1

METODA PROJEKTU EDUKACYJNEGO

Rada szkoleniowa

25. I. 2010 r.

Opracowała

Monika Wójtowicz

2

Czym jest projekt edukacyjny?

Projekt jako metoda nauczania, to duże, długofalowe zadanie realizowane samodzielnie przez

uczniów przy założeniu, że uczniowie mają decydujący głos na etapie wyboru tematu,

planowania i podejmowania decyzji o metodach realizacji zadania oraz kryteriach oceny ich pracy. Na wstępnym etapie realizacji przyjęcie i określenie

zasad, reguł i procedur obowiązuje zarówno uczniów jak i nauczycieli.

3

Historia projektu...

•Metoda projektu zrodziła się w Stanach Zjednoczonych na początku XX w. W Polsce pierwsze próby podjęto już w 1928 r.

•Za twórcę tej metody uważa się Williama Kilpatricka. Twierdził on, że najlepsze efekty nauczania daje samodzielne zdobywanie wiedzy i umiejętności, które z kolei uczniowie wykorzystują w konkretnych sytuacjach życiowych

•Zmuszanie uczniów do podejmowania przez nich niechcianych działań nie przyniesie trwałych i zadowalających efektów. To sami uczniowie powinni decydować, co chcą robić, szkoła zaś ma stworzyć im sprzyjające warunki rozwoju.

4

„Aby postępowanie dydaktyczne można nazwać projektem....”

• Nabywanie wiadomości zachodzi głównie metodą rozumowania a nie za pomocą przyswajania pamięciowego wiedzy podanej przez nauczyciela.

• Celem projektu jest zarówno gromadzenie wiedzy, jak i zmiana podejścia ucznia do nauki.

• Zagadnienia pojawiają się i są rozwiązywane w miarę zagłębiania się w temat.

• Teoria wprowadzana jest wtedy, gdy jest ona potrzebna do rozwiązania zadania.

J.A. Stevenson

5

Istota metody i jej cechyCechy projektu

• ma wyznaczone cele.....

•ma określone sposoby realizacji, metody pracy, działania...

•realizacja projektu jest rozciągnięta w czasie, ale terminy ukończenia całości i poszczególnych etapów są określone....

•niezbędne jest wykorzystanie pewnych zasobów- pieniądze, sprzęt, lokal, instytucje, osoby wspierające realizacje projektu

•które uczeń zna, rozumie i akceptuje•uczniowie znają formy i metody realizacji projektu

•.....uczniowie znają terminy realizacji etapów i termin zakończenia projektu

•zabezpieczone są środki i/lub warunki na realizację projektu

Warunki, jakie muszą być spełnione

6

Istota metody i jej cechy c.d......•Projekt realizowany jest przez określone osoby lub grupy osób z uwzględnieniem podziału zadań....

•Ma ustalone sposoby mierzenia stopnia realizacji celów

•Rezultaty pracy prezentowane sa publicznie

•Zerwanie z zasada dominacji nauczyciela- stwarza warunki, motywuje, towarzyszy w procesie poznawczym, wspiera, doradza

• ....uczniowie pracują najczęściej w grupach, dobieranych najczęściej według ustalonego kryterium

•... uczniowie znają kryteria mierzenia i kryteria oceny

•....uczniowie znają sposoby i metody prezentacji swojej pracy

•....dobra współpraca w zespole, uczniowie dzielą się zadaniami współpracują i rozwiązują razem pojawiające się problemy

7

Rodzaje projektów( według kryterium podziałów)

1. STRUKTURA PROJEKTU• Projekt silnie ustrukturyzowany• Projekt słabo ustrukturyzowany

2. FORMA PRACY UCZNIÓW• Projekt jednorodny

• Projekt zróżnicowany

3. ZAKRES MATERIAŁU KSZTAŁCENIA• Projekt przedmiotowy

• Projekt modułowy• Projekt interdyscyplinarny

8

Rodzaje projektów c.d.....

4. PODZIAŁ PRACY• Projekt indywidualny

• Projekt zespołowy

5. CELE PROJEKTÓW- CHARAKTER DZIAŁANIA• Projekt badawczo- poznawczy• Projekt techniczny• Projekt- przedsięwzięcie

6. ZASIĘG PROJEKTU• Projekt szkolny

• Projekt lokalny

• Projekt ogólnopolski

9

Rodzaje projektów c.d.....

