BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

NATO

Avrupa Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı ( OECD )

AVRUPA KONSEYİ

AVRUPA BİRLİĞİ ( AB )

Kuruluşu ve AmacıBM örgütü, dünya barışını ve güvenliğini korumak, ülkeler arasında çeşitli alanlarda iş birliğini sağlamakamacıyla 24 Ekim 1945’te, ABD’nin San Fransisko şehrinde kurulmuştur.Türkiye, BM örgütünün kurucu üyesidir.

Temel AmaçlarıGelecek kuşakları savaştan korumak, insan hakları ve temel özgürlüklere saygı gösterilmesini sağlamak,her milletin kendi geleceği hakkında karar vermesini sağlamaktır. Ayrıca üye ülkeler arasında iyi ilişkilerkurulmasını sağlamak ve milletler arası ekonomik, kültürel, toplumsal ilişkileri geliştirmektir.**BM’nin şu an 189 üyesi bulunmaktadır. BM’ye üye olmayan ülkeler Tayvan, Vatikan ve İsviçre’dir.

***YapısıBM’nin 6 ana birimi vardır. Bunlar :1- Genel Kurul 2- Güvenlik Konseyi 3- Ekonomik ve Sosyal Konsey4- Uluslar arası Adalet Divanı 5- Genel Sekreterlik 6- Vesayet Konseyi

Genel KurulBir tartışma ve karar organıdır. Üye devletlerin bir oy hakkı vardır. Kararları, hiçbir ülkeyi bağlayıcınitelikte değildir. Yılda bir kez toplanır.

Güvenlik KonseyiBarış ve güvenliğin sağlanmasında asıl etkili olan birimdir. Daimi 5 ( ABD, Çin, İngiltere, Fransa veRusya Federasyonu ), toplam ise 15 üyeden oluşur. Daimi üyelerden herhangi birinin veto ettiği birdurumda karar alınamaz. Kararları üye ülkeleri bağlayıcıdır.

Ekonomik ve Sosyal Konsey54 üyeden oluşur. Ekonomik konularda Genel Kurula yardımcı olmak için kurulmuştur.

Uluslar arası Adalet Divanı15 üyeden oluşur. Merkezi, Hollanda’daki Lahey şehrindedir. Ülkeler arasındaki hukuki anlaşmazlıklarda görüşbildirmekle yetkilidir.

Genel SekreterlikBM’nin en üst idari birimidir. BM’nin idari işlerini yürütmekle görevli olan genel sekreter aynı zamanda resmiarabuluculuk yetkilerine de sahiptir.

Vesayet Konseyi2. Dünya Savaşı’ndan sonra sömürge topraklarıyla ilgilenmek için kurulmuştur. Günümüzde rolü azalmıştır.

BM’nin, uluslar arası sorunlarla ilgilenmek üzere Genel Kurula yardımcı olmak için kurulmuş birçok yardımcı organı bulunmaktadır. Bunlar : UNESCO ( BM Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü) WHO ( Dünya Sağlık Örgütü )

FAO ( BM Gıda ve Tarım Örgütü ) ILO ( Uluslar arası Çalışma Örgütü )

UNİCEF ( BM Çocuklara Yardım Fonu ) IMF ( Dünya Para Fonu )

NATO ( Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü ), ABD, Kanada, Belçika, Hollanda, Fransa, İngiltere, İtalya,Danimarka, İzlanda, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz tarafından 1949’da kurulmuştur. Türkiye, Yunanistan, Almanya ve İspanya sonradan Nato’ya katılmışlardır.AmacıKuzey Atlantik bölgesinde barış ve güvenliği korumak, doğu blokundan gelecek bir saldırıya karşı BatıAvrupa’nın güvenliğini sağlamaktır.

1999’da yeni üye olanlar

Nato, üye ülkelerden herhangi biri saldırıya uğradığı takdirde diğer üye ülkelerin saldırıya uğrayan üyeye yardım etmesini öngörmektedir.En yüksek organı, Kuzey Atlantik Konseyi’dir. En yüksek askeri organı, Askeri Komite’dir. AskeriKomite’nin daimi merkezi, Brüksel’dedir ( Belçika ).Türkiye, NATO’ya katıldığı tarihten bugüne kadar ittifakın en etkin üyelerinden biri olmuştur. ABD’den sonra ittifak içindeki en kalabalık orduya sahip ülkedir.

