MHE „GLAVICA“

ELP d.o.o. ŠIPOVO

MHE „GLAVICA“

Na rijeci Plivi, Opština Šipovo

- GLAVNI PROJEKAT -

Direktor: dipl. građ. inž. Slaviša Jotić

Knjiga 01.

HIDROGRAĐEVINSKI DIO

ENCOS d.o.o.

Energy Consulting Services

Sarajevo, Septembar 2012.

MHE GLAVICA

na rijeci Plivi, Opština Šipovo

- GLAVNI PROJEKAT -

S A D R Ž A J P R O J E K T A

Knjiga 1. HIDROGRAĐEVINSKI DIO

Knjiga 2. OPREMA

MHE Glavica - Glavni projekat

Knjiga 01. HIDROGRAĐEVINSKI DIO

S A D R Ž A J

01. OPŠTA DOKUMENTA PROJEKTA

02. TEHNIČKI IZVJEŠTAJ

03. ENERGETSKE ANALIZE

04. TEHNIČKI USLOVI IZVOĐENJA

05. PREDMJER I PREDRAČUN

06. PREGLEDNA SITUACIJA MHE GLAVICA

07. DISPOZICIJA OBJEKATA MHE GLAVICA

08. PRAG U KORITU RIJEKE - Situacija i uzdužni profil

09. PRAG U KORITU RIJEKE - Karakteristični presjeci i faze izvođenja

10. PRELAZNA DIONICA VODOZAHVATA - Osnova i podužni presjek

11. PRELAZNA DIONICA VODOZAHVATA - Poprečni presjeci A-A, B-B

12. PRELAZNA DIONICA VODOZAHVATA - Poprečni presjeci C-C, D-D, E-E

13. TALOŽNICA - Osnova

14. TALOŽNICA - Karakteristični presjeci

15. MAŠINSKA ZGRADA - Podužni presjek

16. MAŠINSKA ZGRADA - Osnova na koti 443.70 mnm



19. MAŠINSKA ZGRADA - Presjek F-F

20. MAŠINSKA ZGRADA - Presjek G-G

21. MAŠINSKA ZGRADA - Bočna fasada

22. MAŠINSKA ZGRADA - Podužna fasada

23. OBLOŽNI ZIDOVI Z1 I Z2 - Uzdužni profili i karakteristični presjeci

24. OBLOŽNI ZID Z4 - Uzdužni profil i karakteristični presjeci

25. RIBLJA STAZA - Situacija, uzdužni profil i karakteristični detalji

26. REGULACIJA (PROKOPAVANJE) KORITA - Situacija i uzdužni profil

27. REGULACIJA (PROKOPAVANJE) KORITA - Poprečni profili

28. GEOLOŠKA KARTA ŠIREG PROSTORA OBJEKATA SA KARAKTERISTIČNIM PRESJECIMA

29. INŽENJERSKOGEOLOŠKA KARTA PROSTORA OBJEKATA

Prilog 01. Opšta dokumenta projekta

S A D R Ž A J

01. Rješenje o imenovanju glavnog projektanta, odgovornih projektanata i

vršioca unutrašnje kontrole

02. Potvrda o usklađenosti tehničke dokumentacije

03. Izvještaj o izvršenoj tehničkoj kontroli

04. Ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji

05. Rješenje o registraciji privrednog društva (ENCOS i ELNOS)

06. Licenca privrednog društva (ENCOS i ELNOS)

07. Licence projektanata

PRILOG 02

TEHNIČKI IZVJEŠTAJ

MHE „Glavica“ na rijeci Plivi - Glavni projekat 1 Knjiga 01 Hidrograđevinski dio - Tehnički izvještaj

Prilog 02. Tehnički izvještaj

S A D R Ž A J

1. UVOD

2. PODLOGE 2.1. Geodetske podloge 2.2. Hidrološke podloge 2.2.1. Srednji godišnji proticaj na profilu brane 2.2.2. Male vode 2.2.3. Velike vode na profilu brane 2.3. Geološke podloge 2.3.1. Vrsta i obim izvršenih istraživanja 2.3.2. Rezultati istraživanja 2.3.3. Geološki uslovi izgradnje objekata

3. PROJEKTNI PARAMETRI

4. DISPOZICIONO RJEŠENJE

5. OPIS TEHNIČKOG RJEŠENJA 5.1. Prag (brana) u koritu rijeke 5.2. Dovodni kanal 5.3. Vodozahvat 5.4. Taložnica 5.5. Mašinska zgrada (strojara)

5.5.1. Ulazna građevina 5.5.2. Turbinski blok mašinske zgrade 5.5.3. Izlazna vada 5.5.4. Prostorija za smještaj elektro ormara 5.5.5. Plato trafoa 5.6. Pristupni putevi do mašinske zgrade 5.7. Produbljenje (regulacija) nizvodnog korita 5.8. Riblja staza

6. STATIČKI PRORAČUN I SPECIFIKACIJA ARMATURE 6.1. Prag u koritu rijeke 6.2. Prelazna kampada na kraju dovodnog kanala 6.3. Taložnica 6.4. Oblozni zidovi - Z1, Z2, Z3

7. PREGLED UKUPNO SPECIFICIRANIH INVESTICIJA

ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o. Banja Luka Septembar, 2012.


1. UVOD

MHE Glavica je protočno postrojenje, bez značajnije zapremine akumulacije, locirano na

stacionaži km 22+900 od ušća Plive u Vrbas, neposredno uzvodno od grada Šipova.

Pregradno mjesto se nalazi cca 1.2 km nizvodno od ušća Sokočnice u Plivu, odnosno 2.1 km uzvodno od ušća Janja. Jedino na ovom mjestu duž cijelog toka Pliva protiče kroz kraći kanjon sa nešto strmijim obalama. Obuhvaćena slivna površina iznosi 947 km2.

Rijeka Pliva se odlikuje sa izuzetno uravnatim godišnjim proticajima, što je od posebne važnosti sa aspekta hidroenergetike. Tako u prosječnoj liniji trajanja proticaja, konstruisanoj na bazi dnevnih proticaja, srednji i veći proticaji traju približno 42 % vremena godišnje. Proticaj 10% trajanja iznosi 38.1 m3/s, 50% trajanja 19.8 m3/s, 90% trajanja 9.6 m3/s, a 95% trajanja 8,50 m3/s. Srednji višegodišnji proticaj na profilu pregradnog mjesta iznosi 22.3 m3/s.

Tehnički i energetski parametri MHE „Glavica“, na osnovu kojih je zaključen Ugovor o koncesiji,

definisani su u Vodoprivrednoj osnovi (VO) sliva rijeke Vrbas (Energoinvest, 1987.). Nakon

dodjele koncesije firmi „ELP“ d.o.o. iz Šipova za MHE „Glavica“, Izrađeno je Idejno rješenje koje

predtavlja podlogu za izradu ovog Glavnog projekta.

Na bazi Idejnog rješenja pribavljena su sva potrebna dokumenta za izradu Glavnog projekta.

2. PODLOGE

2.1. Geodetske podloge

Za izradu Glavnog projekta na raspolaganju je bila odgovarajuća geodetska karta, snimljena sa zadovoljavajućim brojem tačaka koje su date u formi: br. tačke, X, Y, Z, u A-CAD formatu. Karta obuhvata potez korita rijeke Plive na dužini od cca 1400 m uzvodno od mosta na putu za naselje Grozdići, uključujući i planum magistralnog puta Šipovo - Glamoč na tom potezu.

2.2. Hidrološke podloge

2.2.1. Srednji godišnji proticaj na profilu brane

Sredni godišnji proticaj na profilu brane je definisan na bazi simultanih mjerenja proticaja VS Volari - Zahvat, a kontrolisan odnosom slivnih površina.

Uspostavljen odnos proticaja na bazi simultanih mjerenja (Tabela 1, Slika 1):

Qsr. MHE =0,64 * Qsr. VS Volari

Tabela 1.- Simultana mjerenja No Datum VS Volari Zahvat

m3/s m3/s 1 8-Feb-68 50,7 33,7 2 12-Mar-68 41,7 24,6 3 13-Mar-68 39,2 23,0 4 3-Apr-68 48,5 31,0 5 5-Apr-68 50,5 32,7 6 21-May-68 28,2 19,7 7 3-Sep-68 16,7 11,7 8 5-Sep-68 20,2 13,9 9 25-Sep-68 61,9 40,0 10 26-Sep-68 47,9 32,0 11 20-Nov-68 55,2 39,2 12 21-Nov-68 50,0 33,6 13 22-Nov-68 49,2 29,4



Slika 1.- Linija odnosa simultanih proticaja VS Volari - MHE Glavica

45

40

35

30

25

20

15

10

5

0

0 10 20 30 40 50 60 70

VS Vo la ri Q (m 3 /s )

Odnos slivnih površina iznosi:

F MHE /F

VS Volari= 947/1350= 0,70

Srednji višegodišnji proticaj, dat za period 1953-85 godina, iznosi 22.4 m3/s, specifično oticanje

23.65 l/s/km2. Dijapazon godišnjih proticaja je od 17.1 do 29.3 m3/s.

U tabeli 2 date su vjerovatnoće pojave srednjih godišnjih proticaja, a u tabeli 3 srednji mjesečni i godišni proticaji na profilu zahvata za obrađeni niz.

Tabela 2.- Vjerovatnoća pojave srednje godišnjih proticaja

Vjerovatnoća pojave % 50 20 10 5 2 1

Povratni period godine 2 5 10 20 50 100

Sredni godišnji proticaji m3/s 22.3 24.7 25.9 26.9 43.8 45.2

U prosječnoj liniji trajanja proticaja, konstruisanoj na bazi dnevnih proticaja, srednji i veći proticaji traju približno 42 % vremena godišnje. Proticaj 10 % trajanja iznosi 38.1, 50 % trajanja 19.8 m3/s, 90 % trajanja 9.6 m3/s, a 95 % trajanja 8,50 m3/s.

Na slici 2 data je prosječna linija trajanja i učestalosti dnevnih proticaja na profilu zahvata.





MHE Glavica

Linija trajanja i učestalosti proticaja

Qsr =22.4 m3/s Slika 2

Trajanje Učestalost

60

50

40

30

20

10

0

Trajanje (%), učestalost (n)



2.2.2. Male vode

Male vode se posmatraju kroz dva pokazatelja i to kao:

Minimalni srednje mjesečni proticaji u godini i

Ekstremno mali proticaji u godini

Kada su u pitanju minimalni srednje mjesečni proticaji za obrađeni vremenski niz se kreću po godinama od 7.49 m3/s do 17.5 m3/s, sa prosjekom iz perioda 10.4 m3/s.

Kada su u pitanju ektremno male vode, na bazi dnevnih poticaja, minimalni proticaji za obrađeni vremenski niz se kreću po godinama od 6.46 m3/s do 13.9 m3/s, sa prosjekom iz perioda 8.77 m3/s.

U tabeli 3 je data distribucija minimalnih srednje mjesečnih i minimalnih godišnjih proticaja iz koje se može vidjeti da minimalni srednje mjesečni proticaj 95%-tne obezbjeđenosti iznosi 7.49 m3/s, dok je minimalni proticaj istog stepena obezbjeđenosti 6.78 m3/s.

Tabela 3.- Vjerovatnoća pojave minimalnih srednje mjesečnih i minimalnih godišnjih proticaja

Vjerovatnoća pojave % 50 20 10 5 2 1

Povratni period godine 2 5 10 20 50 100

Min sr. mjesečni proticaji m3/s 9.98 8.51 7.94 7.49 6.98 6.66

Min godišnji proticaji m3/s 8.51 7.49 7.04 6.78 6.40 6.28

dq m3/s 1.47 1.02 0.90 0.71 0.58 0.38

2.2.3. Velike vode na profilu brane

Velike vode na profile brane definisane su na tri načina:

Preko specifičnih oticanja VS Volari za velike vode i slivne površine

Preko odnosa simultanih mjerenja

Na bazi grafikona datog u VO Vrbasa za oticanje velikih voda u slivu Plive u funkciji slivne

površine Dobivene vrijednosti su date uporedno u tabeli 4, a ilustrovane na slici 3.



Vjerovatnoća pojave

% 10 5

2 1 0.1

Povratni period godine 10 20 50 100 1000

Max proticaj VS Volari

1 m3/s 142 156 174 187 233

Spec.oticaj 2 m3/s/km2 0.1052 0.1156 0.1289 0.1385 0.1726

Prema 2 3 m3/s 99.6

m3/s/km2 0.105

109.5 122.1 131.2 163.5

0.116 0.129 0.139 0.173

Prema Q=0.64 Qvol.

Prema dijagramu iz VO Vrbasa

m3/s 91.0 4

m3/s/km2 0.096

m3/s 103.5 5

m3/s/km2 0.109

99.8 111.4 119.7 149.1

0.105 0.118 0.126 0.157

114 - 136.5 168.5

0.120 - 0.144 0.178

Slika 3

1 volari 3 spec q volari 4 0,64 volari 5 VO Vrbas

250

200

150

100

50

0

1 10 100 1000

Povratni period PP (godina)



2.3. Geološke podloge

2.3.1. Vrsta i obim izvršenih istraživanja

U toku pripreme i realizacije ove faze projekta korištena je sledeća dokumentacija:

Osnovna geološka karta SFRJ, list Bugojno 1:100000 sa tumačem i njemu

pripadajući list Šipovo 1:25000. Na osnovu podataka sa lista Šipovo, uz minimalne dopune u toku terenskog rada projektanta, izrađena je geološka karta šireg šireg prostora objekata (Prilog 05.02). Navedenu OGK izradio je Institut za geološka istraživanja Sarajevo 1967. - 1974. godine.

Seizmološka karta SFRJ sa tumačem - Beograd, 1987. na osnovu koje je ocenjen stepen seizmičnosti zainteresovanog prostora.

Elaborat HE Šipovo II, Idejni projekt, Knjiga 3 - Geologija, Energoinvest - Sarajevo, 1971. U ovom elaboratu obrađeni su geološki uslovi za branu nasutog tipa, sa pribranskom elektranom. Izvedeni su sledeći istražni radovi, koji su obuhvatili i problematiku smeštaja betonske brane lučnoga tipa:

(1) Po osi brane 8 (osam) istražnih bušotina ukupne dužine 760 m, sa ispitivanjem

VDP-a metodom Ližona.

(2) Dva (2) istražna potkopa u bokovima brane dužine 55 i 52.50 m.

(3) Geoelektrično sondiranje na 35 sondi.

(4) Geoelektrično kartiranje duž 6 profila, ukupne dužine 620 m.

(5) Refrakciona seizmička ispitivanja duž 11 profila na obe dolinske strane r. Plive, ukupne dužine 1600 m. Rezultati geofizičkih ispitivanja (3 - 5) prikazani su u geološkom elaboratu, dok nam originalni izveštaji nisu bili dostupni.

(6) Geotehnička ispitivanja metodom „tlačni jastuk“ u istražnim potkopima na ukupno 2 lokacije.

Na topografskoj podlozi razmere 1:10000 projektant je izvršio i.g. kartiranje duž

doline r. Plive, na potezu od uzvodnog kraja Šipova do zone ušća r. Sokošnice (Prilog

05.03). Pri radu je posebna pažnja obraćena na levu dolinsku stranu gde su planirani

objekti. Izvršeno je detaljno i.g. snimanje karakterističnih lokalnih profila u krupnijoj

razmeri (zaseci u dolomitima duž novog puta) u cilju uvida u kvalitet stenske mase.

Na ovaj način, rezultate obimnih istraživanja u navedenom elaboratu Energoinvesta, dobijeni su

kvalitetni podaci za izradu prognoznih i.g. preseka i ocenu geoloških uslova izgradnje

objekata.

2.3.2. Rezultati istraživanja

Geomorfološke odlike terena

Reka Pliva neposredno pred ulaskom u proširenu kotlinu neogenog basena, i grada Šipova, usekla je u trijaskim dolomitima asimetričnu dolinu klisurastog tipa dužine cca 2 km, uzvodno do ušća Sokošnice (Prilozi 28 i 29). Kote dna korita reke iznose oko 452 m n.m. u zoni ušća Sokošnice, a na nizvodnom delu oko 449 - 443 m n.m. Leva dolinska strana je ujednačenog nagiba, ispresecana bočnim žlebovima - povremeni potoci, koja na visinama iznad 600 - 800 m n.m. prelazi u blago zaobljeno „bilo“ masiva Borovice sa visinom od 912 m n.m.

Desna dolinska strana klisuraste doline razvučenog „U“ tipa je simetrična sa levom do oko izohipse 500 m n.m. Iznad ovih visina prelazi u razuđene morfološke oblike, blažih nagiba padina, koji su formirani u neogenim stenama. U njima dominira Šarićka kosa sa kotama 599.80 - 664.00 m n.m.



Geološka građa terena

Uži prostor projektnog rešenja je jednostavne građe - monoklina struktura sa zaleganjem

slojeva u uzvodnom smeru, tj. jednoslojna sredina izgrađena od gornje trijaskih dolomita. Širi

prostor objekta je složenog sastava i sklopa koji grade sledeće jedinice (Prilog 28):

Donji trijas - verfen : Crveni i ljubičasti liskunoviti peščari, grauvake, alveroliti i pločasti krečnjaci u povlati grade krajnje JZ i JI obode terena. U verfen su dijapirski utisnute gipsanhidritske mase, koje se za sada eksploatišu u Volarima kod Šipova.

Srednji trijas - anizik: Uslojeni i masivni mermerasti krečnjaci, krečnjačke breče i

podređeno dolomiti zaležu kontinuirano preko verfena. Grade krajnje istočne delove terena.

Gornji trijas: Slojeviti i „trakasti“ dolomiti, ređe bankoviti, sa manjim krečnjačkim ulošcima grade dominantan masiv Borovice, prelaze i na desnu dolinsku stranu Plive, gde su u smeru juga prekriveni mlađim stenama neogena. Debljina dolomita u punom razvoju iznosi 800 m. Kao što je već rečeno, projektno rešenje je u celosti smešteno u njima. Zaležu u uzvodnom smeru (ka Z-JZ-u) pod dosta ujednačenim uglovima od 20-55 ◌.

Dominantni su rasedi I reda dolinom Plive i njemu paralelan desnom dolinskom stranom, zatim dolinom Sokošnice, duž koga je kontakt s krednim krečnjacima. Rasedi i pukotinski diskontinuiteti nižeg reda prate prostorni položaj ruptura I reda (Prilozi 28 i 29).

Donja kreda: Masivni, bankoviti i slojeviti krečnjaci grade hipsometrijski niže delove doline Sokošnice sve do zone ušća u Plivu, kao i krajnji JZ-ni deo terena. Intenzitet karstifikacije u njima znatno je izraženiji nego u dolomitima. Debljina ove serije je oko 700 m.

Donji, srednji miocen: Predstavljen je sa tri super poziciona paketa koji grade miocenski basen Šipova (Pr. 05.02 i 03):

- konglomerati, laporci i peščari ( 1M2,3)

- gline i lapori sa bentonitom i ugljem ( 2M2,3)

- šupljikavi krečnjaci, lapori i laporoviti krečnjaci ( 3M2,3)

Miocenski sedimenti su trasgresivni preko svih opisanih starijih sedimentnih stena.

Njihova debljina iznosi oko 350 m.

Ovde je potrebno naglasiti da sve do sada navedene pojave i ležišta: gipsa, anhidrita, betonita i uglja, ne nalaze se u okviru prostora projekta i da ne postoji ni potencijalna ugroženost istih usled izgradnje planiranog hidroenergetskog postrojenja.

Kvartar: Predstavljen je sedimentima starijeg i mlađeg kvartara. Grade tanje površinske pokrivače različitog genetskog porekla i heterogenog granulometrijskog sastava. Isti su bliže opisani u legendama navedenih priloga.

Prema strukturno-tektonskim rejonizacijama proučavani teren, u širem smislu, pripada „prelazno-pregibnoj zoni“, tj. „središnjim Dinaridima“. Daljim raščlanjivanjem, autori OGK

izdvajaju strukturno - facijalnu jedinicu Gerzovo - Janj - Plazenica, a u okviru nje tektonsku jedinicu Gerzovo u kojoj je u celosti u okviru dolomita Borovice smešteno projektovano postrojenje. Sa SI, JI i JZ-ne strane ova tektonska jedinica je okonturena neogenim basenom Šipova, koji je predisponiran neotektonskim pokretima nakon paleogena, tj. početkom miocena. Ostalim strukturno - facijalnim jedinicama pripadaju donje i srednje trijaski klastične i karbonatne stene.

Rezimirano, planirano hidroenergetsko postrojenje smešteno je u jednom homogenom

strukturnotektonskom bloku, hm-km dimenzija, koji je izgrađen od čvrste stenske mase -

uslojenih dolomita, koji zaležu u smeru JZ.



Inženjersko-geološka svojstva stenskih masa

U okviru prirodne konstrukcije terena, u području projekta, zastupljene su sledeće dve

sredine, odnosno i.g. kategorije stena (Prilog 29):

(1) Vezane dobrookamenjene stene - krta sredina predstavljena samo dolomitima (u zoni projekta, a neposredno uzvodno i krečnjacima). Osnovno svojstvo ove sredine je da se deformacije odvijaju po zakonima koji važe za elastoplastične materijale.

(2) Nevezane klastične stene - sipka sredina predstavljena aluvijalnim peskovitim

šljunkovima i dolomitskim grusom i sitnom drobinom koja gradi pokrivače na padinama i

u bočnim uvalama. U ovu sredinu spadaju i intenzivno grusirani dolomiti u okviru raseda.

Sve ove stene koje grade prirodnu konstrukciju terena određuju ocenu istog u smislu

stabilnosti i podobnosti za izgradnju. U narednom tekstu daje se detaljniji opis i.g. svojstava po

pojedinim parametrima koji su merodavni za izgradnju ove vrste objekata:

Litogenetski sastav i sklop

Uslojeni dolomiti, debljine slojeva od 20 -100 cm najčešće, grade levu dolinsku stranu Plive, dno korita reke i deo desne strane (Prilog 29). Proslojci i sočiva krečnjaka izuzetno retko se javljaju. Lokalno su brečaste strukture, dok su kompaktne partije mikro do srednje kristalaste strukture. Boja im je pretežno svetlosmeđa i beličasta. U pripovršinskim delovima terena, kao i duž pojedinih pukotina i u zonama raseda podložni su procesu grusiranja. Zaležu u uzvodnom smeru sa padnim uglovima od 20 - 55°, dok je pružanje serije praktično upravno na rečni tok. Diferencijalno -termičkim analizama utvrđeno je da najveći deo stene dolomitit (dolomit) sadrži 85%:10% minerala dolomita u odnosu na kalcit i ostatak na glinu i dr. (podaci OGK). Mineral dolomit, po hemijskom sastavu CaCO3 (54,23%) te MgCO3 (45,77%) kristališe heksagonalno u romboedarskoj tetartoedriji tj. Imaju oblik romboedara. Na osnovu analiza mikrofaune određena je gornjetrijaska starost („E“ elaborat).

Rečni nanos - srednje i krupnozrni šljunkovi sa manjim sadržajem peska grade manje ade u reci, kao i tanak savremeni nanos. Debljina se kreće od 0 - 3 m i utvrđena je bušenjem i geoelektričnim sondiranjem. Šljunak je pretežno karbonatnog sastava.

Grus i sitnija drobina znatnim delom ispunjavaju bočne suhodoline na levoj strani, a grade i tanke (0,5 -1 m) pokrivače na padinama. Karakteristično je da je grus delimično vezan glinovito-peskovito karbonatnim vezivom, tako da su zaseci u njemu privremeno stabilni, uz lokalno osipanje, pod uglovima većim od 40-45°, pa do 60-70°. U lokalnim pozajmištima, u bočnim uvalama debljina grusa iznosi i do 10 -15 m (deluvijum na l.o. Plive između lokaliteta Dolovi i u zaseku puta, u zoni raseda na ušću Sokošnice. Grus je dobrovodopropusan i ocedit materijal.

Fizičko-hemijska oštećenost dolomita u najvećoj meri se manifestuje procesom grusifikacije duž predisponiranih pravaca, tj. mineral dolomit podložan je „cepanju“ duž romboedarskih ploha i formiranju sitne drobine i grusa karakterističnih oblika. Debljina grusiranih zona dolomita iznosi 0,5-5 m, što je vidljivo u zasecima puta. Dublje, proces je vezan za jače ispucale zone i rasede, gde su utvrđene i tektonske breče i crvenica u pukotinama (rezultati istražnog bušenja i istražnih potkopa na obe dolinske strane).

Drugi vid oštećenosti dolomita izražen je kroz hemijsko rastvaranje-koroziju i formiranje proširenih delova pukotina, najčešće u mm-cm redu veličina. Proces karstifikacije je u znatno manjoj meri izražen nego u susednim krednim krečnjacima. U izvedenim bušotinama nisu nabušene kaverne, a pojava vrela na levoj dolinskoj strani ispod puta, vezana je za jače ispucalu zonu, duž proširenih pukotina.

Diskontinualnost. Mehanička oštećenost stenske mase manifestuje se u vidu raseda, pukotina i prslina, kao i primarnih međusobnih pukotina, koji čine stensku masu diskontinualnom sredinom. Za sve ove diskontinuitete karakteristično je da su, najčešće, u izvesnoj meri zapunjeni grusom ili crvenicom i tada im je „zev“ u mm-cm redu veličina.



Pored njih, česte su prsline i pukotine priljubljenih zidova. Dužina pukotina je dm-m redu veličine, dok su međuslojne i pukotine smicanja duže i po padu i po pružanju. Po obliku preovlađuju ravne, a prema hrapavosti glatke i ravne, ređe pukotine hrapavih zidova.

