Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Instituti i Kosoveumls peumlr DrejteumlsiKosovo Law Institute Kosovski Institut Pravde
Analizeuml e politikave 072019
Prishtineuml gusht 2019
Analizeuml e legjislacionit dhe praktikeumls seuml GjEDNj rreth natyreumls publike
teuml seancave gjyqeumlsore dhe praktikeumls seuml mbrapshteuml teuml krijuar ngaSistemi i Drejteumlsiseuml neuml Kosoveuml
MBYLLJA E KUNDEumlRLIGJSHME DHEARBITRARE E SEANCAVE GJYQEumlSORE PEumlR
PUBLIKUN NEuml CcedilEumlSHTJET PENALE
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
2
Autoreumlt Betim Musliu dhe Gzim Shala
Asnjeuml pjeseuml e keumltij materiali nuk mund teuml printohet kopjohet shumeumlfishohet neuml ccedildo formeuml
elektronike ose teuml shtypur ose neuml ccedildo formeuml teuml shumeumlfishimit tjeteumlr pa pajtimin e Institutit teuml
Kosoveumls peumlr Drejteumlsi
Peumlrmbajtja e keumltij publikimi eumlshteuml peumlrgjegjeumlsi ekskluzive e Institutit teuml Kosoveumls peumlr Drejteumlsi - IKD
dhe ajo nuk pasqyron pikeumlpamjet e Byroseuml seuml Narkotikeumlve Ndeumlrkombeumltar dhe Ccedileumlshtjeve teuml
Zbatimit teuml Ligjit (INL) - Departamenti i Shtetit Amerikan dhe NED-it
RRETH IKD
IKD Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi eumlshteuml
organizateuml jo-qeveritare dhe jo-fitimprureumlse
e politikave publike fabrikeuml e mendimeve
e specializuar neuml sektorin e drejteumlsiseuml
IKD
Rr Rrustem Statovci
Prishtineuml
E infokli-ksorg
wwwkli-ksorg
Gusht 2019
Prishtineuml Republika e Kosoveumls
Peumlrkrahur nga a
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
3
Peumlrmbajtja
1 Peumlrmbledhje ekzekutive 4
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls 6
21 Legjislacioni i brendsheumlm 6
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls 6
212 Kodi i Procedureumls Penale 7
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare 8
23 Praktika e GjEDNj 9
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls 11
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike 11
32 Mbyllja arbitrare e seancave publike 14
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se rrezikohet
administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor 15
34 Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat deumlgjimore
peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml 18
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml 19
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni 19
6 Konkluzione 21
7 Rekomandime 22
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
4
1 Peumlrmbledhje ekzekutive
Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe
llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht
proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml
cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml
monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i
reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln
dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml
aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i
shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml
e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln
njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i
mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim
publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata
Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen
e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili
eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste
teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml
aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml
teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative
peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton
shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml
marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)
eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje
peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml
BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese
dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova
do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
5
siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij
me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml
meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml
Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu
edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe
paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e
besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe
peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls
penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e
gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr
mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me
parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e
keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml
kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani
neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml
meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml
gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun
ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr
ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa
marreuml asnjeuml lloj vendimi formal
IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml
rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika
e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet
teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet
qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur
publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe
peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti
Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-
ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
6
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky
atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet
gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht
publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri
atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt
Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe
legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml
teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml
jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj
21Legjislacioni i brendsheumlm
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml
Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml
siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana
teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut
ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose
sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces
neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2
Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml
cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
7
212 Kodi i Procedureumls Penale
Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml
njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi
gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo
Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun
publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare
12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i
hapur
13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit
14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml
pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml
15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose
16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil
parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo
KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka
ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml
peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml
rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera
Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e
parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton
se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml
peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402
paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe
leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml
procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml
cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta
trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml
procesi gjyqeumlsor
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
2
Autoreumlt Betim Musliu dhe Gzim Shala
Asnjeuml pjeseuml e keumltij materiali nuk mund teuml printohet kopjohet shumeumlfishohet neuml ccedildo formeuml
elektronike ose teuml shtypur ose neuml ccedildo formeuml teuml shumeumlfishimit tjeteumlr pa pajtimin e Institutit teuml
Kosoveumls peumlr Drejteumlsi
Peumlrmbajtja e keumltij publikimi eumlshteuml peumlrgjegjeumlsi ekskluzive e Institutit teuml Kosoveumls peumlr Drejteumlsi - IKD
dhe ajo nuk pasqyron pikeumlpamjet e Byroseuml seuml Narkotikeumlve Ndeumlrkombeumltar dhe Ccedileumlshtjeve teuml
Zbatimit teuml Ligjit (INL) - Departamenti i Shtetit Amerikan dhe NED-it
RRETH IKD
IKD Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi eumlshteuml
organizateuml jo-qeveritare dhe jo-fitimprureumlse
e politikave publike fabrikeuml e mendimeve
e specializuar neuml sektorin e drejteumlsiseuml
IKD
Rr Rrustem Statovci
Prishtineuml
E infokli-ksorg
wwwkli-ksorg
Gusht 2019
Prishtineuml Republika e Kosoveumls
Peumlrkrahur nga a
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
3
Peumlrmbajtja
1 Peumlrmbledhje ekzekutive 4
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls 6
21 Legjislacioni i brendsheumlm 6
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls 6
212 Kodi i Procedureumls Penale 7
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare 8
23 Praktika e GjEDNj 9
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls 11
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike 11
32 Mbyllja arbitrare e seancave publike 14
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se rrezikohet
administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor 15
34 Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat deumlgjimore
peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml 18
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml 19
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni 19
6 Konkluzione 21
7 Rekomandime 22
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
4
1 Peumlrmbledhje ekzekutive
Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe
llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht
proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml
cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml
monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i
reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln
dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml
aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i
shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml
e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln
njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i
mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim
publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata
Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen
e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili
eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste
teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml
aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml
teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative
peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton
shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml
marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)
eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje
peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml
BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese
dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova
do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
5
siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij
me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml
meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml
Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu
edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe
paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e
besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe
peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls
penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e
gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr
mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me
parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e
keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml
kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani
neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml
meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml
gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun
ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr
ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa
marreuml asnjeuml lloj vendimi formal
IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml
rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika
e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet
teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet
qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur
publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe
peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti
Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-
ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
6
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky
atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet
gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht
publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri
atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt
Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe
legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml
teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml
jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj
21Legjislacioni i brendsheumlm
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml
Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml
siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana
teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut
ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose
sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces
neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2
Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml
cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
7
212 Kodi i Procedureumls Penale
Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml
njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi
gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo
Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun
publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare
12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i
hapur
13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit
14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml
pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml
15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose
16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil
parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo
KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka
ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml
peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml
rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera
Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e
parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton
se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml
peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402
paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe
leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml
procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml
cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta
trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml
procesi gjyqeumlsor
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
3
Peumlrmbajtja
1 Peumlrmbledhje ekzekutive 4
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls 6
21 Legjislacioni i brendsheumlm 6
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls 6
212 Kodi i Procedureumls Penale 7
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare 8
23 Praktika e GjEDNj 9
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls 11
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike 11
32 Mbyllja arbitrare e seancave publike 14
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se rrezikohet
administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor 15
34 Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat deumlgjimore
peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml 18
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml 19
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni 19
6 Konkluzione 21
7 Rekomandime 22
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
4
1 Peumlrmbledhje ekzekutive
Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe
llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht
proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml
cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml
monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i
reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln
dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml
aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i
shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml
e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln
njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i
mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim
publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata
Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen
e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili
eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste
teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml
aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml
teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative
peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton
shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml
marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)
eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje
peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml
BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese
dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova
do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
5
siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij
me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml
meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml
Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu
edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe
paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e
besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe
peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls
penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e
gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr
mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me
parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e
keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml
kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani
neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml
meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml
gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun
ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr
ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa
marreuml asnjeuml lloj vendimi formal
IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml
rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika
e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet
teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet
qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur
publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe
peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti
Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-
ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
6
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky
atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet
gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht
publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri
atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt
Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe
legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml
teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml
jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj
21Legjislacioni i brendsheumlm
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml
Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml
siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana
teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut
ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose
sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces
neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2
Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml
cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
7
212 Kodi i Procedureumls Penale
Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml
njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi
gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo
Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun
publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare
12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i
hapur
13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit
14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml
pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml
15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose
16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil
parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo
KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka
ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml
peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml
rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera
Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e
parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton
se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml
peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402
paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe
leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml
procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml
cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta
trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml
procesi gjyqeumlsor
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
4
1 Peumlrmbledhje ekzekutive
Sistemi i drejteumlsiseuml vazhdimisht ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr mos transparenceuml dhe
llogaridheumlnie publike peumlrkundeumlr faktin se aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml vazhdimisht
proklamonin se puna e tyre bazohet neuml keumlto parime Neuml keumlteuml drejtim peumlrpos pikave teuml tjera neuml teuml
cilat sistemi i drejteumlsiseuml deumlshton neuml zbatimin e parimit teuml transparenceumls IKD gjateuml procesit teuml
monitorimit sistematik teuml seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale ka evidentuar raste teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave teuml caktuara gjyqeumlsore informimi peumlr teuml cilat eumlshteuml i
reumlndeumlsisheumlm peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
Neuml aspektin legjislativ Kosova ka arritur teuml peumlrafrojeuml kornizeumln ligjore lidhur me transparenceumln
dhe publicitetin e puneumls seuml gjykatave neuml pajtim me praktikat dhe standardet ndeumlrkombeumltare teuml
aplikueshme neuml Kosoveuml apo neuml teuml cilat Kosova aspiron peumlr tu aneumltareumlsuar neuml teuml ardhmen si ai i
shteteve teuml Bashkimit Europian Neuml keumlteuml drejtim praktika e Gjykateumls Europiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut (GjEDNj) jurisprudenca e seuml cileumls neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls eumlshteuml
e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln
