MEDLEMSBLAD FOR KRINGKASTINGSRINGEN NR. 1, 2009 · Det er krise og nedskjeringar i mediebransjen for tida. Er det då rom for betre kvalitet og dessutan kamp for meir nynorsk? Berit

MEDLEMSBLAD FOR KRINGKASTINGSRINGENNR. 1, 2009

Martin Toft, ny leiar i Kringkastingsringen: side 4

2 Kringom 1–2009 1–2009 Kringom 3

LEIAR

Kringom nr. 1/2009april 2009

KringkastingsringenPostboks 9161 Grønland0134 OsloTelefon: 23 00 29 [email protected]

Nettstad:www.kringkastingsringen.no

Redaktør:Tarjei Vågstøl

Form:Tarjei Vågstøl

Framsidebilete:Foto: Tarjei Vågstøl

Trykkeri: Oslo Aksidenstrykkeri

Takk til alle bidragsytarar.

Ei ung framtid for Kringkastingsringen

Martin Toftleiar i Kringkastingsringen

Kringkastingsringen er ein av dei få frivillige organisasjonane i Noreg som klarer å få det til å gå rundt utan offentleg støtte. Det har både me som sit i styre og stell og alle medlemene våre grunn til å vera stolte av. Det er nettopp pengegåvene og medlemspengane som gjer det mogleg for Kringkastingsringen å overleva. Medlemstalet vårt går likevel nedover, mest på grunn av naturleg avgang, sidan svært mange av medlemene våre er langt over pensjonsalderen. No er tida komen for at dei yngre gene-rasjonane må overta stafettpinnen etter besteforeldra eller oldeforel-dra sine. Dei siste åra har Kringkastings-ringen brukt ein stor del av ressursane sine på å overtala NRK til å bruka endå meir dialekt og nynorsk i barneprogramma sine i fjern-synet. Satsinga på barnekanalen NRK Super har auka talet på barneprogram og difor gjort dette endå meir aktuelt. Me har i nær

dialog med leiaren for barne- og ungdomsavdelinga i NRK, Vibeke Fürst Haugen, klart å få til ei forståing av kor viktig det er at barn høyrer sin eigen dialekt eller språkform i barne-TV. Difor viser NRK stor vilje til å lata fleire barneprogram bli produserte utanfor Oslo, i Sogn og Fjordane og i Tromsø. Dette er eit arbeid som heile tida krev oppfylging og difor treng me støtte i frå alle som kan tenkja seg å engasjera seg i dette arbeidet. Fyrst og fremst vil me oppfordra alle som er interesserte i at borna deira, niesene og nevøane deira eller barneborna deira skal få høyra dialektar frå sitt eige nærområde i barne-TV. Også lærarar, barne-

hagepersonale og alle andre som arbeider med og for barn, deler truleg dette ynsket. Den

beste måten dei kan gjera noko for det på, er sjølvsagt å melda seg inn i Kringkastingsringen. Då får me både økonomiske og menneskelege ressursar til å halda fram med arbeidet vårt. Dersom Kringkastingsringen

skal bli ein pressorganisasjon som kan bli endå mektigare enn i dag, er det viktig at me får eit medlemstal som er nærare 2 000 enn dei 1 200 medlemane me kan skilta me i dag. Difor opp-fordrar eg alle som er medlem i dag til å skaffa oss i alle fall ein ekstra medlem kvar. Slik kan me òg i framtida vera i stand til å greia oppgåva vår som vaktbikkje for at NRK og TV 2 skal halda oppe lovnaden om at minst 25 av programma deira skal vera på nynorsk. Samtidig vil eg nytta meg av høvet til å takka alle medlemene våre for pengegåvene de gav oss i 2008. Eg ser fram til å leia Kring-kastingsringen inn i ei ny og ung framtid. Kontakt meg gjerne på [email protected]

«Me har … klart å få til ei forståing av kor viktig det er at born høyrer sin eigen dialekt i barne-TV»


Det er krise og nedskjeringar i mediebransjen for tida. Er det då rom for betre kvalitet og dessutan kamp for meir nynorsk?

Berit Rekveleiar i Mediemållaget

Det går mest ikkje ein dag utan at eit medium melder om ned-skjeringar og økonomisk krise. Mange journalistarbeidsplassar forsvinn, nokre aviser og lokal-fjernsynsstasjonar har alt gått dukken, og dei store mediehusa reduserer tilbodet. Det går an å forstå at tillitsvalde og redaktørar har anna å tenkja på enn språk-politikk. Men samstundes kan ikkje vi la dette liggja.

