Mese~na informacija 3 / 2007 · - Zakon za izmenuvawe na Zakonot za hartii od vrednost (Slu`ben vesnik na R.M. br.25/2007) ... na grad Skopje (za 98% od po~etokot na mart), {to determinira{e

Narodna banka na Republika Makedonija Direkcija za istraùvawa

Mese~na informacija 3 / 2007

Maj, 2007 godina

2

3

S O D R @ I N A

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo mart 2007 godina

4

I. Dvièwa vo realniot sektor 6 II. Monetarni dvièwa 8 III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa 10 Prilog tabeli 13

4

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo mart 2007 godina

v Spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika, cenite na toplinskata

energija za greewe od 1 mart do 31 dekemvri 2007 godina se namaluvaat, i toa cenite na „Toplifikacija" AD - Skopje se namaluvaat za 12,63%, na „Skopje Sever" AD - Skopje za 13,76%, a na „Toplifikacija Bitola" DOO - Skopje za 10,26% („Slu`ben vesnik na RM" br. 30/2007).

v Na 3 mart TEC „Negotino" prestana so proizvodstvoto, poradi namalenite potrebi za elektri~na energija za greewe pri povolni vremenski uslovi.

v Na 5 mart, spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika, rafineriskite i maloproda`nite ceni na naftenite derivati se zgolemija vo prosek za 3,38% i 1,79%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM" br. 26/2007), a spored odlukata od 19 mart istite bea zgolemeni vo prosek za 1,85% i 1,50%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM" br. 33/2007).

v Na 5 mart, Agencijata za elektronski komunikacii (AEK) objavi namaleni ceni za interkonekcija, po koi „Makedonski telekomunikacii" }e gi naplatuva uslugite za povrzuvawe so nivnata mreà od ostanatite operatori.

v Na 13 mart Vladata na Republika Makedonija donese odluka za izdavawe [esta emisija na obvrznici za denacionalizacija, so koja se opfateni site re{enija za denacionalizacija koi stanale pravosilni do 31 dekemvri 2006 godina. Emisijata iznesuva 18 milioni evra, a trguvaweto so obvrznicite }e se vr{i na Makedonskata berza AD Skopje.

v Na 15 mart ministerstvata za transport na Makedonija i na Slovenija potpi{aa protokol za sorabotka, so koj se predviduva razmena na iskustva za procesot na evrointegracija i prodlabo~uvawe na sorabotkata od oblasta na transportot, zaradi razvoj na transportnata infrastruktura na dvete zemji.

v Na 15 mart Evropskata banka za obnova i razvoj (EBOR) uplati 226,9 milioni denari (3,7 milioni evra) za dokapitalizacija na TTK banka, so {to nejzinoto u~estvo vo kapitalot na bankata dostigna 25%.

v Na 16 mart KHV izdade dozvola na Sosiete @eneral za davawe ponuda za otkup na obi~ni akcii na Ohridska banka AD Ohrid, po prethodna soglasnost od guvernerot na Narodnata banka na Republika Makedonija za kupuvawe na mnozinskiot paket akcii na ovaa banka (od 9 mart), so {to se ovozmoì da zapo~ne realizacijata na dogovorenata kupoproda`ba na akciite na Ohridska banka AD Ohrid od strana na edna od najgolemite banki vo Evropa.

v Na 21 mart, mo`nostite za investirawe vo energetskiot sektor vo zemjava im bea prezentirani na pretstavnici na 20-ina turski kompanii koi prestojuvaa vo Skopje na sredba organizirana od Stopanskata komora na Makedonija.

v Na 22 mart be{e potpi{an memorandum za sorabotka od strana na premierot na Republika Makedonija i pretstavnik na multinacionalnata kompanija "Xonson Meti", koja planira da go pro{iri svoeto proizvodstvo vo Makedonija. Fabrikata }e se gradi vo slobodnata zona Bunarxik, a proizvodstvoto treba da po~ne vo 2009 godina.

v Na 23 mart be{e potpi{an dogovor so Avstriskata kompanija „Nova energija" za izgradba na 30 veternici za proizvodstvo na elektri~na energija dol` te~enieto na rekata Vardar.

v Na 26 mart "Mobilkom Avstrija" ja dobi licencata za tret mobilen telefonski operator vo Makedonija, otkako na 23 mart na smetka na Buxetot uplati 10 milioni evra kako ednokraten nadomestok za dobivawe na Odobrenieto za koristewe na radiofrekvencii. „Mobilkom Avstrija" ke po~ne da raboti kako tret mobilen operator kon krajot na septemvri.

v Na 26 mart industriskata zona "Sever" vo Strumica i {vedskata Agencija za me|unaroden razvoj i sorabotka potpi{aa Memorandum za zaedni~ki interes, so koj se obvrzaa na postignuvawe na strate{ka cel - obezbeduvawe odr`liv razvoj, koj gi opfaka ekonomskite, socijalnite i ekolo{kite aspekti. So toa Strumica stana pilot-region za strate{ko planirawe na odr`liviot razvoj na malite i sredni pretprijatija vo Republika Makedonija.

5

v Na 27 mart Svetskata banka ja promovira novata Strategija za partnerstvo so Makedonija, koja predviduva kreditna programa do 280 milioni dolari za periodot od 2007-2010 godina.

v Na 27 mart Svetskata banka i odobri na Makedonija 30 milioni SAD dolari vo ramki na vtoriot Zaem za razvojni politiki (PDPL 2), nameneti za podobruvawe na investiciskata klima i reformi vo javniot sektor.

v Na 29 mart vo Italija vo prisustvo na lokalnite vlasti na Peskara i komorite i turisti~kite organizacii na Makedonija, BiH, Hrvatska, Srbija, Crna Gora i Albanija be{e promoviran proekt za razvoj na turizmot na Balkanot po dolìna na koridorite 5 i 10.

v Na 30 mart Ministerstvoto za transport i vrski ja prezentira Nacionalnata strategija za razvoj na elektronskite komunikacii so informati~ki tehnologii so cel sozdavawe napredno informati~ko op{testvo.

v Novi zakonski propisi: - Zakon za dràven pazaren inspektorat (Slu`ben vesnik na R.M. br.24/2007)

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za trgovskite dru{tva (Slu`ben vesnik na R.M. br.25/2007)

- Zakon za izmenuvawe na Zakonot za hartii od vrednost (Slu`ben vesnik na R.M. br.25/2007)

- Zakon za dopolnuvawe na Zakonot za zadolìtelno kapitalno finansirano penzisko osiguruvawe (Slu`ben vesnik na R.M. br.29/2007)

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za investicionite fondovi (Slu`ben vesnik na R.M. br. 29/2007)

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za energetika (Slu`ben vesnik na R.M. br.36/2007)

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za prezemawe na akcionerski dru{tva (Slu`ben vesnik na R.M. br.36/2007)

