Column 1GROW

GROWnr. 3juni 2016Het relatieblad van Royal FloraHolland

“Fittonia isMercedes onder de planten”Paul Schoenmakers Fittoniakweker Firma Schoenmakers

Thema: Duurzaamheid in sierteelt

Big data over stijgende export naar Engeland

BEElDscHoonGRoW2

Beeldschoon

Pioenen pieken kort, net als asperges

De pioenroos is een in het oog springende bloem, die je veel ziet in mei en juni. Pioenroos (Paeonia) is een geslacht uit de familie Paeoniaceae. De botanische naam Paeonia gaat terug op de antieke oudheid. Paieon was de god van de genezing in het oude Griekenland. Nog steeds gaat er een geneeskrachtige werking uit van de pioen. Het pioenseizoen in Nederland duurt maar kort, net als bij asperges. De oogst vindt plaats tussen eind april en eind juli. Omdat hij opkweekt in plastic tunnels behoort pioenkweker Corné van Aert (32) uit Breda tot de eerste Nederlandse kwekers die kunnen pieken qua prijsvorming. “Ik kan daardoor eind april al pioenen leveren.” Op zijn bedrijf op zandgrond teelt hij in totaal vier hectare pioenrozen. Hij zet het grootste gedeelte af in Naaldwijk, maar ook een deel in Aalsmeer, op de veiling Rhein-Maas en Rijnsburg.

Ambitie

Paul Schoenmakers van Fittonia“Fittonia in elke huiskamer is onze droom”

Actueel

Redactioneel

Het thema van GRoW is duurzaamheid. Een thema dat regelmatig naar voren komt in de sierteeltsector en de samenleving. consumenten krijgen er steeds meer oog voor en willen weten waar hun product vandaan komt en hoe duurzaam het geproduceerd is. Daarnaast eist de retail van kwekers dat ze duurzaam produceren. Royal FloraHolland wil hierin ook haar verantwoordelijkheid gaan nemen als marktleider in de sierteeltsector. “Het doel is dat consumenten een positieve beleving hebben bij onze sierteeltproducten en hun productiewijze”, aldus lucas Vos in ‘De passie van’. Want dat is wat we uiteindelijk willen: de wereld een stukje mooier, gezonder en beter maken.

p 10 p 12

p 23p 16

Big data over de Engelse markt

Perspectieven

Patrick Zuidgeest teelt spatifyllum, een luchtzuiverende plant.

De passie van Lucas Vos 4

Op naar 2020 6

Insights 18

Globetrotter 20

Kruisbestuiving 26

Trends 28

Service 30

Agenda 31

Colofon 31

Jack Goossens, nieuwe voorzitter van de Raad van Commissarissen.“Ik wil de overeenkomsten tussen kwekers benadrukken.”

DE passIE Van lucas VosGRoW4

Het thema van deze GROW is duurzaamheid. Een onderwerp dat regelmatig in de media opduikt en waar de consument steeds meer aandacht voor heeft. Waarom staat duurzaamheid nu ook hoog op de agenda bij Royal FloraHolland? Lucas Vos, CEO: “Royal FloraHolland moet haar verantwoordelijkheid nemen als marktleider in de sierteeltsector. Het gezamenlijke doel hiervan is dat consumenten in 2020 een positieve beleving hebben van onze sierteeltproducten en hun productiewijze. We willen met al onze prachtige bloemen en planten de wereld een stukje mooier, gezonder en beter maken.”

De passie van

Lucas Vos

Lucas vervolgt: “Bedrijven moeten transparant zijn in wat ze doen. Dat geldt voor ons als coöperatie en dat geldt voor onze leden en klanten. We worden hier ook op beoordeeld. Dit jaar voor het eerst als top-500 bedrijf, dat geaudit wordt door Ernst & Young via de transparantiebenchmark. Telers worden meer en meer gevraagd om gecertificeerd te zijn. De focus ligt daarom het komende jaar nog meer op duurzaamheid. Er komt een stevig programma voor, dat goed gepositioneerd wordt. Op dit moment worden er twee programmamanagers aangetrokken waar 2 fte voor is vrijgemaakt.”

Hebben consumenten hier meer aandacht voor dan vroeger? “We kunnen wel roepen dat we willen dat consumenten meer uitgeven aan bloemen en planten. Maar dat lukt alleen als we geen last hebben van de negatieve beeldvorming rond de sierteeltsector in de media. De consument baseert zich hierop. Bloemen en planten zijn nou eenmaal een zeer emotioneel product.”

Jongeren meer oog voor klimaatVooral de jonge consument wil geen sierteeltproduct in handen krijgen dat het milieu schade berokkent. “Jongeren hebben steeds meer oog voor het klimaat en duurzaamheid. De dertigers van nu nemen zorg voor de natuur en deze aardbol heel serieus. Nog een reden om duurzaamheid hoog op de agenda te zetten. Daarnaast is het zo dat steeds meer retailers roepen om duurzaam product en de eisen voor kwekers om duurzaam te produceren een stuk strenger zijn dan voorheen. We moeten ons afvragen of we in 2020 nog product willen verhandelen dat niet duurzaam geproduceerd wordt.”

Leefbare aardeLucas vindt dat Royal FloraHolland en de sierteelt-sector bloemen en planten veel meer in de gezond-heidssfeer moet plaatsen. “Onze business kan helpen om een leefbare aarde te creëren. Waarin mensen gelukkig worden en gezond blijven van bloemen en planten om zich heen. Dat verhaal vertellen we nu te weinig.”

Column 5GROW

“ Onze sector helpt om een leefbare aarde te creëren”

6 GRoW op naaR 2020

op naar 2020

Kwekers en klanten geven een duidelijk signaal af over de toekomst: de klok vervult nog steeds een belangrijke rol. Maar verandering is nodig. Digitalisering en logistieke fijnmazigheid zijn kansen voor de sector. Welke mogelijke oplossingen ziet Het nieuwe Veilen?

Van klokevolutie naar platformrevolutie

“De druk op ons huidige business model blijft toenemen”. Aan het woord is Ronald Teerds, programme director van Het Nieuwe Veilen. “Dat gaat niet veranderen. De directe omzet stijgt met 65 procent, dus de klokomzet blijft dalen. Er zijn steeds meer grote kwekers en klanten, die zowel in aantal als omvang blijven groeien. Ook de fijnmazigheid, het leveren van steeds kleinere hoeveelheden, neemt toe. Commerciële en logistieke ontkoppeling is hard nodig om de processen betaalbaar te houden.”

Groei in Azië “Daarnaast zien we steeds verdere internationalisering buiten Europa. Het is heel bijzonder dat de sierteeltsector nog steeds groeit: zo’n 6% per jaar. Er is nog marktaandeel te winnen in Europa, maar de grootste groei zit in Azië. De groeikansen voor de Nederlandse sierteeltsector liggen letterlijk en figuurlijk verder weg dan we gewend zijn.We hebben ook steeds vaker te maken met ontwrichtende veranderingen in een speelveld dat zelf ook sneller verandert. Denk daarbij aan verhoogde concurrentie, veranderende marktdynamiek en de beschikbaarheid van big data. Dat lijkt bedreigend, maar het biedt de sierteeltsector vooral ook kansen.”

