MODANIN TARİHİMODANIN TARİHİ

MODA : Toplum hayatına, değişiklik ihtiyacı MODA : Toplum hayatına, değişiklik ihtiyacı veya süslenme arzusuyla giren, geçici yenilik. veya süslenme arzusuyla giren, geçici yenilik. Moda, genel bir tabirdir. Günlük hayatın, çeşitli Moda, genel bir tabirdir. Günlük hayatın, çeşitli kısımlarında geçici bir süre hakim olan zevk kısımlarında geçici bir süre hakim olan zevk anlayışına denir. İnsanların umumiyetle anlayışına denir. İnsanların umumiyetle kullandığı hemen her şeyde zaman zaman kullandığı hemen her şeyde zaman zaman moda akımları olmuştur. Fakat moda bütün moda akımları olmuştur. Fakat moda bütün dünyada en çok ve en yaygın olarak giyim-dünyada en çok ve en yaygın olarak giyim-kuşam konusunda görülür. Özellikle kadınlara kuşam konusunda görülür. Özellikle kadınlara ait her türlü giyecek eşyası ve süslenme ait her türlü giyecek eşyası ve süslenme şekillerinin mevsimlere ve yıllara göre modası şekillerinin mevsimlere ve yıllara göre modası değiştirilmektedir. değiştirilmektedir.

Modanın tarihçesi miladdan binlerce sene Modanın tarihçesi miladdan binlerce sene öncesine uzanmaktadır. Çinlilerin, ayaklarını öncesine uzanmaktadır. Çinlilerin, ayaklarını küçültmeleri için sıkıntılara girmesi, Babilli ve küçültmeleri için sıkıntılara girmesi, Babilli ve Asurlu erkeklerin genellikle kaba, saçaklı ve Asurlu erkeklerin genellikle kaba, saçaklı ve yün elbise giymeleri asırlarına göre birer moda yün elbise giymeleri asırlarına göre birer moda hareketleridir.hareketleridir.

Kırım civarında yapılan arkeolojik kazılar Kırım civarında yapılan arkeolojik kazılar sırasında M.Ö 3. ve 5. yüzyıllara ait renkli, sırasında M.Ö 3. ve 5. yüzyıllara ait renkli, çizgili ve değişik desende kumaşların çizgili ve değişik desende kumaşların bulunması o zamanda da modanın olduğunu bulunması o zamanda da modanın olduğunu ortaya koymaktadır. ortaya koymaktadır.

Moda, kimi zaman sanat ölçüleri içinde, aşırıya Moda, kimi zaman sanat ölçüleri içinde, aşırıya kaçmadan bir yol takip edebildiği gibi, bazı kaçmadan bir yol takip edebildiği gibi, bazı zaman da kişiyi kendine esir eder, onu aşırılığa zaman da kişiyi kendine esir eder, onu aşırılığa sevk eden itici güç halini alır. Hatta bazı sevk eden itici güç halini alır. Hatta bazı durumlarda, ailelerin yıkılmasına, baba-oğul, durumlarda, ailelerin yıkılmasına, baba-oğul, anne-kız arasında zıtlaşmaya kadar ulaşmakta, anne-kız arasında zıtlaşmaya kadar ulaşmakta, çok insanın da ruhi bunalıma düşmesine sebep çok insanın da ruhi bunalıma düşmesine sebep olmaktadır. olmaktadır.

Moda ResimleriModa Resimleri

MODA KAVRAMIMODA KAVRAMI Latince "modus" kelimesinden türemiş ve sınırlanamayan anlamında Latince "modus" kelimesinden türemiş ve sınırlanamayan anlamında ifade edilen moda kavramı, birçok alanda etkisini göstermektedir. ifade edilen moda kavramı, birçok alanda etkisini göstermektedir. Gündelik hayatta çok sık kullanılan bu kavrama yönelik çeşitli tanımlar Gündelik hayatta çok sık kullanılan bu kavrama yönelik çeşitli tanımlar şöyledir:şöyledir: Sproles, moda kavramını, “belirli bir zaman ve durum için tüketici Sproles, moda kavramını, “belirli bir zaman ve durum için tüketici tarafından uyarlanmış geçici döngüsel fenomenlerdir’ olarak tarafından uyarlanmış geçici döngüsel fenomenlerdir’ olarak tanımlamaktadır. Ayrıca giyimi modanın klasik ürünü olarak belirlemekle tanımlamaktadır. Ayrıca giyimi modanın klasik ürünü olarak belirlemekle birlikte, tüketicilerin otomobilden eve, yemekten müziğe estetik birlikte, tüketicilerin otomobilden eve, yemekten müziğe estetik seçimleriyle ilgili olduğunu da belirtmektedir (1981:116). Jackson ise seçimleriyle ilgili olduğunu da belirtmektedir (1981:116). Jackson ise ‘‘modern tüketim toplumlarında insanların yaşam tarzlarının çeşitli modern tüketim toplumlarında insanların yaşam tarzlarının çeşitli görünümlerinin sosyal statüyü ve başarıyı yansıttığını’ ifade etmektedir. Bu görünümlerinin sosyal statüyü ve başarıyı yansıttığını’ ifade etmektedir. Bu bağlamda moda, cep telefonları, otomobiller, saatler gibi görünür olan bağlamda moda, cep telefonları, otomobiller, saatler gibi görünür olan bütün ürünler üzerinde etkilidir ( Hines ve Bruce, 2007:169). Moda kuramı bütün ürünler üzerinde etkilidir ( Hines ve Bruce, 2007:169). Moda kuramı üzerine yazan ilk düşünürlerden Simmel’in ‘moda bütün görünümleri ve üzerine yazan ilk düşünürlerden Simmel’in ‘moda bütün görünümleri ve kavramsal olarak, bütün içerikleri bünyesine alabilir: Her giyim, sanat, kavramsal olarak, bütün içerikleri bünyesine alabilir: Her giyim, sanat, davranış ya da görünüş formu moda olabilir’ tanımı, Jackson’nun tanımını davranış ya da görünüş formu moda olabilir’ tanımı, Jackson’nun tanımını açıklayıcı niteliktedir (2003:132). King ve Ring, ise moda için daha önceki açıklayıcı niteliktedir (2003:132). King ve Ring, ise moda için daha önceki tanımları da kapsayan genelleştirici bir tanım yapmıştırtanımları da kapsayan genelleştirici bir tanım yapmıştır

