90
Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i

zaburzenia mikroflory jelitowej

w zaburzeniach autystycznych

Page 2: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dr Anna Romaniuk

mikrobiolog, immunolog

psychodietetyk

motywuję do zmian wykładała Immunologię na WUM

współautorka podręcznika z Immunologii

wieloletni pracownik CMDiK PAN

Page 3: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

1. diagnostyka i terapia zaburzeń mikroflory jelitowej w

chorobach autoimmunologicznych;

2. diagnostyka dysbiozy jelitowej u dzieci autystycznych

– ustalanie indywidualnej diety;

3. nietolerancje pokarmowe;

4. nietolerancje histaminy, salicylanów i niklu

5. atopowe zapalenie skóry;

6. diagnostyka i terapia kandydozy;

Co robię?

Page 4: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

National Autism Association

Page 5: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

30 krotny wzrost diagnozowanych przypadków ASD w ostatnich 30 latach

0

20

40

60

80

100

120

r1980 r2000 r2003 r2011

0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1,4

1,6

Polska USA Japonia Chiny Francja Niemcy

Page 6: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

F84.0 Autyzm dziecięcy

F84.1 Autyzm Atypowy

F84.2 Zespół Retta

F84.5 Zespół Aspergera

ICD-10 Wersja : 2010

Międzynarodowa klasyfikacja chorób

W Polsce wprowadzone w 1996 roku.

Nietolerancje pokarmowe u dzieci ze spektrum autyzmu dr Anna Romaniuk

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Page 7: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Wzrost zainteresowania chorobami neurodegradacyjnymi

Ilość prac rocznie

W PUBMED

Page 8: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Przyczyny wzrostu zachorowalności na ASD?

1. genetyczne ?????

2. środowiskowe

3. immunologiczne

4. epigenetyczne

Page 9: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Epigenetyka „Oddaj nam swoje dziecko, a oddamy ci człowieka” Jezuici

Page 10: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

1. neurolog dziecięcy 2. neuropsycholog 3. psychiatra dziecięcy 4. genetyk kliniczny 5. specjalista chorób metabolicznych

Kto diagnozuje?

7. Immunolog Kliniczny ??? 8. Mikrobiolog???

Page 11: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Międzynarodowa klasyfikacja ASD

Oparta na ocenie behawioralnej Nieprawidłowy lub upośledzony rozwój widoczny przed 3 rokiem życia Uszkodzenie mózgu Brak markerów biomedycznych

Page 12: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

W jaki sposób dochodzi do uszkodzenia mózgu w ASD?

Interleukina 6 - procesy zapalne w mózgu

- rozwój synaps ekscytujących

Kazeinomorfina - działa jak opiaty

Gliadomorfina - działa jak opiaty

Rtęć - ekscytotoksyna

Clostridium spp

Candida spp. - neurotoksyny

MBP - autoimmunologia

Page 13: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Leczenie dietetyczne u dzieci ze spektrum autyzmu dr Anna Romaniuk

ASD jako choroba autoimmunologiczna 1. Przeciwciała przeciw mielinie MBP 2. Przeciw białkom neuronów 3. Przeciw białkom glejowym

Charakterystyczne dla ASD jest:

1. Wysoki poziom prozapalnych cytokin 2. Zmieniony stosunek Th1/Th2 3. Podwyższony poziom komórek Th17 cells prawdopodobnie wyniku

prenatalnej infekcji wirusowej

4. Th17 produkując IL17 powoduje procesy neurodegradacyjne

Page 14: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Leczenie dietetyczne u dzieci ze spektrum autyzmu dr Anna Romaniuk

Obserwuje się podwyższone co-występowanie chorób autoimmunologicznych w ASD 1. RZS 2. Hashimoto 3. Toczeń

Page 15: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Kiedy dochodzi do uszkodzenia mózgu w ASD? Płód Noworodek Niemowlak

Mata analiza 5000 mam i

Dzieci.

Page 16: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

Na 400 m2 powierzchni błony śluzowej jelita znajduje się ok.

100 bilionów drobnoustrojów od 1,5 do 2 kg.

