View
256
Download
24
Embed Size (px)
DESCRIPTION
MEMORIA MARCO 2008
Citation preview
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
MEMORIA ANUAL 2008
DDeesseeññoo ggrrááffiiccooArtware
RReevviissiióónn tteexxttoossPatricia Verdial Garay
FFoottooggrraaffííaaEnrique TouriñoBorja Bernárdez ArmadaPatricia Fernández GonzálezEduardo Freiría MartínezMarta García BreaLaura MonelloRamona RodriguezMaribel Úbeda
Créditos © Da presente edición, a Fundación MARCO© Dos textos e das traducións, a Fundación MARCO© Das fotos, os autores
FUNDACIÓN MARCO
Concello de VigoCaixanovaXunta de GaliciaDeputación de PontevedraMinisterio de Cultura
PADROADO
PPrreessiiddeennttee ddee hhoonnrraaEmilio Pérez Touriño
PPrreessiiddeenntteeAbel Caballero Álvarez
VVooggaaiissCarlota Álvarez BassoLuís Bará TorresGuillermo Brea VilaJosefa Casal MartínezCarlos Alberdi AlonsoJulio Fernández GayosoElvira Larriba LeiraLaura López AtrioXesús López CarreiraJosé Luis Pego AlonsoCorina Porro MartínezIolanda Veloso Ríos
SSeeccrreettaarriiooJosé Riesgo Boluda
DDiirreeccttoorrIñaki Martínez Antelo
MARCOMuseo de Arte Contemporánea de Vigo
PPrrooppiieettaarriiooConcello de Vigo
Proxecto financiado pola Unión Europea (FEDER)Programa INTERREG II ESPAÑA-PORTUGAL
DDiirreeccttoorrIñaki Martínez Antelo
XXeerreenntteeMartiño Nogueira Canle
RReessppoonnssaabbllee ddee eexxppoossiicciióónnss Agar Ledo Arias
CCoooorrddiinnaaddoorraa ddee eexxppoossiicciióónnssMaría Urrutia Baliño
TTééccnniiccoo ddee mmoonnttaaxxeePaul Edward Guy
RReessppoonnssaabbllee ddee ccoommuunniiccaacciióónnMarta Viana Tomé
AAssiisstteennttee ddppttoo.. ccoommuunniiccaacciióónnPilar Souto Soto
SSeeccrreettaarrííaa ddee ddiirreecccciióónnPatricia Verdial Garay
AAddmmiinniissttrraacciióónnAlberto Abal García
BBiibblliiootteeccaaIria Fernández Mouriz
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
MARCOMUSEO DE ARTECONTEMPORÁNEA DE VIGO
ÍNDICEPRESENTACIÓN PRESIDENTE FUNDACIÓN MARCO7 DIRECTOR MARCO 9
1. A INSTITUCIÓN FUNDACIÓN MARCO13REUNIÓNS DE PADROADO15
2. EXPOSICIÓNS EXPOSICIÓNS TEMPORAIS 19 PUBLICACIÓNS 41SELECCIÓN PRENSA 44
3. ACTIVIDADES PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 51 XORNADAS DE PORTASABERTAS 62 CONCERTOS E FESTIVAIS 67 PROGRAMACIÓNAUDIOVISUAL 71 ACTOS E PRESENTACIÓNS 74 OUTROSEVENTOS 75 CESIÓN E ALUGUER DE ESPAZOS 76BIBLIOTECA/CENTRO DE DOCUMENTACIÓN 78
4. AGRUPACIÓN DE AMIGOS PRESIDENTA AAM 85 CALENDARIO DE ACTIVIDADES 86LISTA DE MEMBROS 90
5. OS DATOS INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVO 95 CIFRAS VISITANTES 2008 96COLABORACIÓN CON ENTIDADES97 PERSOAL98OUTROS SERVIZOS 100 INFORMACIÓN XERAL 101
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 7
PRESENTACIÓN
O día 13 de xuño deste ano 2008 presentouse o proxecto básico do futuro Auditorio de Vigo, unhasedutora iniciativa na vangarda da oferta cultural e de servizos que merece unha cidade en con-tinuo cambio e efervescencia. Alcaldía de Vigo apostou firmemente dende un principio pola acti-vidade cultural e o desenvolvemento empresarial de Vigo, e con esta nova plataforma multipli-caranse os atractivos que farán da nosa cidade un punto de encontro para a creatividade e o des-envolvemento cultural.
Unha grande cidade merece grandes proxectos. Esta semella ser a firme proposta do MARCO,Museo de Arte Contemporánea de Vigo, que traballa dende os seus inicios nesta dirección. Unobxectivo que non sería posible sen a colaboración doutras institucións ou entidades que co seuesforzo o fan posible. Así, o MARCO, no seu intento por traer a Vigo unha programación na van-garda da actualidade artística internacional —con exposicións como 7+1 Project Rooms, unhaidea do grande comisario global Gerardo Mosquera—, establece contacto con outros centros emuseos de arte contemporánea, facendo que este obxectivo sexa, ano tras ano, unha realidade.
Unha realidade como as mostras Xeopolíticas da animación e Paraísos indómitos, froito da colabo-ración co CAAC, Centro Andaluz de Arte Contemporáneo, ou O medio é o museo, coa colaboración doKoldo Mitxelena Kulturunea de San Sebastián ou co-producións internacionais como A grande trans-formación. Arte e maxia táctica, coproducida polo Frankfurter Kunstverein son claros exemplos deque a colaboración institucional pode recoller grandes éxitos de crítica e público.
Os nosos creadores máis novos, entre eles Oliver Añón, tamén tiveron o lugar que merecen noMARCO, en liña coa súa política de apoio aos creadores da terra. En colaboración cunha dasprincipais industrias da cidade, nun exemplo de simbiose entre arte e empresa, o museo puidoamosar a obra de Suso Fandiño, grazas ao inestimable apoio da planta PSA Peugeot Citroën deVigo, dentro dos actos conmemorativos da celebración do 50º aniversario da planta, un feito quemarca un fito na colaboración entre o MARCO e a industria da automoción da nosa cidade. Domesmo xeito, tamén puido levar aos nosos artistas fóra, como foi o caso da artista galega CarmeNogueira, quen expuxo a súa obra Próspera en Beijing, para logo traela ao museo, nun claro exem-plo de confianza depositada no MARCO por parte dunha institución como o Instituto Cervantes.Artistas que medran co importante respaldo dos coleccionistas de arte, a quen o MARCO taménquixo render homenaxe coa mostra Paixóns privadas, visións públicas, que recolle exemplos dascoleccións de arte contemporánea máis importantes de Galicia.
Non quero finalizar sen recoñecer o esforzo e o entusiasmo con que a engrenaxe do MARCO fun-ciona. Un equipo de profesionais que día a día, co seu intenso traballo e criterio, fan que o MARCOestea en boca de todos, pero tamén a todos aqueles que apoian de xeito desinteresado esta ins-titución, aos membros da Agrupación de Amigos do MARCO, verdadeiros mecenas culturais, quelevan o nome da nosa cidade alén das nosas fronteiras. A todos eles, grazas.
Abel Caballero ÁlvarezPresidenteFundación MARCO
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 9
PRESENTACIÓN
Consolidado o proxecto do MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo, tras estes seisanos de vida, 2008 supuxo un cambio no xeito de entender o espazo expositivo, non xa comoámbito de creación artístico dedicado á programación de exposicións de carácter temáticoou de tese, centradas en proxectos de comisariado que aglutinaban a varios artistas, senónmáis enfocada nunha nova liña de programación, que fixa a súa atención en exposiciónsindividuais que ocupen as salas de exposición da planta baixa do museo. Neste sentido, aexposición 7+1 Project Rooms serviu de ponte entre a anterior liña de programación e anova, coa división do espazo para que cada un dos artistas presentes fixese unha peza paracada un deles, incluída a fachada do edificio, que por vez primeira se viu ocupada cunha obratan axeitada para este espazo de goce colectivo da nosa cidade.
Como continuación coa boa relación entre as institucións museísticas que centran a súa pro-gramación na arte contemporánea, este ano a colaboración do MARCO co FrankfurterKunstverein —A grande transformación. Arte e maxia táctica—, co Koldo MitxelenaKulturunea de San Sebastián —O medio é o museo— e co CAAC, Centro Andaluz de ArteContemporáneo de Sevilla —Paraísos Indómitos e Xeopolíticas da Animación— fixo posibleque o noso museo puidese manter a súa liña de calidade expositiva. As dúas mostras copro-ducidas polo CAAC de Sevilla constitúen dous importantes exemplos de esforzo institucio-nal, tanto polo grande número de artistas participantes, como polas actividades desenvol-vidas co gallo das devanditas exposicións: o ciclo de concertos Música para plantas nocaso da primeira, e o ciclo de vídeo Historias de aquí, no caso da segunda.
Dentro das mostras celebradas no espazo principal do museo, mención especial merece amostra Paixóns privadas, visións públicas, unha selección das principais obras que compo-ñen o patrimonio privado dos coleccionistas de arte galegos, que coa súa xenerosidadefixeron posible que estas pezas visen a luz para seren compartidas por todos nós.
O Espazo Anexo seguiu ocupado por mostras que apoian a creatividade de artistas novos,como Oliver Añón. Ademais, Carme Nogueira, co seu proxecto Próspera viaxou á China den-tro do conxunto de actividades artísticas e culturais organizadas polo Instituto Cervantesco gallo da celebración do Ano de España naquel país, e con Suso Fandiño, o MARCO esta-bleceu unha enriquecedora colaboración co Centro PSA Peugeot-Citroën de Vigo, dentro dosactos conmemorativos do quincuaxésimo aniversario da planta na nosa cidade.
Finalmente, gustaríame deixar constancia do meu recoñecemento a todas aquelas perso-as e entidades que fan posible a realidade da grande familia do MARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo: membros do Padroado da Fundación e da Agrupación de Amigos doMARCO, membros do equipo, comisarios, artistas, medios de comunicación. Todos eles, coseu esforzo, constitúen o éxito desta institución, a de todos e cada un de vós.
Iñaki Martínez AnteloDirectorMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo
1. A INSTITUCIÓNFUNDACIÓN MARCO 13 REUNIÓNS DE PADROADO 15
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 13
A INSTITUCIÓN
FUNDACIÓN MARCO
MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGOPropietario: Concello de VigoProxecto cofinanciado pola Unión Europea (FEDER)Programa INTERREG II ESPAÑA-PORTUGAL
14 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
PADROADO DA FUNDACIÓN MARCO
Data da Acta Fundacional: 22 de outubro 2002
FUNDACIÓN MARCO
Excmo. Concello de VigoCaixanovaXunta de GaliciaExcma. Deputación Provincial de PontevedraMinisterio de Cultura
MEMBROS DO PADROADO DA FUNDACIÓN MARCO 2008
PRESIDENTE DE HONRA: Sr. D. Emilio Pérez Touriño
Presidente: Excmo. Sr. D. Abel Caballero Álvarez
Secretario: D. José Riesgo Boluda
Vocais:Polo Concello de Vigo
D.ª Laura López AtrioD.ª Iolanda Veloso RíosD.ª Elvira Larriba Leira
Por CaixanovaD. Julio Fernández GayosoD. José Luis Pego AlonsoD. Guillermo Brea Vila
Pola Xunta de GaliciaD. Luís Bará Torres Dª. Josefa Casal Martínez
Pola Deputación de PontevedraDª. Corina Porro Martínez
Polo Ministerio de CulturaD. Carlos Alberdi Alonso (ata o 05/05/08)D. Guillermo Corral Van Damme (dende o 18/06/08 ata o 19/11/08)
Padrons de honra:Dª. Carlota Álvarez BassoD. Xesús López Carreira
Director MARCO: D. Iñaki Martínez Antelo
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 15
A INSTITUCIÓN
REUNIÓNS DE PADROADO
Lugar: Sala de Padroado2º andar MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo
n Reunión XXII: Data 18/06/2008
n Reunión XXIII: Data 06/10/2008
n Reunión XXIV: Data 18/12/2008
2. EXPOSICIÓNS EXPOSICIÓNS TEMPORAISSALAS DE EXPOSICIÓN DA PLANTA BAIXA 19 SALAS DEEXPOSICIÓN DO PRIMEIRO ANDAR 28 ESPAZO ANEXO 37PUBLICACIÓNS 41 SELECCIÓN PRENSA 44
FICHA TÉCNICA
DATAS29 febreiro – 1 xuño 2008
LUGARSalas de exposición daplanta baixa
PRODUCIÓNMARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo /CAAC, Centro Andaluz deArte Contemporáneo, Sevilla
COMISARIOJuan Antonio Álvarez Reyes
SALASDE EXPOSICIÓN DA PLANTA BAIXA
XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN
A primeira exposición do ano 2008 no MARCO foi ‘XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN’, quizais a mostra máis ambi-ciosa realizada en España sobre a historia da animación na súa vertente artística, que reunía máis de sesen-ta obras de imaxes en movemento. O comisario da mostra formulaba dúas formas de achegamento a estexénero: unha histórica, que incluía traballos de autores clásicos, e outra xeográfica máis extensa, na que seofrecían producións contemporáneas.
Un conxunto de obras realizadas por creadores de todo o mundo, que empregan unha abundante gama de téc-nicas propias do cinema de animación, da cinematografía ‘imaxe a imaxe’, utilizando procedementos como odebuxo animado, a plastilina ou a animación dixital por ordenador. A animación, analizada dende as súas ori-xes, como linguaxe visual de máxima actualidade e como poderoso vehículo de transmisión de ideas sobrevalores e modelos culturais.
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 19
EXPOSICIÓNS
20 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
ARTISTAS
Adel Abdessemed (Constantine, Alxeria, 1971)Gabriel Acevedo (Lima, Perú, 1976)Narda Alvarado (A Paz, Bolivia, 1975)Carlos Amorales (Cidade de México, México, 1970)Berthold Bartosch (Polubny, República Checa, 1893-1968)Segundo de Chomón (Teruel, 1871 – París, Francia, 1929)Sebastián Díaz Morales (Comodoro Rivadavia, Arxentina, 1975)Nathalie Djurberg (Lysekil, Suecia, 1978)Gili Dolev (Israel, 1974)Hala Elkoussy (O Cairo, Exipto, 1974)Emotive Project [Andy Rivas / Raúl Gómez] (Cádiz, 1975 / Cádiz, 1977)Extramücadele [Memed Erdener] (Istambul, Turquía, 1970)Kota Ezawa (Colonia, Alemaña, 1969)Curro González (Sevilla, 1960)Federico Guzmán (Sevilla, 1964)Hans Hemmert (Hollstadt, Alemaña, 1960)Tami Ichino (Fukuoka, O Xapón, 1978)Takashi Ishida (Toquio, O Xapón, 1972)Ivan Ivanov-Vano (Moscú, Rusia, 1900-1987)William Kentridge (Johannesburgo, Sudáfrica, 1955)Avish Khebrehzadeh (Teherán, Irán, 1969)Kolkoz [Samuel Boutruche / Benjamin Moreau] (Arranche, Francia,
1972 / París, Francia, 1973)Tomoko Konoike (Akita, O Xapón, 1960)Joji Koyama (Toquio, O Xapón, 1978)Valeriano López (Huéscar, Granada, 1963)Cristina Lucas (Xaén, 1973)Basim Magdy (Assiut, Exipto, 1977)Tang Maohong (Lingchuan, China, 1975)Kenzo Masaoka (Osaka, O Xapón, 1898-1998)Norman McLaren (Escocia, Reino Unido, 1914-1987)Brett Murray (Pretoria, Sudáfrica, 1961)Takao Nakano (Xapón)Mohamadou Ndoye ‘Douts’ (Senegal, 1973)Rivane Neuenschwander (Belo Horizonte, Brasil, 1967)Nils Norman (Kent, Reino Unido, 1966)Eko Nugroho (Yogyakarta, Indonesia, 1977)Gökhan Okur (Istambul, Turquía, 1982)Txuspo Poyo (Alsasua, Navarra, 1963)Talal Refit (Kirkuk, Iraq, 1957)Lotte Reiniger (Berlín, Alemaña, 1899 – Dettenhausen, Alemaña, 1981)Robin Rhode (Cidade do Cabo, Sudáfrica, 1976)Andreas Schulenburg & Jonas Fromm (Hamburgo, Alemaña, 1975 /
Copenhaguen, Dinamarca, 1973)Sheila M. Sofian (Nova York, EUA, 1962)Jan Svankmajer (Praga, República Checa, 1934)Tabaimo (Hyogo, O Xapón, 1975)Naoyuki Tsuji (Shiruoka, O Xapón, 1972)Kara Walker (Stockton, EUA, 1969)Warner Brothers / Bob Clampett (Os Ánxeles, EUA, 1913-1984)Amelie von Wulffen (Breitenbrunn, Alemaña, 1966)Tintin Wulia (Bali, Indonesia, 1972)Zhou Xiaohu (Changzhou, China, 1960)Young-Hae Chang Heavy Industries [Fundado en 1998 por Young-Hae
Chang (Corea) e Marc Voge (EUA)]
Actividades paralelas
‘‘MMUUNNDDOOSS AANNIIMMAADDOOSS’’.. VViissiittaass ee oobbrraaddooiirrooss ppaarraa eessccoollaarreessDatas: do 4 de marzo ao 30 de maio de 2008Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: martes, mércores, xoves e venres de 10.00 a 14.00
‘‘MMUUNNDDOOSS AANNIIMMAADDOOSS’’.. OObbrraaddooiirrooss ppaarraa ffaammiilliiaassDatas: do 7 de marzo ao 31 de maio de 2008Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: venres de 18.00 a 20.00; domingos de 12.00 a 14.00
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 21
EXPOSICIÓNS
ARTISTAS
Manu Arregui (Santander, 1970)Vicente Blanco (Santiago de Compostela, 1974)Ingrid Buchwald (Tolosa, 1980)Antón Cabaleiro (Santiago de Compostela, 1977)Segundo De Chomón (Teruel, 1981 – París, Francia, 1929)David Cívico (San Sebastián, 1974)Carles Congost (Olot, 1970)Ruth Gómez (Valladolid, 1976)Sofía Jack (Madrid, 1969)Juande Jarillo (Granada, 1969)Alicia Martín & Mario Marquerie (Madrid, 1964)Jordi Moragues (Barcelona, 1970)Txuspo Poyo (Alsasua, 1963)Fernando Renes (Burgos, 1970)Francesc Ruiz (Barcelona, 1971)Diego Santomé (Vigo, 1966)Juan Zamora (Madrid, 1982)
CICLO DE VÍDEO
DATAS29 febreiro – 1 xuño 2008
LUGARSalón de actos
SELECCIÓNJuan Antonio Álvarez Reyes
HISTORIAS DE AQUÍCiclo de Vídeo
As ‘historias locais’ eran esenciais no planeamento conceptual da mostra‘XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN’. Por esta razón, a exposición completábase cun pro-grama de vídeo que reunía traballos realizados por creadores españois contempo-ráneos. O ‘son de onde penso’ —unha expresión de Walter D. Mignolo defendida polocomisario Juan Antonio Álvarez Reyes— atopaba así a súa correspondencia.
22 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
O MEDIO É O MUSEO
‘‘O MEDIO É O MUSEO’ foi un proxecto expositivo composto de diferentes tipos detraballos que abordan o museo ou a institución como soporte e referente daobra de arte. Tomando como punto de partida os cambios nas funcións do museo,esta mostra reunía propostas de vinte artistas que tiñan en común a súaactitude cara ao museo, non só como colector ou exhibidor de obras de arte,senón tamén como lugar de acción e experiencia, como ‘medio’, en relacióndirecta co espazo e o contexto no que a obra ten lugar.