““Bir moda, herhangi bir zamanda görülebilir olan ve zamanla bir Bir moda, herhangi bir zamanda görülebilir olan ve zamanla bir sosyal sistem ya da bireylerin bir araya geldiği gruplarda sosyal sistem ya da bireylerin bir araya geldiği gruplarda

değişen, özel değişen, özel maddi ya da maddi olmayan bir fenomende, kültürel olarak maddi ya da maddi olmayan bir fenomende, kültürel olarak

desteklenmişdesteklenmiş bir anlatım biçimidir.”bir anlatım biçimidir.” Bu tanımlar dikkate alındığında bir modadan bahsedilebilmesi Bu tanımlar dikkate alındığında bir modadan bahsedilebilmesi

için için onun görünür olması gerekmektedir. Moda, bir topluluk onun görünür olması gerekmektedir. Moda, bir topluluk

kimliğine vurgu kimliğine vurgu yapmakla birlikte bireyselliği de yansıtabilmelidir. Bunların yanı yapmakla birlikte bireyselliği de yansıtabilmelidir. Bunların yanı

sıra bir sıra bir moda herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir ve kültürel moda herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir ve kültürel

referanslarına bağlı referanslarına bağlı olarak zamanla değişebilir. Yine Sproles’e benzer olarak, King olarak zamanla değişebilir. Yine Sproles’e benzer olarak, King

ve Ring’in ve Ring’in belirttiğine göre giyim modanın klasik alanıdır. Moda ve giyim belirttiğine göre giyim modanın klasik alanıdır. Moda ve giyim

modası modası genelde eş anlamlı olarak algılanmaktadır.genelde eş anlamlı olarak algılanmaktadır.

MODA KURAMLARIMODA KURAMLARI Veblen ve Simmel tarafından geliştirilen bu kuram, moda Veblen ve Simmel tarafından geliştirilen bu kuram, moda döngüsünün, moda olan ürün ortaya çıkıp toplumdaki üst sınıflar döngüsünün, moda olan ürün ortaya çıkıp toplumdaki üst sınıflar tarafından kullanılmaya başlanmasından, toplumun daha alt sınıflara tarafından kullanılmaya başlanmasından, toplumun daha alt sınıflara inmesinden ve üst sınıfların alt sınıflardan kendilerini farklılaştırmak için inmesinden ve üst sınıfların alt sınıflardan kendilerini farklılaştırmak için yeni modalar üretmesinden oluştuğu temeline dayanmaktadır (Davis, yeni modalar üretmesinden oluştuğu temeline dayanmaktadır (Davis, 1997:126). Simmel’e göre moda, ‘verili bir örtünün taklididir’. Moda 1997:126). Simmel’e göre moda, ‘verili bir örtünün taklididir’. Moda bireyin topluma uyum sağlamasının aracıdır. Ancak aynı zamanda bireye bireyin topluma uyum sağlamasının aracıdır. Ancak aynı zamanda bireye diğer bireylerden farklılaşmasının, dikkat çekmesinin de olanaklarını sunar. diğer bireylerden farklılaşmasının, dikkat çekmesinin de olanaklarını sunar. Bu iki kutup arasında gidip gelen modanın en dikkat çeken yanı ise Bu iki kutup arasında gidip gelen modanın en dikkat çeken yanı ise ‘‘modaların daima sınıf modaları’ olmasıdır. Simmel, sınıf modası kavramını modaların daima sınıf modaları’ olmasıdır. Simmel, sınıf modası kavramını şu şekilde açıklamaktadır.şu şekilde açıklamaktadır.

