TR NG Đ I H C NÔNG LÂM THÀNH PH H CHÍ MINHƯỜ Ạ Ọ Ố ỒKHOA NÔNG H CỌ

B MÔN CÂY L NG TH CỘ ƯƠ Ự

TI U LU NỂ Ậ

M T Đ VÀ KHO NG CÁCHẬ Ộ Ả TR NG NGÔỒ

Sinh viên th c hi n:ự ệHuỳnh Nh t ậ VũL p: DH07NHBớ

Tháng 3/ 2010

I. Đ t v n đ : ặ ấ ề

Ngành s n xu t ngô th gi i tăng liên t c t đ u th k XX đ n nay, nh t là trong h nả ấ ế ớ ụ ừ ầ ế ỷ ế ấ ơ

40 năm g n đây, ngô là cây trông có t c đ tăng tr ng v năng su t cao nh t trong cácầ ố ộ ưở ề ấ ấ

cây l ng th c ch y u. vào năm 1961, năng su t ngô trung bình c a th gi i ch a đ nươ ự ủ ế ấ ủ ế ớ ư ế

20 t /ha, năm 2004 đã đ t 49,9 t /ha…năm 2007, theo USDA, di n tích ngô đã v t quaạ ạ ạ ệ ượ

lúa n c, v i 157 tri u ha, năng xu t 4,9 t n/ha và s n l ng đ t k l c v i 766,2 tri uướ ớ ệ ấ ấ ả ượ ạ ỷ ụ ớ ệ

t n. Đ c bi t, t 10 năm nay, cùng v i nh ng thành t u m i trong ch n t o gi ng laiấ ặ ệ ừ ớ ữ ự ớ ọ ạ ố

nh k t h p ph ng pháp truy n th ng và công ngh sinh h c thì vi c ng d ng côngờ ế ợ ươ ề ố ệ ọ ệ ứ ụ

ngh cao trong canh tác cây ngô đã đ a s n l ng ngô th gi i v t lên trên lúa mì vàệ ư ả ượ ế ớ ượ

lúa n c. năng su t ngô vi t nam nh ng năm 1969 trên 1 t n/ha, v i di n tích 200 nghìnướ ấ ệ ư ấ ớ ệ

ha; đ n đ u nh ng năm 1980, năng su t cũng ch đ t 1,1 t n/ha và s n l ng 400.000ế ầ ữ ấ ỉ ạ ấ ả ượ

t n do v n trong các gi ng ngô đ a ph ng v i k thu t canh tác l c h u. t gi a nămấ ẫ ố ị ươ ớ ỹ ậ ạ ậ ừ ữ

1980, nh h p tác v i trung tâm c i t o ngô và lúa mì qu c t (ờ ợ ớ ả ạ ố ế CIMMYT), nhi u gi ngề ố

ngô c i ti n đ c đ a vào tr ng n c ta, góp ph n tăng năng su t lên g n 1,5 t n/haả ế ượ ư ồ ở ướ ầ ấ ầ ấ

vào đàu nh ng năm 1990. Tuy nhiên, ngành s n xu t ngô n c ta th c s có nh ngữ ả ấ ướ ự ự ư

b c ti n nh y v t t đ u nh ng năm 1990 đ n nay, g n li n v i vi c không ng ngướ ế ả ọ ừ ầ ữ ế ắ ề ớ ệ ừ

m r ng gi ng ngô lai ra s n xu t, đ ng th i c i thi n nh ng bi n pháp k thu t canhở ộ ố ả ấ ồ ờ ả ệ ữ ệ ỹ ậ

tác theo đòi h i c a gi ng m i, trong đó vi c nghiên c u v m t đ và kho ng cách đỏ ủ ố ớ ệ ứ ề ậ ộ ả ể

gi i quy t v v n đ năng su t cũng là v n đ c n quan tâm.ả ế ề ấ ề ấ ấ ề ầ

II. M t đ (MĐ) và kho ng cách (KC):ậ ộ ả

1. Các v n đấ ề

Vi t Nam, nh ng năm 1984-1986, Trung tâm Nghiên c u Ngô Sông Bôi đã tr ngỞ ệ ữ ứ ồ

