Upload
cree
View
45
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Problematyka poszanowania energii – w wymiarze ekonomicznym i technologicznym oraz znaczenie zrównoważonego rozwoju w kontekście poszanowania energii – część 1. Marcin Duda Szkolenie: „Planowanie i zarządzanie energią w jednostce samorządu terytorialnego” Kościerzyna 28-29 listopada 2013 . - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Problematyka poszanowania energii – w wymiarze ekonomicznym i technologicznym oraz znaczenie
zrównoważonego rozwoju w kontekście poszanowania energii – część 1
Marcin Duda
Szkolenie: „Planowanie i zarządzanie energią w jednostce samorządu terytorialnego”Kościerzyna 28-29 listopada 2013
energia w aspekcie globalnym, światowe źródła energii, technologie produkcji, światowa konsumpcja
energii, trendy cenowe.
(1toe=11,63MWh=41,87GJ) Źródło:IEA
Całkowite światowe zużycie energii pierwotnej w okresie 1971 - 2011 (rodzaje paliwa) w Mtoe
Węgiel / torfWodna
Ropa naf. Gaz ziemnyBiopaliwa i odpady
NuklearnaPozostałe
www.ieo.pl
Źródło:IEA
Całkowite światowe zużycie energii pierwotnej w latach 1973 i 2011 (rodzaje paliwa) w Mtoe
Węgiel / torf Węgiel / torfPozostałaPozostała
Biopaliwai odpady
Biopaliwai odpadyWodna Wodna
Nuklearna Nuklearna
Ropa naft.Ropa
Gaz ziemn.
Gaz ziemn.
Źródło:IEA
Producenci ropy naftowej
Mt % światow.produkcji
Arabia Saudyjska 544 13,1
Rosja 520 12,6
Stany Zjednoczone
387 9,3
Chiny 206 5,0
Iran 186 4,5
Kanada 182 4,4
Zjednoczone Emiraty Ar.
163 3,9
Wenezuela 162 3,9
Kuwejt 152 3,7
Irak 148 3,6
Reszta świata 1 492 36,0
Świat 4 142 100,0
Producenci gazu ziemnego
mld m³ % światow.produkcji
Stany Zjednoczone
681 19,8
Rosja 656 19,1
Katar 160 4,7
Iran 158 4,6
Kanada 157 4,6
Norwegia 115 3,3
Chiny 107 3,1
Arabia Saudyjska 95 2,8
Holandia 80 2,3
Indonezja 77 2,2
Reszta świata 1 149 33,5
Świat 3 435 100,0
Światowi producenci ropy naftowej i gazu w 2011.
Światowi producenci węgla i energii wodnej w 2011
Producenci węgla
Mt % światow.produkcji
Chiny 3 549 45,3
Stany Zjednoczone
935 11,9
Indie 595 7,6
Indonezja 443 5,7
Australia 421 5,4
Rosja 354 4,5
RPA 259 3,3
Niemcy 197 2,5
Polska 144 1,8
Kazachstan 126 1,6
Reszta świata 808 10,4
Świat 3 435 100,0
Producenci energii wodnej
TWh % światow.produkcji
Chiny 699 19,6
Brazylia 428 12,0
kanada 376 10,5
Stany Zjednoczone
345 9,7
Rosja 168 4,7
Indie 131 3,7
Norwegia 122 3,4
Japonia 92 2,6
Wenezuela 84 2,3
Szwecja 67 1,9
Reszta świata 1 054 29,6
Świat 3 435 100,0
Światowe zużycie energii pierwotnej – pierwsza 20 państw w 2011r. (Mtoe)
Źródło:opracowanie własne
ChRL
United St
ates
India
Russian
Japan
German
yBraz
il
France
Canad
a
Indonesia
United Kingd
om Italy
Ukraine
Australia
Nigeria
Turke
y
Poland
Netherl
ands
Belgium
Swed
en
-1000
-500
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
378.62457.62
213.46
-571.81
421.1
199.0428.61
126.4-158.46 -184.8
72.52141.12
47.75
-179.65-138.22
80.16 34.57 29.24 49.43 18.84
2727.73
2191.19
749.45 730.97461.47
311.77 270.03 252.83 251.85 209.01 188.07167.42 126.44
122.89 118.32112.46 101.31 77.42 59.09 49.04
import nettoŚZEP
Zużycie energii pierwotnej na osobę w 2011
Icelan
d
United St
ates
Norway
Swed
en
Russian
Austria
France
German
yJap
an
Denmark
Switze