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za socijalnata za{tita (Slu`ben vesnik na R.M. br.40/2007)

Mese~na informacija 3/2007

6

I. Dvièwa vo realniot sektor1 Stapkata na inflacija2 vo mart 2007 godina iznesuva 0,3% na mese~na osnova, pri pointenziven porast na cenite na uslugite. Najzna~ajno inflatorno vlijanie vo mart ima{e zgolemuvaweto na cenata na vodata za doma}instvata na nivo na grad Skopje (za 98% od po~etokot na mart), {to determinira{e porast na komunalno-stanbenite uslugi za 11,4%, koi soglasno nivnoto malo u~estvo vo indeksot pridonesuvaat za mese~niot porast so 0,2 procentni poeni (p.p.). Isto vlijanie, no so pomal intenzitet ima{e i zgolemuvaweto na cenata na elektri~nata energija za doma}instvata3 so pridones od okolu 0,1 p.p. vo vkupnata mese~na inflacija. Vo soglasnost so vakvite dvièwa, najizrazen porast na cenite e registriran kaj kategorijata "domuvawe" (za 1,4%) kako najzna~ajna determinanta na mese~nata inflacija. Dopolnitelen pridones za mese~niot porast na potro{uva~kite ceni imaat i povisokite ceni na naftenite derivati (odluki na RKE od 05.03. i 19.03. 2007 godina), so pridones od okolu 0,1 p.p. Od druga strana, vo nasoka na delumno neutralizirawe na ovie inflatorni vlijanija deluvaa poniskite ceni na proizvodite za ishrana (glavno na sveìot zelen~uk) i na centralnoto greewe4 (za 13,2%, so negativen pridones od okolu 0,1 p.p.). 1 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija i presmetki na NBRM. 2 Po~nuvaj}i od januari 2007 godina, indeksot na tro{ocite na ìvotot se presmetuva vrz osnova na ponderi izvedeni od Anketata za potro{uva~ka na doma}instvata od 2005 godina. Voedno, napravena e promena vo strukturata na indeksot od aspekt na glavnite kategorii, preku dodavawe na dve novi stavki: Restorani i hoteli i Ostanati uslugi, koi u~estvuvaat so 5,2% vo indeksot. Za smetka na toa, poizrazeno namaluvawe na u~estvoto beleàt kategoriite: Ishrana, Tutun i pijalaci, Obleka i obuvki i Soobra}ajni sredstva i uslugi. 3 Zgolemuvaweto na cenata na elektri~nata energija vo mart e rezultat na odlukata donesena od strana na RKE, koja se odnesuva za periodot od 1 mart do 31 dekemvri 2007 godina, za poka~uvawe na prose~nata cena za potro{uva~ite na malo od 2,9577 denari na 3,0311 denari za kilovat ~as elektri~na energija, odnosno zgolemuvawe za 2,48%. 4 Cenata na toplinskata energija za greewe koja se ispora~uva od toplanite na teritorijata na RM od po~etokot na mart 2007 godina e namalena so odluki na RKE, bazirani na povisokata prose~na temperatura vo prvite dva meseca na 2007 godina i poniskite ceni na mazutot.

Dvièweto na cenite vo mart uslovi intenzivirawe na godi{nata stapka na inflacija, dodeka prose~nata stapka se zadrà na postojnoto nivo. Taka, godi{nata stapka na inflacija vo mart 2007 godina dostigna 0,8%. Prose~nata stapka na inflacija vo periodot januari-mart 2007 godina se zadrà na nivoto od 0,7%, pri zgolemuvawe na cenite na stokite za li~na potro{uva~ka i pad na cenite na uslugite. Prose~nata stapka na inflacija e uslovena pred sî od porastot na cenite vo kategorijata "domuvawe" (pridones od 0,8 ?.?.), koj proizleguva od povisokite ceni za greewe i elektri~na energija. Isto taka, porast na cenite e zabeleàn i vo kategoriite "ishrana" i "kultura i razonoda", koi pridonesoa so 0,3 i 0,2 p.p., soodvetno, za prose~nata inflacija. Od druga strana, najgolem neutralizira~ki efekt imaat poniskite ceni vo kategorijata "soobra}ajni sredstva i uslugi" za 5% (pridones od 0,8 ?.?. vo nasoka na namaluvawe na prose~nata inflacija), usloven od poniskite ceni na soobra}ajnite i PTT uslugite i na gorivata. Grafikon 1 Tro{oci na ìvotot (vo %)

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

06 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

07 II III

mesec/prethoden mesec

period/ist period od prethodna godina Izvor: Dràven zavod za statistika. Trendot na namaluvawe na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi5 na mese~na osnova be{e prekinat vo mart 2007 godina, koga tie zabeleàa mese~en porast od 0,5%. Porastot glavno e determiniran od zgolemenite ceni vo prerabotuva~kiot sektor (pridones od 0,5 p.p.) i od minimalniot pridones na energetskiot 5 Prethodni podatoci na DZS.


7

sektor6, dodeka proizvodstvenite ceni vo rudarskiot sektor se nepromeneti. Porastot na cenite vo prerabotuva~kiot sektor proizleguva od povisokite ceni vo vkupno 9 dejnosti, od koi najgolem pridones imaat povisokite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati (pridones od 0,4 p.p. za vkupniot porast, vo soglasnost so zgolemuvaweto na rafineriskite ceni so odlukite na Regulatornata komisija za energetika od 19.02. i 05.03.2007 godina), a kaj ostanatite dejnosti e registrirano stabilno nivo na cenite. Porastot na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi na mese~na osnova go intenzivira nivniot godi{en i kumulativen rast. Taka, godi{nata stapka na rast vo mart 2007 godina iznesuva 1,4%, so {to prose~nata stapka na rast vo periodot januari-mart 2007 godina dostigna 1%. Kumulativniot porast na cenite e determiniran od povisokite ceni na proizvoditelite vo energetskiot sektor (pridones od 1,2 p.p., poradi povisokata cena na elektri~nata i toplinskata energija), a vo zna~itelno pomal del i od porastot na cenite vo rudarskiot sektor. Cenite vo prerabotuva~kiot sektor deluvaa vo nasoka na ublaùvawe na vkupniot porast na proizvodstvenite ceni, poradi poniskite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati, ~ij efekt be{e delumno neutraliziran so povisokite ceni na proizvoditelite na prehranbeni proizvodi i pijalaci, drugi nemetalni minerali i osnovni metali. Intenzivniot porast na fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo7 prodolì i vo mart 2007 godina, koga be{e registriran mese~en porast od 10,6%. Zgolemenoto proizvodstvo vo celost e determinirano od pozitivnite dvièwa vo prerabotuva~kiot sektor 6 Zgolemuvaweto na cenata na elektri~nata energija za 2,48% za periodot od 1 mart do 31 dekemvri 2007 godina vo soglasnost so odlukata donesena od strana na RKE na 27.02.2007 godina, kaj cenite na proizvoditelite vo energetskiot sektor }e se odrazi vo april (poradi statisti~ko-metodolo{ki pri~ini). 7 Od januari 2007 godina, Dràvniot zavod za statistika pri presmetkata na indeksot na fizi~ki obem na industriskoto proizvodstvo ja primeni novata Nacionalna nomenklatura na industriski proizvodi 2005 - NNIP 2005 (”Slu`ben vesnik” br. 43 od 2006 godina) i izraboti nova ponderaciska struktura.

