuara, të trashur dhe e të shtrëmberuara.

Sindroma Trouseau.

Demtimet morfologjike nё valvulёn e aortёs.

Endokarditi trombotik jo bakterial.

Vegjetacione multiple me pamje granulare te

ngjitura mbi buzёt e valvulave mitrale

Endokarditi trombotik jo bakterial.

C – kuspidia.

T – depozitime granulare fibrine, trombocitesh

dhe elemente inflamatore tё pёrziera ne

trajte vegjetacioni, mbёshteten mbi buzёn e

valvulёs (Shigjeta).

T

C

52

Endokarditi Libman Sacks

nё Lupus Eritematos Sistemik. Dëmtime tё shumta granulare, me permasa 1-4 mm

sterile, granulare, me ngjyrё te kuqe, tё vendosura

nё faqen ventrikulare tё valvulave atrioventrikulare,

si dhe ne endokardin valvular, ne kordat tendine e

nё endokardin mural tё atriumeve e tё ventrikujve.

Endokardi nё karcinoidin bronkial.

Shihet trashje fibroze e intimёs dhe e siperfaqes tё

endokardit parietal dhe të kuspideve valvulare.

Endokardi nё karcinoidin bronkial.

Trashje e endokardit nga shtim të qelizave musku-

lare tё lemuara dhe tё fibrave kolagene tё shumta,

tё shperndara ne matriks të pasur me mukoplisaha-

ride. Mungojnё fibrat elastike.

Kalcifikimi i kuspideve tё bioprotezёs, me valvula

tё zemrёs tё derrit.

53

Kardiopatia dilatative idiopatike.

(Kaviteti ventrikular i zgjeruar).

Kardiomiopatia dilatative idiopatike.

(Zemra e zmadhuar, me pamjen e këpucës).


Hipertrofia e miociteve dhe fibroza interstiziale

e miokardit.


Hipertrofia e miokardit dhe fibroza interstiziale.

(Ngjyrimi me Trikrom Vert Lumier).

54

Kardiopatia hipertrofike.

Hipertrofia e miociteve > 40 μm (norma 15 μm)

Dizorganizimi i strukturёs tё tufave miocitare

dhe fibroza interstiziale.

Kardiomiopatia restriktive.

Trashja e pareteve tё dy ventrikujve, ngushtim i

hapsirave ventrikulare dhe zgjerim i hapsirave

atriale.

Kardiomiopatia hipertrofike.

Trashja e paretit e ventrikulit tё majtё dhe e septit

interventrikular, që e ka ngushtuar hapsirën ven-

trikulare (Quhet haspira me pamja si banane).

Kardiomiopatia hipertrofike.

Dizorganizim i tufave miocitare dhe fibroza

interstiziale (Zmadhim i vogël).

http://www.surgicalpathologyatlas.com/glfusion/mediagallery/media.php?f=1&s=20090414220335829&i=0&p=0

55

Kardiopatia restriktive.

Hipertrofia difuze e miociteve dhe fibroza inter-

sticiale, me shpërndarje te çrregullt dhe difuze,

qё ndryshojnё nga vatra minimale, deri nё zona

me shtrirje tё gjёra.

Kardiomiopatia aritmogene.

Pareti i ventrikulit tё djathtё ёshtё i holluar nga

humbja e miociteve, qe zevendesohen nga shtimi

i indit dhjamor dhe nga fibroza interstiziale.

Kardiopatia në hemokromatozën idiopatike.

Depozitimet e hekurit pozitive me teknikёn e

Perlss.

Kardiomiopatia aritmogene.

Pareti i ventrikulit tё djathtё me humbje tё mioci-

teve, me infiltrim inteniv dhjamor dhe zhvillim

fibroze intersticiale.

(Ngjyrimi me trikrom Vert – Lumier)

56

Amiloidoza kardiake senile.

Ekzaminimi nё mikroskop me dritё tё polarizuar,

evidencon birefringjencё tё depove tё β-fibrileve

amiloidike nё intersticin dhe nё paretin e vazave

tё vogla intramurale.

Miokarditi fokal.

Infiltrate inflamatore fokale, tё formuara me lim-

focite, palzmocite, monocite, tё vendosura rreth

vazёs sё gjakut.

Miokarditi nё difteri.

Edema intersticiale, infiltrate elementesh infla-

matore dhe dukuri miocitolize e nekroza tё fib-

rave miokardiale.

Miokarditi intersticial nga Virusi Coxsackie B.

Infiltrate infamatore limfocitare difuze dhe

miocitoliza.

57

Miokarditi viral difuz.

Infiltrte mononukleare rreth vazës arteriale,

infiltrate difuze nё interciticin e miokardit dhe

edema difuze intersticiale.

Miokarditi i hipersensibilitetit. Infiltrate intersticiale dhe perivaskulare, te for-

muara nga limfocite, makrofagё dhe me shumё

eozinofile.

Miokarditi gjigandoqelizor nga Riketziet.

Infiltratet inflamatore formohen nga qeliza

gjigande multinukleare, grumbuj limfocitesh,

eozinofilesh dhe plazmocitesh, tё shoqёruar me

nekroza fokale tё miokardit.

Miokarditi nga adriamicina.

Vakuolizimi dhe liza e miofibrileve nga

adriamicina. Shihen humbje miofibrilesh dhe

fragmentim i miofilamenteve (Adria-cells).

58

Miokroabsces i miokardit, në septikopiemi.

Nё pjesёn qendrore nekrotike shihen grumbuj

kolonie bakteriale, detrite qelizash nekrotike

ndёrsa nё periferi formohet korona me elemente

inflamatore PMN

Demtimet iskemike ne zemren e transplantuar.

Vatra miocitolize dhe miocite me mikrovakuola

yndyrore.

Pacemker i vendosur nё septin interventrikular,

pёr korigjimin e aritmive kardiake.

Flakja akute e zemres te transplantuar.

Miocitolizё fokale dhe infiltrate inflamatore

limfocitare rreth vazave endomiokardiale

59

Perikarditi fibrinoz (pamja e cor villosum).

Aderenca multiple fibrosklerotike të perikardit,

si nderlikim i perikarditit fibrinoz.

Perikarditi fibrinoz.

Depozita fibrine nё shtjella tё çrregullta mbi

perikardin hiperemik, tё infiltruar me elemente

inflamatore PMN dhe mononukleare.

SËMUNDJET

E PERIKARDIT

.

Perikarditi sero-fibrinoz.

60

Kisti i perikardit, i mbushur me lёng seroz.

Hemoperikardi (Tamponada e zemrës).

Kiloefuzion nё kavitetin perikardial.

Hydroperikardi.

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://dico-sciences-animales.cirad.fr/liste-mots.php?fiche%3D7676%26def%3Dcowdriose&ei=hJchVcnUAojePavVgZAH&psig=AFQjCNFU-eLzEVyYvshMLbJbJZeDZ8KSyQ&ust=1428351171540595

61

Miksoma glandulare e atriumit.

Stroma e miksomёs.

Kavitetet vishen me endotel, stroma e pasur me

mukopolisharaide dhe pёrmban qeliza lipidike,

qeliza stellate ose globoze, qeliza muskulare tё

lёmuara, qeliza endoteliale tё shpёrndara, si dhe

qeliza tё padiferencuara.

Miksoma glandulare e zemrёs.

Miksoma e zemrёs.

NEOPLAZITË E ZEMRËS

62

.

Fibroelastoma papilare (pamja mikroskopike).

Fibroelastoma papillare.

Miksoma.

Permbajtja mukoide dhe grumbuj qelizash

stellate dhe qelizash me vakuolalipidike.

Rabdomioma e miokardit.


63

Sarkoma sinoviale bifazike e zemrёs.

Sarkoma me gradё tё lartё malinjiteti e zemrёs.

Shihen mitoza tё shumta.

Tumori kistik – atrioventrikular zemrёs.

Angiosarkoma e zemrёs.

64

Kush dëshiron të ruaj shëndetin në pleqëri, nuk duhet ta shkatërrojë në rini.

F. Nitzsche

Aparati bronkopulmonar, me aktivitetin e frymёmarrjes, ekspozohet ndaj veprimit tё shumё agjentёve dёmtues

mjedisor, qё e bashkёshoqёrojnё ajrin e inspiruar. Shkaktarёt dёmtues mund tё jenё tё natyrёs mikrobiologjike

(bakterie, viruse, riketzie, parazitё); aerosole atmosferike; lёndё iritante dhe toksike (tymi i duhanit, tymrat indus-

triale, tymi nga djegia e karburanteve, tymrat nga diegia e mbeturinave urbane, lёndёt helmuese luftarake, gazi

lotёsjellёs etj); aerosolet dhe pluhurat e imёt nё ajrin atmosferik; lёndё kancerogene etj. Kёto agjenta mund t’i

lёndojnё strukturat bronkopulmonare, duke shkaktuar dёmtime tё thjeshta si hiperemi e mukozave, por dhe shumë

semundje inflamatore tё bronkeve e tё parenkimёs pulmonare, deri nё shkaktimin e neoplazive beninje e malinje.

Mushkeritё mbulohen me pleuren viscerale, e cila nё hiluset paloset dhe vazhdon me pleurёn parietale, kёsisoj tё

dy fletёt kufizojnё hapsirёn virtuale pleurale.

Mushkerite vaskualirizohen me arterien pulmonare dhe arteriet bronkiale.

Vazat limfatike shtrihen nёn pleurёn viscerale, depёrtojnё nё septet interlobulare, nё indin bashkёlidhor peri-

bronkial, perivaskular dhe nё septet interalveolare. Limfa e mbledhur nga pulmonet, shkarkohet nё limfonodet

hilare, trakeobronkiale dhe tё mediastinit.

Bronket kryesore, nё hilusin e mushkёrive ndahen nё bronke lobare, degezohen nё bronke segmentare, tё cilёt

pёrfundojnё nё bronkiolat terminale dhe nё bronkiolat respiratore, qё hapen nё duktet alveolare dhe nё alveolat.

Bronket mbulohen me mukozёn, e veshur me epitel tё tipit kolonar tё pseudostratifikuar-ciliar, me qeliza cilindri-ke

ciliate, me qeliza mucipare mukoprodhuese, me qeliza neuroendokrine dhe me shtresën e qelizave bazale.

Submukoza e bronkeve ndёrtohet me ind bashkёlidhor të shkrifet, me fibra elastike, agregate indi limfoid dhe me

gjёndёrra submukozale, duktuset e tё cilёve hapen nё lumenin e bronkeve, ku derdhin mukusin.

Në periferi të paretit bronkial janë shtresa e muskulare e lёmuar dhe seria e unazave kartilaginoze.

Bronkiolat nuk kanё unaza kartilagoje, as gjёndёrra submukoze dhe vishen me epitel cilindrik ciliar njёshtre-sor

dhe me qeliza pa cilie tё tipit Clara (Klara).

Pareti i bronkiolёs ka shtresё muskulature tё lemuar dhe indin bashkёlidhor adventicial.

Epiteli veshës dhe gjëndërrat e mukozës bronkiale sekretojnë mukus, që është prodhim i lёngshёm, i formuar nga

dy shtresa: a. pjesa xhel, qё ёshtё nё kontakt me majat e cilieve vibruese; b. shtresa e thellё nё gjendje sol, me pak

viskoze, e shtrirё nё bazat e cilieve tё qelizave epiteliale dhe nё grykёn e dukteve tё gjёndёrrave tё mukozёs.

Epiteli i rrugёve tё frymёmarrjes ndёrtohet nga disa tipa qelizash:

- Qelizat ciliate. Janё tё pranishme nё tёrё gjatёsinё e epitelit te vijave ajrore, deri nё bronkiolat respiratore

(pёrjashto kordat vokale). Mendohet se kёto qeliza janё nё stad diferencimi terminal, pra nuk replikohen.

- Qelizat mukoze. Kanё granula tё vogla mukusi ne citoplazem, PAS pozitive, qё nё mikroskop elektronik kanё

pamje granulash citoplazmike, elektron tё ndritёshme.

- Qelizat kaliciforme. Kanё pamje kupe dhe prodhojnё mukusin.

- Qelizat seroze. Janё si qelizat seroze tё gjendёrrave submukoze, pёrmbajne granula tё mёdha elektrondense.

Kёto qeliza jane tё pranishme nё pulmonet fetale, por jo nё epitelin bronkial tё adultit.

- Qelizat Clara. Janё qeliza sekretore tё specializuara pa cilie, tё lokalizuara nё vijat e vogla ajrore periferike.

- Qelizat neuroendokrine tё Kulchitsky. Janё solitare, tё shpёrndara nё mukozёn e pemёs trakeobronkiale, kanё

nukleus dens dhe granula citoplazmike, tё mbushura me lёndё bioaktive (serotonina, bombesina etj).

- Qelizat bazale. Vendosen nё rradhё nё bazёn e epitelit, mbi membranёn bazale tё epitelit trakeobronkial.

- Qelizat intermediare poligonale. janё qeliza bazale me granula tё vogla mukusi, të vendosura ndёrmjet shtresёs

tё qelizave bazale me qelzat mukoze.

Nё ndёrtimin e alveolave marrin pjesё disa tipa tё tjere qelizash:

- Pneumocitet e tipit I. Janё qeliza tё sheshta, me citoplazёm tё hollё dhe me berthamё tё rrumbullakёt. Kёto

pneumocite mbulojnё 95 % tё sipёrfaqes tё paretit alveolar dhe kryejnё fumksionet e shkёmbimit gazor.

