Muslimanja e së nesërmes

7/30/2019 Muslimanja e s nesrmes

1/32


2/32

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 2

N emr tA ll-llahut, t Gjithmshirshmit, M shiruesit!

MUSLIMANJA E S NESRMES

Dr. Jusuf Kardavi

Botuar nga: botues privat

T gjitha t drejtat e ktij libri i takojn prkthyesit Bajrambenjamin Idrizi


3/32


4/32


PARATHNIE

Deri m tani, lexuesi yn ka patur rast q nprmjet shkrimeve t ndryshme t njoftohet me rolindhe pozitn e gruas n Islam, me obligimet dhe t drejtat e saj q i gzon si dhe me shtje ttjera n raportin Islami gruaja. Edhe ky punim i shkurtr i dr. Jusuf Kardavit, i titulluarMuslimanja e nesrme, ofron t dhna dhe njohuri lidhur me raportin e siprprmendur.

Nga vet titulli i ktij librthi, mund t kuptohet se nga cili aspekt shtjellohen shtja dhe

problematika e muslimanes. Ajo q e ofron ky libr i shkurtr sht nj prshkrim indikativ igjendjes reale t femrs son, i prcjell me udhzime pr t nesrmen, t ilustruara me shembujnga koha e gjenerats s par muslimane. Pra, muslimanja pr t patur lumturi dhe prosperitet njet si dhe pr ta gjetur vendin dhe rolin e saj n shoqri, medoemos duhet t bj prpjekje q tlirohet nga ndikimi i dy rrymave t cilat e kan kupluar at sot: rryma q shpie kah fanatizmi,shtrngimi, kah mbyllja absolute e femrs dhe rryma q shpie kah liria e pakufishme, liri q nmnyr t verbr imitohet nga femra e Perndimit.

Mjerisht, kto dy rrug t paplqyeshme jan m se t pranishme ndr femrn muslimane ttrevave tona. Pra, muslimanen ton e gjejm n dy skajshmri q aspak nuk kan t bjn meIslamin: n njrn an t mbyllur midis katr mureve, t paarsimuar, t injoruar, pa t drejt przgjedhjen e bashkshortit etj., ndrkaq n ann tjetr, t prparuar, t modernizuar,absolutisht t lir q t bj nj jet t shfrenuar.


5/32


Shpresojm se ky trajtim i dijetarit t njohur dr. Jusuf Kardavi, do ta jap kontributin dhendihmesn e vet dhe se do ta nxis femrn muslimane, por jo vetm at, q t bj prpjekje t

vazhdueshme q t lirohet nga kahet e gabuara t rrugve t siprprmendura, me qllim q ta

gjej personalitetin e saj t vrtet.

BISMIL-LAHIRR-RRAHMANIRR-RRAHIM

T falnderoj vetm ty o All-llah, prshndes dhe e nderoj t drguarin Tnd, familjen, shokt,

thirrsit dhe udhrrfyesit e sunnetit t tij deri n Ditn e Gjykimit.Zoti yn, mos na i lako zemrat tona pasi na drejtove, na dhuro mshirn Tnde, sepse Ti jeDhurues i Madh.

Zoti yn, na mso m t dobishmen, na bj t dobishm me ato q na mson dhe na e shtoditurin.

T falnderoj vetm Ty, pr do gj, o All-llah dhe krkojm mbrojtje dhe shptim prej Teje nga

gjendja e banorve t Zjarrit. Krkojm prej All-llahut mbrojtje dhe shptim, nga dituria q nukka dobi, nga zemra q ska frik, nga puna q ska vler dhe nga lutja q nuk pranohet nga ana eTij.

Ktu do t flasim pr muslimanen e s nesrmes, pr at muslimane pr t ciln kam krijuar njvizion se si duhet t jet ajo n t ardhmen.


6/32


MUSLIMANJA SOT -MES DY RRYMAVE T GABUARA

Pse e zgjodha pikrisht temnMuslimanja e s nesrmes?

Pr fat t keq muslimania bashkkohore nuk sht n nivelin e duhur t parimeve Islame, ashtu siduhet t jet, por falenderojm All-llahun e Lartsuar q n shtetet Islame apo n prgjithsi nbotn arabe, ka muslimane besimtare t denja, t respektuara e t devotshme. Sot femrnmuslimane e hasim ndrmjet dy rrymave kontradiktore dhe q t dyja t gabuara: ndrmjetrryms q i mbshtetet fanatizmit nga shtrngimi dhe mbyllja e dyerve para syve t saj dhe rryms

tjetr q asaj trsisht ia hap dyert e i jep liri absolute, i mundson t veproj far t dshiroj, tndikohet prej gruas Perndimore t ciln e imiton verbrisht; t imitoj ashtu si imiton majmunidhe t flas ashtu si flet papagalli. Mjerisht, q t dyja rrymat pr muslimanen e vrtet jan tgabuara.

Kto dy rryma i hasim praktikisht edhe sot e ksaj dite. Hasim n teprime e devijime. Shohim sesi femra fejohet pa e par fare t fejuarin e vet, nuk i mundsohet ta zgjedh at q e dshiron, kjondodh edhe me t fejuarin i cili nuk mund ta shoh t fejuarn gjersa t vij nata e martess dhe t

befasohet me at q mund t jet e kundrta e asaj q e ka imagjinuar tr kohn.Nga ana tjetr ekziston edhe nj shoqri tjetr e zhvilluar dhe moderne, e cila lejon q i fejuari ttakohet e t shoqrohet me t fejuarn, t ecin parqeve, t shkojn n piknik, n kinema, n teatre n vende t tjera ku mund ta kalojn natn t lir e pa shqetsime.


7/32


Pra, kto jan ato dy rryma q jan krejtsisht t gabuara dhe t kundrta njra me tjetrn, njrafanatike e tjetra q ofron liri absolute. T dyja kto rryma nuk mund ta prfaqsojn Islamin si fe.

E VRTETA E HUMBUR

Feja Islame e ka lejuar femrn q ta shoh t fejuarin e saj. Po ashtu, e ka lejuar edhe mashkullin,madje edhe e ka urdhruar q ta shoh t fejuarn e vet.