(pridones od 12 p.p. vo vkupniot porast), pri porast na proizvodstvoto vo pove}e od polovina od prerabotuva~kite granki. Najdobri proizvodni performansi se ostvareni vo industrijata za osnovni metali, ~ij porast na proizvodstvoto od 36% determinira 4,0 p.p od vkupniot mese~en porast na industriskoto proizvodstvo. Imeno, vo ovaa industrija aktivnostite voobi~aeno se intenziviraat vo mart (delumno i fevruari), no tekovnite dvièwa voedno pretstavuvaat i prodolènie na raste~kiot trend na aktivnostite vo metaloprerabotuva~kata dejnost. Zna~aen pridones imaat i proizvodstvoto na grade`ni materijali (t.e. proizvodi od drugi nemetalni minerali), tutunski proizvodi i na prehranbenite proizvodi i pijalaci (vkupen pridones od 8,2 p.p.). Ostvaruvawata kaj rudarskiot i energetskiot sektor bea poslabi vo odnos na prethodniot mesec, {to se dolì na namalenata ekstrakcija na energetski rudi i kameni rudi, odnosno na prekinot na proizvodstvoto na elektri~na energija od strana na TEC †Negotino” poradi toploto vreme, poradi {to ovie sektori imaa negativen efekt vrz vkupnoto industrisko proizvodstvo vo mart.

Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo (vo %)

-35,0

-25,0

-15,0

-5,0

5,0

15,0

25,0

35,0

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

IIX X X

IX

III.

2006 II II

IIV V V

IV

IIV

III

IX X XI

XII

I.20

07 II III

mesec/ prethoden mesec period/ ist period od prethodna godina

Izvor: Dràven zavod za statistika. Vo odnos na istiot mesec od prethodnata godina, vo mart 2007 godina obemot na industriskoto proizvodstvo ostvari zabeleìtelen porast od 9,6%, reflektiraj}i go porastot na proizvodstvoto vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor. Kumulativniot porast na industriskoto proizvodstvo vo prviot kvartal na 2007 godina iznesuva zna~ajni 11,6% vo odnos na istiot period od 2006 godina, {to e zna~itelno nad o~ekuvaniot obem na proizvodstvo. Nositel na vakvite povolni dvièwa e zgolemenoto proizvodstvo na osnovni metali (pridones


8

od 6,5 p.p.), stimuliran od povolnite dvièwa na svetskite berzi na metali, kako i natamo{niot intenziven rast na proizvodstvoto na grade`ni materijali (proizvodi od drugi nemetalni minerali). Proizvodstvoto na prehranbeni proizvodi i pijalaci beleì isto taka solidni rezultati i ima zna~aen pridones kako dominantna granka. Tutunskata industrija vo prviot kvartal beleì visoka stapka na rast i ima zna~aen pridones za vkupniot porast vo industrijata, vo uslovi na visoki mese~ni stapki na rast na proizvodstvoto na tutunski proizvodi. Za razlika od minatata godina, godine{noto zgolemuvawe na akcizata na cigarite (od januari 2007 godina) nema{e nepovolen odraz vrz

proizvodstvoto na ovaa industrija. Spomenatite granki se samo del od 14-te prerabotuva~ki granki koi beleàt porast na proizvodstvoto (od vkupno 20 granki), koi so~inuvaat 75% od vkupnata prerabotuva~ka industrija i najmnogu pridonesuvaat za kumulativniot porast na vkupnoto industrisko proizvodstvo. Vo ramki na rudarskiot sektor, pozitiven pridones ima edinstveno zgolemenata ekstrakcija na metalni rudi (1 p.p. za kumulativniot rast). Sepak, namalenoto proizvodstvo na elektri~na energija vo prviot kvartal na 2007 godina od 9,1% negativno vlijae{e vrz vkupnoto industrisko proizvodstvo so 1,1 p.p.

II. Monetarni dvièwa

Na krajot na mart 2007 godina, primarnite pari8 iznesuvaat 22.760 milioni denari i na mese~na osnova beleàt porast od 132 miliona denari ili za 0,6%. Porastot na primarnite pari e rezultat na istovremenoto zgolemuvawe na gotovite pari vo optek i vkupnite likvidni sredstva na bankite9 (za 0,3% i 1,1%, soodvetno). Od aspekt na likvidnosta, glaven tek na kreirawe likvidnost vo mart 2007 godina bea deviznite transakcii na NBRM (realiziran neto-otkup na devizi na devizniot pazar), dodeka ostanatite avtonomni faktori (denarskite depoziti na dràvata i gotovite pari vo optek) i monetarnite instrumenti (istovremen porast na blagajni~kite zapisi i dràvnite zapisi za monetarni celi) deluvaa vo nasoka na povlekuvawe likvidnost. Na krajot na presmetkovniot period vo mart bankite na smetkite raspolagaa so likvidnost od 8% nad obvrskata za zadolìtelna rezerva (vo denari)10, {to vo odnos na prethodniot presmetkoven period pretstavuva porast od 1 procenten poen. 8 Analizata se odnesuva na primarnite pari bez zadolìtelnata rezerva na deviznite depoziti. 9 Ja sodrì gotovinata vo blagajna i sredstvata na smetkata na bankite kaj NBRM. 10Kako period na odrùvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadolìtelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec. Vi{okot se odnesuva na izdvoeni sredstva na smetkata na bankite kaj NBRM nad obvrskata za zadolìtelna rezerva.