- Pneumocitet e tipit II, ose pneumocitet granulare. Janё qeliza kuboide, me permbajtje trupash lamellare nё

citoplazёm, tё specializuara nё prodhimin dhe sekretimin e surfaktantit alveolar.

- Makrofaget alveolar. Janё me origjinë nga monocitet e gjakut dhe bёjnё pjesё nё sistemin fagocitar pulmonar.

Makrofagёt alveolar zakonisht ngjiten dobёt me qelizat epiteliale, andaj janё tё lira nё hapsirёn alveolare.

- Qelizat staminale tё mushkerive. Janё me origjinё nga palca e kockave dhe diferencohen nё qeliza epiteliale nё

rrugёt bronkiale dhe nё pneumocite tё tipit I nё alveola, sidomos pas demtimeve tё alveolave.

3 SSËËMMUUNNDDJJEETT EE AAPPAARRAATTIITT RREESSPPIIRRAATTOORR

65

Epiteli kolonar-ciliar i pseudostratifikuar i vijave

tё frymёmarrjes (në trakea dhe bronket).

bronkeve.

Qelizat me cilie tё epitelit respirator.

Qelizat mukoze (kaliciforme) tё epitelit respirator

Hiperplazia e qelizave kaliciforme

tё epitelit bronkial, me mbiprodhim mukusi.

QELIZAT E EPITELIT

BRONKIAL

66

Imunohistokimia e indit pulmonar.

Antikorpet anti TTF-1 tё lokalizuar nё bёrthamat

e qelizave Clara (qelizat e vogla nё peretet alveo-

lare) dhe nё pneumocitet e rendit tё II (qelizat e

mёdha nё faqen alveolare).

Qelizat neuroendokrine nё epitelin bronkial:

(Qelizat Kulchitsky).

Imunongjyrimi me Chromogranina A.

Qelizat neuroendokrine (Kulchitsky), me granula

lёndёsh bioaktive nё citoplazёm

(Pamja nё mikroskopinё elektronike).

Pneumociti i rendit II.

Pamja nё mikroskop elektronik: ne pjesen anё-

sore tё citoplazmёs shihen trupa lamelar me pёr-

mbajtje surfaktanti.

67

Keqformimi kongenital kistik adenomatoid pulmo-

nar – tipi 2.

Kistet vishen me qeliza epiteliale kuboide dhe me

disa qeliza me cilie.

Keqformim kongenital kistik pneumatoid i tipit I.

Kistet vishen me qeliza me cilie dhe qeliza muko-

prodhuese.

Displazia bronkopulmonare.

Fibrozё e ashpёr e septeve, atelektaza dhe vatra

emfizeme ne periferi.

Hypoplasia pulmonare bilaterale

KEQFORMIMET

E LINDURA

68

Edema akute e mushkёrive.

Edema akute e mushkёrive.

Embolia e lёngut amniotik nё degёzimet e

arteries pulmonare

Sёmundja e membranave hialine e tё

porsalindurit.

DËMTIMET AKUTE

TË MUSHKËRIVE

69

Sindroma e detresit respirator akut – ARDS:

Hiperemia, edema intersticiale, eksudati alveolar,

inflamacion intersticial, alveolat e mbuluara me

membrana hialine (Shigjetat).

Sindroma e detresit respirator akut - ARDS.

Alveolat me membrana hialine dhe prani makrofa-

gёsh intraalveolare.

Pneumonia intersticiale akute, me membrana

hialine.

Paretet e septeve alveolare jane edematoze, hiper-

emike te infiltruara me elemente infalamatore

mononukleare.

Tromboza akute e venёs pulmonare.

70

Emfizema pulmonare (centroacinoze).

Emfizema pulmonare panacinoze.

Proteinoza akute polmonare.

Alveolat e mbushura me material proteinik dhe me

makrofage. Ngjyrimi me teknikёn e PAS.

Proteinoza akute polmonare.

Alveolat e mbushura me material proteinik

homogjen eozinofilik.

71

Emfizema pulmonare acinoze distale - buloze.

Bula gjigande nё majёn e mushkёrisё nё

emfizemёn buloze.

Emfizema kompensatore.

Acinuset e zgjeruara, shoqёrojnё dukuritё cikatri-

ciale pasinflamatore ne brendësi të septeve.

Emfizema pulmonare centroacinoze.

Septet e holluara e tё grisura, formojne qese tё

gjёra ajrore. Shume septe alveolare prezantohen

me dukuri antrakoze.

72

Antrakoza pulmonare.

Shihet rrjeta e depozitimeve tё karbonit nё septet.

Induratio bruna pulmonis.

Alveolat e mbushura me siderofagë dhe trashja

fibrosklerotike e septeve nderalveolare.

Antrakoza pulmonare.

Depozitimet e grimcave tё karbonit nё makrofagёt

intersticial, qё provokojnё fibrozё tё septeve dhe

emfizemёn pulmonare kompensatore.

(Ngjyrimi me Papanicolau).

E quajtura mushkёria e zezё.

Granuloma fibrosklerotike e mushkёrisё, e krijuar

nga tymosja e heroinёs-crac, e depozituar nё

qendёr tё demtimit.

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fpathhsw5m54.ucsf.edu%2Foverview%2Fpneumocon3.html&ei=N68fVZn4B8nJPcSpgXA&psig=AFQjCNF4ZyfCls9wN5ksaSqtekvHW_20GA&ust=1428226089286866

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.pathguy.com%2Flectures%2Faccdep.htm&ei=OrAfVeXSMoOEPfLqgYgH&psig=AFQjCNFqYGRGmKin4-SJNJS9p26BXXtFdw&ust=1428226456242856

73

Bronkiti kronik (indeksi i Reid 2).

Bronkiti akut aspirativ në femije latant.

Lumeni i bronkiolave i mbushur me materialin e

aspiruar dhe me elemente inflamatore kryesisht

PMN neutrofile, qё kanë infitruar dhe paretin e

bronkiolёs, madje dhe alveolat fqinje.

Bronkiti kronik.

Hiperemi, edema dhe infiltrate inflamatore mono-

nukleare në mukozë, submukozë e peribronkiale.

BRONKITET

AKUTE DHE KRONIKE

Bronkiolit akut.

Infiltrate inflamatore PMN ne paretet dhe ne

lumenin e bronkioles, me infiltrim dhe te alvolave

fqinje.

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.aipvet.it%2FAPIVMeetings%2F2003_ATTI_APIV%2FATTIAPIV2003.htm&ei=VckfVd3TMY7BPMfPgNgG&psig=AFQjCNEm09zxFvuCeWsRSQGB0UlSvfIvdA&ust=1428232772204514

74

Bronkiti kronik.

Metaplazia skuamoze e epitelit bronkial në subjekt

duhanxhi. Infiltrim i paretit me elemente inflama-

tore monukleare dhe deskuamim i epitelit tё

mukozes bronkiale.

Bronkioliti limfocitik.

Pareti dhe hapsira peribronkiolare të infiltruara me

limfocite.

Bronkiti kronik.

Shkaterrimi i mukozzes dhe infiltrim i paretit me

elemente inflamatore limfoplazmocitare dhe me

makrofage.

Bronkiti kronik.

Hiperplazia e qelizave mukoprodhuese (goblet

cells). Shtresa subepiteliale e infiltruar nga

elemente inflamatore mononukleare.

75

Bronkioliti proliferativ. Dukuritë proliferative kanë ngushtuar lumenin e bronkioles.

Bronkioliti obliterant: Prania e trupave te Masson endobronkiolare.

Bronkioliti obliterant: Dukurite proliferative e kanë ngushtuar lumenin bronkial

(shigjeta). Pareti i bronkioles i infiltruar nga elemente

inflamatore mononukleare. Hapsirat alveolare fqinje permbajne siderofagë dhe atelektazë të alveolave peribronkiale.

Bronkioliti kronik. Infiltrimi i paretit te bronkioles me elemente inflamatore

limfoplazmocitare.

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fpathhsw5m54.ucsf.edu%2Fcts%2Funknown12%2Funknown12.html&ei=IbcfVcXFO8S4OIWUgagG&psig=AFQjCNE5Aanh7Zy68_2MX-CXwPipkbIUVg&ust=1428228054185531

76

Astma bronkiale.

Trashja e membranës bazale të epitelit bronkial,

Hiperplazia e qelizave kaliciforme të epitelit.

Submukoza edemtoze, e infiltruar me limfocite,

mastocite dhe eozinofile.

Astma bronkiale.

Hipertrofia e muskulaturës së lemuar te paretit bronkial,

depozitimi subepitelial i kolagenit; trashja e membranes

bazale, edeme mukozes, infiltartet inflamatore submu-

kozale të përbëra me eozinofile, mastocite e limfocite;

hipertrofi e gjënderrave submukozale dhe tapa mukoide

dense në lumen.

Astma bronkiale.

Depozitimi subepitelial i kolagenit (shigjeta), trashja e

membranës bazale, hiperemi, edema dhe infiltrate infla-

matore sub epiteliale të përbëra nga eoziinofile, masto-

cite e limfocite. Hiperplazia e qelizave mukoprodhuese

dhe depozitime të mukusit mbi epitel.

Astma bronkiale.

Hipertrofia e muskulaturës së lemuar të paretit bronkial

(shigjeta), të rritura në trajtë jateqesh, hiperemi dhe

edema e submukozës, prania e infiltrateve inflamatore

në paretin bronkial dhe masa mukusi dense në lumen.

ASTMA BRONKIALE

BRONKETAZIA

BRONKOPNEUMOPATITË

77

Pozitivitet ne imunongjyrimin me antitrupa anti EG-2

ne shtresen submukozale.

EG-2: Eosinophylic Cationic Proteine.

Astma bronkiale:

Edema, hiperemia dhe infiltrimi i mukozes bronkiale

me elemente inflamatore : limfocite, eozinofile dhe

mastocite.

Pozitivitet i imunongjyrimit për citokinat CCR4 dhe

IL4, në mukozën bronkiale në astma bronkiale.

Trashja e membranes bazale e mukozes bronkiale,

hiperplazia e qelizave mukoprodhuese, hipetrofia e

muskulaturës (M) të paretit bronkial.

Ngjyrimi me trikrom Vert – lumier.

M

78

Kristalet e Charcot-Layden

në gelbazën e të sëmurëve me astma bronkiale.

Spiralet e Curschman

në gelbazën e të sëmurëve me astma bronkiale.

Bronkektazia.

Pozitivitet ne imunongjyrimin per CCCR3 dhe IFN-

ne mukozen bronkiale ne rastet me astma bronkiale.

79

Bronkopatia kronike obstruktive.

Trashja fibrotike e aubmukozes dhe infiltrimi

limfocitar i paretit te bronkiles.


Shpërndarja e limfociteve CD4 në paretin

e bornkiolës (Imunohistokimia).

Bronkektazia.

Inflamacion kronik i paretit bronkial dhe hiperplazia

e qelizave mukoprodhuese të epitelit bronkial.

Fibroza kistike e mushkerive.

80

DAD

Dëmtimet Alveolare Difuze në fazën eksudative.

DAD

Demtimet Alveolare Difuze, ne fazen e organizimit.


Shprehja e CXCR3 dhe gamainterferonit (INF-) në

mukozë dhe në paretin e bronkiolës.

(Ekzaminimi me imunofluereshencë)


Shprehja e CCR4 dhe kemiokinës IL-4 në paretin e

bronkiolës.

(Ekzaminimi me imunofluereshencë)

81

Pneumoni intersticiale e zakoneshme, e shprehur

me fibrozë difuze

intersticiale.

Fibroza Pulmonare Idiopatike (Hamann Rich).

Tufa të dendura kolageni mbushin e zgjerojnë septet

interalveolare, ngushtojnë lumenin e vazave dhe

shtypin e deformojnë alveolat.

(Ngjyrimi me teknikën e trikrom).

Mushkëria në PIZ/FPI, me pamje si “hojet e bletës”.

Mushkeria si “hojet e bletës” (End stage lung).

Parenkima e mushkёrisё e shkaterruar e zёvendёsuar

me kiste jofunksionues, tё rrethuara me sklerozё tё

dendur difuze.

PNEUMONITË

BRONKOPNEUMONITË

82

Pneumonia intersticiale deskuamative.

Pneumonia e organizuar kriptogene (BOOP).

Shihen trupat e Masson endoalveolare.

Pneumonia intersticiaale deskuamative.

Pamja e zmadhuar e alveolave tё mbushur me qeliza

tё deskuamuara.

Pneumonia e organizuar kriptogene (BOOP).

Trupat e Masson endoalveolare

Ngjyrimi me trikrom.

83

Pneumonia intersticiale limfoide.

Sarkoidoza pulmonare.

Granulomat e sarkoidozes tё shperndara nё indin

pulmonar.

Sarkoidoza pulmonare.

Granuloma epiteloide e sarkoidozёs e formuar nga

shtjella qelizash epiteloide dhe me qelizat gjigande

multinukleare.

Pneumonia autoimune.

84

Pneumonia nga hipersensibiliteti.

Forma me dёmtime eksudative.

Pneumonia nga hipersensibiliteti.

Forma me demtime produktive endoalveolare.

Granuloma eozinofile nё mushkёri.