A exposición concibiuse necesariamente a partir dun número de obrasespecíficas realizadas para cada unha das sedes —o MARCO de Vigo e o KoldoMitxelena de San Sebastián— e unha serie de pezas comúns adaptadas aosespazos de ambos os dous museos. En cada lugar e momento, o espazoarquitectónico, o funcionamento cotián da institución ou o contexto social no quese insire, actuaban como os elementos significativos do contido da exposición.É dicir, espiuse ao máximo o museo, de maneira que era este, como ‘soporte’, oque se exhibía: o espazo resultaba así dimensionado, especificado e interpretadona súa totalidade a través das accións dos artistas e da participación do público.Deste modo, o museo percíbese non só como un lugar de instrución ou educativo,segundo a definición decimonónica, senón tamén como un ámbito destinado aestimular a actitude ‘performativa’ dos espectadores a través do cuestionamentodo amplo catálogo de rutinas sociais que teñen lugar entre os seus muros.
FICHA TÉCNICA
DATAS20 xuño – 21 setembro 2008
LUGARSalas de exposición da planta baixa
COPRODUCIÓNMARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo / KoldoMitxelena Kulturunea, San Sebastián
COMISARIOSPablo Fanego e Pedro de Llano
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 23
EXPOSICIÓNS
ARTISTAS
Lara Almarcegui (Zaragoza, 1972; vive e traballa en Róterdan, Holanda) Monica Bonvicini (Venecia, Italia, 1965; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Arabella Campbell (Vancouver, Canadá, 1973; vive e traballa en Vancouver)Maria Eichhorn (Bamberg, Alemaña, 1962; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Annika Eriksson (Sverige, Suecia, 1956; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Ceal Floyer (Karachi, Pakistán, 1968; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Andrea Fraser (Billings, Montana, EUA, 1965; vive e traballa entre Nova York e Os Ánxeles, EUA)Luca Frei (Lugano, Suíza, 1976; vive e traballa en Lund, Suecia) Mario García Torres (Monclova, México, 1975; vive e traballa nos Ánxeles, EUA)Felix Gonzalez-Torres (Güaimaro, Cuba, 1957 - Miami, EUA, 1996)Jeppe Hein (Copenhaguen, Dinamarca, 1974; vive e traballa entre Copenhaguen e Berlín, Alemaña)Louise Lawler (Bronxville, Nova York, EUA, 1947; vive e traballa en Nova York)Maider López (San Sebastián, 1975; vive e traballa en San Sebastián)Loreto Martínez Troncoso (Vigo, Pontevedra, 1978; vive e traballa en París, Francia)Roman Ondák (Zilina, Eslovaquia, 1966; vive e traballa en Bratislava, Eslovaquia)Sergio Prego (Fuenterrabía, 1969; vive e traballa en Nova York, EUA)Karin Sander (Bensberg, Alemaña, 1957; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Tino Sehgal (Londres, Reino Unido, 1976; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Sancho Silva (Lisboa, Portugal, 1973; vive e traballa en Lisboa)Thomas Struth (Geldern, Alemaña, 1954; vive e traballa en Düsseldorf, Alemaña)
Actividades paralelas‘‘TTII EESS OO MMUUSSEEOO’’.. OObbrraaddooiirrooss iinnffaannttííss ddee vveerráánn
Datas: do 8 de xullo ao 29 de agosto de 2008Lugar: salas de exposición e salón de actosHorario: martes, mércores, xoves e venres, de12.00 a 14.00
EExxppoossiicciióónn ddiiddááccttiiccaa ‘‘TTII EESS OO MMUUSSEEOO’’Selección de traballos realizados polos partici-pantes nos obradoiros infantís de veránDatas: do 29 de agosto ao 7 de setembro de 2008Lugar: salas de exposición e salón de actosHorario: martes a sábado, de 12.00 a 14.00, de11.00 a 14.00 e de 17.00 a 20.00; domingo de11.00 a 14.00
Pola súa relación directa coa historia e memoriado edificio do MARCO, merece especial atención oproxecto da artista alemá Maria Eichhorn, que pre-sentou unha carta escrita por José DomínguezGonzález á súa parella, Angelina Estévez, o 8 defebreiro de 1937 dende o cárcere de Vigo —omesmo edificio que actualmente alberga omuseo— momentos antes de ser executado.
A exhibición do orixinal da carta nas salas de expo-sición —segundo instrucións precisas de enmar-cado e montaxe— completouse coa publicaciónda carta en prensa o 4 de xullo de 2008, e a cele-bración dunha mesa redonda en torno a esta peza,o mesmo día, no salón de actos do MARCO.
Mesa redonda
Ao redor da carta escrita en 1937 por JoséDomínguez González dende o cárcere de Vigo, e daproposta da artista Maria Eichhorn para a exposi-ción ‘O MEDIO É O MUSEO’
24 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
DATAvenres 4 de xullo, ás 20.00
LUGARSalón de actos
PARTICIPANTESXesús Alonso Montero, Antonio AlonsoFontán, Carlos Núñez Rodríguez, Pedro deLlano Neira
Maria Eichorn. Carta, 2008[Carta a Angelina Estévez (Leirado – Barral) de José DomínguezGonzález, escrita o 8 de febreiro de 1937, no cárcere de Vigo]
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 25
EXPOSICIÓNS
7+1 PROJECT ROOMS
'7+1 PROJECT ROOMS', un proxecto do comisario Gerardo Mosquera, partía da estrutura da planta baixa doMARCO, con sete grandes salas que poden ser utilizadas como espazos independentes, para presentar a pro-posta dun artista diferente en cada unha delas. Así, a exposición consistiu en sete mostras persoais que tiñanlugar ao mesmo tempo e que podían ser percorridas nun mesmo lugar, pero que conservaban a súa autono-mía. A elas engadiuse a fachada do Museo, nun total de 7+1 Project Rooms. Todas as obras foron realizadasespecificamente para cada espazo da planta baixa e destinadas a este proxecto en concreto, ben se tratasede obras ex novo ou ben dunha recreación ou adaptación de obras xa existentes, que no contexto da exposi-ción adquirían un novo significado.
Os participantes foron seleccionados de modo que puidera manterse unha coherencia xeral na exposición. Coneste fin reuníronse artistas capaces de responder aos espazos do MARCO no que se podería idealizar comoun 'espírito de project room' (libre, experimental, investigador). O predominio de instalacións que configura-ban ambientes específicos en cada unha das salas brindou cohesión formal ao conxunto de proxectos. A selec-ción orientouse cara a artistas procedentes de distintos países e con experiencias e idades disímiles, perotodos con inclinación cara a temas sociais (política, poder, violencia, xénero, medio urbano...) e á investiga-ción sobre a propia arte, os seus recursos e morfoloxías, como medios para construír e deconstruír sentidoscomplexos. O resultado foi un conxunto de presentacións cun marcado espírito crítico.
26 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
FICHA TÉCNICA
DATAS10 outubro 2008 – 19 abril 2009
LUGARSalas de exposición da planta baixa
COPRODUCIÓNMARCO, Museo de Arte Contemporáneade Vigo
COMISARIOGerardo Mosquera
ARTISTAS
Monica Bonvicini (Venecia, Italia, 1965; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Tania Bruguera (A Habana, Cuba, 1968; vive e traballa entre A Habana e Chicago, EUA)Kendell Geers (Germiston, Sudáfrica, 1968; vive e traballa en Bruxelas, Bélxica)Thomas Hirschhorn (Berna, Suíza, 1957; vive e traballa en París, Francia)Teresa Margolles (Culiacán, México, 1963; vive e traballa en México D. F.)Jorge Perianes (Ourense, 1974; vive e traballa en Vigo)Fernando Sánchez Castillo (Madrid, 1970; vive e traballa en Madrid)Young-Hae Chang Heavy Industries [Fundado en 1998 por Young-Hae Chang (Corea) e
Marc Voge (EUA); viven e traballan en Seúl, Corea]
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 27
EXPOSICIÓNS
Actividades paralelas
EExxppoossiicciióónn bbiibblliiooggrrááffiiccaa ‘‘77++11 PPRROOJJEECCTT RROOOOMMSS’’Datas: do 10 de outubro 2008 ao 15 de febreiro de 2009Lugar: Biblioteca / Centro de documentaciónHorario: martes, mércores, xoves e venres, de 11.00 a 14.00 ede 16.00 a 20.00
‘‘77++11’’.. VViissiittaass ee oobbrraaddooiirrooss ppaarraa eessccoollaarreessDatas: do 13 de xaneiro ao 17 de abril de 2009Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: martes, mércores, xoves e venres de 10.30 a 13.30
‘‘77++11’’.. OObbrraaddooiirrooss ppaarraa ffaammiilliiaassDatas: do 10 de xaneiro ao 19 de abril de 2009Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: venres de 18.00 a 20.00; domingos de 12.00 a 14.00
SALASDE EXPOSICIÓN DO PRIMEIRO ANDAR
PARAÍSOS INDÓMITOS
O tema central da exposición ‘PARAÍSOS INDÓMITOS’, coproducida polo MARCO de Vigo e o Centro Andaluz deArte Contemporáneo, era a relación do ser humano coa natureza. Nela, vinte artistas de diversas proceden-cias exploraban a súa relación coa terra na que habitan, operando con diferentes puntos de vista, dende avisión romántica ao testemuño documental, dende unha concepción utópica ao activismo en defensa domedio natural. Tomando a natureza como obxecto de observación e contemplación, como testemuño, ou comovehículo de denuncia, as obras desta exposición eran resultado da evolución no xénero da paisaxe, de sécu-los nos que o ser humano veu analizando os vínculos esquizofrénicos que mantén co seu ámbito, e nos quea iconografía da paisaxe pasou pola beleza no Renacemento, o pintoresquismo no Barroco, ou a idea do subli-me no Romanticismo.
A montaxe e disposición das obras en salas seguía un fío condutor en torno a catro apartados, en función dasdistintas aproximacións dos artistas ao eixe temático da exposición: ‘A forza da natureza’ ou os espazos quese resisten á acción do ser humano, como lugares irredutibles a calquera intento de domesticación; ‘A viaxeutópica’ cara a lugares inexplorados, que acaba por converterse nunha busca interior; ‘O home e a Terra: cola-boración científica’, ou a busca de relacións entre artistas, científicos e natureza, para unha mellora no usoe transformación dos espazos naturais; e por último, ‘Os paraísos danados’, ou a evidencia da ruptura do equi-librio na relación entre o ser humano e a natureza.
28 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 29
EXPOSICIÓNS
FICHA TÉCNICA
DATAS7 marzo – 18 maio 2008
LUGARSalas de exposición do primeiro andar
COPRODUCIÓNMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo /CAAC, Centro Andaluz de Arte Contemporáneo,SevillaCoa colaboración de: Consellería de MedioAmbiente, Xunta de Galicia / Blu:sens
COMISARIAVirginia Torrente
ARTISTAS
Alberto Baraya (Bogotá, Colombia, 1968; vive e traballa en Bogotá)Guillem Bayo (Barcelona, 1974; vive e traballa en Barcelona)Sergio Belinchón (Valencia, 1971; vive e traballa en Berlín)Roberto Bellini (Juiz de Fora, Brasil, 1979; vive e traballa en Belo Horizonte, Brasil)André Cepeda (Coimbra, Portugal, 1976; vive e traballa en O Porto, Portugal)Peter Coffin (Berkeley, EUA, 1972; vive traballa en Nova York, EUA)Thomas Joshua Cooper (San Francisco, EUA, 1946; vive e traballa en Glasgow, Escocia)Nir Evron (Herzliya, Israel, 1974; vive e traballa en Tel-Aviv, Israel)Cyprien Gaillard (París, Francia, 1980; vive e traballa en París)Rodney Graham (Vancouver, Canadá, 1949; vive e traballa en Vancouver)Marine Hugonnier (París, Francia, 1969; vive e traballa en Londres, Reino Unido)Eva Koch (Copenhaguen, Dinamarca, 1953; vive e traballa en Copenhaguen)Mireya Masó (Barcelona, 1963; vive e traballa en Barcelona)Heather & Ivan Morison (Desborough, Reino Unido, 1973 & Nottingham, Reino Unido, 1974; viven e
traballan en Gales, Reino Unido)Marjetica Potrc (Liubliana, Eslovenia, 1953; vive e traballa en Liubliana)Gonzalo Puch (Sevilla, 1950; vive e traballa en Madrid)Caio Reisewitz (São Paulo, Brasil, 1967; vive e traballa en São Paulo)Thiago Rocha Pitta (Tiradentes, Brasil, 1980; vive e traballa en Río de Xaneiro, Brasil)Eric Rosoman (Londres, Reino Unido, 1975; vive e traballa en Leicester, Reino Unido)Guido van der Werve (Papendrecht, Países Baixos, 1977; vive e traballa en Amsterdam, Países Baixos)
30 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
Actividades paralelas
CCiicclloo ddee vvííddeeoo.. PPaannoorráámmiiccaa'Unha estaca na lama, un foxo na cinta’. O campoexpandido do Land Art, 1968–2008’Comisariado por: Latitudes, www.LTTDS.orgDatas: xoves 8 e venres 9 de maio; xoves 15 evenres 16 de maio de 2008 Lugar: salón de actosHorario: ás 20.00
PPAARRAAÍÍSSOOSS NNAATTUURRAAIISS.. OObbrraaddooiirrooss ddee rreecciiccllaaxxee ee nnaattuurreezzaa
Organiza: Alcaldía e Concellería de MedioAmbiente do Concello de VigoProdución: Estela Loxística e Proxectos S.L., encolaboración co departamento educativo doMARCODatas: Do 9 de febreiro ao 26 de abril de 2008Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: sábados de 12.00 a 14.00
Música para plantas
Paralelamente á exposición, e como parte integran-te desta, todos os venres a partir do 7 de marzo tivolugar un concerto para plantas dentro da obra SSeennttííttuulloo ((GGrreeeennhhoouussee)), do artista PPeetteerr CCooffffiinn —uninvernadoiro cheo de plantas de distintos tipos— coaintervención de músicos en vivo.
DATAS7, 14 e 28 de marzo; 4, 11, 18 e 25 de abril; 2, 9e 16 de maio de 2008
LUGARSala frontal do 1º andar
HORARIOÁs 20.00
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 31
EXPOSICIÓNS
PAIXÓNS PRIVADAS, VISIÓNS PÚBLICAS Coleccións D.O. Galicia
‘Facendo realidade un proxecto concibido hai tempo, en 2008 o MARCO presentou, daman do comisario e crítico de arte Fernando Castro Flórez, unha exposición na que osartistas compartían protagonismo cos coleccionistas, sen dúbida un dos piares do siste-ma da arte contemporánea e unha das pezas fundamentais na historia das relacións, sem-pre complexas, entre arte e mercado.
Baixo o título ‘PAIXÓNS PRIVADAS, VISIÓNS PÚBLICAS [Coleccións D.O. Galicia]’, reuníaseunha selección de fondos de coleccións privadas de Galicia, centradas en arte contempo-ránea. Un conxunto de obras que, dende os anos oitenta ata o presente, facía un percorri-do pola historia da arte e do coleccionismo máis próximo. Como trasfondo, unha lecturahistoriográfica sobre a aparición das feiras de arte contemporánea nos anos sesenta,pouco antes de que xurdise o concepto ‘sistema da arte’ (1972). Feiras, bienais, poxas eoutros eventos relacionados co mercado da arte están en relación directa coa evolucióndas coleccións, auténticas testemuñas da actualidade.
Alén da simple exhibición das obras, a exposición intentaba analizar as similitudes e par-ticularidades entre os seus contidos, cunha selección baseada en liñas fundamentaischea de matices individuais, que funciona dalgún modo como homenaxe e posta en valordestas coleccións, e como estímulo para fomentar o coleccionismo. ‘PAIXÓNS PRIVADAS,VISIÓNS PÚBLICAS’ supuxo un primeiro achegamento cara ao coleccionismo privado enGalicia, e situou á vista do público obras que ata entón permanecían ocultas.
32 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
ARTISTAS
Ángeles Agrela (Xaén, 1966)Efrain Almeida (Ceará, Brasil, 1964)Chema Alvargonzález (Xerez da Fronteira, 1960)Carlos Amorales (Cidade de México, México, 1970)Xoán Anleo (Marín, Pontevedra, 1960)Vasco Araújo (Lisboa, Portugal, 1975)Txomin Badiola (Bilbao, 1957)Stephan Balkenhol (Hesse, Alemaña, 1957)Ignacio Basallo (Ourense, 1952)José Bechara (Río de Xaneiro, Brasil, 1957)Herbert Brandl (Graz, Austria, 1959)Jean-Marc Bustamante (Toulouse, Francia, 1952)Pedro Cabrita Reis (Lisboa, Portugal, 1956)Berta Cáccamo (Vigo, Pontevedra, 1963)Santiago Cirugeda (Sevilla, 1971)Chema Cobo (Tarifa, Cádiz, 1952)John Coplans (Londres, Reino Unido, 1920)José Pedro Croft (O Porto, Portugal, 1957)Angela de la Cruz (A Coruña, 1965)Sandro Chia (Florencia, Italia, 1946)Walter Dahn (Schwerte, Alemaña, 1954)Alberto Datas (A Coruña, 1935 – Madrid, 2007)Thomas Demand (Múnic, Alemaña, 1964)Jiri Georg Dokoupil (Bruntál, República Checa, 1954)Helmut Dorner (Baden-Wurtemberg, Alemaña, 1952)Olafur Eliasson (Copenhaguen, Dinamarca, 1967)Roland Fischer (Múnic, Alemaña, 1958)Günther Förg (Essen, Alemaña, 1952)Liam Gillick (Buckinghamshire, Reino Unido, 1964)Curro González (Sevilla, 1960; vive e traballa en Sevilla)Luis Gordillo (Sevilla, 1934; vive e traballa en Madrid)Douglas Gordon (Glasgow, Reino Unido, 1966)Katharina Grosse (Breisgau, Alemaña, 1961)Cao Guimarães (Belo Horizonte, Brasil, 1965)Federico Guzmán (Sevilla, 1964)Jonathan Hernández (Cidade de México, México, 1972)José Antonio Hernández-Diez (Caracas, Venezuela, 1964)Federico Herrero (San Xosé, Costa Rica, 1978)Thomas Hirschhorn (Berna, Suíza, 1957)Candida Höfer (Eberwalde, Alemaña, 1944)Carsten Höller (Bruxelas, Bélxica, 1961)Sarah Jones (Londres, Reino Unido, 1959)Martin Kippenberger (Dortmunt, Alemaña, 1953)Imi Knoebel (Dessau, Alemaña, 1940)Stefan Kürten (Düsseldorf, Alemaña, 1963)Abraham Lacalle (Almería, 1962)Antón Lamazares (Lalín, Pontevedra, 1954)Francisco Leiro (Cambados, Pontevedra, 1957)
FICHA TÉCNICA
DATAS30 maio – 7 setembro 2008
LUGARSalas de exposición do primeiro andar
PRODUCIÓNMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo
COMISARIOFernando Castro Flórez
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 33
EXPOSICIÓNS
Actividades paralelas
EExxppoossiicciióónn bbiibblliiooggrrááffiiccaa ‘‘PPAAIIXXÓÓNNSS PPRRIIVVAADDAASS,, VVIISSIIÓÓNNSS PPÚÚBBLLIICCAASS’’Datas: do 30 de maio ao 7 de setembro de 2008Lugar: Biblioteca / Centro de documentaciónHorario: martes, mércores, xoves e venres, de 11.00 a 14.00 e de 16.00 a 20.00
Michel Majerus (Esch, Luxemburgo, 1967 – Luxemburgo, 2002)Íñigo Manglano-Ovalle (Madrid, 1961)Carlo Maria Mariani (Roma, Italia, 1931)Armando Mariño (Santiago de Cuba, Cuba, 1968)Mateo Maté (Madrid, 1964)Chelo Matesanz (Reinosa, Cantabria, 1964)Jonathan Meese (Toquio, O Xapón, 1971)Ana Mendieta (A Habana, Cuba, 1948 – Roma, Italia, 1985)Tracey Moffatt (Brisbane, Australia, 1960)Vik Muniz (São Paulo, Brasil, 1961)Antoni Muntadas (Barcelona, 1942)Antonio Murado (Lugo, 1964)Miquel Navarro (Mislata, Valencia, 1945)Shirin Neshat (Qavsin, Irán, 1957)Ernesto Neto (Río de Xaneiro, Brasil, 1964)Javier Núñez Gasco (Salamanca, 1971)Manuel Ocampo (Quezon City, Manila, 1965)Julian Opie (Londres, Reino Unido, 1958)Damián Ortega (Cidade de México, México, 1967)Simón Pacheco (Santiago de Compostela, 1968)Manolo Paz (Cambados, Pontevedra, 1957)Jorge Perianes (Ourense, 1974)Adrian Piper (Harlem, Nova York, EUA, 1948)Pedro Proença (Lubango, Angola, 1962)Fiona Rae (Hong Kong, China, 1963)Rubén Ramos Balsa (Santiago de Compostela, 1978)Bernardí Roig (Palma de Mallorca, 1965)Juan Carlos Román (Bilbao, 1961)Ugo Rondinone (Brunnen, Suíza, 1964)Thomas Ruff (Zell am Harmersbach, Suíza, 1958)Anri Sala (Tirana, Albania, 1974;)David Salle (Oklahoma, EUA, 1952)Fernando Sánchez Castillo (Madrid, 1970)Karin Sander (Bensberg, Alemaña, 1957)Charles Sandison (Northumberland, Reino Unido, 1969)Diego Santomé (Vigo, Pontevedra, 1966)Julião Sarmento (Lisboa, Portugal, 1948)Gregor Schneider (Rheydt, Alemaña, 1969)Andreas Schulze (Rheydt, Alemaña, 1955)Roman Signer (Appenzell, Suíza, 1938)DJ Simpson (Lancaster, Reino Unido, 1966)Valeska Soares (Belo Horizonte, Brasil, 1957)Susana Solano (Barcelona, 1946)Frank Thiel (Kleinmachnow, Alemaña, 1966)Baltazar Torres (Figueira do Castelo Rodrigo, Portugal, 1961)Juan Uslé (Santander, Cantabria, 1954)Javier Vallhonrat (Madrid, 1953)Manuel Vilariño (A Coruña, 1952)
34 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
A GRANDE TRANSFORMACIÓNARTE E MAXIA TÁCTICA
Esta mostra colectiva, comisariada por Chus Martínez e coprodu-cida polo MARCO e o Frankfurter Kunstverein, pretendía docu-mentar o novo interese da produción artística contemporáneapola maxia e polo oculto, entendendo a maxia nun sentido políti-co, como recurso, como metodoloxía, e como nova forma de resis-tencia individual. As obras e proxectos presentados non tiñan quever co ‘espiritual’, senón máis ben co xeito en que a maxia podeser empregada como metodoloxía cun potencial crítico que des-afía a nosa visión da sociedade e a nosa idea de comunicación.Estes artistas utilizan a maxia de forma táctica, para explorar osmecanismos de transmisión do coñecemento entre individuos ecolectivos.