Sınıf farklılığı kuramının bir diğer düşünürü ise Veblen’dir. Veblen Sınıf farklılığı kuramının bir diğer düşünürü ise Veblen’dir. Veblen moda döngüsünün üst sınıflardan alt sınıflara doğru geçişine ve üst moda döngüsünün üst sınıflardan alt sınıflara doğru geçişine ve üst sınıfların kendilerini farklılaştırmak için yeni modaları kullanmaya sınıfların kendilerini farklılaştırmak için yeni modaları kullanmaya başlamalarına değinmiştir. Onun bakış açısında da üst sınıflar kendi sosyal başlamalarına değinmiştir. Onun bakış açısında da üst sınıflar kendi sosyal konumlarını belli etmek için giyimde, aksesuarda yeni biçimler ortaya konumlarını belli etmek için giyimde, aksesuarda yeni biçimler ortaya koyarlar. Taklit ürünler yoluyla bu yeni biçimler, üst sınıfların yaşam koyarlar. Taklit ürünler yoluyla bu yeni biçimler, üst sınıfların yaşam tarzlarını taklit eden alt sınıflar içinde yaygınlık kazanır, Veblen, modanın tarzlarını taklit eden alt sınıflar içinde yaygınlık kazanır, Veblen, modanın dinamiğini gösteren üç prensip ortaya koyar. Birinci olarak aylak sınıfın dinamiğini gösteren üç prensip ortaya koyar. Birinci olarak aylak sınıfın mensupları ‘gösterişçi tüketim’ yoluyla kendi sınıflarından olan diğer mensupları ‘gösterişçi tüketim’ yoluyla kendi sınıflarından olan diğer bireylerden üstünlüklerini göstermek için kendi sosyal durumlarını bireylerden üstünlüklerini göstermek için kendi sosyal durumlarını gösteren ürünlerle gündelik hayatlarını inşa ederler. Aynı zamanda gösteren ürünlerle gündelik hayatlarını inşa ederler. Aynı zamanda kendilerini işçi sınıfından da ayırırlar. Son olarak ise, toplum içinde bütün kendilerini işçi sınıfından da ayırırlar. Son olarak ise, toplum içinde bütün sınıflar arasına yayılmış, güncel olmayan modaları hayatlarından çıkarırlar.sınıflar arasına yayılmış, güncel olmayan modaları hayatlarından çıkarırlar.

MODA EĞİLİMİNİN TANIMIMODA EĞİLİMİNİN TANIMI Moda eğilimleri genel olarak bir sezondaki moda ürünlerinin nasıl Moda eğilimleri genel olarak bir sezondaki moda ürünlerinin nasıl görüneceği ile ilgilidir. Jackson, moda eğilimleri teriminin belirli bir görüneceği ile ilgilidir. Jackson, moda eğilimleri teriminin belirli bir sezondaki moda yapılanmasına ve görünüşlerine işaret ettiğini sezondaki moda yapılanmasına ve görünüşlerine işaret ettiğini belirtmektedir (2007:170). Moda eğilimi araştırmacıları iki yıl sonraki belirtmektedir (2007:170). Moda eğilimi araştırmacıları iki yıl sonraki sezonun eğilimlerini ortaya çıkarmak için anketler, toplumun değişik sezonun eğilimlerini ortaya çıkarmak için anketler, toplumun değişik kesimleri ile görüşmeler, firmaların kumaş stokları hakkında bilgiler, kesimleri ile görüşmeler, firmaların kumaş stokları hakkında bilgiler, firmaların mali durumları hakkında raporlar, dünyadaki gelişmeler (savaş, firmaların mali durumları hakkında raporlar, dünyadaki gelişmeler (savaş, doğal felaketler) gibi birçok konuda araştırmalar yürütmektedir. Bütün bu doğal felaketler) gibi birçok konuda araştırmalar yürütmektedir. Bütün bu araştırmalar moda eğilimi analizi yapan şirketler tarafından satın araştırmalar moda eğilimi analizi yapan şirketler tarafından satın alınmakta ya da araştırmacılar doğrudan bu şirketler tarafından alınmakta ya da araştırmacılar doğrudan bu şirketler tarafından görevlendirilmektedir. Araştırmacılardan bilgileri toplayan şirketler gelecek görevlendirilmektedir. Araştırmacılardan bilgileri toplayan şirketler gelecek iki yıl için eğilim çizelgeleri hazırlamakta, bu çizelgeleri moda ürünleri iki yıl için eğilim çizelgeleri hazırlamakta, bu çizelgeleri moda ürünleri üreten firmalara satmaktadır. Bu şirketlerden en büyükleri olarak kabul üreten firmalara satmaktadır. Bu şirketlerden en büyükleri olarak kabul edilebilecek ikisi Worth Global Style Network(WGSN) ve Promostyl’dır. edilebilecek ikisi Worth Global Style Network(WGSN) ve Promostyl’dır.