gi ng ngô MSB49 các m t đ 9,52 v n cây/ha (70x15cm), 7,14 v n cây/ha (70x20cm)ố ở ậ ộ ạ ạ

và 5,7 v n cây/ha (70x25cm). K t qu cho th y: m t đ 9,52 v n cây/ha v i m cạ ế ả ấ ở ậ ộ ạ ớ ứ

phân bón 120 N : 80 P205 : 40 K20 cho năng su t cao nh t (55,30 t /ha) và m t đ 5,7ấ ấ ạ ở ậ ộ

v n cây/ha cho năng su t th p nh t. ạ ấ ấ ấ

T năm 2006, B NN-PTNT đã ban hành H ng d n quy trình k thu t thâm canhừ ộ ướ ẫ ỹ ậ

ngô lai đ t năng su t trên 7 t n/ha các t nh mi n B c. Trong đó khuy n cáo, v i cácạ ấ ấ ở ỉ ề ắ ế ớ

gi ng dài ngày nên tr ng v i m t đ t 5,5-5,7 v n cây/ha, các gi ng ng n và trungố ồ ớ ậ ộ ừ ạ ố ắ

ngày tr ng 6,0–7,0 v n cây/ha v i kho ng cách (KC) gi a các hàng là 60-70cm. Tuy v y,ồ ạ ớ ả ữ ậ

nhi u n i bà con nông dân ch a tr ng đ t m t đ khuy n cáo, có n i ch đ t kho ng 3ề ơ ư ồ ạ ậ ộ ế ơ ỉ ạ ả

v n cây/ha (m t sào B c b ch đ t 1.200 - 1.300 cây). ạ ộ ắ ộ ỉ ạ

Theo TS Phan Xuân Hào - Vi n phó Vi n Nghiên c u Ngô, đây là m t trong nh ngệ ệ ứ ộ ữ

nguyên nhân chính d n đ n năng su t ngô trong s n xu t c a n c ta ch m i đ t 30 -ẫ ế ấ ả ấ ủ ướ ỉ ớ ạ

40% so v i năng su t thí nghi m (trong đi u ki n thí nghi m nhi u gi ng đã đ t 12 - 13ớ ấ ệ ề ệ ệ ề ố ạ

t n/ha). Trên c n c ch m i có t nh An Giang đ t năng su t trung bình 7,5 - 7,8 t n/haấ ả ướ ỉ ớ ỉ ạ ấ ấ

trên di n tích g n 10.000 ha t năm 2004 đ n nay.ệ ầ ừ ế

Đi u đáng nói đây là các nghiên c u v KC hàng ch a đ c th c hi n ta, k cề ở ứ ề ư ượ ự ệ ở ể ả

gi ng th ph n t do và gi ng lai, mà ch d a theo khuy n cáo c a CIMMYT là 70-ố ụ ấ ự ố ỉ ự ế ủ

75cm. V m t đ , cũng khuy n cáo d a vào th i gian sinh tr ng, mùa v , đ c đi mề ậ ộ ế ự ờ ưở ụ ặ ể

hình thái nh chi u cao cây, b lá (dài ngày, cao cây, lá r m… thì tr ng th a; ng n ngày,ư ề ộ ậ ồ ư ắ

th p cây, lá thoáng ho c đ ng… thì tr ng dày)… mà ch a có m t nghiên c u c th vấ ặ ứ ồ ư ộ ứ ụ ể ề

các v n đ trên đi u ki n n c ta. ấ ề ở ề ệ ướ

Th c hi n đ tài “Nghiên c u các gi i pháp nh m tăng năng su t và hi u qu s nự ệ ề ứ ả ằ ấ ệ ả ả

xu t ngô”, v xuân 2006, xuân và thu 2007 t i Vi n Nghiên c u Ngô đã làm thí nghi mấ ụ ạ ệ ứ ệ

v i v i 5 gi ng: LVN4, LVN184, LVN99, LVN10 và LVN45. T k t qu thí nghi m choớ ớ ố ừ ế ả ệ

th y, n u so v i m t đ 5 v n cây/ha và kho ng cách hàng 70cm nh đang khuy n cáo,ấ ế ớ ậ ộ ạ ả ư ế

thì năng su t thu đ c m t đ 8 v n cây/ha đ i v i ph n l n các gi ng và 7 v nấ ượ ở ậ ộ ạ ố ớ ầ ớ ố ạ

cây/ha đ i v i LVN10, nh ng kho ng cách hàng 50cm v t trung bình 32% (t 30-ố ớ ư ở ả ượ ừ

35%).

