Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Edukacja dziennikarska w klasach I – III gimnazjum
Opracowały: mgr Mariola Janicka – Gimnazjum w Nowym Dworze mgr Elżbieta Stankiewicz – Gimnazjum w Nowym Dworze mgr Ewa Zarębska – Gimnazjum nr 2 w Kwidzynie
Przy współpracy: mgr Anity Ziółkowskiej – I Liceum Ogólnokształcące w Kwidzynie
Spis treściI Wstęp............................................................................................................................................................................str. 3
II Charakterystyka programu..........................................................................................................................................str. 4
III Cele ogólne................................................................................................................................................................str. 5
IV Działy programowe...................................................................................................................................................str. 6
V Ewaluacja..................................................................................................................................................................str. 15
VI Bibliografia..............................................................................................................................................................str. 16
Konspekt „Język a kultura i cywilizacja.”....................................................................................................................str. 17
Konspekt „Odróżniamy tekst mówiony od tekstu pisanego.”.......................................................................................str.20
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -2 -
I WstępProgram „Radość tworzenia” przeznaczony jest dla II etapu kształcenia i może być realizowany na języku polskim
za zgodą dyrektora lub dodatkowej godzinie lekcyjnej tygodniowo przy akceptacji organu zarządzającego szkołą, czy też na kole
zainteresowań.
Program dotyczy problemów współczesnej cywilizacji i przygotowuje ucznia gimnazjum do zajmowania własnego
stanowiska wobec otaczającego świata, do interpretacji rzeczywistości, planowania przyszłości, a więc wyboru szkoły
ponadgimnazjalnej, a nawet zawodu.
Każdy nauczyciel powinien dostosować ilość godzin przeznaczoną na realizację poszczególnych modułów w zależności
od możliwości i potrzeb uczniów. Oto przykładowy przydział godzin:
ModułyPrzewidziana ilość godzin Suma godzin
w cyklu kształceniaKlasa I Klasa II Klasa IIII: Źródła informacji 5 3 3 11II: Umiejętności niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych. 5 4 5 14III: Media „czwartą władzą” 3 4 4 11IV: Wpływ mediów na życie człowieka 4 5 3 12V: Reklama 4 4 4 12VI: Zagrożenie dla psychicznego i moralnego rozwoju człowieka płynące z mediów 4 5 4 13VII: Warsztat pracy dziennikarza 5 5 5 15VIII: Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm informacji 4 3 4 11IX: Akty prawne 2 3 4 9
36 36 36 108
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -3 -
II Charakterystyka programu
Treści zawarte w programie „Radość tworzenia” są potrzebne do funkcjonowania w dzisiejszym świecie każdemu
człowiekowi. Program uwzględnia potrzeby wynikające z zaskakująco szybkiego rozwoju cywilizacji, czyli zmian w technice,
sposobach przekazywania informacji itp.
Program zawiera dziewięć modułów:
I: Źródła informacji – W tym dziale szczególną uwagę zwracamy na historię języka pisanego, różnice między mową a pismem
oraz na najnowsze źródła informacji.
II: Umiejętności niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych – Tu skupiłyśmy się
na funkcjach i rodzajach tekstów, a także na relacji: rozwój cywilizacji a współczesna publicystyka.
III: Media „czwartą władzą” – To moduł traktujący o rodzajach i strukturze władzy, roli mediów, prawach i obowiązkach
w Polsce i w Europie.
IV: Wpływ mediów na życie człowieka – Treści tego działu dotyczą przede wszystkim potrzeb człowieka determinowanych
reklamą oraz cech tekstów perswazyjnych, tworzenia takich tekstów.
V: Reklama – Ta część programu mówi o języku reklamy, perswazji i manipulacji w niej stosowanej.
VI: Zagrożenie dla psychicznego i moralnego rozwoju człowieka płynące z mediów – W module VI poruszamy problemy
uzależnień, przede wszystkim związanych z mediami.
VII: Warsztat pracy dziennikarza – Dotyczy poznawania a potem pisania i doskonalenia publicystycznych form wypowiedzi.