As obras confrontaban o espectador non tanto co visible senónmáis ben co sensual e o intuitivo. Deste modo, establecíase unhanarración con múltiples posibilidades para a análise cultural.Ademais de obras de artistas de recoñecido prestixio como AllenRuppersberg ou Mike Kelley, a mostra presentaba un amplo con-xunto de pezas de artistas máis novos, que produciron obra novapara esta exposición.
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 35
EXPOSICIÓNS
FICHA TÉCNICA
DATAS19 setembro 2008 – 11 xaneiro 2009
LUGARSalas de exposición do primeiro andar
PRODUCIÓNMARCO, Museo de Arte Contemporáneade Vigo / Frankfurter Kunstverein
COMISARIAChus Martínez
ARTISTAS
Jonathan Allen (Reino Unido, 1966; vive e traballa en Londres)Center for Tactical Magic (Colectivo artístico con base en Berkeley, fundado en 2000 por
Aaron Gach)Roberto Cuoghi (Módena, Italia, 1973; vive e traballa en Milán, Italia)Michele Di Menna (Vancouver, Canadá, 1980; vive e traballa en Frankfurt, Alemaña)Claire Fontaine (Grupo de artistas fundado en 2004, con base en París)Aurélien Froment (Angers, Francia, 1976; vive e traballa en París, Francia)Mike Kelley (Detroit, EUA, 1954; vive e traballa nos Ánxeles, EUA)Joachim Koester (Copenhaguen, Dinamarca, 1962; vive e traballa en Nova York e
Copenhaguen)Maria Loboda (Cracovia, Polonia, 1979; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Goshka Macuga (Varsovia, Polonia, 1967; vive e traballa en Londres, Reino Unido)Eduardo Navarro (Bos Aires, Arxentina, 1979; vive e traballa en Bos Aires)Olivia Plender (Londres, Reino Unido, 1977; vive e traballa en Londres)Ride.1 [Ronny Hansson, Jonas Kjellgren, Stig Sjölund] (Uddevalla, Suecia, 1962 / Gävle,
Suecia, 1962 / Timrá, Suecia, 1955)Allen Ruppersberg (Cleveland, EUA, 1944; vive e traballa en Nova York e Os Ánxeles)Kerstin Stoll (Nüremberg, Alemaña, 1969; vive e traballa en Hamburgo, Alemaña)Joanne Tatham & Tom O'Sullivan (West Yorkshire, Reino Unido, 1971 / Norfolk, Reino Unido,
1967; viven e traballan en Glasgow, Reino Unido)Adrian Williams (Oregón, EUA, 1979; vive e traballa en Nova York, EUA)
36 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
Actividades paralelas
‘‘AA VVIIAAXXEE MMÁÁXXIICCAA’’.. VViissiittaass ee oobbrraaddooiirrooss ppaarraa eessccoollaarreessDatas: do 30 de setembro de 2008 ao 11 de xaneiro de 2009Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: martes, mércores, xoves e venres de 10.30 a 13.30
‘‘AA VVIIAAXXEE MMÁÁXXIICCAA’’.. OObbrraaddooiirrooss ppaarraa ffaammiilliiaassDatas: do 3 de outubro de 2008 ao 11 de xaneiro de 2009Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: venres de 18.00 a 20.00; domingos de 12.00 a 14.00
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 37
EXPOSICIÓNS
ESPAZO ANEXO
PrósperaCARME NOGUEIRA
FICHA TÉCNICA
DATAS22 febreiro – 11 maio 2008
LUGAREspazo Anexo
PRODUCIÓNMARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo
COMISARIO
Iñaki Martínez Antelo
O proxecto ‘PRÓSPERA’, de Carme Nogueira (Vigo, 1970) enmarcábase no conxunto de actividades artís-ticas e culturais organizadas polo Instituto Cervantes con motivo da celebración do Ano de España enChina. En setembro de 2007, o MARCO de Vigo presentou no Instituto Cervantes de Pequín unha propos-ta desta artista que establecía un diálogo entre a cultura chinesa e a española centrado especialmenteno crecemento económico e urbano.
Un proxecto que tivo a súa continuidadeno Espazo Anexo do MARCO, e que serelaciona coa mirada desta artista sobreo espazo público, sobre o significado docontexto urbano, o seu uso e as súasalteracións, e os conflitos que se derivando seu crecemento. O nome do proxectoxogaba con varios sentidos do termo: enespañol, 'Próspera' procede do vocábulolatino prosperus, que significa 'favorable,propicio ou venturoso', pero é tamén onome dun bazar chinés en Vigo, a cidadeonde a artista vive e desenvolve o seutraballo.
38 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
Perspectivas sociais dun loro; 7 propostas para unha flexiónOLIVER AÑÓN
FICHA TÉCNICA
DATAS30 maio – 31 agosto 2008
LUGAREspazo Anexo
PRODUCIÓNMARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo
COMISARIOIñaki Martínez Antelo
Perspectivas sociais dun loro; 7 propostas para unha flexión
Raúl Esteche / Manuel Aveño /
Tréroigne de Lacombe / Rodrigo
Rodríguez / Jorge Amaru e Soledad
Garibaldi / Virginia Castellanos e
Joséphine de Méricourt / Anita Otto-
Peters
Unha estrutura de ficción, unha composición fílmica a partir do traballo dunha colec-tividade inconexa e inexistente, foi o núcleo do proxecto de Oliver Añón no EspazoAnexo do MARCO. Tal estrutura era a dunha peza videográfica elaborada a partir dacolaboración de sete ‘supostos’ autores. O proxecto aglutinaba, como engadido arre-dor da película, catro cortes de vídeo así como debuxos e textos, coa intención de fun-cionar como documentación acerca dos lugares, espazos ou estudios de traballo decada un dos autores que colaboran na película.
No lugar central do interior do Anexo construíuse unha pequena sala de proxección,onde se exhibía en continuidade a película completa, composta a partir dos fragmen-tos dos seus autores —isto é, o propio artista nun exercicio de simulación e re-cons-trución. Oliver Añón levou a cabo unha experiencia de recoñecemento a partir da imi-tación —de aí a referencia ao loro no título do proxecto— entendendo a mímese nonsó como un problema visual senón tamén ideolóxico.
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 39
EXPOSICIÓNS
SUSO FANDIÑO
No seu proxecto para o Espazo Anexo, Suso Fandiño (Santiago de Compostela, 1971) propúxose traballar cocontexto da cidade de Vigo e dos elementos que a cidadanía identifica co seu ámbito. A planta de PSA Peugeot-Citroën é, sen dúbida, un deses símbolos sen os que non se entende a cidade. A partir de aquí, o artista des-envolveu un proxecto baseado no modelo C4 Picasso, moi en relación coa liña apropiacionista que caracteri-za o seu traballo, ao que el se refire como ‘revisionista’ ou ‘transfiguracionista’, neste caso baseándose na lin-guaxe e na imaxe dunha firma.
Nos ready-made de Marcel Duchamp, a función do obxecto desprázase para incitar a unha reflexión sobre ocontexto; unha idea que Suso Fandiño pretendeu reactivar mediante o uso dun obxecto comercial, fabricadoen serie, recoñecible. Se o urinario de Duchamp incluía a sinatura de R. Mutt —un artista inexistente, froito daimaxinación do artista e do seu gusto polos xogos de palabras—, o C4 Picasso contén a doutro dos autoresincuestionables do século XX. A sinatura convertíase no leit-motiv dun proxecto que falaba sobre a recontex-tualización da obra e do artista, de Duchamp a Picasso, no ámbito do Vigo contemporáneo e industrial.
FICHA TÉCNICA
DATAS19 outubro 2007 - 17 febreiro2008
LUGAREspazo Anexo
PRODUCIÓNMARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo, coacolaboración do centro PSAPeugeot-Citroën de Vigo
COMISARIOSAgar Ledo Arias e Iñaki MartínezAntelo
50 ANIVERSARIO doCentro PSA Peugeot-Citroën de Vigo
Froito dun acordo de colaboraciónco MARCO, a exposición de SusoFandiño, como punto de encontroentre arte e industria, contribuíu áconmemoración do 50º Aniversariodo Centro PSA Peugeot-Citroën deVigo, que se celebrou ao longo doano 2008.
40 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
Actividades paralelasRecuerdos de un vigués de 50 años
O venres 21 de novembro, o salón de actos doMARCO acolleu a estrea do documental titulado‘Recuerdos de un vigués de 50 años’, producidopolo Centro Territorial de TVE en Galicia co gallo daconmemoración do 50º aniversario do Centro PSAPeugeot-Citroën de Vigo.
EEssttrreeaa ddoo ddooccuummeennttaallData: 21 de novembro de 2008Lugar: salón de actosHorario: ás 20.00
PPrrooxxeecccciióónn eenn ccoonnttiinnuuiiddaaddeeDatas: 22 e 23 de novembro de 2008Lugar: salón de actosHorario: sábado de 11.00 a 21.00; domingo de11.00 a 15.00
PUBLICACIÓNS
GGeeooppoollííttiiccaass ddee llaa aanniimmaacciióónn == GGeeooppoolliittiiccss OOff TThhee AAnniimmaattiioonn Catálogo colectivo, 2008Coeditado por Junta de Andalucía-Consejería de Cultura e Fundación MARCO. Separata dos textos traducidospublicada por Fundación MARCOAbel Abdessemed, Gabriel Acevedo, Narda Alvarado, Carlos Amorales, Berthold Bartosch, Segundo deChomón, Sebastián Díaz Morales, Nathalie Djurberg, Gili Dolev, Hala Elkoussy, Emotive Project,Extramücadele, Kota Ezawa, Curro González, Shilpa Gupta, Federico Guzmán, Hans Hemmert, Tami Ichino,Takashi Ishida, Ivan Ivanov-Vano, William Kentridge, Avish Khebrehzadeh, Kolkoz, Tomoko Konoike, JokiKoyama, Valeriano López, Cristina Lucas, Basim Magdy, Tang Maohong, Kenzo Maohong, Norman McLaren,Brett Murria, Takao Nakano, Mohamadou Ndoye Douts, Rivane Neuenschwander, Nils Norman, EkoNugroho, Gökhan Okur, Txuspo Poyo, Talal Refit, Lotte Reininger, Robin Rhode, Andreas Schulenburg &Jonas Fromm, Sheila M. Sofian, Jan Svankmajer , Tabaimo, Naoyuki Tsuji, Kara Walker, Warner Brothers /Bob Clampett, Amelie von Wulffen, Tintin Wulia, Zhou Xiaohu, Young-Hae Chang Heavy IndustriesTextos: Juan Antonio Álvarez Reyes, Walter D. Mignolo, Duke University Press, Maureen Furniss, LesleyFelperin, Antonia Levi, John Libbey PublishingDeseño: Ena Cardenal de la NuezTextos en castelán-inglés. Separata en galego325 p., 85 p., il. cor, 25 x 18,5 cm. ISBN 978-84-8266-735-5PVP: 30 €
PPaarraaííssooss iinnddóómmiittooss == UUnnttaammeedd PPaarraaddiisseessCatálogo colectivo, 2008Coeditado por Junta de Andalucía. Consejería de Cultura e Fundación MARCOAlberto Baraya, Guillem Bayo, Sergio Belinchón, Roberto Bellini, André Cepeda, Peter Coffin, Thomas JoshuaCooper, Nir Evron, Cyprien Gaillard, Rodney Graham, Marine Hugonnier, Eva Koch, Mireya Masó, Heather &Ivan Morison, Marjetica Potrc , Gonzalo Puch, Caio Reisewitz, Thiago Rocha Pitta, Eric Rosoman, Guido Vander WerveTextos: Jorge Wagensberg, Virginia Torrente, José RocaDeseño: André MengsBiografías dos artistasTextos en galego-castelán-inglés199 p., il. cor, 25,5 x 21 cm.ISBN 978-84-935505-5-4PVP: 24 €
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 41
EXPOSICIÓNS
42 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
PPaaiixxóónnss pprriivvaaddaass,, vviissiióónnss ppúúbblliiccaass:: ccoolleecccciióónnss DD.. OO.. GGaalliicciiaa Catálogo colectivo, 2008Ángeles Agrela, Efrain Almeida, Chema Alvargonzález, Carlos Amorales, Xoán Anleo, Vasco Araújo, TxominBadiola, Stephan Balkenhol, Ignacio Basallo, José Bechara, Herbert Brandl, Jean-Marc Bustamante, PedroCabrita Reis, Berta Cáccamo, Santiago Cirugeda, Chema Cobo, John Coplans, José Pedro Croft, Ángela de laCruz, Sandro Chia, Walter Dahn, Alberto Datas, Thomas Demand, Jiri Georg Dokoupil, Helmut Dorner, OlafurEliasson, Roland Fischer, Günter Förg, Liam Gillick, Cao Guimarães, Curro González, Luis Gordillo, DouglasGordon, Katharina Grosse, Federico Guzmán, Jonathan Hernández, José Antonio Hernández-Diez, FedericoHerrero, Thomas Hirschhorn, Candida Höfer, Carsten Höller, Sarah Jones, Martin Kippenberger, Imi Knoebel,Stefan Kürten, Abraham Lacalle, Antón Lamazares, Francisco Leiro, Michel Majerus, Iñigo Manglano-Ovalle,Carlo Maria Mariani, Armando Mariño, Mateo Maté, Chelo Matesanz, Jonathan Meese, Ana Mendieta, TraceyMoffatt, Vik Muniz, Antoni Muntadas, Antonio Murado, Miquel Navarro, Shirin Neshat, Ernesto Neto, JavierNúñez Gasco, Manuel Ocampo, Julian Opie, Damián Ortega, Simón Pacheco, Manolo Paz, Jorge Perianes,Adrian Piper, Pedro Proença, Fiona Rae, Rubén Ramos Balsa, Bernadí Roig, Juan Carlos Román, UgoRondinone, Thomas Ruff, Anri Sala, David Salle, Fernando Sánchez Castillo, Karin Sander, Charles Sandison,Diego Santomé, Julião Sarmento, Gregor Schneider, Andreas Schulze, Roman Signer, DJ Simpson, ValeskaSoares, Susana Solano, Frank Thiel, Baltazar Torres, Juan Uslé, Javier Vallhorant, Manuel VilariñoTextos: Fernando Castro Flórez, Seve Penelas, Javier Fuentes FeoDeseño: David Carballal, Juan GallegoTextos en galego-castelán-inglés238 p., il. cor, 25 x 20,5 cm.ISBN 978-84-935505-8-5PVP: 25 €
AA ggrraannddee ttrraannssffoorrmmaacciióónn:: aarrttee ee mmaaxxiiaa ttááccttiiccaa Catálogo colectivo, 2008Coeditado por Frankfurter Kunstverein e Fundación MARCOJonathan Allen, Center for Tactical Magic, Roberto Cuoghi, Michele di Menna, Claire Fontaine, AurélienFroment, Mike Kelley, Joachim Koester, Maria Loboda, Goshka Macuga, Eduardo Navarro, Olivia Plender,Ride.1, Allen Ruppersberg, Kerstin Stoll, Joanne Tatham & Tom O’Sullivan, Banks Violette, Adrian WilliamsTextos: Simon During, Chus Martínez, Lars Bang Larsen, Jonathan AllenDeseño: da edición do Frankfurter Kunstverein: Ade Hauser Lacour, Sven Michel. Adaptación do deseño daedición do MARCO: GR officeBiografías dos artistasTextos en galego-castelán256 p., il. cor, 21,5 x 14,5 cm.ISBN: 978-84-935505-9-2PVP: 18 €
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 43
EXPOSICIÓNS
EEnn ccaallqquueerraa lluuggaarr,, eenn nniinnggúúnn lluuggaarrCatálogo colectivo, 2008Coeditado por Centre d’Art La Panera e Fundación MARCOChantal Akerman, Paul Auster, Bernd & Hilla Becher, Jorge Luis Borges, WilliamS. Burroughs, Sophie Calle, Philip-Lorca diCorcia, Santiago Gamboa, AlbertoGarcía-Alix, Candida Höfer, Francesco Jodice, Wong Kar-Wai, Jack Kerouac, RayLoriga, Georges Perec, Edgar Allan Poe, Edward Ruscha, Alain Tanner, JacquesTati, Wim WendersTextos: José Miguel G. Cortés, Javier García Montes, Manuel Gausa, IñakiMartínez Antelo, Glòria PicazoDeseño: EumogràficTextos en galego-castelán-inglés182 p., il. cor, 19 x 13,5 cm.ISBN 978-84-96855-22-9PVP: 20 €
44 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
SELECCIÓN PRENSA
ARTECONTEXTO Nº 20 PÁG 92 ARTECONTEXTO Nº 20 PÁG 93
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 45
EXPOSICIÓNS
NEO 2. Nº 79 DECEMBRO 2008- XANEIRO 2009 - EL CULTURAL 27-03-2008
EL CULTURAL 03-07-2008 EXIT EXPRESS NOVEMBRO 2008 Nº 39
IMAGEN Y COMUNICACIÓN MARZO 2008 Nº 98 EL CULTURAL 18-12-2008 LÁPIZ Nº 247
46 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
TEMPOS NOVOS Agosto 2008 VANIDAD Decembro 2008- xaneiro 2009 nº 151
ABCD 843 Semana do 29 marzo ao 4 de abril 2008
FARO DE VIGO 16-11-2008
LA VOZ DE GALICIA 16-11-2008 LA VOZ DE GALICIA 25-10-2008
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 47
ACTIVIDADES
LA VOZ DE GALICIA- CULTURAS 12-07-2008 LA VOZ DE GALCIIA 21-06-2008 ATLÁNTICO 21-06-2008
GALICIA HOXE- 22-06-2008 LA VOZ DE GALICIA- 16-11-2008 GALICIA HOXE- 16-11-2008
FARO DE VIGO- 16-11-2008 EL PAÍS- 13-11-2008 MARÉ HOXE- GALICIA HOXE 11-10-2008
48 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
ATLÁNTICO DIARIO- 11-10-2008
ABCD
VISTA DAS LETRAS- GALICIA HOXE 27-03-2008
3. ACTIVIDADES PROGRAMACIÓN DIDÁCTICAPROGRAMAS PARA ESCOLARES 51 OBRADOIROSINFANTÍS E ACTIVIDADES PARA FAMILIAS 54CURSOS PARA ADULTOS 58 TALLERES DE ARTISTA 61 XORNADAS DE PORTAS ABERTAS DÍA INTERNACIONAL DOS MUSEOS 62 FESTA 5ºANIVERSARIO 64 CONCERTOS E FESTIVAIS 67PROGRAMACIÓN AUDIOVISUAL 71 ACTOS E PRESENTACIÓNS 74 OUTROSEVENTOS 75 CESIÓN E ALUGUER DEESPAZOS 76 BIBLIOTECA/CENTRO DEDOCUMENTACIÓN 78
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 51
ACTIVIDADES
PROGRAMACIÓNDIDÁCTICA
PROGRAMAS PARA ESCOLARES
Número total de centros: 232Número total de escolares: 9.299
Durante os dous primeiros meses de 2008, a programación para escolares continuou co programa ‘TIC-TAC’,iniciado en 2007 coa exposición ‘TEMPO AO TEMPO’. A partir de marzo, a oferta renovouse completamente paracomezar un novo programa, ‘MUNDOS ANIMADOS’, que transcorreu en paralelo á mostra ‘XEOPOLÍTICAS DAANIMACIÓN’, e que se centraba no mundo da animación como ámbito de creación artística. A través das visi-tas ás salas de exposición e dos obradoiros, os participantes coñeceron o proceso de elaboración dun filmeanimado e realizaron o seu propio ensaio de curtametraxe preparando o guión, elixindo os personaxes, osescenarios, e experimentando con técnicas e efectos de creación de movemento. A produción gráfica de per-sonaxes e escenarios deste programa para escolares contou coa colaboración especial dos artistas ErikaGonzález Eguía e José Pardo Durán.