Thí nghi m cũng theo dõi các ch tiêu v th i gian sinh tr ng, đ c đi m hình thái,ệ ỉ ề ờ ưở ặ ể

kh năng ch ng ch u v i sâu b nh và đ gãy, các y u t c u thành năng su t. K t quả ố ị ớ ệ ổ ế ố ấ ấ ế ả

cho th y ch có ch tiêu v cao cây và chi u cao đóng b p kho ng cách hàng 90cm cóấ ỉ ỉ ề ề ắ ở ả

xu h ng th p h n m t ít so v i các công th c khác nh ng không có ý nghĩa. Còn cácướ ấ ơ ộ ớ ứ ư

ch tiêu khác h u nh không có s khác bi t rõ ràng gi a các công th c, k c m c đỉ ầ ư ự ệ ữ ứ ể ả ứ ộ

nhi m sâu b nh và đ gãy. Các ch tiêu trên ch ph thu c vào gi ng, t c là nh ng gi ngễ ệ ổ ỉ ỉ ụ ộ ố ứ ữ ố

d đ gãy hay d nhi m sâu b nh thì m t đ và kho ng cách nào cũng b nh h ngễ ổ ễ ễ ệ ở ậ ộ ả ị ả ưở

n ng h n các gi ng khác.ặ ơ ố

Tăng 1 tri u t n ngô, ch c n thay đ i cách tr ng?ệ ấ ỉ ầ ổ ồ

TS Phan Xuân Hào cho r ngằ nên tr ng theo hàng kép v i kho ng cách hàng h p kho ngồ ớ ả ẹ ả

35cm và kho ng cách hàng r ng d i 65cm, kho ng cách gi a các cây trong hàngả ộ ướ ả ữ

kho ng 26 - 28cm đ đ t m t đ t 7 – 7,5 v n cây/ha. phía Nam, do dùng thu c trả ể ạ ậ ộ ừ ạ Ở ố ừ

c và ít vun x i, KC hàng r ng có th kho ng 60 cm, hàng h p d i 40 cm và kho ngỏ ớ ộ ể ả ẹ ướ ả

cách cây kho ng 25 cm đ đ t m t đ xung quanh 8 v n cây/ha.ả ể ạ ậ ộ ạ

Thí nghi m v i 7 gi ng ngô lai (LVN10, LVN4, LVN99, LVN184, LVN45, LVN9,ệ ớ ố

LVN145) có th i gian sinh tr ng, đ c đi m hình thái, kh năng ch ng ch u khác nhauờ ưở ặ ể ả ố ị

trong 3 v (xuân 2006, xuân và thu 2007) t i Đan Ph ng – Hà Tây cho th y: Thu h pụ ạ ượ ấ ẹ

kho ng cách hàng là bi n pháp tăng m t đ và năng su t ngô r t rõ. V i cùng m t m tả ệ ậ ộ ấ ấ ớ ộ ậ

đ , nh ng kho ng cách hàng h p h n cho NS cao h n v i t t c các gi ng và m t đ .ộ ư ở ả ẹ ơ ơ ớ ấ ả ố ậ ộ

T t c các gi ng ngô thí nghi m cho năng su t cao nh t khi tr ng v i kho ng cách hàngấ ả ố ệ ấ ấ ồ ớ ả

50cm (ho c 40cm), ti p đó là 70cm và th p nh t là 90cm t t c các m t đ . ặ ế ấ ấ ở ở ấ ả ậ ộ

Các gi ng thí nghi m cho năng su t cao nh t m t đ 8 v n cây/ha v i kho ng cáchố ệ ấ ấ ở ậ ộ ạ ớ ả