Transmetohet se si njher nj njeri i sht drejtuar Pejgamberit a.s. duke i thn: U fejova me

nj femr! E ke par at? e pyeti Pejgamberi a.s. Jo iu tha ai. Ather shko e shikoje at, sepsekjo ndikon q ju t keni nj mirkuptim t plot ndrmjet i tha Muhammedi a.s.

Gjithsesi gjejm shembuj t panumrt q flasin pr lidhjet mes burrit dhe gruas.

Nga ana tjetr, ka shum meshkujt q gruan nuk e konsiderojn si t rndsishme, e mbyllin nshtpi, nuk e lejojn q t shprehin idet dhe vizionet e tyre, nuk pranojn q t marrin mendimetdhe plqimet e vajzave t tyre pr tu fejuar apo edhe pr tu martuar, edhe pse Pejgamberi a.s.

thot: Merrni mendimin e grave dhe vajzave tuaja, q do t thot se e kshillon burrin pr t krkuarmendimin nga gruaja pr t bijn, pr shkak se ajo e njeh at, e kupton, ia di fshehtsit dhedshirat e saj. Pra, pr fatin e t bijs konsultimi i burrit me gruan sht i domosdoshm.

All-llahut xh.sh., n lidhje me konsultimin mes prindrve pr gjirin e fmijs thot: E nse pasnj konsultimi dhe plqimi (prindrit) shfaqin dshirn pr ndrprerjen (m hert) t gjirit, kjo


8/32


nuk sht ndonj mkat pr ta1. Megjithat ka disa nga burrat q nuk konsultohen me grat e tyre.Por edhe nse konsultohen, n t shumtn e rasteve mendimi i gruas nnvlersohet, do t thot propozimii saj nuk pranohet.

KONSULTIMI ME GRUAN

Pr fat t keq, te disa sht krijuar bindja konsultoni dhe kundrshtoni ato. Ndrsa ktasnjher nuk e ka porositur i Drguari i All-llahut. N Kuran thuhet: "pas nj konsultimi dhe

plqimi!2

. Pra, si sht e mundur t ekzistoj nj bindje e till, e cila bie n kundrshtim mefjalt e All-llahut?!

Pas Marrveshjes s Hudejbies rreth nj shtjeje shum t rndsishme, Muhammedi a.s. pasnj zemrimi q pr nj ast ia shkaktuan shokt e tij, shkoi dhe u konsultua me gruan e tij,Ummu Selemen. N t vrtet, pasi Muhammedi a.s. i kishte porositur shokt q pas Umres tkthehen n Medine t qethur dhe t zhveshur nga ihrami, askush nga ata nuk kishte vepruar sipasktij urdhri. Ndaj i zemruar nga kjo Muhammedi a.s. iu ankua Ummu Selemes duke i treguar

far i ndodhi me shokt e tij: U shkatrruan njerzit! Ather gruaja e tij, Ummu Seleme, i tha:O i Drguari i Zotit, dil para tyre dhe mos bisedo me asnjrin. Krko nj berber q t ti qeth

1 Kurani: Bekare, 2332 Kurani: Bekare, 233


9/32


flokt, e pastaj zhvishe ihramin n prezencn e tyre. Dhe Muhammedi a.s. veproi ashtu si ekshilloi Ummu Seleme.

Pa dyshim q ky konsultim ndikoi te masa e njerzve t cilt than: Si sht e mundur q t mosveprojm ashtu si veproi Pejgamberi yn?" Pastaj t gjith, vepruan ashtu si veproi Muhammedia.s. Ndrsa kjo ishte merit e Ummu Selemes.

Pra, edhe gruaja ka t drejt q t shpreh mendimin e saj, dhe ai duhet respektuar.

IMITIMI I VERBR

N koh t sotme gjejm at lloj njeriu q sht neglizhent ndaj gruas s tij, por edhe at llojnjeriu q i jep gruas prgjegjsi e liri t plot. Kshtu, gruaja bhet zot shtpie e jo burri. Ajogzon liri veprimi t plot, ndrsa burri nuk pyetet dhe nuk vendos pr asgj. All-llahu xh.sh. nukka thn se grat duhet t jen prgjegjse pr burrat, por ka thn:

Burrat jan prgjegjs pr grat3.

Burri i cili n shtpin e tij nuk dgjohet si dhe nuk i respektohet mendimi e urdhrat e tij, por prdo gj vendos gruaja, ather ai nuk mund t konsiderohet burr.

3 Kurani: Nisa, 34


10/32


Nga kjo kuptohet se kemi t bjm me nj fanatizm dhe neglizhenc. Ajo q dshirojm shtq ktu t gjendet mesatarja mes fanatizmit dhe neglizhencs, e kjo mesatare sht drejtsia me tciln erdhi edhe vet Feja Islame e cila e qartson m s miri kt dallim. Muslimania e drejt

sht ajo e cila zbaton obligimet e saja me vendosmri dhe njkohsisht i krkon t drejtat e veta,madje i zbaton obligimet para se ti krkoj ato t drejta.

N kohn e sotme ekziston nj ideologji q krkon t drejtat para se t zbatoj obligimet. Sot,do njeri dshiron t dij se cilat jan t drejtat e tij, para se t dij obligimet e veta.

Gruaja krkon t drejta n arsim, t drejtn e puns, t drejtn pr t votuar, pr t kandiduar, papyetur nj her se duhet t bj dhe cilat jan obligimet e saja!

Interesimi pr t drejtat para obligimeve, pr formalen para esenciales, dhnia e rndsis trupitpara shpirtit, interesimi pr rrug e jo pr shtpin sht br karakteristik pr gruanbashkkohore. Kjo ndodh ngase jemi t ndikuar shum nga bota Perndimore, nga grat per-ndimore, por muslimania nuk mund ta imitoj gruan Perndimore, sepse secila prej tyreposedon karakteristika t posame.

Gruaja perndimore e ka natyrn, besimin dhe trashgimin e vet nga tradita frytdhnse, poredhe ajo muslimane e ka civilizimin e vet, traditn dhe besimin q sht specifik e jona. Prandaj

muslimania nuk duhet t imitoj gruan e Perndimit apo at t Ameriks.

Gruaja n vendet joislame punon e shoqruar me meshkujt. Ajo vepron kshtu jo me vullnet, porsepse ka qen dhe sht e detyruar, e jo e lir pr t zgjedhur Ajo vepron kshtu, sepse n t


11/32


kundrtn do ta shkatrronte vetveten, do t vdiste urie, sepse pr t nuk ka kush t prkujdeset et shpenzoj. Pr t nuk prkujdesen dhe nuk shpenzojn as babai, as vllai, e askush tjetr.

