22
Instituti i Kosovës për Drejtësi Kosovo Law Institute Kosovski Institut Pravde Analizë e politikave 07/2019 Prishtinë, gusht 2019 Analizë e legjislacionit dhe praktikës së GjEDNj rreth natyrës publike të seancave gjyqësore dhe praktikës së mbrapshtë të krijuar nga Sistemi i Drejtësisë në Kosovë MBYLLJA E KUNDËRLIGJSHME DHE ARBITRARE E SEANCAVE GJYQËSORE PËR PUBLIKUN NË ÇËSHTJET PENALE

MBYLLJA E KUNDËRLIGJSHME DHE ARBITRARE E SEANCAVE ... · Përmbajtja e këtij publikimi është përgjegjësi ekskluzive e Institutit të Kosovës për Drejtësi - IKD dhe ajo nuk

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Instituti i Kosoveumls peumlr DrejteumlsiKosovo Law Institute Kosovski Institut Pravde

Analizeuml e politikave 072019

Prishtineuml gusht 2019

Analizeuml e legjislacionit dhe praktikeumls seuml GjEDNj rreth natyreumls publike

teuml seancave gjyqeumlsore dhe praktikeumls seuml mbrapshteuml teuml krijuar ngaSistemi i Drejteumlsiseuml neuml Kosoveuml

MBYLLJA E KUNDEumlRLIGJSHME DHEARBITRARE E SEANCAVE GJYQEumlSORE PEumlR

PUBLIKUN NEuml CcedilEumlSHTJET PENALE

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

2

Autoreumlt Betim Musliu dhe Gzim Shala

Asnjeuml pjeseuml e keumltij materiali nuk mund teuml printohet kopjohet shumeumlfishohet neuml ccedildo formeuml

elektronike ose teuml shtypur ose neuml ccedildo formeuml teuml shumeumlfishimit tjeteumlr pa pajtimin e Institutit teuml

Kosoveumls peumlr Drejteumlsi

Peumlrmbajtja e keumltij publikimi eumlshteuml peumlrgjegjeumlsi ekskluzive e Institutit teuml Kosoveumls peumlr Drejteumlsi - IKD

dhe ajo nuk pasqyron pikeumlpamjet e Byroseuml seuml Narkotikeumlve Ndeumlrkombeumltar dhe Ccedileumlshtjeve teuml

Zbatimit teuml Ligjit (INL) - Departamenti i Shtetit Amerikan dhe NED-it

RRETH IKD

IKD Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi eumlshteuml

organizateuml jo-qeveritare dhe jo-fitimprureumlse

e politikave publike fabrikeuml e mendimeve

e specializuar neuml sektorin e drejteumlsiseuml

IKD

Rr Rrustem Statovci

Prishtineuml

E infokli-ksorg

wwwkli-ksorg

Gusht 2019

Prishtineuml Republika e Kosoveumls

Peumlrkrahur nga a

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

3

Peumlrmbajtja

1 Peumlrmbledhje ekzekutive 4

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls 6

21 Legjislacioni i brendsheumlm 6

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls 6

212 Kodi i Procedureumls Penale 7

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare 8

23 Praktika e GjEDNj 9

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls 11

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike 11

32 Mbyllja arbitrare e seancave publike 14

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se rrezikohet

administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor 15

34 Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat deumlgjimore

peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml 18

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml 19

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni 19

6 Konkluzione 21

7 Rekomandime 22

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

4

1 Peumlrmbledhje ekzekutive

Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe

llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht

proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml

cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml

monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i

reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln

dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml

aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i

shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml

e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln

njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i

mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim

publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata

Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen

e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili

eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste

teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml

aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml

teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative

peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton

shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml

marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)

eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje

peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml

BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese

dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova

do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

5

siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij

me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml

meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml

Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu

edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe

paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e

besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe

peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls

penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e

gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr

mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me

parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e

keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml

kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani

neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml

meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml

gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun

ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr

ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa

marreuml asnjeuml lloj vendimi formal

IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml

rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika

e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet

teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet

qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur

publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe

peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti

Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-

ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

6

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky

atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet

gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht

publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri

atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt

Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe

legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml

teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml

jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj

21Legjislacioni i brendsheumlm

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml

Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml

siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana

teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut

ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose

sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2

Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml

cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

7

212 Kodi i Procedureumls Penale

Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml

njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi

gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo

Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun

publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare

12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i

hapur

13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit

14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml

pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml

15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose

16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil

parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo

KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka

ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml

peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml

rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera

Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e

parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton

se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml

peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402

paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe

leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml

procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml

cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta

trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml

procesi gjyqeumlsor

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

2

Autoreumlt Betim Musliu dhe Gzim Shala

Asnjeuml pjeseuml e keumltij materiali nuk mund teuml printohet kopjohet shumeumlfishohet neuml ccedildo formeuml

elektronike ose teuml shtypur ose neuml ccedildo formeuml teuml shumeumlfishimit tjeteumlr pa pajtimin e Institutit teuml

