Upload
dinhnhi
View
245
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
MINISTER LEDIKASYON
REPIBLIK SESEL
KREOL
‘CURRICULUM’ NASYONNAL
JANUARY 2001
2
LATAB KONTENI
Paz
Remersiman 1
Striktir “Curriculum” Nasyonnal Sesel 1
Lentrodiksyon 2
Zistifikasyon 3
Bi 4
Lobzektif Zeneral 5-10
Lobzektif Terminal 11-30
Stratezi Lansennyman Laprantisaz 31
Evalyasyon 31-32
3
Remersiman
Kreol dan ‘Curriculum’ Nasyonnal in ganny prepare par Younit Kreol dan Seksyon responsab
pour ‘Curriculum (CDS), an kolaborasyon avek ansennyan lekol, espesyalman. I ti ganny
modifye par Kalite (Fakilte) Langaz dan Lenstitisyonnal pour Ledikasyon.
Bann manm swivan i donn sipor ek lenformasyon neseser:
Eugenia Victor
Sultanne Jacqueline
Shirley Rose
Marie Claire Marie
Lymiah Bibi
Jovanna Sunassee
Elva Gedeon
Sa dokiman in prodwi swivan bann prosedir etabli dan „Guidelines for Curriculum
Development’, sizere par CDS dan Minister Ledikasyon (1998).
Striktir „Curriculum‟ Nasyonnal
„Curriculum‟ Nasyonnal Sesel – Kreol i aplik pour zelev dan lakres ek lekol Primer. I ganny
organize lo labaz 3 Sik.
SIK NIVO LANNEN
1 Lakres – P1 – P2 Lakres (2 enm
lannen) 1-2
2 P3-P4 3enm
ek 4enm
lannen
3 P5 – P6 5 enm
ek 6 enm
lannen
4
Lentrodiksyon
Kreol i lalang maternel e langaz konminikasyon pour en Seselwa. Dapre politik Sesel, Kreol i
enn parmi sa trwa lalang nasyonnal e ofisyel. I egziste an armoni e an konplemantarite avek
Angle ek Franse. I osi en lalang ekri avek son prop sistenm lengwistik (fonetik,semantik…).
Kreol konman en lalang ekri pe devlop vit e dezanpli i pe okip en plas enportan dan
‘Curriculum’ Primer ek Segonder. Andeor kad sistenm skoler i annan en laspirasyon kontinyel
pour devlopman Kreol dan tou son laspe,
Dan ‘Curriculum’ laprantisaz Kreol konman lalang maternel, i kontribye pour zanfan devlop
sonlidantite kiltirel (Kreol ek Kreolite), konfyans ek lestim pour limenm. Konman ensize iokip
diferan stati dan diferan nivo laprantisaz. I lalang laprantisaz (lenstriksyon) pour tou size dan
lakres ziska P2, ki lafen premye sik skoler. Apartir P3 i reste en (size) ek en lalang lenstriksyon
pour serten size telki Ledikasyon Personnel e Sosyal, Larelizyon. Zanfan i kontinyen aprann
Kreol ziska dan P6. I osi ganny servi konman lalang sipor pour bann size kot lalang
lansennyman i Angle.
Lansennyman Kreol, i apiy lo devlopman bann gran konpetans lalang; Konpreansyon Oral,
Prodiksyon Oral, Konpreansyon Ekri ek Lekspresyon (Prodiksyon) Ekri. Sa bann konpetans i
(zot) ganny devlope an ekilib avek kanmarad pour ki zot reponn bann bezwen spesifik bann
zelev.
Dan lede premye lannen Sik 1 (lakres), zanfan i devlop bann konpetans pre-lektir ek pre-
lekritir an Kreol. Trwazyenm ek katriyenm lannen Sik 1 (P1 ek P2) zanfan i pas lo laprantisaz
formel lektir ek lekritir. Apre prremye sik, lansennyman ek laprantisaz ivize lo laprofondisman
ek lizaz Kreol ekri (lektir ek lekritir) an menm tan ki lanrisisman lalang oral.
Lansennyman ek laprantisaz Kreol parey dan lede lezot lalang nasyonnal, i santre lo lapros
konminikativ / enteraktiv. Anvi ki Kreol i lalang maternel bann zelev, I osi en resours ki permet
son leksplwatasyon maksimonm dan bann sityasyon konminikasyon. Bann konpetans aki dan
salalang i permet transfer dan laprantisaz lezot de lalang ensi ki lezot size.
5
Bann sipor pedagozik pour lansennyman Kreol i varye ; sipor ekri tel ki teks, liv,zournal, sipor
odyo ek vizyel e zot enkli bann materyo debaz ensi ki bann siplemanter kid an lanvironnman
toule zour bann zelev.
Levalyasyon laprantisaz i fer lo en baz kontinyel ; par ansennyan, par lekol alafen sak trimes e lo
baz pli formel alafen sak sik an fonksyon bann lobzektif ki’n etabli.
Sa dokiman i prezant zistifikasyon ek bann bi lansennyman ek laprantisaz Kreol. I osi detay
bann lobzektif zeneral, terminal ek entermedyer pour le trwa sik primer. Sa i pou permet bann
ansennyan pour planifye zot travay, prepar bann leson e evalye laprantisaz ensi ki evalye
lansennyman.
Zistifikasyon
Vi ki Kreol i lalang maternel Seselwa, i annan en stati tre enportan da, Kreol lavi nou nasyon lo
nivo sosyal, ekonomik, politik e kiltirel. Annefe, Kreol i annan en stati ofisyel konman en
lalang.
Aprann Kreol e aprann an Kreol i form parti Politik Ledikasyon Sesel. Dan konteks devlopman
langaz, sa politik i sinifye ki zanfan i ganny sans devlop son lentelizans par aprann son lalang
maternel e ititliz li pour devlop bann konpetans debaz.
Depi 1982, Kreol in pran son plas konman lalang lansennyman e en size pour bann zanfan dan
premye sik (Lakres – P2). Dan Sik 2 ek 3, Kreol i kontinnyen konman en size e osi konman en
lalang sipor pour lezot size.
Aprann lir e ekrir an Kreol dan bann premye lannen skoler I fasilit transfer bann mekanizm
debaz langaz lezot lalang nasyonnal – Angle ek Franse; de lalang li neseser pour li fonksyonn
konman en sitwayen Sesel e sitwayen lemon.
Aprann Kreol e aprann an Kreol i enportan pour devlopman sa lalang limenm dan tou son lapse.
Dan konteks nasyonnal i ava pran son plas ansanm avek Angle ek Franse pour lekspresyon ek
konminikasyonn dan nenport ki domenn, ki swa ekonomik, politik, syantifik , kiltirel… e dan
nenport ki laform – ekri ek oral. Dan konteks rezyonnal ek enternasyonnal Kreol Seselwa avek
6
son bann spesifisite lengwistik prop, pe deplizanpli okip en plas enportan dan promosyon ek
devlopman sa lalang pei kreolofonn.