Langsiktig medisinering: kvalitet, vesentlegheit og godt språkSaman med handteringa av krisa er det naudsynt for mediene å tenkja utvikling og kva dei skal levera i framtida. Det er sjølvsagt mest illusorisk å tenkja seg at ein kan løfta kvaliteten om færre journalistar skal produsera den same mengda stoff som ein gjer no. Nokre kommentatorar har

jamvel teke til orde for at avisene bør bli tynnare og satsa tyngre på den journalistiske kvaliteten. Eg er overtydd om at kvalitet, vesentlegheit og godt språk vert viktigare i tida framover. Kan henda må det gå utover volumet, men det er eit strategisk val for ei tryggare framtid, særleg for papiravisene. Etter at vi har vore overauste med store mengder stoff i alle slags kanalar, er det ikkje utenkjeleg at fleire medi-ebrukarar vil bli meir selektive og leita grundigare etter det vesent-lege. Naivt? Tja, sei ikkje det.

Kva om nynorsken får plass idei store riksavisene?Om ein ser på opplagsstatistik-ken som kom i februar, ser det særleg dårleg ut for dei største riksavisene. Ein kan jo lura på om dei eigentleg trur det vert my-kje verre om dei skulle våga å la dei journalistane som vil, skriva nynorsk. Her står redaktøransva-ret i motsetnad til den retten til å ytra seg på nynorsk som mange journalistar ønskjer seg. Mange av dei såkalla mei-

ningsberande avisene, regi-onavisene og lokalavisene vert redigerte på begge målformer. Det ser ikkje ut til å vera noko problem eller trugsmål. (Mange av desse har forresten svært stabile opplagstal.) Og då er vi ved den heilt opp-lagde konklusjonen: Redaktørane må kanskje fornya tenkinga om den «redaksjonelle fridomen» og tillata dei journalistane som vil å skriva nynorsk. Kanskje dei ved å få nytta det språket dei kjenner mest som sitt, til og med kan tilføra noko kvalitet.

MEDIEMÅLLAGET

Er det plass til nynorsken når media er i krise?

Gåver til Kringkastingsringen gjev rett til skattefritak

Saman med dette nummeret av Kringom finn du ei oppmoding å gje ei vårgåve. Dersom du gjev meir enn 500 kroner i gåve til Kringkastingsringen i 2009, kan du trekkja beløpet frå på sjølvmeldinga. I fjor haust fekk vi endeleg

melding frå Skattedirektoratet om at Kringkastingsringen kjem inn under paragraf 6-50 i skattelova. Den seier at gåver til frivillige organisasjonar kan gjev frådrag på sjølvmeldinga. For å kunne trekkja gåver til Kringkastingsringen frå på sjølv-

meldinga for i år, må du ha gjeve minst 500 kroner til saman. Beløpet kan vera spreidd på fleire mindre gåver. Medlemspengane vert ikkje rekna som gåver. Det er alltid mogleg å gje gåver til Kringkastingsringen, òg utanom dei store gåveoppropa.


NY LEIAR I KRINGKASTINGSRINGEN

Media-Martin

Martin Toft (46) vart vald til styreleiar forKringkastingsringen på årsmøtet 17. mars. Medseg har han tjugefem år med journalistrøynsle.

Tarjei Vågstø[email protected]

Midt i 1980-talet spaserte studenten Martin Toft inn i redaksjonen til NRK Hordaland og lurte på om dei kunne setja røysta hans i arbeid. Dei sende han ut med ein Nagra bandopptakar for å gjera eit prøve-intervju. Då han kom attende fekk han deltidsjobb som nyhendeopplesar. – Eg har alltid visst at eg ville verta journalist. Då eg skulle ha arbeidsveke på ungdomsskulen, ville eg gjerne arbeida i avis. Diverre låg næraste redaksjonen i Arna, på andre sida av fjorden for Osterøy. Difor måtte Martin bruka veka på skule-kontoret i staden. Etter gymnas på Lindås tok han eit år på medie-linja på Solborg folkehøgskule i Stavanger. Dette var i 1981, same året som kulturminister Lars Roar Langslet sytte for å opna fritt opp for nærradioar. Lokalradioeksplosjonen hadde byrja. – Eg hugsar godt korleis vi laga lydavis fyrste halvåret, og var i gang med å byggja opp radiostudio andre halvåret, mimrar han.

Spansk i Bergen, stril i FinnmarkSeinare bar det til Universitetet i Bergen, der han studerte engelsk, samanliknande politikk og spansk hovudfag – samtidig som han hadde sumarjobbar i avisa Strilen og var med i Studentradioen. Då tida var komen for å avtena sivilteneste, hamna Martin i Radio Alta. I halvanna år las han nyhende på normert nynorsk for finnmarkingar utan å få ei einaste klage. Med solid radiorøynsle fekk han greitt arbeid i NRK etterpå: fyrst i Finn-mark, seinare i Nordland, Mexico og til slutt i utanriksavdelinga. – Eg reiste frå stad til stad i mange år, så då eg fekk tilbod om å vikariera som redaktør for Unifo-rum i 1997, takka eg ja. Det var godt med litt meir stabile arbeidstilhøve. Vikariatet vart etter kvart til fast stilling, og no

har han redigert tilsettavisa for Universitetet i Oslo i tolv år. Han har, litt stolt, med seg siste, blodferske nummer til intervjuet.