W zakres treści „Warsztatu...” wchodzi też opanowanie umiejętności posługiwania się niezbędnym sprzętem.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -4 -
VIII: Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm informacji – Tu chodzi o niezwykle ważną w dzisiejszych czasach
etykę zawodową, poznanie jej, tworzenie najważniejszych kryteriów rzetelnej informacji.
IX: Akty prawne – Każdy zawód opiera się na pewnych przepisach prawnych, zawód dziennikarza jest specyficzny, dlatego
zapoznanie się z wybranymi aktami prawa uznałyśmy za jak najbardziej stosowne, co zostało zawarte w module IX.
Każdy moduł został opracowany w następujący sposób: są wyszczególnione cele poznawcze, praktyczne i motywacyjne,
następnie treści nauczania, procedura osiągania celów (czyli metody pracy z uczniem), przewidywane osiągnięcia ucznia
i ewaluacja.
III Cele ogólneProgram „Radość tworzenia” przygotowuje do korzystania z różnych źródeł informacji, kształci umiejętność segregowania
informacji i krytycznego ich odbioru, rozbudza potrzeby czytelnicze. Ważnymi celami programu są1: przygotowanie
do samokształcenia i wykorzystywania mediów jako narzędzi pracy intelektualnej oraz kształtowanie postawy szacunku dla
polskiego dziedzictwa kulturowego w związku z globalizacją kultury masowej.
1 Dziennik Ustaw nr 61, Rozporządzenie nr 625 MEN z dnia 21 maja 2001 r., Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjum
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -5 -
IV Działy programoweMODUŁ I: Źródła informacji
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:- zna różnice między językiem mówionym a pisanym,
- zna pochodzenie języka,
- zna najnowsze techniki informacji.
Uczeń:- potrafi korzystać z najnowszych źródeł informacji
- potrafi wskazać rodowód języka polskiego.
- doskonali znajomość reguł ortograficznych.
Uczeń:- docenia dziedzictwo językowe,
- przejawia ciekawość w poznawaniu nowych technik informacyjnych.
1.Rola języka w rozwoju cywilizacji i kultury.
2. Język mówiony a pisany.a) cechy języka mówionego,b) cechy języka pisanego,c) różnice strukturalne między językiem mówionym a pisanym
3. Pierwsze źródła informacji, dzieje słowa pisanego.
4. Znaczenie i rodzaje najnowszych technik informacji.
- burza mózgów,
- praca z tekstem, nagraniem,
- wycieczka do muzeum lub do izby pamięci (wystawa tematyczna),
- korzystanie z zasobów Internetu (zajęcia w CKJ)
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja Uczeń: - umie określić różnice między językiem mówionym a pisanym, - korzysta z najnowszych źródeł informacji,- potrafi przedstawić historię języka.
Ankieta lub kwestionariusz dla uczniów.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -6 -
MODUŁ II: Umiejętności niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:- zna rodzaje tekstów,
- zna funkcje tekstów,
- umie rozpoznać adresata tekstu.
Uczeń:- dostrzega błędy językowe w tekstach,
- dokonuje korekty,
- potrafi dostosować język wypowiedzi do odbiorcy.
Uczeń:- docenia walory poprawnej polszczyzny,
- ma poczucie odpowiedzialności za precyzję wypowiedzi.
1. Funkcje i rodzaje tekstów językowych.
2. Przegląd czasopism.a) rodzaje czasopismb) język czasopism a odbiorca.
3. Analiza języka wybranego pisma codziennego.
4. Rozwój cywilizacji a kształt współczesnej publicystyki.
- praca z tekstem, nagraniem,
- spotkanie z dziennikarzem,
- poprawianie własnych tekstów i artykułów prasy z lokalnej,
- wycieczka do biblioteki publicznej.
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja Uczeń: - wskazuje nadawcę i adresata,- określa funkcje różnych tekstów, - rozróżnia rodzaje tekstów językowych. - wprowadza poprawki w tekstach.
Autorefleksja ucznia: „Jak jest, jak być powinno.”