52 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
No mes de setembro, e coincidindo co reinicio do curso escolar, inaugurouse ‘A GRANDE TRANSFORMACIÓN’,unha mostra colectiva que investigaba as relacións entre a maxia, a arte e a sociedade. Con este motivo, odepartamento educativo do MARCO ofreceu unha programación específica dirixida a escolares e familias. ‘AVIAXE MÁXICA’ foi o nome xenérico deste programa de actividades, visitas e obradoiros, que pretendeu ache-gar a escolares e público familiar a idea do obxecto artístico como algo máxico, que a través do contacto direc-to causa un efecto e inspira beleza, respecto, sorpresa ou admiración. Esta viaxe á arte desvelaba segredosda súa maxia a través da comprensión dos medios, materiais e procesos que os artistas utilizan para crearesa ilusión, esa grande transformación.
XANEIRO – XUÑO 2008
‘MUNDOS ANIMADOS’ Visitas e obradoiros para escolaresActividade complementaria da exposición XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN
Para grupos de infantil, primaria, secundaria e bacharelatoDatas: do 8 de xaneiro ao 13 de xuño de 2008Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: de martes a venres de 10.00 a 14.00Deseño actividades: Pedro A. Cordón CasaisProdución gráfica: Erika González Eguia e José Pardo Durán
RReessuullttaaddooss ccuuaannttiittaattiivvooss
mmeess nnºº cceennttrrooss nnºº eessccoollaarreess
xaneiro (dende o día 8) 33 1.295
febreiro 14 581
marzo 20 922
abril 42 1.459
maio 34 1.125
xuño (ata o día 13) 16 631
total centros: 159 total escolares: 6.013
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 53
ACTIVIDADES
OUTUBRO – DECEMBRO 2008
‘A VIAXE MÁXICA’. Visitas e obradoiros para escolaresActividade complementaria da exposición A GRANDE TRANSFORMACIÓN
Para grupos de infantil, primaria, secundaria e bacharelatoDatas: do 30 de setembro de 2008 ao 11 de xaneiro de 2009Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar)Horario: martes, mércores, xoves e venres de 10.30 a 13.30Deseño actividades: Pedro A. Cordón Casais
RReessuullttaaddooss ccuuaannttiittaattiivvooss
mmeess nnºº cceennttrrooss nnºº eessccoollaarreess
outubro (dende o día 23) 19 823
novembro 32 1.5447
decembro (ata o día 20) 22 1.016
total centros: 73 total escolares: 3.286
54 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
OBRADOIROS INFANTÍS E ACTIVIDADES PARA FAMILIAS
ACTIVIDADES DE FIN DE SEMANA
Entre os meses de marzo e maio, nos obradoiros devenres e domingos, nenos e adultos tiveron oportu-nidade de coñecer o mundo da animación dendedentro, descubrindo o proceso de creación dun filmeanimado, e ensaiando diferentes técnicas e medios,como complemento á mostra ‘XEOPOLÍTICAS DAANIMACIÓN’. As actividades incluían percorridos polahistoria da animación a través das primeiras expe-riencias como zootropos, taumatropos ou fenaquis-tiscopios; obradoiros de creación de personaxes,invención de guións e construción de escenarios,paisaxes e decorados.
Simultaneamente, os sábados reserváronse para os obradoiros de reciclaxe e natu-reza que se enmarcaban no programa ‘NATUREZA NO CAMIÑO’, un conxunto de acti-vidades organizadas pola Alcaldía e a Concellería de Medio Ambiente do Concello deVigo, que tiña como liñas básicas a educación para a sustentabilidade e o respectoao medio natural. Dentro deste programa, os obradoiros do MARCO ofreceron a posi-bilidade de combinar sensibilización sobre o medio ambiente e educación artísticaa través de actividades nas que a reciclaxe é o elemento fundamental.
A partir de outubro, igual que ocorreu coas visitas de escolares, o programa para fami-lias desenvolveuse en paralelo á mostra ‘A GRANDE TRANSFORMACIÓN’. Unha viaxe ilu-sionista con visitas en salas, contos e historias sobre realidade-ficción, e creación deobxectos máxicos que dan lugar a inesperadas obras de arte.
Número de participantes nas actividades de fin de semana: 5.827Número de participantes nos obradoiros de verán: 2.714
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 55
ACTIVIDADES
OUTUBRO – DECEMBRO2008‘‘AA VVIIAAXXEE MMÁÁXXIICCAA’’.. OObbrraaddooiirrooss ppaarraa ffaammiilliiaass
l Para nenos/as a partir de 3 anos sós ou acompañados de per-soas adultas
l Do 3 de outubro 2008 ao 11 de xaneiro 2009l Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar)l Horario: Venres, de 18.00 a 20.00; sábados e domingos de
12.00 a 14.00
XANEIRO – XUÑO 2008l Para nenos/as a partir de 3 anos, sós ou acompañados de perso-
as adultas.l Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar)
‘‘MMUUNNDDOOSS AANNIIMMAADDOOSS’’ OObbrraaddooiirrooss ppaarraa ffaammiilliiaass
l Do 7 de marzo ao 31 de maio de 2008l Venres, de 18.00 a 20.00; sábados e domingos de 12.00 a 14.00
‘‘PPAARRAAÍÍSSOOSS NNAATTUURRAAIISS’’.. OObbrraaddooiirrooss ddee rreecciiccllaaxxee ee nnaattuurreezzaa
l Do 9 de febreiro ao 26 de abril de 2008l Horario: sábados de 12.00 a 14.00l Organiza: Alcaldía e Concellería de Medio Ambiente do Concello de
Vigol Produción e deseño actividades: Estela Loxística e Proxectos S.L.,
en colaboración co departamento educativo do MARCO
Resultados cuantitativos
mmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess
xaneiro 1.288febreiro 440marzo 439abril 422maio 716
total participantes: 3.305
Resultados cuantitativos
mmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess
outubro 365novembro 1.585decembro 572
total participantes: 2.522
56 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
OBRADOIROS DE VERÁN
Durante os meses de verán, coincidindo coa mostra ‘O MEDIO É OMUSEO’, o MARCO presentou unha experiencia para público infantil cen-trada na preparación dun proxecto expositivo para o museo. O título doprograma aludía á idea de participación e implicación nos espazos doMARCO, a través de percorridos por salas ou outras dependencias, e desesións no taller de didáctica. Ademais de coñecer por dentro o proce-so de organización e posta en marcha dunha exposición, as activida-des centráronse en procesos de creación na arte contemporánea, espe-cialmente os que teñen como base a interpretación do espazo, dossoportes, a acción do artista e a participación do espectador. Ademaisdas salas de exposición, nas que se desenvolveu boa parte das activi-dades, nesta ocasión o espazo de taller propiamente dito foi o salón deactos, organizado en varias zonas en función dos obxectivos do progra-ma e o plan de traballo diario. O venres 29 de agosto, última sesión dosobradoiros, inaugurouse no mesmo espazo unha exposición con selec-ción dos traballos realizados polos participantes no programa, que per-maneceu aberta ao público durante unha semana.
TI ES O MUSEOActividade complementaria da exposición ‘O MEDIO É O MUSEO’
l Para nenos/as a partir de 3 anos, sós ou acompañados de perso-as adultas
l Do 8 de xullo ao 29 de agosto de 2008l Martes a sábados, de 12.00 a 14.00l Lugar: salas de exposición e salón de actosl Horario: de martes a venres, de 12.00 a 14.00
Exposición didáctica TI ES O MUSEOSelección de traballos realizados polos participantes nos obradoirosinfantís de verán
l Do 29 de agosto ao 7 de setembro de 2008l Lugar: salón de actos l Horario: de martes a sábado de 11.00 a 14.00 e de 17.00 a 20.00;
domingo de 11.00 a 14.00
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 57
ACTIVIDADES
OBRADOIROS DE NADAL
A partir do 19 de decembro comezaron no MARCO os obradoiros infantís deNadal, que estiveron en marcha durante tres fins de semana consecutivas,e que ofreceron ao público infantil e familiar a posibilidade de aproveitar otempo de lecer aprendendo e desfrutando no período de vacacións esco-lares. Ese Nadal atoparon no MARCO un novo amigo, Copo, que chegou paradivertir aos máis pequenos e para mostrarlles que a creatividade e a ima-xinación son as mellores formas de xogar no Nadal.
XOGANDO CON 'COPO'l Para nenos/as a partir de 3 anos, sós ou acompañados de persoas
adultasl Datas: venres 19, sábado 20, domingo 21, venres 26, sábado 27 e
domingo 28 de decembro de 2008; venres 2, sábado 3 e domingo4 de xaneiro de 2009
l Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar)l Horario: venres de 18.00 a 20.00; sábados e domingos de 12.00 a
14.00
'EMOCIÓNS CON ARTE'. Aula Hospitalaria do CHUVI,Hospital Xeral de Vigo
Na Aula Hospitalaria do Hospital Xeral de Vigo, a profesora Julia FernándezRodríguez vén desenvolvendo dende o curso 2007-2008 un proxecto titu-lado 'Expreso as miñas emocións a través de manifestacións artísticas',que ten como obxectivo principal a educación emocional, ofrecendo unespazo onde os nenos e nenas poidan traballar e expresar as súas emo-cións, moi ligadas á súa estanza nun ámbito hospitalario, e saberlles sacarpartido a través do desenvolvemento de actividades artísticas. No últimotrimestre de 2008, en virtude dun acordo entre os responsables do progra-ma e o departamento de didáctica do MARCO, organizáronse varias visi-tas do persoal educador do museo á Aula Hospitalaria do Hospital Xeral deVigo. Foron tres sesións concibidas como proxecto piloto, como experi-mentación, cun resultado foi moi satisfactorio que puxo de manifesto anecesidade de establecer unha colaboración máis estable entre os res-ponsables da aula hospitalaria e o persoal especializado en educaciónartística, sempre no contexto do programa levado a cabo na Aula.
58 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
CURSOSPARA ADULTOS
INICIACIÓN Á ARTE CONTEMPORÁNEA PARA ADULTOS
Entre os meses de xaneiro e abril continuaron os Ciclos 1 e 2 do curso de iniciación que comezara en outu-bro 2007.
n 2007-2008
CCiicclloo 11:: ‘‘AA aarrttee ddoo ssééccuulloo XXXX:: ddee pprriinncciippiiooss ddee ssééccuulloo áá 22ªª gguueerrrraa mmuunnddiiaall’’:: 9944 ppaarrttiicciippaanntteess
CCiicclloo 22:: ‘‘AA aarrttee ddooss ssééccuullooss XXXX ee XXXXII:: ddaa 22ªª gguueerrrraa mmuunnddiiaall aaooss nnoossooss ddííaass’’:: 112266 ppaarrttiicciippaanntteess
l Datas: do 10 outubro de 2007 ao 4 de xuño de 2008l Lugar: salón de actosl Horario: mércores, de 18.00 a 19.15 (CICLO 1) e de 19.30 a 20.45 (CICLO 2)l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Docente: Ana Pereira Molares
A partir de outubro, comezou unha nova edición do CICLO 2 de iniciación, e púxose en marcha un novo cursosobre artistas clave da 2ª metade do século XX e inicios do XXI, estruturado en 30 sesións monográficas.
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 59
ACTIVIDADES
n 2008-2009CCiicclloo 22:: ‘‘AA aarrttee ddooss ssééccuullooss XXXX ee XXXXII:: ddaa 22ªª gguueerrrraa mmuunnddiiaall aaooss nnoossooss ddííaass’’:: 8899 ppaarrttiicciippaanntteess
l do 15 de outubro 2008 ao 27 de maio 2009l Lugar: salón de actosl Horario: mércores, de 18.00 a 19.15l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Docente: Ana Pereira Molares
DDee PPiiccaassssoo aa HHiirrsstt:: 3300 ffiigguurraass ddaa aarrttee ccoonntteemmppoorráánneeaa'':: 112255 ppaarrttiicciippaanntteess
l Do 15 de outubro 2008 ao 27 de maio 2009l Lugar: salón de actosl Horario: mércores, de 19.30 a 20.45l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Docente: Ana Pereira Molares
VER ARTEA finais de febreiro comezou unha nova edición do curso VER ARTE,impartido por Emilio Cendón González, baseado en visitas a distintasgalerías e centros de arte da cidade acompañadas de sesións teóricasno salón de actos.
n 'VER ARTE. O fío condutor das ideas' : 4488 ppaarrttiicciippaanntteess
l Datas: do 26 de febreiro ao 3 de xuño de 2008l Lugar: salón de actosl Horario: martes de 17.00 a 19.00 (GRUPO 1. Iniciación) e de
19.30 a 21.30 (GRUPO 2. Avanzado)l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Docente: Emilio Cendón González
60 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
XENTES, ESPAZOS E LUGARESA partir do mes de novembro, e froito dun convenio de colaboración entre a Delegación do COAG en Vigo e aFundación MARCO, deu comezo un curso sobre arquitectura e espazos contemporáneos, titulado 'Xentes,espazos e lugares'. Coordinado por Xosé Manuel Rosales, este curso ofrecía unha visión multidisciplinar dosespazos que habitamos, contando coa visión que distintos especialistas –arquitectos, urbanistas, antropó-logos, artistas plásticos, xeógrafos, xornalistas...– poden achegar sobre como foi e como é a nosa relación cre-adora/destrutiva co contorno e cos espazos que habitamos.
n 'Xentes, espazos e lugares': 111177 ppaarrttiicciippaanntteess
l Datas: do 4 de novembro 2008 ao 26 de maio 2009l Lugar: salón de actosl Horario: martes, de 19.30 a 20.45l Organiza: COAG e MARCO de Vigo, coa colaboración de Xerencia de
Urbanismo do Concello de Vigol Coordinador: Xosé Manuel Rosales Noves
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 61
ACTIVIDADES
TALLERES DE ARTISTA
SANTIAGO SIERRACoa posta en marcha do taller dirixido por Santiago Sierra (Madrid, 1966), o MARCO continuou esta liña de progra-mación, dirixida fundamentalmente a estudantes de Belas Artes e disciplinas afíns, neste caso cun dos artistasde máis seria e sólida traxectoria no panorama internacional.
O taller baseouse en conversas e discusións sobre o traballo do propio artista e dos participantes, que foi anali-zado conxuntamente polo grupo baixo a dirección de Santiago Sierra, co fin de debater e defender cada unha daspropostas en público. O interese principal céntrase nas relacións entre obra e contexto, nas súas referencias, enas conexións entre artista, produción e difusión. Reflexionar e discutir sobre estes e outros aspectos da produ-ción artística contemporánea, tomando como referencia o seu traballo e o dos participantes, foi o principal obxec-tivo deste taller.
n Taller de artista. SANTIAGO SIERRA
l Datas: do luns 24 ao venres 28 de novembro de 2008l Lugar: Sala perimetral B1 (1º andar)l Horario: de 16.30 a 20.00l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Dirección: Santiago Sierral Participantes: Berta Álvarez Cáccamo, Francisco Blanes Iglesias, José Carlos García Sánchez (Chiu Longina),
Marián Fernández, Elena Gómez Dahlgren, Amaya González Reyes, Daniela Ortiz de Zevallos, Aníbal ParadaMato, Ignacio Pérez-Jofre Santesmases, Lucía Romaní Fernández, Diego Santomé González
62 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
XORNADAS DEPORTAS ABERTAS
DÍA INTERNACIONAL DOS MUSEOS 2008‘OS MUSEOS COMO AXENTES DO CAMBIO SOCIAL’l Actividades para públicos de todas as idadesl Do 16 ao 18 de maio de 2008
Como cada ano por estas datas, o MARCO sumouse á cele-bración do Día Internacional do Museo (18 de maio) eorganizou a Festa DIM 2008, que nesta edición xiraba aoredor da idea do museo como espazo promotor do cambio,a través de actividades que fomenten a participación cida-dá, a integración social e o desenvolvemento.
O programa incluíu un proxecto de creación colectivapara público infantil e adulto, obradoiros de animaciónpara familias, experiencias artísticas por Internet naBiblioteca, debuxantes de animación traballando endirecto, visitas guiadas ás exposicións, unha mesainformativa da Agrupación de Amigos, ciclos de vídeo, eo concerto de clausura do ciclo Música para plantas,entre outras actividades.