Nё ndёrtimin e granulomёs mbizoterojnё qelizat

Langerhans dhe eozinofilet.

Pneumonia e hipersensibilitetit.

E provokur nga inhalimi i lёndёve inorganike, qё

nxisin lokalisht reaksionet e hipersensibilitetit tё

tipit III (fenomeni Arthus), i shprehur me

dёmtime produktive gjigandoqelizore.

85

Qelizat Langerhans dhe eozinofilet nё granulomёn

eozinofilike tё mushkёrisё.

Pneumonia akute eozinofilike.

Pneumonia intersticiale sifilitike.

(pneumonia e bardhё)

Pneumonia lobare:

Faza e haptizimit gri.

http://anatpat.unicamp.br/lamresp15.html

86

Pneumonia krupoze.

Pёrhapja e inflamacionit fibrinozo-purulent neper

poret e Kohn

Ngjyrimi me teknikёn e PAS.

Pneumonia krupoze.

Perhapja e inflamacionit fibrinozo-purulent neper-

mjet poreve te Kohn

Ngjyrimi me eozine-hematoksiline.

Strishio nga gёlbaza e tё semurit me pneumoni nga

Haemophilus influenzae.

Bakteriet Gram – negative shihen jasht neutrofileve.

Pneumonia krupoze.

Shёmbёlltyra mikroskopike e hepatizimit gri.

87

Eksudati neutrofilik dhe kolonia bakteriale nё

qendёr nё pneumoninё nga Stafilococcus aureus.

Pneumonia.

Strishio e gёlbazёs tё semurit me pneumoni nga

Streptococcus pneumoniae.

Diplokoket me kapsul jane Gram-pozitive e nuk

fagocitohen nga neutrofilet.

Strishio me gelbazёn e tё semurit me pneumoni, e

shkaktuar nga Staphylococcus aureus.

Diplokokёt me kapsul jane Gram-pozitive e nuk

fagocitohen nga neutrofilet.

Pneumonia bakteriale.

Vatra inflamatore eksudativo-purulente konfluente

tё pneumonisё nga Staphylococcu aureus.

88

Eksudati inflamator me polimorfonuklearё nё

bronke dhe endoalveolar, edema e deskuamim

i mukozes bronkiale, hiperemi e kapilarёve

septal dhe edema septale.

Eksudati inflamator me leukocite PMN neutro-

file, qeliza alveolare te deskuamuara, eksudat

seroz, vazat e septeve alveolare hiperemike.

Vatёr inflamacioni eksudativ bronkopulmonar,

e rrethuar nga atelektaza dhe ne periferi nga

vatra emfizeme kompensatore.

Strishio nga gelbaza e tё sёmurit me pneumoni

nga Branhamella (Moraxella) catarrhalis.

Bakteriet Gram negative tё gelltitur nga

neutrofilet.

89

Vatёr bronkopneumonie.

Eksudati leukocitar endoalveolar nё bronkopneumoni

konfluente dhe hiperemia e kapilarёve septale.

Vatёr bronkopneumonie.

Inflamacion eksudativ i bronkut (B) dhe tё hapsirave

alveolare rrethuese

Bronkopneumonia nga pseudomonas auriginosa.

Eksudat purulento-fibrinoz endoalveolar, hiperemi e

kapilarёve septale dhe nekroza perivaskulare.

Pneumonia nga Pseudomonas auriginosa.

Inflamacioni fibrinoso-nekrotiko-hemoragjik dhe

mansheta nekrotiko-inflamatore perivaskulare.

90

Pneumoni lobulare nga Legjionaria pneumophila.

Alveolat janё tё mbushura me makrofagё, qё kanё

fagocituar Legionenellat. Gjithashtu shihen masa

detritesh qelizore

Pneumonia interstiziale virale, me membrana hialine.

Pneumonia nga Klebsiella.

Faktori patogen i pranishёm nё eksudatin inflamator

seropurulent.Neutrofilet nuk fagocitojnё Kleebsiellёn.

Bronkopneumonia neonatale nga Haemophilus

influenzae.

Hapsirat bronkiale permbajnё exudat neutrofilesh,

fibrin dhe eritrocite tё shumtё.

Kёto demtime prekin dhe alveolat fqinje, qё kanё tё

pranishme dhe membrana hialine.

http://info.fujita-hu.ac.jp/~tsutsumi/photo/photo074-4.htm

91

Pneumonia intersticiale nga Herpes Simplex Virus 1

Infiltrate intersticiale limfocitare, qelizat epiteliale

me inkluzione citoplazzmike dhe intranukleare.

Pneumonia interstiziale e Virusit Respirator Sincicial

Ne kuadrat: Qeliza gjigande multinukleare, me

inkluzione citioplaazmike).

Pneumonia interstiziale nga Virusi Respirator

Sincicial:

Infiltrate limfoplazmocitare dhe edema intersticiale.

Qelizat alveolare pёrmbajnё inkluzione citoplazmike.

(Kuadrati: Virusi Respirator Sincicial – shёmbёlltyra

nё mikroskop elektronik).

Pneumonia nga virusi i influences.

Qelizat me cilie shqiten dhe grumbullohen nё hapsirat

e bronkeve tё vegjёl, tё lёnduar nga dёmtime inflama-

tore minimale.

92

Pneumonia intersticiale nga virusi i influencёs.

Imunohistokimia e nje fragmenti mukoze bronkiale:

Imunopozitivitet per antigenin e virusit tё influences,

nё citoplazmen e qelizave me cilie.

Pneumonia nga CMV (Cito-Megalo-Virusi).

Inflamacion limfo-plazmocitar, hiperemi, edema

septale dhe detrite qelizash tё epitelit alveolar.

Pneumocitet me inkluzione karakteristike bazofile

intranukleare, tё rrethuara me njё orbitё boshe dhe me

inkluzione granulare intracitoplazmike.

Pneumonia nga Virusi Herpes Simplex.

Inflamacioni eksudativo-fibrinoz permbyt alveolat, tё

shoqёruara me nekroza masive tё septeve aalveolare,

qё favorizojnё pёrhapjen e inflamacionit.

Qelizat epiteliale pёrmajnё inkluzione intranukleare.

Mukoza e bronkiolave e erozionuar, qelizat epiteliale

te ruajtura kanё berthama piknotike dhe inkluzione

intranukleare.

Lumeni i mbushur me detrite qelizore dhe eksudat

mukoinflamator i dendur, qe e bllokon hapsiren.

Alveolat rreth bronkioles me dukuri eksudativo-

nekrotike.

93

Pneumonia intersticiale nga Adenoviruset.

Inflamacion i moderuar eksudativ, i shoqeruar me

hemoragji endoalveolare. Pneumocitet te mbushura

me inkluzione intranukleare.

Pneumonia intersticiale e fruthit.

Imunopatologjia: Pozzitiviteti i Antigeni NP i fruthit

ne membranen e pneumociteve gjigande dhe multi-

nukleare dhe me inkluzione nukleare.

Pneumonia intersticiale me qeliza gjigande

multinukleare nё infeksionet e fruthit.

Pneumonia Intersticiale Jo-specifike.

Septet interalveolare tё trashur uniformisht nga infil-

trimi me qeliza inflamatore, edema dhe fibroza,

ndёrsa hapsirat alveolare janё boshe.

Shёmbёlltyra djathtas: Pamja e zmadhuar e ndryshi-

meve inflamatore nё septin interalveolar.


94

Pneumonia intersticiale nga Pneumocisti Carini.

Infiltrate inflamatore mononukleare endoseptale dhe

intersticiale, eksudat eozinofilik si shkumë nё alave-

ola, tё shoqeruara me ndonjё element inflamator dhe

me pneumocite tё deskuamuara.

Abscesi nё lobin e sipёrm tё mushkёrisё sё majtё.

Abscesi pulmonar ne formim.

Parenkima pulmonare e shkatёrruar nga inflamacioni

eksudativo-purulento-nekrotik.

Nё qendrёn nekrotike shihen koloni bakteriesh.

Pneumonia nga Pneumocisti Carini.

Nё brendёsi tё eksudatit alveolar, janё pneumociste

me pamje sferash, me kapsula mukoide.

95

Depozitime tё talkut nё septet alveolare nё subjekt, qё

ka perdorur drogёn me inhalacion.

Ekzaminimi me mikroskop me dritё tё polarizuar.

Azbestoza pulmonare.

Fibroskleroza e ashpёr, me prani tё fibrёs tё amiantit.

Granuloma sklerohialine e silikozёs nё pulmone.

Pneumokonioza e minatorit.

Antrakoza, fibroskleroza difuze dhe depozita grimca

tё silicit. Nё mikroskop me drite tё polarizuar, shihet

birefringjencё e kristaleve tё silicit.

96

Pneumonia lipidike ekzogene.

Alveolat pёrmbajnё masa lipidike tё rrethuara nga

elemente inflamatore limfoplazmocitare, PMN dhe

makrofagё tё shumtё.

Pneumonia lipidike endogene.

Alveola e mbushura me makrofagё tё shumtё.

Pneumonia kronike nga radiacioni.

Intima e vazave e trashur nga proliferimi fibrollastik,

e shoqeruar me makrofagё shkumozё dhe me qeliza

endoteliale me pamje tё perçudnuar.

Ne paretet e alveolave te shtypura, shihet atipi dhe

hiperplazi e pneumociteve tё tipit II.

Berilioza pulmonare.

Granuloma te shumta pulmonare te shkaktuara

nga depozitimet e berilio.

http://anatpat.unicamp.br/lamresp29.html

97

Pneumonia nga Candida albicans.

Nё qendёr tё materialit nekrotik shihen micelat

(shigjeta) (Ngjyrimi me tekniken e PAS).

Tuberkuloz pulmonar me diseminim hematogen.

Pneumonia nga Candida albicans.

Imprenjimin argjentik i pseudohifeve me teknikёn

e Grocott.

Abscesi i mushkerise nga Actinomyces israelii.

Aktinomictet e grumbulluara nё masa tё medha nё

qendёr tё nekrozёs tё abscesit.


98

Granuloma tuberkulare pulmonare.

Nekroza kazeoze qendrore e rrethuar me shtjella

qelizash epiteloide, ndёrmjet tё cilave shihen qeliza

gjigande multi nukleare e Langhans. Ne periferi, gra-

nuloma rrethohet nga korona limfocitare.

Granuloma e kokcioides (Coccidioides immitis).

Nё qendёr ndodhet qeliza gjigande multinukleare e

tipit Muller, qё pёrmban sferulat e kokcioides.

Kompleksi primar tuberkular i Gohn.

Granuloma nё limfondet hilare tё pulmonit tё djathtё.

Tuberkuloz miliar pulmonar.

Granulomat miliare tё shpёrndara nё lobin e sipёrm tё

pulmonit tё djathtё.


99

Kokcioidoza pulmonare (Coccidioides immitis).

Shihet shperndarja e kokcioideve nё brendёsi tё

materialit nekrotik pulmonar.

Imprenjimi argjentik me teknikёn e Grocott.

Histoplazmoza pulmonare (Histoplasma capsulatum).

Histoplazmat nё brendёsi tё nekrozёs.

Imprenjimi me teknikёn argjentike tё Grocott

Granuloma e Cryptococcus neoformans.

Formohet nga fibrobllaste tё aktivizuar, nga qeliza

gjigande multinukleare tё shumta tё tipit Muller, qё

pёrmbajnё nё citoplazem kriptokoke tё shumtё tё

pangjyrosur.

Granuloma e Cryptococcus neoformans.

Kriptokoke tё fagocituar nga qelizat gjigande multi-

nukleare dhe nga makrofagёt alveolar.

Ngjyimi me teknikёn e PAS.

100

Ekinokoku i mushkerisё.

Kista e ekinokokut unilokular nё lobin bazal tё

mushkerisё.

Aspergiloza bronkopulmonare alergjike.

Bronku me parete tё trasha nga proliferimi i qelizave

epiteloide, me lumenin tё bllokuar nga eksudati infla-

mator, i mbizotёruar nga eozinofilet dhe nga myku,

qё ka proliferuar ne trajtё rozete.

Nё eksudatin eozinofilik janё tё pranishme kristalet e

Charcot-Leiden.

Pamja mikroskopike e kistes hydaditose tё

ekonokokut tё mushkerisё.


101

Trombembolia e arteries pulmonare (shigjeta), e

nderlikuar me zhvillimin e infarktit hemoragjik nё

parenkimёn pulmonare.

Infarkti hemoragjik i parenkimёs pulmonare.

Infartki hemoragjik i mushkerisё.

Pёrmbytja me gjak e alveolave dhe nekrozё e

septeve interalveolare.

Trombi nё venёn iliake tё majtё, tromembolia e

ndёrlikuar me infarkte hemoragjike nё parenkimёn

pulmonare.

PATOLOGJITË VASKULARE

NË MUSHKËRI

102

Dёmtimet angioplexiforme te degёzimeve te arteries

pulmonare.

Sindroma Goodpasture.

Dёmtimet nekrotiko-hemoragjike pulmonare.

Hemosideroza pulmonare.

Alveolat e mbushur me siderofagё, septet e trashura

nga proliferimi fbrobllastik, qё shkaktojnё kolaps tё

kapilarёve septale.

Embola dhjamore nё kapilarёt e septit alveolar.

(Ngjyrimi me Vaj tё Kuq – Red Oil).

103

Metaplazia e epitelit laringeal nё subjekt duhanxhi.