Online transactieplatformRonald: “Wij geloven in een 24/7 online transactieplatform. Dat gaat bijdragen aan optimale en stabiele prijsvorming. Uiteraard gebruikersvriendelijk! Een platform waar de kweker veel regie heeft op wat er met zijn

7GRoWop naaR 2020

Toekomst“We gaan de logistieke stromen herontwerpen. We kunnen de stijging van de fijnmazigheid bijvoorbeeld faciliteren door mechanisatie. Hoe we dat het beste kunnen doen, onderzoeken we deze zomer. De richting is vooralsnog bepaald. Nu gaan we het ontwerp verfijnen. Daarover praten we de komende tijd opnieuw met alle betrokkenen. Ook starten we met kleine experimenten om ervaring op te doen. In december ligt er een plan van aanpak.”

producten gebeurt. Betrouwbaarheid van levering is daarbij heel belangrijk, net als extra mogelijkheden om toegevoegde waarde te verzilveren.De klok hoort hier nog steeds bij: een virtuele en efficiënte ochtendklok in combinatie met een ambitieuze kostenreductie. Het is essentieel dat we de betrouwbaarheid en kwaliteit zo groot mogelijk maken.” ←

8 GRoW op naaR 2020

op naar 2020

als gevolg van de nieuwe strategie van Royal FloraHolland staan de kweker en de klant centraal in onze bedrijfsvoering. Het team van accountmanagement is hiermee bezig onder de noemer ‘het echte gesprek’. Dit naar aanleiding van zeshonderd interviews die met klanten en kwekers zijn gehouden. “Dé kweker of dé klant bestaat niet. We willen werken vanuit de behoeftes van al onze klanten en kwekers.”

Behoeftes van klanten en kwekers staan voorop

Martin vervolgt: “Waar liggen onze kwekers en klanten wakker van en waar hebben zij behoefte aan? Dat moet centraal staan in onze bedrijfsvoering”, vertelt Martin de Ruiter, manager accountmanagement bij Royal FloraHolland.

Hele stap Martin geeft aan dat er gesprekken met klanten en kwekers zijn gevoerd om hun behoeftes beter te begrijpen. Dit vraagt soms best om een kwetsbare opstelling. “Het was voor diverse accountmanagers een hele stap. Sommigen komen al tien jaar bij hun kwekers en moesten nu vragen: ”Wat wil je nou echt? En waar loop je tegenaan in je bedrijfsvoering?” Het is een totaal nieuwe manier van werken binnen

het bedrijf. Met als doel ons beter te verplaatsen in de klant of de kweker. “We zijn van oudsher veel aan het zenden. We moeten juist veel meer vragen en over dienstverlening praten. Hoe kunnen we beter bijdragen aan het succes van de ondernemer? We kijken nu meer naar verschillende klant- en kwekersgroepen dan voorheen. We stappen af van one-size-fits-all.”

Vaker langskomenWat gaan accountmanagement en Royal FloraHolland doen met deze informatie? “De kunst is deze informatie te vertalen naar de juiste dienstverlening. We willen diensten ontwikkelen voor de verschillende segmenten klanten en kwekers. Hierdoor kunnen we onze dienstverlening gerichter aanbieden dan voorheen. Zodat we een toegespitst verhaal hebben voor onze klanten en kwekers. Als blijkt dat bepaalde diensten niet aan hun wensen voldoen, dan moeten we hier vanaf stappen.” Wat krijgt accountmanagement zoal aan reacties terug? Martin: “Als dit het echte gesprek is, dan mag je vaker langskomen. Dit geeft ons de energie om het veel verder uit te bouwen.”

MarktkansenDe eerste stap die gezet is, is het luisteren naar de klant en de kweker. Daarnaast is bekeken welke segmenten kwekers en klanten dezelfde behoeftes hebben. Martin geeft een voorbeeld om dit te verduidelijken: “Stel er zijn marktkansen in Italië. Sommige kwekers kunnen hier slecht handen en voeten aan geven omdat ze alleen via de klok afzetten. Andere willen weten met welke exporteurs ze deze kansen kunnen invullen.

9GRoWop naaR 2020

Wat merkt Matthieu van het echte gesprek? “Ik ben er erg positief over. We kijken nu echt samen waar onze waarde voor de toekomst ligt. Er werd ons bijvoorbeeld gevraagd wat we nu echt belangrijk vinden. Wij zijn als Unicum erg gericht op de retail. Accountmanagement gaat hier nu specifieke diensten voor aanbieden, die voor ons relevant zijn. Dit om nog meer marktkansen voor ons te creëren. We zitten nu in een proefproces met Retail Services van Royal FloraHolland, om te bekijken wat onze marktkansen zijn buiten Engeland, waar we al vrij veel aan leveren. Dit levert ons waarschijnlijk veel nieuwe, interessante informatie op.”

Kweker Matthieu Barendsetelersvereniging Unicum Freesia

Ard vindt dat Royal FloraHolland beter mag luisteren naar de klant. “De gesprekken van het accountmanagement moeten op de juiste wijze worden vertaald binnen de organisatie zodat de juiste dienstverlening kan worden aangeboden of ontwikkeld.”

Ard Wubbenmanager Fleurametz

De volgende groep wil zelf met de klant van de klant in Italië in contact komen. Royal FloraHolland moet per segment kwekers een ander soort ondersteuning leveren.” NoviteitenbeursWat gaan onze klanten en kwekers merken van de nieuwe benadering? Martin: “We kunnen bijvoorbeeld een noviteitenbeurs organiseren, specifiek voor een bepaalde groep klanten en kwekers die met nicheproducten werken. Op deze manier is het gemakkelijker om een groep kwekers met een specialiteit aan klanten te verbinden. Deze groepen worden dan gericht uitgenodigd. Dat is nieuw.” ←

acTuEElGRoW10

actueel

Jack Goossens:“Ondernemerschap bindt leden aan Royal FloraHolland”

11GRoWacTuEEl

Jack Goossens is tijdens de algemene ledenvergadering verkozen tot nieuwe voorzitter van de Raad van commissarissen (Rvc). Wat wil hij de sierteeltsector meegeven in zijn nieuwe rol? “Ik wil de overeenkomsten tussen leden benadrukken. Wat hen bindt aan ons als coöperatie is ondernemerschap.”

Wie is Jack?Jack Goossens is naast bestuurder ook eigenaar van GOVA, een bedrijf met laurierplanten in Nispen (Brabant). Vrij uniek, want het is het enige bedrijf in Nederland dat deze plant opkweekt en veredelt. In GOVA richt hij zich vooral op conceptontwikkeling en bedenkt hij verkoopconcepten, niet alleen qua verpakking, maar ook qua brochures en etiketten. Zijn broer Charl is de man met de groene vingers. Die heeft de dagelijkse leiding over het Brabantse plantenbedrijf. Hiervoor was hij al een aantal jaren lid van de RvC. Besturen zit in zijn bloed, want hij was daarnaast ook al actief als regiobestuurder van Royal FloraHolland en als voorzitter van de Productcommissie Boomkwekerij.

