23
MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE Finansiski izve{tai za godinite {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 i 2002 podgotveni vo soglasnost so Me|unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

  • Upload
    dotu

  • View
    229

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE

Finansiski izve{tai za godinite {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 i 2002 podgotveni vo soglasnost so Me|unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe

Page 2: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE

SODR@INA Stranica Izve{taj na nezavisnite revizori 1 Bilansi na sostojba 2 Bilansi na uspeh 3 Izve{tai za promenite vo kapitalot 4 Izve{tai za pari~nite tekovi 5 Bele{ki kon finansiskite izve{tai 6-21

Page 3: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

IZVE[TAJ NA NEZAVISNITE REVIZORI DO ODBOROT NA DIREKTORI I AKCIONERITE NA MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE Nie izvr{ivme revizija na prilo`enite Bilansi na sostojba na Makedonska berza na dolgoro~ni hartii od vrednost A.D., Skopje ("Dru{tvoto") na 31 dekemvri 2003 i 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot i pari~nite tekovi za godinite {to toga{ zavr{uvaat. Ovie finansiski izve{tai se odgovornost na rakovodstvoto na Dru{tvoto. Na{a odgovornost e da dademe mislewe za ovie finansiski izve{tai vrz osnova na izvr{enite revizii. Nie gi izvr{ivme reviziite vo soglasnost so Me|unarodnite standardi za revizija. Tie standardi baraat da ja planirame i izvr{ime revizijata na na~in koj }e ni ovozmo`i da dobieme razumno uveruvawe deka vo finansiskite izve{tai nema pogre{ni prika`uvawa koi bi mo`ele da imaat zna~ajno vlijanie. Revizijata vklu~uva proverka, preku testirawe na izvornata dokumentacija vrz osnova na koja se evidentirani iznosite vo finansiskite izve{tai. Revizijata isto taka vklu~uva vrednuvawe na primenetite smetkovodstvenite principi i zna~ajni procenki od strana na rakovodstvoto, kako i procenka na sevkupnata prezentacijata na finansiskite izve{tai. Nie veruvame deka reviziite {to gi izvr{ivme ni obezbeduvaat razumna osnova za na{eto mislewe. Spored na{e mislewe, finansiskite izve{tai, vo site materijalni pogledi, ja pretstavuvaat realno finansiskata sostojba na Dru{tvoto na 31 dekemvri 2003 i 2002 godina i rezultatite od negovoto rabotewe, promenite vo kapitalot i pari~nite tekovi za godinite {to toga{ zavr{uvaat, vo soglasnost so Me|unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe. Deloitte & Touche DOEEL Skopje, 30 januari 2004 god

Page 4: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 2

BILANSI NA SOSTOJBA Na den 31 dekemvri 2003 i 2002 godina (vo iljadi denari) Bele{ka 2003 2002 Dolgoro~ni sredstva Osnovni sredstva 4 5,645 8,038 Odlo`eni dano~ni sredstva 16 100 151

5,745 8,189

Tekovni sredstva Plasmani kaj banki 5 19,245 23,055 Pobaruvawa od kupuva~i, kamati i drugi sredstva 6

11,808 12,345

Pari~ni sredstva i ekvivalenti na pari~ni sredstva 7

17,465 13,503

48,518 48,903

VKUPNO SREDSTVA 54,263 57,092

Tekovni obvrski 8 2,356 6,702

Neto tekovni sredstva 46,162 42,201

Neto sredstva 51,907 50,390

Kapital Akcionerski kapital 9 38,240 30,662Rezervi 6,893 4,927Nerasporedena dobivka 6,774 14,801

Vkupno kapital 51,907 50,390

Odobreno od, _____________________ Dr. Evgeni Zografski Izvr{en direktor

Bele{kite kon finansiskite izve{tai na stranite 6 do 21 se integralen del od ovie finansiskite izve{tai

Page 5: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 3

BILANSI NA USPEH Za godinite {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 i 2002 godina (vo iljadi denari) Bele{ka 2003 2002

Prihodi 10 44,128 51,203

Tro{oci od delovno rabotewe Tro{oci za nadomesti i provizii 11 (7,839) (7,409) Personalni tro{oci 12 (13,799) (12,658) Kancelariski tro{oci 13 (2,244) (2,246) Tro{oci za reklama i reprezentacija (2,731) (3,890) Tro{oci za amortizacija (2,848) (2,141) Potencijalni zagubi po osnov na Nenaplatlivost

