34
daviT batoniSvilis samarTlis instituti miTiTebisa da aRniSvnis standarti samarTalSi Seadgines dimitri gegenavam da giorgi burjanaZem Tbilisi 2013

miTiTebisa da aRniSvnis standarti samarTalSi · 3 winaTqma daviT batoniSvilis samarTlis institutis `miTiTebi-sa da aRniSvnis standarti samarTalSi~ aris akademiuri citirebis zogadi

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • daviT batoniSvilis samarTlis instituti

    miTiTebisa da aRniSvnis

    standarti samarTalSi

    Seadgines dimitri gegenavam

    da giorgi burjanaZem

    Tbilisi

    2013

  • samecniero broSura gankuTvnilia akademiuri samec-

    niero naSromebis SeqmniT dainteresebul pirTa farTo

    wrisaTvis.

    `citirebisa da aRniSvnis standarti samarTalSi~

    damtkicebulia daviT batoniSvilis samecniero sabWos

    mier da savaldebuloa institutis yvela TanamSromlisa

    da gamocemisaTvis.

    Semdgenlebi: dimitri gegenava

    giorgi burjanaZe

    ydis dizaini: zurab beJaSvili

    dimitri gegenava

    gamocemaze pasuxismgebeli redaqtori: maia nasraSvili

    © daviT batoniSvilis samarTlis instituti, 2013

  • 3

    winaTqma

    daviT batoniSvilis samarTlis institutis `miTiTebi-

    sa da aRniSvnis standarti samarTalSi~ aris akademiuri

    citirebis zogadi teqnikuri standarti, romelic ga-

    moiyeneba institutis gamocemebSi.

    msgavsi gamocema yvela ganviTarebul kvleviT dawese-

    bulebasa da universitets gaaCnia, TiToeuli maTgani

    ayalibebs sakuTar, individualur stils. samwuxarod,

    qarTul sinamdvileSi jerjerobiT msgavsi praqtika araa

    danergili.

    `miTiTebisa da aRniSvnis standarti samarTalSi~ ar

    aris akademiuri samarTlebrivi weris an citirebis sax-

    elmZRvanelo, igi mxolod miTiTebisa da aRniSvnis er-

    Tian teqnikur standarts amkvidrebs institutis egidiT.

    imeds viqoniebT, `miTiTebisa da aRniSvnis standarti

    samarTalSi~ aRiarebas hpovebs da momavalSi misi gamoye-

    nebiT mravali samecniero naSromi Seiqmneba.

  • 4

  • 5

    zogadi wesi

    daviT batoniSvilis samarTlis institutis `miTiTebi-sa da aRniSvnis standarti~ iTvaliswinebs akademiuri citirebis germanul models (aRniSvna yoveli gverdis bolos).

    TiToeul aRniSvnaSi yoveli monacemi erTmaneTisgan mZimis saSualebiT gamoiyofa (sagamonakliso SemTxvevebis garda) da SeniSvnis bolos aucileblad iwereba werti-li. wlisa da gverdis miTiTebisas ar gamoiyeneba Semok-lebebi, gamoiyeneba mxolod Sesabamisi ricxvebi.

    ucxoenovani originaluri wyaroebis gamoyenebisas Ti-

    Toeuli sityva iwyeba didi asoTi, kavSirebis, win-

    debulebisa da artiklebis garda. abreviaturebisa da Se-

    moklebebis xmarebisas aucileblad unda mieTiTos misi

    sruli dasaxeleba da gakeTdes Sesabamisi aRniSvna moma-

    valSi misi miTiTebis stilTan dakavSirebiT. magaliTad,

    gaeros ltolviTa umaRlesi komisariati (SemdgomSi -

    `gluki~). sayovelTaod aRiarebuli Semoklebebisa da ab-

    reviaturis ganmarteba araa saWiro. magaliTad, `ix.~

    (ixile), `Sead.~ (Seadare~, `gaero~, `nato~ da a.S.)

    qarTulenovan teqstSi gamoiyeneba `qveda~ da `zeda~ brWyalebi - ` ~ (iwereba Tab-is zeda Rilakis saSuale-biT), xolo ucxoenovan teqstSi `zeda~ - “ ” brWyalebi(iwereba Enter-is gverdiTa Rilakis saSualebiT)

    pirdapiri citirebis SemTxvevaSi wertili (an sxva Se-sabamisi sasveni niSani) brWyalis SigniT iwereba, Tu teqsti mTlianadaa moyvanili, xolo brWyalis gareT - Tu citirebulia konkretuli sityva an winadadebis nawili rTul winadadebaSi. am wesis Sesabamisad xdeba aRniSvnis simbolos miTiTebac. pirvel SemTxvevaSi simboloTa ganlageba unda iyos Semdegi: wertili (an sxva Sesabamisi niSani), brWyali, aRniSvna; meore SemTxvevaSi - brWyali, aRniSvna, sasveni niSani.

    erTxel miTiTebuli wyaros xelaxla gamoyenebis SemTxvevaSi, SesaZlebelia gakeTdes aRniSvna Sesabamis SeniSvnaze miTiTebiT (magaliTad, `ix., SeniSvna 15, gverdi naSromSi.~ an avtori, `dasax. naSromi~, gverdi naSromSi).Tu igive wyaro zedized mosdevs wina SeniSvnas, sruli

  • 6

    miTiTebis nacvlad iwereba `iqve~ da Sesabamisi gverdis nomeri (Tuki igive gverdia, maSin gverdis miTiTeba saWi-ro araa).

    eleqtronuli wyaros gamoyenebisas SesaZlebelia ro-

    gorc zusti eleqtronuli misamarTis, ise eleqtronuli

    veb-gverdisa da misi oficialuri saxelwodebis miTiTeba

    da am eleqtronuli resursis ukanasknelad naxvis Ta-

    riRi kvadratul frCxilebSi. orive SemTxvevaSi eleq-

    tronuli misamarTis dasawyisSi iwereba `~.