7. SPOSÓB PREZENTACJI• Typowa prezentacja: ( pisemne sprawozdanie, esej, wygłoszenie referatu, albumy, przewodniki, foldery, kroniki, rysunki, nagrania dźwiękowe, prezentacja multimedialna)

• Innowacyjne formy prezentacji projektu:

- przedstawienie, inscenizacja

- szkolna lub międzyszkolna wystawa prac uczniów

- festiwal

- happening, piknik, marsz

- debata, dyskusja z wykorzystaniem zebranych materiałów

- skonstruowanie modelu zjawiska, makiety budowli itp.

10

Etapy realizacji metody projektu

1. ETAP I- PRZYGOTOWANIE

2. ETAP II- REALIZACJA

3. ETAP III- OCENA

11

ETAP I- PRZYGOTOWANIE PROJEKTU

CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA

CZYNNOŚCI

UCZNIA1. Wybór zagadnienia do realizacji

2. Przygotowanie uczniów do pracy metoda projektu

3. Wprowadzenie uczniów w zagadnienie, zainteresowanie tematem, wskazanie ewentualnych problemów

4. Dobór grup do realizacji projektu

5. Przygotowanie instrukcji do projektu

1. Zapoznanie się z dobrymi przykładami projektów

2. Dobór zespołu do realizacji projektu

3. Wybór tematu

4. Zebranie wstępnych informacji i ocena szans realizacji projektu

5. Rozpoznanie źródeł informacji

6. Opracowanie szczegółowego planu działania- harmonogramu

7. Współudział w określaniu kryteriów oceny i opracowaniu kontraktu

12

Instrukcja, harmonogram, kontrakt.....

INSTRUKCJA

• zawiera wszystkie informacje istotne dla treści i formy realizacji projektu

- temat projektu i cele jego realizacji

- zadania, które uczniowie mają wykonać, aby owe cele osiągnąć

- źródła, z których uczniowie mogą czerpać informacje

- terminy realizacji poszczególnych etapów oraz końcowy termin realizacji całości-określenie czasu i sposobu prezentacji- kryteria oceny projektu

HARMONOGRAM

- to instrukcja do projektów działania lokalnego

KONTRAKT

-najlepiej w formie pisemnej-określa temat i zakres prac projektowych

-terminy wykonania poszczególnych etapów pracy

-sposób komunikowania się z nauczycielem prowadzącym projekt lub innymi nauczycielami-kosztorys realizacji projektu, datę zawarcia kontraktu oraz podpisy n-ela i uczniów,

13

ETAP II- REALIZACJACZYNNOŚCI

NAUCZYCIELACZYNNOŚCI

UCZNIA1. Regularne spotkania z uczniami

2. Systematyczna obserwacja i ocena postępów uczniów w pracach nad projektem

3. Zapewnienie uczniom samodzielności w podejmowaniu działań przy jednoczesnym służeniu pomocą, w razie konieczności

1. Działania zmierzające do rozwiązania szczegółowych problemów związanych z realizowanym projektem

2. Uczestniczenie w konsultacjach z nauczycielem

3. Zbieranie i gromadzenie informacji

4. Dokonywanie selekcji i analiza zebranych informacji

5. Wykonanie projektu w praktyce jeśli było to założone w celach

6. Opracowanie sprawozdania i przygotowanie prezentacji projektu

14

ETAP III- OCENACZYNNOŚCI

NAUCZYCIELACZYNNOŚCI

UCZNIA

1. Ocena sprawozdania z realizacji projektu

2. Ocena wytworu materialnego projektu, przedsięwzięcia lub prezentacji projektu

3. Ocena pracy grupowej

1. Samoocena

2. Ocena pracy zespołowej

3. Analiza ewentualnych błędów

15

Zalety projektu...

• Może być stosowana na wszystkich poziomach nauczania

• Umożliwia odejście od nauczania przedmiotowego

• N-el przestaje być „podawaczem wiedzy”, sprawia, że staje się wspierającym animatorem• Wykorzystuje najrozmaitsze formy pracy grupowej• Posiada interdyscyplinarny charakter- „wymusza” współpracę nauczycieli różnych przedmiotów oraz penetruje wiedze z wielu dziedzin•Umożliwia odejście od tradycyjnego sposoby oceniania uczniów- sami uczniowie uczestniczą w tworzeniu procedury oceny, uczeń ma prawo do własnej oceny zarówno wykonania zadania, jak i wyników pracy, ocenianie przebiega na bieżąco

16

I jeszcze trochę zalet...

