MEMMEEME ĐUNARODNI FESTIVAL GLUMCA- UNARODNI … · Teatrološki gledano, „Bure baruta“ je primjer kako se jedan tekst u pozorištu u osnovi može „transformisati“. Dramski

06.11.2014. „MEMEMEMEĐUNARODNI FESTIVAL GLUMCAUNARODNI FESTIVAL GLUMCAUNARODNI FESTIVAL GLUMCAUNARODNI FESTIVAL GLUMCA----NIKŠINIKŠINIKŠINIKŠIĆ 2014“

________________________________________________________________________

1

Organizatori i producenti

JU „Nikšićko pozorište“

JU „Zahumlje“

Izvršni producent JU „Zahumlje“

Savjet Festivala

Milorad Jovanović (predsjednik)

Dragica Milić

Goran Bulajić

Tanja Perišić

Zoran Bulajić

Vojislav Krivokapić

Umjetnički rukovodilac Goran Bulajić

Tim za selekciju Festivala

Vojislav Krivokapić

Tanja Perišić

Zoran Bulajić

Žiri Festivala

Branimir Popović (predsjednik)

Kristina Stevović

Igor Bojović

Organizator Tanja Perišić

Moderator razgovora o predstavama

Vanja Kovačević

Nagrade Festivala Grand prix za najbolju mušku ulogu Grand prix za najbolju žensku ulogu

Grand prix za najbolju epizodnu mušku ulogu Grand prix za najbolju epizodnu žensku ulogu

Grand prix za najbolji partnerski odnos na sceni

Pokrovitelji Vlada Crne Gore / Ministarstvo kulture i Opština Nikšić

Prodaja karata

Scena 213, biletarnica, od 10 do 20 h


________________________________________________________________________

2

...„Dok mi njegujemo pozorište, ono će da njeguje nas, jer mi smo njemu potrebni da se preko nas otjelotvoruje, kao što je ono nama potrebno. Mi se njemu predajemo, iz njega izvlačimo energiju i to funkcioniše po sistemu spojenih sudova. Koliko ga mi volimo i koliko smo mu predani, toliko će ono nama vratiti energije. Moramo o pozorištu govoriti kao o živoj materiji, jer se ono reflektuje preko ljudi i scene“... ...„Pozorište je uvijek bilo u krizi. Uvijek su se neki ljudi borili protiv njega... Svi oni koji su bili u akciji da osvoje neki prostor bili su protiv pozorišta, a ono se uvijek borilo protiv sistema. Svi oni su htjeli svoju istinu, a istina je ono što se nalazi u životu. Neko ko hoće da dominira, istrajava na svojoj istini. Ako se ta istina plasira na drugačiji način, onda si ti neprijatelj i dijeliš narod. Pozorište je teatrološka istina“... Trajče Kacarov, dramski pisac


________________________________________________________________________

3

Program Festivala

03.11. (ponedjeljak) Scena 213, 20,00h Svečano otvaranje Festivala / pozdravna riječ predsjednika Opštine Veselina Grbovića Gradsko pozorište - Podgorica „SLASTI SLAVE“ Tekst: Peter Quilter Režija, adaptacija teksta i izbor muzike: Stefan Sablić Scenograf: Smiljka Šeparović Koreograf: Slavka Nelević Kostimograf: Aleksandar Noshpal Muzički saradnik: Mirjana Živković Kurdadže Prevod: Teodora Marković Uloge: FLORENS DŽENKINS...................... Dubravka Drakić KOZMO MEK MUN.......................... Mladen Nelević DOROTI.............................................. Vesna Vujošević GOSPOĐA VERINDER GEĐ........... Ivana Mrvaljević MARIJA............................................... Smiljana Martinović Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22,00 h

04.11. (utorak) Scena 213, 20,00 h Narodno pozorište Republike Srpske - Banja Luka „KRIVICA“ Tekst: Nebojša Romčević Režija: Nikola Pejaković Scenograf: Dragana Purković Macan Kostimograf: Ivana Jovanović Dramaturg: Branko Brđanin Muzika: Petar Bilbija Uloge: GOCA........................... Nikolina Jelisavac BRACO........................ Ljubiša Savanović Off program Izložba dokumenata i dramskih tekstova Narodno pozorište u Nikšiću 1949 – 1965.god. Galerija „ Nikola I“ i „Ilija Šobajić“, 19,00 h Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22,00 h


________________________________________________________________________

4

Program Festival

05.11. (srijeda)