(595) -

Drugi tro{oci 14 (8,027) (8,080)Dobivka od operativno rabotewe 6,045 14,779

Neto finansiski prihodi 15 2,401 2,796

Dobivka pred odano£uvawe 8,446 17,575

Danok na dobivka 16 (1,672) (2,774)

Neto dobivka 6,774 14,801

Zarabotuva~ka po akcija ( vo denari) 4.850 13.200

Bele{kite kon finansiskite izve{tai na stranite 6 do 21 se integralen del od ovie finansiskite izve{tai

Page 6: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 4

IZVE[TAI ZA PROMENITE VO KAPITALOT Za godinite {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 i 2002 godina (vo iljadi denari)

Akcioner. Zakonski Neraspor. Vkupnokapital rezervi dobivka

Sostojba na 1 januari 2003 30,662 4,927 14,801 50,390Dobivka za godinata - - 6,774 6,774Prenos (vidi bele{ka 9) - 1,966 (1,966) -Dividendi 7,578 - (11,525) (3,947)Nagradi na vraboteni i ~lenovi na Odborot na direktori - - (1,310) (1,310)

Sostojba na 31 dekemvri 2003 38,240 6,893 6,774 51,907

Akcioner. Zakonski Neraspor. Vkupnokapital rezervi dobivka

Sostojba na 1 januari 2002 30,662 2,771 5,206 38,639 Dobivka za godinata - - 14, 801 14,801 Prenos (vidi bele{ka 9) - 2,156 (2,156) -Dividendi - - (2,153) (2,153)Nagradi na vraboteni i ~lenovi na Odborot na direktori - - (897) (897)

Sostojba na 31 dekemvri 2002 30,662 4,927 14,801 50,390

Page 7: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 5

IZVE[TAI ZA PARI^NITE TEKOVI Za godinite {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 i 2002 (vo iljadi denari)

2003 2002 Pari~ni tekovi od operativni aktivnosti Dobivka pred odano~uvawe 8,446 17,575Usoglasuvawe na neto prihodi so neto pari~ni sredstva od delovni aktivnosti Tro{ok za amortizacija 2,848 2,141Rezervirawe za potencijalni zagubi 595 - Kapitalna zaguba - 54(Zgolemuvawe)/namaluvawe na pobaruvawa od kupuva~i,kamati i drugi pobaruvawa 755 4,388

Zgolemuvawe/(namaluvawe) na drugi obvrski (4,475) (915) Platen danok na dobivka (2,305) (1,516)Isplati na vraboteni i ~lenovi na Odbor na direktori (1,310) (897)

Vkupno usoglasuvawa (3,892) (6,698) Neto pari~ni sredstva dobieni od delovni aktivnosti 4,554 10,877 Pari~ni tekovi od investicioni aktivnosti Zgolemuvawe na plasmani kaj banki i komitenti 3,810 (5,233)Nabavka na oprema (455) (2,397) Neto pari~ni sredstva koristeni za investicioni aktivnosti 3,355 (7,630) Pari~ni tekovi od finansiski aktivnosti Plateni divideni (3,947) (2,153) Neto pari~ni sredstva koristeni za investicioni aktivnosti (3,947) (2,153) Neto zgolemuvawe na pari~ni sredstva i ekvivalenti na pari~ni sredstva 3,962 1,094Pari~ni sredstva i ekvivalenti na pari~ni sredstva na 1 januari 13,503 12,409 Pari~ni sredstva i ekvivalenti na pari~ni sredstva na 31 dekemvri 17,465 13,503

Bele{kite kon finansiskite izve{tai na stranite 6 do 21 se integralen del od ovie finansiskite izve{tai

Page 8: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 6

1. OSNOVAWE I DELOVNA POLITIKA NA DRU[TVOTO

Makedonska berza na dolgoro~ni hartii od vrednost A.D., Skopje (ponatamu vo tekstot “Dru{tvoto”) e registrirano vo Makedonija vo 1995 godina kako akcionersko dru{tvo. Dru{tvoto gi izvr{uva svoite aktivnosti vo soglasnost so regulativite od Zakonot za hartii od vrednost i Zakonot za trgovski dru{tva, so dozvola br. 00-49/1 od 25 avgust 1995 godina izdadena od Komisijata za hartii od vrednost na Republika Makedonija kako berza na hartii od vrednost. Osnovnite aktivnosti na Dru{tvoto se slednite: - organizirawe i trguvawe so dolgoro~ni hartii od vrednost; - organizirawe i odr`uvawe na informacionite sistemi na trguvawe so

