MB, ChB Fase III – Teoretiese Modulesacademic.sun.ac.za/Health/Schools/Medicine/ortho... · hul geneesheer raadpleeg. Ongeveer 75% van alle mense sal bv. op ‘n stadium met klagtes

MB, ChB Fase III – Teoretiese Modules

Muskuloskeletale Sisteem

52302 471

2010

MB, ChB Fase III – Teoretiese Modules

2010

MUSKULOSKELETALE SISTEEM 52302 471

REDAKTEUR: Dr ICM Robertson

MUSKULOSKELETALE SISTEEM

UITEENSETTING VAN MODULE

TEMA 1: MUSKULOSKELETALE TERMINOLOGIE EN DEFORMITEITE......................................... 1

TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES................................................................................... 4 Sessie 1: Belynings En Rotasiedeformiteite Van Die Ledemate, Loopgange,

Beenlengteverskille En Die Ondersoek Van ‘N Gewrig.....................................................5 Sessie 2: Pyn Gradering, Spierkrag, Spastisiteit, Miotoom Innervasie, Dermatoom

Innervasie, OMN Letsel en BMN Letsel ...........................................................................6 Sessie 3: Ondersoek Van Die Nek En Skouer .................................................................................7 Sessie 4: Ondersoek Van Die Rug..................................................................................................8 Sessie 5: Ondersoek Van Die Elmboog, Voorarm En Hand.............................................................9 Sessie 6: Kliniese Ondersoek Van Die Heup En Die Kniegewrig ..................................................10 Sessie 7: Ondersoek Van Die Voet En Enkel ................................................................................11

TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL ......................12 Sessie 1: Doelgerigte Beeldings Ondersoeke................................................................................12 Sessie 2: Algemene Radiologiese Kenmerke Van Traumatiese En NonTraumatiese Been

En Gewrigs Toestande ..................................................................................................13 Sessie 3: Kerngeneeskunde As Beeldingsmodaliteit In Die Muskuloskeletale Stelsel ....................14

TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL........................15 Sessie 1: Algemene Patologiese Beginsels...................................................................................15 Sessie 2: Selfstudie ......................................................................................................................16 Sessie 3: Mikrobiologiese Aspekte Van Been, Gewrigs En Sagteweefsel Infeksie ........................18 Sessie 4: Farmakologiese Aspekte Van Antibiotika In Infeksies.....................................................19 Sessie 5: Akute Septiese Artritis En Osteomiëlitis .........................................................................19 Sessie 6: NonPiogene Infeksies Van Been En Gewrigte ..............................................................20 Sessie 7: Kliniese Probleem Oplossing Chroniese Osteomiëlitis....................................................21 Sessie 8: Handinfeksies................................................................................................................22

TEMA 5:BENADERING TOT POLIARTRITIS..................................................................................24 Sessie 1: Rumatoïede Artritis........................................................................................................24 Sessie 2: Interaktiewe Klein Groepie Opleiding .............................................................................25

TEMA 6: BENADERING TOT ‘N PASIËNT MET PYN ORAL ...........................................................26 Sessie 1: Sagte Weefsel/Rumatiek/Regionale Pyn Sindroom........................................................26 Sessie 2: Paramediese Rol In Rumatologie...................................................................................27 Sessie 3: Selfstudie ......................................................................................................................27

TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS...................................29 Sessie 1: Die Pasiënt Met MonoArtritis/Oligo Artritis.....................................................................29 Sessie 2: Seronegatiewe Spondartropatie/Infeksie En Artritis........................................................30 Sessie 3: Gevalstudie ...................................................................................................................31 Sessie 4: Kleingroep Interaksie .....................................................................................................31

TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIESPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE ............32 Sessie 1: AutoImmuun Siekte – SLE As ‘n Prototipe ....................................................................32 Sessie 2: Sklerodermie, Dermatomiositis, Vaskulitis......................................................................33 Sessie 3: Selfstudie ......................................................................................................................33 Sessie 4: Geval Studie..................................................................................................................33

TEMA 9:ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE .....................................................................34 Sessie 1: Pediatriese Rumatologie................................................................................................34 Sessie 2: Farmakologie.................................................................................................................34 Sessie 3: Skyfievertoning/Hersiening ............................................................................................35 Sessie 4: Skyfievertoning Deel Van Assessering...........................................................................35

TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM......................................................................................................................36

Sessie 1: Belynings En Rotasie Deformiteite Van Die Onderste Ledemate, Beenpyne In Kinders En Osteochondroses ........................................................................................37

Sessie 2: Kongenitale Klompvoete, Metatarsus Adduktus, Cavus Voete En Platvoete In Kinders..........................................................................................................................38

Sessie 3: Kongenitale Heupdisplasie, Perthes Se Siekte Van Die Heup En Geglyde Proksimale Femorale Epifises .......................................................................................39

Sessie 4: Ortopediese Aspekte Van Serebrale Verlamming En Neuromuskulêre Siektes...............40

TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL .................42 Sessie 1: Algemene Patologiese Beginsels...................................................................................42 Sessie 2: Primêre En Sekondêre Beentumore...............................................................................44 Sessie 3: Sagte Weefsel Tumore ..................................................................................................46

TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOLOM.................................................47 Sessie 1: Skoliose En Kifose.........................................................................................................47 Sessie 2: Nekpyn en rugpyn In Volwassenes ................................................................................48

TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT.............................50 Sessie 1: Neurologiese Evaluering Van Die Boonste Ledemaat ....................................................50 Sessie 2: Die Bragiale Plexus Selfstudie .....................................................................................51 Sessie 3: Degeneratiewe Artritis, Rotatorkraagletsels En Onstabiliteite Van Die

Skouergordel.................................................................................................................52 Sessie 4: Epikondilitis En Artritis Van Die Elmbooggewrig Swelsels Om Die Pols, De

Quervain Sinovitis Kienbock Se Siekte En Artritis Van Die Polsgewrig ...........................53 Sessie 5: Rheumatoïde Artritis Van Die Hand ...............................................................................55 Sessie 6: Karpale Tonnelsindroom, Toestande En Deformiteite Van Die Hand..............................55

TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT...........................57 Sessie 1: OsteoArtritis En Avaskulêre Nekrose Van Die Heup Pynlike Heup Probleem

Oplossing......................................................................................................................57 Sessie 2: Angulêre Deformiteite Van Die Knie, Osteotomies En Knievervangings..........................59 Sessie 3: Die Sportman Met (A) ‘n Pynlike Onderbeen (B) Die Ileotibiale Band Sindroom..............60 Sessie 4: Chroniese Onstabiliteit Van Die Enkelgewrig, Degeneratiewe Toestande Van

Die Enkel, Cavus Voete En Platvoete In Volwassenes...................................................61

TEMA 15: ALGEMENE BEGINSELS VAN RESUSSITASIE NA TRAUMA EN NOODBEHANDELING VAN FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS........................................................................63

TEMA 16: ALGEMENE BEGINSELS VAN TRAUMATIESE TOESTANDE.......................................64 Sessie 1: Fraktuur Patrone, Oop Frakture, Groeiplaat Beserings Die Beginsels Van

Fraktuur En Ontwrigting Reduksie En Immobilisasie. Die Beginsels Van Oop Reduksie En Interne Fiksasie ........................................................................................64

Sessie 2: Dreigende Kompartementsindroom, NieOngeluksbesering Sindroom Refleks Simpatiese Distrofie Algemene Komplikasies Van Frakture En Ontwrigtings..................66

TEMA 17: IMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT......................................68 Sessie 1: Immobilisasie Tegnieke Van Die Boonste Ledemaat......................................................68

TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN.................69 Sessie 1: Kliniese Voorkoms En Insidensie Van Werwel Frakture, Die Versorging Van

Paraplegie En Tetraplegie In Die PostBesering Tydperk, Vervoer Van ‘n Tetrapleeg.....................................................................................................................69

Sessie 2: Bekken Frakture ............................................................................................................71

TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT..............................72 Sessie 1: Frakture En Ontwrigtings Van Die Skouergordel ............................................................72 Sessie 2: Frakture En Ontwrigtings Om Die Elmboog En Voorarm Frakture ..................................73 Sessie 3: Frakture En Ontwrigtings Om Die Polsgewrig, Hand En Vingers ....................................75

TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT ...........................77 Sessie 1: Heupontwrigtings, Femurnek, Intertroganteriese En Femurskag Frakture.......................77 Sessie 2: Frakture Van Die Distale Femur, Proksimale Tibia En Patella ........................................78 Sessie 3: Die Langtermyn Gevolge Van Knie Ligament En Meniskusbeserings .............................79 Sessie 4: Frakture Van Die Tibia Skag En Plafond ........................................................................80 Sessie 6: Verstuitings, Frakture En Ontwrigtings Van Die Enkel, Frakture En Ontwrigtings

Van Die Tarsale, Metatarsale Bene En Flankse Van Die Voet........................................81

TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM.................83 Sessie 1: Laserasies En Penetrerende Velwonde .........................................................................83 Sessie 2: Toepaslike Wondgenesing En Wondbedekking..............................................................84

TEMA 22: REHABILITASIE, HULPMIDDELS...................................................................................86 Sessie 1: Rehabilitasie en Hulpmiddels.........................................................................................86 Sessie 2: .....................................................................................................................................87

ROOSTER .....................................................................................................................................88

Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.

i


INLEIDING

Welkom by die muskuloskeletale module.

Toestande van die muskuloskeletale sisteem is besonder algemeen en sal ‘n groot deel van jou algemene praktyk in beslag neem. In die VSA is dit een van die algemeenste redes waarom pasiënte hul geneesheer raadpleeg. Ongeveer 75% van alle mense sal bv. op ‘n stadium met klagtes van rugpyn presenteer. Trauma en geweld is huidiglik ‘n epidemie in SuidAfrika en met die toename in hoë velositeit beserings en skietwonde sal jou praktyk voortdurend met muskuloskeletale beserings oorlaai word. Ander algemene siektetoestande sluit in gewrigssiektes, beensiektes en deformiteite. Om hierdie toestande, asook die neoplastiese en infektiewe toestande van die muskuloskeletale sisteem beter te verstaan, word die toepaslike patologiese, asook mikrobiologiese aspekte aangebied. Die toepassing van die verskeie beeldingsmodaliteite sal ook deurgaans in perspektief behandel word.

Tydens hierdie 3 weke blok sal die aanbiedings sover moontlik multidissiplinêr aangebied word, omdat die hantering van hierdie probleme gewoonlik multidissiplinêre benadering benodig.

Daar sal deurgaans klem gelê word op ‘n praktiese benadering ten opsigte van die algemeenste toestande wat die muskuloskeletale sisteem aantas.

Die belangrikste aspekte van die kliniese diagnose, radiologiese interpretasie en behandeling sal uitgelig word.

Praktiese selfstudie take sal van jou verwag word en jy word aangemoedig om, met die hulp van jou klasmaats, hierdie take so spoedig moontlik te voltooi en te liasseer vir toekomstige verwysing.

VERWYSINGS EN HANDBOEKE

Maak asseblief gebruik van die verwysings wat in die studiegids verskyn. Alle verwysings sal in die Fakulteit Gesondheidswetenskappe se biblioteek gevind word. Jy het toegang tot heelwat videomateriaal wat die moeite werd is om te gebruik, omdat dit praktiese riglyne daar stel.

Dit word aanbeveel om die volgende handboeke aan te skaf. Die oorgrote meerderheid van die inligting wat jy benodig verskyn hierin.

Concise System Of Orthopaedics And Fractures – AG Apley/L Solomons Apleys System Of Orhtopaedics And Fractures – AG Apley/L Solomons Clinical Orthopaedic Examination Ronald Mcrae Practical Fracture Treatment Ronald Mcrae Dorlands Medical Dictionary – Saunders

Webtuiste

1. Google – Orthoteers 2. Google – Wheeless textbook of Orthopaedics


ii

DOSENTE

Hier is die name en kontakbesonderhede van die dosente wat betrokke is by die module:

NAAM KANTOOR EPOS TEL

Prof G Vlok Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 9266

Dr I Robertson Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Dr H de Jongh Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Dr A Ikram Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Dr S Pretorius Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Dr I Terblanche Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Dr J du Toit Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Dr A Basson Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Dr AB du Toit Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458

Prof J Schneider Dept Anatomiese Patologie [email protected] (021) 938 4041

Prof J Apffelstaedt Dept Chirurgie [email protected] (021) 938 9273

Prof F Graewe Dept Plastiese Chirurgie [email protected] (021) 938 9432

Dr H Orth Dept Mikrobiologie [email protected] (021) 938 5193

Dr J Warwick Dept Kerngeneeskunde [email protected] (021) 938 4352

Dr D Whitelaw Dept Reumatologie [email protected] (021) 938 9376

Dr M Manie Dept Reumatologie [email protected] (021) 938 9376

Dr R du Toit Dept Reumatologie [email protected] (021) 938 9376

Me D Ernstzen Dept Fisioterapie [email protected] (021) 938 9300

Me S de Klerk Dept Arbeidsterapie [email protected] (021) 938 9038

Kontakpersone

Helga Oldewage, Afd Ortopedie, Tel: (021) 938 9266, Epos: [email protected] Suzette Olivier, Dept Interne Geneeskunde, Tel: (021) 938 9316, Epos: [email protected]


iii

ASSESSERING

Algemeen

Aan die einde van hierdie module vind ‘n assessering plaas.

Klaspunt

Die klaspunt sal as volg bereken word:

a) Ortopedie 80%

b) Rumatologie 20%

Die punte van die klastoets sal binne 10 werksdae bekend gemaak word.

Assessering:

Datum: Vrydag 19 Februarie 2010

Tyd: 09:00 – 12:00

Lokaal: Eksamenlokaal, 5de Vloer, Onderwysblok

Tipe: Waar en onwaar vrae, kort vrae, paragraafvrae en langvrae (oor al die werk)

Eksamenpunt:

Datum: Vrydag – 01 Oktober 2010

Tyd: 09:00 – 12:00

Lokaal: Eksamenlokaal, 5de Vloer, Onderwysblok

Prestasiepunt

Die prestasiepunt vir hierdie module word as volg bereken: 50% van die klaspunt en 50% van die eksamenpunt. U klaspunt moet 40% en meer wees om toelating tot die eksamen te verkry. U prestasiepunt moet 50% en meer wees om die module te slaag.


iv

VERDUIDELIKING VAN SIMBOLE

Kliniese Beelde

C1 Kennis dra

C2 Tentatief diagnoseer

C3 Diagnoseer en verwys

C4 Diagnoseer en self behandel

Kennis

T1 Kennis dra

T2 Oppervlakkige kennis dra

T3 Werkende kennis dra

T4 Gedetailleerde kennis dra

VAARDIGHEDE

S1 Moet net daarvan weet

S2 Moes 'n paar keer gesien het hoe dit gedoen word

S3 Moes dit 'n paar keer onder toesig gedoen het

S4 Moet dit onafhanklik en akkuraat self kan doen

ROOSTER EN STUDIEINLIGTING IN SAQA FORMAAT

Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal

ANGULÊRE EN DRAAI DEFORMITEITE IN DIE KINDERJARE

Fisiologies

Genu valgum

Genu varum

'Pigeon toeing' (Femorale torsie)

'Out toeing'

Patologies

Blount se siekte

Ragitis

Osteogenesis imperfecta

C3

C3

C3

C3

C2

C2

C2

C1

Kliniese ondersoek van die kind met

angulêre of rotasieafwykings van die

onderste ledemate

S2


v

Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Neurofibromatose

Skeletale displasia

Sifilis

NEUROMUSKULêRE AANDOENINGS

Neurologies

Serebrale verlamming

Poliomiëlitis/GuillaineBarré Sindroom

Spina bifida

HMSN

(CharcotMarie 'Tooth' siekte)

Artrogripose, multipleks kongenitale

Muskulêr

Duchenne Muskulêre Distrofie

Becker Muskulêre Distrofie

KONGENITALE AFWYKINGS

Kongenitale tortikollis

Kongenitale skoliose

Kongenitale displasie van die heup

Kongenitale voetdeformiteite

Sindaktilie

Madelung se deformiteit

POSTURELE AFWYKINGS

Metatarsus adductus/varus

Talipes kalkaneo valgus

Akute tortikollis

C1

C3/

C4

C2

C3

C3

C2

C2

C3

C3

C3

C3

C2

C3

S3

S2

C3

C3

C3

C3

Basiese kliniese neurologiese

ondersoek om die boonste en

onderste

motorneuron aandoenings te

onderskei

Algemene en muskuloskeletale

kliniese

evaluasie van 'n pasgeborene, met

onderliggende kennis van algemeen

geassosieerde deformiteite.

Heupondersoek van die pasgeborene

vir vermoedelike DDH

S2

S2

S2


vi

Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Posturele tortikollis

(Griessel Sindroom)

'Moulded Baby' sindroom

Posturele skoliose

C3

C2

HEUPAANDOENINGS IN DIE

KINDERJARE

Perthes se siekte

Verbygaande sinovitis van die heup

SUFE (Geglyde Boonste Femur

Epifese)

Septiese artritis/osteomiëlitis

Femurnek frakture

Ander oorsake van 'heup pyn'

Intraspinale tumore/abdominale

oorsake

Apofise beserings

VOETAANDOENINGS IN DIE

KINDERJARE

Pes planus

Pes cavus/cavo varus

Loop op tone

KNIEAANDOENINGS IN DIE

KINDERJARE

Osgood Schlatter

C2

C2

C3

C3

C3

C2

C2

C3

C3

C3

C3

C4

C3

Loopganganalise

Kliniese ondersoek van die heup

Kliniese ondersoek van area

verantwoordelik vir verwysde pyn na

die heup

Ondersoek van loopgang, onderste

ledemaat en voet

Kliniese ondersoek van geïnfekteerde

bene en gewrigte vir relevante tekens

S2

S2

S2

S2

S2


vii

Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal BEEN & GEWRIG INFEKSIE IN

DIE KINDERJARE

Osteomiëlitis

Septiese artritis

Pseudoparalise in die baba

Verspreide stafilokokbesmettings

TB en ander infeksies

Diskitis

DIE NEONAAT EN JONG KIND

Frakture in die pasgeborene

Neonatale septiese artritis

Getrekte elmboog (Pulled elbow)

VERSKILLE IN BEENLENGTE

Konginetaal

Neurologies

Vaskulêr

Infeksie

Tumore

Trauma

C2

C4

C4

C3

C3

C3

C4

C2

C2

C2

C2

C2

Kliniese ondersoek van die neonaat

met vermoedelike fraktuur of

muskuloskeletale septiese fokus

Meting van oënskynlike en werklike

beenlengtes met maatband

Blokmetode

S2

S2

S2

VOET Tarsale Tonnelsindroom Bunion Kloutone Metatarsalgie Tendon achilles ruptuur Plantare fasciïtis Interdigitale neuroom

C2 C3 C3 C3 C3 C4 C4

Ondersoek van die voet S4


viii

Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Soolvratte Achillespees patologie

TOESTANDE VAN DIE NEK Torticollis Grieselsindroom Miëlomeningocoele Servikale spondilose

POSTURELE FUNKSIONELE & STRUKTURELE AFWYKINGS VAN DIE WERWELKOLOM Postureel Funksioneel Struktureel (Skoliose) Meralgia paresthetica Lae meganiese rugpyn Diskus degenerasie Spondilolistese Diskus herniasie Spinale stenose Metastases Miëlomatose

ORTOPEDIESE INFEKSIES Akute osteomiëlitis

Subakute en chroniese osteomiëlitis

Septiese Artritis

C4 C3

C2 C3 C4

C4 C4 C3 C2 C4 C4 C4 C4 C4 C3

C4

C4

C4

Ondersoek van die rug

Die interpretasie van Xstraal fotos van die werwelkolom

Kliniese diagnose/ondersoek Trek van bloedkulture Dreinasie van been abses Voorskryf van antibiotika Voorskryf van analgetika

Kliniese diagnose en ondersoek Aanplaas van gipsspalk

Kliniese diagnose/ondersoek Trek van bloedkulture Aspirasie van 'n gewrig Voorskryf van toepaslike antibiotika Voorskryf van analgetika

S4

S4 S4 S4 S4 S4

S4 S4

S4 S4 S4 S4 S4

BENIGNE BEENTUMORE Nie ossifiserende fibroom Osteochondroom Enchondroom Osteoïd osteoom Aneurismale beenkieste Reuseseltumor van been Eenvoudige beenkieste

MALIGNE BEENTUMORE Miëloom Metastases Osteosarkoom Ewing sarkoom Chondrosarkoom

SAGTEWEEFSEL TUMORE Lipoom Fibromatose Hemangiome Ganglion Neurofibromatose Sagteweefsel sarkome

C3 C3 C3 C3 C3 C3 C2

C3 C3 C3 C3 C3

C4 C3 C3 C4 C2 C3

Radiologiese diagnose Chirurgiese behandeling

Radiologiese diagnose Toepaslike laboratoriumondersoek Chirurgiese behandeling

Kliniese diagnose/ondersoek Chirurgiese behandeling Laboratoriumondersoek

S4 S1

S4 S4 S1

S4 S1 S4


ix


AFWYKINGS VAN BEEN Pagets Osteoporose Osteomalacia

AFWYKINGS VAN DIE HEUPAREA A. ONTWIKKELINGSAFWYKINGS Displasia Coxa vara Femur vooroorkanteling

B. ARTRITIS Osteoartritis Rumatoïde artritis Protrusio acetabuli

C. INFEKSIE Piogenies Tuberkulose

C3 C4 C4

C2 C2 C2

C3 C4 C1

C3/C4 C3/C4

Ondersoek van die heup Interpretasie van Xstraal foto's Infiltrasie groter trokanter bursitis Aspirasie heupgewrig Dreinering van heupgewrig

S2 S2 S2 S1 S1

D. AFWYKINGS VAN HEUP, PEES OF BURSAS Groter troganter bursitis Isgiatiese bursitis Klappende heup Liesverstuiting

E. AFWYKINGS VAN BLOED TOEVOER NA DIE HEUP Avaskulêre nekrose van femur kop

F. VERWYSDE PYN NA DIE HEUP Rug Sakroiliale gewrig Knie

AFWYKINGS VAN DIE KNIESTREEK Anterior kniepyn Septiese afwykings van die knie

a. Infeksie (Septiese artritis) Piogenies Tuberkulose b. Degeneratiewe afwykings Osteoartritis Rumatoïde artritis e.a. Hemofilie artritis c. Meniskus afwykings Skeure in meniskus Diskoïd laterale meniskus d. Afwykings van patella Herhalende ontwrigting 'Maltracking'

C4 C4 C1 C4

C4

C1 C1 C1

C1

C4 C4

C4 C3 C3

C3 C3

C4 C4

Ondersoek van die knie

Aspirasie van die knie Interpretasie van Xstraal foto's Artrotomie van die knie Infiltrasie van die knie

S2

S2 S2 S1 S2


x

Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Chondromalasie patellae

e. Afwykings van spiere, bursa of pees Bursitis: Prepatella Infra patella bursitis Pes anserinus bursitis Semimembranosus bursitis Benede patella tendonitis Knieholte sist (Baker se sist) Apofise van Tibialis Tuberkel (OsgoodSchlatter se siekte) Iliotibialis band wrywing sindroom