Scena 213, 20,00 h NU Centar za kulturu Teatar „Vojdan Černodrinski“ - Prilep „BURE BARUTA“ Tekst: Dejan Dukovski Režija: Nataša Poplavska Dizajn i scenografija: Emil Petro Kostimograf: Aleksandar Noshpal Muzika: MIZAR & Nikola Bobi Avtoski, Joe Dassin, Grace Jones, Florian Hermann BEND BURE BARUTA Dimitar Georgjievski (gitara i vokal) Metodija Kostoski (bas gitara, harmonika i vokal) Igor Trpče (tapan i vokal) Ilija Volčeski (klarinet) Vladimir Gorgjijoski (vokal i ritam sekcija) Aleksandar Stepanuleski (vokal) Dimitar Crcoroski (vokal) Glumci: Igor Trpče, Daniela Ivanoska, Vladimir Gjorgjijoski, Dimitar Gjeorgjievski, Ilija Volčeski, Katerina Čakmakoska, Aleksandar Stepanuleski, Nataša Naumoska, Dimitar Crcoroski, Violeta Čakarova, Marjan Čakmakoski, Marija Spirkoska-Ilijoska, Zoran Ivanoski i Mihajlo Milenkovski Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22,00 h

06.11. (četvrtak) Scena 213, 20,00 h Art tema i Kruševačko pozorište „LEPOTICA LINEJNA“ Tekst: Martin Makdona Adaptacija i režija: Miloš Jagodić Prevod: Đorđe Krivokapić Scenograf i kostimograf: Darinka Mihajlović Kompozitor: Milan Đurđević - „Neverne bebe“ Dramaturg: Branislav Nedić Uloge: MEG FORLAN....................... Ljiljana Stjepanović MORIN FORLAN.................. Jelena Stajkovac PATO DULI............................ Dejan Tončić REJ DULI............................. Nikola Rakić Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22,00 h


________________________________________________________________________

5

Program Festivala

07.11. (petak) Scena 213, 20,00 h Pozorište Slavija - Beograd „KARAMAZOVI / SABLASNI EROS“ Tekst: Fjodor Mihajlovič Dostojevski Adaptacija i režija: Vladimir Lazić Dramatizacija: Milisav Milenković Scenograf: Boris Maksimović Kostimograf: Danica Rakočević Scenski pokret: Ferid Karaica Uloge: FJODOR................................... Mihailo Janketić KATARINA IVANOVNA....... Ivana Kovačević GRUŠENJKA.......................... Sanja Radišić Subotić DIMITRIJE............................. Miljan Prljeta IVAN........................................ Nebojša Đorđević

Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22,00 h

08.11. (subota) Scena 213, 20,00 h JU „Nikšićko pozorište“ / JU „Zahumlje“ „NOBELOVCI“ Tekst: Obrad Nenezić Režija: Goran Bulajić Scenograf: Anka Gardašević Kostimograf: Jelena Đukanović Muzika: Rajko Kadović Uloge: MIHAILO MIJČIĆ……………… Jovan Krivokapić KOKA MIJČIĆ …………………. Ana Vučković MATO MIJČIĆ………………….. Emir Ćatović MARGIT………………………… Gordana Mićunović VAN NISTELVAN, MILI ……… Petar Novaković Off program Razgovor o predstavi Scena 213, 21,30 h Dodjela nagrada i svečano zatvaranje Festivala


________________________________________________________________________

6

Večeras na programu

„Lepotica Linejna“

Na repertoaru „Međunarodnog festivala glumca Nikšić 2014“ večeras je predstava

„Lepotica Linejna“, u produkciji Art teme i Kruševačkog pozorišta. Predstava je rađena po

tekstu Martina Makdona, a u dramatizaciji Branislava Nedića. Uloge su povjerene: Ljiljani Stjepanović, Jeleni Stajkovac, Dejanu Tončiću i Nikoli Rakiću.

Prepoznatljivi stil irskog pisca Makdona govori o teretu teškog vremena i opominje nas

„da je trenutak borbe za opstanak došao“. Izuzetno ozbiljni dramski sukobi, u kojima zlo i mržnja

rastu iz minuta u minut, u „Lepotici Linejni“ su samo na momente rasterećeni briljantnim

humorom. To je, zapravo, još jedna priča o teškim planetarnim ljudskim sudbinama, u koje se

uklapa i naš prostor.

Crnohumorna i na momente brutalna drama „Lepotica Linejna“ govori o odnosu majke i

kćerke u jednoj irskoj zabiti.