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -7 -
MODUŁ III: Media „czwartą władzą”
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:- zna strukturę władzy w Polsce,
- zna zadania władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej,
- rozumie określenie „czwarta władza” ,
- zna rolę i funkcje mediów,
- zna obowiązki i prawa mediów w Polsce i Europie.
Uczeń:- rozróżnia rodzaje władzy,
- definiuje pojęcie „czwartej władzy”,
- dostrzega i podaje przykłady funkcji mediów,
- potrafi wskazać rolę mediów w społeczeństwie,
- korzysta ze środków masowego przekazu.
Uczeń: - zdaje sobie sprawę z wagi poszczególnych funkcji mediów,
- docenia rolę środków masowego przekazu,
- ma świadomość praw i obowiązków mediów w Polsce i Europie.
1. Zadania i struktura władzy ustawodawczej, wykonawczej, sądowniczej.
2. Rola mediów.
3. Określenie „czwarta władza”.
4. Prawa i obowiązki mediów w Polsce i Europie.
- wyszukiwanie i wskazywanie w tekście funkcji: informacyjnej, edukacyjnej, wychowawczej,
- tworzenie tekstów o różnych funkcjach,
- dyskusja na temat roli mediów,
- rozróżnianie komunikatów,
- spotkanie z dziennikarzem,
- praca z tekstem ustawy.
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja
Uczeń: - wskazuje rolę mediów w społeczeństwie,- posługuje się pojęciem „czwarta władza”,- umie przedstawić zadania władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej,- wykorzystuje media jako źródła informacji w samodzielnym dochodzeniu do wiedzy,- umie określać funkcje mediów i korzysta z nich w zależności od potrzeb.
Uczeń wykonuje diagram przedstawiający różnice między wybranymi punktami praw i obowiązków w Polsce a innymi krajami Europy.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -8 -
.MODUŁ IV: Wpływ mediów na życie człowieka
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:- zna pojęcie „perswazja”, „determinacja”,
- wie, co to są potrzeby człowieka, z czego wynikają i jak je realizować,
- zna cechy komunikatów o charakterze perswazyjnym,
- zna istotę, zadania reklamy.
Uczeń:- potrafi określić swoje potrzeby, - odróżnia rzeczywiste potrzeby człowieka od determinowanych reklamą,
- tworzy teksty perswazyjne,
- dyscyplinuje się w korzystaniu z mass mediów.
Uczeń:-ma świadomość wpływu mediów na życie człowieka,
-widzi potrzebę znajomości zasad tworzenia tekstów perswazyjnych,
-ma świadomość siły reklamy.
1.Hierarchia ważności potrzeb człowieka.
2. Reklama jako czynnik determinujący potrzeby.
3. Cechy tekstów perswazyjnych.
- przeprowadzenie wśród uczniów ankiety na temat potrzeb ludzkich,
- wyszukiwanie w tekstach elementów perswazyjnych – ćwiczenia,
- tworzenie tekstów perswazyjnych (zaproszeń, ogłoszeń itp.)
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja Uczeń:- umie wyjaśnić pojęcie „perswazja” , „potrzeba”, „ determinacja” - potrafi stworzyć tekst o charakterze perswazyjnym, - odróżnia informację od tekstu reklamy.
Ankieta dla ucznia „ Ty i reklama”
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -9 -
MODUŁ V: Reklama
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:-zna rodzaje reklam,
-wie, jakie są metody i techniki stosowane w reklamie,
-zna zasady tworzenia reklam,
- zna pojęcie manipulacja.
Uczeń:-potrafi zastosować elementy perswazji w swojej wypowiedzi,
-rozróżnia reklamę od tekstu informacyjnego,
- wskazuje adresata reklamy na podstawie języka wypowiedzi,
- umie odróżnić informacje prawdziwe od fałszywych.
Uczeń:-jest świadomy zadań reklamy,
-ma poczucie, że nie musi ulegać wpływom reklamy.
1.Omówienie wyników ankiety pt. „Ty i reklama” – formułowanie wniosków.
