Modernizacja krajowego systemu kwalifikacji opartego na ... · układają si ę w czytelny i spójny system. ... W Danii, Finlandii Szwecji ... (tak że w ramach edukacji pozaformalnej

Modernizacja krajowego systemu kwalifikacji

opartego na Polskiej Ramie Kwalifikacji

Wojciech Stęchły Instytut Badań Edukacyjnych

Warszawa, 13 grudnia 2012 roku

Potrzeba modernizacji krajowego systemu kwalifikacji

Wynika z sytuacji w Polsce oraz procesów zachodzących w Unii Europejskiej

� Globalizacja

� Zmiany technologiczne

� Zmiany demograficzne

� Zmiany na rynku pracy

� Aktualnie w Polsce działania w zakresie kwalifikacji nie układają się w czytelny i spójny system.

� Brak powszechnie obowiązujących i czytelnych zasad i procedur zapewniania jakości nadawanych kwalifikacji.

� Dyplomy, świadectwa i certyfikaty często potwierdzają udział w procesie nauczania, w mniejszym stopniu nabycie konkretnych kompetencji.

� Brak powszechnych procedur uznawania kompetencji zdobywanych w innych kontekstach niż szkoła (np. w miejscu pracy).

System kwalifikacji w Polsce –ocena sytuacji

W Unii Europejskiej w 2009 roku wśród osób w wieku 25-64 lata dokształcało się 9,3%

W Danii, Finlandii Szwecji oraz Szwajcarii i Wielkiej Brytanii – ponad 20%

W Polsce – mniej ni ż 5 %

Uczenie si ę dorosłych w Polsce

Krajowy system kwalifikacji (KSK) to ogół działań państwa związanych z potwierdzaniem efektów uczenia się dla potrzeb rynku pracy, społeczeństwa obywatelskiego oraz indywidualnego rozwoju uczących się, oparty na Polskiej Ramie Kwalifikacji.

Prace nad opracowaniem całościowej koncepcji krajowego systemu kwalifikacji w Polsce są prowadzone w Instytucie Badań Edukacyjnych w ramach projektu:

„Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie”.

Modernizacja krajowego systemu kwalifikacji

� Polska Rama Kwalifikacji

� Krajowy rejestr kwalifikacji

� Walidowanie efektów uczenia się (także w ramach

edukacji pozaformalnej i uczenia się nieformalnego)

� Akumulowanie i przenoszenie osiągnięć

� Zapewnianie jakości kwalifikacji

Główne elementy konstytuuj ące system kwalifikacji

� Przejście z systemu, w którym główna uwaga skupia się na treściach nauczania do systemu skoncentrowanego na szeroko rozumianych efektach uczenia się.

� Zapewnienie większej integracji wszystkich trzech „sektorów” edukacji w Polsce (ogólnej, wyższej, zawodowej) i uelastycznienie ścieżek uczenia się.

� Stworzenie warunków ułatwiających uznawanie nadawanych w Polsce kwalifikacji w innych krajach.

Cele Polskiej Ramy Kwalifikacji

Polska Rama Kwalifikacji (PRK)

Opis wzajemnych relacji między kwalifikacjami, integrujący różne krajowe podsystemy kwalifikacji, służący większej przejrzystości, dostępności i jakości kwalifikacji, stworzony dla potrzeb rynku pracy i społeczeństwa obywatelskiego.

W szczególności, zawiera on opis hierarchii poziomów kwalifikacji – każda kwalifikacja jest umieszczona na jednym z tych poziomów. Każdemu z tych poziomów przyporządkowany jest odpowiadający mu poziom w Europejskiej Ramie Kwalifikacji.

Poziomy w Polskiej Ramie Kwalifikacji

1 2 3 4 5 6 7 8ERK Stopień meta

1 2 3 4 5 6 7 8PRK uniwersalneDeskryptory generyczneI stopień gen.

PRK Deskryptory generyczneII stopień gen.