njeuml parim themelor teuml sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i
mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim
publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata
Duke e beumlreuml administrimin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen
e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkutpon njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili
eumlshteuml njeuml nga parimet themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNjrdquo Raste
teuml tjera teuml shumta teuml GjEDNj kaneuml vendosur standarde shumeuml specifike qeuml duhet njeuml gjyqtar teuml
aplikoj me rastin e vendosjes se seanca a do teuml jeteuml e hapur apo e mbyllur peumlr publikun Neuml bazeuml
teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls keumlto standarde teuml GjEDNj janeuml obligative
peumlr sistemin e drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe Karta Europiane peumlr teuml Drejtat Themelore (KEDTh) peumlrcakton
shprehimisht se gjykimi duhet teuml jeteuml publik Njeuml ndeumlr rrugeumlt kryesore teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian eumlshteuml edhe Marreumlveshja peumlr Stabilizim Asociim Neuml keumlteuml
marreumlveshje peumlrafrimi i legjislacionit teuml Kosoveumls me legjislacionin e Bashkimit Europioan (BE)
eumlshteuml njeumlra ndeumlr kategoriteuml themelore teuml keumlsaj marreumlveshje Ndeumlr teuml tjera kjo marreumlveshje
peumlrcakton se ldquoPaleumlt njohin reumlndeumlsineuml e peumlrafrimit teuml legjislacionit ekzistues teuml Kosoveumls me ateuml teuml
BE-seuml dhe teuml zbatimit teuml tij efektiv Kosova do teuml peumlrpiqet teuml sigurojeuml qeuml ligjet e saj ekzistuese
dhe legjislacioni i ardhsheumlm teuml shkoj gradualisht drejt peumlrputhjes me Acquis-in e BE-seuml Kosova
do teuml sigurohet se ligjet ekzistuese dhe legjislacioni i ardhsheumlm do teuml implementohet dhe zbatohet
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
5
siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij
me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml
meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml
Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu
edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe
paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e
besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe
peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls
penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e
gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr
mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me
parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e
keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml
kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani
neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml
meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml
gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun
ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr
ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa
marreuml asnjeuml lloj vendimi formal
IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml
rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika
e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet
teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet
qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur
publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe
peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti
Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-
ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
6
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky
atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet
gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht
publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri
atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt
Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe
legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml
teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml
jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj
21Legjislacioni i brendsheumlm
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml
Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml
siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana
teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut
ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose
sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces
neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2
Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml
cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
7
212 Kodi i Procedureumls Penale
Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml
njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi
gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo
Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun
publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare
12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i
hapur
13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit
14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml
pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml
15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose
16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil
parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo
KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka
ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml
peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml
rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera
Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e
parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton
se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml
peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402
paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe
leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml
procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml
cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta
trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml
procesi gjyqeumlsor
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
5
siccedil duhetrdquo1 Peumlr keumlteuml arsye peumlrafrimi i legjislacionit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe zbatimi i tij
me ateuml teuml BE-seuml eumlshteuml njeuml kusht i domosdosheumlm i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr avancim teuml
meumltutjesheumlm neuml rrugeumln drejt BE-seuml
Ndoneumlse siccedil e pameuml meuml larteuml dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu
edhe praktika e GjEDNj i japin reumlndeumlsi jetike proceseve gjyqeumlsore teuml hapura peumlr publikun dhe
paleumlt e interesuara peumlr teuml siguruar njeuml proces gjyqeumlsor teuml drejteuml qeuml qeumlllim final ka fitimin e
besimit teuml publikut neuml pavareumlsineuml dhe paanshmeumlrineuml e gjykatave gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk janeuml teuml peumlrgatitur dhe nuk kuptojneuml obligimet dhe
peumlrgjegjeumlsiteuml e tyre neuml keumlteuml fusheuml Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml natyreumls
penale neuml sistemin gjyqeumlsor qeuml IKD i monitoron sistematikisht mbyllen peumlr publikun nga ana e
gjykateumlsve dhe neuml raste teuml tilla publiku media dhe shoqeumlria civile nuk marrin vendimin peumlr
mbylljen seancave gjyqeumlsore peumlrderisa jo rralleuml arsyetimi neuml vendim eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me
parimet e peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe KPPK Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e
keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml
kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani
neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr mbyllje teuml seancave teuml caktuara neuml
meumlnyreuml teuml kundeumlrligjshme dhe arbitrare peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml informohet teuml
gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre rasteve
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje nuk e beumlneuml ateuml imun
ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr
ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa
marreuml asnjeuml lloj vendimi formal
IKD vlereumlson se publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml
rrethaneuml nuk e deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika
e GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata Gjyqtareumlt duhet
teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj eumlshteuml njeuml nga elementet
qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
Po ashtu transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet kur
publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml hapura dhe
peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
1 Marreumlveshja e Stabilizim Asociimit ndeumlrmjet Kosoveumls neuml njeumlreumln aneuml dhe Bashkimit Evropian dhe Komuniteti
Evropian teuml Energjiseuml Atomike neuml aneumln tjeteumlr Neni 74 (shih linkun httpswwwmei-
ksnetrepositorydocskosovo-eu_saa_final_sqpdf ) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
6
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky
atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet
gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht
publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri
atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt
Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe
legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml
teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml
jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj
21Legjislacioni i brendsheumlm
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml
Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml
siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana
teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut
ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose
sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces
neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2
Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml
cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
7
212 Kodi i Procedureumls Penale
Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml
njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi
gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo
Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun
publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare
12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i
hapur
13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit
14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml
pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml
15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose
16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil
parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo
KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka
ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml
peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml
rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera
Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e
parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton
se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml
peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402
paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe
leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml
procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml
cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta
trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml
procesi gjyqeumlsor
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
6
2 Natyra publike e seancave gjyqeumlsore neuml sistemin juridik teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Njeuml prej atributeve kryesore teuml gjykimit eumlshteuml ajo se i njeumljti parimisht duhet teuml jeteuml publik Ky
atribut i gjykimit peumlrcaktohet peumlrkrah atributeve teuml tjera teuml pakta me teuml cilat edhe cileumlsohet