E N ISLAMNUK SHT KSHTU

Gruaja n Islam sht baza kryesore. Sipas rregullave t sheriatit ajo sht e siguruar dhe e liruarnga shpenzimet, sepse pr t kujdeset bashkshorti dhe ajo sht nn mbikqyrjen e tij. Kur sht

vajz ajo sht e siguruar nga babai, nse sht motr nga vllai, nse sht nn nga i biri. Ajosht e siguruar, sepse kt ia garanton ligji i sistemit pr shpenzime sipas dispozitave tSheriatit4.

Profesori yn i nderuar, dr. Muhammed Jusuf Musa, Zoti e mshiroft, gjat kohs q mbrontedoktoratn n Paris, shkruante n librin e tij Islami dhe nevojat e njeriut pr t, edhe nj rast shuminteresant, ku thot: Jetonim n nj shtpi ku na shrbente nj femr franceze. Nga sjelljet dhe karakteri i sajkuptohej se rridhte prej nj familje e ndershme e autoritare. Nuk ishte nga ato femra q e ngacmojn epshin, nuk

ishte lavire e as prej atyre femrave q reklamojn trupin e tyre npr lokale t caktuara. Ishte nj vajz q e kryentepunn me nder dhe respekt. Pr kt vajz e pyetm zonjn e shtpis ku banonim, e cila na tha:

A e njihni filanin, at tregtarin me fam?.

4 Sheriat: Legjislacioni i fes islame


12/32


Po- i tham.

Pastaj zonja na tregoi se ai ishte xhaxhai i saj, pra, vllai i babait t saj.

Si sht e mundur t lejoj q vajza e vllait t tij t shrbej n shtpi t huaj? pyetm ne.Kjo vajz duhet t ankohet n gjyq dhe t krkoj q pr nevoja t veta jetsore ta ndihmojxhaxhai i saj, e jo t punoj shtpive t huaja".

Ather zonja e shtpis duke buzqeshur na tha:

Cili gjyq do t gjykonte pr t? Pse, te ju ekzistojn rregulla t tilla?!.

Po - i tham.- Ne kemi nj sistem t till q do vajz si kjo, do t kishte mundur ta ngrej zrin

e protests kundr xhaxhait t vet dhe ta detyroj at q t bhet mbikqyrs i saj, t jet siguripr nevojat e saj t prditshme".

Sikur ky sistem t sundonte ndr ne, asnjher nuk do t ishte par ai varg femrash, t cilat qnga mngjesi e deri n mbrmje punojn npr fabrika, tregje e npr kompani t ndryshme. Atojan t shtrnguara t punojn kshtu, sepse nuk mund t gjejn njerz q do t'i financojn dhekujdesen pr to materialisht prfundoi zonja e shtpis. Dhe ne kuptuam se kta njerz kannj kultur, nj tradit dhe dispozita t posaqme.

Nuk ka asnj penges q femra t punoj n qoft se sht e nevojshme, apo n rast se shoqriaka nevoj pr punn e saj: si msuese, edukatore, mjeke etj. Ekzistojn disa lloje t puns qmund ti kryejn femrat, pun kto q i prshtaten natyrs s saj.

Kjo t bn t kuptosh se jemi t hutuar, sepse imitojm verbrisht.


13/32


GRUAJA MUSLIMANEMES DY KOHRAVE T KALUARA

Nuk ka dyshim se femra jon muslimane dshiron t bhet plotsisht si ato t Perndimit, edhepse Lindja sht Lindje e Perndimi Perndim. Por, shpresojm se femra muslimane nesr (medshirn e All-llahut xh.sh.) do t vetdijsohet dhe se nuk do ta ket at kompleks t imitimit, sedo ti kthehet besimit t plot dhe bindjeve t shndosha. Shpresojm se s shpejti muslimanja tkaluarn do ta shikoj me nj sy tjetr. Se t djeshmen, jo t djeshmen e afrt por at t largtn,t djeshmen e shokve t Pejgamberit a.s. dhe t gjenerats s Tij, do ta shikoj me nj shikim tprhershm e lakmitar.

E DJESHMJA E AFRME

Femrn muslimane, e karakterizojn, nse mund t themi, dy t djeshme: e djeshmja e afrt dheajo e largt. T ndalemi ktu dhe ta portretizojm muslimanen e t djeshmes s afrt. Gjat ksaj

t djeshmeje femrn e karakterizonte prapambetja. Shekujt e prapambeturis i impononin asaj njpadrejtsi, nj injoranc q e izolonte trsisht.

Gjat ksaj kohe muslimania ishte e izoluar nga jeta, feja dhe bota. Ajo gjendej shum largxhamive q jan rrug udhzuese pr n fe dhe n jet. Teologt jurist n koht e mparshmethonin: Me t vrtet koha ka marr tatpjetn, sht koha e shpifjeve, andaj edhe vet paraqitja e


14/32


gruas n ambiente t ndryshme shkakton shpifje! Ktu qndron shkaku i mendimeve t tyre segruaja, e sidomos femra e re, nuk guxon t shkoj n xhami! I lejohet vajtja n xhami vetm tmoshuarave! Pr kt shkak, burri ka qen i obliguar q ta msoj femrn, e babai ta msoj

vajzn e tij nse sht ende e pamartuar. Ndrsa nj gj e till nuk kishte rezultat, sepse skamundsi q babai ta msoj vajzn, kur edhe vet ai, baba, kishte nevoj ta msoj dikush. Gjja ehumbur nuk sjell asgj! As babai, as vllai, as burri nuk kan pasur mundsi ta msojn gruan.Pra, femrs muslimane iu ndalua t marr pjes npr xhamia ku do t ndiqte ligjrata, kshilla efjalime etj.. Ajo ishte e izoluar dhe n injoranc t thell, duke mos i njohur obligimet e veta ndajburrit, ndaj fmijve q rriteshin, jo me at edukat q e krkon dhe q e urdhron Islami. Prshkak t padituris nna muslimane ka zhvilluar te fmijt e saj at ndjenj frike (stresi), e cila i

sht shtuar prmes rrfimeve t saj pr gogolin dhe kafsh t tjera. Tr kohn ka kaluar duke itreguar fmijs ngjarje t frikshme. Mjerisht tek ato edhe sot e ksaj dite vrehen gjurm t ktijizolimi.

