7/23/2019 Modelet e Shkaterrimit Dhe Qendrueshmeria e Shkembinjeve

1/4

Modelet e Shkaterrimit dhe Qendrueshmeria e

Shkembinjeve.

Modelet e qendrueshmerise se shkembinjeve qe percaktojne gjendjet e

sforcuara ne te cilat ndodh shkaterrimi ndjekin trajektoret e sforcimeve qe

shtihen pergjat kulmit te majte te te dhnave te paraqitura n guren 1.12.

Esht e qarte qe aftesia e shkmbit pr t prballuar sforcime diferenciale

rritet me sforcimet ngjeshse. Per t vendosur nje mardhenie egakte! teste

t qndrueshmerise kr"hen ne nje numer presionesh njgjesese. #e keto

teste nj kampjon cilindrik ngarkohet ne nje en presioni . #je presion

ngjeshs constant ve ndoset ! dhe aplikohet nje ngarkees aksiale

nepermjet nj piston hidraulik. #garkesa rritet ngadal duke e hapur pistonin

ne men"re konstante! duke monitoruar shformimet aksiale dhe tangenciale

dhe duke mbajtur presion ngjeses normal derisa kampioni shkaterrohet ose

deformohet . #je shembull grak $ sht"pjes aksiale kundrejt terheqiesaksiale nga nje eksperiment $ sforcimeve tri aksiale paraqitet ne guren

1.1%.

#je kriter per te percaktuar gjendien e sforcuar n momentin e shkaterrimit

eshte kriteri 2& $ Mohr 'oulomb.

(riteri $ Mohr (ulombit percakton nje mardhenie lineare midis di)erences se

sforcimeve ne momentin e shkaterrimit dhe sforcimeve ngjeshse duke

perdorur d" parametra *+ , koheioni dhe - kndi ose i koicenti $ ferkimit

te brendeshem kui / tan. Ekuacioni qe percakton kriterin linear eshte = So +in. Kto parametra mund te rrjellin nga testet triaksiale te qendrueshmerise ne kampionet

cilindrik duke matur sforcimet ne momentin e shkatrrimit si fumksion presionit ngjeshes.

7/23/2019 Modelet e Shkaterrimit Dhe Qendrueshmeria e Shkembinjeve

2/4

!igura "."# paraqet grafikisht si rrjellin parametrat e $ohr% Kulom&it grafiku siperm paraqet nje seri terrathe'e te $ohrit ( " dhe ) ne piken e shkaterrimit dhe diameter " * )( ne nje grafik te sforcime'e

tangenciale ne sforcimet normale efekti'e . ija e shkaterrimit me pjerresine i dhe nderprerje S, qe

'etem prek secilin nga rrathet percakton parametrat e kriterit te sforcimit - linear $ohr% Kulom& per

kete material. /,eshte 'lera e "per )= , e nje rrethi qe 'etm sa prek 'ijen e shkaterrimit.

7/23/2019 Modelet e Shkaterrimit Dhe Qendrueshmeria e Shkembinjeve

3/4

0rafiku poshtem " kundrejt ) mund te perdoret per te gjetur /o direct .

isa kritere te tjera te qendrueshmerise perfshijne 1uk dhe 2raun 3124 te cilat si $ohr * Kulom& eshte

- dhe 'aren 'etem ne njohjen e "dhe)(port e cilat perdorin tre parametra per te pershkruar

siperfaqen e lakuar te shkaterrimit( keshtu qe( eshte me e pershtateshme metoda e $ohrit s kriteri lineart.

Kriteri 5rsha eshte thjesht6uar nga lineari6imi kriterit te $ohr kulom&it ne te cilin i = ,. K7 kriter

perdoret rralle ne shkem&inje me teper perdoret ne metale te cilat nuk ndikohen nga ngjeshja.

Perdorimi I Anizotropise Sizmike

87sh heret esht njohur qe shpejtesite e 'ale'e elastike jan funksion ngjesjjes. Keshtu qe

shpejtesia do te rritet me rritjen e presionit sic tregohet ne figuren ".-9. Eshte paraqitur qe kjo

'jen per ars7e te pre6encs s mikrocarje'e te cilat m&7llen nen 'eprimin e nje ngarkese.

$adhesia e ndr7shimit te shpejtsis me sforcimet 'aret nga numri carje'e dhe

ndr7shueshmera e t7re. :dersa ngarkesa rritet dhe carjet me te &indura m&7llen ( ndjeshmeria e

shpejtsis ndaj ngjeshmeris 6'ogelohet.

;asi te gjitha carjet jan m&7llur shpejtesia ndr7shon shum pak me sforcimet ( dhe nn 'eprimin enje ngjeshmerie shum te madhe eshte e mundur te maten shpejtesit e nje kampjoni qe jan

funksion 'etem mineralogjise dhe morfologjis s tij .

;r shkak se shkem&injte jan ani6otrop nga per&eria strukturore si pasoj e n7je'e ose

plane'e t sedimentimit eshte e rendesishme te &ehet diferenca middis raste'e kur perfshihe

sforcimet dhe ani6otropise strukturore . Kjo ndodh rrall r'ec raste'e kur strukturat gjeologjike

mund te identifikohen percaktohen efektet e t7re dhe largohen nga te dhent para se te

anali6ohet.

Eshte gjithashtu e mundur pe identifikohen ani6otropia e lidhur me sforcimet kur karakteristikat

e saj diferencojne me ani6otropine e &rendeshme strukturore.

Eksperimentet la&oratorike kan konfirmuar se ne shum shkem&inje shpejtesit jane an i6otrope

dhe shum me te mdjeshme kur sforcimet aplikohen ne drejtimin e le'i6jes s grimca'e. Keshtu

qe per shkak te sforcime'e te ne nat7re 'arjojne me drejtimin e 5okes shpejtesite ne nat7re

kane shance te jen ani6otrope. :e rastin kur 'alet ngjeshse ;( shpejtesia 'aret nga drejtimi

prhapjes sepse le'i6ja e 'ale'e te grimca'e eshte paralel me drejtimin e perapjens .

7/23/2019 Modelet e Shkaterrimit Dhe Qendrueshmeria e Shkembinjeve

4/4

:n sforcimet nje aksiale shpejtesia e 'ale'e ; ne drejtimin qe aplikohet sforcimi rritet me

rritjen e sforcimit shum m tepr se shpejtesia ne drejtimin prpendikular me sforcimin si

tregohet n figuren ".-9. :e rastin e 'ale'e terthore ne te ciln le'i6ja grimcore eshte

prpendikular me drejtimin e perhapjes( shpejtesite 'aren te d7ja dhe ne drejtimin e perhapjes

dhe ne drejtimin e polari6imit. ;er shkak se te gjith shkm&injt n nat7r kane nje poro6itet te

fundem ( kjo jep mundesine t gjetjes te drejtimit te sforcime'e nga shpejtesit si6mike.