hartii od vrednost na berza; - kotirawe na hartiite od vrednost so koi se trguva na Berzata; - utvrduvawe i poramnuvawe na realizirani transakcii so hartii od

vrednost; - objavuvawe informacii za raboteweto na Berzata. Ovlasteni u~esnici na Berzata koi mo`e da trguvaat so dolgoro~ni hartii od vrednost se brokerskite ku}i i banki. Sekoja ~lenka mora da ima licenca za trguvawe so hartii od vrednost izdadena od Komisijata za hartii od vrednost i mora da bide dru{tvo so minimalen kapital od 75.000 EVRA i likvidni sredstva od 15.000 EVRA. Vo momentov Dru{tvoto ima 15 ~lenki, 9 brokerski ku}i i 5 banki. Komisijata za hartii od vrednost vr{i nadzor i kontrola na rabotata na Dru{tvoto i negovite ~lenki vklu~eni vo dejnosti povrzani so dolgoro~ni hartii od vrednost. Vo soglasnost so odlukite na odborot na direktori na Dru{tvoto doneseni vo tekot na 2002 i 2003 godina, berzanskata ~lenarina i nadomestot za sistem za elektronsko trguvawe bea promenlivi a isto taka nekoi od ~lenkite bea oslobodeni od pla}awe za odreden period vo tekot na godinata. Zapo~nuvaj}i od 20 juni 2001 godina, vo soglasnost so novite amandmani na Zakonot za hartii od vrednost (Slu`ben Vesnik na Republika Makedonija br. 34/2001), akcioneri na Dru{tvoto mo`e da bidat site doma{ni i stranski pravni i fizi~ki lica. U~estvoto na sekoj akcioner vo akcionerskiot kapital na Dru{tvoto ne treba da nadminuva 10% od vkupniot broj akcii. Minimalniot potreben kapital iznesuva 500.000 EVRA. Berzata izvr{i usoglasuvawe so izmenite na Zakonot za hartii od vrednost vo zakonskiot rok.

Page 9: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 7

2. OSNOVA ZA PREZENTIRAWE NA FINANSISKITE IZVE[TAI I SPOREDBENI PODATOCI

2.1. Osnova za prezentirawe na finansiskite izve{tai

Prika`anite finansiski izve{tai se podgotveni vo site materijalni aspekti, vo soglasnost so Me|unarodnite Standardi za Finansisko izvesuvawe (IFRS). Dru{tvoto gi vodi smetkovodstvenite evidencii i gi podgotvuva zakonskite finansiski izve{tai vo soglasnost so komercijalnite, i fiskalnite regulativi koi va`at vo Republika Makedonija. Dokolku ovie propisi se razlikuvaat od IFRS, odredeni pozicii se reklasificirani, kombinirani i vo nekoi slu~ai, povtorno presmetani, so cel da bidat vo soglasnost so IFRS. Kako rezultat na toa, vo prefrlaweto na smetkite od Makedonskite smetkovodstveni standardi vo IFRS, napraveni se odredeni usoglasuvawa na bilansot na uspeh na Dru{tvoto, sredstvata, obvrskite i akcionerskiot kapital za celite na prezentacija vo ovie finansiski izve{tai. Tekovnite i sporedbenite podatoci se iska`ani vo iljadi denari.

2.2. Smetkovodstveni principi Finansiskite izve{tai se podgotveni so primena na metodot na nabavna vrednost, so modifikacija koja se odnesuva na revalorizacijata na osnovnite sredstva, kapitalot i rezervite vo godinite na inflacija, so primena na oficijalno objaveniot koeficient na inflacija, so cel da se za{titi realnata vrednost na kapitalot od efektite na inflacijata i da se iska`e kupovnata mo} na denarot na denot na izrabotka na Bilansot na sostojba. Takva revalorizacija se izvr{i vo soglasnost so Makedonskata smetkovodstvena regulativa.

3. PREGLED NA ZNA^AJNITE SMETKOVODSTVENI POLITIKI 3.1. Prihodi i rashodi po osnov na kamati

Prihodite i rashodite od operativni dejnosti i neoperativnite prihodi i rashodi se evidentirani vo momentot na nivnoto nastanuvawe.