Femra e shekullit ton ka filluar t dal nga shtpia dhe t shkoj n shkoll, n universitet, ntreg, n pun, n kinema e n vende t ndryshme, por vendi i vetm ku nuk ka shkuar ashtu siduhet sht xhamia!

Prse gruaja nuk shkon n xhami?

Prse nuk prgatiten ligjrata t posaqme pr femra?

Prse nuk paraqitet n mnyr kolektive n namazin e xhumas dhe n namazet e prditshme?


15/32


E, femra n kohn e Lajmtari fisnik a.s. sht paraqitur n namazet kolektive, rreshtat e parkan qen t meshkujve, e t fundit t femrave. Femrat kan hyr dhe kan dal nga e njjta hyrjes bashku me burrat. Kshtu sht vepruar pr nj koh derisa nj dit Muhammedi a.s. u tha

shokve t vet: Ta lm kt hyrje pr grat, duke aluduar n njrn nga hyrjet e xhamis s bekuar.Ibn Omeri r.a. thot: Q ather nuk kam hyr kurr brenda n xhami nga kjo der! Kjo hyrjeq gjendet n Xhamin e Pejgamberit a.s., ende quhet hyrja e grave.

N shekujt e prapambeturis, pr shkak t izolimit dhe injorancs s rnd gruaja jo vetm q nuki ka kryer obligimet shtpiake, obligimet ndaj fmijve, ndaj burrit, por ajo as q dinte ti kryejobligimet edhe ndaj Zotit t vet. Madje, gjat kohs s injorancs femra muslimane sht larguarnga namazi, nga obligimi i prditshm q sht shtyll e fes dhe kufi midis Islamit dhe kufrit.

Kshtu q nuk dshirojm q ti rikthejm shekujt e injorancs dhe padituris, e as t vazhdojmn dekadenc, por dshirojm q muslimania e sotme t ket shembull muslimanet e para ngagjeneratat e arta, t ec me kohn duke mos ln anash pr anj moment obligimet veta. T njohobligimet e veta ndaj All-llahut xh.sh. dhe ti zbatoj ato me devotshmri, ti ruaj koht e namazit,t agjroj, t ruaj nderin dhe karakterin e saj, t respektoj burrin, dhe t prpiqet maksimalisht nforcimin e besimit dhe ta ndjek kt rrug t drejt duke qen e bindur n shprbilimin dhe tmirat nga All-llahu n kt bot dhe n ahiret.


16/32


E DJESHMJA E LARGT

N kohn e Muhammedit a.s. gruaja gzonte t drejtn q t shkonte te ai, pr ta pyetur madje

edhe pr punt personale t saj. Aisheja r.a. thot: I mshiroft All-llahu grat e ensarve(medinaset), q as turpi nuk i ndalonte pr ta msuar sa m thell Fen Islame. Ato pyetnin edhepr punt m sekrete mes burrit dhe gruas. E bnin kt meq e dinin fort mir se n fe nuk katurp n shpjegime dhe ishin tejet t interesuara q ti zbatojn t gjitha ato urdhra e rregulla tporositura ndaj All-llahut xh.sh..

Pas zbritjes s fjals s All-llahut xh.sh. Thuaju edhe besimtareve ti ndalin shikimet e tyre, tiruajn pjest e turpshme t trupit t tyre, t mos i zbulojn stolit e tyre prve atyre q jan tdukshme, le ti vn shamit mbi kraharorin e tyre5 - Aisheja r.a. rrfen se si grat e ensarveshkuan menjher pr t gjetur shamia e pr tu mbuluar. Dhe kur erdhn t mbuluara nnamaz, kur hyn n xhami, mbi kokat e tyre dukej sikur po qndronin shpezt, - rrfen Aishejar.a. Kjo dshmon at se sa grat e asaj kohe ishin t prpikta dhe t vendosura q ti zbatonin tgjitha urdhrat e All-llahut xh.sh. Gjithsesi, gruaja e asaj kohe ishte edhe mbshtetja m e fort eburrit.

Esmaja, vajza e Ebu Bekrit r.a., do dit i ndihmonte burrit t vet, Zubejr ibn El-Avvamit, i ciliposedonte tok larg Medines. Esmaja pr do dit kalonte kilometra t tr q t'ia drgonteushqimin t shoqit q punonte n ar. Nj dit, pasi e kreu kt obligim, duke u kthyer pr nshtpi u takua me Pejgamberin a.s. i cili kur e pa ashtu t raskapitur e t lodhur, i ndihmoi q t

5 Kurani: Nur, 31


17/32


hipte mbi kafshn e vet. Esmaja kt rast ia tregoi Zubejrit. Atij iu dhimbs gruaja pr shkak tpuns s rnd q po e kryente, porse kjo pun ishte obligim i saj pr ta ndihmuar burrin e vet.Nga kjo fare leht mund t vijm n prfundim se gruaja duhet t jet pran burrit jo vetm n

astet e harmonis por edhe n momentet e vshtira.Fatimeja, e bija e Resulullahut a.s., zonja e t gjitha grave t bots, ishte nj puntore e pashoqe,mbante pastrtin e shtpis, prgatiste ushqim, gatuante buk, por jo si gatuhet sot me lehtsi,por n at koh s pari prgatitej gruri e pastaj buka. Kshtu, nj dit derisa po prgatiste grurinpr ta gatuar bukn, ndjeu dhembje t rnd n duar, por megjithat gatimin e buks nuk endrpreu. Pr dhembjen q e ndjente n duar i tregoi edhe Muhammedit a.s., prej t cilit krkoinj shrbtore. Muhammedi a.s. e donte fort Fatimen, madje njher pr t pat thn: Fatimeja

sht pjes e imja, hidhrohem n at q hidhrohet ajo. Pas ankess pr dhembjet n duar, Pejgamberia.s. Fatimes iu drejtua me kto fjal: Do ta tregoj ndihmn m t vlefshme se sa ajo q e krkon ti. Kur dot prgatitesh pr gjum thuaj 33 Subhanallah, 33 Elham-dulil-lah dhe 33 All-llahu ekber. T prmendurit eAll-llahut pr ty sht m e vleshme se sa ndihma e shrbtores. Kjo e vrteton at se t prmendurit eAll-llahut xh.sh. njeriut i jep fuqi shpirtrore pr ti kaprcyer vuajtjet e jets, pra, ndihma duhet tkrkohet vetm prej All-llahut xh.sh.