NY LEIAR I KRINGKASTINGSRINGEN

Den sjølvsagte nynorskenNoko som kan overraska dei som plukkar med seg Uniforum, er at meir enn halve avisa er på nynorsk.

– Tja, når eg vart målmann? Eg er nok arveleg belasta, for bestefaren min var Vestlandsfanden sjølv: målmann, fråhaldsmann, venstremann og misjonsmann. Men nynorsk var heilt sjølvsagt der eg gjekk på skule, på Hauge på Osterøy. Det var først då eg byrja på gymnaset at det var nokon med bokmål som hovudmål. Då vart han òg med i det lokale målungdoms-laget. Men etter det vart det ikkje noko målarbeid på ei lang stund. Martin berre brukte nynorsk, han, som om det skulle vera det mest sjølvsagte i verda. Etter kvart vart han likevel rekruttert inn i Medie-mållaget, der han overtok som leiar i 1995. Seinare sytte Olga Meyer for å få han inn i styret i Nynorsk pressekontor (NPK) som representant for Kring-kastingsringen. Då var ikkje vegen lang til å verta styremedlem i Kringkastingsringen, og no altså styreleiar.

Vil verva småbarnsforeldre– Kva utfordringar har Kringkastingsringen i dag? – Det viktigaste er at vi må syta for å rekruttera yngre medlemer. Vi har ein flott og trufast med-lemsmasse, men eg trur kanskje vi har potensial for å rekruttera meir mellom småbarnsforeldre. Då er det særleg arbeidet med barne- og ung-domsprogram han tenkjer på. – Det er flott at vi har greidd å få til eit så godt samarbeid med NRK Super, og eg trur vi kan ta litt av æra for at dei satsar så mykje på å bruka meir nynorsk no. Han ser samstundes mange andre utfordringar: – Det vert sjølvsagt ein ny situasjon når TV 2 ikkje lenger vert pålagde av ein konsesjon å spegla det språklege mangfaldet. Samstundes bruker mange av dei beste journalistane deira dialekt, og eg kan ikkje sjå føre meg at dei vil få pålegg om å snakka bokmål over natta.

Korte fakta: Martin Toft (f. 1962). Nyvald leiar i Kringkastingsringen. Oppvaksen på Hauge, Osterøy. Tidlegare leiar for Mediemållaget. Redaktør for Uniforum ved UiO.


NYNORSK PRESSEKONTOR

Nynorsken i Akersgata

I 1969 vart Nynorsk pressekontor (NPK) skipa for å gje avisene eit betre tilbod på nynorsk, og sidan den gong har dei levert byrå-journalistikk på nynorsk. I februar tok Karoline Riise Kristiansen over som sjefsredaktør. Det var ein god grunn til å ta ein prat med nynorsk-utposten i Akersgata.


Kristiansen (31) kjem til NPK frå ABC Startsiden, der ho har arbeidd i fem år som nettjeger, journalist og til slutt ansvarleg for den nynorske nettsida Startsida.no. Utdanninga si har ho frå Volda, Rena og Oslo. – Til lukke med jobben! Kva gjer ein sjefsredaktør? – Det er eg som er ansvarleg for den daglege drifta av Ny-norsk Pressekontor. Så langt har tida mi gått med til å setja meg inn i rutinane her; læra meg publiseringssystema våre, bli kjend med dei i redaksjonen, setja opp turnus og slikt. – Kan du seia litt om korleis de arbeider? – Alle vi seks som arbeider her – eg òg – arbeider i ein turnus der vi produserer nyhende til kundane våre. Utover det har vi tid til å laga eigne nyhendesaker, featureartiklar og intervju. Sjølv er eg glad i å vera skrivande journalist, og har fått gjort eitt intervju så langt. – Kvifor kom du til Nynorsk pres-sekontor? – Først og fremst hadde eg lyst til å prøva noko nytt, flytta litt på

Karoline Riise Kristiansen, ny sjefsredaktør i NPK. Foto: Kjartan Helleve, Norsk Tidend


NYNORSK PRESSEKONTOR

meg. Dessutan er nynorsk veldig viktig for meg. I ABC var eg åleine som nynorskbrukar. Her i NPK får eg arbeida saman med mange andre om å produsera nyhende på nynorsk.