Prostorni položaj pukotina generalno je odraz tektonskih naprezanja. Dominiraju dve familije pukotina. Prva je po pružanju približno paralelna pružanju slojeva sa smerom pada ka I-SI i Z-JZ pod uglovima većim od 65°. Druga familija je relativno manje zastupljena, seku slojeve po pravcu pada i paralelne su plivskom rasedu. Ovakav položaj svih diskontinuiteta i njihovo međusobno rastojanje određuju oblik i veličinu monolita stenske mase. Monoliti su pretežno romboedarskog oblika, koji diktiraju dve navedene familije pukotina i međuslojne plohe duž kojih su formirane duže granične ravni. Veličina monolita se kreće u cm-dm redu veličina za izdeljenost duž bliskih i slabije izraženih pukotina. Za krupniju izdeljenost, na koju imaju uticaj i pojedinačne-„slučajne“ pukotine, i koja je merodavna za podzemne iskope, veličina

monolita dostiže „m“ veličine. Detaljno snimanje i obrada diskontinuiteta, obzirom na vrstu

građevinskih radova, treba da se izvrši u narednoj projektnoj fazi.

Fizičko-mehaničke karakteristike. U ovoj fazi projekta nisu planirana ispitivanja stenske mase „in situ“, niti na uzorcima. Raspolagalo se sa relativno obimnim i kvalitetnim podacima, koji su dobijeni ispitivanjem stenskog masiva dolomita za potrebe projekta lučne i nasute brane HE Šipovo II („E“ elaborat iz 1971.god.), što uz rezultate i.g. kartiranja, literaturne i iskustvene podatke predstavlja solidnu osnovu za ocenu kvaliteta stene i projektna rešenja:

Zapreminska masa dolomita γ= 22-26 kN/m3

Koeficijent tvrdoće (Protođakonov) f = 5-8 Poasonov koeficijent ν = 0,25-0,30 Jednoaksijalna čvrstoća σc = 80-140 MPa Električna otpornost ( „E“ elaborat) ρ = 200-1600 ωm Čvrstoća na smicanje φ = 40°-60° c = 8-12 MPa Brzine prostiranja seizmičkih talasa i

dinamički moduli elastičnosti („E“)

A) ve = 2,55-2,7 km/s Edyn = 15000-16500 MPa, zona dubine 5-20 m od površine terena,

bez tanjeg pokrivača

B) vl = 3,35-4,25 km/s

Edyn = 25500-41000 MPa za dubine veće od 5-20 m

Deformabilne karakteristike (hidraulički jastuk „E“)

Est = 6914 MPa , D = 6123 MPa, za Pmax = 6 MPa, istražni potkop na levoj dolinskoj strani na koti 469,63 m, dubina od površine terena cca 15m. Na desnoj strani, kota potkopa 471,5 m, dubina od površine terena u zoni jastuka cca 30 m, rezultati su: Est = 6120 Mpa, D = 5690 MPa, za Pmax = 6 Mpa

Ispitivanje vodopropustljivosti metodom Ližona vršeno je u svih 8 istražnih

bušotina. Dobijeno je jezgro u komadima punog profila (većim delom), procenat izvađenog jezgra 75-80%, kaverne nisu nabušene i na svim etažama je postignut Pmax =10 ba. Dobijene numeričke vrednosti VDP, na obe dolinske strane su dosta neujednačene i kreću se u dijapazonu od 0,00 - 40 Lu, s tim što su najčešće 0,00-5 Lu. Uočljivo je smanjenje VDP-a u funkciji dubine. Po klasifikaciji Ruskog autora G.N.Trupak-a (SVDP) ispitivana dolomitska masa pripada, najvećim delom, kategoriji slabovodopropusnih do praktično vodonepropusnih stena, a samo na 17 od 139 ispitanih etaža SVDP je bio veći od 0,1 l/min/m, tj. 12 % pripada kategoriji srednje do jako vodopropusnih stena.

Hidrogeološka svojstva. Prema h.g. svojstvima i stvarnoj funkciji u sklopu terena zastupljene su

sledeće kategorije stena:

HIDROGEOLOŠKI KOLEKTORI I REZERVOARI pukotinske i vrlo podređeno

kavernozne strukture poroznosti. Prema sadašnjem saznanju dolomiti su slabije

izraženi kolektori sprovodnici.



Generalno, oko i ispod nivoa r. Plive su rezervoari podzemnih voda. Izvorišna zona, procenjene izdašnosti cca 10 l /s („E“ elaborat) nalazi se ispod puta u levom boku korita Plive. Ista ukazuje na smer cirkulacije podzemne vode iz severnog zaleđa - masiv Borovice. Oscilacije NPV-a su osmatrane u kratkom vremenskom periodu. Na levoj dolinskoj strani nivoi vode imaju tendenciju porasta sa udaljavanjem od reke u bok doline i amplitudom u metarskom redu veličine cca 2-5 m. Na desnoj dolinskoj strani NPV-i su praktično u nivou reke i sa amplitudama 1-2 m max.

Rečni šljunkovi i grus karakterišu se intergranularnom strukturom poroznosti i u sklopu terena imaju funkciju kolektora-rezervoara (šljunkovi), a grus- kolektora sprovodnika.

HIDROGEOLOŠKI KOMPLEKS sa preovlađujućom izolatorskom funkcijom čine

mlade miocenske stene. Iste su zastupljene izvan prostora objekata.

Seizmogeološke karakteristike. Područje predviđenog postrojenja nalazi se na SZ-nom rubu miocenskog basena Šipova, s tim što su svi projektovani objekti smešteni u čvrstoj dolomitskoj stenskoj masi. Seizmičnost ovog prostora uslovljena je tektonskom aktivnošću neogenih depresija ili pokretima duž longitudinalnih raseda u širem regionu Vrbasa. U širem prostoru postrojenja (Prilog 28) značajniji rasedi su u zoni južnog kontakta sa miocenom, zatim njemu paralelan duž Plive, duž Sokošnice, kao duž Rijeke u Šipovu, dok su u samom području objekata konstatovani rasedi lokalnog značaja.

Bliža seizmogena žarišta su Jajce-Kupres (M = 5), Mrkonjić Grad i udaljenije Banjalučko, za koje

je vezana maksimalna seizmička aktivnost (M = 6,6).

Prema seizmološkoj karti SFRJ,1987, za povratni period od 100 god., zainteresovana

lokacija nalazi se u okviru seizmičke zone VI stepena MSK-64 Skale, a za povratni period od 200 godina u zoni VII stepena sa verovatnoćom pojave 63%.

2.3.3. Geološki uslovi izgradnje objekata

U obrađenoj varijanti rješenja predviđeno je izvođenje praga (niske brane) u koritu reke Plive, sa krunom na koti 451.50 m n.m. koji usmerava deo rečnog toka u dovodni kanal na levoj obali reke (Prilog 29.). U desnom boku reke je osnovna stena-dolomit, u samom koritu reke i na levoj obali je tanji aluvijalni nanos-šljunak debljine 0,5-3 m. Prag treba fundirati u osnovnoj steni ispod kontakta sa nanosom.

U cilju povezivanja objekta sa stenom i sprečavanja filtracije vode kroz istu, potrebno je izvesti vezno i protivfiltraciono injektiranje. Orijentaciona dužina veznih bušotina je oko 1-2 m, a protivfiltracionih 6-8 m ispod linije fundiranja. U desni bok treba ući sa zavesom cca 10 m.

U levom boku, duž dovodnog kanala i na lokaciji mašinske zgrade uz levu obalu deponovane naslage materijala iz zaseka magistralnog puta.

Prema GN 200 iskop u rečnom nanosu i grusu pripada II i III kategoriji, plus uticaj vode iz reke, a u pripovršinskoj zoni dolomita - V i VI kategoriji. Isto tako, potrebno je izvesti vezno i pliće protivfiltraciono injektiranje duž levog boka dovodnog kanala, dubine cca 4-5 m.

U zoni predviđene mašinske zgrade, na površini terena su zastupljeni uslojeni dolomiti u zaseku puta, dok je u reci nanos prognozne debljine 1-2 m. Fundiranje treba vršiti u osnovnoj steni, koja je stabilna i dobrih fizičko-mehaničkih svojstava.

Geološki građevinski materijali. Neposredno uzvodno, u zoni ušća Sokošnice, cca 500-600 m od praga u reci, teren je izgrađen od donjekrednih čvrstih i jedrih krečnjaka. Isti se mogu koristiti kao agregat za beton i ostale potrebe. Prema „E“ elaboratu izvršena su isp itivanja istih i kvalitet u potpunosti zadovoljava normirane zahteve.

U samom koritu r. Plive ima srednje i krupnozrnih šljunkova, ali u ograničenim količinama zbog

male debljine nanosa.



Dolomitski grus u bočnim uvalama na levoj dolinskoj strani, kao i dolomit iz iskopa tunela, mogu se koristiti za ostale potrebe gde ne postoje ograničenja u kvalitetu materijala. Ova otvorena pozajmišta, kod Dolova, se i sada povremeno koriste za lokalne potrebe.

3. PROJEKTNI PARAMETRI

U Idejnom rješenju MHE „Glavica“ izvršena je optimizacija instalisanog proticaja, što je osnovni polazni parametar za izradu Glavnog projekta. U međuvremenu nije bilo nekih novih momenata koji bi opravdavali izmjenu ovog rješenja, tako da je usvojen instalisani proticaj

28.00 m3/s.

U Glavnom projektu su napravljene neke izmjene u pogledu kote uspora. Naime, u Idejnom rješenju je bila usvojena kota normalnog uspora 452.00 mnm, a kota maksimalnog uspora (kod evakuacije velike vode ranga pojave 1/100 godina) 452.50 mnm. Na bazi detaljnijih geodetskih snimanja i sugestije Koncesionara da se ne ugrožavaju postojeći objekti i privatni posjedi u vrhu uspora, ove kote su u Glavnom projektu usvojene za 0.50 m niže, odnosno: 451.50 mnm kota normalnog i 452.00 mnm kota maksimalnog uspora. Na taj način se relaksiraju uslovi i ograničenja formiranja nivoa u vrhu akumulacije, obim potapanja desne obale koja je u privatnom vlasništvu i magistralnog puta sa najnižim kotama u zoni postojeće ade.

4. DISPOZICIONO RJEŠENJE

Osnovni koncept rješenja MHE „Glavica“ na rijeci Plivi je definisan u Idejnom rješenju, a

prilagođen je mogućim uslovima formiranja pada. Tako ovu hidroelektranu čine sledeći

objekti:

(1) Prag (brana) u koritu rijeke čija je funkcija da formira i održava uspor do predviđene kote, te da skrene vodu do vodozahvatne građevine. Da bi se smanjila visina prelivnog mlaza, usvojena je velika dužina prelivne ivice (a to znači praga/brane), po ugledu na iskonska rješenja jaza koji se izvodio za potrebe vodenica. Tako je ovaj prag usmjeren duž korita rijeke, povezujući lijevu i desnu obalu na razmaku od cca 230 m.

(2) Vodozahvatna građevina sa grubom rešetkom, locirana uz lijevu obalu i nalazi se na

kraju kanala koji se formira između praga i lijeve obale.

(3) Taložnica koja je takođe locirana uz lijevu obalu, a završava sa poprečnim kanalom i muljnim ispustom.

(4) Ulazna građevina sa finom rešetkom predtavlja početni dio protočnog trakta turbina.

(5) Mašinska zgrada sa izlaznom vadom i platoom trafoa čini kompleks objekata koji su u direktnoj funkciji transformacije energije.

(6) Pristupni putevi do mašinske zgrade, od kojih jedan dolazi sa nizvodne a drugi sa uzvodne strane lokacije mašinske zgrade povezujući istu sa nagistralnim putem Šipovo - Glamoč.

(7) Riblja staza koja se formira nizom poprečnih pragova u koritu rijeke Plive na potezu

praga/brane, taložnice i mašinske zgrade.

(8) Prokopano korito rijeke Plive na potezu od profila mašinske zgrade (P10) do profila

mosta.



5. OPIS TEHNIČKOG RJEŠENJA

5.1. Prag (brana) u koritu rijeke

Konstrukciju praga za definisane konturne uslove bilo je moguće riješiti kao prag sa slobodnim prelivom ili sa odgovarajućom hidromehaničkom opremom. Koristeći okolnost da su relativno male „velike vode“ i da je oscilacija nivoa u koritu rijeke takođe mala, kao optimalno rješenje usvojena je konstrukcija praga sa slobodnim prelivom.

Da bi se dobila što manja visina preliva za „projektnu veliku vodu“, koja je u ovom slučaju odabrana kao voda 100-godišnjeg povratnog perioda koja iznosi 136.50 m3/s, težilo se rješenju sa što većoom dužinom preliva (dužina praga). Tako je usvojen prag sa prelivnom ivicom dužine 238 m (Prilog 08.), preko koga se može evakuisati 100-godišnja velika voda (136.50 m3/s) sa visinom prelivnog mlaza nešto manjom od 45 cm, odnosno 1000-godišnja velika voda sa visinom od cca 50 cm.

Prag je usmjeren duž korita rijeke Plive, koristeći postojeće sprudove. Tako je maksimalna visina praga u neposrednoj blizini mašinske zgrade (cca 6 m), a minimalna na uzvodnom kraju (oko 4 m). U konstruktivnom smislu prag predstavlja nasutu konstrukciju koja se sastoji od sledećih elementa (Prilog 09.):

(1) Armirano betonske dijafragme koja se izvodi sa radnog nasipa na koti 449 mnm (ili u oplati na jednom dijelu u blizini lijeve obale). Dijafragma je debljine 40 cm, izvodi se u kampadama od 6 m pod zaštitom isplake i ankeruje u s stijenu min. 30 cm.

(2) Naglavne grede koja se izvodi u oplati, a njena namjena je da poveže kampade dijafragme i osigura vezu sa betonskom oblogom (ekranom) nasute potporne konstrukcije.

(3) Potporne konstrukcije od krupnih kamenih ručno slaganih blokova i betonom popunjenih fuga. Izvodi se u nagibu kosine 1:1, sa bermama širine 1m, na visini od 1.5 m. Tako se dobije konstruktivni nagib kosine cca 1:1.7, što može da zadovolji stabilnost nasipa od krupnih kamenih blokova. Fuge između kamenih blokova se popunjavaju sa hidrotehničkim betonom. Kruna nasipa (praga) je širine 2.00 m, sa kotom 451 mnm.

(4) Betonskog ekrana, debljine 30 cm, koji se povezuje sa betonskom dijafragmom i

završnom betonskom pločom na kruni nasipa debljine 50 cm.

Dakle, za evakuaciju velike vode povratnog perioda 1/100, usvojen je slobodan preliv sa

kotom krune 451,50 m n.m. To je ujedno i kota gornje vode postrojenja kada rijekom Plivom

dotiču proticaji manji ili jednaki od 29,00 m3/s. Proticaj od 29,0 m3/s predstavlja sumu

instalisanog proticaja postrojenja (Qi=28 m3/s) i količine vode koju je potrebno obezbjediti za riblju

stazu (Qrs=1,0 m3/s).

Dimenzioniranje preliva za veliku vodu Q 1/100=148,00 m3/s, izvršeno je prema izrazu :

Q = m ∙ B ∙ H ∙ 2gH

gdje je:

m - koeficijent prelivanja (0,45)

B -dužina prelivne ivice

H - visina prelivnog mlaza

Rezultati proračuna prikazani su na sljedećem dijagramu.



Konsumpciona kriva preliva preko praga (kriva gornje vode MHE Glavica)

452,00

451,90

451,80

451,70

451,60

451,50

451,40

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160

Q(m3/s)

HIDROELEKTRANA RADI HIDROELEKTRANA NE RADI

Iz dijagrama se vidi da visina prelivnog mlaza (hp) za proticaj povratnog perioda 1/100 iznosi oko 0,45 m kad elktrana radi i oko 0.50 m kad elektrana ne radi.

5.2. Dovodni kanal

Između podužne konstrukcije praga i lijeve obale, na dužini od cca 250 m, nalazi se dovodni kanal kojim se voda r. Plive usmjerava prema mašinskoj zgradi (Prilog 08.). Dok je sa jedne strane betonski ekran praga, sa druge strane je zasjek padine u prirodnom materijalu, koji se izvodi u početnoj fazi izgradnje formirajući gradilišni put širine cca 3 m. Put se izvodi na koti 453.00 mnm (ili većoj) kako bi se i u fazi eksploatacije moglo pristupiti akumulaciji. Tako je kanal promjenljive širine dna od 30 m na uzvodnom kraju do 9 m pred grubom rešetkom. Ovim zasjekom se ne ugrožava magistralni put, a omogućava tečenje u kanalu sa postepenim povećanjem brzina. U svakom slučaju brzine su veoma male i nije moguće očekivati erodiranje tla.



5.3. Vodozahvat

Vodozahvatna građevina predstavlja praktično objekat koji spaja dovodni kanal i ulaz u taložnicu, ukupne dužine 15.00 m. U konstruktivnom smislu to je objekat koji omogućava prelaz od trapezne na pravougaonu formu presjeka, uz povoljno hidrauličko oblikovanje. Početni profil je trapezni: prema lijevoj obali je u nagibu 1:1, u dnu je širine 3.50 m, a na desnoj strani je forma presjeka praga/brane u koritu rijeke. Dno je na koti 447.50 mnm. Na početnom profilu je i rubni prag, širine 40 cm i dubine 1 m, do koga je neobloženo dno dovodnog kanala. Ista forma profila zadržava se na dužini od 1.40 m.

Na dužini od 8 m predviđen je prelaz sa trapeznog na pravougaoni preswjek profila, što se postiže vitoperenjem obalnog betonskog zida. Pravougaoni presjek zadržava se na dužini od

2.00 m, a na preostala 3 m vodozahvatne građevine izvodi se objekat sa grubom rešetkom.

Ovaj objekat predstavlja ramovsku konstrukciju, sa razdjelnim zidom debljine 60 cm i

hidraulički oblikovanom uzvodnom i nizvodnom stranom. Gornja ploča (pasarela) omogućava

pristup sa staze na lijevoj obali do rešetke, kao i eventualno njeno čišćenje. Brzina vode na

gruboj rešetki je 0.83 m/s.

Čitavi objekat vodozahvata se može „kontrolisati“ sa staze na lijevoj obali (kota 453.00

mnm).

5.4. Taložnica

Obzirom na karakteristike rijeke Plive (koncentrisani izvori koji praktično predtavljaju

pražnjenje kraške izdani, mali pad korita i kratka dužina toka do lokacije MHE „Glavica“), postavilo se pitanje potrebe izgradnje taložnice pred ulazom vode u protočni trakt turbine. Ipak se u projektu predvidio ovaj objekat kako bi se obezbjedila sigurnost rada turbina obzirom na očekivano njihovo vrijeme rada. Taložnica je dimenzionirana na maksimalnu veličinu zrna 0.7 mm, tako da je njena dužina 30.00 m, širina 9.00 m, sa dnom u nagibu

5.17%. Na taj način formiraju se brzine vode 0.89 m/s na početku i 0.62 m/s na kraju

taložnice.

Taložnica je u konstruktivnom smislu predtavlja presjek u obliku otvorenog kanala, sa temeljnom pločom i zidovima različite visine: na „brdskoj“ strani zidovi završavaju na koti 453.00 mnm, a na „riječnoj“ strani na koti 451.60 mnm ili 10 cm većoj koti od kote krune prelivnog praga u koritu rijeke. Ovo je predviđeno iz razloga da kod nailaska nešto većih proticaja ne bi bila opterećena gruba rešetka, a da kod evakuacij ekstremnih doticaja, kad su veliki nivoi donjih voda taložnica može učestvovati u evakuaciji.

Realna su očekivanja da zid taložnice na „brdskoj“ strani bude u potpunosti ili djelimično

obložni, dok je zid na „riječnoj“ strani manje visine. Ipak su podjeljeni u dvije kampade

različite debljine zidova.

Temeljna ploča je kontinuirane debljine 50 cm i realna su očekivanja da će biti izvedena na

stijeni.

5.5. Mašinska zgrada (strojara)

Obzirom na uslove pristupa, lijeva obala je predodređena za lokaciju mašinske zgrade. Ta

okolnost automatski je predodredila lokaciju ostalih objekata.

Mašinska zgrada se izvodi u relativno uskom pojasu između magistralnog puta Šipovo - Glamoč i korita rijeke Plive. Zato je objekat mašinske zgrade i ostalih pratećih objekata lokacijski usmjeren u „linijskoj“ formi.

Mašinsku zgradu čini čitav kompleks objekata, kako je to u nastavku opisano.

5.5.1. Ulazna građevina

Ulazna građevina se izvodi u nastavku taložnice, a počinje sa poprečnim kanalom, presjeka 1x1 m, koji je u funkciji taložnice odnosno gravitacionog skupljanja istaloženih čestica. Zato je na kraju kanala predviđen otvor kroz zid na „riječnoj“ strani, kao muljni ispust dimenzija ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o. Banja Luka Septembar, 2012.


1.00 x 1.20 m. Muljni ispust je opremljen tablastim zatvaračem kojim se manipuliše ručno sa kote 453.00 mnm.

Iza kanala je prag visine 1.00 m, koji praktično predtavlja preliv u komoru pred ulazom u

protočni trakt turbina. Prag i komora su podjeljeni razdjelnim zidom debljine 80 cm,

formirajući odvojene ulaze u (dvije) turbine, širine po 4.20 m. Prag je hidraulički oblikovan

kao preliv na čijoj kruni se ugrađuju tablasti (preturbinski) zatvarači. Zatvaračima se

manipuliše sa kote 453.00 mnm i u tom cilju se izvodi pasarela na toj koti i čelični portal sa

dizalicom.

Na prelivnom pragu iza zatvarača ugrađuju se fine rešetke (za svaku turbinu posebno). Rešetka je u nagibu od 800, a na gornjoj strani se naslanja na betonsku konstrukciju oblikovanu u istom nagibu kako bi se omogućilo čišćenje rešetke.

Ukupna dužina bloka ulazne građevine je 9.44 m

5.5.2. Turbinski blok mašinske zgrade

U ovom bloku su ugrađene dvije Kaplan turbine tipa „S“ sa dva generatora. Ukupna dužina bloka

je 16.81 m, a širina 10 m. Ovaj blok je po visini podjeljen u tri etaže:

Prva etaža je na koti 443.70 mnm i predtavlja etažu na kojoj su smještene turbine i

generatori. Gabariti ove etaže su 9.00 x 10.20 m, a do nje se pristupa stepeništem sa

etaže na koti 448.30 mnm. Na ovoj etaži je lociran i ulaz u drenažni bunar, odgovarajući kabloski kanali, itd.

Druga etaža je na koti 448.30 mnm do koje se pristupa vanjskim stepeništem sa kote 453.00 mnm. Na ovoj etaži je otvor dimenzija 7.10 x 12.70 m, kroz koji se omogućava montaža i demontaža opreme autodizalicom sa kote platoa na koti 453.00 mnm. Sa ove etaže postavljeno je stepenište za pristup prvoj (turbinskoj) etaži, kao i revizini šaht za pristup do unutrašnjosti turbine.

Na koti ove etaže, ali van gabarita turbinskog bloka, ulazi se u prostoriju u kojoj su smješteni elektro ormari i kroz koju se pristupa do platoa na kome je postavljen trafo. Treća etaža je praktično krov turbinskog bloka, na kome su dva otvora sa pokretnim poklopcima (odvojeno za svaku turbinu). Kroz ove otvore se vrši montaža opreme auto dizalicom. Za održavanje opreme je duž osi agregata za tavanicu pričvršćena šina po kojoj ide pokretna dizalica. Na dijelu krovnog otvora, šina je demontažna. Po konturi otvora na krovu i krova u cjelini izvode se rubni zidovi kako bi se omogućila hidroizolacija.

Ovaj blok sa nizvodne strane završava difuzorima, koji su međusobno razdvojene razdjelnim zidom debljine 1.00 m, koji završava na koti 448.30 mnm na kojoj je i podest širine 2.61 m. Sa ovog podesta se manipuliše difuzorskim zatvaračem pomoću dizalice koja se kači na betonsku gredu koja izvodi u nivou treće etaže.

Do ovog podesta pristupa se sa kote 453.00 mnm dvokrakim stepeništem, a sa njega je obezbjeđen pristup u mašinsku zgradu, odnosno preko podesta iz mašinske zgrade do prostorije u kojoj su smješteni elektro ormari, a kroz ovu prostoriju do platoa na kome je postavljen trafo elektrane.

5.5.3. Izlazna vada

Izlazna vada je zajednička za oba turbinska izlaza. Početna kota je niža od turbinskog izlaza i

nalazi se ...

5.5.4. Prostorija za smještaj elektro ormara

Zbog nedostatka prostora na nivou turbinske etaže, prostorija za smještaj elektro opreme locirana je u aneksu mašinske zgrade na nivou kote 448.30 mnm. Do ove prostorije, dimenzija 4.00 x 3.00 m, pristupa se sa difuzorskog podesta do koga se dolazi stepenicama sa kote 453.00 mnm, a zatim kroz plato u mašinskoj zgradi. Kablovi se sa turbinske etaže dižu uz bočni zid, a zatim kanalom kroz vrada u ovu prostoriju.



Kroz prostoriju za smještaj elektro ormara omogućen je pristup do platoa na kome je smješten trafo postrojenja.

5.5.5. Plato trafoa

U produžetku aneksa u kome je smještena prostorija za elektro ormare, sa strane izlazne vade a na koti 448.30 mnm, izvodi se plato dimenzija 3 x 6 m na kome je smješten trafo postrojenja. Trafo se montira autodizalicom sa pristupnog puta do mašinske zgrade. Može biti i nadkriven, ukoliko se to pokaže neophodnim.

5.6. Pristupni putevi do mašinske zgrade

Zahvaljujući okolnosti da magistralni put Šipovo - Glamoč prolazi lijevom obalom Plive, neposredno uz lokaciju objekata MHE „Glavica“, još u Idejnom rješenju predviđen je direktni priključak na taj put. Takav način priključka predviđen je i u Planu parcelacije i Urbanističkotehničkim uslovima.

Obzirom na sužen prostor između mašinske zgrade i magistralnog puta, a obzirom na visinsku razliku između nivoa puta i kote platoa uz mašinsku zgradu, ocjenjeno je da je u funkcionalnom smislu najpovoljnije obezbjediti pristup iz oba pravca, odnosno sa uzvodne i sa nizvodne strane.

Pristupni put sa nizvodne strane je sa padom nivelete 6.3%, a sa uzvodne strane ... %. U oba slučaja gabariti puta se obezbjeđuju zidovima koji su u konstruktivnom smislu obložni a manjim dijelom i potporni.