C4

C4 C2 C2 C2 C4 C3 C4

F. WANGERIGTHEID VAN DIE KNIE Genu valgum Genu varum

RUMATOÏEDE ARTRITIS (RA) Gewrigsmanifestasies van RA Sistemiese manifestasies van RA Behandeling van RA Chirurgie vir RA

SPONDILOARTROPATIE Manifestasies van spinale en perifere gewrigsbetrokkenheid

Sistemiese manifestasies van die spondiloartropatie

Behandeling van spondilo gewrigsartropatie

Chirurgie vir spondilo gewrigsartropatie

BINDWEEFSEL AANDOENINGS Sistemiese Lupus Erythematose Skleroderma Gemengde bindweefsel siekte Vaskulitiese sindroom Kliniese beeld van bindweefsel aandoenings Serologiese evaluasie in bindweefsel aandoenings

JIG EN DIE ANDER KRISTAL ARTROPATIE Jig Ander kristal artropatie Kliniese beeld van jig Hantering van jig

C2 C4

C3/C4 C3/C4 C3 C3/C4 C3

C3

C3

C3

C3

C3 C3 C2 C2 C2 C3

C4 C2 C4 C4

Fisiese ondersoek insluitende gewrigsondersoek Aspirasie van gewrig Ondersoek van sinoviale vloeistof Kortisoon infiltrasie van gewrig Evaluasie van Xstraal foto van rumatoïde artritis

Fisiese ondersoek van spinale en perifere betrokkenheid by spondilo artropatie

Kortisoon infiltrasie van gewrigte en sagteweefsel

Evaluasie van Xstraal foto's van spondiloartropatie

Fisiese ondersoek van pasiënt met bindweefsel aandoening

Fisiese ondersoek van die pasiënt met jig

Gewrigaspirasie Ondersoek van sinoviale vloeistof

S4

S4 S3 S4 S4

S3

S3

S3

S4

S3/S4


xi


OSTEOARTRITIS

FIRBROMIALGIE

STREEKSPYN SINDROOM

C4

C4

C4

Fisiese ondersoek van die osteo artritiese gewrig Gewrigsinfiltrasie

S2

S4

TOESTANDE VAN DIE SKOUER Verwysde pyn na skouer Rotatorkraag tendonitis Rotatorkraagskeur 'Frozen shoulder' Artritis van die skouergewrig ACgewrig aantasting Kongenitale en verworwe afwykings van die skouer

TOESTANDE VAN DIE ELMBOOG Mediale en laterale epikondilitis Ulnare neuritis Bursa's om die elmboog

AANDOENINGS VAN DIE PERIFERE SENUWEE Bragiaal pleksus besering in volw. Bragiaal pleksus besering in kinders Perifere senuweeletsel Perifere senuweebeklemming sindroom: a) Karpale tonnel b) Tarsale tonnel c) Kubitale tonnel d) Torakale uitgangsindroom e) Meralgia paraesthetica f) Pleksus neuritis – brachiaal en lumbosakraal

TOESTANDE VAN DIE HAND EN POLS Osteoartritis van die hand en pols:

a) Karpometakarpale osteoartritis b) Osteoartritis van die DIP en PIP gewrigte

c) Degeneratiewe artritis van die pols

Spier wanbalans van vingers: a) Swaannek b) Boutonniére c) Mallet

De Quervain Avaskulêre nekrose lunaat Ganglion

C3 C4 C3 C3 C4 C4 C1

C4 C3 C1

C3 C3

C3

C4 C3 C3 C3 C2 C2

C4 C4

C3 C3 C3 C4

C4 C3 C4

Kliniese ondersoek van die skouer

Subakromiale inspuiting

Ondersoek van die elmboog Kortisoon inspuitings in die gebied van die elmboog

Neurologiese ondersoek van die boonste ledemaat

Ondersoek van die hand en pols Aspirasie ganglion Kortisoon inspuitings van die hand en pols

S3/S4

S4

S4 S2

S4

S4 S2 S2


1

TEMA 1: MUSKULOSKELETALE TERMINOLOGIE

EN DEFORMITEITE

TEMADOELSTELLING

Tydens hierdie tema gaan ons voortbou op die kennis van terminologie wat jy tydens die Fase II module oor die Muskuloskeletale stelsel opgedoen het. Jy gaan bykomende terminologieleer wat die algemeenste Muskuloskeletale afwykings beskryf en jou in staat sal stel om akkuraat met kollegas hieroor te kommunikeer.

OORSIG VAN DIE TEMA

Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent

1 01/02/2010

09:00– 09:45 Selfstudie Muskuloskeletale Terminologie

en Deformiteite Dr J du Toit

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:

1. Beskryf die normale stand, voorkoms en bewegings van die muskuloskeletale sisteem. 2. Die algemene muskuloskeletale afwykings te kan herken en beskryf.

ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?

1. Lees die werkstuk deur en voltooi deur te verwys na Dorlands Mediese Woordeboek en die Module: Die muskuloskeletale stelsel van Fase II.

HULPBRONNE

- Dorlands Mediese Woordeboek

Abduksie:

Adduksie:

Ankilose:

Antalgies:

Artritis:

Artrodese:

Artroplastiek:


2

Artrose:

Bunion (Knokkel):

Cavus:

Diafise:

Displasie:

Distrofie:

Dorsifleksie:

Eksositose:

Ekstensie:

Eksterne rotasie:

Elevasie:

Epifese:

Eversie:

Fise:

Fleksie:

Gon-artrose:

Hallux:

Interne rotasie:

Inversie:

Involucrum:

Kifose:

Lise:

Lordose:

Metafise:

Metatarsalgie:

Olistese:

Osteïtis:

Osteochondritis:

Osteochondrose: Osteolise: Osteosklerose:

Osteofiet:

Osteomalasie:

Osteomiëlitis:


3

Osteoklase:

Osteotomie:

Plantaarfleksie:

Planus:

Pollux:

Procurvatum:

Pronasie:

Recurvatum:

Sequestrum:

Sirkumduksie:

Sklerose:

Skoliose:

Spondilolise:

Spondilolistese:

Spondilose:

Supinasie:

Torticollis:

Valgus:

Varus:


4

TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES

TEMADOELSTELLING

Die oorkoepelende doel van hierdie tema is om jou in staat te stel om ‘n doelgerigte kliniese geskiedenis te kan neem asook ‘n toepaslike kliniese ondersoek te kan uitvoer aangaande die muskuloskeletale sisteem.

Daar sal van jou verwag word om 'n volledige, deeglike en toepaslike kliniese ondersoek te kan uitvoer ten opsigte van die boonste ledemate, onderste ledemate en die werwelkolom om die normale voorkoms, stand, beweging en stabiliteit te kan onderskei van fisiologiese-, ouderdoms- en patologiese afwykings. Jy moet abnormale loopgange kan identifiseer en ‘n beenlengteverskil klinies kan evalueer. Jy moet die basiese beginsels ken van die ondersoek van ‘n gewrig in die algemeen.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 01/02/2010 11:00-11:45 Lesing

Belynings- en Rotasiedeformiteite van die Ledemate, Loopgange, Beenlengteverskille

en die Ondersoek van ‘n Gewrig Dr J du Toit

2 01/02/2010 12:00-12:45 Selfstudie

Pyn Gradering, Spierkrag, Spastisiteit,- Miotoom Innervasie,

Dermatoom Innervasie, OMN Letsel en BMN Letsel

Dr J du Toit

3 01/02/2010 14:00-14:45 Lesing Ondersoek van die Nek en Skouer Dr H de Jongh

4 01/02/2010 15:00-15:45 Lesing Ondersoek van die Rug Prof GJ Vlok

5 02/02/2010 08:00-08:45 Lesing

Ondersoek van die Elmboog, Voorarm en Hand Dr S Pretorius

6 02/02/2010 09:00-09:45

Lesing Demonstrasie

Kliniese Ondersoek van die Heup en Kniegewrig Dr H de Jongh

7 02/02/2010 10:00-10:45 Lesing Ondersoek van die Voet en Enkel Dr I Terblanche


5


SESSIE 1: BELYNINGS- EN ROTASIEDEFORMITEITE VAN

DIE LEDEMATE, LOOPGANGE, BEENLENGTEVERSKILLE EN DIE ONDERSOEK

VAN ‘N GEWRIG

UITKOMSTE


1. Noem die algemeenste belynings en rotasiedeformiteite van die ledemate. 2. Noem 4 algemene afwykings van die normale loopgang van pasiënte en beskryf elk. 3. Noem die oorsake van 'n oënskynlike beenlengte verskil. 4. Jy moet in staat wees om aktiewe en passiewe beweging van ‘n gewrig te kan evalueer. 5. Jy moet die onderskeid tussen ‘n effusie en ‘n sinovitis kan beskryf.

HULPBRONNE

1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae, P. 1 2. Orthopaedic Assessment Video Casette, US library, WE 141 Ort 3. Physical examination of the spine and extremities Stanley Hoppenfeld 4. Pecutra gaits / Buckanon MFG WE103BUC US Library


Lesing

Hierdie lesing bied die kliniese metodes aan om 'n gewrig te ondersoek, normale beweging en stabiliteit te onderskei van patologiese prosesse. Die kliniese evaluasie van beenlengte verskille, normale loopgange en afwykings daarvan asook rotasie- en belyningsdeformiteite van die ledemate sal bespreek word.

Voltooi asb. die taakstuk wat tydens die sessie aan jou gegee is.


6


SESSIE 2: PYN GRADERING, SPIERKRAG, SPASTISITEIT,

MIOTOOM INNERVASIE, DERMATOOM INNERVASIE, OMN LETSEL EN BMN LETSEL

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Verduidelik hoe muskuloskeletale gradeer word. 2. Spierkrag volgens die Oxford skaal kan gradeer. 3. Spierspasma volgens die Ashworth skaal kan gradeer. 4. Beskryf/skets die neurologiese innervasie van die miotome van die ledemate. 5. Beskryf/skets die sensoriese innervasie van dermatome. 6. Verduidelik hoe om die onderskeid tussen 'n boonste en 'n onderste motor neuron letsel

klinies te kan maak.

HULPBRONNE

Clinical Orthopaedic Examination McRae, P. 13 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 194, 4 Orthopaedic Physical Assessment. D Magee 3rd Edition P. 21, 24


Selfstudie

Die doel van hierdie selfstudie is dat jy oor 'n goeie persepsie moet beskik aangaande die mate van pyn wat jou pasiënte ondervind, asook die kwantifisering daarvan en die mate van morbiditeit. Jy moet ook krag en spasma van spiere kan kwantifiseer vir opvolg dokumentasie doeleindes. Jy moet ook in staat wees om neurologiese letsels anatomies te kan lokaliseer deur 'n goeie perifere ledemaat ondersoek.


7


SESSIE 3: ONDERSOEK VAN DIE NEK EN SKOUER

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees.

1. Verduidelik hoe om die normale bewegings van die nek te kan ondersoek. 2. 'n Toepaslike neurlogiese en vaskulêre ondersoek van die boonste ledemaat te doen. 3. Demonstreer hoe om die normale beweging van die skouer gordel te kan ondersoek en

verduidelik hoe om beperkte beweging identifiseer. 4. Beskryf die kliniese toetse om rotatorkraagskeure en skouerbeklemming te identifiseer. 5. Verduidelik hoe om te onderskei tussen glenohumerale en skapulo-torakale beweging. 6. Verduidelik hoe om stabiliteit van die skouergewrig klinies te evalueer.

HULPBRONNE

1 Clinical Orthopaedic Examination McCrae – The shoulder P. 41 The cervical spine P. 27

2 Physical Examination Of The Shoulder. SA Bone & Joint Surgery, Vol no 4, Nov 2000, Page 12

3 Routine Examination Of Joints. Video 2: The shoulder/Holland CD WE544HOL US Library 4 Orthopaedic Physiotherapy Video cassette: The Examination Of The Shoulder WE810WIN

US Library 5 Examination Of The Shoulder/Kelly IG, WE810KEL, US Library


Lesing Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis ta kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die nek en skouer te identifiseer en van mekaar onderskei.

'n Lesing demonstrasie sal aangebied word om die kliniese ondersoek metodes van die nek en skouergordel uit te voer. Voorafstudie sluit in hersiening van die osteologie van die nek Fase II, Die Muskuloskeletale Stelsel, Tema 2, Sessie 1 en Fase II, Die Muskuloskeletale Stelsel, Tema 4.

Voltooi asb. die werkstuk wat aan jou verskaf word.


8


SESSIE 4: ONDERSOEK VAN DIE RUG

UITKOMSTE


1. Beskryf die normale kontoer, asook die omvang van beweging van die torakolumbale werwels.

2. Beskryf hoe om borskasuitsetting te meet en verduidelik wat verlies daarvan beteken. 3. Verduidelik die belang van bekken kanteling. 4. Beskryf hoe om 'n kifose te identifiseer en verduidelik die belang daarvan. 5. Beskryf hoe om skoliose te identifiseer en verduidelik die belang daarvan. 6. Beskryf hoe om die onderste ledemate neurologies en vaskulêr klinies te evalueer. 7. Beskryf hoe om die sakro-iliaka gewrigte te ondersoek.

HULPBRONNE

1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae – The Thoracic And Lumbar Spine P. 113 2. Routine Examination Of Joints. Video 5 – The Spine/Holland CD WE544HOL, US Library 3. Orthopaedic Physiotherapy: Examination Of The Lumbar Spine WE750WIN, US Library 4. Concise System Of Orthopaedics And Fractures. A Graham Apley/Louis Solomon

Chapter 18, The Back. P. 157


Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kom neem asook ‘n basiese, maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die torakolumbale werwelkolom te identifiseer en van mekaar onderskei.

Voor aanvang van hierdie sessie behoort jy asseblief die funksionele anatomie van die werwelkolom hersien.

Lesing demonstrasie

Tydens hierdie sessie sal die normale kontoer van die torakolumbale werwels hersien word en die normale bewegings sal demonstreer word. Afwykings van postuur en deformiteite soos skoliose en kifose sal bespreek word.

Aan die einde van hierdie sessie sal jy met die hulp van die lektor die werkstuk voltooi wat aan jou gegee is.


9


SESSIE 5: ONDERSOEK VAN DIE ELMBOOG, VOORARM

EN HAND

UITKOMSTE


1. Beskryf die normale bewegings van die elmbooggewrig, die polsgewrigte, die metakarpofalangeale gewrigte en die interfalangeale gewrigte.

2. Noem die stabiliserings strukture van al hierdie gewrigte. 3. Noem watter spiere hoofsaaklik verantwoordelik is vir die beweging van hierdie gewrigte. 4. Beskryf die miotoom innervasie van die bo-arm, voorarm en hand en verduidelik hoe om te

onderskei tussen die bewegings wat deur die mediane senuwee, die ulnare senuwee en die radiale senuwee geïneveerde spiere plaasvind.

5. Beskryf die dermatoom sensoriese distribusie van die hand en voorarm. 6. Beskryf die verloop van die hoofsenuwees in die boonste ledemaat. 7. Beskryf die hoof arteries se verloop in die boonste ledemaat. 8. Onderskei tussen die funksies van die onderskeie pese van die vingers.

HULPBRONNE

1. Neurovascular Assessment Of The Hand. CME July 1996, Vol 14, no 7, Page 1007. 2. Clinical Orthopaedic Examination McCrae

Segmental And Peripheral Nerves Of Die Upper Limb P. 13 The elbow P. 61 The wrist P. 77 The hand P. 95

3. Routine Examination Of Joints. Video I: Pt. 1 The hand, Pt. 2 The elbow/Holland CD WE544HOL, US Library

4. Neurovascular Examination Of The Hand/Mennen U, WE830MEN, US Library 5. S A Bone & Joint Elbow Vol X No. 3 Aug 2000, Shoulder Vol X Nol 4, Nov 2000


Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die elmboog, voorarm en hand te identifiseer en van mekaar te onderskei.


10

Voorafstudie

Voor die aanvang van hierdie lesing word daar van jou verwag om die funksionele anatomie van die arm te hersien, asook die inhoud van die spierkompartemente van die bo-arm, voorarm en hand. Fase II, Die Muskuloskeletale Stelsel, Sessies 3, 4, 5 en 6.

Lesing

'n Lesing demonstrasie van ongeveer 45 minute sal aangebied word. Die kliniese ondersoek van die gewrigte van die elmboog en voorarm sal bespreek word. Die ondersoek van die mediane senuwee, die ulnare en die radiale senuwees sal met behulp van 'n demonstrasie bespreek word. Die funksie van die belangrikste pese in die hand sal bespreek word.

Na afloop van hierdie sessie behoort jy die taakstuk voltooi wat aan jou verskaf is.


SESSIE 6: KLINIESE ONDERSOEK VAN DIE HEUP- EN

DIE KNIEGEWRIG

UITKOMSTE


1. Beskryf die normale omvang van beweging van die heupgewrig. 2. Verduidelik hoe om spierspasma om die heup te evalueer. 3. Beskryf die normale omvang van beweging van die knie gewrig. 4. Verduidelik hoe ondersoek tegnieke om die kruisligamente, kollaterale knie ligamente,

onstabiele patella of 'n meniskus besering te evalueer.

HULPBRONNE

1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae The hip P. 155 The knee P. 189

2. Routine Examination Of Joints Video 3: The hip / Holland CD, WE544 HOL, US Library 3. Routine Examination Of Joints Video 4: The knee / Holland CD WE544HOL, US Library 4. Clinical Examination Of The Knee/Ireland J, WE870IRE, US Library

Lesing Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die heup- en kniegewrig te identifiseer en van mekaar onderskei.


11

Tydens hierdie sessie word 'n lesing demonstrasie van ongeveer 45 minute aangebied oor die ondersoek tegnieke van die knie- en heupgewrigte. Met aanvang van hierdie lesing word verwag dat jy reeds die funksionele anatomie van die knie en heup gewrigte hersien het. Fase II, Die Muskuloskeltale Stelsel, M4607 en M4617.

Na afloop van hierdie lesing moet jy die taakstuk voltooi wat aan jou verskaf is.


SESSIE 7: ONDERSOEK VAN DIE VOET EN ENKEL

UITKOMSTE


1. Beskryf die normale beweging van die enkel en voet gewrigte. 2. Beskryf hoe om die funksie van die pese om die voet en enkelgewrigte te ondersoek. 3. Beskryf hoe om onstabiliteit van die enkel gewrig te ondersoek. 4. Beskryf hoe om senuwee beklemmings van die voet te kan lokaliseer.

HULPBRONNE

1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae. The Ankle P. 239 The Foot P. 253

2. Routine Examination Of Joints Video 6, The Ankle And Foot/Holland CD WE544HOL, US Library

3. Movements Of The Ankle And Foot/Waugh W WE880WAU, US Library


Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte klniese ondersoek te kan uivoer om toestande van die voet en enkel te identifiseer en van mekaar onderskei.

Met aanvang van hierdie lesing moes jy reeds die funksionele anatomie van die voet en enkel hersien het. Fase II, Die Muskuloskeltale Stelsel M4632, M4512, M4515.

Lesing/Skyfievertoning

'n Lesing sal deur middel van skyfie projeksie sal aangebied word om die kliniese ondersoek metodes van die voet en enkel te demonstreer.

Na afloop van die lesing sal 'n taakstuk aan jou uitgegee word vir voltooing.


12

TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE

MUSKULOSKELETALE STELSEL

TEMADOELSTELLING

Na afloop van hierdie tema moet jy die indikasies ken vir die aanvraag van gewone X-strale om muskuloskeletale toestande te kan diagnoseer en die X-strale sistematies te kan evalueer en interpreteer om tot 'n diagnose te kom.

Jy moet ook bewus wees van die muskuloskeletale toestande wat nie onnodige radiologiese ondersoeke regverdig nie.

Jy moet weet van die indikasies vir die aanvraag en die toepaslikheid van aanvullende beeldingsondersoeke bv. konvensionele tomografie, kerngeneeskunde, rekenaartomografie en magnetiese resonansie, asook die moontlike nagevolge en kostes van sodanige ondersoeke.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 & 2 02/02/2010 11:00-11:45 Lesing

Doelgerigte Beeldings Ondersoeke Algemene Radiologiese Kenmerke Van

Traumatiese En Non-Traumatiese Been En Gewrigs Toestande

Dr J du Toit

3 02/02/2010 12:00-12:45 Lesing

Kerngeneeskunde As Beeldingsmodaliteit In Die Muskuloskeletale Stelsel Dr J Warwick

TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL

SESSIE 1: DOELGERIGTE BEELDINGS ONDERSOEKE


Jy moet asb voor hierdie sessie oplees oor die indikasies en voorvereistes vir die neem van X-strale van die werwelkolom in pasiënte met rugpyn. Is die neem van X-strale altyd nodig? Verwysing: Rational Investigating UPDATE, June 2000, P35


13

UITKOMSTE

1. Jy moet weet wanneer X strale aangedui is in pasiente met rugpyn 2. Doelgerigte beeldingondersoeke moet aangevra word 3. Kennis van die gevare van bestraling van pasiente


SESSIE 2: ALGEMENE RADIOLOGIESE KENMERKE VAN

TRAUMATIESE EN NON-TRAUMATIESE BEEN EN GEWRIGS TOESTANDE

UITKOMSTE


Radiologiese sessie:

Doelstellings: Die volgende onderwerpe word bespreek:

1. Bespreking van die radiologiese kenmerke van algemene en minder algemene frakture. 2. Bespreking van radiologiese kenmerke van ontwrigtings. 3. Bespreking van radiologiese kenmerke van degeneratiewe rumatoide, infektiewe,

neoplastiese, displastiese, algemene metabolise toestande. 4. Radiologiese kenmerke van avaskulêre nekrose van been. 5. Radiologiese kenmerke van maligne en benigne beentumor. 6. Gevare van herhaaldelike radiologiese ondersoeke.

HULPBRONNE

Principles Of Fractures Treatment. Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 23, P. 516, 563 Journal Of American Family Physicians, Cervical Spine X-Ray, Jan 15, 1999, P 331 Journal Of American Family Physicians, Radiographic Assessment of OA, July 15, 2001, P. 279 Journal Of American Family Physicians, Radiological Examination Upper Extremity Fractures 1 March 1998, P.995 Journal Of American Family Physicians, Radiological Examination Lower Limb Traums, 15 March, 1998, P.1314 Website www.aafp.org/afp


14


Selfstudie taak

Voor aanvang van die lesing word daar van jou verwag om Perkins se reëls tov die neem van X-strale in trauma te tabuleer en saam te bring na die lesing vir bespreking.

Verwysing: Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 520.

Lesing

Tydens hierdie sessie word 'n skyfie lesing aangebied om die belangrikste radiologiese kenmerke van traumatiese en non-traumatiese toestande van die skelet te demonstreer.