GALT układ odpornościowy

Flora jelitowa

Pokarmy

Toksyny

Enzymy

Wszystko zaczyna się w jelitach

Page 17: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

MIA

Maternal Immune Activation

100 % matek dzieci z problemami

Psychiatrycznymi i neurologicznymi

ma dysbiozę jelitową.

Page 18: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

Infekcja u ciężarnej

Aktywacja MIA

Produkcja cytokin IL-6

IL-6 przechodzi przez łożysko

Aktywacja układu immunologicznego płodu

Zmiana ekspresji genów

Zaburzenia immunologiczne Zaburzenia neurologiczne płodu

Immunopatogeneza ASD

Page 19: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Aktywacja MIA Infekcje wirusowe Nietolerancje pokarmowe Hashimoto Ekspozycja na metale ciężkie np. rtęć • Farby produkowane przed 1992 • Amalgamaty • Szczepionki np. przeciwko grypie

Page 20: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Immunopatogeneza ASD

Aktywacja układu immunologicznego

płodu poprzez zmianę ekspresji genów

wyznacza typ reaktywności

Reaktywny - autoimmunologiczny

Ryzyko wystąpienia ASD u dzieci

narażonych na wczesna ekspozycję

cytokin matki w wyniku MIA

Wzrasta 3-7 krotnie u dzieci

predysponowanych genetycznie.

Page 21: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Flora jelitowa u dzieci ASD

wankomycyna

Page 22: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Flora patogenna Flora prozdrowotna

Bakterie gnilne

Rakotwórcze

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

Biegunki/zatwardzenia

Infekcje

Uszkodzenie wątroby

Rakotwórcze

Uszkodzenie mózgu

Hamowanie wzrostu bakterii

patogennych

Immunostymulujące

Wspomagają trawienie i

wchłanianie

Synteza witamin

Faza Badań Klinicznych

Page 23: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Zainfekowanie wirusem ciężarnej myszy

Rozwój MIA

Autystyczny model u myszy

Cell. 2013 Dec 19;155(7)

Page 24: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Autystyczny model u myszy

Rodzi się mysz autystyczna

Page 25: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

U myszy autystycznej

Karmionej probiotykami

B. fragilis Przez 5 tygodni

Ustąpiły objawy autystyczne

Autystyczny model u myszy

Terapia mikrobiologiczna

Page 26: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Flora patogenna Flora prozdrowotna

Bakterie gnilne

Rakotwórcze

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

Biegunki/zatwardzenia

Infekcje

Uszkodzenie wątroby

Rakotwórcze

Uszkodzenie mózgu

Hamowanie wzrostu bakterii

patogennych

Immunostymulujące

Wspomagają trawienie i

wchłanianie

Synteza witamin

Symbioflory

Page 27: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Escherichia Coli

Enterococus faecalis

Probiotyki zarejestrowane w Niemczech od wielu lat.

Page 28: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

Page 29: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Badanie ilościowe i jakościowe flory jelitowej

Page 30: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Page 31: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Przeciekające jelito

Norma do 1roku życia

Immunologiczne jak i nie immunologiczne komponenty bariery jelitowej są

niedojrzałe u noworodka

Przepuszczalność jelitowa powinna zanikać w pierwszym roku życia.

U dzieci powyżej 1 roku jest zawsze przyczyną

różnych schorzeń

Page 32: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Przeciekające jelito

Po terapii

Page 33: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

1. Długotrwałe nieprawidłowe odżywianie 2. Niedobory omega 3, witaminy D 3. Dieta niskobłonnikowa, wysokoprzetworzona 4. Alkohol 5. Alergie i nietolerancje pokarmowe 6. Toksyny: ołów, kadm, rtęć 7. Długotrwały stres 8. Antybiotyki, sulfonamidy 9. Sterydy, leki immunosupresyjne .

Co powoduje zaburzenia flory jelitowej?

Page 34: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Osłabiona bariera krew - mózg

1.Stres

2.Procesy zapalne

3.Infekcje

Nie ma prostych testów Badających przepuszczalność

Page 35: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Co powinno zaniepokoić rodziców?