Lot gran prensip ki zistifye laprantisaz Kreol i ‘Developman e lanrisisman Kiltirel’. Laprantisaz
son lalang maternel I kontribye pour lepanwisman personnel sa zanfan, pour devlopman son
kreativite ek lestetism. Deplis sa laprantisaz i ed en zanfan pour devlop en lapresyasyon pour
son lidantite kiltirel e respe pour lezot kiltir.
Bi Laprantisaz Kreol
Bann bi laprantisaz Kreol i:
Rekonnet lenportans Kreol konman en lalang maternel e konman parti entegral lidantite
ek patrimwàn kiltirel nasyonal
Servi lalang Kreol konman en mwayen efikas pour anrisi son konnesans (savwar), son
bann kapasite (savwar fer) son konportman (savwar et) swa pour kontinyasyon letid ou /
e pour permet li pli byen entegre dan lasosyete.
Reenvesti bann konpetans langaz ki in devlope pour prodwir e reitiliz bann prodiksyon
oral ek ekri an Kreol pour rezon kreativ ou / e konvenyans personnel e osi konman sipor
dan devlopman lezot lalang.
Konminike e eksprim li oralman e par ekri avek efikasite an Kreol dan diferan sityasyon.
Devlop gou pour lir Kreol e servi li konman en mwayen pour devlop lekritir dan son
laspe literer ek fonksyonnel.
Lobzektif Zeneral
Bann lobzektif zeneral i reflekte bann lentansyon ki ganny eksprimen dan bi laprantisaz Kreol e
osi dan zistifikasyon lansennyman sa lalang.
Pour sak sik bann lobzektif zeeneral i ganny striktire otour sa trwa domenn laprantisaz, savedir
konnesans, kapasite ek latitid.
7
Pour domenn konpetans lanfaz i lo devlopman konpetans lengwistik – gramer, fonolozi ek
latitid.
Pour (kann) bann kapasite, lozektif i ganny striktire otour bann konpetans konminikasyon –
konpreansyon ek lekspresyon oral (ekoute ek koze),e Konpreansyon ek prodiksyon ekri (lir ek
ekri).
Bann lobzektif latitid i kouver pa selman bann latitid ek konportman vizavi laprantisaz an zeneral
me osi latitid vizavi laprantisaz Kreol konman lalang maternel. I osi annan lanfaz lo devlopman
latitid enterkiltirel sirtou dan konteks laprantisaz le trwa lalang nasyonal.
8
LOBZEKTIF ZENERAL
DOMENN : KONNESANS
SIK 1 SIK 2 SIK 3
KO 101. Metriz sistenm fonolozik,
lentonasyon ritm ek bann son an Kreol.
KO 102. Konpran e prodwi bann enonse
ki koresponn avek bann formil sosyal.
KO 103. Sezi striktir lengwistik diferan
kalite teks :
Naratif
Enformatif
Deskriptif
Preskriptif
Ekspresif
KO 104. Rekonnet otomatikman bann mo
ki i servi toulezour konman mo izole e dan
fraz (vokabiler debaz).
KO 201. Ranforsi metriz sistenm
fonolozik Kreol.
KO 202. Metriz striktir ek karakteristik
bann enonse ki koresponn avek bann formil
sosyal
KO 203. Metriz striktir diferan kalite teks :
Naratif
Enformatif
Deskriptif
Preskriptif
Ekspresif
KO 204. Rekonnet otomatikman bann mo
pli konplike ki i servi toule zour koman mo
izole e dan fraz
KO 301. Demontre metriz sistenm
fonolozik Kreol.
KO 302. Idantifye e presiz karakteristik
lengwistik diferan kalite teks :
Naratif
Enformatif
Deskriptif
Preskriptif
Ekspresif
KO 303. Anrisir son repertwar vokabiler
ki i servi dan diferan konteks (formel,
enformel e teknik).
KO 304. Konsolid e metriz fonksyon bann
mo dan fraz - sinonim, omonim, mo menm
fanmir, kontrer…
9
SIK 1 SIK 2 SIK 3
KO 105. Idantifye bann eleman ki fer en
fraz.
KO 106. Metriz kapasite debaz lo
fonksyon vokabiler, gramer, verb, marker
letan…
KO 107. Servi bann lareg debaz pour
metriz fonksyonnman lalang Kreol.
KO 108. Konsyan bann diferans ek
similarite ant vokabiler Kreol, Angle ek
Franse.
KO 109. Konsyan rol bann eleman
konminikasyon non verbal dan sitiasyon
konminikasyon verbal
KO 205. Ranforsi metriz lo fonksyon
vokabiler, gramer, verb, marker letan…
dan konteks fraz.
KO 206. Servi bann lareg korekteman
pour montre metriz fonksyonnman
lalang Kreol.
KO 207. Konpran diferans ek similarite
dan detrwa karakteristik gramatikal Kreol,
Angle ek Franse.
KO 208. Konpran nesesite servi bann
eleman konminikasyo non verbal pour
transmet sans dan bann sitiasyon
konminikasyon verbal.
KO 301. Demontre metriz sistenm fonolozik
Kreol.
KO 302. Idantifye e presiz karakteristik
lengwistik diferan kalite teks:
Naratif
Enformatif
Deskriptif
Preskriptif
Ekspresif
KO 303. Anrisir son repertwar vokabiler ki i
servi dan diferan konteks (formel, enforme lek
teknik).
KO 304. Konsolid metriz fonksyon bann
modan fraz – sinonim, omonim, mo menm
fanmir, kontrer.
10
SIK 1 SIK 2 SIK 3
KO 305. Servi bann lareg esansyel
korekteman pour montre metriz fonksyonnman
lalang Kreol.
KO 306. Servi konnekter apropriye pour
prowir fraz avek lekspansyon
KO 307. Servi dan son travay ekri e oral bann
lekspresyon Kreol (proverb, lekspresyon
imaze…)
KO 308. Etablir konparezon dan bann
karakteristik gramatikal, sentaks Kreol, Angle
ek Franse.
KO 309. Konpran fonksyonnman bann
eleman non verbal dan sitiasyon
konminikasyon verbal
KO 310. Apresyon e reponn dapre diferan
kalite teks lo en nivo personnel.
11
KONPREANSYON EK LEKSPRESYON ORAL
KAPASITE KAPASITE KAPASITE
SIK 1 SIK 2 SIK 3
KL 101. Apresye e kapab servi le trwa
lalang nasyonnal dapre konteks
konminikasyon.
KL 102. Konpran e prodwi langaz
apropriye dan bann sitiasyon relasyon
sosyal.
KL. 103. Konpran e pran laparol pour
eksprim li dan en fason konpreansib dan
diferan sitiasyon konminikasyon
apropriye :
- naratif
- enformatif
- ekspresif
- preskriptif
KL 104. Reprodwi bann eleman langaz
koze
KL 201. Konpran e reponn oralman par
bann enonse apropriye dan bann sitiasyon
relasyon sosyal.
KL 202. Konpran e pran laparol pour
eksprim li dan en fason konpreansib dan
diferan sitiasyon konminikasyon
apropriye :
- naratif
- enformatif
- ekspresif
- preskriptif
KL 203. Reprodwi bann eleman langaz
koze.
KL 301. Konpran e reponn oralman par
bann enonse apropriye dan bann sitiasyon
sosyal formel/enformel.