Na afloop van hierdie lesing sal 10 minute gewy word aan klein groepbesprekings oor die neem van onnodige X-strale. (Vooraf selfstudietaak)


SESSIE 3: KERNGENEESKUNDE AS

BEELDINGSMODALITEIT IN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL

UITKOMSTE

Na afloop van die sessie behoort jy in staat te wees om:

1. Die patofisiologiese basis van skeletflikkergrafie te kan beskryf. 2. Die mees algemene indikasies vir skeletflikkergrafie te kan lys. 3. Aan ‘n pasiënt wat vir ‘n skeletflikkergram verwys is, te kan verduidelik hoe die studie

uitgevoer sal word. 4. Die voordele van skeletflikkergrafie te kan lys. 5. Die rol van skeletflikkergrafie in sportgeneeskunde aan jou pasiënt te kan verduidelik.

HULPBRONNE

1. Fase 2 notas oor die fisiologie van die skelet 2. Klasnotas 3. Textbook of Nuclear Medicine. Wilson MA, Lippincott-Raven Publishers, Philadelphia, 1998


Lesing

Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om Kerngeneeskunde selektief en doelgerig te kan implementeer om muskuloskeletale toestande te kan diagnoseer of bevestig.

Voordat jy die lesing bywoon, hersien asb. jou Fase 2 notas oor die fisiologie van die skelet. Die onderwerp sal tydens ‘n interaktiewe lesing behandel word.


15

TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE


TEMADOELSTELLING Gedurende hierdie tema gaan jy leer hoe om die algemeenste infektiewe toestande van die Muskuloskeletale stelsel te herken. Jy gaan ook leer hoe om hierdie toestande te behandel. Veral belangrik hier is'n begrip van die onderliggende anatomie en patologie, wat maak dat die beginsels van behandeling ietwat anders is as in ander orgaanstelsels.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 02/02/2010 14:00-14:45 Lesing Algemene Patologiese Beginsels Prof J Schneider

2 02/02/2010 15:00-15:45 Selfstudie Prof J Schneider

3 03/02/2010 08:00-08:45 Lesing

Mikrobiologiese Aspekte van Been, Gewrigs- en Sagteweefsel Infeksie Dr H Orth

4 03/02/2010 09:00-09:45 Selfstudie/Lesing

Farmakologiese Aspekte van Antibiotika in Infeksies Dr A Basson

5 03/02/2010 10:00-10:45 Lesing

Akute Septiese Artritis en Osteomiëlitis Dr A Basson

6 & 7 03/02/2010 11:00-11:45

Lesing Selfstudie

Non-Piogene Infeksies van Been en Gewrigte

Kliniese Probleem Oplossing Chroniese Osteomiëlitis

Dr A du Toit

8 03/02/2010 14:00-14:45 Lesing Handinfeksies Dr S Pretorius

TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL

SESSIE 1: ALGEMENE PATOLOGIESE BEGINSELS

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:

1. Definieer akute en chroniese osteomiëlitis, tuberkuleuse osteomiëlitis en infektiewe artritis aan die hand van basiese beginsels van ontsteking.

2. Noem die belangrikste oorsake van osteomiëlitis. 3. Bespreek die opeenvolgende veranderinge in die patogenese van osteomiëlitis.


16

4. Bespreek en identifiseer die morfologiese veranderinge van osteomiëlitis. 5. Verduidelik die klinies-patologiese korrelasies van osteomiëlitis. 6. Noem die belangrikste oorsake van infektiewe artritis. 7. Bespreek die patogenese en morfologiese veranderinge van septiese artritis en

tuberkuleuse artritis. 8. Verduidelik die onderskeidelike klinies-patologiese korrelasies van septiese en

tuberkuleuse artritis.

AGTERGRONDKENNIS

Dit is belangrik dat jy die beginsels en uitkomste van akute en chroniese ontsteking asook granulomateuse ontsteking hersien (kyk weer na die Fase 2 module Basis van Siekteprosesse). Maak seker dat jy die morfologiese manifestasies van ontsteking goed ken insluitende verettering, absesvorming, verspreidende ontsteking soos sellulitis en erisipelas, en nekrotiserende ontsteking. Jy sal ook deeglike hersiening moet doen van weefselherstel en die lokale en sistemiese faktore wat dit beïnvloed. (Kyk weer na die Fase 2 module Basis van Siekteprosesse; veral Temas 16 en 21).


Lees bladsye 792 tot 793 en 813 tot 814 in Underwood voordat jy die lesing bywoon. Jy sal grootliks daarby baat om oorsigtelik na bladsye 222 tot 224 te kyk met klem op die illustrasies en tabelle. Die dosent sal tydens die lesing die teorie onderliggend tot die uitkomste verduidelik en illustreer en toepaslike riglyne vir verdere studie verskaf.

Lesing met toepaslike beeldmateriaal en illustrasies

1. Maak aanvullende notas tot jou handboek en klasnotas. 2. Die lesing is beskikbaar by die volgende adres:

http://www.sun.ac.za/healthsciences/schools/basic_appl_health/anat_path/ppt/ppt.html


SESSIE 2: SELFSTUDIE

HULPBRONNE

- Underwood, 1996. Bl. 792 tot 793 en bl. 813 tot 814 - Eie aantekeninge tydens kontaksessies gemaak - Klasnotas - Voorbeelde van monsters wat u kan bestudeer in u eie tyd sal beskikbaar gestel word in die

patologie demonstrasielokaal op die 4de vloer in die Onderwysblok. 'n Lys van gevalle is aangeheg aan die einde van hierdie tema.


17

- Rekenaargesteunde onderrig: Hierdie webwerf bied talle voorbeelde, illustrasies en tutoriale wat jy nie elders sal teëkom nie.

http//medstat.med.utah.edu/WebPath/html#MENU <Organ System Pathology> <Bone and Joint Pathology>


Selfstudie

Beantwoord die volgende vrae tydens jou selfstudie:

1. Definieer akute en chroniese piogene osteomiëlitis 2. Noem die belangrikste oorsake van osteomiëlitis en van infektiewe artritis. 3. Bespreek die opeenvolgende veranderinge in die patogenese van piogene osteomiëlitis. 4. Bespreek die morfologiese veranderinge van piogene osteomiëlitis en verduidelik hul

klinies-patologiese korrelasies. (Bestudeer fig. 25.6 op bl. 794 in Underwood) 5. Bespreek die klinies-patologiese kenmerke van tuberkuleuse osteomiëlitis en artritis.

Verwys spesifiek na die belangrikste verskille wat dit toon t.o.v. piogene osteomiëlitis en artritis. Maak ‘n skets om die verskille te illustreer. Verfris jou gedagtes deur weer te kyk na die figure en beskrywings op bladsye 232 tot 236 en 241 tot 243 in Underwood.

6. Noem ander belangrike nie-infektiewe oorsake van artritis. 7. Bespreek die patogenese en morfologiese veranderinge van septiese artritis en

tubekuleuse artritis. 8. Verduidelik die onderskeidelike klinies-patologiese korrelasies van septiese en

tuberkuleuse artritis. Bespreek kortliks die klinies patologiese kenmerke van gonokokkale artritis, spirogeetgeassosieerde artritis en virus-geassosieerde artritis.

9. Let op dat die volgende voorbeelde van skeletale en sagte weefsel patologie beskikbaar sal wees vir studie in u eie tyd. Die lokaal sal aan u bekend gemaak word. Hierdie geleentheid word geskep om vir u te help en die monsters sal nie deel van u assessering wees nie. U word aangemoedig om vrae te formuleer en aan Prof Schneider te rig by [email protected]

* AS32, AS21, AS22 :Osteomiëlitis * AS31 :Been - sifilitiese osteitis * AV23 :Paget se siekte * JV 3 :Femur - hemolitiese anemie * AS40 :Echinokokkus sist (been)

Nat monsters

* PM382/88, 137/89 - Tuberkulose


18


SESSIE 3: MIKROBIOLOGIESE ASPEKTE VAN BEEN, GEWRIGS- EN SAGTEWEEFSEL INFEKSIE

UITKOMSTE


1. Tabuleer die algemene organismes verantwoordelik vir akute been- en gewrigsinfeksies. 2. Tabuleer die organismes verantwoordelik vir kroniese been- en gewrigsinfeksies. 3. Tabuleer die organismes verantwoordelik vir sagteweefsel infeksies. 4. Bespreek die patogenese van been- en gewrigsinfeksies. 5. Bespreek die rol van die laboratorium in die diagnose van bakteriële infeksies. 6. Noem die antimikrobiale middels en dosering in die behandeling van die algemene

muskuloskeletale infeksies. 7. Bespreek die belangrikste eienskappe en diagnose van muskuloskeletaleTuberkulose. 8. Tabuleer die middels in die behandeling van muskuloskeletale tuberkulose, asook die

dosering, tydsduur en newe-effekte.

VOORAFKENNIS

Voor aanvang van die sessie moet die student oor die volgende voorafkennis beskik:

1. Die klassifikasie van bakteriëe 2. Basis van patogenese en bakteriële virulensie 3. Basis van antimikrobiale werking

Aan die einde van die lesing sal 'n werkstuk uitgegee word wat voltooi moet word.

HULPBRONNE

Myint: Medical Microbiology Made Memorable, 1999. Hoofstuk 27, Bl. 64 Inglis: Microbiology and Infection, 1998. Hoofstuk 13, Bl. 131, Hoofstuk 6, Bl. 57-58 Klasnotas


Lesing

Doelstelling: Hierdie sessie handel oor die vernaamste eienskappe van die algemene organismes wat aanleiding mag gee tot akute en chroniese infeksies van sagte weefsel, bene en gewrigte.

Verder moet jy kennis dra van die minder algemene organismes wat aanleiding mag gee tot muskuloskeletale infeksie.


19


SESSIE 4: FARMAKOLOGIESE ASPEKTE VAN

ANTIBIOTIKA IN INFEKSIES

TEMADOELSTELLING

Hierdie sessie handel oor die verskillende farmakologiese aspekte van antibiotika wat gereeld gebruik word met muskuloskeletale infeksies

UITKOMSTE

Na afloop van die sessie,behoort jy tot die volgende in staat te wees:

1. Die fomulering van `n kliniese diagnose van die mikrobiale infeksie. 2. Die formulering van mikrobiale diagnose. 3. Bepaling van die nut vir empiriese antibiotika. 4. ‘n Sistematiese benadering tot emperies antibiotika. 5. Farmakodinamiees en farmakokinetiese faktore van terapie. 6. Antimikrobiale middel toksiteit en die hantering daarvan. 7. Die belang en plek van kombinasie terapie. 8. Antimikrobiale profilakse.

HULPBRONNE

Rang, Dale&Ritter, Pharmacology, 4th Ed., (1999)


SESSIE 5: AKUTE SEPTIESE ARTRITIS EN

OSTEOMIËLITIS

UITKOMSTE


1. Verduidelik hoe om die kliniese diagnose van ‘n akute septiese artritis en ‛n akute osteomiëlitis te maak, asook hoe om te onderskei tussen die twee en oppervlakkige sagte weefsel infeksies.

2. ‘n Subakute beeninfeksie te kan definieer. 3. Noem die nodige spesiale ondersoeke, asook interpretasie om die diagnose van been en

gewrigsinfeksies te bevestig.


20

4. Beskryf wanneer ‘n been en gewrigsinfeksie chirurgiese behandeling benodig. 5. Beskryf die uitsonderlike kliniese presentering van muskuloskeletale infeksie in die

neonaat. 6. Tabuleer die komplikasies van septise artritis van die heup. 7. Tabuleer die komplikasies van akute infeksie van been en gewrigte. 8. Tabuleer die toepaslike antibiotika doserings, asook die termyn van behandeling vir akute

septiese artritis en osteomiëlitis. 9. Tabuleer die wyses waarop sagte weefsel infeksies mag presenteer. 10. Beskryf die kliniese voorkoms van ‘n abses en die dreinasie tegniek. 11. Beskryf sellulitis en die behandeling daarvan. 12. Beskryf kortliks die entiteite van diskitis en spondilitis.

HULPBRONNE

Acute Pyogenic Bone And Joint Infection In Children. S A Bone and Joint Surgery Nov 1997 Vol VII No 4 P. 24

- Infection Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 2


Selfstudie

Hersien asb. vooraf Sessie 2 van hierdie tema oor Staphylococcus aureus. Voltooi asb. tydens hierdie sessie die werkstuk.

Lesing Tydens hierdie sessie sal jy geleer word hoe muskuloskeletale infeksies sistemies en lokaal mag presenteer. Jy sal vertel word hoe om te kan onderskei tussen sagteweefsel en benige infeksies asook hoe om die beginsels in die behandelng toe te pas.

Hierdie lesing demonstrasie van ongeveer 45 minute bespreek die kliniese presentering, radiologiese evaluasie, toepaslike sykamer ondersoeke en die behandeling van akute septiese artritis en osteomiëlitis.


SESSIE 6: NON-PIOGENE INFEKSIES VAN BEEN EN

GEWRIGTE

UITKOMSTE


1. Bespreek die insidensie en kliniese voorkoms van Muskuloskeletale Tuberkulose. 2. Verduidelik hoe om klinies en met sykamer, asook radiolgiese ondersoeke te onderskei

tussen ‘n akute septiese artritis en ‘n Tuberkulose artritis.


21

3. Verduidelik op gronde waarvan Tuberkulose van die werwelkolom klinies vermoed sal word en beskryf die radiologiese tekens daarvan.

4. Beskryf die natuurlike verloop van Tuberkulose van die werwelkolom, die moontlike neurologiese komplikasies, asook die behandeling daarvan.

5. Tabuleer die keuse van middels vir die behandeling van skeletale Tuberkulose, asook die dosering en die duurte van behandeling.

6. Verduidelik die raamwerk om die pasiënt se omgewing te evalueer, asook sy voortgesette medikasie te verseker.

7. Beskryf die tekens van middel weerstandigheid. 8. Noem die bursae wat deur tering betrek kan word. 9. Beskryf die presentering, asook die behandeling van koue absesse.

HULPBRONNE

- The Challenge Of Tuberculosis Current Orthopaedics 2000 14 P. 18 - TB Arthritis – Current Orthopaedics 2000 14 P. 197 - Tuberculosis – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – P. 47


Lesing Na afloop van hierdie sessie sal jy die belangrikste aspekte aangaande die voorkoms, insidensie en verspreiding van muskuloskeletale tuberkulose begryp. Dit is belangrik dat jy die kliniese voorkoms, radiologiese interpretasie en die doelgerigte spesiale ondersoeke ken asook die behandelingsmodaliteite te kan aanbeveel.

Hierdie sessie van ongeveer 45 minute bespreek die voorkoms en anatomiese verspreiding van muskuloskeletale Tuberkulose. Tuberkulose van die werwelkolom en algemene groot gewrigte sal bespreek word.

Voltooi asb. u werkstuk tydens die sessie.

TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETEALE STELSEL

SESSIE 7: KLINIESE PROBLEEM OPLOSSING CHRONIESE

OSTEOMIËLITIS

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie twee sessies behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Tabuleer die faktore wat lei tot chroniese osteomiëlitis 2. Die radiologiese kenmerke van ‘n chroniese osteomiëlitis kan tabuleer en herken. 3. Bespreek wat die rol van antibiotikum in die behandeling van chroniese osteomiëlitis is. 4. Tabuleer komplikasies van chroniese osteomiëlitis. 5. Verduidelik ‘n Brodiese abses.


22

HULPBRONNE

- Chronic Osteomyelitis. Apleys System of Orthopaedics and fractures P. 40


Selfstudie en selfassessering Die doel van hierdie selfstudie sessie is om die kliniese probleem van ‘n chroniese osteomiëlitis sinvol op te los. Daar word van jou verwag om die diagnose te kan maak, die X-strale sinvol te interpreteer en te weet hoe chroniese osteomiëlitis behandel moet word.

Met die hulp van u verwysings moet jy die volgende probleem oplos en jou werkstuk voltooi:

‘n 40-Jarige man presenteer met ‘n dreinerende sinus van die onderbeen.

1. Tabuleer die moontlike oorsake 2. Beskryf die waarskynlike radiologiese voorkoms. 3. Bespreek kortliks die organismes daarvoor verantwoordelik. 4. Tabuleer die moontlike komplikasies

Kontroleer jou antwoorde tydens ‘n groepbespreking.

Om 12.00 vergader julle weer by Lesinglokaal 1 om die antwoord met die lektor te bespreek.


SESSIE 8: HANDINFEKSIES

UITKOMSTE


1. Beskryf die kliniese tekens van 'n Paronegia en verduidelik hoe om dit te dreineer. 2. Beskryf die kliniese tekens van 'n webspasie infeksie en beskryf hoe dit gedreineer moet

word. 3. Beskryf die kliniese tekens van ‘n septiese artritis van die hand en beskryf hoe dit

gedreineer moet word. 4. Beskryf die kliniese tekens van ‘n Tenovaginitis. 5. Tabuleer algemene organismes wat handinfeksies veroorsaak en die toepaslike antibiotika

en dosering. 6. Beskryf die lokale verdowingsmetodes vir die dreinering van handinfeksies. 7. Bespreek die vernaamste aspekte in die rehabilitasie van die hand na 'n infeksie.


23

HULPBRONNE

Treatment Of Hand Infections CME Aug 1991 Vol 9 No 8 P. 978 Hand Infections CME July 1996 Vol 14 No 7 P. 943 How To Drain An Absess Modern Medicine Vol 22 No 8 Aug 97 P. 66


Voorafstudie

Hersien asb die anatomie van die hand met spesifieke verwysing na die spasies en die sinoviale skedes. Fase II Module Die Muskuloskeletale Sisteem M4769 M4770

Lesing

Hierdie sessie sal jou in staat stel om die voorkoms en lokalisasie van die algemeenste handinfeksies te kan identifiseer en onderskei. Jy sal die basiese beginsels van behandeling geleer word wat die uitvoer van eenvoudige chirurgiese prosedures op primêre gesondheidsvlak insluit.

Hierdie lesing handel oor die areas van lokalisasie van die verskeie handinfeksies. Die metodes van dreinering van elke infeksie sal bespreek word. Jy sal ook inligting ontvang oor hoe om die lokale verdowing toe te dien.

Selfstudie

Na afloop van hierdie sessie behoort jy na aanleiding van die hulpbron oplees en die basiese beginsels van rehabilitasie van ‘n hand na dreinering an ‘n infeksie en dit op hul werkstuk tabuleer.


24

TEMA 5:BENADERING TOT POLI-ARTRITIS

TEMADOELSTELLING

Aan die einde van hierdie tema sal die student 'n begrip hê van die basiese beginsels wat gebruik word in die maak van diagnoses van die meer algemene rumatologiese toestande. Tesame hiermee sal hulle insig hê in die implikasies van 'n chroniese siekte vir die indiwidu, en die belang van paramediese ingrepe in hierdie toestande. Ook sal hulle bekendgestel wees aan die konsep van outoïmmuun siekte en breë beginsels betrokke by hulle diagnose.

OORSIG VAN DIE TEMA

Sessie Datum Aktiwiteit Titel Dosent

1 04/02/2010 08:00-08:45 Lesing Rumatoїede Artritis

Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie

2 04/02/2010

09:00-09:45 Pasiënt Interaksie Rumatoїede Artritis



SESSIE 1: RUMATOÏEDE ARTRITIS

TEMADOELSTELLING

Vereiste naslaanwerk: Voor die aanvang van hierdie tema word daar van die student verwag om reeds die volgende hersiening te doen

i) Die basiese meganismes van inflammasie. ii) Die basiese fisiologie van pyn. iii) Die basiese struktuur van die gewrig en sy voeding.

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie tema sal die student die volgende hê:

i) 'n Begrip van pyn as 'n simptoom. ii) 'n Waardering vir die belang van die patroon van pyn tydens assessering van artritis. iii) 'n Vermoë om 'n algoritmiese benadering te gebruik. iv) 'n Begrip van die verskil tussen inflammatoriese en meganiese pyn. v) 'n Benadering tot die pasiënt met poli-artritis. vi) 'n Waardering van hoe rumatoïede artritis gediagnoseer word. vii) Insig in die belang van die ontwikkeling van 'n pasiënt/dokter samewerking met die

behandeling van chroniese siekte en die belang van pasiënt opvoeding in hierdie proses.


25


SESSIE 2: INTERAKTIEWE KLEIN GROEPIE OPLEIDING

Praktiese sessie in die luister na geskiedenis van pasiënte opgelei in die neem en gee van geskiedenis, en ondersoek van die gewrig.

UITKOMSTE

Aan die einde van die sessie sal die studente die volgende hê:

i) 'n Benadering tot belangrike kenmerke in die geskiedenis om te onderskei tussen organiese en funksionele siekte en tussen aktiewe en onaktiewe rumatoïede artritis.

ii) 'n Inleiding tot die belangrike kliniese kenmerke gebruik om te onderskei tussen aktiewe sinovitis en reeds bestaande skade.

SELFSTUDIE – PROJEK 1

Identifiseer 8 vrae wat u aan die dokter sou stel sou u aan RA ly, en dan:

Skryf 'n 1-2 A4 bladsy brosjure wat u kan versprei aan pasiënte om hierdie vrae te beantwoord.

HIERDIE PROJEK MOET INGEHANDIG WORD VÓÓR DIE EINDE VAN HIERDIE MODULE EN SAL 30% UITMAAK VAN U FINALE PUNT.

SELFASSESSERING

Beantwoord die volgende vrae a) Gee 'n lys van vier belangrike simptome van 'n pasiënt met rumatoïede artritis. b) Gee 'n lys van vier belangrike tekens in 'n pasiënt met RA. c) Watter persentasie van pasiënte het 'n positiewe rumatoïede faktor? d) Gee 'n lys van vyf ander toestande wat geassosieer mag wees met met 'n positiewe RF. e) Watter persentasie van pasiënte ontwikkel erosiewe siekte? f) Gee 'n lys van vier simptome wat misleidend mag wees tydens die diagnose van RA.


26

TEMA 6: BENADERING TOT ‘N PASIËNT MET PYN ORAL

OORSIG VAN DIE TEMA


1 04/02/2010 10:00-10:45 Lesing

Sagte weefsel Rumatiek/ Regionale pyn sindroom


2 04/02/2010 11:00-11:45 Interaksie Sessie Paramediese rol in Rumatologie


3 04/02/2010 12:00-12:45 Selfstudie Dr D Whitelaw/

Afd Rumatologie


SESSIE 1: SAGTE WEEFSEL/RUMATIEK/REGIONALE

PYN SINDROOM

UITKOMSTE


i) 'n Benadering tot 'n pasiënt wat oral pyn verduur. ii) 'n Benadering tot die onderskeid tussen organiese en funksionele simptome. iii) 'n Kennis van die simptome wat nie net fibromialgie karakteriseer nie, maar ook 'n aantal

organiese toestande. Hulle sal ook 'n benadering hê tot die onderskeid tussen organiese en funksionele patologie.

iv) 'n Breë oppervlakkige oorsig van die teorieë van die patofisiologie van fibromialgie. v) 'n Oppervlakkige begrip van die verskil tussen fibromialgie en streekspyn sindrome. vi) 'n Benadering tot die ondersoek van die pasiënt met fibromialgie en die fisiese tekens wat

help met die diagnose. vii) 'n Benadering tot die keuse en interpretasie van spesiale ondersoeke. viii) 'n Rasionele benadering tot behandeling. ix) 'n Oorsig van die prognose. x) 'n Waardering vir die belang van rehabilitasie met chroniese siekte. xi) 'n Begrip van die waarde van opleiding van die gesin. xii) Insig in die stres wat die indiwidu en gesin ondervind wanneer 'n gesinslid 'n siekte het wat

lei tot verswakking of misvorming.