2. Język reklamy.
3. Metody i techniki perswazji i manipulacji stosowane w reklamie.
4. Samodyscyplina w korzystaniu ze środków społecznego przekazu.
- zbieranie różnych przykładów reklam, segregowanie ich – metoda „portfolio”
- określanie siły manipulacji w różnych reklamach,
- tworzenie własnych reklam,
- scenka rodzajowa
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja Uczeń:- umie wskazać metody perswazji i manipulacji w danym tekście, -umie wykorzystać właściwe tworzywo do odpowiedniego tekstu (dźwięk-radio; farba, kolor - bilboard itp.) -wskazuje adresata reklamy na podstawie języka wypowiedzi.
Ukierunkowana scenka rodzajowa.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -10 -
MODUŁ VI: Zagrożenie dla psychicznego i moralnego rozwoju człowieka płynące z mediów
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:-wie, co to jest uzależnienie,
- zna rodzaje uzależnień,
- zna przyczyny uzależnień,
- zna działania profilaktyczne związane z uzależnieniami,
- wie, że uzależnienia są zagrożeniem dla rozwoju człowieka( przede wszystkim młodego),
-wie, jakie zagrożenia wywierają media na rozwój człowieka.
Uczeń:- wyjaśnia przyczyny powstawania uzależnień,
-stosuje profilaktykę uzależnień,
-przeciwdziała uzależnieniom,
-potrafi skierować do odpowiednich instytucji po pomoc osoby uzależnione.
Uczeń:-przejawia ciekawość w poznawaniu przyczyn uzależnień,
-docenia konieczność stosowania profilaktyki,
- docenia działalność instytucji niosącym pomoc osobom uzależnionym.
1. Rodzaje uzależnień.
2. Przyczyny uzależnień
3. Profilaktyka – najlepszym sposobem przeciwdziałania uzależnieniom.
4. Zadania instytucji niosących pomoc osobom uzależnionym.
- wizyta w poradni psychologiczno – pedagogicznej,
- „giełda pomysłów”
- spotkanie z pedagogiem szkolnym,
- wycieczka do instytucji zajmującej się problematyką uzależnień, np. Towarzystwo Profilaktyki Środowiskowej „Mrowisko”, ul. Agrarna 2, 80-298 Gdańsk
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja Uczeń:- wyjaśnia, co to jest uzależnienie, - umie rozpoznać stopień zagrożenia uzależnieniem, - rozpoznaje zagrożenia płynące z mediów,-analizuje przyczyny uzależnień,- umie udzielić pomocy osobie uzależnionej poprzez skierowanie
Test wyboru, scenka rodzajowa.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -11 -
do odpowiednich instytucji.MODUŁ VII: Warsztat pracy dziennikarza
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:- wie, jak zbierać informacje,
- zna publicystyczne formy wypowiedzi,
- zna, potrzebne w składaniu gazety, programy komputerowe,
-wie, na czym polega produkcja papieru.
Uczeń:- potrafi zbierać informacje,
-posługuje się różnymi formami wypowiedzi publicystycznych,
- sprawnie posługuje się komputerem, magnetofonem, dyktafonem,
- rozróżnia rodzaje papieru,
- wzbogaca swój warsztat pracy poprzez gromadzenie materiałów i wiadomości.
Uczeń:- docenia pracę dziennikarza,
- docenia umiejętność posługiwania się komputerem, magnetofonem, dyktafonem,
- jest przekonany o potrzebie stosowania różnych form wypowiedzi,
- ma świadomość konieczności dostosowania formy wypowiedzi do możliwości odbiorcy,
- przejawia ciekawość w poznawaniu procesu produkcji papieru.
1.Publicystyczne formy wypowiedzi i ich doskonalenie.
2. Sposoby zbierania informacji.
3. Opanowanie umiejętności pracy z komputerem, magnetofonem i dyktafonem.
4. Technologia produkcji papieru.
5. Styl wypowiedzi a odbiorca.
- wycieczka do fabryki papieru,
- praca z komputerem, magnetofonem i dyktafonem,
- praca z tekstem (rozróżnianie różnych form wypowiedzi),
- tworzenie wskazanych publicystycznych form wypowiedzi,
- redagowanie gazetki szkolnej,
- publikacje na łamach prasy lokalnej.