KL 302. Konpran e pran laparol pour
eksprim li dan en fason konpreansib dan
diferan sitiasyon konminikasyon
apropriye ki koresponn avek son
leksperyans ek kapasite:
- naratif
- enformatif
- ekspresif
- preskriptif
- argimantatif
KL 303. Reprodwi bann eleman langaz
koze
12
KONPREANSYON EKRI
SIK 1 SIK 2 SIK 3
A lafen sa sik en zelev i devret kapab : A lafen sa sik en zelev i devret kapab : A lafen sa sik en zelev i devret kapab :
KE 101. Rekonnet lyen ki annan ant
lalang oral ek lalang ekri.
KE 102. Eksplor lemonn ekri
KE 103. Eksplwat fonksyon lekritir.
KE 104. Rekonnet partikilarite kod ekrile
trwa lalang nasyonnal.
KE 105. Dekouver lenportans liv dan
kwen lektir ek son lanvironnman.
KE 106. Lir avek konpreansyon diferan
kalite teks :
- naratif
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
- preskriptif
KE 201. Servi bann konsep ki in deza aki
pour konpran relasyon ant oral ek ekri
KE 202. Lir en teks endepandaman e
kouraman avek konpreansyon pour diferan
bezwen :
- naratif
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
- preskriptif
KE 203. Aplik teknik desifraz dan nouvo
sityayon lektir.
KE 204. Lir bann teks enpe pli konplike
(aotvwa oubyen silansyezman)
KE 205. Rekonnet rol diferan parti en
teks
KE 301. Servi diferan karakteristik en
teks (en latab konteni, kouvertir,
ilistrasyon…) pour gid son lektir
KE 302. Antre dan en liv an servan
diferan pwen reper (en latab konteni,
kouvertir,bann ilistrasyon…).
KE 303. Lir silansyezman avek
konpreansyon kontinyel.
KE 304. Lir en teks endepandamane
kouraman en varyete teks avek
konpreansyon pour diferan bezwen :
- naratif
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
13
KONPREANSYON EKRI
SIK 1 SIK 2 SIK 3
A lafen sa sik en zelev i devret kapab : A lafen sa sik en zelev i devret kapab : A lafen sa sik en zelev i devret kapab :
KE 107. Dekouver litilite diferan kalite
liv pour diferan sitiasyon konminikasyon.
KE 206. Lir e eksplwat diferan dokiman
grafik/non literer (map, plan, latab, graf)
KE 207. Servi biblioteks pour diferan
bezewn
- preskriptif
- argimantatif
KE 305. Idantifye e servi diferan sipor
ekri pour diferan bezwen (diksyonner,
magazin, zournal, brosir…)
KE 306. Lir e eksplwat diferan dokiman
grafik / non lliter (map, plan, latab, graf)
KE 307. Konpran e servi diferan form
langaz figiratif (lekspresyon imaze,
proverb, zedmo…)
PRODIKSYON EKRI
Note : Alafen dezyenm lannen lakres ban zelev in devlop bann konpetans debaz dan pre-lektir. Dezyenm faz Sik 1 pou permet
konsolidasyon ek devlopman en bon lekritir.
14
KAPASITE
SIK 1 SIK 2 SIK 3
Lekritir Lekritir Lekritir
LEK 101. Familyariz avek diferan
tipografi
LEK 102. Ekri dan en fason lizib an
respektan norm lekritir skript.
LEK 202. Ekri dan en fason lizib, byen
prezante avek lekritir byen formen an
respektan norm lekritir anpaye.
LEK 203. Relir son teks pour verifye e
korize an servan bann senbol apropriye.
LEK 202. Ekri dan en fason lizib, avek
konsistans dan son lekritir (stil personne)
an respektan norm lekritir anpaye.
PRODIKSYON EKRI
SIK 1 SIK 2 SIK 3
PE 101. Kapab prodwi en varyete teks
kourt e senp : naratif
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
- preskriptif
PE 102. Servi bann siny ponktyasyon
PE 201. Kapab prodwi en varyete teks en
pti pe pli konplike an servan langaz :
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
- preskriptif
- naratif
PE 301. Kapab prodwi en varyete teks
pour diferan bezwen :
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
- preskriptif
- naratif
15
PRODIKSYON EKRI
SIK 1 SIK 2 SIK 3
de baz pour klarifye sinifikasyon bann fraz. PE 202. Servi siny ponktyasyon pli
avansepour klarifye sinifikasyon bann fraz
ekri.
PE 203. Prodwi diferan kalite teks en pe
pli konplike an respektan bann
karakteristik prop sa teks.
PE 204. Prodwi zistwar kourt an servan
langaz en pli konplike.
PE 205. Pran not apartir diferan sipor
(literer e non-literer).
PE 206. Ekri an Kreol en pti teks ki in lir
oubyen antann an Angle e an Franse
PE 301. Kapab prodwi en varyete teks
pour diferan bezwen :
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
- preskriptif
- naratif
- argimantatif
PE 302. Prodwi diskour, ‘interview’ pour
bezwen spesifik.
PE 303. Prodwi let enformel pour
bezwen spesifik.
PE 304. Ekri an Kreol en pti teks an
Franse oubyen Angle ki ou’n lir oubyen
antann.
16
PRODIKSYON EKRI
SIK 1 SIK 2 SIK 3
PE 305. Ekri diferan kalite teks pour
diferan sityasyon konminikasyon
PE 306. Ekri en rezimenapartir sa ki in
antann, vwar oubyen lir.
PE 307. Pran not baze lo sa ki in vwar,
antann e lir
SIK 1 SIK 2 SIK 3
LATITID LATITID LATITID
L101. Annan en latitid pozitiv
anver laprantisaz son lalang
maternel.
L102. Annan lentere pour
konminik an Kreol
L201. Rekonnet ki Kreol i en
lalang nasyonnal avek son prop rol
ek fonksyon.
L202. Evey son kiryozite lo lemonn
reolofonn.
L203. Annan lentere pour servi son
lalang maternel dan laprantisaz le de
L301. Partisip avek lentere dan
bann aktivite ki fer an Kreol.
L302. Montre en lespri toleran
anver lezot lalang maternel dan
difersn sityasyon konminikasyon.
L303. Rekonnet bezwen
konminikasyon lezot dimoun kip a
koz Kreol.
L304. Montre lentere pour servi
17
PRODIKSYON EKRI
SIK 1 SIK 2 SIK 3
lalang nasyonnal.
L204. Annan en latitid pozitiv
anver lalang Kreol konman parti son
kiltir.
son lalang maternel dan laprantisaz
lezot size.
LOBZEKTIF LATITID ZENERAL
Sa bann latitid pou antre dan tou size e pou kontribye dan devlopman personalitie, depandans personnel e laprantisaz lavi sosyal.
Tenm
Sik -3 Primer
Sik 4-5
Latitid ek valer pour devlope
atraver tou sik pour atenn bann
lobzektif.
Anver limenm ek
lezot
Etidyan i devret
LP 1. Annan kapasite pour idantifye,
prosede e transmet zot panse, santiman
ek lemosyon.
LP 2. Akse zefor e montre tolerans
anver santiman lopinyon ek krwayans
lezot.