Metaplazia e epitelit bronkial nё subjekt duhanxhi.

Carcinoma in situ e epitelit bronkial.

Hiperplazia adenomatoze atipike.

Kordona qelizash neoplazike, tё cilat janё pneumocite

tё tipit II, me atipi tё moderuar.

NEOPLAZITË

BRONKOPULMONARE

104

Masa karcinomatoze, me zhvillim peribronkial dhe

infiltrim nё periferi tё parenkimёs pulmonare.

Karcinoma skuamoqelizore e mirёdiferencuar, me

perla keratinike.

Karcinoma bronkioloalveolare, varjanti mucinoz.

(Ngjyrimi me PAS).

Karcinoma bronkioloalveolare, varjanti mucinoz.

Imunongjyrimi me antitrupa antisurfaktant

rezulton pozitiv.

105

Karcinoidi tipik bronkial (varianti onkocitik).

Carcinoidi tipik i bronkut.

IHK: Qelizat neoplazike shprehin pozitivitet cito-

plazmik pёr Chromogranina A.

Hiperplazia difuze idiopatike e qelizave

neuroendokrine. (Sindroma Aguayo Miller).

Pozitive Chromogranina A nё qelizat neouroendo-

krine, qё mbushin lumenin bronkial, por edhe ne

formacionet tumorlets dhe ne epitelin alveolar.

Karcinoidi bronkial.

Rritje në formë polipoide endobronkiale

106

Karcinoidi atipik bronkial.

Nё seksion shihen mbi 2 mitoza dhe vatra nekroze.

Karcinoma me qeliza të vogla e mushkërisë.

Varianti i pёrzier me karcinomёn me qeliza

skuamoze.

Karcinoma me qeliza te vogla e mushkërisë.

Anaplazia, atipia dhe mitozat e shumta të qelizave

neoplazike.

Karcinoma me qeliza tё medha e mushkerisё.

me njё vatёr emperipolesis nё periferi tё seksionit

(ndёrmjet shigjetave).

107

.

Karcinoma neuroendokrine me qeliza tё mёdha.

Qelizat neoplazike pleomorfe, me nukleus tё

madh dhe me mitoza tё shumta nё brendёsi tё

vazёs limfatike tё mushkёrisё.

Karcinoma bronkioloalveolare e tipit mucinoz.

Karcinoma bronkioloalveolare me qeliza kuboide

dhe kolonare (qelizat Clara te diferencuara), me

citoplazёm eozinofilike me apeks si sqep.

Adenokarcinoma e diferencuar.

108

Adenokaricnoma.

Varjanti me qeliza me pamjen si unaza me gurё.

Karcinoma pleomorfe.

Shihen qeliza boshtore, qeliza gjigande tё

perçudnuara dhe prani e komponentit skuamoz nё

pjesёn periferike (djathtas).

Blastoma pulmonare.

Adenokaricnoma e keqdiferencuar e mushkёrisё.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b7/Poorly_differentiated_%28solid%29_adenocarcinoma_of_the_lung.jpg

109

Hamartoma pulmonare.

Ishuj kartilago-hialine, tё rrethuara nga ind bashkё-

lidhor, grumbuj qelizash epiteliale, qeliza dhjamor

dhe tufa muskulature tё lemuar.

Plasaritjet ndёrmjet lobuleve janё veshur me qeliza

epiteliale cilindrike, ose kubike, tё ngjashme me

qelizat e epitelit bronkial.

Blastoma pulmonare (Pamje makroskopike)

Hamartoma pulmonare.

Imunongjyrimi me antitrupa anti-aktina, pozitiv

ne qelizat e muskulatures se lemuar, te pranishme

ne stromen e hamartomes.

Adenokarcinoma acinare (acinoze).

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.lungindia.com%2Farticle.asp%3Fissn%3D0970-2113%3Byear%3D2013%3Bvolume%3D30%3Bissue%3D1%3Bspage%3D74%3Bepage%3D75%3Baulast%3DHamad&ei=wLgfVfrrCsHIPP2fgOgO&psig=AFQjCNE5Aanh7Zy68_2MX-CXwPipkbIUVg&ust=1428228054185531

110

Hemangioendotelioma pulmonare.

Hemangioendotelioma epiteloide pulmonare.

Shprehja difuze e markatorit CD31

Metastaza e karcinomёs sё gjirit nё mushkёri.

Hemangioma sklerotike pulmonare.

111

Pleuriti purulent.

Mezotelioma malinje e pleurёs.

Mezotelioma, forma mikropapillare.

Mezotelioma:

Pamja e mikrovilleve nё mikroskopinё elektronike.

SËMUNDJET E PLEURËS

112


Pozitivitet difuz i imunongjyrimit me panelin e

citokeratinaave.


Metastaza e mezoteliomes ne limfonod.


Pozitivitet i imunongjyrimit me antitrupa anti –

citokeratina, ne qelizat metastazike ne limfonod.

Tumori solitar i pleurёs.

Struktura komplekse mezenkimatoze.

113

.

CITOLOGJIA

BRONKOPULMONARE

LBA - Citologjia:

Karcinoma spinoqelizore, me qeliza skuamoze.

LBA - Citologjia:

Adenokarcinoma e mushkërisë.

Lavazhi bronko-alvaolar (LBA).

Kuadrati i sipёrm pёrmban grumbuj limfocitesh

dhe qeliza tё epitelit alveolar.

Kuadrati i poshtem: qeliza neoplazike.

Indi pulmonar, nga e kanё origjinёn grupi i qelizave

qё shihen nё strishion e pёrgatitur nga lavazhi

bronkoalveolar (LBA).

114

LBA - Citologjia:

Karcinoma e mushkërisë me qeliza të gjëra.

LBA - Citologjia:

Karcinoma me qeliza tё vogёla.

115

Natyra nuk toleron një shendet të pasherueshëm.

T. Bernhard

Sёmundjet, qё prekin kokёn dhe qafёn, janё tё shumta e tё larmishme e krahas lёndimit tё organeve tё kёtyre

rajoneve, implikojnё mukozat, indet e buta dhe strukturat kockore, te manifestuara me njё spektёr tё gjёrё shen-

jash klinike, tё shprehura nga format e lehta tё rrufёs (inflamacione katarale tё mukozёs sё hundёs, tё laringut,

trakesё e bronkeve), në sëmundje inflamatore dhe deri nё neoplazitё malinje.

Nё kёtё kapitull janё pёrfshirё patologjitё, qё lёndojnё hapsirёn e gojёs (dhembёt, gingivat, gjuha, tonsillat),

rrugёt e sipёrme tё frymёmarrjes (hunda, sinuset, faringu, laringu), sёmundjet e veshit, sёmundjet e gjёndёrrave tё

peshtymёs dhe tё indeve e organeve tё rajonit tё qafёs.

Hapsira e gojёs ёshtё organ kompleks kavitar, multistruktural dhe multifunksional, me komunikim direkt me

mjedisin e jashtёm, ndёrsa nё brendёsi komunikon me aparatin respirator dhe me aparatin tretёs.

Hapsira e gojёs kufizohet nga struktura kockore, tё mbuluara me mukozё, tё plotёsuara me struktura gjёndё-

rrore, vaskulare, limfatike, muskulare dhe nervorele, tё cilat nё bashkёsi kryejnё shumё funksione si: a. respirator,

b. tretёs (saliva e sekretuar nga gjenderrat), c. mekanik (pёrtypja e ushqimit me dhёmbёt dhe kalimi nё ezofag), d.

sensorial (mbaresat nervore tё shijes), e. imunitar (rrethi i tonsillave orofariengeale), f. amplifikon zёrin dhe e

kompleton tё folurin e artikuluar.

Sёmundjet e hapsirёs sё gojёs janё tё shumta dhe me problematikë komplekse.

Nё rrugёt ajrore tё sipёrme, pёrfshihen hunda me sinuset pёrkatёse, faringu dhe laringu.

Patologjitё e kёtyre strukturave janё tё shpeshta nё praktikёn mjekёsore, sidomos inflamacionet e shprehura

me shqetёsime bezdisёse dhe sekrecione mukozale tё shtuara, por pa pasoja pёr jetёn e tё sёmurёve, ndёrsa grupi

i patologjive neoplazike dhe patologjitё vaskulare me dёmtime destruktive krijojnё probleme serioze.

Mukoza e hundёs dhe e sinuseve paranazale, lёndohen shpesh nga sёmundje infektive (bakteriale, virusale dhe

mikotike), ose nga faktorё me natyrё alergjike.

Neoplazitё dhe dёmtimet e ngjashme me neoplazitё (demtimet hiperplazike – reaktive) tё hundёs, tё sinuseve e

tё rinofaringut, janё tё rralla: 1 rast ndёr 100 000 banorё. Kёto sёmundje prekin meshkujt dy herё me shpesh se

femrat dhe nё 95 % tё rasteve prekin moshat > 40 vjeç. Neoplazitё janё me origjinё epiteliale dhe mezenkimale.

Laringu lёndohet nga shumё semundje inflamatore, ndёrsa neoplazitё janё tё rralla, por tё kurueshme me heqie

kirurgjikale dhe në trajtimin me radioterapi, por i semuri e “paguan” kurimin me humbjen e zёrit natyral.

Neoplazitё malinje tё laringut dhe neoplazitё e faringut, pёrfaqёsojnё 10 % tё gjitha neoplazive malinje nё

meshkuj dhe 4 % tё neoplazive nё femra.

Nё Itali, nё njё vit diagnostikohen 5000 raste tё reja me neoplazi tё laringut nё meshkuj e 500 raste nё femra,

nga tё cilat rreth 95 % e rasteve janё karcinoma skuamoqelizore. Mё shpesh preken moshat mbi 50 vjeç.

Gjёndёrrat e pёshtymёs lёndohen nga proçese patologjike inflamatore dhe jo inflamatore, si dhe janё selia e

disa neoplazive beninje dhe malinje.

Nё gjёndёrrat e peshtymёs zhvillohen mbi 30 tipa neoplazie beninje e malinje.

Adenomat pёrbёjnё 75 % tё neoplazive nё pёrgjithёsi tё kёtyre gjёnderrave.

Rreth 60 – 80 % e neoplazive beninje zhvillohen nё gjёndёrrёn parotis, 10 % nё submandibulare, ndёrsa tё

tjerat nё gjёndёrrat e nёngjuhes dhe nё gjёndёrrat salivare tё vogla.

Neoplazitё malinje janё tё shpeshta nё gjёnderrat salivare tё vogla (50 %), nё gjёndёrrat e nёngjuhёs (70 %),

ndёrsa nё gjёndёrrat e mёdha rastisen mё rrallё (15 – 30 % nё parotis dhe 40 % nё submandibularet).

Neoplazitё e gjёndёrrave tё pёshtymёs prekin kryesisht tё rriturit dhe me shpesh femrat. Nga kёto tipare, bёn

pёrjashtim neoplazia e Warthin, qё prek me shpesh meshkujt.

Rreth 5 % e neoplazive tё gjёndёrrave tё pёshtymёs zhvillohen nё fёmijёt nёn 16 vjeç.

Neoplazitё beninje shfaqen nё grup moshat 40 – 60 vjeç, ndёrsa neoplazitё malinje nё moshat mbi 60 vjeç.

Neoplazitё beninje dhe malinje tё parotis bёjnё rritje masive poshtё veshit dhe pavarёsisht nga natyra beninje

apo malinje, nё momentin e diagnozёs, kanё permasa 4 – 6 cm.

Neoplazitё beninje janё tё levizёshme nё prekje, ndёrsa fenotipet malinje dhe nё stade tepёr tё avancuara, janё

tё fiksuara dhe tё palёvizёshme.

4 SSËËMMUUNNDDJJEETT EE KKOOKKËËSS DDHHEE TTËË QQAAFFËËSS

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.aipro.info/page.php?id%3D15&ei=rOoeVaeXBozJPafCgYgF&psig=AFQjCNE60LbaOh2ZvhYGmgWdsm_V4HdFKQ&ust=1428175857600184

116

Kariesi nё qafёn e dhёmbёve incizive.

Gingiviti dhe breshkёza e dhёmbit.

Epulisi gjigandoqelizor.

Stomatiti aftoz.

SËMUNDJET E GOJËS

117

Nishani i bardhё sfungjeroz nё mukozёn e gojёs.

Edema intensive e qelizave epiteliale nё nishanin e

bardhё sfungjeroz.tё mukozёn bukale tё gojёs.

Ulçeracion i gjuhёs, me infiltrim eozinofilik difuz.

Afta tё shumta nё stomatitin aftoz Major

(sёmundja e Sutton).

118

Gjuha me pamje si hartё gjeografike.

Granuloma jonekrotike e gjuhёs.

Kandidoza e gengivёs maksillare.

Hifet e Candida albicans. (imprenjimi argjentik).

119

kia e mukozes se gojes.

Leukoplakia nё pjesёn anёsore tё gjuhёs.

Eritroplakia e mukozёs sё gojёs.

Displazzia likenoide e gjuhёs.

Papilloma verrukoze e gjuhёs.

120

Karcinoma verrukoze e gjuhёs.

Ksantoma verrukiforme e mukozёs sё gojёs.

Karcinoma bazoqelizore e mukzoёs sё gojёs.

Fibroma ameloblastike.

121

Epiteli veshёs i keratokistit odontogen (KKO).

Kista odotogene ortokeratinike (KOO).

