Marketing is Kingหน้า :2 contents ราชดำาเนิน rachadamnurn ฉบับประจำาเดือนพฤษภาคม 2558 ท่ามกลางภูมิทัศน์สื่อที่เปลี่ยนแปลงไปชนิดไม่หลงเหลือร่อง

ราชดำาเนนฉบบท 29 ประจำาเดอนพฤษภาคม 2558

Marketing is

King

หนา : 2

CONTENTS

ราชดำาเนนRACHADAMNURN ฉบบประจำาเดอนพฤษภาคม 2558

ทามกลางภมทศนสอทเปลยนแปลงไปชนดไมหลงเหลอรองรอยเดม คนขาวกลบยงถกปลกฝงใหมงแสวงหา Content ตามความหมายเกาๆ ตองลก ตองแตกตาง และตองมคณภาพ มากไปกวานนคอคนขาวซงสงกดอยในกองบรรณาธการ ลวนแลวแตถกตดขาดโดยแทบไมมโอกาสรบรวา “ธรกจสอ” ด�าเนนอยอยางไร และก�าลงกาวไปสจดใด

ชดความคด Content is King เปนความจรงส�าหรบกอง

บรรณาธการทไมอาจปฏเสธ แตกใชวา Content จะเปนปจจยหลกหรอปจจยเดยวตอการอยรอดของธรกจสอเสมอไป การท�างานภายใตวธคดเดมๆ ของคนขาวอาจไมมความหมายเลย หากค�าตอบสดทายไมใช Content

‘Marketing is King’ เชญชวนท�าความเขาใจความจรงอกดาน ซงจะชวยตอบค�าถามทคางคาใจวา อะไรคออ�านาจทควบคมทศทางสอมวลชนในปจจบนอยางแทจรง

เทรนดโลกสอสงพมพก�าลงถดถอย ทวา ณ กาฬ เลาหะวไลย รองบรรณาธการบรหารกลมโพสตฯ กลบใหก�าเนดแทบลอยดแจกฟร M2F ดวยยอดพมพถลมทลายมากทสดในประเทศถง 4 แสนฉบบ และตงเปาสงสด 1 ลานฉบบ ครอบคลมทวประเทศ

นอกจาก Content ของ M2F ทใหน�าหนก Human interest เปนล�าดบแรกแลว ยงกลาทมทนไปกบจ�านวนยอดพมพมหาศาล จนน�ามาซงความส�าเรจในระยะเวลาอนสน ลมลางทฤษฏและความเชอทวาหนงสอพมพก�าลงจะตาย

นาสนใจวสยทศนและวธคดของผบรหารสอรายน ... ตองม King ทใหญกวา ‘King Content’

“M2F” 6 แสนฉบบ King ทแทจรงคอ ‘ของฟร’

Marketing is Kingหนา 6

หนา 20

ราชดำาเนน : พฤษภาคม 2558

หนา : 3

คณะกรรมการบรหารสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย

รายนามคณะกรรมการสภาการหนงสอพมพแหงชาต สมยท 8

นายกสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทยนายวนชย วงศมชย (แนวหนา) กรรมการบรหาร สมาคมฯนายวษณพงษ หญชระนนท (เดลนวส) อปนายกฝายบรหารดร.สรศกด จรวสตรมงคล (ASTV ผจดการ) อปนายกฝายวชาการนายมานพ ทพยโอสถ (บางกอกโพสต) อปนายกฝายสทธเสรภาพ และการปฏรปสอนายปราเมศ เหลกเพชร (ไทยรฐ) อปนายกฝายตางประเทศนางสาวธนตา อสรา (บานเมอง) เหรญญก วาท ร.ต. กานต เหมสมต (ไทยรฐ) นายทะเบยน สวสดการ และสมาชกสมพนธนางสาวชตมณฑน ศรข�า (บานเมอง) เลขาธการนายชยฤทธ ยนเปยม (โพสตทเดย) รองเลขาธการ ฝายสทธเสรภาพ และการปฏรปสอนางสาวนภาวรรณ แกวรากมกข (เดอะเนชน) รองเลขาธการฝายวชาการนางสาว น.รน เรองหน (มตชน) กรรมการฝายวชาการนายวสยศ งามข�า (บางกอกโพสต) กรรมการฝายสวสดการและสมาชกสมพนธนายคเนศ จรษฐตพงศ (แนวหนา) กรรมการฝายสวสดการและสมาชกสมพนธนายวศษฏ ชวนพพฒนพงศ (กรงเทพธรกจ) กรรมการฝายสทธเสรภาพและการปฏรปสอนางสาวสมนชยา จงเจรญศลป (สยามรฐ) กรรมการฝายตางประเทศส�ารองกรรมการนายไพรช มงขวญ (เดลนวส)กรรมการควบคมจรยธรรมนายสมาน สดโต (โพสตทเดย) นายจกรกฤษ เพมพล (กรงเทพธรกจ)นายบรรยงค สวรรณผอง (อคอนนวส) นายเรองชย ทรพยนรนดร (มตชน)

นายภทระ ค�าพทกษ ประธานนางอบลนดดา สภาวรรณ รองประธานคนท 1นายเดชอดม ไกรฤทธ รองประธานคนท 2นายชาย ปถะคามนทร เลขาธการนายเสดจ บนนาค รองเลขาธการนางสาวผสด คตวรนาฏ เหรญญก

กรรมการสภาการหนงสอพมพแหงชาตนายสนทร จนทรรงส กรรมการประเภทท 1นายธวชชย เอยมศรรกษ กรรมการประเภทท 1นายอ�านาจ จงยศยง กรรมการประเภทท 1นายสวชย บ�ารงสข กรรมการประเภทท 2ประธานคณะอนกรรมการฝายประชาสมพนธและสมาชกสมพนธนายภวสษฏ สขใส กรรมการประเภทท 2นายตลย ศรกลพพฒน กรรมการประเภทท 3นายจระพงค เตมเปยม กรรมการประเภทท 3นายสประวต ศรลกษณ กรรมการประเภทท 3นายจกรกฤชณ แววคลายหงษ กรรมการประเภทท 3

กรรมการผทรงคณวฒสภาการหนงสอพมพแหงชาตนายเกยรตชย พงษพาณชย กรรมการผทรงคณวฒประธานคณะอนกรรมการฝายกจการระหวางประเทศนางสาวบญรตน อภชาตไตรสรณ กรรมการผทรงคณวฒรศ.ดร.ดรณ หรญรกษ กรรมการผทรงคณวฒประธานคณะอนกรรมการสงเสรมจรยธรรม รศ.ดร.เจษฏ โทณะวณก กรรมการผทรงคณวฒอาจารย ดร.มานะ ตรรยาภวฒน กรรมการผทรงคณวฒประธานคณะอนกรรมการฝายวชาการและสงเสรมวชาชพนางสวรรณา จตประภสสร กรรมการผทรงคณวฒ

ป 2557 เปนปทมากดวยสถานการณและเตมไปดวยความทาทายใหมๆ สอมวลชนตองท�างานอยางสมเสยงและเหนดเหนอยทงในมตการเมองภายใตการควบคมอ�านาจเบดเสรจโดยรฐบาลทหาร หรอแมแตการแขงขนอนดเดอดจากการกอก�าเนดทวดจตอลเตมรปแบบ

ทมงานราชด�าเนนไดสมส�ารวจคาตอบแทน-โบนส ของผสอขาวภาคสนามแตละส�านก ฉายภาพความเปนจรงทเกดขนและชวนตงค�าถามถงอนาคตของพวกเรา

หนา 6เดนในฉบบ

เปด ‘โบนส-อตราขนเงนเดอน’ คนทาสอ

หนา 30

ขาวกระแส ‘มกงาย-ไรสาระ’ทาทายองคกรสอ ‘มออาชพ’ 12ยค ‘ลกคา’ เปนใหญธรกจขาวตอง ‘โดน’ 14ปรมาณ คอ ‘พระเจา’เมอมคนด-คนอาน กขายได 16เมอ ‘ขาว’ กลายเปนเพยง ‘สนคา’ ชนดหนง 20จาก ‘มตชน-เดลนวส’ ถง ‘เนชน’‘ทน’ รกคบ บนความเปราะบางของ ‘ธรกจสอ’ 26สอจะตรวจสอบ ‘ทน’ ไดอยางไรถาการเงนตวเองยงวกฤต 28‘Data Journalism’ขาย Content ไมพง Marketing 32ถอดบทเรยน ‘มอเจาะขาว’ ระดบโลก 34‘วนชย วงศมชย’สมาคมนกขาวฯ ในยคเสรภาพไมเตมใบ 36 ‘ภทระ ค�าพทกษ’ กบการ ‘สงคายนา’ จรยธรรมสอ 38

หนา


หนา : 4

Editor’s Talk

กองบรรณาธการจลสารราชดาเนน

คณะทปรกษานายสวชย บำารงสขนายบตรดา ศรเลศชยนายสรยะ คชนทรน.ส.อศรนทร หนเมองนายเสถยร วรยะพรรณพงศาน.ส.หทยรตน พหลทพ

บรรณาธการนายธนวฒน เพชรลอเหลยนกองบรรณาธการนายเจษฎา จสละนายสภชาต เลบนาคนายวรพล กตตรตวรางกรนายไพบลย กระจางวฒชย

นายชยฤทธ ยนเปยมนายวจกรพนธ หาญลำายวงนายพงศพพฒน บญชานนทน.ส.ขนษฐา เทพจรนายอนรตน มสกลพสจนอกษรน.ส.สภาภรณ อษฎมงคล

“Con ten t i s K ing ” คอวรรคทองทคนในแวดวงสอมวลชนแทบทกคนคนชน ยงหากเปนศษยเกานเทศศาสตร-วารสารศาสตร หรอแขนงวชา-สาขาเหลานดวยแลว คงผานหผานตาซ�าแลวซ�าเลา

จากต�าราเลมหนาสมยอดมศกษา ผลตซ�าสงตอเรอยมาสกองบรรณาธการผคร�าหวอด ทกผทกนามทกองคกรลวนแลวแตยนยนในหลกการ “Content is King” เสมอนหนงวาเปน “สจนรนดร” ทไมมวนผนแปร

เปนทมาท “ผ สอขาว” ตองหายใจเขา-ออก เปนค�าวา “Content” และถกองคกรตนสงกดเรยกรอง Content เพอสรางความแตกตางอยางตอเนอง

ทามกลางภมทศนสอทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและรนแรง “หนงสอพมพ” ก�าลงถกแทนทดวย “สอออนไลน” ไปพรอมๆ กบการเกดขนของทวดจตอล และการรกคบของ “โซเชยลมเดย” ซงเขามาท�าหนาท “ผสอสาร” กระทงมอ�านาจก�าหนดวาระของสงคมเสยดวยซ�า

ทวา เราตางยงเชอวา “Content is King” คอค�าตอบ และเปนความจรงเพยงหนงเดยวทจะชวยใหธรกจสออยรอด

“ขาวเจาะ-ขาวเดยว คออาวธทใชห�าหน-พชตชยเหนอคตอสในสนามรบ” สอมวลชนอาวโสบางคนกลาวไว และนนคอนยยะของ “Content is King” ตามความหมาย

จงไมแปลกทตนสงกดจะคาดหวง Content ระดบ Superior มากขนเรอยๆ ทงทไมม สงใดการนตไดเลยวา Content จะท�าให “ธรกจสอ” รอดพนจากความถดถอยในวนท “ความจรง” ไมใชสงท “นาสนใจ” ของผรบสารอกตอไป

ไมอาจปฏเสธไดวา อนาคตของ “ธรกจสอ” ขนอยกบผลประกอบการซงสะทอนผานเมดเงนโฆษณา และในเมอ Content (ตามความหมายเดม) อาจชวยอะไรในแงของผลประกอบการได

ไมมากนก ธรกจสอจงตองเบนเขมไปสรางรายไดจากแหลงอน เชน การจด Event ตลอดทงป

นนกาลงบอกเราวา “แบรนด” คอพลงในการตอยอดทางธรกจ และเปนปจจยสาคญในการหลอเลยงองคกร

ท�าอยางไรกไดเพอให “เอเยนซ” ตดสนใจซอ “โฆษณา” ... เหตผลนก�าลงมพลงเหนอ Content ใชหรอไม ?

“Content is King คอหวใจ แตเราตองม King ทใหญกวา King Content ... เราไมไดขายหนงสอพมพ แตเราขายคนอานหนงสอพมพใหกบบรษทโฆษณา” คอวสยทศนอนจดเจนของ ณ กาฬ เลาหะวไลย รองบรรณาธการบรหารกลมโพสตฯ ผใหก�าเนดหนงสอพมพ M2F ซงประสบความส�าเรจอยางรวดเรว

ใชหรอไมวา Content ไมไดมบทบาทส�าคญมากนก หากไมม Marketing คอยเกอหนน

ใชหรอไมวา Marketing is King !!?เชนนนแลว หยาดเหงอ-แรงงาน ทหมดไปกบการมงผลต

Content เพอเปาหมายความเปน King อาจจะไมจรงเสมอไป ?“ราชด�าเนน” ฉบบน ตงค�าถามกบแนวคด “Content is King”

อยางตรงไปตรงมา เพอแสวงหา “ความหมาย” ทอาจรวงหลนระหวางทาง รวมถงสรางความเขาใจและการรบรตอผประกอบวชาชพสอโดยรวม

48 หนากระดาษ ทงค�าถามใหชวนคด ... ระหวาง Content กบ Marketing อะไรมความส�าคญตอ

อนาคตสอมากกวากน ?

ธนวฒน เพชรลอเหลยน บรรณาธการจลสารราชด�าเนน

Marketing is King

ตดตอ กองบรรณาธการจลสารราชดำาเนน ไดท สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทยเลขท 538/1 ถนนสามเสน ดสต กรงเทพมหานคร 10300 โทร.02-668-9422 โทรสาร. 02-668-7505พมพท บรษท ออฟเซท จำากด เลขท 58/434 ซอยรามอนทรา 68 แขวง/เขต คนนายาวกรงเทพมหานคร 10230 โทร.02-918-0096 โทรสาร.02-918-0095

สงวนลขสทธ ขอเขยน หรอบทความ หามคดลอก แจกจาย ท�าซ�ากอนไดรบอนญาต


หนา : 7

เรองจากปกกองบรรณาธการ

ความส�าคญของ “เนอหา” ถกผลตซ�า และถกสงตอจากยคสยคเรอยมาจนถงปจจบน ทามกลางภมทศนสอทเปลยนแปลงไปชนดแทบจะไมหลงเหลอรองรอยเดม

ขอเทจจรงหนงทเกดขนในปจจบนกคอ นอกเหนอจากการปลกฝงใหท�าหนาท

แสวงหา “ขาว” ทดทสดเพอตอบสนองกองบรรณาธการใหไดแลว ผสอขาวแทบจะไมมความเขาใจตอวธคดของ “ลกคา” เจาของเมดเงนทจะน�ามาซอโฆษณาตอลมหายใจใหธรกจสอเลย

มากไปกวานน “ธรกจสอ” กไมไดด�ารง

Marketing is

Kingสาระส�าคญของ “ทฤษฎววฒนาการ” ชาลส ดาวน นกธรรมชาตวทยาชาวองกฤษ ยงคงเปนจรงและใชไดกบทกยคทกสมย โดยเฉพาะในแวดวงของสอสารมวลชนดวยแลว หากไมมการ “ปรบตว” เพอความอยรอด กคงตองลมสลายไปตามกาลเวลา

ในอดต “คนขาว” ไดรบการปลกฝงถงความส�าคญของ “เนอหา” (Content) ทงในมตของคณคาขาว (value of news) องคประกอบขาว (element of news) หรอแมแตจรยธรรมในวชาชพ (ethic of journalism) ทตลบอบอวลอยในทกลมหายใจเขาออก


หนา : 8

อยไดดวยม “กองบรรณาธการ” เปนก�าลงหลกเพยงอยางเดยว หากแตยงมฝายการตลาด (Marketing) ทส�าคญไมยงหยอนกวากน

ทวา คนหนงสอพมพกยงมความเชอวา “Content is King” ตามความหมายเดมคอค�าตอบของ “ธรกจสอ” และเปนปจจยของความอยรอด

เกดเปนค�าถาม นคอเปนความจรงในป 2558 เชนนนหรอ ?

ตองตความ Content กนใหม“ในฐานะทผมเปนนกสอสารซงผนตว

จากผสอขาวมาเปนเอเจนซ ผมคดวาเราตองตความค�าวา “Content” กนใหมทงหมด” เจาของบรษทเอเจนซวยกลางคน ผคร�าหวอดในสนามขาวและเขาใจธรรมชาตของ “ลกคา” เปดประเดนไวอยางนาสนใจ

นนเพราะ “Content” ตามความหมายเดมในอดต ไมใชสงทพงตองการของ “ลกคา” ในปจจบน

“Content ทลกคาตองการตองกวางอยางมมต ไมใชรปแบบเดมๆ ทท�ากนมาอยางเคยชนอกแลว” เอเจนซรายนกลาว และอธบายความเพมเตมวา ในอดตเราเชอกนวา Content ทลกจะตองทรงพลงเสมอ เชน ขาวเจาะเรองงบประมาณ หรอการเบกจายงบฯ หรออะไรอกหลายๆ เรอง ซงขอเทจจรงคอ Content เหลาน ผอานตางรบรมาแลวเปนแสนเปนลานครง

ดงนน สงท “ลกคา” ตองการจรงๆ กคอ Content ทท�าใหความคดของเขาแตกฟอง เปน Content ทท�าใหเขาเกดโลกทศนใบใหม ไมใช Content ซงถกนยามรปแบบมาจากในอดตอกตอไป

อดตผบรหาร Content ขาวรายน ฉายภาพธรรมชาตของ “ลกคา” ซงมทง หนวยงานราชการ บรษทเอกชน รวมถงภาคธรกจวา มลกษณะเดยวกนคอ “เชอมน” ค�าแนะน�าและเชอถอการวางแผลกลยทธการเลอกใชสอของเอเจนซ นนหมายความวาทกวนนองคกรสอจงถก “ก�าแพง 2 ชน” กนขวาง

คอ 1.ความตองการของลกคาคอเจาของเงน 2.การเลอกสรรของเอเจนซ

“มบางทลกคาเลอกมาเลยวาอยากซอโฆษณาของสอไหน แตกวา 80% ของลกคาทเดนเขามา เขาจะไมมเปาหมายในมอ เขาจะปรกษาเรากอนวาเนอหาแบบน หรอเรองนๆ ควรออกสอประเภทไหน ควรออกความถเทาใด สามารถพดไดเตมปากเลยวาทกวนนลกคาซอโฆษณาผานเอเจนซเทานน” เจาของบรษทเอเจนซรายเดม ระบ

จดยนสอ กระทบภาพลกษณลกคาในเมอ “เอเจนซ” มบทบาทส�าคญ

เสมอนหนงวาเปนผ “กมเงน” แทนลกคา นาสนใจวา ทศนคต-วธคด-การตดสนใจ ของ เอเจนซ ตงอยบนพนฐานของสงใด

ถอดประสบการณอนจดเจนของเอเจนซผคร�าหวอด ประการแรกคอ “ความคมคา” กบเมดเงนทตองสญเสย ปจจบนลกคาม เทรนดทเปลยนไปคอตองการ “ความหลากหลาย” ของสอ กลาวคอเงน 100 บาท อาจ


หนา : 9

จะเปนของสอกระแสหลก-หนงสอพมพหวส 50 บาท สวนอก 50 บาท จะแบงใหกบสอดจตอล-เวบไซต รวมถงสอทอยนอกบาน เชน ปายโฆษณา รถขนสงประจ�าทาง รถไฟฟา หรอ Free copy ฯลฯ

อกประการส�าคญคอ “จดยนทางการเมอง” ขององคกรสอ ซงมผลทางจตวทยาของ “ลกคา” อยางมนยส�าคญ ไมวาจะเปนหนวยงานราชการหรอภาคเอกชน โดยกรณนสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเดน ไดแก 1.ลกคาจะไมยอมเอาภาพลกษณของตวเองมาผกตดกบจดยนทางการเมองของสอ 2.ลกคาจะไมยอมซอสอทมจดยนทางการเมองในขวตรงขามกบความเชอของตวเอง

“เรองนเปนอกหนงหวใจทสอมวลชนตองหนกลบมาทบทวน เพราะชดเจนมากๆ วาจดยนทางการเมองของสอมอทธพลตอการเลอกซอโฆษณาอยางจรงจง” นกสอสารทางการตลาดรายน กลาว และอธบายเพมวา นอกเหนอจากจดยนทางการเมองแลว ทศทาง “เนอหา” ของสอแตละส�านกกมอทธพลในลกษณะเดยวกน

“ตอประเดนหนงๆ หากสอสนบสนน ลกคาทมจดยนตรงกนขามกจะไมเลอกซอ ในทางกลบกนถาสอตอตานไมเหนดวยในประเดนนนๆ ลกคาทสนบสนนประเดนกจะ

ไมซอ ดงนนทางออกเดยวคอสอจะตองท�าเนอหาอยางมออาชพอยางแตจรง” เขา ระบ

Content ด Marketing หวย กลมเหลวทกวนนแตละบรษทมศกยภาพในการ

ท�า Product ในคณภาพทไมแตกตางกน เชน การถายภาพเคลอนไหว ภาพนง การตดตอ หรอแมแตการท�าอนโฟกราฟฟค ดงนนจงวดกนทใครสามารถยอยเนอหาใหงายตอการเสพไดมากกวากน

“ทกวนนเนอหาของแตละสอคลายคลงกนพอสมควร ลกคาไมสามารถบอกไดเลยวาสอใดดกวาสอใดเพราะเหตใด ลกคาจงเลอกซอตามกลมเปาหมายทแตละสอเขาถง มการแบงเกรดของสอหยาบๆ เปนเกรดเอ เกรดบ เกรดซ เทานน แตกจะมอยบางทโดดเดน เชน หนาเศรษฐกจของหนงสอพมพไทยรฐทมความเฉยบขาด หรอ M2F ทเนอหาตรงตามความสนใจของลกคา รปแบบการน�าเสนอดและแตกตาง” นกวางแผนทางการตลาด ระบ

อยางไรกด แมวา Content ของสอจะดเพยงใดกตาม หากไมมการท�า “Mar-keting” ทดกวา Content เหลานนกไมมความหมาย

“ถาม Content ด แตไมมชองทางการเผยแพรทด Content เหลานนกจะไมออกสสาธารณะ นนจงกลายมาเปนจดบอด ดงนนความเปนจรงกคอเราไมสามารถแยกกองบรรณาธการใหขาดออกจากฝายการตลาดได ทง 2 สวนตองเขาใจตรงกนและไปดวยกน มหลายครงท Content ไปทางหนง แลวฝายการตลาดกลบไปขายโฆษณาใหกบลกคาทอยอกทางหนง สดทายกถกตอกหนาหงาย ...”