Jack Goossens is naast bestuurder ook ondernemer in de laurierplantenkwekerij in het Brabantse Nispen. Hij heeft al veel bestuursfuncties gehad, onder andere in de FPC (productcommissie) Boomkwekerij, en kent zodoende veel sierteeltkwekers. Hij heeft een duidelijke boodschap die hij uit wil dragen als nieuwe voorzitter van de RvC. “In de media worden heel vaak de tegenstellingen tussen kwekers benadrukt. Klok versus direct, nationaal versus internationaal. Hierdoor worden er veel tegenstellingen gecreëerd tussen onze leden, en die zijn uiteindelijk erg oppervlakkig. Deze tegenstellingen doen geen recht aan wat de leden aan Royal FloraHolland bindt. Wat hen aan ons bindt is ondernemerschap. De manier van ondernemen is verschillend, maar dat maakt het juist zo veelkleurig. Kwekers zijn uniek.”

Veelkleurigheid kwekersJack noemt als voorbeeld van deze veelkleurigheid hoe kwekers met de markt omgaan. De ene ondernemer produceert voor klokvoorverkoop. De andere richt zich op verkoopconcepten. En weer een andere richt zich op maximale productie in de keten. “Drie geldige manieren om te ondernemen, gericht op verschillende segmenten in de markt. Het is de taak van ons als coöperatie om te focussen op de kracht van de ondernemer. Samen vormen we één gemeenschappelijke marktplaats.”

Belangrijke veranderingenWat is Jacks rol als nieuwe voorzitter, ook met het oog op de strategie voor 2020? “Zoeken naar aanknopingspunten om ons allemaal een betere positie te geven op de markt. Met als uiteindelijke doel om onze klanten beter te kunnen bedienen. We staan aan de vooravond van belangrijke

veranderingen in de sector. Zowel voor ondernemers als voor Royal FloraHolland zelf. De vraag is hoe we hiermee omgaan. Is er voldoende draagvlak onder de leden, en hoe houden we dit zo?” De RvC moet volgens Jack nog beter aanhaken op de strategie voor 2020, zodat er invloed op uitgeoefend kan worden. Als voorbeeld noemt hij het programma Het Nieuwe Veilen. “We gaan naar het digitale veilen toe. Als randvoorwaarden hierbij moeten er betere productfoto s gecommuniceerd worden. Vooral bij de plantenkwekers schort het hieraan. We moeten hierin praktische oplossingen aandragen als Royal FloraHolland.” ←

aMBITIEGRoW12

ambitie

•Paul Schoenmakers leeftijd: 48 jaar Woonplaats: oirschot

•Ambitie: Dat alle consumenten Fittonia kennen en het in hun huiskamer of bedrijf neerzetten.

•Motto: Genieten van de mooie dingen in het leven.

•Paul staat met een persoonlijke blog op onze site. Kijk op www.royalfloraholland.com om het te lezen.

13GRoWaMBITIE

In Europa is er één kweker die Fittonia teelt, veredelt en levert. Het kwekersrecht is exclusief voor de firma schoenmakers uit het Brabantse Haaren. paul schoenmakers, één van de eigenaren, is behoorlijk trots op deze kamerplant met Zuid-amerikaanse roots. “Fittonia doet het zo goed vanwege de verschillende kleuren. En hij is hufterproof.” →

Herkenbaar zijn voor elke consument met Fittonia

GROW14 aMBITIE

•Firma: schoenmakers in het noord -Brabantse Haaren. Website: www.fittonia.nl

•Ontwikkelingen Fittonia: Het plantenbedrijf is bezig zijn imago naar de klant tegen het licht te houden. Daarnaast wordt Fittonia bij een chef kok uit de regio, passion cuisine, gebruikt in een aantal gerechten. Deze plant culinair in de markt zetten, is een uitdaging voor de toekomst.

In 1959 startten de ouders van Paul met de plantenkwekerij. Twintig jaar later komt hun zoon Kees op het bedrijf werken, en hierna stappen Jan en Paul erin. In de jaren negentig kocht firma Schoenmakers de kwekersrechten van de Fittonia Janita , het eerste soort dat kwekersrechtelijk beschermd was. De eerste Fittonia werd vernoemd naar de ouders en kreeg de naam Josan (samenvoegsel van Jos en Anneke). Het Europees patent werd aangekocht en nu is de firma Schoenmakers de enige kweker die de kamerplant zowel kweekt als veredelt. “We zijn de Mercedes onder de planten.”

Plant lijkt op een tekeningInmiddels zijn er zestig variëteiten van Fittonia opgekweekt en veredeld. “Elke plant is anders”, vertelt Paul enthousiast tijdens de rondleiding in de kas. Hij wijst op verschillende types planten, roze, wit, groen en allemaal met een ander soort nerf. Het lijkt bijna wel een kunstwerk van Escher, zo divers zijn deze planten qua uitstraling. “Moet je kijken, het is net of de nerf blinkt als goud. Hij licht op”, zegt Paul, terwijl hij op een glimmend blad wijst. Fittonia komt oorspronkelijk uit Peru en is daar te vinden als bodembedekker en schaduwplant. Hij groeit onder warme omstandigheden en dit klimaat wordt nagebootst in de Brabantse kas.

ambitie

15GROWaMBITIE

Paul regelt de verkoop en logistiek op het bedrijf, terwijl de broers Kees en Jan zich bezighouden met teelttechniek en de kweek en veredeling. Pauls dagelijkse drive is om de klant en de consument het verhaal achter de Fittonia te vertellen. “Pas als je hem wijst op de details, dan gaat het verhaal leven. Mijn ambitie is dat elke consument Fittonia herkent en hem koopt. En dat ze in elke huiskamer en bij elke receptie van bedrijven te vinden zijn.”

Marktgericht producerenInmiddels kweekt het bedrijf 12 miljoen plantjes Fittonia op jaarbasis (ter vergelijking, er werd gestart met 2 miljoen plantjes). “De kunst is om zo te produceren dat je aansluit op wat de markt wil, en dat is tevens ook het moeilijkst.” Het bedrijf produceert vanaf week 35 tot week 20 in het nieuwe seizoen. Daarna loopt de vraag terug en wordt er ook vrijwel geen Fittonia meer geproduceerd. “In de zomer richten we ons op testen met andere potmaten bijvoorbeeld, en kunnen we wat rustiger aan doen. We sluiten hierdoor perfect aan op wat de markt van ons vraagt.” ←

“ We zijn de Mercedes onder de planten”

ColumnGRoW16

18%

- Blo

emist

32%

- Su

perm

arkt

5% -

Ma

rkt-

& S

tra

ath

and

el

19%

- T

uin

cen

tru

m

9%

- K

wek

erij

6% -

Bouw

mar

kt

11%

- Overig

26%

- Blo

emist

54%

- Su

perm

arkt

4% -

Ma

rkt-

& S

tra

ath

an

del

3% -

Tu

inc

entr

um

2% -

Kw

eker

ij4%

- K

iosk

7% - O

verig

vk

Export naar Verenigd Koninkrijk neemt toe →

416.179

2010

454.156

2011

358.782

2012

439.958

2013

469.407

2014

291.835 303.930 230.114 289.091 333.146

Big data

De export naar Engeland stijgt bij zowel snijbloemen als planten. De online markt is het snelst groeiende segment voor bloemen en planten in het Verenigd Koninkrijk. Voor meer uitleg over deze cijfers heeft GROW een interview gehouden met Matthijs Plas, market developer bij Royal FloraHolland. Kijk vanaf maandag 27 juni op onze website www.royalfloraholland.com voor de achtergronden.