gjykimi i drejteuml Si shembull peumlr keumlteuml merret Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(KEDNj) e cila peumlrcakton se ldquoccedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht
publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlmrdquo Pra ldquopublikishtrdquo neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml nga tri
atributet kryesore teuml seuml drejteumls peumlr njeuml proces teuml rregullt
Neuml aneumln tjeteumlr praktikat dhe standardet meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare ndeumlrkombeumltareuml si dhe
legjislacioni i Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcaktojneuml detyrueshmeumlrineuml qeuml seancat parimisht teuml jeneuml
teuml hapura peumlr publikun Neuml keumlteuml drejtim rol kyccedil ka Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
(GjEDNj) me aneuml teuml jurisprudenceumls seuml saj e cila neuml sistemin kushtetues teuml Republikeumls seuml Kosoveumls
eumlshteuml e obligueshme ka vendosur standarde neuml keumlteuml fusheuml
Neuml vijim do teuml trajtohen obligimet e sistemi teuml drejteumlsiseuml neuml Republikeumln e Kosoveumls qeuml seancat teuml
jeneuml publike duke trajtuar edhe jurisprudenceumln e GjEDNj
21Legjislacioni i brendsheumlm
211 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls garanton teuml drejteumln peumlr Gjykim teuml Drejteuml dhe teuml
Paansheumlmrdquo Peumlr meuml tepeumlr Kushtetuta peumlrcakton garanci ligjore neuml obligimin e gjykatave peumlr teuml
siguruar gjykim publik ldquoGjykimi eumlshteuml publik me peumlrjashtim teuml rasteve kur gjykata neuml rrethana
teuml veccedilanta konsideron se neuml teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i domosdosheumlm peumlrjashtimi i publikut
ose i peumlrfaqeumlsuesve teuml medieve sepse prania e tyre do teuml peumlrbeumlnte rrezik peumlr rendin publik ose
sigurineuml kombeumltare interesat e teuml miturve ose peumlr mbrojtjen e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces
neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo2
Peumlr keumlteuml arsye publiciteti i seancave gjyqeumlsore eumlshteuml njeuml parim kushtetues mos respektimi i teuml
cilit parim automatikisht neumlnkupton shkelje teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
2 Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls Neni 31
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
7
212 Kodi i Procedureumls Penale
Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml
njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi
gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo
Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun
publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare
12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i
hapur
13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit
14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml
pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml
15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose
16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil
parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo
KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka
ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml
peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml
rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera
Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e
parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton
se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml
peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402
paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe
leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml
procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml
cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta
trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml
procesi gjyqeumlsor
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
7
212 Kodi i Procedureumls Penale
Neuml aneumln tjeteumlr edhe Kodi i Procedureumls Penale teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (KPPRK) eumlshteuml neuml teuml
njeumljteumln linjeuml me Kushtetuteumln e Republikeumls seuml Kosoveumls i cili ndeumlrton parimin se ldquoShqyrtimi
gjyqeumlsor eumlshteuml i hapurrdquo
Peumlrjashtimisht KPPK ka parapareuml situatat kur gjykateumlsit mund teuml peumlrjashtojneuml publikun
publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
11 Ruajtjen e fshehteumlsiseuml zyrtare
12 Ruajtjen e informacionit teuml fshehteuml i cili do teuml rrezikohej nga shqyrtimi i
hapur
13 Ruajtjen e rendit dhe respektimin e ligjit
14 Mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml
pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml neuml procedureuml
15 Mbrojtjen e interesave teuml feumlmijeumlve ose
16 Mbrojtjen e teuml deumlmtuarve deumlshmitareumlve bashkeumlpunues ose deumlshmitareumlve siccedil
parashihet neuml Kapitullin XIII teuml keumltij Kodirdquo
KPPK neuml pajtim me dispoziteumln kushtetuese lidhur me publicitetin e seancave gjyqeumlsore ka
ndeumlrtuar standartin se neuml parim gjykimi eumlshteuml publik derisa peumlrjashtimet nga ky parim janeuml
peumlrcaktuar me enumeracion pozitiv pasi gjykimi mund teuml mbyllet ekskluzivisht veteumlm neuml
rrethanat e peumlrcaktuara neuml nenin 294 dhe jo edhe peumlr arsye teuml tjera
Tutje KPPRK peumlrjashtimin e publikut nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjin e
parasheh si shkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale Neni 384 i KPPRK-seuml peumlrcakton
se ldquoshkelje esenciale e dispozitave teuml procedureumls penale konsiderohet neumlse 14 publiku eumlshteuml
peumlrjashtuar nga shqyrtimi gjyqeumlsor neuml kundeumlrshtim me ligjinrdquo Ndeumlrsa neuml bazeuml teuml nenit 402
paragrafi 11 teuml KPPRK-seuml Gjykata e Apelit e anulon aktgjykimin e Gjykateumls Themelore dhe
leumlndeumln e kthen neuml rivendosje neumlse konstaton se ekzistojneuml shkelje esenciale teuml dispozitave teuml
procedureumls penale Nga kjo kuptohet se kjo shkelje eumlshteuml njeuml shkelje e njeuml niveli teuml larteuml peumlr teuml
cileumln Gjykata duhet teuml keteuml veumlmendje dhe kujdes teuml shtuar gjateuml gjitheuml procedureumls dhe jo ta
trajtojeuml si njeuml ccedileumlshtje dyteumlsore pasi e njeumljta mund teuml ndikojeuml edhe neuml anulimin e teumlreumlsisheumlm teuml njeuml
procesi gjyqeumlsor
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
8
22 Instrumentet Ndeumlrkombeumltare
Monitorimi dhe publikimi i proceseve gjyqeumlsore nga mediat dhe publiku eumlshteuml e drejteuml e cila hyn
neuml kuadeumlr teuml seuml drejteumls seuml liriseuml seuml mendimit dhe teuml shprehurit
Neni 19 i Deklarateumls Universale teuml teuml Drejtave teuml Njeriut sanksionon teuml drejteumln e liriseuml seuml
mendimit dhe teuml shprehjes sipas teuml cilit nen ldquokjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit pa
ndeumlrhyrje si dhe lirineuml e keumlrkimit marrjes dhe njoftimit teuml informacionit dhe ideve me ccedilfareumldo
mjeti qofteuml pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNj) peumlrcakton shprehimisht se gjykimi
duhet teuml jeteuml publik Neuml nenin 6 teuml KEDNj-seuml peumlrcaktohet se ldquoCcedildo person ka teuml drejteuml qeuml ccedileumlshtja
e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e
pavarur dhe e paanshme e krijuar me ligjrdquo
KEDNj-seuml peumlrcakton specifikisht rastet kur seanca gjyqeumlsore mund teuml mbahet si e mbyllur Neuml
keumlteuml kuptim neni 6 i KEDNj-seuml peumlrcakton se ldquoprania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml moralit teuml rendit
publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo keumlrkohet nga interesat e teuml
miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces ose neuml shkalleumln qeuml ccedilmohet tepeumlr e
nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml veccedilanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e
drejteumlsiseumlrdquo
Peumlrpos KEDNJ-seuml edhe KBEDTh e sanksionon shprehimisht gjykimin publik Sipas keumlsaj karte
ldquoCcedildokush ka teuml drejteuml neuml njeuml seanceuml teuml drejteuml dhe publike brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml
gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo3
Neuml aneumln tjeteumlr Lirineuml e shprehjes e garanton edhe neni 10 i KEDNj-seuml sipas teuml cilit nen ldquokjo e
drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide
pa ndeumlrhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteumlrdquo
Edhe KEDNj peumlrcakton se kjo e drejteuml mund teuml kufizohet veteumlm neuml rrethana specifike teuml cilat neuml
bazeuml teuml enumeracionit taksativ janeuml teuml peumlrmendura neuml paragrafin 2 teuml nenit 10 teuml Konventeumls Ky
paragraf peumlrcakton se ldquoUshtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou
neumlnshtrohet atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare
integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e
krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e dinjitetit ose teuml teuml drejtave
teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave konfidenciale ose peumlr teuml garantuar
autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit gjyqeumlsorrdquo
3 Charter of Fundamental Rights of the European Union 18122000 Neni 47 (Shih linkun
httpswwweuroparleuropaeucharterpdftext_enpdf) (Qasur seuml fundi meuml 22 korrik 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
9
Janeuml edhe njeuml numeumlr i madh i instrumenteve ndeumlrkombeumltare qeuml flasin peumlr keumlteuml ccedileumlshtje por
eseanca e Deklarateumls Universale peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe KEDNj-seuml eumlshteuml se neuml bazeuml teuml nenit
22 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls teuml njeumljtat zbatohen drejtpeumlrdrejteuml neuml Republikeumln e
Kosoveumls dhe kaneuml prioritet neuml rast konflikti ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve teuml tjera teuml
institucioneve publike
23Praktika e GjEDNj
Kushtetuta e Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr interpretimin e teuml drejtave teuml njeriut dhe lirive themelore
ka peumlrcaktuar si pikeuml referenceuml praktikeumln e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj)
Neni 53 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlrcakton se ldquoteuml drejtat njeriut dhe liriteuml
themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml interpretohen neuml harmoni me vendimet gjyqeumlsore teuml
Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriutrdquo
Neuml jurisprudenceumln e saj GjEDNj ka njeuml mori rastesh neuml teuml cilat edhe ka vendosur standarde lidhur
me publicitetin e seancave gjyqeumlsore standarde teuml cilat neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml
Republikeumls seuml Kosoveumls duhet teuml zbatohen nga teuml gjitha Gjykatat e Republikeumls seuml Kosoveumls
Neuml rastin Malhous kundeumlr Republikeumls seuml Ccedilekiseuml GjEDNj ka theksuar reumlndeumlsineuml qeuml seancat
gjyqeumlsore teuml jeneuml publike
ldquoGjykata rithekson se mbajtja publike e seancave gjyqeumlsore peumlrbeumln njeuml parim themelor teuml
sanksionuar neuml paragrafin 1 teuml nenit 6 teuml KEDNj Ky karakter publik i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse
kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml fshehur pa shqyrtim publik Gjithashtu eumlshteuml njeuml
nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mund teuml mbahet besimi neuml gjykata Duke e beumlreuml administrimin e
drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml transparente publiciteti kontribon neuml arritjen e qeumlllimit teuml paragrafit 1 teuml
nenit 6 teuml KEDNJ qeuml neumlnkupton njeuml gjykim teuml drejteuml garancion i cili eumlshteuml njeuml nga parimet
themelore teuml ccedildo shoqeumlrie demokratike brenda kuptimit teuml KEDNj4rdquo
Neuml rastin Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr teuml ju shmangur mbajtjes
publike teuml seanceumls gjyqeumlsore duhet teuml ekzistojneuml rrethana peumlrjashteumlsuese
ldquoGjEDNj rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml njeuml procedureuml keumltu para njeuml gjykate teuml
shkalleumls seuml pareuml dhe teuml vetme e drejta peumlr mbajtjen publike teuml seanceumls sipas nenit 6 paragrafi 1 teuml
