Mali Suçları Araştırma Kurulu

Başkanlığı

Karaparanın Aklanması Suçu ve

Yükümlülük Kavramı

Hüseyin GÜLTEKİNHüseyin GÜLTEKİNMSA UzmanıMSA Uzmanı

İÇERİK

Karapara aklama suçu4208 sayılı Kanun5237 sayılı TCKYükümlülük kavramının ortaya çıkışıMevzuatımızdaki Yükümlü GruplarıMevzuatımızdaki Yükümlülükler

“şüpheli veya yasadışı fonların gizlenmesi ve daha sonra bu fonların yasal faaliyetlerle meşru gelirlere dönüştürme sürecidir” (Oxford Dic.)

Yasadışı yollardan elde edilen kazançların yasal gelir olarak kabul ettirilebilmesi için mali sisteme sokulması

Suçtan kaynaklanan gelire, yasadışı yollardan elde edilen fonlara, mali sistem içinde bir süreçten geçirmek suretiyle meşruluk kazandırılması

Karapara aklamanın tanımları

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPARA

AKLAMA

Karapara Aklama Suçu

İktisadi ve sosyal manada İktisadi ve sosyal manada karaparanın aklanmasıkaraparanın aklanması

Hukuki Hukuki manada manada

karaparanın karaparanın aklanmasıaklanması

Karapara aklama suçu

TÜRK HUKUKUNDA KARAPARA AKLAMA SUÇU

19 Kasım 19964208 sayılı KPAÖDK (Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun)

KP aklama suçu unsurları ve cezasıyla birlikte tanımlanmış, araştırma ve inceleme yöntemi ile birlikte soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin usul hükümleri de belirlenmişMASAK Kurulmuş

4926 sayılı Kaçakçılık Kanunundaki

6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanundaki

2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanundaki

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Hakkında

Kanundaki

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359.maddesinin (b) fıkrasındaki

765 sayılı Türk Ceza Kanunundaki bazı suçlar

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A

AKLAMA

4208 sayılı KPAÖDK

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A

AKLAMA

4389 sayılı Bankalar Kanunun 22 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasındaki,

2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1) ila (7) numaralı alt bentlerindeki,

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından tasfiyeye tabi tutulan bankalara dair iflas ve konkordotaya ilişkin olarak 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 333 üncü maddesindeki

50205020 SAYILI KANUN SAYILI KANUN

BANKALAR KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA BANKALAR KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNDEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A

AKLAMA

•Gümrük kaçakçılığı,

•Ateşli silahlar ve bıçaklar kaçakçılığı,

•Organ ve doku maddeleri kaçakçılığı,

•Tarihi eser kaçakçılığı

•Vergi kaçakçılığı

•Bankalara özgü özel zimmet suçu

•Sermaye piyasası suçları

•İflas idaresine, alacaklıya haksız menfaat temini, vaadi

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A

AKLAMA

4782 sayılı Kanunla;

TCK’ndaki 211 ila 220. maddelerinde

tanımlanan “Rüşvet” suçları

Karaparanın aklanması suçunun öncül suçu haline getirilmiştir.

Para

Para yerine geçen her türlü kıymetli evrak

Mal

Gelir

Bir para biriminden diğer bir para birimine çevrilmesi de dahil,

sözü edilen para, evrak, mal veya gelirlerin birbirine

dönüştürülmesinden elde edilen her türlü menfaat ve değer

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A

AKLAMA

Elde Edenlerce

• meşruiyet kazandırılması amacıyla değerlendirilmesi

• kullanılması

• kaynak veya niteliğinin değiştirilmesi

• zilyet ya da malikinin değiştirilmesi

• gizlenmesi

• sınır ötesi harekete tabi tutulması

• veya bu hareketin gizlenmesi

Başkalarınca

• iktisap edilmesi

• bulundurulması

• kullanılması

• kaynak veya niteliğinin değiştirilmesi

• zilyet ya da malikini değiştirilmesi

• gizlenmesi

• sınır ötesi harekete tabi tutulması

• veya bu hareketin gizlenmesi

yukarıda belirtilen suçların hukuki sonuçlarından failin kaçmasına yardım etmek amacıyla

• kaynağının veya yerinin değiştirilmesi

• transfer yoluyla aklanması

• karaparanın tespitini engellemeye yönelik fiiller

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A AKLAMA

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A AKLAMA

MANEVİ UNSURMANEVİ UNSUR

Her bir taraf aşağıda sayılan fiilleri, kasdi olarak işlendiği zaman, kendi hukukunda suç olarak ihdas etmek için gerekli önlemleri alacaktır (Viyana ve Strazbourg Konvansiyonu)

TCK`nın 45. Maddesi “Cürümlerde kastın bulunmaması cezayı kaldırır” şeklindedir.