€ 8,07→ Markt- & Straathandel

€ 6,88→ Supermarkt

€ 14,40→ Bloemist

Gemiddelde aankoopprijs per kanaal

Snijbloemen

Afzetkanalen 2014Kamerplanten in procenten

Import Planten waarde x 1000 euro

1.024.457Totaal Totaal

2010

1.030.407

2011

887.298

2012

963.675

2013

1.059.432

2014

822.201 830.210 700.221 771.509 855.431

Nederland

Kenia

Colombia

Spanje

Zuid-Afrika

Overige

Import Bloemen waarde x 1000 euro

Nederland

België

Duitsland

Italië

Frankrijk

Ierland

Overige

BIG DaTa16 GRoW

Column 17GROW

18%

- Blo

emist

32%

- Su

perm

arkt

5% -

Ma

rkt-

& S

tra

ath

and

el

19%

- T

uin

cen

tru

m

9%

- K

wek

erij

6% -

Bouw

mar

kt

11%

- Overig

26%

- Blo

emist

54%

- Su

perm

arkt

4% -

Ma

rkt-

& S

tra

ath

an

del

3% -

Tu

inc

entr

um

2% -

Kw

eker

ij4%

- K

iosk

7% - O

verig

vk

Export naar Verenigd Koninkrijk neemt toe →

€ 8,55→ Bouwmarkt

€ 10,69→ Tuincentrum

€ 7,89→ Supermarkt

€ 12,06→ Bloemist

2010 2011 2012 2013 2014

Bloemen

Planten

2010544.311159.139

2011570.154173.908

2012620.721170.318

2013610.955180.996

2014622.066187.097

BloemenPlanten

Export NL bloemen en planten waarde x 1000 euro

De online consumptie-waarde 2015 waarde x 1000 euro

Kamerplanten

Afzetkanalen 2014Snijbloemen in procenten

Verenigd Koninkrijk EngelandSchotlandWalesNoord-Ierland

Snijbloemen Kamerplanten 2014

35.512

45.864

2015

132.784

199.969

Duurzaamheid eist transparantie

18 GRoW InsIGHTs

Insights

“Het thema duurzaamheid moet veel meer aandacht krijgen, want het is ontzettend belangrijk”, aldus Gijs Kok van externe betrekkingen bij Royal FloraHolland. “consumenten krijgen steeds meer oog voor dit onderwerp, dus we moeten hier iets mee als sierteeltsector. Zeker als we meer bloemen willen verkopen aan meer consumenten.”

Het thema duurzaamheid is vaak in de media, en dat maakt dat de sierteeltsector op de kaart wordt gezet in zowel positieve als negatieve zin. Het is jammer dat negatieve publiciteit over de sierteeltsector vaker bij de consument blijft hangen dan het positieve nieuws. “De consument denkt toch vaak aan de positie van vrouwen in Kenia of aan bijensterfte waar Greenpeace actie over voert. Was daar niet iets mee? De consument anno 2016 wil steeds vaker weten waar een product vandaan komt. En ook, hoe duurzaam het geproduceerd is. Een footprint op al onze producten is wellicht de toekomst. Als sierteeltsector, en dus ook vanuit Royal FloraHolland, moeten we veel transparanter zijn over wat we doen.” Gijs geeft als voorbeeld aan dat er veel eenmalig fust wordt gebruikt in de tuinbouw, en dat het belangrijk is om aan te tonen hoeveel hiervan gerecycled wordt.

Zodat je duidelijk maakt dat het principe van de circulaire economie wordt gehanteerd.

Jongeren hebben oog voor de natuurEr zijn genoeg duurzame initiatieven in de sierteeltsector. Te beginnen bij MPS, opgericht in de jaren negentig om een uniforme certificering te maken voor alle telers en de handel. MPS viert dit jaar haar 20-jarig bestaan. “Duurzaamheid is zeker niet nieuw. Het staat alleen meer op het netvlies van de consument. En dan met name bij de jonge koper, die geen product meer wil dat het milieu belast”, geeft Gijs aan. Hoe komt het dat juist jongeren hier meer oog voor hebben? “Er is steeds meer welvaart. Tegelijkertijd holt het klimaat achteruit. Dat zien jongeren ook. Zij willen echt zorgen voor natuur en milieu. En denken, als wij het niet serieus aanpakken, hoe gaat het dan later met onze kinderen?”

WetenschapVroeger bepaalde de wetenschap op basis van onderzoek de normen voor goed en minder goed. Ze werd serieuzer genomen door de consument en de media dan nu het geval is, merkt Gijs. “Dit is een gevaar, want hierdoor wordt er nu vaker getwijfeld aan redeneringen vanuit de wetenschap. Nu wordt eerder gezegd: wetenschap is ook maar een mening. Als Greenpeace roept dat gewasbeschermingsmiddelen slecht voor bijen zijn, wordt dat klakkeloos aangenomen. Terwijl niet aangetoond is dat dat bij alle middelen of in kassen het geval is. De manier waarop hiermee omgegaan wordt door de consument, is echt veranderd anno 2016.” Dit is de nieuwe werkelijkheid waarmee de sierteeltsector moet leren omgaan. ←

19GRoW

“Wij denken dat we aan de vooravond staan van een duurzaam-heidsslag. Retailers vragen er meer naar, consumenten beginnen het als voorwaarde te stellen. Wellicht zal er in 2020 nog wel een markt bestaan voor niet-duurzaam geteelde handel, maar tegen die tijd zal dit niet meer als “A-kwaliteit” betaald worden. Uiteindelijk zal niet-duurzaam de gewone markt in de weg zitten.”

Mieke van BerkelMarketing- en communicatiemanager van Noviflora

“ In de tulpenteelt streven we naar duurzaamheid. Tegelijkertijd is ons belang ook dat er economisch verantwoord geteeld wordt. Een aantal supermarkten stelt steeds hogere eisen aan de toegestane hoeveelheid residu. Op deze manier wordt duurzaamheid door de markt afgedwongen.” Fred van Schagen uit Hensbroek (N-H) Tulpenkweker en -broeier en lid van de Adviesraad Bloemen

InsIGHTs

“We hebben de intentie alleen producten te verhandelen waar we achter kunnen staan. Duurzaamheid is een begrip dat zichzelf voortdurend ontwikkelt afhankelijk van innovaties in de productie. Daar houden we rekening mee en we vragen ons continu af wat de markt van ons vraagt en hoe we daaraan kunnen voldoen.”