Biegunki i zaparcia

Śmierdzące stolce

Nieświeży zapach z ust

Kolki jelitowe

Alergia skórna

Częste infekcje - zapalenie ucha

Afty, pleśniawki

Page 36: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Co powinno zaniepokoić rodziców?

Głupawki

Autoagresja

Agresja

Ślinienie się

Kładzenie się na brzuchu

Chodzenie na palcach

Nadaktywność

Wyobcowanie

Page 37: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dysbioza jelitowa jest przyczyną

•Niedoborów aminokwasów

•Niedoborów enzymatycznych

•Niedoborów witamin

•Niedoborów mikro i makroelementów

•Niedoborów neurotransmiterów

Pogłębia to dieta eliminacyjna i dieta wybiórcza

Page 38: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

L-glutamina – regeneracja śluzówki jelita, mózg, antykatabolicznie

L-karnityna - wspomaganie metabolizmu tłuszczy

L-karnozyna – usprawnia proces mowy, antyutleniacz

L-arginina – usuwa tlenek azotu

L-tauryna – ochronnie na wątrobę, antykatabolicznie

L-glicyna – ochronnie mózg wątrobę

Niedobory Aminokwasów

u dzieci z ASD

Page 39: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta dzieci ASD jest o 30% uboższa niż dzieci zdrowych

33.5 vs. 54.5

Co warunkuje niedobory wapnia, witaminy B12, witaminy D

Page 40: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Naturalne źródła: mleko, pszenica i soja

W niedoborze przy dietach eliminacyjnych.

L-glutamina

•regeneracja śluzówki jelita

•odżywienie mózgu

•antykatabolicznie

Page 41: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Niedobory enzymatyczne u dzieci ASD

DPP IV - gluten i kazeina

Karboksylazy - węglowodany

Lipazy – tłuszcze

Peptydazy - białka

Suplementacja

Bromelaina

Papaina

Betaina

Page 42: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Biorąc pod uwagę, że istnieje kilka

prawdopodobnych przyczyn autyzmu nie

można się spodziewać, że będzie istniało

jedno rozwiązanie dla wszystkich

przypadków.

Page 43: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Peptydy Opioidowe 90%

Candida albicans 70%

Clostridium spp. 50%

Szczawiany 80%

Wyniki przebadanych 200.000 dzieci z ASD w Great Plains Lab w 2010

Page 44: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Rodzaje diet stosowanych w leczeniu ASD

1. Dieta B/G B/K B/S

2. Dieta przeciwgrzybiczna

3. Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG

4. Dieta z ograniczeniem szczawianów

5. Dieta specyficznych węglowodanów

6. Dieta GAPS

7. Dieta Feingolda

8. Dieta Failsafe

9. Dieta ograniczająca nikiel

10.Dieta metaboliczna

11.Dieta rozdzielcza i alkalizująca

12.Dieta niskopurynowa

Page 45: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Page 46: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Jak ustalamy dietę w leczeniu

spektrum autyzmu ?

• badanie flory jelitowej

• nietolerancje pokarmowe

• analiza pierwiastkowa włosów

• mikroskop kontrastowo fazowy

• analiza moczu OAT

• badanie ph moczu, śliny

• quantec - biorezonans

Page 47: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta B/K i B/G B/S

kazeinomorfina

gliadomorfina

Do wprowadzenie diety wymagany jest

test na celiakię.

Test na nietolerancję pomaga ustalić zamienniki.

???