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja Uczeń:-umie zbierać informacje,-tworzy różne publicystyczne formy wypowiedzi, -rozumie, na czym polega produkcja papieru,-posługuje się komputerem i korzysta z różnych programów edytorskich.
Wydanie gazetki szkolnej, opublikowanie artykułu na łamach prasy lokalnej.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -12 -
MODUŁ VIII: Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm informacji
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:-zna pojęcie „obiektywizm”, „subiektywizm”, „rzetelność”
- wie, jakie są kryteria rzetelności informacji
Uczeń:- stosuje obiektywizm w informacji,
- potrafi wypracować kryteria pracy dziennikarza,
- tworzy rzetelne informacje
Uczeń:- ma poczucie odpowiedzialności za rzetelność informacji,
-docenia znaczenie etyki zawodowej
1. Etyka zawodowa dziennikarza.
2. Abecadło dziennikarza.
3. Kryteria rzetelności informacji.
- stworzenie „dekalogu”
- spotkanie z dziennikarzem (wywiad)
- dyskusja
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja Uczeń:- umie redagować rzetelne informacje,- selekcjonuje informacje pod względem ich rzetelności,- tworzy „dekalog” dziennikarza
Stworzenie „ dekalogu” dziennikarza
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -13 -
MODUŁ IX: Akty prawne
Cele poznawcze Cele praktyczne Cele motywacyjne Treści nauczania Procedura osiągania celów
Uczeń:- zna ogólne przepisy regulujące działalność mediów
Uczeń:- potrafi posługiwać się Dziennikiem Ustaw w kwestii regulującej działalność mediów
Uczeń:- docenia potrzebę poznania aktów prawnych i konieczność korzystania z nich w codziennej pracy
1.Przepisy ogólne i szczegółowe.2. Prawo autorskie.3. Ustawa o Polskiej Agencji Prasowej.4. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.5. Prawo prasowe.
- praca z tekstem ustawy
Przewidywane osiągnięcia ucznia Ewaluacja
Uczeń: - umie korzystać z dziennikarskich przepisów prawnych,- analizuje akty prawne
Test wyboru
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -14 -
V Ewaluacja
W celu sprawdzenia efektów realizacji zadań programowych zostały zaplanowane następujące sposoby ewaluacji:
- ankieta lub kwestionariusz dla uczniów,
- autorefleksja ucznia: „Jak jest, jak być powinno.”
- diagram wykonany przez ucznia przedstawiający różnice między wybranymi punktami praw i obowiązków w Polsce a innymi krajami Europy,
- ankieta dla ucznia „ Ty i reklama”,
- ukierunkowana scenka rodzajowa,
- test wyboru, scenka rodzajowa,
- wydanie gazetki szkolnej, opublikowanie artykułu na łamach prasy lokalnej,
- stworzenie „ dekalogu” dziennikarza,
- test wyboru.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -15 -
VI Bibliografia
1. Akty prawne: Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Ustawa o Polskiej Agencji Prasowej
2. S. Bortnowski, Warsztaty dziennikarskie, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 1999
3. Dziennik Ustaw nr 61, Rozporządzenie nr 625 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r., Podstawa
programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjum
4. Bp A. Lepa, Świat manipulacji, Tygodnik Katolicki „Niedziela”, Częstochowa 1995
5. I. Tetelowska, Rozważania o sensacji prasowej, w: Szkice prasoznawcze, Kraków 1972
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -16 -
KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO DO PROGRAMU RADOŚĆ TWORZENIADLA KLASY I GIMNAZJUM
1. Temat: Język a kultura i cywilizacja.2. Hasło programowe: Rola języka w rozwoju kultury i cywilizacji – moduł I: Źródła informacji.3. Literatura:
a) dla nauczyciela
1. Nagajowa M.: „Jak uczyć języka polskiego w klasie pierwszej gimnazjum”. Przewodnik dla nauczyciela. WSiP, Warszawa 1999. 2. Szymczak M. (red.): Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1978.3. Multimedialna Encyklopedia PWN na dwóch płytach. PWN, Warszawa - Wrocław 2000.
b) dla ucznia
1. Nagajowa M.: „Język ojczysty”. Podręcznik do kształcenia językowego dla klasy pierwszej gimnazjum. WSiP, Warszawa 1999.2. Szymczak M. (red.): Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1978.