„Kroz njihov život i život komšija, braće koji svoju sreću žele da potraže ʼtamo negdjeʽ,

pisac iscrtava dilemu koja se proteže od nekih davnih godina, pa sve do danas. Otići u svijet,

ostaviti ʼvjekovno ognjišteʽ, biti vječiti stranac ili ostati u zavičaju, bez ideje, posla, osnovne

egzistencije“, napisao je dramaturg Nedić u afišu predstave.


________________________________________________________________________

7

Sa festivalskog repertoara

„Bure baruta“ – priča o emocijama

Zvanični takmičarski dio programa „Međunarodnog festivala glumca Nikšić 2014“, sinoć je, bio

rezervisan za predstavu „Bure baruta“, prilepskog Teatra „Vojdan Černodrinski“ i tamošnjeg

Centra za kulturu. Makedonska pozorišna produkcija pokazala je svoju osobenost i

prepoznatljivost u dramskom stvaralaštvu na balkanskom prostoru, uprkos jezičkoj barijeri.

Teatrološki gledano, „Bure baruta“ je primjer kako se jedan tekst u pozorištu u osnovi može

„transformisati“.

Dramski pisac Dejan Dukovski prvobitno je tu dramu zamislio kao priču o ljudima u

tranziciji, koji se najčešće nalaze između „mira i rata“. Rediteljska postavka Nataše Poplavske,

temu je kanalisala u sasvim drugom pravcu – pokazivanju emocija i ljubavi. Iako je prošlo

dvadeset godina od nastanka priče, rediteljka iznova i dalje postavlja pitanje: zašto?

„Zašto je sistem incident?“ U traganju za odgovorom na to pitanje, kao dobro rješenje,

Poplavska je pronašla u obradi drame Dukovskog. Ona je, otvarajući više „vrata“ od onih koje

dramaturg u tekstu nudi, pokazala svu emotivnost običnog balkanskog čovjeka. Tu emociju i

ljubav rediteljka je prenijela na scenu. Ogromna glumačka energija, praćena instrumentalnom

muzikom i vokalima, fascinantnom scenografijom i zanimljivom kostimografijom, ovoj verziji

predstave, dali su sasvim drugačiji tonalitet, od njenih prethodnih izvedbi. Scenografija je veoma

zahtjevna i mobilna, a dodatni efekat daju joj vizuelni izrazi, koji dočaravaju još jednog glumca

na sceni.


________________________________________________________________________

8

Korišćenje jabuke kao

simbola zla i ženskog

rekvizita, uz vizuelizaciju

crteža kruga i linije, u

predstavi je konstatno

prisutna metafora muško-

ženskih odnosa.

Jednostavnost

kostimografije i njena

svedenost na crno-bijeli

svijet, je pokazatelj

slojevitosti komada.

„Bure baruta“ do

sada je imalo sedamnaest

izvođenja, računajući

gostovanje na Festivalu u

Nikšiću. Sve njene izvedbe

odvijale su se u kamernom

ambijetu, tako da je i

publika bila na sceni. U

Nikšiću to nije izvodljivo, jer je Scena 213 salonska, ali to u mnogome nije umanjilo utisak,

sudeći da je publika sat i po, sa uživanjem odgledala i burnim aplauzom ispratila prilepski

ansambl.


________________________________________________________________________

9

Akcenti razgovora sa okruglog stola

„Bure baruta“ emocionalna priča

„Sva naša sudbina zapisana je u nekoj pješčanoj knjizi. Tako je i sa tekstom Dejana

Dukovskog, u kojem stalno lebdi pitanje – zašto“, rekao je uvodničar Vanja Kovačević,

najavljujući sinoć, u Velikoj Sali „Zahumlja“, razgovore o predstavi „Bure baruta“.

Pitanje – zašto, postavljala je i rediteljka Nataša Poplavska, prije dvadeset godina, u

vrijeme nastanka teksta o „miru i ratu“, koji će tek dvije decenije kasnije prenijeti u pozorište, ali

sa drugačijom porukom, od prvobitne piščeve zamisli. Ona je rekla da je sebi često postavljala

pitanje: Zašto je sistem incident?

„Sigurna sam bila da je to tema koju treba da radim“, rekla je Poplavska. Osnovna ideja

joj je bila da umjesto „mira i rata“ u predstavi ponudi emociju i ljubav. I to, upravo, onu emociju

kojom je darivan običan balkanski čovjek. To je tražilo, kazala je Poplavska, „otvaranje više vrata

od onih koje je sam dramaturg dao“. Prema njenim riječima, glumci su na probama prolazili kroz

sve uloge, kako bi se opredijelili za onu koja im se dopada. U izboru muzike učestvovao je cio

ansambl, a pjesme su takođe, morale dati odgovor na pitanje – zašto? Tako su došli do Mizara.