Tabela 1 Tekovi na kreirawe i povlekuvawe likvidnost* (vo milioni denari)

28.02.2007 31.03.2007 31.03.2007/28.02.2007

Likvidni sredstva na bankite (smetka na bankite kaj NBRM) 6.122 6.258 136

Kreirawe likvidnost 1.8971. Neto devizna aktiva 83.221 85.066 1.8453. Gotovina vo blagajna na bankite 1.520 1.468 52

Povlekuvawe likvidnost -1.7611. Neto doma{na aktiva -60.593 -62.306 -1.713od toa:

Denarski depoziti na dràvata kaj NBRM /1 -12.891 -14.569 -1.678Blagajni~ki zapisi na NBRM -11.166 -11.303 -137Dràvni zapisi za monetarni celi -4.756 -5.537 -781Ostanati stavki, neto -21.215 -21.063 152

2. Gotovi pari vo optek 14.986 15.034 -48/1 Isklu~eni se dràvnite zapisi za monetarni celi.* Pozitivna promena-kreirawe likvidnost; negativna promena-povlekuvawe likvidnost.

sostojbi vo milioni denari promeni vo milioni denari

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Na aukciite na blagajni~ki zapisi na NBRM odràni vo mart 2007 godina e realizirana prose~na ponderirana kamatna stapka od 5,30% (5,44% vo fevruari 2007 godina), dodeka prose~nata ponderirana kamatna stapka na dràvnite zapisi (so ro~nost od tri meseci) vo mart iznesuva 6,42% (6,38% vo prethodniot mesec). Grafikon 3 Prose~ni kamatni stapki na blagajni~ki zapisi na NBRM i na dràvni zapisi (vo %)

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

5,50

6,00

6,50

7,00

7,50

8,00

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII

IX X XI

XII

I.200

7 II III

Prose~na ponderirana kamatna stapka na blagajni~ki zapisi (vo %)

Prose~na ponderirana kamatna stapka na dràvni zapisi-3 meseci (vo %) Izvor: NBRM i Ministerstvo za finansii.


9

Monetarniot agregat M1 vo mart 2007 godina zabeleà mese~no zgolemuvawe od 2,5%, pred s¢ kako odraz na povisokoto nivo na transakciskite depoziti (za 4,2%), pri umereno intenzivirawe na pobaruva~kata na gotovi pari (mese~en porast od 0,3%). Kako rezultat na porastot na vkupnite depoziti kaj bankite, po{irokite monetarnite agregati M2 i M4 ostvarija mese~ni stapki na porast od 1,7% i 1,6% soodvetno. Na godi{na osnova (mart 2007 godina / mart 2006 godina), po{irokite monetarni agregati beleàt identi~ni stapki na porast od 26,4%. Tabela 2 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari)

31.03.2007 godina

mese~na promena

godi{na promena

vo % vo %

Gotovi pari vo optek 15.034 0,3 9,7Depozitni pari 19.220 4,2 34,8Monetaren agregat M1 34.254 2,5 22,5Kratkoro~ni denarski depoziti 40.511 3,1 45,3Monetaren agregat M2-denarski del 74.765 2,8 33,9Kratkoro~ni devizni depoziti 59.985 0,4 18,2Monetaren agregat M2 134.750 1,7 26,4Nemonetarni depoziti 6.723 -0,2 26,7 -denarski 3.749 1,6 20,0 -devizni 2.974 -2,4 36,3Monetaren agregat M4 141.473 1,6 26,4 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vkupniot depoziten potencijal na bankite na krajot na mart 2007 godina vo odnos na prethodniot mesec se zgolemi za 1.436 milioni denari, odnosno za 1,4%. Od aspekt na valutnata struktura, dominanten pridones vo mese~niot porast na vkupnite depoziti imaat depozitite vo doma{na valuta (89%), dodeka nabquduvano od aspekt na ro~nosta, pri registriran pad na depozitite na dolg rok (za 0,2%), porastot na vkupnite depoziti vo celost proizleze od zgolemuvaweto na kratkoro~nite depoziti. Analizirano po sektori, mese~en porast ostvarija i depozitite na naselenieto i depozitite na korporativniot sektor, pri {to pozna~aen pozitiven pridones imaat depozitite na naselenieto (76,3%). Pritoa, najintenziven porast e zabeleàn kaj denarskite depoziti na naselenieto oro~eni od {est meseci do edna godina. Na godi{na osnova (mart 2007 godina / mart 2006 godina), stapkata na porast na vkupniot depoziten potencijal na bankite iznesuva 27,7%.

Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari)

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

90.000

100.000

110.000

120.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII

IX X XI

XII

I.200

7 II III

Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija Vkupni depoziti Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor vo mart 2007 godina se povisoki za 2.615 milioni denari ili za 2,8% na mese~na osnova. Analizirano od aspekt na ro~nata struktura, mese~niot porast na vkupnite plasmani na bankite glavno proizleguva od povisokoto nivo na dolgoro~ni krediti (so pridones od 80,1% za porastot na vkupnite krediti), dodeka od aspekt na valutata, dominanten pridones imaat denarskite plasmani (75,3%). Nabquduvano po sektori, kreditite plasirani vo tekot na mart, bea re~isi podednakvo distribuirani kaj naselenieto i korporativniot sektor. Godi{nata stapka na porast na vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor vo mart 2007 godina iznesuva 32%. Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari)

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II III

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

20.000

22.500

25.000

27.500

30.000

32.500

35.000

Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) Plasmani kaj naselenie (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vo domenot na kamatnata politika na bankite vo mart 2007 godina ne bea registrirani pozna~ajni promeni. Taka, prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na denarskite krediti za site rokovi i sektori vo mart 2007 godina iznesuva 10,5% (10,6% vo prethodniot mesec), dodeka prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na denarskite depoziti za site rokovi i sektori na mese~na osnova e povisoka za 0,1 procenten poen i iznesuva 4,8%.


10

Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (vo %, na godi{no nivo)

Nominalni pasivni kamatni stapki

Nominalni aktivni kamatni stapki

2,5

3,5

4,5

5,5

6,5

7,5

8,5

9,5

10,5

11,5

12,5

13,5

14,5

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II III

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. *Se odnesuvaat na denarski krediti i depoziti za site ro~nosti i sektori, pri {to se vklu~eni i denarskite krediti i depoziti so valutna klauzula. Prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na deviznite krediti za site

rokovi, sektori i valuti se zadrà na nivoto od prethodniot mesec i vo mart 2007 godina iznesuva 8,4%, dodeka prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na deviznite depoziti za site rokovi, sektori i valuti na mese~na osnova e poniska za 0,1 procenten poen i iznesuva 1,7%.

III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa

Vkupnata nadvore{notrgovska razmena11 vo mart 2007 godina iznesuva 457,5 milioni evra i na mese~na osnova zabeleà porast od 4,7%, {to pred s¢ se dolì na na zgolemeniot izvoz na stoki (73,5% u~estvo vo vkupniot porast). Imeno, izvozot na stoki vo mart 2007 godina vo odnos na fevruari 2007 godina se zgolemi za 8,6% i iznesuva 191 milion evra, {to proizleguva pred s¢ od zgolemeniot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, meso i pijalaci. Godi{niot porast na izvozot iznesuva 27,6% i e rezultat pred s¢ na zgolemeniot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi12. Vo mart 2007 godina uvozot na stoki iznesuva 266,4 milioni evra i vo odnos prethodniot mesec ostvari porast od 2,1%. Analizata na uvozot po proizvodi, pokaùva deka porastot na uvozot se dolì na zgolemeniot uvoz na èlezo i ~elik, vozila, farmacevtski proizvodi, nuklearni reaktori (oprema) i plasti~ni masi. Na godi{na osnova uvozot zabeleà porast od 6,7%, pri zgolemen uvoz na èlezo i ~elik, elektri~ni ma{ini i oprema i plasti~ni masi. 11 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Izvozot na stoki e prikaàn na f.o.b. osnova, dodeka uvozot na stoki e prikaàn na c.i.f. osnova. 12 Golem pridones za porastot na izvozot ima intenzivnata aktivnost na eden pozna~aen metalurgiski kapacitet koj pointenzivno zapo~na da raboti kon krajot na prethodnata godina.

Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

-150

-100-50

0

50100

150

200

250

300

350

400

450

500

I.06 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I.07 II III

Izvoz Uvoz Saldo Vkupna NTR

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Vakvata dinamika na dvièwe kaj dvete komponenti na nadvore{notrgovskata razmena pridonese za namaluvawe na trgovskiot deficit za 11,3% na mese~na osnova (75,4 milioni evra trgovski deficit vo mart 2007 godina). Istovremeno, na mese~na osnova stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz se zgolemi za 4,3 procentni poeni i iznesuva 71,7%. Kumulativno, vo prvite tri meseci od 2007 godina, vkupno ostvarenata nadvore{notrgovska razmena iznesuva 1.312,9 milioni evra, {to pretstavuva godi{en porast od 33,9%, kako rezultat na zgolemuvaweto na dvete kategorii na razmenata. Taka, izvozot na stoki vo periodot januari-mart 2007 godina


11

zabeleà kumulativen porast od 40,6% i iznesuva 527,8 milioni evra. Analizirano po oddelni proizvodi, ostvarenoto zgolemuvawe se dolì na povisokiot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, obleka i tekstil, rudi i obuvki. Vo prvite tri meseci, vkupniot uvoz na stoki ostvari porast 29,7% i iznesuva 785,2 miliona evra, {to vo najgolem del e rezultat na zgolemeniot uvoz na èlezo i ~elik, mineralni goriva i rudi. Pritoa, negativnoto trgovsko saldo se zgolemi za 12% vo sporedba so istiot period od 2006 i iznesuva 257,4 milioni evra. Stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz se zgolemi za 5,2 procentni poena i iznesuva 67,2%. Realiziraniot vkupen promet na devizniot pazar vo mart 2007 godina na mese~na osnova ostvari zna~itelen porast od 30,5% i iznesuva 457,4 milioni evra. Vo uslovi na pointenziven porast na ponudata od pobaruva~kata na devizi (za 22,5% i 13,9%, soodvetno), neto-proda`bata na devizi od strana na bankite se namali za 29,1%. Na devizniot pazar NBRM realizira{e mese~en neto-otkup na devizni sredstva od 38,5 milioni evra, pri {to na kumulativna osnova vo prvite tri meseci na 2007 godina neto-otkupot na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM dostigna 72,4 milioni evra. Realiziraniot neto-otkup na devizniot pazar od strana na NBRM vo celost gi neutralizira{e odlivite kaj dràvnite devizni depoziti vrz osnova na otplata na na del od dolgot kon Pariskiot klub na kreditori i pridonese za ponatamo{en porast na bruto deviznite rezervi. Taka, bruto deviznite rezervi na 31.03.2007 godina dostignaa 1.413,1 milion evra i na mese~na osnova se zgolemija za 30,5 milioni evra, dodeka vo odnos na 31.12.2006 godina se namaleni za 3,6 milioni evra. Vo mart 2007 godina na menuva~kiot pazar e ostvaren vkupen promet na devizi vo iznos od 115,7 milioni evra, {to na mese~na osnova pretstavuva zgolemuvawe od 13,7%. Pritoa, vo uslovi na pointenziven mese~en porast na ponudata vo odnos na pobaruva~kata na devizi (za 9,8 milioni evra i 4,2 miliona evra, soodvetno) vo mart 2007 godina e ostvaren pogolem neto-otkup na devizi (za 5,6 milioni evra), koj iznesuva 54,3 milioni evra. Na kumulativna osnova, vo prvite

tri meseci od 2007 godina neto-otkupot na menuva~kiot pazar se zgolemi za 28,6% vo odnos na istiot period od 2006 godina i iznesuva 148,8 milioni evra. Grafikon 8 Dvièwe na vkupniot promet na devizniot i menuva~kiot pazar (vo milioni evra)

050

100150200250300350400450500

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II III

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Promet na devizen pazar (leva skala)Promet na menuva~ki pazar (leva skala)Neto otkup na menuva~ki pazar (desna skala)

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto e stabilen i na 31.03.2007 godina sredniot kurs na NBRM iznesuva 61,17 denari za edno evro (na krajot na fevruari se razmenuvaa 61,18 denari za edno evro). Devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar na krajot na mart 2007 godina iznesuva 45,81 denar za eden amerikanski dolar i vo odnos na krajot na prethodniot mesec apresira za 0,9% (na krajot na fevruari se ramenuvaa 46,24 denari za eden amerikanski dolar). Grafikon 9 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta)

61,00

61,05

61,10

61,15

61,20

61,25

61,30

61,35

61,40

01.0

3.20

0702

.03.

2007

03.0

3.20

0704

.03.

2007

05.0

3.20

0706

.03.

2007

07.0

3.20

0708

.03.

2007

09.0

3.20

0710

.03.

2007

11.0

3.20

0712

.03.

2007

13.0

3.20

0714

.03.

2007

15.0

3.20

0716

.03.

2007

17.0

3.20

0718

.03.

2007

19.0

3.20

0720

.03.

2007

21.0

3.20

0722

.03.

2007

23.0

3.20

0724

.03.

2007

25.0

3.20

0726

.03.

2007

27.0

3.20

0728

.03.

2007

29.0

3.20

0730

.03.

2007

31.0

3.20

07

44,0

44,5

45,045,5

46,046,5

47,0

47,5

48,048,5

49,0

EUR leva skalaUSD desna skala

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Nadvore{niot dolg13 na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi na 31.03.2007 godina vo odnos na prethodniot mesec se namali za 16,3 milioni evra i iznesuva 1.710,1 milion evra. Vo mart 2007 godina vkupno platenite obvrski iznesuvaat 32,4 milioni evra (od koi 28,4 milioni evra se glavnica, a 4 milioni evra kamata), a vo 13 Prethodni podatoci na NBRM.


12

tie ramki izvr{ena e otplata na reprogramiraniot dolg kon Pariskiot klub na kreditori od 1995 godina kon Francija, Danska, [vajcarija i Avstrija. Istovremeno, koristeni se sredstva vo iznos od 12,6 milioni evra (za 4,7 milioni evra pomalku vo odnos na prethodniot mesec), od koi pogolemiot del (82,3%) otpa|a na privatniot sektor. Vkupniot dolgoro~en dolg na privatniot sektor na mese~na osnova ostanuva re~isi nepromenet (561,9 milioni evra), so dominantno u~estvo na dolgot na nebankarskiot privaten sektor (75,9%).

