Najaarsbrochure 2015

HET PODIUM VOOR LEZING EN DEBAT VAN DE UNIVERSITEIT UTRECHTStudium Generale

Programma najaar 2015GRATIS EN TOEGANKELIJK VOOR IEDEREENKIJK LIVE MEE VIA SG.UU.NL

Ook online

honderden

lezingen

VOORWOORD 03

GESCHIEDENIS VOOR STRAKS 04

CULTURELE ZONDAGEN COLLEGES 05

LUNCH: REALITY CHECK 06

ALS HET MAAR GEZOND IS 08

MOVIES & SCIENCE 10

FILOSOFISCH CAFÉ 12

EN ER WAS LICHT 14

HEALTHY URBAN LIVING 16

HET DIGITALE PROLETARIAAT 18

DUURZAME 100 19

TERRORISME DICHTBIJ 20

DOM, DOMMER, DOMST? 22

EN VERDER 24

AGENDA 25

MISSIE 27

Welkom bij Studium Generale van de Universiteit Utrecht! Ontmoet befaamde

wetenschappers, debatteer met denkers en luister naar schrijvers die hun drijfveren

blootleggen. Studium Generale is het podium voor lezing en debat, waar studenten,

docenten en andere geïnteresseerden kennis kunnen maken met alle mogelijke

vakgebieden en de samenhang daartussen.

De symposia, lezingen en debatten van Studium Generale zijn gratis en zonder

reservering toegankelijk. Je kunt ze afzonderlijk of in serie volgen. Iedereen is

welkom en er is geen overhoring achteraf! De meeste lezingen worden ,s avonds

gehouden in het Academiegebouw aan het Domplein 29 in Utrecht.

BROCHURE & NIEUWSBRIEF

Deze brochure verschijnt tweemaal per jaar, in januari en augustus. Je kunt je

gratis abonneren door inschrijving via de website of een e-mail. Je vindt de

gegevens achterop de brochure. Geef je op voor de digitale nieuwsbrief die twee

keer per maand verschijnt. Kijk op onze site www.sg.uu.nl voor aanvullingen op

het programma.

I N H O U D

Studium Generale

02FOTO COVER: FRANCESCA SCHELLHAAS / PHOTOCASE.COM

“I’m hungry for knowledge. The whole

thing is to learn every day, to get

brighter and brighter. That’s what this

world is about.”

Op zoek naar een mooie quote over

kennis vond ik tussen citaten van

Einstein en Da Vinci deze uitspraak van

de Amerikaanse rapper en zakenman

Jay-Z. Eerlijk gezegd verbaasde me

dat. Verder googelend stuitte ik op zijn

hit ‘99 problems’ met daarin een felle

uithaal naar iemand die de intelligentie

van Jay-Z niet begrijpt, omdat die alleen

naar de buitenkant kijkt.

Au.

Dat wetenschappers, filosofen en af en

toe politici zeggen dat kennis belangrijk

is, verwondert niet. Maar het is voor

veel meer mensen een levensbehoefte,

voor persoonlijke ontwikkeling en maat-

schappelijke vooruitgang. Wie leert, is

in beweging. Studium Generale is er

voor alle mensen die willen blijven leren

van en over wetenschap. Het wordt een

dynamisch seizoen, waarin we terugke-

rende jihadstrijders volgen en mensen-

massa's in steden. Al spelend springen

we heen en weer tussen fysieke en vir-

tuele werelden. We proberen te bevat-

ten wat smeltende ijskappen, lichtgol-

ven en muterende virussen beweegt.

Maar wie altijd in beweging is, verliest

soms dingen uit het oog. Dat we wel

steeds langer leven bijvoorbeeld, maar

niet per se gezonder of gelukkiger. Of

dat het misschien wel lijkt alsof we met

kennis de wereld de baas kunnen, maar

dat het lot zich niet zomaar laat beteu-

gelen. Daarom staan we dit najaar soms

ook stil. Misschien word je daar niet

slimmer van, maar allicht een beetje

wijzer. En minder bevooroordeeld.

Dr. Maud Radstake

Directeur Studium Generale

Altijd in beweging

VOORWOORD

03

Dr. Maud Radstake Drs. Jessie Waalwijk Rick Berends, MA Laura Mol, MSc

04FOTO: LUXUZ::. / PHOTOCASE.COM

DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU I MAARTEN VAN ROSSEM

Geschiedenis voor straks

In de huidige samenleving heerst kortetermijnvisie. De regering

maakt zich alleen druk om de volgende verkiezingen. Bedrijven

moeten elke drie maanden rapporteren aan hun aandeelhou-

ders. En burgers maken zich zorgen om de toekomst van hun

kinderen en kleinkinderen, maar dan houdt het wel op. Zijn we

verleerd ons te bekommeren om de lange termijn?