KEDNj neumlnkupton teuml drejteumln peumlr njeuml seanceuml deumlgjimore peumlrveccedil neumlse ekzistojneuml rrethana
peumlrjashteumlsuese teuml jashteumlzakonshme qeuml justifikojneuml peumlrjashtimisht e njeuml deumlgjimit teuml tilleumlrdquo5
4Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Malhous kundeumlr Republikeumls Ccedileke Aktgjykim Strasburg 12
korrik 2001 Paragrafi 55-56 (Shih linkun httpshudocechrcoeintengi=001-59590) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019) 5Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Allan Jacobsson kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 19 shkurt
1998 paragrafi 46 (Shih linkun httpshudocechrcoeinteng22itemid22[22001-5813322]) (qasur seuml
fundi meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
10
Qeumlndrim teuml njejteuml si neuml keumlteuml rast GjEDNj ka pasur edhe neuml rastet GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml6 dhe
Fredin kundeumlr Suediseuml7
Ndeumlrsa sa i peumlrket procedureumls para gjykateumls seuml shkalleumls seuml dyteuml apo teuml treteuml GjEDNj neuml rastin
Helmers kundeumlr Suediseuml ka peumlrcaktuar se nga veccediloriteuml e veccedilanta teuml procedureumls neuml fjaleuml dhe me
kusht qeuml shqyrtimi publik teuml jeteuml mbajtur neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml mungesa e shqyrtimit
publik mund teuml arsyetohet8
Neuml lidhje me peumlrjashtimin ose mos peumlrjashtimin e mediave dhe publikut nga njeuml seanceuml
gjyqeumlsore GjEDNj ka peumlrcaktuar se peumlr keumlteuml rrethaneuml Gjykata do ta peumlrcaktojeuml duke analizuar
rrethanat e secilit rast veccedil e veccedil9
Sipas GjEDNj kufizimi i gjykimit peumlr publikun dhe mediat neuml rastet e peumlrcaktuara duhet teuml
kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuar Kjo
Gjykateuml neuml rastin Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml ka theksuar se
ldquoMegjithateuml Gjykata edhe meuml pareuml ka konstatuar se prania e thjeshteuml e njeuml informacioni teuml
kualifikuar neuml shkresat e leumlndeumls nuk neumlnkupton automatikisht nevojeumln e mbylljes seuml gjykimit peumlr
publikun pa vlereumlsuar domosdoshmeumlrineuml peumlr mbylljen e gjykimit peumlrmes peshimit teuml parimit qeuml
seancat duhet teuml jeneuml publike dhe nevojeumln peumlr teuml mbrojtur rendin publik dhe sigurineuml kombeumltare
Prandaj para peumlrjashtimit teuml publikut nga njeuml pjeseuml e caktuar e procedureumls gjykatat duhet teuml
shqyrtojneuml neumlse njeuml peumlrjashtim i tilleuml eumlshteuml i domosdosheumlm neuml rrethana specifike peumlr teuml mbrojtur
njeuml interes publik dhe po ashtu duhet teuml kufizohet neuml maseumln qeuml eumlshteuml rrepteumlsisht e nevojshme peumlr
teuml arritur qeumlllimin e keumlrkuarrdquo10
Nga kjo kuptohet se neuml bazeuml teuml standardeve qeuml ka vendosur GjEDNj gjykata duhet teuml keteuml kujdes
me rastin e peumlrcaktimit neumlse duhet peumlrjashtuar publiku apo jo Peumlrkundeumlr faktit se rrethanat neuml teuml
cilat kjo eumlshteuml e mundur janeuml teuml peumlrcaktuara taksativisht standardet e GjEDNj peumlrcaktojneuml se
keumlto rrethana duhet teuml vlereumlsohen drejt vareumlsisht prej rrethanave teuml secilit rast Qeuml i bie jo ccedildo
pretendim apo prezenceuml e njeuml elementi teuml tilleuml neuml njeuml rast e arsyeton edhe peumlrjashtimin e publikut
nga njeuml seanceuml gjyqeumlsore Po ashtu edhe peumlrjashtimi i publikut duhet teuml jeteuml i kufizuar deri neuml
maseumln qeuml eumlshteuml e domosdoshme peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Nga kjo shihet se standardet e
GjEDNj peumlr keumlteuml ccedileumlshtje janeuml shumeuml teuml larta duke i dheumlneuml reumlndeumlsi teuml madhe keumlsaj ccedileumlshtje
6 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti GOumlCcedil kundeumlr Turkiseuml Aktgjykim Strasburg 11 korrik 2002
paragrafi 47 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-60597) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 7 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Fredin kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 23 shkurt 1994
paragrafi 21-22 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57867) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 8 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Helmers kundeumlr Suediseuml Aktgjykim Strasburg 29 tetor 1991
Paragrafi 36 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-57701) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 9 Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Martinie kundeumlr Franceumls Aktgjykim Strasburg 12 prill 2006
Paragrafi 40 (Shih linkun httphudocechrcoeintengi=001-73196) (qasur seuml fundi meuml 16 maj 2019) 10Gjykata Europiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Rasti Nikolova dhe Vandova kundeumlr Bullgariseuml Aktgjykim Strasburg
17 mars 2014 paragrafi 74 (Shih linkun httpshudocechr coeintfrei=001-139270) (qasur seuml fundi meuml 16 maj
2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
11
3 Praktikat e mbrapshta teuml gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumln e Kosoveumls
Ndoneumlse dispozitat ligjore si ato vendore dhe ndeumlrkombeumltare dhe po ashtu edhe praktika e
GjEDNj peumlrcaktojneuml standarde teuml larta teuml aplikimit me rastin e mbylljes seuml njeuml seance gjyqeumlsore
disa gjykateumls teuml sistemit gjyqeumlsor teuml Republikeumls seuml Kosoveumls rezulton se ende nuk e kaneuml parasysh
reumlndeumlsineuml dhe meumlnyreumln se si funksionon kjo fusheuml
Kjo peumlr arsye se njeuml numeumlr i caktuar i seancave teuml sistemit gjyqeumlsor qeuml Instituti i Kosoveumls peumlr
Drejteumlsi (IKD) monitoron mbyllen me aneuml teuml njeuml arsyetimi ldquobllankordquo dhe duke e mos arsyetuar
asnjeuml rrethaneuml Vlen teuml theksohet se numri meuml i madh i seancave gjyqeumlsore neuml fusheumln penale janeuml
publike dhe publiku media dhe shoqeumlria civile kaneuml qasje teuml papenguar Megjithateuml IKD ka
hasur neuml raste kur gjykateumlsit mbyllin seancat pa vendim me shkrim dhe nuk lejojneuml pranineuml e
mediave dhe teuml shoqeumlriseuml civile sidomos neuml seanca teuml caktuara gjyqeumlsore ku janeuml teuml peumlrfshireuml
profili i larteuml peumlr teuml cilat publiku ka interes teuml madh teuml informohet Neuml keumlteuml pjeseuml teuml keumltij raporti
do trajtojmeuml raste konkrete peumlr teuml dy lloj praktikat e mbrapshta teuml sistemit gjyqeumlsor neuml Republikeumls
e Kosoveumls
Sa i peumlrket seancave deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
disa prej gjykatave kaneuml krijuar njeuml praktikeuml teuml kundeumlrligjshme duke i cileumlsuar keumlto seanca si
parimisht teuml mbyllura dhe duke krijuar laramani neuml trajtimin e keumlsaj ccedileumlshtje brenda gjykatave teuml
Republikeumls seuml Kosoveumls
Fatkeqeumlsisht kjo dukuri eumlshteuml e pranishme neuml sistemin gjyqeumlsor ndeumlr vite dhe si e tilleuml ajo ende
nuk trajtohet nga aktereumlt brenda sistemit gjyqeumlsor dhe peumlr keumlteuml arsye shkon veteumlm duke marreuml
ccedildo diteuml peumlrmasa meuml teuml meumldha
31 Mbyllja e kundeumlrligjshme e seancave publike
Meuml 24 prill 2019 neuml Gjykateumln Themelore teuml Prishtineumls eumlshteuml mbajtur shqyrtimi fillestar kundeumlr 6
personave Aktakuza e Prokuroriseuml Themelore neuml Prishtineuml i ngarkonte teuml akuzuarit peumlr kryerjen
e veprave penale ldquoprivimi i kundeumlrligjsheumlm i liriseumlrdquo ldquoshantazhirdquo ldquokeqpeumlrdorimi i poziteumls apo
autoritetit zyrtarrdquo ldquombajtja neuml proneumlsi kontroll ose posedim teuml paautorizuar teuml armeumlverdquo dhe
ldquondihmeuml neuml kryerjen e vepreumls penalerdquo Gjateuml mbajtjes seuml shqyrtimit fillestar njeumlri nga teuml
pandehurit ka keumlrkuar qeuml gjykimi teuml mbahej i mbyllur dhe teuml peumlrjashtohej publiku dhe mediat nga
seanca me arsyetimin se prezenca e mediave dhe publikimi i teuml dheumlnave personale mund teuml
ndikoj keq neuml raportet apo poziteumln e tij neuml jeteumln private Keumltij propozimi i ishin bashkangjitur
edhe disa prej teuml akuzuarve teuml tjereuml neuml keumlteuml rast Lidhur me keumlteuml propozim Prokurori i Shtetit nuk
kishte dheumlneuml mendimin e tij por veteumlm kishte deklaruar se ldquokeumlteuml ccedileumlshtje e leuml neuml kompetenceuml teuml
gjykateumlsrdquo
Gjyqtari i ccedileumlshtjes neuml keumlteuml rast lidhur me keumlteuml propozim ka marreuml vendim i cili nuk peumlrkon me
aplikim teuml duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo
obligative sipas nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
12
Me aneuml teuml keumltij aktvendimi Gjykata Themelore neuml Prishtineuml ka refuzuar keumlrkeseumln qeuml gjykimi teuml
jeteuml i mbyllur peumlr mediat dhe publikun ndeumlrsa ka obliguar mediat qeuml raportimet teuml jeneuml me
iniciale peumlr teuml akuzuarit si dhe mos teuml keteuml fotografim teuml fytyreumls seuml tyre gjateuml seanceumls teuml cileumls
aktvendimi i referohet si ldquoshqyrtim gjyqeumlsorrdquo ndoneumlse ishte duke u mbajtur shqyrtimi fillestar
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi kjo Gjykateuml ka theumlneuml se keumlteuml aktvendim e ka nxjerreuml duke u
bazuar neuml nenin 294 paragrafi 1 pika 4 teuml KPPRK-seuml Ky nen peumlrcakton se ldquoNga fillimi deri neuml
peumlrfundim teuml shqyrtimit gjyqeumlsor gjyqtari i veteumlm gjykues ose trupi gjykues me propozimin e
paleumlve ose sipas detyreumls zyrtare por gjithnjeuml pas deumlgjimit teuml tyre mund teuml peumlrjashtojeuml publikun
gjateuml gjitheuml shqyrtimit gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tij kur kjo eumlshteuml e nevojshme peumlr
mbrojtjen e jeteumls personale ose familjare teuml teuml akuzuarit teuml deumlmtuarit ose teuml pjeseumlmarreumlsve teuml tjereuml
neuml procedureumlrdquo Neuml bazeuml teuml po keumltij neni neuml aktvendim thuhet se eumlshteuml refuzuar keumlrkesa peumlr
peumlrjashtimin e publikut dhe teuml mediave ndeumlrsa eumlshteuml keumlrkuar nga mediat qeuml raportimet teuml beumlhen
me iniciale si dhe teuml mos keteuml fotografim teuml fytyrave teuml teuml pandehureumlve pasi raportimi peumlr media
do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Neuml keumlteuml aktvendim dy (2) faqe Gjykata pranon
qeuml pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme qeuml gjykimi teuml mbahet i mbyllur neuml teumlreumlsi peumlr media
dhe publik por prapeuml se prapeuml ka obliguar mediat qeuml raportimet trsquoi beumljneuml me iniciale si dhe teuml
mos keteuml fotografim teuml fytyreumls gjateuml seanceumls teuml cileumls aktvendimi peumlrseumlri i referohet si ldquoshqyrtim
gjyqeumlsorrdquo
Peumlrball keumlrkesave dhe standardeve qeuml ka peumlrcaktuar GjEDNj teuml cilat janeuml theksuar meuml larteuml
arsyetimi i keumltij aktvendimi peumlrfundon me kaq
Fillimisht Gjyqtari nuk ka treguar se cilit nen i eumlshteuml referuar neuml rastin kur ka peumlrcaktuar qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neni 294 paragrafi 1 pika 4 e KPPRK-seuml teuml cilit i eumlshteuml referuar
aktvendimi nuk e jep njeuml mundeumlsi teuml tilleuml por peumlrcakton se neuml rastin kur ploteumlsohen kushtet e
renditura neuml paragrafin 1 Gjykata ldquomund teuml peumlrjashtojeuml publikun gjateuml gjitheuml shqyrtimit
gjyqeumlsor ose nga njeuml pjeseuml e tijrdquo duke mos e dheumlneuml edhe mundeumlsineuml e obligimit peumlr media qeuml
raportimi teuml beumlhet me iniciale Neuml keumlteuml meumlnyreuml se si eumlshteuml vepruar veumlrehet se Gjykata veteumlm sa e
ka shpikur njeuml kufizim teuml tilleuml Ky kufizim i gjykateumls neumlnkupton mbyllje teuml seanceumls peumlr publikun
neuml njeumlreumln aneuml si dhe peumlr mediat neuml aneumln tjeteumlr teuml cilat janeuml ureuml lidheumlse me publikun Me aneuml teuml
keumltij aktvendimi Gjykata formalisht ka vendosur qeuml gjykimi nuk eumlshteuml i mbyllur por neuml esenceuml e
ka mbyllur gjykimin duke mos i dheumlneuml mundeumlsi publikut qeuml teuml informohet peumlr keumlteuml rast ndoneumlse
nisur nga veprat peumlr teuml cilat akuzohen teuml pandehurit ky gjykim eumlshteuml i njeuml reumlndeumlsie teuml veccedilanteuml peumlr
publikun