''PPlláássttiiccoo//ffrroonntteeiirraa''Experiencia de creación colectiva para todos os públi-cos, baseado na idea do intercambio e a interacción, noque os participantes se debuxan uns aos outros sobreun lenzo de plástico que xoga coa idea de espello e defronteira visible/invisible.
l Dirección: Ramona Rodríguez, coa colaboración dedistintos colectivos sociais
l Sábado 17 e domingo 18 de maiol Zona peonil en torno ao MARCO
''UUnn DDIIMM--DDIIMM aanniimmaaddoo''Obradoiros de animación para nenos/as a partir de 3anos sós ou acompañados de adultos, fomentando aidea de creación colectiva.
l Venres 16, sábado 17 e domingo 18 de maiol Laboratorio das Artes
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 63
ACTIVIDADES
''OO DDiiaarriioo ddee BBeerrttoo''Debuxantes de animación traballando en directo. O equipo de anima-ción da produtora 'Deboura Deseños Animados' amosou o traballo quea diario desempeñan os seus integrantes.
l DEBOURA Deseños Animados, coa participación dos debuxantesPablo Álvarez Rosendo, Carlos León Sacha, Eva Martínez Villar eIsaac Sucasas Juncal
l Sábado 17 e domingo 18 de maiol Vestíbulo principal
''WWeebbss ccoonn mmooiittaa aarrttee''Experiencias de creación a través de Internet, para nenos/as de 3 a 12anos acompañados de adultos. Unha selección de webs creativas einteractivas preparada polo persoal da Biblioteca para diversión eaprendizaxe de nenos e adultos.
l Sábado 17 e domingo 18 de maiol Biblioteca-Centro de Documentación
''AAnniimmaacciióónnss ee PPaarraaííssooss''Visitas guiadas ás exposicións 'XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN' e'PARAÍSOS INDÓMITOS'
l Venres 16, sábado 17 e domingo 18 de maiol Salas de exposición
''UUnnhhaa eessttaaccaa nnaa llaammaa,, uunn ffooxxoo nnaa cciinnttaa''.. OO ccaammppoo eexxppaannddiiddoo ddoo LLaannddAArrtt,, 11996688--22000088''Última sesión deste ciclo de vídeo sobre a memoria histórica do LandArt, xunto a producións de artistas contemporáneosComisariado por: Latitudes, www.LTTDS.org
l Venres 16 de maiol Salón de actos
''HHiissttoorriiaass ddee aaqquuíí'' Proxección en continuidade deste ciclo de vídeo de animación enEspaña, complementario da exposición 'XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN'Selección: Juan Antonio Álvarez Reyes
l Sábado 17 e domingo 18 de maiol Salón de actos
''MMúússiiccaa ppaarraa ppllaannttaass''.. CCoonncceerrttoo ddee ccllaauussuurraaEnsemble-s21. Jorge Montes (violín) e Carlos García Amigo (violonce-llo), baixo a dirección artística de Paco Yánez
l Venres 16 de maiol Invernadoiro Greenhouse, 2002, do artista Peter Coffin, nas salas
de exposición do primeiro andar
MMeessaa iinnffoorrmmaattiivvaa ddaa AAggrruuppaacciióónn ddee AAmmiiggooss ddoo MMAARRCCOOInformación sobre obxectivos e actividades da Agrupación
l Sábado 17 e domingo 18 de maiol Lugar: vestíbulo principal
64 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
l Unha celebración especial con actividades para públicos de todas as idadesl 1155 ee 1166 ddee nnoovveemmbbrroo ddee 22000088
O 13 de novembro de 2008, o MARCO cumpriu seis anos dende a súa apertura aopúblico. O sábado 15 e domingo 16 de novembro, unha vez máis, a festa aniver-sario congregou a milleiros de visitantes que quixeron participar no amplo progra-ma de actividades programadas para esa fin de semana, e que incluían espectá-culos de maxia nas salas, Maratón ArtFutura no salón de actos, DJs na cafetería,obradoiros para familias, actividades específicas para maiores, talleres na tenda-librería Plaxio, menús e sorpresas no restaurante TEMPO, e visitas guiadas ásexposicións temporais, entre outros eventos.
Nesta especial ocasión, o museo permaneceu aberto durante a noite e madruga-da da fin de semana: dende as 11.00 da mañá do sábado ata as 05.00 da madru-gada do domingo, e dende as 11.00 ata as 21.00 do domingo. Dous días e unhanoite nas que a maxia foi a protagonista...
FESTA 6º ANIVERSARIO6xMARCO
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 65
ACTIVIDADES
‘‘UUnnhhaa nnooiittee mmááxxiiccaa’’Espectáculos de maxia con participación do público nas salasde exposición, a cargo do Mago Romarís, Mago Vituco, MartínCamiña e Cayetano Lledó. Efectos visuais, sons, luces, xogos depercepción... arte e maxia fundidos nunha visita nocturna.
l Madrugada do sábado 15 ao domingo 16 de novembrol Salas de exposición
MMAARRCCOO SSoouunndd SSyysstteemmActuacións en continuidade de DJs acompañadas de proxecciónde imaxes. Unha viaxe por distintas manifestacións sonoras nacompaña de DJs como MasQ, Galis, Rober Wasilkoski, Subsótanoe SINSALaudio SONSYSTEM.
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Restaurante-cafetería TEMPO
MMaarraattóónn AArrttFFuuttuurraa 22000088.. ‘‘MMááqquuiinnaass ee aallmmaass’’Proxección do programa audiovisual da edición 2008
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Salón de actos
MMAARRCCOO eenn 550000 iimmaaxxeessProxección en continuidade de fotografías sobre o pasado e pre-sente do MARCO: dende a historia do edificio como cárcere e xul-gados, e a apertura de portas ao público o 13 de novembro de2002, ata as actividades e eventos máis recentes.
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Salón de actos e restaurante-cafetería TEMPO
DDooccuummeennttaannddoo oo MMAARRCCOORecollida de testemuñas persoais. Unha actividade específicapara maiores, para recompilar unha parte da 'memoria viva' doedificio a través de experiencias persoais.
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Biblioteca-centro de documentación
66 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
‘‘AA vviiaaxxee mmááxxiiccaa’’.. OObbrraaddooiirrooss ppaarraa ffaammiilliiaassNenos/as a partir de 3 anos acompañados de persoas adultas
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Laboratorio das Artes
‘‘CChhiisstteeiirraass ddee ssaall ee ccooeellllooss ddee aazzuuccrree’’Obradoiro para público infantil, a partir do conto ‘Sal e azucre’, de OQOEditora
l Domingo 16 de novembrol Tenda-librería PLAXIO (vestíbulo principal)
MMeerrccaaddiilllloo ddoo lliibbrrooLibros e catálogos a prezos especiais
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Tenda-librería PLAXIO (vestíbulo principal)
OO MMAARRCCOO ppoorr ddeennttrroo Visitas guiadas ás exposicións temporais, e visitas especiais ao edifi-cio do MARCO, guiadas polo arquitecto Manuel Portolés (do equipoFraga-Quijada-Portolés, autores da rehabilitación do edificio), e á expo-sición de Suso Fandiño no Espazo Anexo, guiada polo artista.
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Salas de exposición
MMeennúú eessppeecciiaall 66ºº aanniivveerrssaarriiooMenús preparados polo restaurante-cafetería TEMPO para a noite dosábado e a mañá do domingo
l Sábado 15 (Cea 6º aniversario) e domingo 16 de novembro(Brunch 6º aniversario)
l Restaurante-cafetería TEMPO
MMeessaa iinnffoorrmmaattiivvaa ddaa AAggrruuppaacciióónn ddee AAmmiiggooss ddoo MMAARRCCOOInformación sobre actividades, obxectivos e servizos da AAM
l Sábado 15 e domingo 16 de novembrol Vestíbulo principal
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 67
ACTIVIDADES
CONCERTOS E FESTIVAIS
CICLO ‘MÚSICA PARA PLANTAS’
Exposición PARAÍSOS INDÓMITOSSen título (Greenhouse), 2002, de Peter Coffin
l Datas: 7, 14 e 28 de marzo; 4, 11, 18 e 25 de abril; 2, 9 e 16 de maio de 2008l Lugar: salas de exposición do primeiro andar
Tamén o mundo vexetal tivo cabida no MARCO neste ano 2008. Como parte inte-grante da exposición ‘PARAÍSOS INDÓMITOS’, todos os venres a partir do 7 de marzotivo lugar un concerto para plantas dentro da obra Sen título (Greenhouse), 2002,de Peter Coffin, nunha das salas de exposición.
Greenhouse é un invernadoiro cheo de plantas de distintos tipos. Está iluminado conluces especiais para o seu crecemento e, alén do que poida parecer, funciona comolugar de performance, de experiencia e participación, coa intervención de músicosen vivo. Está cientificamente probado que as plantas reaccionan positivamente ámúsica, pero a peza de Coffin non intenta validar esta teoría, senón explorar as posi-bilidades de dous mundos, un orgánico e outro creativo, xogando coa intuición, aimprovisación e o indeterminado da situación, buscando contrastes e novas rela-cións entre o científico e o subxectivo, entre a natureza e a cultura.
68 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
Programa
7 marzo / Concerto inauguralEECCTTOOPPLLAASSMMAA. Rock orquestrado. Nicolás Pastorizaxunto a Iria Armesto (voz e violín), David RodríguezRial (trompeta, sintetizadores), Saúl Puga (baixo),Gael Pintos (batería)
14 marzoBBeeggooññaa GGoonnzzáálleezz LLaarrrriibbaa. Guitarra española
28 marzoSSaannttiiaaggoo CCoommeessaaññaa.. Clarinete
4 abril22uuSS ((ddoouuss)). Pablo Carrera e Fernando Abreu [guita-rra eléctrica e clarinete baixo procesado]
11 abrilNNaajjllaa && LLoorreennzzoo. Funk-vocalista e guitarra
18 abrilDDaavviidd VVáássccoonneezz.. Electroacústica para plantas
25 abrilGGaaiitteeiirroo ee ZZaannffoonnaa.. Tradicional galega. EvaristoAlejos ‘Alex’ (gaita) e Luis Correa ‘O Caruncho’ (zan-fona e percusión)
2 maioDDúúoo BBllaannccoo.. Leonardo Blanco Novoa e SusannaBlanco Novoa. Violín e cello
9 maioRRaammóónn BBeerrmmeejjoo ee PPaabblloo SSeeooaannee. Voz e piano a rit-mo brasileiro
16 maio / Concerto ClausuraEEnnsseemmbbllee--ss2211. Jorge Montes (violín), CarlosGarcía Amigo (cello), Paco Yánez (direcciónartística)
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 69
ACTIVIDADES
CONCERTOS COMENTADOS‘JOHN CAGE E OS SEUSCONTEMPORÁNEOS’
l Datas: 21, 22, 24 e 26 de abril de 2008l Lugar: salón de actosl Organiza: MARCO de Vigo/ Aula de Música
Contemporánea do Conservatorio Superior de Música deVigo
l Coordinador: Nicasio Gradaillel Colabora: Departamento de Percusión do Conservatorio
Superior de Música; Escola de Arte Dramática de Galicia(ESAD)
l Intérpretes: profesorado e alumnado do ConservatorioSuperior de Música de Vigo e da ESAD, Escola Superior deArte Dramática de Galicia
O 15 de maio de 1958 celebrouse no Town Hall de Nova York unha‘Retrospectiva dos primeiros 25 anos de John Cage como composi-tor’. Nese recital estreouse o seu Concert for Piano and Orchestra,unha das pezas máis innovadoras e rompedoras da historia da músi-ca, polo uso de elementos musicais indeterminados e polas súasinfinitas posibilidades de produción.
O MARCO e o Conservatorio Superior de Música de Vigo, a través dasúa Aula de Música Contemporánea, que dirixe Nicasio Gradaille, qui-xeron conmemorar o 50º aniversario deste evento presentandocatro concertos comentados sobre a música de John Cage (1912-1992) e dos seus contemporáneos. Ademais dunha versión doConcert for Piano e outras pezas do autor estadounidense, o progra-ma incluiu música de Morton Feldman, George Crumb, e o recente-mente falecido Karlheinz Stockhausen.
Ademais do departamento de piano, participou na organización dosconcertos o departamento de percusión do Conservatorio Superiorde Música —profesor Viçent Grau— a Escola Superior de ArteDramática de Galicia (ESAD) —profesoras Ana Serna, Zaida Gómeze Ana Contreras— Isabel Abril, profesora de viola do ConservatorioSuperior de Música, e o director de orquestra Diego García Rodríguez.Os concertos contaron coa participación de máis de 30 intérpretesentre alumnado e profesorado, ademais da colaboración da pianis-ta Cecilia Blanco Formoso, o clarinetista Santiago Comesaña, e a DJEstela García Ballesteros.
70 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
FESTIVAL SINSALMÚSICA PARA CATRO ESTACIÓNS
Salón SINSAL PRIMAVERAZU (Roma, Italia)
l Data: : 16 de abril de 2008l Lugar: salón de actosl Organiza: SINSALaudio, en colaboración co MARCO
Dende 1997, Jacopo Battaglia, Massimo Pupillo e Luca T. Mai gañá-ronse unha sólida reputación como ZU, desafiando as etiquetas,destruíndo barreiras e categorías sobre o que é un grupo de Rockou Jazz, e como debería actuar. No Wave, Funk, Hardcore-Punk,Jazz e matemáticas conflúen neste trío instrumental, que actúaen circuítos de todo tipo de música en Corea, Xapón, EUA, Rusia,África ou Europa oriental e occidental.
Festival SINSAL OUTONOPANTALEIMON (Reino Unido) + LIGHTNING BOLT (EUA)
l 24 de novembro de 2008l Lugar: salón de actosl Organiza: SINSALaudio, en colaboración co MARCO
A británica Andria Degens, alias Pantaleimon, é membro do colectivode alt folk Current 93 e colaboradora de Wire e Dirty Three, e ten toca-do con artistas como Antony & The Johsons, Baby Dee, Six Organs ofAdmittance, 16 Horsepower, Matt Sweeney ou Bonnie ‘Prince’ Billy.Lightning Bolt está integrado polos norteamericanos Brian Gibson eBrian Chippendale. A encrucillada entre Sun Ra, Captain Beefheart e ohardcore. Unha tensión permanente entre control e descontrol. Unhaexperiencia límite.
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 71
ACTIVIDADES
CICLO DE Vídeo ‘HISTORIAS DE AQUÍ’n Exposición XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN
l Selección: Juan Antonio Álvarez Reyesl Datas: do 29 de febreiro ao 1 de xuño de 2008l Lugar: salón de actos
A mostra ‘XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN’ completábase cun ciclo de vídeo que reunía traballos realizados porcreadores españois contemporáneos. O programa incluía como referencia histórica o filme de Segundo deChomón, pioneiro na utilización de técnicas e efectos da animación, e unha obra de Txuspo Poyo que falade como os debuxos animados axudaron a moitos artistas a construír un imaxinario do sistema-mundo.Ese imaxinario colectivo uníase ao imaxinario individual e local que se desprendía do conxunto de traballosreunidos neste programa.
Programa
Manu Arregui. Sed de infinito, 2005, 5’ 18’’Vicente Blanco. Otra vez algo nuevo, 2006, 10’ 10’’Ingrid Buchwald. Vivo sin vivir aquí, 2006-2007, 4’ 48’’Antón Cabaleiro. The Unnailed, 2006, 2’ 44’’Segundo De Chomón. El hotel eléctrico, 1908, 6’ 45’’David Cívico. Noire / Road Movie, 2005, 1’ 30’’Carles Congost. Kratter’s, 2001, 3’ 50’’Ruth Gómez. Interior de una nave espacial abandonada.Arquitectura efímera, 2004, 3’ 52’’Sofía Jack. Casa B 300, 2004, 4’ 33’’Juande Jarillo. Primer término, 2000, 1’Mario Marquerie & Alicia Martín. Políglotas, 2003, 1’ 57’’Jordi Moragues. One Night, 1997, 26’ 09’’Txuspo Poyo. Cartoons, 1993, 30’Fernando Renes. Todo importa, 2001, 1’ 37’’Francesc Ruiz. Blind Date, 2004, 2’ 2’’Diego Santomé. Good Morning, Life, 1’ 30’’Juan Zamora. Observando una cosa / Una Pareja / FarbeBekkenen, 2006-2007, 3’
PROGRAMACIÓNAUDIOVISUAL
72 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
CICLO DE VÍDEO. PANORÁMICA‘UNHA ESTACA NA LAMA, UN FOXO NA CINTAO campo expandido do Land Art, 1968–2008’
l Comisariado por: Latitudes | www.LTTDS.orgl Datas: 8 e 9 de maio [presentación], 15 e 16 de maio de 2008 [repetición]l Lugar: salón de actos
No mes de maio, o salón de actos do MARCO acolleu o ciclo de vídeo ‘Unha estaca na lama, un foxo na cinta.O campo expandido do Land Art, 1968-2008’, comisariado por Latitudes, despois da súa presentación noMuseo Tamayo de Arte Contemporáneo de México, e antes de continuar a súa itinerancia a Basilea, Sevilla eBarcelona. Tomando prestado o seu título dos escritos de Robert Smithson, o programa presentaba unha selec-ción de imaxes en movemento que forman parte da memoria histórica do Land Art, acompañadas de produ-cións de artistas contemporáneos.
Programa 188 ee 1155 ddee mmaaiiooGGeerrrryy SScchhuumm. Land Art, 1969, 32’Inclúe: Richard Long. Walking a Straight 10 MilesLine Forward and Back Shooting Every Half Mile(Dartmoor, England, January 1969), 1969, 6’ /Barry Flanagan. A Hole in the Sea, 1969, 3’ 45” /Dennis Oppenheim. Time track, 1969, 2’ 05” /Robert Smithson. Fossil Quarry Mirror with FourMirror Displacements, 1969, 3’ 05” / MarinusBoezem. Sand Fountain, 1969, 4’ / Jan Dibbets.12 Hours Tide Object with Correction ofPerspective, 1969, 7’ 30” / Walter de Maria. TwoLines Three Circles on the Desert, 1969, 4’ 45”NNaannccyy HHoolltt && RRoobbeerrtt SSmmiitthhssoonn. Mono Lake [LagoMono], 1968/2004, 19’ 54”RRoobbeerrtt SSmmiitthhssoonn.. Floating Island to Travel AroundManhattan Island, 1970/2005, 16’GGoorrddoonn MMaattttaa--CCllaarrkk.. Substrait (UndergroundDailies), 1976, 30’
Programa 299 ee 1166 ddee mmaaiiooFFrraanncciiss AAllÿÿss.. Cuando la fe mueve montañas(documental), 2002, 15’DDoonnnnaa CCoonnlloonn. Country Road, 2002, 1’ 29”HHaannss SScchhaabbuuss.. Western, 2002, 11’IIbboonn AArraannbbeerrrrii.. Zuloa (Ir.T. nº513), 2004, 8’MMaarriioo GGaarrccííaa TToorrrreess. Abandoned And ForgottenLand Works That Are Not Necessarily Meant To BeSeen As Art, 2004, 7’TThhiiaaggoo RRoocchhaa PPiittttaa.. Zênite invertido/InvertedZenith, 2005, 11' 54’’MMaarriiaa TThheerreezzaa AAllvveess. The Sun, 2006, 5’03”DDaammiiáánn OOrrtteeggaa.. Reticencia al trabajo (segundaparte), 2006, 5’ 15”NNiikkoollaajj RReecckkee.. Tomorrow is Today, 2006, 3’JJoorrddaann WWoollffssoonn.. Landscape for Fire, 2007, 7’CCyypprriieenn GGaaiillllaarrdd.. Real Remnants of Fictive WarsVI, 2008, 1' 40’’
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 73
ACTIVIDADES
Programa
Programa AArtFutura Show 2008Full Motion Theater 2008
Programa B3D en España 2008Demos + Intros 2008
Programa CMáquinas e almasRetrospectiva Satoshi TomiokaRetrospectiva Supinfocom
Programa D‘Playing Columbine’ de Danny Leone
Programa E‘The Net’ de Lutz Dammbeck
l Datas: do 23 de outubro ao 16 de novembro de 2008l Lugar: salón de actosl Produción: ArtFutura
O 23 de outubro chegou ao MARCO a XIX edición de ArtFutura, oFestival de cultura e creatividade de referencia en España. Noano 2008, a exposición ‘Máquinas e almas’, impulsada porArtFutura e comisariada por Montxo Algora, presentouse noMuseo Nacional Reina Sofía de Madrid. A mostra, que prestou oseu título para esta edición, reunía pezas esenciais da arte dixi-tal da última década e afondaba no feito de que, a comezos doséculo XXI, arte e ciencia discorren por camiños paralelos.