“ ... ขอเทจจรงทตองยอมรบอกประการกคอทกวนนมองคกรสอทถงขนยกกอง

ทกวน น เ นอหาของแต ละสอคลายคลงกนพอสมควร ลกคาไมสามารถบอกไดเลยวาสอใดดกวาสอใดเพราะเหตใด ลกคาจงเลอกซอตามกล มเปาหมายทแตละสอเขาถง มการแบงเกรดของ สอหยาบๆ เปนเกรดเอ เกรดบ เกรดซ เทานน


หนา : 10

บรรณาธการไปพบลกคาเพอสรางความเชอมน ทงระดบผ บรหาร บรรณาธการ หวหนาขาว เพอการนตวาหากลกคาเลอกลงโฆษณาดวยแลว สอนนๆ จะชวยปนประเดนจากพลงสอทมอยในมอได” อดตสอมวลชนรายน ใหภาพ

ทงหมดสะทอนถงอทธพลของ “Mar-keting”

“กลมเปาหมาย-AD” เงอนไขการซอสอดคลองกบ ภทรสดา หลาน

แหลม Domestic Cooperate PR Ex-ecutive บรษทเอกชนยกษใหญแหงหนง ทบอกวา คณภาพของ Content ยงคงเปนปจจยในการพจารณา แตไมใชปจจยหลกทมความส�าคญทสดในการเลอกสอเพอประชาสมพนธ นนเพราะตองพจารณารายละเอยดและองคประกอบอนๆ ควบคกนไปดวย เชน การพจารณารายการขาว กตองดเนอหาของรายการ ตองค�านงถงวธการน�าเสนอของพธกร ความนาเชอถอของรายการ รวมถงภาพรวมของแตละสวนในการสอสารประเดนส�าคญ (Key Message)

ดงนน ในการเลอกสอ เ พอจดท�าประชาสมพนธ สงแรกทต องวเคราะหคอ “กลมเปาหมาย” (target) จากนนจงพจารณาชองทางและเนอหาของสอใหสอดรบ อยางไรกดหากเนอหามลกษณะคลายคลงกน เชน เปนรายการขาวเหมอนๆ กน กจะตองพจารณาจาก “เรทตง” และ “ราคา”

“หลกการส�าคญในการเลอกสอ คองบประมาณ กลมเปาหมาย ราคา และเรทตง” นกประชาสมพนธรายน สรปความ

ตวอยางเช น ราคาในการลงพนทประชาสมพนธใกลเคยงกน กตองตดสนกนดวยเรทตง สวนกรณทงบประมาณมจ�ากด ถารายการ A ราคาแพง เรทตงสงมาก และรายการ B ราคาถก เรทตงระดบกลาง กอาจ

จะเลอกรายการ B ตามสดสวนงบประมาณทมอย

“กล มเปาหมายคอสงส�าคญทสดในการเลอกชองทาง สวน Content จะพจารณาเพยงเรองความสอดคลองกบแบรนด (brand) หรอสนคาของเรา เชน เปนองคกรทท�างานดานสงแวดลอม ดานพลงงาน หรอดานเทคโนโลย กตองเลอกซอสอใหสอดคลองกบเนอหาของรายการ หรอหนงสอพมพฉบบนนๆ” ภทรสดา อธบาย

ส�าหรบการเผยแพรขอมลขาวสารขององคกร โดยเฉพาะการเปดตวผลตภณฑใหม การโปรโมทโครงการ (Project) ใหม หรอแมแตการสรางการมสวนรวมในกจกรรมพเศษ (Event) “ภทรสดา” บอกวา จะไมเลอกสอสงพมพมากนก เนองจากผรบสารของสอสงพมพมกเปนคนกลมเดม เคยอานสอสงพมพเลมไหนกจะอานเลมนน ซงกลมเปาหมายเหลานจะมจ�านวนลดลง

การประชาสมพนธในสอสงพมพจะท�าใหโครงการ กจกรรมพเศษ และผลตภณฑ ไมมความแตกตางมากนก เนองจากสอสงพมพในปจจบนไมไดมลกษณะแตกตางกนมากนก เชน หนงสอพมพทน�าเสนอขาวสงคมทวไป ไมไดมความแตกตางกนของเนอหา ในขณะทรายการขาวในโทรทศนบางชองยงมภาพลกษณ (Image) ของรายการทแตกตางกนอยางชดเจน

“เราร สกวาหนงสอพมพไมมความแตกตาง ถาเปนหนงสอพมพขาวสงคมกจะคลายๆ กน หนงสอพมพเศรษฐกจกไมคอยตางกน หลายกรณการสอสารไมตรงประเดน พาดหวไปอยางหนงเนอหาขาวไปอกอยางหนง ตองอานหนาแรกแลวตามไปอานหนาในอก กวาผ อานจะเขาใจในเนอหามนตองใชเวลา การประชาสมพนธผานชองทางนจงไมคอยไดผล การเลอกซอสอกเปนไปในลกษณะไมเฉพาะเจาะจง” ประสบการณตรงท�าให เธอ พดเชนนน

เรทตงพง-สาระแย ยงไงกขายไดนกวางกลยทธการสอสาร ปลมกมล

ขนสมทร Media Planner จากบรษทเอเจนซโฆษณาอกแหง อธบายหลกการท�างานของตวเอง ซงเปนไปในทศทางเดยวกบขางตน กลาวคอตองค�านงถงกลมเปาหมาย (ผชม-ผอาน) เปนล�าดบแรกๆ กอนจะจดวางประเภทสอใหเขาถงกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพมากทสด

ส�าหรบหลกเกณฑในการคดเลอกสอจะวเคราะหจากชองทางการสอสารซงม “จดเดน-จดดอย” แตกตางกนออกไป เรมจาก “โทรทศน” จะตองพจาณา “เรทตง” เปนล�าดบแรก โดยดจากแฟมขอมล (port) ทมการประมวลโดยบรษททส�ารวจขอมลการรบชมสอโทรทศน โดยจะพจารณาถงความครอบคลม (coverage) และการเขาถงสอ (reach) เปนส�าคญ

สงทตองค�านงทสดคอสอนนๆ เขาถงกลมเปาหมายทเปนกลมใหญ (mass) หรอไม ในสวนของ “เรทตง” จะถกหยบยกขนมาเปนขอมลพนฐานในการตดสนใจเลอกชองหรอรายการ เพราะจะเปนขอมลในการวเคราะหพฤตกรรมของผรบสาร แตไมไดหมายวาพฤตกรรมเหลานนจะเปนตวชวดความสนใจ ความชอบ หรอลกษณะการใชชวตไดทงหมด

“เช นจะลงโฆษณาในรายการขาว ลกคาตองค�านงถงความคมคา ซงเรทตงจะชวยในการตดสนใจวามคนดมากนอยแคไหน แตบางครงตอใหรายการไมไดมสาระเขมขน แตหากเรทตงสงมากและสอดคลองกบกลมเปาหมาย กจะเลอกลงโฆษณาในรายการนน” แพลนเนอรสาวรายน อธบาย

เธอ วเคราะหสถานการณสอโทรทศนวา ชองดจตอลทเพมขนไดสงผลใหกล มเปาหมายมทางเลอกในการรบชมจนท�าใหเรทตงของฟรทวเดมลดลงอยางชดเจน ในขณะทฟรทวกลบยงคงก�าหนดอตราคาโฆษณาเทาเดม จงท�าใหลกคา หนไปลงโฆษณาในชองทางอนเพมขน


หนา : 11

อยางไรกด ทวดจตอลยงมโอกาสเตบโต สงเกตจากหลายชองทมเนอหาทดและไดรบความสนใจจากผ ชม ซงหากวเคราะหในประเภทรายการขาว เชน เนชนทว ทเอนเอน ยงไดรบความสนใจจากผชมในกรงเทพฯ เพราะมฐานผชมเดมทตดตามอยแลว ขณะททชองใหมอยางไทยรฐทวกไดรบความนยมอยางมาก โดยเฉพาะชวงนวสโชว ทเรทตงสง เนอหาสาระด มผชมพดถง (word of mouth) และตดตามจ�านวนมาก

“ไทยรฐทวมความแตกตางในการน�าเสนอ รวมถงการใชกราฟฟก (graphic) การเสนอขาวจงมความชดเจน บางครงมการท�าสถานการณจ�าลอง คนเขาใจงายและมความนาสนใจ พธกรกพดด เขาใจงาย ดแลวเพลนไมอยากเปลยนชอง สวนชองขาวเดมๆ แมวาขาวจะเปนเรองใหมกจรง แตวธการเลาไมทนสมย บางทกวเคราะหมากเกนไป มนดหนกๆ บางทผชมตองการแค ใคร ท�าอะไร ทไหน คนเดยวนไมชอบคดเยอะ เนอหาตองงายๆ ไมเครยด ไมอมครม ขาวตองเขาใจงาย สอดแทรกการแนะน�า ใหขอคด” ปลมกมล พดชด

หนงสอพมพ หวใจอยท ‘ยอดพมพ’ส� า ห ร บ “ ส อ ส ง พ ม พ ” เ ร ม จ า ก

“หนงสอพมพ” ทจะพจารณาจาก “ยอดพมพตอวน” เพราะจะสงผลตอการเขาถงกลมเปาหมาย กลาวคอ ยงมจ�านวนยอดพมพมาก ยงท�าใหกลมเปาหมายมโอกาสไดเหนโฆษณามากเทานน

ยกตวอยางเชน หนงสอพมพไทยรฐทมยอดพมพกวา 1 ลานฉบบตอวน หรออยาง เดลนวส คมชดลก ขาวสด ฯลฯ กใชจ�านวนยอดพมพตอวนเปนเกณฑการพจารณาแรกวาจะตดสนใจซอเพอลงโฆษณาหรอไม โดยพจารณาจากการกระจายหนงสอพมพระหวางกรงเทพฯ และตางจงหวด เปรยบเทยบเปนสดสวนเปอรเซนต รวมถงราคาพนทโฆษณาเปรยบเทยบกบยอดพมพ

“หนงสอพมพทตดอยในความรสกของ

Planner และลกคา จะมความไดเปรยบกวา เพราะจะถกหยบยกขนมาพจารณาในล�าดบตนๆ เพราะเนอหาของหนงสอพมพไมไดมความแตกตาง หรอมอะไรส�าคญมากนก” ปลมกมล กลาวตรงไปตรงมา

“ปจจบนฟรกอปป (free copy) กมเยอะขน นตยสารกหนมาท�าเปนฟรกอปปมากขน นนเพราะพนทโฆษณาในหนามนขายได เนองจากตวฟรกอปป ใชวธแจกงายโดยกลมเปาหมายไมตองจาย เขาถงและสะดวก เชน M2F แจกตอนเชา คนเดนผาน MRT หรอ BTS กไดเลย ขาวสนๆ คนอานงาย ซงถาดเนอหาขางในจะเหนวา M2F ตางจากหนงสอพมพหวสทวไป ขาวสนๆ ไมซบซอน แลวกมเกรดความรผานคอลมนตางๆ คนสวนใหญชอบอานเพราะประเดนน ...”

“... สวนประเดนทสอส�านกอนๆ ทออกตามหลงจาก M2F ไมคอยประสบความส�าเรจ เพราะคนอาน M2F มากอน มนบมมาก ในกรงเทพฯ ใครๆ กร จก ตอนนยงขยายไปตางจงหวดดวย นาจะราวๆ 6 แสนฉบบตอวน สวนอนอนเพงมา มนยงไมตดในความรสกของคน” เธอ วเคราะหธรรมชาตของคนอาน

เธอ ย�าหนกแนนวา หลกเกณฑส�าคญในการคดเลอกหนงสอพมพ คอสอทสามารถสรางการจดจ�าในความรสกของแพลนเนอร และลกคา จะถกหยบยกมาพจารณาในล�าดบตนๆ เพอสรางทางเลอกในการตดสนใจ จากนนจะตองพจารณายอดพมพ และชองทางในการกระจายสอทครอบคลมกลมเปาหมาย เพราะปจจยเหลานมผลตอการรบโฆษณาของกลมเปาหมาย

ตวชวดสดทายอยท ‘ความนยม’อกหนงมมมองสะทอนภาพผาน

ประสบการณของ Media Buying Co-ordinator บรษทเอกชนอกราย ซงกลาวไปในทศทางเดยวกนวา การตดสนใจซอโฆษณาสอสงพมพหรอรายการโทรทศน

ใด ไมไดดวาคณภาพของเนอหาดขนาดไหน แตสงทตองค�านงคอกลมเปาหมายจะมโอกาสไดเหนโฆษณาทเราตองการสอสารมากนอยขนาดไหน โดยตวอยางหนงทชดเจนคอรายการ “กบนอกกะลา” ซงทกคนยอมรบวาเปนรายการทเนอหาดมากแตทกวนนเรทตง ลดลงมาก สดทายลกคากไมเลอกซอ

“ขณะนวงการโทรทศนขยายตวมากขน ผชมมทางเลอกในการรบชมรายการตางๆ มากขนตาม เปนเหตใหรายการซงเคยไดรบความนยม หรอเคยมเรทตงมาก ไดรบผลกระทบคอเรทตงลดลงเรอยๆ ทสดแลวแมวารายการเหลานนจะมคณภาพดเพยงใดกตาม แตเมอประสบปญหาเรทตงลดลง ลกคาหรอเอเจนซกไมเลอกซอ” เธอ เปนอกหนงคนทชวยยนยนขอเทจจรงขางตรง

นอกจากน สงทลกคาใชพจารณาหลงจากคดเลอกชองทางหรอรายการส�าหรบการโฆษณาไปแลว คอ Cost Per Rating Point (CPRP) หรอความคมคาในการโฆษณา ซงพจารณาจาก “จ�านวนงบประมาณในการโฆษณา” คณดวย “จ�านวนคนด” แลวหารดวย “เรทตง” ฉะนนเทากบวายงตวเลขของ CPRP นอยเทาไหร ยงสะทอนถงความคมคามากเทานน

จะเหนไดว าการคดเลอกพนทในการลงโฆษณาของสอโทรทศน จะตองพจารณาศกยภาพของชองและรายการควบคกน โดยชองทไดรบความนยมจะมความไดเปรยบสง สงผลตอรายการทอยในชองเหลานนดวย เชน ชองขาวทไดความเชอถอ ยอมมผลตอรายการขาวในชองนนดวย แตทายทสดสงทจะใชพจารณาความแตกตางของแตละราย นอกจากวเคราะหกลมเปาหมายทรบชมรายการนนๆ แลว กจะตองพจาณาเรทตงเชนกน

“ความนยม หรอเรทตงของรายการกยงเปนตวชวดสดทายอยด” เธอ สรปความสนๆ ชดถอยชดค�า q


หนา : 12

เมอธรกจสอมการลงทนสง มคแขงในเสนทางเดยวกนมากมาย กเปนเรองปกตทตองแขงขนกนเพอสรางความนยมในตวองคกรสอ เพราะหากท�าไดยอมหมายถงเมดเงนคาโฆษณาทจะตามมา

เลอดออกปาก” ทเกดขนจากคราบกาแฟซงคนน�ามาเซนไหวเทานน รวมถงขาว “แทกซทงผโดยสารตางชาตบนทางดวน” ซงภายหลงตรวจกลองวงจรปดพบวาผโดยสารขอลงจากรถเอง คนขบพยายามหามแลวแตไมฟง

การเสนอขาวแบบรวดเรวเนนการ สร างเรตตง โดยไมได มการตรวจสอบขอเทจจรงสรางความเสยหายมากมาย ผศ.ดร.วรชญ ครจต ผ ชวยอธการบด ฝ ายสอสารองค กร และอาจารย คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (นดา) วเคราะหวา ในอดตสอมวลชนอาจกลาๆ

ขาวกระแส ‘มกงาย-ไรสาระ’ทาทายองคกรสอ ‘มออาชพ’

วรพล กตตรตวรางกร

ความนยมเหลานนสะทอนผานการสรางกระแสใหกบสอของตวเอง โดยเฉพาะเวบไซตขาวทเนนยอดคนอาน ยอดไลค ยอดแฟนเพจ จงน�าเสนอขาวหรอคลปขาวทอยในกระแสความสนใจมากมาย ไมวาจะเปนขาวแปลก ขาวเชงดรามา ทงทในเวลาตอมากลบพบวาเนอหาเหลานนสวนทางกบขอเทจจรง

ตวอยางทเหนไดชด เชน คลป “เหนยวไก” ของนองไลลา ซงสดทายไมมอะไรในกอไผ หรอขาวแปลกๆ อยาง “ลกหมาพดไดค�าตอค�า” ทสดทายลกสนขตวนนปวยเปนโรคล�าไสเลอนตดกบหลอดลม จงท�าใหออกเสยงคลายพด หรอแมแตขาว “ทวารบาลวดบวรฯ

ผศ.ดร.วรชญ ครจต


หนา : 13

เร องแบบนมนจะกระทบกบชอเสยงของส�านกพมพ แตวาตอนนคนไมคอยสนใจเทาไหร เพราะตราบใดทมนไมไดไปหมนประมาทหรอผดกฎหมาย กท�าๆ กนไปกอน ท�าใหคณภาพขาวโดยรวมคอนขางตกต�า

กลวๆ ทจะน�าเสนอขาวในลกษณะน แตเมอเหนสอส�านกอนเสนอได ตวเองกเลยเสนอจนกลายเปนเรองปกต และแนวโนมขาวลกษณะดงกลาวจะมมากขนเรอยๆ

หนงในคณะอนกรรมาธการสรางการมสวนรวมของประชาชนในการรเทาทนสอ ในคณะกรรมาธการปฏรปสอสารมวลชนและเทคโนโลยสารสนเทศ สภาปฏรปแหงชาต บอกอกวา การน�าเสนอดงกลาวท�าใหสอเลอกทจะเขยบขามเรองจรรยาบรรณ หรอธรรมเนยมปฏบตของขาวปกตไปเรอยๆ

นกวชาการผ น ประเมนวา การน�าเสนอขาวแบบนจะเปนไปอกสกระยะ เพราะเปนขาวทท�างาย หรอเรยกไดวามกงาย คอมแคคลปอนเดยวจบ ไมตองมอะไรประกอบกเสนอกนไดแลว ทผานมามเฉพาะคลปขาวไรสาระในประเทศ แตขณะนกลบไปแสวงหาคลปนอกประเทศทไมไดเกยวอะไรกบสงคมไทยเลย

“อย างเช นคลปเมยหลวงตบเมยนอยทกวางโจว ประเทศจน เลนกบเรองความสนใจของมนษยขนพนฐานคอเรองเพศ กน�ามาขายได ไปดงมาจาก you-tube โดยไมมการเซนเซอร ภาพรนแรงยงท�าใหคนชาชน ซงจะเกดผลระยะยาวตอสงคม” นกวชาการรายนระบ

อาจารยดานการสอสารจากนดา บอกวา เปนเรองทจะทาทายความเปนมออาชพของคนท�าสอไมนอยวาสดทายตองการอะไรกนแน จะท�าหนาทเปนผกลนกรองขาวสาร หรอหวงเรอง Market-ing เพอเมดเงนคาโฆษณาเทานน

“ถามวาสอมวลชนจะเลนขาวตามกระแสไปเรอยๆ หรอมหนาทไปหาขาวทเปนประโยชน ทสงคมควรร แลวน�ามาเสนอ ตรงนมนขามพนเรอง Marketing ไปแลว แตเปนเรองของจตวญญาณ เปนเรองทจะพสจนตวเองวาไมใชส�านกขาวแบบส�านกขาวแมวเหมยว ส�านกขาวกกไก แตเปนสอมออาชพทมอาชพอยดวยการท�าขาว ไมใชดวยการ

หาโฆษณาจากขาวทคนกดไลค ซงอยทผบรหารองคกรสอดวยวา ในชวงการแขงขนแบบน องคกรของตวเองจะตองตามกระแสหรอไม มนตองมขาวหลกใหประชาชนยดถอดวย” อาจารยวรชญ ตงค�าถาม

เขา วพากษการน�าเสนอของสอออนไลนอยางตรงไปตรงมาวา เมอดการแขงขนแลว บางส�านกขาว อยาง “ขาวสด” กบ “แนวหนา” บางทกเลนมากเกนไป หรออยาง “ไทยรฐ” กอาจมองวาเราเปนอนดบหนงแตขาวสดมยอดไลคมากกวา กอาจไมยอม เสนกนทางศลธรรมกคอยๆ บางลงเรอยๆ

หรออยางเวบ “โพสตทเดย” ซงเปนเวบขาวของหนงสอพมพธรกจ ระยะหลงเลน แตขาวทหาสาระอะไรไมไดเลย ทไมควรเปนขาวกเอามาเปนขาวเพยงเพราะมนอยในกระแส ยงไมนบเรองคณภาพของการสอสารทแยมาก เชน เขยนผดเขยนถก พาดหวไมไดเรอง เพราะคดแควาพาดแบบนแลวจะดงดดคนอานได

“เรองแบบนมนจะกระทบกบชอเสยงของส�านกพมพ แตวาตอนนคนไมคอยสนใจเทาไหร เพราะตราบใดทมนไมไดไปหมนประมาท หรอผดกฎหมาย กท�าๆ กนไปกอน กท�าใหคณภาพขาวโดยรวมคอนขางตกต�าลงไป เพราะเมอบางส�านกเหนส�านกอน

ท�า เชน ไทยรฐ เดลนวส เหนขาวสดท�า เหนโพสตทเดยท�า เหนคมชดลกท�า กเลยท�าๆ ตามกนไป” อาจารยวรชญ กลาวชด

เขาแสดงความคดเหนตอไปวา สวนตวแลวไมเชอในระบบตรวจสอบกนเอง เพราะเปนการตรวจสอบกนเองโดยไมมหลกการ คอไมตองถงกบใหคณใหโทษกได แตขอใหมระบบอะไรสกอยางทมนจะมผล ไมใชนอยใจกแคลาออก ดงนนกตองมาปฏรปสอกนใหม

ผชวยอธการบดรายน ย�าวา เชอวาคนในวงการสอกเหนปญหา ค�าถามคอจะอยกนแบบนหรอ จะปลอยใหความเชอถอในส�านกขาวตกต�าลงไปเรอยๆ แลวปลอยใหมพวกส�านกขาวแมวเหมยวขนมา ลกหลานเตบโตขนมาแบบน คอมนมทางเลอกได แตวาตองมหลกยดดวย คนกตองการอยากรขาวแบบซเรยสจรงจงดวย

“การเลอกลงโฆษณาของเอเจนซ เขาไมไดดอะไรมากไปกวาเรตตง เชนทว เขากตองดวารายการไหนมคนนยมกเลอกลงสอนน สวนสอออนไลนกตองดยอดไลคหรอยอดคนอาน อยางทนดาเวลาจะเผยแพรประชาสมพนธอะไรผานชองทางอนเตอรเนต กจะตองหาขอมลประกอบการตดสนใจวาเวบไซตอนดบหนงคออะไร ยอดคนเขาไปอานเวบนหรอเหนเวบนเฉลยอยทเทาไร ...”