  • 7

    originaluri wyaroebi

    wignis gamoyenebisas unda mieTiTos: avtoris vinaoba -

    gvari da saxelis iniciali; wignis saxelwodeba; gamoce-

    mis adgili; weli da Sesabamisi gverdi.

    magal

    iTi

    zoiZe b., sakonstitucio kontroli da Rirebule-baTa wesrigi saqarTveloSi, Tbilisi, 2007, 56.

    Miller A., The Supreme Court and American Capitalism, New York, 1968, 73.

    Витрук Н. В., Конституционное Правосудие, Судебное Конституционное Право и Процесс, Москва, 1998, 37.

    Zippelius R., Juristische Methodenlerhe, München, 2006, 89.

    Pasquino P., Sieyes et l’invention de la Constituion en France, Paris, 1998, 196.

    ori an ramdenime avtoris arsebobis SemTxvevaSi, mie-

    TiTeba yvela avtoris monacemi (gvari da saxelis in-

    iciali); wignis saxelwodeba; gamocemis adgili; weli da

    Sesabamisi gverdi.

  • 8

    magal

    iTi

    kverenCxilaZe g., melqaZe o., safrangeTis saxelm-wifo sistema, Tbilisi, 1997, 84.

    kopaleiSvili m., sxirtlaZe n., qardava e., turava p., administraciuli saproceso samarTlis sax-elmZRvanelo, Tbilisi, 2008, 159.

    giorgaZe g., kopaleiSvili m., loria a., loria v., xoria x., salxinaSvili m., wkeplaZe n., Cqareuli c, xarSilaZe i., saqarTvelos administraciuli sa-proceso kodeqsis komentari, Tbilisi, 2007, 362.

    Walsh A., Hemmens C., Law, Justice, and Society: a Sociolegal Introduction, New York, 2010, 144.

    Арутюнян Г.Г., Баглай М.В., Конституционное Право -Энциклопедический Словарь, Москва, 2006, 71.

    avtorTa koleqtivis mier Sedgenili saxelmZRvanelos,

    naSromis SemTxvevaSi, rodesac konkretuli Tavebi, qveTa-

    vebi an paragrafebi ganawilebulia avtorebs Soris da

    gamotanili araa naSromis avtorTa vinaoba ydaze, citi-

    reba xdeba Semdegi wesiT: naSromis saxelwodeba; naSro-

    mis redaqtori (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); gamocemis

    adgili da weli; Sesabamisi gverdi.

  • 9

    magal

    iTi

    saqarTvelos konstitucia da 2010 wlis konsti-tuciuri reforma, Tbilisi, 2010, 42.

    sisxlis samarTlis kerZo nawili, wigni I, g. tye-SeliaZis redaqtorobiT, Tbilisi, 2008, 351.

    Handbook of Polish Law, Edited by Dajczak W., Szwarc A.J., Wilinski P., Poznan, 2011, 211.

    Конституционное Право Зарубежных Стран, Под. ред. Баглая М. В., Лейбо Ю. И., Энтина Л. М., Москва, 2004, 279.

    statiaTa krebulis citirebisas unda mieTiTos mona-cemebi Semdegi TanmimdevrobiT: statiis avtoris gvari da saxelis iniciali; statiis saxelwodeba; krebulis sax-elwodeba; krebulis redaqtori (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); gamocemis adgili da weli; Sesabamisi gver-di.

    magal

    iTi

    tuRuSi g., religiur sakiTxebTan dakavSirebuli gamoxatvis kriminalizacia, adamianis uflebaTa dacvis saerTaSoriso standartebi da saqarTvelo, k. korkelias redaqtorobiT, Tbilisi, 2011, 243.

    gegenava d., sakonstitucio sasamarTlos samar-Tlebrivi buneba da misi adgili xelisuflebis danawilebis koncefciaSi, Tanamedrove sakonsti-tucio samarTali, wigni I, g. kverenCxilaZisa da d. gegenavas redaqtorobiT, Tbilisi, 2012, 82.

  • 10

    samecniero Jurnalidan statiis gamoyenebisas SeniSv-naSi mieTiTeba: statiis avtoris monacemebi (gvari da sax-elis iniciali); statiis saxelwodeba, Jurnalis saxel-wodeba; nomeri; gamocemis weli, Sesabamisi gverdi. Jur-nalidan citirebis SemTxvevaSi ar eTiTeba gamocemis ad-gili.

    magal

    iTi

    begiaSvili n., valdebulebis Sesrulebis SeuZ-lebloba (SedarebiT-samarTlebrivi analizi), sa-marTlis Jurnali `sarCevi~, #1(2), 2011, 14.

    boxaSvili i., beniZe m., arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakiTxebi, samarTlis Jurnali, #2, 2009, 37.

    Faber R., The Austrian Constitutional Court - An Overview, Vienna Journal on International Constitutional Law, Vol. 1, 2008, 50.

    Hausmaninger H., Judicial Referral of Constitutional Questions in Austria, Germany and Russia, Tulane European and Civil Law Forum, Vol. 12, 1997, 26.

    Крумм Р., Конституционный Патриотизм в Германии, Конституционное Правосудие, #3(37), 2007, 58.