O programa audiovisual de ArtFutura 2008, compartido por todasas cidades que forman parte de CircuitoFutura, incluíu máis deoito horas de imaxes de alto impacto coas últimas achegas docampo da cultura dixital, os videoxogos e os efectos especiais.Entre os especiais, o documental ‘Das Netz’ de Lutz Dammbeck,un especial sobre a escola francesa Supinfocom, e unha retros-pectiva de Satoshi Tamioka, recoñecido autor xaponés de anima-ción dixital.
FESTIVAL ARTFUTURA 2008‘MÁQUINAS E ALMAS’
74 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
Presentación do documental‘Recuerdos de un vigués de 50 años’No mes de novembro, o salón de actos do MARCO acolleu a estrea dodocumental ‘Recuerdos de un vigués de 50 años’, que fai un repaso damemoria audiovisual do último medio século de historia da cidade deVigo, partindo da inauguración en 1958 da Planta de PSA Peugeot-Citroën.O filme recupera boa parte dos depósitos do NODO e arquivos cinemato-gráficos realizados en Vigo nas últimas cinco décadas, contrastándooscon imaxes actuais e entrevistas, co fin de reflectir o cambio cultural,político, urbanístico e humano da cidade.
n Estrea do documental ‘Recuerdos de un vigués de 50 años’
l Lugar: salón de actosl Data: 21 de novembro de 2008l Producción: Centro Territorial de TVE en Galicia, co gallo do 50º aniver-
sario do Centro PSA Peugeot-Citroën de Vigol Dirección: Xabier Fortes
Proxección en continuidadeDatas: 22 e 23 de novembro de 2008
Sinatura convenio COAG-Fundación MARCO
No ano 2008 iniciouse unha nova liña de colaboración entre a FundaciónMARCO e a Delegación de Vigo do COAG, que se formalizou no asinamen-to dun convenio por parte de Abel Caballero Álvarez, presidente daFundación MARCO, e Salvador Fraga Rivas, presidente da Delegación doCOAG en Vigo. O obxectivo do convenio é fomentar a elaboración con-xunta de actividades de investigación, formación e difusión, explorandoa confluencia da arte e a arquitectura contemporáneas.
l Lugar: salón de actosl Data: 5 marzo de 2008
ACTOS EPRESENTACIÓNS
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 75
ACTIVIDADES
OUTROS EVENTOSn AALLTT..oo88 FFeessttiivvaall aalltteerrnnaattiivvoo ddaass aarrtteess eessccéénniiccaass
l Lugar: salón de actosl Organiza: Concellería de Cultura do Concello de Vigo e Noescafé Teatro Asociación Cultural
PROGRAMA no MARCO:1 de marzo
Etxea (Francia). Inexhib_performance ritual (estrea en Galicia)2 de marzo
Etxea (Francia). Invertigo _performance sensorial (estrea en Galicia)8 de marzo
Veronica Cendoya & Anna Redi (Cataluña/Alemaña). MATRES MATUTAE_danza-teatro
n CCiicclloo hhoommeennaaxxee EEnnrriiqquuee XX.. MMaaccííaass
l Lugar: salón de actosl Organiza: Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural, Consellería de Cultura e Deporte, Xunta de Galicial Intérpretes: Sond’ar-Te Electric Ensemble, Portugal
PROGRAMA no MARCO:Concerto de clausura25 de maio
Enrique X. Macías. Adhuc (1993)_ensemble e electrónicaMiguel Azguime. Derrière Son Double (2001)_ensemble e electrónicaEnrique X. Macías. Cadências e Interlúdios / Percurso I (1989/1992)_piano e electrónicaEnrique X. Macías. Itinerário de Luz (1995)_ensemble e electrónica
n IImmaaxxiinnaa SSoonnss’’0088.. FFeessttiivvaall ddee JJaazzzz ddee VViiggool Lugar: salón de actosl Organiza: Departamento de Cultura do Concello de Vigol Patrocina: Fundación Caixanoval Colaboran: Dirección Xeral de Promoción e Difusión Cultural, Xunta de Galicia / S.A. do Plan do Xacobeo / AIE
(Asociación de Intérpretes e Executantes)
PROGRAMA no MARCO:Mesas redondas e ciclo de solistas30 de xuño
‘Anécdotas jazzísticas’. Entrevista a Juan Claudio Cifuentes, xornalista de RNE, a cargo do xornalistade La Razón, Javier de Cambra.Concerto solista: Américo Rodrigues_improvisación vocal
1 de xulloConferencia: ‘A movida layetana. Os inicios do jazz a finais dos ‘70 en Cataluña’Concerto solista: Antonio Bravo_ ‘Al fin solo’
2 de xulloMesa redonda: ‘O apoio das institucións públicas e privadas aos festivais musicais’Concerto solista: Barry Guy_contrabaixo só
76 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
n XXoorrnnaaddaass ttééccnniiccaass:: ‘‘AAcccceessiibbiilliiddaaddee ee aarrqquuiitteeccttuurraa eenn cceennttrrooss hhiiss--ttóórriiccooss:: SSoolluucciióónnss mmeeccáánniiccaass’’
Organiza: Consorcio Casco Vello de Vigo, en colaboración coaDelegación de Vigo do COAG 17 e 18 xaneiro 2008
n AAuuddiicciióónnss MMuussiiccaaiiss
Organiza: Fundación Caixa Galicia28 xaneiro 2008
n CCoonnffeerreenncciiaa ee pprreesseennttaacciióónn ddaa UUnniiddaaddee DDiiddááccttiiccaa ‘‘AApprreennddeennddoo aapprreevviirr aa vviioolleenncciiaa ddee xxéénneerroo’’
Organiza: Secretaría Xeral de Igualdade, Xunta de Galicia29 xaneiro 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddoo lliibbrroo GGaalliicciiaa sseelleeccttaa.. EEddiicciióónn eessppeecciiaall 55ºº aannii--vveerrssaarriioo
Organiza: Grupo España Exterior14 febreiro 2008
n GGrraavvaacciióónnss ddee eennttrreevviissttaass ddaa AAEELLGG,, AAssoocciiaacciióónn ddee EEssccrriittoorreess eennLLiinngguuaa GGaalleeggaa
Organiza: AELG, Asociación de Escritores en Lingua Galega11 abril 2008
n IICCOONNOOTTYYPPOO.. II XXoorrnnaaddaa ddee DDeesseeññoo GGrrááffiiccoo ee TTiippooggrraaffííaa
Organiza: Facultade de Ciencias Sociais e da Comunicación,Universidade de Vigo19 abril 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddaa rreeeeddiicciióónn ddoo lliibbrroo AA cciiddaaddee ee ooss ddííaass,, ddee XXoosséé MMªªÁÁllvvaarreezz BBlláázzqquueezz
Organiza: Concello de Vigo, en colaboración con Edicións Xerais deGalicia10 maio 2008
CESIÓN E ALUGUER DE ESPAZOS
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 77
ACTIVIDADES
n PPrreesseennttaacciióónn ddaa ccaammppaaññaa ‘‘SSoonncchhee XXaann’’
Organiza: Consellería de Pesca e Asuntos Marítimos, Xunta de Galicia23 maio 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddoo lliibbrroo VVoottooss ddee rriiqquueezzaa,, ddee IIggnnaacciioo CCaassttrroo
Organiza: Antono Machado Libros, S.A.27 maio 2008
n CCoonnffeerreenncciiaa ‘‘PPoollííttiiccaass uurrbbaannííssttiiccaass:: ppoorrttooss’’,, aa ccaarrggoo ddooss aarrqquuii--tteeccttooss LLuucc VVrroolliijjkkss ee CCééssaarr GGaarrccííaa
Organiza: Fundación Iniciativas 2112 xuño 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddoo nnúúmmeerroo 3333 ddaa rreevviissttaa OObbrraaddooiirroo ee oo nnúúmmeerroo 44 ddaasseerriiee MMoonnooggrraaffííaass,, eeddiittaaddaass ppoolloo CCOOAAGG
Organiza: COAG, Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia12 xuño 2008
n EEnnttrreeggaa ddooss pprreemmiiooss ‘‘33,, 22,, 11,, CClliicckk’’
Organiza: Concellería de Normalización, Xuventude e Igualdade doConcello de Vigo 27 xuño 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddaa 22ªª MMoossttrraa ddee CCiinnee AArr xxeennttiinnoo eenn GGaalliicciiaa
Organiza: Consorcio Audiovisual de Galicia, en colaboración coaSecretaría Xeral de Comunicación da Xunta de Galicia, Alcaldía deVigo e INCAA12 setembro 2008
n CCuurrssoo ddee EExxtteennssiióónn UUnniivveerrssiittaarriiaa ‘‘OO pprreezzoo ddaa aarrttee’’ [[VVII sseessiióónn]]
Organiza: Facultade de Ciencias Económicas, Universidade de Vigo25 setembro 2008
n CCoonnffeerreenncciiaa LLaabboorraattoorriiooss MMeerrcckk SShhaarrpp:: ‘‘EEffeeccttiivviiddaaddee nnoo ttrraattaa--mmeennttoo ddaa oosstteeooppoorroossiiss’’
Organiza: Laboratorios Merck Sharp Dohme España25 setembro 2008
n CCoonncceerrttoo ddoo PPrrooxxeeccttoo LLiitteerraarriioo MMuussiiccaall ‘‘CCoonnttooss eenn CCaannttooss’’
Organiza: OQO Editora, en colaboración coa Dirección Xeral de PolíticaLingüística, Xunta de Galicia27 setembro 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddaa eessccuullttuurraa MMiillllaaddooiirroo.. VVIIII EEnnccoonnttrroo IInntteerrnnaacciioonnaallddaa MMaarrcchhaa MMuunnddiiaall ddaass MMuulllleerreess
Organiza: Asociación CNG Marcha Mundial das Mulleres17 outubro 2008
n CCoonnmmeemmoorraacciióónn ddoo 6600ºº aanniivveerrssaarriioo ddaa DDeeccllaarraacciióónn UUnniivveerrssaallddooss DDeerreeiittooss HHuummaannooss
Organiza: Amnistía Internacional10 decembro 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddaa rreevviissttaa BBiissccuuiitt
Organiza: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións15 decembro 2008
n XXoorrnnaaddaa:: ‘‘FFoorrmmaacciióónn ddee CCaalliiddaaddee nnaass oorrggaanniizzaacciióónnss’’
Organiza: Centro Alborada19 decembro 2008
n PPrreesseennttaacciióónn ddoo lliibbrroo UUrrbbaannoo LLuuggrrííss.. VViiaajjee aall ccoorraazzóónn ddeell ooccééaannoo,,ddee AAnnttóónn PPaattiiññoo
Organiza: Edicións Nigratrea22 decembro 2008
78 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
VISITANTES E USUARIOSEn 2008 os visitantes da Biblioteca-Centro de Documentación alcan-zan a cifra de 8.058. Tendo en conta que abrimos 199 días do ano, amedia é de 40,4 persoas ao día. Ano a ano esta cifra de visitantes vai enaumento, como se pode observar nos seguintes gráficos.
Respecto aos socios da Biblioteca-Centro de Documentación, cuxo servi-zo fundamental é a recepción dos boletíns informativos por correo electró-nico, aumentou ata sumar 413 socios, con 47 dados de alta neste ano.
BIBLIOTECACENTRO DEDOCUMENTACIÓNNo ano 2008, o obxectivo fundamental da Biblioteca-Centro de Documentación do MARCO foi potenciar adifusión e a dinamización, para convertela nun punto de encontro de todas as persoas interesadas na arte ecultura contemporánea. O máis salientable do ano foi, sen dúbida, a potenciación das actividades e proxectos,especialmente no que se refire ao pasado histórico; a potenciación dos intercambios de publicacións conimportantes centros internacionais, e a maior colaboración e documentación de carácter interno, potencian-do as relacións cos demais departamentos do museo.
Usuarios 2008
Xa
2005 2006 2007
X S O N DxF M MA Ag
3.795 3.588
6.126
8.058
660569
396
644698
586 562
867
651696
1013
716
Comparativa anos anteriores
2008
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 79
ACTIVIDADES
A HEMEROTECA E O FONDOBIBLIOGRÁFICOTras o expurgo realizado en 2007, este ano continuouse coa reestruturación do fondo. Para lograr un maioraproveitamento do espazo unificáronse materias que primeiramente foron establecidas como independentes.Este é o caso de “Teoría e Historia da Fotografía” e “Arte, tecnoloxía. Vídeo, arte multimedia”, que se integranen “Teoría e Historia da Arte” ou “Historia da Arte Contemporánea”, segundo sexa o caso. Outra medida foi o tras-lado ao depósito das materias “Arquitectura e Urbanismo” e “Audiovisuais”, así como a maior parte das publi-cacións periódicas de anos anteriores a 2008. A problemática do espazo implicou igualmente unha diminu-ción dos materiais catalogados pola dificultade de incorporalos ao fondo e os propios traballos de reestrutu-ración. Malia estas cuestións, en 2008 a cifra de catálogos incorporados ascendeu a 385.
En canto á hemeroteca, no ano 2008 as subscricións foron de 59 revistas especializadas (8 galegas, 34españolas, e 17 internacionais), cun total de 246 revistas recibidas por subscrición e doazón en 2008.
1
1. ARTISTAS INDIVIDUAIS
2. EXPOSICIÓNS COLECTIVAS
3. FERIAS, BIENAIS
4. DESEÑO E ILUSTRACIÓN
5. REFERENCIA
6. TEORÍA E HISTORIA DA ARTE
7. HISTORIA DA ARTE CONTEMPORÁNEA
8. TEORÍA E HISTORIA DO CINE
9. MUSEOLOXÍA E BENS CULTURAIS
10. ARQUITECTURA E URBANISMO
11. CATÁLOGOS MARCO
2
3
4
56 7
8
9 10 11
1
1
2
2
3
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
910
1110 11
Distribución dos catálogos ingresados no fondo bibliográfico en 2008 segundo materias
Distribución de materias das publicacións periódicas segundo temática
1. ARTE GALICIA
2. ARTE ESPAÑA
3. ARTE INTERNACIONAL
4. REVISTAS E BOLETÍNS DE MUSEOS
5. CULTURA CONTEMPORÁNEA
6. LITERATURA
7. CINE
8. ARQUITECTURA
9. DESEÑO
10. TENDENCIAS E MODA
11. GUÍAS
SERVIZO DE INTERCAMBIOAs bibliotecas de arte nútrense fundamentalmente de catálogos froito do intercambio entre distintas institu-cións. Ditos intercambios poden ser acordados de forma automática, de xeito que se envían e reciben todosos catálogos editados por cada unha das institucións correspondentes, ou de forma selectiva, cando o núme-ro de catálogos intercambiado é similar. No ano 2008, o intercambio automático foi establecido con 45 enti-dades (215 publicacións recibidas, e 300 catálogos do MARCO enviados), e o selectivo con 104 entidades (112publicacións recibidas, e 50 catálogos do MARCO enviados).
A outra canle de recepción é a doazón de catálogos, que neste ano 2008 ascendeu a 87 publicacións recibi-das. As publicacións do MARCO son doadas automaticamente a centros como a Facultade de Belas Artes daUniversidade de Vigo ou a Biblioteca Central de Vigo. O número total de volumes enviados como doazón en2008 foi de 42 catálogos. Polo tanto, no ano 2008 o número total de catálogos recibidos e enviados foi de 414e 392, respectivamente.
No tocante ao intercambio, cómpre mencionar como en 2008 foi potenciado o intercambio de carácter inter-nacional, debido á necesidade de atopar información documental o máis completa posible sobre artistaspresentes nas exposicións do MARCO. Ademais, no que respecta a intercambio/doazón, neste ano foi revisa-da en profundidade a base de datos na que constan as relacións: actualizando datos, solicitando reanudaciónde intercambios, e seleccionando catálogos cos centros cos que está establecido o intercambio selectivo.
DIFUSIÓN DOCUMENTAL E COLABORACIÓN ENTRE DEPARTAMENTOS
Unha das propostas promovidas dende a Biblioteca-Centro de Documentación foi o envío a todo o equipo doMARCO de ferramentas ou información consideradas de interese para os traballos realizados nos distintosdepartamentos. Por exemplo, a posibilidade de consultar os sumarios de revistas por medio de Dialnet ou doservizo do Ministerio de Cultura “Pregunte, as bibliotecas responden”. Ademais, as salas de audiovisuais daBiblioteca-centro de documentación foron utilizadas para a exhibición de pezas audiovisuais da exposiciónA grande transformación: arte e maxia táctica.
80 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
PROXECTOS E ACTIVIDADES DE DIFUSIÓNUn dos obxectivos fundamentais en 2008 foi a posta en marcha de actividades de difusión que xeraran inte-reses e expectativas para as persoas dedicadas ao mundo da arte e para a cidadanía en xeral, así como unhamaior presenza nos medios de comunicación. Para iso, ademais das exposicións bibliográficas organizadasao redor das exposicións temporais, puxéronse en marcha actividades específicas con motivo de celebraciónssinaladas, como o Día Internacional do Museo e o Aniversario do MARCO.
n DIM 2008. ‘Webs con moita arte’
17 e 18 de maio de 2008Experiencias de creación a través de Internet,para público infantil de 3 a 12 anos acompaña-dos de persoas adultas. Nas webs propostaspodíanse facer cousas como pintar á maneira dePollock, debuxar con letras, crear adhesivos ani-mados, pensar nos significados das cores, cons-truír figuras, xogar a preguntas e respostas,coñecer mundos máxicos, buscar as caras máisdisparatadas, montar crebacabezas...
n Festa 6º Aniversario. ‘Documentando o MARCO’
15 e 16 de novembro de 2008O fin deste proxecto foi a recollida de testemuños sobre o pasado do edificio do MARCO como cárcere e xul-gados, antes da súa rehabilitación e o seu novo uso como Centro de Arte Contemporánea, para axudarnos arecompilar a “memoria viva” do edificio a través de experiencias persoais. Estes testemuños foron recollidospor escrito, con gravacións de voz ou por imaxe de vídeo. Tamén se animou ás persoas interesadas a ache-gar documentación como fotografías, cartas, etc. que considerasen de interese como imaxe ou relato dopasado. O material recollido quedou depositado na Biblioteca-Centro de Documentación do MARCO para asúa descrición e posta a disposición do público interesado.
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 81
ACTIVIDADES
82 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
n Exposición bibliográfica ParaísosIndómitos
Do 7 de marzo ao 18 de maio de 2008Selección de fondos documentais sobre os artis-tas participantes nesta exposición, e doutroscuxa obra reflicte as relacións entre arte, nature-za e medio ambiente. A mostra completábasecunha selección de tratados teóricos que afon-dan nas relacións entre o ser humano, a arte e anatureza.
n Exposición bibliográfica Paixónsprivadas, visións públicas
Do 30 de maio ao 7 de setembro de 2008Con ocasión da mostra sobre coleccionismo pre-sente no primeiro andar, a Biblioteca-Centro deDocumentación ofreceu ao público unha selec-ción de catálogos dalgunhas das coleccións pri-vadas máis importantes. A documentación com-pletouse cunha serie de artigos sobre “Teoría doColeccionismo”.
n Exposición bibliográfica 7+1 ProjectRooms
Do 10 de outubro de 2008 ao 19 de abril de 2009Durante todo o período de apertura da exposi-ción, a Biblioteca-Centro de Documentación ofre-ceu unha mostra bibliográfica con selección decatálogos individuais e colectivos centrados nosartistas participantes neste proxecto.