Page 10: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 8

3. PREGLED NA ZNA^AJNITE SMETKOVODSTVENI POLITIKI (prodol`enie)

3.2. Prihodi i rashodi po osnov na provizii i nadomesti

Proviziite i nadomestite glavno se sostojat od prihodi za trguvawe i nadomesti za ~lenarina. Pobaruvawata po osnov na provizii i nadomesti se prika`uvaat vo momentot na nivnoto nastanuvawe. Dru{tvoto ima obvrska da isplatuva nadomest za Komisijata za hartii od vrednost vo visina od 20% od prihodot po osnov na provizii od sekoja realizirana transakcija.

3.3. Iznosi iska`ani vo stranska valuta

Transakciite nastanati vo stranska valuta se iska`uvaat vo denari so primena na oficijalnite kursevi na Narodna Banka na Republika Makedonija koi va`at na denot na transakcijata. Sredstvata i obvrskite koi glasat vo stranska valuta se iska`uvaat vo denari so primena na oficijalnite kursevi koi va`at na denot na sostavuvaweto na Bilansot na sostojba. Neto pozitivni i negativni kursni razliki koi proizleguvaat od pretvaraweto na iznosite vo stranska valuta, se vklu~eni vo Bilansot na uspeh vo periodot koga tie nastanuvaat.

3.4. Plasmani kaj banki Plasmanite kaj banki se sostojat od oro~eni depoziti kaj doma{ni banki i se prika`ani vo bilansot na sostojba po amortiziran tro{ok namalen za otpis na potencijalni zagubi po osnov na nenaplatlivost.

3.5. Ispravka na vrednosta na somnitelnite i sporni pobaruvawa

Dru{tvoto ja evidentira{e ispravkata na vrednosta na pobaruvawata od dekotiranite kompanii koi se smetaat za nenaplativi. Ispravkata e odredena vrz osnova na procenka izvr{ena na krajot na godinata na naplatlivosta na pobaruvawa od kupuva~ite, pobaruvawata po osnov na kamati, vklu~uvaj}i zatezna kamata i nadomesti kako i ostanatite pobaruvawa. Rakovodstvoto na Dru{tvoto ja odreduva soodvetnosta na ispravkata na vrednosta vrz osnova na pregledi na poedine~nite salda na pobaruvawata, starosta na iznosite od datumot na faktura, i drugi soodvetni faktori.

Page 11: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 9

3. PREGLED NA ZNA^AJNITE SMETKOVODSTVENI POLITIKI 3.6. Osnovni sredstva

Osnovnite sredstva se evidentiraat po nivnata nabavna vrednost i na krajot na godinata se revaloriziraat so primena na oficijalniot indeks za revalorizacija na nabavnata ili prethodno revaloriziranata vrednost na sredstvata i na ispravkata na vrednosta, so cel vrednosta na osnovnite sredstva da se dobli`i do tro{okot za nivna zamena vo godinite na inflacija. Efektite od revalorizacijata se iska`uvaat kako revalorizacioni rezervi, koi potoa mo`e da bidat preneseni na kapitalot (bele{ki 2.2 i 3.7).

Amortizacijata se presmetuva proporcionalno, so primena na dole navedenite propi{ani godi{ni stapki na revaloriziranata vrednost iska`ana na krajot na prethodnata godina zgolemena za iznosot na novite nabavki izvr{eni vo tekovnata godina, so cel sredstvata da se otpi{at vo tekot na nivniot procenet korisen vek:

Kompjuteri i oprema 20%-25% Nematerijalni sredstva 20%-25%

Koga amortiziranite sredstva se stavaat von upotreba, ili na bilo koj

na~in se ottu|uvaat, soodvetnata revalorizirana nabavna vrednost i ispravkata na vrednosta se iskni`uvaat od soodvetnite smetki. Prihodite ili tro{ocite ostvareni so ottu|uvawata se evidentiraat kako ostanati prihodi ili operativni tro{oci, soodvetno.

3.7. Revalorizacioni rezervi

Soglasno makedonskata smetkovodstvena regulativa, revalorizacijata na osnovnite sredstva e bazirana na objaveni indeksi na ceni na industriski proizvodi i vlijae na zgolemuvawe na evidentiranite salda na osnovni sredstva.