27


SESSIE 2: PARAMEDIESE ROL IN RUMATOLOGIE

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie sessie sal die student die volgende hê:

i) 'n Waardering vir die neem van die volledige geskiedenis, insluitend

• simptome van depressie, • psigosomatiese klagtes, • huislike omstandighede.

ii) 'n Waardering vir die rol van die paramediese dienste met:

a) Behandeling van inflammatoriese siekte b) Behandeling van sagte weefsel siekte c) Pasiënt opleiding oor wanneer om te oefen en wanneer om te rus d) Oefenprogramme e) Toepaslike gewrigsrus/-gebruik f) Die waarde van die gesin betrokke te kry g) Sosiale faktore h) Huisomgewing i) Pasiënt se vermoë en gewilligheid om saam te werk.

ENIGIGE IETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?

Die groepe van die vorige klein groepie sessie sal behoue bly en studente sal om die buurt toegespreek word deur 'n Fisioterapeut, Arbeidsterapeut, Maatskaplike Werker en Pasiënt.

Paramediese dienste sal die konsep van rehabilitasie en die nodigheid om verergerende faktore in chroniese siekte te verminder, bekendstel.

Dosente sal die belang van spalke/oefeninge/sosiale ingryping in beheer demonstreer.



SELFASSESSERING

a) Beskryf (skriftelik) u ergste gevoel van die oggend ná 'n hewige partytjie. Indien u nog self nooit so 'n gevoel gehad het nie, bepsreek dit met iemand in u klas met so 'n ondervinding.


28

b) Probeer uself oortuig dat alles besig is om te vererger vir 24 uur, en oortuig uself dan dat alles baie voorspoedig gaan. Dink u dat u gemoedstoestand u fisiese gesondheid kan beïnvloed?

c) Beskryf skriftelik die mees onlangse erge spierpyn wat u ondervind het. Daar sal van u verwag word om dit in te handig.

d) Die volgende keer wat u tot uitputting oefen, neem 'n warm bad en beskryf hoe u liggaam daarop respondeer.


Die groepe van die vorige klein groepie sessie sal behoue bly en studente sal om die buurt toegespreek word deur 'n Fisioterapeut, Arbeidsterapeut, Maatskaplike Werker en Pasiënt.

Paramediese dienste sal die konsep van rehabilitasie en die nodigheid om verergerende faktore in chroniese siekte te verminder, bekendstel.

Dosente sal die belang van spalke/oefeninge/sosiale ingryping in beheer demonstreer.


29

TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS

Vereiste Naslaanwerk: Patofisiologie van jig en osteoartritis. Kliniese kenmerke van jig en osteoartritis.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 04/02/2010 14:00-14:45 Lesing Die pasiënt met mono-artritis


2 04/02/2010 15:00-15:45 Lesing

Seronegatiewe Spondartropatie/ Infeksie en Artritis


3 & 4 05/02/2010 08:00-08:45

Gevalstudie Interaksie

Geval studie Klein Groep Interaksie



SESSIE 1: DIE PASIËNT MET MONO- ARTRITIS/OLIGO ARTRITIS

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie tema sal die student die volgende kan doen:

i) Onderskei tussen akute en chroniese mono/oligo artritis ii) Waardering hê vir die belang van ouderdom/geslag in diagnosis iii) Waardering hê vir die belang van die gewrig betrokke by die diagnose

Die probleem van degeneratiewe artritis benader, insluitend

a) die risiko faktore b) primêre en sekondêre toestande c) hoof gewrigte aangetas d) behandeling, insluitend die belang van rehabilitasie e) indikasies vir chirurgie

i 'n Benadering hê tot kristal artritides, insluitend

a) Die risiko faktore b) Primêre en Sekondêre jig c) Fases van jig d) Sindroom X e) Indikasies vir behandeling.

ii 'n Basiese kennis hê van die behandeling van hierdie toestande.


30

SELFSTUDIE

Lees Sydenham se beskrywing van akute jig. Besoek die Nieroorplantingskliniek en vra om te gesels met 'n pasiënt met tofeuse jig. Besoek die "Heupkliniek" en gesels met 'n pasiënt wat wag vir 'n heup- of knievervanging as gevolg van osteo-artritis. Let asseblief daarop dat die hele klas nie hierdie klinieke op een slag kan besoek nie. Koördineer asseblief hierdie besoeke met die klasverteenwoordiger. Nie meer as 10 studente mag te enige tyd teenwoordig wees nie.


SESSIE 2: SERONEGATIEWE SPONDARTROPATIE/INFEKSIE EN ARTRITIS

UITKOMSTE


i) 'n Begrip van die term entesopatie. ii) 'n Begrip van die term “reaktiewe artritis” en sy verhouding tot “Reiter se Sindroom”. iii) Die belang ken van die vermoë van sekere organismes om 'n chroniese inflammatoriese

respons te induseer. iv) 'n Oppervlakkige begrip van die belang van genetiese vatbaarheid v) Die vermoë om te onderskei tussen meganiese en inflammatoriese rugpyn vi) 'n Gesonde kennis van die simptome en kliniese kenmerke van die volgende toestande:

a) Ankiloserende spondilitis, insluitend die belang van perifere gewrigsbetrokkenheid en die sistemiese kenmerke.

b) Die radiologiese kenmerke wat hierdie toestand onderskei van degeneratiewe rugsiekte.

c) Die belang van uveïtis en ander oog patologie in seronegatiewe spondartropatie. d) Reaktiewe artritis e) Psoriatiese artropatie en sy verband met velsiekte. f) Die VIGS virus en die presentering van artritis.

vii) 'n Oppervlakkige kennis van die behandeling van bogenoemde toestande.


31


SESSIE 3: GEVALSTUDIE

UITKOMSTE

Aan die einde van die lesings oor Mono-Artritis en Seronegatiewe Spondartropatie sal die klas in groepe ingedeel word. Die groepe se grootte sal afhang van die aantal Rumatologie personeel wat beskikbaar is. Elke groep sal ten minste 2 gevalle kry om te studeer. Die gevalle sal kortlikse opsommings hê van die pasiënte, hulle simptome en tekens. Sekere kritiese inligting mag weerhou word. Gedurende hierdie sessie moet die groepe identifiseer watter inligting uitgelaat is. Hulle moet ook ‘n algoritme ontwerp wat die groep in staat sal stel om ‘n diagnostiese of differensiële diagnose te maak. Kritiese spesiale ondersoeke moet ingesluit word.


SESSIE 4: KLEINGROEP INTERAKSIE

UITKOMSTE

Gedurende hierdie sessie moet die groep in staat wees om hulle bevindinge aan ‘n Rumatoloog voor te dra. Dit sal gevolg word deur ‘n bespreking, gebaseer op die groep se afleidings. Die laaste 15 tot 20 minute sal toegestaan word aan ‘n kort voordrag van een van die gevalle uit elke groep. Gedurende hierdie voordrag sal daar van die groepleier verwag word om die tekens uit te lig wat hulle gebruik het om ‘n diagnose te maak.


32

TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIE-SPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE

OORSIG VAN DIE TEMA


1 05/02/2010 09:00-09:45 Lesing

Auto-immuun siekte – SLE as ‘n prototipe


2 05/02/2010 10:00-10:45 Lesing

Sklerodermie, dermatomiositis, vaskulitis


3 & 4 05/02/2010 11:00-11:45

Self Studie Geval Studie



SESSIE 1: AUTO-IMMUUN SIEKTE – SLE AS ‘N PROTOTIPE

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie tema moet die student in staat wees om:

i) Die konsep van Auto-Immuun Siekte te verstaan. ii) Waardering hê vir die rol van seks hormone in hierdie toestande. iii) Die belang van kriteria verstaan en hulle rol met diagnose – hulle sterk en swak punte. iv) Die belang te waardeer van verskillende veluitslae as merkers van onderliggende

sistemiese siektes. v) Begrip hê van die wye omvang van presentasie van die Auto-Immuun Siektes. vi) Waardering hê van die probleem om konstutensionele simptome van organiese simptome

te onderskei. vii) Erken sleutel tekens met die diagnose van Auto –Immuun Siekte. viii) Waardeer die belang en beperkings van Serologie. ix) Waardeer die belang van hande as indikators van sistemiese siekte. x) Waardeer die belang van vroeë verwysings van hierdie gevalle. xi) Erken die waarskuwingstekens van SLE se opvlamming.


33


SESSIE 2: SKLERODERMIE, DERMATOMIOSITIS, VASKULITIS

UITKOMSTE

Aan die einde van die tema sal die student in staat wees om:

i) Die fundamentele basis van die groep siekte te verstaan ii) Waarskuwing vel tekens van hierdie groep siektes te erken. iii) Die belangrikste sistemiese komponente te erken. iv) Die belang van Raynauds as ‘n teken van sistemiese siekte te begryp.

GEVALSBESPREKINGS Die klas sal verdeel word in klein groepies (4-6 groepe). Elke groep sal 'n aantal gevalle kry om te bestudeer. Sekere sleutelpunte in die senarios sal uitgelaat word. Tydens u studieperiode sal daar van u verwag word om punte in die geskiedenis en ondersoek te identifiseer wat u as belangrik beskou om die geval volledig te assesseer.

Met die terugkeer na die klas, sal van die groep verwag word om die geval aan te bied met

• Verdere geskiedenis detail, • Kritiese kenmerke tydens ondersoek, • Diagnostiese spesiale ondersoeke wat vereis sal word om 'n diagnose of differensiële

diagnose te maak. Dosente sal byderhand wees om u te lei indien u hulp sou benodig.



Aan die einde van die lesings oor die pasiënt met nie-spesifieke sistemiese siekte sal die klas in groepe ingedeel word. Die groepe sal se grootte sal afhang van die aantal Rumatologie personeel wat beskikbaar is. Elke groep sal ten minste 2 gevalle kry om te studeer. Die gevalle sal kortlikse opsommings hê van die pasiënte, hulle simptome en tekens. Sekere kritiese inligting mag weerhou word. Gedurende hierdie sessie moet die groepe identifiseer watter inligting uitgelaat is. Hulle moet ook ‘n algoritme onwerp wat die groep in staat sal stel om ‘n diagnostiese of differensiële diagnose te maak. Kritiese spesiale ondersoeke moet ingesluit word.


SESSIE 4: GEVAL STUDIE

Gedurende hierdie sessie moet die groep in staat wees om hulle bevindinge aan ‘n Rumatoloog voor te dra. Dit sal gevolg word deur ‘n bespreking, gebaseer op die groep se afleidings. Die laaste 15 tot 20 minute sal toegestaan word aan ‘n kort voordrag van een van die gevalle uit elke groep. Gedurende hierdie voordrag sal daar van die groepleier verwag word om die tekens uit te lig wat hulle gebruik het om ‘n diagnose te maak.


34

TEMA 9:ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE

OORSIG VAN DIE TEMA


1 08/02/2010 08:00-08:45 Lesing

Pediatriese Rumatologie


2 08/02/2010 09:00-09:45

Self Studie Lesing Farmakologie


3 08/02/2010 10:00-10:45

Hersiening Skyfievertoning Hersiening


4 08/02/2010 11:00-11:45 Skyfievertoning Assessering


TEMA 9: ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE

SESSIE 1: PEDIATRIESE RUMATOLOGIE

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie sessies moet die student in staat wees om die volgende te verstaan:

i) Die kern tekens van die meer belangrike vorms van juveniele artritis ii) Die kriteria waarop hierdie diagnose gebaseer word iii) Die morbiditeit wat geassosieer word met hierdie toestande en die belangrikheid van

diagnosering. iv) Die kritiese kliniese tekens van hierdie verskillende toestande


SESSIE 2: FARMAKOLOGIE

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees.

1. Bespreek die meganisme van werking van die anti-inflammatoriese, anti-jig en immuunonderdrukkende middels.

2. Verduidelik die farmakologiese verskille tussen bogenoemde middels. 3. Bespreek die anti-inflammatoriese en analgetiese effekte van die nie-steroїdale anti-

inflammatoriese middels (NSAID) 4. Noem die newe effekte van die anti-inflammatoriese, anti-jig en immuunonderdrukkende

middels en verduidelik die stappe wat geneem kan word om hierdie ongewenste effekte te beperk.

5. Bespreek die kliniese gebruike van anti-inflammatoriese, anti-jig en immuunonderdrukkende middels.


35

HULPBRONNE

Rang, Dale & Ritter, Pharmacology, 4 th Ed, (1999). Hoofstuk 13


SESSIE 3: SKYFIEVERTONING/HERSIENING

Die sessie is ‘n hersiening van die Rumatologie sessies. Skyfies sal gewys word wat belangrike punte beklemtoon.


SESSIE 4: SKYFIEVERTONING DEEL VAN ASSESSERING

Skyfies sal gewys word en een of twee vrae sal gevra word, gebaseer om die lesings. Hierdie toets sal 10% van die finale Rumatologie punt tel.


36

TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE

VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM

TEMADOELSTELLING

Na afloop van hierdie tema sal jy beskik oor 'n breedvoerige kennis aangaande die natuurlike verloop van rotasie en angulêre afwykings van die onderste ledemate van fisiologiese oorsprong in die groeiende kind en in staat wees om hierdie voorkoms klinies te kan herken. Jy sal ook in staat wees om patologiese afwykings en deformiteite van die muskuloskeletale sisteem soos bv die algemeenste metaboliese en displastiese toestande wat aanleiding mag gee tot angulêre en rotasie deformiteite te kan identifiseer.

Jy sal kennis dra van die algemene osteokondroses as oorsaak van 'n pynlike onderste ledemaat, asook hul natuurlike verloop. Jy sal normale beenpyn in die groeiende kind kan identifiseer en weet van die behandeling.

Jy sal in staat wees om ‘n sinvolle differensiële diagnose te kan saamstel in ‘n kind met ‘n pynlike of mank gang.

Jy sal in staat wees om die algemene kongenitale afwykings van die onderste ledemate in die pasgebore te kan herken. Jy sal ook weet van die ontwikkelings toestande soos Perthe's se siekte en geglyde proksimale femorale epifese van die heup en hul natuurlike verloop.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 08/02/2010 14:00-14:45

Lesing Belynings en Rotasie Deformiteite van die

Onderste Ledemate, Beenpyne in Kinders en Osteochondroses

Dr J du Toit

2 08/02/2010 15:00-15:45 Lesing

Kongenitale Klompvoete, Metatarsus Adduktus, Cavus Voete en Platvoete in Kinders Dr J du Toit

3 09/02/2010 08:00-08:45 Lesing

Kongenitale Heupdisplasie, Perthes se Siekte van die Heup en Geglyde

Proksimale Femorale Epifises Dr J du Toit

4 09/02/2010 09:00-09:45 Lesing

Ortopediese Aspekte van Serebrale Verlamming en Neuromuskulêre Siektes Dr J du Toit


37

TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM

SESSIE 1: BELYNINGS EN ROTASIE DEFORMITEITE VAN

DIE ONDERSTE LEDEMATE, BEENPYNE IN KINDERS EN OSTEOCHONDROSES

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy in staat wees om:

1. Belynings en rotasie deformiteite van die onderste ledemate in die kinders te herken/beskryf/akkuraat dokumenteer/verduidelik hoe om bogenoemde van metaboliese en displastiese toestande te onderskei.

2. Die diagnostiese kriteria vir Blount se siekte (tibia vara) weer te gee en die natuurlike verloop te beskryf.

3. Die kliniese kenmerke van ragitis te beskryf en die radiologiese voorkoms te tabuleer. 4. Verduidelik hoe om die diagnose van 'n osteochondrose in die groeiende kind te kan maak,

noem die verskillende liggings, asook die ouderdom waarop dit mag voorkom. 5. Vergelyk die kenmerke van normale beenpyn en patologiese beenpyn en verduidelik wat

verwysde beenpyne is.

HULPBRONNE

1. Growing Pains. CME March 1991, Vol 9, No 3, Page 257. 2. The Osteochondroses – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 103 3. Journal Of American Family Physicians Osteochondritis Desicans, Jan 1, 2000 P.151


Lesing

Tydens hierdie sessie word 'n lesing demonstrasie aangebied (40 minute) waar rotasie en belynings deformiteite van die onderste ledemate bespreek word, asook hul natuurlike verloop en onderskeid van patologiese toestande. Beenpyne in kinders word bespreek.

Voorafstudie

Lees op oor osteochondroses van die onderste ledemaat en tydens die laaste 10 minute van die lesing voltooi die taakstuk wat aan u verskaf sal word na oorleg met die lektor.


38


SESSIE 2: KONGENITALE KLOMPVOETE, METATARSUS

ADDUKTUS, CAVUS VOETE EN PLATVOETE IN KINDERS

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy in tot die volgende in staat wees:

1. Die kliniese kenmerke van ‘n kongenitale klompvoet te kan beskryf, die beginsels van behandeling te weergee asook die funksionele en kosmetiese prognose aan ouers te kan verduidelik.

2. Die kliniese voorkoms van ‘n metatarsus adduktus kan beskryf en die onderskeidingskenmerke van ‘n klompvoet te kan noem.

3. Die instruksies kan neerskryf vir die moeder hoe om klompvoete en metatarsus adduktus te manipuleer.

4. Die kliniese elemente van ‘n platvoet te kan beskryf, die belangrikste oorsake te kan tabuleer en verduidelik hoe om klinies te onderskei tussen ‘n rigiede en mobiele platvoet.

5. Noem die hulpmiddels wat gebruik kan word in die behandeling van platvoete. 6. Die kliniese elemente van ‘n cavus voet te kan beskryf en die ander toestande te tabuleer

waarmee cavus voete assosieer word.

HULPBRONNE

1. The Foot Of The Child. CME Feb 1997, Vol 15, No 2, Page 129. 2. Deformities Of The Foot – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 473 3. Clinical Orthopaedic Examination – McRae P. 264


Lesing

Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene voetafwykings wat voordoen in kinders te kan herken, identifiseer en van mekaar onderskei.

Tydens hierdie sessie sal 'n lesing demonstrasie van 40 minute aangebied word. Die onderskeid tussen klompvoete en metatarsus adduktus sal bespreek word. Platvoete in die kind sal bespreek word met verwysing na die oorsake op verskillende ouderdomme, asook die natuurlike verloop. Cavus voete sal bespreek word.

Selfstudietaak

Daar sal van jou verwag word om na afloop van die lesing al die algemeenste neurologiese oorsake van Cavus voete na te vors en te tabuleer op die inligtingstuk.


39


SESSIE 3: KONGENITALE HEUPDISPLASIE, PERTHES SE

SIEKTE VAN DIE HEUP EN GEGLYDE PROKSIMALE FEMORALE EPIFISES

UITKOMSTE


1. Die belangrikste kenmerke van die hoë risiko baba vir ‘n kongenitale heupontwrigting te kan tabuleer en die kliniese ondersoeke te kan beskryf en verduidelik soos dit op verskeie ouderdomme van toepassing is.

2. Die behandelingsmodaliteite te kan tabuleer en die toepassing daarvan te kan verduidelik. 3. Die radiologiese kenmerke van ‘n kongenitale ontwrigte heup te kan neerskryf en herken op

‘n X-straal plaat. 4. Die entiteit van ‘n verbygaande sinovitis kan definieer en die oorsaak en natuurlike verloop

verduidelik. 5. Perthe‛s se siekte te kan definieer, die kliniese beeld te beskryf en die radiologiese tekens

te kan tabuleer. 6. Die behandelingsmodaliteite te kan beskryf en die natuurlike verloop van die toestand te

kan weergee. 7. Geglyde proksimale femorale epifise te kan definieer, die kliniese voorkoms te kan beskryf

en die radiologiese tekens te kan tabuleer en herken op ‘n X-straalfoto. 8. Die behandelingsmodaliteite aan ‘n geglyde proksimale femorale epifise te kan beskryf. 9. Die entiteit van ideopatiese chondroliese te kan definieer en kortliks die natuurlike verloop

beskryf.

HULPBRONNE

The Limping Child Journal Of Bone And Joint Surgery (B) Nov. 1999 P. (6) 1029 Journal Of American Family Physician, Evaluation Of Acute Limping Child, Feb 15, 2000 Journal Of American Family Physicians, Slipped Capital Femoral Epiphysis, May 1, 1998,

P1231


Vooropleeswerk

Verwys na "The Limping Child."


40

Lesing

Die doel van hierdie sessie is om die algemene kongenitale en ontwikkelings toestande van die heup in die groeiende kind vanaf geboorte tot adolessensie onder jou aandag te bring. Jy sal in staat wees om die kliniese diagnose te kan beskryf van 'n kongenitale heupontwrigting in die neonaat.

Jy sal die ontwikkelingstoestande van die heup eie aan die kind, bv Perthe's se toestand en geglyde proksimale femorale epifises, hul voorkoms, die ouderdom distrubisies, asook die modaliteite van ondersoek wat van toepassing is in hierdie gevalle.

Tydens hierdie sessie sal daar 'n 40 minute lesing demonstrasie aangebied word waar die etiologie, diagnose en behandeling van heup displasie bespreek word. Die voorkoms, kliniese presentasie, natuurlike verloop en komplikasies van Perthe's se toestand van die heup, asook geglyde proksimale femorale epifises sal bespreek word.

Die laaste 10 minute sal bestee word aan die voltooing van 'n werkstuk oor die differensiële diagnose van heuppyn in die groeiende kind vanaf geboorte tot adolessensie.


SESSIE 4: ORTOPEDIESE ASPEKTE VAN SEREBRALE

VERLAMMING EN NEUROMUSKULÊRE SIEKTES

UITKOMSTE


1. Die verskillende tipes serebrale parese te kan tabuleer en hul funksionele vermoëns te kan beskryf.

2. Die oorsake van kontrakture en deformiteite te kan noem en die gevolg daarvan op funksie kortliks te kan bespreek.

3. Die verskillende behandelingsmodaliteite vir serebrale parese te kan tabuleer en kortliks die toepassing van elk te kan bespreek.

4. Die funksionele vermoëns van spina bifida en miëlomeningoseel te kan beskryf. 5. Die sensoriese implikasies van spina befida en miëlomeningoseel te kan noem en die

motoriese implikasies van die onderste ledemate te kan verduidelik. 6. Die muskuloskeletale implikasies van poliomïelitis artrogripose kongenitale multiplekse en

duchenne spierdistrofie te kan tabuleer.

HULPBRONNE

1. The Physically Disabled Child. CME June 1994, Vol 12, No 6, P. 721 2. Neuromuscular Disorders – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 10

P. 192 3. Orthopaedic Surgery In Cerebral Palsy: Assessment Treatment And Management,

WS342ORT, US Library


41


Tydens hierdie sessie sal jy inligting ontvang oor die ortopediese aspekte van die algemene neuromuskulêre siekte toestande in die groeiende kind, asook die behandelings modaliteite wat aangewend kan word om lokomotoriese vermoëns te bevorder en rug en ledemaat deformiteite te voorkom. Jy moet oor genoeg insig beskik om die ouers oor hierdie toestande te kan inlig.