“... ตราบใดทการน�าเสนอแบบนยงขายไดกตองมแบบนไปเรอยๆ ซงผมกมความหวงวาการปฏรปสอครงนนาจะมอะไรเปนรปธรรมบาง แตดแลวหลงจากนตอไปคนท�ากคงเรมหมดมขเหมอนกน ไมรจะหาคลปจากไหนมาน�าเสนอ แลวกตองใชวธไปดของตางประเทศวามอะไรบางทโหดๆ ฉาวๆ ซงตอไป เชอวาคนกจะเรมเบอ แลวสอกตองเปลยนรปแบบไปเองในทสด”

เปนทศนะจากนกวชาการ ซงคนท�าสอนอกจากตองรบฟงแลว ยงตองน�ามาคดพอสมควร q


หนา : 14

ยค ‘ลกคา’ เปนใหญธรกจขาวตอง ‘โดน’ในช วงททวด จตอลเป ดตวอย างเป นทางการ วงการสอสารมวลชนเกดศกแยงชงตวผสอขาวดเดอดรอนระอ เมอเวลาผานไปถงจดทกองบรรณาธการ Set-up ไดอยางลงตว กลบพบปรากฏการณใหมคอ “สงครามฉกชงขาว” ไมวาจะเปนตวของแหลงขาว กระแสสงคม-สถานการณ รวมไปถงกระแสในโลกออนไลน

ทงหมด น�ามาซง ความรวดเรว ในการน�าเสนอ และยงน�าไปส “การเขาถง” ผรบสาร หรอลกคา

เพอเปน “จดขาย” ใหกบองคกรของตวเอง

เรว-ชา ไมส�าคญ หวใจอยทตอง ‘โดน’พเชษฐ ณ นคร บรรณาธการขาว

หนงสอพมพประชาชาตธรกจ แสดงความคดเหนวา การไดสมภาษณแหลงขาวกอนหรอหลงไมใชประเดนส�าคญ ขาวจะมคณคาหรอนาสนใจอยทการเฉอนมมในประเดนขาวใหโดนใจ ถกใจคนอาน

สวนค�าถามของนกขาวกมสวนส�าคญทจะท�าใหแหลงขาวบอกเราในสงท เราอยากร ขนอยกบประสบการณของนกขาวและการท�าการบานในเรองทอยากรกอนทจะสมภาษณ โดยบรรยากาศการสมภาษณควรทจะแลกเปลยนค�าถาม ความคดเหนระหวางกน และไมควรคาดคนจะเอาขาวจากแหลงขาวเพยงอยางเดยว

“การจดความส�าคญของการไดขาว อนดบแรกคอการไดขาวเรวและลก และ

อนดบตอมาคอในประเดนทคนสวนใหญสนใจ” พเชษฐ อธบาย

ส�าหรบการประเดนการตกขาวจากการงานแถลงขาวไมใชสาระส�าคญทจะกดดนนกขาวในสงกด เพราะเราสามารถรวบรวมประเดนเรองเดยวกนในหลายๆ บรษทมาเขยนเปนสกปหรอรายงานพเศษได

ทว กลาววา กอนการเปดชองทวดจตอลอยางเปนทางการทง 24 ชอง กมการแยงชงตวนกขาวทงในอตสาหกรรมสงพมพและผบรหารขาวจากสถานโทรทศนตางๆ โดยเนนการดงระดบผบรหารองคกรระดบกลางและนกขาวภาคปฏบตทมประสบการณมาบกเบกรายการและตอยอดรายการขาวตางๆ ทมอยเดม

หลงจากไดนกขาวและผบรหารทมนใจวาจะพาองคกรเคลอนทพไปขางหนาไดแลว กเปนยคของการจดผงรายการโทรทศนใหมเรองทอยในกระแสสงคม เพอน�ามาจดรายการเปนสถานแรก เชน นกกฬาทไดเหรยญทองจากการกฬาประเภทตางๆ

ส�าหรบไทยรฐ จะเนนท�าขาวสวนหนงทตดกระแสสงคมหรอ Social Network หรอ โซเชยลมเดย (Social Media) เพอเสนอขาวกอนสถานชองอนๆ เชน เดกทสพรรณบรเลนเกมส คกกรน (Cookie Run) จากแอพพลเคชน “ไลน” จนตองเสยเงนนบแสนบาท นกขาวสตงเกอรประจ�าจงหวดกไดท�าขาวนกอน และไดชวยประสานกบคายมอถอเอไอเอสจนไมตองเสยคาใชจายดงกลาว

“เชนเดยวกบขาวนอง “ไลลา” สาวนอยจาก จ.สตลท โพสตคลประบายความในใจถงคนรายทมาขโมยเหนยวไกจนโดงดงตดกระแสใน youtube ไทยรฐกลงพนทท�าขาวนฉบบแรก โดยหลงจากประชมกองบก.แลวมความเหนรวมกน ซง กองบก.ตองคดเรว ท�าเรว โดยประมวลประเดนอารมณวาโดนใจหรอไม”

ทงน จะเหนวาการลงขาวกอน การมขาวเดยว หรอขาวทแตกตางยงมความ

สรยะ คชนทร

พเชษฐ ณ นคร

“ไทยรฐ” จบกระแส Social เนน ‘โดน’พระวฒน โชตธรรมโม ผอ�านวย

การฝายบรรณาธการสถานโทรทศนไทยรฐ

พระวฒน โชตธรรมโม


หนา : 15

จ�าเปนในสถานการณปจจบน แตไมใชวาการท�าขาวรายสปดาหจะสขาวรายวนไมได ขนอยทวธการเลอกเลนในเรองนเพอหลบประเดนรายวน ไมใชการตกขาว แตมความจ�าเปนทตองรายงานขาวทครอบคลมและลกกวารายวน แมจะลงขาวในภายหลงกไมไดเปนปญหาแตอยางใด

รายการใหญ หากออกขาวชองไหนกอน กสงผลตอสปอนเซอรทจะสนบสนนรายการมากขน ท�าใหมรายไดเปนหลกครงลานถงหลกลาน” เอกชย ยกตวอยาง

ไมไดแขงท ‘Content’ อยางเดยวภ ท ร ะ ค� า พ ท ก ษ

บรรณาธการบรหารหนงสอพมพโพสตทเดย บอกวา ในภาวะปจจบน สถานโทรทศนชองตางๆ แขงขนกนมากขน เชนเดยวกบธรกจสงพมพทมท�าขาวฟร รวมกนแลกขาวระหวางนกขาวในส�านกพมพตางๆ ดวยเงอนไขทปฏเสธไมได ว ามนกข าวอยางจ�ากดหรอนอยลง แตต องท�าข าวต างๆ หลากหลายมากขน

“สวนธรกจทวดจตอลกมการแขงขนทง

ภาพ และบรรยากาศ ไมไดแขงขนคอนเทนตเพยงอยางเดยว แมแตสถานไทยทวสชอง 3 และ สถาน Workpoint TV (เวรคพอยททว) กแขงขนกนในเรองผชมรายการ และการสรางผลประโยชนสงสดใหผชม เพราะฉะนนส�านกขาวและทวชองตางๆ ตองมการลงทนเพมขน สถานชองไหนมนกขาวหรอชางภาพในพนทจ�านวนมากกจะไดท�าขาวกอนสถานอนๆ จงไดเปรยบในการแยงชงแหลงขาวหรอท�าขาวกอนชองอนๆ”

อยางกรณนกกฬาไดเหรยญทองจากการแขงขนกฬายอดฮต แหลงขาวหรอนกกฬาอาจจะเลอกวาจะไปออกรายการสถานชองไหนกอน ซงทวชองใหญหรอชองดงอาจจะไดเปรยบสถานโทรทศนชองเลกๆ รวมไปถงการพจารณา Connection ทางธรกจและสปอนเซอรดวย อาจจะไมแฟรกบสถานชองเลกๆ และประชาชนทจะชมรายการตางๆ

จ ง ขนอย กบคนบรหาร ทก�าหนดทศทางการท�าข าวหรอเจ าของสถานโทรทศนวา 1.ตองวางแผนการท�าขาว ก�าหนดเงนลงทนวาจะเนนขาวประเภทไหน

และมทศทางอยางไร 2.การแขงขนการท�าขาวจะองการท�าธรกจมากขน แหลงขาวกอาจจะเปนเครองมอในการท�าธรกจไดเชนกน เทคโนโลยและชองทางการขาวกจะเปลยนตามไปดวย

ม ม ม อ ง ข อ ง น กส อสารมวลชนในระดบบรรณาธการ สะทอนความจรงประการหนงวา “เนอหา” ทน�าเสนอ ไดเปลยนแปลงนยามขาวจากในอดต ไปส

จดท “ผชม-ผอาน-ลกคา” เปนใหญ q

ผบรหารตองอาน ‘เทรนด’ สงคมใหขาดเอกชย เหลองสอาด บรรณาธการ

ขาวหนา 1 หนงสอพมพสยามรฐ ยอมรบวา นอกจากความสนทสนมกบแหลงขาวซงเปนปจจยทน�ามาซงการไดขาวรวดเรวกวาสอคแขงแลว หวหนงสอหรอ “สงกด” ใหญๆ หรอสถานโทรทศนชนน�า กมสวนส�าคญทชวยใหองคกรไดขาวกอนคแขง

ส�าหรบการท�าธรกจสอใหประสบผลส�าเรจ ขนอยกบวธคดและวสยทศนของผบรหาร เชน มมมมองแหลมคมวากระแสฟตบอลไทยจะฟเวอร ผบรหารกอาจมชองทางตดตอโคช “ซโก” ไวตงแตกอนจะไดแชมปซซกคพ 2014 กลาวคอ “ถาอานขาด” กจะน�ามาสการสรางรายได

“นอกจากนน ยงมเรองผลประโยชนทางธรกจหรอสปอนเซอรรายการ เชน ขาวกฬาหรอนกกฬาดงทกลบมาจากการแขงขน

เอกชย เหลองสอาด

การไดสมภาษณแหลงขาวกอนหรอหลงไมใชประเดนส�าคญ ขาวจะมคณคาหรอนาสนใจอยทการเฉอนมนในประเดนขาวใหโดนใจ ถกใจคนอาน – พเชษฐ ณ นคร

ภทระ ค�าพทกษ


หนา : 16

มรสมเศรษฐกจก�าลงคกคามวงการสอสารมวลชนใหเขาส มมมด อกครง ตลาดทวดจตอล ก�าลงอยในชวงย�าแยจากจ�านวนผชมทไมไดเพมขนตามชองทเปดใหม ขณะธรกจสอสงพมพกอยในชวงถดถอยทวโลก โดยเฉพาะภายหลงการเตบโตของโซเชยลเนตเวรค และสอดจตอล ทก�าลงเขามาแทนทเรอยๆ

“ราชด�าเนน” ฉบบน นงคยกบ วรรณ รตนพล นายกสมาคมมเดยเอเยนซแหงประเทศไทย และประธานกรรมการบรหาร บรษท ไอพจ มเดยแบรนด เพอถอดความคด “เอเยนซ” ในฐานะผคดสรร-เลอกเฟน “สอ” ใหเหมาะสมกบความตองการของ “ลกคา” มากทสด

มมมองของ “วรรณ” ฉายภาพใหเหน

วา “ปรมาณ” ของคนด-ผอาน คอสงส�าคญทสด ... ไมวา “เนอหา” จะเปนอยางไร ถามคนด ก “ขาย” ได

» : ปจจยในการเลอกซอโฆษณาของ

ลกคาและเอเยนซมอะไรบาง ดยสองตว 1.Efficiency คอความคม

คาในการซอโฆษณา และ 2.Effectiveness

สภชาต เลบนาค

ปรมาณ คอ ‘พระเจา’เมอมคนด-คนอาน กขายได

กอนหนานมการประเมนวา แมสอจะมจ�านวนเพมมากขนแตเมดเงนโฆษณาในตลาดกลบมอยเทาเดม ทวาขอเทจจรงทเกดขนกลบรายแรงมากไปกวาทคาดคด กลาวคอองคกรธรกจเอกชนกประสบกบวกฤตเศรษฐกจจนตอง “รดเขมขด” แนน ยงซ�าเตมองคกรสอตองเผชญกบการ “ขาดทน” อยางหลกเลยงไมได


หนา : 17

คอเขาถงกลมเปาหมาย ทลกคาตองการ โดยราคากบคนดตองไปดวยกน ยกตวอยางเชน หากจะซอโฆษณาทว กตองด CPRP หรอ Cost per Rating Point เอาราคามาตงหารดวยเรตตง เชน ถามหลายรายการมาเปรยบเทยบกนวารายการไหนใหความคมคามากทสด โดยดกลมเปาหมายทลกคาตองการเปนหลกวาเขาตองการเขาถงใคร

เพราะฉะนนการซอกต องซอกล มรายการทหลากหลาย แลวในประเทศไทยคนดตอนเชามนจะเยอะ พอตอนบายจะลง แตชวงไพรมไทมจะขนสงมาก ราคาโฆษณากจะขน-ลง ตามชวงเวลา สงทเราตองจดใหลกคาคอผสมระหวางชวงไพรมไทมทคนด

เยอะ กบชวงเดยไทม ทคนดไมมากแตราคาถก เพอใหได CPRP ทสง และไดการเขาถงกลมลกคาทกวางและหลากหลาย

» : ท�าอยางไรเพอสนองความตองการของลกคา

เราเรมจากศกษาพฤตกรรมลกคากอนผานการท�าวจย เพอดวาลกคาเปนอยางไร รวมถงตดตามวาคนกลมไหนเสพสออะไรบาง กอนจะกลบไปทลกคาวาลกคาตองการอะไรจากการใชสอ คอตองการใหแครบร หรอใหปรบเปลยนพฤตกรรม ยกตวอยางเชน ถาลกคานกถงนกธรกจ เรากจะตองไปดวาทกวนนนกธรกจจะเสพอะไรตอน

เชา เขากเสพหนงสอพมพเศรษฐกจคอนขางเยอะ แลวเรากเลอกพวกนไปใหลกคาตดสนใจอกท

» : เนอหามความส�าคญขนาดไหนกมความส�าคญ คอถาเนอหาแบบไหน

กจะมกลมคนดตามนน สมมตในเชงกฬากจะเนนผชาย กจะมกลมผชายเปนคนด หรอถากลมธรกจกตองคนดทเปนนกธรกจ

» Q : “คณภาพเนอหา” มความส�าคญมากนอยขนาดไหน ในมมมองเอเยนซ

มนกไปดวยกนทงหมด จะบอกวาคณภาพไมมผลเลยมนกไมใช คอถาเกดไมม


หนา : 18

คณภาพกจะไมมคนด ถาเนอหาด แลวมกลมเปาหมายชดเจน กมคนด

มคนดกหมายความวาม “เรตตง” เมอมเรตตงคณกสามารถเรยกราคาได หรอถาท�ารายการดแตไมมคนด คณกตองท�ามารเกตตงของคณเองแลววาจะท�าอยางไรถงจะใหกลมเปาหมายมาด ซงกเปนหนาทของเจาของสอทจะตองท�าใหรายการคณภาพ ดงดดกล มเปาหมายเขามา ในมมมองเรามนไปดวยกนหมด ทงคณภาพ เรตตง และมารเกตตง แตสงทเราเนนกคอ กลมเปาหมาย และจ�านวนคนด

» : Content is King หรอ Market-ing is King

อยางทบอกไปวามนกไปดวยกนหมดทง 2 อยาง ทงอะไรไปไมได คอตวเลขคนดส�าคญทสดส�าหรบเอเยนซ หรอส�าหรบลกคาทตองการซอสอกจรง แตถาเนอหาคณไมดมนกไมมคนด แตมมมองของเราทตองเพมอกอยางคอ Positioning ตองชดวาอยตรงไหน กลมเปาหมายคอใคร

» : ก า ร เปล ยนแปลงของส อ ใน ยค ดจตอลเปนอยางไร สอหลกยงส�าคญอยไหม

รปแบบการวางแผนใชสอจะเปลยนไป เพราะโซเชยลมเดยเขามา แตเขากยงสนใจเฉพาะเฟซบค ยงไมใชแผนแบบองครวมในการเขาไปท�าดจตอลเตมรปแบบ ยงคงเปนแคพอารในโซเชยล แตจดเปลยนส�าคญคอลกคาเรมตดงบสวนหนงมาลงทางดานน

สอเดมๆ จะเปลยนบทบาทไปชดเจน ตอนน “ทว” คอสอทปาวประกาศใหคนร ว ามอะไรอยางนนะ สวนอนเตอรเนต หนงสอพมพ จะเปนผ ทสามารถใหรายละเอยดไดมากขน คอพอคนเรมรปบวาม

สนคา หรอมนวตกรรมอะไรใหมๆ กจะเสาะหาขอมลรายละเอยด

โซเชยลมเดย จะใชตอกย�าวาสงทเขาอยากไดเนย มนใชนะ เพราะเพอนจะมอทธพลตอการตดสนใจคอนขาง การวางแผนของเรากตองรวาสงทเราจะไดตอนทายคออะไร แลวเราควรจะมฟยงไงใหไปถงเปาหมาย

» : สอดงเดมมากๆ อยางหนงสอพมพจะท�าอยางไร

บทบาทกจะลดลงไปเรอยๆ อยางในตางประเทศกปดตวไปหลายรายแลว

คอหนงสอพมพตองคดวาท�าอยางไรทจะเคลอนไปส ไลฟสไตลของผบรโภครนใหม ทนหนาทของเอเยนซและลกคากคอท�าอยางไรจะสรางรายไดจากไลฟสไตลใหมๆ ไมใชใหลกคา กลบไปสสอดงเดม เรากตองตามผบรโภคใหทนไมวาเขาจะเปนยงไง

» : ย ง ม ค น อ า นหนงสอพมพอยขนาดไหน

หนงสอพมพกยงมกลมของเขา จดแขงของหนงสอพมพอาจจะตองเพมบทวเคราะหเชงลกใหมากขน เพราะขาวเราอานจากทไหนกได แตถาในเชงของการวเคราะห ทลก ในทว หรอในทอน มนยงนอยอย กเชอวาการท�าอยางนจะท�าใหมนอยได

» : ข าว ท เป นเรองฉาบฉวย ผบรโภคใหความสนใจมากกวา

ส�าหรบกลมทแมสแลวนะ สงทเขาอยากรคออะไรเกดขน

เทานนเอง ไมตองลงลกมากมาย ขอใหประเดนในการสนทนากบเพอนฝงไดกพอแลว ทนขาวพอลงลกกมแคบางกลมทสนใจ เชน ธรกจ กตองเลอกหนงสอพมพทมอมแพคกบธรกจของเขามากกวาจะหวานซอหมด แตคนกลมนกเลกมาก ตอใหท�าเรองธรกจมากเทาไร กตองยอนกลบไปดวาบานเรามนกธรกจสกกเปอรเซนต

» : หนงสอพมพจะตายไหมกรอเวลา มนอาจจะยงมกลมหนงทยง

ตดกระดาษ โดยเฉพาะคนอายมาก แตเอางายๆ เจเนอเรชน ทเดกสมผสแตแทบเลต


หนา : 19

สมารทโฟน ตองปาดหนาจอ ตองจม เดกขวบหนงเขากรแลววามแสงขนตองกดตรงไหน ลองนกดวาถารนนนเขาโตขน แลวชวตของหนงสอพมพ จะอยหรอเปลา

» : การลงโฆษณาในหนงสอพมพลดลงอยางมนยยะส�าคญหรอไม

มนลงเรอยๆ ปจจยทงจากคนอานนอยลง และจากลกคาซอสอโฆษณานอยลง มนเปนไปตามพฤตกรรมผบรโภค คนรนใหมมนเลกอานหนงสอพมพแลว ไมอานเลย

ณ ตอนน ยอดแชรโฆษณาทลงในหนงสอพมพเมอเทยบกบเมดเงนโฆษณาทงหมด อยประมาณ 14% ลดลงจากป 2556 อยทประมาณ 15% แตถาไปกอนหนานนสก 10 ป มนเคยอยท 20% ถาดจากกราฟมนกจะลดลงหนกไปเรอยๆ เทยบกบทว ทเมอสก 10 ปกอน อยท 50% แตตอนน ขนไปถง 65%

» : แลวสอประเภทไหนไดโฆษณาเพมขนอยางชดเจน

อนเตอรเนต และทว โดยเฉพาะทว เพราะการเข าถงของทวมนง าย ทสมาคมฯ ก�าลงท�าอยขณะนคอก�าลงดเทรนดพฤตกรรมทเรยกวา “Multiscreen” คอการเสพสอไมไดดผานแคจอทวทเดยวแลว แตยงดผานจอมอถอ จอคอมพวเตอร จอไอแพด สงทเราคดคอท�าอยางไรถงจะจบกลมผชมทไหลไปยงจออนๆ เหลาน ตอนนสอทเปนจอมนแยงจากทกสอ

» : 1 ปเศษ หลงการเกดขนของทวดจตอล ในมมมองของมเดยเอเยนซเปนอยางไร

ทเราเหนชดคอ 1.จ�านวนชองเยอะเกนกวาทเงนจะไปถง พฤตกรรมคนดปกตเราดกนไมเกน 5 ชอง อยางพชอบดหนง กด HBO ถาอยากดอะไรทวไปกเปดชองสาม แตถาไมมอะไรดเรากหาชองทางเลอก แตอยางไร

กแลวแตมนไมควรเกน 10 ชอง ยกตวอยางชองขาว ควรมไมเกน 3 ชองพอ แลวทเหลอเปนวาไรต

อกอยางคอ Platform หลายชองมฐานคนดทแนนอยแลวในเคเบล หรอดาวเทยม แตพอเพมมาอก 24 ชอง คนดกไมสนใจ คนจ�านวนมากมดาวเทยมดอยแลว แลวดาวเทยมกดดจตอลได เขากไมมความจ�าเปนในการไปแลกกลอง

» : ปญหาเกดขนในเชงนโยบายของ กสทช. หรอชองไมสามารถท�าตวเองใหแตกตาง

มนทง 2 ฝ ายทอ านตลาดไมขาด ส�าหรบคนซอโฆษณาเขาไมสนใจหรอกวาจะเปนดจตอล หรอจะเปนอนาลอก หรอจะเปนเคเบล ตราบใดทมคนดเขากซอ ยกตวอยาง “ฮอรโมน” จะไปขนทไหน เขากวงตามไปหา

ในสวนผใหบรการ ความเขาใจตลาดกไม 100% เคยถามหลายรายไปวา คณจะประมลท�าไม คณอยในดาวเทยมอยแลว แตถาคณเขาไปดจตอล คณตองเสยคาสมปทาน

มหาศาล คาบรหารจดการเพมมหาศาลเลย

» : สถานการณชองขาวในดจตอลทวเปนอยางไร

ในแงของคนด สงทตองยอมรบกคอชองขาวไมไดเปนรายการหลก แตคนจะดกเฉพาะเมอมสถานการณส�าคญเกดขนเทานน ขาวทวไปมนเสพไดจากหลายแหลง เวนแตชองขาวทจะมผประกาศเจงๆ หรอเอาอะไรมาเลาทมสาระ คนกจะตดตาม แตมนกจะอยประมาณขนาดน ไมไดหวอหวา เพราะพฤตกรรมคนทวไปทอยากเสพคอ บนเทง วาไรต

» : สดทายจะเกดอะไรขนทน าหนกใจคอตารางคนดแต ละ

สปดาห เราจะเหนชดวาชองใหญๆ เกอบ 20 ชอง มคนดแคไมถง 20% นนหมายถงอก 80% ของคนด ไมเคยดเลย

พอเป นตวเลขทต�ากจะเหนว าไม สามารถขายไดเทากบชองทคนดเยอะๆ ไดเลย กลายเปนวาแมจะเปนชองดจตอลแตกไมสามารถเรยกราคาได คอสดทายกตองเขาใจวาวธคดของลกคาเปนอยางไร วธคดของเอเยนซคออะไร แลวถาเขาใจ คณกตองเอาพวกนเขามาค�านวณวามนคมไหมในการทจะเขามาประมล ไมใชแหเขามาท�าทวดจตอล

อยาลมวา “ไอทว” ใชเวลา 10 ป กวาจะท�าชองใหมคนดทใกลเคยงชอง 5 กบชอง 9 อนนคอชองเดยว แตดจตอล ม 20 กวาชอง แลวในสญญานมเวลาแค 15 ปเองนะ ถาใชเวลาเทาไอทว กมเวลาแค 5 ปในการเกบเกยว กตองบอกวามนเปนสนามรบทเหนอยมากๆ

ถาไมท�าอะไรกเจงกบเจง ถาคนไมดมนกอยเทาน กเรยกราคาไมได ชองกท�าอะไรไมได สดทายมนกจะไหลไปอยชองทมคนดอยางเดยว ผทท�าไดเทานน ทจะอยรอด q

ถามคนดกหมายความวามเรตตง คณกสามารถเรยกราคาได หรอถาท�ารายการดแตไมมคนด คณกตองท�ามารเกตตงของคณเองแลววาจะท�าอยางไรถงจะใหกลมเปาหมายมาด


หนา : 20

ไพบลย กระจางวฒชย

ในทฤษฎเศรษฐศาสตรการเมองบนบรบทของนเทศศาสตร มอยแนวคดหนงทถกน�ามาเปนเครองมอส�าหรบการอธบายถงปจจยทท�าใหคณคาของขาวลดลงไป ซงแนวคดทวานนกคอ “กระบวนการท�าใหกลายเปนสนคา” (commoditisation)

กระบวนการท�าใหกลายเปนสนคา ในความหมายของ คารล มารกซ คอการท�าใหวตถหรอสงของทมมลคาใชสอย (use value) ผนไปส มลคาแลกเปลยน (exchange value)

ทงน เมอน�าเอาแนวคดของมารกซมาวพากษปรากฏการณ “Marketing is King” ในกระบวนการผลตขอมลขาวสาร ยอมน�าไปสการมองไดวา

ขาวไมไดมมลคาใชสอยในฐานะทท�าหนาทสรางกระบวนการคดวเคราะหใหกบสงคม หรอสรางการมสวนรวมของผรบสารในสงคม แตกลายเปนวาขาวกลบมมลคาในเชงแลกเปลยนทถกก�าหนดวาขาวทด คอขาวทขายไดและสามารถแลกเปลยนเปนตวเงนได ซงน�าไปสการท�าใหขาวกลายเปนสนคา

พรงรอง รามสต หวหน าภาควชาวารสารสนเทศ คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ใหมมมองกบเรองดงกลาวไวอยางนาสนใจ

อาจารยพรงรอง อธบายวา ขาวมคณคาในเชงสงคม วฒนธรรม การเมอง แตวาขาวกเปนสนคามานานแลว วทย โทรทศน หนงสอพมพ มนกชดเจนอยแลวทใหความส�าคญกบเรองการตลาด เพราะมความสมพนธทซบซอน หรออยางนกขาว

เมอ ‘ขาว’ กลายเปนเพยง ‘สนคา’ ชนดหนง


หนา : 21

กบประชาสมพนธขององคกรธรกจ และขององคกรภาครฐ กมการเออประโยชนกนอยแลว

“พอพดถงเรองการตลาด จงไมใชแคการขายของเทานน แตเปนการขายภาพลกษณ ขายการรบรของสาธารณะ ในแงของสอกมการน�าเสนอในรปแบบทชดเจนและไมชดเจน ถาชดเจนกเปนพวกการลงโฆษณา หรอ แบบไมชดเจนกเชนอาจเปนการตดปลายนวมหนกๆ หนอย หรอการใหพนทในสอตางๆ”

ตวอยางงานวจยจากตางประเทศชวยฉายภาพใหชดเจนขน อาจารยพรงรอง บอกวา ส�าหรบสอออนไลนมงานวจยของนกวชาการในสงคโปรทพบวา ขอมลในออนไลนกถกตกรอบหรอสรางกรอบของการรบรใหกบผใช สอออนไลนถกตกรอบโดยพวก Advertiser agency (ตวแทนโฆษณา) ทท�าเรองของสอโฆษณา และการวางแผนการประชาสมพนธ พวกนจะเขามส วนส�าคญคอนขางมาก