For distrikta – i Oslo– Kva tykkjer du NPK skal vera? – Eg trur vi i hovudsak har ein god profil. Det viktigaste er kanskje at vi bør syna oss fram litt meir, ikkje vera så smålåtne med det vi har å by på. – … og kva er det? – Eg trur vi har høve til å ta opp saker på ein annan måte enn os-loavisene, til å vinkla dei annleis og kanskje stilla andre spørsmål. Når statsbudsjet-tet kom, til dømes, kunne det vera interessant å spørja korleis løyvin-gane ville slå ut i distrikta. – Kunne du tenkja deg å etablera distriktskontor av NPK? – Det ligg langt unna det vi har ressursar til å gjera i dag. Vi har knytt til oss ein del frilansarar, så dersom det skjer noko utanføre Oslo, kan vi anten bruka dei, eller vi kan reisa sjølve. – Det har jo vore somme som har meint at vi burde flytt Ny-norsk pressekontor ut av Oslo, til dømes til Førde. Eg trur ikkje det er så lurt. Eg trur vi har ein plass her i Oslo, slik at vi kan vera den lokalavisene frå heile landet kan kontakta, i Oslogryta.

Vil nå fleireSidan 2007 har NPK vore loka-lisert, fysisk og administrativt, saman med NTB i «VG-huset» i Akersgata. – De har no vore samordna og samlokaliserte med NTB i eit drygt år. Kva føremoner har dette samarbeidet? – Det er ein stor føremon for oss å få tilgang til den tekniske og menneskelege infrastruktu-ren deira. Vi tilgang til alt stoffet NTB produserer, og kan bruka

det som utgangs-punkt for våre eigne saker. I tilegg er NTB-kundane ein viktig mark-nad vi prøver å nå ut til.

– Kva ser du føre deg her? – Vi er veldig stolte over tenesta NPK-direkte, som leverer stoff rett til nettavisene til lokalavisene. Dessutan kjem det til å koma fleire produkt frå oss i framtida. – Vi har ein ganske stabil kundemasse og gode produkt, men vi kan nok verta betre på marknadsføring. Her vonar eg å kunne trekkja på røynslene frå tida mi i ABC Startsida.

Lys framtid for mediaDei siste åra har det vore tett med spådomar om at dei tradisjonelle papiravisene ikkje har mange åra att, og at det kjem til å vera vanskeleg å leva av å selja nyhende i framtida. Vi sluttar av med å spørja redaktøren om korleis ho

ser på det å gå frå ei moderne nettavis over til den meir tradisjo-nelle mediebransjen. – Det er vanskeleg å spå. Sjølv elskar eg å sitja med papiraviser, og eg elskar nyhende – så eg vonar verkeleg ikkje at framtida er så mørk som det du ymtar om. Uansett trur er det viktig at Ny-norsk pressekontor er audmjuke i høve til marknaden og heile tida prøver å vera i rørsle. – Når det gjeld nyhende-marknaden, derimot, er eg ganske trygg. Avisene har kanskje vanskar med å selja nyhende ein kan få fatt på kvar som helst, men det er vi i byrå-verda som produserer nyhenda i utgangspunktet. Oss vil det alltid vera bruk for.

Korte fakta: Nynorsk Pressekontor (NPK) vart oppretta i 1969 etter at Stortinget fann grunn til å løyve pengar til presse-teneste for å gje avisene eit betre tilbod på nynorsk. Nynorsk Pressekontor vert drive av Stiftinga Nynorsk Pressekontor (SNPK). Organisasjonane Noregs Mållag, Noregs Ungdomslag og Kringkastingsringen peikar ut representantar til styret i stiftinga. Den daglege drifta av kontoret vart frå nyttår 2007 overteken av Norsk Telegrambyrå. Nynorsk Pressekontor har felles lokale med Norsk Telegrambyrå i VG-huset i Akergata.

«Det viktigaste er kan-skje at vi bør syna oss fram litt meir, ikkje vera så smålåtne.»


Eksperimentell programdistribusjon

NRK undersøkjer nye kanalar for å spreia programma sine. 8. mars i år la dei ut den populære serien Der ingen skulle tru … som såkalla BitTorrent-nedlasting.


BitTorrent er ein teknologi for overføring av filer på Internett. Det som særmerkjer denne er at når du lastar ned ei fil (til dømes eit fjernsynsprogram), lastar du henne samtidig opp til andre som vil lasta henne ned. Torrent-nedlasting krev difor mindre res-sursar hjå den som legg ut fila i utgangspunktet, og sjåarane kan lasta ned fila snøggare.

Tvilsamt rykteBitTorrent har den siste tida vorte kjent som teknologien bak The Pirate Bay, ein nettstad som inne-held torrent-filer som let bru-karane lasta ned kommersielle

filmar, musikkfiler og tv-seriar. Dei ansvarlege bak nettstaden måtte i vår møta i retten, anklaga for brot på lova om opphavsrett. Vi spurde Eirik Solheim, pro-sjektleiar i NRKs utviklingsavde-ling, om dette var ein gimmick som følgje av mediemerksemda

kring The Pirate Bay: – Vi byrja å eksperimentera med torrentar for eit år sidan. Det syner seg at dette fungerer bra reint teknisk, publikum liker det svært godt og det er ein svært rimeleg distribusjons-metode.