Fatimeja i ofroi ndihm t madhe bashkshortit t saj Ali ibn Ebi Talibit. N njfar dore ishte

shrbtore e burrit t saj, ngase Aliu nuk kishte mundsi financiare pr t paguar ndonjshrbtore. Megjithat ajo e kish marr mbi vete obligimin q vetm me Aliun r.a. ta jetonte jetn,qoft ajo e mbl apo e idht. Kjo vendosmri e saj do t thot sinqeritet, respekt ndajbashkshortit.


18/32


N kohn e gjenerats s par muslimanja ishte ndihma m e rndsishme pr burrin, por sotndodh e kundrta! Gruaja nga burri krkon para, veshmbathje luksoze dhe stoli. Dshiron t ketnj pamje t jashtme q do ta dallonte nga grat tjera. Pr hir t bukuris s saj e nxit burrin q t

fitoj e t grumbulloj para n fardo qoft mnyre, qoft ajo mnyr hallall apo haram, e pastrapo e ndyt.

N kohn e gjenerats s art, kur burri shkonte n pun apo n treg, gruaja i thoshte kshtu:Mjer pr ty dhe pr fitimin haram! Ne i prballojm uris por jo zjarrit dhe hidhrimit tFuqiplotit!" Kto fjal burrin e dobt para haramit e kan nxitur q t jet i sinqert, syel nllogarin pr pasojat para se t ngarkohet me haram.

far ishte qndrimi i bashkshortes kur burri i saj nisej pr n luft? Sdomend se ajo posedontenj qndrim burrror, nxits, q e prkrahte dhe i jepte vullnet burrit q merrte rrugn drejtlufts. Kur gruan e till e pyetnin se ka do t bnte ajo dhe familja e saj po qe se bashkshorti i

vritej dhe bhej shehid n at luft, fjalt e saj ishin kto: Un e kam njohur burrin tim si njeri qsjell ushqim por jo edhe si furnizues. Nse shkon ai, furnizuesi yn do t mbetet po ai iprhershmi - All-llahu xh.sh.! Muslimanja e nesrme duhet ta ket shembull muslimanen e kohss gjenerats s art, e cila prmes respektimit dhe adhurimit q e ka pasur ndaj All-llahut xh.sh.,

vazhdimisht e ka ndihmuar burrin e saj, ta ket si shembull pikrisht at muslimane q me nder e

me mburrje i kryente t gjitha obligimet q i dedikoheshin asaj. Nga muslimanja e nesrmekrkojm q t jet nj grua e mir, meq begatia m e mueshme n bot sht pikrisht gruaja emir. Dshirojm q ajo t jet nn e sinqert q do ti edukoj fmijt n frymn e edukatsislame, q do tua forcoj moralin, do ti msoj pr t mirat e Islamit, me qllim q te ata tashtoj ndjenjn e respektit, t dashuris dhe adhurimit ndaj All-llahut xh.sh. Ti msoj ata q t'i


19/32


urrejn punt q e hidhrojn All-llahun xh.sh., ti shmang nga punt e ndyta e ti nxis kahpunt e mira si dhe tua prkujtoj vazhdimisht Ditn e Gjykimit. Kjo sht nna e vrtetmuslimane! N rastet kur paraqitet rreziku, kur jepet kushtrimi pr luft, t jet nn q do ti

nxis fmijt pr pjesmarrje n luftn e shenjt, ashtu si vepruan edhe nnat muslimane tkohs s gjenerats s art.

Dshirojm nna si Hansaja e cila i prjetoi dy periudha: periudhn paraislame dhe at pasislame.N periudhn paraislame kur vdiq vllai i saj Sahri, q e kishte vlla prej babe, e pat tronditurrrethin me vajtimin e saj. Sa pr ilustrim ta sjellim ktu nj vajtim t saj:

Lindja e diellit ma prkujton Sahrin

dhe e prkujtoj at n do perndim t diellit

sikur t mos kishte vajtore tjera rreth meje

q i vajtojn vllezrit e tyre, do ta mbysja veten

Vargjet e vajtimit t saj jan t njohura. Por, pasi e pranoi Islamin ajo ndryshoi trsisht. U b njgrua me moral e virtyte krejtsisht tjera. N vete zbuloi qllime dhe mendime t tjera, meq u bgrua e fort pr nga imani.

Kur fmijt e saj u nisn n Luftn e Kadisis q shprtheu n kohn e Umerit r.a., i kshilloi ataq t mos zbrapsen, t bhen t qndrueshm dhe t synojn q t bien shehid n rrugn e Zotitt Plotfuqishm. Me kto fjal ajo n zemrat e bijve t saj shtoi bindjen dhe qndrueshmrin. Nluft hyn katr djemt e saj t cilt gjat prleshjes me armikun njri-tjetrit ia trhiqnin vrejtjen


20/32


21/32


Dhasht Zoti q ajo t shkoj n hap me kohn, por jo larg fes s saj. Un jam thellsisht ibindur se shum shpejt do t vij koha kur muslimanja do t jet e prgatitur n fe, kur do tanjoh kulturn, traditn, misionin e saj dhe kur do ta ndrtoj personalitetin e vet ashtu si i ka

hije. Ather, ajo me krenari dhe guxim t pashoq do t shprehet me fjalt: Un jammuslimane. Pra, ajo do t kuptoj se sht pjestare e popullit t zgjedhur nga All-llahu xh.sh..

Ajo do t jet e vetdijshme se nuk ka tjetr zot pos All-llahut xh.sh., se pos Islamit nuk ka tjetrfe, se pos Kuranit nuk ka libr tjetr dhe se Muhammedi a.s. sht i drguari i All-llahut xh.sh.