Ovo su stalni pristupni putevi. Međutim, u toku izvođenja potrebno je obezbjediti pristup do lokacije objekata i u tom cilju predviđena izgradnja pristupnog puta duž lijeve obale, sa priključkom na mjestu gdje se i sada odvaja sporedni put (u blizini ade nizvodno od ušća Sokočnice). Ovaj put se izvodi djelimično u zasjeku padine između magistralnog puta i korita rijeke, u nasipu koji je formiran zasjecanjem magistralnog puta, a djelimično nasipanjem materijala pri profilisanju riječnog korita .

5.7. Produbljenje (regulacija) nizvodnog korita

Osnovna koncepcija formiranja pada na profilu MHE „Glavica“ je da se to ostvari jednim dijelom izgradnjom praga/brane u koritu rijeke, a drugim dijelom prokopavanjem nizvodnog korita kako bi se što više spustio nivo tzv. „donje vode“. U tom cilju odlučeno je da potez prokopavanja obuhvati dio korita rijeke Plive od profila mašinske zgrade do postojećeg mosta prema naselju Grozdići, dužine oko 565 m.

Prema geodetskim kotama u profilu mosta, usvojena je polazna kota prokopavanja/regulacije korita 443,15 mnm. Korito se prokopava po profilima trapeznog presjeka, sa širinom u dnu

30.00 m i nagibom kosina 1:1.5. Srednji prirodni pad korita na ovom potezu iznosi 1,13%, a usvojeni pad regulisanog korita je 0.0024 ili 0,24%. Kriva proticaja za ovako prokopano korito data je u nastavku, a karakteristične dubine voda su 0.95 m za Qi=28 m3/s i 2.5 m za proticaj 1/100.

Ukupne količine iskopa iznose oko 30.000 m3 a maksimalna dubina iskopa je u profilu mašinske zgrade i iznosi oko 2.40 m.

Donja voda postrojenja

Kota dna prokopanog korita na izlazu iz strojare je 443,70 m n.m. Usvojen je normalni profil trapeznog poprečnog presjeka, širine u dnu 30,0 m, sa nagibom kosina 1:1 i padom dna korita od 1,24 ‰.

Kriva proticaja donje vode je određena iz Šezi-Maningove jednačine:

Q

Rezultati proračuna prikazani su grafički.

2/ 3 1/ 2

K AR I



Kriva donje vode MHE Glavica 446,50

446,00

445,50

445,00

444,50

444,00

443,50

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160

Q (m3/s)

Donja voda postrojenja za proticaj Q=29,0 m3/s (Qi +Qrs) iznosi 444,70 m n.m. Bruto pad

postrojenja, kao razlika kote gornje i kote donje vode pri proticaju od 29 m3/s, iznosi 6,80 m.

5.8. Riblja staza

Respektujući prirodne ljepote rijeke Plive i značaj zaštite njene flore i faune, nastojali su se izbjeći ili minimizirati negativni uticaji izgradnje MHE „Glavica“. Mada ova hidroelektrana ne spada u čisto derivacione hidroelektrane, kod kojih postoji mogućnost da prirodno korito ostane bez vode na dužem potezu, u ovom slučaju ipak dio korita na dužini praga (cca 280 m) može ostati bez vode kad su doticaji ≤ od Qi=28 m3/s. Zato je predviđeno da se u tom slučaju propušta dio voda preko praga, kako bi se održavao tok i omogućila komunikacija riba duž korita. Predviđeni radovi i objekti koji to omogućavaju nazvani su jednostavno „riblja staza“.

Riblja staza predtavlja niz poprečnih pragova izvedenih između glavnog podužnog praga (brane) i lijeve obale, koji omogućavaju formiranje malih bazena sa razlikom nivoa od 30 do 50 cm. Ulazni dio na prvom pragu (prag P1) je dimenzioniran na 1.0 m3/s, a postoji mogućnos regulacije količina u zavisnosti od iskazanih potreba i ostvarenih efekata.

Poprečni pragovi se izvode od prirodnih materijala: zid od krupnih kamenih blokova, sa

betonskom ispunom šupljina (fuga) između njih. Postoje tri tipa pragova u zavisnosti od

njihovog položaja i dužine:

(1) Tip 1 - širine 1.00 m, izvode se na razmaku od cca 6 m, ukupno 8 kom.

(2) Tip 2 - širine 2.00 m, izvode se na razmaku od cca 43.5 m, ukupno 3 kom.

(3) Tip 3 - širine 1.50 m, izvode se na razmaku od cca 10 m, ukupno 7 kom. Pragovi su tehnički riješeni tako da budu stabilni i u uslovima evakuacije većih voda.



6. STATIČKI PRORAČUN I SPECIFIKACIJA ARMATURE

6.1. Prag u koritu rijeke

P1 … D1=50cm

P2 … D2=30cm α=45⁰

P3 … D3=40cm (Nivo vode je stalan)

Špar beton P4 … D4=60cm

Prag u koritu rijeke izvodi se kombinovanjem dijafragme (ili vertikalnog zida u oplati),

betonske obloge i slaganih kamenih blokova. Betonske dijelove konstrukcije treba izvesti od

betona kvaliteta MB30, a armirati sa sledećom armaturom:

P1 … mrezasta armatura kvaliteta MAR 500/560 … ±Q524 (obostrano) P2

… mrezasta armatura kvaliteta MAR 500/560 … ±Q524 (obostrano) P3 …

mrezasta armatura kvaliteta MAR 500/560 … ±Q524 (obostrano) P4 …

mrezasta armatura kvaliteta MAR 500/560 … ±Q524 (obostrano) Za ankere

zidova usvaja se rebrasta armatura kvaliteta:

RA400/500-2 i to ±RФ10/15cm.

Specifikacija armature

Horizontalne, vertikalne i kose mrežaste armature MAR 500/560 … Q524 [2*Q524(215*500)*1.10]/2.15=[2*91.38*1.10]/2.15=201.04kg/2.15 = 93.51kg/m1 praga

Rebraste armature RA400/500-2

RФ10/15cm … (3.80m+1.00m)*100cm/15cm*0.633 = 20.25kg/m1 praga

Ukupno armatura praga dužine 238 m iznosi: Mrežasta armatura MAR 500/560 … Q524 238x93.51 = 22.255 kg Rebraste armature RA400/500-2 238x20.25 = 4.820 kg

Ukupno: = 27.075 kg

6.2. Prelazna kampada na kraju dovodnog kanala

Zid Z1 Zid Z2 p=3.00kN/m2 Zid Z1 Dijagrami momenata savijanja 585cm Voda

Podna ploca kanala - PD Krovna ploca kanala - PG

475cm 475cm



Objekat sa grubom rešetkom (PRESJEK E - E)

DZ1=50 cm, DZ2=60 cm, Dpg=30 cm i Dpd=100 cm

POZ. PG - Ploca na koti +543.00m

g=0.30*25=7.50 kN/m2, p= 3.00 kN/m2

Mg=7.50*4.75^2/8= 21.15 kNm/m1 4.75m

B=100cm

MOMENTI SAVIJANJA

Rg= 7.50*4.75/2 = 17.80 kN/m1

Mp=3.00*4.75^2/8= 8.46 kNm/m1

Rp= 3.00*4.75/2 = 7.12 kN/m1

Dpl= 30cm

UT=1.60* 21.15 +1.80* 8.46 = 49.068 tj. Mu= 49.068 kNm1

TRANSVERZALNE SILE

UT=1.60* 17.8 +1.80* 7.12 = 41.296

tj. Tu= 41.296 kN

Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu M A

T E R I J A L I - MB30 RA 400/500

Usv. geom. karakt. poprecnog preseka B= 100 cm1 , D= 30 cm1 , a= 5 cm1 Granicni staticki uticaji Mu = 49.068 kNm1, Nu = 0 kN

Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 4906.8 +( 30 /2- 5 )* 0 = 4906.8 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= 1.029 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .093 * 25 = 2.334 cm1 Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 24.181 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z

Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 25 * .093 * .426 * 24.181 = 4936 kNcm1 Mu,nos.preseka= 4936 kNcm1 > Mu,r= 4906 kNcm1 Potrebna povrsina zategnute armature:

Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv;

Fa,z= 4906 /( 40 * 24.181 )- 0 / 40 = 5.07 cm2 ( a to je 0.16 % ) { Za slucaj ploce Fa(Mi,min)= 3 cm2 }

Usvaja se mrezasta armatura MAR 500/560 … ±1Q524 (obostrano)

Zid. Z1 - DZ1=50cm

W=pw= 10.00*4.50=45.00kN/m2 (vidi presjek C-C)

MG=45.0*5.20^2/30= 40.56 kNm/m1≈ 40.0 kNm/m1

MD=45.0*5.20^2/20= 60.84 kNm/m1≈ 60.0 kNm/m1

MZ1max=0.0216*45.0*5.20^2=26.28≈ 30.0 kNm/m1

Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu M A

T E R I J A L I - MB30 RA 400/500 Usv. geom. karakt. poprecnog preseka B= 100 cm1 , D= 50 cm1 , a= 5 cm1



Granicni staticki uticaji Mu = 60*1.80=108 kNm1, Nu = 0 kN Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 10800 +( 50 /2- 5 )* 0 = 10800 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= 0.819 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .075 * 45 = 3.41 cm1 Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 43.818 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z

Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 45 * .075 * .353 * 43.818 = 10843 kNcm1

Mu,nos.preseka= 10843 kNcm1 > Mu,r= 10800 kNcm1 Potrebna povrsina zategnute armature: <<< Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv;

Fa,z= 10800 /( 40 * 43.818 )- 0 / 40 = 6.16 cm2 ( a to je 0.12 % )

Usvaja se mrezasta armatura MAR 500/560 … ±1Q524

Zid. Z2 - DZ2=60cm

Usvaja se mrezasta armatura MAR 500/560 … ±1Q524 (znzci obostrano, po cjeloj visini zida).

Fa,min=0.085*100*60/100=5.10cm2<5.24cm2)

POZ. PD - Podna ploca na koti +447.50m

Dpd=100cm Usvaja se mrezasta armatura MAR 500/560 … ±2Q524.

Fa,min=0.085%*B*D=0.085*100*100/100=8.50cm2< 2*5.24=10.48 cm2

Zakljucak:

Objekat u presjeku E-E izvesti od MB30 i armirati ga sa mrezastom armaturom … Q524

kvaliteta MAR 500/560 a kako je proracunom određeno.

Za ankere zidova i ploca usvaja se rebrasta armatura kvaliteta … RA400/500-2 i to za

povezivanje: Ploce PG sa zidovima Z1 I Z2 … ±RФ10/15cm

Temeljne ploče PD sa zidovima Z1 I Z2 … ±RФ12/15cm

Specifikacija armature

Za armiranje objekta sa grubom rešetkom u saglasnosti sa gornjim proracunom potrebno je: Horizontalne i vertikalne mrezaste armature MAR 500/560 … Q524 [16*Q524(215*500)*1.10]/2.15=[16*91.38*1.10]/2.15=1608.29kg/2.15 = 748.00kg/m1

Rebraste armature RA400/500-2

RФ10/15cm … (9.60m*100cm/15cm*0.633)*1.10=40.51*1.10= 44.56 kg/m1

RФ12/15cm … (10.0m*100cm/15cm*0.911)*1.10=60.73*1.10= 66.81 kg/m1

(18*RФ10/15cm … 1.00m)*1.08*0.633= 12.33 kg/m1

123.70 kg/m1

Sve ukupno za objekat sa grubom rešetkom: (123.70+748.00)x3= 2.615.10 kg Preostali dio prelazne kampade na kraju dovodnog kanala armira se konstruktivno mrežama Q524 sa 40 kg/m3 betona, ili 55x40 = 2.200.00 kg

Sve ukupno prelazna kampada: = 4.815.10 kg ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o. Banja Luka Septembar, 2012.


6.3. Taložnica

KAMPADA „A“

PROJEKTOVANE GEOMETRIJSKE KARAKTERISTIKE I KVALITET MATERIJALA

Geometrijske karakteristike I šema opterećenja:

Visina podzemne vode iza zida Hpv=2.70m*

OPTERECENJA KANALA Kanal je pun vodom - nije zatrpan

1.50

E

EwB=pw*Hw1/2=41*4.10/2≈84.0kN

Ps=3.0kN/m2

Ps=3.0kN/m2

Dijagrami ‘M’ od vode u kanalu

H=4.85+0.75=5.60m* ili H=4.85m*

EwA=pw*Hw2/2=33.5*3.35/2 EwA≈56.0kNm

4.10*

ili

3.35*

Mw=62.66kNm

D C A B

Mw,zida =Ew*Hz/3=56.11*3.35/3=62.66kNm Pa (tla) Pw,d

Napomena: Oznaka * znaci da se visina racuna od gornje povrsine podne ploce kanala.

3.35m(*)=0.75m+2.60m … 4.10m(*)=0.75m+3.35m 5.60m(*)=0.75m+3.35m+1.50m=0.75m+4.85m … 4.85m(*)=0.75m+2.60m+1.50m

Opterecenja od aktivnog pritiska tla i podzemne vode iza zatrpanog zida kanala su vec ranije sracunate velicine.

PRITISAK POTOPLJENOG TLA NA ZID

VELICINE POTREBNE ZA PRORACUN OPTERECENJA

Visina zida ... H = 4.85 m Visina vode iza zida (iznad nivoa tacke D) ... Hv= 2.00 m Zapreminske tezine: Gama,vode = 10 kN/m3 … Gama,betona = 25.00 kN/m3 Zapreminska tezina tla u suhom stanju (8-24kN/m3) ... Gama,tla= 18.00 kN/m3

Ugao unutrasnjeg trenja tla ... φ = 30 ⁰ ... tan(φ)=tan( 30⁰ )= .577 ... tan^2(45-φ/2)= .333 .δ =

ugao odstupanja zemljanog pritiska od normale na zid

Usvaja se da je ugao δ =2/3*φ = 20⁰; sin(20 ⁰)= .3420209 ; cos( 20⁰ )= .9396924

AKTIVAN PRITISAK IZA ZIDA U dnu zida od suvog (ne potopljenog) nasutog tla iza zida Pa=Gama,tla*H*tan^2(45-Fi/2)= 18 * 4.85 * .333 = 29.07 kN/m2; (Ea =Pa*H/2= 29.07 * 4.85 /2=

70.49 kN)

Na gornjem nivou podzemne vode od suvog (ne potopljenog) nasutog tla iza zida

Pa1=Pa*(H-Hv)/H= 29.07 *( 4.85 - 2 )/ 4.85 = 17.08 kN/m2 Dakle, u nivou podzemne vode od nepotopljenog tla pritisak je Pa1 a u dnu zida od nepotopljenog tla pritisak je Pa. Taj pritisak Pa cine pritisci tla pravougaone konture Pa1 i trougaone konture Pa2 Pa2=Pa-Pa1= 29.07 - 17.08 = 11.98 kN/m2 (Znaci da je Pa=Pa1+Pa2= 17.08 + 11.98 = 29.07 kN/m2)

ZID JE ZATRPAN SA VANJSKE STRANE - IMA VODE IZA ZIDA Visina zida je ... H= 4.85 m, a visina vode iza zida ... Hv= 2.00 m



Pojedine vrste tla imaju poroznosti: Sljuncani pijesak 20%, ilovaca 33%, meka glina 60% i mulj 80%

Ako je % supljina u tlu tj. poroznost ... n= 30 % Zapreminska tezina potopljenog tla ... G,pt Gama potopljenog tla=G,pt= Gama tla-(1-n/100)*Gama vode G,pt= 18 -(1- 30 /100)*10= 11 kN/m3 (+ VODE 7 kN) ODNOS TEZINE POTOPLJENOG I NE POTOPLJENIM TLA K= 11 / 18 = 0.61 Posto je od tacke 'A' pa nanize tlo potopljeno u vodu, a imajuci u vidu 'ARHIMED'-ov zakon, pritisak suvog (nepotopljenog) tla Pa2

(trouglaste konture) se redukuje na pritisak Pa3 Pa3=Pa2*K= 11.98 * 0.611 = 7.32 kN/m2

Pritisak tla u dnu zida (u tacki 'B') uvazavajuci ARHIMED-ov zakon ali bez uticaja hidrostatickog pritiska je Pa4 i iznosi: Pa4=Pa1+Pa3= 17.08 + 7.32 = 24.4 kN/m2

Hidrostaticki pritisak u dnu zida tj. u tacki zida 'B' iznosi: Pw=Hv*Gama VODE= 2 *10.00= 20 kN/m2 Sumarni rezultujuci pritisak u dnu zida, tj. u tacki 'B' iznosi: Pa5=Pa4+Pw= 24.4 + 20 = 44.4 kN/m2 { >Pa= 29.07 kN/M2 } Ovaj sumarni pritisak se moze izraziti kao Pa5=Pa+Pw,d= 29.07 + 15.33 = 44.4 kN/m2

Znaci, zid koga opterecuje tlo koje je iza nasuto i hidrostaticki pritisak vode koja se javlja iza zida,

racuna se tako da se racuna sa opterecenjem od suvog tla Pa= 29.07 kN/m2 (za visinu zida H= 4.85 m) i tome se dodaje uticaj od vode Pw,d= 15.33 kN/m2 (za visinu Hv= 2 m)

Proracun i dimenzioniranje zidova

Slucaj opterecenja br.1 - U kanalu nema vode a kanal je sa jedne strane zatrpan.

Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu

Presek zida A-A [armatura zida debljine (Dz=70cm) kanala ka vani - do nasutog tla] AKTIVAN PRITISAK NASIPA IZA ZIDA

Pa= γ,tla*H*tan^2(45-φ/2)= 18 * 4.85 * 0.333 = 29.07 kN/m2 Saobracajno opterecenje na nasipu iza zida iznosi ... 3 kN/m2 Ea =Pa*HZ/2 = 29.07 * 4.85 /2= 70.49 kN

Eah=Ea*cos(δ)= 70.49 * 0.939 = 66.24 kN Eav=Ea* sin(δ)= 70.49 * 0.342 = 24.11 kN

NASIP OPTERECEN SAOBRACAJNIM OPTERECENJEM q= 3 kN/m2

p0= γ,tla*H*tan^2(45-φ/2)= 3 * 0.333 = 0.999 kN/m2

Eas=p0*H= 0.999 * 4.85 = 4.84 kN

Eas,h=Eas*cos(δ)= 4.84 * 0.939 = 4.55 kN Eas,v=Eas*sin(δ) = 4.84 * 0.342 = 1.65 kN

HORIZONTALNO OPTERECENJE OD PODZEMNE VODE IZA ZIDA

Pw,d= 15.33 kN/m2 HW= Pw,d*Hw/2=15.33 *2.0/2=15.33 kN

M=Mz=66.24 *4.85/3+4.23*4.85/2+15.33*2.0/3=107.09+10.26+10.22= 127.57kNm N=Gz+ Ea,v=0.70*4.85*25.0+24.11=84.88+24.11= 109.0 kN

Mu=107.09*1.60+(10.26+10.22)*1.80 ≈ 208.0kNm

Nu=109.0 *1.0=109.0kN M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500

Usv. geom. karakt. poprecnog preseka B= 100 cm1 , D= 70 cm1 , a= 5 cm1 Granicni staticki uticaji Mu = 208 kNm1, Nu = 109 kN

Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 20800 +( 70 /2- 5 )* 109 = 24070 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .849 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .078 * 65 = 5.092 cm1



Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 63.232 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z

Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 65 * .078 * .364 * 63.232 = 24079 kNcm1 Mu,nos.preseka= 24079 kNcm1 > Mu,r= 24070 kNcm1 Potrebna povrsina zategnute armature: Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv; Fa,z= 24070 /( 40 * 63.232 )- 109 / 40 = 6.79 cm2 ( a to je .09 % ) { Za slucaj ploce Fa,min= 7.00 cm2 }

Usvaja se za mrezasta armatura zida ± 2Q524 - MAR500/560 Usvaja se armature ankera RФ14/15cm - RA400/500-2

Zamenjujuci moment savijanja za proracun pukotina

M(kNm)= 127, N(kN)=109, B(m)= 1.0, D(m)= 0.7 SN= 109 / .7 = 155.7143 … SM= 127 / 8.16E-02 = 1555.102 S1=SN+SM= 1710.816 … S2=SN-SM=-1399.388 Mx= 1400 * 8.167E-02 = 114.33 kNm

Kontrola pukotina prema Limit State Design - calculation of a water retaining structure (As per BS 8110 and BS 8007)

High yield steel … fa= 130 N/mm2 The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2 Bending moment … M=114.33 kNm1 The section dimensions (in mm): Breadh ofthe section … b= 1000

Effective depth to the centreline of tension reinforcement … d= 650 d'

(to be min 40mm) = h-d= 50 H=d+d'= 700 mm Provide the following reinforcement: RФ14/15cm

Numbers of bar ... n= 6.667 Diameter of bar in mm ... d= 14

Provided... 6.667 * 14 ^2*3.1416/4= 1026.3 mm2 H=d+d'= 700 mm

Longitudinal reinforcement for a slab or beam Max permited Ast (or Asc)=4*b*h/100= 28000 mm2 (for tension and compr.) Min requested...Ast=0.24/100*b*h= 1680 mm2 - for mild steel Min requested...Ast=0.13/100*b*h= 910 mm2 - high yield steel Est=200 N/mm2 and the estimated Ec=27 N/mm2 Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0 1000 *X^2/2+ 14.815 * 1026.3 *X- 14.815 * 1026.3 * 650 = 0 Solving this quadratic equation gives ... X= 127 mm Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0

1000 *X^2/2+ 14.815 * 1026.3 *X- 14.815 * 1026.3 * 650 = 0

Solving this quadratic equation gives ... X= 127 mm From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress: fcc=2* 1.1433E+08 / 1000 / 127 /( 650 - 127 /3)= 2.96 N/mm2 From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get the actual reinforcement tensile stress ... fst= 183.14 N/mm2

Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm) Ast= 183.14 / 130 * 1026.3 = 1445.82 mm2 (Compare this to 1026.3 mm2) (We have already decided to have ... 6.667 *d= 14 mm ... fa= 1026.3 mm2) Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*1445.82 /1026.3 =0.282mm

Slucaj opterecenja br.2 - U kanalu ima vode a kanal nije zatrpan.



Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu Presek zida A-A [armatura zida debljine (Dz=70cm) kanala ka unutra - do vode] MwA=EwA*H/3=56.0*3.35/3=62.53kNm … Mu=62.53*1.80=112.56kNm Tezina zida Gz=N=0.7*5.6*24.0= 94.00kN … Nu=94.0*1.0=94.00kN

M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500

Usv. geom. karakt. poprecnog preseka B= 100 cm1 , D= 70 cm1 , a= 5 cm1 Granicni staticki uticaji Mu = 112.56 kNm1, Nu = 0 kN (zanemaruje se) Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 11256 +( 70 /2- 5 )* 0 = 11256 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .559 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .053 * 65 = 3.446 cm1 Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 63.821 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z

Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 65 * .053 * .253 * 63.821 = 11448 kNcm1 Mu,nos.preseka= 11448 kNcm1 > Mu,r= 11256 kNcm1

Potrebna povrsina zategnute armature: <<< Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv;

Fa,z= 11256 /( 40 * 63.821 )- 0 / 40 = 4.40 cm2 ( a to je .06 % ) { Za slucaj ploce Fa,min= 64*0.085=5.44cm2 za MAR i Fa,min= 64*0.10=6.40cm2 za RA} Usvojena armatura ankera RФ14/15cm - RA400/500-2(donji zid d-100cm pa je min arm. RФ14/15cm) Usvojena mrezasta armatura zida Q524 - MAR500/560 (Fa=5.24cm2≈64*0.085=5.44cm2>4.40cm2)

Kontrola pukotina prema - Limit State Design - calculation of a water retaining structure (As per BS 8110 and BS 8007)

Zamenjujuci moment savijanja za proracun pukotina M(kNm)= 62.53, N(kN)=94.00, B(m)= 1.00, D(m)=0.70 SN= 94 / 0.7 = 134.28 … SM= 62.53 / 8.16E-02 = 765.67 S1=SN+SM= 899.95 … S2=SN-SM=-631.38 Mx= 631 * 8.16E-02 = 51.53 kNm

High yield steel … fa= 130 N/mm2 The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2 Bending moment … M=51.53 kNm1 The section dimensions (in mm): Breadh ofthe section … b= 1000 Effective depth to the centreline of tension reinforcement … d= 640 d' (to be min 40mm) = h-d= 60 H=d+d'= 700 mm

(NB. Reinforcement only for the face in tension) Provide the following reinforcement: RФ14/15cm

Numbers of bar ... n= 6.667 Diameter of bar in mm ... d= 10 Provided... 6.667 * 10 ^2*3.1416/4=523.31mm2

H=d+d'= 700 mm Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0 1000 *X^2/2+ 14.815 * 523.31 *X- 14.815 * 523.31 * 640 = 0

Solving this quadratic equation gives ... X= 93 mm

From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress: fcc=2* 5.153E+07 / 1000 / 93 /( 640 - 93 /3)= 1.81 N/mm2 From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get



the actual reinforcement tensile stress ... fst= 160.83 N/mm2 Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm)

Ast= 160.83 / 130 * 523.31 = 647.41 mm2 (Compare this to 523.31 mm2) Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*647.41 /523.31 =0.247mm

Slucaj opterecenja br.1 - U kanalu nema vode a kanal je (sa jedne strane) zatrpan.

Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu Presek zida B-B

PRITISAK POTOPLJENOG TLA NA ZID

VELICINE POTREBNE ZA PRORACUN OPTERECENJA

Visina zida ... H = 5.6 m Visina vode iza zida (iznad nivoa tacke D) ... Hv= 2.7 m Zapreminske tezine: γ,vode = 10 kN/m3 i γ,betona = 25.00 kN/m3

Zapreminska tezina tla u suhom stanju (8-24kN/m3) ... γ,tla = 18 kN/m3 Ugao unutrasnjeg trenja tla ... Fi= 30 stepeni

tan(φ)=tan( 30 )= .577 ... tan^2(45-φ/2)= .333

.δ = ugao odstupanja zemljanog pritiska od normale na zid

Usvaja se da je ugao δ =2/3*φ= 20⁰

SIN( 20⁰ )= .3420209 COS( 20 ⁰)= .9396924

AKTIVAN PRITISAK IZA ZIDA U dnu zida od suvog (ne potopljenog) nasutog tla iza zida Pa=γ,tla *H*tan^2(45-Fi/2)= 18 * 5.6 * .333 = 33.56 kN/m2 (Ea =Pa*H/2= 33.56 * 5.6 /2= 93.96 kN)

Na gornjem nivou podzemne vode od suvog (ne potopljenog) nasutog tla iza zida

Pa1=Pa*(H-Hv)/H= 33.56 *( 5.6 - 2.7 )/ 5.6 = 17.38 kN/m2

Dakle, u nivou podzemne vode od nepotopljenog tla pritisak je Pa1 a u dnu zida od nepotopljenog tla pritisak je Pa. Taj pritisak Pa cine pritisci tla pravougaone konture Pa1 i trougaone konture Pa2 Pa2=Pa-Pa1= 33.56 - 17.38 = 16.18 kN/m2 (Znaci da je Pa=Pa1+Pa2= 17.38 + 16.18 = 33.56 kN/m2) ZID JE ZATRPAN SA VANJSKE STRANE - IMA VODE IZA ZIDA Visina zida je ... H= 5.6 m, a visina vode iza zida ... Hv= 2.7 m Pojedine vrste tla imaju poroznosti:

Sljuncani pijesak 20%, ilovaca 33%, meka glina 60% i mulj 80% Ako je % supljina u tlu tj. poroznost ... n= 30 %

Zapreminska tezina potopljenog tla ... G,pt .γ,tla potopljenog tla = γ,tla,pt= γ,tla -(1-n/100)* γ,vode G,pt= 18 -(1- 30 /100)*10= 11 kN/m3 (+ VODE 7 kN)

ODNOS TEZINE POTOPLJENOG I NE POTOPLJENIM TLA … K= 11 / 18 = 0.611 Posto je od tacke 'A' pa nanize tlo potopljeno u vodu, a imajuci u vidu 'ARHIMED'-ov zakon, pritisak suvog (nepotopljenog) tla Pa2 (trouglaste konture) se redukuje na pritisak Pa3 Pa3=Pa2*K= 16.18 * 0.611 = 9.88 kN/m2

Pritisak tla u dnu zida (u tacki 'B') uvazavajuci ARHIMED-ov zakon ali bez uticaja hidrostatickog pritiska je Pa4 i iznosi: Pa4=Pa1+Pa3= 17.38 + 9.88 = 27.26 kN/m2 Hidrostaticki pritisak u dnu zida tj. u tacki zida 'B' iznosi: Pw=Hv*γ,VODE= 2.7 *10.00= 27 kN/m2 Sumarni rezultujuci pritisak u dnu zida, tj. u tacki 'B' iznosi: Pa5=Pa4+Pw= 27.26 + 27 = 54.26 kN/m2 { >Pa= 33.56 kN/M2 } Ovaj sumarni pritisak se moze izraziti kao

Pa5=Pa+Pw,d= 33.56 + 20.7 = 54.26 kN/m2



Znaci, zid koga opterecuje tlo koje je iza nasuto i hidrostaticki pritisak vode koja se javlja iza zida, racuna se tako da se racuna

sa opterecenjem od suvog tla Pa= 33.56 kN/m2 (za visinu zida H = 5.60 m) i tome se dodaje uticaj od vode Pw,d= 20.70 kN/m2 (za visinu Hv=2.70 m)

AKTIVNI POTISAK TLA

Ea=Pa*HZ/2= 33.56 * 5.6 /2= 93.96 kN

Ea,h=Ea*cos(.δ)= 93.96 * .939 = 88.3 kN

Ea,v=Ea* sin(.δ)= 93.96 * .342 = 32.13 kN

NASIP OPTERECEN SAOBRACAJNIM OPTERECENJEM q= 3 kN/m2

p0=q*tan^2(45- φ/2)= 3 * .333 = .999 kN/m2

Eas=p0*H= .999 * 5.6 = 5.59 kN Eas,h=Eas*cos(δ)= 5.59 * .939 = 5.25 kN

Eas,v=Eas* sin(δ)= 5.59 * .342 = 1.91 kN

HORIZONTALNO OPTERECENJE OD PODZEMNE VODE IZA ZIDA HW= Pw,d*Hw/2=20.70 *2.70/2≈ 28.00 kN

M=Mz=88.30 *5.60/3+5.25*5.60/2+28.0*2.7/3-0.35*(32.13+1.91) M=164.83+14.70+37.80-11.91≈ 205.00kNm (1)

Mu=(164.83+37.80)*1.60+(14.70-11.91)*1.80=324.21+5.02≈330.0 kNm Tezina zida Gz=N=0.7*5.6*24.0= 94.00kN … Nu=94.0*1.0=94.00kN N=Gz+ Ea,v=94.0+32.13= 126.00 kN … Nu=126*1.00=126.00kN.

Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500


Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 33000 +( 100 /2- 5 )* 126 = 38670 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .729 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .068 * 95 = 6.463 cm1 Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 92.771 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z

Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 95 * .068 * .32 * 92.771 = 39406 kNcm1 Mu,nos.preseka= 39406 kNcm1 > Mu,r= 38670 kNcm1

Potrebna povrsina zategnute armature: Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv; Fa,z= 38670 /( 40 * 92.771 )- 126 / 40 = 7.27 cm2 ; { Za slucaj ploce Fa,min)= 10 cm2 } Usvojena armatura ±RФ16/15cm - RA400/500-2 (Fa,z=13.41cm2>10.0cm2>7.27cm2)

Kontrola pukotina prema - Limit State Design - calculation of a water retaining structure (As per BS 8110 and BS 8007)

High yield steel … fa= 130 N/mm2 The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2

Bending moment … M= 205.00kNm1 The section dimensions (in mm): Breadh ofthe section … b= 1000

Effective depth to the centreline of tension reinforcement … d= 950 d'

(to be min 40mm) = h-d= 50; H=d+d'= 1000 mm (NB. Reinforcement only for the face in tension) Provide the following reinforcement: RФ16/150mm Numbers of bar ... n= 6.667 Diameter of bar in mm ... d= 16 Provided... 6.667 * 16 ^2*3.1416/4= 1341.08 mm2 Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0



1000 *X^2/2+ 14.815 * 1341.08 *X- 14.815 * 1341.08 * 940 = 0 Solving this quadratic equation gives ... X= 175 mm

From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress: fcc=2* 2.05E+08 / 1000 / 175 /( 940 - 175 /3)= 2.65 N/mm2 From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get the act. reinforc. tensile stress ... fst= 172.9 N/mm2

Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm)

Ast= 172.9 / 130 * 1341.08 = 1783.63 mm2 (Compare this to 1341.08 mm2)

Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*1783.63 /1341.08=0.266mm

Slucaj opterecenja br.2 - U kanalu ima vode a kanal nije zatrpan.


Presek zida E-E [armatura zida debljine (Dz=50cm) kanala ka unutra - do vode] MwA=EwA*H/3=56.0*3.35/3=62.53kNm … Mu=62.53*1.80=112.56kNm Tezina zida Gz=N=0.55*3.35*24.0= 44.00kN … Nu=44.0*1.0=44.00Kn M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500


Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 11255.4 +( 55 /2- 5 )* 0 = 11255.4 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .749 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .069 * 50 = 3.488 cm1 ; Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 48.795 cm1

Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 50 * .069 * .328 * 48.795 = 11449 kNcm1 Mu,nos.preseka= 11449 kNcm1 > Mu,r= 11255 kNcm1 Potrebna povrsina zategnute armature: Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv; Fa,z= 11255 /( 40 * 48.795 )- 0 / 40 = 5.76 cm2 ( a to je .1 % ) { Za slucaj grede ili ploce Fa(Mi,min)= 11 cm2 ili 5.5 cm2 } Usvaja se armature ankera RФ14/15cm - RA400/500-2 Usvojena mrezasta armatura zida ±Q524 - MAR500/560

Kontrola pukotina prema - Limit State Design - calculation of a water retaining structure (As per BS

8110 and BS 8007)

High yield steel … fa= 130 N/mm2 The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2 Bending moment … M= 62.53kNm1 The section dimensions (in mm): Breadh ofthe section … b= 1000 Effective depth to the centreline of tension reinforcement … d= 500 d' (to be min 40mm) = h-d= 50 ; H=d+d'= 550 mm

Provide the following reinforcement: RФ14/15cm

Numbers of bar ... n= 6.667 Diameter of bar in mm ... d= 14 Provided... 6.667 * 14 ^2*3.1416/4= 1026.3 mm2 Est=200 N/mm2 and the estimated Ec=27 N/mm2 Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0

1000 *X^2/2+ 14.815 * 1026.3 *X- 14.815 * 1026.3 * 500 = 0

Solving this quadratic equation gives ... X= 110 mm From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress: fcc=2* 6.253E+07 / 1000 / 110 /( 500 - 110 /3)= 2.45 N/mm2 From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get the act. reinforc. tensile stress ... fst= 131.29 N/mm2 Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm)

Ast= 131.29 / 130 * 1026.3 = 1036.48 mm2 (Compare this to 1026.3 mm2) Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*1036.48/1026.3=0.202mm ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o. Banja Luka Septembar, 2012.


Proracun i dimenzioniranje temeljne ploče/dna taložnice q=g,pl+g,vode=1.15*25.0+4.10*10.0≈29.0+41.0≈70.0kN/m2

1 slucaj opt. (a i b)

GzL=4.10*0.55*25.0≈56.00kN GzD=0.7*5.6*25=98.0kN

2 slucaj opt.

Mw,zida=84*4.1/3≈115.0 kNm 3 slucaj opt.

(a i b)

M= Mz=164.83+14.70+37.80-11.91≈205.00kNm - vidi (1)

4 slucaj opt. Uzgon

Pu=(1.1+2.70)*10.0=38.0kN/m2

Uprostena

simplificirana

sema nosaca

Lpl= ~ 6*1.50=9.00m

Mg,pl=46.00kNm Mw,pl=65.00kNm

M1(a/b)

M,zidova=143.0kNm

M2 115.00kNm

M3(a/b) ≈102.00kNm 205.0 kNm

M4

Mpolja od uzgona=197.0—102.0=95.0 kNm

Rl=171/3=57.00 kN Muzg,0=0.064*9.0^2*38.0=197.0kNm Rd=90*2/3=114.0 kN




Presek kroz plocu dna kanala C-C

Armatura gornje zone ploce ka unutrasnjisti kanala (do vode).

Slucaj opterecenja br. 1 (a+b)+2+3(a+b)+4 Momenat savijanja zida do nasutog tla M=Mz=107.20kNm ≈ 108.00kNm Kanal je pun vodom i nije zatrpan M= M1(a+b) (ploce+vode)+M2(zidova)+M3(a+b)+M4(uzgon) M=46.0+65.0-143.0-115.0-95.0=242.00 kNm Mu=1.60*242.0=387.20 kNm

M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500 Usv. geom. karakt. poprecnog preseka B= 100 cm1 , D= 130 cm1 , a= 6 cm1 Granicni staticki uticaji Mu = 387.2 kNm1, Nu = 0 kN Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 38720 +( 130 /2- 6 )* 0 = 38720 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .539 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .051 * 124 = 6.352 cm1 Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 121.829 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 124 * .051 * .245 * 121.829 = 38984 kNcm1 Mu,nos.preseka= 38984 kNcm1 > Mu,r= 38720 kNcm1

Potrebna povrsina zategnute armature: <<< Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv; Fa,z= 38720 /( 40 * 121.829 )- 0 / 40 = 7.94 cm2 ( a to je .06 % ) { Za slucaj ploce Fa,min=13 cm2 }

Usvaja se za obe zone ploce: rebrasta armatura RФ12/15cm (RA400/500-2) + mrezasta armatura 1Q524 (MAR500/560); Fa,st=7.53+5.24=12.77cm2 ≈ Fa,min=13 cm2


High yield steel … fa= 130 N/mm2 The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2 Bending moment … M= 178.0 kNm1 Provide the following reinforcement: RФ12/150mm+1Q524 (≈RФ15.60/150mm) Est=200 N/mm2 and the estimated Ec=27 N/mm2

Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815; B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0

1000 *X^2/2+ 14.815 * 1274.29 *X- 14.815 * 1274.29 * 1240 = 0

Solving this quadratic equation gives ... X= 199 mm From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress: fcc=2* 2.42E+08 / 1000 / 199 / (1240 - 199 /3)= 2.07 N/mm2

From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get the actual reinforcement tensile stress ... fst= 161.63 N/mm2

Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm) Ast= 161.63 / 130 * 1274.29 = 1584.33 mm2 (Compare this to 1274.29 mm2) Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*1584.33 /1274.29 =0.249mm



KAMPADA „B“

Geometrijske karakteristike i šema opterećenja:

Visina podzemne vode iza zida Hpv=2.00m Ps=3.0kN/m2 usv. se za racun sila H=4.50m

OPTERECENJA KANALA Kanal je pun vodom - nije zatrpan

1.50 Ps=3.0kN/m2 Dijagrami ‘M’

od vode u kanalu

Ew=pw*Hw/2=33.5*3.35/2

Ew= 56.11kN (sila zat. u pl.) 3.35

Mw=62.66kNm

D C A B

Mw,zida =Ew*Hz/3=56.11*3.35/3=62.66kNm Pa (tla) Pw,d

Proracun i dimenzioniranje zidova taložnice

Slucaj opterecenja br.1 - u taložnici nema vode

AKTIVAN PRITISAK IZA ZIDA OD NASUTOG TLA

U dnu zida od suvog (ne potopljenog) nasutog tla iza zida:

Pa=γ,tla*H*tan^2(45-φ/2)= 18 * 4.50 * .333 = 27.00 kN/m2 (Ea

=Pa*H/2= 27.00 * 4.50 /2= 60.75 kN)

Ea,h=Ea*cos(δ)= 60.75 * .939 = 57.00kN

Ea,v=Ea* sin(δ)= 60.75 * .342 = 20.77kN

NASIP OPTERECEN SAOBRACAJNIM OPTERECENJEM q= 3.00 kN/m2

p0=q*tan^2(45-φ/2)= 3 * .3333 = 1.00 kN/m2

Eas=p0*H= 1.00 * 4.50 = 4.50 kN Eas,h=Eas*cos(δ)= 4.50 * .939 = 4.23 kN

Eas,v=Eas* sin(δ)= 4.50 * .342 = 1.54 kN

HORIZONTALNO OPTERECENJE OD PODZEMNE VODE IZA ZIDA

HW=14.67*2.0/2=14.67 kN

M=Mz=57.0*4.1/3+4.23*4.1/2+14.67*1.25/3=77.90+8.67+6.11=92.68 kNm N=Gz+ Ea,v=0.55*4.10*25.0+20.77=56.51+20.77= 77.28 kN Mu=77.9*1.60+8.67*1.80+6.11*1.80 ≈ 152.0kNm Nu=77.28*1.0=77.28 kN

M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500 Usv. geom. karakt. poprecnog preseka B= 100 cm1 , D= 55 cm1 , a= 5 cm1

Granicni staticki uticaji Mu = 152 kNm1, Nu = 77.28 kN Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 15200 +( 55 /2- 5 )* 77.28 = 16938.8 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .949 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .086 * 50 = 4.337 cm1 Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 48.486 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z


Mu,nos.preseka= 17237 kNcm1 > Mu,r= 16938 kNcm1 Potrebna povrsina zategnute armature: <<< Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv; Fa,z= 16938 /( 40 * 48.486 )- 77.28 / 40 = 6.80 cm2 ( a to je 0.12 % )



{ Za slucaj ploce Fa,min= 5.5 cm2 }

Usvaja se armature ankera ±RФ14/15cm - Fa=10.26cm2 > 6.80cm2

Usvaja se za mrezasta armatura zida ± Q524 - MAR500/560

Limit State Design - calculation of a water retaining structure (As per BS 8110 and BS 8007)

High yield steel … fa= 130 N/mm2 The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2

Bending moment … M= 77.90 kNm1 Provide the following reinforcement: RФ14/150mm Est=200 N/mm2 and the estimated Ec=27 N/mm2 Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0


From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress: fcc=2* 7.79E+07 / 1000 / 110 /( 500 - 110 /3)= 3.05 N/mm2 From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get the actual reinforcement tensile stress ... fst= 163.45 N/mm2 Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm)

Ast= 163.45 / 130 * 1026.3 = 1290.37 mm2 (Compare this to RФ14/100mm - 1026.3 mm2) Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*1290.37/1026.30 =0.252mm

Presjek zidova B-B Slucaj opterecenja br.1 - u kanalu nema vode a kanal je sa jedne strane zatrpan.

M=57.0*4.85/3+4.23*4.85/2+14.67*2.0/3=92.15+10.26+9.78=112.19kNm

Mu=92.15*1.60+(10.26+9.78)*1.80= 183.51 kNm M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500


Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 18351 +( 100 /2- 5 )* 0 = 18351 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .479 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .045 * 95 = 4.351 cm1; Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 93.518 cm1; Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 95 * .045 * .22 * 93.518 = 18418 kNcm1 Mu,nos.preseka= 18418 kNcm1 > Mu,r= 18351 kNcm1

Potrebna povrsina zategnute armature: Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv; Fa,z= 18351 /( 40 * 93.518 )- 0 / 40 = 4.90 cm2 ( a to je 0.04 % ) { Za slucaj ploce Fa,min= 10 cm2 } Vec gore usvojena armatura ankera ±RФ14/15cm - RA400/500-2

Presek zidova A-A (armatura unutar kanala-do vode u kanalu) Slucaj opterecenja br.2 - Kanal je pun vode a nije sa strane zatrpan. M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500

Usv. geom. karakt. poprecnog preseka B= 100 cm1 , D= 55 cm1 , a= 5 cm1 Vec je gore usvojena armatura ankera RФ14/15cm - RA400/500-2 Vec je gore usvojena mrezasta armatura zida Q524 - MAR500/560

Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu Presek zidova D-D (armatura zida kanala prema unutrasnjosti kanala -do vode)

Slucaj opterecenja br.2 - U kanalu JE voda a kanal sa strane NIJE zatrpan.

Ew=pw*Hw/2=26.0*2.60/2=33.80kNm; Mw,zida =Ew*Hz/3=33.80*2.60/3=29.29kNm=30.00kNm

Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500




Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 5400 +( 45 /2- 5 )* 0 = 5400 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .639 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .06 * 40 = 2.406 cm1; Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 39.174 cm1

Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z


Mu,nos.preseka= 5523 kNcm1 > Mu,r= 5400 kNcm1 Potrebna povrsina zategnute armature: Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv; Fa,z= 5400 /( 40 * 39.174 )- 0 / 40 = 3.44 cm2 ( a to je .07 % ) { Za slucaj ploce Fa(Mi,min)= 4.50 cm2 } Usvaja se za mrezasta armatura zida ± Q524 - MAR500/560

Usvaja se armature ankera RФ10/15cm (prema vani) i RФ14/15cm(do vode) - RA400/500-2

Kontrola pukotina:

fa= 130 N/mm2. The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2 Bending moment (in kNm1) ... M= 30

The section dimensions (in mm): Breadh ofthe section ... b= 1000 Effective depth to the centreline of tension reinforcement ... d= 400, d' (to be min 40mm) = h-d= 50 H=d+d'= 450 mm

Provide the following reinforcement: Numbers of bar... .n= 6.667, Diametar of bar in mm...d= 10 Provided... 6.667 * 10 ^2*3.1416/4= 523.62 mm2; Longitudinal reinforcement for a slab or beam Max permited Ast (or Asc)=4*b*h/100= 18000 mm2 (for tension and compr.) Min requested...Ast=0.24/100*b*h= 1080 mm2 - for mild steel Min requested...Ast=0.13/100*b*h= 585 mm2 - high yield steel

Est=200 N/mm2 and the estimated Ec=27 N/mm2; Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0; 1000 *X^2/2+ 14.815 * 523.62 *X- 14.815 * 523.62 * 400 = 0

Solving this quadratic equation gives ... X= 72 mm

From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress:

fcc=2* 3E+07 / 1000 / 72 /( 400 - 72 /3)= 2.21 N/mm2

From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get the act. reinforcement tensile stress fst= 151.94 N/mm2

Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm) Ast= 151.94 / 130 * 523.62 = 611.99 mm2 (Compare this to 523.62 mm2) (We have already decided to have ... 6.667 *d= 10 mm ... fa= 523.62 mm2) Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*612.00 /523.62 =0.234mm ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o. Banja Luka Septembar, 2012.


Proracun i dimenzioniranje donje ploče/dna taložnice

q=g,pl+g,vode=1.00*25.0+3.35*10.0≈25.0+35.0=60.0kN/m2


Gz=4.85*0.45*25.0≈55.00kN Gz

2 slucaj opt.

Mw,zida=62.66≈64.0 kNm


M=Mz=57.0*4.8/3+4.23*4.8/2+14.67*1.20/3=107.20kN

4 slucaj opt. Uzgon

Pu=(2.00+1.1)*10.0=31.0kN/m2

Uprostena

simplificirana

sema nosaca

Lpl= ~ 6*1.50=9.00m

Mg,pl=40.0kNm Mw,pl=55.00kNm

M1(a/b)

M,zidova=102.0kNm

M2

64.00kNm

M3(a/b) ≈54.00kNm ≈108.0 kNm

M4

Mpolja od uzgona=161.0—54.0=107.0 kNm

R0l=139.5/3=46.50 kN Muzg,0=0.064*9.0^2*31.0=161.0kNm R0d=90*2/3=93.00 kN



Proracun armature s obzirom na granicni momenat savijanja Mu Presek kroz plocu dna kanala C-C

Armatura gornje zone ploce ka unutrasnjisti kanala (do vode). Slucaj opterecenja br. 1(a+b)+2+3(a+b)+4 Momenat savijanja zida do nasutog tla M=Mz=107.20kNm ≈ 108.00kNm

Kanal je pun vodom i nije zatrpan:

M= M1(a+b) (ploce+vode)+M2(zidova)+M3(a+b)+M4(uzgon)

M=40.0+55.0-102.0-64.0-107.0=178.00 kNm Mu=1.60*178.0=284.80 kNm N=Ew-Eah-Eas,h-Hw=56.11-57.0-4.23-14.61=19.39 kN sto se zanemaruje


Mu,r=Mu+(D/2-a)*Nu= 28480 +( 110 /2- 6 )* 0 = 28480 kNcm1 Deformacije armature i betona eps,A= 10 %. , eps,B= .559 %. Polozaj neutralne ose X=S*H= .053 * 104 = 5.515 cm1 Krak unutrasnjih sila Z=Ksi*H= 102.114 cm1 Mu,nos.preseka=RCB*B*H*S*Kp*Z Mu,nos.preseka= 2.05 * 100 * 104 * .053 * .253 * 102.114 = 29309 kNcm1 Mu,nos.preseka= 29309 kNcm1 > Mu,r= 28480 kNcm1

Potrebna povrsina zategnute armature: <<< Fa,z = Mu, r / (Sv * Z) - Nu / Sv;

Fa,z= 28480 /( 40 * 102.114 )- 0 / 40 = 6.97 cm2 ( a to je 0.06 % ) { Za slucaj ploce Fa,min=11.0cm2 } Usvaja se za obe zone podne ploce mrezasta armatura ± 2Q524 - MAR500/560

Fast=2*5.24=10.48cm2 ≈ Fa,min=11.0cm2 M A T E R I J A L I - MB30 RA 400/500


High yield steel … fa= 130 N/mm2 The chosen concrete strength is ... fc= 30 N/mm2 Bending moment … M= 178.0 kNm1 Provide the following reinforcement: RФ14/150mm (≈2Q524)

Est=200 N/mm2 and the estimated Ec=27 N/mm2 Modular ratio Alfa,e=Est/(Ec/2)=14.815 B*X*X/2+ALE*AREA*X-ALE*AREA*D=0


From equation... M=0.5*b*X*fcc*(d-X/3) we get the concrete stress: fcc=2* 1.78E+08 / 1000 / 164 /( 1040 - 164 /3)= 2.2 N/mm2 From eqation fst*Ast=0.50*b*X*fcc) we get

the actual reinforcement tensile stress ... fst= 175.77 N/mm2 Necessary min Ast=>fst/fa*Ast ... (to have crack width <= 0.20 mm)

Ast= 175.77 / 130 * 1026.3 = 1387.63 mm2 (Compare this to 1026.3 mm2) Znaci sirina pukotina defakto iznosi … 0.20*1387.63/1026.3 =0.270mm



6.4. Oblozni zidovi - Z1, Z2, Z3

Z4 … D1=40cm

Z2 … D2=50cm

Z1 … D3=40cm

Oblozni zidovi se ankruju u stijenu ankerima koji su definisani u hidrotehnickom projektu. Visina temelja iznosi Ht=80cm. (Vidi hidrotehnicki projekat.)

Oblozne zidove izvesti od betona kvaliteta MB30 a armirati

Z1 … mrezasta armatura kvaliteta MAR 500/560 … ±Q524 (znači obostrano)



Za ankere zidova i ploča usvaja se rebrasta armatura kvaliteta … RA400/500-2 i to

±RФ10/15cm.