Eirik Solheim. Foto: Marius Arnesen

smånytt

StudiemøteStudentmållaget i Nidaros (smin) skal ha studiemøte om nynorsk i etermedia onsdag 29. april. Dagleg leiar i Kring-kastingsringen, Tarjei Vågstøl, innleier. Sjå www.smin.no for meir informasjon.

MediedagarMediemållaget fører vidare initiativet frå i fjor og inviterer til «Dei nynor-ske mediedagane» 1.–4. oktober. Planlegginga er berre så vidt komen i gang, men det kan løna seg å setja av datoane allereie no. Årsmøtet i Kring-kastingsringen vedtok å leggja det årlege seminaret inn under denne paraplyen.

Målpris til TV 221. mars fekk TV 2-nyhetene Hordaland Mållag sin Målpris 2009. – Dag etter dag, fleire gonger for dagen og år etter år har me kunna gleda oss over den kunnige og klangfulle nynorsk- og dialektbruken i TV2 sine nyhendesendingar, seier leiar i Hordaland Mållag, Einar Ådland i ei pressemelding. – I reportasjar og rapportar frå inn- og utland, i Tabloid, Dokument 2, Laurdagsmagasinet og God Morgen Norge, frå reporterar i felten og program-leiarar i studio møter me levande nynorsk tale og målførebruk. Gjennom det daglege arbeidet sitt syner desse medarbeidarane at nynorsk og dialekt er framifrå, smidige og effektive reiskapar, heiter det mellom anna i grunngjevinga frå juryen.


– Det er robust, populært og billig. Det er openbert at vi burde utvida dette tilbodet, heilt uavhengig av The Pirate Bay og rettssaka mot dei. Han ser føre seg at dette kan verta ein vanleg måte å få tilgang til produksjonar frå NRK. – Dette er eit av mange tilbod, i tillegg til Nett-TV som baserer seg på streaming og Podcast som baserer seg på tradisjonell nedlasting.

Stor interesseSolheim kan fortelja at det har vore stor interesse, både nasjonalt og internasjonalt, for at NRK vel

å leggja ut program som torrent-nedlastingar. NRK har òg sett opp ein eigen «tracker», ein tenar som

formidlar kontakt mellom alle dei som ønskjer å lasta ned ei fil. – Det er den einaste måten vi kan få god statis-

tikk på, og vi er svært interesser-te i å vita kor mange som lastar ned. Det er publikum som avgjer om vi går vidare med dette. Der-som det er populært, utvidar vi, og dersom publikumsinteressa forsvinn, trappar vi ned. Den største hindringa for å leggja ut fleire program, er opp-havsrettane. – Sjølv om vi har produsert eit program sjølv, er det ofte

avgrensingar knytt til innhaldet på grunn av musikken, skode-spelarane og eksterne produ-sentar. Vi arbeider heile tida med å forhandla rettar og leiter etter alternative kjelder for til dømes musikk. Slik kan vi tilby innhaldet vårt så fritt som råd ut til publikum.

RasktI midten av mars forsøkte vi å lasta ned fyrste episoden av Der ingen skulle tru …, om Kirke-fjorden i Lofoten. Episoden var på 30 minutt, og i høg oppløysing. Det tok 14 minutt å lasta han ned, og hadde nok gått endå snøggare dersom Internett-tilkoplinga på kontoret hadde vore betre. Då vi testa, hadde 1500 lasta ned episoden.

Prøv sjølv. Du finn oppskrift på korleis du lastar ned påhttp://nrkbeta.no/nrk-setter-opp-sin-egen-torrent-tracker-og-legger-ut-populaer-serie/

«Det er robust, popu-lært og billig. Det er openbert at vi burde utvida dette tilbodet.»

Meir barnefjernsyn frå Sogn og FjordaneNRK Sogn og Fjordane har fått ei tinging på fleire episodar av doku-mentarserien Her er eg!

Serien, som følgjer barn gjen-nom spanande hendingar i livet, har vore sendt sidan 2004, og tel så langt 27 episodar. Tinginga i år er den største nokon gong. – Vi er ikkje heilt visse på kva form produksjonen i år kjem til å ha, fortel redaksjonssjef Rolf Sanne-Gundersen i NRK Sogn og Fjordane.

– Det er sjølvsagt svært kjekt at det vi lagar vert sett pris på og vert sendt. På 1990-talet produserte distriktskontoret fleire dramase-riar for born, men det var først då Eva Westvik byrja å laga små kvardagsdokumentarar at det verkeleg losna. – Vi tok eit skippartak for å få opp kvaliteten. No tykkjer vi at vi verkeleg har fått til denne dokumentarsjangeren.

NRK Sogn og Fjordane skal produsera fleire episodar av Her er eg! Her har Sølve fiska krabbar. Foto: NRK


��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Årsmøte i Kringkastingsringen17. mars held Kringkastingsringen årsmøte på Lit-teraturhuset i Oslo. I tillegg til dei vanlege årsmøte-sakene, innleidde Rolf Theil om språkmangfald og mediespråk.