  • 11

    angariSis, moxsenebis an daskvnis citirebisas SeniSv-naSi mieTiTeba: moxsenebis avtoris monacemebi (aseTis ar-sebobis SemTxvevaSi) - konkretuli piris SemTxvevaSi av-toris gvaris da saxelis iniciali, xolo raime organos, pirTa jgufis, organizaciisas - misi oficialuri saxel-wodeba; moxsenebis saxelwodeba; im forumis, konferen-ciis, seminaris saxelwodeba, romelzedac moxseneba gaecno sazogadoebas (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); mox-senebis gacxadebis (gamoqveynebis, warmoTqmis) adgili (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); moxsenebis gacxadebis an gamoqveynebis TariRi, Sesabamisi gverdi.

    magal

    iTi

    saqarTvelos saxalxo damcvelis angariSi sa-qarTveloSi adamianis uflebaTa da TavisuflebaTa dacvis mdgomareobis Sesaxeb, Tbilisi, 2011, 151.

    saqarTvelos kontrolis palatis saqmianobis an-gariSi 2010, Tbilisi, 2011, 25.

    babeki v., saqarTvelos konstituciuri reformis Sesaxeb berlinis konferenciis Semajamebeli anga-riSi, berlini, 14-16 ivlisi, 2010, 12.

    Papuashvili G., Problematic Aspects of Interrelationship between the Constitutional and Ordinary Courts, 1st Congress of the World Conference on Constitutional Justice, Cape Town, 23–24 January 2009, 3.

    Report on the Rule of Law, Adopted by the Venice Commission at its 86th Plenary Session, Venice, 25-26 March, 2011, 14.

  • 12

    angariSis, moxsenebis, daskvnis, mosazrebebis citire-bisas, romelic eleqtronuli formiT arsebobs da ar momxdara misi beWduri saxiT gamocema, damatebiT unda mieTiTos Sesabamisi eleqtronuli resursi.

    magal

    iTi

    kaxiani g., mosazrebebi konstituciuri kanonis proeqtTan dakavSirebul zogierT sakiTxze, 4; ix.

    [01.08.2012].

    kaxiani g., mosazrebebi konstituciuri kanonisproeqtTan dakavSirebul zogierT sakiTxze, 4; xelmisawvdomia saqarTvelos parlamentis ofi-cialur veb-gverdze: [01.08.2012].

    Universal Jurisdiction: Scope and Limitations under International Law, 12 Nov. 2010; ix., [05.07.2011].

    Universal Jurisdiction: Scope and Limitations under International Law, 12 Nov. 2010; xelmisawvdomia The Lawyers and Jurists-is oficialur veb-gverdze: [05.07.2011].

  • 13

    naTargmni wyaroebi

    naTargmni wignis gamoyenebisas unda mieTiTos: avtoris vinaoba - gvari da saxelis iniciali; wignis saxelwo-deba; wignis mTargmnelis saxelis iniciali da gvari; Targmanis redaqtoris (aseTis arsebobis SemTxvevaSi) saxelis iniciali da gvari; gamocemis adgili, weli da Sesabamisi gverdi.

    magal

    iTi

    davidi r., Tanamedroveobis ZiriTadi samarTle-brivi sistemebi, T. niniZisa da e. sumbaTaSvilis Targmani, T. niniZis redaqtorobiT, Tbilisi, 2010, 239.

    Saio a., xelisuflebis TviTSezRudva konstitu-cionalizmis Sesavali, m. maisuraZis Targmani, T. niniZis redaqtorobiT, Tbilisi, 2003, 78.

    Kelsen H., Pure Theory of Law, Translated by M. Knight, Los Angeles, London, 1970, 140.

    Barak A., Purposive Interpretation in Law, Translated by Sari Bashi, Princeton, New Jersey, 2005, 169.

    Барак А., Судейское Усмотрение, Перевод с английского, Под редакцией B. А. Кикотя и Б. A. Страшуна, Москва, 1999, 257.

    Бержелъ Ж. Л., Обшая Теория Права, Перевод Г. В. Чуршукова, Под общей редакцией В. И. Даниленко, Москва, 2000, 405.

  • 14

    samecniero Jurnalidan naTargmni statiis gamoyenebi-sas SeniSvnaSi mieTiTeba: statiis avtoris monacemebi (gvari da saxelis iniciali); statiis saxelwodeba, mTargmnelis saxelis iniciali da gvari, Jurnalis sax-elwodeba; nomeri; gamocemis weli; Sesabamisi gverdi.

    magal

    iTi

    kelzeni h., ra aris samarTlis wminda Teoria?, l. bregvaZis Targmani, samarTlis Jurnali, #2, 2011, 300.

    hopti k., korporaciuli marTva evropaSi: regu-lirebis axali modeli da `rbili samarTali~, i. burdulis Targmani, samarTlis Jurnali, #1, 2009, 228.

    Radbruch G., Five Minutes of Legal Philosophy, Translated by Bonnie Litschewski Paulson and Stanley L. Paulson, Oxford Jour-nal of Legal Studies, Vol. 26, Issue 1 (Spring 2006), 15.

  • 15

    meoreuli wyaroebi

    naSromidan citirebisas, Tuki Tavad teqsti damowme-bulia sxva avtoris citatiT, perifraziT, mieTiTeba: 1. pirveladi wyaro, romelic avtors aqvs gamoyenebuli, ris Semdegadac keTdeba aRniSvna - `naSromidan:~, `wigni-dan:~ da msg. Sesabamisi aRniSvnis Semdeg ki mieTiTeba is naSromi, sadac moxmobilia citata. 2. wyaro, romelSic moxmobilia Sesabamisi perifrazi an citata, ris Semde-gac keTdeba aRniSvna - `ix. citireba:~ da mieTiTeba Sesa-bamisi avtoris mier citirebuli literatura.

    Tuki SeuZlebelia avtoris mier miTiTebuli litera-turis Tqvens mier gamoyenebad stilze morgeba, maSin citirebuli literaturis SeniSvnaSi moxmobili monace-mebis miTiTeba ucvlelad xdeba.

    magal

    iTi

    zoiZe b., sakonstitucio kontroli da Rirebule-baTa wesrigi saqarTveloSi, Tbilisi, 2007, 61; ix. citireba: Saio a., xelisuflebis TviTSezRudva konstitucionalizmis Sesavali, Tbilisi, 2003, 285.