50x25cm, ch riêng gi ng LVN10 là 7 v n cây/ha và kho ng cách 50x28cm ho cỉ ố ở ạ ả ặ

40x35cm. Các gi ng cho năng su t cao m t đ th p thì cũng cho năng su t cao m tố ấ ở ậ ộ ấ ấ ở ậ

đ cao. Tăng m t đ ch có hi u qu cao khi đ ng th i thu h p kho ng cách hàng. ộ ậ ộ ỉ ệ ả ồ ờ ẹ ả Ở

kho ng cách hàng 50 cm năng su t m t đ 8 v n cây/ha v t 5 v n cây/ha là 1.623ả ấ ở ậ ộ ạ ượ ạ

kg, t ng đ ng v i 23%, còn kho ng cách hàng 70 cm chênh l ch NS gi a 2 m t đươ ươ ớ ở ả ệ ữ ậ ộ

là 721 kg, t ng đ ng v i 10,8%, và kho ng cách 90 cm ch có 623 kg, t ng đ ngươ ươ ớ ở ả ỉ ươ ươ

9,9%.

u th c a kho ng cách hàng h p h n càng rõ khi m t đ t ng đ i cao. m t đ 5Ư ế ủ ả ẹ ơ ậ ộ ươ ố Ở ậ ộ

v n cây/ha, NS KC 50cm v t 70 và 90cm t ng ng 6,0 và 11,9%;ạ ở ượ ở ươ ứ 6 v n cây/haở ạ

là 8,8 và 17,3%; 7 v n cây/ha là 11,4 và 18,5%;ở ạ 8 v n cây/ha có chênh l ch l n nh tở ạ ệ ớ ấ

- v i 17,8 và 25,4%.ớ

V i KC hàng 50 cm, khi tăng m t đ t 7 v n lên 8 v n cây/ha NS v n tăng thêm 536ớ ậ ộ ừ ạ ạ ẫ

kg/ha, t ng đ ng 6,6%, còn KC 70cm và 90 cm chênh l ch NS 2 m t đ ch làươ ươ ở ệ ở ậ ộ ỉ

70kg/ha và 56 kg/ha, t ng đ ng 1,0 và 0,8%.ươ ươ

TS Phan Xuân Hào kh ng đ nh s n l ng ngô Vi t Nam có th tăng thêm kho ng 1ẳ ị ả ượ ệ ể ả

tri u t n so v i hi n nay mà không c n tăng di n tích, n u gi i pháp tr ng theo kho ngệ ấ ớ ệ ầ ệ ế ả ồ ả

cách hàng h p đ u ho c hàng kép (d i 40 và 70cm) v i m t đ kho ng 7, 8 v n cây/haẹ ề ặ ướ ớ ậ ộ ả ạ

đ c áp d ng r ng rãi, đ ng th i th c hi n nghi m túc các gi i pháp k thu t khác đãượ ụ ộ ồ ờ ự ệ ệ ả ỹ ậ

đ c khuy n cáo t tr c đ n nay.ượ ế ừ ướ ế

Ch m t đ 5 v n cây/ha nh ng khi tr ng v i KC hàng 50cm đã cho NS cao h n m t đỉ ậ ộ ạ ư ồ ớ ơ ậ ộ

6 v n cây/ha KC hàng 70cm hay m t đ 6, 7, 8 v n cây/ha nh ng tr ng v i KC hàngạ ở ậ ộ ạ ư ồ ớ

90cm. m t đ 6 v n cây/ha nh ng v i KC hàng 50cm đã cho NS cao h n m t đ 7, 8Ở ậ ộ ạ ư ớ ơ ậ ộ

v n cây/ha nh ng tr ng v i KC hàng 70 ho c 90 cm. Có th tr ng 7, 8 v n cây/ha v iạ ư ồ ớ ặ ể ồ ạ ớ

KC hàng 50cm, 6 v n cây/ha v i KC hàng 70cm, không nên tr ng v i KC hàng r ng h nạ ớ ồ ớ ộ ơ