4. AGRUPACIÓN AMIGOS MARCO PRESIDENTA AAM 85CALENDARIO DE ACTIVIDADES86LISTA DE MEMBROS 90
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 85
AMIGOS MARCO
AGRUPACIÓNAMIGOS MARCO
Cando botamos a vista atrás e nos decatamos do traballo realizado no último ano de activi-dade na Agrupación de Amigos do MARCO, podémonos sentir orgullosos de ofrecer aos nososmembros unha ampla e variada oferta cultural que, estou segura, ten sido moi gratificantepara todos.
Como en anos anteriores, continuamos co éxito das visitas guiadas ás exposicións temporaisdo museo, que —grazas aos comisarios que nos dedican o seu tempo para comprender melloro mecanismo que lles leva a estruturar as súas exposicións dende un punto de vista técnico—fan que a lectura e interpretación destas estea perfectamente fiada por un eixe condutor que faique o conxunto cobre sentido. A todos vós: Juan Antonio Álvarez Reyes, Virginia Torrente,Fernando Castro Flórez, Pablo Fanego, Pedro de Llano, Chus Martínez e Gerardo Mosquera, moi-tas grazas por compartir os vosos profundos coñecementos artísticos connosco.
Ademais, tivemos ocasión de gozar da actualidade artística das galerías e centros de arte donoso contorno grazas ao programa de visitas guiadas 'MARCO Extramuros', que un ano máis obti-vo grandes éxitos, pola ampla acollida por parte dos membros da Agrupación, entusiastas segui-dores das indicacións de Amabel González Troncoso, quen os acompaña durante as visitas.
As nosas excursións e viaxes leváronnos este ano 2008 a visitar o taller do artista galego Manuel Quintana Marteloen Santiago de Compostela, un verdadeiro privilexio, xa que nos permitiu coñecer a orixe da obra, dende o momen-to mesmo da súa concepción, e a través da mirada do creador, que nos acolleu na súa casa, e de onde saímos con-taxiados pola súa sutileza e convicción artística contemporánea. Tamén en Compostela tivemos ocasión de rea-lizar unha visita guiada á Cidade da Cultura e atender ás explicacións do equipo técnico que se afana en que o pro-xecto cobre forma. Pero tamén tivemos ocasión de realizar unha viaxe a Londres, para coñecer, sempre de primeiraman, a actualidade artística europea, esta vez coa magnífica compaña da comisaria Carolina Grau, profunda coñe-cedora da cidade, que nos alcanzou os recantos máis interesantes da capital británica.
Xa é habitual, dentro das actividades da Agrupación, o noso encontro anual, que como cada ano celebramosno restaurante-cafetería do MARCO, e no que brindamos polo esforzo realizado durante o ano e nos animamosa seguir traballando para facer máis grande a familia da Agrupación. Coa mesma finalidade de difusión e omesmo entusiasmo celebramos o Día Internacional dos Museos e o Aniversario do MARCO, coa Mesa informa-tiva da Agrupación de Amigos no vestíbulo do museo, onde repartimos pulseiras de Amigos de museos feitaspola FEAM, Federación Española de Amigos de Museos, e realizamos por primeira vez un labor de difusión envarios centros de ensino e na Facultade de Belas Artes de Pontevedra, por parte de docentes membros daAgrupación de Amigos do MARCO, co fin de difundir o espírito da Agrupación.
Xa de cara ao ano 2009, e en calidade de delegados da FEAM para Galicia, teremos o privilexio de acoller o XVIICongreso da FEAM, que se celebrará na nosa cidade no mes de marzo do ano próximo, e que será unha oca-sión inigualable para dar a coñecer a riqueza artística, cultural e humana do noso contorno, ademais depoder contaxiar o bo facer de todas aquelas persoas que facemos posible a Agrupación de Amigos do MARCO.
Por todo o voso traballo e esforzo, grazas.
Daniela SarrainoPresidentaAgrupación de Amigos do MARCO
86 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
n AA GGRRAANNDDEE TTRRAANNSSFFOORRMMAACCIIÓÓNN.. AArrttee ee mmaaxxiiaa ttááccttiiccaal 19 de setembro (40 participantes)Guiada pola comisaria, Chus Martínez
n 77++11 PPRROOJJEECCTT RROOOOMMSSl 10 de outubro (40 participantes)Guiada polo comisario, Gerardo Mosquera
CALENDARIO DEACTIVIDADES DA AGRUPACIÓN DE AMIGOS DO MARCO DURANTE O ANO 2008
VISITAS GUIADASVISITAS GUIADAS ÁS EXPOSICIÓNSTEMPORAIS DO MARCO
n XXEEOOPPOOLLÍÍTTIICCAASS DDAA AANNIIMMAACCIIÓÓNNl 29 de febreiro (18 participantes)Visita á exposición guiada polo comisario, Juan AntonioÁlvarez Reyes
n PPAARRAAÍÍSSOOSS IINNDDÓÓMMIITTOOSSl 7 de marzo (30 participantes)Visita á exposición guiada pola comisaria, Virginia Torrente
n PPAAIIXXÓÓNNSS PPRRIIVVAADDAASS,, VVIISSIIÓÓNNSS PPÚÚBBLLIICCAASSl 29 de maio (40 participantes)Visita á exposición guiada polo comisario, FernandoCastro Flórez
n OO MMEEDDIIOO ÉÉ OO MMUUSSEEOOl 20 de xuño (35 participantes)Visita á exposición guiada polos comisarios, Pablo Fanegoe Pedro de Llano
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 87
AMIGOS MARCO
PROGRAMA “MARCO EXTRAMUROS”VViissiittaass aa ggaalleerrííaass ee cceennttrrooss ddee aarrttee,, gguuiiaaddaass ppoorr MMaarrííaaUUrrrruuttiiaa BBaalliiññoo ((vviissiittaa 2222)) ee AAmmaabbeell GGoonnzzáálleezz TTrroonnccoossoo ((vviissii--ttaa 2233 eenn aaddiiaannttee))
VViissiittaa 2222l 12 xaneiro (25 participantes)Programa: ‘A comunicación é anónima’ de Joana Pimentel(Galería adhoc, Vigo); ‘El cuerpo vulnerable’ de Victoria Diehl(Galería Bacelos, Vigo); Dorotea von Elbe (Galería María Prego,Vigo)
VViissiittaa 2233l 9 febreiro (27 participantes)Programa: Lodeiro (CGAC, Santiago de Compostela)
VViissiittaa 2244l 1 marzo (7 participantes)Programa: ‘Fotointuiciones de otros mundos’ de GustavoGarcía (Alianza Francesa, Vigo); Jorge Cabezas (Galería DUA2,Vigo); Denisa Curte (Galería María Prego, Vigo)
VViissiittaa 2255l 5 abril (11 participantes)Programa: ‘La mujer árbol’ de Paula Mariño (Galería MaríaPrego, Vigo) ‘Scherezades (el abrazo)’ de Laura Torrado’(Galería Bacelos, Vigo); ‘Los gallos sólo saben volar sobre lanieve’ de Chelo Matesanz (Galería adhoc, Vigo)
VViissiittaa 2266l 10 maio (12 participantes)Programa: Rafael Cidoncha (Galería María Prego, Vigo);‘Ficciones’ de Iñigo Royo (Galería Bacelos, Vigo); ‘Inquietudes’de Antón Lamazares (Galería Fernando Magdalena, Vigo)
VViissiittaa 2277l 7 xuño (12 participantes)Programa: Manuel Vilariño (Galería Bacelos, Vigo); ‘Tierranegra’ de Miki Leal (Galería adhoc, Vigo); ‘Sobre blanco’ deMiguel Santamaría e Sonia Maestú (Galería PM8, Vigo)
VViissiittaa 2288l 4 outubro (25 participantes)Programa: ‘Sugerencias, susurros, huellas y sentimientos’ deItziar Ezquieta e Jaime Lorente (Galería María Prego, Vigo);Chema Alvargonzález (Galería Bacelos, Vigo); ‘El fin del princi-pio de nano4814’ (Galería adhoc, Vigo)
VViissiittaa 2299l 8 novembro (16 participantes)Programa: Libia Castro & Ólafur Ólafsson (Galería adhoc, Vigo);Luis Caruncho (Galería Triart, Vigo); ‘Frías, fráxiles, durmin-tes’ de Victoria Diehl (Fundación Caixa Galicia, Vigo)
VViissiittaa 3300l 13 decembro (37 participantes)Programa: ‘Kermesses’ de Antón Pulido (Galería Metro ArteContemporánea, Santiago de Compostela); ‘Confusión–Santiago’de Roberto González (Galería Espacio 48, Santiago deCompostela); colectiva Superficies minimales (Goran GovorcinContemporary, Santiago de Compostela)
PERCORRIDOS AO AIRE LIBRE: COÑECES A TÚA CIDADE?
PPeerrccoorrrriiddooss ppoollaa cciiddaaddee ddee VViiggoo ee oouuttrrooss lluuggaarreess ddee GGaalliicciiaa
1122ºº PPeerrccoorrrriiddoo:: Visita á Cidade da Cultura, Santiago de Compostelal 18 de outubro (24 participantes)
OUTRAS VISITAS GUIADAS
Exposición Antonio Murado. Fundación Caixa Galicia, Vigol 14 de marzo (16 participantes)
Exposición ‘COBRA. Los colores de la libertad’. Centro CulturalCaixanova, Vigol 5 de maio (30 participantes)
88 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
VIAXESn EExxccuurrssiióónn aa OO PPoorrttoo
Visita á Fundação Serralves: exposición ‘RobertRauschenberg: Travelling ‘70-‘76’l 29 de marzo (28 participantes)
n VViiaaxxee aa LLoonnddrreessVisitas ás exposicións na Tate Britain, Tate Modern,Zabludowicz Collection Space 176, Withecube Hoxton, SadieColes, Store Gallery, Timothy Taylor, Simon Lee Galery, entreoutros lugares de interese, na compaña de Carolina Graul do 29 de outubro ao 2 de novembro
n EExxccuurrssiióónn aa OO PPoorrttooVisita á Fundação Serralves: exposición ‘Juan Muñoz: Umaretrospectiva’l 22 de novembro (28 participantes)
n VViissiittaa aaoo ttaalllleerr ddee MMaannuueell QQuuiinnttaannaa MMaarrtteellooVisita ao taller do artista Manuel Quintana Martelo enSantiago de Compostelal 13 de decembro (37 participantes)
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 89
AMIGOS MARCO
OUTROS EVENTOSn ‘‘FFeessttiivvaall SSiinnssaall.. MMúússiiccaa ddeessddee llaa rraaíízz ddeell ssoonniiddoo’’
Charla-conferencia de Julio Gómez, promotor doFestival Sinsall 17 de abril
n EEnnccoonnttrroo aannuuaall ddooss AAmmiiggooss ddoo MMAARRCCOOCon motivo da celebración do Día Internacional dosMuseos, no restaurante-cafetería do MARCOl 16 de maio
n DDííaa IInntteerrnnaacciioonnaall ddoo MMuusseeooMesas informativas da Agrupación de Amigos no vestí-bulo do MARCOReparto de pulseiras de Amigos de museos feitas polaFEAM, Federación Española de Amigos de MuseosLabor de difusión en varios centros de ensino e naFacultade de BBAA, por parte de docentes membros daAgrupación de Amigos do MARCOl 17 e 18 de maio
n 66ºº AAnniivveerrssaarriioo ddoo MMAARRCCOOMesa informativa da Agrupación de Amigos no vestíbulodo MARCOl 15 e 16 de novembroCóctel dos Amigos do MARCO no restaurante-cafetería doMARCOl 14 de novembro
ACTIVIDADES DEDIFUSIÓNParticipación da presidenta noutras actividades de difusión
RReeuunniióónn XXuunnttaa ddiirreeccttiivvaa FFEEAAMM.. Madrid, 20 de febreiroXXVVII CCoonnggrreessoo ddaa FFEEAAMM.. Cáceres, do 4 ao 6 de abrilRReeuunniióónn XXuunnttaa ddiirreeccttiivvaa FFEEAAMM.. Cáceres, 4 de abrilRReeuunniióónn XXuunnttaa ddiirreeccttiivvaa FFEEAAMM.. Madrid, 10 de xuñoRReeuunniióónnss FFEEAAMM.. Vigo, 11 e 27 de agosto, 24 de outubro
Para organización do XVII Congreso da FEAM (Vigo, marzo2009)
RReeuunniióónn XXuunnttaa ddiirreeccttiivvaa FFEEAAMM. Madrid, 21 de outubroRReeuunniióónn AAssoocciiaacciióónnss ddee AAmmiiggooss ddee MMuusseeooss ddee GGaalliicciiaa.. A
Coruña, 20 de novembroCoa participación das seguintes Asociacións de Amigosde Museos: MARCO (Vigo), MACUF (A Coruña), CGAC(Santiago de Compostela), Fundación Luis Seoane (ACoruña), Casa das Ciencias(A Coruña), Museo de BelasArtes (A Coruña), Casa-Museo Valle Inclán (Pobra doCaramiñal), Museo Militar (A Coruña), Museo de ArteSacro (A Coruña), Amigos de Museos de Galicia
90 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
14 PARELLAS AMIGAS
Alonso Barros, María IsabelÁlvarez Fernández, AnaAmor Sanjurjo, AndrésChico Castro, JosefaCostas Hermida, MaraDel Valle Corrochano, DanielFernández Molares, Mª IsabelFraile Molina, HelenaLamas Díaz, RobertoLegerén Buceta, Ana MaríaLegerén Buceta, María CristinaRiesgo Boluda, JoseSoneira Veiga, AlbertoSalgueiro Armada, Antonio
LISTA DE MEMBROSDA AGRUPACIÓN DE AMIGOS DO MARCO
Número total de membros a 31/12/08: 391
1 Entidade Amiga, 4 Amigos colaboradores, 3 Amigos protectores, 16 Familias Amigas (56 membros), 14 Parellas Amigas (25 membros), 76 Artistas/Estudantes Amigos/as, 56 Amigosmaiores, 170 Amigos/as
1 ENTIDADE AMIGA
Fernández Puentes, Carmen (GaleríaBacelos)
4 AMIGOS COLABORADORES
Gómez Montaña, AliciaRomán, AlfonsoSirvent López, LuisVilela Fernández, Manuel
3 AMIGOS PROTECTORES
Rodríguez Alonso, CarmenSalgueiro Benito, ÁngelSarraíno, Daniela
16 FAMILIAS AMIGAS
Cordero Santamaría, Óscar JavierDomínguez Fernández, PaquiGonzález Sanjurjo, SantiagoHilario Camo, PilarIglesias Rodríguez, BegoñaIlarri Junquera, FernandoLópez Bernárdez, Xosé CarlosMatamoro Irago, DinMontesinos Castro, FaustinoOcaña Eiroa, SerafínPinal Otero, BenitoRamonde Iglesias, DeboraRodríguez de Legísima Pérez, BelénSuris Regueiro, Óscar JoseTaylor, ElizabethTraba Díaz, Amada
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 91
AMIGOS MARCO
76 ARTISTAS/ESTUDANTES AMIGOS
Albés Otero, JuliaAlén Pérez, Conchita Alonso-Lamberti Casuso, LeopoldoAlonso Rial, JuanAmoedo Cabaleiro, María JesúsAnte Álvarez, BegoñaArias Melón, IsmaelBarreiro Curras, AndreaBlanco Granado, JaimeBlanco Piñeiro, PatriciaBonilla Rodríguez, José FranciscoCastro Quinteiro, CristinaCostas Figueroa, ManuelaCunqueiro Méndez, LeticiaDe la Cuesta Marina, CristinaDomínguez, JaimeFernández González, PatriciaFernández Núñez, CristinaFernández Prada, ElenaFernández Rey, PilarFernández Rodríguez, EmiliaFumega Domínguez, Xiana García Seoane, AntónGómez Dahlgren, ElenaGómez Gómez, OlgaGonzález García, LuisIglesias Álvarez- Novoa, VeraIglesias Fernández, EligioIglesias Lorenzo, AlbertoIglesias Rodríguez, PabloIrrisardi Vázquez, TeresaJensen Silva, Jens PeterLafuente Leston, FernandoLópez Cid, María LuisaLópez de la Osa González, LeónLago Díaz, MarcosLlorca Carasa, EvaLópez Escalante, GonzaloLópez Lence, Mercedes
López Meixide, TareixaLópez Sánchez, Adela IsabelLópez Tarrío, EvaLosada Fernández, José AntonioMartínez Vázquez, ModestoMartínez Villar, EvaMuiños Paz, SusanaNavarrete Álvarez, LauraNieto Servia, EncarnaciónPena Fernández, Francisco JavierPena Rey, AlbertoPequeño Rodríguez, María ElenaPérez Castro, María JoséPérez-Jofre Santesmases, IgnacioPérez Fernández, Ayda Pinedo Villagarcía, PatriciaPonce Ríos, MaríaQueiruga Méndez, Félix EnriqueRajó Brea, RobertoRedondo Villa, María de los AngelesRodríguez Bernárdez, Juan CarlosRodríguez Ces, YelliceRodríguez Damián, AmparoRepresas Portela, SilviaRodríguez Rodríguez, GuillermoRodríguez Salgado, Francisco JavierRodríguez Seoane, Rosa MaríaSantaclara Souto, AureaSacco Alonso, Beatriz Teixeira Rodríguez, MingosTerroso Hernández, AsuncionVázquez Lorenzetti, LilianaVega López, SantiagoVicente Santos, CharoVieito Fuentes, XanVila Abalde, Mª CarmenVillanueva Rodríguez, Montserrat
56 AMIGOS MAIORES
Abal Soaje, JosefaÁlvarez Bastida, MercedesÁlvarez Conde, María LuzArias de Trabazo, MabelArmellini Cavalli, CarlaBarreiro Peña, María LuisaBarreiro Rodríguez, ConcepciónBarxa Álvarez, NemesioBasso Ramírez, GiselaBen Suarez, Ana MªBlanco Cardalda, María DoloresBlanco, Alicia Cabeza González, MarinaCabeza Mauricio, Ana MªCarreira del Real, María del PilarCastro Martínez, FranciscaCividanes Barreras, Rosa MaríaClarke, BrianComesaña Costas, ConcepciónComesaña Pampillón, TelmoCortés Rodríguez, María del CarmenCribeiro Gómez, PrisciliaDevesa Muñiz, María TeresaDíaz Paz, LucreciaDomeque Bailo, FermínEstévez López, María ElisaFernández Cabaleiro, MercedesFernández Fernández, RaquelFernández López, María del ConsueloFernández Menéndez, A. MargaritaFernández Menéndez, María JoséFokker De Baer, Helen-JoanGarrido Fenés, AliciaGraña Morales, AntonioGómez de los Infantes, JavierIrago García, CarmenLópez Fernández, Mª AngelesLores Silva, María EugeniaLuis García, ElíasMartínez González, Emilia
Mateos Beato, AnaNúñez Alonso, OrencioParada López, María del CarmenPérez Galán, José MaríaQuintanilla Buceta, Mª VictoriaRodríguez De Robles, PilarRodríguez Eiras, Ana MaríaRodríguez Merino, VictoriaSilva Diniz, NoéSostre López de Medina, EugeniaTroncoso Durán, CeliaUriz Fontenla, Mª JesúsVarela Paz, Mª VictoriaYurrita Albizu, PalomaVázquez Baltar, Mª AngelesVázquez Freire, Adela
170 AMIGOS