In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor

de toekomst. Maar kunnen we er wel van leren? Misschien

helpt geschiedenis gebeurtenissen, trends en nieuws in

perspectief te zetten en kan het zo een remedie vormen voor

onze kortzichtige blik. Toch staat deze kennis onder druk: bi-

bliotheken worden gesloten en museumcollecties ontmanteld.

Maarten van Rossem (emeritus hoogleraar Geschiedenis, UU)

spreekt over de rol van geschiedenis in een samenleving die

niet verder kijkt dan de dag van morgen.

I.s.m. Home Academy.

Tegen de kortzichtigheid

WAAR AULA VAN HET ACADEMIEGEBOUW

WANNEER DINSDAG 1 SEPTEMBER

TIJD 20.00 TOT 22.00 UUR

05

WETENSCHAP & CULTUUR I DISCUSSIEER MEE VIA #CZNL

Dit najaar kan je op twee zondagen je kennis bijspijkeren bij

het Culturele Zondagen College – een samenwerking tussen

Culturele Zondagen en de Universiteit Utrecht.

Dr. Katell Lavéant, expert Franstalige (vrolijke) cultuur, spreekt

over spot en parodie in de Middeleeuwen. Zijn er parallel-

len te trekken met parodie van nu, op internet en in sociale

media? Ontwikkelingspsycholoog prof. dr. Chantal Kemner

onderzoekt hoe het babybrein sociaal wordt. Welke effecten

heeft dit op jonge kinderen en uiteindelijk zelfs adolescenten?

Culturele Zondagen Colleges

FOTO: AKILEB / PHOTOCASE.COM

ZONDAG 6 SEPTEMBER

Uitfeest: Viral in 1500

Dr. Katell Lavéant (Franse literatuur, UU)


WAAR TUINZAAL, WINKEL VAN SINKEL

ZONDAG 18 OKTOBER

Alles Kids: Sociale baby, sociaal mens?

Prof. dr. Chantal Kemner (Ontwikkelingspsychologie, UU)


WAAR BALZAAL, WINKEL VAN SINKEL

Kennis voor Utrecht

06

Van wandelen op de Champs-Élysées via Google Maps tot

een gevecht in World of Warcraft. Steeds meer begeven

we ons in de virtuele wereld, waar je eindelijk je échte

ik toont of voor even iemand anders bent. Omdat ons

doen en laten digitaliseert, wordt het virtuele steeds

normaler. Verdwijnt daarmee ook de grens tussen echt en

nep? Misschien leven we in de nabije toekomst wel in een

permanente augmented reality.

Voor wetenschappers is de grens tussen het fysieke en

virtuele als onderwerp interessant. Maar het zijn ook

twee 'werelden' waar je medische of maatschappelijke

fenomenen mee kan bestuderen. Vervangt bijvoorbeeld

een online gesprek een real life bezoek aan de psycholoog

in de toekomst? Op het gebied van veiligheid verschuift

het terrein ook, denk aan dreigtweets en identiteitsfraude.

Hoe gaan we daar als maatschappij mee om?

Acht wetenschappers over het leven on- en offline.

Reality check

Let's do lunch

FOTO: ARMIN STAUDT-BERLIN / PHOTOCASE.COM

07

VERRUIM JE BLIK EN STIL JE HONGER NAAR KENNIS I DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU

WOENSDAG 2 SEPTEMBER

Van echt naar virtueel

Prof. dr. Mark Overmars (Game

Technology, UU)


Grip op je dip

Rob S. Gerrits (Ontwikkelings- en

preventiepsycholoog)


Online verslavingen Dr. Regina van den Eijnden (Sociale

Wetenschappen, UU)


Meer blauw op het web

Prof. dr. Albert Meijer (Bestuurs- en

Organisatiewetenschap, UU).


Scherm als schrift en schoolmeester

Prof. dr. Johan Jeuring (informatica, UU)

WOENSDAG 7 OKTOBER

Anorexia: dun zijn, dik zien

Dr. Anouk Keizer (Psychologie, UU)

WOENSDAG 14 OKTOBER

Leven in hybrid reality

Dr. Michiel de Lange (Nieuwe Media

Studies, UU)

WOENSDAG 21 OKTOBER

Van virtueel naar echt

Dr. Marinka Copier (Directeur

Expertisecentrum Creatieve Technologie,

HKU)

In samenwerking met het focusgebied

Game Research (UU), het UMC Utrecht

en Sodexo. Elke week verloten we een

luister-cd en er zijn broodjes (op=op).