Specifikacija br.3 za oblozni zid Z1

Za armiranje obloznog zida Z1 u saglasnosti sa gornjim proracunom potrebno je:

Za sekciju zida duzine L=14.91m

Mrezaste armature MAR 500/560 … Q524

[2*Q524(215*500)*1.10]/2.15=[2*91.38*1.10]/2.15=201.04kg/2.15= 93.51kg/m1 zida

Rebraste armature RA400/500-2 RФ10/15cm … 9.30m*100cm/15cm*0.633= RФ10/15cm … (7.0m+13.0m)*1.10*0.633 =

Za sekciju zida duzine L=32.55m Mrezaste armature MAR 500/560 … Q524 93.51kg/m1 zida*[(4.60+1.00)/2]/4.60= Rebraste armature RA400/500-2 …. RФ10/15cm 53.00kg/m1 zida*[(4.60+1.00)/2]/4.60=

Specifikacija br.4 za oblozni zid Z2

39.27kg/m1 zida 13.93kg/m1 zida 53.00kg/m1 zida

56.60 kg/m1 zida

32.26 kg/m1 zida

Za armiranje obloznog zida Z2 u saglasnosti sa gornjim proracunom potrebno je: Mrezaste armature MAR 500/560 … Q524 [2*Q524(215*500)*1.10]/2.15=[2*91.38*1.10]/2.15=201.04kg/2.15= Rebraste armature RA400/500-2 RФ10/15cm … 9.30m*100cm/15cm*0.633 = RФ10/15cm … (7 kom+13 kom)*1.10*0.633= Specifikacija br.5 za oblozni zid Z4

93.51kg/m1 zida

39.27kg/m1 zida (poprecna)

13.93kg/m1 zida (poduzna)

53.00kg/m1 zida

Za armiranje obloznog zida Z4 u saglasnosti sa gornjim proracunom potrebno je:



Mrezaste armature MAR 500/560 … Q524

Za sekciju zida duzine L=54.75m [zid promenljive visine Hz,prosj.=(450+100)/2=275cm1]

93.51kg/m1 zida*275/450= 57.15kg/m1 zida

Za sekciju zida duzine L=32.23m (zid konstantne visine Hz=450cm1)

[2*Q524(215*500)*1.10]/2.15=[2*91.38*1.10]/2.15=201.04kg/2.15= 93.51kg/m1 zida

Za sekciju zida duzine L=33.64m [zid promenljive visine Hz,prosj.=(450+100)/2=275cm1]

93.51kg/m1 zida*275/450=

Rebraste armature RA400/500-2 (odnosi se na komletnu duzinu zida Z4 ali po m1)

RФ10/15cm … (1.30+2.70m)*100cm/15cm*0.633=

RФ10/15cm … (3 kom+6 kom)*1.10*0.633 =

7. PREGLED UKUPNO SPECIFICIRANIH INVESTICIJA

A. GRAĐEVINSKI RADOVI

A.1. PRELIVNI PRAG

A.2. PRELAZNA DIONICA SA TALOŽNICOM

A.3 STROJARA

A.4. OSTALI RADOVI

57.15kg/m1 zida

16.88kg/m1 zida (poprecna)

5.98kg/m1 zida (poduzna)

22.86kg/m1 zida

467.661 KM

199.724 KM

477.991 KM

1.007.318 KM

UKUPNO GRAĐEVINSKI RADOVI: 2.152.700 KM

B. OPREMA

B.1. TURBINSKA OPREMA 1.510.000 KM

B.2. HIDROMEHANIČKA OPREMA 435.000 KM

B.3. POMOČNA OPREMA U ELEKTRANI 12.700 KM

B.4. GENERATORSKA OPREMA 600.000 KM

B.5. SREDNJE NAPONSKO POSTROJENJE 24kV 150.000 KM

B.6. TRANSFORMATORI 40.000 KM

B.7. NN OPREMA, UPRAVLJANJE, ZAŠTITE I

SIGNALIZACIJA 180.000 KM

B.8. ORMARI AC, DC RAZVODA I ISPRAVLJAČI SA AKU

BATERIJAMA 20.000 KM

B.9. INSTALACIJE ELEKTRIČNE, VATRODOJAVE, PROTUPROVALE, TELEFONSKE I GROMOBRANSKE

SA UZEMLJENJEM 10.000 KM

B.10. KABLOVI SA KABLOVSKIM PRIBOROM 25.000 KM

B.11. TRANSPORT; PAKOVANJE I OSIGURANJE 50.000 KM

B.12. MONTAŽA I PUŠTANJE U POGON 80.000 KM

UKUPNO ELEKTROMAŠINSKA OPREMA: 3.112.700 KM

UKUPNO SPECIFICIRANE INVESTICIJE: 5.265.400 KM


PRILOG 03

ENERGETSKE ANALIZE

MHE „Glavica“ na rijeci Plivi - Glavni projekat

Knjiga 01 Hidrogradevinski dio - Prilog 03 Energetske analize 2/16

S A D R Ž A J

1. UVODNE PRETPOSTAVKE I PODLOGE ................................................................................................ .. 4

1.1. Vodne količine i raspoloživi proticaji ... ....................................................................................................... ...4

1.2. Karakteristični padovi elektrane... ................................................................................................................. .4

1.3. Karakteristike agregata ... ............................................................................................................................. ..5

2. PRORAČUN MOGUĆE PROIZVODNJE I SNAGE ... ............................................................................. ... 6

2.1. Iskoristivi proticaji ... ....................................................................................................................................... .6

2.2. Režim rada elektrane ... ................................................................................................................................. .6

2.3. Karakteristične snage i moguća proizvodnja elektrane ... ........................................................................... . 6

3. OSNOVNE KARAKTERISTIKE MHE GLAVICA ... ................................................................................. ...8

P R I L O Z I ... ................................................................................................................................................................. .9

ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o.Banja Luka Septembar, 2012.



Popis tabela: Tabela 1.: Osnovne karakteristike MHE Glavica ... .................................................................................. . 8

Tabela 2.: Prikaz moguće proizvodnje MHE Glavica ... .......................................................................... 13

Popis slika:

Slika 1.: Prosječna linija trajanja dnevnih proticaja za period 1953. - 1985. godina (Qsr = 22,51 m3/s) ... ................................................................................................................................. .. 10

Slika 2.: Linija gornje vode MHE Glavica ... ....................................................................................... .. 11

Slika 3.: Linija donje vode MHE Glavica ... ....................................................................................... ... 11

Slika 4.: Stepen iskorištenja turbina u zavisnosti od radnog proticaja ... ....................................... ... 12

Slika 5.: Stepen iskorištenja generatora u zavisnosti od radnog proticaja ... ................................ ... 12

Slika 6.: Prosječna linija trajanja prirodnih, raspoloživih i iskoristivih proticaja MHE Glavica ... ...... . 15

Slika 7.: Kriva trajanja moguće snage i proizvodnje postrojenja MHE Glavica ... .......................... .. 16




1. UVODNE PRETPOSTAVKE I PODLOGE

U okviru Priloga 01. Energetske analize daje se prikaz energetskih mogućnosti definitivno

usvojenog tehničkog rješenja male hidroelektrane Glavica. Tehničkim rješenjem hidroelektrana je projektovana kao pribransko postrojenje sa aspekta korištenja pada, a protočno sa aspekta korištenja voda.

1.1. Vodne količine i raspoloživi proticaji

Proračun karakterističnih snaga i moguće proizvodnje električne energije izvršen je za usvojenu vrijednost instalisanog proticaja od 28,00 m3/s. Proračun je izvršen na bazi prosječne linije trajanja dnevnih prirodnih proticaja na profilu vodozahvata za period 1953. - 1985. godina što se može smatrati kao pouzdana osnova za nivo Glavnog projekta (slika 1. u prilozima). Prosječni višegodišnji proticaj na spomenutom profilu iznosi 22,51 m3/s.

Raspoloživi proticaj hidroelektrane je definisan na bazi navedenih dnevnih prirodnih doticaja (Qdot) umanjenih za vrijednost proticaja neophodnog za omogućavanje nesmetanog funkcionisanja riblje staze (Qrs), koji za ovaj profil iznosi 0,20 m3/s. Na ovaj način je obezbijeđena kontinuirana funkcionalnost riblje staze na lokaciji elektrane u periodu njenog rada, ukoliko doticaji na profil to omogućavaju.

1.2. Karakteristični padovi elektrane

Radni padovi elektrane su definisani kao razlika nivoa gornje i donje vode hidroelektrane umanjena za vrijednost hidrauličkih gubitaka u sistemu elektrane računatih u funkciji radnih proticaja dh = f(Qr).

Pri proračunu karakterističnih vrijednosti padova hidroelektrane u obzir su uzete sljedeće vrijednosti:

• Kota gornje vode uslovljena građevinskim rješenjem vodozahvata i proračunata u zavisnosti od raspoloživih doticaja rijekom Plivom. Za doticaje do 28,20 m3/s kota gornje vode elektrane je konstantna i iznosi 451,50 m n.m, dok je za doticaje veće od 28,20 m3/s njena vrijednost u porastu.

Za vrijednost instalisanog proticaja elektrane od Qi = 28,00 m3/s kota gornje vode iznosi

K.G.V. = 451,50 m n.m.

Linija gornje vode elektrane prikazana je na slici 2. u prilozima.

• Kota donje vode uslovljena građevinskim rješenjem prokopavanja korita nizvodno od

elektrane i proračunata u zavisnosti od raspoloživih doticaja rijekom Plivom.

Za vrijednost doticaja rijekom Plivom od 28,20 m3/s, pri kojem elektrana radi na

instalisanom proticaju od Qi = 28,00 m3/s, kota donje vode iznosi K.D.V. = 444,70 m n.m.

Linija donje vode elektrane prikazana je na slici 3. u prilozima.

• Gubici u sistemu prema formuli:

dh = 0,0015306 × Qr2

Za dotoke rijekom Plivom veće ili jednake sumarnoj vrijednosti instalisanog proticaja elektrane i proticaja neophodnog za funkcionisanje riblje staze (Qd ≥ Qi + Qrs), pri kojim MHE Glavica radi na vrijednosti instalisanog proticaja od 28,00 m3/s, bruto padovi se kreću u dijapazonu 6,09 - 6,80 m, dok se vrijednosti neto padova kreću u dijapazonu 5,79 - 6,50 m.

Za dotoke rijekom Plivom jednake ili manje od sumarne vrijednosti instalisanog proticaja elektrane i

proticaja neophodnog za funkcionisanje riblje staze (Qd ≤ Qi + Qrs), pri kojim MHE Glavica ostvaruje radne proticaje jednake i manje od vrijednosti instalisanog proticaja od 28,00 m3/s, bruto padovi se kreću u dijapazonu 6,80 - 7,37 m, dok se vrijednosti neto padova kreću u dijapazonu 6,50 - 7,30 m.




1.3. Karakteristike agregata

U strojari MHE Glavica predviđena je instalacija dvije Kaplan turbine S-tipa. Pri tome su utvrđene

sljedeće vrijednosti instalisanog proticaja pojedinih agregata i postrojenja:

• Agregat 1: Qi = 14,00 m3/s

• Agregat 2: Qi = 14,00 m3/s

• Postrojenje: Qi = (1 × 14,00 + 1 × 14,00) m3/s = 28,00 m3/s

Tehnički minimum rada agregata je računat sa 25% vrijednosti instalisanog proticaja. Njegova karakteristična vrijednost iznosi Qteh.min. = 3,50 m3/s za oba agregata.

Proračun snage i moguće proizvodnje elektrane je izvršen sa sljedećim vrijednostima stepena

iskorištenja turbine, generatora i transformatora:

• Stepen iskorištenja turbine (ηturb) promjenjiv u funkciji radnog proticaja (slika 4. u prilozima).

Za instalisani proticaj turbine od Qi = 14,00 m3/s stepen iskorištenja iznosi

ηturb = 0,916.

Maksimalni stepen iskorištenja turbine od ηturb,max = 0,921 se ostvaruje pri radnom proticaju

od Qrad = 11,55 m3/s.

• Stepen iskorištenja generatora (ηgen) promjenjiv u funkciji radnog proticaja (slika 5. u

prilozima).

Za instalisani proticaj turbine od Qi = 14,00 m3/s stepen iskorištenja generatora iznosi ηgen =

0,936.

Maksimalni stepen iskorištenja generatora od ηgen,max = 0,939 se ostvaruje pri radnom

proticaju turbine od Qrad = 11,20 m3/s.

• Stepen iskorištenja transformatora konstantan u iznosu od ηtr = 0,990




2. PRORAČUN MOGUĆE PROIZVODNJE I SNAGE

2.1. Iskoristivi proticaji

U okviru energetskih analiza izvršen je i proračun iskoristivog proticaja MHE Glavica. Hidroelektrana radi na način da se prvenstveno ispušta vrijednost proticaja neophodnog za funkcionisanje riblje staze od 0,20 m3/s na lokaciji elektrane, ukoliko doticaji na profil to

omogućavaju, dok se preostale raspoložive vode prerađuju na agregatima uz uvažavanje njihovih

tehničkih ograničenja rada.

Vrijednost prosječno iskoristivog proticaja postrojenja iznosi 19,55 m3/s, odnosno 86,86% prosječnog dotoka. Prosječna linija trajanja radnih voda postrojenja prikazana je na slici 6. u prilozima.

2.2. Režim rada elektrane

Proračun moguće proizvodnje električne energije je rađen po principu maksimizacije proizvodnje, odnosno rada sa najpovoljnijim stepenom iskorištenja turbina. Pri takvom proračunu identifikovana su sljedeća specifična područja rada elektrane u zavisnosti od vrijednosti raspoloživih proticaja na profilu vodozahvata utvrđenih kao razlika vrijednosti doticaja na profil i proticaja neophodnog za funkcionisanje riblje staze (Qrasp = Qdot - Qrs):

• Qrasp < 3,50 m3/s

Elektrana van pogona

• 3,50 m3/s ≤ Qrasp ≤ 14,00 m3/s

Postepeno povećanje radnog proticaja jednog agregata do vrijednosti instalisanog proticaja.

• 14,00 m3/s < Qrasp ≤ 28,00 m3/s

Postepeno povećanje radnog proticaja oba agregata elektrane do vrijednosti instalisanog proticaja. Momentalna vrijednost radnog proticaja elektrane se, u jednakom odnosu, dijeli na oba agregata.

• Qrasp > 28,00 m3/s

Kontinuiran rad oba agregata na instalisanom proticaju.

2.3. Karakteristične snage i moguća proizvodnja elektrane

Proračunom energetskih efekata utvrđene su sljedeće karakteristične snage MHE Glavica:

• Instalisana snaga pojedinačnih agregata u iznosu od 758 kW

• Instalisana snaga postrojenja u iznosu od 2 × 758 = 1.516 kW

• Srednja ostvarena snaga postrojenja u prosječnoj godini u iznosu od 1.087 kW

Proračun moguće proizvodnje male hidroelektrane Glavica izvršen je na bazi prosječne linije trajanja dnevnih proticaja na profilu vodozahvata definisane za hidrološki niz 1953. - 1985. godina (slika 1. u prilozima), kao i prethodno predočenih karakteristika agregata i postrojenja, uz poštivanje tehničkih ograničenja rada turbina, a sve u skladu sa usvojenim režimom rada elektrane.

Prosječna godišnja proizvodnja postrojenja MHE Glavica za razmatrani period iznosi

9.519,116 MWh.




Na slici 7. u prilozima dat je prikaz krive trajanja moguće snage i proizvodnje postrojenja MHE Glavica.

Proračun moguće proizvodnje električne energije za postrojenje MHE Glavica prikazan je u tabeli

2. u prilozima.

Za prosječne hidrološke uslove dobijena su sljedeća vremena pogona postrojenja MHE Glavica:

• Postrojenje je pogonu 365 dana godišnje

• Sa instalisanim proticajem od 28,00 m3/s postrojenje je u pogonu 99 dana godišnje ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o.Banja Luka Septembar, 2012.



3. OSNOVNE KARAKTERISTIKE MHE GLAVICA

Tabela 1.: Osnovne karakteristike MHE Glavica

Parametar Jed. mjere Veličina

Srednji višegodišnji prosjek dotoka (m3/s) 22,51

Proticaj za riblju stazu (m3/s) 0,20

Kota gornje vode za instalisani proticaj (m n. m.) 451,50

Kota donje vode za instalisani proticaj (m n. m.) 444,70

Instalisani proticaj:

Agregat 1 (m3/s) 14,00


Postrojenje (m3/s) 28,00

Qinst./Qsr.

Broj i tip agregata

1,27

2, S-tip

Tehnički minimum rada agregata:



Iskoristivi proticaji postrojenja (m3/s) 19,55

Stepen iskoristivosti voda (%) 86,86%

Dijapazon bruto padova postrojenja za rad na Qradno = Qi (m) 6,09 - 6,80

Dijapazon neto padova postrojenja za rad na Qradno = Qi (m) 5,79 - 6,50

Dijapazon bruto padova postrojenja za rad na Qradno ≤ Qi (m) 6,80 - 7,37

Dijapazon neto padova postrojenja za rad na Qradno ≤ Qi (m) 6,50 - 7,30

Instalisana snaga:

Agregat 1 (kW) 758

Agregat 2 (kW) 758

Postrojenje (kW) 1.516

Srednja ostvarena snaga postrojenja (kW) 1.087

Moguća proizvodnja postrojenja (MWh) 9.519,116

Faktor opterećenja postrojenja 72%

Broj dana u pogonu:

Postrojenje (dani) 365

Broj dana rada s Qi:

Postrojenje (dani) 99




P R I L O Z I




80,0

70,0

60,0

50,0

40,0

30,0

20,0

10,0

0,0

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Trajanje (%)

Slika 1.: Prosječna linija trajanja dnevnih proticaja za period 1953. - 1985. godina (Qsr = 22,51 m3/s)




452,00

451,90

451,80

451,70

451,60

451,50

451,40

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160

Proticaj (m3/s)

Slika 2.: Linija gornje vode MHE Glavica 446,50

446,00

445,50

445,00

444,50

444,00

443,50

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150

Proticaj (m3/s)

Slika 3.: Linija donje vode MHE Glavica




0,95

0,90

0,85

0,80

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Qr (m3/s)

Slika 4.: Stepen iskorištenja turbina u zavisnosti od radnog proticaja

0,95

0,94

0,93

0,92 0,91

0,90

0,89

0,88

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Qr (m3/s)

Slika 5.: Stepen iskorištenja generatora u zavisnosti od radnog proticaja ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o.Banja Luka Septembar, 2012.



Tabela 2.: Prikaz moguće proizvodnje MHE Glavica

T Qdot Qrad Hn η P E

% m3/s m3/s m kW MWh

1 88,32 28,00 5,79 0,848 1.350 118,243

2 53,92 28,00 6,18 0,848 1.441 126,220

3 49,44 28,00 6,24 0,848 1.454 127,375

4 46,72 28,00 6,27 0,848 1.462 128,086

5 44,64 28,00 6,30 0,848 1.468 128,636

6 43,04 28,00 6,32 0,848 1.473 129,061

7 41,54 28,00 6,34 0,848 1.478 129,464

8 40,26 28,00 6,36 0,848 1.482 129,807

9 39,23 28,00 6,37 0,848 1.485 130,083

10 38,37 28,00 6,38 0,848 1.488 130,316

11 37,54 28,00 6,39 0,848 1.490 130,541

12 36,74 28,00 6,40 0,848 1.493 130,757

13 35,94 28,00 6,42 0,848 1.495 130,973

14 35,20 28,00 6,42 0,848 1.497 131,171

15 34,56 28,00 6,43 0,848 1.499 131,342

16 33,95 28,00 6,44 0,848 1.501 131,504

17 33,41 28,00 6,45 0,848 1.503 131,648

18 32,83 28,00 6,46 0,848 1.505 131,800

19 32,22 28,00 6,46 0,848 1.506 131,958

20 31,68 28,00 6,47 0,848 1.508 132,097

21 31,14 28,00 6,48 0,848 1.510 132,233

22 30,59 28,00 6,48 0,848 1.511 132,364

23 30,11 28,00 6,49 0,848 1.512 132,476

24 29,66 28,00 6,49 0,848 1.513 132,574

25 29,18 28,00 6,50 0,848 1.514 132,669

26 28,70 28,00 6,50 0,848 1.515 132,746

27 28,29 28,00 6,50 0,848 1.516 132,767

28 27,84 27,64 6,52 0,849 1.501 131,448

29 27,39 27,19 6,54 0,850 1.482 129,831

30 27,04 26,84 6,55 0,851 1.467 128,546

31 26,72 26,52 6,56 0,851 1.454 127,364

32 26,34 26,14 6,58 0,852 1.438 125,930

33 25,92 25,72 6,60 0,853 1.420 124,353

34 25,50 25,30 6,61 0,853 1.401 122,751

35 25,12 24,92 6,63 0,854 1.384 121,251

36 24,77 24,57 6,65 0,854 1.368 119,857

37 24,38 24,18 6,66 0,855 1.351 118,315

38 24,00 23,80 6,68 0,855 1.333 116,751

39 23,58 23,38 6,69 0,855 1.313 115,032

40 23,20 23,00 6,71 0,855 1.295 113,424

41 22,88 22,68 6,72 0,855 1.279 112,067

42 22,56 22,36 6,74 0,855 1.264 110,696

43 22,24 22,04 6,75 0,855 1.248 109,310

44 21,92 21,72 6,76 0,855 1.232 107,911

45 21,60 21,40 6,77 0,855 1.216 106,498

46 21,28 21,08 6,79 0,855 1.199 105,071

47 20,96 20,76 6,80 0,854 1.183 103,632

48 20,64 20,44 6,81 0,854 1.166 102,180

49 20,32 20,12 6,83 0,853 1.150 100,715

50 20,00 19,80 6,84 0,853 1.133 99,238




T Qdot Qrad Hn η P E

% m3/s m3/s m kW MWh

51 19,68 19,48 6,85 0,852 1.116 97,750

52 19,42 19,22 6,86 0,852 1.102 96,550

53 19,17 18,97 6,87 0,851 1.088 95,344

54 18,88 18,68 6,88 0,851 1.073 93,978

55 18,62 18,42 6,89 0,850 1.059 92,756

56 18,34 18,14 6,90 0,849 1.043 91,374

57 18,05 17,85 6,92 0,848 1.027 89,983

58 17,79 17,59 6,93 0,848 1.013 88,740

59 17,54 17,34 6,94 0,847 999 87,490

60 17,28 17,08 6,95 0,846 984 86,233

61 17,02 16,82 6,95 0,845 970 84,971

62 16,74 16,54 6,97 0,844 954 83,543

63 16,45 16,25 6,98 0,843 937 82,108

64 16,19 15,99 6,99 0,842 923 80,825

65 15,92 15,72 7,00 0,841 907 79,457

66 15,64 15,44 7,01 0,839 891 78,034

67 15,37 15,17 7,02 0,838 875 76,693

68 15,10 14,90 7,04 0,837 860 75,380

69 14,83 14,63 7,05 0,835 844 73,969

70 14,54 14,34 7,06 0,833 828 72,493

71 14,28 14,08 7,07 0,832 812 71,169

72 14,03 13,83 6,86 0,849 790 69,214

73 13,77 13,57 6,88 0,850 778 68,185

74 13,55 13,35 6,89 0,851 768 67,272

75 13,31 13,11 6,91 0,852 757 66,306

76 13,06 12,86 6,92 0,853 745 65,258

77 12,82 12,62 6,94 0,853 733 64,234

78 12,59 12,39 6,95 0,854 722 63,236

79 12,36 12,16 6,97 0,855 710 62,195

80 12,11 11,91 6,98 0,855 698 61,111

81 11,87 11,67 7,00 0,855 685 60,034

82 11,63 11,43 7,01 0,855 673 58,937

83 11,40 11,20 7,03 0,855 660 57,826

84 11,16 10,96 7,04 0,855 647 56,700

85 10,92 10,72 7,06 0,855 634 55,562

86 10,68 10,48 7,07 0,854 621 54,410

87 10,44 10,24 7,09 0,854 608 53,246

88 10,20 10,00 7,10 0,853 594 52,070

89 9,96 9,76 7,12 0,852 581 50,882

90 9,72 9,52 7,13 0,851 567 49,683

91 9,49 9,29 7,15 0,850 554 48,539

92 9,28 9,08 7,16 0,849 542 47,453

93 9,07 8,87 7,17 0,848 529 46,359

94 8,85 8,65 7,19 0,847 517 45,257

95 8,64 8,44 7,20 0,845 504 44,147

96 8,43 8,23 7,21 0,844 491 43,029

97 8,21 8,01 7,23 0,842 478 41,904

98 8,00 7,80 7,24 0,840 465 40,771

99 7,79 7,59 7,25 0,838 452 39,626

100 7,07 6,87 7,30 0,830 408 35,750

Ukupno 9.519,116




90,0

80,0

70,0

60,0

50,0

40,0

30,0

20,0

10,0

0,0

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Trajanje (%)

Qdotok Qraspoloživo Qradno

Slika 6.: Prosječna linija trajanja prirodnih, raspoloživih i iskoristivih proticaja MHE Glavica




2.500 10.000

2.250 9.000

2.000 8.000

1.750 7.000

1.500 6.000

1.250 5.000

1.000 4.000

750 3.000

500 2.000

250 1.000

0 0

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Trajanje (%)

Snaga Energija

Slika 7.: Kriva trajanja moguće snage i proizvodnje postrojenja MHE Glavica


PRILOG 04

TEHNIČKI USLOVI

MHE „Glavica“ na rijeci Plivi - Glavni projekat 1/16 Knjiga 01 Hidrograđevinski dio - Prilog 04 Tehnički uslovi izvođenja

S A D R Ž A J 1. OPŠTI DIO 1.2. Definicije 1.2. Čišćenje terena

2. ISKOPI 2.1. Površinski iskopi 2.1.1. Opšte napomene 2.1.2. Dozvoljena tolerancija površine iskopa 2.2. Iskop i temelji u mekanom materijalu 2.3. Iskop u stijeni 2.3.1. Programiranje rada 2.3.2. Površine iskopa 2.3.3. Čišćenje i zaštita površina iskopa 2.4. Pripremanje temelja 2.5. Odlaganje viška materijala

3. BETONSKI RADOVI

3.1. Uslovi betoniranja

3.2. Program kontrole i osiguranja kvalitete

3.2.1. Projekat betona

3.2.2. Sastav betonskih mješavina

3.2.3. Plan betoniranja

3.3. Skele i oplate

3.4. Armatura

3.5. Ugradnja betona

3.6. Njegovanje ugrađenog betona

3.7. Završna ocjena kvalitete betona u konstrukciji

4. NAJVAŽNIJE NORME U GRAĐEVINARSTVU

4.1. Najvažnije nome za beton 4.2. Najvažnije norme za armaturu, čelik za armiranje i čelik za prednaprezanje

4.3. Najvažnije norme za agregat 4.4. Najvažnije norme dodatke betonu 4.5. Najvažnije norme za vodu 4.6. Najvažnije norme za prefabrikovane betonske elemente



1. OPŠTI DIO

1.2. Definicije

„Specifični iskopi“ ili „linija plaćanja“ znači iskop profila dat na Crtežima ili je određen od

strane Inženjera za Radove, u okviru kojih će se neiskopani ili rastresiti materijal pojaviti nakon

iskopa, izuzev ako je dopušteno unutar specificiranih tolerancija. To je također linija na kojoj će

plaćanje iskopa i betoniranja ili zatrpavanja biti izvršeno.