Abalde García, Julio CésarAbalde Mariño, MoiraAdrio Corbal, CarmelaAguín García, Ana María RosaAlbo López, CarmenAlmuiña Díaz, LauraAlonso Castro, InésAlonso Lamberti Casuso, FabiolaAlonso Ocaña, RosaAlonso Rivas, CelsoAlonso Vila, María JesúsÁlvarez Álvarez, CarlosÁlvarez-Blázquez, ÁlvaroÁlvarez Calvo, MargaritaÁlvarez Carrera, MargaritaÁlvarez Iglesias, CarlosÁlvarez Martín, María JesúsArias Estévez, María NievesArndt, RiekeBandeira Lourenço de Faria, PauloJosé Barreiro Álvarez, EnriqueBarreras García Reboredo, MaríaBarreras Vázquez, CristinaBarrio de la Fuente, CristinaBasanta Prado, CarmenBastos Molares, CristinaBermúdez Graiño, TeresaBouso Cedrón, María JesúsBouza Álvarez, María IsabelBouzas Sierra, María RosaBueno Díaz, José LuisBujanda Arizmendi, María AranzazuCalvar Santos, EvaCalvo Rivas, ConcepciónCampins Traspuesto, BartoloméCarmueja Groba, MercedesCarrera Gómez, AliciaCartea López, HéctorCartea López, JoaquínCastro Álvarez, Eva MaríaCastro Gordejuela, DanielCerdeira Botana, LucíaComesaña García, TeresaCostas Alonso, DanielCostas Durán, María GloriaCrespo Soto, EnriqueCunqueiro González-Seco, César
Cuña Cuña, Isolina LuisaDahlgren Thorsell, MartaDavila Millán, ÁngelesDe Fariña Rodríguez, AngelaDe la Cruz, María TeresaDíaz Almeida, ÁngelesDíaz Fernández, María EmiliaDíaz García, Rosa Díaz Torres, Pedro FaustinoEstévez Caride, ManuelFernández Cermeño, María TeresaFernández Armada, SiraFernández Covelo, ConcepciónFernández Díaz, PilarFernández Estévez, NoeliaFernández Ibáñez, María JesúsFernández Martín, RocíoFernández Rebollido, Mª EugeniaFernández San Miguel, María CarmenFernández Sanromán, JacintoGago Santín, Mª CarmenGallastegui Otero, CruzGarcía Doval, DiegoGarcía García, SusanaGerassi, PatrickGesteiro Conde, AdoraciónGestoso Saa, Mª JoséGilino Villarramus, José LuisGonzález Bahíllo, InmaculadaGonzález-Babé Ozores, DoloresGonzález Estévez, IsabelGonzález Fernández, María TeresaGonzález Lamas, María BertaGonzález Martínez, María JesúsGonzález Sanjurjo, PíaGrimberghs Rial, CristinaGrobas Montenegro, JoséGulias Pérez, María RosaHermida Núñez, GuadalupeHernández Piñuela, GuadalupeIglesias Álvarez, ÁngelesIglesias Herrero, LuzJustel Nandin, MargaritaLópez Barrero, CarmenLópez Durán, AnaLópez Fernández, María AgustinaLópez-Lemos Lorenzo, María CarmenLópez Ribera, María PilarLópez-Quecuty Puig, AmaliaMaañón Laxe, XabierMaicas, MarisaMartínez Hermida, Mª de las MercedesMartínez Martín, IrisMartínez Nieto, RubénMartínez Rodríguez, RosarioMc Cabe Quinn, AnneMeijide Gayoso, RosaMéndez Amoedo, MercedesMillara Turienzo, JulioMiñambres Puig, María MercedesMolares Álvarez, Aurora MªMontes Graña, CarmenMora Morandeira, José MiguelNavarro García, LauraNavas Novas, MaríaNoble Landgraf, GretchenNovo Alvarez, María del Pilar
Olmedo Herrero, Ignacio M.Otero Estévez, EstherPardo Teijeiro, Xosé FranciscoPelaez Pozo, BertaPena Roces, AnaPeña Fernández, MarinaPereira Molares, AnaPérez García, José DomingoPérez González, MaritéPérez-Izaguirre y Urquiz, Ane LorePérez Martín, María BlancaPérez Ramírez, María JoséPiedrabuena, FabianaPintado García, CarmenPiñeiro Prieto, AnaPortela Fernández-Jardón, CésarPosada Vila, OfeliaPrego Pereiro, María AmeliaPrelchi Gallego, María ConsueloProl Pérez, EsperanzaRajó Campos, SalvadorReig Castro, CeliaRequeijo Costoyas, ConchitaRíos Calvo, LuisRodil Coedo, InésRodríguez García, María JoséRodríguez Lago, José RamónRodríguez Márquez, JesúsRodríguez Martínez, Mª CarmenRodríguez Moure, PilarRodríguez Parada, Ana IsabelRodríguez Parada, SoniaRodríguez Ortiz de Eribe, María BegoñaRomaní Creo, María AsunciónSaenz Castro, RosaSáez Martinez, FranciscaSalgado Fernández, AliciaSánchez del Cueto Losada, CarlosSánchez Otaegui, TirsoSanders, GillSanmartín Troitiño, Mª Luz DivinaSantacreu Martínez, María JoséSarasquete Otero, TeresaSevillano Castaño, JoaquinaSoto Gil, Francisco JavierTaboada Costas, Francisco JavierTáboas Paz, MarinaTilve Gómez, OlgaTomé Rey, PilarTorreiro Sio, BenitoUlloa Sousa, María del CarmenVázquez Gómez, Isabel ClaraVázquez Rodríguez, AnxosVeiga Rodríguez, BegoñaVilas Otero, María ElenaZorrilla Rivero, María José
5. OS DATOS INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVO 95 CIFRAS VISITANTES 2007 96 COLABORACIÓN CON OUTRAS ENTIDADES 97 PERSOAL 98OUTROS SERVIZOS E INFORMACIÓN XERAL 100
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 95
OS DATOS
INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVOPara a realización das súas actividades e a consecución dos seus fins fundacionais, a Fundación MARCO dispu-xo no exercicio 2008 dun total de ingresos ordinarios de 1.768.540,98 € . Asemade, empregou 311.906,00 € deexcedentes positivos de anos anteriores aprobados, o que supón unha desviación negativa de 32.474 € sobre amodificación do orzamento da reunión 18/06/2008. O detalle é o seguinte:
n Achegas do Padroado:
Concello de Vigo 805.000,00
Caixanova 300.000,00
Xunta de Galicia 200.000,00
Deputación de Pontevedra 150.000,00
Ministerio de Cultura 150.000,00
1.605.000,0091% dos ingresos orzamentarios
n Outros ingresos:
Outras subvencións (Xunta e Deputación) 24.348,00
Actividades propias 115.492,48
Amigos do MARCO 23.700,50
163.540,989% dos ingresos orzamentarios
n Aplicación fondos excedentes positivos anos anteriores:
Excedentes positivos 311.906,00
TToottaall iinnggrreessooss:: 22..008800..444466,,9988 €
A aplicación dos mesmos, conforme ao orzamento aprobado polo Padroadopara o exercicio 2008 distribuíuse nas seguintes partidas:
n Gastos:
Persoal 497.035,11
Mantemento 523.639,57
Actividades 984.696,36
Gastos financeiros e asimilados 12.751,64
Gastos extraordinarios e de exercicios anteriores 4.121,33
Amortizacións 58.202,48
TToottaall GGaassttooss:: 22..008800..444466,,4499 €
* Contas auditadas por KPMG
24%
25%
47%
1%
0%
3%
Distribución do Gasto 2008
Ingresos 2008
1
Concello de Vigo1
2
3
4
5
6 7 8
Persoal1
1
Gastos financeiros e asimilados4
4
Gastos extraordinarios e de ex. anteriores5
5
Amortizacións6
6
Actividades3
3
Mantemento2
2
2 Caixanova
3 Xunta de Galicia
4 Deputación de Pontevedra
5 Ministerio de Cultura
6 Outros ingresos
7 Outras subvencións
8 Ingresos das actividades propias
96 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
CIFRAS VISITANTES 2008
Visitantes do 1 de xaneiro ao 31 de decembro de 2008: 96.120
XANEIRO 5.720 visitantes
FEBREIRO 4.481 visitantes
MARZO 7.371 visitantes
ABRIL 7.252 visitantes
MAIO 11.662 visitantes
XUÑO 4.951 visitantes
XULLO 5.832 visitantes
AGOSTO 6.874 visitantes
SETEMBRO 5.391 visitantes
OUTUBRO 10.480 visitantes
NOVEMBRO 20.315 visitantes
DECEMBRO 5.791 visitantes
TTOOTTAALL 9966..112200 vviissiittaanntteess
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 97
OS DATOS
COLABORACIÓNCON OUTRAS ENTIDADES
CCOOPPRROODDUUCCIIÓÓNN DDEE EEXXPPOOSSIICCIIÓÓNNSS CCOONN OOUUTTRRAASS EENNTTIIDDAADDEESS
n KKoollddoo MMiittxxeelleennaa KKuullttuurruunneeaa,, DDoonnoossttiiaa,, GGuuiippúúzzccooaaCoprodución da exposición ‘O MEDIO É O MUSEO’
n FFrraannkkffuurrtteerr KKuunnssttvveerreeiinn,, FFrraannkkffuurrttCoprodución da exposición ‘A GRANDE TRANSFORMACIÓN. Artee maxia táctica’
n CCAAAACC,, CCeennttrroo AAnnddaalluuzz DDee AArrttee CCoonntteemmppoorráánneeoo,, SSeevviillllaaCoproduccion da exposición ‘XEOPOLÍTICAS DA ANIMACIÓN’
n IInnssttiittuuttoo CCeerrvvaanntteessCoproduccion da exposición ‘PRÓSPERA’, de Carme Nogueira
CCOOLLAABBOORRAACCIIÓÓNNSS NNOOUUTTRRAASS AACCTTIIVVIIDDAADDEESS
n PPSSAA PPeeuuggeeoott CCiittrrooëënnColaboración na produción da exposición ‘SUSO FANDIÑO’
n CCGGAACC,, CCeennttrroo GGaalleeggoo ddee AArrttee CCoonntteemmppoorráánneeaa,, SSaannttiiaaggoo ddeeCCoommppoosstteellaaCoedición do catálogo da exposición ‘ESCOITAR.ORG’
n FFuunnddaacciióónn LLuuiiss SSeeooaannee,, AA CCoorruuññaaCoedición do catálogo da exposición ‘ESCOITAR.ORG’
n BBLLUUSSEENNSS TTEECCNNOOLLOOGGYY SS..LL.. ((BBLLUU::SSEENNSS))Colaboración na produción da exposición ‘PARAÍSOSINDÓMITOS’
n FFiillmmootteeccaa ddee AAnnddaalluuccííaaColaboración na produción da exposición ‘XEOPOLÍTICAS DAANIMACIÓN’
n FFiillmmootteeccaa ddee CCaattaalluunnyyaaColaboración na produción da exposición ‘XEOPOLÍTICAS DAANIMACIÓN’
n GGooeetthhee IInnssttiittuutt,, MMaaddrriiddColaboración na produción da exposición ‘XEOPOLÍTICAS DAANIMACIÓN’
n AAssoocciiaacciioonn CCuullttuurraall EEnnffooqquueeColaboración na difusión do Festival Play-Doc 2008
n CCOOAAGG,, CCoolleexxiioo OOffiicciiaall ddee AArrqquuiitteeccttooss ddee GGaalliicciiaaColaboración na programación, organización e impartición docurso ‘Xentes, Espazos e Lugares’
n XXeerreenncciiaa ddee UUrrbbaanniissmmoo,, CCoonncceelllloo ddee VViiggooCofinanciación do curso ‘Xentes, Espazos e Lugares’
n NNEECC,, NNúúcclleeoo DDee EExxppeerriimmeennttaaççããoo CCoorreeooggrrááffiiccaaColaboración na produción da obra Kiss de Tino Sehgal,da exposición ‘O MEDIO É O MUSEO’
n CCoonnsseelllleerrííaa ddee MMeeddiioo AAmmbbiieennttee ee DDeesseennvvoollvveemmeennttooSSoossttiibbllee,, XXuunnttaa ddee GGaalliicciiaaColaboración na edición do catálogo da exposición‘PARAÍSOS INDÓMITOS’
OOUUTTRROOSS CCOONNVVEENNIIOOSS DDEE CCOOLLAABBOORRAACCIIÓÓNN
n SSIINNSSAALLaauuddiioo,, VViiggooConvenio de colaboración para organización dos concer-tos do Festival Sinsal e outros eventos relacionados coaarte sonora e a música contemporánea
n UUnniivveerrssiiddaaddee ddee SSaannttiiaaggoo ddee CCoommppoosstteellaaConvenio de colaboración para a realización de prácticasde alumnos de Historia da Arte
n UUnniivveerrssiiddaaddee ddee VViiggooConvenio de colaboración para a realización de prácticasde alumnos de Ciencias Sociais e da Comunicación
n IIUULLMM,, LLiibbeerraa UUnniivveerrssiittàà ddii LLiinngguuee ee CCoommuunniiccaazziioonnee,,MMiilláánnConvenio de colaboración para realización de prácticasde alumnos de Arte, Patrimonio y Mercado
n FFuunnddaacciióónn AAnnttoonniioo CCaammuuññaass,, MMaaddrriiddConvenio de colaboración para realización de prácticasde alumnos de MDE
A implicación de institucións e empresas nas exposicións e actividades é un labor que a Fundación MARCO des-envolve mediante a coprodución, ou a través do asinamento de convenios que poidan mellorar a dinámica detraballo, a dispoñibilidade de recursos, e a calidade das súas propostas. Durante o ano 2008 as principias cola-boracións foron as seguintes:
98 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
PERSOALMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo
DirectorIñaki Martínez Antelo
XerenteCarmen Rodríguez Martínez (ata 14.09.08)Martiño Nogueira Canle (dende 14.10.08)
Responsable de exposiciónsAgar Ledo Arias
Coordinadora de exposiciónsMarta García Viña / María Urrutia Baliño
Técnico de montaxePaul Edward Guy
Responsable de comunicación e didácticaMarta Viana Tomé
Asistente Dpto. comunicación e didácticaPilar Souto Soto
Secretaría de direcciónPatricia Verdial Garay
AdministraciónAlberto Abal García
BibliotecariaIria Fernández Mouriz
Persoal auxiliar durante o ano 2008
DDeeppaarrttaammeennttoo ddee eexxppoossiicciióónnss
Programas de cooperación e interinidadesMaria Pose Méndez, programa de cooperación, Xunta deGalicia, como auxiliar departamento exposiciónsLaura Monello, becaria en prácticas, IULM, Libera Università diLingue e Comunicazione, MilánAmabel González Troncoso, becaria en prácticas, MDE,Fundación Antonio Camuñas, Madrid
Persoal de montaxeDAEXGA Servicios Integrales de Galicia, S.L.ITEM montaje A/VJuan Vázquez FigueroaPablo Estévez GrañaMiguel Ángel Zamora
DDeeppaarrttaammeennttoo ddee ccoommuunniiccaacciióónn ee ddiiddááccttiiccaa
Programas de cooperación e interinidadesBerta Moldes Cancelas, programa de cooperación, Xunta deGalicia, como auxiliar departamento comunicación e didácticaTamara Bermúdez Garea, programa de cooperación, Xunta deGalicia, como auxiliar departamento comunicación e didáctica
ComunicaciónRebeca Rodríguez Piñeiro, becaria en prácticasPatricia González Fernández, becaria en prácticasMaría Díaz Alonso, becaria en prácticasRaquel López García, becaria en prácticasYurij Iván Spigel, becario en prácticas
DDeeppaarrttaammeennttoo ddee ddooccuummeennttaacciióónn ee ppuubblliiccaacciióónnss
Vanesa González Ferreira, becaria en prácticasOlalla Losón Casal, becaria en prácticasSabela García Álvarez, becaria en prácticas
DDeeppaarrttaammeennttoo ddee aaddmmiinniissttrraacciióónn
Pablo Lemos González, técnico de contabilidadeProgramas de cooperación e interinidades
Susana Santana Queija, programa de cooperación, Xunta deGalicia, como técnico de contabilidade
TTaaqquuiillllaa ee aatteenncciióónn aaoo ppúúbblliiccoo
Lucía Cid Fernández, programa de cooperación, Xunta de Galicia,como auxiliar de taquilla
AAggrruuppaacciióónn ddee AAmmiiggooss
Raquel Rodríguez Lorenzo, becaria en prácticasMónica Diumaró González, becaria en prácticas
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 99
OS DATOS
Persoal subcontratado empresas de servizo
GGRRAANNDDAALL SSEERRVVIICCEE SS..LL..
CoordinadoraAmaya Martínez-Randulfe Landín
EducadoresLucía Campos AlonsoPatricia Fernández MariñoJosé Luis Gómez AmoedoMaría Xosé Martínez PérezSilvia Represas PortelaOlalla Rodríguez Franco
TaquillaAna Álvarez EstévezPaula Gonzalo Pena
Monitores de salaCora Alonso CameselleManuel Álvarez PérezIria Álvarez VeigaMontserrat de Araujo BarrosMarta Besada BenítezJosé Antonio Carrera GonzálezJoaquín Castiñeiras ValiñoLidia Costas FernándezOlalla Ermo OteroBelén Fernández Martínez
Roberto Franco SotoEduardo Freiría MartínezLaura García CoutoMarta González FortesCristina González LarribaPablo González PazNoelia Guisande AlonsoIgnacio Granero CendónHalimeh Habib DiñeiroAlexander Iglesias PinoRebeca Leboso FernándezOlalla Losón CasalFiliberto Martínez GilAna Belén Neira MuñozCecilia Novas GarridoSara Paz FernándezDiego Pérez GagoDiego Rodríguez PradoTamara Rodríguez SaaOscar Santos FernándezSara Valcárcel GilEmilia Zapatero RodríguezPaula Pérez André
FFEERRRROOSSEERR
Baldomero Blanco de DiosMiguel Ángel Zamora Romero
LLIIMMPPIIEEZZAASS AAZZUULL
Rosa Mª Cordero OujoMª Carmen Domínguez CamposMª Emma Mediero CaviedesHumberto Manuel Pérez Iglesias Dolores Sánchez RodríguezObdulia Sotelo Rial
SSEECCUURRIITTAASSVixilancia e seguridade
Eduardo Bouza GonzálezFrancisco Guindo Campo DiazMarcial González MoureAlonso Iglesias JoseJorge Pereira LópezPedro Pérez Caride
AuxiliaresEstefanía Cortegoso RíosSonia Pereira Omil
GGRRUUPPOO NNOORRTTEEMMPPOO
Paula Rodal Martínez, contabilidade
100 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO
MEMORIADE ACTIVIDADES2008
Libros de arte, deseño gráfico, fotografía, cine, moda,comic e ilustración. Publicacións alternativas e librosinfantís. Artigos de agasallo, papelería, e xoiería enexclusiva.
Horario: martes a sábados de 11.00 a 14.30 e de 16.30a 20.30; domingos de 11.00 a 14.30Tel. +34 986 113941http://plaxiomarco.blogspot.com/
Menú do día, mini-carta, pinchos variados, encargosespeciais para xantares e ceas. Servizo de cafeteríadurante todo o ano, con terraza a partir do mes demarzo.
Horario: luns de 13.00 a 16.30; martes a venres de11.00 a 23.30; sábados de 11.00 a 21.00; domingos de11.00 a 15.00Tel. +34 886 116712
Restaurante-cafetería
Tenda-libreríaPlaxio
OUTROS SERVIZOS
MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 101
OS DATOS
INFORMACIÓN XERALMARCO, Museo de Arte Contemporánea de VigoPríncipe 54 - 36202 VigoTel. +34 986 113900 Fax +34 986 [email protected]
ENTRADA GRATUÍTA
MUSEOMartes a sábados (festivos incluídos), de 11.00 a 21.00Domingos, de 11.00 a 15.00. Pechado os luns
ESPAZO ANEXO Praza peonil posteriorMartes a sábados (festivos incluídos), de 11.00 a 14.00 e de 17.00 a 21.00Domingos, de 11.00 a 14.00
BIBLIOTECA-MEDIATECAMartes a venres, de 11.00 a 14.00 e de 16.00 a 20.00
EE AADDEEMMAAIISS......
- Visitas guiadas gratuítas todos os días ás 18.00
- Visitas de grupo con cita previa (tel. 986 113900)
- Facilidades de acceso para persoas discapacitadas
- Aseos adaptados
- Gardarroupa
MEMORIADE ACTIVIDADES2008