rland
Belarus
United Kingd
om Italy
Spain
Poland
Hungary
Lithuan
iaChRL
Brazil
Ukraine
Indonesia
India0
2
4
6
8
10
12
14
16
1817.97
7.025.68 5.19 5.15
3.92 3.88 3.81 3.61 3.23 3.22 3.11 3 2.76 2.72 2.63 2.5 2.28 2.031.37 1.330.8600000000000010.600000000000001
TPES/capita
TPES/pop
Toe/capita
Źródło: opracowanie własne
Energochłonność gospodarki w 2011
Icelan
d
United St
ates
Norway
Swed
en
Russian
Austria
France
German
yJap
an
Denmark
Switze
rland
Belarus
United Kingd
om Italy
Spain
Poland
Hungary
Lithuan
iaChRL
Brazil
Ukraine
Indonesia
India0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.34
0.17
0.090.12
0.770000000000001
0.1 0.11 0.1 0.10.07 0.06
0.650000000000001
0.08 0.09 0.11
0.250.22
0.25
0.650000000000001
0.24
0.43
0.520.57
Zużycie energii pierwotnej /PKB
TPES/GDP
Toe/1000USD
Źródło: opracowanie własne
Światowa produkcja energii elektrycznej od roku 1971 do 2011 wg. rodzaju paliwa (TWh)
Światowa produkcja energii elektrycznej w latach 1973 do 2011 wg. rodzaju paliwa (TWh)
Ceny surowców i energii
Ceny surowej ropy w USD / baryłkę
Ceny produktów ropy w USD / baryłkę
Ceny węgla energetycznego w USD / tonę
Ceny gazu ziemnego USD / MBtu (1 MBtu ≈ 1 GJ)
Cena energii elektrycznej na świecie 2011
www.ieo.pl
Źródło:IEA
Ceny energii elektrycznej w EU
www.ieo.pl
Źródło:eurostat
Trend cenowy źródeł energii w Wielkiej Brytanii
Polska w aspekcie energii na tle świata i Europy. Krajowe technologie produkcji, dostępność źródeł energii.
www.ieo.pl
4.95%
7.02%3.11
%
6.71%
13.37%
17.33%
47.53%
do 5 latod 5 do 10 lat od 10 do 15 lat od 15 do 20 lat od 20 do 25 lat od 25 do 30 lat ponad 30 lat
Struktura wieku kotłów energetycznych w elektrowniach cieplnych zawodowych w Polsce w 2010.
Zestawienie skumulowanych krajowych zasobów złóż surowców energetycznych kopalnych w Polsce
Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) (dane za 2010 r.), opracowanie Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO). Państwowy Instytut Geologiczny: Bilans zasobów kopalin i wód
podziemnych w Polsce. Warszawa 2011 r.
www.ieo.pl
zasoby ogółem/ potencjał
teoretyczny
zasoby przemysłowe/realny potencjał
techniczny
zasoby wykorzystanie/pozyskanie w
2010 r.
wystarczalność w stos do
zasobów przemysłowych
[PJ] [PJ] [PJ] [lata]Kopaliny RAZEM
1 152 123 107 190
2 202 49
gaz ziemny 4 989 3 119
189 17
ropa naftowa 1 068 719
28 25
węgiel brunatny 173 217 11 458
494 23
węgiel kamienny 972 850 91 894
1 491 62
Saldo wymiany handlowej surowców energetycznych w Polsce w 2010 r.
Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) (dane za 2010 r.), opracowanie Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO). Państwowy Instytut Geologiczny: Bilans zasobów kopalin
i wód podziemnych w Polsce. Warszawa 2011 r.
Wyszczególnienie kopalin
Import Eksport Saldo
mln PLN mln PLN mln PLN
Kopaliny RAZEM 48 418 3 624 - 44 794gaz ziemny
6 000 15 - 5 985ropa naftowa
37 188 - - 37 188węgiel brunatny
21 13 - 8węgiel kamienny 5 209 3 596 - 1 613
Roczny potencjał odnawialnych zasobów energii i jego wykorzystanie
w 2010 roku Źródło: IEO oraz GUS (wykorzystanie zasobów w 2010 roku)
zasoby ogółem/
potencjał teoretyczny
zasoby przemysłowe/realny potencjał
techniczny
zasoby wykorzystanie/pozyskanie
w 2010 r.