Sa i peumlrket kufizimit peumlr mos fotografimin e fytyreumls seuml teuml akuzuarve neni 301 paragrafi 3 i
KPPRK-seuml e lejon njeuml mundeumlsi teuml tilleuml ku peumlrcakton se peumlr keumlteuml kufizim keumlrkohet aktvendim i
arsyetuar me shkrim
Peumlr teuml gjitha keumlto arsyetimi i aktvendimit eumlshteuml beumlreuml mbi ateuml se ldquoraportimi i mediave do teuml
ndikonte neuml jeteumln private teuml teuml pandehuritrdquo Lidhur me keumlteuml arsyetim aktvendimi eumlshteuml
kontradiktor pasi neuml njeuml rast thoteuml se pala nuk ka ofruar arsye teuml mjaftueshme ndeumlrsa neuml aneumln
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
13
tjeteumlr thoteuml se raportimi i mediave do teuml ndikonte neuml jeteumln e tij private Gjykata nuk ka dheumlneuml as
edhe njeuml fakt ose proveuml teuml vetme peumlr teuml arsyetuar ateuml se peumlr ccedilfareuml arsye ky raportim do teuml ndikonte
neuml jeteumln private teuml teuml pandehurit Peumlrkundeumlr keumlrkesave ligjore dhe standardeve teuml GjEDNj-seuml
Gjykata fare nuk ka dheumlneuml arsyetim lidhur me peshimin neuml mes parimit teuml publicitetit teuml
seancave peumlrkateumlsisht interesit teuml publikut peumlr tu informuar lidhur me keumlteuml rast dhe mbrojtjes seuml
privateumlsiseuml seuml teuml akuzuarit Po ashtu Gjykata nuk ka dheumlneuml asnjeuml arsyetim lidhur me ateuml se kjo
maseuml eumlshteuml meuml e duhura apo neumlse eumlshteuml e domosdoshme peumlr tu arritur qeumlllimi i keumlrkuar Duke u
nisur nga kjo logjikeuml shumica deumlrrmuese e seancave do teuml duhej teuml mbaheshin teuml mbyllura pasi
njeuml numeumlr shumeuml i madh i teuml akuzuarve do teuml jepnin njeuml pretendim teuml pabazuar se raportimi i
mediave peumlr rastin e tij do teuml ndikonte neuml jeteumln private teuml tij Sa i peumlrket mbrojtjes seuml teuml dheumlnave
personale mos publikimi i teuml njeumljtave eumlshteuml obligim pavareumlsisht asaj neumlse ka apo nuk ka njeuml
aktvendim teuml njeuml gjykate teuml caktuar Si rrjedhojeuml asnjeuml paleuml nuk mund teuml thirret neuml ateuml arsyetim
IKD vlereumlson se aktvendime teuml tilla meuml seuml paku paraqesin transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml
sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut Peumlr meuml tepeumlr aktgjykime teuml tilla veteumlm sa e minojneuml
transparenceumln peumlr publikun dhe paraqesin precedentin meuml teuml panevojsheumlm neuml sistemin gjyqeumlsor
Aq meuml tepeumlr kur sistemi gjyqeumlsor neuml bazeuml teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare vazhdon teuml
keteuml probleme teuml theksuar peumlr sa i peumlrket transparenceumls dhe llogaridheumlnies peumlrball publikut
mediave dhe shoqeumlriseuml civile
Po ashtu neuml vitin 2016 Gjykata Themelore neuml Prishtineuml kishte mbyllur teumlreumlsisht gjykimin ku ish-
kryetari i Gjykateumls seuml Apelit Salih Mekaj dhe tre teuml akuzuar teuml tjereuml po akuzoheshin peumlr vepra
penale teuml korrupsionit Po ashtu neuml teuml njeumljtin vit e njejta Gjykateuml kishte mbyllur peumlr publikun
edhe ateuml qeuml njihej si rasti meuml i madh nga paslufta - rasti ldquoStentardquo Arsyetimi i gjykateumlsit lidhur me
mbylljen e keumltij rasti kishte qeneuml mungesa e hapeumlsireumls seuml mjaftueshme qeuml kishte ardhur si pasojeuml
e numrit teuml madh teuml teuml akuzuarve neuml keumlteuml rast
Ndaj keumlsaj praktike IKD kishte reaguar meuml 30 neumlnton 2016 ku kishte vlereumlsuar se eumlshteuml e
papranueshme qasja e gjykateumlsve teuml Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml peumlr mbylljen e teumlreumlsishme
teuml rastit ldquoMekajrdquo dhe mbylljen e njeumlrit ndeumlr rastet meuml teuml meumldha ldquoStentardquo teuml cilat peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut Me aneuml teuml keumltij reagimi publik IKD ka keumlrkuar qeuml teuml respektohen obligimet
kushtetuese dhe ligjore peumlr mbareumlvajtjen e proceseve gjyqeumlsore peumlr teuml gjitha paleumlt neuml procedureuml
duke peumlrfshireuml edhe informimin e publikut dhe medias neuml kuadeumlr teuml keumlsaj kornize ligjore si dhe
kishte kundeumlrshtuar arsyetimet e paqeumlndrueshme dhe teuml pabazuara neuml kushtetuteuml dhe ligje peumlr teuml
mbyllur proceset gjyqeumlsore peumlr publikun dhe median peumlr shkak teuml tekeve teuml cilitdo gjykateumls
Tutje IKD kishte shprehur zhgeumlnjim me keumlteuml qasje dhe mendeumlsi teuml disa gjykateumlsve teuml cileumlt do
duhej teuml ishin shembull i zbatimit teuml dispozitave ligjore peumlr teuml rritur transparenceumln dhe jo qeuml teuml
njeumljtit teuml tentojneuml teuml ndalojneuml kufizojneuml dhe censurojneuml lirineuml e medias peumlr teuml informuar publikun
peumlr proceset meuml teuml reumlndeumlsishme gjyqeumlsore11
11 ldquoIKD reagon kundeumlr mbylljes pa arsye teuml seancave gjyqeumlsorerdquo IKD 30 neumlntor 2016 (shih linkun httpskli-
ksorgikd-reagon-kunder-mbylljes-pa-arsye-te-seancave-gjyqesore) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
14
32Mbyllja arbitrare e seancave publike
Peumlrpos rasteve teuml tilla si keumlto dy raste ka edhe njeuml seumlreuml rastesh teuml tjera kur gjyqtareumlt peumlrjashtimin
e publikut dhe mediave e beumljneuml neuml meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare ku peumlrjashtojneuml publikun veteumlm
duke urdheumlruar gojarisht qeuml teuml largohen dhe duke mos leumlshuar fare aktvendim me shkrim ashtu
siccedil keumlrkohet nga dispozitat e KPPRK-seuml
Neuml njeuml rast Gjyqtarja e Gjykateumls Themelore neuml Prishtineuml kishte peumlrjashtuar nga salla mediat dhe
publikun ndeumlrsa kur nga monitoruesit e sistemit teuml drejteumlsiseuml ishte keumlrkuar vendimi me shkrim
lidhur me mbylljen dhe arsyet peumlr mbylljen e seanceumls gjyqeumlsore e njejta kishte shprehur habi se
pse po i keumlrkohet njeuml vendim i tilleuml12 Neuml seanceumln tjeteumlr teuml rastit teuml njejteuml gjyqtarja e kishte hapur
seanceumln13
Neuml njeuml rast tjeteumlr Gjyqtarja e kishte mbyllur pa vendim seanceumln gjyqeumlsore me arsyetimin se
eumlshteuml koheuml e zgjedhjeve ndeumlrsa i akuzuari eumlshteuml peumlrfaqeumlsues i njeuml partie politike Peumlrjashtimin e
publikut pa vendim Gjyqtarja e kishte arsyetuar thjeshteuml duke u bazuar neuml njeuml keumlrkeseuml nga i
akuzuari pasi edhe veteuml kishte theumlneuml ldquoSeanca eumlshteuml e hapur por e kam pranuar njeuml keumlrkeseuml teuml tij
(nga i akuzuari)rdquo14
Neuml rastin tjeteumlr gjateuml njeuml seance deumlshmitari kishte keumlrkuar nga kryetarja e trupit gjykues qeuml emri i
tij dhe i kompaniseuml teuml mos peumlrmendet me arsyetimin se publikimi i emrave po ndikon
negativisht neuml reputacionin e kompaniseuml
Pas keumlsaj kryetarja e trupit gjykues pa vendim kishte keumlrkuar qeuml kjo keumlrkeseuml e deumlshmitarit teuml
zbatohet nga mediat dhe monitoruesit Neuml keumlteuml rast nga monitoruesja e IKDldquoBetimi peumlr
Drejteumlsirdquo eumlshteuml keumlrkuar aktvendimi me shkrim peumlr teuml cileumln keumlrkeseuml kryetarja e trupit gjykues ka
shprehur habi duke theumlneuml ldquoA edhe juve monitoruesve me ju nxjerreuml aktvendime ardquo15
Neuml keumlteuml rast deumlshmitari nuk geumlzon cileumlsineuml e deumlshmitarit teuml mbrojtur qeuml peumlr teuml njeumljtin teuml dheumlnat e
tij personale dhe deklarata e tij teuml jeneuml konfidenciale dhe teuml mbyllura peumlr publikun Kurse neuml keumlteuml
12Gjykateumlsja Lindita Jakupi pa kurrfareuml sqarimi mbyll seanceumln peumlr publikun neuml rastin e mjekut qeuml akuzohet peumlr
trajtim teuml pandeumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor Betimi peumlr Drejteumlsi 24 shtator 2018 (Shih linkun
httpsbetimiperdrejtesicomgjykatesja-lindita-jakupi-pa-kurrfare-sqarimi-mbyll-seancen-per-publikun-ne-rastin-e-
mjekut-qe-akuzohet-per-trajtim-te-pandergjegjshem-mjekesor) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 13Neumlna thoteuml se gjinekologu peumlrdori metodeuml teuml papeumlrshtatshme gjateuml lindjes seuml feumlmijeumls seuml saj Betimi peumlr Drejteumlsi
2 tetor 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomnena-thote-se-gjinekologu-perdori-metode-te-
papershtatshme-gjate-lindjes-se-femijes-se-saj ) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 14Gjykata pa vendim mbylleuml seanceumln gjyqeumlsore peumlr ish-zeumlvendeumlskryeministrin e Kosoveumls Sllobodon Petroviqin
shkaktar zgjedhjet Betimi peumlr Drejteumlsi 25 maj 2017 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomgjykata-pa-vendim-
mbyll-seancen-gjyqesore-per-ish-zevendeskryeministrin-e-kosoves-sllobodon-petroviqin-shkaktar-zgjedhjet)
(Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 15 Deumlshmitari keumlrkon teuml mos i peumlrmendet emri gjykateumlsja pa nxjerr aktvendim u thoteuml mediave ta zbatojneuml njeuml
keumlrkeseuml teuml tilleuml Betimi peumlr Drejteumlsi 12 prill 2018 (Shih linkun httpsbetimiperdrejtesicomdeshmitari-kerkon-te-
mos-i-permendet-emri-gjykatesja-pa-nxjerr-aktvendim-u-thote-mediave-ta-zbatojne-nje-kerkese-te-tille) (Qasur
peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
15
rast as nuk ka pasur keumlrkeseuml peumlr peumlrjashtimin e publikut nga salla e cila gjithashtu rregullohet me
Kodin e Procedureumls Penale
Neuml rastin e tre teuml dyshuarve peumlr peumlrfshirjen neuml vrasjen e ish-liderit teuml iniciativeumls qytetare SDP neuml
Kosoveuml Oliver Ivanoviq kur po shqyrtohej keumlrkesa peumlr caktimin e paraburgimit gjyqtari i
procedureumls paraprake ka mbyllur gjykimin Ndoneumlse interesi i publikut peumlr tu informuar peumlr keumlteuml
rast ishte jashteumlzakonisht i madh gjyqtari nuk kishte dheumlneuml asnjeuml arsye peumlr mbylljen e seanceumls
veteumlm se ka njoftuar se ajo do teuml jeteuml e mbyllur16
33 Gjykateumlsi neuml rolin e Prokurorit nuk lejon xhirimin e seanceumls me arsyetimin se
rrezikohet administrimi i drejteuml i procesit gjyqeumlsor
Meuml 4 korrik 2019 neuml Gjykateumln Themelore neuml Pejeuml eumlshteuml caktuar seanca gjyqeumlsore ndaj kateumlr (4)
teuml pandehurve Ata akuzoheshin peumlr vepreumln penale vrasje e reumlndeuml Neuml keumlteuml seanceuml ekipi ldquoBetimi
peumlr Drejteumlsirdquo kishte shkuar me kamera peumlr ta xhiruar zhvillimin e keumlsaj seance17 Kryetari i trupit
gjykues nuk kishte lejuar xhirimin e seanceumls me kamera duke sugjeruar qeuml peumlr seancat e radheumls
teuml beumlhet keumlrkeseuml me shkrim peumlr teuml lejuar xhirimin e seancave Ekipi IKDldquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo neuml
peumlrputhje me obligimet ligjore qeuml rrjedhin sipas Kodit teuml Procedureumls Penale nuk ka beumlreuml keumlrkeseuml
sipas sugjerimit teuml gjykateumlsit por veteumlm e ka njoftuar ateuml se neuml teuml gjitha seancat e radheumls
monitorimi i seancave do teuml beumlhet edhe me kamera duke incizuar seancat18 Meuml 10 korrik 2019
Kryetari i trupit gjykues teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml duke ju peumlrgjigjur njoftimit teuml ekipit teuml
IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo ka nxjerreuml Aktvendim me shkrim peumlrmes teuml cilit ka vendosur qeuml teuml
ndalojeuml regjistrimin (audio-video) e seancave teuml shyrtimit gjyqeumlsor teuml caktuara peumlr tu mbajtur neuml
datat 23 24 25 dhe 26 shtator 2019 ndeumlrsa ka lejuar regjistrimin (audio-video) teuml seanceumls seuml
shyrtimit gjyqeumlsor teuml dateumls 3 tetor 2019
Neuml arsyetimin e keumltij aktvendimi Kryetari i trupit gjykues shkruan se Gjykata Themelore neuml
Pejeuml ndash Departamenti peumlr Krime teuml Reumlnda ndash eumlshteuml neuml procedureuml e sipeumlr teuml ccedileumlshtjes penale ndaj
kateumlr teuml pandehurve teuml akuzuar peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml nga neni 179 paragrafi 1
neumlnpargrafi 16 dhe 18 lidhur me nenin 34 paragrafi 1 i Kodit Penal
Neuml aktvendim shkruan se ldquoGjykata neuml keumlteuml ccedileumlshtje penale ka caktuar seancat e shqyrtimit
gjyqeumlsor me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 dhe 03102019rdquo
16 Mbyllet seanca deumlgjimore ndaj tre teuml dyshuarve peumlr vrasjen e Oliver Ivanoviqit Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih
linkun httpsbetimiperdrejtesicommbyllet-seanca-degjimore-ndaj-tre-te-dyshuarve-per-vrasjen-e-oliver-