Ajo duhet ta ndjej pr obligim at se duhet ta mbroj Islamin, vlerat e tij, personalitetin islam sidhe traditat islame. Te ajo medoemos duhet t krijohet nj bindje e ktill, e cila asaj i mundsonnj jet t lumtur. Medoemos duhet t dij se krkimi i dituris sht obligim (farz) pr do

musliman dhe muslimane, meq Islami me t gjitha mjetet e lufton injorancn. Ata t cilt femrne solln n pozit t injorancs, ata vet ishin injorant. Islami krkon q edhe burri edhe gruajat jen t dijshm.

Ekzistojn t dhna t shumta q flasin pr at se si femrat muslimane n t kaluarn u kandhn burrave fetva rreth shum shtjeve islame. Nga ana tjetr, gjithashtu msojm se si n atkoh burrat shkonin te nnat muslimane (grat e Pejgamberit a.s.), si psh. te hazreti Aisheja r.a.apo te Ummu Seleme, pr t krkuar nga ato q tua transmetojn hadithet e Pejgamberit a.s. si

dhe pr ti konsultuar rreth shum shtjeve islame. As'habt dhe tabiint m t njohur shkoninte Aisheja r.a. dhe pa ngurrim e pyetnin rreth shtjeve t ndryshme islame. Kt e dshmojnedhe librat e shumt ku jan prmbledhur shpjegimet e saj. Imam Zerkeshiu n librin e tijPrgjigjet e Aishes r.a. n pyetjet e as'habve thekson: Ishte Aisheja ajo e cila iu prgjigj


22/32


as'habve duke u thn se filani ka gabuar n kt gj e tjetri n kt gj. T gjitha kto uathoshte me plot burrri.

N shekujt e mvonshm grat muslimane shpeshher organizonin tubime shkencore nprvende t posame. Sekineja, vajza e Husejnit, kishte amfiteatr t vetin ku her pas hereorganizonte tubime t ndryshme shkencore. Thuhet se imam Shafi'iu, njri nga katr themeluesite medh'hebeve, shpeshher merrte pjes n tubimet e saj.

Shum gra muslimane ishin edhe transmetuese t drejtprdrejta t haditheve t Pejgamberit a.s.,te t cilat vinin shum burra pr ti msuar dhe pr ta vrtetuar autenticitetin e haditheve.

Hafz ibn Haxher Askalani, njri ndr komentuesit m t shquar t prmbledhjes s Buhariut,

shpeshher thoshte: Nj nga msuesit e mi sht filanja, e bija e filanit!.Njri nga imamt hanefit kishte nj vajz e cila jepte fetva ngjashm sikurse babai i saj. N letrnku shkruhej fetvaja figuronte nnshkrimi i babait si dhe nnshkrimi i saj q e vrtetonte at fetva.Kt vajz, ky imam e martoi me njrin nga nxnsit e tij, Alaudin Kasanin, i cili shquhej si dijetari madh. El-Kasani shkroi nj libr rreth fikhut hanefit, q njihet si komentim i zgjeruar i librit tmsuesit t tij, e pr t cilin n at koh dijetart thoshin: E komentoi librin e msuesit, vajzn et cilit e mori pr grua. Fetvat q i jepte ajo i nnshkruante vet por edhe burri i saj.

Pr gra shum t zgjuara dhe t ngritura n fusha t ndryshme shkencore flet edhe Ebu Hajani, icili vazhdimisht i prmend dhe i lavdron n veprat e tij.


23/32


PLOTSIMI MESGRUAS DHE BURRIT

Gruaja m par n asnj moment nuk ka qen e izoluar pos n shekujt kur qe e prmbytur nprapambeturi dhe degjenerim.

Kur thuhet se gruaja duhet ta mbroj personalitetin e vet islam, kjo nuk nnkupton at se ajoduhet t izolohet nga jeta ose ti cungohet ndonj nga t drejtat q i takojn.

Feja Islame, ngjashm sikur burrin, e obligon edhe femrn q t msoj e t pajiset me t gjithaditurit e mundshme. Pasha natn q me errsir mbulon Gjithsin. Pasha ditn kur ajo shkre-

ptin. Pasha At q e krijoi mashkullin dhe femrn6.All-llahu xh.sh. ashtu si e krijoi jetn q rrjedh me net e me dit, ashtu i krijoi mashkullin efemrn pr ta plotsuar njri-tjetrin. Sikurse jeta q plotsohet me ditn e natn, ashtu plotsohennjri me tjetrin edhe mashkulli dhe femra. All-llahu xh.sh. thot: Dhe Ne krijuam prej do sendidy lloje mashkull dhe femr q ju ta prkujtoni madhshtin e Zotit7.

Gruaja kurr nuk mund t jet kundr burrit e as armik i tij. Pr kt All-llahu xh.sh. tha: Zoti ityre iu prgjigj lutjes s tyre e tha: Un nuk ia humba mundin asnjrit prej jush, mashkull qoftapo femr8. Kjo do t thot se burri sht pr gruan dhe gruaja pr burrin. Jeta e tyre nuk do t

6 Kurani: Lejl, 1, 2, 37 Kurani: Dharijat, 498 Kurani: Ali Imran, 195


24/32


kishte kurrfar kuptimi pa njri-tjetrin, kshtu q gruaja nuk guxon t kaloj n armiqsi e ta sul-moj burrin, prkundrazi, ajo duhet ta plotsoj at n do aspekt.

All-llahu xh.sh. e krijoi Ademin a.s. dhe e vendosi n xhennet, por pasi q t jetuarit vet nxhennet nuk ka kuptim, at e shoqroi me nj grua (hazreti Havn) q t jetojn s bashku.

O Adem, ti dhe bashkshortja jote jetoni n xhennet9. Po ashtu thot: Ai (All-llahu) sht Aiq ju krijoi prej nj vete, e prej saj krijoi paln e saj pr tu qetsuar pran saj 10,- me qllim tplotsimit t vendbanimit.

Burri sht krijuar pr gruan dhe gruaja pr burrin. Gruas nuk i lejohet q qllimi kryesor i saj tjet kundrshtimi ndaj burrit. Pra, muslimanja e nesrme nuk guxon ta kundrshtoj burrin, ta

krkoj punn t ciln e punon burri, apo ta krkoj rroben t ciln e vesh burri.Mjerisht, n kt fundshekull q po e jetojm sikur jan przier rolet dhe karakteret e ktyre dykrijesave t Zotit t plotfuqishm. Gruaja gjithnj e m tepr shpreh dshir pr tu br burr,ndrsa i riu karakterizohet me gjeste femrash dhe sikur ta shton bindjen se ai gjithnj e m teprdshiron t shndrrohet n tip femre.