• Często zaciera granice między życiem szkolnym a tym poza nim- realizacja projektu poza szkołą, w muzeum, teatrze, bibliotece itp..

• Umożliwia zdobywanie wiedzy poprzez samodzielne rozwiązywanie problemów, nie zaś na zasadzie pamięciowego przyswajania z jednoczesnym wykorzystaniem tej wiedzy w praktyce

• Wzmaga aktywność uczniów, skłania do korzystania z innych niż podręcznik źródeł informacji

• We wszystkich fazach realizacji projektu bazuje się na indywidualnych zainteresowaniach, zdolnościach, aspiracjach i potrzebach ucznia

17

...jeszcze trochę zalet

•Uatrakcyjnia naukę szkolną, wyzwala twórczą postawę uczniów, rozbudza postawy badawcze, budzi ciekawość, wyzwala wyobraźnię, rozwija krytycyzm

•Uczy planowania pracy

•Sprzyja wiązaniu działalności praktycznej z praca umysłową, wiedzy już nabytej ze zdobywaną

•Uczy samodzielności w wyznaczaniu celów i podejmowania decyzji

• Uczy pracy zespołowej- podziału zadań, grupowego rozwiązywania problemów, kierowania zespołem, motywowania do działania, współdziałania i współpracy

•Kształtuje zachowania prospołeczne- uczy wzajemnej pomocy, wspierania się, akceptacji, zaufania, tolerancji, poszanowania praw innych, umiejętności dyskutowania, słuchania, przekonywania i negocjowania

18

KAŻDY PROJEKT JEST UNIKATOWY!!!!!!

19

PRZYKŁADOWY PROJEKT

• Projekt dotyczy przyczyn i skutków globalnego ocieplenia klimatu, sposobów ograniczania stopnia zagrożenia życia na naszej planecie oraz zwrócenia uwagi na postawy ludzkie związane z racjonalnym gospodarowaniem zasobami nieodnawialnymi, a w szczególności oszczędzaniem energii

Projekt przygotowany przez doradczynie metodyczne: B. Sienkiewicz i U.Depczyk

20

I. Cele ogólne

II. Cele szczegółowe

III. Przewidywane osiągnięcia uczniów

IV. Termin realizacji

V. Realizatorzy projektu

VI. Tematyka projektu

VII. Harmonogram działań

VIII. Treści do realizacji

IX. Proponowane zadania dla uczniów i sposoby ich realizacji

X. Sposoby prezentacji projektu

XI. Kryteria oceny

XII. Zasoby posiadane i wymagane

XIII. Ewaluacja projektu

21

CELE OGÓLNE

1. Uświadomienie zagrożeń wynikających z ocieplania atmosfery

2. Kształtowanie właściwych postaw wobec konieczności oszczędzania energii

3. Propagowanie ekologicznego stylu życia

4. Pobudzanie do działań na rzecz ochrony atmosfery

22

TEMATYKA PROJEKTU

1. Zmiany klimatu, czyli co właściwie się dzieje (efekt cieplarniany, globalne ocieplenie, obserwowane zjawiska i ich konsekwencje, prognozowane zmiany klimatu i ich wpływ na ekosystemy, wpływ zmian temperatury na oceany, niedobory wody i ich wpływ na życie ludzi)

2. Drogi do przyszłości,czyli-Niewygodna prawda źródła emisji CO2, kraje emitujące najwięcej gazów cieplarnianych, prognozy zmian temperatury na kuli ziemskiej, wpływ zmian klimatycznych na społeczeństwa- konflikty, uchodźcy

3. Rozdroże: stąd do przyszłości, czyli niełatwy wybór- sposoby ograniczania emisji gazów cieplarnianych z różnych źródeł, skutki podejmowania działań lub ich zaniechania, odpowiedzialność indywidualna i zbiorowa za życie na naszej planecie

23

HARMONOGRAM

1. Zapoznanie Dyrekcji Szkoły i rady pedagogicznej z ogólną tematyką projektu

2. Wyłonienie uczniów i nauczycieli chętnych do udziału w projekcie

3. Wybranie koordynatora działań związanych z realizacja projektu

4. Zapoznanie zgłoszonych osób z zasadami realizacji zadań

5. Zaplanowanie sposobów i terminu prezentacji wyników pracy

6. Utworzenie zespołów zadaniowych, przydzielenie tematów i zadań

7. Zbieranie informacji, wykonanie poszczególnych zadań

8. Przygotowanie prezentacji wyników pracy na forum klasy lub szkoły

9. Zorganizowanie imprezy szkolnej: prezentacja prac i ich ocena

10. Kontynuacja akcji informacyjnej w środowisku lokalnym: szkoła, dom, osiedle

24

TREŚCI DO REALIZACJI

• Niepokojące zjawiska pogodowe i ich wpływ na życie naszej planety;