ivanoviqit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit meuml 16 maj 2019) 17 Gjykimi peumlr vrasje gjykata srsquolejon qeuml avokati i deumlshmitarit bashkeumlpunues teuml jeteuml mbrojteumls i njeumlrit nga teuml
akuzuarit 4 korrik 2019 Betimi peumlr Drejteumlsi (Shih linkunhttpsbetimiperdrejtesicomgjykimi-per-vrasje-gjykata-
slejon-qe-avokati-i-deshmitarit-bashkepunues-te-jete-mbrojtes-i-njerit-nga-te-akuzuarit) (Qasur peumlr hereuml teuml fundit
meuml 30 korrik 2019) 18 Monitoruesi i IKD-seumlrdquoBetimi peumlr Drejteumlsirdquo meuml 9 korrik 2019 ka njoftuar Kryetarin e Trupit Gjykues teuml Gjykateumls
Themelore neuml Pejeuml se seancat e radheumls qeuml janeuml publike neuml keumlteuml shqyrtim gjyqeumlsor do teuml monitorohen dhe do teuml
xhirohen me kamera
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
16
Tutje Kryetari i trupit gjykues shkruan se nga IKD ka pranuar njeuml parashtreseuml peumlrmes teuml cileumls
eumlshteuml njoftuar se seancat e radheumls do teuml monitorohen dhe xhirohen me kamera
Neuml vazhdim teuml arsyetimit teuml aktvendimit peumlr ndalimin e xhirimit teuml seancave me kamera shkruan
se
ldquoKryetari i trupit gjykues vlereumlson se duke e pasur parasysh se shqyrtimi gjyqeumlsor ka
arritur neuml fazeumln ku teuml pandehurit do ta japin mbrojtjen e tyre lidhur me vepreumln penale peumlr
teuml cileumln akuzohen e meqeneumlse teuml kateumlr teuml pandehurit akuzohen se vepreumln penale e kaneuml
kryer neuml bashkim kriminal incizimi i tyre gjateuml dheumlnies seuml deumlshmiseuml do teuml mund teuml ndikojeuml
neuml rrjedheumln e shqyrtimit gjyqeumlsor Gjykata ka planifikuar qeuml teuml pandehurit teuml deklarohen
neuml seancat e caktuara me datat 23092019 24092019 25092019 26092019 ashtu
qeuml secili prej tyre do ta japeuml mbrojtjen neuml diteuml teuml ndryshme andaj meqeneumlse teuml pandehurit
akuzohen peumlr njeuml vepeumlr penale teuml natyreumls seuml reumlndeuml dhe deumlnimi i parapareuml peumlr keumlteuml vepeumlr
eumlshteuml mjafteuml i larteuml ekziston rreziku qeuml incizimi i deklarateumls seuml njeuml teuml pandehuri teuml
keqpeumlrdoret neuml drejtim teuml bashkeumlrendimit teuml mbrojtjes mes tyre e me keumlteuml teuml pengohet
arritja e qeumlllimit teuml gjykimit
Shqyrtimi gjyqeumlsor do teuml vazhdojeuml meuml dateumln 03102019 peumlr kur eumlshteuml planifikuar qeuml teuml
jepet fjala peumlrfundimtare nga ana e paleumlve neuml procedureuml neuml seanceumln e keumlsaj date lejohet
filmimi
Kundeumlr keumltij aktvendimi lejohet ankesa neuml afat prej 3 diteumlsh neuml Gjykateumln e Apelit neuml
Prishtineuml pas marrjes seuml teuml njeumljtit e neumlpeumlrmes keumlsaj Gjykaterdquo19
Sipas KPPRK roli i gjyqtarit dhe i paleumlve ka ndryshuar neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme Roli i
gjyqtarit ka ndryshuar neuml meuml pak proaktiv gjateuml procedurave ndeumlrsa mbrojtja dhe prokuroria
kaneuml meuml shumeuml peumlrgjegjeumlsi Prokurori ka detyreuml meuml teuml madhe peumlr zhvillimin dhe prezantimin e
provave (ldquorasti i prokuroriseumlrdquo) Neuml aneumln tjeteumlr mbrojtja siguron qeuml prokurori ka vepruar si
duhet dhe qeuml i ka prezantuar provat e siguruara ligjeumlrisht dhe ka ngritur aktakuzeuml teuml bazuar neuml
ligj Sipas KPPRK mbrojtja gjithashtu ka mundeumlsineuml peumlr teuml keumlrkuar prova qeuml mbeumlshtesin poziteumln
e teuml pandehurit siccedil janeuml alibiteuml apo provat teuml cilat tregojneuml se i pandehuri nuk ka pasur motiv peumlr
teuml kryer vepreumln (ldquorasti i mbrojtjesrdquo) Megjithateuml gjyqtari mbetet ldquombrojteumlsi i teuml drejtaverdquo
dhe ka detyra teuml reja teuml qarta peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e paleumlve20
Prandaj eumlshteuml thelbeumlsore qeuml gjyqtari teuml ndeumlrhyjeuml dhe teuml sigurojeuml barazineuml e paleumlve gjateuml
shqyrtimit gjyqeumlsor Sipas KPPRK ndoneumlse roli i gjyqtarit eumlshteuml shndeumlrruar nga njeuml rol shumeuml
19 Sqarim IKD nuk ka beumlreuml ankeseuml ndaj keumltij aktvendimi sipas keumlshilleumls juridike teuml beumlreuml neuml keumlteuml aktvendim nga
Gjykata Themelore neuml Pejeuml Ankesa nuk eumlshteuml beumlreuml peumlr shkak se neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj aktvendimit peumlr
peumlrjashtimin e publikut nuk lejohet fare Paragrafi 2 i nenit 296 teuml KPPRK-seuml qeuml flet peumlr aktvendimin peumlr
peumlrjashtimin e publikut peumlrcakton decidivisht se ldquoAktvendimi peumlr mbajtjen e seanceumls seuml mbyllur mund teuml
kundeumlrshtohet veteumlm me ankeseuml kundeumlr aktgjykimitrdquo Neuml kuptim teuml nenit 38414 teuml KPPRK-seuml ankesa ndaj keumltij
aktvendimi lejohet veteumlm neuml momentin e paraqitjes seuml ankeseumls ndaj aktgjykimit teuml shkalleumls seuml pareuml dhe jo edhe ndaj
aktvendimit teuml nxjerreuml gjateuml zhvillimit teuml shqyrtimit gjyqeumlsor 20 Raporti i OSBE-seuml lidhur me Shqyrtimin e zbatimit teuml Kodit teuml ri teuml Procedureumls Penale neuml Kosoveuml Qershor 2016
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
17
proaktiv neuml njeuml rol meuml pak aktiv gjateuml procedureumls ai vazhdon teuml jeteuml ldquogarantues i teuml drejtaverdquo dhe
ka detyrime teuml reja eksplicite peumlr mbrojtjen e teuml drejtave teuml paleumlve21
Prandaj duke pasur paraysh keumlto qeuml u thaneuml meuml sipeumlr IKD vlereumlson se Kryetari i trupit gjykues
neuml keumlteuml rast teuml Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml ka marreuml aktvendim i cili nuk peumlrkon me aplikim e
duhur teuml dispozitave ligjore e aq meuml pak teuml praktikeumls seuml GjEDNj praktikeuml kjo e zbatueshme
drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml
IKD vlereumlson se ky aktvendim eumlshteuml paradoksal peumlr shkak se nuk ndalon monitorimin dhe
raportimin neuml publik teuml teuml gjitha detajeve teuml keumltyre seancave teuml keumltij rasti por e ndalon veteumlm
incizimin me kamera Neumlse do teuml ekzistonte arsyeshmeumlria qeuml nga keumlto seanca teuml mos beumlhen
publike detajet e deumlshmiseuml seuml teuml pandehurve peumlr shkak teuml mundeumlsiseuml seuml kooordinimit teuml
deklaratave teuml tyre ateumlhereuml logjikisht kjo do duhej teuml parandalohej peumlrmes mbylljes seuml
teumlreumlsisshme teuml seancave peumlr publikun dhe mediat Neuml teuml kundeumlrteumln arsyetimi i qeumlllimit teuml
gjykateumls peumlr ta arritur qeumlllimin e gjykimit neuml teuml cilin eumlshteuml thirrur neuml aktvendim assesi nuk mund
teuml qeumlndrojeuml Xhirimi apo filmimi i seanceumls nuk do teuml mund teuml shpeumlrfaq meuml shumeuml informacion
sesa raportimi i teuml gjitha detajeve qeuml beumlhet nga monitoruesit dhe gazetareumlt peumlrjashto pamjet dhe
deumlshmiteuml e drejtpeumlrdrejta teuml teuml pandehurve qeuml do teuml mund teuml shfaqeshin peumlrmes kamerave Pra si
arsyetim IKD vlereumlson se nuk qeumlndron sepse nuk ka logjikeuml teuml ndalohet xhirimi apo filmimi e teuml
mos ndalohet neuml teumlreumlsi seanca informatat prej teuml cileumls neumlse publikohen do teuml mund ta rrezikonin
neuml ccedilfareumldo meumlnyreuml administrimin e drejteumlsiseuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml
Po ashtu neuml keumlteuml aktvendim gjyqtari arsyetimin peumlr mbylljen e seanceumls nuk e ka ndeumlrlidhur me
asnjeuml prej 6 rasteve taksative neuml teuml cilat sipas nenit 294 teuml KPPRK lejohet peumlrjashtimi i publikut
Peumlr meuml tepeumlr IKD vlereumlson se neuml keumlteuml rast Kryetari i trupit gjykues ka ndeumlrruar rolin e tij prej
arbitri Peumlrkujdesja e arbitrit neuml keumlteuml rast ngjan sikurse neuml rolin e prokurorit i cili neuml fazeumln e
procedimit teuml hetimit penal zhvillon strategji teuml hetimit teuml mireumlfillteuml peumlr teuml parandaluar ccedilfareumldo
pengese apo koordinimi neuml mes teuml pandehurve dhe deklarimeve teuml tyre qeuml do ta pengonin
zbardhjes e seuml veumlrteteumls rrjedhimisht zbulimin e kryereumlsve teuml vepreumls penale Kjo ccedileumlshtje i takon
prokurorit ndeumlrsa gjykateumlsi sikurse peumlrcaktohet neuml sistemin e drejteumlsiseuml penale teuml cilin e
misheumlron Republika e Kosoveumls luan ekskluzivisht rolin e arbitrit neuml administrimin e drejteuml teuml
provave dhe deumlshmive teuml cilat ofrohen nga paleumlt e peumlrfshira neuml njeuml procedureuml penale
Ndryshe Prokuroria Themelore e Pejeumls ndaj teuml pandehurve ka zhvilluar hetimet penale ka marreuml
deklaratat e teuml tyre neuml procedureumln paraprake dhe teuml hetimit penal e cila procedureuml ka qeneuml e
mbyllur dhe ka sheumlrbyer peumlr provimin e fakteve lidhur me kryrjen e vepreumls penale ndeumlrsa
deklarimi neuml shqyrtim gjyqeumlsor nga ana e teuml pandehurve sikurse neuml teuml gjitha rastet tjera
manifestohet me rreumlfime ballafaqime pyetje teuml cilat parimisht beumlhen drejtpeumlrseumldrejti neuml seanceuml
publike neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumlhet administrimi i tyre neuml meumlnyreuml teuml drejteuml dhe publikisht qeuml qytetari
teuml bindet neuml vendimet qeuml merren prej gjykateumls Neuml teuml kundeumlrteumln peumlr shkak teuml specifikave teuml tjera
21 Po aty
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
18
siccedil parashihet me dispozita teuml KPPRK-seuml neuml rastet kur vlereumlsohet se ka arsye teuml qeumlndrueshme peumlr
ta administruar si duhet njeuml proces gjyqeumlsor seancat mund teuml mbyllen peumlr publikun neuml teumlreumlsi apo
veteumlm pjeseumlrisht
Prandaj IKD vlereumlson se aktvendimi i Gjykateumls Themelore neuml Pejeuml nuk eumlshteuml i bazuar neuml
dispozita ligjore dhe peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml i balancuar mireuml me interesat e parimit teuml publicitetit
peumlr njeuml sistem gjyqeumlsor transparent teuml njeuml shoqeumlrie demokratike neuml njeuml aneuml dhe shkaqeve teuml
deumlmtimit teuml interesave teuml drejteumlsiseuml
Transparenca dhe publiciteti gjateuml procedurave gjyqeumlsore janeuml elemente substanciale teuml cilat
ndikojneuml neuml ngritjen e besimit teuml qytetareumlve neuml drejteumlsi dhe i japin kuptim administrimit teuml
drejteumlsiseuml
Peumlr meuml tepeumlr transparenca neuml administrimin e drejteumlsiseuml kontribuon neuml sigurimin e njeuml gjykimi teuml
drejteuml duke krijuar mundeumlsi qeuml mediat teuml ushtrojneuml rolin e tyre qeuml kaneuml si kontrollues publik
34Praktika e kundeumlrligjshme e disa gjykatave peumlr peumlrjashtimin e publikut nga seancat
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
Sa i peumlrket procedureumls paraprake nga monitorimi sistematik qeuml IKD beumlneuml neuml sistemin e
drejteumlsiseuml eumlshteuml pareuml se neuml disa gjykata eumlshteuml krijuar si praktikeuml qeuml teuml gjitha seancat deumlgjimore neuml
teuml cileumln shqyrtohen keumlrkesat peumlr masa teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml mbyllura Kjo praktikeuml nuk ka bazeuml
ligjore dhe e njejta paraqet njeuml arbitrarizeumlm teuml sistemit gjyqeumlsor Neni 188 i KPPRK-seuml
peumlrcakton se ldquogjyqtari i procedureumls paraprake zbaton seanceumln deumlgjimore mbi paraburgiminrdquo
Neuml keumlteuml rast askund nuk peumlrmendet se publiku dhe mediat nuk mund teuml jeneuml teuml pranisheumlm neuml
seanceuml deumlgjimore Sa i peumlrket mbylljes seuml procedureumls paraprake peumlr publikun dhe mediat kjo
peumlrcaktohet neuml disa raste teuml tjera specifike siccedil eumlshteuml neni 85 i KPPRK-seuml qeuml peumlrcakton
procedureumln peumlr fshehteumlsineuml e mbledhjes seuml informatave Neuml keumlto raste peumlrcaktohen rrethanat dhe
kushtet peumlr mbylljen e dosjes Nga kjo kuptohet se nuk ka asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml peumlrcakton se
seanca deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml mbyllura
ccedilka neumlnkupton se kjo praktikeuml e ndeumlrtuar nga disa gjykata eumlshteuml teumlreumlsisht arbitrare Peumlr meuml tepeumlr
kjo praktikeuml nuk ndiqet nga teuml gjitha gjykatat por neuml disa prej tyre
IKD vlereumlson se keumlto praktika teuml mbrapshta dhe teuml kundeumlrligjshme veteumlm sa shpeumlrfaqin
mungeseumln e transparenceumls dhe llogaridheumlneumls seuml disa gjykateumlsve teuml sistemit gjyqeumlsor peumlrball
publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Praktika teuml tilla janeuml ploteumlsisht arbitrare dhe neuml