„Višak iskopa“ znači bilo koje područje iskopa koje nadilazi liniju plaćanja, bez obzira na razlog

takvog kopanja. Ukoliko Izvođač treba iskopati u dimenzijama veći od onih navedenih ili prema

uputama Inženjera, bilo da se oštećeni materijal ukloni ili iz razloga sigurnosti ili zbog vlastite

koristi, on će na svoj trošak i kada zahtijeva Inženjer, popuniti višak iskopa sa betonom odobrene

kvalitete ili drugim materijalom, koju odobri Inženjer, odnosno izvršiti dodatno oblikovanje sve na

vlastiti trošak i na zadovoljstvo Inženjera.

„Geološki višak iskopa“ je višak iskopa, koji se odnosi na specifičnu geološku osobinu, koje će se

mjeriti za plaćanje kao iskop i ispuna ili beton, pod uslovima da:

- Izvođač nije uspio u bilo kojim od svojih odgovornosti u izvršavanju svojih radova,

- Izvođač je preduzeo sve normalne predostrožnosti potrebne za ograničenje viška iskopa,

- Izvođač je obavijestio Inženjera pismeno u roku od 24 sata o nastanku viška iskopa.

Višak iskopa neće se smatrati da je geološki višak iskopa kada je višak iskopa uzrokovan zbog:

- stratifikacije stijene

- glavnih zajedničkih smjerova prisutnih na terenu

- otpadanje stijene blizu površine

koje su zajedničke i opće karakteristike na Gradilištu.

Ove osobine se smatraju da su poznati Izvođaču, koji će uzeti u obzir njihove učinke u

planiranju i djelovanju njegova rada.

"Stjenoviti materijal" u okviru površinskog iskopa je materijal koji ne može biti rastrešen

pomoću bagera, te kameni blokovi koji prelaze 1,0 m3.

"Stijenoviti materijal" u iskopima kao što su rovovi i jame su neraspadnuti kameni blokovi koji

prelaze 0,2 m3 zapremine ili čvrsti materijal čiji iskop zahtjeva korišćenje eksploziva.

„Mekim materijalom“ će se smatrati da su svi drugi materijali osim stijene, kako je definirano

gore.

„Materijal iz pozajmišta“ znači bilo koji šljunak, pijesak ili zemlja dobivena iz označenih područja ili drugih izvora. To ne uključuje drobljeni kamen ili pijesak dobiven iz komercijalnih izvora.

„Materijal iz kamenoloma“ znači bilo koji kamen dobiven iz označenih kamenoloma uspostavljenih na Gradilištu u pogledu Ugovora. To ne uključuje kamen ili betonske agregate dobivene iz komercijalnih izvora.

„Prostor pozajmišta ili kamenoloma“ znači bilo koji prostor unutar označenih granica, odobren u svrhu dobivanja materijala iz pozajmišta odnosno kamenoloma.



1.2. Čišćenje terena

Izvođač će očistiti tlo na kojem će Objekti biti podignuti, uklanjanjem stabla i korijena, grmlja,

trave i svih površinskih smetnji. Materijal očišćeni će biti zbrinut od strane Izvođača

kontrolisanim spaljivanjem ili na neki drugi odobreni način.

Nakon čišćenje lokacije Izvođač će ukloniti i nagomilati zalihe humusa za buduće korištenje.

Gornji sloj (humus) će biti nagomilan u nenabijene nasipe ne više od 2m visoke, smještene

tamo gdje je spriječena erozija od strane pljuskova, te odgovarajuće zaštićene od površinske

erozije. Zalihe će se formirati tako da pljuskovi ne formiraju bare na vrhu gomile. Ako Izvođač

ne uspije očuvati nagomilane zalihe gornjeg sloja, gubici će biti ispravljeni na trošak Izvođača.

Ako je gornji sloj, dostupan sa radnih terena, nedovoljan za potrebe Ugovora, Inženjer će

naznačiti područja pozajmišta unutar područja projekta.

2. ISKOPI

2.1. Površinski iskopi

2.1.1. Opšte napomen

Izvođač će organizovati radove na iskopima vodeći računa o sigurnosti osoblja na gradilištu.

Iskopane površine koje će trajno ostati izložene, biće dovršene na uredan i stručan način i biće

nagnute kako bi obezbijedile adekvatnu drenažu. U stjenovitim iskopima, sav otpadni materijal i

napukla stijena će biti uklonjena kako bi se ostavila čvrsta površina.

Treba voditi računa da se konstantno i redovno vrši provjera kosina iskopa korištenjem kosih letvi

na bliskim razmacima.

Izvođač će osigurati da nema koncentracije ili akumulacije vode, bilo unutar ili oko ili iznad

područja bilo kojih iskopa, koji mogu uticati na stabilnost površine iskopa. Slično tome, Izvođač ne

smije kopati nikakve rovove niti istovariti bilo kakvu zemlju niti druge građevinske materijale u blizini

kosina, osim za nasipe zaštitnog jarka. Gdje je takvo odlaganje neizbježno ili potrebno za izvršenje

neke faze rada, Izvođač će pribaviti odobrenje od Inženjera u pisanom obliku prije početka takvih

radova.

Tamo gdje se vrše iskopi na područjima koji imaju primjetne duebljine gornjeg sloja (humusa) tla

pogodan za korištenje kao humus, Izvođač će odabrati taj materijal uz odobrenje Inženjera i

deponovati ga za kasniju upotrebu.

Izvođač mora prije početka iskopa pribaviti upute u vezi bilo kakve izmjene u dimenzijama i

nagibima kosina prikazanim na Nacrtima kako bi odgovarali lokaliziranim uvjetima tla.

Izvođač ne smije vršiti iskope izvan linija i nivoa prikazanih na Nacrtima, osim uz prethodnu

suglasnost Inženjera.

2.1.2. Dozvoljena tolerancija površine iskopa Ako nije drugačije navedeno ili ukoliko nema posebne upute Inženjera, tolerancije na završenim iskopanim mogu biti:

± 50 mm po visini

± 100 mm u osnovi na iskopanoj površini



± 500 mm u osnovi lokalno

Mekani materijal će se kopati do stijene ili do linija i nivoa prikazanih na Nacrtima, ili do linija i nivoa

kao prema uputama Inženjera. Stijena će biti iskopana do linija i nivoa prikazanih na Nacrtima, ili

do linija i nivoa prema uputama Inženjera.

2.2. Iskop i temelji u mekanom materijalu

Iskopi mogu biti prošireni izvan linija i nivoa prikazanih na Nacrtima, ukoliko je potrebno, da bi se

osigurala stabilnost padina. To treba da bude dogovoreno s Inženjerom kako bi se ti radovi uključili

u plaćanje.

Tamo gdje je iskop za konstrukciju, nominalni profil iskopa treba omogućiti prostor za

postavljanje i učvršćivanje oplate.

Tamo gdje konstrukcije moraju biti temeljene na tlu, gornji sloj od 300 mm treba biti zbijen do

95% po Standardnom Proctou optimalne gustoće. U slučaju temelja tla za bilo koji tip

konstrukcije Inženjer može narediti ponovno nabijanje površine, ako je postala oštećena.

2.3. Iskop u stijeni

2.3.1. Programiranje rada

Kad god je moguće temelje konstrukcija treba kopati od vrha prema dnu iskopa. Ako zbog

programskih razloga iskop mora biti započet na dva različita nivoa (dvije etaže), Izvođač će

poduzeti potrebne korake kako bi se zaštitila niža etaža od obrušavanja kamenja, ili gornja

etaža od osipanja. Izvođač neće imati pravo na isplatu zbog posljedica iskopa na različitim

nivoima, ukoliko nije preduzeo odgovarajuće zaštitne mjere.

Izvođačev rad mora biti programiran tako da se minimizira iskop miniranjem uz prethodno

izgrađene dijelove objekata. Inženjer neće odobriti program u kojem, po njegovom mišljenju,

miniranje može nanijeti štetu postojećim objektima ili njihovim temeljima.

Beton se neće postavljati sve dok se ne završi miniranje na udaljenosti od 50 metara od

najbližeg betona u bilo kojem smjeru.

Definisanu liniju iskopa označene na Nacrtima, Inženjer može izmijeniti zbog izmjenjenih uslova

temeljenja koji su se ukazali dostignutim stanjem iskopa.

2.3.2. Površine iskopa

Sve površine iskopa moraju biti uredno završene do linije i nivoa prikazanih na Nacrtima, sa

minimalnim viškom iskopa.

Površine iskopa koja će ostati trajno izložene po završetku radova biće očišćene, odnosno

ostavljene čiste i uredne. Ako se traži naknadno pokrivanje travom ili uspostava prirodne

vegetacije, konačna površina iskopa neće biti potpuno glatka već treba imati malo grublje

površine.



2.3.3. Čišćenje i zaštita površina iskopa

Površine iskopa do konačnih dimenzija temelja moraju biti očišćene od zemlje ili nestabilnih

dijelova stijenske mase.

Zaštita iskopanih površina bilo pomoću ankera, torkret-betonom ili betonom, ne smije negativno da

utiče na kvalitetu pripreme površine temelja.

2.4. Pripremanje temelja

Kada se iskop temelja završi, Izvođač će očistiti i oprati površine temelja, tako da se isti mogu

pregledati od strane Inženjera. Ako zahtjeva Inženjer, Izvođač će preduzeti aktivnosti oko

provjere kvaliteta podloge temelja.

Nakon što je temelj geološki kartiran, Inženjer može uputiti Izvođača da zaštiti površinu temelja

torkret-betonom u područjima izložene vremenskim uticajima ili koji bi mogli biti oštećeni

mehanizacijom Izvođača.

Kada je površina temelja spremna za betoniranje, Izvođač radova će zatražiti Inženjerovu

inspekciju i formalno odobrenje. Temelj neće biti pokriven sve dok ne bude dato ovo odobrenje.

2.5. Odlaganje viška materijala

Višak iskopanog materijala i humusni sloj, višak agregata i slično ne smiju biti odbačeni, već deponovani formiranjem urednih i stabilnih nasipa na zato određenim lokacijama definisanim u Projektu, kao i drugim područjima ukoliko je odobreno od strane Inženjera.

Kada nema više daljnjeg dodavanja materijala ili uklonjanja iz odlagališta, koje neće biti trajno pokrivene vodom, gornja površina i padine nasipa moraju biti isplanirane kako bi imale uredan izgled i kako bi se smanjila erozija.

Ako Izvođač želi formirati deponije na mjestima drugim od onih dodijeljenih u Projektu, to treba da

odobri Inženjer.

Izvođač će osigurati da, gdje je to primjenjivo:

a) Gornji sloj tla (humus) na lokaciji deponije treba da bude zamjenjen materijalom

koji se deponuje.

b) Deponije će biti oblikovane tako da se uklopi u lokalnu topografiju.

c) Odvodnja će se osigurati da se podzemna voda drenira tako da se ispiranje finog materijala svede na minimum.

d) Izložene površine deponije će biti prekrivene humusom i hidraulički osjemenjene.

3. BETONSKI RADOVI

3.1. Uslovi betoniranja

Betoniranje ne smije otpočeti prije nego što nadzorni organ (Inženjer) pregleda armaturu i

pismeno odobri početak betoniranja. Kod armature voditi računa da se ista u toku rada ne

pomjeri, da ostane u projektovanom položaju i da bude sa svih strana obuhvaćena betonom.

Za vrijeme betoniranja radnici ne smiju gaziti preko armature i oplate već izvođač treba da

postavi pokretne mostove izdignute iznad armature od tri reda fosni, da se beton prilikom

donošenja ne prosipa po armaturi i oplati, a što je najvažnije da se armatura ne pomjeri. Pri

betoniranju voditi računa da se betonska masa brzo ugradi.



Sve betonske i armirano betonske radove izvesti prema projektu, statičkom proračunu i

detaljima, u skladu sa važećim tehničkim propisima za beton, armaturu i oplatu.

Za svaku poziciju i vrstu rada označena je marka betona koja se mora održati.

Svi betonski radovi moraju se izvesti prema nacrtima, statičkom proračunu, solidno i stručno sa

odgovarajućom kvalifikovanom radnom snagom i pod stručnim nadzorom. Izrada i ugrađivanje

betona vrši će se mašinskim putem.

Za armirano betonske konstrukcije vršiti ispitivanje granulometrijskog sastava kamenog

agregata i upotrebiti ga u optimalnom sastavu i vršiti doziranje agregata. Voda koja se

upotrebljava za beton mora biti čista i bistra. Količina upotrebljene vode po jednom metru

kubnom betona kontrolisaće se u toku rada imajući u vidu važnost vodocementnog faktora.

Prije betoniranja izvršiti pregled skele, oplate i podupirača u pogledu oblika i stabilnosti, a u toku

betoniranja voditi kontrolu nad istim.

Svi izliveni dijelovi konstrukcije moraju biti izrađeni precizno prema dimenzijama u projektu.

Po završenom betoniranju vršiti zaštitu betona od pretjeranog sušenja i sunca, kvašenjem

vodom najmanje tri dana, takođe zaštititi beton od vjetra i mraza.

Preko izlivene konstrukcije ne smiju se voziti kolica, ni gaziti, već se svuda moraju postaviti

fosne. Zidanje preko betonskih konstrukcija može se nastaviti tek po odobrenju nadzornog

organa.

Oplata mora biti izrađena stručnom radnom snagom i od suhe i zdrave građe, koja mora

odgovarati važećim tehničkim propisima za drvene konstrukcije i oplate. Oplata mora biti

stabilna, dobro ukrućena, poduprta podupiračima odgovarajućih dimenzija, da nosi i beton i

radnu ekipu, a u svemu prema upustvu nadzornog organa. Oplata mora biti sa pravilnim

vezama i potrebnim nadvišenjima tako da se može lako skinuti bez oštećenja betonske

konstrukcije. Unutrašnje površine oplate moraju imati tačan oblik betonske konstrukcije po

planu, a u njima izbetonirane površine po skidanju oplate moraju biti potpuno ravne sa oštrim i

ravnim ivicama.

U slučaju izmene statičkog proračuna zbog jačeg ili slabijeg terena kao i zbog drugih uzroka ili u

slučaju konstruktivnih izmena, izvođač je dužan da sve izvrši prema naknadnom statičkom

proračunu i detaljima.

3.2. Program kontrole i osiguranja kvalitete

3.2.1. Projekat betona

Prije početka izvođenja konstrukcija od betona i armiranog betona, izvođač radova mora izraditi

projekat betona na temelju projekta konstrukcije.

Projekat betona mora sadržavati:

• Sastav betonskih mješavina, količine i tehničke uslove za projektovane klase betona

• Plan betoniranja, organizaciju i opremu

• Način transporta i ugradnje betonske mješavine



• Način njegovanja ugrađenog betona

• Program kontrole betona, uzimanje uzoraka i ipitivanje betonske mješavine i betona po

partijama, itd.

3.2.2. Sastav betonskih mješavina

Na bazi tehničkih uslova u projektu konstrukcije, izvođač radova, odnosno proizvođač betona,

prema izabranim materijalima, dimenzijama presjeka i postotku armiranja pristupa projektiranju

sastava betonskih mješavina.

Projektom konstrukcije predviđa se ugradnja betona MB 30 - beton druge kategorije (BII), čiji

sastav određuju prethodna ispitivanja svježe i očvrsle mase betona. Izborom količine vode,

vodocementnog faktora, količine cementa, količine agregata i dodataka izračunava se masa ili

volumen sastojaka za više probnih mješavina.

Ispitivanjem probnih mješavina dobiva se raspon granulometrijskog sastava agregata, granice

varijacije vodocementnog faktora, te najmanja odnosno najveća količina cementa za 1 m3

betona. Nakon izrade probnih mješavina, propisane njege i dobivenih rezultata ispitivanja

betona, može se izabrati sastav betona.

3.2.3. Plan betoniranja

Plan betoniranja sadrži:

• Vrstu betona i mjesto izrade

• Vrstu i mjesto izrade oplate

• Vrstu i mjesto izrade armature

• Udaljenost pogona za proizvodnju betona od gradilišta i vrijeme trajanja transporta

• Potreban broj automiksera za transport betona do gradilišta

• Broj i kapacitet potrebnih sredstava za transport betona na gradilištu (kranovi, pumpe,

pervibratori)

• Potrebne skele

• Redoslijed betoniranja

• Debljine ugrađivanja betona

• Mjesta radnih dilatacija i dr.

3.3. Skele i oplate

Oplate i skele moraju biti konstruisane tako da mogu primiti opterećenja i uticaje koji nastaju u

toku izvođenja radova. Unutrašnje stranice oplate moraju biti čiste i, prema potrebi, premazane

zaštitnim sredstvom. Premaz oplate ne smije biti štetan za beton i ne smije djelovati na

promjenu boje vidljivog betona i vezu između betona i armature. U slučaju upotrebe drvene

oplate, potrebno je prethodno kvašenje opate kako ne bi došlo do apsorpcije vode iz betona.



Oplate i skele moraju održati tačnost dimenzija i oblika betona sve do njegova stvrdnjavanja.

Skidanje oplate vrši se pri postizanju potrebne čvrstoće betona koja za stupove i zidove iznosi 30%

propisane marke betona, a za ploče i grede 70% propisane marke betona. Ako je betonski elemenat

za vrijeme skidanja oplate opterećen, čvrstoća betona mora odgovarati uslovima za marku betona

određenu projektom konstrukcije.

3.4. Armatura

Pri transportu i skladištenju armaturnih šipki i mreža ne smije doći do mehaničkih oštećenja,

lomova na mjestu zavarivanja i prljavštine koja može smanjiti adheziju, a ni do gubitka oznaka i

smanjenja presjeka zbog korozije. Armatura se savija i nastavlja na način određen projektom

konstrukcije.

Radi osiguranja projektiranog položaja u toku ugradnje betona koriste se graničnici i podmetači.

Prije početka betoniranja mora se izvršiti pregled armature i zapisnički utvrditi da montirana

armatura zadovoljava u pogledu mehaničkih karakteristika, promjera i broja šipki i armaturnih

mreža i njihovog rasporeda te učvršćenja u oplati.

3.5. Ugradnja betona

Beton se ugrađuje prema projektu betona.

Početna temperatura svježeg betona u fazi ugradnje ne smije biti niza od +5°C ni viša od

+30°C.

Beton se mora transportovati i ubacivati u oplatu na takav način da ne dođe do segregacije

betona i promjena u sastavu i svojstvima betona. Svježem betonu ne smije se naknadno

dodavati voda.

Visina slobodnog pada ne smije biti veća od 1,5 m. Beton se ugrađuje u slojevima maksimalne

debljine 70 cm. Sljedeći sloj mora se ugraditi za vrijeme koje osigurava spajanje betona s

prethodnim slojem (2 - 3 h).

3.6. Njegovanje ugrađenog betona

Neposredno nakon betoniranja beton mora biti zaštićen od prebrzog isušivanja, visokih i niskih

temperatura, vibracija i sl.

Beton se njeguje polijevanjem vodom koja ne smije biti znatno hladnija od betona kako ne bi

nastale površinske pukotine.

Vrijeme i vrsta njege betona ovise o klimatskim uslovima i vrsti betona. Njega betona mora

trajati najmanje 7 dana, odnosno do trenutka postizanja 60% predviđene marke betona.

3.7. Završna ocjena kvalitete betona u konstrukciji

Za beton kategorije BII mora se dati završna ocjena kvalitete betona koja obuhvata:

• Dokumentaciju o preuzimanju betona po partijama

• Mišljenje o kvaliteti ugrađenog betona, koje se daje na osnovu vizuelnog pregleda

konstrukcije i pregleda dokumentacije o gradnji.

Na bazi završne ocjene kvalitete betona u konstrukciji dokazuje se sigurnost i trajnost

konstrukcije ili traži naknadni dokaz kvalitete betona.



4. NAJVAŽNIJE NORME U GRAĐEVINARSTVU

4.1. Najvažnije nome za beton

BAS EN 206-1:2002

BAS EN 206-1/Amd

1:2006

BAS EN 206-1/A2:2007

BAS EN 12350-1:2003

BAS EN 12350-2:2003

BAS EN 12350-3:2003

BAS EN 12350-4:2003

BAS EN 12350-5:2003

BAS EN 12350-6:2003

BAS EN 12390-1:2003

BAS EN 12390-2:2003

BAS EN 12390-3:2003

BAS EN 12390-6:2003

BAS EN 12390-7:2007

BAS EN 12390-8:2007

BAS CEN/TS 12390-9 :

2007

BAS EN 480-11:2007

BAS EN12504-1:2004

BAS EN 12504-2:2004

BAS EN 12504-4:2005

Beton - Dio 1. : Specifikacije, karakteristike i kriteriji

usklađenosti (EN 206-1:2000)

Beton - Dio1. : Specifikacije, karakteristike, proizvodnja i

kriteriji usklađenosti.- Amandman A1(EN 206-1:2000/A1

1:2004)

Beton - Dio 1.: Specifikacije,performance, proizvodnja i

usklađenost - Amandman A2(EN 206-1:2000/A2:2005 ITD)

Ispitivanje svježeg betona - Dio 1. : Uzimanje uzoraka (EN

12350-1:1999)

Ispitivanje svježeg betona - Dio 2. : Ispitivanje slijeganja (EN

12350-2:1999)

Ispitivanje svježeg betona - Dio 3. : Ispitivanje po Vebe-u (EN

12350-3:1999)

Ispitivanje svježeg betona - Dio 4. : Stepen zbijenosti(EN

12350-4:1999)

Ispitivanje svježeg betona - Dio 5. : Ispitivanje na pokretnom

stolu (EN 12350-5:1999)

Ispitivanje svježeg betona - Dio 6. : Zapreminska masa (EN

12350-6:1999)

Ispitivanje očvrslog betona - Dio 1.: Oblik, dimenzije i drugi

zahtjevi za probne uzorke i oblike (EN 12390-1:2000)

Ispitivanje očvrslog betona - Dio 2.: Pravljenje i lagerovanje

probnih uzoraka za ispitivanje čvrstoče (EN 12390-2:2000)

Ispitivanje očvrslog betona - Dio 3. : Čvrstoća na pritisak

ispitnih uzoraka (EN 12390-3:2001)

Ispitivanje očvrslog betona - Dio 6. : Čvrstoća na cijepanje

ispitnih uzoraka (EN 12390-6:2000)

Ispitivanje očvrslog betona - Dio 7. : Zapreminska masa

očvrslog betona (EN 12390-7:2000)

Ispitivanje očvrslog betona - Dio 8. : Dubina prodiranja vode

pod pritiskom (EN 12390-8:2000)

Ispitivanje očvrsnulog betona - Dio 9. : Otpornost na postupak

zamrzavanje-odmrzavanje - Rastvaranje (CEN/TS 12390-

9:2006 ITD)

Dodaci za beton, malter i cementni malter - Metode ispitivanja -

Dio 11. : Određivanje karakteristika pora ispunjenih vazduhom u

očvrslom betonu (EN 480-11:2005)

Ispitivanje betona u konstrukcijama - Dio 1. : Izvađeni uzorci -

Uzimanje, obrada i ispitivanje na pritisak (EN12504-1:2004)

Ispitivanje betona u konstrukcijama - Dio 2. : Ispitivanje bez

razaranja - Određivanje broja odskoka (EN 12504-2:2000)

Ispitivanje betona u konstrukciji - Dio 4. : Određivanje

ultrazvučne brzine (EN 12504-4:2004)



BAS EN 1992-1-1:2006 Eurokod 2 - Projektiranje betonskih konstrukcija - Dio 1-1. :

Opća pravila i pravila za građevine (EN 1992-1-1:2004)

4.2. Najvažnije norme za armaturu, čelik za armiranje i čelik za prednaprezanje

BAS EN 10080:2007

BAS EN 10020:2001

BAS EN 10025-1:2005

BAS EN 10027-1 :2007

BAS EN 10027-2 : 2001

BAS EN 10079:2005

BAS EN 10204:2005

BAS EN 523:2007

BAS EN 287-1:2006

BAS EN 287-1/A2:2007

BAS EN 719:1999

BAS EN ISO 3834-3:2007

BAS EN ISO 4063:2000

BAS EN 446:2002

BAS EN 447:2002

BAS EN ISO 377 :2004

BAS EN 10002-1:2002

BAS EN ISO 15630-

1:2002

BAS EN ISO 15630-

2:2002

BAS EN ISO 15630-

3:2003

BAS EN 524-1:2002

BAS EN 524-2:2002

Čelik za armiranje betona-Zavarivi armaturni čelik- Općenito (EN

10080:1998)

Definiranje i klasificiranje vrsta čelika (EN 10020:2000)

Toplovaljani proizvodi od konstrukcioni čelika-Dio 1.: Opšti

tehnički uslovi isporuke (EN 10025-1:2004)

Sistemi označivanja za čelike - Dio 1. : Naziv čelika (EN 10027-

1:2005)

Sistemi označivanja čelika - Dio 2. : Brojčane oznake (EN 10027-

2:1992)

Definiranje čeličnih proizvoda (EN 10079:1992)

Metalni proizvodi - Tipovi inspekcijskih dokumenata (EN

10204:2004)

Čelični kablovi za prednaprezanje- Terminologija, zahtjevi,

kontrola kvaliteta (EN 523:2003)

Ispitivanje zavarivača - Zavarivanje topljenjem - Dio 1. : Čelici

(EN 287-1:2004+AC:2004)

Ispitivanje zavarivača - Zavarivanje topljenjem - Dio 1. : Čelici-

Amandman2 (EN 287-1:2004/A2:2006)

Koordinacija zavarivanja - Zadaci i odgovornosti (EN 719:1994)

Zahtjevi kvaliteta pri zavarivanju topljenjem metalnih materijala-

Dio 3.: standardni zahtjevi kvalitete (EN ISO 3834-3:2005)

Zavarivanje i srodni postupci - Označavanje postupaka i referentnih

brojeva (EN ISO 4063:1998)

Žbuka za prednaprezanje - Procedure žbukanja ( EN 446:1996)

Žbuka za prednaprezanje - Specifikacija za obični malter (EN

447:1996)

Čelik i čelični proizvodi - Položaj i priprema uzoraka i epruveta za

mehanička ispitivanja (EN ISO 377:1997 IDT*ISO 377:1997)

Metalni materijali - Ispitivanja zatezanjem - Dio 1. : Metoda

ispitivanja na sobnoj temperaturi (EN 10002-1:2001)

Čelici za armiranje i prednapregnuti beton - Ispitne metode - Dio 1. :

Armirane šipke,užad i žice (EN ISO 15630-1:2002)

Čelik za armiranje i prednapregnuti beton - Ispitne metode - Dio 2. :

Zavarene mreže(EN ISO 15630-2:2002)

Čelik za armiranje i prednapregnuti beton - Ispitne metode - Dio 3. :

Prednapregnuti čelik (EN ISO 15630-3:2002)

Čelična užad za prednaprezanje-Dio 1.: Metode ispitivanja -

Određivanje oblika i dimenzija (EN 524-1:1997)

Čelična užad za prednaprezanje-Dio 2.: Metode ispitivanja -

Određivanje karakteristika na savijanje(EN 524-2:1997)



BAS EN 524-3:2002 Čelična užad za prednaprezanje-Dio 3. dio: Metode ispitivanja- Test

sukcesivnog savjanja (EN 524-3:1997)

BAS EN 524-4:2002 Čelična užad za prednaprezanje-Dio 4. dio: Metode ispitivanja -

Određivanje otpornosti na poprečno opterećenje (EN 524-4:1997)


Određivanje otpornosti zatezanje (EN 524-5:1997)


Određivanje gubitka vode (EN 524-6:1997)

BAS EN 445:2002 Žbuka za prednaprezanje- Metode ispitivanja (EN 445:1996)

BAS EN 1992-1-1:2006 Eurokod 2 - Projektiranje betonskih konstrukcija - Dio 1-1. : Opća

pravila i pravila za građevine (EN 1992-1-1:2004)

BAS EN 1992-1-2:2006 Eurokod 2 - Projektiranje betonskih konstrukcija -Dio 1-2 dio:

Opća pravila - Projektiranje konstrukcije na dejstvo od požara

(1992-1-2:2004)

4.3. Najvažnije norme za agregat

BAS EN 13055-1:2006

BAS EN 932-1:2002

BAS EN 932-3:2002

BAS EN 932-5:2002

BAS EN 932-6:2002

BAS EN 933-1:2002

BAS EN 933-2:2002

BAS EN 933-3:2002

BAS EN 933-4:2005

BAS EN 933-5:2002

BAS EN 933-6:2002

BAS EN 933-7:2007

Laki agregati - Dio 1. : Laki agregati za beton, malter i malter za

zalijevanje (EN 13055-1:2002)

Ispitivanje općih karakteristika agregata - Dio 1.: Metode

uzimanja uzoraka (EN 932-1:1996)

Metode ispitivanje općih karakteristika agregata - Dio 3. :

Procedura i terminologija za petrografski opis (EN 932-3:1996)

Metode ispitivanje općih karakteristika agregata - Dio 5. : Oprema

i kalibracija (EN 932-5:1999)

Metode ispitivanje općih karakteristika agregata - 6. dio:

Definicije ponovljivosti i reprodukcije (EN 932-6:1999)

Metode ispitivanja geometrijskih karakteristika agregata - Dio 1.