Kista odontogene e kalcifikuar.

Kista dentigerous (folikulare)

Trupat e Rushton intraepiteliale.


122

Kista periapikale (radikulare).

Struktura e kistёs radikulare.

Pareti i veshur me epitel shumёshtresor tё

pakeratinizuar, kaviteti me pёrmbajtje materiali amorfe

homogjene eozinofile dhe kristale kolesteroli.

Tumori adenomatoid odontogenik.

Tumor odontogenik, me kalcifikime intraepiteliale.

.

123

Ameloblastoma pleksiforme

Ameloblastoma periferike.

..

Ameloblastoma klasike, me pamje bazaloide.

Ameloblastoma keratotike.

124

Tumori skuamoz odontogenik.

Odontoma komplekse.

Odontoma composta (e pёrbёrё).

Periapical cemental displasia.

125

Kista nazo-labiale.

Miksoma odontogeenike.

Odontoameloblastoma.

.

Rhinoskleroma.

126

Papilloma skuamoqelizore e mukozёs sё hundёs.

Polipi nazal

Polipi fibromiksomatoz me hiperplazi tё epitelit

mukoprodhues, stroma e infiltrua me elemente

mononukleare dhe eozinofile.

Polipi nazal,

Polipi me stromё lipomatoze i mbuluar me qeliza

epiteliale kaliciforme mukoprodhuese.

Papilloma Schnaideriane me qeliza cilindrike e

mukozёs sё hundёs.

Shihet proliferim papillar, me prani kiste mucine intra-

epiteliale, qe permbajne elemente inflamatore PMN.

SEMUNDJET E HUNDES

DHE TE SINUSEVE.

127

Papilloma inverse e sinusit maksillar.

Karcinoma e padiferencuar e rinofaringut.

Adenocarcinoma nazale e tipit kolik.

Polip inflamator i sinusit maksillar.

Rritja polipoze me stromё edematoze dhe tё infiltruar

nga elementet inflamatore PMN dhe mononukleare.

128

Neuroblastoma olfaktore.

Neuroblastoma olfaktore.

Qelizat neoplazike me imunreaktiviteti pozitiv

pёr Chromogranina A.

Adenokarcinoma e sinusit nazal.

Glioma e hundës.

Shihen astrocite dhe fibra të neuroglisë, të përziera me

strukturat fibroze dhe vaskulare.

129

.

Angiofibroma Juvenile nazofaringeale.

Adenoma kanalikulare:

Proliferim i qelizave bazale me formim rrtije tubulare

te veshura me qeliza kubike, ose cilindrike.



130

.

Nyja fibroangiomatoze e kordave vokale.

Neoplazia intraepiteliale e laringut

LIN I - Keratoza me displazi tё lehtё.

SËMUNDJET E

LARINGUT

Nyja fibroangiomatoze e kordave vokale.

Zmadhimi i madh.

Nyja fibromiksomatoze e kordave vokale.

131

Neoplazzia intraepiteliale e laringut.

LIN III – karcinoma in situ.

Neoplazia intraepiteliale e laringut.

LIN II - Keratoza me displazi tё moderuar.

Karcinoma spinoqelizore mikroinvaziva.

Karcinoma spinoqelizore e keratinizuar.

http://it.wikipedia.org/wiki/File:Well_differentiated_squamous_cell_carcinoma.jpg

132

Papillomatoza e laringut.

Shprehja intranukleare e Maspina (serine protease

inhibitor) ne karcinomёn spinoqelizore te keratini-

zuar te laringut.

te laringut.

Shprehja Angiogenina (ribonucleasa 5) ne qelizat e

karcinomёs spinoqelizore

te laringut.

Shprehja e markatorit CD105 ne vazat e

neoformuara ne intersticin e karcinomes

spinoqelizore te laringut.

133

Sialometaplazia nekrotizante

Struktura mikroskopike e mukocelёs.

Adenoma pleomorfe.

Mukocele.

SËMUNDJET E

GJËNDËRRAVE TË PËSHTYMËS

134

Tumori i Warthin

Fibroma e pallatumit.

Dёmtimet limfoepiteliale beninje tё gjendёrrёs

tё parotis.

Sёmundja e Sjögren e gjendёrrёs parotide.

135

Karcinoma mukoepidermoide e gjёnderrave tё

pёshtymёs.

Karcinoma adenoido-kistike e gjёnderrave tё

pёshtymёs.

Mioepitelioma e gjёndёrrёs tё parotis.

Karcinoma e zhvilluar nё terren tё adenomёs

pleomorfe.

136

Otoskleroza: osimifikim i bazёs sё yzengjisё

(shigjeta).

Polip inflamator i kanalit tё jashtёm tё veshit.

SËMUNDJET E VESHIT

Karcinoma bazoqelizore e kanalit tё jashtёm tё

veshit.

137

Veshja epiteliale e kistёs brankiale.

Kista e duktit tyreoglos.

Paraganglioma e lёmshit karotid.

SËMUNDJET E QAFËS

138

5 SSËËMMUUNNDDJJEETT EE TTRRAAKKTTIITT TTËË TTRREETTJJEESS

Interesimi për sëmundjen, është interesim për jetën.

Tomas Man

Sёmundjet e aparatit tё tretjes, provokohen nga pёrdorimi i lёndёve ushqimore tё papёrshtatёshme (kur

janё tё ndotura me mikrorganizma dhe lёnde toksike), nga ilaçet, nga faktorёt alergjikë, nga vaksinat, ose

zhvillohen si ndёrlikime tё sёmundjeve tё tjera tё organizmit.

Nё dekadat e fundit, me pёrmirёsimin e cilёsisё sё jetёs dhe tё mirёqenies ekonomike tё popullatёs, sёmun-

djet e aparatit tё tretjes janё pakёsuar, por megjithatё nё plan epidemiologjik, pёrfaqёsojnё 40 – 50 % tё

vizitave ambulatore e sё bashku me sёmundjet e mёlçisё e tё pankreasit, shkaktojnё 15 % tё vdekjeve totale.

Me plakjen e organizmit, aparati i tretjes pёson modifikime, tё shprehura me pakësimin e strukturave

gjёndёrror dhe limfatike, me reduktimin progresiv tё mukozës, tё mbaresave nervore tё paretit tё zorrёs, ulet

prodhimi i enzimave dhe bien dhëmbët, por në kohët e sotme zëvendësohen me proteza.

Ky kompleks ndryshimesh dhe pse nuk pёrfaqёsojnё njё status tё vёrtetё patologjik, spjegojnё modifikimet

funksionale, dobёsimin, ndjeshmërinë dhe lёndushmёrinё e lartё tё aparatit tё tretjes nё tё moshuarit.

Sёmundjet e ezofagut pёrfshijnё njё spektёr tё gjёrё çrregullimesh, qё shkojnё nga njё urth i thjeshtё i lidhur

me ngrёnie tё bollёshme dhe me ushqime pikante, nё keqformime tё lindura, në çrregullime motore tё ezofagut,

në dëmtime inflamatore me njё kompleks ndёrlikimesh, deri nё neoplazi malinje me agresivitet tё lartё.

Sёmundjet e stomakut janё tё shpeshta, sidomos ulçera peptike, qё prek mbi 10 % tё popullatёs nё vendet

perёndimore, por me shpesh, prek popullatёn e vendeve tё botёs sё tretё.

Infeksioni kronik i mukozёs gastrike nga Helikobakteri i pilorit, mbetet patologjia më e shpeshtё nё botё

dhe e lidhur me ulçerёn e stomakut.

Neoplazitё malinje tё stomakut dhe pse nё dekadat e fundit janё pakёsuar, ende janё tё pёrhapura, madje

janё shkak i shpeshtё i vdekjes tё sёmurёve me kёtё neoplazi, duke u renditur ne grupin e pesё “Big killers”.

Shumё sёmundje tё stomakut, sidomos ato me natyrё inflamatore, shёrohen me mjekim tё pёrshtatshёm,

sepse mukoza e stomakut zotёron aftёsi tё larta rigjeneruese, çka i dedikohet pranisё tё qelizave staminale tё

stomakut, tё lokalizuara nё pjesёn e sipёrme tё gjёndёrrave, tё fshehura aty ku hapet gryka e gjёndёrrës, ku dhe

proliferojnë duke zёvёndёsuar, si qelizat e epitelit veshёs dhe qelizat e epitelit gjёndёrror tё mukozёs gastrike.

Sёmundjet e zorrёs sё hollё dhe e zorrёs sё trashё, janё tё shumta e me spektёr tё gjёrё, ku perfshihen keq-

formimet e lindura, dispepsitё me intensitet tё lehtё, semundjet e shumta inflamatore tё shprehura me diarrea,

bёjnё pjesё çrregullimet e lёvizshmёrisё tё zorrёs dhe neoplazitё, qё janё patologjitё mё problematike.

Neoplazitё e zorrёs sё hollle dhe tё zorrёs sё trashё, bёjnё pjesё ndёr pesë “big killers”, qё janё problematike

pёr incidencёn dhe vdekshmёrinё e lartё.

Neoplazitё malinje zhvillohen mё shpesh nё kolon e nё rektum, kёsisoj karcinomat kolono-rektale pёrbёjnё

70 % tё gjitha neoplazive tё traktit tё tretjes, duke u renditur nё vendin e dytё pёr shpeshtёsinё (pas karcino-

mave pulomnare) dhe jane shkaktare e 20 % tё vdekjeve nga neoplazitё.

Zorra e hollё, ndonёse ka numurin mё tё madh tё qelizave epiteliale proliferuese, çuditёrisht preket mё rrallё

nga neoplazitё.

Neoplazitё e zorrёs sё hollё dhe sё trashё klasifikohen nё disa grupe:

- Dёmtime tё ngjashme me neoplazitё: polipi inflamator, polipi hiperplazik dhe hamartomatoz (sporadike, ose

nё sindroma polipozike gastrointestinale).

- Neoplazi epiteliale beninje: adenoma (me forma polipoide, e sheshtё, e dhёmbezuar).

- Neoplazi epiteliale malinje (karcinomat dhe adenokarcinomat).

- Neoplazi me origjinё nga qelizat e sistemit endokrin difuz.

- Neoplazi joepiteliale (mezenkimale, GIST, limfomat).

Me interes praktik janё dhe patologjitё e apendiksit, sidomos tё famёshmit apendicitet akute, qё diktojnё

pothuajse gjithmonё, heqien me ndërhyrje kirurgjikale.

Patologjia e segmentit terminal tё traktit tё tretjes (kanali anal), pёrfshijnё njё grup sëmundjesh, me rastisje

tё shpeshtё, por qё diagniostikohen rrallё dhe nё faza tё avancuara, pasi shumica e tё sёmurёve, prezantohen

pёr vizita mjekёsore me shumё vonesё.

http://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://it.123rf.com/archivio-fotografico/digestivo.html&ei=neseVYmAF4qxPM6vgeAJ&psig=AFQjCNERZ7bMP2YnNMO2s3R0dXzbxVgfug&ust=1428176116033449

139

Akalazia.

Skema e modifikimeve të ezofagut.

Në quadratin e sipërm pamja në ekzaminimin

Radiografik (shigjeta).

Divertikuli i Zenker i zhvilluar në ezofag.

Varriçet e ezofagut.

Modifikimet morfologjike te mukozes nga ruptura e

vazave tё vogla, tё nderlikuara me hemoragji.

Ulçera akute e ezofagut.

SËMUNDJET E EZOFAGUT

140

Ezofagu i Barrett.

Pamja ne endoskopi e modifikimeve të mukozës në

segmentin e poshtëm të ezofagut

Ezofagu i Barrett.

Metaplazia intestinale e mukozes te ezofagut.

Ezofagut te Barrett.

Karcinoma skuamoqelizore e mirediferencuar e

ezofagut.

Adenokarcinoma e ezofagut.

E zhvilluar në ezofagun e Barrett.

141

Metaplazia intestinale e epitelit te mukozës gastrike.

Pamje e zmadhuar.

Koloni Helicobacter pylori (imprenjuar me ngjyre e

zeze), të depozituara në sipërfaqen e epitelit të

mukozës gastrike.

Gastriti akut.

Hiperemi difuze e mukozes te stomakut.

Metaplazia intestinale e epitelit te mukozës gastrike.

142

Gastriti akut.

Infiltrimi me polimorfonuklearë neutrofile i stromës

dhe i gjëndërrave të mukozës gastrrike.

Gastriti kronik atrofik.

Atrofi e mukozës gastrike pa metaplazi epiteliale.

Shihen mbeturina gjëndërrash atrofike (shigjetat).

Gastriti kronik atrofik

Metaplazi intestinale e mukozes gastrike (shigjetat).

Gastriti kronik atrofik fokal me metaplazi intestinale.

A – mukoza atrofike; B – mukoza normale

A B

143

Antitrupat anti-qeliza parietale ne anemine pernicioze.

(Imunofluoreshenca).

Gastriti kronik hiperplazik.

Ulçera peptike e stomakut.

Gastriti antral me ektazi vaskulare.

144

Ulçera peptike kronike e stomakut.

Ulçera peptike kronike.

Nekroza fibrinoide në dyshemen e ulçerës gastrike

dhe skleroza e paretit.

Ulçera peptike kronike.

Inflamacioni kronik i paretit të ulçerës peptike

të stomakut.

Ulçera kronike aktive e stomakut.

