1 Minor Cultureel Ondernemen, jaar 3, 2019-2020

Minor Tentoonstellen De minor richt zich op het proces van erfgoed zichtbaar maken door relevante verhalen op een aansprekende manier te presenteren. Daarbij richten we ons in deze minor met name op de fysieke kant van het presenteren. Dat kan een tentoonstelling op zaal zijn in een museum, voor een gemeente in de openbare ruimte of als presentatie bij een commerciële partij. Onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen, nieuwe technologieën en de veranderende vraag van het publiek is de manier waarop we tentoonstellingen en presentaties bedenken steeds in verandering. Daarbij komt dat de erfgoedsector aan belang wint en niet alleen maar mensen nodig heeft die het ‘erfgoedverhaal’ zo relevant en spannend mogelijk kunnen vertellen maar ook de kennis en vaardigheden bezitten om dit te ontwikkelen en te realiseren. Deze minor richt zich met name op studenten die het een uitdaging vinden om in de nabije toekomst bezig willen zijn met de ontwikkeling van erfgoedpresentaties.

Bezoek aan recent geopende interactieve expo en Bruegelparcours.tijdens de gecombineerde studiereis Cultureel ondernemen en tentoonstellen aan het openluchtmuseum in Bokrijk (Genk)

De minor tentoonstellen is verdiepend rond verschijningsvormen van presentaties en je ontwikkelt een visie op dit werkterrein. Je verbreedt je kennis en vaardigheden rond het ontwikkelen, begeleiden en realiseren van een presentatie. Niet alleen op papier maar ook concreet in een project.

De minor tentoonstellen geeft je de kans om zelfstandig en accuraat te (leren) werken in teamverband binnen een echt project. Je zet daarvoor een eigen organisatie op, kunt binnen gestelde kaders ook redelijk zelf beslissen en hebt de daarbij behorende verantwoordelijkheid. Het wordt jouw project. Natuurlijk doe je dat in nauwe samenwerking met de coördinerende docenten, de opdrachtgever en op gezette tijden met behulp van verschillende specialisten die je op inhoudelijk en technisch gebied zullen ondersteunen. Voor het project werken we daarbij nauw samen met het team van de minor Cultureel Ondernemen en werken we voor dezelfde opdrachtgever(s).

Doel van de minor is dat je een breed begrip hebt van het medium, zowel in vorm als in techniek, dat je vanuit publieks- en marktgericht denken een concepten kunt ontwikkelen dat ingebed is en aansluit bij andere publieksproducten. Praktisch ben je in staat een tentoonstellingsproject op operationeel niveau aan te sturen en te interpreteren op zowel inhoud, werking, vorm als technologie.

Inhoud Ieder jaar verzinnen we een compleet nieuw project met een geheel nieuwe invalshoek. We zoeken een opdrachtgever die zin heeft in innovatie en een werkterrein waar erfgoed de kans krijgt om een betekenisvol verschil te maken. Zo hebben de gecombineerde minoren Tentoonstellen en Cultureel Ondernemen eerder voor een grote stedelijke ontwikkelaar geholpen om leuke innovatieve bedrijven te interesseren voor vestiging van hun bedrijf in een nieuwbouwproject op Cruquius. Door te tonen dat het een heel bijzondere buurt is, met een spannend verleden. Dit werd door de studenten zichtbaar gemaakt in een door de studenten georganiseerde ontvangst van potentiele huurders met meerdere experiences en een tentoonstelling over de bedrijven die daar in de loop van de tijd gevestigd waren.