Leon Mol Senior Manager Product Integrity bij Ahold

“ Aan de ene kant is dit een open deur, maar aan de andere kant is het absoluut een must als we kijken naar onze samenleving en de rol die we daar met onze sector in kunnen hebben. Ik ben er heilig van overtuigd dat we meer met duurzaamheid kunnen en dat ook meer kunnen uitdragen. Op dat vlak gebeurt er al heel veel in de tuinbranche in positieve zin en dat moeten we beter laten zien onder het mom van be good and tell it.”

Frank van der Heide Directeur Tuinbranche Nederland

20 GRoW

Globetrotter In deze rubriek staan voorwerpen van over de hele wereld centraal, die een directe link met de internationale sierteelsector en Royal FloraHolland hebben.

Anjer dé moederdag-bloem van Japan

De rode anjer staat voor passie, bewondering en verlangen naar iemand. In de renaissance was het een symbool voor de liefde, gebruikt werd bij de aankondiging van het huwelijk. In Japan is de rode anjer moederdagbloem bij uitstek. In Spanje is de rode anjer de nationale bloem.

Wereldrecord Brusselse Bloementapijten op grote hoogte in Japan

Het hoogste bloemtapijt ooit is gelegd door Brusselaren. De diplomatieke vriendschap tussen België en Japan bestaat 150 jaar en daarom lagen er in mei drie bloementapijten in Tokio. De tapijten zijn in twee dagen aangelegd met hulp van zeventig Japanse vrijwilligers. Het eerste tapijt lag in Roppongi Hills, de andere twee in de Skytree, de hoogste toren van Japan (650

meter). Het eerste tapijt lag op de vierde verdieping en het tweede in de top op een hoogte van 450 meter. Nog nooit eerder is een bloementapijt op die hoogte gemaakt, en daarmee hebben de Brusselaren nu het wereldrecord. In Brussel ligt in augustus voor de twintigste keer het Brussels Bloementapijt, dit keer met het thema Japan. Het bloementapijt op de Grote Markt wordt 75 meter lang en 25 meter breed en is gevuld met 600.000 begonia’s, maar ook dahlia’s, diverse grassoorten en gekleurde schors.

GloBETRoTTER

21GRoWGloBETRoTTER

Dutch Bloemen Winkel in Amerika In het bergdorpje Jackson in New Hampshire kom je Nederlandse bloemen tegen. Ze staan in de hotels en bij een deel van de zevenhonderd inwoners in huis, vers uit de Dutch Bloemen Winkel. De bloemenwinkel is opgericht door de Nederlander Alex Rosenthal, zoon van een Nederlandse rozenkweker. Hij stopte en Carrie Scribner vreesde voor haar favoriete bloemenzaak. Als grap opperde ze een overname en nu heeft ze de zaak tien jaar. “De naam levert hier wel gegiechel op. Voor Amerikanen is het moeilijk uit te spreken.” Ze heeft vier werknemers en verkoopt naast bloemen ook cadeaus en kwaliteitsaccessoires, zoals glas uit Europa in plaats van uit China. “Wij brengen Europese flair en dat betekent meer keus, andere arrangementen en andere ontwerpen. We verkopen bloemen per steel en per boeket, bieden kwaliteit en verkopen ook noviteiten, zoals de nieuwste pioenroos.” De gemiddelde Amerikaanse bloemenwinkel heeft minder kwaliteit en biedt bijvoorbeeld vooral chrysanten omdat ze goedkoop zijn en rozen omdat daar de meeste vraag naar is. De clientèle bestaat vooral uit buurtbewoners en mensen die in de bergen gaan trouwen en een speciaal boeket willen. Het komend halfjaar is ze volgeboekt met trouwarrangementen. Veel van haar bloemen komen uit Nederland, maar Scribner heeft ook een eigen pluktuin. Ze kent de Nederlandse bloemenmarkt en Royal FloraHolland. “Ik ben de laatste jaren niet meer in Nederland geweest, omdat ik een kindje heb gekregen. In april is hij drie: oud genoeg om de tulpenvelden te bekijken.”

Italiaanse bloemenpracht In Cinque Terre aan de kust van noordwest Italië groeien weelderige Bougainvillea’s. Tijdens een rotswandeling aan de vijf dorpjes kom je uitzichten zoals op deze foto tegen. Cinque Terre is een prachtig, rotsachtig kustgebied dat in het zuidoosten van de Italiaanse streek Ligurië ligt. Het is een beschermd natuurgebied dat op de Unesco Werelderfgoedlijst staat. De naam verwijst naar vijf spectaculair gelegen dorpjes aan de kust, die door een voetpad (Via dell’Amore) en een spoorlijn met elkaar verbonden zijn.

Staat u in de volgende GROW? Voor de nieuwe GROW die in september uitkomt, kunt u de redactie inspireren met mooie foto’s van bloemen en planten op je vakantieadres. Komt u daar een bijzonder sierteeltproduct met een interessant verhaal tegen, maak dan een foto en stuur hem naar GROW@royalfloraholland.com. Wie weet staat u in de volgende GROW!

perspectieven

22 GRoW InsIGHTs

“ Denken in evenwicht met je omgeving“

“ Duurzaamheid is het verhaal vertellen dat echt is"Toon EbbenBoomkwekerij Ebben

Een bedrijf van 450 hectare dat draait om bomen, duurzaamheid en passie. Dat is boomkwekerij Ebben uit het Gelderse Cuijk. Toon Ebben vertelt in GROW over ‘het meest misbruikte woord van Nederland; duurzaamheid.’

Toon Ebben is één van de vier broers die in het familiebedrijf werken waar zijn betovergrootvader ooit mee startte in een kloostertuin met rozen en fruit. Toon: “Duurzaamheid heeft de focus in ons bedrijf. We moeten ons wel steeds blijven afvragen: is dit vanuit ons hart of vanwege een verdienmodel?” Toon spreekt het idee uit dat veel mensen het woord duurzaamheid in hun mond nemen omdat dit van deze tijd is. "De term raakt daardoor uitgehold."

Denken in evenwichtWaarom vindt Toon duurzaamheid zo belangrijk? “Wij hebben de maatschappelijke verantwoordelijkheid om de openbare ruimte duurzaam in te richten. Daar hoort ook bij: het verhaal vertellen dat echt is. Authenticiteit is het trefwoord van ons bedrijf. Duurzaamheid is denken in evenwicht met je omgeving. Hoe veerkrachtiger je teelt, hoe beter de bomen in evenwicht zijn met de omgeving waarin ze uiteindelijk geplant worden. Dat is ons streven.”

TeeltEbben levert bomen aan uiteenlopende segmenten. Het belangrijkste afzetgebied is nog altijd de overheid (45%), die bomen aankoopt voor de openbare ruimte. Daarnaast wordt 35% verkocht aan particuliere instanties, zoals bibliotheken, scholen, begraafplaatsen en dierentuinen. De overige 15% gaat naar andere uiteenlopende projecten, bijvoorbeeld bomen voor kantoortuinen of daktuinen van bedrijven. Alle bomen op de percelen bij Ebben worden duurzaam geteeld. Dat wil zeggen, met zo min mogelijk chemische gewasbeschermingsmiddelen. De bomen worden biologisch bemest en door natuurlijke maatregelen beschermd tegen ziektes en plagen. Daarnaast heeft Ebben veel aandacht voor bodemverbetering. Het bedrijf levert haar bomen onder Milieukeur; het keurmerk voor milieukwaliteit dat op diverse consumentenproducten te vinden is.