4. Czas – 45 minut
Faza Cele szczegółoweCzynności Środki
dydaktyczneMetody
i formy pracyucznia nauczyciela
1 2 3 4 5 6
I. wstępnaUczeń potrafi:- odszukać w słowniku i podać definicje pojęć: język, kultura i cywilizacja,
1. Zapisuje skojarzenia związane z pojęciem język.
1. Czynności organizacyjne.2. Wydaje polecenie.
- karteczki samoprzylepne,
- burza mózgów,- słoneczko,
2. Odszukuje w Słowniku języka polskiego i analizuje jedno z haseł: język, kultura, cywilizacja.
3.Podział klasy na grupy czteroosobowe.
- Słowniki języka polskiego
- praca w grupach, - praca z tekstem,
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -17 -
II. realizacyjna - wskazać rolę języka w życiu człowieka,
3. Czyta cicho jeden z tekstów: „Jak się porozumiewamy?”- s. 61, „Czym jest język w naszym życiu?” - s. 60 (podręcznik).4. Sporządza z kolegami schematyczny zapis.
4. Podaje zadania do wykonania: * wypisać najważniejsze składniki rozmowy, * uzasadnić wpływ języka na rozwój kultury i cywilizacji, * sporządzić schematyczny zapis.5. Czuwa nad poprawnością wykonania zadania.
- kartki formatu A4,- pisaki,- teksty: Jak się porozumie- wamy?, Czym jest język w naszym życiu?
- indywidualna praca z tekstem,- dyskusja w grupach,- schematyczny zapis treści,- prezentacja prac na forum.
6. Podsumowuje pracę grup: * za pomocą języka człowiek może się porozumiewać; * podstawową formą porozumie- wania się jest rozmowa; * nadawca przekazuje tekst do odbiorcy, a ten reaguje na słowa rozmówcy; * rozmowie towarzyszą: mimika, gestykulacja, modulacja i intonacja głosu; * język wpływa też na wszelką działalność człowieka, np. odkrycia, wynalazki, rozwój przemysłu, * dzięki niemu funkcjonują np.: radio, telewizja, faksy, telefon, są wydawane książki i prasa; * język ma zatem ogromny wpływ na rozwój kultury i cywilizacji.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -18 -
III. końcowa - dokonać syntezy poznanych treści,- praktycznie zastosować zdobyte wiadomości.
5.Sporządza notatkę.
6. Przeprowadza wywiad, który nagrywa na kasetę magnetofo- nową, a następnie zapisuje go (w formie mówionej) w zeszycie.7. Pisze artykuł.
7. Kontroluje poprawność wykonania zadania.8. Podaje zadanie domowe: * przeprowadzić wywiad na dowolny temat, nagrać go na kasetę magnetofonową, a następnie treść przepisać do zeszytu. * napisać artykuł na ten sam temat, którego dotyczył wywiad; * zadania te można wykonać w grupach 3-, 4- osobowych.
- praca indywidualna,
- magnetofon
- zapis wywiadu i artykułu.
* Podczas sporządzania konspektów wzorowano się na konspekcie lekcji przyrody autorstwa Lilianny Hoppe na temat: Wprowadzenie do zagadnień ochrony środowiska.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -19 -
KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO DO PROGRAMU RADOŚĆ TWORZENIADLA KLASY I GIMNAZJUM
1. Temat: Odróżniamy tekst mówiony od tekstu pisanego.2. Hasło programowe: Język mówiony a pisany – moduł I: Źródła informacji.3. Literatura:
c) dla nauczyciela
1. Nagajowa M.: „Jak uczyć języka polskiego w klasie pierwszej gimnazjum”. Przewodnik dla nauczyciela. WSiP, Warszawa 1999. 2. Bortnowski S.: Warsztaty dziennikarskie. Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 1999.3. Szymczak M. (red.): Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1978.4. Multimedialna Encyklopedia PWN na dwóch płytach. PWN, Warszawa - Wrocław 2000.
d) dla ucznia
1. Nagajowa M.: „Język ojczysty”. Podręcznik do kształcenia językowego dla klasy pierwszej gimnazjum. WSiP, Warszawa 1999.2. Szymczak M. (red.): Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1978.3.