“ ใ ค ร เ ป น S o c i a l i n fl u e n c e r (ผ มอทธพลในสงคม) เชน พวกมสเตอร ทวตเตอร หรอ มสทวตเตอร ทมผตดตามเยอะ หรอในเฟซบกแฟนเพจ หรออนสตาแกรม ทมคนใหความสนใจจ�านวนมาก กจะท�าใหบรรดาเอเยนซเขามาตดตอคนพวกน เพอโฆษณาสนคาตวใหม เชน การใหคนชอดงไปกนขาวรานใดรานหนง เปนการท�าใหเนยนเหมอนวาเปนสวนหนงของการใชชวต แตจรงๆ แลวมการไดรายไดระหวางกน”

ในสวนของ “ขาว” ในปจจบน กมความเปนสนคามากขน ประการหนงมาจากพฤตกรรมของผบรโภคทเปลยนแปลงไป และการเขามามอทธพลของสอสงคมออนไลน

“ถามองวาขาวเปนสนคาตวหนง การตลาดมนกคงแทรกมากบวฒนธรรมการแชรอยพอสมควร เพราะเวลานถาไปถามเดกรนใหมวาอานขาวจากในไหน ถาเปนเมอ

สก 4-5 ปกอน กจะไดรบค�าตอบวาดจากหนงสอพมพออนไลนบาง โดยทตวเขาเปนคนตดตามหรอ Follow เอง แตชวงหลงๆ กลายเปนวาเดกรนใหมจะดจากสงทถกแชรมาเครอขายสอสงคมออนไลน เชน การไป follow ในอนสตาแกรมของไทยรฐ ทมการแชรขาวเปนภาพ เปนตน”

“เดยวนพฤตกรรมผบรโภคเปลยนไป คนไมอานแลวดวยซ�า อานขาวยาวๆ กไมอาน แตเดยวนท�าเปนภาพเลย กลายเปนวาเดกรนใหมดขาวบนอนสตาแกรม ซงเปนสอทน�าเสนอเฉพาะภาพและเนอหาสนๆ เทานน ลกษณะนจะมากขนเรอยๆ และกลายเปนวถชวตมากขนเรอยๆ”

เมอขาวไดกลายเปนสนคาแลว ยอมมผลใหคณคาขาวของขาวลดลงไปดวย มากไปกวานนยงน�ามาซงผลเสยตอสงคมโดยรวม “พรงรอง” ใหขอคดตอประเดนนวา ลกษณะหนงทเหนไดชดเจนจากสอออนไลนกบขาวคอจะท�าใหขาวมเนอหานอยลง เนอหาของขาวมความส�าคญตรงทจะสรางความลก ใหทมาความเปนไป และการวเคราะหสถานการณ เพราะทกอยางจ�าเปนตองมค�าอธบาย แตพอวธการบรโภคเปลยนไป ตองการบรโภคสงทเรวทสด เพราะเวลาของคนนอยลง สอกมมาก

ขน ดงนนวธการบรโภคขาวไดเรวทสด คอการบรโภคดวยภาพ

“จรงอย ตวภาพอาจจะสามารถสอความหมายไดเยอะกจรง แตความลกของมนเราจะรไดอยางไร ดงนน อาจตองเขาไปแกไขเรองการศกษาเปนหลกทตองสงเสรมใหคนคนควา และคดวเคราะห อยางกรณการรบขาวบนอนสตาแกรม ทเปนแคภาพปกของหนงสอพมพ คณคาของการรบขาวของการท�าใหเกดความร ความเขาใจ ความเปนผรแจงในขอมลขาวสารเพอการตดสนใจตอการเขาไปมสวนรวมกบกระบวนการตางๆ ทงการเมอง สงคม วฒนธรรม กจะนอยลงไปเรอยๆ ความลกและมตของการคดของคนกจะนอยลงเชนกน”

“จรงๆ ในสอโทรทศนกเนนการน�าเสนอภาพอยางชดเจน แตมการเนนใหเกดความสนกสนานแลวการเราอารมณมากกวาทจะเนนสาระส�าคญ เราจะเหนไดวารายการขาวทเปนยอดนยมในเมองไทย คอ “รายการวาไรตขาว” ถามวานเปนขาวหรอไม ในอนาคตรายการวาไรตขาวเหลานนอาจมคนมาแขงรองเพลงกนกได”

“นนกเพอท�าทกอยางไมใหคนเปลยนชอง ยงขาวตองแขงกบสอออนไลนดวยแลวกตองน�าทกกลเมดมาใช ความเปนขาวกยงถกท�าใหเจอจางลงไปเรอยๆ คนกจะมศกยภาพซมซบสาระนอยลงไป”

นกวชาการรายน ทงทายถงอนาคตของวงการสอสารมวลชนวา ในอนาคตองคกรสอสารมวลชนอาจจะไมใชองคกรใหญทมสายงานจ�านวนมากแบบรปแบบเดม แตอาจจะมนกขาวไมกคนและท�าเปนองคกรเลกๆ รวมกน เชน ไทยพบลกา

‘องคกรสอขนาดใหญคอนขางจะอยยาก เพราะมตนทนสง แตตราบใดทเมดเงนของโฆษณายงไมเคลอนยายไปออนไลนทงหมด ... กคดวาสอสงพมพกยงอยไดในระดบหนง” อาจารยพรงรองเชอเชนนน q

ขาวกเปนสนคามานานแลว ... มนกชดเจนอย แลวทใหความส�าคญกบการตลาด ... พอพดถงเรองการตลาดจงไมใชแคการขายของเทานน แตเปนการขายภาพลกษณ ขายการรบร ของสาธารณะ


หนา : 22

ชยฤทธ ยนเปยม, วจกรพนธ หาญลำายวง

ดวยยอด “M2F” ทแจกมากถง 6 แสนฉบบตอวน ขณะทโฆษณาเขาเกอบครงเลมทกวน นบไดวาแทบลอยดแจกฟรฉบบนประสบความส�าเรจอยางรวดเรว สวนทางกบแนวโนม “หนงสอพมพก�าลงจะตาย”

ถกรกไลมาเรอยๆ แตสออเลกทรอนกสตางฟรหมด ...”

“โจทยคอ เราจะส กบเศรษฐกจแบบฟรอยางไร ฉะนนเราตองท�าฟรไปแขงขน แลวเราจะหารายไดเชงธรกจได”

“เศรษฐกจแบบฟรจะครองโลกทกอยาง คนใชจะฟรหมดเลย เปนการใหลกคาอยางตรงไปตรงมา มการวเคราะหตอไปอาจแจกกลองฟร แตระบบทสามารถบนทกเปนซม เปนขอมล คณตองซอ เขาจะไปเอาก�าไรตรงโนน เหมอนทคณอานหนงสอไดฟร แตถาจะปรนท จะดาวนโหลด ถงตองเสยตงค ... M2F กเหมอนกน ถงตองฟร”

หนงสอพมพแจกฟรในยคเศรษฐกจฟร แลวปรชญาของคนท�าสอ “Content is King” ยงเปนทฤษฎทใชไดหรอลาหลงไปแลว “ณ กาฬ” บอกวา ยงเปนทฤษฎเดยวกน ผบรโภคยงตองการอานแตไมอยากซอแลว เพราะหลายอยางไดมาฟร

“Content is King กยงเปนหวใจอย เพยงแตคณก�าลงสกบ “ฟร” เราจะสอยางไร ดงนนเรากตองม King ทใหญกวา Content is King เปน King ทตางจากคนอน ยงดในวงการสงพมพบานเราทกฉบบเจอปญหาถดถอยเหมอนกน การแขงขนสงขน แลวเราจะสกบมนไดอยางไร

ทกวนนขบรถฟงวทยเขากเอาหนงสอพมพทกฉบบมาอานใหฟงหมด เราเปดเวบกรขาวหมด ท�าไมตองเสยเงนซอ เปนเรองทตองคดเยอะๆ ถาอยในวงการนแลวยงตองขาย จะอยกนอยางไร”

เปาใหญ 1 ลานฉบบM2F มาจากค�าวา Monday

to Friday ไมใชธรกจทเนนขายหนงสอพมพ แตขายคนอานหนงสอพมพเพอใหคนมาลงโฆษณาซงเปนแนวคดทแตกตางจากหนงสอพมพทวไป

“M2F” 6 แสนฉบบKing ทแทจรงคอ ‘ของฟร’

“ตอนแรกทเปดหนงสอแทบจะใหลงโฆษณาฟรเลยเพราะเราออกชวงน�าทวมใหญ พอได 4 หนากดใจแลว ตอนนนหนงปเรากเบรคอเวนทเกนทเราคาดหมายไว พอพสจนแลววามนใชกพยายามปรบ วนนโฆษณาเขาอยางต�า 6-12 หนา จากทมอย 24 หนา แตสวนใหญจะเกน โดยเฉพาะวนศกรสนเดอนจะเพมขน ยอดขายโฆษณาแซงบางกอกโพสตทเกดมา 60 ป และโพสตทเดยทเกดมา 10 ป ไปแลว”

ณ กาฬ เลาหะวไลย รองบรรณาธการบรหารกลมโพสตฯ ดแลหนงสอพมพโพสตทเดย และ M2F เปดใจกบราชด�าเนนถงกลยทธของ M2F ทผงาดตดตลาดคนเมองวา เทรนดในโลกปจจบนเนนของฟร เปนรปแบบ Free Economic ทเขามาในวงการสอสารมวลชน ถาอะไรทผบรโภคเสยเงนกตองคดหนก คนท�าหนงสอพมพตอนนจงตองคดวาจะท�าเนอหาใหแตกตางจากคนอนอยางไรใหคมคากบเงนทผบรโภคจายไป ยงปจจบนโลกหนงสอพมพถดถอย ในตางประเทศ หนงสอพมพทมอายรวม 100 ป กลมลง เพราะเจอเศรษฐกจแบบฟร

“ลองดทวดจตอล 24 ชอง ยงไมนบดาวเทยมทดไดฟรทงหมด ตอนนโลกทงโลกเปนของฟร จะใหญกวาของทเสยเงนเสมอ เพราะเทรนดจากอนเตอรเนตท�าใหเศรษฐกจแบบฟรมนใหญขน หนงสอพมพ

สมภาษณ


หนา : 23หนา :

แตไมใชวาท�าอะไรกไดเพอฟร เนอหาและรปแบบของ M2F ยงสอดคลองกบพฤตกรรมคนในเมองยคใหม ทงรปเลมทเปนแทบลอยด

ขนาดเลกพกพาสะดวก ขณะทเนอหาสนกระชบ อานเพอรตามสไตลของคนรนใหมทไมอานอะไรยาวๆ แตใหผ อ านมเรองไปคยกบคนอนได ใชรปเปนตวเดนเรอง เหมอนอนสตาแกรม ดไซนหนาคลายจอคอมพวเตอร แบงเปนกรอบ คลายนวคลกทางหนาจอคอมฯ

การท�างานในกองบรรณาธการ M2F ปดขาวเวลาตหนง ตางจากหนงสอพมพทวไปทจะปดขาวเวลาสทม ท�าให M2F มเนอหาขาวครอบคลมชวงเวลาดกมากขน เปนจดแขงทเชอวาแขงกบสอดจตอลได เนอหาขาวตองเปนเรองทคนทวไปสนใจหรอ Human interest เนนสนก มอารมณขน มความยอกยอน ภาษาทใชไมเปนทางการ

“ทแตกตางจากหนงสอพมพหวสก

คอ M2F จะไมมภาพขาวฆาตกรรม ขมขน เลอดสาด ดวยความคดทวาตองเปนหนงสอททกคนอานไดและเอาเขาบานได” ณ กาฬ อธบายและบอกอกวา ดวยตนทนทถกกวาและฟร ผบรโภคไมตองจายอะไร ขณะทคอมพวเตอรมคาไฟรายเดอน ... M2F จงเปนสอกระดาษทแขงกบสอดจตอลได

เดม M2F มยอดแจก 4 แสนฉบบตอวน เนนในกรงเทพตามสถานรถไฟฟา และยานธรกจทผคนพลกพลาน ปายรถเมล

เมอยอดโฆษณาเกนเป าซงถอว าประสบความส�าเรจ จงขยายฐานมาแจกตางจงหวดตามหวเมองภมภาคตางๆ โดยเรมเมอปลายปทแลวใน 13 จงหวด อาท เชยงใหม พษณโลก ขอนแกน อบลราชธาน อดรธาน ชลบร สงขลา สราษฎรธาน ภเกต

จาก 4 แสนฉบบจงเพมมาเปน 6 แสนฉบบตอวน โดยเพม

เนอหาขาวตางจงหวดมากขนบนความเชอทวา เมองใหญๆ ในประเทศ นาจะมลกษณะคลายกบกรงเทพทงพฤตกรรมคนเมอง มพนกงานออฟฟศ

รสนยม การศกษา ชอบดหนง ชอปปง รวมถงมหางดง โรงหนง

ซง M2F กนาจะสอดแทรกเขาไปไดอยางไรกตาม ณ กาฬ บอกวา

การขยายฐานไปหวเมองภมภาคเพงเรมไมกเดอน แตกไมงายอยางทคด ยงตองพสจนตอไปวาจะส�าเรจเหมอน


หนา : 24

ในกรงเทพหรอไม เพราะเรมเหนปญหาจากตลาดทไมถนด ตนทนการขนสงทสงในชวงแรกเนองจากใชเครองบนซงกตองปรบใหถกลง และการแจกหนงสอพมพในแตละจดคอนขางตางจากกรงเทพ เพราะตางจงหวดไมมรถไฟฟา จงตองเนนตามรานกวยเตยว โรงพยาบาล รานตดผม ในตกแถว จดทมคนเขาออกสง

“เราตองปรบจนอยสม�าเสมอ ปกตการไปจ�าหนายตางจงหวดจะมกรอบ ตวนทลวงหนา แตของ M2F ไมวากรงเทพหรอตางจงหวดจะเปนวนทเดยวกน หากคนกรงเทพไดอานเชา คนตางจงหวดกไดอานวนเดยวกน แตอาจเปนในชวงเทยง ไมมการตวนทลวงหนา เราคดวาถาเราสงหนงสอพมพและจ�าหนายจายแจกกอนเทยงเมอไหร เราจะชนะ เพราะเรวกวาคนอน”

เปาหมายของ M2F ไมใช 6 แสนฉบบ แตหวงไวถง 1 ลานฉบบ “ณ กาฬ” ใหเหตผลวา ถาไปถงหลกลานกจะมคนอาน M2F มากถง 4 ลานคนทวประเทศ ดงนนถาแจกได 1 ลานฉบบ M2F จะดงกลมผบรโภคทมขนาดใหญมากมาอยในมอ เหมาะทบรษทจะลงโฆษณาทกสนคาได

ด วยจ�านวนยอดแจกทสง ท�าให “ณ กาฬ” เชอวา คแขงรายใหมทจะเขามาแขงกบ M2F ตองคดหนกวาจะกลาเสยงเขาสตลาด Free Copy หรอไม เพราะ M2F ยดครองตลาดนอย ดงนนจะพมพต�ากวา 6 แสนฉบบไมได ทส�าคญ M2F ผานการตรวจสอบยอดพมพจากตางประเทศ มการแจกตามยอดจรง ไมใชกลาวอางลอยๆ

“คณกลาหรอไม เฉพาะคากระดาษเปนลานบาทตอวน ยงไมรวมคาอนๆ แตถาคแขงพมพ 6 แสนฉบบ เรากจะเพมอกเพราะเราตดตลาดแลว คนทจะมาตองมทน และตองพรอมขาดทนหนงป หนงถามวาพรอมหรอไม สองมแทนพมพหรอไม สามมผลตภณฑทมจดเดนแตกตางหรอไม สฐานลกคาในมอ โฆษณามหรอไม ทผานมามหนงสอพมพบางฉบบท�าเหมอนเราแตกไมทน เราไปแลว ...”

“มนเปนกฎการตลาดคอใครท�าเจาแรก ครงหนงของสวนแบงการตลาดจะไดไปเลย รายสอง รายสาม กแบงกนไป”

ไมท�าอนเตอรเนต เพราะฆานสพ.หากเทยบกบหนงสอพมพหลายฉบบ

จะม “เวบไซดขาว” ของตวเองควบค ไป

เราพบวา 1 ฉบบของเรา จะมคนอานผานมออก 5 คน จาก 4 แสน กหมนเวยนกลายเปน 2 ลานคน M2F จงแขงกบสอทกชนดไดในสภาพการแขงขนปจจบน ... อยางปจจบนเราแจก 6 แสนฉบบ มกลมผอานทมก�าลงซอประมาณ 6 ลานคน ซงเปนกลมทโฆษณาตองการ

“เราพบวา 1 ฉบบของเราจะมคนอานผานมออก 5 คน นนหมายความวาจาก 4 แสน กหมนเวยนกลายเปน 2 ลานคน M2F จงแขงกบสอทกชนดไดในสภาพการแขงขนปจจบน อยางปจจบนเราแจก 6 แสนฉบบ มกลมคนอานทมก�าลงซอประมาณ 3 ลานคนทวประเทศ ซงเปนกลมทโฆษณาตองการ ท�าใหวนนเรามโฆษณาจากกลมจกรยาน มอเตอรไซคเขามา กจากทเราไปแจกตางจงหวด”


หนา : 25

เพอสรางพลง สรางแบรนด แตนาแปลกท แทบลอยด M2F ซงมยอดพมพถง 6 แสนฉบบ กลบไมท�าสอออนไลนในมอ

ณ กาฬ อธบายเหตผลวา ถาม M2F ทางออนไลน คนกจะไมอาน M2F ฉบบสงพมพ เพราะธรกจของเราตองการใหคนอานหนงสอเพอใหคนมาลงโฆษณา แตถาคนอานหนงสอลดลง โฆษณาเราจะมปญหาทนท

“อนเตอรเนตเราไมท�า ไมลงเดดขาด เพราะไมเชนนนจะท�าใหเกดสภาพ “ดมานด” มากกวา “ซพพลาย” ธรกจเราไมไดอยทอนเตอรเนต แตอยทกระดาษ ใหคนอานกระดาษเพอเอาไปใหคนโฆษณาด ทงโลกไมท�า เพราะมนฆาผลตภณฑตวมนเอง เราตองใหดมานดมากกวาซพพลาย”

กระ นน ณ กาฬ บอกว า เหตทห น ง ส อ พ ม พ ท ว ไ ป ต อ ง ต ะ ล ย ใ น โ ล กอนเตอรเนต เพราะตองการแบรนดใหคนอนเหนวารจก อกอยางหวงวาอนเตอรเนตจะขาย

โฆษณาพวงได ซงเปนเซกเมนททมโหฬาร แต M2F มประสทธภาพดานโฆษณาอยแลว จงไมเอาอนเตอรเนตอก เพราะจะท�าใหเซกเมนทโฆษณาพงทลายหมด

มขอสงสยวาสดทายถาหาก M2F ไปไมถงเปาหมายสงสด และตลาดเกดถงจดอมตวจะรบมออยางไร “ณ กาฬ” บอกวา ถาในอนาคตเราบกตางจงหวดไมไหวกอาจกลบมาทตงเดม รออก 3-5 ป ใหโครง

ขายคมนาคมเกดอยางเตมท วนนนรถไฟฟาจะท�าใหสงคมเปลยนไป โครง

ขายคมนาคมจะท�าใหเกดเมองใหม“นนแหละคอทศทางทจะไป เลมนม

แตจะขยายจ�านวนพมพเพมขนเรอยๆ แลวกเกาะไปตามเมองขยาย ไปลานหนงกไปตามเมองทวไป แตจะไปจดไหนแคนนเอง”

“หนงสอพมพเราแมเปนของฟรแตเปนสนคาทมผลกระทบสง เราเคยทดสอบชวงน�าทวม เลอดทสภากาชาดขาดแคลน เรากขนหนาหนง สงทเกดขนคอมคนไปรอบรจาคเลอดตงแตเชาจนสภากาชาดตองขยายเวลารบบรจาคเลอดไปปดตอนสองทม แสดงวามนมผลกระทบในวงกวางจรง โลกของฟรเราเคยทดลองแจกชวงฟตบอลโลก ท�ามาฉบบหนงพเศษแจกฟรอยางเดยวกใชได ...”

“โมเดลนท�าใหเราคดวา ตอไปเราอาจท� าอย า ง อน ก ได วน นส ออเลกทรอนกสมนฟร การจะท�าสอแลวมาขายคนมนเหนอย เลยตองท�าอะไรทมนฟรแลวไปเอาดานอนเขามา นคอแนวทางทจะท�าใหสอหนงสอพมพอยรอด” ณ กาฬ ทงทาย q

ถาม M2F ทางออนไลน คนกจะไมอาน M2F เพราะธรกจของเราตองการใหคนอานหนงสอเพอใหคนมาลงโฆษณา แตถาคนอานหนงสอลดลง โฆษณาเราจะมปญหาทนท


หนา : 26

ปลายป 2557 ทผานมา ไดเกดเหตสนสะเทอนในวงการสอไทย กบองคกร นสพ.ยกษใหญ 3 ฉบบ

เรมจากความเคลอนไหวของ “คายประชาชน” เมอเวบไซตผ จดการออนไลน รายงานขาวเมอวนท 15 ธ.ค.2557 วา ฐากร บนปาน กรรมการผ จดการ บมจ.มตชน เจาของ นสพ.มตชน ขาวสด และประชาชน อนมตใหมโครงการลาออกโดยสมครใจ หรอ “เออรลรไทร” ตามมตของคณะกรรมการบรษทฯ

โดยผทท�างาน 5-10 ป จะไดรบเงนชดเชย 10 เดอนหรอ 300 วนท�าการของอตราคาจางสดทาย สวนผทท�างาน 10 ปขนไปจะไดรบเงนชดเชย 15 เดอน หรอ 450 วนท�าการของอตราคาจางสดทาย

พรอมใหขอมลประกอบวา ผลประกอบการของ บมจ.มตชน หรอ MATI ในไตรมาสทสามของป 2557 มรายไดรวม 912.4 ลานบาท ขาดทนสทธราว 47.8 ลานบาท เปนครง

บรษทสอทอยในตลาดหลกทรพยฯ ยกเวนเครอเนชน จงออกมา ‘ขาดทน’ กนถวนหนา”

โดยมตชน มรายไดรวม 912.4 ลานบาท ขาดทนสทธ 47.8 ลานบาท อมรนทร มรายไดรวม 1,219.3 ลานบาท ขาดทนสทธ 154.2 ลานบาท โพสต มรายไดรวม 1,621.8 ลานบาท ขาดทนสทธ 87.5 ลานบาท สยามสปอรต มรายไดรวม 2,001.5 ลานบาท ขาดทนสทธ 99 ลานบาท และเนชน มรายไดรวม 2,083.5 ลานบาท ก�าไรสทธ 53.7 ลานบาท

คอค�าอธบายจากคนใน “มตชน”

ชวงเดยวกนกมเหตการณทสรางความฮอฮา เมอจๆ นสพ.เดลนวส ฉบบวนท 28 ธ.ค.2557 ไดลงประกาศใหพนกงานในเครอ 16 คน พนสภาพการเปนพนกงานของ นสพ.เดลนวส ทภาษาขาวเรยกวา “ปลดออกกราวรด” !