Stopień wykorzystania odnawialnych
zasobów (przemysłowych) energii w Polsce
[PJ] [PJ] [PJ] %
RAZEM/ŚREDNIA
42 523
3 896
288 7,4%
Biomasa 2 709
602
269
44,7%
Woda
31
18
11 61,2%
Geotermia 3
870
313
1 0,2%
Wiatr 8
725 2
582
6 0,2%
Słońce 27
188
381
1 0,3%
Jakie jest obecny rozwój rynku technologii OZE do wytwarzania energii elektrycznej
OZE na świecie ‘2010źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
OZE-E na świecie ‘2011źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E) stanowiły ok 50% wszystkich nowych inwestycji na świecie w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011 roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E przekroczyła 25% całkowitej globalnej mocy zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na świecie zostało wyprodukowane z OZE-E
Wiodące technologie OZE-E na świecieźródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w
2009 Źródło: JRC ‚2010
Polski patent na „tanią” zieloną energię elektryczną
Produkcja energii elektrycznej z OZE [TWh] w Polsce, 2005-2010źródło: URE
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
11000
12000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
GW
h
wodne wiatrowe biogazowe biomasowe współspalanie
CEL 2010 ~11,6 TWh
Dotychczasowa (2010) wysokość przychodów w Euro/1 MWh energii elektrycznej ze
współspalania w Polsce i w UE oraz USA
Porównanie trendów w zakresie zużycia biomasy w energetyce i jej cen
(korelacja 95%) Źródło: IEO
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
2006 2007 2008 2009 2010 2011
cena drewnaodpadowego w imporcie[zł/t]
zużycie biomasy wenergetyce [mln t *10]
Struktura koszty wdrażania systemu wsparcia OZE-E w latach 2006-2010
Źródło: opracowanie IEO)
Obowiązkowy udział(y) energii elektrycznej z OZE w końcowej sprzedaży energii
elektrycznejprzez przedsiębiorstwa energetyczne
*Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu i energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzenia danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii
KONCENTRACJA NA RYNKU OZE-ENajwięksi gracze na TGE producenci OZE-E (powyżej 1% udziału w produkcji za 2010)
Typ Udziałelektrownia wodna 10,6%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 7,5%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 7,4%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 6,8%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 4,7%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 4,4%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 3,4%elektrownia wodna 3,0%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 2,8%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 2,6%elektrownia biomasowa 2,4%elektrownia wodna 2,3%elektrownia wodna 2,0%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 1,8%elektrownia wiatrowa 1,6%elektrownia wodna 1,5%elektrownia wiatrowa 1,4%elektrownia wodna 1,4%elektrownia wykorzystująca technologię współspalania 1,2%SUMA 70%
19 wytwórców ma 70% rynku
Obrót świadectwami pochodzenia na TGE --nadpodaż
Po zbliżeniu się do celu ilościowego na 2012 k (10,4%), przekroczeniu go w lutym br. trwający od dziesięciu miesięcy spadek notowań ŚP na TGE obniżył już ich wartość o prawie 20 proc. Na przełomie roku handlowano uprawnieniami po 283-285 zł/MWh, to na sesji październikowej ich cena osiągnęła 229,37 zł/MWh - to najniższy poziom w historii notowań indeksu PMOZE_A, czyli od kwietnia 2009 r.
Małe i mokro źródła elektrycznej (<5 MW) w Polsce w 2010 roku
Moc źródła MWIlość źródeł Produkcja kWh biogaz biomasa wiatrowe wodne PV
do 0,05 253 26 699 492 1 0 2 249 1
od 0,051 do 0,100 173 42 910 269 13 0 20 140 0
od 0,101 do 0,250 185 99 158 082 29 2 50 104 0
od 0,25 do 1,00 327 457 416 362 59 1 213 54 0
od 1,00 do 5,00 105 1 013 750 327 17 7 55 26 0
SUMA 1043 1 639 934 532 119 10 340 573 1
Niewiele ponad 1000 producentów zielonej energii !