Page 48: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Testy na celiakię

Przeciwciała - anty TG

Genetyczne - HLA DQ2/DQ8

Page 49: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Rola badań genetycznych w ocenie ryzyka

zachorowania na celiakię

Page 50: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Euroimmun DNA

Page 51: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Gluten - przyczyny wycofania

1. celiakia

2. nietolerancja na gluten IgG zależna

3. peptydy – gliadomorfina

4. brak enzymów DPP IV

Dieta bezglutenowa co najmniej 6mc - 2 roku

Page 52: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta B/K B/G B/S

1. Dzieci bardziej socjalne

2. Mniej pobudzone

3. Zmieniony próg odczuwania bólu

Page 53: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Pszenica, żyto, jęczmień, owies

Mleko i wszystkie przetwory

Cielęcina, żelatyna wołowa,

K G

Page 54: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta B/K Jak wprowadzać mleka roślinne

4:1

3:2

2:2

2:3

1:4

Page 55: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

unsweetened Bez cukru

Page 56: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta B/K B/G B/S a

Testy na nietolerancję

Dlaczego wykonywać?

Page 57: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta B/K i B/G

Mleka roślinne

Ryżowe

Owsiane

Migdałowe

Orzechy Laskowe

Quinoa

Amarantus

Kokosowe

Zboża Gryka

Proso

Ryż

Kukurydza

Quinoa

Amarantus

Tapioka

Owies bezglutenowy

Prawidłowy dobór pieczywa i mleka na

podstawie testów nietolerancji

Page 58: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Często z dodatkiem kukurydzy lub nawet pszenicy

Page 59: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Chleb często na bezglutenowej mące pszennej

Page 60: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Opłatki bezglutenowe = ryżowe

Page 61: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta B/K i B/G

a

Badanie peptydów w moczu

Page 62: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Peptydy w moczu case study

Kazeina - negatywna

Gliadyna - pozytywna

Nietolerancja pokarmowa

Mleko krowie – pozytywne

Gluten - negatywny

Page 63: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

U zdrowych ??? ludzi Peptydy bywają podwyższone

Kazeinomorfina w moczu

ma szansę zostać

biomarkerem autyzmu

Autistic children display elevated urine

levels of bovinecasomorphin-7

immunoreactivity - in press

Page 64: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Mleko z kazeiną bez kazeinomorfiny

A1beta-casein allele

Page 65: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Preparaty ograniczające działanie opiatów

•DPP IV - dotrawienie glutenu i kazeiny

•Naltrexone > 18 roku

Page 66: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Źródło:

Peptydów opioidowych

Szczawianów

Dieta B/K B/G B/S

Page 67: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

Nietolerancje pokarmowe Immunologiczne Nie immunologiczne IgE zależne IgE niezależne IgG zależne komórkowe

Brak enzymów

Page 68: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Typ I - IgE-zależne czyli klasyczna alergia pokarmowa Typ II - IgG reakcje cytotoksyczne Typ III - IgG z udziałem kompleksów immunologicznych Typ IV - reakcje z dominacją odpowiedzi komórkowej

Typy nadwrażliwości

Typ III

Page 69: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Kandydoza

Przerost grzyba

w jelitach > 10 Przerost Candida albicans może występować w:

• krew

• mięsnie

• skóra, paznokcie

• mózg - kandydoza mózgu w 35% jest śmiertelna

5

Page 70: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Testy na Candida albicans Mikroskop kontrastowo fazowy pozytywny ++++ Mikroskop w ciemnym polu Dynamika przeciwciał IgG i IgM negatywny Antygen krążący PCR DNA Real Time PCR Posiew kału negatywny OAT pozytywny ++++

Page 71: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta przeciwgrzybiczna

Diagnoza ++ lub/i +++

1.Dieta

2. Probiotyki 3. Preparaty przeciw grzybicze

4. Zioła pozwalające przetrwać okres rozpadu grzyba

Page 72: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Kryształy kwasu moczowego i szczawiany

Kropla krwi w mikroskopie kontrastowo - fazowym

Page 73: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

szpinak, buraki, czekolada, orzeszki

ziemne, pszenica, herbata, orzechy

nerkowca, orzechy laskowe, migdały,

jagody, soja

Źródła szczawianów

Page 74: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych i ADHD

przerost grzybów

zwiększenia produkcji szczawianów

chelatacja rtęci wolniejsze jej wydalanie

1. Aspergillus

2. Candida

3. Penicylium

Page 75: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta niskopurynowa

odkwaszająca

Dieta wysokobiałkowa

niskowęglowodanowa

Dieta rozdzielcza

Badanie włosa

Page 76: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dlaczego????