Voorafstudie

1 Hersien asseblief die werkstuk oor spierkrag en spastisiteit gradering. Sessies 2 & 3, Tema 2.

2 Voor aanvang van hierdie lesing moet jy die verskil tussen 'n boonste en onderste motor neuron letsel hersien. Verwysing Sessies 2 & 3, Tema 2. Daar sal tydens die sessie van jou verwag word om terugvoer daaroor te gee.

Terugvoer

10 Minute terugvoer oor Sessies 2 en 3.

Lesing

Hierdie lesing demonstrasie bied die kliniese evaluasie van die lokomotoriese stelsel in serebrale parese aan. Die funksionele vermoëns en natuurlike verloop word bespreek. Die behandelings modaliteite om spierspasma te beheer sal bespreek word. Jy moet hierdie modaliteite tabuleer en nodige aantekeninge maak. Die muskuloskeletale aspekte wat van belang is ten opsigte die minder algemene neuromuskulêre toestande sal bespreek word.


42

TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE


TEMADOELSTELLING

Na afloop van hierdie tema behoort jy die beginsels van tumore en tumoragtige toestande van die skelet en sagte weefsel se klassifikasie, morfologiese spektrum, klinies-patologiese belang, en diagnose te ken.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 09/02/2010 10:00-10:45 Lesing Algemene Patologiese Beginsels Prof J Schneider

2 09/02/2010 11:00-11:45 Lesing Primêre En Sekondêre Beentumore Dr I Robertson

3 09/02/2010 12:00-12:45 Lesing Sagte Weefsel Tumore Prof J Apffelsteadt

TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL

SESSIE 1: ALGEMENE PATOLOGIESE BEGINSELS

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:

1. ‘n Basiese klassifikasie van skeletale en sagte weefsel tumore kan doen. 2. Die belangrikste morfologiese kenmerke en klinies-patologiese belang van die algemeenste

benigne en maligne beentumore kan bespreek met ondermeer verwysing na die ouderdoms- en geslagsverspreiding van tumore, voorkeur anatomiese ligging van verskillende tumore, en hul biologiese gedrag en prognose.

3. Die patologie van metastatiese tumore na been kan bespreek. 4. Die konsep van klinies-patologies-radiologiese korrelasie in die diagnose van beentumore

kan verduidelik. 5. Die algemener tumoragtige toestande van been en sagte weefsel kortliks kan noem,

insluitende fibreuse displasie, fibromatose, nodulêre fassiïtis en miositis ossificans.


43

HULPBRONNE

- Underwood, 1996 Bl. 798 tot 802 en 825 tot 827 - Eie aantekeninge tydens kontaksessies gemaak - Klasnotas - Voorbeelde van monsters wat jy in jou eie tyd kan bestudeer sal beskikbaar gestel word.

Die lokaal sal aan u bekend gemaak word. 'n Lys van gevalle is aangeheg aan die einde van hierdie tema.

- Rekenaargesteunde onderrig: Hierdie webwerf bied talle voorbeelde, illustrasies en tutoriale wat jy nie elders sal teëkom nie.

http//medstat.med.utah.edu/WebPath/html#MENU <Organ System Pathology> <Bone and Joint Pathology>


Hersiening

Dit is belangrik dat jy die beginsels van karsinogenese en neoplasie hersien en tumornomenklatuur, die verskille tussen benigne en maligne neoplasie, tumordifferensiasie, gradering en stadiëring deeglik verstaan. Hersien karsinogenese en verwys veral na die beginsels van karsinogene, neoplastiese transformasie van selle, en gasheerfaktore wat ‘n rol speel in neoplasie. Let op na spesifieke aspekte wat van belang is t.o.v. tumore van been en sagteweefsel. Maak seker jy hersien die begrip paraneoplastiese sindroom en die kliniese belang van lokale en sistemiese gevolge van tumore (kyk weer na Die Fase II module Basis van Siekteprosesse; Tema 21).

Lesing

1. Lees bladsye 798 tot 802 en 825 tot 827 in Underwood voordat jy die lesing bywoon. Jy sal grootliks daarby baat om oorsigtelik na bladsye 246 tot 258 en 284 tot 290 te kyk met klem op die illustrasies en tabelle. Die dosent sal tydens die lesing die teorie onderliggend tot die uitkomste verduidelik en illustreer en toepaslike riglyne vir verdere studie verskaf.

2. Maak aanvullende notas tot jou handboek en klasnotas. 3. Die lesing is beskikbaar by die volgende adres:

http://www.sun.ac.za/healthsciences/schools/basic_appl_health/anat_path/ppt/ppt.html

Opdragte vir verdere gerigte selfstudie

Beantwoord die volgende vrae tydens jou selfstudie:

1. Klassifiseer tumore van die skelet en van sagte weefsel. Maak seker dat jy ‘n logiese benadering volg met aandag aan die beginsels van tumornomenklatuur. Bl. 799 in Underwood.

2. Bespreek die belangrikse morfologiese kenmerke en klinies-patologiese belang van die algemener benigne en maligne beentumore en verwys na die belang van ouderdom en geslag, en anatomiese ligging in die onderskeiding van die verskillende tumore.


44

3. Noem kortliks die prognostiese belang van die belangrikste skeletale tumore. 4. Bespreek metastatiese tumore na been en beklemtoon die algemene tumore wat neig om

skeletale metastases te ontwikkel. 5. Verduidelik die belang van klinies-patologies-radiologiese korrelasie in die diagnose van

beentumore. Verwys na osteosarkoom en reuseseltumor van been om jou antwoord toe te lig.

6. Verduidelik die diagnostiese waarde en gevare van biopsies van beentumore. Verwys na die rol van ‘n algemene mediese praktisyn in die diagnose van beentumore.

Let op dat die volgende voorbeelde van skeletale en sagte weefsel patologie beskikbaar sal wees vir studie in jou eie tyd. Die lokaal sal aan jou bekend gemaak word. Hierdie geleentheid word geskep om vir jou te help en die monsters sal nie deel van jou assessering wees nie. Jy word aangemoedig om vrae te formuleer en aan Prof Schneider te rig by [email protected]

* AU23, AU24, AU32 :Osteosarkoom * AU30 :Neoplastiese reusesel-tumor van been * AU27 :Skedel metastases * AU28 :Karsinoom metastases (femur) * AU26 :Werwels - sarkoom metastases * AU22 :Werwels - metastases * AU29 :Tibia - fibrosarkoom * AU43 :Sinoviale sarkoom (hand) * AU3 :Hand - sinoviale sarkoom * JU41 :Werwel, nier en milt -miëlomatose * JW2 :Femur - akute leukemie * AU25 :Werwels - limfoom

Nat monsters

* SD1845-6/81, 14452/89 - Osteosarkoom * SD8164/86, 1298/90, 4536/90 - Osteosarkoom * SD2121-24/89, 10278/90 - Osteosarkoom * PM94/90 - Osteosarkoom met long metastases * SD5403/89 - Angiosarkoom * SD4174/88 - Leiomiosarkoom


SESSIE 2: PRIMÊRE EN SEKONDÊRE BEENTUMORE

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessies behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Die radiologiese kenmerke van benigne en maligne beenletsels te kan herken en tabuleer. 2. Die algemeenste primêre beentumore kan tabuleer.


45

3. Die ouderdoms voorkoms en lokalisasie van primêre beentumore te kan tabuleer. 4. Die algemeenste benigne beentumore te kan noem asook hul lokalisasie en natuurlike

verloop. 5. Om die radiologiese diagnose van metastatiese beentumore te kan maak en die tumore wat

algemeen na been metastaseer te tabuleer. 6. Patologiese frakture te kan definieer en die behandeling daarvan te kan beskryf. 7. Die aanvullende spesiale ondersoeke ken wat aangewend word om die tumore te stadieer. 8. Die belangrikste aspekte van biopsies van beenletsels te kan weergee. 9. Die toepassing van die verskeie behandelingsmodaliteite van primêre beentumore te kan

beskryf. 10. Die prognose ken van verskillende tumore en in staat wees om die pasiënt daaroor in te lig.

HULPBRONNE

System of Orthopaedics and Fractures A. Graham Appley – Butterworths Chapter 9 P. 162 Journal of American family Physicians, Pigmental villonodular synovitis, Aug 1, 1999, P. 1909


Tydens hierdie sessies word die kliniese en radiologiese aspekte van die algemene primêre en sekondêre tumore van been en gewrigte bespreek. Jy moet die insidensie, voorkoms en verspreiding van hierdie tumore ken en die belang van ouderdom en lokalisasie in die differensiasie besef. Jy moet ‘n primêre van ‘n sekondêre beentumor kan onderskei asook ‘n benigne van ‘n maligne beentumor.

Die aktiwiteite van Sessie 3 behels die oplossing van twee kliniese probleme. 45 Minute lesing demonstrasie 45 Minute selfstudie

Selfstudie

Vier kliniese probleemstellings sal aangebied word vir bespreking. Daar sal van jou verwag word om die oplossing van elke probleem onder mekaar te bespreek en tydens die sessie met behulp van jou lektor op te los en die benadering te tabuleer met verwysing na die relevante kliniese geskiedeins, toepaslike X-strale en spesiale ondersoeke. ‘n Differensiële diagnose en terapeutiese riglyne moet gestel word.

Lesing

Die lesing sal die volgende belangrike kliniese probleme dek:

1. Algemene benigne been tumore 2. Algemene maligne been- en gewrigstumore. Klem sal geplaas word op ouderdom van

presentering. 3. Aanbevelings sal gemaak word hoe om ‘n tumor te stadieer met behulp van spesiale

ondersoeke. 4. Behandeling van benigne tumore sal bespreek word.


46

5. Klem sal gelê word op metastatiese siektes van die benige skelet en tumore wat metastaseer. Okkulte metastases sal bespreek word en hoe om dit te diagnoseer.

Die rol van profilaktiese interne fiksasie sal bespreek word.


SESSIE 3: SAGTE WEEFSEL TUMORE

UITKOMSTE

Na afloop van die sessie behoort jy:

1. Die belangrikste patologiese kenmerke van die algemene sagte weefsel tumore te kan beskryf.

2. Die kliniese persentasie te kan beskryf. 3. Die belangrikste diagnostiese ondersoeke te kan tabuleer. 4. Basiese riglyne kan weergee oor die belangrikste behandelingsmodaliteite. 5. Die prognose en verloop van die belangrikste tumore te kan beskryf.

HULPBRONNE

1. Voorafleeswerk – Hohn DC: Soft Tissue Sarcomas, in: Way LW (Ed): Current Surgical Diagnosis and treatment; 10th ed., pp 1253 – 1256

2. Pathology – MacSween, Whaley K (Eds): soft Tissue Tumors and Tumor-like Lesions in: Muir‛s Textbook of Pathology, 13th ed, pp 1001 – 1009

3. Further Reading – Eberlein TJ: Soft-Tissue Sarcomas. Surg Clin Norh Am. 2000 Apr; 80(2): 687 – 708.


Lesing

Hierdie sessie sal jou behulpsaam wees om sagteweefsel tumore van die muskuloskeletale stelsel te kan vermoed en die verwysingsraamwerk.

Hierdie sessie bespreek die benadering tot ‘n pasiënt wat presenteer met ‘n sagte weefsel massa van die muskuloskeletale stelsel. Die toepaslike spesiale ondersoeke word bespreek asook die relevante patologie. Jy sal vertel word van die verskeie behandelingsmodaliteite. Die spesifieke tumore wat bespreek sal word is aggressiewe fibromatose, lipoom en liposarkoom, fibrosarkoom en variante asook sinoviale sarkoom.


47

TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOLOM

TEMADOELSTELLING

Hierdie tema sal jou in staat stel om die ondersoek metodes wat betrekking he top die werwelkolom en bekken te kan toepas op siektetoestande van hierdie gebied. Jy sal geleen word hoe om ‘n pasiënt met nekpyn of rugpyn sinvol te kan evalueer om tot ‘n diagnose te kom en terapeutiese beplanning te formuleer. Die eerste twee sessies handel oor die algemene deformiteite van die torakolumbale werwels in kinders naamlik postureel, skoliose en kifose. Die oorsake en natuurlike verloop word bespreek. Jy sal ook geleer word hoe om rugpyn in kinders sinvol te kan differensieer.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 10/02/2010 08:00-08:45 Lesing Skoliose En Kifose Prof GJ Vlok

2 10/02/2010 09:00-09:45 Lesing

Nekpyn en Rugpyn In Volwassenes Prof GJ Vlok

TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOLOM

SESSIE 1: SKOLIOSE EN KIFOSE

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie lesing behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Definieer en tabuleer die kliniese kenmerke van 'n skoliose en 'n kifose van die werwelkolom.

2. Die neurologiese ondersoek van 'n rugpasiënt kan bespreek. 3. Die oorsake van 'n kifose kan tabuleer. 4. Die oorsake van skoliose tabuleer en 'n idiopatiese skoliose kan definieer. 5. Die onderskeid tussen 'n strukturele en funksionele skoliose kan beskryf. 6. Die natuurlike verloop van skoliose kan bespreek en die verwysingsraamwerk

vir behandeling ken. 7. Die ouers kan inlig oor die toestand van skoliose en die moontlike behandelings opsies kan

bespreek. 8. Die moontlikhede wat aanleiding kan gee tot rugpyn in kinders kan tabuleer.


48

HULPBRONNE 1. Scheuermanns Disease And Postural Kyphosis. SA Bone & Joint Surgery. Vol VIII, No 3,

Aug 1998, Page 48. 2. Assessing Structural Scoliosis. Modern Medicine. (Practical Procedure) Vol 22, No 9, Sept

1997, Page 58. 3. Concise System Of Orthopaedics And Fractures, Chapter 18. P.157. A Graham Apley/

L Solomon. 4. Journal Of American Family Physicians, Managing Osteomyelitis Adolescent Idiopathic

Scoliosis, July 1, 2001


Lesing

Tydens hierdie sessie sal 'n lesing aangebied word om jou te wys hoe om die diagnose van 'n skoliose of 'n kifose van die torakolumbale werwels klinies, asook radiologies te kan doen. Die oorsake hiervan op verskillende ouderdomme sal bespreek word. Die behandelings modaliteite van die toestande sal volledig bespreek word en die rol van die algemene praktisyn uitgelig word.

Rugpyn in kinders is ongewoon en die oorsake sal bespreek word, asook die wyse van presentering.

Selfstudie

Die skooljuffrou verwys ‛n dogter met 'n swak postuur na jou praktyk. Bespreek jou evaluasie en tabuleer die moontlike oorsake. Die klas deel op in klein groepe om hierdie taak te bespreek.

Daar sal van jou verwag word om tydens Sessie 2, kortliks terugvoer te gee.

TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOMKOLOM

SESSIE 2: NEKPYN EN RUGPYN IN VOLWASSENES

UITKOMSTE

Na afloop van hieride sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Verwysde pyn vanuit die nek te kan identifiseer. 2. Die omvang van beweging van die nek en spierspasma te kan evalueer. 3. Torticollis se vername oorsake kan tabuleer. 4. Die diagnose van ‘n servikale en lumbale spondilose kan maak en die toepaslike behandeling

voorstel. 5. Die diagnose van ‘n servikale en lumbale diskusletsel te kan maak en weet wat die indikasies

vir chirurgie is. 6. Die infektiewe toestande wat die nekwerwels en lumbale werwels mag betrek bespreek. 7. Die neoplastiese toestande wat die nekwerwels en lumbale werwels mag betrek bespreek. 8. Weet van die rol van nekstutte en lumbale stutte en fisioterapie in die behandeling van nek

en rug toestande.


49

HULPBRONNE

1. Concise System Of Orthopaedics And Fractures/A Graham Apley/L Solomons, Chapter 17, P.150

2. Clinical Orthopaedic Examination – McRae 3. Journal Of American Family Physicians, Cervical Spine X-ray, Jan 15, 1999 P.331


Hersiening

Hersien asb. die ondersoek van die nek en rug vooraf. (Tema 2 Sessie3)

HULPBRONNE

Concise System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 18 P. 157. A Graham Apley/ L Solomons

Mechanical Low Lumbar Back Pain - Modern Medicine, Vol 26 No. 6 June 2001 P. 56 Low Back Pain – An Algorithmic Approach – Modern Medicine Vol 25, No. 6, June 1999,

P. 39 Journal Of American Family Physicians, Lumbar Spine Stenosis, Apr 15, 1998, P.1825 Journal Of American Family Physicians, Backache Diagnosis OA, March 15, 2000 P. 1795 Journal Of American Family Physicians, Management Of Acute Lower Backache,

March 15, 2000 P. 1779 Backache: Causes And Prevention, WE720BAC, US Library Journal Of American Family Physicians, Evaluation And Treatment Of Herniated Lumbar

Disc, Feb 1, 1999 Backache – Ian McNab

Rational investigating Update June 2000 P. 35

Selfstudie

Lees asb. op oor rugpyn in die werksplek. Verwysing:

1. Concise System Of Orthopaedics And Fractures 2. Notas: Prof GJ Vlok 3. Backache: Ian Macnab


50

TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE

LEDEMAAT

TEMADOELSTELLING

Die doel van hierdie twee sessies is om jou in staat te stel om die kliniese tekens van ‘n bragiaalpleksus letsel te kan herken, die omvang en prognose van die besering te kan waardeer en in staat wees om dit aan die pasiënt te kan oordra. Hy sal ook gewys word hoe om die kliniese ondersoek metodes van die skouergordel wat tydens sessie bespreek is, toe te pas om te onderskei tussen rotatorkraagletsels, beklemmingstoestande, onstabiliteite en artritis.

Hierdie tema sal jou verder in staat stel om die kliniese ondersoekmetodes wat betrekking het op die boonste ledemaat te kan toepas om sodoende siektetoestande en deformieite te kan identifiseer om tot ‘n diagnose te kom en ‘n sinvolle terapeutiese beplanning te formuleer.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 & 2 10/02/2010 10:00-10:45

Lesing Selfstudie

Neurologiese Evaluering van die Boonste Ledemaat Die Bragiale Plexus Dr S Pretorius

3 & 4 10/02/2010 11:00-11:45 Lesing

Degeneratiewe Artritis, Rotatorkraagletsels en Onstabiliteite

van die Skouergordel Epikondilitis en Artritis van die Elmbooggewrig

Swelsels om die Pols, De Quervain Sinovitis Kienbock

se Siekte En Artritis van die Polsgewrig

Dr S Pretorius

5 & 6 10/02/2010 12:00-12:45

Lesing Selfstudie

Rumatoïde Artritis van die Hand Karpale Tonnelsindroom, Toestande en

Deformiteite van die Hand Dr S Pretorius

TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT

SESSIE 1: NEUROLOGIESE EVALUERING VAN DIE

BOONSTE LEDEMAAT

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie moet jy die volgende weet:

1. Die sensoriese en motoriese dermatoom en miotome patrone van die boonste ledemaat. 2. Die refleksbane. 3. Die Kliniese tekens van ‘n radikulêrepatie


51

4. die kliniese tekens van ‘n hoë en ‘n lae radiale mediane en ulnêre senuwee besering. 5. Die belang en die uitvoering van die tinel toets.

HULPBRONNE

- Modern Medicine Assessment Of Nerve Root Function In The Upper & Lower Limb (Practical procedures) Vol 24, No 1, Jan 1999, p21.

Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Peripheral Nerve Injuries. Chapter II, p. 221

- Clinical Orthopaedic Examination – McRae p. 10


SESSIE 2: DIE BRAGIALE PLEXUS - SELFSTUDIE

UITKOMSTE


1. Die oorsake van ‘n bragiaalplexus letsel kan tabuleer 2. Die anatomie van die bragiaalplexus kan skets 3. Die vlak van ‘n bragiaalplexus letsel klinies kan lokaliseer

HULPBRONNE

- Modern Medicine Assessment Of Nerve Root Function In The Upper & Lower Limb (Practical procedures) Vol 24, No 1, Jan 1999, p21.

Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Peripheral Nerve Injuries. Chapter II, p. 221

- Clinical Orthopaedic Examination – McRae p. 10


Selfstudie

Voor aanvang van hierdie sessie behoort jy jou kennis hersien aangaande die funksionele anatomie van die boonste ledemaat asook die bragiale pleksus. Jy moet die oorsprong en die inplanting asook die funksies van die belangrike spiergroepe ken. Jy moet die senuweevoorsiening van die boonste ledemaat ook hersien. Verwys Fase II module Die Muskuloskeletale Sisteem Tema 5, Sessies 2, 3, 4, 5 en 6.

Hierdie selfstudie tydperk word gewy aan die voltooiing van die skematiese voorstelling van die bragiaal plexus wat aan jou gegee sal word.


52

Jy moet verwys na Greens Hand Surgery teksboek om die oorsake van ‘n bragiale plexus letsel te tabuleer en anatomies te onderskei tussen ‘n hoë en ‘n lae bragiaal pleksus letsel en die funksionele implikasie daarvan.

Laastens moet jy die spesiale ondersoeke tabuleer wat behulpsaam is met die prognose van die letsel.

Voltooi asb. die werkstuk wat jy ontvang het.


SESSIE 3: DEGENERATIEWE ARTRITIS, ROTATORKRAAGLETSELS EN

ONSTABILITEITE VAN DIE SKOUERGORDEL

UITKOMSTE


1. Die oorsake van verwysde pyn na die skouer tabuleer. 2. Skouerpyn se kenmerke en lokalisasie kan beskryf. 3. Rotatorkraagletsels ken met verwysing na ‘n diagnostiese en ‘n terapeutiese benadeirng. 4. Skoueronstabiliteite kan bespreek. 5. Verklewende kapselitis kan definieer en bespreek.


Voorafstudie

The Shoulder, Clinical Orthopaedic Examination – Mc Rae, Chapter 4, p.41

Die laaste 10 minute van hierdie sessie sal gewy word aan die voltooiing van ‘n werkstuk oor die areas van lokale infiltrasie vir die behandeling van skouer probleme.

Lesing

Hierdie lesing bied aan die benadering tot die pasiënt met ‘n pynlike skouer en bespreek die sagte weefsel toestande eie aan die skouergewrig en die onderskeid daarvan klinies en radiologies.

Die natuurlike verloop en uitkoms van elke toestand sal bespreek word.