WAAR BOOTHZAAL VAN DE

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK

HEIDELBERGLAAN 3, UTRECHT


08

DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU I MULTIDISCIPLINAIRE LEZINGEN

Als het maar gezond is

We leven steeds langer, maar ondanks technologische vooruit-

gang en medische innovatie niet per se gezonder of gelukki-

ger. Onze leefstijl is een remmende factor. Wat hebben we er

eigenlijk voor over om gezond te zijn en blijven?

Psychische stoornissen, kanker, dementie en infectieziekten.

Met medicijnen en behandelingen kan er steeds meer, maar

ook je gedrag heeft invloed op hoe gezond of ziek je bent.

Want bij psychisch lijden kunnen pillen het leed verzachten,

maar minder stress en meer bewegen helpt vaak ook. Therapie

op maat biedt perspectief voor mensen met kanker. Maar als

we blijven roken en niet gezonder gaan eten, is het dweilen

met de kraan open. Een ongezonde leefstijl op jonge leeftijd

blijkt ook een rol te spelen bij dementie: in 2030 waarschijn-

lijk dé belangrijkste doodsoorzaak. En hoewel infectieziekten

verleden tijd leken, zijn ze door gemakzuchtig gebruik van

antibiotica aan een nieuwe opmars begonnen. Hoe is die te

stuiten?

Vier lezingen over het ingewikkelde samenspel van lichaam,

omgeving en de keuzes die we maken. Kunnen we het tij

nog keren?

Over leefstijl en de ziekten van vandaag en morgen

WAAR AULA VAN HET ACADEMIEGEBOUW WANNEER VIER WOENSDAGEN VANAF 2 SEPTEMBER TIJD 20.00 TOT 21.30 UUR


De paradox van leefstijlpolitiek

Prof. dr. Trudy Dehue

(Theorie en geschiedenis van de Psychologie, RUG)


Gezond leven tegen vergeten? Prof. dr. Geert Jan Biessels

(Neurologie, UMC Utrecht)

09


Kanker voorkomen, kan dat? Dr. Carla van Gils

(Klinische epidemiologie, UMC Utrecht)


Infecties: terug van weggeweest Prof. dr. Roel Coutinho

(Epidemiologie, UMC Utrecht)

10

Movies & Science

In vier filmavonden reis je naar de uithoeken van de aarde en de wetenschap: van klimaat-

extremen in Antarctica tot het grootste experiment ooit in Genève. En van virussen die ge-

zondheid en maatschappij bedreigen, tot nieuwe energiebronnen die onze ecologische voet-

afdruk kleiner maken. In hoeverre is dat wat je op het witte doek ziet haalbaar, wenselijk en

waar? Duik met wetenschappers de bioscoop in en discussieer mee over de implicaties van

een veranderende wereld aan de hand van inspirerende films en documentaires die je gezien

móet hebben. Over een dodelijke pandemie, smeltende poolkappen, onze afhankelijkheid

van fossiele brandstoffen, en de Large Hadron Collider als één van de grootste investeringen

ooit terwijl de kans bestaat dat ze niets op gaat leveren… Ziet de wetenschap oplossingen

voor deze wereldwijde problemen? Geen beter seizoen voor lange film- en discussieavonden

dan de herfst, dus kom naar het filmtheater dit najaar!

Deze filmavonden worden georganiseerd i.s.m. filmtheater ’t Hoogt en met de faculteit

Bètawetenschappen.

Anders kijken, meer zien

WAAR FILMTHEATER ’T HOOGT, HOOGT 4, UTRECHT

WANNEER MAANDAG 7 SEPTEMBER, 5 OKTOBER, 2 NOVEMBER EN 7 DECEMBER

TIJD 19.00 TOT 21.30 UUR, ZAAL OPEN 18.45 UUR

TOEGANG GRATIS. KAARTEN VIA WWW.HOOGT.NL OF AAN DE FILMKASSA

11FOTO: MARCEL DRECHSLER / PHOTOCASE.COM

FILMS MET NAGESPREK I DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU

MAANDAG 7 SEPTEMBER

Contagion

Virussen & vaccins Prof. dr. Albert Heck

(Farmaceutische Wetenschappen, UU)

MAANDAG 5 OKTOBER

Chasing Ice

Wegsmeltende wereld

Dr. Jan Lenaerts

(Polaire Meteorologie, UU)

