Upload
nani
View
29
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Myślące trzciny i ideał rozumności. Konrad Talmont-Kaminski UMCS. Pascal, Pensees 37. Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą. Hume o faktach Racjonalność ograniczona Dotychczasowy sukces w przewidywaniu Jak sceptyczny był Hume? - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Myślące trzciny i ideał rozumności
Konrad Talmont-KaminskiUMCS
Pascal, Pensees 37
Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzcinąmyślącą.
Plan• Hume o faktach• Racjonalność
ograniczona• Dotychczasowy
sukces w przewidywaniu
• Jak sceptyczny był Hume?
• Zwyczaje Hume’a i heurystyki
• Heurystyki• Uzasadnianie
przekonań, przesądzanie sprawy
• Zdolność do życia w środowisku
• Nędza sceptycyzmu• Agenci kognitywni• Argumenty1,
argumenty2 czy argumenty3
• Stosowność prawdy• Paleta
naturalizujących neo-Peiceanistów
Hume o faktach
Brak uzasadnienia dla twierdzeń dotyczących faktówUosobienie racjonalnościNieskończona ilość czasu prowadzi do nieskończonej kogitacji
Racjonalność ograniczona
Jesteśmy zmuszeni do dochodzenia do wniosków mimo bycia ograniczonymi co do:
• Dostępnego czasu• Dostępnych informacji• Dostępnych uzdolnień kognitywnych
Nic to nie daje, gdyż nasze działania są nierozważne a ich sukces jedynie przypadkowy
Dotychczasowy sukces w przewidywaniu
Naiwna reakcja do problemu indukcjiAle, jak mógłby Hume wytłumaczyć dotychczasowy sukces w przewidywaniu?
• Samospełniające się przepowiednie?• Nie, bo dotychczasowe niepowodzenia
• Przypadkowy cud?• Opcja, która Hume’owi by się nie podobała
• Odmówić odpowiedzi• Nie, Hume nie może wyprzeć się tego co
wynika z jego stanowiska
W najlepszym przypadku, Hume ma tak samo wiele problemów jak my
Jak sceptyczny był Hume?
Jak powinniśmy rozumieć siłę argumentu Hume’a?
• Argument ma tylko wykazać, że nie ma rozumowania dotyczącego faktów podobnego do rozumowania dotyczącego relacji pomiędzy ideami
• Hume chętnie dozwalał, że przewidujemy
Powinniśmy się bliżej przyjrzeć pojęciu zwyczajów/przyzwyczajeń (habits) Hume’a
Hume’a zwyczaje i heurystyki
Jak wyglądają nasze antycypujące zwyczaje?
• Uniwersalne reguły• Nie wygląda na to
• Heurystyki• Tendencyjne i zależne od kontekstu
Kahnemann i Tversky
• Szybkie i oszczędne Gigerenzer
Racjonalność• Nie jest piękna i perfekcyjna• Ale naprędce skleconym dziwadłem
Heurystyki
Przykłady:• Zakotwiczenie
• Jak będzie wyglądać Europa Centralna za 20 lat?
• Rozpoznanie• Które miasto jest większe: Melbourne czy
Geelong
Heurystyki• Skrót perspektywiczny
• Czy łuk w St. Louis jest tak samo szeroki jak wysoki?
Uzasadnianie przekonań, przesądzanie sprawy
Jak uzasadnić heurystyki?• Zakładają wiedzę o świecie• Nasza wiedza o świecie musi grać rolę w
jakimkolwiek uzasadnieniu• Petito principii?
Czy koherentyzm jest lepszy od fundacjonalizmu?
• Nie, obydwa stanowiska zakładają, że racjonalność polega na posiadaniu postaw zdaniowych, pomiędzy którymi istnieją odpowiednie relacje
Ale, racjonalność jest ‘po coś’
Przekonania
OdczuciaDziałania
Przekonanie to reguła działania lub, w skrócie, zwyczaj.
Peirce – Jak uczynić nasze myśli jasnymi
Zdolność do życia w środowisku
Uzasadnienie racjonalności• Jej funkcja w przyczynianiu się do naszej
zdolności do życia jako organizmów istniejących w określonym środowisku
• Racjonalność zwiększa zdolność do adaptacji
Wartości brak dalekowzroczności• Echo Hume’a
Emocje tak samo istotne (kognitywnie) jak intelekt
Nędza sceptycyzmu
Jak żyć bez przekonań?• Niemożliwe
Sceptyczne twierdzenia• Nie oferują alternatywy w kontekście
zdolności do życia• Mogą być tylko uważane za wykazujące
braki w naszym zrozumieniu
Agenci epistemiczni
Racjonalność zrelatywizowana do indywidualnych gatunków/środowisk?
• W pewnym stopniu tak - heurystyki• Ale…
Cechy agentów epistemicznych• pantofelek / sowa / człowiek / instytut
naukowy• Cechy epistemiczne• Cechy pragmatyczne
• Opierają się na potrzebie utrzymania autonomii
Argumenty1, argumenty2 czy argumenty3
Ale co to ma do czynienia z argumentami dedukcyjnymi?
• Potrzeba wyjaśnić ich rolę
Trzy (oczywiście) rodzaje argumentów• Argumenty1
• Abstrakcyjne logiczne relacje pomiędzy treściami zdań
• Argumenty2
• Metody przekonywania innych
• Argumenty3
• Metody jakie używamy do podejmowania decyzji
Stosowność prawdy
Jak powiązać te trzy rodzaje argumentów?• Prawda gra kluczową rolę• Efektywne działania generalnie polegają na
wystarczająco wiernych modelach• Działając na podstawie przekonania zakładamy jego
prawdę
• Argumenty3 powinny prowadzić do prawdy
• Inni stykają się z takimi samymi sytuacjami• Argumenty2 powinny prowadzić do prawdy
• Argumenty1 zachowują prawdziwość
• Argumenty2 w formie argumentów3 będą bardziej przekonywujące
• Logiczne sprzeczności mogą stać się praktycznymi sprzecznościami
Paleta naturalizujących neo-Peirceanistów
•Hooker, Cliff• Reason, Regulation and Realism
•Hookway, Christopher• Truth, Rationality and Pragmatism
•Haack, Susan• Evidence and Inquiry
•Hacking, Ian• Representing and Intervening
•Rescher, Nicholas• Methodological Pragmatism
Dziękuję
i zapraszam na Kazimierz Naturalised Epistemology Workshop ’051. – 7. września, 2005 r.
Konrad Talmont-KaminskiWydział Filozofii i SocjologiiUniwersytet Marii Curie-SkłodowskiejLublin
[email protected]://bacon.umcs.lublin.pl/~ktalmont