53

HULPBRONNE

The Painful Shoulder. CME March 1991 Vol. 9 No. 3, p. 275 Intractble Shoulder Pain – Update Feb 2000, p. 36 Tackling Painful Shoulder Problems - Update Aug 1998, p. 41 Physical Examination Of The Shoulder. SA Bone & Joint Surgery Vol. X, No. 4 Nov 2000,

p.12 Common Causes Of Shoulder Pain – A Guide For GP‛s – Modern Medicine Of SA, May 1998,

p.9 The Shoulder: Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Chapter 13, p. 261 Shoulder Problems: A Guide To Common Disorders CME (Cover Story) Vol 25, No. 8,

Aug 2000, p. 14 Journal Of American Family Physicians, Painful Shoulder Part 1, March 15, 2000, p.3079 Journal Of American Family Physicians, Painful Shoulder Part II, June 1, 2000, p. 3291 Journal Of American Family Physicians, Shoulder Impingement And Rotator Cuff Tears,

Feb 15, 1998, p.667 Journal Of American Family Physicians, Shoulder Instability In Young Athletes,

May 15, 1999


SESSIE 4: EPIKONDILITIS EN ARTRITIS VAN DIE

ELMBOOGGEWRIG SWELSELS OM DIE POLS, DE QUERVAIN SINOVITIS KIENBOCK SE

SIEKTE EN ARTRITIS VAN DIE POLSGEWRIG

UITKOMSTE


1. Die oorsake van verwysde pyn na die elmbooggewrig kan tabuleer. 2. Beklemmings neuropatië om die elmboog kan tabuleer in die behandeling en natuurlike

verloop daarvan bespreek. 3. Die entiteite van ‘n mediale en ‘n laterale epikondilitis kan verduidelik en die oorsake en

behandeling daarvan bespreek. 4. Die oorsake van ‘n olekranon bursitis tabuleer, die kliniese voorkoms en behandeling

bespreek. 5. Die gebruik van lokale kortikasteroïd inspuitings om die elmboog kan bespreek. 6. ‘n Ganglion van die polsgewrig kan omskryf en die differensiasie van ander swelsels om die

polsgewrig verduidelik. 7. De Quervain te tenosinovitis definieer en die toestand bespreek. 8. Kienbock se siekte definieer en kortliks die toestand bespreek. 9. Karpale onstabiliteit kan definieer en die implikasies daarvan verduidelik. 10. Die implikasies van osteoartritis van die polsgewrig verduidelik.


54


Hierdie sessie sal jou in staat stel om ‘n sinvolle differensiële diagnose te kan saamstel wanneer ‘n pasiënt met ‘n pynlike elmboog voordoen. Jy sal in staat wees om te kan onderskei tussen intra- artikulêre en ekstra-artikulêre patologie en verwysde pyn na die elmboog.

Voorafstudie

Voorafstudie sluit in hersiening van die funksionele anatomie van die elmboog en polsgewrig asook die inhoud vn die fleksor en ekstensor kompartemente van die voorarm. Die Fase II module Die Muskuloskeletale Sisteem M4795 en Tema 5 Sessies 4 en 5.


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om ‘n pynlike pols sinvol te kan evalueer. Jy sal geleer word om die onderskeid te maak tussen intra-artikulêre oorsake van pyn en omliggende tenosinovitis en beklemmingsindrome. Jy sal in staat wees om deformiteite van die polsgewrig asook beperkte omvang van beweging te kan herken en koppel aan ‘n diagnose.

Voorafstudie

Jy moet die ondersoek van die pols hersien – Tema 2 van hierdie module. Jy moet ook die funksionele anatomie van die polsgewrig hersien – die verloop van die pese oor die pols asook die polsbene – verwys Die Fase II module Die Muskuloskeletale Sisteem.

Lesing

Hierdie lesing bied aan die benadering en differensiële diagnose van ‘n pasiënt met ‘n pynlike pols. Die entiteite van ganglions en swelsels sal bespreek word asook hul differensiasie. Die diagnose en behandeling van osteoartritis van die pols sal bespreek word. Jy sal vertel word wat Kienbock se siekte is en die implikasies daarvan.

HULPBRONNE

Elbow pain: CME March 1991 Vol 9 Nol 3 p.285

Clinical Orthopaedic Examination: Mcrae – The Elbow, Chapter 5, p. 61 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – The Elbow, Chapter 14, p. 286 Journal Of American Family Physicians, Evaluation Of Overview Elbow Injuries,

Feb 1, 2000 - The Painful Hand And Wrist. CME March 1991 Vol. 9, No. 3 P. 300 Apleys System Of Orthopaedic And Fractures: The Wrist – Chapter 15, p. 296 Clinical Orthopaedic Examination: The Wrist – Chapter 6, p. 77


55


SESSIE 5: RHEUMATOÏDE ARTRITIS VAN DIE HAND

UITKOMSTE Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees.

1. Die kenmerkende patroon van gewrigsaantasting te bespreek. 2. Die kenmerkende deformiteite om die pols en hand te beskryf en die oorsaak daarvan te

verduidelik. 3. Die sagteweefsel en pees aantasting van die pols en die hand te kan besprek. 4. Die basiese beginsel in die behandeling van die rheumatoiede pols en hand te verduidelik.

HULPBRONNE - Apleys System Of Orhtopaedics And Fractures. Chapter 3 And Chapter 16

ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN? Die doel van hierdie sessie is dat jy deeglik bewus moet wees tot welke mate Rheumatoïde artritis die pols en handgewrigte mag betrek. Jy sal in staat wees om die kenmerkende deformiteite van die hand en pols te kan herken en die natuurlike verloop en behandeling te kan bespreek.

Selfstudie

Tydens hierdie selfstudie sessie behoort jy die hand deformiteite geassosieer met Rheumatoïde artritis tabuleer. Jy moet die waarskynlike oorsake noem en kortliks die behandeling van elke deformiteit.

Hierdie inligting sal tydens Sessie 6 kontroleer word deur die lektor.


SESSIE 6: KARPALE TONNELSINDROOM, TOESTANDE EN

DEFORMITEITE VAN DIE HAND

UITKOMSTE Na afloop van hierdie sessie behoort jy in staat tot die volgende:

1. Die diagnose van ‘n karpale tonnelsindroom te doen, die oorsake tabuleer, die nodige kliniese ondersoeke te kan uitvoer en die behandeling te bespreek.

2. Die indikasies vir en die resultate van chirurgie kan bespreek. 3. Die diagnose van karpometakarpale osteoartrose van die duim te kan maak en behandeling

voorskryf. Die chirurgiese indikasies te bespreek.


56

4. Die algemene voorkoms van kongenitale afwykings van die hand en vingers bv. sindaktilie, kampodaktilie en klinodaktilie te kan beskryf.

5. ‘n Sneller vinger kan definieer en die behandeling bespreek. 6. ‘n Boutonniere deformiteit, ‘n swan nek deformiteit en ‘n “mallet vinger” kan beskryf, asook

die oorsake en die behandeling kan bespreek. 7. ‘n Dupuytrans kontraktuur van die hand beskryf, die assosiasies daarmee tabuleer en die

moontlike behandelingsmodaliteite bespreek.

HULPBRONNE

- Wrist And Hand Disorders Update Febr 1999, p.93 - Apleys System Of Orthopaedics And Fractures: The Wrist, Chapter 15, p. 296 - Clinical Orthopaedic Examination: The Wrist, Mcrae, Chapter 6, p. 77 - Ultrasound Treatment May Relieve Carpel Tunnel Syndrome, Modern Medicine, Vol 23,

No 10, Oct 1998, p.58 Die Fase II Module Die Muskuloskeletale Sisteem Tema 5 Sessie 6 Trigger Finger And Thumb – CME March 1991 Vol. 9 No 3 p.364 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. The Hand, Chapter 16, p. 311 Clinical Orthopaedic Examination, Mcrae, The Hand, Chapter 7, p. 95 Journal Of American Family Physicians, Nails And Nail Disorders In Children And Adults,

May 1, 1997


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om karpale tonnelsindroom te kan identifiseer, evalueer en ‘n behandelingsprotokol te kan saamstel.

Voorafstudie

Jy moet die anatomie en inhoud van die karpale tonnel hersien.

Lesing

Hierdie lesing handel oor die oorsake, kliniese diagnose en behandeling van karpale tonnelsindroom. Beklemming van die ulnare senuwee word ook bespreek. Degeneratiewe en inflammatoriese toestande van die karpometakarpale gewrigte sal bespreek word. Oorsig aan van die algemene kongenitale vinger en hand deformiteite. Deformiteite van die hand in inflammatoriese en degeneratiewe toestande sal ook bespreek word. (terugvoer Sessie 4) Die algemene vingerdeformiteite soos “mallet vinger”, Boutonmere en swan nek deformiteite sal in diepte bespreek word.


Hierdie sessie sal jou in staat stel om die algemeenste deformiteite van die hand en vingers te kan identifiseer, ‘n moontlike etiologiese diagnose daaraan koppel en die verloop en behandeling daarvan te kan omskryf.


57

TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE

ONDERSTE LEDEMAAT

TEMADOELSTELLING

Hierdie tema sal jou in staat stel om die kliniese ondersoekmetodes en radiologiese ondersoeke wat betrekking het op die onderste ledemaat sinvol toe te pas om siektetoestande en deformiteite te kan herken, evalueer en ‘n sinvolle terapeutiese beplanning te formuleer.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 11/02/2010 08:00-08:45

Lesings Osteo-Artritis en Avaskulêre

Nekrose Van Die Heup Pynlike Heup – Probleem Oplossing

Dr H de Jongh

2 11/02/2010 09:00-09:45 Lesing

Angulêre Deformiteite Van Die Knie, Osteotomies En Knievervangings Dr H de Jongh

3 11/02/2010 10:00-10:45 Lesing

Die Sportman Met (A) ‘n Pynlike Onderbeen (B) Die Ileotibiale Band Sindroom Dr A du Toit

4 11/02/2010 11:00-11:45 Lesing

Chroniese Onstabiliteit Van Die Enkelgewrig, Degeneratiewe Toestande Van Die Enkel, Cavus Voete En Platvoete In Volwassenes

Hakpyn En Voorvoet Pyn, Voorvoet Deformiteite

Dr I Terblanche

TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT

SESSIE 1: OSTEO-ARTRITIS EN AVASKULÊRE NEKROSE VAN DIE HEUP PYNLIKE HEUP - PROBLEEM

OPLOSSING

UITKOMSTE

Na afloop van hierdies sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Die oorsake van osteoartritis van die heup kan tabuleer. 2. Die oorsake van avaskulêre nekrose van die heup kan tabuleer. 3. Die kliniese beeld van degeneratiewe siekte van die heup kan beskryf. 4. Die konserwatiewe behandeling van osteoartritis van die heup bespreek.


58

5. Die indikasies en teenindikasies vir ‘n totale heupvervanging kan tabuleer en die implikasies van hierdie operasie kan bespreek.

6. ‘n Osteotomie om die heup kan verduidelik. 7. ‘n Artrodese van die heup kan verduidelik.

Na afloop van hierdie sessie behoort jy oor genoegsame insig te beskik om ‘n middeljarige pasiënt met ‘n graad III pynlike heup en osteo-artritis te kan adviseer oor die voor- en nadele van chirurgie aan die heup asook die konserwatiewe modaliteite tot sy beskikking.

HULPBRONNE

Osteo-artritis Update Febr 1999 P. 98

The Painful Hip CME March 1991 Vol 9 No. 3 p. 311 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 5, P. 9, Chapter 19, p. 414 Journal Of American Family Physicians, Anterior Hip Pain, Oct 15, 1999 p.1657 Journal Of American Family Physicians, Anterior Hip Pain In Athletes, Apr 1, 2000, p.2109 How I Examine The Hip, Vol 14, No. 4 July 2000 p. 262 - Osteo-artritis Update Febr 1999 p. 98 The Painful Hip CME March 1991 Vol 9 No. 3 p. 311 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 5, p. 9, Chapter 19, p. 414


Hierdie sessie sal jou in staat stel om osteoartritis van die heupgewrig volledig te kan evalueer deur kliniese ondersoekmetodes toe te pas en op grond van die geskiedenis en spesiale ondersoeke ‘n toegepaste behandeling aan te bevel.

Hersiening

Hersien asb. vooraf die radiologiese tekens van osteoartritis en avaskulêre nekrose. Tema 3.

Lesing

Hierdie lesing handel oor die moontlike oorsake van osteo-artritis van die heup; die radiologiese bevindings asook die kliniese beeld. Die oorsake van avaskulêre nekrose van die heup word bespreek en die radiologiese onderskeid van osteo-artritis sal behandel word. Jy sal die konserwatiewe behandeling van osteo-artritis geleer word asook die indikasies vir ‘n totale heupvervanging en die natuurlike verloop daarvan. Die indikasies en toepaslikheid van osteotomies en artrodese van die heup word bespreek.


Die doel van hierdie selfstudie sessie is dat jy spesifiek ‘n kliniese probleem sinvol kan oplos waar ‘n jong pasiënt presenteer met ‘n erge pynlike heupgewrig.


59

Selfstudie en kliniese probleemoplossing

Daar word verwag van jou om met behulp van jou verwysings die volgende probleemstelling klinies na die beste van jou vermoëns op te los.

‘n 40-Jarige man presenteer met ‘n graad 3 pyn van sy regterheup wat volg op avaskulêre nekrose wat moontlik die gevolg is van etanol misbruik en sekondêre osteoartritis.

Bespreek die moontlikhede van behandeling met verwysing na die voordele en nadele soos van toepassing op hierdie spesifieke geval.


SESSIE 2: ANGULÊRE DEFORMITEITE VAN DIE KNIE,

OSTEOTOMIES EN KNIEVERVANGINGS

UITKOMSTE


1. Die oorsake van osteoartritis van die knie te tabuleer. 2. Die konserwatiewe behandeling van osteoartritis van die knie te kan bespreek. 3. Die voorvereistes vir ‘n totale knievervanging te kan verduidelik. 4. Die langtermyn uitkomste van knievervangings te kan verduidelik. 5. ‘n Artrodese van die knie kan verduidelik. 6. Osteotomies om die knie kortliks te kan bespreek.

HULPBRONNE

The Painful Knee CME March 1991 Vol 9 No 3, p. 320 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 20 p. 432 Clinical Orthopaedic Examination – Mcrae p. 160 Journal Of American Family Physicians, Knee OA, Aug 1, 2000, p565 Journal Of American Family Physicians, Patello Femoral Pain, Nov 1, 1999, p.2012

- How I Examine The Knee, Vol 14, No 3, May 2000 p. 189


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om deformiteite van die kniegewrig te kan identifiseer en degeneratiewe artritis van die knie te diagnoseer en ‘n behandelingsprotokol saam te stel.

Hersiening

Hersien asb. vooraf die radiologiese tekens van osteoartritis en die meganiese asse van die onderste ledemaat. Tema 2 en Tema 3.


60

Lesing

Hierdie sessie handel oor die belyningsdeformiteite van die onderste ledemaat in die volwassene wat mag lei tot kniepyn en degeneratiewe veranderinge. Die konserwatiewe behandeling sal bespreek word asook die indikasies vir cihrurgie. Die plek van osteotomies, artrodese in knievervanging sal bespreek word.

Selfstudie taak

Tabuleer die moontlike differensiële diagnose asook die toepaslike spesiale ondersoeke wat jy sou gebriuk om die diagnose te bevestig.


SESSIE 3: DIE SPORTMAN MET

(A) ‘N PYNLIKE ONDERBEEN (B) DIE ILEOTIBIALE BAND SINDROOM

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessies behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Ileotibiale band sindroom kan definieer, die diagnose en behandeling kortliks bespreek. 2. “Shin splints” kan definieer en die kliniese beeld en behandeling kortliks bespreek. 3. ‘n Stres fraktuur van die onderbeen kan bespreek ten opsigte van die kliniese beeld,

radiologiese beeld en natuurlike verloop. 4. ‘n Chroniese kompartement sindroom van die onderbeen kortliks kan bespreek ten opsigte

van die kliniese beeld en behandeling.

HULPBRONNE

The ileotibial band friction syndrome

SA Bone And Joint Surgery Vol IX No 1 Feb 1999, p. 10 Bone Stress Injuries In Athletes CME Febr 1999 Vol 17 No. 2 p. 107 Clinics In Physical Therapy. Physical Therapy Of The Foot And Ankle Gary C Hunt

p. 225-227 Turecks Orthopaedics 1994 Stress Fractures p. 112-113, 293 Myofascial Pain And Fibromyalgia Syndromes. Peter E Boldry Shin Splints p. 289 Journal Of American Family Physicians, Stress And Insufficiency Fractures, July 1997,

p 175 Acute And Chronic Knee Injuries In Children CME Jan. 2001 Vol 19, No. 1 p. 27 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures p. 676 Clinical Orthopaedic Examination – Mcrae p. 189


61


Dat jy bewus is van die algemene oorgebruiks sportbeserings wat die onderbeen betrek en hoe die kliniese en spesiale ondersoeke aangewend word vir differensiasie hiervan.

Lesing

Die volgende word behandel:

1. Ileotibiale band sindroom 2. “Shin splints” 3. Onderbeen stres fraktuur 4. Onderbeen chroniese kompartement sindroom in die sportman


SESSIE 4: CHRONIESE ONSTABILITEIT VAN DIE

ENKELGEWRIG, DEGENERATIEWE TOESTANDE VAN DIE ENKEL, CAVUS VOETE EN

PLATVOETE IN VOLWASSENES

UITKOMSTE


1 Enkel onstabiliteite kan omskryf na aanleiding van oorsake, kliniese voorkoms, radiologiese evaluasie en ‘n behandelingsprotokol.

2 Die oorsake van enkel artritis tabuleer. 3 Die kliniese voorkoms, radiologiese beeld en behandeling opsies kan bespreek. 4 Osteochondritis dessicans van die talus kan defineer en die toestand kortliks omskryf. 5 Die kliniese voorkoms van ‘n platvoet en vavusvoet kan beskryf, die implikasie van ‘n

strukturele deformiteit kan besprek en die behandelingsopsies kortliks kan bespreek. 6 Plantare fasciitis kan bespreek met verwysing na etiologie, kliniese beeld, natuurlike

verloop en behandeling. 7 Tarsale femurnek sindroom kortliks te kan verduidelik. 8 Degeneratiewe ruptuur van die tendon achilles te kan bespreek met verwysing na etiologie,

kliniese beeld en behandelingsopsies. 9 ‘n Mortons neuroom kortliks te kan bespreek. 10 Hallux valgus en kloutone te kan bespreek met verwysing na oorsake, kliniese beeld en

behandelingsopsies. 11 Ingroei toonnaels kan bespreek en die behandeling daarvan verduidelik. 12 Hallux rigidus kan verduidelik.


62

HULPBRONNE

- The Painful Ankle And Foot CME Vol 9, No 3 March 1991, p. 329 - Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 21, p. 471 - Clinical Orthopaedic Examination – McRae, Chapter 14, p. 253 Modern Medicine, How To Treat Corns, Calluses & Plantar Warts Vol 23, No 2, Feb 99,

p. 50 Modern Medicine, Doctor‛s Rooms Procedures For Ingrown Toenails (Practical Procedures)

Vol 22, No 9, Sept 1997, p. 49 Ganglion Of The Foot Update Feb 1998, p. 93 Management Of Ingrowing Toenail Update April 2000, p. 40 The Ingrown Toenail And Its Treatment CME Sept 1999 Vol 17, No 9, p. 778 Common Foot Problems Febr 1997, Vol 15, No 2 p. 141 Arthritis And The Foot CME Feb 1997, Vol 15, No 2, p. 157 Subcaleaneal Heel Pain Syndrome S A Bone And Joint Surgery Vol VII, No 2, June 97, p12


Die doel van hierdie sessie is dat jy post-traumatiese chroniese onstabiliteite en degeneratiewe artritis van die enkel kan herken en onderskei van mekaar. Jy sal ook in staat wees om die kliniese voorkoms van ‘n platvoet in ‘n kavus voet te kan beskryf en weet van die natuurlike verloop van hierdie voet deformiteite in die volwassene en die basiese behandelingsbeginsels.

Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om ‘n sinvolle differensiële diagnose te kan saamstel wanneer ‘n pasiënt presenteer met hakpyn deur jou kennis van kliniese ondersoekmetodes toe te pas. Jy sal ook in staat wees om die kliniese voorkoms van die algemene voorvoet deformiteite te kan identifiseer.

Voorafstudie

Hersien asb. die ondersoek van die enkel. Tema 2.

Lesing

Hierdie sessie bied ‘n lesing aan wat handel oor die oorsake van chroniese onstabiliteite van die enkelgewrig en die konserwatiewe behandeling daarvan. Die chirurgiese moontlikhede sal ook bespreek word. Die oorsake van degeneratiewe toestande van die enkel sal kortliks bespreek word, cavus voete en platvoete met hul assosiasies en natuurlike verloop in die volwassene sal bespreek word.

Hierdie sessie bespreek die tendon rupture en inflammatoriese toestande om die voet en enkel, senuweebeklemming sindrome van die voet en enkel, voorvoet en toondeformiteite.


63

TEMA 15: ALGEMENE BEGINSELS VAN RESUSSITASIE NA

TRAUMA EN NOODBEHANDELING VAN FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS

TEMADOELSTELLING Hierdie sessie stel jou in staa om die algemene beginsels in die noodhantering van die multibeseerde muskuloskeletale pasiënt te kan toepas.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 11/02/2010 14:00-14:45 Lesing

Algemene Beginsels van Resussitasie na Trauma en Noodbehandeling van Frakture en Ontwrigtings

Dr I Terblanche

UITKOMSTE Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:

1. Die algemene basiese beginsel van resussitasie (ABC) te kan tabuleer en verduidelik. 2. Die beginsels van radiologiese evaluasie te kan tabuleer. 3. Die noodbehandeling van ‘n beseerde ledemaat te kan verduidelik. 4. Noodimmobilisasie tegnieke van die nek, werwelkolom en ledemate te kan verduidelik. 5. Die komplikasies van die multibeseerde pasiënt te kan tabuleer en kortliks bespreek.

HULPBRONNE Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 22 p. 501 Practical Fracture Treatment, McRae p. 31-38 Journal Of American Family Physicians, Radiological Examination Upper Extremity Trauma,

March 1, 1998, p 995 Journal Of American Family Physicians, Radiological Evaluation Of Lower Extremity

Trauma, March 15, 1998, p 1314


Voorafstudie Voorafstudie sluit in die hersiening van die algemene beginsels van vogterapie in skoktoestande, asook bloedtransfusies.

Lesing Tydens hierdie sessie word die algemene beginsels van sistemiese resussitasie kortliks bespreek. Die noodbehandeling van bekken en werwel frakture sal kortliks bespreek word. Die noodbehandeling van ledemaat frakture en ontwrigtings sal kortliks bespreek word. Die toepaslike radiologiese ondersoeke in die multi-beseerde pasiënt sal bespreek word.


64

TEMA 16: ALGEMENE BEGINSELS VAN TRAUMATIESE TOESTANDE

TEMADOELSTELLING

Hierdie tema sal jou in staat stel om jou kennis oor die basiese beginsels in die radiologiese evaluasie van frakture en ontwrigtings te kan toepas om hierdie beserings sinvol te kan interpreteer en sodoende die toepaslike behandeling in die algemeen te kan aanbeveel en die verloop en prognose te kan bespreek.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 11/02/2010 15:00-15:30

Lesing Selfstudie

Fraktuur Patrone, Oop Frakture, Groeiplaat Beserings Die beginsels van fraktuur en ontwrigting

Reduksie en Immobilisasie. Die Beginsels van Oop Reduksie en Interne Fiksasie

Dr I Terblanche

2 12/02/2010 08:00-08:30 Lesing

Dreigende Kompartementsindroom, Nie-Ongeluksbesering Sindroom,

Refleks Simpatiese Distrofie Algemene Komplikasies Van Frakture En Ontwrigtings

Dr AB du Toit


SESSIE 1: FRAKTUUR PATRONE, OOP FRAKTURE,

GROEIPLAAT BESERINGS DIE BEGINSELS VAN FRAKTUUR EN ONTWRIGTING REDUKSIE EN

IMMOBILISASIE. DIE BEGINSELS VAN OOP REDUKSIE EN

INTERNE FIKSASIE

UITKOMSTE


1. Fraktuur patrone in kinders en volwassenes te kan beskryf en illustreer. 2. Die biologiese en strukturele implikasies van die fraktuur patrone te kan bespreek. 3. Verplasing en angulasies van frakture kan bespreek.