Bijen belangrijkBijen zijn heel belangrijk voor Ebben. Dat heeft ook met de duurzame focus te maken. “Onze eigen honing wordt gemaakt door de bijenvolken op onze daktuinen en percelen. De bijenkasten staan langs bloemenmengsels tussen de bomen op de kwekerij. De percelen met lindebomen zijn erg in trek bij de bijen; daar geven wij onderdak aan heel wat bijenvolken.”

Winnaar TuinbouwondernemersprijsIn 2016 won boomkwekerij Ebben de Tuinbouw Ondernemersprijs, een toonaangevende prijs in de tuinbouwsector. De nominatie kwam vanwege de vele relaties die het bedrijf internationaal en nationaal onderhoudt. Toon Ebben leidt het bedrijf samen met zijn broers Hans, Ruud en Toon. Broer Bart zit in de autohandel. Vader André Ebben was de grote inspirator. Hij was boomkweker en tuinarchitect en gaf de liefde voor het vak al jong aan zijn zoons door. Meer informatie: www.ebben.nl ←

23GRoW

“Planten hebben een positieve invloed op de psyche van de mens” Patrick Zuidgeest Kweker Spathiphyllum bij Bestplant

Luchtzuiverende planten

InsIGHTs

Duurzaamheid staat bij kweker Patrick Zuidgeest en zijn compagnon Laurens van Dijk hoog in het vaandel. Op de twee bedrijven van Bestplant in Poeldijk teelt het tweetal sinds 1994 Spathiphyllum op vijf hectare.

Op deze zonnige dag in mei is het druk op het Westlandse bedrijf. Het is de week voor Moederdag, een periode waarin het altijd hollen of stilstaan is, vertelt Patrick. Hij is een van de twee eigenaren van Bestplant. Zijn box stond in de tomatenkas van zijn vader Hans, waardoor de liefde voor het ondernemen hem met de paplepel is ingegeven.

Onderscheid makenWaarin onderscheidt Bestplant zich qua duurzaam-heid? “Wij telen sinds 21 jaar Spathiphyllum, een luchtzuiverende plant. In die tijd kwamen er inzichten vanuit de NASA, de wetenschap rond de ruimtevaart, dat sommige planten zuurstof verspreiden in de ruimte, waardoor mensen zich beter gaan voelen. Deze planten neutraliseren schadelijke gassen en verbeteren de luchtvochtigheid in de ruimte. Daarnaast hebben de planten een positieve invloed op de psyche van de mens.” Bestplant is hier op ingesprongen met vijftien kwekers van Air so Pure omdat ze een echt onderscheidend consumentenmerk wilden neerzetten. “Er werd een telersvereniging aan gekoppeld en die is nu met diverse soorten planten uitgebreid. We leveren inmiddels aan 150 winkels.”

Duitsland beleverenDe kracht van Air so Pure is volgens Patrick dat de consument het merk ziet en het direct herkent. ”Het etiket is gelijk duidelijk.” Patrick, die ook de verkoop bij Bestplant doet, zit in de verkoopclub van Air so Pure. De telersvereniging benadert steeds nieuwe ketens om het concept door te voeren. “We zijn nu bijvoorbeeld al twee jaar bezig om Duitsland te beleveren.”

Gezondheid hot itemVolgens de Westlandse ondernemer is de consument anno 2016 erg met duurzaamheid bezig. “Gezondheid

is een hot item in de samenleving. Mensen worden zich er bewuster van dat het leven anders moet met de steeds groter wordende klimaatproblemen in hun achterhoofd. En hier spelen wij met Air so Pure op in.”

Gewasbeschermingsmiddelen“Wij gebruiken op ons bedrijf al weinig gewas-beschermingsmiddelen. We zijn namelijk in een deel van de tuin al 1,5 jaar biologisch bezig met het testen van Swirski, een roofmijt tegen trips. De resultaten hiervan zijn positief. Het nadeel in de sierteelt is wel dat je dit niet enorm kunt uitbreiden omdat bepaalde supermarktketens een nultolerantie hanteren voor welk beestje dan ook. Daarnaast zijn landen als Rusland en Noorwegen strenger geworden qua eisen. Hierdoor zien wij ons wel genoodzaakt om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken.” Volgens Patrick ligt hier in de lobby naar Brussel een taak voor Royal FloraHolland. “Er moet één duidelijk (toelatings)beleid gehandhaafd worden in Europa.” ←

Meer lezen over Air so Pure? Kijk op www.airsopure.nl

De wereld vergroenen met Let it Grow

Vanuit Royal FloraHolland is Let it Grow gestart: een initiatief voor vooruitstrevende ondernemers die innoveren met bloemen en planten. Let it Grow faciliteert hen met als doel het leven van de consument positief te beïnvloeden en begeleidt hen in hun groei.

Silke Tijkotte is het gezicht van het initiatief en tevens de initiator. “Wij willen de betekenis die bloemen en planten hebben onder de aandacht krijgen bij de consument. Als de consument de waarde hiervan inziet kan zijn leven gelukkiger en gezonder worden.“

Groene daken en zuurstofIn dit voorjaar is Let it Grow gestart met drie initiatieven in Amsterdam. De drie initiatieven hebben inmiddels hun weg naar de consument gevonden. Een van de initiatieven is Rooftop Revolution. Een platform voor het co-financieren van groene daken in steden. Groene daken zorgen onder andere voor meer zuurstof in de stad. Hierdoor gaan stedelingen zich uiteindelijk ook gezonder voelen. Doordat Rooftop Revolution een nieuwe markt aanboort, zorgt het voor afzetkansen voor de leden van Royal FloraHolland.

Vitaler door planten in je kantoorDaarnaast is het project Healthy Workers opgezet. Dit initiatief introduceert groene wanden in kantoren en meet de effecten van deze wanden op het welzijn van werknemers. Let it Grow helpt bij het leggen van connecties in de sierteeltsector. Als gevolg hiervan werkt Healthy Workers samen met exporteur Waterdrinker om deze groene wanden te realiseren.

Duurzame plantenboxTenslotte is er het initiatief Sprinklr. Zij levert elk seizoen een biologische plantenbox voor in of buitenshuis of op kantoor. Consumenten krijgen daarbij verzorgingstips via een app. “Het wordt de consument enorm makkelijk gemaakt. Hij wordt geholpen met de verzorging van de planten en de box wordt thuis afgeleverd,” aldus Silke.