ส�านกขาวอศรา รายงานเบองหลงการลงประกาศปลดพนกงานของเดลนวสทง 16

จาก ‘มตชน-เดลนวส’ ถง ‘เนชน’‘ทน’ รกคบ บนความเปราะบางของ ‘ธรกจสอ’

พงศพพฒน บญชานนท

แรกตงแตป 2553 ท บมจ.มตชนขาดทน จากทเคยมรายไดปละราว 1,400 ลานบาท และมก�าไรเฉลย ปละ 80-130 ลานบาท มาตลอด

ในเวบไซต เวบบอรด และบลอกหลายแหงทหยบขาวนไปแชร กมการถกหาสาเหตทท�าใหเครอมตชนขาดทน จนตองเปดโครงการเออรลรไทร มการตงสมมตฐานไปตางๆ นานา ทงยอดขายตก โฆษณาไมเขา กลยทธการตลาดผดพลาด ฯลฯ ไปจนถงเหตผลเรอง “ขวการเมอง”

แตอกดานกมค�าชแจงมาจาก นธนนท ยอแสงรตน ทปรกษามตชนทว ทโพสตผานเฟซบกสวนตว Nithinand Yorsaengrat

“ป 2557 เปนปภาวะเศรษฐกจถดถอย ชะลอตว ภาคธรกจหลายๆ ประเภทเผชญกบก�าลงซอทลดลง และผลประกอบการไมเปนไปตามคาดหมาย ธรกจสอโดยเฉพาะกลมทยงยดโยงกบสอสงพมพ เจอปญหาจากรายไดโฆษณาทลดลงและตองเพมคาใชจายเขาไปในการลงทนสอใหมคะ ตวเลขผลประกอบการในรอบ 9 เดอนของหลายๆ


หนา : 27

คน ครงนวา ขอเทจจรงคอพนกงานบางสวนไดลาออกจาก นสพ.เดลนวสไปท�างานกบนวทว-ทวดจตอลในเครอเดลนวสนานแลว ทเหลอกเปนพนกงานขายโฆษณา

แหลงขาวระดบสงของเดลนวส ใหขอมลวา เหตทมการออกค�าสงปลดครงน เกดจากความขดแยงใน “ครอบครวเหตระกล” ผบรหารเดลนวส ทเกดการแยงโฆษณากนระหวาง “นสพ.เดลนวส” “นวทว” และ นสพ.แทบลอยนองใหม “นว108”

พรอมกบสมภาษณ “คณแดง” ประภา เหตระกล ศรนวลนด ทปจจบนยายจากบรหาร นสพ.เดลนวส ไปท�านวทวเตมตว ซงกยอมรบกลายๆ วาเกดความขดแยงเรองแนวทางการบรหารงานภายใน “สอคายบานเยน” นจรง และไมเหนดวยกบการลงประกาศปลดพนกงาน ทง 16 คน เชนนน

ขณะท “ใบตองแหง” คอลมนสต ออนไลน ไดแสดงความเหนถงเรองนผาน เฟซบกสวนตว Atukkit Sawangsuk วา เลนกนแรงนะน แยกขวในตระกลเดยวกน ไมเกยวกบสทางการเมอง เทาทฟงมา เปนเรองทางธรกจ พนองกลมหนงทเคยบรหารมากอน เชอวาพนองอกกลมจะพาลงเหวทงคาย จงกลบมาเทคโอเวอร ตดแบงหนงสอพมพ-ทว ทางใครทางมน อยากท�าทวเจงกเชญท�า

ไป แตไมเกยวกบหนงสอพมพ ไดขาวมาพกหนงแลวแตไมรบานปลายยงไง ถงไดเลนกนแรงซะขนาดน

เปน “ศกใน” ทขยายวง จนรกนทว

ทายสด ทเปนเรองราวใหญโตขามป เมอ บมจ.โซลชน คอนเนอร (1998) หรอ SLC เขาซอหนเครอเนชน หรอ NMG เมอปลายป 2557ราว 12.2 เปอรเซนต ทน�ามาสการแถลงขาวตอบโตอยางรนแรงจากผบรหารเครอเนชนอยางรนแรง วาการเขาซอหนของ SLC ครงนอาจมวาระซอนเรน และอาจท�าผดกฎของ กสทช.ทหามเอกชนรายใดถอหนไขวในทวดจตอล 2 ชองทอยในเซกเตอรเดยวกน

เพราะ SLC เปนเจาของ “สปรงนวส” ทอยใน “ชองขาว” เชนเดยวกบ “เนชนทว”

วนท 6 ม.ค.2558 สทธชย หยน ประธานกรรมการเครอเนชน ไดยนหนงสอตอ กมธ.ปฏรปการสอสารฯ ของสภาปฏรปแหงชาต ใหตรวจสอบเรองน หลงจากยนให กสทช.เขาตรวจสอบไปแลว ขณะทสอในเครอเนชน ทงเนชนทว นสพ.คมชดลกและเดอะเนชน กเกาะตดท�าขาวเรองนอยางตอเนอง

ดาน SLC กตอบโตกลบอยางรนแรง มการออกแถลงการณชแจงการเขาซอหนเครอเนชน

เปนไปตามวธการปกตในตลาดหลกทรพย พรอมปฏเสธวาไมใช “ทนสเทา” ตามทมบางคนกลาวอาง และพรอมฟองรองด�าเนนคดกบผทกลาวหาท�าให SLC เสยหาย

โดยในวนท 16 ม.ค.2558 SLC ไดสงทนายไปยนฟองตอศาลอาญา ใหเอาผดกบผบรหารเนชนและคอลมนสตไทยรฐ ฐานหมนประมาท

แมแตตามหนาสอ ศก NMG vs. SLC จะเรมคลายความรอนแรงลง แตการตอสยงไมจบ ตองไปวากนตอในยกท 2 ยกท 3 ทงในเวท กมธ.ปฏรปการสอการ ในเวท กสทช. และในเวทศาลสถตยตธรรม

แม ท ง 3 กรณจะต าง กนในรายละเอยด แตมแกนหลกเดยวกน คอเปนเรอง “ธรกจสอ”

เปน “ธรกจ” ทตงอยบนฐาน ซงมความเปราะบางยง

เพราะไมเพยงตองสมพนธกบ “อ�านาจ-ทน-ผลประโยชน”

ยงไดรบผลกระทบอยางสง จากกระแสความเปลยนแปลงอนเชยวกรากของ “รฐ-เทคโนโลย”

เปนสถานการณทตองจบตาไมกระพรบ เพราะผลกระทบโดยรวม คงไมจบแค “3 องคกร นสพ.” นแนๆ q


หนา : 28

*หมายเหต ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย ประธานสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย อภปรายพเศษหวขอ “ปฏวตคนขาว อภวฒนสอ” ในวน นกขาว 5 ม.ค.2558

ถาดจากตวเลขทางการเงนแลวสอไทยจะคลายกบสอในอกหลายประเทศ นนคออยในชวงวกฤตอยางยง สทธและเสรภาพของสอคอเรองส�าคญกจรง แตหากเราเปลยนผานในชวงการเมอง 1-2 ปนไปไดเมอใดกนาจะคลคลายไปตามล�าดบ ยงคงมความหวงอย

หากแตสงทรายแรงกวาคอเรองของการเงนทกวนนภมทศนสอเปลยนไปมากอนเปนผลจาก

เทคโนโลยทหลอมรวมกน เกดสอตางๆ ขนมามากมายเตมไปหมด ทงสอออนไลน ทวเคเบล ทวดจตอล เกดการแยงคนดแยงคนฟงแยงคนอานกน ซงเศรษฐกจของเรานนกอยในชวงเตบโตชา ท�าใหเมดเงนทจะไหลเขามาหลอเลยงในวงการตางๆ นนมนอย

ในป 2558 นาจะมเงนโฆษณาทหมนเวยนอยในวงการสอสก 1.3 แสนลานบาท แนนอนวาเมดเงนโฆษณากเตบโตขนดวยตามกาลเวลา หากแตตวหารหรอในทนคอ “สอ” นนเตบโตเรวกวามาก เพราะฉะนนการแบงเมดเงนในแตละสอจงเปนเรองททาทายอยางยง

หากดผลประกอบการสอเฉพาะกวา 20 บรษททอยในตลาดหลกทรพยในชวง 2-3 ปทผานมา ในชวงป 2554-2555 นนมรายไดเพมขน โดยเพมจาก 6.3 หมนลานบาท เปน 7.2 หมนลานบาท และเพมขนอกเปน 7.5 หมนลานบาท ในป 2556 แลวเรมมาลดลงในป 2557

ดานก�าไรกเชนกน ในป 2554 ก�าไรของสออยท 8.6 พนลานบาท ป 2555 เพมขนมาท 1.02 หมนลานบาท ป 2556 เพมอกเปน 1.06 หมนลานบาท แตเมอมาในป 2557 กลบลดลงเหลอครงเดยวของป 2554 อยท 4,200 ลานบาท

โดยรวมดแลวนาตกใจ แตวาไสในกลบนาตกใจเขาไปอก เมอพบวาก�าไรจ�านวนมากนนกระจกตวอยในสอโทรทศน สวนสอสงพมพบางสอทเคยไดก�าไรเมอ 4-5 ปกอน พอมาในป 2557 มอยางนอย 2 บรษททขาดทนรวม

วรทศน องคภทรางกร

สอจะตรวจสอบ ‘ทน’ ไดอยางไรถาการเงนตวเองยงวกฤต

ภาพ : บางกอกโพสต


หนา : 29

กนเกอบ 200 ลานบาท เพราะฉะนนไมตองแปลกใจวาโบนสทเคยไดกนหลายเดอน จะเหลอเพยงสปดาห และตอไปคงไมนาแปลกใจทจะเหลอเพยงวน สอวทยยงพอมก�าไรอยแมจะลดลงไปบาง สวนทอาการหนกทสดคอสอสงพมพทพยายามเปลยนไปท�าสอทวโดยการประมลคลนทวดจตอล จากทไดก�าไรกลบกลายเปนตดลบไปมากมาย

ทกลายเปนวกฤตเพราะวาสอนนอยในโลกเกาทก�าลงจะตายไป แตโลกใหมยงไมเกดขน ยงไมมสตรส�าเรจในการหารายไดส�าหรบสอในยคใหม เราจะมาท�าการเรยกรองใหปฏวตคนขาว อภวฒนสอ แตความเปนจรงในปจจบนคอสอท�าก�าไรไมได แถมยงขาดทนกนมากอกดวย แลวจะใหสอหาทางออกกนอยางไร หากไมมทางเลอกทดพอสอจะมพฤตกรรมการวงเขาหา 2 แหลง ซงเคยเกดขนมาแลวและจะเกดเพมมากขน หนงคอภาครฐ และสองคอธรกจใหญ เพอขอเมดเงนโฆษณา

ดงนนความทาทายของสอในชวงยคเปลยนผานนจะเกดขนในระยะอก 5-6 ปเปนอยางนอย จนกวาจะถงจดสมดลใหม จากสมดลเกาทเพยงท�าขาวหรอบทความทดกสามารถอยได ชวงนจงเปนชวงทสอตองคนหาจตวญญาณของตวเองอกมาก วาจะตองวงเอาใจรฐหรอเอาใจทนใหญหรอเปลา ถงจะท�าใหอยรอดได

ในเชงของกฎกตกานนกก�าลงจะเกดขน โดยสภาปฏรปแหงชาต (สปช.) ก�าลงมการดกฎหมาย ควบคมการโฆษณาสอภาครฐ ซงจะเปนการปองกนไมใหสอวงหาเอาโฆษณาจากภาครฐไปลงโดยไมเกดประโยชนแกประชาชน เมอชองทางนถกปดกจะกลายเปนตองวงหาทนใหญ คราวนสอกจะไมสามารถตรวจสอบทนใหญได ในกรณทเขาจะเปนปญหาเสยเอง เชน ไปเอาเปรยบผบรโภค ท�าธรกจท�าลายสงแวดลอม

กควรหนมาท�า CSR ทสรางสรรคสงคมในระยะยาว คอการท�าใหองคกรสอมความเขมแขง และหากจะใหทดเทยมกบความทาทายทเพมขน รางวลทมอบใหสอกนอยนกควรเพมดวยเชนกน ประเทศไทยนนมเงนมากพอ แตถกน�าไปใชผดทผดอยาง เชนภาครฐน�าไปผลาญกบการโฆษณาประชาสมพนธอยางปายรปนกการเมองหรอขาราชการ และสอทไปเอาอกเอาใจ โดยทประชาชนไมไดอะไรเลย

ทงนเงนทจะไดจากภาครฐตองไมใชดลพนจของรฐในการเลอกทจะให แตตองเปนเงนอดหนน สวนวธการจะเปนอยางไรนนคงจะคดกนไดอกมาก โดยตองเปนรปแบบททกคนสบายใจ แตวาสงทเปนอยปจจบน สงทรฐธรรมนญหลายฉบบหามไวมนกเกดขนจรง ทงการทรฐเขามาแทรกแซง หรอจายเงนจางสอในราคาทสงเกนจรง จงตองสรางกลไกทมความโปรงใสเพมขน แทนทจะใหรฐอดหนนสอเฉพาะทเปนพวกตวเองเชนน

ซงการเอาเงนจากภาครฐนนมกจะมปญหา จรงๆเงนจากภาคเอกชนนนใหญกวามาก หากเอกชนคดจะลงขนกนจรงๆ มแนวคดทวาสอมวลชนเปนสงทจ�าเปนตอประเทศ สามารถท�าใหคณภาพของสงคมไทยดขน ถาสอมวลชนมปญหาประเทศกจะมปญหาไปดวย หากเหนพองกนเชนนกควรรวมน�าเงนทท�า CSR ตางๆ มาตงกองทน CSR ทเปนของสอ โดยทหนวยงานเอกชนเหลานไมเขาไปเกยวของ ซงผรบจะตองเปนองคกรกลาง แลวมคนนอกเขามาชวยจดสรรดวย

ภมทศนสอเปลยนแปลงแนนอนและจะเปลยนแปลงมากขนเรอยๆ แตสงหนงทควรจะคงอยคอจตวญญาณสอ อยางทประธานมลนธอศรา อมนตกล ไดบอกย�าหลายครงวา “สงทลมไมไดคออาชวปฏญาณของสอจะตองคงอย ไมอยางนนสอกจะไมตางอะไรกบอาชพอนเลย” q

หรอการทจรตคอรรปชนตางๆ สอจะอยในฐานะทตรวจสอบบรษท

หรอกจการตางๆ เหลานนไดอยางไร ถาฐานะทางการเงนของสอมปญหา ใครเปนเจาของสอแทบจะไมส�าคญอกตอไปแลว เพราะคนทกมเมดเงนคอเจาของตวจรง

จรงๆ แลวเมองไทยนนมทนเยอะพอทจะท�าใหอะไรดๆ เกดขนได แตในสภาพแวดลอมใหมของสอจะทาทาย เมอมเงนแตวาเมดเงนโฆษณานนกระจดกระจายและถกซอยเยอะแยะไปหมด ดวยสอทหลากหลายเมอคนเพยงไมกคนกสามารถตงส�านกขาวกนเองไดแลว

ดงนนการท�าขาวสบสวนสอบสวนกจะทาทายมากขนเรอยๆ หากจะพดในเชงธรกจ การท�าขาวสบสวนนนมแนวโนมทจะทบกระเปาบรษทสอของตวเองมากกวาทจะสรางรายได เชนหากเราไปท�าขาวเจาะรฐบาลหรอเจาะนายทน หากไมพอใจเขากตดโฆษณาทง ในขณะทเรามสอทหลากหลายมากขน กอาจจะเปนการยากทเราจะไดเหนการท�าขาวสบสวนสอบสวนทมคณภาพ นบเปนความทาทายตอเจาของและนกวชาชพสออยางยง

หากจะสะท อนในมมของส งคม เศรษฐกจของเรานนใหญขนเรอยๆ แตนาแปลกใจวาเราน�าเงนทมอยมากขนในประเทศมาด�าเนนกจกรรมทมประโยชนอยางไมไดสดสวน ถาจะใหแนะน�าอยางเปนรปธรรม คออยากเหนองคกรกลางของสอ เชนสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพน เปนแกนกลางทจะท�ากจกรรมทก�าลงท�าอยใหเขมแขงมากขน อยางเชนการระดมทนจากภาคธรกจและภาครฐ

ซ งต อ ไปหากมกฎหมายคมการโฆษณาของภาครฐใหไมเกดการซซว รฐกจะมเงนเหลอในการจดสรรเขากบองคกรกลางของสอ สวนภาคธรกจแทนทจะหวงท�าโฆษณากบสอบางแหงหรอ CSR บางอยาง


หนา : 30

ผานพนปแหงมหาวบาก ของวงการสอมวลชนไทย ป 2557 ไปแลว แตกวาจะผานพนไปได ท�าเอา “คนขาว” เหงอหยดตงๆ เพราะปทผานมามทง ปรากฎการณใหม คอการขยายฐานโทรทศนจากระบบอนาลอก เปน ดจตอล การปรบรปแบบ-รอวฒนธรรมการท�าขาวแบบเกา ไปเปนแบบใหมทไฉไล

ส�ารวจโบนส ของ “นกขาวภาคสนาม” ลองตดตามดกนวา แตละสอฯ ใหคาตอบแทนของนกขาวในสงกดอยางไร สมกบความเหนอยยากของงาน และการตอส เ พอประคองใหธรกจสอฯ ยงเดนหนาไปไดหรอไม

เชญตดตาม และวเคราะหตามอธยาศย.. q

กวาเกา ท�าให “นกขาวทงรนเกา-รนใหม” ปรบตวแบบพลกหนามอเปนหลกมอ รวมถงตองเจอกบวฎจกรน�าเนาทางการเมอง สารพดมอบ และการเปลยนแปลงทางการเมอง

365 วนทผานไป พรอมปดจอบงานรอบป “ทมงานราชด�าเนน” ในภาคสนามสม

ส เ ม ธ ส ม ค ะ เ น ป ร ะ ธ า นสหภาพแรงงานกลางสอมวลชนไทย

“ภาพรวมโบนสของนกขาวภาคสนามปนลดลง เขาใจวาเปนเพราะสภาพเศรษฐกจ สถานการณทางการเมอง และสภาพการแขงขนของสอทเพมมากขน ท�าใหธรกจสอตองลงทนเพม หากพจารณาในแงเศรษฐกจถอวาเงนพเศษทไดกลางปหรอปลายปสมเหตสมผล

แต หากมองในเสรมขวญและก�าลงใจพนกงานนน ป ทผ านมานกข าวภาคส น า ม ท� า ง า น ห น กและเหนอยยาวนาน ตงแตเดอนสงหาคม 2556 ถงปจจบน แมสถานการณการเมองคลคลาย แตยงมการแขงขนและตอสระหวางสอฯ นกขาวหนงคนตองท�าขาวหลายมตมากขน ทงขาว Online, Twitter คอท�างานมากขน แตคาตอบแทนเพอสรางขวญก�าลงใจ แทบ

เปด ‘โบนส-อตราขนเงนเดอน’ คนทำาสอ

ขนษฐา เทพจร

ไมม กรณนเขาใจสภาพธรกจสอ แตหากเจาของกจการไมมเงนรางวลให ควรสรางก�าลงใจการท�างานวธอน เชน เพมวนหยด วนลา สวสดการดานการรกษาพยาบาลตามเงอนไขขององคกร”

อ ด ศ ก ด ศ ร ส ว า ท ป ร ะ ธ า นสหภาพแรงงานหนงสอพมพบางกอกโพสต

“โบนสอตรานทกคนยอมรบได เพราะทราบว าธรกจสอสงพมพ ป ทผานมามก�าไรไมมาก และการลงทนในสออนของบรษท เชน โทรทศน ถอเปนการลงทนทยงไมสรางก�าไร ขณะเดยวกนภาวะเศรษฐกจกบการแขงขนกนสงในธรกจสอ สงผลไปยงการหาโฆษณาและกลมเปาหมายของธรกจ

ดงนนเปอรเซนตโบนสทไดถอเปนทยอมรบ สวนทศทางใน

อนาคตเรองสวสดการและสภาพเศรษฐกจทไมทราบทศทางวาจะแยหรอดนน สหภาพฯบางกอกโพสตมนโยบายทชดเจนตอขอเสนอทจะใหผบรหารพจารณาในประเดน

สวสดการและความชวยเหลอ”

เ ส ด จ บ น น า ค ป ร ะ ธ า นสหภาพแรงงานสอสารมวลชนไทย

“หากใหโบนสเปนเงนขวญก�าลงใจกบพนกงาน โดยรอบปทผานมายอมรบวาพนกงานในองคกรท�างานหนก เจอทงมอบ ทงรฐประหาร ตองยอมรบวาสถานการณธรกจของสอในเครอเนชน ก�าไรลดลงจากปทผานมา แตยงถอวาธรกจในเครอยงท�ารายไดใหกบบรษท เมอก�าไรของบรษทลดลง ท�าใหการจายโบนสตองลดลงไปจากปทผานมา”

สเมธ สมคะเน

เสดจ บนนาค


หนา : 31

ตารางแสดงโบนส “คนสอฯ” ป2557 หนงสอพมพ และ ทวชองพนฐาน

นสพ. โบนส ประจำป 2557 สวสดการพเศษ/เงนเดอน นสพ.ไทยรฐ พนง.บรรจกอนป 51 ได 3 เดอน พนง.บรรจหลงป 51 ได 2 เดอน พนง.ทอายงานไมครบ1ป ไมไดโบนส นสพ.เดลนวส ได 3 เดอน แบงเปน - มสวสดการ(เงน)พเศษ 15 วนใหกบ พนง. ชวงกลางปได 1 เดอน และชวงปลายป 2 เดอน - ปรบเงนเดอนตามผลประเมน ทกเดอน ม.ค.

นสพ.มตชน 1เดอนกบ 15 วน แบงเปน นสพ.ขาวสด ชวงกลางป ได 1 เดอน และ ชวงปลายป ได 15 วน ปรบขนเงนเดอนตามผลประเมน (มฐาน 3%) นสพ.ประชาชาตธรกจ นสพ.โพสตทเดย นสพ.บางกอกโพสต 14 วน ปรบขนเงนเดอนตามผลประเมน (เรมตนท 3%)

นสพ.คมชดลก นสพ.เดอะเนชน เฉลย 24 วน ปรบขนเงนเดอนตามผลประเมนการทำงาน นสพ.กรงเทพธรกจ

นสพ.ไทยโพสต 1 เดอน ปรบขนเงนเดอน 6%

นสพ.สยามรฐ ไมม ไมปรบขนเงนเดอน

นสพ.บานเมอง ไมม ไมปรบขนเงนเดอน

นสพ.แนวหนา 15 วน ปรบขนเงนเดอน 5%

นสพ.ผจดการ ยงไมมแผนการจายโบนส ยงไมมแผนปรบเงนเดอน

*ผลสำรวจโบนส-ปรบเงนเดอนหลงสนป2557 โดยวธสมสอบถามกบพนง.ของบรษทสอฯ

สถานโทรทศน โบนสประจำป 2557 สวสดการพเศษ/เงนเดอน

ชอง 3 เฉลยตามผลประเมนปลายป ขนตำ 15 วน (พนง.ไดทกคน แมอายงานไมครบ1ป)

ชอง 5* - - ชอง 7 เฉลย 3.5 เดอน มปรบขนเงนเดอนตามผลประเมนการทำงาน ชอง 9 เฉลย 1.8 เดอน มปรบขนเงนเดอนตามผลประเมนการทำงาน ชอง 11* - -

*ผลสำรวจโบนส-ปรบเงนเดอนหลงสนป2557 โดยวธสมสอบถามกบพนง.ของบรษทสอฯ ** หมายเหต ชอง 5 และชอง11 ถอเปนหนวยงานของรฐ จงไมมคาตอบแทนพเศษ หรอโบนส ขณะทเงนเดอนจะมการปรบขนตามผลการประเมนซงตองพจารณาประกอบกบการขนเงนเดอนของขาราชการตามกฎหมายทเกยวของ


หนา : 32

ทศทางของ “ส�านกขาวออนไลน” และ “เวบไซตขาว” ทกวนน สวนใหญเปนไปในระนาบเดยวกน คอใหน�าหนกกบขาวทสามารถสราง “ยอดไลค-ยอดแชร” เปนล�าดบแรก จงไมแปลกทเนอหา (Content) จะเตมไปดวยขาว human interest ซงหลายๆ ครง มกจะถกตงค�าถามวา ขาวเหลานนมคณคาหรอมประโยชนตอสงคมอยางไร

» : ตวเลขขนาดน เปนทพอใจหรอไมถามองวาเราเปนสอทางเลอก ไดเทา

นถอวาโอเค ทงทยงไมท�าการตลาดอะไรเลย ใชแค facebook twitter เทานน เนนขาย Content อยางเดยว จดขายของเราคอบทความ คอลมนสตระดบทอปของวงการ แตชวงหลงๆ กมาจบกระแสมากขน แตกไมไดทงขาวเจาะ นอกจากนยงเสรม infographic หรอ graph มากขน ท�าใหครบ-รอบดาน แตทสดแลวจดขายจรงๆ กยงเปนในเรอง content

» : Content ขาวเจาะลกษณะ Hard news ยงขายจรงหรอ ?