kundeumlrshtim me deklarimet qeuml aktereumlt e sistemit gjyqeumlsor proklamojneuml vazhdimisht Po ashtu
ccedildo mbyllje e seanceumls si neuml rastet e sipeumlrpeumlrmendura paraqet njeuml precedent jashteumlzakonisht teuml
rreziksheumlm peumlr transparenceumln e sistemit gjyqeumlsor peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile
dhe neuml keumlteuml formeuml krijohet njeuml ortek i mos transparenceumls dhe mund teuml shndeumlrrohet neuml fenomen
neumlse vazhdon teuml thellohet edhe meuml shumeuml me raste teuml reja
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
19
4 Mbyllja e gjykimeve si demantim i premtimit dhe teuml arriturave peumlr transparenceuml
Krereumlt e sistemit gjyqeumlsor por edhe veteuml gjykateumlsit vazhdimisht proklamojneuml se neuml puneumln e tyre
ata janeuml maksimalisht transparent peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile Neuml ccedildo
paraqitje teuml tyre publike transparenca eumlshteuml kryefjala e tyre duke shtuar se sistemi gjyqeumlsor
tanimeuml eumlshteuml njeuml sistem me transparenceuml po thuajse teuml ploteuml
Neuml teuml gjitha koncept dokumentet e kryetareumlve teuml gjykatave mbi bazeumln e teuml cilave teuml njeumljtit janeuml
zgjedhur neuml keumlto pozita teuml njeumljtit zotohen se gjateuml mandatit teuml tyre puna e tyre do teuml zhvillohet
mbi bazeumln e transparenceumls dhe llogaridheumlnies seuml ploteuml peumlrballeuml publikut mediave dhe shoqeumlriseuml
civile
Po ashtu neuml secilin raport teuml peumlrpiluar gjykatat thoneuml se neuml periudheumln respektive gjykata ka
qeneuml maksimalisht transparente Teuml njeumljteumln e thoneuml edhe gjitheuml kryetareumlt e gjykatave gjateuml
raportimeve para aneumltareumlve teuml Keumlshillit Gjyqeumlsor teuml Kosoveumls (KGJK) peumlr puneumln e tyre peumlr
periudha teuml caktuara
Por peumlr gjetje teuml shumta teuml raporteve vendore dhe ndeumlrkombeumltare teuml njeumljtit nuk kaneuml peumlrgjigje
IKD peumlrmes raporteve periodike vazhdimisht ka identifikuar fusha jashteumlzakonisht specifike ku
gjykateumlsit e sistemit gjyqeumlsor kaneuml deumlshtuar qeuml teuml jeneuml transparent neuml disa raste Po ashtu
mungeseumln e transparenceumls neuml disa raste me interes peumlr publikun e deumlshmon edhe ky raport me
rastet e sipeumlr peumlrmendura
Sikurse ky raport ashtu edhe raportet paraprake teuml IKD-seuml por edhe raportet e tjera
ndeumlrkombeumltare deumlshmojneuml se sistemi i drejteumlsiseuml sidomos neuml raste teuml caktuara qeuml peumlrbeumljneuml interes
teuml madh teuml publikut vazhdon teuml mos jeteuml transparent Peumlr keumlteuml arsye IKD i beumlneuml thirrje teuml gjitheuml
aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml qeuml trsquoi realizojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe teuml mos lejojneuml asnjeuml lloj arbitrariteti me rastin e mbylljes seuml seancave nga
gjykateumlsit
5 Heshtja e aktereumlve teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml keumltij fenomeni
Ndoneumlse nga mediat dhe shoqeumlria civile raportohet peumlr raste teuml shumta teuml mbylljes seuml
kundeumlrligjshme dhe arbitrare teuml seancave gjyqeumlsore peumlr teuml cilat publiku eumlshteuml i interesuar teuml
informohet teuml gjitheuml aktereumlt brenda sistemit teuml drejteumlsiseuml heshtin peumlrballeuml keumltyre dukurive
IKD beumlneuml me dije se fakti se njeuml gjyqtar i caktuar ka pavareumlsi neuml vendosje dhe eumlshteuml dominis litis
neuml njeuml leumlndeuml nuk e beumlneuml ateuml imun ndaj vendimeve teuml kundeumlrligjshme peumlr mbylljen e seancave qeuml
me ligj janeuml publike e aq meuml tepeumlr ndaj rasteve kur teuml njeumljtit peumlrjashtojneuml publikun dhe mediat neuml
meumlnyreuml ploteumlsisht arbitrare pa marreuml asnjeuml lloj vendimi
Sa i peumlrket raporteve periodike teuml gjykatave por edhe teuml veteuml KGJK-seuml tanimeuml eumlshteuml beumlreuml
praktikeuml qeuml teuml njejtat teuml jeneuml veteumlm peumlrshkruese dhe assesi analitike neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml
peumlrshkruajneuml sfidat dhe problemet e identifikuara si dhe qasja e gjykatave peumlr zgjidhjen e keumltyre
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
20
problemeve Njeuml fat teuml tilleuml e ka edhe dukuria e mbylljes seuml seancave neuml meumlnyreuml teuml
kundeumlrligjsheumlm dhe arbitrare
Peumlr keumlto arsye eumlshteuml keumlrkeseuml imediate dhe urgjente qeuml KGJK neuml bashkeumlpunim me kryetareumlt e
gjykatave dhe gjyqtareumlt mbikeumlqyreumls teuml trajtojeuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe teuml marreuml masat adekuate qeuml teuml
ndalet ky fenomen Neuml keumlteuml drejtim rol teuml reumlndeumlsisheumlm konsultativ mund teuml japeuml edhe Asambleja
e Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
Neuml aneumln tjeteumlr reumlndeumlsia e publicitetit teuml seancave dhe logjika e arsyetimit teuml aktevendimeve peumlr
mbyllje teuml seancave duhet teuml jeteuml pjeseuml e trajnimit qeuml Gjyqtareumlt ndjekin neuml Akademineuml e
Drejteumlsiseuml (AD)
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
21
6 Konkluzione
- Parimisht secila seanceuml gjyqeumlsore eumlshteuml e hapur peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml
civile Rastet kur teuml njeumljtat mbyllen janeuml raste peumlrjashtuese rrethanat peumlr teuml cilat raste janeuml
teuml peumlrmendura taksativisht neuml KPPRK
- Peumlr rrethanat e peumlrmendura neuml KPPRK peumlr teuml cilat mund teuml mbyllet gjykimi peumlr publikun
mediat dhe shoqeumlrineuml civile nuk eumlshteuml e mjaftueshme qeuml neuml aktvendimet e gjykatave
veteumlm teuml citohet neuml meumlnyreuml ldquobllankordquo ajo rrethaneuml por ajo rrethaneuml duhet teuml arsyetohet
peumlrmes provave neuml meumlnyreuml teuml thukeumlt neuml kuptim qeuml peumlrmes njeuml aktvendimi teuml tilleuml teuml
krijohet besimi edhe tek veteuml publiku se mbyllja e njeuml seance teuml caktuar eumlshteuml njeuml veprim
ligjor dhe i drejteuml
- Peumlrjashtimi i publikut mediave dhe shoqeumlriseuml civile pa asnjeuml vendim teuml shkruar meuml seuml
paku paraqet arbitrarizeumlm
- Neuml bazeuml teuml KPPRK-seuml parimisht seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr
caktimin e masave teuml siguriseuml janeuml teuml hapura Peumlr keumlteuml arsye praktika laramane e krijuar
brenda sistemit gjyqeumlsor ku neuml disa gjykata janeuml publike ndeumlrsa neuml disa gjykata teuml
mbyllura eumlshteuml e papranueshme Lidhur me keumlteuml laramani teuml krijuar edhe KGJK ka
obligim qeuml teuml disiplinojeuml gjyqtareumlt neuml kuptim teuml zbatimit teuml obligimeve ligjore
- Peumlrkundeumlr faktit se eumlshteuml gjyqtari qeuml nxjerreuml vendim neumlse njeuml seanceuml do teuml jeteuml publike
apo e mbyllur neuml kuptim teuml administrimit teuml mireuml teuml drejteumlsiseuml kontribut duhet teuml japin
edhe prokuroreumlt Neuml keumlteuml drejtim teuml njeumljtit duhet teuml angazhohen qeuml neuml rastet kur njeuml
keumlrkeseuml peumlr mbyllje teuml njeuml seance nuk ka bazeuml ligjore prokuroreumlt duhet ta kundeumlrshtojneuml
teuml njeumljteumln Po ashtu neuml rastet kur seancat mbyllen neuml kundeumlrshtim me ligjit prokuroreumlt
duhet teuml atakojneuml keumlteuml vendim me ankeseuml neuml Gjykateumln e Apelit me rastin e parashtrimit teuml
ankeseumls ndaj aktgjykimit peumlrfundimtar
- Gjykata e Apelit dhe ajo Supreme kaneuml peumlr detyrim qeuml teuml vendosin standarde ligjore dhe
teuml drejta neuml trajtimin e leumlndeumlve Nisur nga ky detyrim edhe sa i peumlrket mbylljes seuml
seancave publike neuml kundeumlrshtim me ligjin Gjykata e Apelit duhet teuml jeteuml aktive neuml keumlteuml
fusheuml dhe teuml vendoseuml standarde teuml drejta dhe ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml filtrojeuml dhe teuml
mos lejojeuml qeuml aktgjykime teuml nxjerra jashteuml syve teuml publikut neuml kundeumlrshtim me ligjin teuml
beumlhen teuml ploteumlfuqishme
- Publiciteti i seancave gjyqeumlsore duhet teuml kuptohet neuml ateuml formeuml qeuml neuml asnjeuml rrethaneuml nuk e
deumlmton administrimin e drejteumlsiseuml Neuml teuml kundeumlrteumln siccedil e peumlrcakton edhe praktika e
GjEDNj ajo i mbron paleumlt ndeumlrgjygjeumlse kundeumlr administrimit teuml drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml teuml
fshehur dhe eumlshteuml njeuml nga meumlnyrat me aneuml teuml seuml cileumls mbahet besimi neuml gjykata
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se publiciteti i seancave gjyqeumlsore sipas KEDNj
eumlshteuml njeuml nga elementet qeuml formeumlson teuml drejteumln peumlr njeuml proces teuml rregullt
- Gjyqtareumlt duhet teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm se neuml bazeuml teuml nenit 53 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls
seuml Kosoveumls aktgjykimet e GjEDNj janeuml teuml obligueshme peumlr tu zbatuar neuml secilin rast Peumlr
keumlteuml arsye eumlshteuml e domosdoshme qeuml teuml njeumljtit duhet ti referohen praktikeumls seuml keumlsaj gjykate
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile
Instituti i Kosoveumls peumlr Drejteumlsi Gusht 2019
22
dhe teuml aplikojneuml standardet qeuml e njeumljta ka vendosur me rastin e shqyrtimit teuml njeuml keumlrkese
peumlr mbylljen e seanceumls
- Transparenca e sistemit teuml drejteumlsiseuml nuk eumlshteuml njeuml fakt i mireumlqeneuml i cili mund teuml
proklamohet neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjitheumlsuar Peumlr vlereumlsimin e transparenceumls ka mateumls shumeuml
specifik Sa i peumlrket sistemit gjyqeumlsor mos transparenca meuml e madhe paraqitet neuml rastet
kur publiku peumlrjashtohet nga peumlrcjellja e seancave gjyqeumlsore teuml cilat sipas ligjit janeuml teuml
hapura dhe peumlr teuml cilat publiku ka interes qeuml teuml informohet
7 Rekomandime
- Gjyqtareumlt teuml rishqyrtojeuml vendimet e tyre peumlr mbylljen e seancave
- Gjyqtareumlt ta trajnohen peumlr teuml kuptuar drejteuml qeumlllimin peumlr mbajtjen publike teuml seancave
gjyqeumlsore
- Vendimet peumlr mbylljen e seancave teuml jeneuml teuml arsyetuara konform keumlrkesave ligjore dhe
standardeve teuml peumlrcaktuara nga GjEDNj dhe peumlr keumlteuml fusheuml ata duhet teuml trajnohen
vazhdimisht Pas zhvillimit teuml trajnimeve KGJK duhet teuml monitorojeuml zbatimin e praktikeumls
seuml GjEDNj-seuml dhe gjyqtareumlt qeuml nuk shkojneuml neuml keumlteuml linjeuml duhet trsquoi theumlrraseuml neuml peumlrgjegjeumlsi
disiplinore
- Gjyqtareumlt neuml asnjeuml rast teuml mos peumlrjashtojneuml publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile nga
seancat pa marreuml njeuml aktvendim teuml shkruar dhe teuml arsyetuar mireuml
- Parimisht teuml gjitha seancat deumlgjimore peumlr shqyrtimit e keumlrkesave peumlr caktimin e masave
teuml siguriseuml teuml jeneuml teuml hapura peumlr publikun
- Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme teuml peumlrcaktojneuml praktika teuml drejta gjyqeumlsore lidhur
me hapjen dhe mbylljen e seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- Prokuroreumlt teuml kundeumlrshtojneuml keumlrkesat e pabazuara peumlr mbylljen e seancave gjyqeumlsore Neuml
rastin kur konsiderojneuml se vendimet peumlr mbylljen e seancave kaneuml qeneuml teuml
kundeumlrligjshme teuml njeumljtit trsquoi atakojneuml aktgjykimet neuml Gjykateumln e Apelit sa i peumlrket keumlsaj
pjese
- KGJK teuml reagojeuml konform mandatit teuml saj peumlr teuml disiplinuar gjyqtareumlt qeuml teuml njeumljtit trsquoi
peumlrmbahen obligimeve ligjore neuml rastin kur vendosin lidhur me hapjen dhe mbylljen e
seancave peumlr publikun mediat dhe shoqeumlrineuml civile
- KGJK teuml trajtojeuml laramanineuml e krijuar lidhur me hapjen peumlr publikun teuml seancave
deumlgjimore peumlr shqyrtimin e keumlrkesave peumlr caktimin e masave teuml siguriseuml
- Neuml drejtim teuml adresimit sa mireuml teuml keumlsaj teme kontribut teuml jap edhe Asambleja e
Kryetareumlve teuml Gjykatave dhe Gjyqtareumlve Mbikeumlqyreumls
- Aktereumlt e sistemit teuml drejteumlsiseuml teuml zbatojneuml premtimet e tyre teuml vazhdueshme peumlr
transparenceuml dhe llogaridheumlnie teuml sistemit teuml drejteumlsiseuml peumlrballeuml publikut mediave dhe
shoqeumlriseuml civile