Etidyan i devret
LS 1. Annan lanvi pour aprofondi
plis li zot menm e lezot
lenterdepandans avek lezot dimoun
ek lemonn.
LS 2. Apresye travay lezot e bann
bezwen, drwa, krwayans,
Konfyans, labonte, lasazes, lonnekte,
lespri ouver, kouraz, laverite,
limour, lestim personnel, depandans
lo limenm, disiplin, senserite, respe
pour limenm, responsabilit,
konsiderasyon, kourtwazi,
konpasyon, senpati, gratitid, partaz,
rekonsilyasyon, solidarite, met zot
18
Tenm
Sik -3 Primer
Sik 4-5
Latitid ek valer pour devlope
atraver tou sik pour atenn bann
lobzektif.
Anver
Lanvironman
LP 3. Pare pour devlope e partaz zot
bann lentere kreatif e montre
lapresyasyon pour lezot laform lare k
kiltir.
LP 4. Konpran zot drwa ek drwa lezot e
annan langazman pour pran zot
responsabilite.
LP 5. Annan respe ek lapresyasyon
pour tou et vivan ek zot plas ek fonksyon
dan lanvironnman an zeneral.
LP 6. Konsyan e apresye relasyon ant
lanvironnman natirel e fabrike e pare
pour angaz li e enplik li avek bann
konsern lanvironnman.
laspirasyon, konportman ek talan
komen ki ini laras imen.
LS 3. Pare pour eksplor nouvo
form lenteraksyon e pour servi e
valoriz zot kapasite pour refleksyon
kreatif e konstriktif.
LS 4. Annan en langazman pour
defann zot drwa, respekte drwa
lezot e annan langazman pour pran
responsabilite.
LS 5. Apresye, respekte e valoriz
diferan lanvironnman fizik e imen e
antreprann zot plas pozitiv ladan.
LS 6. Apresye ki dan en sitenm
mondyal enterdepandan, byennet
imen ek planet i devret lenflians kle
zot bann aksyon ek desizyon.
dan plas lezot (anpati), senplisite,
ladrwatir, akeyan, kreativite, respe
mityel pour krwayans ek pratik
larelizyon lezot.
Lapresyasyon kiltir lezot, respe
norm lafanmir, lanmour ek respe sa
ki aze, lapresyasyonleritaz kiltirel
lemonn, sansibilite anver sanzman
sosyal e kiltirel.
Legalite, lazistis, lanmour ek swen,
proteksyon drwa zanfan, drwa bann
madanm, drwa travay, drwa
lekspresyon, krwayans ek pratik
spiriyel.
Proteksyon lanvironnman.
Langazman ek konsyans
pourmentenir lanvironnman pour ki
limanite i sirviv, lanmour ek swen
19
Tenm
Sik -3 Primer
Sik 4-5
Latitid ek valer pour devlope
atraver tou sik pour atenn bann
lobzektif.
pour lanatir.
Larmonini ant dimoun ek
lanvironnman, linite ant dimoun ek
lanatir, viv ansanm anpe,, lanmour
ek larmoni, non vyolans,
lenterdepandans, rezolisyon konfli
atraverbann mezir pasifik, lantant
mityel, korperasyon, respe parmi
bann nasyon, lespri globalizasyon.
20
P1-P2(Faz 2 Sik 1)
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KONNESANS
KO 101. Metriz sistenm fonolozik, lentonasyon, ritm ek bann
son an Kreol.
Rekonnet melodi lalang kreol
Pronons korekteman bann son langaz Kreol
Respekte lentonasyon ek ritm bann fraz an Kreol
KO 102. Konpran e prodwi bann enonse ki koresponn avek
bann formil sosyal
Servi langaz apropriye pour prezant son lekor/ en lot
dimoun, pour remersye / fer en demann, pour salye, pour
kit en dimoun, pour pas en swe pour en lokazyon spesyal.
KO 103. Sezir striktir diferan kalite teks
- enformatif
- deskriptif
- ekspresif
- preskriptif
- naratif
Rekonnet sa trwa faz prensispal en teks- konmansman,
milye lafen.
Etablir koerans ek lozik dan en teks.
Servi marker letan apropriye dan en teks - prezan, pase ek
fitir.
Servi bann konnekter apropriye (e, epi, apre,…)
Prodwi fraz afirmatif, negatif, eksklamatif, deklatif.
Servi lazektif dan deskripsyon
Fer konparezon senp
21
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KONNESANS
KO 104. Rekonnet otomatikman bann mo ki i servi toulezour
konman mo izole/fraz (vokabiler de baz)
Servi bann mo familye ki an relasyon avek son
lanvironnman imedyat.
KO 105. Idantifye bann eleman ki fer en fraz Manipil bann fraz an servan langaz senp (Group nominal,
group verbal, group konpleman)
Manipil bann fraz enterogativ, afirmativ, negativ,
eksklamativ.
Servi bann mo ki servi toulezour pour nonm bann lobze,
bann santiman, sansasyon, aksyon, sitiasyon lavi otour li.
KO 106. Metriz kapasite debaz pour metriz fonksyon vokabiler,
gramer, verb, marker letan an Kreol.
Respekte korespondans ant grafi ek son
Ekri san lerer bann mo toulezour
Servi marker letan prezan, pase ek fitir
Idantifye langaz ki servi dan en teks (oral, ekri)
KO 107. Konpran diferans ek similarite dan detrwa karakteristik
gramatikal kreol, Angle ek Franse.
Tradwi en fraz kourt an Angle ek Franse an Kreol
KO 108. Konsyan rol bann eleman konminikasyon non verbal
dan sityasyon konminikasyon verbal.
Servi bann zes, siny apropriye dan sityasyon
konminikasyon verbal.
22
SIK 1
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
Konpreansyon ek Lekspresyon Oral
KL102. Apresye e kapab servi le trwa lalang nasyonnal dapre
konteks konminikasyon
Fer diferans ant Kreol ek le de lot lalang dan sitiasyon
konminikasyon verbal.
KL103. Konpran e prodwi langaz apropriye dan bann sitiasyon
relasyon sosyal.
Salye e reponn selon stati sa dimoun e letan lazournen
Enform en lot son nouvel
Demann en lot son nouvel
Salye en dimoun kip e kit li ou kip e kite
Ofer en dimoun en keksoz
Remersye e reponn en remersiman
Prezant e aksepte en leskiz.
Felisite e reponn en felisitasyon
Demann leskiz pour deranz en lot
Demann e ofer en led.
Appel e reponn en lapel
Eksprim son swe e reponn a bann swe dan bann lokazyon
spesyal.
23
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
Konpreansyon ek Lekspresyon Oral
KL103. Konpran e pran laparol pour eksprim li dan en fason
konpreansib dan diferan sitiasyon konminikasyon apropriye ki
demann teks :
naratif
Rakont zistwar ki i’n antann oubyen lir
Rakont sa ki in fer oubyen ki en lot dimoun in fer
Idantifye lenformasyon esansyel dan en teks ki in atann
Sitye bann diferan moman dan en rakontaz
enformatif Prezant son lekor
Prezant en lot dimoun, en zannimo, en keksoz
Dekrir lyen familyal oubyen sosyal ant de dimoun dan son
lanvironnman
Dekrir dimoun ki i konnen dan son lanvironnman toulezour
Dekrir lobze ek dimoun an relasyon avek letan ek lespas
Demann kestyon pour plis lenformasyon lo en zannimo ek
dimoun
Azir swivan en lareg protokol dan konminikasyon oral (esper
son tour pour koze, pa enteronp koze en lot, lev lanmen).