Dëmtimet litike, me thellimin e bazës të difektit.

145

Ulçera multiple akute të Curling.

Pamja mikroskopike e ulçerës akute të Curling.

Ulçera peptike e duodenit.

Sëmundja e Ménétrier.

Hiperplazia e mukozës gastrike.

146

Sëmundja e Ménétrier.

Pamja mikroskopike e hiperplazisë të mukozës

gastrike.

Polipet e stomakut.

Pamja në endoskopi.

Polip adenomatoz i stomakut

Polipet hiperplazike tё stomakut.

147

Polipet hiperplazike të stomakut.

Adenoma villoze e stomakut.

Forma e ulçerative e karcinomës të stomakut.

Karcinoma e stomakut – forma e sheshtë.

148

Adenokarcinoma gastrike e tipit intestinal.

Ne stromen neoplazike shihen tuba gjenderrore atipike.

Adenokarcinoma gastrike e tipit difuz.

Shihen qeliza anaplazike mukoprodhuese, me pamjen si

unaza me gurë.

Linfoma MALT e stomakut.

Karcinoma e stomakut,

Varianti Linitis plastica.

149

Karcinoidi tipik i stomakut

Imunongjyrimi me Chromogranina A shpreh pozitivitet

të lartë në qelizat neuroendokrine.

Karcinoidi tipik i stomakut.

GIST.

Fenotipi me qeliza fuziforne, tё shperndarё nё trajtё

shtjellash tё çrregullta nё stromёn retikulare tё imёt.

GIST i stomakut.

150

GIST.

Forma me qeliza multinukleate.

GIST.

Forma me qeliza epiteloide.

GIST.

Imunohistokimia shpreh imunoreaktivitet citoplazmik

për c-KIT.

GIST.

Fenotipi me qeliza fuziforme, me atipi të lehtë nukleaare

dhe me vakuolizim citoplazmik.

Indeksi mitotik > 5 mitosa /10 high-power field.

151

Fig. 15. 38. Koliti nga rotavirusi.

.

Atrezia e zorrës së hollë.

Divertikuli i zorrës së hollë (Divertikuli i Meckel)

Megakoloni aganglionar kongenital.

Sëmundja e Hirschprung

Koliti nga rotavirusi.

Edeme e mukozes, shkaterrim i vileve te enetrociteve

mature, infiltrim limfocitar difuz i submukozes dhe

pjeserisht intraepitelial.

SËMUNDJET

E ZORRËS SË HOLLË

DHE TË ZORRËS SË TRASHË


152

Enteriti nga adenovirusi.

Atrofi dhe deskuamim i enterociteve, që përmbajnë

inkluzione nukleare të tipit A Caudry dhe tipi Smuge.

Nëkuadratin poshtë, pamja e adenovirusit në mikroskop

elektronik.

Enterokoliti nga Yersinia.

Inflamacioni granulomatoz (granuloma e Yersinia) dhe

infiltrimi difuz me elemente infamatore PMN dhe me

limfocite i lamina propria.

Ulçera sipërfaqësore e mukozës.

Koliti nga Escherichia coli enterohaemorrhagica.

Erozione të epitelit, edema dhe infiltrim me PMN

neutrofile në lamina propria.

Mikrogranuloma reaktive e ethes tifoide nga Salmonella

typhi.

Edema dhe infiltrim limfocitar dhe plazmocitar në

mukozën e zorrës, proliferim i makrofagëve në grumbuj

fokalë dhe sistemikë, në trajtë mikrogranulome.

153

Enteriti tifoid:

Fryrja e pllakave të Payer dhe i folikujve solitare.

Enterokoliti nga Campylobacter.

Lamina propria edematoze, e infiltruar me elemente

inflamatore PMN neutrofile, me makrofage, limfocite

dhe plazmocite. Shihet abscesi i kriptave.

Enteriti nga kolera.

Hiperemi, edemë difuze te lamina propria, desquamim

segmentar i eneterociteve te shoqeruar me nfiltrate

elementesh inflamatore mononucleare ne lamina propria.

Enteriti eozinofilik.

154

Koliti pseudomembranoz me melanozë.

Grumbujt e Entoameba hystolitica në brendёsi tё

kripteve tё zorrës.

Koliti pseudomembranoz me melanozë.

Në tunica propria shihen grumbuj makrofagësh me

permbajtje melanine në citoplazëm.

Koliti pseudomembranoz.

Masa të dendura nukusi, të perziera me detrite qelizore, me

materiale fibrinozo-purulente, që mbulon pjesën e sipërme

të lamina propria, e cila është e infiltruar me elemente

inflamatore PMN neutrofile, ndërsa kapilarët përmbajnë

trombe. Kriptet intestinale dëmtohen në siperfaqe dhe

zgjerohen në thellësi e janë të mbushura me eksudat

mukopurulent, që del në siperfaqe si i pseudomembranë

mbi mukozën e lënduar.

155

.

EKN Zorra

normale

G. Lamblia nё sipёrfaqen e mukozёs.

Enterokoliti nekrotizant (EKN) (djathtas).

Demtimet nekrotike, tё vazave tё gjakut nё paretin e

zorrёs, nё enterokolitin nga rrezatimi.

.

Enterokoliti nga rrezatimi.

Demtimi arterieve: grumbullimi subendotelial i makrofa-

gёve, me citoplazem shkumoze.

156

.

Sёmundja celiake.

Dёmtimet e jejunit, atrofia e epitelit, edema dhe infiltrate

limfocitare nё tunica propria.

Sёmundja celiake.

Imonohistokimia : Limfocite T CD8+ intraepiteliale dhe

limfocite T CD4+ nё lamina propria.

Enterit nga Cito Megalo Virusi

Imunongjyrimi pozitiv per CMV.

.

Ulçera solitare e rektumit.

Erozionim i mukozёs me keputje tё pjesёs sё sipёrme tё

gjёndёrrave, edema, hiperemia dhe infiltrim me elemente

inflamatore limfoplazmocitare nё lamina propria.

157

Sёmundja celiake.

Stomatiti aftos, shoqёrues i celiakisё.

Sёmundja celiake.

Mukoza e jejunumit nё fazёn e lulёzimit tё celiakisё

para mjekimit.

Sёmundja celiake.

Mukoza e jejunumit nё tё njёjtin subjekt pas dietёs pa

glutina.

Sёmundja celiake.

Vatra kalcifikimesh ne regionin okcipital (ekzaminim

radiologjik).

158

a b

Sёmundja Whiple

Dilatimi i vazave limfatike tё paretit tё zorrёs.

Defiçiti i laktazёs (Imunohistokimia)

a. shprehja normale e laktazёs nё sipёrfaqen e

enterocitit;

b. sipёrfaqia e enterocitit me defiçit tё laktazёs.

Abetalipoproteinemia.

Vakuolizim i citoplazmёs tё qelizave tё epitelit tё zorrёs

sё hollё.

Sёmundja e Crohn.

Shtrirja e dёmtimeve nё pjesёn terminale tё ileumit.

159

Sёmundja e Crohn.

Uulçerat gjatёsore nё mukozёn e ileumit terminal.

Sёmundja e Crohn.

Granuloma jonekrotike e zzhvilluar nё submukozё, e

ndёrtuar me shtjella qeliza epiteloide, me qeliza gjigande

multinukleare dhe limfocite tё shumtё, tё vendosura nё

trajtё korone.

Rektokoliti ulçeroz.

Pseudopolipoza e rektokolitit ulçeroz.

160

Rektokoliti ulçeroz.

Epiteli veshёs i kripteve i pakёsuar, me humbje tё qeliza-

ve kaliciforme mukoprodhuese. Lamina propria e infil-

truar me elemente tё perziera (limfocite, plazmocite,

neutrofile, eozinofile), ne veçanti plazmocitet grumbullo-

hen ndermjet bazes se kripteve dhe muscularis mucosae.

Rektokolit ulçeroz..

Lamina propria edematoze e infiltuar me limfocite,

plazmocite, neutrofile, eozinofile. Granulocitet neutrofile

shpёrndahen nё lamina propria dhe infiltrojnё ndёrmjet

epitelit gjёndёrror (kripteve), ose grumbullohen nё

lumenin e kripteve, duke krijuar absceset e kripteve.

Koliti kolagenik.

Shihen depozita fibrash kolagene nёn membranёn bazale

tё epitelit veshёs tё mukozёs dhe nё lamina propria, ku

vendosen nё trajtё bandash eozinofile tё çrregullta.

Lamina propria e mukozёs ёshtё edematoze dhe e

infiltruar me limfocite.

Koliti limfocitar.

Imunohistokimia: Infiltrate intraepiteliale dhe nё pjesёn e

sipёrme tё lamina propria me imfocite T, qё rezultojnё

pozitive me antitrupa CD3.

161

.

Iskemia akute e zorrёs sё hollё.

Infarkti transmural i segmenti iskemik te zorrёs.

Hemorroidet.

Zgjerim i venave submukozale dhe ekstravazatet.

Divertikuli i zorres.

Divertikul i zorres.

Fundi i divertikulit me fistulёn, qё krijon komunikim me

indin dhjamor subeseroz.

162

.

.

Adenoma tubulare e duodenit.

Pamja nё ekzaminim endoskopik.

Pneumatoza kistike intestinale.

Bula e gazit nё submukozёn intestinale.

Pneumatoza kistike intestinale.

Limfangioma e zorrёs sё hollё.

Aglomerat vazash limfatike nё submukozёn e zorrёs.

163

Adenokarcinoma e ampula Vater.

Gjёnderrat neoplazike infiltrojnё mukozёn e duodenit

dhe tё duktit.

Limfoma e zorrёs.

Masa limfomatoze nё mukozёn e zorrёs.

Karcinoidi tipik i zorrёs sё hollё.

Proliferimi i qelizave neuroendokrine nё nyjen e

çrregullt submukozale tё karcinoidit.

Karcinoidi tipik i zorrёs sё hollё.

164

Polipi juvenil.

Stroma fibroangiomatoze e infiltruar me elemente

mononukleare dhe me pёrmbajtje gjёndёrash tё

zgjeruara, me pamje kisti.

Polipi juvenil.

Rritja polipoze e ndёrtuar me gjёnderra tё shumta tё

zgjeruara, me stromё tё gjёrё, e mbushur me gjёndёrra

dhe infiltrate inflamatore mononukleare.

Polipi hiperplazik.

Ndёrtohet me gjёnderra tё shumta me vendosje tё

dendur, me kripte tё veshura me qeliza epiteliale

joneoplazike, mature dhe me diferencim tё tipit

mukoze ose asorbente. Shumё gjёnderra zgjerohen,

deformohen dhe e kanё lumen tё mbushur me mukus.

Limfoma malinje e tipit MALT.

Infiltrimi i mukozёs dhe i submukozёs me

limfobllaste.

165

Polip hamartomatoz i zorrёs sё hollё

nё sindromёn Peutz -Jehgers.

Polipi i kolonit nё sindromёn e Peutz-Jeghers.

Stroma e polipit ёshtё e imёt e formuar nga indi

fibrokonjuktival dhe tufa qelizash muskulare tё

lёmuara, tё shtrira nё degezime elegante rreth

gjёndёrrave tё çrregullta, tё veshura me epitel

intestinal, i pasur me qeliza kaliciforme

Polipoza familjare.

Polipe tё shumtё, me pёrmasa relativisht uniforme.

Sindroma Cronkhite – Canada.

Polipet e kolonit, janё me stromё tё shkrifёt, me prani

elemnetesh mononukare dhe gjёndёra, disa nga te cilat

janё tё zgjeruara nё trajtё kistesh.

166

Adenoma tubulare e zorrёs sё holle.

Masa tumorale e rritur nё trajtё verruke.

Adenoma konvencionale e kolonit.

Rritja e adenomёs nё formё polipoide.

Adenoma e formes tubo-villoze.

Adenoma me rritje nё trajtё villoze.

167

a b

Adenoma e formёs tubulo-villoze e kolonit.

Adenoma serrata.

Adenoma me rritje tё mukozёs nё trajtё dhёmbёzimesh

Patologji neoplazike e dyfishtё e zorrёs.

a. polipi hiperplazik,

b. adenoma serrata.

Polipoza adenomatoze familjare (PAF).

168

.

Adenocarcinoma e kolonit (shigjeta).

Rritja nё sipёrfaqe dhe infiltrimi nё thellёsi tё paretit

tё zorrёs sё trashё.

Neoplazi e dyfishtё e kolonit.

Polipi (shigjeta e verdhё)

dhe adenokarcinoma e kolonit (dy shigjeta).

Adenokarcinoma kolonit.

Infiltrimi i gjёndёrrave neeoplazike nё submukozё dhe

nё shtresen muskulare tё paretit tё zorrёs trashё.

Apendiciti akut flegmonoz.

Infiltrimi me PMN neutrofile i paretit tё apendiksit.

169

Kistadenoma e apendiksit (mukoprodhuese).

Adenocarcinoma mucinoze e apendiksit.

Stroma rreth gjenderrave neoplazike e mbushur me masa

mukoide.

Karcinoma skuamoqelizore e rektumit.

Rritja ekzofite me pjesёn qendrore tё ulçeruar.

.

Apendiciti akut si nderlikim gjatё fruthit.

Nё vatrёn infamatore shihen dhe qelizat gjigande

multtinukleare tё Warthin – Finkeldey.

170

Ind granulacioni i zhvilluar rreth fistulёs anale.