Pra, burri me burrrin dhe fuqin e vet duhet t mbetet burr, ndrsa gruaja me butsin e saj tmbetet grua. Nse burri e humb burrrin e gruaja butsin, do t humbin edhe kuptimi dhe vlerae vet jets. Pr kt shkak Pejgamberi a.s. nuk lejoi q burri t vesh rroba femrash e as femrn

9 Kurani: Bekare, 3510 Kurani: Araf, 189


25/32


q t vesh rroba meshkujsh. E mallkoi mashkullin q i ngjason femrs dhe femrn q i ngjasonmashkullit. Kt e bri me qllim q secila gjini ti mbroj cilsit dhe karakteristikat e veta ashtusi ua fali All-llahu xh.sh.

Un mendoj se muslimanja e nesrme me gjith shpirt do ti qaset mbrojtjes s gjinis s vet.Besoj se ajo nuk do ta imitoj burrrin e mashkullit, por do ta ndihmoj at, se do tu qasetpunve q ia dikton natyra e saj; se do t punoj si msuese, motr medicinale, si mjeke dhe se doti mjekoj motrat muslimane n vend q at ta bj ndonj mjek q mund t jet edhejomusliman, madje, t punoj edhe npr ato vende t posame ku shiten veshjet e brendshme tfemrave.

NJ PASQYR E GJENDJESN SHTETET PERNDIMORE

Jam thell i bindur se muslimanja e nesrme do ta mbroj personalitetin e saj dhe se me trqenien do ta kuptoj fen dhe civilizimin e vet. Sot gjithnj e m tepr po paraqiten muslimane,

imituese t deridjeshme t kulturs perndimore, q po vetdijsohen e q po e kuptojn se kycivilizim ka karakter shkatrrimtar. Pse femrat, tanim t civilizuara, e urrejn kt civilizim?Sepse civilizimi i sotm ka arritur shkalln m t lart t materializmit. Perndimi ka arritur q tkrijoj armatim brthamor pr ta shkatrruar Gjithsin, ka arritur q t shkel n Hn, porshtrohet pyetja se ku sht karakteri dhe morali i ktij njeriu t civilizuar q vazhdimisht po


26/32


shkakton vuajte dhe humbje shpirtrore. Marrdhniet ndrmjet babait dhe fmijve t tij,ndrmjet nns dhe fmijve, ndrmjet fqinjve, sikur jan br nj dukuri e parndsishme. Nkt shoqri t civilizuar gruaja sht e gatshme t blej vetur dhe t paguaj pr t mos e lindur

fmijn e dyt! Edhe pse fmijt jan n marrdhnie t puns, ata nuk shprehin interesim apodhembje q t prkujdesen pr prindrit e tyre, madje edhe nse jetojn n nj bashksi. Nsejetojn t ndar nga prindrit, mund t kaloj nj koh e gjat e t mos takohen me njri-tjetrin.Pikrisht pr kt shkak edhe lindi ideja pr nj fest, Festn e nns, dit kjo kur fmijttakohen me nnat e tyre, me 'rast u dhurojn ndonj dhurat modeste.

Sdo mend se prej periudhave m t vshtira t jets s njeriut sht ajo e pleqris. Meqshpeshher baballart mbesin vet, ata pleqrin e kalojn t shoqruar nga qent me t cilt e

kalojn kohn e tyre.Kam lexuar se, ta zm, n Franc ekzistojn m tepr se shtat milion qen t cilt ushqehenme biskota e okollata. N nj rast kur kryetari i shoqats pr prkujdesjen e kafshve shtpyetur pr kt numr kaq t madh t qenve, ai sht prgjigjur: Numri i qenve sht kaq imadh, pr shkak se njerzit m me dshir e kan pranuar shoqrimin me qent se sa menjerzit!

Vern e kaluar isha n Amerik ku dgjova pr nj rast t uditshm. Flitej se njerzit q banojnnpr ndrtesa shpeshher ndiejn nj er kundrmuese q del nga banesat. Kur ambienti kujetojn fillon t qelbet, ather krkojn ndihm nga polict. Kur polict vijn dhe i thyejn dyerte banesave, tronditen thell kur i shohin t vdekurit fillikat vetm n dhom. E kur fmijt e tyrepyeten pr kt, ata vetm i rrudhin kraht duke thn: Ne ia kemi siguruar jetn!


27/32


Pastaj ka edhe shum t atill q pleqrin e kalojn npr shtpit e pleqve, pa i par me vite evite fmijt apo nipat e mbesat e tyre.

Ja pra, ky sht civilizimi q dikush turret pr ta imituar. Ky sht civilizimi pr t cilin shkruajnkritika e kritika duke e sulmuar ashpr e duke ia dshiruar zhdukjen, ndrsa dikush nga ne joshetpas tij.

Jo, ne nuk kemi nevoj pr nj civilizim t till, sepse ne e kemi fen q i plotson t gjithanevojat e jets son dhe q bie ndesh me civilizimin perndimor.

QNDRIMI I FEMRS NDAJCIVILIZIMIT PERNDIMOR

Pse njeriu importon gjra dhe vlera t huaja kur ato i ka me bollk dhe m t vlefshme e m mepesh n vendin e vet? sht ajo q e posedon muslimani e q tjetrkush nuk e ka? sht ajoq ka nj pesh aq t madhe? Ajo sht dhurat prej All-llahut xh.sh. sht nj gj q nuk eprodhoi njeriu, por q e zbriti Krijuesi i Gjithsis: (kjo fe jona sht) Ngjyrosje e All-llahut, e

kush ngjyros (me fe) m mir se All-llahu 11. A thua mos po krkojn gjykimin e kohs sinjorancs, po pr nj popull q bindshm beson, a ka gjykim m i mir se ai i All-llahut?12.

