Mózgowe Porażenie Dziecięce

MMóózgowe Porazgowe Porażżenie enie DzieciDziecięęcece

mgr Ewa mgr Ewa ŻŻakakPhysiotherapyPhysiotherapy & & MedicineMedicine

www.pandm.orgwww.pandm.org

Definicja MPDMózgowe porażenie dziecięce opisywane jest jako grupa zaburzeńrozwoju ruchu oraz postawy ciała wynikających z ograniczeń aktywności którym przypisuje się nie postępujące zmiany pojawiające się w rozwijającym się płodzie lub mózgu niemowlęcia.

Bax et all – Developmental Medicine & Child Neurology 2005:47:571-6

Zaburzeniom ruchowym często towarzyszą, zaburzenia :1. Zespół psychoorganiczny: upośledzenie umysłowe, zaburzenia sfery emocjonalnej, drażliwość, wybuchowość, zachowania agresywne.

2. Zaburzenia adaptacyjne, przejściowe zaburzenia zachowania, moczenie mimowolne, tiki, zespoły nerwicowe, zespoły depresyjne, autyzm.

3. Padaczka w 30-65%. 4. Zaburzenia widzenia: zez, krótkowzroczność,

astygmatyzm (ok. 50%). 5. Upośledzenie słuchu (ok 25%).6. Zaburzenia mowy: dysfazja, dyzartria (ponad 50%).7. Dysfunkcje przewodu pokarmowego: refluks

żołądkowo-przełykowy, trudności w żuciu, dysfagia, zaparcia.

8. Wady zgryzu.

Inne definicje• Michałowicz – „nie postępujące zaburzenia czynności będącego w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza ośrodkowego neuronu ruchowego powstałe w czasie ciąży, porodu, lub w okresie okołoporodowym"

• Czochańska – „różnorodne zaburzenia czynności ruchowych i postawy będące następstwem uszkodzenia mózgu znajdującego się w stadium niezakończonegorozwoju lub jego zaburzeń rozwojowych”

Klasyfikacja MPDZależna jest od :

1) Obrazu klinicznego2) Poziomu aktywności (motorycznej,

manualnej)3) Wrodzonej zdolności4) Funkcji percepcji wzorkowej i słuchowej5) Padaczki

Podtypy MPDPodział wg Ingrama :

• Spastyczna postać ( 90%)bilateralna (obustronne porażenie kurczowe) (60%)-Niedowład w kkd przeważa nad niedowładem w kkg.-Często występuje u wcześniaków.-Dodatkowe zaburzenia: słuchu, wzroku, mowy. -Rozwój umysłowy jest w dużym odsetku przypadków

w granicach normy, -Rzadko występuje padaczka i zaburzenia sfery

emocjonalnej.

DIPLEGIA

jednostronna (porażenie kurczowe połowicze) (30%)-Porażenie z przewagą kg lub kd-Towarzyszy objawy atetozy.-Rozwój umysłowy jest prawidłowy lub nieznacznie obniżony,

-Mogą występować zaburzenia sfery emocjonalnej.-Często towarzyszy padaczka.

HEMIPLEGIA

czterokończowa (obustronne porażenie połowicze)-Kkg są w większym stopniu niedowładne niż kkd.-Jedna z najcięższych postaci.-Dzieci wykazują w dużym odsetku objawy znacznegoupośledzenia umysłowego,

-W dużym odsetku występuje padaczka.