    Saio a., xelisuflebis TviTSezRudva konstitu-cionalizmis Sesavali, Tbilisi, 2003, 285, wignidan: zoiZe b., sakonstitucio kontroli da Rirebule-baTa wesrigi saqarTveloSi, Tbilisi, 2007, 61.

    Sadurski W., Constitutional Review in Europe and in the United States: Influences, Paradoxes, and Convergence, Legal Studies Re-search Paper, No. 11/15, 2011, 15; ix. citireba: Fletcher G., Basic Concepts of Legal Thought, New York, 1995, 25.

    Fletcher G., Basic Concepts of Legal Thought, New York, 1995, 25, naSromSi: Sadurski W., Constitutional Review in Europe and in the United States: Influences, Paradoxes, and Convergence, Le-gal Studies Research Paper, No. 11/15, 2011, 15.

  • 16

    Tetzlaff Th., Kelsen’s Concept of Constitutional Review Accord in Europe and Asia: The Grand Justices in Taiwan, National Tai-wan University Law Review, Vol. 1, No. 2, 2006, 77. ix. citi-reba: Paulson S. l., Constitutional Review in the United Stated and in Austria: Notes on the Beginning, 16; Machacek R., Verfahren Von Dem VFGH 22, 3d ed., Vienna, 1997.

  • 17

    saqarTvelos normatiuli aqtebi

    gavrcobili miTiTeba

    saqarTvelos normatiuli aqtebis gamoyenebisas, Se-niSvnaSi mieTiTeba samarTlebrivi aqtis oficialuri saxelwodeba, nomeri, `saqarTvelos sakanonmdeblo mac-nis~ Sesabamisi nomeri, romelSic gamoqveynda aqti (2011 wlis pirveli ianvris Semdeg miRebul aqtebs mieTiTeba `saqarTvelos sakanonmdeblo macnis~ oficialuri veb-gverdi), gamoqveynebis TariRi, Sesabamisi muxli, punqti, nawili an qvepunqti (saWiroebis SemTxvevaSi).

    2011 wlis 1 ianvramde miRebul normatiul aqtTa miTiTebisas

    magal

    iTi

    saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis me-2 punq-ti, saqarTvelos saparlamento uwyebani #31-33, 1995.

    `aWaris avtonomiuri respublikis statusis damt-kicebis Sesaxeb~ saqarTvelos konstituciuri kano-nis me-17 muxlis pirveli punqti, #305-rs, saqarT-velos sakanonmdeblo macne #16, 04.07.2004.

    2011 wlis 1 ianvris Semdeg miRebul normatiul aqtTa miTiTebisas

    magal

    iTi saqarTvelos saarCevno kodeqsis 176-e muxlis

    pirveli punqti, #5636-rs, saqarTvelos sakanonm-deblo macne, 10.01.2012.

  • 18

    gamartivebuli wesi

    normatiuli aqtis miTiTebisas, SeniSvnaSi aRiniSneba misi oficialuri saxelwodeba da Sesabamisi muxli, punqti (nawili) Tu qvepunqti.

    magal

    iTi

    saqarTvelos Sromis kodeqsis me-10 muxli.

    `saerTaSoriso kerZo samarTlis Sesaxeb~ saqarT-velos kanonis me-19 muxlis pirveli punqti.

    Zaladakarguli normatiuli aqtis gamoyenebis SemTxve-vaSi miTiTebas emateba misi gauqmebis Sesaxeb aRniSvna da Sesabamisi TariRi - `(Zaladakargulia --.--.--)~.

    magal

    iTi saqarTvelos saarCevno kodeqsis 12610-e muxlis me-

    2 punqti, #1047-rs, saqarTvelos sakanonmdeblo macne, #25, 22.08.2001 (Zaladakargulia, 10.01.2012).

  • 19

    saerTaSoriso SeTanxmebebi

    saerTaSoriso SeTanxmebebis dasaxelebis miTiTeba Se-saZlebelia rogorc qarTul enaze, ise originalSi. am tipis citirebisas aRniSvnaSi unda warmoCindes Semdegi informacia Sesabamisi TanmimdevrobiT: saerTaSoriso Se-Tanxmebis dasaxeleba da misi tipi (mag., paqti da a.S.); saerTaSoriso SeTanxmebis mxareebi, Tu isini sami an ufro naklebi wevri mxarisgan Sedgebian; saerTaSoriso SeTanxmebis registraciis monacemebi, aseTis arsebobis SemTxvevaSi; saerTaSoriso SeTanxmebis miRebis an xelmo-sawerad gaxsnis TariRi (im SemTxvevaSi, Tu SeTanxmeba ZalaSi Sedis xelmowerisTanave mieTiTeba mxolod xel-moweris TariRi); saerTaSoriso SeTanxmebis ZalaSi Ses-vlis TariRi.

    yvela es monacemi erTmaneTisgan gamoiyofa mZimiT (mxareebisa da SeTanxmebis miRebis an xelmoweris Tari-Ris garda, romlebic frCxilebiT gamoiyofa) da bolos SeiZleba mieTiTos konkretuli muxli.

    magal

    iTi

    Convention Relating to the Status of Refugees, 189 UNTS 137, (miRebulia 1951 wlis 28 ivniss, ZalaSi Sevida 1954 wlis 22 aprils) muxli 33.

    reabilitaciis da ganviTarebis TanamSromlobis SeTanxmeba (avstralia, nauru) ATS 1994 15, (ZalaSi Sevida 1994 wlis 5 maiss).

  • 20

    sasamarTloTa gadawyvetilebebi

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos aqtebi

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos gadawyveti-lebis, ganCinebis, saoqmo Canaweris citirebisas mieTiTeba sasamarTlos oficialuri saxelwodeba, gadawyvetile-bis/ganCinebis/saoqmo Canaweris miRebis TariRi, nomeri, saqmis saxelwodeba (dasaxeleba unda Caisvas brWyalebSi).

    gadawyvetileba

    magal

    iTi

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2001 wlis 30 martis #6/134-139-140 gadawyvetileba saq-meze, `saqarTvelos parlamentis wevrTa sami jgufi saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg~.