11 Kurani: Bekare, 13812 Kurani: Maide, 50


28/32


Dasht Zoti fuqiplot q muslimanja e nesrme ti qaset sa m shum fes dhe bazamenteve tsaj, ta refuzoj e ti shmanget imitimit t verbr, t mos lakmoj pas ktij civilizimi t huaj, t dijta dalloj t mirn nga e keqja e ti pranoj t gjitha ato q i prshtaten e q ia lejon prkatsia e

saj fetare islame. Pra, muslimanja e nesrme duhet t prqndrohet n kto bazamente e jo n njimitim t verbr. Duhet ti kryej t gjitha obligimet e veta dhe ti mbroj t drejtat e saj. Nuk kadyshim se muslimanja e nesrme m tepr duhet ti prkushtohet thelbsores e jo formales, duhett jet m e kujdesshme pr shtpin se sa pr rrugn. Ajo pikspari duhet ti kushtoj rndsiburrit dhe fmijve t saj, e jo ta ekspozoj trupin para njerzve t huaj.

Dhasht Zoti q femra muslimane ta ket shembull muslimanen e gjenerats s art, e cila ikuptonte dhe i dinte t drejtat e saj, q i kryente t gjitha obligimet dhe q n thelb e njihte Fen

Islame. Muslimanja e nesrme duhet t jet besimtare e denj, e moralshme, e kuptueshme,misionare e dijetare. Sdo mend se kjo do t ndikonte n ringjalljen e Fes Islame, e cila me tmadhe po pengohet pr shkak t prpjekjeve pr ta imituar trsisht civilizimin perndimor.

Kjo sht dshira jon, nj dshir pr nj etap t re q do ti shnonte dhe karakterizonte tgjitha sukseset e femrs muslimane. Dshirojm q t vij nj koh sikur q ishte koha kurmirsia, respekti e dashuria ndaj gruas zbatoheshin pikrisht ashtu si porositn All-llahu xh.sh.prmes Kuranit famlart dhe Pejgamberi a.s. prmes Sunnetit t tij.


29/32


30/32


Islami e liroi gruan nga kto paragjykime primitive q kishin t bjn me t. Feja Islame gruan ekonsideroi si nj dhurat prej dhuratave t All-llahut xh.sh. Vetm i All-llahut xh.sh. shtpushteti i qiejve e i toks; Ai krijon ka t doj; Ai i fal femra vetm atij q do, e i fal vetm

meshkuj atij q do14.Islami gruas, qoft ajo vajz apo nn, ia ka rritur vlern. Sipas Islamit, babai me bijn e vet nukguxon t sillet si me pasurin, apo ta martoj me at q dshiron ai e prkundr dshirs s saj.N kt rast vajzs i lejohet q lirisht ta shpreh mendimin e vet dhe, po qe se nuk pranon tmartohet me at q ia zgjedh babai, ather babai nuk guxon t veproj kundr dshirs s saj.Pra, Islami jo q nuk ia ka cunguar ndonj t drejt femrs porse asaj ia ka shtuar t drejtat, ia kangritur vlern n do aspekt t jets.

Transmetohet se si njher nj vajz e re erdhi te Muhammedi a.s. dhe i tha: Baba im m martoime nj djal, vetm e vetm q ti ngrihet autoriteti! Ndrsa Pejgamberi a.s. rreth ksaj shtjejeia dha t drejtn vet asaj pr t vendosur. Pas ksaj vajza foli srish: Un e pranoj at q e bribabai im, porse prmes paknaqsis sime desha q vajzave t tjera tua bj me dije se baballartnuk kan t drejt ti martojn ato me ata q dshirojn vet ata.

Muslimanja e nesrme e ka t patjetrsueshm kthimin e saj n Islam, e qet, me bindje e besim t

paluhatshm. Ajo duhet ta flak nga vetja dhnien pas civilizimit perndimor. Duhet t ket njqndrim t prer q do ti ndihmonte pr ta dalluar t mirn nga e keqja, pr ta plqyer at q ikonvenon asaj, ndrsa pr ta larguar at q asaj nuk i bn nder e respekt.

14 Kurani: Shuara, 49.


31/32


Me kt rast vlen t theksojm se do gj e lakmueshme q gjendet n civilizimin perndimor, tnjjtn e ka parapar edhe Islami. Natyrisht, do gj q sht e dmshme dhe e keqe n t, shtluftuar dhe luftohet edhe nga vet Islami. Ne nuk kemi nevoj q t'i importojm vlerat dhe gjrat

e huaja, e as q duhet t krkojm prej t tjerve, prej sofrave t t tjerve, sepse All-llahu xh.sh.sofrn ton e begatoi me gjn m t mueshme pr njeriun, me Islamin.

MUSLIMANJA E NESRME

Motra ime e dashur!

Kjo sht ajo q krkohet prej muslimanes s nesrme. Prej saj krkohet q ta njoh fen dhejetn e saj, t jet prej atyre q vazhdimisht i kryejn obligimet ndaj All-llahut xh.sh., ndaj burrit endaj fmijve, ndaj shoqris e ndaj atdheut. T bhet nj edukatore e palodhshme n edukimin ebrezave t ardhshm dhe n ringjalljen e vrtet t Islamit.

Prmes ringjalljes dhe forcimit t Islamit, sidomos n Gadishullin Arab por edhe n t gjithavendet ku jetojn muslimant dhe ku dgjohet thirrja e ezanit nga minaret e xhamive, prmes

mshirs s All-llahut do t kthjellet edhe vetdija intelektuale, me 'rast intelektualt do t jenm konkret e m t guximshm, t cilt pastaj do t ndikojn edhe n shtimin e pasurismateriale dhe asaj shpirtrore. Nuk ka dyshim se lumturia shpirtrore vazhdimisht do t jet nkulmin e vet.


32/32


Kjo sht lumturia pr t ciln Ummu Kulthumi, vajza e Aliut e bashkshortja e Umerit r.a., flisteme knaqsi pas nj rasti kur Umeri r.a. i hidhruar i kanosej se do ta bj t piklluar: O burriim! Ti nuk mund t m bsh t piklluar, sepse lumturin time un e shoh n besimin tim, ndrsa

besimi im sht n zemrn time t ciln e mbizotron, kush tjetr, pos Zotit tim.E lus All-llahun xh.sh. q t na bj t sinqert n fjalt dhe n veprat tona, t na nxis pr tamsuar fen ton, ta orientoj femrn muslimane drejt rrethit ku kalitet personaliteti islam, ta bjsi muslimanet e gjenerats s par islame.

E prfundoj fjaln time duke krkuar mshir nga All-llahu xh.sh. pr mua dhe pr t gjith ne.

Documents

Muslimanja e së nesërmes