Neoplazia intraepiteliale e mukozёs anale (NIA).

Karcinoma bazoqelizore e kanalit anal.

Karcinoma verrukoze e kanalit anal (HPV pozitive).

171

Condiloma accuminata e anusit.

Pseudoksantoma peritoneale.

172

6 SSËËMMUUNNDDJJEETT EE MMEELLÇÇIISSËË,, TTËË FFSSHHIIKKZZËËSS DDHHEE RRRRUUGGËËVVEE BBIILLIIAARREE

“ ... Gjatë ditëts shqiponja i hante mёlçinë Prometeut, por gjatë natës i ripёrtrihej vazhdimisht”.

Eskili

Mёlçia organi “laborator”, preket e lёndohet nga shumё faktore dёmtues tё natyrёs toksike, produkte

anormale metabolike, nga agjenta mikrobiale, imunitare, nga çrregullimet hemodinamike dhe nga neoplazitё.

Gjatё dёmtimit tё parenkimёs sё mёlçisё, preket dhe sistemi i dendur vaskular, si dhe rrugёt e brendёshme tё

tёmthit, qё mbishtohen nё terrenin e lёnduar, duke e zgjeruar substratin morfologjik tё kёtij organi.

Dёmtimet e mёlçisё janё komplekse dhe tё shumllojta, qё variojnё nga tё lehta dhe pa shenja klinike, deri nё

dёmtime tё rёnda qё mund tё pёrfundojnё nё insuficiencё funksionale, me pasoja pёr shёndetin dhe jetёn e tё

sёmurit.

Pёr tё njohur substratin morfologjik tё sёmundjeve tё melçisё ёshtё me interes tё njihen disa nga karakteristikat

themelore tё ndёrtimit tё mёlçisё.

Nё aspektin morfologjik, mёlçia konsiderohet organ i thjeshtё, pasi shpreh njё repertor relativisht tё kufizuar

pёrgjigjiesh inflamatore, pёrshtatёse dhe imunitare, krahasuar me shkallen e dёmtimit qё peson.

Dёmtimet e mirfillta shprehen nё disa forma morfologjike: edema, dhjamosja, nekroza, apoptoza, fibroza,

inflamacioni, modifikimet pёrshtatse.

Mёlçia ёshtё organi me aktivitet intensiv metabolik, kesisoj vuan shpesh nga çrregullimet metabolike hereditare

dhe tё fituara. Shumica e semundjeve metabolike zhvillohen nga defiçiti i enzimave lisosomiale, qё pёrfundojnё

me grumbullimin e lёndёve nё lisosome dytesore, qё pёrbёjnё grupin e “sёmundjeve me akumulim lisosomial”.

Sёmundjet metabolike, qё lёndojnё mёlçinё, klasifikohen nё bazё tё lёndёs tё pa metabolizuara nga defiçiti

enzimatik, pёr pasojё depozitohet nё hepatocitet.

Sёmundjet metabolike hereditare dhe tё fituara, studiohen me teknika histokimike, imunohistokimike, mikros-

kopinё elektronike, me mikroskop me dritё tё polarizuar dhe me genetikё, qё ndihmojnё nё identifikimin e natyrёs

tё substancёs tё depozituar.

Mёlçia ёshtё organi, i furnizuar me sasi tё madhe gjaku, andaj çrregullimet e qarkullimit intrahepatik krijojnё

modifikime morfologjike dhe pse shpesh nuk shprehen me shenja klinike tё veçanta.

Alkoolizmi shkakton dёmtime tё rёnda tё mёlçisё, madje hepatiti kronik alkoolik, ёshtё sёmundje e shpeshtё e

me pasoja tё renda pёr shendetin e jetёn e pёrdorueseve. Per nga incidenca, hepatitet alkoolike nё Europё, USA

dhe nё Rusi, renditen nё vendin e tretё pas sёmundjeve kardiovaskulare dhe neoplazive.

Dёmtimet e mёlçise nga alkooli janё tё shumellojshme dhe shpesh tё rёnda, tё shprehura me steatozё, hepatite,

degjenerim shkumoz alkoolik i hepatociteve, dёmtime venokluzive (me o pa sklerozё) dhe cirroza. Tipi dhe

rёndesa e dёmtimeve tё mёlçisё, varen nga ndjeshmёria e subjektit ndaj alkoolit, por ndikohet dhe nga faktorёt

genikë e ambjentale.

Sёmundjet infektive tё mёlçisё janё tё shpeshta nё praktikёn klinike, tё shprehura me kuadrin kliniko-

morfologjik tё hepatitit, me prevalencё dhe gravitet, qё ndryshon sipas shkaktarit. Çdo agjent infektiv nё mёlçi,

shkakton vdekje hepatocitesh, rekrutim qelizash inflamatore dhe reaktivitet imun tё organizmit, qё shpesh

kushtёzojnё ecurinё kronike dhe mjekimin e gjatё. Semundjet e mёlçisё, tё shkaktuara nga viruset hepatotropë

(virusi i hepatitit viral, ethja e verdhё), krijojnё dёmtime tё qёndrueshme, difuze, me shprehje klinike tё veçantё,

ndёrsa agjentёt komunë e prekin mёlçinё nё mёnyrё fakultative, shkaktojnё demtime modeste, shpesh tё

pjesёshme, me klinikё konfuze, madje mund tё jenё dhe asintomatike.

Viruset jane shkaktaret me te shpeshte te demtimit te melçise. Termi hepatit viral i referohet infeksioneve te

shkaktuar nga viruset hepatotrope, qё krijojnё nekrozё hepatoqelizore, inflamacion dhe dukuri imunitare.

Njihen 6 tipa virusesh hepatiti:

- virusi i hepatitit A (HAV), shkakton hepatitin A (hepatiti infektiv, epidemik);

- virusi i hepatitit B (HBV), shkakton hepatitin B;

- virusi i hepatitit C (HCV), shkakton hepatitin C;

- virusi i hepatitit D (HDV), shkakton hepatitin Delta;

- virusi i hepatitit E (HEV), shkakton hepatitin E;

- virusi i hepatitit G (HGV); shkakton hepatitin G. Virusi transmetohet me transfuzionet e gjakut dhe

individualizohet nё tё sёmurё, qё vuanin mё parё me hepatite kronike.

173

Fryrja ujore e hepatociteve.

Steatoza e mёlçisё.

Steatoza e mёlçisё.

Pёrmbytja e hepatocitit me yndyrna

(ngjyrimi me Red Oil - Vaji i kuq).

Ballonizimi i hepatociteve.

DËMTIMET E MIRËFILLTA

174

Nekroza e hepatociteve nё qendrёn e lobulit.

Trupat acidofile (Councilmann).

Apoptoza e hepatocitit (peripolesis).

Granulat e lipofuscines ne hepatocite.

175

Nekroza qelizore “piecemeal” (nё kaudrat).

Nekroza periportale dhe inflamacioni me shkatёrrim

tё lamina limitante.

Hepatocitet me pamje si xham i zmeriluar

(ground glass).

Pozitivitet difuz i antitrupave anti HBsAG

nё hepatocitet – hepatiti viral B.

176

.

Retikuli endoplazmatik i hepatocitit i mbushur me

material elektrondens.

Trupat e Mallory nё hepatocitet.

(Hepatit kronik alkoolik)

Hepatocite me berthama si granula rane.

Depozita hemosiderina ne hepatocite

dhe ne qelizat e Kupffer.

177

Granula tё pigmentit biliar nё hepatocite, nё tё

sёmurё me hepatit akut viral ikterik.

.

Fibroza periqelizore nё hepatitin kronik aktiv.

(Ngjyrimi me trikrom vert-Lumier).

.

Kolaps i parenkimёs hepatike nga zhvillimi

i fibrozёs porto-portale.


Ura fibroze porto-portale ne seksionin e biopsisё sё

mёlçisё.


178

.

Infiltrat inflamator mononuklear dhe me neutrofile

(shigjeta).

Glikogenoza e tipit III.

Depozita glikogeni nё nukleuset e hepatociteve.

Depozitime tё α-1-antitripsines nё hepatocitet,

nё trajtё rruzujsh tё kuq-violet.

Sёmundja e Gauscher

Grumbull qelizash tё Guascher nё mёlçi.

.

179

Cirroza nё hemokromatozё.

Ngjyrimi me tekniken e Perls.

.

Hemokromatoza.

Depozitimet e hekurit ne lisosomet hepatocitit ne

(Ngjyrimi me teknikёn e Perls).

Depozitimet e porfirinёs nё hepatocite, nё qelizat e

Kupffer dhe me aglomerate ne kanalikulat dhe ne

duktet biliare.

Protoporfiria eritropoetike.

Diokroizёm dhe birefrigjenca e porfirinёs

nё ekzaminimin me mikroskop me dritё tё polarizuar.

180

Ngjyrimi me orceine: pozitiv per

Proteinen lidhese te bakrit (ATP7B) .

Depozitimi i bakrit ne hepatocite

(ngjyrimi me Rhodanine).

“Cirroza” kardiake e melçise.

Diokroizem e birefrigjenca e porfirines ne

mikroskop me drite te Polarizuar

(pamje e zmadhuar)

181

Sёmundja veno-okluzive e mёlçisё.

Lumeni i venёs qendrore i mbushur me shtjella

strukturash fibrosklerotike.

Sindroma Budd – Chiari.

Fibroza perivaskulare, qёe ngushton luemnin e vazёs.

Tromboflebiti i venёs porta.

Infiltrate PMN neutrofile periportale dhe nё paretin e

venёs porta dhe prania e trombit me dukuri iflamatore.

Tromboza okluzive e venёs porta.

.

182

Infarkti i mёlçisё.

Peliosis e mёlçisё.

Zgjerimi i ekzagjeruar i vazave intrahepatike, qё

shpesh marrin pamjen e kistave hematike.

Hepar moskat (pamja makroskopike).

Kolestaza..

Bila e depozituar ne hepatocite, ne kanalikulat dhe nё

kolangiolat.

.

183

Qeliza stellate hipertrofike.

Nё citoplazёm pёrmban vakuola tё shumta lipidike.

Pamja nё Mikroskop elektronik.

Hepatiti kronik alkoolik.

Steatoza, septet fibroze dhe infiltrate elementesh

mononukleare (shigjetat).

Kolestaza.

CK 7 nuk shihet nё hepatocitet normale, ndёrsa shprehet

imunoreaktivitet pozitiv nё hepatocitet e vendosura nё

trajtё rozete.

Hepatit kronik alkoolik.

184

Steatohepatiti joalkoolik.

Hepatiti akut nga virusi B.

Imunongjyrimi pozitiv pёr HBcAg


Imunongjyrimi pozitiv i natitrupave anti HBcAg nё

bёrthamat e hepatociteve.


Pozitivitet i antitrupave anti HBsAG nё citoplazmёn e

hepatociteve.

185


Pozitivitet i antitrupave anti HBsAG nё membranёn e

hepatociteve.

Hepatiti C.

Pozitiv imunongjyrimi pёr antigenin viral HCV – E2,

nё qelizat hepatike.

Hepatiti akut viral i tipit A.

Inflamcioni mononuklear nё hapsirat portobiliare.

Hepatiti akut viral i itpit B (HBV).

186

Hepatit akut nga virusi E.

Hepatocitet me citoplazёm nё trajtёn e xhamit tё

zmeriluar, kolestaza me prani cilindrash biliare.

Hepatit akut A.

Inflamacioni me mononukleare nё hapsirёn

portobiliare.

Hepatit akut A.

Pamje e zmadhuar e inflamacionit me mononuklearё

nё hapsiren portobiliare.

Hepatiti kronik.

Nekroza tё hepatociteve, steatoza, prani elementesh

inflamatore nё hapsirёn portobiliare dhe fibroza urë.

Ngjyrimi me teknikёn e PAS.

187

Hepatiti kronik persistent

Inflamacion mononuklear portobiliar me ruajtje tё

integritetit tё lamina limitante.

Hepatiti kronik aktiv.

Inflamacion mononukleare portobiliar, steatoze e hepatociteve,

fibroza ure dhe fibroza periqelizore, prishje e integritetit te lamina limitante.

Hepatiti kronik nga virusi B dhe delta.

Hepatiti kronik nga virusi C.

188

Hepatiti kronik B.

Grumbullim i çrregullt i hepatociteve me pamje

sinciciale nё vatrёn rigjenerative.

Hepatit kronik nga virusi C.

Infiltrim inflamator i hapsirёs portobiliare dhe

agregate limfocitare me qendёr germinative reaktive.

Hepatit viral B fulminant.

Shihen nekroza tё gjёra tё acinuseve hepatike.

Hepatit viral B fulminant, me nekroza submasive.

189

Hepatit akut viral.

Me teknikёn e imunoperoksidazës konfirmohet

pozitiviteti i infeksionit nga HSV

(Herpes Simplex Virus -1).

Hepatiti nga Citomegalovirusi.

Nё qendёr shihet qeliza me inkluzione intranukleare.

Cirroza biliare primitive

Imunofluereshenca evidencon pozitivitetin e AMA.

Steatoza gravidike e mёlçisё.

190


(pamja makroskopike e melçise)


(pamja mikroskopike e mёlçisё)

Kolangiti sklerotizant primitiv.

Trashja fibrosklerotike e paretit tё duktit biliar.

Hepatiti kronik nga bruceloza.

Granuloma e brucelozёs.