24 GRoW

Wilt u meer lezen over Let it Grow? Kijk op onze website: www.letitgrow.org En volg Let it Grow op Facebook, Twitter of Instagram onder de hashtag: #weletitgrow www.instagram.com/letitgrow.org www.facebook.com/letitgrow.org

“Groene daken zorgen voor meer zuurstof in de stad.”Silke TijkotteRoyal FloraHolland Let it Grow

InsIGHTs

Krachtige sierteeltsectorLet it Grow sluit aan bij de bestaande 2020-strategie van Royal FloraHolland. “Met Let it Grow binden we partijen (zoals ondernemers en creatievelingen) aan ons die met innovaties bezig zijn.” In de sector zijn toch al een aantal kwekers en klanten innovatief bezig? “Tuurlijk zijn er bestaande partijen die dit thema op de agenda zetten. Deze innovaties zijn meestal gericht op innoveren van teelt of processen. Om de betekenis van bloemen en planten beter bij consumenten onder de aandacht te brengen zijn er wel nieuwe toepassingen nodig.“ ←

“ Transparantie is leidend.”

Anne Jan Steenbeek Royal FloraHolland

25GRoWInsIGHTs

Product Proof toont aan waar sierteelt staat met gewasbescherming

In de loop van 2016 komt MPS in samenwerking met Royal FloraHolland met een nieuwe dienst, Product Proof. Product Proof is een systematiek waarbij met behulp van een verplichte dagregistratie wordt aangetoond dat bepaalde werkzame stoffen niet zijn gebruikt in de teelt. De retailers eisen steeds meer op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen.

Halverwege 2015 werd Anne Jan Steenbeek van Royal FloraHolland gevraagd of hij Product Proof in de markt wilde zetten. Dat was hem op het lijf geschreven omdat hij veel met duurzaamheid heeft, en jarenlang binnen de sierteelt werkt, onder andere op het gebied van marketing.

GewasbeschermingsmiddelenWat houdt Product Proof in? Het wordt een productkeurmerk waarbij op productniveau aangetoond kan worden dat bepaalde werkzame stoffen niet toegepast zijn. In 2015 is er een pilot gestart met twintig bloemen- en plantenkwekers. Inmiddels doen er vijftig kwekers mee, en ook de handel toont interesse. Er worden bijeenkomsten gehouden met de handel over het inrichten van deze dienst. “Kwekers moeten per dag bijhouden wat ze gebruiken aan gewasbeschermingsmiddelen. Daarna wordt bekeken of het monster matcht met het middelengebruik.” Uit de eerste analyses blijkt dat er niet zo veel verschil zit tussen snijbloemen en potplanten in de scores. Daarnaast blijkt dat als er werkzame stoffen worden gevonden die niet geregistreerd zijn, dan blijken die vaak te herleiden naar middelen gebruikt in het uitgangsmateriaal.

Bloemen en planten niet eetbaarDat is een van de redenen dat Product Proof in de markt moet worden gezet, de onbekendheid en daarnaast ook de acties vanuit Greenpeace die het bewustzijn aanwakkeren. “In de groente- en fruitwereld is dit thema al jaren heel belangrijk. Dat komt natuurlijk omdat het om voedingsmiddelen gaat. Bloemen en planten worden niet opgegeten.”

TransparantieAnne Jan: “We gaan met Product Proof naar een productkeurmerk. De retail (Aldi, Ikea, Edeka) vraagt steeds meer om duurzaamheid, of beter gezegd, men eist het. De retailers willen weten hoe een product wordt gekweekt. Transparantie is leidend. Een kweker moet garanties kunnen geven dat het product aan alle eisen voldoet.” Niet alleen de retail heeft het over duurzaamheid, ook organisaties als Greenpeace en Hivos ‘rammelen aan de deur’. “Het probleem is dat we als sierteelt nog niet gesteld staan. In de keten wordt hier nog niet veel over gecommuniceerd. Ook weten veel kwekers niet goed wat de retail van ze wil qua residuwaarden. Dat is ook de reden dat we Product Proof hebben ontwikkeld. De markt eist dit van ons.” ←

26 GRoW KRuIsBEsTuIVInG

Cultureel erfgoed

Dirk De Cock is algemeen directeur van de Koninklijke Maatschappij van de Landbouw en Plantkunde (KMLP) in Vlaanderen. Voor de opbouw van de tentoonstelling is vier weken uitgetrokken. Dirk: “Dit is cultureel erfgoed. We krijgen de producten aangeleverd van kwekers uit de regio. Het thema was beleving. Erg interessant om te zien wat bloemen doen met de psyche van de mens. Groen in de stad brengt rust. In de toekomst komen er steeds meer mensen in deze stad wonen, en daarom is vergroening erg belangrijk.”

Floraliën Gent: groen in de stad brengt rust

Kruisbestuiving

Op de Floraliën in Gent, een tentoonstelling met bloemen en planten, waren dit voorjaar diverse mooie natuurcreaties te bewonderen. Het evenement werd voor het eerst sinds 1985 weer in de binnenstad van Gent gehouden. Bloemengeur en moeder aarde inspireerden de bezoekers.

KRuIsBEsTuIVInG GRoW 27

200 jaar geschiedenis

Moeder aarde

In de negentiende-eeuwse hal ruik je de bloemengeur en moeder aarde. Veelal oudere consumenten verdringen zich om de mooie creaties die er te zien zijn. “We komen om de vijf jaar,” vertelt de Gentse Lucien, die zichtbaar aan het genieten is. “En het is altijd weer anders en even prachtig.” In een speciale ruimte zijn honderden hortensia's te bezichtigen, vakkundig opgehangen aan de muren.

Meer informatie: www.floralien.be

De eerste Floraliën werden op 6 februari 1809 georganiseerd in Gent. De zaal was amper 48 m2 groot. Er waren veel zeldzame planten voor die tijd, omdat ze net bloemen hadden in de winterperiode. Dirk: “De oprichting van de Floraliën was in een periode dat inovatie werd gestimuleerd en de rijkdom toenam. De internationalisering begon. Het bleek een schot in de roos en de tentoonstelling trok ieder jaar meer bezoekers. In deze Floraliënhal werd in 1913 een station gehuisvest door koning Leopold.”

GROW28

Bloompost eigenaar Dave van stijn werkt als eerste bloemen-bedrijf ter wereld met een gepatenteerde verpakkingstechnologie van perfotec. De verpakking houdt groente, fruit en nu ook bloemen langer vers door het zuurstofpercentage in de verpakking te reduceren. Het bedrijf is genomineerd voor een grote amerikaanse innovatieprijs.

TREnDs

Behoefte aan vers De consument wil lang van een bloem genieten. Dave: “Voor versheid kun je het kanaal verkorten of je bloemen op pauze zetten. Met onze verpakking doen we het laatste. Bij welk zuurstofpercentage bloemen gaan slapen, is voor iedere bloem anders. Dat testen we dan ook voor iedere bloemsoort en iedere partij. Met deze kennis stel je een ideaal boeket samen, waarvan con-sumenten lang kunnen genieten. De bloemen komen weer tot leven wanneer ze op water staan.”

Trends

29GROW

Scan hier de QR-code en bekijk de animatie over dit onderwerp

Duurzaam Dave: “Met deze verpakking blijven bloemen ook zonder water vers. In de groentewereld zorgt deze verpakking al voor veertig procent minder verspilling. De folie bespaart miljoenen liters water in de keten want de bloemen hoeven niet meer in water (emmers) gezet te worden. De verpakking is biologisch afbreekbaar.