65

4. Fraktuur genesing volgens Perkins se reëls kan bespreek. 5. Oop frakture kan klassifiseer en die basiese beginsels van wond debridement kan

bespreek. 6. Skietwonde se implikasies kortliks te kan bespreek. 7. Groeiplaat beserings kan klassifiseer. 8. Kombinasie frakture tabuleer. 9. Die basiese beginsels in gipsaanwending te kan beskryf en bespreek. 10. Die beginsels van ‘n driepunt druksisteem in gips te kan bespreek. 11. Die komplikasies van gipsaanwending en die voorkoming daarvan te kan tabuleer en

bespreek. 12. Beskryf hoe ‘n fraktuur en/of ‘n ontwrigting gereduseer moet word.

HULPBRONNE

- Growth Plate Injuries Specialist Medicine Feb 2001 P. 765 - Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 23, P. 515 - Practical Fracture Treatment, McRae, Chapter 1, P. 3 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Practical Fracture Treatment; - Child Abuse P. 45 - Closed Reduciton And Fixation Of Fractures Chapter 3, p. 47 Head Injuries In Child Abuse, WS 270, HAR, U.S. Library Journal Of American Family Physicians July 1997, p. 175, Stress Fractures

LESING

Hierdie lesing handel oor die algemene riglyne in traumatiese toestande van die muskuloskeletale stelsel ten opsigte van kliniese evaluasie, die radiologiese aanvraag en interpretasie en ‘n vooruitskatting van die natuurlike verloop van die besering. Riglyne word gegee oor die behandelingsbeginsels van oop frakture en groeiplaatbeserings.

Hierdie sessie bied ‘n lesing demonstrasie aan oor hoe om ‘n traumatiese fraktuur en/of ‘n ontwrigting te reduseer na toepaslike analgesie en die basiese beginsels van immobilisasie te kan toepas deur middel van gips of spalke. Non-traumatiese frakture sal ook bespreek word.

Selfstudie taak

Tydens die sessie behoort jy die werkstuk voltooi wat jy ontvang het en in jou eie tyd die implikasies van die verskillende groeiplaatbeserings na aanleiding van die hulpbron voltooi.


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die meganismes van reduksie van frakture en ontwrigtings te verstaan asook hoe om die basiese beginsels in immobilisasie en gipstegnieke te kan toepas.


66


SESSIE 2: DREIGENDE KOMPARTEMENTSINDROOM, NIE-ONGELUKSBESERING SINDROOM

REFLEKS SIMPATIESE DISTROFIE ALGEMENE KOMPLIKASIES VAN FRAKTURE EN

ONTWRIGTINGS

UITKOMSTE


1. Jy moet weet wat die oorsake van hierdie sindroom is asook wat die kliniese tekens, voorkoming en behandeling daarvan is.

2. Weet van die kliniese en radoilogiese tekens van nobs is. 3. Regionale pyn sindroom/simpaties distrofie in ‛n pasient kan diagnoseer. 4. Die korttermyn en langtermyn komplikasies te kan tabuleer. 5. Vertraagde hegting en nou hegting kan definieer en kortliks bespreek. 6. Refleks simpatiese distrofie (Sudeck se atrofie) kan definieer en kortliks bespreek. 7. Miositis ossifikans kan definieer en kortliks bespreek.

HULPBRONNE

Practical Fracture Treatment Non-Accidental Injury, McRae, p. 45 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Principles Of Fractures Chapter 23 p. 515 - Practical Fracture Treatment, McRae, Chapter 2 P. 25, Chapter 5, p. 75


Selfstudie

Die doel van hierdie sessie is om drie spesifieke kliniese probleme op te los wat algemeen mag voorkom na trauma van die muskuloskeletale stelsel.

Die klas verdeel in 3 groepe, elk met ‘n afsonderlike taak om met behulp van die verwysing na die hulpbronne die volgende kliniese probleme op te los:

1. Hoe word ‘n gips sirkulasie ondersoek, klinies verrig die dag na ‘n gipsaanwending vir ‘n fraktuur? Wat is ‘n dreigende kompartement sindroom?

2. Wat verstaan jy onder nie-ongeluk besering sindroom (NOBS)? Wat is die implikasie van hierdie toestand? Beskryf kortliks die kliniese aspekte daarvan. Tabuleer die radiologiese aspekte daarvan.

3. “Dit is reeds 2 maande na my pols fraktuur dokter, maar my ledemaat bly besonder pynlik.” Bespreek kortliks die moontlike oorsake.


67

4. Die drie groepe moet hul inligting op die werstukke aanbring en die inligting uitruil onder mekaar. Met aanvang van Sessie 4 sal hierdie inligting kortliks kontrolleer word deur die lektor.

Die doel van hierdie sessie is dat jy bewus moet wees van die komplikasies wat mag voorkom tydens die behandleing van frakture en ontwrigtings in die algemeen en derhalwe die nodige voorsorgmaatreëls te kan voorstel wat toegepas moet word.

Lesing

Hierdie lesing handel oor die algemene komplikasies van frakture en ontwrigtings, die voorkoming daarvan asook kortliks die behandeling van die spesifieke komplikasie.

Voorafstudie Hersien die algemene faktore wat aanleiding mag gee tot vertraagde fraktuur genesing en tabuleer op jou werkstuk.


68

TEMA 17: IMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE BOONSTE

LEDEMAAT

TEMADOELSTELLING Die doel van hierdie tema is dat jy sal weet hoe om die basiese beginsels van immobilisasie tegnieke van die boonste ledemate toe te pas.

OORSIG VAN DIE TEMA Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent

1 12/02/2010 09:00-09:45

Lesing Demonstrasie

Immobilisasie Tegnieke van die Boonste Ledemaat Dr AB du Toit

TEMA 17: IMMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT

SESSIE 1: IMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE

BOONSTE LEDEMAAT

UITKOMSTE Na afloop van hierdie tema behoort jy tot die volgende in staat wees:

Om die verskillende immobilisasie tegnieke te kan toepas.

HULPBRONNE Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Principles Of Fractures. Chapter 23,

p. 515 Practical Fracture Management. Chapter 2 P. 25, McRae Plaster Of Paris Technique WO 170 PLA U.S. Library Plaster Technique WO 170 BIR U.S. Library Cast Manual For Adults And Children Freuler: Wiedmer Fractures In Children Rockwood Primary Surgery Vol 2, Maurice King and Peter Bewes Polskraag Verband Verw. I bl. 133, II bl. 174 Driehoek Verband Verw. II bl. 39-40, IV bl. 226 Omgekeerde Driehoek Verband “Mastersling” Oos London Verband Verw. I, bl. 119, Verw. II bl. 115, 147, 174 Figuur 8 Verband Verw. I, bl. 117, III, bl. 958 U-spalk, Verw. I, bl 125, Verw. III, bl. 915 Thomasspalk Galgtraksie Halter nektraksie Skeletale nektraksie Apleys Systems Of Fractures And Orthopaedics. Principles Of Fractures Chapter 23,

p. 515 - Traction Video Cassette : Checks And Balances, US Library, WE190TRA


69

TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN

DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN

TEMADOELSTELLING

Die doel van hierdie tema is om jou in staat te stel om die verskillende fraktuur patrone en ontwrigtings van die werwelkolom in bekken te kan tabuleer, die radiologiese voorkoms te kan beskryf, die moontlike komplikasies te kan noem en die basiese beginsels in die behandeling van hierdie beserings te kan bespreek.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 15/02/2010 08:00-08:45

Lesing Selfstudie

Kliniese Voorkoms en Insidensie van Werwel Frakture

Die Versorgingsaspekte van Paraplegie en Tetraplegie in Die Post-Besering Tydperk

Vervoer van ‘n Tetrapleeg

Prof GJ Vlok

2 15/02/2010 09:00-09:45 Lesing Bekken Frakture Dr H de Jongh

TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN

SESSIE 1: KLINIESE VOORKOMS EN INSIDENSIE VAN WERWEL FRAKTURE, DIE VERSORGING VAN PARAPLEGIE EN TETRAPLEGIE IN DIE POST-

BESERING TYDPERK, VERVOER VAN ‘N TETRAPLEEG

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees :

1. Die noodbehandeling van ‘n akute werwelkolom of bekkenbesering te kan bespreek en die voorsorgmaatreëls alvorens die pasiënt vervoet word te kan tabuleer.

2. Die kliniese ondersoek van hierdie beserings goed te kan omskryf. 3. Die radiologiese evaluasie van nek en werwelkolom beserings te kan bespreek. 4. Die radiologiese tekens van werwelkolom onstabiliteit te kan tabuleer. 5. Die basiese beginsels in die behandeling van werwelkolom beserings te kan bespreek.


70

6. Bekken frakture te kan omskryf. 7. Viserale beserings geassosieer met bekken frakture te kan bespreek. 8. Voorkomende maatreels om die pasient te beskerm teen verdere beserings tydens

hantering 9. Die behandeling van die pasient post-besering

Na afloop van hierdie sessie behoort jy weet van die volgende aspekte van die parapleeg en tetrapleeg.

1. Hulle funksionele vermoëns 2. Hulle hulpmiddels en die gebruik daarvan in hul omgewing. 3. Die fisioterapeutiese en arbeidsterapeutiese en maatskaplike raamwerk wat benodig word. 4. Die komplikasies van paraplegie bv kontrakture, frakture, heterotopiese ossifiksasie,

urinêre probleme, asook druksere. 5. Jy moet kennis dra van die middels wat spasma kan beheer. 6. Jy moet weet van die ondersteuningsraamwerk vir sulke pasiënte in die gemeenskap. 7. Weet wat ‘n sentrale koord sindroom behels. 8. Weet wat ‘n Brown sequard sindroom behels.

HULPBRONNE

- Whiplash Injury. Update Sept 1999, Page 50. - Whiplash Injury. Specialist Medicine, Feb 2001, Page 777. - Concise System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 29, p.299 A G Apley and

Solomon. - Practical Fracture treatment McRae:

- Spinal Injuries Chapter 10, P. 209 - Pelvis Injuries Chapter 11, P. 239

- Apleys System of Orthopaedics And Fractures. Spinal Cord Injuries Chapter 25, p. 633 - Spinal Stabilisation Video Cassette WB 541 SP1 U.S. Library - Practical Fracture Treatment – McRae Chapter 10. Spinal Paralysis p. 231


Hersiening

Voor aanvang van hierdie sessie word daar van jou verwag om die neurologiese evaluasie van 'n pasiënt te hersien. Jy moet die algemene kenmerke van 'n boonste motor neuronletsel ken en weet wat die bulbokavernosa refleks is.

Die doel van hierdie twee sessie is om jou in staat te stel om akute spinaalkoord beserings klinies te kan evalueer en weet watter voorsorgmaatreëls getref moet word voordat ‘n pasiënt vervoer word. Jy sal ook oor kennis beskik aangaande die langtermyn multi-dissiplinêre implikasies van ‘n parapleeg en ‘n tetrapleeg.


71

Lesing

Tydens hierdie sessie sal daar 'n lesing aangebied word oor die kliniese voorkoms en insidensie van werwel frakture. Die meganismes van besering sal bespreek word. Jy sal gewys word hoe om die X-strale te interpreteer en te besluit of die fraktuur/ontwrigting stabiel is aldan nie. Riglyne ten opsigte van die spesifieke fraktuur behandeling sal bespreek word.

Maatreëls wat getref moet word alvorens u pasiënt vervoer word sal aan jou verduidelik word.

Hierdie lesing handel oor die versorging aspekte van paraplegie en quadruplegie in die postbesering tydperk. Hul rehabilitasie program sal bespreek word, asook die funksionele vermoëns. Die algemene langtermyn komplikasies geassosieer met hierdie beserings sal bespreek word. Daar sal aan jou verduidelik word hoe om druksere te voorkom en behandel indien reeds teenwoordig.

Tydens hierdie sessie behoort jy ‘n opsomming maak van die kliniese en radiologiese diagnose van ‘n jong rugbyspeler met ‘n C5/C6 bifaset ontwrigting met ‘n volledige neurologiese letsel. Hierdie probleem sal met behulp van jou lektor in klein groepbesprekings opgelos word.

Tabuleer die voorsorgmaatreëls wat jy gaan tref voordat jy die pasiënt vervoer. Bespreek kortliks sy prognose en toekomstige vermoëns en die potensiële probleme wat hy kan verwag.

Voltooi asb. die werkstuk wat aan jou verskaf is.

TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTNGS VAN DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN

SESSIE 2: BEKKEN FRAKTURE

UITKOMSTE

Jy moet die volgende weet

1. Kliniese evaluering 2. Nood behandeling 3. Radiologiese ondersoeke en interpretasie 4. Beginsels van behandeling van bekken frakture

HULPBRONNE

- Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. - Wheeless Textbook of Orthopaedics. Search Google.


72

TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE

BOONSTE LEDEMAAT

TEMADOELSTELLING

Hierdie tema sal jou in staat stel om die basiese beginsels in fraktuur hantering en ontwrigtings wat jy in die vorige temas geleer het, te kan toepas op die boonste ledemaat. Jy sal in staat wees om die toepaslike kliniese ondersoeke, die radiologiese interpretasie en die nodige behandeling te kan weergee.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 15/02/2010 10:00-10:45 Lesing

Frakture en Ontwrigtings van die Skouergordel Dr A Ikram

2 15/02/2010 11:00-11:45 Lesing

Frakture en Ontwrigtings om die Elmboog

Voorarm Frakture Dr A Ikram

3 15/02/2010 12:00-12:45 Lesing

Frakture en Ontwrigtings om die Polsgewrig, Hand en Vingers Dr A Ikram

TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTNGS AN DIE BOONSTE LEDEMAAT

SESSIE 1: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE

SKOUERGORDEL

UITKOMSTE


1. Klavikel frakture kan klassifiseer en die behandeling in kinders en volwassenes te kan bespreek.

2. Akromioklavikulêre en sternoklavikulêre ontwrigting te kan klassifiseer en die behandeling te bespreek.

3. Glenohumerale ontwrigtings kan klassifiseer, die kliniese voorkoms beskryf, die radiologiese kenmerke tabuleer, die moontlike komplikasies tabuleer en die verskeie behandelingsmetodes bespreek.

4. Proksimale 1/3 humerus frakture kan klassifiseer en kortliks die behandeling van elk te kan weergee.

5. Humerusskag frakture te kan bespreek met verwysing na die moontlike komplikasis en die behandelingsmetodes.


73

HULPBRONNE

Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 24, p. 566 Practical Fracture Treatment – McRae Chapter 6, p. 99 Orthopaedic Trauma IS de Wet Bl. 268-290 Journal Of American Family Physicians, Management Of Clavicle Fracture, Jan 1997 Journal Of American Family Physicians, Shoulder Instability In Young Athletes.

15 May 1999 WWW.aafp.org/afp - How I Examine The Shoulder, Vol 14, No 6, Nov 2000 p. 435


Lesing demonstrasie

Hierdie lesing handel oor frakture en ontwrigtings van die klavikel en die behandeling daarvan op primêre gesondheidsvlak. Ontwrigtings van die skouer word in diepte bespreek. Riglyne word gegee vir die konserwatiewe behandeling van humerusskag frakture en die indikasies vir chirurgie.

TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT

SESSIE 2: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS OM DIE

ELMBOOG EN VOORARM FRAKTURE

UITKOMSTE


1. Die verskyning van die ossifikasie sentra om die elmboog tabuleer. 2. Die radiologiese sagteweefsel tekens om die elmboog asook die nodige lyne wat op die

X-straal aangebring moet word te kan beskryf en weergee. 3. Suprakondilêre frakture in kinders te klassifiseer, die moontlike komplikasies te tabuleer

en die verskeie behandelingsopsies te bespreek. 4. Die radiologiese voorkoms asook die behandelingsmoontlikhede vir epikondilêre frakture te

kan weergee. 5. Elmboog ontwrigting kan klassifiseer en die behandeling bespreek. 6. Radiuskop frakture klassifiseer en die behandeling bespreek. 7. Olekranon frakture klassifiseer en die behandeling bespreek. 8. Die moontlike komplikasies van elmboog beserings tabuleer. 9. ‘n Monteggia fraktuur ontwrigting kan beskryf en die behandeling beginsel in kinders en

volwassenes bespreek. 10. ‘n Galliazi fraktuur ontwrigting kan beskryf en die beginsels van behandeling bespreek. 11. Die beginsels van behandeling van midskag voorarm frakture kan bespreek.


74

12. Die beginsels van behandeling van geïsoleerde radius en ulna frakture kan bespreek. 13. ‘n Colles fraktuur klinies en radiologies te kan beskryf in die behandeling en natuurlike

verloop daarvan te kan bespreek. 14. ‘n Verbrokkelde distale radius fraktuur se radiologiese voorkoms te kan beskryf en die

behandelingbeginsels bespreek. 15. Groeiplaat beserings van die distale radius en ulna te kan klassifiseer, beskryf in die

behandeling te bespreek. 16. ‘n Radiale stiloied fraktuur te kan beskryf en die behandeling te bespreek. 17. ‘n Skafoied frakture radiologies te kan klassifiseer en die behandeling en komplikasies te

bespreek. 18. Pols en karpale ontwrigtings te kan klassifiseer en die noodbehandeling te kan weergee. 19. Karpale onstabiliteite kortliks te kan bespreek.

HULPBRONNE

Ortopediese Trauma Izak de Wet, H. 12 bl. 231-258 Fractures In Children, Rockwood & Green, Ch. 10, P. 653 Practical Fracture Treatment McRae, Injuries about the elbow, H. 7 bl. 129 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 24, The elbow P. 577 Apleys System of Orthopaedics and Fractures Chapter 24, The Forearm P. 592. Practical Fracture Treatment McRae. Chapter 7, P. 129 IS de Wet, Ortopediese Trauma 1984, 219-227, 225, 213, 186-190 F Freuler, U Wiedmer, Cast Manual for Adults & Children: Springer-Verlap, 1979, 28-31 P Saffar. Scaphoid Fractures. Current Orthopaedics (1999) 13, 275-281 IS de Wet. Ortopediese trauma HAUM, 1984, 296-205 F Freuler, U Wiedmer, Cast Manual for Adults and Children Springer-Verlap, 1979, 38-39,

44-45 CA Rockwood, DP Green, Rockwood & Green‛s Fractures in Adults: Lippincott-Raven, 1996,

791-801. Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Chapter 24, P. 595 Practical Fracture Treatment McRae, Chapter 8, P. 155 Chapter 9 P.7 169 Journal Of American Family Physicians, Common Wrist Injuries, Feb 1997, P857 www.aafp.org/afp How I Examine The Wrist, Vol 14, Nol 5 Sept 2000


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene frakture en ontwrigtings wat om die elmboog voorkom in beide kinders en volwassenes te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en daarvolgens die behandelingsopsies te kan bespreek.

Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene fraktuur patrone van die voorarms in kinders en volwassenes te kan klassifiseer na aanleiding van die radiologiese voorkoms en die behandelingsriglyne vir elke fraktuur of fraktuur/ontwrigting te kan bespreek.


75

Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die frakture van die distale radius en ulna te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en behandelingsriglyne daarvolgens te kan saamstel. Jy sal ook geleer word hoe om frakture en ontwrigtings van die polsgewrig radiologies te kan identifiseer en daarvolgens noodbehandeling op primêre gesondheidsvlak te kan toepas.

Lesing

Hierdie lesing bespreek die algemene frakture en ontwrigtings van die elmbooggewrig. Jy sal geleer word hoe om die X-strale te interpreteer. Die behandeling en metodes van reduksie van die frakture en ontwrigtings sal bespreek word. Die riglyne vir chirurgie sal uitgewys word en die moontlike komplikasies sal bespreek word.

Hierdie lesing handel ook oor die algemene frakture van die voorarm.

Die frakture en fraktuur ontwrigtingspatrone van die voorarm in volwassenes en kinders sal bespreek word.

Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die frakture van die distale radius en ulna te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en behandelingsriglyne daarvolgens te kan saamstel. Jy sal ook geleer word hoe om frakture en ontwrigtings van die polsgewrig radiologies te kan identifiseer en daarvolgens noodbehandeling op primêre gesondheidsvlak te kan toepas.

Lesing

Hierdie lesing bied aan die kliniese diagnose van algemene frakture van die distale radius en polsgewrig naamlik die Colles fraktuur, verbrokkelde distale radius fraktuur, skafoïd frakture en akute polsontwrigting en onstabiliteite.

Die radiologiese bevestiging, konserwatiewe behandeling en chirurgiese indikasies sal bespreek word.

Voltooi asb. die werkstuk wat aan u gegee is tydens hierdie sessie.

TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRINGTINGS VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT

SESSIE 3: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS OM DIE

POLSGEWRIG, HAND EN VINGERS

UITKOMSTE


1. Die noodbehandeling vir ‘n akuut geswolle hand na ‘n besering te kan bespreek. 2. Metakarpaal frakture te kan klassifiseer, die metodes van immobilisasie van onverplaasde

fakture te kan beskryf en die kliniese en radiologiese indikasies vir chirurgie te kan bespreek.


76

3. ‘n Bennetts fraktuur te kan definieer, die radiologiese voorkoms te kan beskryf en die behandeling daarvan te kan bespreek.

4. ‘n «Bokser» fraktuur te kan definieer, die radiologiese voorkoms te kan beskryf en die behandelingsmodaliteit te kan bespreek.

5. Falanks frakture radiologies te kan klassifiseer, die metodes van immobilisasie te kan beskryf en die kliniese en radiologiese indikasies vir chirurgie te kan bespreek.

6. MP en IP ontwrigtings te kan klassifiseer, die metodes van reduksie en immobilisasie te kan beskryf en die indikasies vir chirurgie te kan tabuleer.

7. Vingerpunt beserings in kinders volledig te kan bespreek.

HULPBRONNE

Practical Fracture Treatment McRae, Chapter 9, p. 191 Apleys System Of Orthopaedic And Trauma. p 608 Management Of Hand And Finger Injuries Update July 1999, p. 23 Journal Of American Family Physicians, Fingertip Injuries, May 1, 2001, p.1961 Journal Of American Family Physicians, Fingertip Amputations, Aug 1 2001, p.455


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene fraktuur en ontwrigtingspatrone wat in die hand en vingers voorkom radiologies te kan klassifiseer en die behandelingsriglyne daarvolgens te kan saamstel.

Lesing

Tydens hierdie lesing sal jy gewys word hoe die diagnose van frakture in die hand en vingers gemaak word. Die behandeling van die algemene frakture sal bespreek word. Jy sal gewys word hoe om ontwrigtings te reduseer. Die aanwending van ‘n Z-spalk en handbal sal gewys word.