MAANDAG 2 NOVEMBER

Carbon Nation

Verslaafd aan CO2

Prof. dr. Petra de Jongh

(Scheikunde, UU)

MAANDAG 7 DECEMBER

Particle Fever

Denken over deeltjes

Prof. dr. Raimond Snellings

(Subatomaire Fysica, UU)

Filosofisch Café

De mens is van nature nieuwsgierig. Dat levert ons wat op,

want kennis is macht en macht geeft zekerheid. Zo begrijpen

we steeds beter de mens en de wereld om ons heen. Maar

hoe goed ken je jezelf eigenlijk? En wat gebeurt er als nieuwe

inzichten ons dwingen ons mensbeeld te veranderen? We

lijken heel wat te weten, maar er bestaan een hoop ideeën

buiten het Westen, waar je weinig van hoort. Daarom gaan

we de confrontatie aan met filosofie voorbij onze horizon.

Soms slaat het verlangen naar kennis, zekerheid en con-

trole door en houdt het ons in zijn greep. We hebben steeds

meer moeite ongelukken, rampen en ziekte te accepteren als

toevallige uitkomst van het lot. De Stoa accepteerden hun lot

niet alleen, ze koesterden het. Wat kunnen we van hen leren?

En wat is filosofie waard in situaties waar de controle ver te

zoeken is? Zoals in oorlogen waar de vijand zich niets aantrekt

van regels of moraal?

Zet je denken op zijn kop

WAAR HOFMAN CAFÉ, JANSKERKHOF 17A WANNEER ELKE TWEEDE DINSDAG VAN DE MAAND TIJD 20.00 TOT 22.00 UUR

DINSDAG 13 OKTOBER

Amor fati Dr. Maarten van Houte (Geschiedenis

van de filosofie, UU) en Hedwig

Gaasterland MPhil (Wijsbegeerte, UL)

DINSDAG 10 NOVEMBER

Moraal in de militaire praktijk

Prof. dr. Desirée Verweij

(Militaire Ethiek, Ministerie van

Defensie)

12

DINSDAG 8 SEPTEMBER

Wat je denkt dat je denkt Dr. Annemarie Kalis

(Praktische filosofie, UU)

I.s.m. departement Filosofie en Religiewetenschap en studievereniging FUF.

FOTO: FAT ARCHITECTURE

FILOSOFISCH DENKEN I DISCUSSIEER MEE VIA #FILCAFE

DINSDAG 8 DECEMBER

Verleg je filosofische horizon

Prof. dr. Martha Frederiks

(Filosofie en Religiewetenschap, UU)

13

14

LICHT & ARCHITECTUUR

MAANDAG 14 SEPTEMBER

Lekker licht Rogier van der Heide (lichtdesigner) en prof. dr. Leon Kenemans

(Psychologische Functieleer, UU). Opening door Centraal Museum-directeur

Edwin Jacobs

LICHT & BEELDENDE KUNST


Stilte van het licht

Joost Zwagerman (auteur) en dr. Patrick van Rossem (Kunstgeschiedenis, UU)

LICHT & LITERATUUR


Lichte kost Ingmar Heytze (dichter) en prof. dr. Paul Wackers (Middelnederlandse

Letterkunde, UU)

Dit drieluik wordt georganiseerd in het kader van U-Meet, een initiatief

waarmee alle Nederlandse universiteiten publiek betrekken bij wetenschap, en

in samenwerking met het Centraal Museum Utrecht, waar op 17 oktober de

tentoonstelling ‘Lekker Licht’ opent.

15

Licht doet ons letterlijk zien, want het draagt de wereld om ons heen naar de ogen.

Het bepaalt ook de sfeer van de plekken waar we komen. Zo maken donkere gebou-

wen somber, terwijl open plekken juist energie geven. Licht regelt ook onze biolo-

gische klok: de avond doet gapen en het licht in de morgen maakt ons wakker. En

soms bepaalt licht zelfs wat we voelen. Mensen lijden aan de winterblues tijdens de

donkere decemberdagen en vieren vrolijk de zon op terrasjes in de lente.

Geen wonder dat licht een centraal thema is voor veel kunstenaars. Ze kleuren je

gemoed, drukken er stilte mee uit of verrassen je juist met een duisternis die door

merg en been gaat. Architecten spelen met natuurlijk licht of overdonderen je met

een bombastische hoeveelheid kunstmatig licht. En dichters illustreren er liefde,

leven en dood mee.