Steeds slimmere verpakkingen Met een laser worden tijdens het verpakkings- proces microscopisch kleine gaatjes in de folie aangebracht. Via die gaatjes vindt er uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide plaats. Een evenwicht tussen de hoeveelheid zuurstof en de hoeveelheid koolstofdioxide in de verpakking brengt de bloem in slaap. De folie is bovendien dampdoorlatend. Dat beperkt het vocht in de verpakking. Zo zorg je voor zo min mogelijk problemen met schimmels en bacteriën, zonder dat het product uitdroogt. Dave: “Het percentage zuurstof dat iedere bloem nodig heeft kun je exact vaststellen. Daar passen we onze verpakking op aan.”

TREnDs

Gemak “Consumenten kunnen nu ook via www.ah.nl bloemen met de dagelijkse boodschappen laten thuisbezorgen. Daar komt geen druppel water meer aan te pas”, vertelt Dave. Dat zorgt voor veel gemak bij consumenten en retailers. Dave: “Retailers weren het water uit het magazijn en ook koeling is niet langer nodig. Bloemen volgen als het ware dezelfde logistieke route als een potje pindakaas. Dat levert nieuwe verkooppunten en manieren van bezorging op.”

In deze service-rubriek delen wij relevante publicaties uit de sierteeltsector. Daarnaast ziet u in de agenda belangrijke evenementen voorbijkomen. Heeft u vragen of inspiratie uit de (internationale) sierteeltsector voor deze rubriek?

Mail de redactie GROW@royalfloraholland.com

Service

Importeur Van der Sar verduurzaamt producten

Van der Sar Import uit De Lier, een importeur en producent van potten en vazen, heeft zijn complete lijn van rotanproducten verduurzaamd in het kader van haar duurzaamheidsbeleid. Eigenaar Gerard van der Sar werkte jarenlang in de bloemensector als plantenhandelaar. Gerard van der Sar, directeur-eigenaar is zelf een rotanfabriek in Indonesië gestart om grip te hebben op de productie en te kijken wat duurzamer geproduceerd kan worden. "Door onze betrokkenheid en nauwe samenwerking met lokale overheden, helpen wij het tropisch regenwoud in stand te houden.“ Voor meer informatie, kijk op www.vandersar.nl/nl/duurzaam

← Israëlische kweker in zonnetje gezet bij Royal FloraHolland Eelde

In mei werd de Israëlische kweker en aanvoerder bij Royal FloraHolland Moshe Gokkes 80 jaar. Speciaal voor deze gelegenheid werd hij door Royal FloraHolland Eelde verrast, met zijn familie . Moshe voerde meer dan 25 jaar zijn decoratiegroen aan op Eelde en Rijnsburg. In die jaren groeide een hechte band tussen de kweker en Royal FloraHolland.

Vastgoed Royal FloraHolland Aalsmeer meer toegerust op klanten en kwekers Royal FloraHolland gaat het oudste deel van het vastgoed in Aalsmeer (1971) herontwikkelen. Het gaat om een investering van € 22,5 miljoen. Deze investering is noodzakelijk vanwege een verouderde en ongezonde werkomgeving. Royal FloraHolland wil zorgen voor optimale veiligheid van werknemers. De verlaadhallen worden daarom gerenoveerd en vrij gemaakt van vrachtautoverkeer. De oude kloktribunes (A+B) worden gesloopt. Het gebouw wordt 13.000 m2 kleiner en er wordt geïnvesteerd in nieuwe dockboard ruimte die verhuurd gaat worden. Het project wordt in combinatie uitgevoerd met het slopen van de verouderde kantoren en creëren van een nieuwe samenwerkomgeving. De entree van locatie Aalsmeer krijgt hiermee de uitstraling die past bij de internationale ambitie van Royal FloraHolland.

30 GRoW sERVIcE

GRoW uitgedeeld tijdens Meet and Greet chrysant

Tijdens de Meet and Greet Chrysant in de Keukenhof werd ons relatieblad GROW uitgedeeld aan de aanwezige klanten en leden. Veilingmeester Claudia de Garde deelde deze uit en hier werd enthousiast op gereageerd.

←

31GRoWaGEnDa En coloFon

Vakbeurs Őga Koppigen Zwitserland

Meer informatie: www.oega.ch

Varend Corso Westland

Flower Parade Rijnsburg

Bloemencorso Vollenhove (Overijssel)

Bloemen- en plantenbeurs Warschau Polen

www.greenislife.pl

Bloemencorso Zundert (Brabant)

Autumn Fair Royal FloraHolland Naaldwijk

Agenda Colofon

29 juni tot 1 juli

5 tot 7 augustus

13 augustus

27 augustus

1 tot 3 september

4 en 5 september

7 en 8 september

Voor meer informatie over alle evenementen:kijk op www.royalfloraholland.com

Colofon GROWGROW, het relatieblad van Royal FloraHolland voor klanten en kwekers, verschijnt zes keer per jaar en is ook te lezen op www.royalfloraholland.com.

Redactieadres GROW, Postbus 220 2670 AE Naaldwijk

E-mail GRoW@royalfloraholland.com

Meer informatie over ons nieuwe relatieblad vindt u op www.royalfloraholland.com/grow.

Dit derde nummer van GROW is gemaakt door: Katja Bouwmeester (hoofdredacteur), Rianne Nieuwenhuize (eindredacteur), Nancy Bierman (redacteur), Willem Goedendorp (corrector), drukkerij Van Deventer bv, Marcel Bosma, mbgo.nl(vormgever), Erik van der Burgt (fotograaf), Nils van Houts (fotograaf), Wim Zandbergen (fotograaf), Cok van den Berg (fotograaf), Elske Koopman (freelance-tekstschrijver).

Fotografiep 18 foto Dutch Flowershop: Carla Saenenp. 17 rode anjer: Wikimedia Rick Kimpelp.18 Italie: 123RFp. 23 Silke: Valentina Vosp. 28/29: sommige foto’s zijn afkomstig van Bloompost

Niet meer adverterenSinds 1 januari 2016 is het niet meer mogelijk om in het relatieblad te adverteren.

Vragen?Voor informatie over of wijzigingen in de toezending van dit relatieblad kunt u e-mailen naar ledenadministratie@royalfloraholland.com

DrukprocesHet drukproces van dit blad voldoet aan de strengste eisen op het gebied van milieu en gezondheid. Dit tijdschrift wordt gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. De folie voor de verpakking van GROW bestaat uit de grondstoffen polyethyleen c.q. polypropyleen.

We gaan voor groei en samen groeien we harder. Dan moeten we niet alleen naar binnen kijken, maar vooral ook naar buiten. luisteren naar onze leden en hun klanten, en ook naar de consument. Wat willen ze en hoe bereiken we ze? Eén ding is zeker.Ze willen altijd succesvoller, gelukkiger en gezonder zijn.

De wereld staat nooit stil, en daarom moeten we continu vernieuwen.

Samen groeien