24
Preskriptif Eksprim posesyon en keksoz
Donnen e egzekit bann direktiv ek konsiy senp an relasyon
avek son lavi toulezour
Demann kestyon pour klarifye konsiy ek direktiv ki i pa
konpran.
Demann kestyon apropriye ki klarifye bann eleman neseser
dan en rakontaz.
Ekspresif Eksprim son gou ek preferans
Eksprim son lemosyon ek son santiman
Eksprim lemosyon, santiman en dimoun ki in vwar
Eksprim son lentere, bann bezwen ek nesesite
Prodwi en poenm dapre model
Deskriptif Dekrir en dimoun, lobze, zannimo, landrwa.
Prodwi bann langaz apropriyeki koresponn avek ler, mezir,
pwa ek larzan.
Fer konparezon ant bann bann dimoun, lobze ek zannimo
daprekriter kouler, groser ek grander.
KL104. Reprodwir bann eleman lalang koze. Konpran e prodwi bann mo kle langaz toulezour.
Reprodwi bann fraz senp
25
SIK 1
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
Konpreansyon Ekri
KE 101. Rekonnet lyen ki i annan ant lalang oral ek lalang ekri.
Note ki dan lalang maternel zanfan i deza annan dan laform oral
oral en bon repertwar mo.
Asosye en let / son avek en en grafi
Asosye silab oral ek ekri
Endik plas en mo dan en fraz oral oubyen ekri
KE 102. Eksplor lemonn ekri Rekonnet lorganizasyon en paz / en liv.
Idantifye itilite diferan sipor ekri dan son lanvironnman.
KE 103. Eksplwat fonksyon lekritir Rekonnet ki lekritir i sibstitisyon laparol.
Rekonnet ki lekritir i reprodiksyon memwar / lanrezistreman
lenformasyon
Idantifye diferan bi lekritir, enformen distrer, averti…
KE 104. Rekonnet partikilarite kod ekri le trwa lalang nasyonnal Idantifye sak lalang par son kod ekri
Idantifye ladiferans dan kod orla ek ekri pour serten mo
toulezour ant sa trwa lalang.
KE 105. Dekouver lenportans liv dan kwen lektir e son
lanvironnman
Idantifye diferan sipor ekri (diksyonnaer zournal, lafis, bann
desinen, kalandriye let kart…)
Rekonnet diferan fonksyon lekritir (rekreatif, enformatif,
ensitatif…)
26
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
Konpreansyon Ekri
KE 106. Lir diferan kalite teks (naratif, enformatif, deskriptif,
preskriptif, ekspresif).
Redonn par en langaz senp lenformasyon en teks ki in lir.
Lir en teks kourt aotvwa avek artikilasyon, lekspresyon e ritm
Servi mark ponktyasyon debaz pour ganny sinifikasyon en
teks.
KE 107. Dekouver litilite diferan kalite liv pour diferan
sitiasyon konminikasyon.
Servi en diksyonner senp (ilistre), en zournal, lafis, kalandriye,
kart, let, graf, latab…
SIK 1
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
Lekritir (Aplikab pour tou le trwa lalang)
LEK101. Familyariz avek diferan tipografi
(kalite lekritir)
Diferans ant lekritir skript, anpaye.
Rekonnet e konpar diferan sistenm grafik : lekritir lanmen ek lenprimri
(masin).
LEK102. Ekrir dan en fason lizib an respektan
norm lekritir skript.
Tenir en kreyon, en bolpenn korekteman e an gardan postir konvenab
(gose ek drwate)
Ekri lo laliny
27
Form bann let maziskil ek miniskil an lekritir skript
Reprodwir bann siny ponktyasyon ek bann siny grafik
Etabli valer lespas ant bann let dan en mo ek dan fraz
Idantifye bann siny ponktyasyon dan en fraz (pwen, virgil, pwen
lenterogasyon, maziskil…)
Prodiksyon Ekri
PE101. Prodwi en varyete teks kourt e senp :
Naratif
Prodwi en zistwar kourt apartir diferan sipor (vizyel, odyo ek odyo-
vizyel).
Rakont son leksperyans oubyen en lot dimoun
Presiz bann eleman esansyel dan son rakontaz
Presiz konteks letan ek lespas dan son rakontaz
Asire ki i annnan koerans dan son rakontaz.
Enformatif Donn lenformasyon presi pour prezant son lekor oubyen en lot dimoun
Dekrir limenm, en lobze, en zannimo, dimoun, en landrwa dan son
lanvironnman familye
Dekrir mannyer letan i ete, son bann aksyon
Determin lord prezantasyon lenformasyon ki i oule transmet
Preskriptif
Donnen e reponn diferan konsiny senp
Respekte striktir konvansyonnel en teks preskriptif
Respekte sekans en lenstriksyon oubyen preskripsyon…
28
Eskpresif
Deskriptif
Formil bann swe pour diferan lokazyon
Eksprim son gou ek santiman
Prodwi en deskripsyon kourt en dimoun, lobze, zanninmo ek
lanvironnman.
SIK 1
Note ki bann Latitid Zeneral lo paz 17 – 19 I antre anba tou size e tou konpetans
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
LATITID (spesifik pour Kreol)
L101 : Annan en latid pozitiv anver laprantisaz
son lalang maternel
L102 : Annan lentere pour konminik an Kreol.
Partisip avek lentere dan bann aktivite ki fer an Kreol
Montre son lantouzyasm pour eksprim li verbalman ou non verbalman
an Kreol avek son bann kanmarad oubyen adilt.
SIK 2
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KONNESANS
KO201. Ranforsi metriz sistenm fonolozik
Kreol.
Konpran e servi korekteman bann son spesifik pour Kreol (lentonasyon, ritm,
prononsyasyon).
KO202. Metriz striktir ek karakteristik bann Servi diferan konteks striktir ki koresponn avek bann sityasyon sosyal pour
prezant son lekor / en lot dimoun, pour remersye / ofer en demann, pour salye,
29
enonse ki koresponn avek bann formil sosyal pour kit en dimoun, pour pas en swe.
KO203. Metriz striktir diferan kalite teks :
naratif
enformatif
preskriptif
ekspresif
deskriptif
Ranforsi son kapasite eksplwat ssa trwa fraz prensipal en teks –
konmansman, milye ek lafen/ konklizyon.
Etabli koerans ek lozik dan en teks.
Servi bann konnekter apropriye (e, epi, apre, …)
Prodwi fraz afirmatif, negatif, eksklamtif, deklaratif, konparatif
Konpran striktir teks poetik (tit, loter, vers, …)
Servi azektif en pe pli konplike (kalifikatif, kantitatif)
Servi form konparatif.
KO204. Rekonnet otomatikman bann mo ki i
servi toulezour konman mo izole e dan fraz
Servi konteks fraz pour ganny sinifikasyon mo.