Rozwój niezależnych producentów energii– przykład Niemiec
4 miliony producentów zielonej energii !Główne zastosowanie OZE w Niemczech to mieszkalnictwo:
• budownictwo indywidualne, • deweloperzy• rolnicy
Rozwój małych producentów i generacji rozproszonej – przykład Danii
W znanej publikacji „Small is profitable” (red. Amory Lowins) z 2002 r. autorzy naliczyli aż 217 korzyści dla konsumenta i obywatela jakie niesie rozwój generacji
rozproszonej
Ustawa o OZE Mały trójpak energetycznyDuży trójpak energetyczny
Nowe elementy systemu wsparcia w projekcie ustawy o OZE
• Zróżnicowanie technologiczne wysokości wsparcia
• Ograniczanie wsparcia dla dużych technologii OZE: współspalanie, duża (zamortyzowana energetyka wodna)
• Wzmocnienie wsparcia dla mikroinstalacji i energetyki typu prosumenckiego
• Ograniczenie barier administracyjnych
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w I projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
9/10/2012mikroinstalacje z dużym wsparciem
Źródło: opracowanie IEO Rodzaje OZE Stała cena zł/kWh '2013/14 Mikroinstalacja Mała instalacja Instalacja OZE (duża)
Wsp. korekcyjny ŚP '2013 10 kW 40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
przychody jedsnostkowe
Energetyka wiatrowalądowa 0,95 0,65 1,20 0,90 J ?
morska 1,80 J
Biogaz
rolniczy 0,70 0,65 1,50 1,45 1,40 J Jze składowisk odpadów 0,55 1,10 J Jz oczyszczalni ścieków 0,45 0,75 ? L
Biomasa
współspalanie 0,30 0,30 Lbiomasa stała 1,30 1,30 1,05 0,95 Jbiomasa +CHP 1,70 1,70 1,40 1,15 Jbiopłyny 1,15 1,15 J
Energetyka wodna 0,70 1,60 1,60 2,00 2,30 J J
PVna budynkach 1,30 1,15 2,85 2,45 J Jwolnostojące 1,15 1,10 2,75 J J
Geotermia 1,20 1,20 J
wymagania admin.
wszystkie rodzaje OZE
wszystkie odmiany technologiczne OZE
Wystarczy informacja do operatora z opisem instalacji, nie stanowi
działałalności gospodarczej
Potrzebny jest wpis do rejestru wytwórców energii w małej
instalacji, działalność gospodarczaWymagana koncesja
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje OZE
wszystkie odmiany technologiczne OZE
Brak opłat przyłączeniowych, o ile mikroinstalacja ma moc mniejszą niż aktualnie
wydane warunki przyłączenia - tylko
zgłoszenie u operatora
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej Pobierana jest pełna opłata przyłączeniowa
J J J J J J J J J
Ograniczanie współspalnia:Liczba instalacji współspalających uprawnionych do otrzymywania świadectw pochodzenia wg I
projektu ustawy o OZE Źródło: opracowanie IEO
Rynek instalatorów OZE (mikro- i małych instalacji)
wg I projektu ustawy o OZE, obliczenia: IEO
Zatrudnienie instalatorów A.D 2011: 4 400 etatówZatrudnienie instalatorów OZE: 2020: ok. 21 000 etatów
Mały trojpak energetyczny – Nowelizacja Prawa energetycznego od 11 września 2013
Wprowadzenie nowych definicji mikro i małej instalacji.
- mikroinstalacja – odnawialne źródła energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 70 kW- mała instalacja – odnawialne źródła energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 40 kW do 200 kW lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej powyżej 70 kW do 300 kW;-Za przyłączenie mikroinstalacji do sieci przesyłowej nie pobiera się opłaty. Pociąga to za sobą zwolnienie z obowiązku wnoszenia zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie do sieci. Przyłączenie mikroinstalacji do sieci, może odbyć się na podstawie zgłoszenia. Cena 80% ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku poprzedniego.-Wprowadzono dokument - gwarancję pochodzenia, która jest dokumentem stanowiącym potwierdzenie odbiorcy końcowemu, że określona w tym dokumencie ilość wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej energii elektrycznej została wytworzona z odnawialnych źródeł energii. -Ustawa znowelizuje Prawo budowlane. Nowe przepisy wprost określają, że montaż pomp ciepła, urządzeń fotowoltaicznych (do 40 kW, ale bez terminu "łącznie") oraz wolno stojących kolektorów słonecznych nie będzie wymagało pozwolenia na budowę.