Właściwe dla kwalifikacji ogólnych

Właściwe dla szkolnictwa wyższego

Właściwe dla kwalifikacji zawodowych

Krajowy rejestr kwalifikacji - zało żenia� Zawiera informacje na temat dostępnych w Polsce kwalifikacji:� poziom w PRK

� rodzaj/kategoria kwalifikacji� instytucje, które mają prawo nadawać daną kwalifikację� wymagania dla danej kwalifikacji dotyczące efektów uczenia się� sposób ich walidowania

� Wpisanie do rejestru równocześnie oznacza przypisanie tej kwalifikacji do poziomu w PRK

� Wpisanie do rejestru odbywa się po merytorycznej ocenie zasadności włączenia danej kwalifikacji do rejestru

Wszelkie zaświadczenia i dyplomy nie wpisane do krajowego rejestru kwalifikacji będą funkcjonowały na dotychczasowych „przedsystemowych” zasadach

System akumulowania i przenoszenia osi ągnięć

� Stworzenie technicznych ram dla przenoszenia osiągnięć zdobywanych w różnych kontekstach oraz ich akumulowania w celu uzyskania kwalifikacji.

� Określenie „wielkości” kwalifikacji oraz ich części.

� Przykłady systemów przenoszenia i akumulowania osiągnięć:

�ECTS w szkolnictwie wyższym,

�ECVET w kształceniu i szkoleniu zawodowym.

Zespół Ekspertów ECVET

Europejski System

Transferu Osiągnięć w

Kształceniu i Szkoleniu

Zawodowym (ECVET)

Wojciech Stęchły

Instytut Badań Edukacyjnych

krajowy zespół ekspertów ECVET

Warszawa, 13 grudnia 2012 roku

Zespół Ekspertów ECVET www.eksperciecvet.org.pl

Wybrane cele systemu:• Uznawanie efektów uczenia się w celu uzyskania

kwalifikacji,• Transnarodowa mobilność,• Uczenie się przez całe życie,

• Przejrzystość kwalifikacji,• Ułatwienie akumulowania i przenoszenia osiągnięć

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie ustanowienia europejskiego system u

transferu osi ągni ęć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET) (2009/C155/02).


Definicje podstawowych pojęć

• „efekty uczenia się” oznaczają stwierdzenie tego, co uczący się wie, co

rozumie i potrafi wykonać po ukończeniu procesu uczenia się, ujęte w

kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji;

• „jednostka efektów uczenia się” (jednostka): oznacza składnik kwalifikacji,

będący spójnym zbiorem wiedzy, umiejętności i kompetencji, który może

podlegać ocenie i walidacji;

• „kwalifikacja” oznacza formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany

w efekcie stwierdzenia przez właściwą instytucję, że osiągnięte przez

daną osobę efekty uczenia się są zgodne z określonymi standardami;


Tworzenie jednostek efektów uczenia się

• Czytelne i zrozumiałe kryteria wyodrębniania

• Spójne z daną kwalifikacją

• Umożliwiające ocenę i walidację

• Może być wspólna dla kilku kwalifikacji

• Nie powinna być mylona ze składnikiem formalnego programu kształcenia

• Tworzenie jednostek dla mobilności

• Wielkość jednostek?

Przykład jednostki efektów uczenia

się z projektu COMINTER


• osiągnięcia odpowiadające efektom uczenia się

• ocena, walidacja i uznawanie efektów uczenia się

ocena (assessment)

• Metody i

procesy

prowadzące do

określenia

zakresu, w jakim

uczący się

faktycznie

przyswoił

określone efekty

uczenia się.

„walidacja”

• Proces

potwierdzania,

że określone,

poddane ocenie

efekty uczenia

się uzyskane

przez uczącego

się odpowiadają

konkretnym

efektom

wymaganym w

ramach

jednostki lub

kwalifikacji.

uznawanie

• Proces

oficjalnego

poświadczania

uzyskanych

efektów uczenia

się poprzez

przyznanie

pełnych

kwalifikacji lub

ich elementów

składowych –

jednostek

uczenia się.