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2012 wlis 11 aprilis #1/1/468 gadawyvetileba saqmeze, `saqarTvelos saxalxo damcveli saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg~.

    ganCineba

    magal

    iTi

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2012 wlis 28 noembris #2/6/518 ganCineba saqmeze, `sa-qarTvelos moqalaqe vitali niSnianiZe saqarTve-los parlamentis winaaRmdeg~.

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2011 wlis 18 martis #2/1/461 ganCineba saqmeze, `saqarT-

  • 21

    velos axalgazrda iuristTa asociacia saqarTve-los parlamentis winaaRmdeg~.

    saoqmo Canaweri

    magal

    iTi

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2012 wlis 28 dekembris #2/4/530 saoqmo Canaweri saqmeze,

    `saqarTvelos moqalaqeebi - vladimer sanikiZe damaia xuciSvili saqarTvelos parlamentis winaaRm-deg~.

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2007 wlis 10 ivlisis #1/3/428 saoqmo Canaweri saqmeze,

    `saqarTvelos moqalaqeebi - vladimer sanikiZe da maia xuciSvili saqarTvelos parlamentis winaaRm-deg~.

    plenumis dadgenileba

    magal

    iTi

    saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos ple-numis 2010 wlis 20 Tebervlis #76/2 dadgenileba.

  • 22

    saqarTvelos saerTo sasamarTloebis aqtebi

    saqarTvelos saerTo sasamarTloebis gadawyvetilebis, ganCinebis, dadgenilebis, brZanebis citirebisas unda mie-TiTos sasamarTlos oficialuri dasaxeleba, sasamar-Tlos palatis/kolegiis dasaxeleba, gadawyvetile-bis/ganaCenis/ganCinebis/brZanebis miRebis TariRi, nomerida saxelwodeba (aseTis arsebobis SemTxvevaSi).

    saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos aqtebis miTiTebis SemTxvevaSi sasamarTlos saxelwodebis Semdeg mieTiTeba Sesabamisi palatis dasaxeleba.

    magal

    iTi

    saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos administra-ciul saqmeTa palatis 2011 wlis 10 ianvris ganCi-neba #bs-1168-1136(k-10).

    saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos didi pala-tis 2001 wlis 27 seqtembris #3k/458-01 ganCineba saqmis warmoebis Sewyvetis Taobaze.

    Tbilisis saapelacio sasamarTlos samoqalaqo saqmeTa palatis 2008 wlis 10 ivnisis gadawyveti-leba #----

    Tbilisis saapelacio sasamarTlos sisxlis sa-marTlis saqmeTa palatis 2009 wlis 7 seqtembris ganaCeni #----

    baTumis saqalaqo sasamarTlos administraciul saqmeTa kolegiis 2010 wlis 17 Tebervlis gadawy-vetileba #----

  • 23

    adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos da komisiis gadawyvetilebebi

    adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos gadawyve-tilebis citirebisas mieTiTeba sasamarTlos an komisiis oficialuri saxelwodeba qarTulad; sasamarTlos aqtis TariRi da saqmis dasaxeleba italikiT inglisur an frangul enaze da bolos aRiniSneba punqtis (paragrafis)nomeri. miTiTeba unda moxdes qarTul enaze, garda saqmis dasaxelebisa.

    roca konkretuli mosamarTlis (an mosamarTleebis) gansxvavebuli azri an deklaracia daerTvis saqmes da masze xdeba miTiTeba, paragrafis nomris miTiTebamde aRiniSneba es ukanaskneli frCxilebSi, sasveni niSnebiT gamoyofis gareSe.

    magal

    iTi

    adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos 2002 wlis 28 noembris ganCineba saqmeze, The Former King of Greece and others v. Greece (mosamarTle kumantosis gansxvavebuli azri) par 1.

    adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos 2006 wlis 28 noembris ganCineba saqmeze, Apostili v. Georgia, par 23.

    adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos 1994 wlis 22 Tebervlis ganCineba saqmeze, Raimondo v. It-aly, par 24.

    adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos 1986 wlis 26 ivnisis ganCineba saqmeze, Van Marle and others v. The Netherlands, par 24.

  • 24

    saerTaSoriso sisxlis samarTlis sasamarTlos da sxvadasxva saerTaSoriso an hibriduli tipis tribu-

    nalis gadawyvetilebebi

    saerTaSoriso sisxlis samarTlis sasamarTlos da sxvadasxva saerTaSoriso an hibriduli tipis tribuna-lis gadawyvetilebebis citireba xdeba Semdegi wesiT:

    upirveles yovlisa italikiT aRiniSneba saqmis dasax-eleba konkretul braldebulsa (msjavrdebulis) da pro-kurorze miTiTebiT original enaze (mag., Prosecutor v. braldebulis saxeli). Semdeg daismis mZime da mieTiTeba gadawyvetilebis saxeoba, rasac mohyveba saqmis nomeri frCxilebSi da sasveni niSnis gareSe emateba konkretuli sasamarTlo organos zusti dasaxeleba. es yvelaferi gamoiyofa mZimiT da mieTiTeba gadawyvetilebis TariRi, ris Semdegac (mZimiT gamoyofiT) aRiniSneba paragrafis konkretuli nomeri, Tuki ar xdeba zogadad gadawyveti-lebis citireba.

    roca konkretuli mosamarTlis (an mosamarTleebis) gansxvavebuli azri an deklaracia daerTvis saqmes da masze xdeba miTiTeba, paragrafis nomris miTiTebamdeaRiniSneba es ukanaskneli frCxilebSi, sasveni niSnebiT gamoyofis gareSe.

    magal

    iTi

    Prosecutor v. Aleksovski, ganaCeni (IT-95-14/1-A), yofili iugoslaviis tribunalis saapelacio palata, 2000 wlis 24 marti (mosamarTle hantis deklaracia) par 2.