ยงขายได เอาขอมลมาแปลงเปนภาพ เดยวนท�าไดหลากหลายมากขน อยทวาจะขายแบบไหน อาจจะเขยนสนๆ แตบรรยายดวยภาพแทน กไมใชเรองยาก อนโฟกราฟฟคสวยๆ กเขาใจแลว ทดงคนมาอาน กเปนขาวเจาะอกแบบทน�าเสนอไดหลากหลาย

» : อะไรคออปสรรคของการท�าขาวในรปแบบน

แนนอนวาเปนเรองของการเขาถงขอมล แตกไมไดยากมาก ตองเขาใจวาขาวหนงชนไมใชวาท�าวนนแลวพรงนเผยแพรได

เลย ตองใชเวลาประมวลขอมล บางชนเปนสปดาหกวาจะเขยนได ทกวนนมคนท�างาน 6 คน เปนซเนยร 3 คน และคนใหม 3 คน เขารวาเวบเราเปนแบบนกเดนเขามาสมคร เมอเราเปนนกวารสารศาสตรขอมล เลอกทจะท�าขาวแนวน คณกตองคนขอมลเปน อานเยอะๆ ประมวลขอมลเปน คดออกวาสงทเราน�าเสนอ จะน�าเสนอแบบไหน

» : ประเมนความส�าเรจจากการน�าเสนอดวยอะไร

กแลวแตจะวด แตจดหนงคอมคนมาเลนตอ เชน เรองการบนไทย การแปรรปรฐวสาหกจ บางช วงไทยรฐกสนใจ กขอบทความไปลงในหนงสอพมพหนาเศรษฐกจ หรอแมกระทงสหกรณคลองจนเราเลนมาตงแต 56-57 แตเพงมาบมชวงน เลนตงแตยงไมมใครรจกสหกรณคลองจนเลย เรากเสนอขาวจนปดตวลง พยายามน�าเสนอขาวใหสมาชกตนตว รวมตวมาตอส เรากชวยอกทางในการเผยแพรขอมล สดทายกเปดมาโยงถงวดพระธรรมกายจนเปนขาวขนมา ดเอสไอ ปปง.กมารบลก ยดทรพยผทยกยอกทรพยไป แคนกถอวา ประสบความส�าเรจแลวทชวยสมาชกได

วจกรพนธ หาญลำายวง

‘Data Journalism’ขาย Content ไมพง Marketing

เนอหาทคลายคลงหรอเหมอนกนชนดทแยกไมออกของส�านกขาวกระแสหลก กลายเปน “โอกาสทอง” ของ “ส�านกขาวทางเลอก” ทจะออกมายนแถวหนาอยางโดดเดน

หนงในนนกคอ “Thaipublica” ซงวางต�าแหนงของตวเองเปน เวบขาวสบสวนสอบสวนในลกษณะ “วารสารศาสตรขอมล” หรอ Data Journalism

“ราชด�าเนน” จบเขาคยกบ บญลาภ ภสวรรณ บรรณาธการบรหาร www.thaipublica.org ถงยทธศาสตรการประคองตวเองอยางมนคง โดยไมปลอยให Market-ing อยเหนอ Content

» : ผอานสนใจขาวในรปแบบ Data Journalism มากหรอไม

ชวงแรกๆ กนอยมาก คนอานหลกพนคน เขาปทสองยงไมเยอะ แตเรากยงท�าไปเรอยๆ แรกๆ ทกคนอาจเหนเปนเรองไกลตว แตสดทายกพสจนแลววาสงทเราท�ามนใช พอเขาสปทสามมคนมาอานเฉลยวนละเกอบ 2 หมนคน หากไปด page view ตงแตเปดตงแตแรก มาจนถงวนน มคนมาดแลวกวา 10 ลาน หรอเฉลยเดอนประมาณ 5 แสน


หนา : 33

ไปวนหนง กตองท�าการบาน ตองรจรง ตองเปนมออาชพจรงๆ ทท�า ไมใชเอาเปรยบคนอาน เหมอนกนทกฉบบ

» : ช ว ง ห ล ง พ ด ก น ม า ก เ ร อ งหนงสอพมพก�าลงจะตาย

ไมนะ หนงสอพมพยงอยได แตอาจตองปรบมาทางออนไลนมากขน ท�าใหแขงแรงกอยได ชองทางทางเวบกไปไดหลายรปแบบ เปนทงทว วทยออนเนต ท�าไดหลายรปแบบ เวบเปนทางเลอก มนอยใน

มอถอหมดแลว เดกเดยวนกไมคอยดทว ดมอถอกนหมด แตหนงสอพมพกไมตายแตจะอยรอด ปรบตว ทางเลอกในชองทางหารายได มนกเสรมกนได

» : องค กรได รบผล กระทบจากการท�าขาวเจาะอยางไรบาง

มถกฟองบาง เชนเรอง กรณคลองจน ทเขามองวาเราเลนขาวไปท�าใหสมาชกไมมนใจ ท�าใหคนแหมาถอนเงน จรงๆตอนนนกถอนไมไดอยแลว กฟองหาวาเราท�าใหเขาเสยหาย ท�าใหสมาชกไมมนใจ แตสดทายกถอนฟอง พอเลนขาวไปเรอยๆมนกพสจนชดวา ยกยอกจรง เชน สญญาเงนกตางๆ ทท�า คนทถกปลอมไปฟอง ศาลกพพากษา เขากไปยอมรบวาไปปลอมจรง สดทายกถอนฟอง

» : ก าวต อไปของ Thaipublica คออะไร

ก�าลงคดอย พอกาวเขาสปท 4 เรมนง ก�าลงวางแผน q

» : เพอใหขาวสรางผลกระทบในวงกวาง จ�าเปนตองขยายฐานผอานมากขนอกหรอไม

กก�าลงคดวาจะไปจบมอกบสอกระแสหลกแบบไหน เพราะผลกคนเดยวบางทมนกเหนอย มนเคลอนชา แตอยทวาจะจบมอแบบไหนให win-win ซงตอนนกยงไมไดท�า สวนเรองการตลาดไมคอยไดคดสกเทาไหร ถาจะท�ากอยากท�าใหขอมลเราเปนประโยชนใหคนเขาถงใหมากขน ใหเปนประโยชนตอสาธารณะจรงๆ เราไมไดคดวาจะเปลยนแปลงสงคมโลก แคชวยกนเปดหเปดตาใหคนรบร ขอมลในวงกวาง ร อยางทวถงและเทาทน

» : สอทวไปผลตเนอหาหว งขายโฆษณา แล ว Thaipublica หวงเหมอนกนหรอไม ?

เรากหวงโฆษณา รายไดสวนหนงมาจากโฆษณา แตสวนทสองกรบจางผลต content ใหกบบางหนวยงานทตองการ เชน UNF-PA ทเขาท�าเรองประชากร กมาใหเราชวยเขยนให

» : ยากหรอไมส�าหรบการท�าสอทางเลอกโดยไมหวงโฆษณามาก

ยาก นอกจากมคนเปนกองทนให เหมอนตางประเทศมกองทนสนบสนนตอเนอง เขากไม ต องไปหาเงน แตในประเทศไทยยงไมถงจดนน สอทางเลอกยงตองหาเงน อยางทท�ากหาเงนผสมผสานกนไป

» : มองขาวเจาะในหนา

หนงสอพมพปจจบนอยางไร ลดนอยลงหรอไม

คนกเรมกลบมาทจะใหความส�าคญเรองน เชน กรงเทพธรกจ ไทยรฐ ไทยรฐทว กพยายามประมวลขอมล อยางคณกตต สงหาปด กพยายามท�าขาวเจาะ กไมไดหายไป กยงมอย ไมไดหายไปจากสอหนงสอพมพไปเลย ทชวยกนกระตน น�าเสนอขาวทมคณภาพจรงๆ เชอถอได และทกคนไมตองเอาเปรยบคนอาน ไมใชลอกๆ มา ปดหนา

บญลาภ ภสวรรณ


หนา : 34

การท�าขาวสบสวนสอบสวนไมไดเลอนหายไปเฉพาะในวงการขาวเมองไทย แตในสงคมอเมรกนกลาถอยลงเชนกน เมอเทยบกบยคกอนทนกขาวตวเลกๆ จากหนงสอพมพ เดอะวอชงตนโพสต เพยงสองคนสามารถเปดโปงการทจรตในกรณวอเตอรเกทจนสามารถเปลยนหนาฉากการเมองอเมรกน

แมยคนเสรภาพของนกขาวอเมรกนจะมมากกวายคกอน แตหากเทยบกนกบยคกอน ยคนอาจมปจจยหลายๆ อยางทไมเออตอการท�าขาวสบสวนสอบสวน

จ า ก ก า ร พ ด ค ย ก บ น ก ข า ว ช า วอเมรกนทเปนมอสบสวนสอบสวนหลายคน ระหวางการเรยนร และศกษาดงานท คณะ Life & Science Communica-t ion มหาวทยาลยวสคอนซน-แมดสน สหรฐอเมรกา จากการสนบสนนทนจากมล

นธอศรา อมนตกล และสมาคมศษยเกามหาวทยาลยวสคอนซน ประเทศไทย เปนเวลากวา 4 เดอน ท�าใหผเขยนไดเรยนรวา ปจจยหนงทเกดขนในประเทศทมเสรภาพแหงน คอการพยายามแทรกแซงสอมวลชนดวยวธตางๆ ของผมอ�านาจ

ผเขยนไดคยกบ Dee Hal นกขาวหญงประจ�าหนงสอพมพ Wisconsin State Jour-nal ทควารางวลดานการท�าขาวสบสวนมานกตอนก โดยมหนาทในการตดตามรายงานขาวดานการเมองและกระบวนการยตธรรม

เธอ เลาประสบการณการท�างานใหฟงวา หลกการท�าขาวสบสวนสอบสวนอยางแรกคอนกขาวตองไมกลวผลกระทบหรอความไมปลอดภยทจะเกดขนภายหลงจากการน�าเสนอขาว เพราะขาวแบบนไมมผมอ�านาจหรอผทเกยวของคนไหนชอบ นกขาวตองเขมแขงและมความพยายามในการขด

ถาขดลกมากเทาไหรยงด เพราะการขดลก นนหมายความวา ความจรงยงจะถกเปดเผยมากขนเทานน

ใ น ฐ า น ะ ค น ท� า ง า น ด า น ข า วมากกวา 30 ป เธอรดวา อ�านาจและการใกลชดผมอ�านาจเปนอนตรายตอการหาขอมล หลายตอหลายครงจงมผมอ�านาจพยายามสรางความใกลชดกบเธอ แตเธอกปฏเสธทจะเปนมตรกบผมอ�านาจ เพราะเธอรดวา การใกลชดกบแหลงขาวไมสงผลดตอการท�างานขาวเปนแน

“ประสบการณท�าใหเรารวา นกขาวควรเตอนตวเองเสมอวา อยาใกลชดกบแหลงขาวมากนก เมอใดนกขาวมความใกลชดกบแหลงขาว ความเกรงใจจะเกดขน หากวนหนงแหลงขาวทเราใกลชดท�าความผด การสญเสยความเปนกลางจะเกดขน ดฉนจงบอกตวเองเสมอวา ในความเปนจรงไมม

ถอดบทเรยน ‘มอเจาะขาว’ ระดบโลก

หทยรตน พหลทพ

Daniel Hinkel นกขาวประจ�าหนงสอพมพ Chicago Tribune


หนา : 35

ใครอยากเปนเพอนกบนกขาวและดฉนกบอกแหลงขาวดวยวา มเพอนเพยงพอแลว” เธอกลาวดวยน�าเสยงจรงจง

ความมงมนท�าขาวสบสวนสอบสวนของ “Dee” มทกวน แตไมไดหมายความวาทกอยางจะถกปดวยพรมแดง เพราะอปสรรคการท�าขาวสบสวนสอบสวนไมไดมเพยงนกขาวกบแหลงขาวเทานน แมวาหนงสอพมพวสคอนซนสเตจเจอรนลจะเปนหนงสอพมพทใหญทสดในรฐน แตกไมไดหมายความวาจะมเงนทนสนบสนนการท�าขาวอยางเตมพกด

เธอ บอกวา ตอนนการท�าขาวสบสวนสอบสวนในรฐวสคอนซนและรฐตางๆ ในสหรฐฯ เรมจางหาย สวนหนงอาจเปนเพราะนโยบายของแตละส�านกขาวทตองพงพาทน ยงยคนนกขาวคนหนงตองท�าหนาทหลายอยาง ทงการท�าขาวขนเวบไซต การท�าขาวใหโซเชยลมเดย ฯลฯ

“ จงเป นการยากทส�านกข าวทท�าหนาทตแผการทจรตคอรปชนจะไดรบการสนบสนนทนจากสอโฆษณา และการท�าขาวสบสวนสอบสวนตองใชเวลานานกวาจะไดขาวดๆ จงขนอยกบนโยบายของส�านกขาวดวยวา จะใหนกขาวคนนนใชเวลาเฝาขาวหรอไม ถาไมสนบสนนใหนกขาวเกาะตดขาวกจะท�าใหขาวสบสวนสอบสวนเกดขนไดยาก” Dee พดพรอมกบถอนหายใจกบสถานการณขาวเชงลกทเรมเลอนหาย

นอกจาก “Dee Hall” แลว ผเขยนยงไดพดคยกบนกขาวสบสวนสอบสวนรนใหม

อยาง Daniel Hinkel ผสอขาวประจ�าหนงสอพมพชคาโกตรบน รฐอลลนอยส

แ ม ประสบการณการท�างานของ “Daniel” จะไมมากเทากบ “Dee Hall” แตเขากเปนคนหนงทมงมนการท�าขาวสบสวนสอบสวนอยางสดฝมอ

ลาสด “Daniel” ตดตามรายงานขาวการทจรตในวงการต�ารวจในรฐอลลนอยส ซงรกนดวาวงการต�ารวจถอเปนวงการทมอ�านาจมากในประเทศน แตเขากพยายามสบคนขอมลอยางสดความสามารถ โดยไมเกรงกลวผลกระทบทจะเกดขน

หลงจากผลงานของเขาตพมพในหนงสอพมพชคาโกตรบนแลว แนนอนผลสะทอนตกลบมายงแดเนยลทนททนใด

เพราะในการรายงานขาวเปนทประจกษชดวา ใครเปนผรายงานขาวชนนน

“บรรณาธการเลาใหฟงวา ผมอ�านาจโทรศพทมาขอแกไขขอมลและมการพดคยบางประเดนทดเหมอนเปนการแทรกแซง แตบรรณาธการไดอธบายไปวา นกขาวท�าตามหนาท ซง บก.ไดปกปองผมอยางถงทสด เพราะสาเหตทผมเสนอขาวนนกตองการใหเกดการแกไขปญหาและไมอยากเหนการคอรปชนเกดขน” Daniel กลาวดวยน�าเสยงหนกแนน

เขาบอกดวยวา ตงแตท�างานนไมเคยคดวา ตองเผชญกบอนตราย เพราะสอมวลชนกท�าหนาทของสอมวลชน แมการท�าขาวสบสวนสอบสวนจะท�าใหผมอ�านาจหรอผไดรบผลกระทบไมชอบตอการน�าเสนอขาว แตกไมเคยมกรณใดทผสอขาวรายงานขาวสบสวนสอบสวนไปแลวไดรบผลกระทบจนตองเสยชวต

“ผมไมเคยคดกลวและไมเคยคดวา จะตองกลวอะไร อาจเปนเพราะประเทศนเปดโอกาสใหนกขาวใชเสรภาพในการท�างานจงท�าใหเราท�าหนาทไดอยางเตมท” นกขาวสบสวนสอบสวนรนใหมของหนงสอพมพชคาโกตรบน กลาว

นกขาวเจาะทงสองคนเหนตรงกนวา แมจะมอปสรรคในการท�าขาวมากนอยแคไหนแตพวกเขากจะมงมนรกษาพนทข าวสบสวนสอบสวนใหคงอย เพราะพวกเขาเหนวา หนาทนเปนหนาทของนกขาว q

“Dee Hall นกขาวประจ�าหนงสอพมพ Wisconsin State Journal


หนา : 36หนา : 36

‘วนชย วงศมชย’สมาคมนกขาวฯ ในยคเสรภาพไมเตมใบ


กาวขนเปนนายกสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย คนท 9 ส�าหรบ “วนชย วงศมชย” บรรณาธการอาวโส นสพ.แนวหนา ในยคทสอไทยอยทามกลางสารพดความทาทาย ทงจากปจจยดานธรกจ-การเมอง-เทคโนโลย และกลายเปน 1 ใน หวขอทตองปฏรปอยางเรงดวน

หนา : 36


หนา : 37

เขายกตวอยางค�าพดของ พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ในหลายกรณทกอใหเกดความไมสบายใจวาอาจเปนการคกคามสอ เชน “ทมโพเดยม” หรอ “อยากชกหนา” วา คนทอยในเหตการณมาเลาเบองหลงวา นายกฯพดในเชงโจก แตสวนตวเหนวาค�าพดพวกน นายกฯสมควรหลกเลยง เพราะ 1.ตางชาตกจบตามองผน�าทไมไดมาจากการเลอกตงอยแลว และ 2.ลกนอง พล.อ.ประยทธมมากมาย อาจไมเกตโจก แลวไปท�าอะไรบางอยาง ท�าแทนนาย นายไมชอบนกขาวคนน กไปจดการเอง ดทสด คอไมควรพดค�าแบบนเลย

“แตการปกปองเสรภาพของสอ กอาจตองท�าอยางระมดระวง เพราะคนจะมองวา เอาแตปกปองพวกเดยวกน เหมอนกรณทหารตบเทาไป ASTV ทสมาคมฯออกแถลงการณประทวง บางคนกอาจบอกวา ASTV ไปเสนอขาวยวยกอน ทหารถงไดมา กตองชแจงกนวา มนคนละสวนกน ถาไมพอใจการน�าเสนอขาว มนมวธตอบโตอยางอารยะมากมาย เชน แถลงขาวตอบโต หรอฟองรองในศาล ไมใชสงคนไปตบเทา”

วนชยวา ตลอดการท�างานนบสบปในสมาคมฯ เคยไดยนเสยงต�าหนสมาคมฯจากนกขาวในสนามหลายรปแบบ เชน “ไมท�าอะไรเลย” ซงตองชแจงวา การทสมาคมฯ จะมทาทอะไรออกมาตองตรวจสอบขอมลและประชมเพอก�าหนดทาท ยอมรบวาหลายครงอาจไมทนใจ เพราะเราท�างานกนไมตางกบราชการ

อกค�าทไดยนบอยคอ “ท�าไดแคนเหรอ” กตองบอกวา สมาคมฯ เปนแคทรวมตวขององคกรสอ การจะท�าอะไรไดมากหรอนอยขน

อยกบความรวมมอ หากสอทงหลายรวมมอกนกจะมพลงมากขน

“แตในปน นสพ.บางฉบบทเคยงดสงคนมาเปนกรรมการ กกลบมารวมงานกบสมาคมฯ อก ถอเปนสญญาณทด”

นบแตเรมท�างานขาวในป 2526 วนชยเหนความเปลยนแปลงของวงการสอไดอยางชดเจน จากเดมทม นสพ. ทวและวทย แตปจจบนมสอใหเลอกเสพมากมาย ท�าใหอทธพลสอกระแสหลกลดลงไปมาก ไมสามารถสราง impact ไดเชนอดต ทงจากเหตผลดานธรกจ ทตองท�าอยางไรใหธรกจอยรอด และดานเทคโนโลย ทมสอใหมๆ ขนมาแขงขนมากขน

อกสงทเขาเหนคอ ความสมพนธระหวางรนพ-รนนองในสนามขาวลดลง อาจเพราะตองท�าขาวมากขน และหลายคนไมคอยเขาออฟฟส การถายทอดความรและประสบการณ ระหวางรนสรนจงลดลง

แตแมยคหลง marketing จะมอทธพลตอการท�างานของสอมากขน วนชยกยงเชอวา content จะยงเปนหวใจส�าคญของสออยด เพราะหากท�าขาวรบใช marketing ขาวปอบปลาร ขาวสสน แนนอนวาในระยะสนคนอาจเขามาดมาก แตในระยะยาวจะมค�าถามเรองคณคาความเปนสอ แตถาท�าขาวฮารดนวส ท�าขาวเชงสบสวนสอบสวน น�าเสนอสงทชาวบานจ�าเปนตองรจรงๆ แมคนดอาจไมมากเทา แตคนจะเหนความส�าคญทมสอประเภทนอย

“ผมคดวาคนยงคาดหวงในสอกระแสหลกอยนะ ไมเชนนนเขาคงไมเรยกรองใหมการปฏรปหรอก” นายกสมาคมนกขาวฯ คนปจจบน กลาวทงทาย q

ขณะทองคกรสอถกตงค�าถามถงบทบาท ในยคทกฎอยการศกยงถกประกาศใช และประกาศ คสช.ตกรอบการท�างานของคนขาวยงคงอย

ราชด�าเนน เดนทางไปทโรงพมพของ นสพ.แนวหนา ซอยวภาวด 66 เพอพดคยกบศษยเกานเทศ จฬาฯ รายน ถงนโยบายของสมาคมนกขาวฯ หลงรบไมตอจาก “ประดษฐ เรองดษฐ” ทปจจบนยงเปนสมาชก สปช.

แมวนชย หรอ “พแวน” ของนองๆ จะออกตววา “พดไมเกงเหมอนคนกอน” แตกไลเรยงงานทสมาคมนกขาวฯ ยคของเขาจะเดนหนาท�าตลอด 1 ปขางหนาไดอยางคลองแคลว โดยเปรยวาคงไมมนโยบายใหมๆ อะไรออกมา แตจะสานตอสงทเคยท�ามาอยแลวใหส�าเรจ ทงสนบสนนการท�างานของอนกรรมการชดตางๆ ไมวาจะเปนดานสทธเสรภาพ ดานวชาการ และดานตางประเทศ ปรบโครงสรางองคกรโดยเฉพาะเรองพนกงานของสมาคมฯ หาวธดงคนขาวรนใหมใหเขามารวมงาน รวมไปถงจบตาการปฏรปสอท สปช.ก�าลงด�าเนนการอย

“สวนการปกปองสทธเสรภาพของสอ กยงเปนภารกจหลกของเรา โดยแบงระดบการด�าเนนการไว 3 ระดบ แบบออนๆ เชนถามการใชค�าพดทอาจกระทบการท�าหนาทสอ กจะใหโฆษกสมาคมนกขาวฯ ออกมาทวงตง แบบกลางๆ เช นถ ามการร องเรยนเรองพฤตกรรมคกคาม หากตรวจพบวาเปนความจรง กจะออกแถลงการณ และแบบหนกสด คอถามการออกกฎหมายทจ�ากดสทธเสรภาพสอ กจะรวมมอกบองคกรวชาชพสออนๆ เคลอนไหวใหมการแกไขหรอยกเลกทนท”


หนา : 38

“ภทระ ค�าพทกษ” บรรณาธการ นสพ.โพสตทเดย เปดใจกบ ราชด�าเนน ตงแตตนวา ใจจรงไมไดอยากเปน “ประธานสภาการหนงสอพมพแหงชาต” เพยงแตม 3 เหตผล ทท�าใหเขาตองเขามานงเกาอตวน

1.ออฟฟศสงเขาไปเปนตวแทน 2.ผใหญในวชาชพขอใหเขามาชวยกนหนอย 3.ขณะนเปนระยะเปลยนผานทส�าคญมากของสอ

“มาท�างานสภาการฯ ท�าดกแคเสมอตว ถาท�าไมดเตรยมพลาสเตอรยาไวไดเลย ...แตผมเปนคนประเภท อะไรทท�าไดกท�า เรามหนาทตองตอบแทนวชาชพ”

เขาว า ประสบการณจากการเป นกรรมการสภาการฯ ระหวางป 2555-2558 เหนปญหาภายในขององคกร โดยเฉพาะเรองความรวมมอจากเพอนรวมวชาชพ ท�าใหไมสามารถท�า “สงทจ�าเปนตอโลก” ได

นบแตกอตงมาในป 2540 เปนองคกร

วชาชพในการก�ากบดแลกนเองของสอ-ปองกนไมใหอ�านาจรฐเขามาแทรกแซง แตทตลอด 18 ปทผานมา สภาการฯ กลบถกโจมตสารพด ทงค�าวา “เสอกระดาษ” “ท�างานไมไดผล”

ทวา ภทระกลบมองตางออกไป “ถามวาทผานมาเราควบคมก�ากบดแลกนเอง มนไมไดผลจรงๆ หรอ สวนตวเหนตาง เพราะชวงเวลาทผานมาเหมอนชวงเปลยนผานทางประวตศาสตร ทสงคม สอ และองคกรวชาชพสอเองกไดรบผลกระทบ สภาการฯ เองกพยายามปรบตว ทดลองวธการใหมๆ จะมาตดสนวาส�าเรจหรอลมเหลวทนท ผมวายงไมใช แตถาบอกวาไมไดผล 100% เออ อนนเหนดวย เพราะยงตองดวาจะพฒนาตอไปอยางไร”

นโยบายส�าคญทสภาการฯ ชดปจจบน จะใชตลอด 3 ปทด�ารงต�าแหนง ภทระเผย

วาจะเปนไปตามสโลแกน “เคลอนสงคมและวงวชาชพดวยความร สอสารดวยความรอบคอบรวดเรว ท�าความเขาใจใหเกดความพรอมเพรยงใหเกดความรวมมอรวมใจจากความเขาใจ”

โดยจะมการแปร 4 ค�า ส�าคญของสโลแกน “ความร-สอสาร-พรอมเพรยง-รวมมอรวมใจ” ไปตเปนแผนงานทสภาการฯ จะด�าเนนงาน