70 cm. Không th y s sai khác rõ v các ch tiêu v th i gian sinh tr ng, đ c đi mấ ự ề ỉ ề ờ ưở ặ ể

hình thái, kh năng ch ngả ố ch u v i đ gãy, sâu b nh chính, t l cây vô hi u… gi a cácị ớ ỗ ệ ỷ ệ ệ ữ

công th c.ứ

V nguyên nhân năng su t tăng khi tr ng hàng h p: Khi tr ng hàng h p, đ c bi t ề ấ ồ ở ẹ ồ ở ẹ ặ ệ ở

m t đ t ng đ i cao, kho ng cách gi a các cây đ c phân b đ u nhau h n, nh v yậ ộ ươ ố ả ữ ượ ố ề ơ ờ ậ

chúng nh n đ c ánh sáng nhi u h n, gi m s c nh tranh v dinh d ng và các y u tậ ượ ề ơ ả ự ạ ề ưỡ ế ố

sinh tr ng phát tri n khác. Kho ng cách hàng h p cũng làm h n ch s r a trôi đ t vàưở ể ả ẹ ạ ế ự ử ấ

dinh d ng, h n ch c d i phát tri n và b c h i n c do đ t s m đ c che ph .ưỡ ạ ế ỏ ạ ể ố ơ ướ ấ ớ ượ ủ

T phát hi n b t h p lý trong gieo tr ngừ ệ ấ ợ ồ

Xu t phát t quan đi m mu n tăng năng su t b t c m t cây tr ng nào, đ u ph i điấ ừ ể ố ấ ấ ứ ộ ồ ề ả

b ng hai con đ ng: t o gi ng m i và tr ng chúng theo m t đ h p lý. Nh ng đ i v iằ ườ ạ ố ớ ồ ậ ộ ợ ư ố ớ

cây ngô ( Vi t Nam cũng nh các n c khác), ch a m y ai chú ý đ n v n đ m t đở ệ ư ướ ư ấ ế ấ ề ậ ộ

tr ng ngô đang ch a đ ng nh ng b t h p lý, không phù h p v i đ c tính th c v t c aồ ứ ự ữ ấ ợ ợ ớ ặ ự ậ ủ

loài ngô.

Theo k s Chu Văn Ti p, n u gieo tr ng ngô theo cách th c nh hi n nay thì các cá thỹ ư ệ ế ồ ứ ư ệ ể

sau này s có tán lá quay lung tung. S quay lung tung đó khi n không th tăng cao rõ r tẽ ự ế ể ệ

s cây trên m2 đ tăng năng su t. S b t h p lý đó th hi n c th : Trong khi b r ngố ể ấ ự ấ ợ ể ệ ụ ể ề ộ

tán lá r t l n - trên d i 1m thì hàng ngô l i h p 0,6- 0,7m, chi u nghiêng c a tán lá chấ ớ ướ ạ ẹ ề ủ ỉ

có trên d i 10 cm thì kho ng cách các cây l i r ng t i 25-35cm. ướ ả ạ ộ ớ

M c dù s b t h p lý này đ c ch p nh n t bao đ i do ng i ta nh n th y cây ngôặ ự ấ ợ ượ ấ ậ ừ ờ ườ ậ ấ

th ng xòe tán r ng nên bu c ph i tr ng theo m t đ th a cho cây phát tri n t nhiên,ườ ộ ộ ả ồ ậ ộ ư ể ự

d n đ n quá d th a di n tích đ t cho m i cá th mà v n không có kho ng cách gieoẫ ế ư ừ ệ ấ ỗ ể ẫ ả

tr ng phù h p v i đ c tính th c v t c a loài ngô. T ch n m đ c b n ch t c a hi nồ ợ ớ ặ ự ậ ủ ừ ỗ ắ ượ ả ấ ủ ệ

t ng này, tác gi đã sáng t o ra gi i pháp "ch nh tán cây con" t khi đ t b u ho c gieoượ ả ạ ả ỉ ừ ặ ầ ặ

h t đ đi u khi n "tán lá t ng lai" c a m i cá th phát tri n song song, đ ng th i nângạ ể ề ể ươ ủ ỗ ể ể ồ ờ

cao rõ r t m t đ tr ng b ng cách thay đ i h p lý kho ng cách gieo tr ng phù h p v iệ ậ ộ ồ ằ ổ ợ ả ồ ợ ớ