:Određivanje granulometrijskog sastava - Metode prosijavanja (EN

933-1:1997)

Ispitivanja geometrijskih karakteristika agregata - Dio 2. :

Određivanje pojedinačne veličine granulata- Ispitivanje sita,

nominalne veličine otvora sita (EN 933-2:1999)

Metode ispitivanja geometrijskih karakteristika agregata - Dio 3.:

Određivanje oblika zrna - Indeks ljuskavosti (EN 933-3:1997)

Ispitivanje geometrijskih karakteristika agregata - Dio 4. :

Određivanje oblika zrna - Indeks oblika (EN 933-4:1999) Metode

ispitivanja geometrijskih karakteristika agregata - Dio 5. :

Određivanje procentualnog dijela razbijenih zrna u grubo

lomljenim zrnima agregata (EN 933-5:1998)


Određivanje površinskih karakteristika- Koeficient tečenja

agregata(EN 933-6:2001)

Ispitivanja geometrijskih karakteristika agregata - Dio 7.:

Određivanje sadržaja ljuske - Procenat ljuski u jezgrama agregata

(EN 933-7:1998)



BAS EN 933-8:2007

BAS EN 933-9:2007

BAS EN 933-10:2005

BAS EN 1097-1:2004

BAS EN 1097-1/A1:2004

BAS EN 1097-2:2007

BAS EN 1097-3:2007

BAS EN 1097-5:2004

BAS EN 1097-6:2004

BAS EN 1097-6/AC:2004

BAS EN 1097-7:2004

BAS EN 1097-8:2004

BAS EN 1097-10:2004

BAS EN 1367-5:2005

BAS EN 1744-1:2007

BAS EN 1744-3:2006

BAS EN 206-1:2002


Ocjenjivanje finoće- Ekvivalentni test sa pijeskom (EN 933-

8:1999)


Ocjenjivanje finoće- Plavi test sa metilenom (EN 933-9:1998)


Procjena finoće- Podjela zrna filtera ( Filtriranje putem zračnog

mlaza ) (EN 933-10:2001)

Ispitivanja mehaničkih i fizičkih karakteristika agregata - Dio 1. :

Određivanje otpornosti protiv habanja (micro-Deval) (EN 1097-

1:1996)

Ispitivanje mehaničkih i fizičkih karakteristika agregata - Dio 1.:

Određivanje otpornosti protiv habanja (micro-Deval) Amandman A1

(EN 1097-1/A1:2003)

Ispitivanje mehaničkih i fizičkih karakteristika agregata - Dio 2.:

Metode za određivanje otpornosti prema usitnjavanju (EN 1097-

2:1988)


Određivanje gustine nasipanja i sadržaja praznog prostora (EN

1097-3:1988)


Određivanje sadržaja vode kroz sušenje u ventilacionoj peći (EN

1097-5:1999)

Ispitivanja mehaničkih i fizičkih karakteristika agregata - Dio 6.:

Određivanje zapreminske mase i koeficijenta apsorbovanja vode

kroz sušenje u ventilacionoj peći (EN 1097-6:2000)


Određivanje zapreminske mase i koeficijenta apsorbovanja vode

kroz sušenje u ventilacionoj peći Amandman AC (EN 1097-

6/AC:2002)


Određivanje zapreminske mase filtera- Metoda pomoću

piknometra (EN 1097-7:1999)

Ispitivanje mehaničkih i fizičkih osobina agregata -Dio 8.:

Određivanje vrijednosti poliranog kamena (EN 1098-8:1999)


Određivanje visine usisavanja vode (EN 1097-10:2002)

Ispitivanje termičkih svojstava i svojstava postojanosti agregata na

meteorološke promjene - Dio5. : Određivanje otpornosti na

termički šok (EN 1367-5:2002)

Ispitivanja hemijskih karakteristika agregata - Dio 1.: Hemijske

karakteristike (EN 1744-1:1998)

Ispitivanja hemijskih karakteristika agregata - Dio 3. : Priprema

lužina za ispiranje agregata (EN 1744-3:2002)

Beton - Dio 1. : Specifikacije, karakteristike i kriteriji

usklađenosti (EN 206-1:2000)



4.4. Najvažnije norme dodatke betonu

BAS EN 934-2:2002

BAS EN 934-4:2002

BAS EN 934-6:2002

BAS EN 450-2:2007

BAS EN 12878:2007

BAS EN 480-1:2002

BAS EN 480-2:2002

BAS EN 480-5:2007

BAS EN 480-6:2007

BAS EN 480-8:2002

BAS EN 480-10:2002

BAS EN 480-12:2007

Dodaci za beton, malter i žbuku - Dio 2.: Dodaci betonu - Definicije i

zahtjevi (EN 934-2:2002)

Dodaci za beton, malter i žbuku - Dio 4.: Dodaci za punjenja za

prednaprezanje. Definicije, zahtjevi, usklađivanje, stavljanje oznake i

obilježavanje (EN 934-4:2002)

Dodaci za beton, malter i žbuku - Dio 6.: Uzimanje uzoraka, kontrola

usklađenosti i vrednovanje usklađenosti (EN 934-6:2002)

Lebdeći pepeo za beton - Dio 2.: Procjena usklađenosti (EN 450-

2:2003)

Pigmenti za bojenje građevinskih materijala baziranih na cementu i/ili

kreću - Specifikacije i metode ispitivanja (EN 12878:2005)

Dodaci za beton, malter i žbuku - Metode ispitivanja - Dio 1.: Referentni

beton i referentni malter za ispitivanje (EN 480-1:1997)

Dodaci za beton, malter i žbuku - Metode ispitivanja - Dio 2.:

Određivanje vremena vezanja (EN 480-2:1996)

Dodaci za beton, malter i cementni malter - Metoda ispitivanja - Dio

5.: Određivanje kapilarne apsorpcije (EN 480-5:2005)

Dodaci za beton, malter i cementni malter - Metode ispitivanja- Dio 6.:

Analize sa infracrvenim zracima (EN 480-6:2005)

Dodaci za beton, malter i žbuku- Metode ispitivanja- Dio 8.:

Određivanje sadržaja konvencionalnog suhog materijala (EN 480-

8:1996)

Dodaci za beton, malter i žbuku -Metode ispitivanja - Dio 10.:

Određivanje sadržaja hlorida topivih u vodi (EN 480-10:1996)

Dodaci za beton, malter i cementni malter - Metode ispitivanja - Dio

12.: Određivanje sadržaja alkalija u dodacima (EN 480-12:2005)

BAS EN 12350-2:2003 Ispitivanje svježeg betona - Dio 2.: Ispitivanje slijeganja (EN 12350-

2:1999)

BAS EN 12350-5:2003 Ispitivanje svježeg betona - Dio 5.: Ispitivanje na pokretom stolu (EN

12350-5:1999)

BAS EN 12390-2:2003 Ispitivanje očvrsnulog betona - Dio 2.: Pravljenje i lagerovanje probnih

uzoraka za ispitivanje čvrstoće (EN 12390-2:2000)

BAS EN 12390-3:2003 Ispitivanje očvrsnulog betona - Dio 3.: Čvrstoća na pritisak ispitanih uzoraka (EN 12390-3:2001)

BAS EN 451-2:2002 Metode ispitivanja lebdećeg pepela - Dio 2: Određivanje finoće vlažnim prosijavanjem (EN 451-2:1994)

BAS EN 451-1:2007 Metode ispitivanja lebdećeg pepela - Dio 1: Određivanje sadržaja

slobodnog kalcijevog oksida (EN 451-1:2005)

BAS EN 196-1:2006 Metode ispitivanja cementa - Dio 1.: Određivanje čvrstoće cementa (EN

196-1:1994)

BAS EN 196-7 :2000 Metode ispitivanja cementa - Dio 7.: Metode uzimanja i pripreme

uzoraka cementa (EN 196-7:1994)

BAS EN 413-2:2007 Zidarski cement - Dio 2.: Metode ispitivanja (EN 413-2:2005)

BAS ISO 9286:2001 Brusno sredstvo i sirovina - Hemijska analiza elektrosilicijum korund (EN ISO 9286:1997)



BAS EN 1015-3: 2004

BAS EN 932-3:2002

BAS EN 932-5:2002

BAS EN 933-1:2002

BAS EN 933-4: 2005

BAS EN 933-7:2007

BAS EN 933-8:2007

BAS EN 933-9:2007

BAS EN 933-10:2005

BAS EN 1097-1:2004

BAS EN 1097-2:2007

BAS EN 1097-3:2007

BAS EN 1097-6:2004

BAS EN 1097-8:2004

BAS EN 1367-1:2002

BAS EN 1744-1:2007

EN ISO 787-3:2006

BAS EN 445:2002

BAS EN 446:2002

BAS EN 447:2002

BAS EN 197-1:2002

Metode ispitivanja maltera za zidanje - Dio 3.: Određivanje

konzistencije svježeg maltera (stol za rasprostiranje) (EN 1015-3:1999)

Metode ispitivanje općih karakteristika agregata - Dio 3.: procedure i

terminologija za petrografski opis (EN 932-3:1996 IDT)

Metode ispitivanje općih karakteristika agregata - Dio 5. : Oprema i

kalibracija (EN 932-5:1999)

Metode ispitivanja geometrijskih karakteristika agregata - Dio 1.:

Određivanje granulometrijskog sastava - Metoda prosijavanja ( EN

933-1:2002)

Ispitivanje geometrijskih karakteristika agregata - Dio 4. : Određivanje oblika zrna -Indeks oblika ( EN 933-4:1999)

Ispitivanje geometrijskih karakteristika agregata - Dio 7.: Određivanje

sadržaja ljuske - Procenat ljuski u jezgrima agregata (EN 933-7:1998)

Ispitivanje geometrijskih karakteristika agregata - Dio 8.: Ocjenjivanje

finoće - Ekvivalentni test sa pijeskom (EN 933-8:1999)

Ispitivanje geometrijskih karakteristika agregata - Dio 9.: Procjena

finoće - Plavi test sa metilenom (EN 933-9:1998)

Ispitivanje geometrijskih karakteristika agregata - Dio 10.: Procjena

finoće -Podjela zrna filtera.(Filtriranje putem zračnog mlaza) (EN 933-

10:2001)


Određivanje otpornosti protiv habanja (EN 1097-1:1996)


metode za određivanje otpornosti prema usitnjavanju (EN 1097-

2:1998)


Određivanje gustine nasipanja i sadržaja praznog prostora (EN 1097-

3:1998)


Određivanje zapreminske mase i i koeficijenta apsorbovanja vode kroz

sušenje u ventilacionoj peći (EN 1097-6:2000)

Ispitivanja mehaničkih i fizičkih osobina agregata - Dio 8.: Određivanje

vrijednosti poliranog kamena (EN 1097-6:1999)

Ispitivanje termičkih i vremenskih karakteristika agregata -Dio 1. :

Određivanje otpornosti na smrzavanje i odmrzavanje ( EN 1367-1:1999)

Ispitivanje hemiskih karakteristika agregata - Dio 1.: Hemijske analize

(EN 1744-1:1998)

Opće metode ispitivanja pigmenata i punila -Dio 3.: Određivanje

materije rastvorljive u vodi - metoda vruće ekstrakcije (EN ISO 787-

3:2000 IDT*ISO 787-3:2000)

Žbuka za prednaprezanje - Metode ispitivanja (EN 445:1996)

Žbuka za prednaprezanje -Procedure žbukanaj (EN 446:1996)

Žbuka za prednaprez. - Specifikacija za obični malter (EN 447:1996)

Cement - 1. dio: Sastav, specifikacije i kriteriji usklađenosti za obične

cemenate (EN 197-1: 2000)



BAS EN 196-2 :2006

BAS EN 196-3 :2006

BAS EN 196-6 :2000

Metode ispitivanja cementa - Dio 2. : Hemijske analize cementa (EN

196-2:1994)

Metode ispitivanja cementa - Dio 3.: Hemijske analize cementa (EN

196-3:1994)

Metode ispitivanja cementa - Dio 6.: Određivanje finoće mliva (EN

196-6:1989)

4.5. Najvažnije norme za vodu

BAS EN 1008:2002

BAS EN 196-1:2006

BAS EN 196-2:2006

BAS EN 196-3:2006

BAS EN 206-1:2002

BAS EN 12390-2:2003

BAS EN 12390-3:2003

BAS EN ISO 9963-

2:2000

BAS ISO 7890-1:2002

BAS EN 197-1:2002

BAS EN 12350-1:2003

BAS ISO 7887:2002

BAS ISO 6878:2006

BAS ISO 9297:2002

BAS ISO 9964-1:2002

BAS ISO 9964-2:2002

Voda za spravljanje betona - Specifikacije za uzimanje uzoraka,

ispitivanje i procjenu pogodnosti vode, uključujući vodu

recikliranu od idustrijske proizvodnje betona, kao vodu za

spravljanje betona (EN 1008:2002)

Metode ispitivanja cementa - Dio 1.: Određivanje čvrstoće cementa

(EN 196-1:2005)

Metode ispitivanja cementa - Dio 2.: Hemijske analize cementa(EN

196-2:2005)

Metode ispitivanja cementa - Dio 3.: Hemijske analize cementa (EN

196-3:2005)

Beton - Dio 1. : Specifikacije, karakteristike i kriteriji usklađenosti

(EN 206-1:2000)

Ispitivanje očvrsnulog betona - Dio 2.: Pravljenje i lagerovanje

uzoraka za ispitivanje čvrstoće (EN 12390-2:2000)

Ispitivanje očvrsnulog betona - Dio 3.: Čvrstoča na pritisak ispitnih

uzoraka (EN 12390-3:2001)

Kvaliteta vode - Određivanje alkaliteta - Dio 2.: Određivanje

karbonatnog alkaliteta ( ISO 9963-2:1994 IDT*ISO 9963-2:2005)

Kvaliteta vode - Određivanje nitrata - Dio 1.: Spektrometrijska metoda s

2,6- Dimetilfenolom (ISO 7890-1:1986)

Cement - Dio 1.: Sastav, specifikacije i kriteriji usklađenosti za obične cemente (EN 197-1:2000)

Ispitivanje svježeg betona - Dio 1. :Uzimanje uzoraka (EN 12350-

1:1999)

Kvaliteta vode - Ispitivanje i određivanje boje (ISO 7887:1994

IDT*ISO 7887:1985)

Kvaliteta vode - Određivanje fosfora- Spektrometrijska metoda sa

amonij molibdatom (EN ISO 6878:2004 IDT*ISO 6878:2004)

Kvaliteta vode - Određivanje klorida - Volumetrijska metoda s

srebro nitratom uz kromatni indikator (Mohrrova metoda) (ISO

9297:1989)

Kvaliteta vode - Određivanje natrija i kalija - Dio 1.: Određivanje

natrija metodom atomske apsorpcije spektrometrije (ISO 9964-

1:1993)

Kvaliteta vode - Određivanje natrija i kalija - Dio 2.: Određivanje

kalija metodom atomske apsorpcije spektrometrije (ISO 9964-2:1993)



BAS ISO 9964-3:2002 Kvaliteta vode - Određivanje natrija i kalija - Dio 3.: Određivanje

natrija i kalija metodom plamene emisijone spektrometrije (ISO 9964-

3:1993)

BAS ISO 10530:2002 Kvaliteta vode - Određivanje rastvorenih sulfida - Fotometrijska

metoda s metilen- plavim. (ISO 10530:1992)

4.6. Najvažnije norme za prefabrikovane betonske elemente

BAS EN 13369:2004

BAS EN 639:2002

BAS EN 640:2002

BAS EN 641:2002

BAS EN 642:2002

BAS EN 1168: 2007

BAS EN 1338: 2006

BAS EN 1339:2005

BAS EN 1916:2007

BAS EN 1917:2007

BAS EN 12794:2007

BAS EN 12839:2007

BAS EN 12843:2006

BAS EN 13198:2007

BAS EN 13224:2007

BAS EN 13225:2007

BAS EN 13693:2005

BAS EN 13748-1:2006

BAS EN 13748-2:2006

Opća pravila za proizvode od prefabrikovanog betona (EN

13369:2004)

Opći zahtjevi za betonske cijevi pod pritiskom, uključujući

priključke i fitinge (EN 639:1994)

Armiranobetonske i betonske cijevi pod pritiskom sa ojačanim

omotačem (necilindrični tip), uključujući nastavke i fitinge (EN

640:1994)

Cijevi pod pritiskom od armiranog betona, cilindričnog tipa,

uključujući spojeve i cijevne priključke (EN 641:1994)

Armiranobetonske cijevi pod pritiskom, cilindrični i necilindrični tip,

uključujući nastavke, fitinge i specifične zahtjeve za prednapregnute

čelične cijevi (EN 642:1994)

Prefabrikovani betonski elementi - Šuplje ploče (EN 1168:2005)

Betonske ploče za popločavanje - Zahtjevi i metode ispitivanja (EN

1338:2003)

Betonske ploče za popločivanje - Zahtjevi i metode ispitivanja

(EN 1339:2003)

Betonske cijevi i fitinzi, beton sa čeličnim vlaknima i armiranim

beton (EN 1916:2002)

Ulazni i kontrolni šahtovi od betona, beton sa čeličnim vlaknima i

armiranog betona (EN 1917:2002)

Prefabrikovani betonski elementi - Temelji (EN 12794:2005)

Prefabrikovani betonski elementi - Elementi za ograde (EN

12839:2005)

Prefabrikovani betonski elementi - Jarboli i stupovi (EN

12843:2004)

Prefabrikovani betonski elementi -Elementi za ograde (EN

13198:2003)

Prefabrikovani betonski elementi - Rebrasti podni elementi (EN

13224:2004)

Prefabrikovani betonski elementi - Linijski konstruktivni

elementi (EN 13225:2004)

Gotovi betonski proizvodi - Specijalni krovni elementi (EN

13693:2004)

Teraco ploče -Dio 1: Teraco ploče za unutrašnju upotrebu (EN

13748-1:2004)

Teraco ploče - Dio 2: Teraco ploče za vanjsku upotrebu (EN

13748-2:2004)


PRILOG 05

PREDMJER I PREDRAČUN

GRAĐEVINSKIH RADOVA


Knjiga 01 Hidrograđevinski dio - Prilog 05 Predmjer i predračun 1/20

GENERALNA REKAPITULACIJA

R.BR. OPIS STAVKE IZNOS

(KM)

I. PRELIVNI PRAG 467.661,00

II. PRELAZNA DIONICA SA TALOŽNICOM 199.724,00

III. STROJARA 477.991,00

IV OSTALI RADOVI 1.007.318,00

SVE UKUPNO: 2.152.694,00




R.broj

Opis stavke

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

I PRELIVNI PRAG

1.1. ZEMLJANI RADOVI

1.1.1. Izrada privremenog nasipa sa koga se izvodi dijafragma i pristupa do mjesta izgradenje praga. Nasip se izvodi od riječnog nanosa, bez krupnih blokova.

Obračun po m3. m3 3200,00 4,00 12.800,00

1.1.2. Izrada iskopa za dijafragmu i priprema isplake od mješavine bentonita.

Obračun po m3. m3 250,00 20,00 5.000,00

1.1.3. Iskop i odvoz na deponiju (udaljenost cca 1 km) dijela privremenog nasipa radi temeljenja nasipa od kamenih blokova.

Obračun po m3. m3 2000,00 6,00 12.000,00

1.1.4. Nabavka, transport i ugradnja nasipa od krupnog slaganog kamena. Minimalna dimenzija bloka 50 cm.

Obračun po m3. m3 4100,00 30,00 123.000,00

UKUPNO ZEMLJANI RADOVI: 152.800,00

1.2. BETONSKI I ARMIRANOBETONSKI RADOVI

1.2.1. Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja armiranog hidrotehničkog betona MB 30 u objekat vertikalnog zida (dijafragme) u dvostranoj oplati.

Obračun po m3. m3 111,60 230,00 25.668,00

1.2.2. Izrada dijafragme pod zaštitom isplake sa privremenog nasipa u kampadama po 6,0 m, armiranim hidrothničkim betonom MB 30.

Obračun po m3. m3 152,70 230,00 35.121,00

1.2.3. Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja armiranog hidrotehničkog betona MB 30 u objekat naglavne grede.

Obračun po m3. m3 54,80 240,00 13.152,00

1.2.4. Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja armiranog hidrotehničkog

betona MB 30 u betonsku oblogu na kosini (d=30 cm) i na kruni nasipa (d=50 cm).

Obračun po m3. m3 388,00 200,00 77.600,00




R.broj

1.2.5.

Opis stavke

Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja hidrotehničkog betona MB 30 u nasip od kamenih blokova (betonska ispuna fuga između kamenih blokova nasipa) - procijenjena količina.

Obračun po m3.

Jed. mjere

m3

Kolicina

600,00

Jed. cijena (KM)

200,00

Iznos (KM)

120.000,00

UKUPNO BETONSKI RADOVI: 271.541,00 1.3. ARMIRAČKI RADOVI

1.3.1. Nabavka, doprema, priprema, prenos i ugradnja rebraste i mrežaste armature prema specifikaciji.

Obračun po kg. kg 27.075,00 1,60 43.320,00

UKUPNO ARMIRAČKI RADOVI: 43.320,00 I PRELIVNI PRAG

REKAPITULACIJA

1.1. ZEMLJANI RADOVI 152.800,00 1.2. BETONSKI RADOVI 271.541,00 1.3. ARMIRAČKI RADOVI 43.320,00

UKUPNO PRELIVNI PRAG.: 467.661,00




R.broj

Opis stavke

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

II PRELAZNA DIONICA SA TALOŽNICOM


Iskopi za prelaznu dionicu sa talažnicom uključeni su u stavku 3.1. Strojara - Zemljani radovi.


2.2.1. Nabavka materijala, izrada, doprema i

ugradnja armiranog hidrotehničkog

betona MB 30 u objekat prelazne

dionice.

Obračun po m3.

- objekat sa grubom rešetkom m3 64,00 230,00 14.720,00

- temeljna ploča prelazne dionice m3 29,50 200,00 5.900,00

- zid prelazane dionice m3 29,30 230,00 6.739,00

- rubni zid m3 2,90 230,00 667,00

- granični zid na pristupnom putu m3 5,20 230,00 1.196,00

Ukupno prelazna dionica: 29.222,00

2.2.2. Nabavka materijala,transport i betoniranje taložnice, armiranim hidrotehničkim betonom MB30 sa potrebom oplatom.

Obračun po m3.

KAMPADA A m3 186,80 240,00 44.832,00

KAMPADA B m3 245,10 240,00 58.824,00

Ukupno taložnica: 103.656,00

UKUPNO BETONSKI RADOVI: 132.878,00

2.3. ARMIRAČKI RADOVI

2.3.1. Nabavka, doprema, priprema, prenos i ugradnja armature za prelaznu dionicu prema specifikaciji.

Obračun po kg. kg 4815,00 1,60 7.704,00

2.3.2. Ankeri na prelaznoj dionici RA φ22, L=3,0 m, razmak 1,5x1,5 m. U jediničnu cijenu uključeno bušenje i zalijevanje cementnim malterom.