Servi bann mo familye ki eksprim gou, santiman, sansasyon dan lavi
toulezour
KO205. Ranforsi metriz lo fonksyon vokabiler,
gramer, verb, marker letan…dan konteks fraz
Manipil bann mo dapre diferan laform (sinonim, omonim, menm
fanmiy, kontrer)
Disteng ant adverbe k azektif dan fraz / tekss kourt.
Servi bann determinan spesifik pour Kreol (Kantite, posesyon,
negasyon…)
Eple bann mo plis ki de silab korekteman
Manipil bann fraz an servan bann langaz pli konplike (Group nominal,
group verbal, group konpleman)
30
KO206. Konpran diferans ek similarite dan
detrwa karakteristik gramatikal Kreol, Angle ek
Franse.
Tradwi en pti teks Kreol an Franse e an Angle e vis versa.
KO207. Konpran nesesite servi bann eleman
konminikasyon non verbal pour transmet sans dan
bann sityasyon konminikasyon verbal.
Servi zes, lekspresyon lo figir pour transmet mesaz dan sitiasyon
konminikasyon.
SIK 2
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
KONPREANSYON EK LEKSPRESYON ORAL
KL 201. Konpran e reponn oralman par bann enonse apropriye
dan bann sitiasyon relasyon sosyal.
Kapab dan en sitiasyon konminikasyon fas a fas avek en
dimoun oubyen plizyer
Salye e reponn bann salitasyon dapre stati son
enterlokiter e letan lazournen
Demann en dimoun son nouvel e reponn en tel demann
Salye e reponn salitasyon ki koresponn avek letan en
dimoun pe kit li ou ki pe kit en dimoun.
Ofer e refiz en lof
Remersye e reponn en remersiman
Prezant en leskiz e aksepte en leskiz
Felisite e reponn en felisitasyon
31
Demann permisyon e donn permisyon
Demann e ofer en led
Apel en dimoun e reponn en lapel
Eksprim son swe e rponn a bann swe dan bann lokazyon
spesyal.
KL 202. Konpran e prodwi dan en fason konpreasib diferan
kalite teks pour diferan bezwen :
naratif
Idantifye bann diferan eleman / letap dan en zistwar.
Idantifye lenformasyon esansyel dan en zistwar
Rakont en zistwar oubyen leksperyans ki in viv e
respekte koerans ek kontinite dan saon rakontaz.
Rakont en zistwar ki in antann oubyen lir
Idantifye bann personaz dan en zistwar
enformatif Idantifye diferan kalite teks enformatif (zournal, lafis,
sirkiler…)
Demann e donn lenformasyon lo son lidantite, lo
lidantite en lot e dir bann lyen parante ant dimoun
Dekrir lobze, zannimo, dimoun dan son lanvironnman
familye
Donn klarifikasyon apartir en kestyon spesifik
Preskriptif Demande e donn lenformasyon lo letan
Demande e dir pour ki en keksoz i ete
32
Servi vokabiler apropriye pour eksprim lakantite
Donn direksyon ek pozisyon dan lespas
Demann kestyon pour klarifye konsiny ek direktiv
Formil bann demann korekteman
Formil bann direktiv / propozisyon
Konplet en aktivite an swivan bann konsiny
Dir ki i pa’n konpran ki i ganny demann pour fer
Eksplik en dimoun kimannyer pour fer en keksoz
Ekspresif (poetif) Eksprim son gou, preferans lentere anver en dimoun,
lobze, zannimo, levennman dan son lanvironnman.
Zistifye son gou, preferans dan nenport sitiasyon
Eksprim par langaz pli konplike son bann bezwen ek
bezwen lezot
Servi bann proverb ek lekspresyon imaze senp
Kree bann teks poetik (poenm, kontin) baze lo en model /
dapre son prop envansyon
Deskriptif Servi azektif en pe pli konplike
Fer konparezon dan bann sityasyo konminikasyon
apropriye
33
SIK 2
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
KONPREANSYON EKRI
KE 201. Servi bann konsep ki in deza aki pour konpran
relasyon ant oral ek ekri.
KE 202. Lir en teks endepandaman e kouraman avek
konpreansyon pour diferan bezwen :
Naratif
Idantifye diferan kalite teks naratif reoman, zistwar,
lezann, bann desinen…
Eksplik konportman en personaz dan en teks ki in lir.
Dekri sa ki’n arive, sa kip e arive e predir sa pou arive
dan en zistwar…
Dekri konportman sa personaz dan en teks ki’n lir.
Enformatif Idantifye diferan kalite teks enformatif :zournal,
magazin, liv lekol, brosir, rapor, lafis, sirkiler, notis…
Redonn lenformasyon esansyel en teks enformatif
Ekspresif Eksprim son gou ek preferans lo en teks ki in lir
Eksprim son santiman lo en teks ki in lir (tris, komik,
agasan, gou,…)
Idantifye diferan kalite teks ekspresif :poenm, pyes teat,
sennet…
Preskriptif Idantifye diferan kalite teks preskriptif :reset, regilasyon
zwe, preskripsyon dokter, lenvitasyon, progranm,
lenvitasyon.
34
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
KONPREANSYON EKRI
Deskriptif Idantifye teks deskriptif
Idantifye lenformasyon enportan dan en teks deskriptif.
KE 203. Aplik teknik desifraz dan nouvo sitiasyon lektir.
Servi konteks fraz ek mo ki i deza konnen pour desifre
nouvo mo.
Servi teknik retourn lo konmansman fraz pour fasilit
konpreansyon
Servi sipor vizyel dan teks pour fasilit konpreansyon
KE 204. Lir bann teks en pe pli konplike aotvwa e
silansyezman.
Verbaliz an servan prononsyasyon ek lentonasyon
apropriye
Redonn lenformasyon lo en teks ki in lir silansyezman
KE 205. Rekonnet rol diferan parti en teks (tit, sou-tit pour
idantifye bann lide prensipal en teks.
Idantifye en liv atraver son tit / soutit
KE 206. Lir e eksplwat diferan dokiman grafik / non literer
(map, plan, latab, graf)
Enterpret map, graf, latab, desen,…
KE 207. Servi bibliotek pour diferan bezwen. Idantifye diferan kalite liv dapre son bezwen.
Servi bann pwen reperaz pour gid son lektir (latab
konteni, kouvertir, ilistrasyon)
35
SIK 2
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
PRODIKSYON EKRI
PE 201. Kapab prodwi en varyete teks dapre diferan bezwen :
Naratif
Prodwi en zistwar san sipor oubyen led vizyel / odyo.
Asire ki i annan koerans ant bann diferan eleman son
rakontaz / zistwar.
Presiz konteks letan, lespas ek relasyon dan son rakontaz /
zistwar.
Respekte karakteristik en teks naratif.
Swiv progresyon kronolozik bann aksyon dan en zistwar /
rakontaz.
Enformatif Transmet en mesaz kourt an ekri.
Respekte karakteristik en teks enformatif
Respekte karakteristik diskour direk ek endirek.
Deskriptif Dekri diferan eleman dan son lanvironnman an servan
langaz pli konplike (ki dan Sik 1)
Redonn lenformasyon spesifik tire dan en teks enformatif
senp.