    Prosecutor v. Thomas Lubanga Dyilo, ganaCeni (ICC-01/04-01/06), saerTaSoriso sisxlis samarTlis sasamar-Tlos sasamarTlo palata, 2012 wlis 14 marti, par 583.

  • 25

    Prosecutor v. Charles Taylor, gadawyvetileba (SCSL-03-1-T) siera leones specialuri sasamarTlos sasamar-Tlo palata, 2011 wlis 3 Tebervali.

    marTlmsajulebis saerTaSoriso sasamarTlos (ICJ) da mudmivi saerTaSoriso

    sasamarTlos (PCIJ) gadawyvetilebebi

    marTlmsajulebis saerTaSoriso sasamarTlos (ICJ) da mudmivi saerTaSoriso marTlmsajulebis sasamarTlos (PICJ) gadawyvetilebebis citireba xdeba Semdegi wesiT:

    pirvelad aRiniSneba saqmis dasaxeleba original enaze, rasac mohyveba sasveni niSnis gareSe monawile mxa-reebis miTiTeba frCxilebSi qarTul enaze (garda im SemTxvevisa, Tu saxezea sakonsultacio mosazreba (Advi-sory Opinion); am SemTxvevaSi frCxilebSi mieTiTeba `sakon-sultacio mosazreba~ qarTul enaze). Semdeg mieTiTeba qarTul enaze sasamarTlos dasaxeleba, rac orive mxri-dan mZimeebiT gamoiyofa. aRniSnuls mohyveba gadawyveti-lebis gamoqveynebis oficialuri organos rekvizitebi,ris Semdegac aRiniSneba gadawyvetilebis TariRi frCxi-lebSi da bolos paragrafi.

    Tu konkretuli mosamarTlis (an mosamarTleebis)gansxvavebuli azri an deklaracia daerTvis saqmes da masze xdeba miTiTeba, paragrafis nomris miTiTebamde xdeba aRniSnulis warmodgena frCxilebSi, sasveni niSne-biT gamoyofis gareSe.

    magal

    iTi

    Interpretation of Peace Treaties with Bulgaria, Hungary and Ro-mania (sakonsultacio mosazreba), marTlmsajulebis saerTaSoriso sasamarTlo, 1950 I.C.J. 65 (30 marti, 1950), par 23.

  • 26

    Military and Paramilitary Activities (nikaragua amerikis SeerTebuli Statebis winaaRmdeg), marTlmsajule-bis saerTaSoriso sasamarTlo, 1986 I.C.J. 4 (27 ivnisi, 1986) (mosamarTle agos gansxvavebuli azri) par 10.

    Diversion of Water From the Meuse (niderlandebis samefo belgiis winaaRmdeg), mudmivi saerTaSoriso marTlmsajulebis sasamarTlo, 1937 P.C.I.J. # 70 (1937 wlis 28 ivnisi), par 10.

    evropis kavSiris sasamarTlos gadawyvetilebebi

    1989 wlidan moyolebuli evropis kavSiris sasamar-Tlos saqmeebis registracia xdeba Semdegi wesis mixed-viT: evropuli sasamarTlos (ECJ) saqmeebisTvis gamoiye-neba prefiqsi C da saerTo sasamarTlos (GC) mimarT - T. saerTo sasamarTlo 2009 wlamde arsebobda, rogorc pir-veli instanciis sasamarTlo (CFI). 2005 wels daarsebuli sajaro samsaxuris tribunalis gadawyvetilebebis nume-racia aRiricxeba F-iT. 1989 wlamde gamotanil gadawyve-tilebebs ar unda daematos win C.

    saqmeTa citirebisas unda iqnes warmodgenili Sesaba-misi indeqsi da saqmis nomeri erTad (garda 1989 wlamde gamotanili saqmeebisa, romelTa indeqsacia ar xdeboda). Semdeg sasveni niSnis gareSe xdeba saqmis dasaxelebis warmodgena italikiT original enaze. orive mxridan sas-veni niSnebis gareSe, kvadratuli frCxilebiT mieTiTebagadawyvetilebis gamotanis weli. amas mohyveba oficia-luri beWvdiTi organo, sadac gamoqveynda gadawyvetileba da masSi am ukanasknelis pirveli gverdis nomeri. bo-loSi daismis wertili, garda im SemTxvevisa, roca xdeba paragrafze miTiTeba da es ukanaskneli gamoiyofa mZimiT.

  • 27

    magal

    iTi saqme C–176/03 Commission v Council [2005] ECR I–7879, par

    47–48.

    saqme 240/83 Procureur de la République v ADBHU [1985] ECR 531, par 3.

    evrokavSiris Advocate General-is mosazrebebi mieTiTeba sasamarTlos saqmeebis msgavsad, im gansxvavebiT, rom pa-ragrafis nomris warmodgenamde Advocate General-is mosa-zrebaze keTdeba aRniSvna frCxilebSi Casmuli niSniT -(AG).

    magal

    iTi

    saqme C–411/05 Palacios de la Villa v Cortefiel Servicios SA[2007] ECR I–8531 mazakis (AG) mosazreba, par 79–100.

    evropuli komisiis is gadawyvetilebebi, romlebic Seexeba merjers an samewarmeo samarTals, unda iqnan gan-xilulni, rogorc sasamarTlo saqmeebi da maTi warmod-gena xdeba specialuri wesis Sesabamisad. am dros itali-kiT mieTiTeba saqmis mxareebis saxeli (an saqmis konkre-tuli Semoklebuli saxelwodeba), rasac sasveni niSnis gareSe mosdevs frCxilebSi saqmis nomeri. Semdeg mieTi-Teba komisiis gadawyvetileba qarTul enaze da aRniS-nuls emateba komisiis gadawyvetilebis nomeri da Semdeg kvadratul frCxilebSi misi gadawyvetis weli. am yove-lives sasveni niSnis gareSe emateba evrokavSiris ofi-cialur JurnalSi gamoqveynebis pirveli gverdi.