Page 12: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 10

3. PREGLED NA ZNA^AJNITE SMETKOVODSTVENI POLITIKI (prodol`enie) 3.8. Odano~uvawe

Danokot se presmetuva i pla}a soglasno zakonodavstvoto vo Republika Makedonija vrz osnova na dobivkata ili zagubata priznaena vo bilansot na uspeh, koregirana spored zakonskite barawa. Akontaciite mo`e da se povratat od dano~nite organi vo slu~aj koga dano~nite akontacii se presmetani i plateni vo tekot na godinata, a zagubata e prezentirana za celata fiskalna godina. Vo soglasnost so izmenite vo makedonskiot Zakon za danok na dobivka usvoeni vo 2001 godina, dano~nite zagubi nastanati vo godinata {to zavr{uva na 31 dekemvri 2001, mo`e da se upotrebat za da se namali ili eliminira dano~nata obvrska za naredniot period, no ne podolgo od tri godini. Dru{tvoto gi evidentira dano~nite efekti od transakciite i drugi nastani, na ist na~in kako {to e postapeno za samite transakcii i drugi slu~uvawa. Odlo`ena dano~na obvrska se prika`uva za site vremeni razliki koi vlijaat na dano~nata osnovica, osven dokolku proizleguvaat od inicijalno evidentirawe na sredstva ili obvrski nastanati vo transakcii koi vo momentot na nivnoto nastanuvawe nemale nikakvo vlijanie na ostvareniot profit (zagubata), nitu pak na dobivkata {to e predmet na odano~uvawe. Odlo`eni dano~ni sredstva se priznavaat za site vremeni razliki koi pretstavuvaat odbitna stavka i toa vo obem vo koj {to postoi verojatnost deka }e postoi dobivka, koja }e bide predmet na odano~uvawe i vo odnos na koj }e mo`e da se iskoristat vremenite razliki kako odbitna stavka, osven dokolku odlo`enite dano~ni sredstva proizleguvaat od inicijalno evidentirawe na sredstva ili obvrski nastanati vo transakcii koi vo momentot na nivnoto nastanuvawe nemale nikakvo vlijanie na ostvarenata dobivka, nitu pak na dobivkata (zagubata) {to e predmet na odano~uvawe. So sostojba na 31 Dekemvri 2003 godina, bea priznaeni odlo`eni dano~ni sredstva vo iznos od 100 iljadi denari (2002 - 151 iljadi denari).

Page 13: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 11

3. PREGLED NA ZNA^AJNITE SMETKOVODSTVENI POLITIKI (prodol`enie) 3.9. Pari~ni sredstva i ekvivalenti na pari~ni sredstva

Pari~nite sredstva i ekvivalentite na pari~ni sredstva, za potrebite na prika`uvawe na Izve{tajot za pari~nite tekovi, vklu~uvaat pari~ni sredstva na `iro smetka, drugi pari~ni sredstva i blagajni~ki zapisi so dospeanost do eden mesec.

3.10 Realna vrednost

IAS 32 “Finansiski instrumenti: objavuvawe i prezentirawe”, obezbeduvaat prika`uvawe na realnata vrednost na finansiskite sredstva i obvrski vo bele{kite kon finansiski izve{tai i informaciite. Realnata vrednost za ovaa cel se definira kako iznos koj mo`e da se ostvari so proda`ba na sredstvata ili da se upotrebi za dobrovolno podmiruvawe na obvrskite pome|u dobro poznati subjekti vo nezavisna transakcija. Politika na Dru{tvoto e da ja objavi informacijata za realnata vrednost na sredstvata i obvrskite za koi postoi pazarna informacija i kaj koi realnata vrednost materijalno se razlikuva od smetkovodstvenata. Objektivnata vrednost na pari~nite sredstva i ekvivalentite na pari~nite sredstva, plasmanite, drugite pobaruvawa i ostanatite tekovni obvrski se pribli`no ednakvi na smetkovodstvenata vrednost. Spored misleweto na rakovodstvoto, prika`anite iznosi za koi postoi mo`nost za naplata, se najdobrata i najsoodvetnata vrednost za potrebite na izvestuvaweto vo vakvi uslovi.

Page 14: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 12

4. OSNOVNI SREDSTVA Vo iljadi denari

Oprema Nemat. Vkupnosredstva

Nabavna vrednost Sostojba na 1 januari 2003 13,258 6,299 19,557 Nabavki vo tekot na godinata 455 - 455 Ottu|uvawa (1,568) - (1,568)

Sostojba na 31 dekemvri 2003 12,145 6,299 18,444

Ispravka na vrednosta Sostojba na 1 januari 2003 8,506 3,013 11,519 Tro{ok za godinata 1,802 1,046 2,848 Ottu|uvawa (1,568) - (1,568) Sostojba na 31 dekemvri 2003 8,740 4,059 12,799

Neto knigovodstvena vrednost 31 dekemvri 2003 3,405 2,240 5,645 Neto knigovodstvena vrednost 31 dekemvri 2002 4,752 3,286 8,038