Pran not apartir diferan sipor literer e non literer.
36
SIK 2
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
PRODIKSYON EKRI
Preskriptif Respekte karakteristik teks preskriptif
Donn lenstriksyon presi pour endik direksyon
Respekte sekans enpoze par laswit bann loperasyon
oubyen portre.
Ekspresif Respekte karakteristik teks preskriptif (kart swe, poenm,
konsey…)
Eksprim son gou, santiman lo diferan laspe dan son
lanvironman.
Formil let enformel.
Prezant lenformasyon, santiman dan diferan laform teks
ekspresif tel ki let, poenm, lenvitasyon, poster…
PE 202. Prodwi lo limenm teks kot i klarifye sinikasyon,
organiz striktir fraz an servan siny ponktyasyon tel ki virgil,
etabli diskour direk.
Servi tit, sou-tit, paragraf, striktir vers.
Servi virgil, girme, parentez
PE 203. Etabli kronolozi dan son teks an servan bann konnekter
apropriye.
Servi bann konnekter tel ki alors, apre, answit, me…
Prodwi en plan pour son teks
Pran not senp lo en aktivite
37
SIK 2
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
PRODIKSYON EKRI
Fer en kont randi senp lo en aktivite, leksperyans, en
lanket, en vizit
PE 204. Diskit lorganizasyon son prop teks, revize redrafte
dapre sa ki in diskite.
Diskit lo bann laspe son teks ki asir ki son teks i kler e fer
sans.
Redrafte son teks avek modifikasyon neseser.
PE 205. Montre kapasite ekri rezimen en teks ki in lir oubyen
antann
Ekri en rezimen an swivan bann pwen spesifik.
SIK 2
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
LATITID
L201 : Rekonnet ki Kreol i en lalang nasyonnal avek son prop
rol ek fonksyon.
L202 : Evey son kiryozite lo lemonn Kreolofonn.
L203 : Annan lentere pour servi son lalang maternel dan
laprantisaz ek lapresyasyon lezot size.
L204 : Annan en latitid pozitiv anver lalng Kreol koman en
Servi lalang Kreol avek efikasite dan nenport sityasyon
konminikasyon dan e andeor lekol.
Demann kestyon apropriye pour ganny lenformasyon lo
pei Kreolofonn.
Servi diferan sipor dan son lanvironnman pour enform li
lo lemonn Kreol
38
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
LATITID
parti son kiltir. Servi diferan resours ekri,odyo, video, an Kreol dan son
lanvironnman konman sipor dan son laprantisaz.
Servi lalang Kreol pour li konn plis lo kiltir son pei son
pei, e lezot kiltir kreolofonn
SIK 3
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KONNESANS
KO.301 : Demontre metriz sistenm fonolozik Kreol. Prodwi fraz afirmatif, negatif, eksklamatif, deklaratif
Servi bann konnekter apropriye (e, epi, apre, …)
Rekonnet groupman ek fonksyon bann mo ddan en fraz,
(sinonim, omonim, mo menm fanmir, kontrer,…)
Rekonnet verb laform long ek kourt
Rekonnet dan bann mo derive leksikal pli frekan. (gonfle
– degonfle)
Manipil bann fraz an servan langaz pli konplike (group
nominal, group verbal, group konpleman).
Manipil bann fraz diferan laform : enterogatif, afirmatif,
39
negatif, ekslamtif, enperatif
Servi marker letan prezan, pase, fitir ek kondisyonnel.
KO.302 : Idantifye e presiz karakteristik lengwistik diferan
kalite teks :
Naratif
Enformatif
Preskriptif
Ekspresif
Deskriptif
argimantatif
Servi strriktir naratif enkli diskour direk.
Diferansye karakteristik dan bann desinen avek en teks
an proz.
Ranforsi son kapasite eksplwat sa trwa faz prensipal en
teks – konmansman, milye ek lafen / konklizyon.
Etabli koerans ek lozik dan en teks
Servi tournir enpersonnel dan teks enformatif
Servi tournir direktiv (enperatif)
Servi bann mo familye ki eksprim gou, santiman,
sansasyon dan lavi toulezour
Idantifye fonksyonnman striktir bann teks poetik (bann
ver, strof), bann lekspresyon imaze…
Idantifye striktir en teks deskriptif e mannyer i devlope.
Idantifye bann pwen oubyen karakteristik en teks
argirmantif.
40
Idantifye bann pwen levidans dan teks
Servi langaz apropriye pour diskit bann pwen pour e kont
SIK 3
Lobzektif Zeneral Lobzektif Terminal
KAPASITE
KONPREANSYON ek LEKSPRESYON ORAL
KO.301 : Konpran e pran laparol pour eksprim li dan en fason
konpreansib dan diferan sitiasyon konminikasyon apropriye ki
koresponn avek son leksperyans ek kapasite :
Naratif
Idantifye bann diferan eleman / letap dan en zistwar an
respektan lord / sekans kronolozik.
Idantifye relasyon ant bann personaz.
Asosye bann levennman dan en zistwar avek son
leksperyans personnel.
Predir laswit en zistwar
Antisip konmansman en zistwar
Enformatif Demann e donn lenformasyon lo en size spesifik
Donn lesplikasyon pour en sitiasyon
Donn en rapor lo en size spesifik an respektan lord lozik
Planifye e fer en entervyou dan konteks proze laklas.
Retenir lenformasyon esansyel dan en dokiman odyo
41
Demann e donn lenformasyon lo en size spesifik dan en
konversasyon teelefonn.
- Preskriptif Fromil bann direktiv/propozisyon an servan langaz en pli
konplike.
Swiv bann konsiny e konplet en aktivite pli konplike
Adapte demann ek repons dan en sitiasyon formel e
enformel.
- Deskriptif Fer konparezon pour idantifye laparey ek diferans.
- Eksprisif Eksprim son santiman, lopinyon, gou, lentere an
relasyon avek en fe fiktif oubyen reel…
Eksprim son pwen-d-vi an respektan laliny diskisyon
Prodwi e partisip dan bann aktivite lenprovizasyon
(sennet, zwe rol, mim…
Eksprim son lapresyasyon pour en dimoun, en travay.
Servi lapoezi pour eksprim son ssantiman, lemosyon an
servan lentonasyon ek prononsyasyon apropriye.
- Argirmantatif Prezant son largiman ek zistifikasyon dan en
konversasyon.
Prezant pwen pozitiv / negativ en sitiasyon pour siport
son largiman.
Servi lalang langaz pour kree son prop teks (avek latous
personnel pour bezwen kreatif ek rekreatif
Organiz son konversasyon lozik pour transmet son
42
lentansyon konminikasyon devan en piblik
- KO302. Devlop striktir pli konplike dan bann sitiasyon
an relasyon avek formil sosyal.
Servi striktir korek ki annan relasyon avek salitasyon,
remersiman leskiz dan sitiasyon konminikasyon formel ek
enformel.