Duży trojpak energetyczny – projekt ustawy OZE z 13 listopada 2013
- Szacunki dotyczące skumulowanych kosztów proponowanego systemu wsparcia zostały określone do 2020 roku na około 24,262 mld zł. - Od 1 stycznia 2015 r. nastąpi pełne wdrożenie nowego mechanizmu wsparcia, ogłoszeniem pierwszych aukcji na energię elektryczną wytwarzaną w instalacjach OZE, całkowite wyłączenie ze wsparcia wszystkich elektrowni wodnych o mocy zainstalowanej powyżej 1MW oraz zredukowanie poziomu wsparcia dla technologii spalania wielopaliwowego biomasy z paliwami konwencjonalnymi, do wartości 0,5 świadectwa pochodzenia za każdą wytworzoną 1 MWh. - Aukcje mają być przeprowadzane oddzielnie na zakup energii ze źródeł o łącznej mocy zainstalowanej do 1 MW i powyżej 1 MW.
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii na terenie Gminy Kisielice
I. Informacje ogólne- pow. 172,8 km2, ludność 6 370 osób- brak obszarów Natura 2000, -użytki rolne 12 490 ha, lasy 2 190 ha,- obszar chronionego krajobrazu w płd. części gminy,II. Plan zagospodarowania przestrzennego – elektrownie wiatrowe (1998) .III. Program badawczy siły i zasobów wiatru Ecolinks przy współudziale EC BREC oraz AWS Scientific (USA), 2001-2002,IV. Efekty działań w zakresie energetyk wiatrowej - Iberdrola: budowa 27 turbin x 1,5 MW każda,(2006),
- Eolica: budowa 12 turbin x 2 MW każda, (2008),
pozwolenie na budowę dla 9 turbin x 2 MW,
- Windprojekt: pozwolenie na budowę dla 4 turbin x 3MW,
Planowane kolejne 16 turbin
V. Program zagospodarowania biomasy do produkcji ciepła. 1.Budowa ciepłowni miejskiej zasilanej biomasą- słomą o mocy 3 MW (2004r.): 2.Rozbudowa sieci etap I (2007-2008r.) w ramach zadania pn. „Rozbudowa sieci ciepłowniczej na terenie miasta Kisielice, służącej do przesyłu energii cieplnej z istniejącej kotłowni opalanej biomasą" 3.Rozbudowa sieci etap II (2010-2012r.) w ramach zadania pn. „Rozbudowa sieci ciepłowniczej na terenie miasta Kisielice, służącej do przesyłu energii cieplnej z istniejącej kotłowni opalanej biomasą - etap II” - rozbudowa kotłowni do 6 MW4.Modernizacja kotłowni w Szkole Podstawowej w Łęgowie (2010r.) w ramach zadania pn. „Przebudowa systemu grzewczego w SP w Łęgowie –Gmina Kisielice. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii –poprzez zakup pieca na biomasę” VI. Program budowy elektrociepłowni biogazowej w Kisielicach o mocy 2
MWVII. Wpływ na środowisko inwestycji z zakresu OZE. (badania wpływu
na awifaune oraz poziomu hałasu)VIII. Akceptacja społeczna. Ok.. 80-90 %
IX. Główne korzyści wynikające z dotychczasowych działań gminy w zakresie OZE:
1. Inwestycje przyczyniają się do realizacji Strategii Rozwoju Gminy w zakresie: - ekonomicznym (podniesienie dochodów własnych gminy oraz dochodów własnych części mieszkańców), ok. 4 mln PLN w 2012 roku - ekologicznym (ograniczenie emisji zanieczyszczeń, realizacja polityki ekologicznej państwa), - promocyjnym (konferencje, publikacje, wymiana doświadczeń). 2. Za pomocą tego typu działań, realizowana jest strategia bezpieczeństwa energetycznego gminy poprzez budowę rozproszonych źródeł energii.
Dziękuje za uwagę
Marcin Duda(Powiślańska Regionalna Agencja Zarządzania
Energią, Górki 3, 82-500 Kwidzyn)