Afgelopen jaar zijn de studenten aan het werk voor Buitenplaats Doornburgh. De Meyer Bergman Erfgoedgroep die zo’n succes wist te maken van het Westergasfabriek terrein en nu druk bezig is met Paleis Soestdijk heeft een nieuw plan bedacht en gaat een cultureel innovatief project opzetten op een Buitenplaats uit de Gouden Eeuw. Ze zijn zorgvuldig aan het restaureren en renoveren en ook het concept voor de toekomst is zorgvuldig afgestemd op het verleden. Een verleden vol onverwachte wendingen en die brengen de studenten in beeld door de Sense of Place te schetsen voor het toekomstige publiek. Dat wordt gedaan in tentoonstelling die een die een permanent onderdeel wordt van de nieuwe programmering. De studenten cultureel ondernemen ontwikkelden een inhoudelijk spannend concept voor een Buren Brunch voor 300

2 Minor Cultureel Ondernemen, jaar 3, 2019-2020

personen in de openlucht en een Open Dag met interactieve rondleidingen en experiences. De gezamenlijke minor cultureel ondernemen en tentoonstellen van 2018 bij

Buitenplaats Doornburgh in Maarssen waar ze de Sense of Place realiseren voor een nieuwe culturele ontmoetingsplek op een historische locatie

Dit jaar hebben studenten in opdracht van GRUTS, een jongerenafdeling van de Provincie Noord-Brabant rond herbestemmingsprojecten, de opdracht gekregen om een experience rond het thema duurzaamheid te bedenken. Dit als onderdeel van een herbestemmingsopgave op het terrein van een grote energiecentrale (Dongecentrale in Geertruidenberg) Daarvoor heeft het team een ‘proof of concept’ gemaakt die samen met een belevingstour van de minor Cultureel Ondernemen zijn opgeleve

Opbouw Module 1: Vraagarticulatie en onderzoek Deze module richt zicht op het doen van relevant onderzoek en het creëren van de juiste voorwaarden voor een goed project. Jullie krijgen hierbij inhoudelijke en strategische steun van toonaangevende onderzoekers en instellingen. Jullie zetten je eigen organisatie op en voeren zelf de regie. In deze module stellen jullie de doelen voor het project vast samen met de opdrachtgever waar jullie voor aan de slag gaan. Daarbij komen de doelen van de opleiding en jullie persoonlijke leerdoelen. Jullie onderzoeken wat jullie willen bereiken, en wat jullie moeten doen om dat ook daadwerkelijk te realiseren en daarvoor doen jullie front-end onderzoek waaronder draagvlakonderzoek en doelgroeponderzoek.

Module 2: Conceptontwikkeling In deze module onderzoeken jullie welke benadering en vorm van fysieke presentatie het beste past bij de gezamenlijk vastgestelde doelen. Dat doen het team in nauw overleg met het team van Cultureel Ondernemen. De gezamenlijk vastgestelde doelen gaan we bij de ontwikkeling van de opdracht proberen te verbinden aan de wensen en behoeften van alle betrokken partijen en in het bijzonder die van de klant/bezoeker. Op basis daarvan wordt het plan van aanpak ingevuld, waarin staat wat jullie willen bereiken en gaan doen om dat ook daadwerkelijk te realiseren. De Minor tentoonstellen stelt daarin een goed doordacht en uitgewerkt schetsontwerp op dat zowel inhoudelijk als in vorm past bij het door beide minoren samen ontwikkelde concept dat voldoet aan de eerder gestelde doelen en wensen.

Module 3: Toolbox Als vervolg op de lessen die in de major zijn gegeven, wordt er extra aandacht besteed aan vaardigheden en kennis rond projectmanagement zoals plannen en begroten. Ook gaan we verder in het Specifiek voor de minor Tentoonstellen verdiepen we ons daarnaast nog in de ontwikkelingsgeschiedenis van tentoonstellingsvormen als uitbreiding op de al bestaande kennis.

3 Minor Cultureel Ondernemen, jaar 3, 2019-2020

Module 4: Voorbereiding In deze fase gaat het om het concretiseren van de tentoonstelling in haalbare en betaalbare plannen. Hoe komt in de praktijk een en ander tot stand? Hoe organiseer je de logistieke kant van de uitvoering? Wie kun je vinden om het te laten produceren? Wat komt erbij kijken om iets te laten maken? Wat ga je zelf uitvoeren? Hoe houd ik de financiën onder controle? Kortom hoe zorg ik ervoor dat in de uitvoeringsfase straks alles op rolletjes loopt.