2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’nın büyük zarar görmüş ekonomisinin yeniden canlandırılmasıdır. ABD’nin “Marshall Planı” adı verilen ve savaştan zarar gören Batı Avrupa ülkelerine yapılacak ekonomik yardımın yürütülmesi ve ülkeler arasındaki koordinasyonun sağlanması amacıyla 1948’te Finlandiya dışındaki bütünBatı Avrupa ülkelerinin katıldığı Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ( OEEC ) olarak kuruldu.

1961’de ABD ve Kanada’nın da katılması ile örgüt Avrupa Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Teşkilatı’na ( OECD ) dönüştürüldü. Türkiye 1948’te üye olmuştur. 1964’te Japonya, 1971 yılında Avustralya ve YeniZelanda da katıldı.

OECD’nin temel hedefleri, üye ülkelerde en yüksek büyüme hızı ile istihdamı artırmak, mali istikrarı sağlamak, yaşam standardını yükseltmektir. Ayrıca kalkınmakta olan ülkelere yapılan ekonomik yardımları dakoordine etmektedir. Bir çok uluslar arası kuruluşla ilişki içinde olan OECD aynı zamanda büyük bir verimerkezidir. Her yıl çeşitli konularda istatistikler ve üye ülkeler için ekonomik raporlar yayınlar.

5 Mayıs 1949’da on Batı Avrupa ülkesinin kurduğu bir örgüttür. ( Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, İsveç,Hollanda, İrlanda, İtalya, Lüksemburg ve Norveç ). Amacı, üye devletler arasında iş birliğini güçlendirmek, ekonomik, kültürel, toplumsal, hukuki ve bilimsel alanda iş birliğini sağlamaktır. Merkezi, Fransa’nınStrasburg şehrindedir. Şu an 21 Batı Avrupa ülkesi üyedir. Türkiye, 1949’da üye olmuştur.

Konsey organları; Bakanlar Komitesi, Danışma Meclisi, Sekreterlik ve Avrupa İnsan Hakları Divanı’dır.Ana faaliyetleri, eğitim ve kültür alanında iş birliğini sağlamak, uluslar arası nitelikte sözleşmeler, anlaşmalar hazırlamak, kişi hak ve özgürlükleri ile ilgili normları tespit etmektir.

AB 25 Mart 1957’de Belçika, Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda tarafından kurulmuştur.Amacı, üye ülkeler arasında bir ortak pazar kurmak, üye devletleri birbirine yaklaştırmaktır. Daha sonra,İngiltere, Danimarka ve İrlanda, bunlardan sonra da Yunanistan, İspanya, Portekiz, Avusturya, Finlandiyave İsveç’te katılarak üye sayısı 15’e çıkmıştır. AB’nin temel hedefi, üye ülkeler arasında hizmet, sermayeve iş gücünün serbest dolaşımını gerçekleştirmek, ekonomik ve siyasi politikaları uyumlu hale getirmek ve uzun dönemde siyasi açıdan birleşmiş bir Avrupa meydana getirmektir.

AB’nin başlıca organları;Avrupa Komisyonu, Bakanlar Konseyi, Avrupa Parlamentosu ve Adalet Divanı’dır.

Avrupa KomisyonuAB’nin yaptığı anlaşmaları ve birliğin kurumlarının kararlarını onaylar. Komisyon merkezi Brüksel’dedir.

Bakanlar KonseyiAvrupa Komisyonu tarafından sunulan konuları parlamentoya danıştıktan sonra karara bağlar.

Avrupa ParlamentosuHer ülke nüfusuna göre üye verir. Parlamento, komisyonun ve Bakanlar Konseyinin konularını inceler. Avrupa Adalet DivanıAB’nin tek yargı organıdır. Divan’ın görevleri, birliğin hazırladığı anlaşmaları ve kararları incelemektir.

Türkiye, AB’ye girmek için 1959’da başvurmuştur. 1 Aralık 1964 tarihinde hazırlık dönemi başlamıştır. 1981 yılında Yunanistan’ın üye olmasıyla Türkiye – AB ilişkileri gerginleşmiş ve 1982 yılında ilişkilerKonsey tarafından askıya alınmıştır. 14 Nisan 1987’de AB’ye tam üye olmak için tekrar başvuran Türkiye’yeAB komisyonu 1989’da izin vermedi. 10 Ocak 1996 yılında gümrük birliğinin başlaması kararlaştırıldı.Aralık 1999’da yapılan Helsinki zirvesinde Türkiye, birlik tarafından aday ülke olarak kabul edildi.

CELALETTİN AYBAYTİCARET MESLEK LİSESİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