Rolf Theil er professor i allmenn og afrikansk lingvistikk ved Universitetet i Oslo, og i haust har han reist rundt til mållag i heile landet med føredraget «All verdas språk». No var turen komen til Kringkastingsringen. Han måtte diverre halda eit noko stuttare føredrag enn han plar gjera, men heile møtelyden gledde seg over å sjå korleis den menneskelege skaparkrafta evna til systematikk får uttrykk gjennom språkmangfaldet i verda. I føredraget hadde òg Theil lagt inn nokre ord om mediestoda i Vest-Afrika, der han har fleire år med forskingsopphald bak seg. Stoda han skildra, var ei stode der dei gamle kolonimåla engelsk og fransk dominerte i media, med eit lite tilbod på dei store regionalmåla: Dei små språka har i beste fall ei fire-siders avis ein gong i månaden.

ÅrsmøtetKring ti medlemer vart att etter føredraget og tok del på årsmøtet etterpå. Der vart dei vanlege årsmø-tesakene, som årsmelding, rekneskap, arbeidspro-gram og budsjett handsama. Ei av hovudsakene i året som har gått, har vore at Kringkastingsringen langt på veg har greidd å få NRK til å skjøna at store tiltak må til dersom dei skal greia å senda nok nynorsk og dialekt i barne-kanalen NRK Super. Det var semje i møtelyden om at dette var ein stor siger, men samstundes uttrykte fleire otte for at Kringkastingsringen ikkje hadde vore flinke nok til å marknadsføra denne sigeren. Årsmøtet uttrykte òg otte for at medlemstalet gjekk så pass mykje ned i året som gjekk, og opp-moda styret om å driva eit meir offensivt rekrut-teringsarbeid i 2008.

StipendÅrsmøtet vedtok òg å lysa ut to stipend til master-studentar som ønskjer å skriva om emne knytt til

ÅRSMØTE I KRINGKASTINGSRINGEN

smånytt

Fuglevik vrakaTor Fuglevik, som i januar gjorde framlegg om at dei avisene som mottek mva-fritak òg å tillata nynorsk i spaltene sine, var innstilt som varamedlem til styret i Oslo Redaktørforening. Det vart han ikkje. På årsmøtet vart det argumentert for at folk som ønskte at staten skulle kunne gripa inn andsynes den redaksjonelle fridomen til redaktøren, ikkje burde sitja i styret. Dimed vart Fuglevik vraka. Sjølv tek han dette med stor ro. (NA24/nm.no)


Må det vera så pedagogisk?

Gunhild Berge [email protected]

I desse dagar går Mikke Mus rundt i klubbhuset sitt og løyser oppkonstruerte oppgåver. Med hjelp frå ei maskin som han må klappe to gonger i hendene for å få i tale, får han hjelp til å telje til femten for kvar minste ting han skal gjere. Medan Mikke Mus prøver å leike inn matematikkkunnskapar hos dottera mi, prøver Dora the explorer, ein annan barnetv-figur, å lirke inn litt engelsk her og der. Slikt blir det sikkert mykje læring av, men kvaliteten lyt vike på andre frontar. Resultatet er tynne og nærast meiningslause historier, formidla gjennom dårlege teikningar med glorete fargar. Kvar blir det av spenninga, stemningane, det kjensleladde? Mitt sterkaste Disney-minne er Bambi som

leiter etter mor si medan det tek til å mørkne. Det er skummelt når Bambi ik-kje finn mora, det er trist når han lengtar etter ho, og det er rørande når dei finn kvarandre att. Kven skapar TV-minna i dag? Historiene som vi aldri gløymer, som vekkjer empati, historiene som får barn til å føle? Eg vil sjølvsagt at dottera mi skal bli god i matte, men bør eg ha dårleg samvit når eg let ho få reinspikka underhaldning, gode historier utan pedagogiske baktankar? Hin dagen let eg vesle Agnes få ein smakebit av Disney-klassika-ren Fantasia, og responsen var overstrøymande. Begeistringa lyste av auga hennar medan ho dansa og gaula på sin særeigne måte. Ja då, det er litt for typisk å konkludere med at alt var betre før, men det får så vere. Det får

også vere om Agnes lærer å telje litt seinare enn andre. Agnes og eg kjem framleis til å unne oss meir pedagogikkfri og rein moro.

I denne spalta let vi småbarns-foreldre kommentera aktuelle barnefjernsynsprogram. Gunhild Berge Stang er leiar for Noregs Ungdomslag, styremedlem i Kring-kastingsringen og småbarnsmor.

For høgre hjernehalvdel

nynorsk eller dialekt i media. Båe stipenda er sette til 20 000 kroner. Det eine sti-pendet har open søknadsfrist, og vert gjeve til dei som har lyst til å skriva om ei problemstilling som handlar om språk i kringkasting for barn og unge (sjå utlysing i Kringom nr. 4/2008). Det andre stipendet var ei gåve til Mediemållaget i høve 30-årsdagen deira i 2007.