Kratkoro~niot nadvore{en dolg, na krajot na mart 2007 godina vo odnos na fevruari se zgolemi za 16,2 miliona evra i iznesuva 84,8 milioni evra. Pritoa, vrz osnova na odobreni kratkoro~ni krediti koristeni se sredstva vo iznos od 11,8 milioni evra, a platenite obvrski iznesuvaat 0,2 miliona evra. Vo mart 2007 godina se sklu~eni krediti vo iznos od 13 milioni evra, vo celost od strana na privatniot sektor, od koi 68% se sklu~eni na kratok rok.


13

Prilog tabeli Dvièwa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na ìvot i ceni na malo

III.2007 III.2007 I-III.2007II.2007 III.2006 I-III.2006

Tro{oci na ìvotot 0,3 0,8 0,7

Ishrana -0,1 0,3 0,7 Tutun i pijalaci 0,1 0,1 0,1 Obleka i obuvki -0,4 2,2 1,8 Domuvawe 1,4 6,0 5,1 Stan (stanarina, voda, uslugi) 7,1 6,2 1,6 Ogrev i osvetlenie -0,4 8,3 8,8 Higiena i zdravje 0,2 0,1 0,0 Kultura i razonoda -0,1 3,6 3,5 Soobra}ajni sredstva i uslugi 0,5 -4,4 -5,0 Restorani i hoteli 0,2 2,5 3,0 Ostanati uslugi nespomnati na drugo mesto 0,0 -1,1 -0,6

Stoki 0,2 1,3 1,2

Uslugi 0,4 -0,9 -1,1

Ceni na malo 0,6 2,0 1,6

Zemjodelski proizvodi -2,1 -4,0 -1,9 Neprehranbeni industriski proizvodi 1,0 2,9 2,2 Industrisko - prehranbeni proizvodi 0,2 0,6 0,8 Pijalaci (alkoholni i bezalkoholni) 0,1 0,3 0,3

Stoki 0,6 1,8 1,5

Uslugi 0,5 2,4 1,7

vo %

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija


14

Tabela 2 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi*


Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi 0,5 1,4 1,0

Energija 1,7 -0,3 -2,2 Intermedijarni proizvodi, osven energija 0,6 6,1 5,3 Kapitalni proizvodi 0,0 0,9 2,7 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 1,0 1,1 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka -0,1 -0,8 -0,3

Vadewe rudi i kamen 0,0 0,5 2,1

Prerabotuva~ka industrija 0,6 0,1 -0,3Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 0,1 2,1 2,0

Proizvodstvo na tutunski proizvodi 0,0 0,6 0,6Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0 -0,5 -0,4Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 0,0 -2,3 -2,0Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 0,0 -0,8 -0,9Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 3,3 -10,6 -12,8

Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi -0,1 -0,2 -0,3Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 0,8 0,4 1,9

Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 0,3 2,4 2,8

Proizvodstvo na osnovni metali 1,4 16,0 13,4

Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 0,3 2,3 5,0Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 0,0 7,2 7,6

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 0,2 12,8 11,3

*Prethodni podatoci.

vo %



15

Tabela 3 Industrisko proizvodstvo*


Vkupno 100,0 10,6 9,6 11,6

Energija 18,3 -7,0 -5,5 -2,1 Intermedijarni proizvodi, osven energija 34,1 23,0 21,6 25,0 Kapitalni proizvodi 5,1 10,3 14,9 39,0 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 2,2 11,0 6,1 10,3 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 40,3 10,2 7,0 6,2

Vadewe rudi i kamen 3,9 -17,0 0,8 13,8Vadewe na kamen jaglen i lignit, vadewe na treset 1,6 -10,2 -8,1 -3,2Vadewe na rudi na metal 0,7 11,8 159,8 141,0Vadewe na drugi rudi i kamen 1,5 -39,0 -31,3 -5,3

Prerabotuva~ka industrija 83,9 14,4 14,2 16,0Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 16,1 14,6 17,0 12,0Proizvodstvo na tutunski proizvodi 5,7 50,9 7,9 19,0Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 1,7 -17,8 -13,3 -2,4Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 11,1 2,7 -8,3 -4,6[tavewe i dorabotka na koà, proizvodstvo na kuferi, ra~ni torbi, sedla, sara~ki proizvodi i obuvki 1,5 3,4 -3,9 -10,4Prerabotka na drvo, proizvodi od drvo i pluta, osven mebel, proizvodstvo na predmeti od slama i pletarski materijal 1,2 50,2 22,2 61,2Proizvodstvo na celuloza, hartija i proizvodi od hartija 1,1 25,2 -0,5 4,4Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,1 0,6 5,2 13,3Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 4,5 -17,1 16,9 20,5Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 4,6 3,6 20,7 10,6Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 1,9 -8,2 15,9 30,1Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 7,3 40,8 33,2 51,5Proizvodstvo na osnovni metali 11,2 35,9 74,0 57,4Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,3 -5,1 -9,4 6,1Proizvodstvi na ma{ini i uredi, nespomnati na drugo mesto 1,4 60,8 131,1 76,4Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 3,5 13,4 -45,4 -45,2Proizvodstvo na motorni vozila, prikolki i poluprikolki 1,1 37,4 -23,3 -21,7Proizvodstvo na drugi soobra}ajni sredstva 1,1 -37,5 -25,9 128,7Proizvodstvo na mebel i drugi raznovidni proizvodi, nespomnati na drugo mesto 2,0 12,4 -12,6 -12,0Reciklaà 0,6 68,9 59,0 20,7

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 12,2 -1,1 -12,7 -9,1* Prethodni podatoci.

struktura vo %

vo %



16

Monetarni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 4 Pregled na Narodna banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 85116 83884 83221 85066 Aktiva 87761 86503 85676 87526 Pasiva 2645 2619 2455 2460

II. Neto doma{na aktiva -53852 -55452 -54084 -55711

Krediti na banki, neto -9422 -11596 -11137 -11274 Krediti na banki 34 34 29 29

Aukcija na krediti 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 24 24 19 19 Avansi 0 0 0 0 Ostanato 10 10 10 10

Instrumenti -9456 -11630 -11166 -11303 Aukcija na blagajni~ki zapisi -9456 -11630 -11166 -11303

Neto, Dràva -30690 -29827 -28241 -299691.Krediti na dràvata 2267 2267 2267 2267 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 Otkupeni dràvni hartii od vrednost 1039 1039 1039 1039 Ostanato 1228 1228 1228 12282. Depoziti na dràvata -32957 -32094 -30508 -32236 A) Vo denari -15326 -17161 -17647 -20106Depozitni pari -15326 -17161 -17647 -20106 - Trezorska smetka -10303 -12307 -12416 -14093 - Drugi buxetski fondovi -5023 -4854 -5231 -6013 od toa: Dràvni hartii od vrednost za monetarni celi -4573 -4391 -4756 -5537 Fond za poddr{ka na monetarnata politika 0 0 0 0 B) Vo stranska valuta -17631 -14933 -12861 -12130