Przenoszenie efektów uczenia się


Transfer i akumulacja osiągnięć


Podstawowe dokumenty w systemie ECVET:

• Porozumienie o partnerstwie (Memorandum

of Understanding)

• Porozumienie o programie zajęć (Learning

Agreement)

• Indywidualny wykaz osiągnięć


Porozumienie o partnerstwie(Memorandum of Understanding)• Ustanawia ogólne ramy współpracy między instytucjami

• Sprzyja budowaniu zaufania

• Ułatwia dokonywanie szczegółowych ustaleń odnośnie transferu

osiągnięć

• Powinno zawierać stwierdzenia o:

• Wzajemnej akceptacji instytucji

• Akceptacji kryteriów i procedur oceny, walidacji i uznawania efektów uczenia się

• Akceptacji warunków partnerstwa, w tym celów, czasu trwania, możliwości

aktualizacji

• Uznaniu porównywalności kwalifikacji dla celów transferu, przy zastosowaniu

poziomów Europejskiej Ramy Kwalifikacji


Porozumienie o programie zajęć (Learning Agreement)• Zawierane między instytucją macierzystą (wysyłającą) i goszczącą

(przyjmującą) oraz uczącym się

• Określa warunki dotyczące okresu mobilności, tj.:

• Tożsamość uczącego się

• Długość okresu mobilności

• Zakładane efekty uczenia się oraz odpowiadające im punkty

ECVET

• Stwierdza, że jeżeli zakładane efekty uczenia się zostały

uzyskane, to powinny one zostać walidowane i uznane przez

instytucję macierzystą


Indywidualny wykaz osiągnięć

• Wyszczególnia uzyskane przez uczącego się:

• Efekty uczenia się

• Jednostki efektów uczenia się

• Punkty ECVET


Punkty ECVET

• Liczbowe źródło informacji o kwalifikacjach i jednostkach

• Konwencja: 1 rok formalnego kształcenia = 60 punktów ECVET


Przydzielenie punktów

(całej) kwalifikacji:

• Na podstawie

odniesienia do

formalnego

kontekstu

kształcenia

Przydzielenie punktów

jednostkom efektów

uczenia się, według:

• Znaczenia na rynku

pracy,

• Dalszego rozwoju

uczącego się,

• Trudności i zakresu

• Wysiłku, nakładu

pracy.

Jak przydzielane są punkty ECVET?


Przykłady projektów i dokumentów, źródła informacji.

http://www.ecvet-team.eu/

• Publikacje dotyczące funkcjonowania ECVET, m.in.:

• Treść Zalecenia dot. ECVET

• Przewodnik użytkownika cz. 1. „Pytania i odpowiedzi”

• Przewodnik użytkownika cz. 2. „ECVET w mobilności”

• Informacje o seminariach, warsztatach.

http://www.adam-europe.eu/adam/thematicgroup/ECVET

• Baza projektów LdV wykorzystujących ECVET,


http://www.ecvet-projects.eu/

• W zakładce „projects” opis i informacje na temat zakończonych i trwających

projektów ECVET

• W zakładce „tool box” m.in. przykłady i wzory dokumentów – porozumienia o

współpracy i porozumienia o programie zajęć,

ale także informacje o opisywaniu kwalifikacji przy pomocy efektów uczenia się,

nadawaniu punktów ECVET, projektowaniu jednostek efektów uczenia się oraz

roli instytucji we współpracy w dotychczas przeprowadzonych projektach.

http://www.cedefop.europa.eu/EN/about-cedefop/proje cts/european-credit-

system-for-vocational-education-and-training/index. aspx

• Szeroki wachlarz materiałów – od teoretycznych opracowań po analizy rozwoju

ECVET w poszczególnych krajach


Dziękuję za uwagę.

Documents

Modernizacja krajowego systemu kwalifikacji opartego na ... · układają si ę w czytelny i spójny system. ... W Danii, Finlandii Szwecji ... (tak że w ramach edukacji pozaformalnej