Nytt styreStyreleiar Håvard B. Øvregård vart takka av etter tre år som styreleiar i Kringkastingsringen. Ny leiar er Martin Toft, som har site i styret i fleire periodar, siste året som nestleiar. Med seg i styret har han Gunhild Berge Stang, Inger Vederhus, Kjar-tan Almenning og Sigrid Kleiva-Gramstad. Rolf Theil snakka om språkmangfald og mediaspråk.

BARNE-TV-SPALTA


DUBBING

NorDubb til Volda

I mars kom nyhenda om at NorDubb Studios, den største norskeigde dubbingverksemda,er i ferd med å etablera seg i Volda.


NorDubb samarbeider tett med Høgskulen i Volda, der dei har leigd lokale mellombels. På to veker har dei hatt opptaksprøver med både born og vaksne, og halde kurs i omsetjing for både dubbing og dokumentarfilm. Disponent Morten Lange i NorDubb er i godlag:

– Responsen i Volda har vore enorm. Vi hadde 40 born og vaksne inne til opptaksprøver, og alle der oppe er veldig opp-glødde over prosjektet. Han har nett sendt frå seg tilbakemel-dingar til omsetjar-aspirantane: – Det var litt å ta fatt i, for dette er eit heilt nytt felt for mange. Men det ser bra ut.

EtterspurnadenBak etableringa ligg det sjølvsagt

ikkje berre idealisme, men òg ei marknadsvurdering: – Eg hadde skjøna at det var

ein etterspurnad etter dubbing til nynorsk. Vi har mange oppdrag for mellom anna NRK. Dei har som kjent ein

regel om at dei skal bruka minst 25 prosent nynorsk. – Kjem dette av at NRK ønskjer meir nynorsk no? – NRK har alltid sagt at dei kan tenkja seg nynorsk og dialekt, men her i Oslo har det vore van-

Disponent Lange i NorDubb Studios er på veg til Volda med ein NRK-serie under armen. «Den vegen … ?»Foto: NorDubb Studios

«Eg hadde forstått atdet var etterspurnadetter dubbing tilnynorsk»


DUBBING

skeleg å finna born som kan snakka ulike dialektar. Når det er sagt, så har vi ein stor stab av vaksne skodespelarar, og har greidd å krydra produksjo-nane våre ganske bra.

Meir og betre nynorsk– Etableringa i Volda opnar li-kevel ein del nye moglegheiter. Det er mykje lettare å få god dialektbruk når vi får skrive manus på nynorsk. – Kjem de til å dubba både på nynorsk og dialekt? – Eg seier i utgangspunktet til skodespelarane våre at dei skal bruka dei orda og formene som fell naturlege. Særleg når vi har born inne, er det vanske-leg å retta på språket deira. Heile landet er med!Lange er usikker på om NorDubb kjem til å etablera seg andre stader i landet. – Då må vi vinna i Lotto først! Volda-prosjektet er, iallfall første tida, avhengig av offentleg stønad for å gå rundt. No har vi fått midlar frå Kraftfondet, og har von om å kanalisera noko av den lokale entusiasmen inn i øko-nomisk stønad. Han uroar seg likevel ikkje for at Nordvestlandet skal verta for dominerande: – Volda er ein høgskule-stad, og dreg til seg studentar frå heile landet. Så eg reknar med at vi kjem til å ha eit godt tilfang av røyster frå heile landet.

– For oss er det viktige å leggja til rette for at den solide media-utdanninga ved Høgskulen i Volda fører til at medieverksem-der vil etablera seg i distriktet, fortel dekan ved Avdeling for mediefag, Sverre Liestøl. Han har vore jordfar for eta-bleringa, og hjelpt til med både lokale, utstyr og søknader om offentleg støtte. – Eitt av tiltaka er at vi har ut-styr som vi leiger ut, til kommer-sielle prisar, til dei som ønskjer å etablera ei verksemd. Slik kan dei sikra seg at dei har drifta i gang før dei må gjera store investerin-gar i produksjonsutstyr.

Felles interesserDå Morten Lange i NorDubb tok kontakt med Liestøl, fann dei ut at dei hadde sams interesser. – Vi er gode på innhald og video, men manglar eit miljø for lyd. Her såg vi føre oss at vi kunne verta betre. Så vi kunne tilby NorDubb studiofasilitetar, samtidig som vi får nytta kompetansen til deira teknikarar og regiøssarar.

Økonomisk utfordringDet er ikkje gratis å etablera eit lydstudio i Volda. Ved sidan av utstyrsinvesteringane, må ressurspersonane frå NorDubb i Oslo fly mykje att og fram i opp-startsfasen. Også her har Liestøl trødd til.