Module 5: Uitvoering In deze module worden alle plannen tot uitvoering gebracht en zijn je activiteiten vooral gericht op het beheren en beheersen van het ontwikkelproces. Loopt het zoals gepland? Zijn er aspecten die je over het hoofd hebt gezien? Hoe op te lossen zonder dat je moet inleveren op de kwaliteit? Houden we de kosten in de hand? Een hectische module waar alles samen komt.

Studenten tijdens de opbouwfase in de Dongecentrale.

Module 6: Openstelling en Evaluatie In deze module gaat het om het evalueren van het resultaat en het netjes overdragen aan de opdrachtgever. De overdracht zal bestaan uit een document/handleiding die op locatie wordt doorgelopen met de opdrachtgever. Dit met het doel dat deze het beheer en onderhoud van de opgeleverde presentatie zelf kan doen. Naast deze overdracht zal er een evaluatief onderzoek plaatsvinden die de in module 1 gestelde doelen en effecten meet. Deze resultaten worden aan de opdrachtgever gepresenteerd. Uiteindelijk delen we graag kennis en ervaringen tijdens en na afloop van het project met het werkveld. Vanuit de sector is er grote belangstelling voor dit soort innovatieve projecten. Wat leren we daar zelf van als erfgoedprofessional? Wat kunnen we het erfgoedveld meegeven naar aanleiding van dit experiment en waar in het erfgoedveld zou deze ervaring en kennis ingezet kunnen worden? Natuurlijk hopen we ook op veel publiek en veel belangstelling, juist van die mensen die we hopen te betrekken. Komen ze ook en is dat nieuwe perspectief op het verleden inderdaad een opening naar een nieuwe toekomst?

Waarom werkt de minor Tentoonstellen samen met Minor Cultureel Ondernemen? Een relevant en interessant verhaal vertellen dat doe je allang niet meer alleen als erfgoedinstelling. Een tentoonstelling is niet meer compleet zonder interactie met het publiek. Wie kun je interesseren voor een actieve bijdrage? De komende jaren zullen tentoonstellingen en events naar elkaar toe groeien. Wij laten jullie verkennen hoe deze twee het beste in elkaar naar boven halen om zo het maatschappelijk draagvlak van erfgoedinstellingen te vergroten en de instellingen toekomstbestendig en ondernemend te maken

Resultaat Hoe het project met tentoonstelling en events er qua inhoud en vorm uit komt te zien is aan jullie. Wie en welke organisatie jullie erbij betrekken hangt af van jullie eigen visie en netwerkbehoefte en natuurlijk de manier waarop jullie willen inspelen opde wensen van de opdrachtgever(s) en hun en jullie doelgroepen. Stap voor stap hebben jullie een eigen organisatie gebouwd, werkervaring opgedaan, een goede theoretische basis en een waardevol netwerk aangelegd. Deze gecombineerde minor biedt een gouden kans om het werkveld te tonen dat je klaar bent voor de toekomst. Dat je in staat bent om zelf koers te bepalen en het lef hebt om zaken uit te proberen. Ieder project waar je in de toekomst verantwoordelijk voorbent of aan mee gaat doen, zal je met zelfvertrouwen tegemoet kunnen zien.

4 Minor Cultureel Ondernemen, jaar 3, 2019-2020

Praktische Informatie Voor specifieke vragen kun je terecht bij de minorcoördinator Mario Jellema (mario.jellema@ahk.nl)

Projecten TT-CO van voorgaande jaren 2016-2017 Wervingscampagne voor gebiedsontwikkelaar Amvest Evenement, binnen- en een buitententoonstelling www.plint.org https://www.facebook.com/plint.amsterdam/ https://www.instagram.com/plint_cruquius/

2017-2018 Sense of Place ontwikkeling voor een nieuwe culturele ontmoetingsplek op een historische locatie: Landgoed Doornburgh Buren Brunch, Open Dag en Tentoonstelling www.buitenplaatsdoornburgh.nl 2018-2019 ‘Proof of concept’ voor een Experience en een belevingstour voor Energy Experience Factory (EEF) op locatie: Dongecentrale Geertruidenberg.