เรมจากภารกจแรกทมความส�าคญ-เรงดวน นนคอการปฏรปสอ ทภทระคาดวาจะมการเขยนไวในรฐธรรมนญและกฎหมายลก โดยสภาการฯ ตองเปน “องคกรหลก” ในการดงความรวมมอของสมาชกใหมาชวยกนออกแบบ-ผลกดนขอเสนอของคนสอ ทมโมเดลเบองตนจากขอสรปขององคกรวชาชพสอ ทง 4 องคกร คอ ผประกอบวชาชพสอจะตองสงกดองคกรวชาชพ แตจะเปนองคกร


‘ภทระ คำาพทกษ’ กบการ ‘สงคายนา’ จรยธรรมสอ


หนา : 39

วชาชพทมอยเดม หรอไปรวมตวกนตงใหมกได แตตองมชดจรยธรรมทสงคมยอมรบได ทงในระดบองคกรสอแตละแหงและระดบองคกรวชาชพ รวมถงตองมกลไกทจะพจารณาหรอเกดปญหาขน

“ในเชงกลยทธ การมหลายหวดกวาหวเดยวอยแลว ซงคนในวชาชพกตองมาระดมความเหน วา model การก�ากบดแลกนเองทควรจะเปน ควรจะเปนอยางไร อาจจะมมากกวา 1 โมเดล เวลาไปตอรองกบผมอ�านาจจะไดมหลายชอยสใหเลอก”

ส�าหรบภารกจประจ�าของสภาการฯ ทสงคมคาดหวง นนคอการลงโทษสอทละเมดจรยธรรม ภทระมขอเสนอในการดงสงคมใหมารวมตรวจสอบสอมาขน โดยจะมการตง “คณะกรรมการคมครองผบรโภคสอ” อาจท�างานรวมกบมลนธเพอผบรโภค เพอเพมชองทางในการรองเรยนของประชาชน ถอ

เปนการปรบบทบาทไปท�างานเชงรกมากขน โดยอาจใหมสดสวนกรรมการมาจากคนนอก มากกวาคนในวงการ ลดขอครหาวาสอจะชวยพวกเดยวกน

“ความจรงขอบงคบของสภาการฯ นนดอยแลว แตถามกลไกพวกนขนมา กจะชวยใหขอบงคบเดมมนมชวตชวามากขน”

สวนหลกจรยธรรมทถกวางไวตงแตกอตงสภาการฯ ภทระ มองวา โดยหลกการทวไปยงใชได แตอาจตองมการจดเวท “ทวนศล” ในแตละป เพราะวธการหลบเลยงมความสลบซบซอนมากขน

โดยสงควรท�า คอสภาการฯ นาจะมบทบาทในการสงคายนาจรยธรรมตอกนทกป อาจเรมจากเปดเวทใหนกขาวภาคสนามมาเลาสกนฟง เปน telling story วาขณะนเกดอะไรขนบาง เชน เหลาพอารมวธการท�างานกนอยางไร แลวเราจะมวธปองกน

อยางไร แลว case study ในแตละองคกรเปนอยางไร เพอทอยางนอยแตละองคกรจะไดระมดระวง หรอเมอรวามวธการเชนนจะไดหาวธปองกนไวกอน

“เหมอนการทวนศลของพระสายหลวงพอชา ทปๆ นงจะมาดวา เฮย มขอบญญตทควรบญญตใหม หรอมขอบญญตอะไรทควรปรบปรง เพราะกเลสมนกพฒนาไป มรปแบบทซบซอนขน”

ประธานสภาการฯ คนท 8 กลาวทงทายวา อยากใหคนในวชาชพ โดยเฉพาะคน นสพ. เหนความส�าคญของสภาการฯ หากท�าใหการก�ากบดแลกนเองมชวตชวา และไดรบความเชอถอจากสงคม กจะชวยบรรเทาความเสยหายได นอกจากน ยงชวยปองกนไมใหใครเขามารงแกหรอขมเหงคนในวชาชพได ไมวาจะมาจากอ�านาจรฐ อ�านาจทน หรออ�านาจอนกตาม q


หนา : 40

***** อกคร งหนงทวงการสอโลกไดเกดปะทะทางความคดในเรองของเสรภาพในการแสดงออกของสอ หลงเกดเหตคนรายบกถลมกองบรรณาธการนตยสาร ชารล เอบโด ในกรงปารสอยางอกอาจ เชอวาเหตการณนจะไมใชครงแรกและคงไมใชครงสดทาย ตราบใดทสอยงไมสามารถใหค�าจ�ากดความหรอก�าหนดขอบเขตของค�าวา “เสรภาพในการแสดงออก” วาครอบคลมไปไกลขนาดไหน จะกนความไปถงเสรภาพทจะรกล�าสทธสวนบคคล เสรภาพทปราศจากความรบผดชอบตอสงคม เสรภาพทระรานความเชอในศาสนา หรอเสรภาพทคกคามความขดแยงเรองสผว ฯลฯ แมวาสงทน�าเสนอนนจะเหมอนกบราดน�ามนบนกองไฟ ดงทกองบรรณาธการของชารล เอบโด เชอมนวาเสรภาพในการแสดงออกนนอยเหนอสงอนใดทงสน และสอไมจ�าเปนตองเซนเซอรตวเองดวยความกลวตอผลทจะเกดขนตามมา

***** แตสออกกลมหนงแยงวาหนาทส�าคญอกประการหนงของสอกคอตองมความรบผดชอบตอสงคมดวย โดยเฉพาะตองยดมนในอดมการณทวาสอจะตองไมเปนตวขยายความขดแยงหรอความเกลยดชง แตควรมความรบผดชอบในการรวมกนหาทางออกใหกบปญหานนๆ โดยสนตวธ

***** สงครามทางความคดน มขนขณะท สมาพนธผสอขาวระหวางประเทศ (ไอเอฟเจ) เผยในรายงานประจ�าปวาเมอป 2557 มนกขาวเสยชวตขณะปฏบตหนาท 118 ราย รวมไปถง 17 ราย ทเสยชวตจากอบตเหตหรอภยพบตทางธรรมชาตขณะท�าขาว เทยบกบปกอนหนาทมอย 105 ราย ส�าหรบประเทศอนตราย

ส�าหรบนกขาวไดแก ปากสถานทมนกขาวถกสงหาร 14 ราย รองลงมาคอซเรย 12 ราย อฟกานสถานและปาเลสไตนมนกขาวเสยชวตแหงละ 9 ราย สวนอรกและยเครนมนกขาวถกสงหารประเทศละ 8 ราย

***** ขณะเดยวกน คณะกรรมการคมครองนกขาว (ซพเจ) แถลงเชนกนวาเมอปทแลว ทวโลกมนกขาวเสยชวตระหวางปฏบตหนาทอยางนอย 60 คน ลดลงจาก 70 รายเมอป 2556 ในจ�านวนน 44% ตกเปนเปาหมายการลอบสงหาร ขณะท กลมนกขาวไรพรมแดน (อารเอสเอฟ) รายงานคลายคลงกนวาปทแลวมนกขาวถกสงหาร 66 ราย ลดลงเลกนอยจาก 71 ราย ทเกดขนเมอเมอปกอนหนา ตรงขามกบการลกพาตวนกขาวกลบเพมขน เปน 119 ราย เพมขน 37% จากปกอนหนา ในจ�านวนน 40 รายยงคงถกควบคม

นนทาสอโลกบญรตน อภชาตไตรสรณ


หนา : 41

ตวอย โดยรปแบบการโจมตนกขาวมแนวโนมรนแรงขน การคกคามสอโดยเจาหนาทรฐยงคงเปนปญหาส�าคญ และความขดแยงกบเจาหนาทรฐยงเปนสาเหตใหผสอขาวจ�านวนมากตองลภยออกนอกประเทศดวย

***** จม โบเมลา ประธานไอเอฟเจ กลาววา ถงเวลาแลวทจะตองมการด�าเนนการอยางจรงจงในเรองของการออกกฎหมายคมครองนกขาวทวโลก เนองจากมกจะตกเปนเปาหมาย ไมใชเพยงแคเพอฆาปดปากเทานนแตยงรวมไปถงการจบตวเรยกคาไถ ท�าใหส�านกขาวบางแหงไมกลาสงนกขาวไปหาขาวในพนทเอง

***** สมชชาใหญแหงสหประชาชาต ไดเรยกรองใหภาคสมาชกสหประชาชาตทง 193 ประเทศ เรงด�าเนนนโยบายเพอปกปองและคมครองสวสดภาพของสอมวลชนระหวางปฏบตหนาท เพอปองกนความรนแรง ภยคกคาม และการท�าราย นอกจากนนกยงเสนอใหตงคณะท�างานทสามารถท�างานไดอยางอสระและรวดเรว เพอสบสวนหาผกระท�าผด ตลอดจนเรยกรองใหปลอยตวผปฏบตการวชาชพสอ ทถกจบเปนตวประกนหรอตกเปน

เหยอของการถกบงคบใหหายสาบสญทนท * * * * * ไหนคยนกคยหนาว า สอม เสรภาพเ ตมร อยไง

หนงสอพมพ เดอะการเดยน เพงจะเปดโปงวา ส�านกงานขาวกรองของรฐบาลองกฤษ ซงมฐานะเทยบเทาส�านกงานความมนคงแหงชาตสหรฐฯ (เอนเอสเอ) ไดจดล�าดบชนของนกขาววาอาจเปนภยคกคามตอความมนคง จงไดแอบเจาะขอมลหรอแอบ

จม โบเมลา


หนา : 42

อานอเมลของนกขาวของบรษทสอชนน�าของโลกหลายแหง อาท บบซ, การเดยน, เลอ มงด, เอนบซ,นวยอรกไทมส, เดอะ ซน, รอยเตอร และวอชงตนโพสต พรอมกนนน ยงไดขนบญชนกขาวสายขาวเจาะพเศษ อย ในบญชด�าร วมกบผ ก อการรายและแฮกเกอร รอนถงบรรณาธการหนงสอพมพองกฤษกวา 100 คนไดร วมลงนามในจดหมายเปดผนก เรยกรองใหทางการสงหามเจาหนาทเขาถงบนทกการใชโทรศพทของนกขาว เวนแตจะมหมายศาล

***** กลายเปนประเดนรอนฉา เมอสหภาพยโรป (อย) กบตรก เกดปะฉะดะดานเสรภาพสอ โดยประธานาธบดตรกแสดงความไมพอใจอยทวพากษวจารณกรณมการตรวจคนสถานโทรทศน “ซามานโยล” และส�านกพมพ “ซามาน เดล” ของเฟตลเลาะห กเลน ผน�าทางจตวญญาณซงลภยอยในสหรฐ รวมทงจบกมนกขาว 24 คน โดยอางวาเปนการปราบปรามผมพฤตกรรมบอนท�าลายความมนคงของประเทศ ถอเปนกจการภายในทบคคลภายนอกไมมสทธเขามายงเกยว

***** ฮอฮากนใหญวาสอเรมมจตส�านกตอสงคมมากขน เมอ “เดอะซน” หนงสอพมพแทบลอยดยกษใหญขององกฤษไดเลกตพมพภาพนางแบบสาวเปลอยทอนบนลงในหนา 3 หรอทรจกกนในนาม สาวหนา 3 โดยเปลยนเปนภาพนางแบบสาวในชดชนในปดมดชด ทงทอนบนและทอนลาง นกวจารณสอหลายคนใหความเหนวาเปนการตดสนใจทเดดขาด เพอกลบกระแสวพากษวจารณทมมายาวนานถง 45 ป นบตงแต รเพรต เมอรดอค เจาพอสอโลกเขาไปบรหารสอน และไดน�าเสนอภาพสาวเปลอยหนา 3 เพอเพมยอดขายแตกลบจดกระแสตอตานมากมายในสงคม

***** สถานโทรทศนขาว “ซเอนเอน” ของสหรฐ ประกาศยตการออกอากาศในรสเซยตงแตปลายปทแลวเปนตนมา แตไมมผลถงทมงานของซเอนเอนประจ�าส�านกงานในกรงมอสโก ดาน ส�านกขาวทาสส ของทางการรสเซยรายงานวาทาทของซเอนเอนครงน มขนในเวลาเดยวกบทรฐบาลรสเซยใตการน�าของประธานาธบด วลาดมร ปตน ก�าลงจบตาการท�างานของสอมวลชนอสระและการ

รายงานของของสอตางประเทศทเกยวของกบรสเซยอยางใกลชด โดยเฉพาะในประเดนเกยวของกบสถานการณในยเครน นอกจากนทางการยงไดบงคบใชกฎหมายใหมทจ�ากดสดสวนการถอหนของตางชาตในองคกรสอสารมวลชนในประเทศ โดยถอไดสงสดเพยง 20% เทานน

***** ดใจดวยกบ ปเตอร เกรสเต นกขาวมอรางวลชาวออสเตรเลยในสงกดของโทรทศนอลจาซราหภาคภาษาองกฤษ ทอยปตไดยอมปลอยตวและเนรเทศออกจากประเทศทนทหลงถกคมขงมานานกวา 400 วน หลงจากจบกมพรอมดวยเพอนนกขาวอก 2 คน เมอปลายป 2556 ในขอหาใหการสนบสนนกลมมสลมภราดรภาพ ขณะทอลจาซราหคาดหวงวา นกขาวอก 2 คนจะไดรบการปลอยตวโดยเรวเชนกน q


หนา : 43

สถานการณผลกระทบดานสงแวดลอม ไมไดลดนอยลงทงในแง “ปรมาณ” และ “ความเสยหาย” ทเกดจากการละเลยของ “ทน”

มค�าถามวา เหตใดขาวสงแวดลอมจงมปรมาณนอยลงสวนทศทางผลกระทบทมมากขน ผมขอจ�าแนกสาเหตออกมา ดงน

เหตผลแรก แม ประเดนป ญหาสงแวดลอมยงอยในความสนใจของสอมวลชน แตกองบรรณาธการแตละกองใหน�าหนกแตกตางกนไป เนอหาการน�าเสนอขาวสงแวดลอมและพนทจงแตกตางกนไปดวย แตโดยรวมๆ เหนไดวาขาวสงแวดลอมลดลงอยางมนยยะส�าคญ

กลาวคอ สอมการปรบโครงสรางองคกรเพอรบมอการขยายตวของธรกจสอทมการแขงขนรนแรงมากขน ขณะเดยวกนกมสอใหมๆ ทงทวดจตอล สอดจตอลรปแบบตางๆ หลากหลายมากขน ฯลฯ เมอรปแบบการสอสารเปลยน ผรบสารเปลยน ความสนใจตอขาวสงแวดลอมทงจากสอและผรบสารกเปลยนแปลงไป

เหตผลต อมา ผลพวงจากการปรบโครงสรางองคกร เปนสาเหตใหขาวสงแวดลอมถกน�าไปแทรกอยภายใตโครงสรางใหม เดมท

บางสอมหนาขาวสงแวดลอม หรอมโตะขาวสงแวดลอมเปนการเฉพาะ มบรรณาธการ หรอหวหนาขาวรบผดชอบชดเจน

เมอถกน�าไปเปนสวนหนงของโตะขาวใหม เชน บางกองบรรณาธการไปขนอยกบโตะขาวทวไป ขาวการเมอง ขาวคณภาพชวต ฯลฯ ซงโตะขาวทวา ประกอบไปดวยขาวอนๆ อกมาก อาท ขาวการเมอง ขาวอาชญากรรม ขาวเดก-เยาวชน ฯลฯ การเลอกขาวสงแวดลอมจงขนอยกบการตดสนใจของโตะขาวนนๆ หากไมนาสนใจพอกอาจไมไดรบการพจารณา หรออาจไดรบการพจารณาลงเพยงขาวสนๆ เทานน

ประกอบกบขาวสงแวดลอมมความขดแยงยดเยอยาวนาน มความคบหนานอย เมอไมมประเดนแหลมมากกมกไมถกเลอกน�าเสนออยางตอเนอง

เหตผลประการตอมา ภมศาสตรการลงทนไดเปลยนแปลงไป กลาวคอทนม งเขาหาฐานทรพยากรอยางไรขดจ�ากดมากขน จากเดมกระจกตวอยแคไมกพนทและไมไกลจากกรงเทพฯ มากนก ปจจบนทนอตสาหกรรมไดขยายตวไปยงตางจงหวดตามทศทางนโยบายการพฒนาของรฐ รวมทงแหลงทรพยากรทเอออ�านวย ดงนนหลายปมา

นจะพบวาปญหาสงแวดลอมจงไดกระจายไปยงพนทตางจงหวดมากขนดวยเชนกน

เหตผลทส�าคญอกประการ การขยายการลงทนของรฐไปทกภมภาค ไดสงผลใหเกดความขดแยงขนระหวาง “รฐ” กบ “ชาวบาน” และ “ชาวบาน” กบ “ทน” ในแตละพนทมากขน ซงมกเปนพนทหางไกลจากเมองหลวง ผลทตามมากคอภายใตความขดแยงแตละพนทม “เงอนไขใหม” ทสงผลตอการน�าเสนอขาวสงแวดลอม ทงในแงความคมคาในการลงพนทไปท�าขาว ทงในแงถกทนเขา คลอบง�าประเดนในรปแบบตางๆ

เหตผลสดทาย ซงเปนเหตผลทนาคดกคอ ทนไดลดความตะกระตะกรามดวยการปรบตวเขาหาสอและผบรหารองคกรสอ เพอสรางสมพนธทด ซงอาจมผลตอการน�าเสนอขาว

จากปจจยขางตน ไดสะทอนผานปรมาณขาวทส งเขาชงรางวล “อศรา อมนตกล” ประเภทรางวลขาวอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมรมนกขาวสงแวดลอม สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ทลดลงมากและการคดเลอกขาวดทสดเปนไปดวยความยากล�าบาก q

เหตผลท ‘ขาวสงแวดลอม’ ไดรบความสนใจนอยลง ?

พเชษฐ ชรกษ ประธานชมรมนกขาวสงแวดลอม, ภาพ : เรงฤทธ คงเมอง


หนา : 44

การสรางสรรคเนอหาบนเวบไซตนน ดเผนผวแลวกเหมอนกบการกตะโกนทวางเปลา แตแททจรงแลวมนน�าสความนาประหลาดใจทมากมาย ตราบเทาทยงเปนเนอหาทเปยมดวยพลงของสารทสงออกไป เนอหาทดมความส�าคญยอมทจะมคณคา และจะดยงกวานนถามการน�าเสนอดวยความเพลดเพลนและมขอมลทเปนประโยชน ซงในโลกออนไลนจะมองคประกอบของภาพ ภาพเคลอนไหว และเสยง กอปรรวมเขาไวดวยกน

เนอหาทเปนตวอกษรเพยงอยางเดยว มเพยงพอตอการดงดดใหคนสนใจอกแลว

เมอเวบไซตมการววฒน ธรกจกเปลยนแปลงไป ตลาดแบบเดมทสบทอดกนมาเรมงงงวยและอทานแบบตกตะลงพรงเพรศวา “ฉนไมเขาใจ” แตเพยงเวลาไมนานตลาดดจตอล (digital marketing) กเขาครอบครองโลกเสยแลว แตสงทยงอยยงยนยงกคอ “เนอหา” ซงเปนสงทส�าคญทสด ‘content is king’

หนงสอชอ Content is King เขยนโดย เดวด แชฟฟย (David Chaffey) รวมกบ เดวด มลล (David Mill) เปนการชแนะแนวทางเพอจะน�าไปสความเปนมออาชพในดานการผลตเนอหาวาเขยนอยางไร วธ

การเปนบรรณาธการ และเผยแพรเนอหาทมประสทธผลตอกลมผอานออนไลน

การท�างานเขยนในรปแบบทสบทอดกนมาในวธคดน�าเสนอบนหนากระดาษไมสามารถตอบสนองการอานบนหนาจอแอลอดของคอมพวเตอรออนไลนไดอกตอไป แมวาเนอหาหรอคอนเทนตจะมความดเดนเพยงใด แตถามการจดวางองคประกอบของถอยค�า และภาพในมมมอง และความเคยชนแบบเกากอนเหมอนกบในหนงสอ กเปนเรองทปวยการเสยเวลาเปลาในการเชอมโยงคนอานยคใหม

หนงสอ ‘Content is King’ ชดเจนสนกระชบและตรงประเดนในการชถงเทคนคการเขยนทเปนรปแบบเฉพาะของตลาดคนอานผานออนไลนทขยายตวมากขน และก�าลงกลายเปนกระแสหลกตอไปในอนาคต

นกวจารณหนงสอและนกการตลาดหลายคนบอกวา นคอหนงสอทยอดเยยม ซงใครกตามทจะผลตเนอหาทน�าเสนอในสอออนไลนตองใจจดจออานมน รวมถงชนชมวา เปนการเขยนทน�าเสนอเนอหาไดเดดขาด เรยบงายดงดดใจ และทรงพลง ไมธรรมดาถงการทมงเปาอยางเขมขนไปสการวเคราะหรปแบบทงหมดของเนอหาใน

สอออนไลน ไมวาจะเปนทรคและเทคนคในการเขยนเวบเพจ, อเมล โฆษณา, การเขยนเพอเสรช เอนจน, บญชผลตภณฑ และขาวสารผานเอสเอมเอส ซงเปนสงทดและจ�าเปนในโลกการสอสารดจตอลยคใหม กระบวนตางๆ และวธคดในวถของสอออนไลนทมากางใหเหนกนจะๆ

แลวท�าอย างไรให คนตนเต นกบเนอหาและวชวลอารตหรอทศนศลปทท�าเปนการผสมผสานแบบมลตมเดยในเวบไซตผานชองทางตางๆ ไมวาอานผานคอมพวเตอรสวนบคคล แทบเลต และสมารทโฟน รวมถงการหาโอกาสทจะเปนตวเลอกแรกๆ บนสดของเสร ช เอนจน หรอเวบทาตางๆ และทส�าคญทสดมความกระตอรอรนทจะน�าเสนอหรอปอนขอมลขาวสารตางๆ ผานโซเชยลมเดย เพอวดอปสงคอปทานแบบเรยลไทม ทจะก�าหนดยทธศาสตรและยทธวธในการน�าเสนอเนอหาหรอคอนเทนตใหโดนใจกลมผอานทเปนแฟนอยแลว และดงกลมใหมๆ เขามา

เอกลกษณนนไมสามารถสอนกนได ตองขวนขวายและเรยนรอยางไมปลอยระยะหาง เพราะโลกออนไลนวงไวและวงไกล กระพรบตานดเดยวตกเวทไปเสยแลว

เหนอยแตสนก q

Bookพรเทพ เฮง

‘Content คอราชา’ แตความเลอคาอยทธรกจ [1]


หนา : 45

ค.ศ.1955 นกตา ครสชอฟ ผน�าสหภาพโซเวยตในขณะนน สงใหก�าหนดเสนแบงระหวางเบอรลนตะวนตกและตะวนออก ตขอบเขตแนวคดทางการปกครองทชดเจน เสนแบงน พฒนาตงแตเปนรวลวดหนาม จนกลายเปนแผนคอนกรต จนลวงเขาส ยคทฝ งทเปนเยอรมนตะวนออกปกครองดวยระบอบสงคมนยม เมอสภาพเศรษฐกจย�าแย ผ คนจ�านวนมากจงตตวออกหางพรรคคอมมวนสต จนตองมกฎเหลก ขนเดดขาด ออกมาวา หามขามเสนแบงโดยไมไดรบอนญาต

‘ก�าแพงเบอรลน’ แผนคอนกรตสง 3-4 เมตร ยาว 45 กโลเมตร ทกรดแบงแผนดนเยอรมนออกเปนสองฝง ก�าลงเฉอนแผนดนแมออกจากกน ตะวนออกคอโลกสงคมนยม อกฝงคอโลกเสรประชาธปไตย

ทงความผกพนทยงคงเหนมาตภมเปนผนเดยวกนอยางแยกไมได สภาพความเปนอยแรนแคน ไรเสรภาพและอกสารพดเหตผล ลวนแตเปนแรงผลกดนใหเยอรมนหลงมานเหลกจ�านวนไมนอยอยากขามจากฝงตะวนออกไปสโลกเสร แตฝายปกครองของระบอบสงคมนยม ทราบเรองการแปรพกตรด จงตง “ต�ารวจลบ” หรอทเรยกวา “Stasi” ทมกองก�าลงมากถงหนงแสนนาย มแนวรวมทเรยกวา “ผ แจงขาว” ถงสอง

แสนราย ทงหมด คอยท�าหนาท “เพอรในทกสง”ควานหาตวผเปลยนขางยน

สตาซ มสทธเรยกทกคนทตองสงสยวาแปรพกตรมาสอบสวน พวกเขามสทธ ดกฟงสอดแนม ใครกตามทคดวาเปนภยตอความมนคงของระบอบ