Spożywanie mięsa z węglowodanami

powoduje wytwarzanie wolnych rodników węglowych

i osłabia ochronę antyoksydacyjna.

Dieta rozdzielcza

Page 77: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Paski do badania PH moczu

Page 78: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

1 : 4

Dieta rozdzielcza i alkalizująca

Page 79: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

1 : 4

Dieta rozdzielcza i alkalizująca

Page 80: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta Specyficznych Węglowodanów jest dietą pozbawioną zbóż, laktozy i sacharozy

NIE

TAK

Page 81: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dieta podobna do

diety specyficznych węglowodanów

dopuszczająca jogurty domowe

Zaleca stosowanie dużej ilości

naturalnych probiotyków.

http://www.doctor-natasha.com/

Page 82: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Program Feingolda polega na

wycofaniu z diety:

•Syntetycznych barwników

•Syntetycznych aromatów

•Aspartamu

•Konserwantów BHA, BHT, TBHQ

•Aspiryny i produktów zawierających

salicylany

•Leki niesterydowe przeciwzapalne

Działa od 1976 Roku

Page 83: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nietolerancje pokarmowe u dzieci ze spektrum autyzmu dr Anna Romaniuk

Dieta FAILSAFE Free of Additives, Low in Salicylates,

Amines and Flavour Enhancers.

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Page 84: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dodatki do żywności, w tym około pięćdziesięciu barwników, aromaty, konserwanty i przeciwutleniacze ( siarczyny, azotany, benzoesany , sorbinian, parabeny) .

Salicylany ( kwas acetylosalicylowy ) oraz polifenole znaleziono w wielu owocach i warzywach, a

także w syntetycznych niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ i inhibitory COX II. Neuroprzekaźniki : wolny glutaminian sodu (MSG ) i aminy biogenne ( histamina, serotonina,

dopamina , fenyloetyloamina, tyramina i inne) znajdowane w mięsie i fermentowanych produktach spożywczych , takich jak sery czy wędzone wędliny.

Chemikalia środowiskowe i silne zapachy, takie jak perfumy, większości kosmetyków handlowych,

papierów toaletowych, chusteczek, past do zębów. Szczególnie olejkami miętowymi i mentolowymi.

Niektóre leki farmaceutyczne, w tym aspiryna, NLPZ np. ibuprofen , a także metylo-salicylany

występujące w lekach obkurczających i kremach przeciwzapalnych.

Dieta FAILSAFE

Page 85: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Page 86: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Suplementacja

Page 87: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Zalecana dawka flawonoidów

1–2 g/dzień

Spożycie : USA 1g/dzień, Japonia 65 mg/dzień pozostałe kraje ok. 25 mg/dzień

1,5 Kg 3,5 Kg

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Wskazania w chorobach degeneracyjnych układu nerwowego

Page 88: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Suplement diety

• Luteolina

• Kwercetyna

• Rutyna

• Oliwa z pestek oliwek

1. zmniejsza objawy zapalenia jelit i mózgu

2. przeciwdziała uszkodzeniu nerwów

Widoczne efekty po 4- 6 miesięcy stosowania

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Page 89: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Dietetyczne źródła

Luteolina seler , pieprz czarny, tymianek, pachnotka, rumianek,

marchew, oliwa, mięta, rozmaryn, pomarańcze pępek i

oregano, cebula, jabłka, herbata, sałata, brokuły, ciemne

winogrona, jagody bzu czarnego, kapusta

Kwercetyna herbata, czerwone wino, czekolada, jabłka, kiwi

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Page 90: Nadwrażliwości pokarmowe i i nietolerancje w... · 2014-04-16 · Dieta eliminacyjna – nietolerancje pokarmowe IgG 4. Dieta z ograniczeniem szczawianów 5. Dieta specyficznych

Nadwrażliwości pokarmowe i zaburzenia mikroflory jelitowej w zaburzeniach autystycznych

Dziękuję za uwagę

Anna Romaniuk [email protected]

501191503