– Eg har hjelpt til med søkna-der til både kommunen, fylket og Innovasjon Norge. Vi har fått noko stønad frå Kraftfondet til Volda kommune for å dekkja dei meirkostnadene det har å etablera seg her, men det trengst

meir pengar dersom prosjektet skal overleva. Eg er meiner det kanskje har teke ovlag mykje tid å få denne støtta på

beina.

Sterkt nynorskmiljøLiestøl forklarar at det sterke nynorskmiljøet var eit viktig argument for å velja nett Volda. – Her har vi både medieutdan-ninga ved høgskulen, Ivar Aasen-tunet og Senter for nynorsk i opp-læringa. Vi har alt utveksla mykje tips og idear, og på sikt vonar eg å sjå endå fleire synergieffektar.

Høgskulen i Volda:

– Eit naturleg samarbeid

Sverre Liestøl. Foto: Gaute Hareide

«Eg meiner det kanskje har teke ovlag mykje tid å få denne støtta på beina»


KRINGKASTINGSPRISEN 2009

1978 Hartvig Kiranog Arthur Klæbo

1979 Henning Rivedal1980 Rolf Myklebust 1981 Olga Meyer1982 Herbjørn Sørebø1983 Andreas Lunnan

og Gustav Moberg 1984 Steinar Brauteset1985 Svanhild Mundheim1986 Ingrid Espelid Hovig1987 Gunvor Hals1988 Sigvart Østrem1989 Nils Gunnar Lie1990 Per Riste1991 Martin Lohne1992 Astrid Brekken1993 Oddgeir Bruaset1994 Ragnhild S. Fjørtoft1995 Kari Sørbø1996 Astrid Versto1997 Bjørn Bø1998 Ingvild Bryn1999 Ingolf Håkon Teigene2000 Siri Lill Mannes2001 Egil Johan Ree2002 Gry Molvær2003 Arne Hjeltnes2004 Audhild G. Rotevatn2005 Are Kalvø2006 Harald Bøe2007 Ingerid Stenvold2008 Trude Teige2009

Tidlegare prisvinnarar

Kven skal få Kringkastingsprisen i år?

FRIST FOR FRAMLEGG

15. MAI 2009

No kan du vera med å avgjera kva for ei nynorsk røyst Kringkastings-ringen skal heidra i år.

Kvart år sidan 1978 har Kring-kastingsringen delt ut Kringkas-tingsprisen til «ei røyst i eteren som utmerkar seg med godt språk i radio eller fjernsyn og som på ein framifrå måte brukar nynorsk eller dialekt i det daglege arbeidet». Alle medlemer i Kring-kastingsringen kan nominera kandidatar til prisen, og styret i Kringkastingsringen er jury.

Solid nyhendeankerI fjor gjekk prisen til Trude Teige (biletet), kjend som både nyhende-anker i TV 2 og programleiar for aktualitetsmagasinet Tabloid på same kanalen. Nyhende er eitt av dei områda der nynorsk står sær-leg sterkt, og juryen meinte det var viktig å syna fram ein av dei mest kjende nynorskbrukarane. – Som profilert nynorskbrukar i nyhende- og aktualitetsavdelinga til TV2 viser ho samtidig, fire dagar i veka i beste sendetida, at nynorsk eignar seg godt som eit kjapt, effektiv og nøytralt nyhende-språk, heitte det i grunngjevinga frå juryen.

Heng høgtSaman med heideren får prisvin-naren òg eit grafisk trykk. Om det heng høgt eller lågt, er uvisst, men sikkert er det i alle høve at sjølve Kringkastingsprisen er ein pris som heng høgt. Det kan hanga saman med at prisen har vore delt ut i så mange år. Lista over prisvinnarar er nærast ein katalog over kjende nynorske medierøyster.

Kom med framlegg!Kven meiner du har fortent Kringkastingsprisen for 2009? Skriv namnet på kandidaten din på slippen på neste side, og litt om kvifor ho eller han fortener prisen. Send framlegget til Kringkastingsringen med post eller faks. Du kan òg bruka e-post, eller ringja inn framlegget ditt. Adresser finn du på side to. Vi må ha framlegget ditt i handa seinast 15. mai 2009.


KRINGKASTINGSPRISEN 2009

Kringkastingsprisen 2009

Kringkastingsprisen 2009 bør gå til:

Grunngjeving:

Framlegg frå:

Sendar/retur:KRINGKASTINGSRINGENPostboks 9161 Grønland0134 OSLO

��

��

��

��

Kringkasingsprisen 2009Hugs at fristen for å koma med framlegg til prisvinnar i år er 15. mai. Du kan nytta skjemaet på førre sida, eller senda e-post til [email protected]

Documents

MEDLEMSBLAD FOR KRINGKASTINGSRINGEN NR. 1, 2009 · Det er krise og nedskjeringar i mediebransjen for tida. Er det då rom for betre kvalitet og dessutan kamp for meir nynorsk? Berit