SIK 3
LOBEKTIF ZENERAL LOBZEKTIF TERMINAL
KAPASITE
KONPREANSYON EKRI
KE 301. Servi diferan karakteristik en teks (latab, konteni,
kouvertir, ilistrasyon) pour gid son lektir
Nonm diferan kalite sipor ekri
Klasifye diferan kalite sipor
Idantifye sipor ekri apropriye tel ki zournal, rekey poenm,
liv zistwar) pour gid son lektir
Lir silansyezman avek en konsantrasyon kontinyel
Gard lenformasyon antet ziska lafen lektir en teks.
KE 302. Antre dan en liv an servan diferan pwen reper
(kouvertir, latab konteni, bann ilistrasyon)
Servi kouvertir en liv, latab konteni, bann ilistrasyon pour
idantifye en liv ki i bezwen.
Servi latab konteni pour idantifye parti en liv ki i bezwen.
KE 303. Lir endepandanman e kouraman en varyete teks avek
konpreansyon pour diferan bezwen :
Idantifye bann eleman esansyel dan en teks ki in lir.
Retrouv vit bann lenformasyon enplisit ek eksplisit dan
43
naratif
enformatif
preskriptif
ekspresif
deskriptif
argimantatif
diferan kalite teks.
Fer en rezimen (oral/ekri) en teks ki in lir.
Prezant son pwennvi personnel e argimant lo sa ki in lir
Zistifye son pwen-d-vi avek rezon valab.
Idantifye lozik dan en teks argimantatif
Tir son prop konklizyon lo sa ki in lir
Fer dediksyon lo sa ki in lir
Parkour en teks e relev lenformasyon esansyel
KE 304. Idantifye e servi diferan sipor ekri pour diferan
bezwen.
Servi en diksyonner, magazin, zournal, brosir…kan
neseser.
KE 305. Lir e eksplwat diferan dokiman grafik /non literer
(map, plan, latab, graf)
Enterpret lenformasyon imaze, proverb an servan
konteks en teks.
KE 306. Idantifye serten langaz figiratif dan teks ki in lir. Desifre lekspresyon imaze, proverb an servan konteks en
teks.
KE 307. Rekonnet konteks letan dan en teks. Idantifye bann marker letan – pase, preza, fitir,
kondisyonnel.
44
SIK 3
LOBEKTIF ZENERAL LOBZEKTIF TERMINAL
LATITID
L 301. Partisip avek lentere dan bann aktivite ki fer an Kreol. Respekte langaz ekri enkli laksan, lentonasyon,
prononsyasyon ki lezot kip a koz Kreol i servi
Pare pour donn led en lot dimoun ki annan lentere pour
aprann Kreol.
L 302. Montre lentere pour servi son lalang maternel pour
laprantisaz lezot size.
Montre lentere pour servi Kreol konman lalang sipor dan
bann aktivite laprantisaz dan lezot size.
Pare pour servi vokabiler apropriye an kreol dan nenport
prodiksyon menm si son lekivalan pa aksesib / egziste
dan lezot lalang.
Evite melanz Kreol avek lezot langaz dan en diskour ki
sipoze Kreol.
Rekonnet lenportans ki Kreol i annan dan devlopman
lafyerte nasyonnal.
L 303. Montre en lespri tolerans anver lezot lalang ki pa son
lalang maternel dan diferan sitiasyon konminikasyon.
Aksepte e respekte swa langaz lezot dimoun dan nenport
sitiasyon konminikasyon.
Eksplor langaz pour devlop konsyans lo lekspresyon ki
annan lefe advers lo lezot (prezize, lensilt,
diskriminasyon…)
45
Stratezi lansennyman ek Laprantisaz
Kreol i lalang maternel zelev, donk tre boner dan son laprantisaz formel, i annan en bagaz langaz
minimonm ki permet li eksprim li. Sa i en lapse tre enportan dan lansennyman ek devlopman bann
konpetans langaz ki swa konpetans lengwistik ou konpetans konminikasyon, ki ansennyan i merit
konsidere.
Program Kreol parey pour lezot langaz dan Currilum Nasyonnal, i baze lo lapros konminikasyon, e
enteraktiv. Sa lapros I neserman egzize ki:
Bann sitiasyon ki pli pre avek larealite i ganny kree dan laklas pour permet konminikasyon oral
oubyen ekri.
Zelev I servi zot leksperyans pour aprofondi zot langaz, devlop /ranforsi bann konpetans neseser
pour konminikasyon.
Bann materyo / resours i devret reponn bezwen pour devlop konminikasyon
Diferan medyonm ki aksesib avek lavi zelev I devret ganny servi konman resours dan sitiasyon
laprantisaz: odyo, vizye loral.
Klima laklas i favoriz lenteraksyon ant zelev – ansennyan, ansennyan-zelev, zelev-zelev
Zelev i envesti lid an laprantisaz.
Bann lobzektif dan progranm i ganny prezante separeman, me dan sitiasyonlaprantisaz / lansennyman i
devret touzour fer en retour lo bann konpetans ki zelev in deza aki. Sa i permet ranforsman ek
laprofondisman bann konpetans e an menm tan i fer ki zelev i devlop konfyans pour eksprim li dan
diferan sitiasyon konminikasyon.
Devlopman lekout ek lekspresyon oral i tre enportan menm dan lalang maternel. Zot de konpetans ki
enportan pour lareisit dan konpreansyon ek prodiksyon ekri. I atraver lekout ek lekspresyon oral ki
zelev i devlop lapresyasyon oral ki zelev I devlop lapresyasyon ek konnesans lo fonksyon langaz.
Levalyasyon
Levalyasyonek lansennyman i relye trepre e i preski enposib pour annan lansennyman san levalyasyon.
Lobzektif levalyasyon i esansyelman:
Pour ranforsi laprantisaz e motiv zelev pour aprann. I osi en zouti pour ansennyan ganny
lenformasyon lo progre zelev e an menm tan ganny lenformasyon lo lefikasite son lansennyman
Permet li pour modifye son stratezi pour ki tou zelev i kapab benefisye.
46
Permet li ganny lenformasyon lo ki parti program zelev pe rankontre difikilte avek.
Bann fason evalye bann 4 konpetans langaz i kapab dan laform bann test alafen en younit, alafen
en / en seri leson, (formatif ek somatif).
Bann tes i kapab:
Konpreansyon oral kot zelev i eksprim zot lo sa ki zot antann.
Lekspresyon oral kot zelev i eksprim zot atraver pti entervyou, dialog
Konpreansyon ekri kot zelev i reponn kestyon oubyen eksprim li dan lezot laform tel ki
rezimen, desen pour montre son konpreansyon.
Ekri kot zelev i eksprim zot atraver let, rapor, mesaz, lenstriksyon, narasyon lo
levennman…
Devlopman bann konpetans langaz i en prosesis progresif, donk levalyasyon i devret kontinyel. Dan sa
menm laliny i tre enportan ki ansennyan I gard e mentenir rikord progre zelev dan sa bann diferan
konpetans.
Fodre note osi ki levalyasyonpa devret zanmen domin lansennyman / laprantisaz. Nenport ki zouti
levalyasyon ki ganny servi i devret premyerman dan fidbak lo progre zelev lo tou le 4 konpetans langaz,
e sa ffidbak I devret imdeyat pour ki aksyon neseser i kapab ganny pran.