HEMIPLEGIA BILATERALIS

2) Dyskinetyczna postać (6%)- dystoniczna- ateotyczna- pląsawiczaobjawiająca się :• częstymi zmianami w napięciu mięśniowym,• ruchami mimowolnymi,• rozwój umysłowy w granicach normy,• często towarzyszy niedosłuch typu odbiorczego lub głuchota, zez, zaburzenia mowy

3) móżdżkowa postać (4%)-Napięcie mięśniowe obniżone,-Towarzyszą zaburzenia :* koordynacji wzrokowo-ruchowej, * zaburzenia mowy (dyzartia)

ATAXIA

Chód dziecka z DIPLEGIĄ

Chód dziecka z atetozą

Podział wg Hagberga• zespoły spastyczneporażenie kurczowe czterokończynowe – TETRA, obustronne porażenie kurczowe - DIPLEGIA,porażenie połowicze - HEMIPLEGIA

• zespoły móżdżkowewrodzona ataksja - ataxia congenita,

• zespoły dyskinetycznepostacie atetotyczne - atetosis,postacie dystoniczne - dystonia

EtiologiaZłożona, poza uwarunkowaniami genetycznymi,

wymienia się szereg czynników :

A. Czynniki ryzyka ze strony matki:

B. Czynniki ryzyka związane z przebiegiem ciąży i porodu:

C. Czynniki ryzyka związane z okresem noworodkowym:

Czynniki ryzyka ze strony matki• choroby somatyczne matki (choroby serca, płuc, nerek),

• leki, • promieniowanie X, • palenie papierosów • alkoholu• zakażenia w czasie ciąży, • wibracje, hałas, ultradźwięki,• niedożywienie, • poronienia samoistne,

Czynniki ryzyka w trakcie ciążu i w przebiegu porodu

- zagrażające poronienie, - leki tokolityczne, - łożysko przodujące, - odklejanie się łożyska,- przedwczesne odejście wód płodowych,- zakażenie wewnątrzmaciczne,- ciąża mnoga- wahania tętna płodu,- pękniecie macicy, - cięcie cesarskie,- poród przy pomocy próżnociągu, kleszczy,- poród przedwczesny lub po terminie.

Czynniki ryzyka związane z okresem noworodkowym

- wcześniactwo,- mała masa urodzeniowa,- zespół niewydolności oddechowej, sztuczna wentylacja - respirator, tlenoterapia,

- zamartwica, - wewnątrzmaciczne zahamowanie rozwoju płodu,- zakażenia okresu okołoporodowego-posocznica,- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,- hiperbilirubinemia,- wady wrodzone mózgu, - wylewy śródczaszkowe

Możliwości leczenia

Możliwościoddziaływania

Rehabilitacja

Farmakologia

Zabiegi chirurgiczne

Zaopatrzenie ortopedyczne

Podstawowe problemy dziecka z MPD

• Utrata kontroli nad selektywnością mm• Zaburzenie mechanizmów odpowiedzialnych za utrzymanie naturalnej równowagi

• Niewłaściwe napięcie mięśniowe (spastyczność, dystonia, atetoza)

• Zaburzona równowaga mięśniowa pomiędzy antagonistami i agonistami wokół stawu

Dodatkowy problem

SPASTYCZNOŚĆ

NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE

NIEZDOLNOŚĆ MM DOPRAWIDŁOWEGO ROZCIĄGNIĘIA

PRZYKURCZ

OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI

BÓL

NAPIĘCIEMIĘŚNIOWE

Dodatkowy problem przy rozwoju szkieletu

• Zaburzony prawidłowy rozwój mmMięśnie rozwijają się w wyniku stymulacji odruchu rozciągania.

Potrzebna jest stymulacja rozciągania mm od 2-4h dziennie, co jest niemożliwe u dzieci CP

• Zaburzony wzrost kościZaburzone mięśnie oraz reakcje podłoża powodują :- brak normalnej przebudowy kości- zaburzenie wzrostu i modelowania w czasie

Regiony problematyczne

Większe problemy - chód• Niestabilność w fazie podporu• Nienaturalny wzorzec chodu który powoduje zwiększenie wydatku energetycznego

• Ból• Funkcjonalne zaburzenia kkg

Cele terapii

• Ugruntowanie, utrzymanie postawy stojącej orazwydolności chodu.• Poprawa stabilności w pozycji stojącej• Poprawa zdolności chodzenia• Zmniejszenie wydatku energetycznego• Prewencja deformacjom• Zmniejszenie bólu