Obračun po komadu. kom 30,00 300,00 9.000,00




R.broj Opis stavke

2.3.3. Nabavka, doprema, priprema, prenos i ugradnja armature za taložnicu. 431,9x40 kg

Obračun po kg.

2.3.4. Ankeri na taložnici RA φ22, L=3,0 m,

razmak 1,5x1,5 m. U jediničnu cijenu uključeno bušenje i zalijevanje cementnim malterom.

Obračun po komadu.

Jed. mjere

kg

kom

Jed. Kolicina cijena

(KM)

17.276,00 1,60

75,00 300,00

Iznos (KM)

27.642,00

22.500,00

UKUPNO ARMIRAČKI RADOVI: 66.846,00 II. PRELAZNA DIONICA SA TALOŽNICOM

REKAPITULACIJA

2.1. ZEMLJANI RADOVI 2.2. BETONSKI RADOVI 132.878,00 2.3. ARMIRAČKI RADOVI 66.846,00

UKUPNO PRELAZNA DIONICA SA TALOŽNICOM: 199.724,00




R.broj

Opis stavke

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

III. STROJARA


3.1.1. Mašinski iskop zemlje II i III kategorije u širokom otkopu za strojaru i prateće objekte, sa deponovanjem iskopane zemlje sa strane, nasipanjem nakon betoniranja, zatrpavanjem, nabijanjem i odvozom viška zemlje na deponiju, kao i obrada škarpi nakon iskopa.

Obračun po m3. m3 3200,00 6,00 19.200,00

3.1.2. Mašinski iskop zemlje IV i V kategorije u širokom otkopu za objekat strojare i prateće objekte.

Obračun po m3. m3 4800,00 15,00 72.000,00

UKUPNO ZEMLJANI RADOVI: 91.200,00


3.2.1. Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja armiranog hidrotehničkog betona MB 30 u ulaznu građevinu sa

finom rešetkom.

Obračun po m3.

- temelji m3 146,60 220,00 32.252,00

- bočni zidovi m3 115,35 230,00 26.530,50

- razdjelni zid m3 49,90 230,00 11.477,00

- betonska ploča i pasarela na koti 453.00 m3 19,25 250,00 4.812,50

3.2.2. Nabavka, transport i ugradnja armiranog betona, ab temelja, temeljne ploče, podne ploče i zidova objekta mašinske zgrade MB 30, u oplati. U jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa. Armatura obračunata posebno.

Obračun po m3.

- temelji m3 152,30 220,00 33.506,00

- bočni zidovi m3 188,45 230,00 43.343,50

- uzvodni poprečni zid m3 97,00 230,00 22.310,00

- nizvodni zid do kote 448,30 mnm m3 63,45 230,00 14.593,50

- podna ploča na koti 443,70 m3 40,05 230,00 9.211,50

- nizvodni i uzvodni razdjelni zid do kote 453.00 mnm m3 33,10 230,00 7.613,00




R.broj

Opis stavke

- dio nizvodne ploče na koti 453.00 mnm

Jed. mjere

m3

Kolicina

13,40

Jed. cijena (KM)

250,00

Iznos (KM)

3.350,00

- uzvodni i bočni dijelovi ploče na koti 453.00 mnm m3 16,90 250,00 4.225,00

- nadzidak na krovnom otvoru m3 5,50 230,00 1.265,00

- nadzidak po rubu krova m3 2,85 230,00 655,50

3.2.3. Nabavka, transport i ugradnja armiranog betona, za ploču ispod trafoa na koti 448.30 mnm sa MB 30, u oplati U jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa. Armatura obračunata posebno.

Obračun po m3. m3 3,50 200,00 700,00

3.2.4. Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja armiranog hidrotehničkog betona MB 30 u potporne zidove platoa trafoa. U jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m3. m3 18,25 230,00 4.197,50

3.2.5. Prostorija za ormare upravljanja: Nabavka, transport i ugradnja

arm.betona MB 30, za gornju, donju ploču i zidove. U jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m3.

- podna ploča m3 6,80 220,00 1.496,00

- zidovi m3 12,70 230,00 2.921,00

- gornja ploča m3 9,50 250,00 2.375,00

3.2.6. Upravljačka kućica na krovu: Nabavka materijala transport i ugradnja arm.betona MB30 za gornju i donju betonsku ploču.

Obračun po m3. m3 5,70 250,00 1.425,00

3.2.7. Upravljačka kućica na krovu: Nabavka materijala transport i ugradnja arm.betona MB30 za vertikalne i

horizontalne serklaže, natprozornike,

nadvratnike i završni krovni vijenac.

Obračun po m3. m3 2,00 280,00 560,00

3.2.8. Upravljačka kućica na krovu i prostor za el.opremu na koti montažnog

platoa: Nabavka materijala transport i ugradnja nearmiranog betona za podložni beton ispod arm bet. krovnih ploča.

Obračun po m2. m3 4,00 150,00 600,00




R.broj

3.2.9.

3.2.10.

3.2.11.

3.2.12.

Opis stavke

Nabavka, transport i ugradnja armiranog betona u stub iznad difuzora (od kote 448,30 mnm do kote 453,00 mnm) sa MB 30 u oplati. U jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m3.

Nabavka, transport i ugradnja

armiranog betona za horizontalnu

gredu (nosač dizalice za difuzorski

zatvarač) sa MB 30 u oplati. U

jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m3. Nabavka, transport i ugradnja arm.betona MB 30, u stepenište sa podestom koje vodi sa montažnog platoa prema pristupnom putu, kao i stepenište unutar objekta koje spaja montažni plato sa turbinskom etažom, sa završnom obradom gornje površine zaglađenim betonom. U jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m3.

Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja armiranog hidrotehničkog betona MB 30 u izlaznu vadu sa

potrebnom oplatom i skelom. U

jediničnu cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m3.

Jed. mjere

m3

m3

m3

Kolicina

0,85

1,45

4,70

Jed. Iznos cijena

(KM) (KM)

280,00 238,00

280,00 406,00

300,00 1.410,00

- temeljna ploča m3 62,20 220,00 13.684,00

- bočni zidovi m3 20,20 230,00 4.646,00

3.2.13. Izrada zalivnog (sekundarnog) betona MB 35 nakon montaže mašinske opreme.

Obračun po m3. m3 8,00 360,00 2.880,00

UKUPNO BETONSKI RADOVI: 252.683,50

3.3. ARMIRAČKI RADOVI

3.3.1. Nabavka, doprema, priprema, prenos i ugradnja armature. 1096x50 kg

Obračun po kg kg 54800,00 1,60 87.680,00

UKUPNO ARMIRAČKI RADOVI: 87.680,00 ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o.Banja Luka Septembar, 2012.



R.broj

Opis stavke

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

3.4. KROVNA KONSTRUKCIJA

3.4.1. Nabavka materijala kvalitetne drvene građe tipa jela ili smrća izrada, utovar, prevoz do gradilišta, istovar,

uskladištenje i ugradnja drvene krovne konstrukcije, sa bojenjem i svim potrebnim zaštitama. Horizontalna krovna projekcija je 3.80x7.75m. U cijenu je uračunato i pričvrščenje na krov objekta strojare.

Obračun po m2. m2 60,00 35,00 2.100,00

3.4.2. Nabavka materijala doprema i ugradnja sendvić panela za pokrivanje montažnog otvora na krovu strojare. Horizontalna krovna projekcija je 3.80x7.75m. U cijenu je uračunato i

pričvršćenje na krov objekta strojare.

Obračun po m2. m2 60,00 45,00 2.700,00

UKUPNO KROVNA KONSTRUKCIJA: 4.800,00

3.5. ZIDARSKI RADOVI

3.5.1. Nabavka, doprema i zidanje vanjskih zidova opečnim giter blokovima debljine 25 cm u pcm. Omjera 1:3:9.

Obračun po m3. m3 23,16 60,00 1.389,60

3.5.2. Nabavka materijala i grubo i fino malterisanje unutrašnjih zidova u pcm. omjera 1:3:9, sa prethodnim nabacivanjem cementnog šprica.

Obračun po m2. m2 190,03 15,00 2.850,45

3.5.3. Nabavka materijala ,doprema i ugradnja perlit betona koji služi za pravljenje pada na ravnom dijelu

a.b.krova strojare sa svim predradnjama.

Obračun po m2. m2 9,15 200,00 1.830,00

3.5.4. Nabavka, doprema i izrada završnog sloja poda u objektu, betonskim estrihom MB 30 u nagibu d=5 -7 cm, sa zaglađenom gornjom površinom, i lagano armirano mrežom Q 335. Cijenom obuhvaćeno sve iz opisa.

Obračun po m2. m2 143,78 20,00 2.875,60




R.broj

3.5.5.

3.5.6.

Opis stavke

Kućica na krovu strojare: Nabavka, doprema i zidanje vanjskih zidova opečnim giter blokovima debljine 25 cm u pcm. Omjera 1:3:9.

Obračun po m3.

Kućica na krovu i prostor za smještaj opreme na koti mont. platoa: Nabavka materijala i grubo i fino malterisanje unutrašnjih zidova u pcm. omjera 1:3:9, sa prethodnim nabacivanjem cementnog šprica.

Obračun po m2.

Jed. mjere

m3

m2

Kolicina

15,34

51,13

Jed. Iznos cijena

(KM) (KM)

60,00 920,40

15,00 766,95

UKUPNO ZIDARSKI RADOVI: 10.633,00

3.6. HIDRO I TERMOIZOLATERSKI RADOVI

3.6.1. Nabavka materijala, transport i izrada krovne horizontalne hidroizolacije za strojaru i za kučicu na krovu strojae, izvedene od sintetičkih polimerih smola (premaza)sa pripremom podne površine, sa samozaštitnim slojem. U cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m2. m2 103,70 30,00 3.111,00

3.6.2. Nabavka materijala, transport i izrada podne hidroizolacije horizontalne i vertikalne, izvedene od sintetičkih polimerih smola (premaza)sa pripremom podne površine. U cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m2.

horizontalna hidroizolacija 62+23 za

prostor za opremu m2 85,00 30,00 2.550,00

vertikalna hidroizolacija m2 85,00 35,00 2.975,00

3.6.3. Nabavka materijala, transport i zaštita vertikalne hidroizolacije čepasta guma TEFOND. U cijenu uključeno sve iz opisa.

Obračun po m2.

62+45 za prostor za opremu m2 107,00 10,00 1.070,00

3.6.4. Nabavka materijala transport i ugradnja tvrde kvalitetne krovne termoizolacije debljine 10 cm za krov strojare i kućice.

Obračun po m2. m2 103,00 20,00 2.060,00

UKUPNO HIDRO I TERMO IZOLATERSKI RADOVI : 11.766,00




R.broj Opis stavke

Jed. mjere


(KM)

Iznos (KM)

3.7. BRAVARSKI RADOVI

Napomena:

Prije izrade pozicija, sve mjere

kontrolisati na licu mjesta. Odabrani

Izvođač mora preuzeti obavezu izrade

radioničkih nacrta u skladu sa svojom

tehnologijom, koje je dužan dostaviti na definitivnu saglasnost projektanta.

3.7.1. Nabavka, doprema i ugradnja metalnih

jednokrilnih vrata, izrađenih od

galvaniziranih čeličnih profila sa

oblogom krila obostrano, od galvaniziranog čeličnog lima i ispunom od tervola d=50 mm, između limova, Vrata su dim 90x310. Gornji dio otvora za vrata iznad visine od 2 m je u staklu, ispunjen termopan staklom debljine 4+12+4. U donjem dijelu vrata predvidjet će se žaluzine za usis svležeg zraka. Vrata su opremljena potrebnim okovom: baglamama, kvakom, brava usadna cilindrična sa mehanizmom za hidrauličko zatvaranje vrata, stop vrata. Obojena su sa dva finalna glicerinska premaza sa otpornošću na vatru 120min. Debljinu, vrstu profila i detalje daje Izvođač radova, uz saglasnost Projektanta. Sve izvesti prema šemi. Za izradu vrata mjere kontrolisati na licu mjesta.

Obračun po komadu.

dim.90x310 mm kom 2,00 480,00 960,00

3.7.2. Nabavka, doprema i ugradnja prozora, izrađenog od aluminijskih eloksiranih prozorskih profila, sa premazom na otpornost na vatru 120 min ostakljeni termopan staklom 4+12+4 mm debljine. Otvaranje krila prozora je oko donje horizontalne osovine prema vani, na ventus, sa ručicom koja je na dohvat ruke. Prozor dim 257x80cm. Debljinu, vrstu profila i detalje daje Izvođač radova, uz saglasnost Projektanta. Sve izvesti prema šemi . Za izradu prozora mjere kontrolisati na licu mjesta. U cijenu uključeno sve iz opisa. POZ 1l

dim 257x80cm kom 8,00 250,00 2.000,00




R.broj Opis stavke

3.7.3. U kučici na krovu strojare:Nabavka materijala, doprema, izrada i postavljanje unutrašnjih vrata od aluminijskih bojenih profila sa ispunom od ravnog lima i sa popunom sa termoizolacijonim slojem. Poz.1 90X200 cm i Poz.2 70x200 cm

Obračun po komadu.

3.7.4. Nabavka materijala, doprema, izrada i postavljanje metalne ograde.Ograda se sastoji odokruglih čeličnih šupljih cijevi Ø50 mm. Visina ograde je 1m.Po horizontali su postavljene dvije horizontalne cijevi (rukohvat i kolenik na visini od 45 cm. U cijenu uključeno sve iz opisa kao i L profili 50x50x5 mm, na rubovima zida,te farbanje zaštitnom i završnom bojom .

Obračun po komadu.

3.7.5. Nabavka materijala, doprema, izrada i postavljanje metalne ograde.Ograda se sastoji odokruglih čeličnih šupljih cijevi Ø50 mm. Visina ograde je 1m.Po horizontali su postavljene dvije horizontalne cijevi (rukohvat i kolenik na visini od 45 cm. U cijenu uključeno sve iz opisa kao i L profili 50x50x5 mm, na rubovima zida,te farbanje zaštitnom i završnom bojom .

Obračun po m1.

3.7.6. Nabavka materijalatransport i ugradnja čeličnih [NP20 profila za izradu portala za nošenje zatvarača na ulaznoj građevini.Predviđeno je oslanjanje nosive grede na tri portala ukupne dužine42m1.

Obračun po m1.

3.7.7. Nabavka materijalatransport i ugradnja čeličnog [NP24 profila za nosivu gredu portala za nošenje zatvarača na ulaznoj građevini.Predviđeno je oslanjanje nosive grede na tri portala . Dvije čelične grede po 9.5 m1

Obračun po m1.

3.7.8. Nabavka materijalatransport i ugradnja čeličnog [NP24 profila za strop montažnog platoa za nošenje vitla za navlačenje turbina. Dvije čelične grede po 12.70 m1 Obračun po m1.

Jed. mjere

kom

kom

m1

m1

m1

m1

Kolicina

2,00

2,00

74,00

42,00

19,00

25,40

Jed. cijena (KM)

250,00

200,00

25,00

30,00

50,00

50,00

Iznos (KM)

500,00

400,00

1.850,00

1.260,00

950,00

1.270,00




R.broj

3.7.9.

Opis stavke

Nabavka, doprema i ugradnja prozora na kučici na krovu strojare izrađenih od aluminijskih eloksiranih prozorskih profila, sa premazom na otpornost na vatru 120min. ostakljeni termopan staklom 4+12+4 mm debljine . Otvaranje krila prozora je oko vertikalne i oko donje horizontalne osovine prema vani, na ventus, sa ručicom koja je na dohvat ruke. Prozor dim 160x120cm. Debljinu, vrstu profila i detalje daje Izvođač radova, uz saglasnost Projektanta. Sve izvesti prema šemi . Za izradu prozora mjere kontrolisati na licu mjesta. U cijenu uključeno sve iz opisa.

Jed. mjere


(KM)

Iznos (KM)

Obračun po komadu. kom 2,00 250,00 500,00

UKUPNO BRAVARSKI RADOVI: 9.690,00

3.8. LIMARSKI RADOVI

3.8.1. Nabavka materijala, transport izrada i montaža horizontalnog kvadratnog oluka 250x300 mm od čeličnog plastificiranog pocinčanog bojenog lima d=0.66 mm, uključujući sve potrebne pripadajuće elemente kuke i ostali materijal.

Obračun po m1. m1 13,35 15,00 200,25

3.8.2. Nabavka materijala, izrada, transport i montaža verikalnih oluka rađenih od čeličnog plastificiranog pocinčanog bojenog lima d= 0,66 mm, uključujući sve potrebne pripadajuće elemente i ostali materijal. Oluk φ100 mm.

Obračun po m1. m1 8,00 15,00 120,00

3.8.3. Nabavka, transport, izrada i ugradnja opšava strehe od čeličnog, poc.plastificiranog bojenog fasadnog plitkog trapezastog lima d=0,65 mm,

R.Š.165 i 120 cm. Lim pričvrstiti za drvenu podkonstrukciju. U cijenu uključeno sve iz opisa kao i sav sitni prpadajući materijal. (podloške, zavrtnji, silikon i sl).

Obračun po m1. m2 38,60 16,00 617,60 ENCOS d.o.o. Sarajevo - ELNOS d.o.o.Banja Luka Septembar, 2012.



R.broj Opis stavke

3.8.4. Nabavka, transport, izrada i ugradnja prozorskih klupica, vanjskih, od čeličnog, poc. plastificiranog bojenog lima d=0,65 mm. RŠ 15 cm. U cijenu uključen i pripadajući materijal kao što su podlošci, vijci silikon i sl.

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

Obračun po m1. m1 20,56 10,00 205,60

3.8.5. Kućica na krovu:Nabavka, transport, izrada i ugradnja opšava strehe od čeličnog, poc.plastificiranog bojenog fasadnog plitkog trapezastog lima d=0,65 mm, R.Š.165 i 120 cm. Lim pričvrstiti za drvenu podkonstrukciju. U cijenu uključeno sve iz opisa kao i sav sitni prpadajući materijal. (podloške, zavrtnji, silikon i sl).

Obračun po m1 m1 18,90 16,00 302,40

3.8.6. Kućica na krovu:Nabavka, transport, izrada i ugradnja prozorskih klupica, vanjskih, od čeličnog, poc.

plastificiranog bojenog lima d=0,65 mm. RŠ 15 cm. U cijenu uključen i pripadajući materijal kao što su podlošci, vijci silikon i sl.

Obračun po m1 m1 3,30 12,00 39,60

UKUPNO LIMARSKI RADOVI: 1.485,00

3.9. FASADERSKI RADOVI

3.9.1. Nabavka materijala, doprema i maltrisanje fasade, grubo i fino produžnim cementnim malterom 1:2:6., sa prethodnim nabacivanjem

sloja špric maltera prije malterisanja.

Obračun po m2 m2 240 15,00 3.600,00

3.9.2. Nabavka materijala, doprema i maltrisanje fasade, grubo i fino

produžnim cementnim malterom

1:2:6., sa prethodnim nabacivanjem sloja špric maltera prije malterisanja.

Obračun po m2 m2 66,30 15,00 995,00

FASADERSKI RADOVI UKUPNO: 4.595,00




R.broj

Opis stavke

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

3.10. MOLERSKOFARBARSKI RADOVI

3.10.1. Nabavka materijala, transport, priprema i bojenje fasade, fasadnom bojom - fasadeksom ili slično,sa potrebnim predradnjama. Boja fasadne boje, po izboru Projektanta.

Obračun po m2 m2 240 6,00 1.440,00

3.10.2. Nabavka materijala,doprema na objekat te bojenje betonskog poda visokootpornim podnim premazom - Qeshfloor ep 3190 HR ili slično, sa predradnjama. Sve uraditi prema uputstvu proizvođača boje.

Obračun po m2 m2 68,40 10,00 684,00

3.10.3. Nabavka materijala, transport, priprema i bojenje unutrašnjih zidova poludisperzivnom bojom,sa potrebnim predradnjama. Boja , po izboru Projektanta.Cijenom obuhvatiti sve iz opisa. Sve uraditi prema uputstvu proizvođača boje.

Obračun po m2 m2 120,00 4,00 480,00

3.10.4. Kučica na krovu i prostor za el.opremu na nivou mont.platoa:Nabavka materijala, transport, priprema i bojenje unutrašnjih zidova poludisperzivnom bojom,sa potrebnim predradnjama. Boja , po izboru Projektanta.Cijenom obuhvatiti sve iz opisa. Sve uraditi prema uputstvu proizvođača boje.

Obračun po m2 m2 114,00 4,00 456,00

3.10.5. Kučica na krovu: Nabavka materijala, transport, priprema i bojenje fasade, fasadnom bojom - fasadeksom ili slično,sa potrebnim predradnjama. Boja fasadne boje, po izboru Projektanta.

Obračun po m2 m2 66,30 6,00 398,00

MOLERSKO FARBARSKI RADOVI UKUPNO: 3.458,00




III STROJARA

REKAPITULACIJA

Iznos R.broj Opis stavke (KM)

3.1. ZEMLJANI RADOVI 91.200,00

3.2. BETONSKI RADOVI 252.684,00

3.3. ARMIRAČKI RADOVI 87.680,00

3.4. KROVNA KONSTRUKCIJA 4.800,00

3.5. ZIDARSKI RADOVI 10.633,00

3.6. HIDRO I TERMOIZOLATERSKI RADOVI 11.766,00

3.7. BRAVARSKI RADOVI 9.690,00

3.8. LIMARSKI RADOVI 1.485,00

3.9. FARBARSKI RADOVI 4.595,00

3.10. MOLERSKO-FARBARSKI RADOVI 3.458,00

UKUPNO STROJARA : 477.991,00




R.broj

Opis stavke

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

IV OSTALI RADOVI

4.1. Prokopavanje korita r.Plive na potezu nizvodno od strojare. 29.540 m3

Obračun po m3.

II i III kategorija m3 7.385,00 8,00 59.080,00

IV i V kategorija m3 22.155,00 20,00 443.100,00

Ukupno prokopavanje korita: 502.180,00

4.2. Zasjecanje desne obale u široj zoni pregradnog profila u cilju pomjeranja korita rijeke. Radovi se izvode prije početka iskopa za objekte strojare.

Obračun po m3. m3 600,00 8,00 4.800,00

4.3. Izrada gradilišnog puta (pristupa do

lokacije strojare) sa uzvodne strane,

dužine cca L=600 m. Radovi obuhvataju čišćenje padine od rastinja i djelimično zasjecanje padine, te formiranje stabilne kosine prema rijeci, odnosno budućoj akumulaciji.

paušalno pauš. 200.000,00

4.4. Izrada obložnih (potpornih) zidova na pristupnom putu do strojare i uz

objekte nizvodno od strojare. Zidovi su

tehnički obrađeni kao Z1, Z2 i Z4.

4.4.1. Betonski radovi

Nabavka materijala, izrada, doprema i ugradnja armiranog hidrotehničkog betona MB 30 za obložne (potporne) zidove.

Obračun po m3

- zid Z1 m3 85,70 230,00 19.711,00

- zid Z2 m3 72,70 230,00 16.721,00

- zid Z4 m3 220,70 230,00 50.761,00

Ukupno 4.4.1.: 87.193,00

4.4.2. Armirački radovi

Nabavka, doprema, priprema, prenos i ugradnja armature prema specifikaciji.

Obračun po kg.

- zid Z1 kg 5077 1,60 8.123,20

- zid Z2 kg 3129 1,60 5.006,40

- zid Z4 kg 10822 1,60 17.315,20

Ukupno 4.4.2.: 30.444,80




R.broj

4.4.3.

Opis stavke

Ankeri na obložnim (potpornim) zidovima RA φ22, L=3,0 m, razmak 1,5x1,5 m. U jediničnu cijenu uključeno bušenje i zalijevanje cementnim malterom.

Jed. mjere

Kolicina

Jed. cijena (KM)

Iznos (KM)

Obračun po komadu.

- zid Z1 kom 60 300,00 18.000,00

- zid Z2 kom 40 300,00 12.000,00

- zid Z4 kom 130 300,00 39.000,00

Ukupno 4.4.3.: 69.000,00

Ukupno 4.4.: 186.637,80

4.5. RIBLJA STAZA

4.5.1. Iskopi u riječnom koritu (nizvodni potez) sa zasjecanjem desne obale.

2600 m3

II i III kategorija m3 300 8,00 2.400,00

IV i V kategorija m3 2300 20,00 46.000,00

Ukupno iskop: 48.400,00

4.5.2. Nasip na uzvodnom potezu, između praga (brane) i desne obale, materijalom iz iskopa nizvodnog poteza.

Obračun po m3. m3 800 5,00 4.000,00

4.5.3. Izrada pragova riblje staze prema tehničkom rješenju.

PRAG P1 (betonski prag)

- Beton MB 30 m3 12,00 230,00 2.760,00

- Armatura kg 400,00 1,60 640,00 PRAGOVI Tip 1

- Zid od krupnih kamenih blokova. m3 180,00 30,00 5.400,00

- Betonska ispuna fuga između kamenih blokova nasipa m3 20,00 200,00 4.000,00

PRAGOVI Tip 2


- Betonska ispuna fuga između kamenih blokova nasipa 33,00 200,00 6.600,00




R.broj Opis stavke

Jed. mjere


(KM)

Iznos (KM)

PRAGOVI Tip 3


- Betonska ispuna fuga između kamenih blokova nasipa m3 100,00 200,00 20.000,00

Ukupno pragovi: 61.300,00

Ukupno riblja staza: 113.700,00 IV OSTALI RADOVI

REKAPITULACIJA

4.1. PROKOPAVANJE KORITA 502.180,00

4.2. ZASCJECANJE DESNE OBALE U ZONI PREGRADNOG PROFILA 4.800,00 4.3. GRADILIŠNI (PRISTUPNI) PUT 200.000,00

4.4. OBLOŽNI (POTPORNI) ZIDOVI NA PRISTUPNOM PUTU 186.638,00 4.5. RIBLJA STAZA 113.700,00

UKUPNO OSTALI RADOVI: 1.007.318,00


Documents

MHE „GLAVICA“