•Karaparanın aklanması suçunda suçun oluşumu için genel kast yeterlidir

•Karaparanın elde edenlerce meşruiyet kazandırılması amacıyla değerlendirilmesi fiilinde özel kasda yer verilmiştir

•3. Kişiler açısından kastın varlığı için, paranın kanunda sayılan müsnet

suçlardan hasıl olduğunun bilinmesi gerekir

Karapara Aklama Suçunun Cezası

• 2 - 5 Yıl Hapis

• Aklanan paranın bir katı ağır para cezası

• Nemaları da dahil aklanan değerlerin (Ele

geçirilememesi halinde bunlara tekabül eden

malvarlığının) müsaderesi

Cezaları artıran unsurlar mevcut

Karapara Aklama SuçuTEDBİRTEDBİR

4208 sayılı Kanunun 9. maddesine göre;

Karaparanın aklanmasına yönelik ciddi emarelerin varlığı halinde bankalar ve banka dışı mali kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişiler nezdindeki kiralık kasa mevcutları da dahil olmak üzere hak ve alacakların dondurulmasına, tasarruf yetkisisnin tamamen veya kısmen kaldırılmasına, mal, kıymetli evrak, nakit ve diğer değerlerin zaptına, bunların bir tevdi mahalline yatırılmasına, hak ve alacaklar üzerine diğer tedbirlerin konulmasına,

Hazırlık tahkikatı sırasında Sulh Ceza Hakimi; Yargılama sırasında ise Mahkeme tarafından karar verilir.

Karapara Aklama SuçuDAVA ZAMANAŞIMIDAVA ZAMANAŞIMI

5020 sayılı Kanunun 16.maddesiyle değişik4208 sayılı kanun`un 8. maddesi gereğince

Karapara aklama suçlarının koğuşturlmasında onbeş senelik bir dava zamanaşımı süresi ön öngörülmüştür.

5237 sayılı Kanun’un m.66/1-e bendine göre

Karapara aklama suçunda dava zamanaşımı süresi sekiz senedir.

MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ AKLAMA SUÇU (MADDE 282)

Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkartmak veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tabi tutamak

5237 sayılı TCK

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPARA

AKLAMA

Karapara Aklama Suçu/4208 sayılı Kanun

4208 sayılı

Kanun’un 2/b

maddesindeki

fiiller

4208 sayılı

Kanun’un 2/a

maddesindeki

değer ve

menfaat

4208 sayılı

Kanun’un 2/a

maddesinde

sayılan suçlar

MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ AKLAMA SUÇU (Yeni TCK MADDE 282)

Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkartmak veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tabi tutamak

Alt sınırı bir yıl veya

daha fazla hapis

cezasını gerektiren bir

suç

MAL VERLIĞI

DEĞERLERİ

Yurt Dışına

Çıkartmak

Çeşitli

İşlemlereTabi

Tutmak

Genel

Kast

Özel

Kast

YENİ MÜSADERE HÜKÜMLERİNİN AKLAMA SUÇUNA ETKİSİ

SUÇ GELİRİ, AKLANSIN VEYA AKLANMASIN MÜSADERE EDİLECEKTİR. MÜSADERE AKLAMA SUÇUNUN YAPTIRIMI DEĞİLDİR (5237 sayılı TCK , , m.54, m.55)

CEZA :

… iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Özel Araştırma Teknikleriİletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda alınmasıTeknik Araçlarla İzlemeGizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi

5271 sayılı CMK

YÜKÜMLÜLÜK KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI

Maddi çıkar sağlamak Maddi çıkar sağlamak amaçlanıyoramaçlanıyor

Sınıraşan nitelikli suçlar Sınıraşan nitelikli suçlar işleniyorişleniyor

İllegal faaliyetin sürekliliği İllegal faaliyetin sürekliliği söz konususöz konusu