Depoziti na Centralna vlada -17515 -14820 -12745 -12015 od koi: Telekom 0 0 0 0 od koi: Fond za pati{ta -81 -81 -81 -81

Drugi depoziti na dràvata -116 -113 -116 -115

3.Eksterna smetka 0 0 0 0

Ostanati stavki, neto -13740 -14029 -14706 -14468 Ostanat aktiva 5727 5746 5760 5691 Ostanata pasiva -5732 -5503 -5512 -5554 od koi: Preodna smetka -171 -25 -66 -58 Kapitalna smetka -11819 -12335 -12463 -12257 Rezidualni stavki -1916 -1937 -2491 -2348

Primarni pari 31264 28432 29137 29355 Gotovi pari vo optek 16206 14527 14986 15034 Gotovina vo blagajna 1526 1397 1520 1468 Smetki na banki 13532 12508 12631 12853 od koi:Zadolìtelna rezerva na devizni depoziti 6373 6462 6509 65951) Definitivni podatoci

III.07II.07I.07XII.06 1)

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija


17

Tabela 5 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 108042 106455 107140 108475

Narodna banka 85116 83884 83221 85066

Aktiva 87761 86503 85676 87526

Pasiva 2645 2619 2455 2460

Depozitni banki 22926 22571 23919 23409

Aktiva 39707 38257 38837 39614

Pasiva 16781 15686 14918 16205

II. Neto doma{na aktiva 28288 29824 33173 34538

1.Doma{ni krediti 77176 79487 83921 85601

od koi: pobaruvawa od dràvata -17184 -16633 -14556 -15513

a) Depozitni banki 107866 109314 112162 115570

-vo denari 84368 85822 87861 90626

Dràva 13377 13067 13562 14337

Krediti 13355 13045 13539 14314

a) Buxet i ministerstva 13095 12762 13241 14052

b) Fondovi 260 283 298 262

v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata 22 22 23 23

Nedràven sektor 70991 72755 74299 76289

Krediti 66410 68057 69569 71537

od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9810 9737 9721 9560

Presmetana nenaplatena kamata 4581 4698 4730 4752

-vo stranska valuta 23498 23492 24301 24944

Dràva 129 127 123 119


Nedràven sektor 23369 23365 24178 24825


b) Pobaruvawa na Narodna banka od dràvata -30690 -29827 -28241 -29969

2. Ostanati stavki, neto -48888 -49663 -50748 -51063

od koi: pobaruvawa od dràvata za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata -4603 -4720 -4753 -4775

Ostanato -44285 -44943 -45995 -46288

III.07II.07I.07XII.06 1)



18

Monetaren pregled (prodolùva) (tekoven kurs, vo milioni denari)

M4 Vkupno 136330 136279 140313 143013

M4 ( nedràven sektor) 135131 135262 139216 141473

M1 (Vkupno) 35436 33102 34022 35281

M1 (nedràven sektor) 34747 32583 33433 34254

Gotovi pari vo optek 16206 14527 14986 15034

Depozitni pari (vkupno) 19230 18575 19036 20247

Depozitni pari (nedràven sektor) 18541 18056 18447 19220

Depozitni banki 19207 18479 18705 19824

Depozitni pari na nedràven sektor 18518 17960 18116 18797

Depozitni pari na dràvata 689 519 589 1027

a) Buxet i ministerstva 551 234 262 226

b) Fondovi 138 284 327 801

v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 1 0 0

Narodna banka - depozitni pari na nedràven sektor 23 96 331 423

M2 (Vkupno) 129644 129731 133527 136240

M2 (nedràven sektor) 128494 128763 132480 134750

Kvazi-depoziti (vkupno) 94208 96629 99505 100959

Kvazi-depoziti (nedràven sektor) 93747 96180 99047 100496

Depozitni banki 94208 96629 99505 100959

Nedràven sektor 93747 96180 99047 100496

Denari 36317 37295 39293 40511

Stranska valuta 57430 58885 59754 59985

Depoziti na dràvata 461 449 458 463

Denari 460 448 457 462

Stranska valuta 1 1 1 1

NBRM - kvazi-depoziti 0 0 0 0

Nemonetrani depoziti (vkupno) 6686 6548 6786 6773

Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3678 3641 3739 3799

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 3008 2907 3047 2974

Nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 6637 6499 6736 6723

Nemonetarni depoziti vo denari (nedràven sektor) 3629 3592 3689 3749

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedr`. sektor) 3008 2907 3047 2974

-Depozitni banki 6686 6548 6786 6773

Nemonetarni depoziti vo denari - nedràven sektor 3629 3592 3689 3749

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedr`.sektor 3008 2907 3047 2974

Nemonetarni depoziti vo denari - Dràva 49 49 50 50

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dràva 0 0 0 0

-NBM nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 0 0 0 0

Denari 0 0 0 0

Stranska valuta 0 0 0 0

Vkupni depoziti 120124 121752 125327 127979

Vkupni depoziti (nedràven sektor) 118925 120735 124230 126439

1) Definitivni podatoci

XII.06 1) I.07 II.07 III.07



19

Tabela 6 Vkupni depoziti na nedràvniot sektor (vo milioni denari)

31.03.2007 godina

mese~na promena godi{na promena struktura

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo % vo %

Vkupni depoziti 107.219 1.436 1,4 23.269 27,7 100,0

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 100.496 1.449 1,5 21.851 27,8 93,7 -dolgoro~ni 6.723 -13 -0,2 1.418 26,7 6,3

2. Spored valuta - denarski 44.260 1.278 3,0 13.248 42,7 41,3 - devizni 62.959 158 0,3 10.021 18,9 58,7

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 7 Depoziti na naselenie i pretprijatija

31.03.2007 godina

mese~na promena godi{na promena

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni depoziti na naselenieto 100,0 71.491 1.096 1,6 13.992 24,3

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,1 67.292 967 1,5 12.786 23,5 -dolgoro~ni 5,9 4.199 129 3,2 1.206 40,3

2. Spored valuta - denarski 35,4 25.323 905 3,7 8.658 52,0 - devizni 64,6 46.168 191 0,4 5.334 13,1

Vkupni depoziti na pretprijatijata 100,0 33.481 359 1,1 8.701 35,1

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 96,8 32.407 537 1,7 9.016 38,5 -dolgoro~ni 3,2 1.074 -178 -14,2 -315 -22,7