Page 15: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 13

4. OSNOVNI SREDSTVA (prodol`enie)

Vo iljadi denari Oprema Investicii Nemat. Vkupno

vo tek sredstva Nabavna vrednost Sostojba na 1 januari 2002 12,258 309 5,087 17,654 Nabavki vo tekot na godinata 1,185 - 1,212 2,397 Ottu|uvawa (494) - - (494)Transferi 309 (309) - -

Sostojba na 31 dekemvri 2002 13,258 - 6,299 19,557

Ispravka na vrednosta Sostojba na 1 januari 2002 7,499 - 2,319 9,818 Tro{ok za godinata 1,447 - 694 2,141 Ottu|uvawa (440) - - (440) Sostojba na 31 dekemvri 2002 8,506 - 3,013 11,519 Neto knigovodstvena vrednost 31 dekemvri 2002 4,752 - 3,286 8,038 Neto knigovodstvena vrednost 31 dekemvri 2001 4,759 309 2,768 7,836

5. PLASMANI KAJ BANKI

Vo iljadi denari31 dekemvri

2003 2002 Denarski depoziti kaj banki 19,245 23,055

19,245 23,055

Depozitite koi se ~uvat kaj lokalni banki vo najgolem del dospevaat pome|u 3 i 6 meseci so kamatna stapka pome|u 8.5% i 16% godi{no.

Page 16: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 14

6. POBARUVAWA PO KAMATI I DRUGI SREDSTVA

Vo iljadi denari31 dekemvri

2003 2002 Pobaruvawa od kupuva~i 10,786 11,517Pobaruvawa po kamati 139 268Avansi 15 18Pobaruvawa za pove}e platen danok na dobivka 1,256 -Drugi pobaruvawa i drugi sredstva 207 542

12,403 12,345Namaleno za potencijalni zagubi (ispravka) po osnov na nenaplatlivost (595) -

11,808 12,345

Dvi`eweto na ispravkata na vrednosta za nenaplatlivost na pobaruvawata od kupuva~i e prika`ano podolu: Vo iljadi denari

31 dekemvri

2003 31 dekemvri

2002 Sostojba na 1 januari - 985Tro{ok za godinata (595) -Naplati - (985)Sostojba za godinata {to zavr{uva na 31 dekemvri (595) -

7. PARI^NI SREDSTVA I EKVIVALENTI NA PARI^NI SREDSTVA

Vo iljadi denari31 dekemvri

2003 2002 @iro smetki 748 2,498Denarski pari~ni sredstva vo blagajna 17 5Blagajni~ki zapisi 16,700 11,000

17,465 13,503

Page 17: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 15

8. TEKOVNI OBVRSKI Vo iljadi denari

31 dekemvri 2003 2002

Obvrski kon dobavuva~i 1,494 1,779Obvrski za danok na dobivka - 1,811 Danok na dodadena vrednost 129 1,803 Odlo`eni prihodi 669 1,004 Drugi obvrski 64 305

2,356 6,702

9. KAPITAL

Akcionerskiot kapital na Dru{tvoto e celosno uplaten i na 31 dekemvri 2003 godina se sostoi od 1,396 obi~ni akcii (2002 - 1.121 obi~ni akcii) so nominalna vrednost od 450 EVRA sekoja, konvertirani vo denari, po stapki odredeni od Narodna banka na Republika Makedonija. Sopstvenikot na obi~ni akcii ima pravo da u~estvuva vo upravuvaweto so Dru{tvoto preku pravoto na glas na Sobranieto na akcioneri kako i u~estvo vo raspredelbata na dobivkata (od 20 juni 2001 godina). Na 31 dekemvri 2003 godina, akcioneri na Dru{tvoto se 6 banki, 12 brokerski ku}i, edna osiguritelna kompanija i tri fizi~ki lica. Site akcioneri poseduvaat pome|u 0.21% - 9.96% od vkupnite akcii. Vo soglasnost so odlukata na Sobranieto na akcioneri, Dru{tvoto izvr{i prenos na 1,966 iljadi denari od nerasporedenata dobivka za 2002 godina na rezervi. Rezervite na Dru{tvoto se sostojat od raspredelba na dobivkata i revalorizacijata i mo`e da se upotrebat za pokrivawe na zagubi. Soglasno so odlukata na Sobranieto na akcioneri, Dru{tvoto raspredeli dividenda vo vkupen iznos od 11,525 iljadi denari, od koja iznosot od 3,947 iljadi denari be{e isplaten vo pari, a ostanatiot iznos od 7,578 iljadi denari be{e raspredelen vo akcii. Neto dobivkata za 2003 godina vo iznos od 6,774 iljadi denari e prika`ana vo bilansot na sostojba na 31 dekemvri 2003 godina kako nerasporedena dobivka koja }e bide raspredelena vo soglasnost so odlukata donesena na Odborot na direktori i Sobranieto na akcioneri vo tekot na 2004 godina.