đ c đi m c a tán lá loài ngô.ặ ể ủ

Đ n tăng đ t bi n v m t đ và năng su tế ộ ế ề ậ ộ ấ

V i k thu t tr ng m i, k s Chu Văn Ti p cho tăng m t đ tr ng lên 70-75% (tùyớ ỹ ậ ồ ớ ỹ ư ệ ậ ộ ồ

gi ng ngô), c th là đ t 8-10 cây/m2 đ t trong khi cách gieo tr ng hi n nay là 57ố ụ ể ạ ấ ồ ệ

cây/m2. Đây là sáng t o căn b n v khoa h c k thu t c a tác gi trên c s đ i m iạ ả ề ọ ỹ ậ ủ ả ơ ở ổ ớ

ph ng pháp nghiên c u; lý lu n và gi i pháp th c nghi m "tr ng ngô theo tán lá songươ ứ ậ ả ự ệ ồ

song v i nhau, vuông góc v i hàng ngô và rút ng n kho ng cách cây".ớ ớ ắ ả

Nghiên c u này mang tính ph bi n cho m i gi ng ngô, có kh năng áp d ng thành côngứ ổ ế ọ ố ả ụ

cho các n c có tr ng cây ngô mà chính tác gi đã t ng th nghi m tr c ti p trên đ tướ ồ ả ừ ử ệ ự ế ấ

Senegal (châu Phi). Đ tài đã đ c ng d ng l n đ u tiên t i mi n Đông Nam B tề ượ ứ ụ ầ ầ ạ ề ộ ừ

năm 1978 và nhi u v t i huy n Hoài Đ c, Hà Tây vào năm 2002-2003. ề ụ ạ ệ ứ

M i đây, tháng 12-2004, S KH-CN H i D ng đã t ch c nghi m thu h p đ ng ngớ ở ả ươ ổ ứ ệ ợ ồ ứ

d ng ti n b tr ng ngô m t đ cao trên di n tích g n 10 ha c a các h gia đình xã Minhụ ế ộ ồ ậ ộ ệ ầ ủ ộ

Đ c, huy n T Kỳ và xã Ngũ Hùng, huy n Thanh Mi n. Bà con nông dân hai xã choứ ệ ứ ệ ệ ở

bi t đây là l n đâu tiên có m t v thu ho ch cho năng su t v t tr i nh làm theoế ầ ộ ụ ạ ấ ượ ộ ờ

ph ng pháp tr ng ngô m i.ươ ồ ớ

Theo k s Chu Văn Ti p, v i m t đ tr ng cao tăng g n g p đôi, năng su t ngô có thỹ ư ệ ớ ậ ộ ồ ầ ấ ấ ể

tăng trung bình 40-50% , t ng ng v i tăng thêm đ c 2- 3 t n ngô h t m i ha so v iươ ứ ớ ượ ấ ạ ỗ ớ

m c 5-6 t n/ha thâm canh hi n nay. Riêng t i H i D ng, nh k t h p t t gi a m t đứ ấ ệ ạ ả ươ ờ ế ợ ố ữ ậ ộ

tr ng cao v i k thu t chăm sóc, s d ng phân chu ng nên năng su t tăng trên 70% ,ồ ớ ỹ ậ ử ụ ồ ấ

th m chí nhi u h gia đình cho bi t năng su t tăng g n 100% so v i nh ng v tr cậ ề ộ ế ấ ầ ớ ữ ụ ướ

ch a áp d ng, và t i nhi u th a ru ng có t i 90% b p to.ư ụ ạ ề ử ộ ớ ắ

Theo tính toán t ng đ u t cho tr ng ngô m t đ cao ch tăng h n 1,3-1,35 tri u đ ng soổ ầ ư ồ ậ ộ ỉ ơ ệ ồ

v i m t đ th ng/ha, nh ng s h giá thành s n xu t trên 20%, tăng lãi ròng t 70%ớ ậ ộ ườ ư ẽ ạ ả ấ ừ