191

.

.

Abscese te shumta amebike nё mёlçi.

Cirroza mikronodulare.

Cirroza mikronodulare.

Ngjyrimi me teknikёn e trikrom Vert – Lumier.

Abscesi i mёlçisё.

Pjesa qёndrore me detrite qelizash nekrotike dhe me

elemente inflamatore PMN neutrofile, tё rrethuara ne

periferi nga kapsula pyogene.

192

Cirroza makronodulare.

Pamja mikroskopike e cirrozёs makronodulare.

Ngjyrimi me eozinё & hematoksilinё.

Zhvillimi i fibrozёs portale nё cirroza.

Ngjyrimi me trikrom vert - Lumier

Pamja e cirrozёs nё punksionbiopsinё e mёlçisё.

Ngjyrimi me trikrom vert – Lumier evidencon

kordonat e fibrozёs, qё ndryjnё lobet hepatike.

193

Cirroza e mёlçisё.

Prishja e trabekulave dhe deformimi i struktures

lobulare, ne cirrozen e melçise.


Nyja rigjenerative e hepatociteve ne acinus.


Nyja rigjenerative e hepatociteve ne cirroze.

Hepatociti permban tre berthama dhe merr pamjen e

qelizes sinciciale (shigjeta).


Proliferim i dukteve biliare nё haspirat portale.

194

Cirroza mikronodulare alkoolike.

Cirroza posthepatitike.

195

Adenoma e mёlçisё.

Adenoma papillifere e mёlçisё.

NEOPLAZITË E MËLҪISË

Karcinoma hepatoqelizore.

Hepatokarcinoma e zhvilluar nё terren tё cirrozёs

sё mёlçisё.

196

.

Hepatokarcinoma e fenotipit me pattern trabekulare.

Hepatokarcinoma e fenotipit tubular.

Atipia dhe mitozat ne hepatokarcinomen.

Karcinoma fibrolamelare e mёlçisё.

Vatrat me qeliza neoplazike, ndahen nga tufa

fibrosklerotike.

197

Angiosarkoma e melçise.

Kolangiokarcinoma, forma e padiferencuar.

Kolangiokarcinoma e diferencuar.

Kistadenokarcinoma papillifere.

198

Kolestaza extrahepatike.

Staza biliare nga bllokimi i rrugeve biliare

ekstrahepatike.

Nyje rigjenerative nё cirrozёn e mёlçisё.

Bilirubina ne kanalikulat e ne duktet biliare.

Kolestaza intrahepatike.

Prania e cilindrave biliarE nё kapilarёt biliarё.

Bilirubina e grumbulluar nё trajtё granulash nё

citoplamёn e qelizave tё Kupffer.

SËMUNDJET E VIJAVE BILIARE

199

Granuloma e sifilisit dytёsor nё mёlçi.

Sifilisit dytёsor nё mёlçi.

Imunohistokimia: pozitiviteti me antiserumin

anti-treponema pallida.

SËMUNDJE TË RRALLA

Polikistoza e mёlçise.

200

Gurë kolesterinikё nё kolecistë.

Gurë tё pёrzier nё kolecistë.

Gurë me shumё faqe nё kolecistë.

Kolecistiti akut

Hiperemia dhe edema difuze e kolecistёs.

SËMUNDJET

E FSHIKZËS SË TËMTHIT

201

Kolecistit akut nekrotiko-hemoragjik.

hiperemia difuze, edeme, inflamacion flegmonoz me

PMN i paretit me ulçeracione tё mukozёs e ndёrlikuar

me hemoragji.

Kolecistit akut

Trashje fibrosklerotike e paretit, qё ka marr pamjen e

porcelanit.

Kolecistiti kronik.

Gjiri i Rokitansky – Aschoff.

Kolecistit akut

Infiltrimi me PMN i paretit.

202

Kolesteroloza.

Grumbuj submukozal tё makrofagёve me citoplazёm

spumoze (foam cells).

Kolangiti akut.

Infiltrate PMN neutrofile rreth duktit dhe tapa purulente

nё lumen.

Kolangiti supurativ.

Infiltrate tё dendur PMN neutrofile rreth duktit dhe tapa

purulente nё lumen.

Adenoma papillare e kolecistёs.

203

Adenomiomatoza e kolecistes.

Mbizotёrim strukturash gjёndёrrore.

Metastaza nё mёlçi e adenokarcinomёs tё kolecistёs.

Adenokarcinoma papillifere e kolecistёs

Displazia villoze e kolecistёs.

204

7 SSËËMMUUNNDDJJEETT EE PPAANNKKRREEAASSIITT EEKKZZOOKKRRIINN

Shëndeti nuk është gjithëçka, por pa shëndet gjithëçka është asgjë.

A. Schopnehauer

Pankreasi ёshtё organi gjёndёrror dyfunksional (ekzokrin dhe endokrin), qё lёndohet nga pak sёmundje, por

disa prej tyre krijojnё probleme serjoze mediko-sociale.

Kompleksiteti struktural dhe funksional i pankreasit, pozicioni i “fshehur“ retroperitoneal, ndikojnё qё

shumё dёmtime morfologjike tё shprehen me klinikё vage, disa tё tjera shprehen me klinikё dramatike ndёrsa

disa nga sёmundjet e pankreasit kane ecuri te shpejte fulminante me perfundim fatal.

Strukturat gjenderrore ekzokrine, perbejne 80 – 85 % te mases te pankreasit dhe jane te specializuara ne

prodhimin e enzimave tretese te lendeve ushqimore. Ne fakt ato prodhohen si proenzima inerte, qё nuk e tresin

vetё organin dhe as mukozёn e traktit digjestiv.

Nё grupin e proenzimave pёrfshihen tripsinogeni, kimotripsinogeni, prokarboksipeptidaza, proelastaza,

kalikreinogeni dhe profosfolipazat A dhe B, tё cilat derdhen nё dueoden nё format inaktive, ku aktivizohen.

Tripsinogeni, me ndermjetesine e enteropeptidazes, (enzima e “furçes” te qelizave te epitelit duodenal),

transformohet ne tripsine aktive, e cila vepron dhe i shnderron proenzimat e tjera ne format aktive, qe jane:

kimotripsina, karboksipeptidaza, elastaza, kalikreina, fosfolipaza A e B.

Krahas ketij grupi, pankreasi prodhon dhe enzimat aktive amilaza dhe lipaza, qё sekretohen nё duoden, ku

veprojnё nё pёrpunimin e lёndёve ushqimore.

Komponenti endokrin i pankreasit, pёrfaqёsohet nga struktura mikroskopike, tё formuara nga 1 miljon ishuj

qelizore tё Langerhans, qё nё tёrёsinё e tyre pёrfaqёsojnё vetёm 2 % tё peshёs tё pankreasit.

Nё ndёrtimin e ishujve endokrine tё pankreasit marrin pjesё disa tipe qelizash:

- Qelizat β (pёrbёjnё 68 % tё popullatёs qelizore tё ishullit), janё prodhueset e insulinёs.

Kёto qeliza pёrmbajnё nё citoplazёm njё matriks kristalin, qё ёshtё insulina.

- Qelizat α (20 %): Janё prodhueset e glukagonit, qё provokon hiperglicemi nё saj tё aktivitetit glikogenolitik

tё mёlçisё.

- Qelizat δ (10 %):Janё prodhueset e somatastatinёs, e cila pengon çlirimin e insulinёs dhe tё glukagonit.

- Qelizat PP (2 %): Prodhojnё polipeptidet pankreatike PP, qё nxisin sekretimin e enzimave gastrointestinale,

si dhe frenojnё lёvizshmёrinё e zorrёs. Qelizat PP kane ne citoplazem granula tё vogla tё errёta.

Qelizat PP janё tё pranishme nё ishujt endokrine si dhe tё shpёrndara nё parenkimёn e pankreasit ekzokrin.

- Qelizat D1. Janё tё rralla dhe pёrpunojnё Polipeptidina vazoaktiv intestinal (VIP), njё hormon, qё provokon

glikogenolizё dhe hiperglicemi; nxit sekretimin e lёngjeve gastrointestinale dhe shkakton diarrea sekretore.

- Qelizat enterokromafine (EC): Sintetizojne serotoninen. Nga kёto qeliza e marrin origjinёn neoplazitё, qё

shkaktojnё sindromёn karcinoide (Neoplazitё neuroendokrine).

Grumbullimi i qelizave endokrine formon dy tipa ishujsh te Langerhans:

Ishujt e zakonshem (tё rregullt). Janё me formё rruzullake/vezake, me pёrmasa mezatare 75 – 225 μm, tё

ndёrtuara kryesisht me qelizat, qё nё mikroskopinё optike kanё pamje me citoplazёm tё qartё, me lokalizim nё

pjesёn e pёrparёshme dhe posteriore-superiore tё kokes, nё trup dhe nё bishtin e pankreasit. Nё pёrbёrje tё

kёtyre ishujve, janё mbizoteruese qelizat e tipit β (60 – 70 %)

Ishujt e çrregullt. Kanё pamje trabekulare dhe janё me permasa tё mёdha (400 – 500 μm). Janё tё ndёrtuar

me qeliza me citoplazёm eozinofile, tё vendosura nё pjesёn e pasme tё poshtёme tё kokёs tё pankreasit.

Nё ishujt e çrregullta, mbizotёrojnё qelizat PP (60 – 70%).

205

Pankreasi ektopik.

Vatra indi pankreatik nё paretin e ezofagut.

Shihen struktura gjёndёrrore dhe ishujt e Langerhans.

Steatocitonekroza e pankreasit.

Shihen vatra tё vogla nekroze me ngjyrё tё bardhё dhe

edema difuze e pankreasit.

Steatocitonekroza pankreasit.

Vatrat bazofile janё nekrozat enzimatike tё indit

dhjamor tё intersticit te pankreasit.

Steatocitonekroza e omentumit.

Vatra nekroze multiple, ngjyrё tё bardhё tё hirtё, me

pamje si “pikat e parafinёs”, tё shperndara nё omentum.

206

Pankreatiti akut nekrotiko-hemoragjik.

Pankreatiti akut nekrotiko-hemoragjik.

Shihen nekrozё tё parenkimёs, steatocitonekroza dhe

territore hemoragjie.

Pankreatit akut nga CMV.

Krahas dukurive nekrotike dhe inflamatore, shihen dhe

qeliza me inkluzione nukleare.

Pankreatiti kronik.

Fibroskleroza e ashpёr intersticiale, atrofi e acinuseve

gjёndёrrore dhe i ishujve tё Langerhans, shoqёruar

me prani depozitimesh hemosiderine.

207

Pseudokista e pankreasit.

Pankreatiti kronik.

Dukuri fibrosklerotizuese dhe infiltrimi me elemente

limfoplazmocitar i stromёs dhe rreth duktit.

Pankreatiti kronik.

Zhvillimi i fibrosklerozёs periduktale dhe

inflamacioni limfoplazmocitar.

Neoplazia Pankreatike Intraepiteliale (PanIN)

Fazat e ecurisё tё modifikimeve tё epitelit tё

duktuseve pankreatke.

208

Kistadenoma e pankreasit.

Adenoma mikrokistike seroze e pankreasit.

Neoplazia solide pseudopapillare.

Neopalzia solide e duktit pankreatik.

209

ADKI e kokёs tё pankreasit.

ADKI e trupit tё pankreasit.

Gjёndёrrat neoplazike mukoprodhuese nё ADKI.

ADKI e trupit tё pankreasit.

210

ADKI

Stroma fibrosklerotike e zhvilluar rreth gjёndёrrave atipike.

ADKI

Prolifrimi i gjёndёrrave neoplazike rreth nervit.

211

Pankretaiti kronik.

Fragmente qelizash acinare, tё pёrziera me ind fibrotik

dhe infiltrare infalamatore limfoplazmocitare

Adenokarcinoma duktale e pankreasit.

Qeliza kolonare, me pёrmbajtje vakuolash mucine, tё

vendosura nё struktura gjёndёrrore atipike.

Adenokarcinoma pak e diferencuar e pankreasit.

Shihen qeliza tё gjёra pleomorfe, tё vendosura nё

qark, duke imituar lumenin gjёndёrror.

Karcinoma anaplazike e padiferencuar e pankreasit.

CITOLOGJIA E PANKREASIT

212

Karcinoma anaplazike e padiferencuar e pankreasit

pozitive pёr CK7.

Karcinoma me qeliza tё vogla e pankreasit

Neoplazia papillaro-mucinose intraduktale.

Shihen struktura gjёndёrrore dhe papillare. Midis

grupit te qelizave epiteliale vendosen hsitiocite.

Epiteli shpreh pseudostratifikim, nga ndryshimet e

pozicionit tё bёrthamave tё qelizave tё epitelit

njёshtresor, i cili nuk shpreh polimorfizёm.

213

Anatomia patologjike ёshte “kufiri” pa fund i shkencёs mjekёsore.

Detyra e saj imperative mbetet, tё kontribuoi pёr shkencёn mjekёsore.

https://www.google.it/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=https://itunes.apple.com/it/app/32x-lente-di-ingrandimento/id437770414?mt%3D8&ei=LDI1VeHNH4nSOq-VgPgO&psig=AFQjCNFIjVtzcu0OFxfUdYAB2ugKMXXVgw&ust=1429635817527964

Documents

Lutfi Alia | Atlas Morfologjia Patologjike 1