Page 18: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 16

10. PRIHODI

Vo iljadi denariGodini {to zavr{uvaat na 31 dekemvri

2003 2002

Provizii 41,979 39,136Drugi prihodi 2,149 12,067

44,128 51,203

Prihodite po osnov na provizii se sostojat od prihodi od nadomesti i provizii od transakcii vo iznos od 37,474 iljadi denari (2002 - 36,386 iljadi denari), prihodi po osnov na nadomesti za ~lenarina i nadomest za pristap na elektronskiot sistem za trguvawe na Dru{tvoto. Nadomestite i proviziite se presmetuvaat po standardni stapki primeneti na vrednosta na sekoja proda`ba i nabavka, vo zavisnost od obemot i tipot na sekoja transakcija. Drugite prihodi vo najgolem del se odnesuvaat na ednokraten nadomest od pretprijatija za kotacija na hartii od vrednost. So poslednite izmeni vo Zakonot za hartii od vrednost od maj 2002 godina, se vovede zadol`itelnoto kotirawe na hartiite od vrednost na site akcionerski dru{tva koi gi ispolnuvaat uslovite utvrdeni vo pravilata za kotacija na Makedonska Berza. Obvrskata za podnesuvawe na prijavi za kotirawe istekuva{e do krajot na noemvri 2003 godina, a obvrskata za zadol`itelnoto kotirawe do 31 dekemvri 2003 godina. Najgolem broj od akcionerskite dru{tva ja ispolnija zakonskata obvrska vo januari 2003 godina. So najnovite izmeni na Zakonot za hartii od vrednost od 2003 godina ovaa obvrska be{e prodol`ena i vo tekot na 2004 godina.

Page 19: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 17

11. TRO[OCI ZA NADOMESTI I PROVIZII

Vo iljadi denariGodini {to zavr{uvaat na 31 dekemvri

2003 2002

Provizii na Komisijata za hartii od vrednost 7,597 7,277Bankarski uslugi 242 132

7,839 7,409

Dru{tvoto e zakonski obvrzano da i prefrli na Komisijata za hartii od vrednost 20% od prihodite po osnov na provizii od sekoja transakcija (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 23/2001).

12. PERSONALNI TRO[OCI

Vo iljadi denari

Godini {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 2002

Bruto plati 10,241 8,941Nadomestoci na vrabotenite 1,091 564Isplati na Odborot na direktori 1,525 1,769Dnevnici za slu`beni patuvawa 942 1,384

13,799 12,658

13. KANCELARISKI TRO[OCI

Kancelariskite tro{oci vo iznos od 2,244 iljadi denari (2002-2,246 iljadi denari) vo najgolem del se sostojat od tro{oci za zakupeni delovni prostorii kade Dru{tvoto gi izvr{uva svoite aktivnosti.

Page 20: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 18

14. DRUGI TRO[OCI

Vo iljadi denariGodini {to zavr{uvaat na 31 dekemvri

2003 2002

Materijali 1,466 1,330 Uslugi za po{ta i telefon 1,370 1,286 Uslugi za pe~atewe 1,150 1,140 Internet uslugi 332 277 Revizorski uslugi 274 331 Uslugi za odr`uvawe 918 619 Drugi uslugi 1,023 378 Danok na finansiski transakcii - 455 Nadomest za avtorizacija i dr. nadomesti 1,072 1,306 Sponzorstva 88 208 ^lenarini 180 288 Drugo 154 462

8,027 8,080

Nadomest za avtorizacija vo iznos od 1,072 iljadi denari e isplaten na vraboteni vklu~eni vo podgotovkata na Proektot za implementacija na zadol`itelna kotacija na akcionerskite dru{tva.