77

TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT

TEMADOELSTELLING

Hierdie tema sal jou in staat stel om die basiese beginsels van fraktuur evaluasie en behandeling te kan toepas op die onderste ledemaat. Jy sal in staat wees om die toepaslike kliniese ondersoeke, die radiologiese interpretasie soos uiteengesit in Tema 19, asook die riglyne van behandeling te kan weergee.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 16/02/2010 08:00-08:45 Lesing

Heupontwrigtings, Femurnek, Intertroganteriese en Femurskag Frakture Dr I Robertson

2 16/02/2010 09:00-09:45 Lesing

Frakture van die Distale Femur, Proksimale Tibia en Patella Dr I Robertson

3 16/02/2010 10:00-10:45

Lesing Selfstudie

Akute Knie Ontwrigtings, Knie Ligament beserings en die Langtermyn

gevolge Van knie Ligament en meniskusbeserings Dr I Robertson

4 16/02/2010 11:00-11:45 Lesing Frakture van die Tibia skag en plafond Dr I Robertson

5 16/02/2010 12:00-12:45 Lesing

Verstuitings, Frakture En ontwrigtings van die Enkel, Frakture en ontwrigtings van die tarsale, metatarsale bene en falankse van die voet

Dr I Terblanche


SESSIE 1: HEUPONTWRIGTINGS, FEMURNEK,

INTERTROGANTERIESE EN FEMURSKAG FRAKTURE

UITKOMSTE


1. Die kliniese voorkoms van ‘n anterior en ‘n posterior heupontwrigting te kan bespreek asook die metodes van reduksie te kan beskryf en die komplikasies van heupontwrigting te tabuleer.


78

2. Proksimale femur frakture radiologies te kan klassifiseer en die riglyne ten opsigte van behandeling van intra-kapsulêre femur frakture en ekstrakapsulêre femur frakture te kan weergee.

3. Femurskag frakture radiologies te kan klassifiseer, die behandelingsopsies in kinders en volwassenes te kan bespreek en die komplikasies te kan tabuleer.

4. Jy moet die algemene beserings assosiasies met femur frakture ken. 5. Jy moet in staat wees om ‘n klein kind in galgtraksie te kan plaas en toesig hou oor

verpleging. 6. Jy moet in staat wees om ‘n ouer kind of volwassene in ‘n Thomasspalk te kan plaas en

toesig hou oor verpleging. 7. Jy moet weet welke frakture vir spesialis behandeling verwys moet word. 8. Jy moet in staat wees om die noodbehandeling te kan toepas alvorens die pasiënt vervoer

word vir spesialis behandeling. 9. Jy moet die vreskillende chirurgiese opsies ken vir femur fraktuur behandeling.

HULPBRONNE

Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 27, p. 651 - Practical Fracture Treatment Chapter 12, p. 273


Lesing

Hierdie sessie bied ‘n lesing oor traumatiese heupontwrigtings in kinders en volwassenes. Die kliniese voorkoms van die ledemaat sal bespreek word, die moontlike geassosieerde beserings asook die metodes van reduksie, opvolgbehandeling en langtermyn komplikasies. Femurnek en intertroganteriese frakture in volwassenes word bespreek en die belang van die onderskeid tussen intrakapsulêre en ekstrakapsulêre frakture word benadruk. Die doel en opsies van interne fiksasie sal bespreek word. Die behandeling van femurskag frakture op verskillende ouderdomme wod bespreek.

TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTING VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT

SESSIE 2: FRAKTURE VAN DIE DISTALE FEMUR,

PROKSIMALE TIBIA EN PATELLA

UITKOMSTE


1. Akute knie ontwrigtings kan klassifiseer, die noodbehandeling weergee en die komplikasies bespreek.

2. Akute patella ontwrigtings kan bespreek.


79

3. Distale femorale frakture radiologies te kan klassifiseer en die riglyne van behandeling te kan bespreek.

4. Proksimale tibiale frakture radiologies te kan klassifiseer en die riglyne vna behandeling te kan bespreek.

HULPBRONNE

The Injured Knee Update April 2000 p. 45 Acute Soft Tissue Injuries Of The Knee Update Nov 1998 p. 22 The Patient With A Painful Knee Update Nov 1998 p. 29 Anterior Cruciate Ligament Injuries CME Feb 1999 Vol 17 No 2 p. 117 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures p. 270 Practical Fracture Treatment McRae p. 290 Journal of American family Physicians, Anterior Knee Injuries Dec 1999 p2599


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om frakture en ontwrigtings om die kniegewrig te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en die behandelingsmodaliteit soos van toepassing op elk te kan bespreek.

Lesing

Hierdie lesing bied die kliniese evaluasie van akute traumatiese beserings van die knie aan. Voorafstudie sluit in hersiening van die ondersoekmetodes van die knie tydens Tema 2 van hierdie module. Die implikasie van frakture van die femorale en tibiale kondieles sal bespreek word. Jy sal geleer word hoe om ‘n patella fraktuur klinies te evalueer en te kan onderskei welke frakture ‘n operasie sal benodig.

Aan die einde van die lesing sal u met behulp van die lektor geleer word hoe om ‘n akute hemartrose van die knie in ‘n kind en ‘n volwassene te evalueer en behandel.

Voltooi asb. jou werkstuk.


SESSIE 3: DIE LANGTERMYN GEVOLGE VAN KNIE LIGAMENT EN MENISKUSBESERINGS

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie sessie behoort jy die volgende aspekte kan bespreek:

1. Moet ligamente van die knie en skeure van die meniskus akuut herstel word na ‘n besering? 2. Wanneer is ligament rekonstruksie prosedures aangedui?


80

3. Wat is die rehabilitasieprogram na ‘n kniebesering. Wanneer keer die pasiënt terug na sport?

4. Wat is die langtermyn gevolge van ‘n kniebesering ten opsigte van osteoartritis?

HULPBRONNE

Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, p. 680

- Practical Fracture Treatment McRae, P. 295


Die doel van hierdie twee selfstudie sessies is om jou die langtermyn implikasies van meniskus en ligamentbeserings van die knie – kollateraal en kruis – te laat verstaan sodat jy pasiënte daaroor kan inlig.

Selfstudie

Die klas verdeel in 4 groepe. Elke groep bestudeer ‘n enkele taak en ruil inligting uit.

Aan die hand van jou verwysings lees op oor die implikasies van ligamentbeserings en meniskusbeserings van die knie. Voltooi dan die werkstuk wat aan jou verskaf is.

Die lektor sal in die volgende sessie die probleem kontroleer.


SESSIE 4: FRAKTURE VAN DIE TIBIA SKAG EN PLAFOND

UITKOMSTE


1. Tibia skag en plafon frakture radiologies te klassifiseer. 2. Die indikasies vir konserwatiewe behandeling kan tabuleer en die metodes van

konserwatiewe behandeling bespreek. 3. Die behandeling van ‘n oop tibia fraktuur te bespreek. 4. Die implikasies van ‘n oop tibia fraktuur asook die natuurlike verloop te bespreek.

HULPBRONNE

Apleys Systems Of Orthopaedics And Fractures, p. 689 - Practical Fracture Treatment McRae, Chapter 13, p. 305


81


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om tibia skag frakture klinies en radiologies te kan klassifiseer en daarvolgens die nodige behandeling te kan weergee.

Lesing

Hierdie lesing handel oor die fraktuurpatrone van die tibia en fibula. Daar sal aan u gewys word hoe om ‘n ongekompliseerde fraktuur te reduseer indien nodig en ‘n toepaslike gips aan te wend. Die behandeling van ‘n oop fraktuur – ‘n basiese debridement – sal kortliks hersien word en jy sal gewys word hoe ‘n eksterne fiksator aangewend word. Die morbiditeit van oop frakture van die tibia sal kortliks bespreek word, asook die langtermyn implikasie.

Selfstudie taak

Jy moet asb. oplees oor die vlakke van amputasies in die onderste ledemaat, die voor-en nadele van hierdie vlakke asook die funksionele vemoëns van ‘n pasiënt na ‘n amputasie.

Voltooi asb. die werkstuk wat aan jou gegee word.

Die rehabilitasie van ‘n onderbeen amputasie sal tydens u rotasie by Karl Bremer Hospitaal bespreek word.


SESSIE 6: VERSTUITINGS, FRAKTURE EN

ONTWRIGTINGS VAN DIE ENKEL, FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE TARSALE,

METATARSALE BENE EN FLANKSE VAN DIE VOET

UITKOMSTE

Na afloop van hierdie lesing behoort jy tot die volgende in staat wees:

1 Enkelverstuitings te kan definieer, klassifiseer en die behandeling daarvan te bespreek. 2 Enkel frakture te kan klassifiseer en daarvolgens die behandeling te kan bespreek. 3 Die noodbehandeling van ‘n erg geswolle voet bespreek. 4 Die behandelingsriglyne vir kalkaneus frakture te kan weergee. 5 Die assosiasie beserings met kalkaneus frakture te tabuleer. 6 Die midvoet fraktuur ontwrigtings te kan klassifiseer en die indikasies vir chirurgie te kan

weergee. 7 Talus frakture se klassifikasie behandeling en natuurlike verloop kortliks te kan bespreek. 8 Falanks frakture en ontwrigtings se behandeling te bespreek.


82

HULPBRONNE

- Journal American Family Physicians Jan 2001 - Management of Ankle Sprains Update Oct. 1988 P. 18 - Common Sport Injuries In The Adolescent – Foot and ankle S A Bone and Joint Surgery

Vol. IX No. 1 Febr. 1999 P. 14 - Implementation Of Ankle Otawa Rules JAMA Marchilo 1994 Vol. 271, No. 11 P. 827 - Apleys System of Orthopaedics and fractures, P. 696 - Practical Fracture Treatment, Chapter 14, P. 319 - Journal Of American Family Physicians, Management Of Ankle Injuries, Jan 1, 2001, P.93 - Journal Of American Family Physicians, Injured Ankles, Feb 1 1998, P.474 - Apleys System of Orthopaedics and Fractures - Practical Fracture Treatement, P. 707, Chapter 15, P. 345 - Journal Of American Family Physicians, Lisfranc Injury Of The Foot July 1998, P118 - Journal Of American Family Physicians, Fracture Of Proximal 5th Metatarsal May 1, 1999

P.2516


Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om enkel verstuitings en frakture te kan klassifiseer en daarvolgens ‘n behandelingsprotokol te kan bespreek.

Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om frakture van die tarsale bene, metatarsale bene en falanks van die voet radiologies te kan klassifiseer en daarvolgens die behandeling en verloop te kan bespreek.

Lesing

Hierdie lesing leer die student hoe om enkelverstuiting te evalueer en hanteer. Hulle sal geleer word hoe om die Weber klassifikasie vir enkel fraktuur ontwrigtings toe te pas sodat hulle ‘n onderskeid kan tref tussen ‘n stabiele fraktuur wat hulself kan behandel en ‘n onstabiele fraktuur wat chirurgie benodig.

Tydens hierdie lesing sal jy geleer word hoe om ‘n erge geswolle voet te voorkom en indien reeds geswel te behandel. Kalkaneus fraktuur patrone, die indikasies vir chirurgie en die langtermyn implikasies sal behandel word. Jy sal gewys word hoe ‘n gips aangewend moet word vir die verskillende fraktuur patrone en ontwrigtings van die voet. Die vermoede en evaluasie van ‘n Lisfranc fraktuur ontwrigting sal bespreek word. Jy sal gewys word hoe om ontwrigtings van die voet te reduseer.

Voltooi die werkstuk wat aan u uitgereik is.


83

TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE


TEMADOELSTELLING

Hierdie tema stel jou bekend aan laserasies en beserings van die huid, asook die belangrike dieper strukture soos die spiere, pese, senuwees en bloedvate. Jy sal hierdie beserings klinies moet kan identifiseer, weet van die noodbehandeling wat toegepas moet word, asook die verwysingsraamwerk vir die gekompliseerde beserings.

OORSIG VAN DIE TEMA


1 16/02/2010 14:00-14:45 Lesing Demonstrasie

Laserasies En Penetrerende Velwonde Dr A Basson

2 16/02/2010 15:00-15:45 Lesing

Toepaslike Wondgenesing En Wondbedekking Prof F Graewe

TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL

SESSIE 1: LASERASIES EN PENETRERENDE VELWONDE

UITKOMSTE

1 Na afloop van hierdie sessie behoort jy in staat wees om eenvoudige vellaserasies te identifiseer, kennis dra van die metode van uitvoer van hegtings onder lokale verdowing, asook die nasorg en verband tegnieke van sodanige laserasies.

2 Jy moet die basiese begingsels van wonddebridement ken. Jy moet kennis dra oor die verskillende hegtingsmateriale, asook hul eienskappe, jy moet wonde kan identifiseer wat sekondêre bedekking benodig.

3 Jy moet die implikasie van penetrerende wonde ken in verskillende anatomiese gebiede. 4 Jy moet kan onderskei of 'n senuwee of 'n pees deursnyding plaasgevind het. 5 Jy moet die prognose van senuwee- en peesbeserings ken. 6 Jy moet 'n "degloving" besering kan identifiseer en die implikasies daarvan besef. 7 Jy moet die behandeling van 'n penetrerende wond in 'n gewrig ken. 8 Jy moet weet hoe spiere, vel, senings en senuwees geheg word. 9 Jy moet die erns besef van stomptrauma aan die muskuloskeletale sisteem en die

sistemiese komplikasies van "crush" beserings kan identifiseer.


84

HULPBRONNE

1. Peripheral Nerve Injuries. SA Bone & Joint Surgery, Vol 7, No 3, Aug 1997, Page 18. 2. Tendon Injuries. CME, July 1996, Vol 14, No 7, Page 963. 3. Nerve Compression Syndromes. CME, July 1996, Vol 14, No 7, Page 995. 4. Wondhegting (Video cassette) WO166 WOM U.S. Library


Lesing

Hierdie sessie bied 'n lesing aan hoe om laserasies en penetrerende wonde van die muskuloskeletale stelsel te identifiseer en die belang daarvan te besef.

Vel- en spierlaserasie hegting sal bespreek word. Die diagnose van arteriële senuwee en pees laserasies sal bespreek word en riglyne aangebied word vir die behandeling van hierdie beserings. "Crush" sindroom en "Degloving" beserings sal kortliks na verwys word vir identifisering.

TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL

SESSIE 2: TOEPASLIKE WONDGENESING EN

WONDBEDEKKING

UITKOMSTE

Na voltooiing van hierdie sessies moet jy:

1. Wond genesing verstaan en die faktore wat dit beinvloed ken. 2. Onderskei tussen 'n hipertrofiese wond en 'n keloïd. 3. Weet hoe om 'n oop wond te benader en besluit oor watter wondbedekking toe-

paslik sal wees. 4. Die indikasies en tegniek van veloorplanting begryp. 5. Die rekonstruktiewe raamwerk vir wondbedekking ken. 6. Die nuwe laserasie wond (verbande) verstaan. 7. Die basiese beginsels van ulkus voorkoming en hantering weet.

HULPBRONNE

1. Mystery of Plastic and Reconstructive Surgery Editor: Mimis Cohen, First Edition Volume 1: Chapter 1 Page 3 Woundhealth

Chapter 4 Page 45 Skin Volume 3: Chapter 132 Page 1828 Leg ulcers


85

2. Textbook of Plastic, Maximofacial and Reconstructive Surgery Editor: Georgindes, First Edition

Volume 1: Chapter 5 Page 29 Skinwounds Volume 2: Chapter 97 Page 1291 Leg ulcers

3. Basic Wound Care Video Cassette WO185 BAS. US Library 4. Wound Care Video Cassette WO185 WU US Library 5. Wondhegting video cassette WO166 WOM US Library 6. Die resussitasie van die pasiënt kan doen. 7. Die noodbehandeling van die brandwonde kan toepas. 8. Weet van die verdere chirurgiese behandeling van brandwonde. 9. Weet van wondbedekkings in die behandeling van brandwonde. 10. Weet hoe om kontrakture na brandwonde te voorkom. 11. Die langtermyn rehabilitasie ken asook die prognose in verskillende anatomiese gebiede.


Na afloop van hierdie tema moet jy die anatomie van die vel verstaan en dus velwonde en gekompliseerde vel avulsies te erken.

Jy moet 'n benadering hê tot die behandeling van hierdie wonde, so wel as versteurde wonde genesing.

Jy moet ook in staat wees om 'n ulkus te kan diagnoseer, die etiologie te verstaan en dus weet hoe om sodanige ulkus te kan behandel.

Voorafstudie

Tydens hierdie sessie moet jy:

• Die anatomie van die vel hersien. • Die bloedvoorsiening van die vel verstaan. • Wondgenesing en die faktore wat dit beïnvloed verstaan. • 'n Lys van die verskeidenheid okklusiewe verbande by ongevalle gaan opsoek. • 'n Lys van die verskillende oorsake van ulkusse opstel.

Lesing met skyfies

Tydens hierdie sessie sal wondgenesing en wondbedekking uiteengesit word deur middel van skyfies en kliniese voorvalle.


86

TEMA 22: DIE ROL VAN ARBEIDSTERAPIE EN FISIOTERAPIE IN

REHABILITASIE

TEMADOELSTELLING

Aan die einde van hierdie tema behoort jy die rol van die arbeidsterapeut en fisioterapeur in die rehabilitasie van die mees algemene Ortopediese toestande te kan beskryf.

AGTERGRONDKENNIS

• Anatomie: Muskuloskeletale Stelsel • Spier fisiologie • MB, ChB IV Muskuloskeletale module, Sessie 1 tot 18

OORSIG VAN DIE TEMA


1 17/02/2010 08:00-08:45

Lesing &

Prakties Die rol van AT en FT in Ortopediese rehabilitasie

Me D Ernstzen

&

Me S de Klerk

2 17/02/2010 09:00-09:45

Lesing &

Prakties Riglyne vir verwysings na AT en FT

Me D Ernstzen

&

Me S de Klerk

TEMA 22: REHABILITASIE, HULPMIDDELS

SESSIE 1: REHABILITASIE EN HULPMIDDELS

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie tema behoort jy in staat te wees om:

• Die algemene doelstellings van ‘n rehabilitasie program mbt ortopedie te kan noem. Die rol van die Fisioterapeut en Arbeidsterapeut in ortopediese rehabilitasie te kan bespreek.

• Verskillende tipes hulpmiddels te kan herken.


87

Lesing: Die lesing sal fokus op definisie en omskrywing van rehabilitasie en die gebruik van hulpmiddels deur Arbeidsterapie en Fisioterapie.

TEMA 22: REHABILITASIE, HULPMIDDELS

SESSIE 2: RIGLYNE VIR VERWYSING

UITKOMSTE

Aan die einde van hierdie sessie behoort jy in staat te wees om: • Indikasies vir verwysings na Arbeidsterapie en Fisioterapie kan noem. • ‛n Skriftelike verwysing na Arbeidsterapie en/of Fisioterapie te kan doen.

Lesing

Die lesing sal fokus op indikasies vir verwysing, asook riglyne vir verwysing na Fisioterapie en Arbeidsterapie. Praktiese voorbeelde sal gegee word, gebaseer op toestande gedek in sessies 1 – 18.

HULPBRONNE

- University of Sydney, Physiotherapy page http://libguides.library.usyd.edu.au/content.php


88

ROOSTER

Tensy anders aangedui binne die studiegids, vind alle aktiwiteite in Lesinglokaal 8 van die Onderwysblok plaas.

WEEK 1: 01 - 05 FEB 2010

MAANDAG 01/02/2010

DINSDAG 02/02/2010

WOENSDAG 03/02/2010

DONDERDAG 04/02/2010

VRYDAG 05/02/2010 TYD

08:00-08:30 Verwelkoming

& Oorsig

T2 (S5) Lesing Demo

T4 (S3) Lesing

T5 (S1) Lesing

T7 (S3,4) Gevalstudie

09:00-09:45 T1 (S1) Selfstudie

T2 (S6) Lesing

T4 (S4) Lesing

T5 (S2) Lesing

T8 (S1) Lesing

10:30 (Prof) 10:00 – 10:45

Prof van Heerden

T2 (S7) Lesing

T4 (S5) Lesing

T6 (S1) Lesing

T8 (S2) Selfstudie

11:00-11:45 T2 (S1) Lesing

T3 (S1,2) Lesing

T4 (S6,7) Lesing

Selfstudie

T6 (S2) Interaksie

T8 (S3.4) Gevalstudie Selfstudie

12:00-12:45 T2 (S2) Selfstudie

T3 (S3) Lesing

T6 (S3) Selfstudie

13:00-13:45 ETE

14:00-14:45 T2 (S3) Lesing

T4 (S1) Lesing

T4 (S8) Lesing

T7 (S1) Lesing

15:00-15:45 T2 (S4) Lesing

T4 (S2) Selfstudie

T7 (S2) Lesing

16:00-16:45

17:00-17:45


89

WEEK 2: 08 – 12 FEB 2010

MAANDAG 08/02/2010

DINSDAG 09/02/2010

WOENSDAG 10/02/2010



08:00-08:45 T9 (S1) Lesing

T10 (S3) Lesing

T12 (S1) Lesing

T14 (S1) Lesing

T16 (S2) Lesing

09:00-09:45 T9 (S2) Lesing

T10 (S4) Lesing

T12(S2) Lesing

T14 (S2) Lesing

T17 (S1) Lesing

10:00-10:45 T9 (S3) Hersiening

T11 (S1) Lesing

T13 (S1,2) Lesing

Selfstudie

T14 (S3) Lesing

11:00-11:45 T9 (S4) Assesering

T11 (S2) Lesing

T13 (S3,4) Lesing

T14 (S4) Lesing

12:00-12:45 T11 (S3) Lesing

T13 (S5,6) Lesing

Selfstudie 13:00-13:45 ETE

14:00-14:45 T10 (S1) Lesing

T15 (S1) Lesing

15:00-15:45 T10 (S2) Lesing

T16 (S1) Lesing

Selfstudie

16:00-16:45

17:00-17:45


90

WEEK 3: 15 – 19 FEB 2010

MAANDAG 15/02/2010

DINSDAG 16/02/2010

WOENSDAG 17/02/2010



08:00-08:45 T18 (S1) Lesing

Selfstudie

T20 (S1) Lesing

T22 (S1) Lesing Studie

09:00-09:45 T18 (S2) Lesing

T20 (S2) Lesing

T22 (S2) Groepwerk

Assessering 10:00-10:45 T19 (S1) Lesing

T20 (S3) Lesing

Selfstudie

T22 (S3) Lesing

11:00-11:45 T19 (S2) Lesing

T20 (S4) Lesing

12:00-12:45 T19 (S3) Lesing

T20 (S5) Lesing

13:00-13:45 ETE

14:00-14:45 T21 (S1) Lesing

15:00-15:45 T21(S2) Lesing

16:00-16:45

17:00-17:45

Documents

MB, ChB Fase III – Teoretiese Modulesacademic.sun.ac.za/Health/Schools/Medicine/ortho... · hul geneesheer raadpleeg. Ongeveer 75% van alle mense sal bv. op ‘n stadium met klagtes