tr lên. T ch ít ng i tin, đ n nay công trình "Tr ng ngô m t đ cao" đang thu hút sở ừ ỗ ườ ế ồ ậ ộ ự

chú ý c a nhi u đ a ph ng, m ra m t tri n v ng ng d ng r ng rãi và hi n đã có m tủ ề ị ươ ở ộ ể ọ ứ ụ ộ ệ ộ

s đ n v nông nghi p t nh ký k t h p đ ng ng d ng và đ t v n đ mua b n quy n.ố ơ ị ệ ỉ ế ợ ồ ứ ụ ặ ấ ề ả ề

2. Nghiên c u v m t đ và kho ng cách tr ng ngô trên th gi i và ứ ề ậ ộ ả ồ ế ớ Vi tệ

Nam :

• T o gi ng ch u m t đ cao là m t trong nh ng m c tiêu quan tr ng c aạ ố ị ậ ộ ộ ữ ụ ọ ủ

các nhà t o gi ng . b ng nhi u ph ng pháp ng i ta đã không ng ng c iạ ố ằ ề ươ ườ ừ ả

thi n đ c m t đ tr ng ngô trên th gi i . theo Hallauer (1991),ệ ượ ậ ộ ồ ế ớ

Banzinger và c ng s (2000) và nhi u tác gi khác , các gi ng ngô lai m iộ ự ề ả ố ớ

t o ra hi n nay có kh năng ch u đ c m t đ cao g p 2-3 l n so v i cácạ ệ ả ị ượ ậ ộ ấ ầ ớ

gi ng lai t o ra cách đây 50 năm và có ti m năng năng su t cao h n h n .ố ạ ề ấ ơ ẳ

• Theo Minh Tang Chang (2005) , năng su t ngô c a M trong h n 40 nămấ ủ ỹ ơ

qua tăng thêm 58% nh đóng góp c a gi ng lai đ n , 21% là tăng m t đờ ủ ố ơ ậ ộ

và 5% nh thu h p kho ng cách hàng .ờ ẹ ả

• Các nghiên c u v m t đ và kho ng cách gieo tr ng ngô n c ta đãứ ề ậ ộ ả ồ ở ướ

đ c nghiên c u cách đây khá lâu . nh ng năm 1984-1986 , trung tâmượ ứ ữ

nghiên c u Ngô Sông Bôi đã tr ng gi ng ngô MSB49 các m t đ 9,52ứ ồ ố ở ậ ộ

v n cây/ha (70 x 15cm) , 7,14 v n cây/ha (70 x20cm) , 5,7 v n cây/ha (70ạ ạ ạ

x25 cm) , v i các m c phân bón khác nhau . k t qu cho th y : m t dớ ứ ế ả ấ ở ậ ộ

9,52 v n cây/ha cho năng su t cao nh t (55,3 t /ha), m t đ 5,7 v nạ ấ ấ ạ ở ậ ộ ạ

cây/ha cho năng su t th p nh t cùng m t m c phân bón. Trung tâm Ngôấ ấ ấ ở ộ ứ

Sông Bôi và sau này là Vi n nghiên c u Ngô đã đ ra qui trình v m t đệ ứ ề ề ậ ộ

t 4,8-5,7v n cây/ha , tùy theo t ng gi ng phía B c và t 5,3-6,2 v nừ ạ ừ ố ở ắ ừ ạ

cây/ha phía Nam , v i kho ng cách hàng là 70cm. đó là qui trình màở ớ ả

ngành Nông Nghi p ban hành tr c đây.ệ ướ

• T 2006 B nông Nghi p đã ban hành H ng d n qui trình k th t thâmừ ộ ệ ướ ẫ ỹ ậ

canh ngô lai đ t năng su t trên 7 t n/haạ ấ ấ các t nh phía B c . trong đóở ỉ ắ

khuy n cáo v i các gi ng dài ngày nên tr ng v i m t đ 5,5-5,7 v nế ớ ố ồ ớ ậ ộ ạ

cây/ha, v i các gi ng ng n và trung ngày nên tr ng m t đ 6,0-7,0 v nớ ố ắ ồ ở ậ ộ ạ

cây/ha , v i kho ng cách gi a các hàng 60-70 cm . Tuy v y , nhi u bà conớ ả ữ ậ ề

nông dân ch a đ t đ n m t đ khuy n cáo có n i tr ng ch đ t 3 v nư ạ ế ậ ộ ế ơ ồ ỉ ạ ạ

cây/ha.