15. NETO FINANSISKI PRIHODI

Vo iljadi denari

Godini {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 2002

Prihodi po osnov na kamati 2,408 2,851 Pozitivni kursni razliki 5 10 Negativni kursni razliki (11) (64)Tro{oci po osnov na kamati (1) (1) 2,401 2,796

Page 21: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 19

16. ODANO^UVAWE

Tro{ocite za danoci se sostojat od slednoto:

Vo iljadi denariGodini {to zavr{uvaat na 31 dekemvri

2003 2002

Tekovni danoci 1,621 2,925 Odlo`eni dano~ni sredstva 51 (151)

1,672 2,774 Tekovnite tro{oci za danokot na dobivka se presmetuvaat spored makedonskiot zakon. Zakonskiot danok na dobivka se presmetuva so primena na 15% dano~na stapka na danokot koj treba da se plati za godinata. Efektivnata dano~na stapka na Dru{tvoto vo 2003 godina se razlikuva od zakonskata dano~na stapka kako rezultat na razliki pome|u neto dobivkata pred odano~uvawe prika`ana vo ovie finansiski izve{tai podgotveni vo soglasnost so Me|unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe (IFRS) i dano~nata osnova presmetana spored makedonskite dano~ni organi. Ovie razliki prevenstveno se od vremena priroda i se odnesuvaat na odlo`eni dano~ni prihodi evidentirani spored IFRS. Tro{okot za danok za godinata mo`e da se usoglasi so dobivkata spored bilansot na uspeh na sledniot na~in:

Vo iljadi denari

Godini {to zavr{uvaat na 31 dekemvri 2003 2002

Dobivka/zaguba pred odano~uvawe 8,446 17,575Danok spored zakonska stapka za danok na dobivka od 15%

1,267

2,636

Vremeni razliki pome|u IAS i dano~nata osnova

51

(151)

Dano~en efekt na dobivkata i tro{ocite koi se neodbitni vo odreduvawe na dano~nata dobivka

354

289 Danok na dobivka za godinata 1,672 2,774

Page 22: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 20

16. ODANO^UVAWE (prodol`enie)

Odlo`eni dano~ni sredstva se prika`ani za vremenite razliki koi {to imaat dano~en efekt i za koi {to e razumno da se o~ekuva deka }e bidat realizirani vo idnina.

Vo iljadi denari 31

dekemvri 2003

31 dekemvri 2002

Odlo`eni dano~ni obvrski (51) -Odlo`eni dano~ni sredstva 151 151 Neto sostojba 100 151

Odlo`enite dano~ni sredstva priznaeni od Dru{tvoto vo soglasnost so IFRS, se rezultat na odlo`eni dano~ni prihodi koi se odnesuvaat na grant dobien od Vladata na Republika Makedonija za nabavka na softver, soglasno bilateralen dogovor potpi{an pome|u Vladite na Republika Makedonija i Slovenija.

17. DEVIZNI KURSEVI

Oficijalnite devizni kursevi koristeni pri iska`uvaweto na bilansnite pozicii denominirani vo stranska valuta se slednite:

Vo denari 2003 2002 USD 49.0502 58.5979EUR 61.2931 61.0707

Zgolemuvawe/(namaluvawe) na indeksot na ceni koristen za revalorizacija na osnovnite sredstva i kapitalot

(0.2%)

1.1%

Page 23: MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD …mse.org.mk/upload/Annual/MSE_2003-revizorski_MAK.pdf · 2002 godina, kako i na Bilansite na uspeh, Izve{taite za promenite vo kapitalot

MAKEDONSKA BERZA NA DOLGORO^NI HARTII OD VREDNOST A.D., SKOPJE BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI 31 dekemvri 2003 i 2002

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat prevod na originalnite finansiski izve{tai podgotveni na angliski jazik 21

18. USOGLASUVAWE POME\U ZAKONSKATA I IFRS NETO DOBIVKA

Najzna~ajnite razliki pome|u dobivkata/(zagubata) iska`ana vo ovie finansiski izve{tai i prethodno podgotvenite zakonski finansiski izve{tai na Dru{tvoto se navedeni podolu:

Vo iljadi denari 31 dekemvri

2003 31 dekemvri

2002 Neto dobivka/(zaguba) spored zakonskite finansiski izve{tai

6,490

15,631

Odlo`eni prihodi za primen grant 335 (1,004)Revalorizacija na amortizacija - 23Odlo`eni danoci (51) 151 6,774 14,801

19. NASTANI KOI SE SLU^ILE PO DATUMOT NA BILANSOT NA SOSTOJBA

Sobranieto na akcioneri koe se odr`a na 25 dekemvri 2003 godina donese

odluka za izdavawe na 155 obi~ni akcii od tretata emisija na akcii na Makedonska Berza A.D., Skopje, za poznat kupuva~ Atinskata Berza {to pretstavuva 10 % od kapitalot na Makedonska Berza.