  • 28

    magal

    iTi Alcatel/Telettra (saqme IV/M.042) evrokavSiris komisiis

    gadawyvetileba 91/251/EEC [1991] OJ L122/48.

    Georg Verkehrsorgani v. Ferrovie dello Stato (saqmeCOMP/37.685) evrokavSiris komisiis gadawyvetileba2004/33/EC [2004] OJ L11/17.

    germaniis federaciuli respublikis sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebebi

    germaniis federaciuli respublikis sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebebis citireba xorcieldeba Semdegi wesiT:

    pirvelad aRiniSneba germaniis federaluri sakonsti-tucio sasamarTlos dasaxeleba da mZimis Semdeg xdeba oficialur gamocemaze miTiTeba Semdegi abreveaturiTBVerfGE, romlis winac aRiniSneba Sesabamisi oficialuri gamocemis nomeri, xolo mis Semdeg gadawyvetilebis sa-wyisi gverdi am gamocemaSi. sasveni niSnis gareSe aRniS-nuls emateba frCxilebSi Casmuli gadawyvetilebis gamo-tanis weli da Semdeg Sesabamisi paragrafi, an oficia-luri gamocemis konkretuli gverdi.

    magal

    iTi

    germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlo, 21 BverfGE 150 (1976).

    germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlo, 7 BverfGE 183 (1957).

  • 29

    germaniis federaciuli respublikis uzenaesi sasamarTlos gadawyvetilebebi

    germaniis federaciuli respublikis uzenaesi sasamar-Tlos gadawyvetilebebis citirebisas pirvelad aRiniS-neba germaniis federaluri uzenaesi sasamarTlos dasax-eleba, Semdeg xdeba germaniis federalur umaRles sasa-marTlos oficialur gamocemaze miTiTeba Semdegi abre-viaturebiT - BGHZ (samoqalaqo saqmeebi), BGHSt (sisxlis samarTlis saqmeebi), BverwGE (administraciuli saqmeebi), romlis winac mieTiTeba Sesabamisi oficialuri gamoce-mis nomeri, xolo mis Semdeg gadawyvetilebis sawyisi gverdi am gamocemaSi. sasveni niSnis gareSe aRniSnuls emateba frCxilebSi Casmuli gadawyvetilebis gamotanis weli da Sesabamisi paragrafi, an oficialuri gamocemis konkretuli gverdi, romelzec xdeba miTiTeba.

    magal

    iTi

    germaniis federaluri uzenaesi sasamarTlo, 59 BGHZ 30 (1972).

    germaniis federaluri uzenaesi sasamarTlo, 32BGHSt 367 (1972).

    safrangeTis respublikis sakonstitucio sabWos gadawyvetilebebi

    safrangeTis respublikis sakonstitucio sabWos gada-wyvetilebebis citirebisas pirvelad qarTul enaze mie-TiTeba gadawyvetilebis gamomtani organos saxelwodebasrulad, rac gamoiyofa mZimiT da Semdeg aRiniSneba ga-dawyvetilebis tipi (qarTul enaze) da misi nomeri. aR-

  • 30

    niSnulis Semdeg daismis mZime da mieTiTeba qarTul enaze gadawyvetilebis gamotanis TariRi da Sesabamisi punqti am gadawyvetilebaSi.

    magal

    iTi

    safrangeTis respublikis sakonstitucio sabWo,gadawyvetileba #2001-445 DC, 2001 wlis 19 ivnisi, par 56.

    safrangeTis respublikis sakonstitucio sabWo,gadawyvetileba # 2004-492 DC, 2004 wlis 2 marti, par 13.

    safrangeTis respublikis saxelmwifo sabWos gadawyvetilebebi

    safrangeTis respublikis saxelmwifo sabWos (Conseil d’État) gadawyvetilebebis citirebisas pirvelad qarTul enaze mieTiTeba gadawyvetilebis gamomtani organo sru-lad, rac gamoiyofa mZimiT da Semdeg aRiniSneba gadawy-vetilebis tipi (qarTul enaze) da misi nomeri. aRniSnu-lis Semdeg daismis mZime da mieTiTeba qarTul enaze ga-dawyvetilebis gamotanis TariRi da Sesabamisi punqti.

    magal

    iTi

    safrangeTis respublikis saxelmwifo sabWos gada-wyvetileba # 360307, 2013 wlis 20 Tebervali, par 4.

    safrangeTis respublikis saxelmwifo sabWos gada-wyvetileba # 348816, 2013 wlis 28 ianvari, par 5.

  • 31

    safrangeTis respublikis sasamarTloebis gadawyvetilebebi

    safrangeTis respublikis sasamarTloebis gadawyveti-lebebis citirebisas pirvelad mieTiTeba Sesabamisi sasa-marTlos dasaxeleba qarTul enaze da Tu aucilebeliafrCxilebSi unda mieTiTos, rom es franguli sasamar-Tloa (maSin, roca specialuri codnis gareSe, konkre-tuli sasamarTlos dasaxelebidan Znelia adgilmdeba-reobis dadgena; abreviatura `safrangeTi~ unda iqnas ga-moyenebuli). Semdeg mieTiTeba gadawyvetilebis TariRi da Sesabamisi beWdviTi organos dasaxeleba, sadac gadawyve-tileba iqna nanaxi an gadawyvetilebis nomeri.

    magal

    iTi

    parizis saapelacio sasamarTlo, 1994 wlis 20 de-kembris gadawyvetileba, J.C.P. 1994, II, 22250.

    safrangeTis respublikis sakasacio sasamarTlo, 2009 wlis 5 noembris gadawyvetileba, # 1095.

    amerikis SeerTebuli Statebis federaluri sasamarTlos gadawyvetilebebi

    amerikis SeerTebuli Statebis uzenaesi sasamarTlos gadawyvetilebebis citirebisas pirvelad mieTiTeba saq-mis dasaxeleba original enaze, rac gamoiyofa mZimiT da aRiniSneba gadawyvetilebis gamomtani sasamarTlo. Tu gadawyvetileba gamoqveynebulia, mieTiTeba Sesabamisi ga-mocemis dasaxelebac. Tu gadawyvetileba jer ar aris ga-moqveynebuli, mieTiTeba TariRi, Semdeg Sesabamisi para-grafi (Tu ar xdeba zogadi miTiTeba).