4. Czas – 45 minut
Faza Cele szczegółoweCzynności Środki
dydaktyczneMetody
i formy pracyucznia nauczyciela
1 2 3 4 5 6
I. wstępna Uczeń potrafi:- ukazać różnice między słowem mówionym a pisanym,
1. Prezentuje nagrany wywiad na dowolny temat.2. Odczytuje pracę domową: wywiad w formie mówionej i artykuł na ten sam temat, którego dotyczył wywiad.
1. Czynności organizacyjne.2. Wydaje polecenie.3. Kontroluje i ocenia wykonanie zadań.
- magnetofon,
- praca z tekstem i nagraniem,
- odczytanie pisemnych prac domowych,
II. realizacyjna - wyodrębnić cechy tekstu mówionego i pisanego,
3. Analizuje treści wywiadu i artykułu, zapisanych w zeszycie.
4. Podaje zadania do wykonania: * wyszukać różnice między obu tekstami z pracy domowej:
- kartki (A4),
- pisaki,- praca z tekstem,- dyskusja
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -20 -
4. Porównuje wyniki pracy w gru- pach z tabelą w podręczniku.
5. Przedstawia wyniki pracy grupy na forum klasy.
a/ który z tekstów jest swobodniejszy i dlaczego? b/ w którym tekście zdania są dłuższe, a w którym krótsze?
- plansza z pytaniami
w grupach,
- zapis treści,- prezentacja prac na forum.
c/ które zdania są pełniejsze treściowo i z jakiego powodu? * spostrzeżenia zapisać na kartce; * porównać swoją pracę z zestawieniem podanym w podręczniku (s. 96- 97), każda grupa weźmie pod uwagę tylko jeden element: a/sytuacja porozumiewania się, b/ słownictwo c/ składnia, d/ inne cechy; * brakujące elementy dopisać na kartce.5. Uzasadnia potrzebę znajomości cech tekstu mówionego i pisanego.
- podręcznik
- tablica - zapis treści
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -21 -
- uznać konieczność stosowania podanych wskazówek,
6. Odczytuje tekst: Ale gdy piszesz, masz czas. Odbiorca się nie niecierpliwi. Możesz pisać, przekreślać i znowu pisać. Poprawki i przekształcenia możesz wprowadzać w tekście w miarę jego układania, jeszcze przed jego skończeniem albo po naszkicowaniu całości, albo i tak, i tak. Mogą one dotyczyć rodzaju zastosowanych wypowiedzeń, doboru słownictwa i budowy tekstu, poprawności gramatycznej i ortograficznej. Dlatego tekst trzeba powoli czytać i poprawiać kilka razy, za każdym razem zwracając uwagę na inne sprawy i uwzględniają różne zasady. Nie da się ukryć, jest to praca żmudna. Ale bez pracy nie ma kołaczy!
6. Wydaje polecenie przeczytaniaostatniego akapitu z podręcznika ze strony 97.
- podręcznik - uczeń czyta głośno, pozostali śledzą tekst,
III. końcowa - zastosować w pisaniu zdobyte wiadomości.
7. Układa rozmowę i streszcza ją. 7. Wydaje polecenie ułożenia krótkiej rozmowy z kolegą o lekturze8. Kontroluje poprawność wykonania zadania.9. Podaje zadanie domowe: * streścić tę rozmowę.
- praca indywidualna,
* Podczas sporządzania konspektów wzorowano się na konspekcie lekcji przyrody autorstwa Lilianny Hoppe na temat: Wprowadzenie do zagadnień ochrony środowiska.
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -22 -
Radość tworzenia. Gimnazjum kl. I - III Opracowanie: M. Janicka, E. Stankiewicz, E. Zarębska -23 -