Scenografija je rađena sa vizuelnim izrazima, koji „zamjenjuju“ glumca, pojasnila je Poplavska.

Ona je dodala da je na sceni metaforički postavljena jabuka kao simbol zla. „Vizuelnim crtežom

kruga i linija, prikazali smo muško-ženske odnose, a vizuelizacija naopako okrenutog drveta

govori o familiji kao stubu našeg društva. Imamo samo holivudski simbol smrti“, rekla je


________________________________________________________________________

10

Poplavska objašnjavajući

učesnicima rasprave osnovna idejna

rješenja rediteljskih rezova,

scenografije i dizajna.

Glumica Daniela Ivanoska,

navela je da je u predstavi

napravljen dramaturški pomak, jer

je rediteljka potencirala ženski

pristup osnovnoj temi. Za njenog

kolegu Vladimira Gjorgijoskog,

priča Dukovskog odiše otvorenom

dramaturgijom. On je, u početku,

bio skeptičan da li će ansambl

zamisao rediteljke moći da

sprovede u djelo. No, kasnije, je sve

drugačije izgledalo. Rekao je da na

sceni uvijek ima dva-tri lika, tako da su glumci konstantno upućeni jedni na druge.

Od nastanka teksta

vremena su se vidno

promijenila, pa je ansambl

odlučio da agresiju ostavi, a da

prikaže suprotno – emocije i

ljubav. Uz dobru energiju

predstava je dobila dinamičnost

čemu doprinosi i instrumentalna

pratnja i izbor muzike.

Dramski pisac Trajče

Kacarov je ocijenio da je

prilepsko „Bure baruta“ ženski

primjerak teksta Dukovskog. On

tvrdi da predstava sa svakim

novim izvođenjem „raste“, pa je

vremenom došla do pozicije

umjetničkog djela. „Prisustvo emocije i rad sa svjetlom govori da živimo u crno-bijelom svijetu“,

rekao je Kacarov.


________________________________________________________________________

11

Najava programa za petak, 7. novembar

„Karamazovi – Sablasni eros“ prepoznaju zlo

Na „Međunarodnom festivalu glumca –

Nikšić 2014“, Pozorište „Slavija“, sjutra veče će

izvesti predstavu „Karamazovi – Sablasni eros“, po

tekstu Fjodora Mihajloviča Dostojevskog. Dramatizaciju je odradio Milisav Milenković, a

adaptaciju i režiju Vladimir Lazić. Uloge su

povjerene Mihailu Janketiću, Ivani Kovačević, Sanji Radišić Subotić, Milanu Prljeti i Nebojši Đorđeviću.

U dramaturškoj obradi poznatog djela

Dostojevskog, Milenković ostaje dosljedan izvornoj

prepoznatljivosti zla u čovjeku. „Karamazovi –

Sablasni eros“ uočavaju ga u „njegovom začetku u

samom zametanju, a možda još i ranije“. To je

upozorenje koje emituje Dostojevski u

„Karamazovima“.

„Strast koja bukne plamenom i traje požarnim

mahnitanjem, čak podivljalom stihijom, pleni i

njegovog imenjaka Fjodora Karamazova, kao i,

naoko, one čedne, a poroka željne. Isti je taj plamen

koji ozaruje Dmitrija, Ivana i Aljošu. Njegove vreline

podjednako su zapljusnule Grušenjku i Katarinu“, napisao je u predlošku komada dramaturg

Milenković. „Ruska ljubav sa svim ponornim tamama i uzletjelim svjetlosnim visinama“ prisutna

je i u predstavi „Karamazovi – Sablasni eros“. To je jedna od mogućih interpretacija „nesvedenih

i neobuzdanih Karamazova, Grušenjke i

Katarine kad jesu i kad nijesu u

međusobnim zagrljajima“. Ta ljubav se u

predstavi pozorišta „Slavija“

poistovjećuje sa njom samom, „a kad se

ta čežnja izjalovi, kao kompenzacija,

rađa se zlo, moć koja uništava. A smrt i

nagoviještena i ostvarena, kao i patnja

postaju neponovljiva kreacija svake

uskraćene ljubavi“.

Pozorište „Slavija“ ne gostuje

prvi put u Nikšiću, a njihova produkcija

je do sada imala fantastičan odjek kod

ovdašnje publike. Nesumljivo, klasična

ruska literatura mora donijeti kvalitet, a glumačka postavka „Karamazovih“ to obećava.


________________________________________________________________________

12

...Riječ više...