  • 32

    amerikis SeerTebuli Statebis uzenaesi sasamarTlos gadawyvetilebebi oficialurad qveyndeba `amerikis Seer-Tebuli Statebis gamocemaSi~ (United States Reports). es uka-naskneli mieTiTeba oficialuri gamoqveynebis Semdeg, ma-namde ki SesaZlebelia mis gareSe citireba gadawyveti-lebis TariRis miTiTebiT. amerikis SeerTebuli Statebis gamocema Semoklebulad aRiniSneba “U.S.” abreviaturiT. mis win daismis Sesabamisi tomis nomeri, xolo mis Sem-deg, masSi moTavsebuli konkretuli gadawyvetilebis pirveli gverdi da am ukanasknelis gamotanis weli. Tu mieTiTeba uzenaesi sasamarTlos oficialuri gamocema, aRar xdeba am sasamarTlos dasaxelebis calke miTiTeba, radgan gamocema aRniSnulze pirdapir miuTiTebs. `ameri-kis SeerTebuli Statebis gamocemaSi~ ar ibeWdeba sxva sasamarTloTa gadawyvetilebebi.

    magal

    iTi

    Roe v. Wade, 410 U.S. 113 (1973), par 7.

    Clapper v. Amnesty International USA, amerikis SeerTebuli Statebis uzenaesi sasamarTlos 2013 wlis 26 Te-bervlis gadawyvetileba, par 15.

    American Civil Liberties Union v. NSA, amerikis SeerTe-buli Statebis meeqvse federaluri olqis saape-lacio sasamarTlo, 493 F. 3d 644, 648.

    im SemTxvevaSi, Tu xdeba mosamarTlis gansxvavebuli azris citireba, gadawyvetilebis saxelwodebis Semdeg mieTiTeba konkretuli mosamarTlis gansxvavebuli an Tanmxvedri azris Sesaxeb da aRniSnuli ormxrivad mZi-miT gamoiyofa.

  • 33

    magal

    iTi

    Korematsu v. United States, mosamarTle jeqsonis gansxvavebuli azri, 323 U.S. 214 (1944).

    United States v. Carolene Products Company, mosamarTle batleris Tanmxvedri azri, 304 U.S. 144 (1938).

    gaerTianebuli samefos sasamarTloebis aqtebi

    gaerTianebuli samefos gadawyvetilebebis citirebisas pirvelad aRiniSneba konkretuli gadawyvetilebis dasax-eleba, Sesabamisi sasamarTlos dasaxeleba da bolos is gamocema, sadac xdeba gadawyvetilebis gamoqveyneba. dama-tebiT SeiZleba mieTiTos paragrafic.

    Tu gadawyvetilebaSi warmodgenilia an igi Sedgebaramdenime mosamarTlis ganxvavebuli azrisagan, citire-bis bolos aRiniSneba konkretuli mosamarTlis saxeli frCxilebSi.

    magal

    iTi

    Corr v IBC Vehicles Ltd, gaerTianebuli samefos lord-Ta palata, [2008] 1 AC 884.

    Farraj v Kings NHS Healthcare Trust, gaerTianebuli sa-mefos umaRlesi sasamarTlo, (2010) 11 BMLR 131

    Arscott v The Coal Authority, gaerTianebuli samefos umaRlesi sasamarTlo, [2005] Env LR 6 [27] (lordi losi).

  • 34

    evrokavSiris samarTlebrivi aqtebi

    evrokavSiris xelSekrulebebis an oqmebis citirebisasunda mieTiTos warmodgenili kanonmdeblobis saTauri(SeiZleba rogorc qarTul, ise erT-erT oficialur enaze), maT Soris cvlilebebi (Tu es saWiroa), rasac mosdevs miRebis weli kvadratul frCxilebSi da grZel-deba sasveni niSnis gareSe oficialuri Jurnalis da misi Sesabamisi nomriT an pirveli gverdis miTiTebiT.

    magal

    iTi

    Protocol to the Agreement on the Member States that do not fully apply the Schengen acquis - Joint Declarations [2007] OJ L129/35.

    evrokavSiris xelSekrulebis konsolidirebuli versia [2008] OJ C115/13.

    regulaciebis, direqtivebis, gadawyvetilebebis, reko-mendaciebis da mosazrebebis citirebisas pirvelad aRi-niSneba aqtis saxelwodeba qarTul enaze zusti TariRis da nomris miTiTebiT, romelic Semdeg gamoiyofa mZimiT da mieTiTeba aqtis sruli saTauri; mas mZimis dasmis ga-reSe mosdevs kvadratul fCxilebSi gamoqveynebis weli. bolos sasveni niSnis gareSe aRiniSneba oficialuriJurnali da misi Sesabamisi nomeri an pirveli gverdi.

    magal

    iTi

    sabWos 2002 wlis 27 ivnisis direqtiva 2002/60/EC, afrikuli qaTmis gripis kontrolis Sesaxeb spe-cialuri debulebebis dadgenis da 92/119/EEC di-reqtivis Secvlis Sesaxeb, romelic exeba teSenis daavadebas da afrikul qaTmis grips [2002] OJ L192/27.