Hiyeraşik bir yapı varHiyeraşik bir yapı var

İşbölümü ve organizasyon İşbölümü ve organizasyon bulunuyorbulunuyor

ORGANİZE SUÇ VE ORGANİZE SUÇ VE KARAPARANIN AKLANMASIKARAPARANIN AKLANMASI

SUÇLA MÜCADELEDE YENİ YAKLAŞIMSUÇLA MÜCADELEDE YENİ YAKLAŞIM

Klasik yöntemlerin yanında yeni hukuki / Klasik yöntemlerin yanında yeni hukuki / teknik araçlarla mücadele anlayışıteknik araçlarla mücadele anlayışı

Doğrudan doğruya suç gelirini hedef alan Doğrudan doğruya suç gelirini hedef alan normlar normlar TakibiTakibi

Ele geçirilmesiEle geçirilmesi

MüsaderesiMüsaderesi

Amaçlanıyor.Amaçlanıyor.

Bu amaca yönelik olarak,Bu amaca yönelik olarak,

Karapara aklama suçu ayrı bir suç Karapara aklama suçu ayrı bir suç olarak ceza müeyyidesine bağlanan olarak ceza müeyyidesine bağlanan bir suç tipidir …bir suç tipidir …

KARAPARA AKLAMA KARAPARA AKLAMA SUÇUYLA MÜCADELENİN SUÇUYLA MÜCADELENİN AMACIAMACISuçluları suç gelirinden mahrum Suçluları suç gelirinden mahrum ederek suç işleme saikini ortadan ederek suç işleme saikini ortadan kaldırmakkaldırmak

Mali sistemin ve kurumların Mali sistemin ve kurumların dürüst kalmasını sağlamakdürüst kalmasını sağlamak

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A

AKLAMA

Mali sistemde Mali sistemde gerçekleşen bir takım gerçekleşen bir takım şüpheli durumlardan şüpheli durumlardan yola çıkarak öncül yola çıkarak öncül suça ulaşmaksuça ulaşmak

BANKBANKAA

•Suçla mücadeleye mali sistemde Suçla mücadeleye mali sistemde faaliyet gösteren birimleri de ortak etmekfaaliyet gösteren birimleri de ortak etmek

•Karşılıklı işbirliği anlayışıKarşılıklı işbirliği anlayışı

Temel anlayış: Karaparanın aklanmasıyla Temel anlayış: Karaparanın aklanmasıyla mücadelede şüpheliyi ve şüpheli işlemleri en mücadelede şüpheliyi ve şüpheli işlemleri en iyi tanıyacak olan bizzat mali kurumlarda iyi tanıyacak olan bizzat mali kurumlarda çalışanlardır.çalışanlardır.

Türk UygulamasıTürk Uygulaması

Müşterini tanı ilkesiMüşterini tanı ilkesi

Yetkili otorite ile işbirliği ve mevzuata uyumun sağlanması

UYUM GÖREVLİSİ

Personelim karaparanın aklanması suçuna karşı duyarlılığının arttırılması

İÇ DENETİM

EĞİTİM

Kimlik tespiti ve kayıtların saklanması

KİMLİK TESPİTİ

Şüpheli durumla karşılaşıldığında yetkili otoriteyi haber verme

ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMİ

Kanun uygulayıcı birimlerle işbirliği yapma

BİLGİ/BELGE VERME

YükümlülerYükümlüler

Bankalar

Özel finans kurumları

İkrazatçılar, finansmann ve faktoring şirketleri

Sigorta ve reasürans şirketleri

İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.

Aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketleri

Yatırım fonları ve ortaklıkları

Kıymetli maden borsası aracı kuruluşları

Kıymetli maden, mücevher alım satımını yapanlar

Yetkili müesseseler

Posta ve kargo şirketleri

Finanasal kiralama şirketleri

Gayrimenkul alım satımı yapanlar

Talih oyunları salon işletmeciliği yapanlar

Nakil vasıtası alım satımı yapanlar

Antika alım satımı yapanlar

Spor kulüpleri

TJK

Milli Piyango Genel Müdürlüğü

ÖNCÜL

SUÇ

KARA

PARA

KARAPAR

A AKLAMA

Alt sınırı bir yıl veya

daha fazla hapis

cezasını gerektiren bir

suç

MAL VERLIĞI

DEĞERLERİ

Yurt Dışına

Çıkartmak

Çeşitli

İşlemlereTabi

Tutmak

Genel

Kast

Özel

Kast

Ş.İ.B./

Yükümlü

İHBAR/Svc.

MALİYE BAKANLIĞI

MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU BAŞKANLIĞI

2006

hgultekin@masak.gov.tr