III. K t lu n ế ậ

• Thu h p kho ng cách hàng là bi n pháp tăng m t đ và năng su t.ẹ ả ệ ậ ộ ấ

• T t c các gi ng ngô thí nghi m cho năng su t cao nh t t t c các m t đấ ả ố ệ ấ ấ ở ấ ả ậ ộ

v i kho ng cách hàng 50cm (ho c 40cm) , ti p đó là 70cm và th p nh t làớ ả ặ ế ấ ấ

90cm.

• Theo khuy n cáo c a Vi n nghiên c u Dinh d ng cây tr ng Qu c t là trongế ủ ệ ứ ưỡ ồ ố ế

di u ki n nhi t đ i nên tr ng ngô m t đ 6,5-7,5 v n cây/ha , kho ng cáchề ệ ệ ớ ồ ở ậ ộ ạ ả

t i u gi a các hàng là 50-70cm , nh ng h p h n thì t t h n , kho ng cáchố ư ữ ư ẹ ơ ố ơ ả

gi a các cây trong hàng t i u là 20-30cm , nh ng r ng h n thì t t h n.ữ ố ư ư ộ ơ ố ơ

• Khi tr ng hàng h p , đ c bi t là m t đ cao , kéo theo kho ng cách câyồ ở ẹ ặ ệ ở ậ ọ ả

trong hàng r ng h n , t đó kho ng cách cây đ c phân b đ u nhau h n,ộ ơ ừ ả ượ ố ề ơ

nh v y chúng nh n ánh sáng nhi u h n, gi m t i đa s c nh tranh v dinhờ ậ ậ ề ơ ả ố ự ạ ề

d ng và các y u t sinh tr ng phát tri n khác . Kho ng cách hàng h p cũngưỡ ế ố ưở ể ả ẹ

làm h n ch s r a trôi đ t và dinh d ng , h n ch c d i và b c h i n cạ ế ự ử ấ ưỡ ạ ế ỏ ạ ố ơ ướ

do đ t s m đ c che ph .ấ ớ ượ ủ

• Nh v y s n l ng ngô Vi t Nam có th tăng thêm 1 tri u t n n u tr ng ư ậ ả ượ ở ệ ể ệ ấ ế ồ ở

kho ng cách 40 và 70 cm v i m t đ kho ng 7 v n cây/ha đ c áp d ng r ngả ớ ậ ộ ả ạ ượ ụ ộ

rãi, đ ng th i th c hi n nghiêm túc các bi n pháp k thu t khác đã đ cồ ờ ự ệ ệ ỹ ậ ượ

khuy n cáo t tr c đ n nay.ế ừ ướ ế

IV. Tài li u tham kh oệ ả

1. Báo nông nghi p vi t namệ ệ

2. http://chonongnghiep.com/forum.aspx?g=posts&m=4638

3. http://www.vaas.org.vn/download/khoahoc/ngo/ngo.pdf

4. TS. Phan Xuân H o-phó vi n tr ng vi n nghiên c u ngô. M t s gi iả ệ ưở ệ ứ ộ ố ả

pháp nâng cao năng xu t và hi u qu s n xu t ngô vi t nam.ấ ệ ả ả ấ ở ệ

5. http://www.sinhhocvietnam.com/vn/modules.php?

name=News&file=article&sid=295

6. http://www.khuyennongvn.gov.vn/c-hdknkn/c-chuyengiaotbkt/tuyen-quang-

trong-ngo-tang-mat-111o-tin-hieu-vui-cho-nong-dan/view

7. http://tinkhoahoc.blogspot.com/2008/03/tng-mt-hp-l-v-thu-hp-hng-ng.html