• Prognozowanie zmiany klimatu Polski, czyli co nas czeka w najbliższej i dalszej przyszłości;

• Gazy cieplarniane- źródła emisji i sposoby ich ograniczania;

• Racjonalne gospodarowanie energią cieplna i elektryczną;

• Transport a zużycie energii i zwiększenie emisji gazów cieplarnianych;

• Nasz udział w procesie globalnego ocieplania

25

Proponowane zadania dla uczniów

1. Biologia, Geografia, Przyroda

• Wykonanie mapy przestrzennego zróżnicowania emisji CO2 w Polsce i na świecie

• Opracowanie poradnika odpowiedzialnego konsumenta

• Wykonanie plakatu na temat :”Żyj mądrze, oszczędnie i w zgodzie z naturą”

• Przygotowanie posterów:”Teraźniejszość i przyszłość naszej planety”

2. Chemia

• Opracowanie planszy graficznej na temat :”Efekt cieplarniany a globalne ocieplenie”

• Przygotowanie plakatu:” Gazy cieplarniane”

26

3. Fizyka•Opracowanie referatów na temat: „Racjonalne gospodarowanie energią- energooszczędność i energoefektywność”

•Przygotowanie plakatów na temat: „Źródła energii w naszej okolicy i ich wykorzystanie”

•Wykonanie posteru:” Cechy termiczne różnych materiałów budowlanych”

4. Matematyka

• Opracowanie wyników ankiety w postaci wykresów słupkowych i diagramów kołowych

•Przygotowanie zadań związanych z przeliczaniem emisji gazów cieplarnianych z różnych źródeł

5. Język polski i obcy• wykonanie słownika pojęć i terminów:” Świat w obliczu globalnego zagrożenia”

•Przygotowanie „Księgi cytatów”- zebranie opinii, wypowiedzi znanych naukowców, polityków i ludzi ze świata biznesu na temat wpływu człowieka na przyszłość naszej planety

• napisanie opowiadania:”Moja podróż w czasie- Ziemia za 100 lat”

27

6. Informatyka

• wykonanie prezentacji multimedialnej na wybrany temat

•Wykonanie referatów z wykorzystaniem edytora tekstu Word i materiałów z różnych źródeł

7. Sztuka/Plastyka/Technika

•Przygotowanie projektu:” Osiedle mieszkaniowe na miarę XXI wieku”

•Wykonanie makiety:” Ekologiczny dom”

•Przygotowanie dekoracji i kostiumów do przedstawienia teatralnego:” Pamiętaj człowieku młody o oszczędzaniu światła, ciepła, gazu i wody”

8. Godziny wychowawcze

•Zorganizowanie debaty z udziałem zwolenników i przeciwników likwidacji ruchu samochodowego w centrum Warszawy

•Zorganizowanie imprezy szkolnej dla środowisk lokalnych, propagującej zdrowy styl życia

28

LITERATURA

• Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B.:Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Kielce 2000• Chałas K. : Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce. Warszawa 2000• Grondas M. : projekt jako narzędzie integracji międzyprzedmiotowej. Program Nowa Szkoła.

Warszawa 1999• Helm J.H., Katz L.G: mali badacze. Metoda projektu w edukacji elementarnej. Warszawa 2003• Interaktywne metody nauczania z przykładami konspektów. Red. M. Jadczak. Toruń 2001• Królikowski J.: Projekt edukacyjny. Warszawa 2000• Mikina A., Zając B.: Jak wdrażać metodę projektów? Kraków 2001• Nowacki T.W.: O metodzie projektów. Warszawa 1999• Projekt edukacyjny i inne formy uczenia się we współpracy. Red. D. Kitowska. Piła 2003• Rau K., Ziętkiewicz E. : Jak aktywizować uczniów. Poznań 2000• Szymański M. S.: Z historii metody projektów. Kwartalnik Pedagogiczny 1999 nr. 2 s. 3-27• Uhman G.: Metoda projektów w średniej szkole zawodowej. Wyd.2. Warszawa 1999• Uczenie metodą projektów. Red. B.D. Gołębniak. Warszawa 2002• Wyszyńska K.: czym jest metoda projektów? Życie Szkoły 2001 nr 9

29

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