G e r d W i e s l e r ( U l r i c h Muhe) สตาซชนสง ระดบผฝกสอน ไดรบมอบหมายใหจบตาด Georg Dreyman (Se-bastian Koch) นกเขยนบทละครทถกสงสย วาเรมมใจ ฝกใฝเยอรมนตะวนตก

ค�าสงใหสอดแนมนกเขยนบทละครน มาจากความมากเลหของรฐมนตร Bruno Hempf (Thomas Thieme) ทแอบใชอ�านาจ เปนโอกาสลวงเกนทางเพศ Christa-Maria Sieland (Martina Gedeck) นกแสดงละครเวท แฟนสาวของเดรยมน

แตทงหมดกไมเลวร ายเสยทเดยว เพราะปฏบตการสอดแนมดวยการแอบดกฟง กลายเปนโอกาสทท�าใหไดรบร ถงชวตของทงค บทสนทนาและชวตประจ�าวนของครก กลายเปนสงทเตมเตมบางสงทเคยเหอดแหงไปจากหวใจ วสเลอร

ดวยเหตนน นกสอดแนมจงกลายเปนผถกแทรกแซงเสยเอง จนทสดทศนคตดานบวกตอระบอบสงคมนยม ของวสเลอรถกสนคลอน จนตดสนใจท�าในสงท ท�าใหตว

เองตองตกทนงล�าบากความนาสนใจอยางยงของหนงเรองน

คอ สามารถหยบประเดนทยอนแยงกนอยในท เพอตงสมมตฐาน วาระบอบการปกครองทเชอมนวาน�าพาประเทศไปสอนาคตอนสดใส ลวนแตสนคลอนคนทใชอ�านาจเพอประโยชนสวนตวเองได ในทางใดทางหนง

บทพดท เดรยมน พดกบอดตรฐมนตรทท�าลายชวตเขา วา “ ไมนาเชอวาคนอยางคณเคยมอ�านาจปกครองประเทศ” เปนประโยคทเดรยมน ทวงถามความรบผดชอบอยางเลอนลอยและรวดราวใจ ขณะทการยกค�าพดของ วลาดมร เลนน ผน�านกปฏวต ทเคยปรากฏในหนงสอ Days with Lenin ของ แมกซม กอรก วาเลนนนน เคยสารภาพวา เขาเคยหวนไหวทไดฟง Appassionata ของ ลดวก ฟาน เบโธเฟน แตกหวนเกรง วาความออนหวานของเพลง จะท�าใหตวเองสญเสยความเฉยบขาดในการใชอ�านาจจนปฏวตไมส�าเรจ

แงงามทนาสนใจทสดของ The Lives of Others คอการบอกอยางสงวนทาท วา เมอระบอบการปกครองไมอาจหวงพงพาได เพราะตกอยในมอของอ�านาจทพรอมจะบดพลวมนเพอตกตวงประโยชน สงเดยวทเหลออย กคอความสมพนธระหวางคนกบคน q

Movieธเนศน นนมน

The Lives of Others อกดานของกำาแพงน�าแสดง : Ulrich Muhe, Sebastian Kochก�ากบ : Florian Henckel von Donnersmarck


หนา : 46

SONGพอล เฮง

ประเดนของสอมวลชนทถกหยบยกไปพด หรอเขยนเรองราวใหเปนเนอรองในบทเพลงของนกรองและวงดนตรระดบโลก มอยคอนขางนอย

บทเพลงทบรรจอย ในอลบม ‘Slow Motion Daydream’ ของวง อฟเวอรเคลยร ( Everclear) ซงเลนดนตรอลเทอรเนทฟรอค ออกมาในป 2546 ไดสะทอนถงมมมองของวงดนตรทมชอเสยงระดบโลก และมอทธพลตอวยร นใหวงการสอ โดยเฉพาะหนงสอพมพรายวนเปนอยางมาก

แทรคท 10 ทมชอวา “The New York Times” ของวงดนตรจากพอรตแลนด โอเรกอน สหรฐอเมรกา ไดสดดถงหนงสอพมพฉบบนดวยนยยะทนาสนใจ

หากใครยงจดจ�าถงผคนทเสยชวตและสญหายไปในเหตการณ 9/11 ในป 2544 สามและภรรยาทตองตกพมมายกบการจากไปอยางไมมวนกลบ เดกๆ ทปราศจากพอแมอกตอไป คนรกและเพอนๆ รวมงานทถกฝงลงทามกลางผงฝนและซากปรกหกพง

ผคนหลายพนลมหายตายจากไปในโศกนาฏกรรมในครงนน รวมถงบคคลทไมมใครรจก ในจดผานเลกๆ ไดเกดวธการแบงปนททรงพลงอยางยง ในวนทโลกโซเชยลมเดย ยงไมมอทธพลในการเปลยนแปลงโลก

‘Portraits of Grief’ เปนการแสดง

ความคารวะและขาวมรณกรรมทตพมพในหนงสอพมพเดอะ นวยอรค ไทมส จากวนท 14 กนยายนถง 31 ธนวาคม 2544 นบเปนบรการเพอสาธารณะทท�าขนในวาระพเศษทน�าใบหนาของเหยอทเสยชวตจากเหตการณ 9/11 ทยงหาไมเจอหรอไมมตวตนและพสจนพยานบคคลไมไดมาลงในหนงสอ เปนขอมลทสงผานจากความความสนใจใสใจของครอบครวและเพอนฝงในการตามหาพวกเขาทหายสาบสญ

นกรองน�าของวง อารต อเลกซาคส ไดเขยนเพลงนขนมาเกยวกบการเมองและเหตการณส�าคญทเกดขนในชวงเวลานนของสหรฐอเมรกา ทผกโยงตอมมมองเศรษฐกจและการเลอกตงประธานาธบดในป 2543 รวมถงเหตการณ 9/11

บทเพลง ‘The New York Times’ ไดสะทอนถงความร สกและการคดเหนตอหนงสอพมพฉบบนทเขาชนชอบอยางแทจรง เขาบอกวามนคอเวลาทเหนไดถงความแตกตางจากหนงสอพมพทมความคดอนรกษนยมทมอยมากมายส�าหรบการอทศเนอทใหกบภาพของผเสยชวตทพสจนตวตนไมไดในเหตการณ 9/11 ทงทเขาไมเหนดวยกบการรายงานขาวเนองในกรณการบกโจมตและกอสงครามในอรกกตาม

ดนตรพาวเวอร บลลาดทคอยขบ

เคลอนอารมณเพลงและสะทานความรสกใหลอยออกมา

‘...เมอผมเหนใบหนาของคณ ผมเหนคณแยมยม

อานเรองเกยวกบคณในนวยอรค ไทมสฉนอยากจะเชอในโลกใบน แตไมด

เหมอนจรงเมอฉนอานนวยอรคไทมส...’รอบ สมธ นกวจารณดนตรไดเขยนถง

บทเพลงนไววา อารต อเลกซคส แหงวงอฟเวอรเคลยร ไดใชแรงบนดาลใจจากคอลมน ‘Portraits of Grief’ ในหนงสอพมพนวยอรค ไทมส น�ามาเขยนเปนเพลง โดยซอนนยยะของเนอรองและถอยความใหก�ากงอยระหวางเพลงรกกบเพลงเพอการระลกถงผทสญหายและไมสามารถพสจนตวตนไดทน�าภาพใบหนามาตพมพในคอลมนนเพอตามหาครอบครว เพอน และคนทรจกพวกเขา

เดอะ นวยอรค ไทม ท�าในสงทสอสารมวลชนสมควรทจะท�าอยางยง โดยเฉพาะการเปนสอส�าคญในมหานครนวยอรค ทเกดโศกนาฏกรรมเพอตอบแทนหวใจทเศรารนทดของผคนแหงนวยอรค ชวยกนตามหาพอแมเพอนพองนองพและคนรจกในมหานครนวยอรคทสาบสญแบบไรรองรอยในเหตการณ 9/11 q

‘The New York Times’บทเพลงรำาลกเหยอ 9/11 เพอผคนในนวยอรค

ในความเคลอนไหว สภาการหนงสอพมพแหงชาต

หนา : 48

จลสารราชด�าเนน ฉบบนเปนฉบบสงลา คณะกรรมการบรหารสภาการหนงสอพมพแหงชาต สมยท 7 ประจ�าป 2555-2558 น�าโดย จกรกฤษ เพมพล ประธานสภาการฯ คนท 6 และตอนรบคณะกรรมการบรหารชดใหม (สมยท 8 ประจ�าป 2558-2561)

ตลอด 3 ป คณะกรรมการบรหารฯและคณะอนกรรมการชดตางๆ ไดสรางผลงานเปนทประจกษแกสมาชกตลอดมา ส�าหรบกจกรรมวาระสดทายหลงวนสถาปนา 4 ก.ค.2557 ประธานสภาการฯน�าทมรวมงานวชาการ และแสดงความยนดวนสถาปนา-พบปะองคกรสมาชกอาท “โครงการอบรมเชงปฏบตการ พฒนาจรยธรรม สงเสรมความร ดานกฎหมาย และเพมศกยภาพกลไกการทางานสอ”

การแสดงความยนด วนสถาปนา-พบปะองคกรสมาชกเกา-ใหม สวนกลางและภมภาคอาท นสพ.บางกอกโพสต, ไทยนวส , ขาวชายแดน, สากล, ซงจงเอยน, ขาวนคร, พทกษไทย, ประชามต พษณโลก, เกยรตภม, กรงเทพธรกจ, คมชดลก, ไทยโพสต, ASTV ผจดการ, ไทยรฐ, ฐานเศรษฐกจ, เสยงเพชร และโพสทเดย

ลาสดพบปะสมาชกใหมจาก 5 ใน 12 ฉบบ เมอ 7- 8 ก.พ.2558 อาท นสพ.แอดนวส จ.อทยธาน, เสยงเสร, เสยงชาวตาก จ.ตาก, สทศ กบเหยยวขาวชากงราว จ.ก�าแพงเพชร สวนทเหลอ นสพ.โพลนวส จ.นครราชสมา ส ม ท ร ป ร า ก า ร โ พ ส ต - ป ร า ก า ร น ว ส จ.สมทรปราการ ขาวภมภาค จ.กาญจนบร และ ชายแดน จ.สระแกว คณะกรรมการบรหารชดใหมจะน�าทมพบปะภายหลง และไดน�าบทสรปคณะอนกรรมการรองทกข ในรอบ 3 ป มาปดทายใหรบทราบโดยทวกน


หนา : 49

คณะอนกรรมการพจารณารบเรองราวรองทกขของสภาการหนงสอพมพแหงชาตมการประชมเดอนละ 1 ครง มเรองทจะตองพจารณาทงเรองตอเนองและเรองใหมครงละประมาณ 5-6 เรอง โดยมเรองรองทกขใหมเขามาเฉลยเดอนละ 2-3 เรอง ซงถอวาเปนปรมาณทมแนวโนมเพมขนเรอยๆ สามารถตความได 2 ประเดน ประเดนแรก อาจตความไดวา หนงสอพมพมเรองทถกรองเรยนมากขน สวนอกประเดนอาจตความไดวา ประชาชนรจกสภาการหนงสอพมพฯ รบรถงชองทางการรองทกขตอสภาการหนงสอพมพในกรณไดรบผลกระทบจากขอความหรอภาพในหนงสอพมพ

ทงนผลการพจารณาในป2557 ของคณะอนกรรมการพจารณารบเรองราวรองทกข บางเรองยงอยในขนตอนระหวางการพจารณา บางเรองมมตใหยตเรองรองเรยน ดวยเพราะไมมเหตเรองการละเมดจรยธรรมตามหนงสอรองเรยน บางเรองมมต ใหยตเรองรองเรยนดงกลาว เนองจากไมพบประเดนตามทผรองไดรองเรยน บางเรองมมตใหสงหนงสอแจงใหผรองเรยนทราบวาสภาการหนงสอพมพฯ ไมมอ�านาจในการตรวจสอบหนงสอพมพ “....” ได เนองจากไมใชองคกรสมาชก จงไมสามารถรบค�ารองเรยนได พรอมแจงใหผรองเรยนทราบดวยวาเพอปองกน แกไขมใหปญหาเหลานเกดขนอกจงมมตสงเรองรองเรยนใหผถกรองเรยน หรอหนงสอพมพฉบบนน ไดทราบถงขอรองเรยน

เรองร องเรยนทประชาชน หรอ ผ ไดรบผลกระทบจากขอความหรอภาพท


รบเรองราวรองทกข...จกรสำาคญของการกำากบดแลกนเอง (self-regulation)

ปรากฎในหนงสอพมพ สงเขามายงคณะอนกรรมการพจารณาเรองราวรองทกข ของหนงสอพมพทไมไดเปนสมาชกของสภาการหนงสอพมพฯ ประชาชนไมทราบวาหนงสอพมพฉบบไหนเปนหรอไมเปนสมาชกของสภาการหนงสอพมพฯ และการทสภาการหนงสอพมพฯ จะปฏเสธไมรบเรองรองทกขและไมด�าเนนการใดๆ ไมนาจะเหมาะสม ดงนนอนกรรมการรบเรองราวรองทกข จงมแนวทางปฏบตวา หากเหนวาเรองทไดมการรองทกขเขามา มแนวโนมหมนเหม หรอ ขดตอจรยธรรมแหงวชาชพกจะสงตอเรองรองทกขนนๆไปยงหนงสอพมพฉบบนนๆ ทราบ

จากแนวทางปฏบตดงกลาวไดรบการตอบรบเปนอยางดจากหนงสอพมพฉบบตางๆ แสดงใหเหนวา หนงสอพมพฉบบตางๆสวนใหญไมตองการเสนอขอความหรอภาพท ขดตอจรยธรรมแหงวชาชพ โดยตวอยางทเหนไดชดเจนไดแกกรณหนงสอพมพลงภาพขาวของเดกทเสยชวต โดยทวไปการลงภาพขาวศพเดกเสยชวต ซงไมมขอหามตามกฎหมายใดในการน�าเสนอ เผยแพร โดยกอนหนานหนงสอพมพฉบบตางๆลงภาพขาวเดกเสยชวตเปนเรองปกต เชน เดกจมน�าเสยชวต ถกรถชนเสยชวต ถกฆาตกรรม หรอแมแตฆาตวตาย เนองจากมความเขาใจวาหากภาพดงกลาวไมไดเปนภาพอจาดตาหรอเปนภาพนาหวาดเสยวกไมนาจะเปนภาพทไมเหมาะสม

ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ สภาการหนงสอพมพแหงชาต พ.ศ.2541 ขอ 15ระบวา “ในการเสนอขาว

หรอภาพใด ๆ หนงสอพมพตองค�านงมใหลวงละเมดศกดศรความเปนมนษยของ บคคลทตกเปนขาวโดยเฉพาะอยางยง ตองใหความคมครองอยางเครงครดตอสทธมนษยชนของเดก สตรและผดอย โอกาส ในการเสนอขาวตามวรรคแรกตองไมเปนการซ�าเตมความทกขหรอโศกนาฏกรรมอนเกดแกเดก สตรและผ ดอยโอกาสนนไมวาทางใดทางหนง”

เมอมผ รองทกข เขามา คณะอนกรรมการฯ มมตใหตกเตอนหนงสอพมพทลงภาพดงกลาว และชใหเหนถงขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ ในขอ 15 ดงนนเมอมเรองรองทกขเรองนกมหนงสอเตอนไปทกครง เรยกไดวามการเตอนไปเกอบทกฉบบ บางฉบบหลายครง ในทสดกประสบผลส�าเรจเปนอยางด เหนไดวาในรอบ 2-3 ปทผานมาจนถงปจจบนหนงสอพมพเสนอภาพขาวเดกเสยชวตนอยมาก จนปจจบนสามารถตอบไดวา ทกฉบบไมน�าเสนอภาพขาวเดกเสยชวตไมวากรณใดๆ ทงสน

ความส�าเรจทเกดขนเปนสงทนาภาคภมใจ เพราะไมเฉพาะหนงสอพมพทเปนสมาชกของสภาการหนงสอพมพฯ แตหนงสอพมพทไมไดเปนสมาชกสภาการหนงสอพมพฯ กไมน�าเสนอเชนกน ถอไดวา เปนการวางมาตรฐานใหมของหนงสอพมพไทยทหนงสอพมพทกฉบบรวมมอกน เหนดเหนงามรวมกน สงทเกดขนท�าใหมองเหนวา หนงสอพมพฉบบตางๆตองการยดมนในจรยธรรมแหงวชาชพ และการยกระดบหนงสอพมพ “ไมใชเรองทเปนไปไมได” q

ในความเคลอนไหว สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย

หนา : 50

เสรภาพบนความรบผดชอบ ... เกดขนไดบนปลายนวเรา ๐ จลสารราชด�าเนน ฉบบท 29 ประจ�าเดอนพฤษภาคม 2558 กลบมารายงานความเคลอนไหวสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ... ในขวบปท 60 เดนหนาปฏวตคนขาว อภวฒนสอ ฉลองแซยด

๐ขนยกท 2 การเดนหนาปฏรปสอก�าลงเขมขน ประดษฐ เรองดษฐ สงไมตอให วนชย วงศมชย รบหนาท “นายกสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย” พรอมทมคณะกรรมการบรหารชดใหม “วษณพงษ หญชระนนท” เดลนวส “สรศกด จรวสตรมงคล” ASTV ผจดการ “มานพ ทพย โอสถ” บางกอกโพสต “ปราเมศ เหลกเพชร” ไทยรฐ “ชตมณฑน ศรข�า” บานเมอง “นภาวรรณ แกวราก มกข” เดอะเนชน “ชยฤทธ ยนเปยม” โพสตทเดย “ธนตา อสรา” บานเมอง “กานต เหมสมต” ไทยรฐ “วสยศ งามข�า” บางกอกโพสต “คเณศ จรษฐตพงศ” แนวหนา “น.รน เรองหน” มตชน “วศษฏ ชวน

๐เหนอยสดคงตองเหลาคนขาวอาวโส สมาน สดโต แหงโพสตทเดย จกรกฤษ เพมพล แหงกรงเทพธรกจ บรรยงค สวรรณผอง แหงอคอนนวส และ เรองชย ทรพยนรนดร แหงมตชน ทไดรบเสยงโหวตจากสมาชกใหรบภาระหนก “กรรมการควบคมจรยธรรม” วาจะท�าใหสงคมและประชาชนเชอมนไดวาสอไทยสามารถ “ก�ากบดแลกนเอง” ไดหรอไม


หนม สมคะเน

พพฒนพงศ” กรงเทพธรกจ “สมนชยา จงเจรญศลป” สยามรฐ น�าพาคนขาวฝาคลน

มรสมการปฏวตคนขาว ปลายทางจะเจอ “เสรภาพ” หรอ “ถกครอบง�า” ตองตดตาม

๐อยางนอยมอประสานสบทศ “วนชย วงศมชย” ยมออกไดบาง เมอ ปราโมทย ฝ ายอประ และ ด�าฤทธ วรยะกล สองคนขาว นสพ.ไทยรฐ รบอาสาเปนแมงานจดการแข งขนกอล ฟการกศล 60 ป สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ณ ศนยพฒนากฬากองทพบก รามอนทรา ระดมเงนจากพนองคนขาวและเอกชนผใจด เมอวนท 2 ธ.ค.ปทผานมา ไดเงนขวญถงมา 3 ลานกวา ส�าหรบจดตงกองทนพฒนาศกยภาพนกขาว กองทนสงเสรมจรยธรรมสอ กองทนสวสดการนกขาว ฯลฯ เพอปฏวตคนขาว

๐ ส ญ ญ าประชาคม วนชย วงศมชย นายกสมาคมนกข าวนกหนงสอพมพ แหงประเทศไทย พรอม เทพชย หยอง นายกสมาคมนกขาววทยและโทรทศนไทย และตวแทนสภาวชาชพขาววทยและโทรทศนไทย และสภาการหนงสอพมพแหงชาต เขาพบ มร.ฟรานเซสโก ซาเวรโอ นซโอ เอกอครราชทตอตาลประจ�าประเทศไทยและประธานสหภาพยโรป และคณะทตและอปทตสหภาพยโรป (EU) อกกวา 15 ประเทศ เพอหารอเรอง “การน�าเสนอขาวเกยวกบคดอาชญากรรม” และยนยนวาองคกรวชาชพสอไทยมความมงมนในการสงเสรมบทบาทสอทมความรบผดชอบ และไดมบทบาททแขงขนในการกระตนเตอนใหสอทเปนสมาชกปฏบต หนาทโดยค�านงถงหลกจรยธรรมอยางเครงครด

หนา : 51

๐ เมอ สรศกด จรวสตรมงคล อปนายกฝายวชาการ สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ชวนมาเปนวทยากรใหกบนองนกศกษาดานนเทศศาสตร และวารสารศาสตร จ�านวน 67 ชวต จากสถาบนอดมศกษาทวประเทศ ทมาอบรมเชงปฏบตการนกขาวพราบนอยร น ณ โรงแรมแคปปตอล เจ แอท เขาใหญ จ.นครราชสมา ระหวางวนท 30 ต.ค.-2 พ.ย.57 คนขาวคารมด เสถยร วรยะพรรณพงศา แหงสถานโทรทศนพพทว ใจดถายทอดวชาจนหมดพง

๐ ดาวรงพงแรงวงการหนงสอพมพฝกปฏบตการแหงป 2557 ไดแก ทมขาว “หนงสอพมพลกศลป” ของ ม.ศลปากร รางวลพราบนอย ประเภทหนงสอพมพฝ กปฏบ ตการดเด น ได รบรางวลเงนสด 20,000 บาท พรอมโลประกาศเกยรตคณ เบยดแซง “หนงสอพมพหอขาว” ของมหาวทยาลยหอการคาไทย และ “หนงสอพมพจนทรเกษมโพสต” มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม อยางสนก ท�าเอา “สรศกด จรวสตรมงคล” อปนายกฝายวชาการ สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย และ “เสถยร วรยะพรรณพงศา” แหงสถานโทรทศนพพทว สองกรรมการตดสนรองบอกปนตดสนยากมาก


๐ อกไมนานเกนรอ มานพ ทพยโอสถ อปนายกฝายสทธเสรภาพและการปฏรปสอ สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทยก�าลงสมหวกบ กอเขต จนทเลศลกษณ ประธานสภาวชาชพขาววทยและโทรทศนไทย และ สถาพร พงษพพฒนวฒนา รองเลขาธการสมาคมนกขาววทยและโทรทศนไทย จดท�าคมอวชาการ “การรายงาน

ขาวในสถานการณความขดแยงและรนแรง” ทไดจากการระดมสมองถอดบทเรยนของนกข าวและชางภาพภาคสนามตวจรงเสยงจรง ณ คมหมอมไฉไล จ.นครปฐม

๐ เพมทกษะคนขาว เหนนกขาวจากสอตางๆ สนใจเขารวม อบรมพฒนาทกษะการจดรายการวทยสประชาคมอาเซยนอยางมออาชพ ซงสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย รวมกบสถานวทยแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย จดขน นภาวรรณ แกวรากมกข รองเลขาฝายวชาการ ยมจนแกมปร พรอมบอกมก�าลงใจเตรยมจดอบรมรนตอไป ใครสนใจโครงการนกไตถามกนด

๐ ท�าบญกนบาง คณะกรรมการบรหารสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย น�าสอมวลชนจากทกแขนงรวมบรจาคโลหตในโอกาสฉลอง 60 ปสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ณ ศนยบรการโลหตแหงชาต สภากาชาดไทย งานนอมบญกนถวนหนา โดยเฉพาะ ชตมณฑน ศรข�า เลขาธการสมาคมนกขาวฯ แมงานใหญ q

๐ เ ข า ส ป ร ะ ช า ค มอาเซยนรภาษาองกฤษอยางเดยวไมไดแลว เทพรกษ เหลองสวรรณ รองประธานสภาวฒนธรรมไทย-จนและสงเสรมความสมพนธ และ Mr. Qin Yusen ทปรกษาอาวโสศนยวฒนธรรมจน ณ กรงเทพฯ สนบสนนใหทนเรยนฟรแกนกขาวไทยเขาอบรมหลกสตรหลกสตรทางลดสภาษาจน

สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทยโทร. 02-668-9422 โทรสาร. 02-668-7505E-mail : [email protected]ส�านกเลขาธการสภาการหนงสอพมพแหงชาตโทร.0-2668-9900, 0-2243-5697โทรสาร. 0-2243-5697 E-mail : [email protected]

เลขท 538/1 ถนนสามเสน ดสต กทม. 10300

Documents