Festival zamajac pozorišne kulture

Piše: Janko Ljumović

„Međunarodni festival glumca“ u Nikšiću predstavlja važan segment ukupne festivalske

ponude pozorišnih festivala u Crnoj Gori, ali još važnije predstavlja važan segment kulture grada

u kome je nastao. Naslanja se na bogatu tradiciju pozorišnog života Nikšića, koju prate različiti

oblici diskontinuiteta. Važan je i zbog samog „Nikšićkog pozorišta“, koje u turbulentnim

uslovima još nije pronašlo adekvatnu formulu svog identiteta i održivosti. Kao takav Festival je

jedan od glavnih označitelja savremene difuzije pozorišne umjetnosti u samom gradu, a njegova

regionalna pozicioniranost dobra je osnova za njegovo dalje jačanje i razvoj uprkos mnogim

preprekama.

Festival čuva na dobar način duh mjesta, koji je Nikšić imao, prije svega u ljudima koji

su stvarali i razvijali njegovu kulturu.

Dvije ključne stvari koje ga čine zanimljivim jesu njegov identitet i posjećenost. Ostali

segmenti, poput finansiranja i uključenosti u kulturno okruženje, predstavljaju temu za ozbiljnu

analizu koja može da rezultira njegovoj jačoj institucionalnoj osnovi, koja logično treba da se

naslanja na samo „Nikšićko pozorište“ i grad, koji su i osnivači samog festivala. Važno teorijsko,

ali i praktično pitanje jeste pitanje kvaliteta „simboličkog“ nadražaja koje festival unosi u

društvenu svakodnevicu, a od odgovora na to pitanje zavisi koji će sve segmenti jednog društva i

kojim intenzitetom uopšte doživjeti festival, odnosno hoće li socio-kulturni učinak festivala

premašiti opseg festivalske publike. Ukoliko znamo da festival nema problem sa publikom, ostaje

da i drugi faktori prebace opseg svoje nadležnosti i na sistematičniji način iskoriste Festival kao

oslonac pozorišne umjetnosti u Nikšiću.

Prema britanskoj matrici festivali jesu ili trebaju funkcionisati kao „srećni“ slučaj, kao

incident, iznenađenje i slavlje; festivali su poprišta događaja u kojima je misao i praksa

eksperimenta prisutnija i eksponiranija nego u svakodnevnom, „običnom“ umjetničkom radu;

festivali su mogući meeting points za umjetnike i kulturne „aktiviste“ iz raznih sfera umjetničkog

dejstvovanja, događaji iniciranja i stimulisanja interdisciplinarne umjetničke saradnje i kreiranja

novih modusa viđenja i govora. Oni mogu povezati amatere i profesionalce, etablirane vrijednosti

(mainstream) i inovativna rješenja (alternativne izraze); festivali su mogućnost eksponiranja

marketinških sposobnosti u najširem smislu – afirmacija različitih aspekata umjetničkog

reagovanja kod publike kojoj su ti modeli kreativnog rada nedovoljno poznati ili nisu fokus

njihove pažnje i „uživalačkog“ interesa; festivali su mogućnost eksponiranja marketinških

sposobnosti u užem smislu – efikasna platforma za promovisanje imena i kreiranje pozitivnog

imidža jedne socijalne/kulturne zajednice; festivali mogu biti izazovna i pozitivna mobilizacija

ljudi manjih ili većih socijalnih/kulturnih zajednica, inicijatori konstituisanja i sazrijevanja

njihovog kulturnog identiteta.

(Autor teksta je profesor na Fakultetu dramskih umjetnosti na Cetinju i direktor je Crnogorskog

narodnog pozorišta.)


________________________________________________________________________

13

Izdavači biltena

JU „Nikšićko pozorište“ Narodnih heroja br. 10

Tel. 213-566 e-mail: [email protected] Web sajt: www.niksickopozoriste.me

JU„Zahumlje“

Pete proleterske br.17

Tel. 078/ 103-225; 078/ 103-226 e-mail: [email protected]

Web sajt: www.zahumlje.com

Redakcija biltena

Tekstove piše i bilten uređuje: Slavojka Marojević

Fotografije i grafička obrada: Anka Gardašević

Tehnička priprema tekstova: Vesna Vukićević, Ana Tomić, Ljudmila Delić

e-mail redakcije biltena: [email protected] Tel. 213-566

Tiraž: 50 primjeraka

Documents

MEMMEEME ĐUNARODNI FESTIVAL GLUMCA- UNARODNI … · Teatrološki gledano, „Bure baruta“ je primjer kako se jedan tekst u pozorištu u osnovi može „transformisati“. Dramski