Kosoveumls peumlr Drejteumlsi

Peumlrmbajtja e keumltij publikimi eumlshteuml peumlrgjegjeumlsi ekskluzive e Institutit teuml Kosoveumls peumlr Drejteumlsi - IKD

dhe ajo nuk pasqyron pikeumlpamjet e Byroseuml seuml Narkotikeumlve Ndeumlrkombeumltar dhe Ccedileumlshtjeve teuml

Zbatimit teuml Ligjit (INL) - Departamenti i Shtetit Amerikan dhe NED-it

RRETH IKD

IKD Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi eumlshteuml

organizateuml jo-qeveritare dhe jo-fitimprureumlse

e politikave publike fabrikeuml e mendimeve

e specializuar neuml sektorin e drejteumlsiseuml

IKD

Rr Rrustem Statovci

Prishtineuml

E infokli-ksorg

wwwkli-ksorg

Gusht 2019

Prishtineuml Republika e Kosoveumls

Peumlrkrahur nga a

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

3

Peumlrmbajtja

1 Peumlrmbledhje ekzekutive 4

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls 6

21 Legjislacioni i brendsheumlm 6

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls 6

212 Kodi i Procedureumls Penale 7

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare 8

23 Praktika e GjEDNj 9

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls 11

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike 11

32 Mbyllja arbitrare e seancave publike 14

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se rrezikohet

administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor 15

34 Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat deumlgjimore

peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml 18

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml 19

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni 19

6 Konkluzione 21

7 Rekomandime 22

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

4

1 Peumlrmbledhje ekzekutive

Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe

llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht

proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml

cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml

monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i

reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln

dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml

aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i

shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml

e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln

njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i

mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim

publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata

Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen

e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili

eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste

teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml

aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml

teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative

peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton

shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml

marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)

eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje

peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml

BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese

dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova

do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

5

siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij

me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml

meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml

Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu

edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe

paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e

besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe

peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls

penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e

gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr

mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me

parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e

keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml

kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani

neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml

meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml

gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun

ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr

ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa

marreuml asnjeuml lloj vendimi formal

IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml

rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika

e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet

teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet

qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur

publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe

peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti

Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-

ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

6

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky

atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet

gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht

publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri

atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt

Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe

legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml

teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml

jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj

21Legjislacioni i brendsheumlm

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml

Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml

siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana

teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut

ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose

sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2

Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml

cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

7

212 Kodi i Procedureumls Penale

Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml

njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi

gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo

Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun

publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare

12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i

hapur

13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit

14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml

pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml

15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose

16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil

parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo

KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka

ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml

peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml

rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera

Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e

parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton

se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml

peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402

paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe

leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml

procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml

cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta

trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml

procesi gjyqeumlsor

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

3

Peumlrmbajtja

1 Peumlrmbledhje ekzekutive 4

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls 6

21 Legjislacioni i brendsheumlm 6

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls 6

212 Kodi i Procedureumls Penale 7

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare 8

23 Praktika e GjEDNj 9

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls 11

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike 11

32 Mbyllja arbitrare e seancave publike 14

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se rrezikohet

administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor 15

34 Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat deumlgjimore

peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml 18

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml 19

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni 19

6 Konkluzione 21

7 Rekomandime 22

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

4

1 Peumlrmbledhje ekzekutive

Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe

llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht

proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml

cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml

monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i

reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln

dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml

aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i

shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml

e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln

njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i

mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim

publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata

Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen

e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili

eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste

teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml

aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml

teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative

peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton

shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml

marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)

eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje

peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml

BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese

dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova

do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

5

siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij

me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml

meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml

Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu

edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe

paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e

besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe

peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls

penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e

gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr

mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me

parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e

keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml

kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani

neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml

meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml

gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun

ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr

ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa

marreuml asnjeuml lloj vendimi formal

IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml

rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika

e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet

teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet

qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur

publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe

peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti

Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-

ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

6

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky

atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet

gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht

publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri

atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt

Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe

legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml

teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml

jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj

21Legjislacioni i brendsheumlm

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml

Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml

siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana

teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut

ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose

sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2

Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml

cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

7

212 Kodi i Procedureumls Penale

Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml

njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi

gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo

Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun

publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare

12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i

hapur

13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit

14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml

pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml

15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose

16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil

parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo

KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka

ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml

peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml

rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera

Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e

parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton

se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml

peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402

paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe

leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml

procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml

cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta

trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml

procesi gjyqeumlsor

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

4

1 Peumlrmbledhje ekzekutive

Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe

llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht

proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml

cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml

monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i

reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln

dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml

aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i

shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml

e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln

njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i

mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim

publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata

Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen

e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili

eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste

teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml

aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml

teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative

peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton

shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml

marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)

eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje

peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml

BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese

dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova

do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

5

siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij

me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml

meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml

Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu

edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe

paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e

besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe

peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls

penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e

gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr

mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me

parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e

keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml

kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani

neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml

meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml

gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun

ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr

ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa

marreuml asnjeuml lloj vendimi formal

IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml

rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika

e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet

teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet

qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur

publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe

peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti

Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-

ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

6

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky

atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet

gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht

publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri

atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt

Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe

legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml

teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml

jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj

21Legjislacioni i brendsheumlm

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml

Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml

siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana

teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut

ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose

sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2

Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml

cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

7

212 Kodi i Procedureumls Penale

Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml

njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi

gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo

Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun

publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare

12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i

hapur

13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit

14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml

pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml

15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose

16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil

parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo

KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka

ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml

peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml

rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera

Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e

parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton

se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml

peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402

paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe

leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml

procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml

cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta

trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml

procesi gjyqeumlsor

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

5

siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij

me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml

meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml

Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu

edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe

paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e

besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe

peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls

penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e

gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr

mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me

parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e

keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml

kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani

neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml

meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml

gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun

ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr

ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa

marreuml asnjeuml lloj vendimi formal

IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml

rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika

e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet

teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet

qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur

publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe

peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti

Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-

ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

6

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky

atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet

gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht

publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri

atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt

Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe

legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml

teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml

jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj

21Legjislacioni i brendsheumlm

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml

Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml

siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana

teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut

ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose

sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2

Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml

cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

7

212 Kodi i Procedureumls Penale

Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml

njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi

gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo

Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun

publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare

12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i

hapur

13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit

14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml

pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml

15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose

16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil

parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo

KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka

ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml

peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml

rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera

Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e

parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton

se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml

peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402

paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe

leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml

procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml

cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta

trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml

procesi gjyqeumlsor

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

6

2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky

atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet

gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht

publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri

atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt

Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe

legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml

teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml

Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml

jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj

21Legjislacioni i brendsheumlm

211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml

Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml

siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana

teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut

ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose

sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2

Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml

cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

7

212 Kodi i Procedureumls Penale

Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml

njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi

gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo

Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun

publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare

12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i

hapur

13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit

14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml

pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml

15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose

16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil

parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo

KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka

ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml

peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml

rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera

Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e

parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton

se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml

peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402

paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe

leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml

procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml

cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta

trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml

procesi gjyqeumlsor

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

7

212 Kodi i Procedureumls Penale

Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml

njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi

gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo

Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun

publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare

12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i

hapur

13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit

14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml

pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml

15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose

16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil

parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo

KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka

ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml

peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml

rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera

Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e

parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton

se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml

peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402

paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe

leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml

procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml

cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta

trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml

procesi gjyqeumlsor

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

8

22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare

Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn

neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit

Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml

mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa

ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo

mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi

duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja

e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e

pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo

KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml

keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit

publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml

miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e

nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e

drejteumlsiseumlrdquo

Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte

ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml

gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3

Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e

drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide

pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo

Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml

bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky

paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou

neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare

integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e

krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave

teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar

autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo

3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun

httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

9

Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por

eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit

22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e

Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml

institucioneve publike

23Praktika e GjEDNj

Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore

ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)

Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml

themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo

Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur

me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml

Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls

Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat

gjyqeumlsore teuml jeneuml publike

ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml

sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse

kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml

nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e

drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml

nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet

themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo

Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes

publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese

ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml

shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml

KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana

peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5

4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12

korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt

1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml

fundi meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

10

Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe

Fredin kundeumlr Suediseuml7

Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin

Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me

kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit

publik mund teuml arsyetohet8

Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml

gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar

rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9

Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml

kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo

Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se

ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml

kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr

publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml

seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare

Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml

shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur

njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr

teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10

Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes

me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml

cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se

keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo

pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut

nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml

maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e

GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje

6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002

paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994

paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991

Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006

Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg

17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj

2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

11

3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls

Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e

GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore

disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh

reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml

Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr

Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar

asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml

publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka

hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e

mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml

profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti

do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls

e Kosoveumls

Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si

parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml

Republikeumls seuml Kosoveumls

Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende

nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml

ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha

31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike

Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6

personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen

e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo

autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe

ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml

pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga

seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml

ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur

edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk

kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml

gjykateumlsrdquo

Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me

aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo

obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

12

Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml

jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me

iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls

aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u

bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml

peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e

paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun

gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr

mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml

neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr

peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen

me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media

do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon

qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media

dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml

mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim

gjyqeumlsorrdquo

Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml

arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq

Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar

aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e

renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit

gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml

raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e

ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun

neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml

keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e

ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse

nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr

publikun

Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i

KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i

arsyetuar me shkrim

Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml

ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml

kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

13

tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as

edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte

neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml

Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml

seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml

privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo

maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u

nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi

njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i

mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave

personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml

aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim

IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml

sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml

transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor

Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml

keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut

mediave dhe shoqeumlriseuml civile

Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-

kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra

penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun

edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me

mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml

e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast

Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e

papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme

teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet

kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml

duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe

kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml

mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls

Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do

duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml

njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun

peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11

11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-

ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

14

32Mbyllja arbitrare e seancave publike

Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin

e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm

duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu

siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml

Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe

publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim

lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se

pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur

seanceumln13

Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se

eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e

publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i

akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij

(nga i akuzuari)rdquo14

Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i

tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon

negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml

Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml

zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr

Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka

shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15

Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e

tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml

12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr

trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun

httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-

mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi

2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-

papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin

shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-

mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)

(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml

keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-

mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur

peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

15

rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me

Kodin e Procedureumls Penale

Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml

Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i

procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml

rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls

veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16

33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se

rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor

Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)

teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi

peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit

gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls

teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml

peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml

sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls

monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019

Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml

IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml

ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml

datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml

shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019

Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml

Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj

kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1

neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal

Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit

gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo

16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih

linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-

ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml

akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-

slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit

meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls

Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml

xhirohen me kamera

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

16

Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls

eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera

Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan

se

ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka

arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr

teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml

kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml

neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen

neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu

qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit

akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr

eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml

keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet

arritja e qeumlllimit teuml gjykimit

Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml

jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet

filmimi

Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml

Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19

Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i

gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria

kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e

provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si

duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml

ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln

e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr

teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo

dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20

Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml

shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml

19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga

Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr

peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr

peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml

kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij

aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj

aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

17

proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe

ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21

Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues

neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e

duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme

drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml

IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe

raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm

incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen

publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml

deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml

teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml

gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund

teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion

sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe

deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si

arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml

mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin

neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me

asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut

Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej

arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e

procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo

pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin

zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon

prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e

misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml

provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale

Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml

deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e

mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa

deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera

manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml

publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari

teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera

21 Po aty

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

18

siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr

ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo

veteumlm pjeseumlrisht

Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml

dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit

peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml

deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml

Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat

ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml

drejteumlsiseuml

Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml

drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik

34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e

drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml

teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml

ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml

peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo

Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml

seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo

peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton

procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe

kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se

seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura

ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr

kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre

IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin

mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball

publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml

kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu

ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml

rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile

dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen

neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

19

4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml

Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre

ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo

paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor

tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml

Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml

zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet

mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml

civile

Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka

qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml

raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr

periudha teuml caktuara

Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje

IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku

gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu

mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me

rastet e sipeumlr peumlrmendura

Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera

ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes

teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml

aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga

gjykateumlsit

5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni

Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml

kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml

informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive

IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis

neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml

me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml

meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi

Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml

praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml

peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

20

problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml

kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare

Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e

gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml

ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja

e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr

mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e

Drejteumlsiseuml (AD)

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

21

6 Konkluzione

- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml

civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml

teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK

- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun

mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave

veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet

peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml

krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim

ligjor dhe i drejteuml

- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml

paku paraqet arbitrarizeumlm

- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr

caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar

brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml

mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka

obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore

- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike

apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin

edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml

keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml

teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt

duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml

ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar

- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe

teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml

seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml

fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml

mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml

beumlhen teuml ploteumlfuqishme

- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e

deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e

GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml

fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj

eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt

- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls

seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr

keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile

Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019

22

dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese

peumlr mbylljen e seanceumls

- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml

proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml

specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet

kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml

hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet

7 Rekomandime

- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave

- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave

gjyqeumlsore

- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe

standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen

vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls

seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi

disiplinore

- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga

seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml

- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave

teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun

- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur

me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml

rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml

kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj

pjese

- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi

peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e

seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile

- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave

deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml

- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e

Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls

- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr

transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe

shoqeumlriseuml civile