2. Spored valuta - denarski 50,5 16.909 349 2,1 4.036 31,4 - devizni 49,5 16.572 10 0,1 4.665 39,2

struktura vo %



20

Tabela 8 Depozitni pari na naselenie i pretprijatija

31.03.2007 godina


vo mil. denari

vo mil. denari vo %

vo mil. denari vo %

Depozitni pari 19.220 773 4,2 4.958 34,8

- Depozitni pari na naselenie 3.702 162 4,2 971 31,6

- Depozitni pari na pretprijatija 12.849 483 3,9 3.623 39,3

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 9 Plasmani kaj naselenie i pretprijatija

31.03.2007 godina


vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni plasmani 96.362 2.615 2,8 23.345 32,0 Denarski plasmani 71.537 1.968 2,8 17.064 31,3od toa: -pretprijatija 39.578 812 2,1 7.285 22,6 -naselenie 31.857 1.168 3,8 9.765 44,2

Devizni plasmani 24.825 647 2,7 6.281 33,9od toa: -pretprijatija 23.065 593 2,6 5.516 31,4 -naselenie 1.754 49 2,9 767 1,8 pati



21

Tabela 10 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani

31.03.2007 godina


(vo %)

Denarski plasmani 100,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 45,1 -1,0 -6,0 - dolgoro~ni 54,9 1,0 6,0

sektorska struktura - pretprijatija 55,3 -0,4 -4,0 - naselenie 44,5 0,4 4,0 - ostanato 0,1 0,0 0,0

Devizni plasmani 100,0 0,0 0,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 25,5 0,6 -2,3 - dolgoro~ni 74,5 -0,6 2,3

sektorska struktura - pretprijatija 92,9 0,0 -1,7 - naselenie 7,1 0,0 1,7 - ostanato 0,0 0,0 0,0

(vo procentni poeni)

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 11 Kamatni stapki

mart 2007 godina


vo %Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena)

5,3 -0,1 -1,5

Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari (MBKS)*

4,0 -0,2 -2,6

Kamatna stapka na dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od tri meseci

6,4 0,0 -0,4

Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite

10,5 -0,1 -1,1

Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite

4,8 0,1 -0,2

vo procentni poeni

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija i Pazar na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost * Se odnesuva na oficijalniot pazar na pari i na bilateralnite trguvawa me|u bankite.


22

Tabela 12 Aukcii na trezorski zapisi

Datum na odrùvawe Ponuda Pobaruva~ka RealizacijaPonderirana

kamatna stapka

vo %Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci

06.03.2007 1.400 1448,2 1.400 6,4020.03.2007 1.550,0 1.485,9 1.485,9 6,43

Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci

06.03.2007 400,0 558,9 400,0 6,96Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 12 meseci

20.03.2007 400 389,1 389.1 8,37

iznosi vo milioni denari

Izvor: Ministerstvo za finansii Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 13 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

iznos % iznos % iznos %

Vkupna razmena 457,5 1.312,9 20,5 4,7 58,0 14,5 332,5 33,9

Izvoz 191,0 527,8 15,1 8,6 41,4 27,6 152,5 40,6

Uvoz 266,4 785,2 5,4 2,1 16,6 6,7 180,0 29,7

Saldo -75,4 -257,4 9,6 -11,3 24,7 -24,7 -27,5 12,0

III.2006iznos

II.2007 I-III.2006III.2007 I-III.2007

III.2007 I-III.2007III.2007

Prethodni podatoci na NBRM. Tabela 14 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo periodot januari-mart 2007 godina (vo milioni evra)

Obem na stokovna razmena U~estvo Izvoz U~estvo Uvoz U~estvo

Pokrienost na uvozot so

izvoziznos % iznos % iznos % %

REPUBLIKA MAKEDONIJA 1.312,9 100,0 527,8 100,0 785,2 100,0 67,2 od toa:

Germanija 155,0 11,8 79,4 15,0 75,6 9,6 105,0Srbija 152,1 11,6 95,4 18,1 56,7 7,2 168,4Grcija 142,8 10,9 70,8 13,4 72,0 9,2 98,3Rusija 123,9 9,4 3,7 0,7 120,2 15,3 3,0Italija 91,7 7,0 52,1 9,9 39,6 5,0 131,7Bugarija 74,7 5,7 35,1 6,7 39,6 5,0 88,7[panija 47,7 3,6 39,1 7,4 8,6 1,1 455,8Hrvatska 41,0 3,1 23,5 4,5 17,5 2,2 134,5Turcija 33,7 2,6 6,7 1,3 27,0 3,4 24,8Kina 33,5 2,5 0,0 0,0 33,4 4,3 0,1

Vkupno (10 najgolemi partneri) 896,1 68,2 405,9 76,9 490,2 62,4 82,8 Prethodni podatoci na NBRM.


23

Tabela 15 Nadvore{en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni evra)

28.02.2007 31.03.2007 II 2007 III 2007 II 2007 III 2007

Dolgoro~en dolg 1.726,4 1.710,1 17,3 12,6 38,5 32,4

Javen sektor 1.166,3 1.148,2 4,1 2,2 9,7 21,5

Oficijalni kreditori 935,4 918,3 4,1 2,1 9,6 20,7 Multilateralni kreditori 830,4 828,1 2,3 1,7 5,7 5,4 Bilateralni kreditori 105,0 90,1 1,8 0,4 3,9 15,3Privatni kreditori 230,9 229,9 0,0 0,1 0,0 0,7 Evroobvrznici 150,0 150,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ostanati privatni kreditori 80,9 79,9 0,0 0,1 0,0 0,7

Privaten sektor 560,1 561,9 13,2 10,4 28,8 10,9 Privatni banki 129,6 135,1 10,4 7,9 23,8 3,5 Nebankarski privaten sektor 430,5 426,8 2,8 2,4 5,1 7,5

Kratkoro~en dolg 68,6 84,8 12,7 11,8 0,1 0,2 Javen sektor 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Privaten sektor 68,6 84,8 12,7 11,8 0,1 0,2

Privatni banki 16,0 25,8 4,6 9,8 0,0 0,0 Nebankarski privaten sektor 52,6 59,0 8,2 2,0 0,1 0,2

Vkupno 1.795,0 1.794,9 30,1 24,4 38,6 32,6

Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Tabela 16 Bilans na sostojba na NBRM na 31.03.2007 godina (milioni denari) Aktiva Iznos Pasiva IznosDevizni sredstva 87.526 Primarni pari 22.760Pobaruvawa od javniot sektor 2.854 Instrumenti na NBRM 11.303Pobaruvawa od banki i drugi finansiski organizacii 1.346 Ograni~eni depoziti 458Ostanata aktiva 4.376 Devizni obvrski 2.460

Depoziti na javen sektor 34.425Kapitalni smetki 12.257Ostanata pasiva 12.439

Vkupno 96.102 Vkupno 96.102 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

Documents

Mese~na informacija 3 / 2007 · - Zakon za izmenuvawe na Zakonot za hartii od vrednost (Slu`ben vesnik na R.M. br.25/2007) ... na grad Skopje (za 98% od po~etokot na mart), {to determinira{e