Tijdens de ‘International Year of Light’ verkennen kunstenaars en wetenschappers

de mogelijkheden van licht in de beeldende kunst, architectuur en literatuur. Wat

betekent het voor de mens?

En er was licht

KUNST EN WETENSCHAP I DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU

Een drieluik vanuit kunst en wetenschap


WANNEER MAANDAG 14, 21 EN 28 SEPTEMBER

TIJD 20.00 TOT 21.30 UURFOTO: KALLEJIPP / PHOTOCASE.COM

Healthy Urban Living

Wereldwijd trekken mensen en masse naar de stad. Grijze

woontorens en smog creërende files zijn steeds vaker realiteit.

Hoe houden we steden met zoveel bewoners toch gezond?

Wat zijn de gevaren en uitdagingen? De woonomgeving, het

'buiten', heeft sterke weerslag op het 'binnen': lichaam en

geest. Stedenbouw, openbare ruimte, techniek en architectuur

kunnen dus een belangrijke rol spelen.

Topwetenschappers uit binnen- en buitenland schetsen

droombeelden en doemscenario’s en buigen zich in vier

lezingen over stadse thema’s in relatie tot gezondheid en

welzijn.

In samenwerking met het Utrechtse onderzoeksprogramma

Healthy Urban Living (www.uu.nl/hul) en Rabobank Utrecht.

Wel de lusten, niet de lasten


WANNEER DINSDAG 15 SEPTEMBER, 20 OKTOBER,

17 NOVEMBER EN 15 DECEMBER


TAAL ENGELS

16

JOIN THE DISCUSSION #SGUU I INTERNATIONAL PERSPECTIVE ON LIVING IN THE CITY

FOTO: KALLEJIPP / PHOTOCASE.COM

17

DINSDAG 15 SEPTEMBER

Fit in the City

Even een rondje hardlopen of op de fiets naar

kantoor – dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend.

Als we de openbare ruimte zo vormgeven dat zij

uitnodigt tot bewegen en gezond eten, is het

probleem dan opgelost? Met prof. Terry Huang

(Public Health, City University of New York) en prof.

dr. Hans Brug (Epidemiologie, VU Amsterdam).

DINSDAG 20 OKTOBER

It’s in the Air

De hoeveelheid fijnstof is in veel westerse steden te

hoog. Hoe zorgen we dat milieu en mens beschermd

worden en tegelijkertijd de stad goed bereikbaar

blijft voor verkeer? Met prof. Jordi Sunyer (Environ-

mental Epidemiology, University Pompeu Fabra

Barcelona) en prof. dr. Bert Brunekreef (IRAS, UU).

DINSDAG 17 NOVEMBER

Urban Stress and Happiness

Drukke straten, weinig groen. De overbevolkte

metropolis kan beklemmen. Terwijl deze ook veel

kansen biedt voor sociale contacten en vermaak.

Wat is de relatie tussen stadse stress en geluk? Met

dr. Mazda Adli (Psychiatrie, UMC Charité Berlijn) en

prof. dr. Meike Bartels (Biologische Psychologie, VU

Amsterdam).

DINSDAG 15 DECEMBER

Mind the Gap

In elke stad zijn er goede en slechte wijken, maar

de groeiende ongelijkheid hiertussen is voor

niemand gezond. Hoe kunnen we dit patroon

doorbreken? Met prof. Margaret Whitehead (Public

Health, University of Liverpool) en prof. dr. Karien

Stronks (Sociale Geneeskunde, AMC/UvA).

18

DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU I DIGITALE CULTUUR EN SAMENLEVING

Het digitale proletariaat

Alles en iedereen is te vinden op het internet.

Internetsceptici zien de digitalisering van de samenleving

als een gevaar maar worden weggewuifd met het argu-

ment: "If you've got nothing to hide, you've got nothing

to fear." Maar iedereen heeft wel iets te verbergen.

Misschien niet voor de overheid, maar is het niet kwalijk

als ook bedrijven alles over je weten? Is het verstandig om

een steeds groter deel van ons leven afhankelijk te maken

van het net?

Filosoof en schrijver Hans Schnitzler geeft zijn visie op de

digitale cultuur die de samenleving overneemt. Digitali-

sering reduceert volgens hem de mens en zijn bewustzijn

tot digitale slaven. Zijn we dat inderdaad aan het worden?

En zo ja, wanneer komen we hier tegen in opstand?

I.s.m. SETUP (centrum voor creatieve innovatie en nieuwe

media, Utrecht).

Privacyrede 2015

FOTO: JARTS / PHOTOCASE.COM


WANNEER DINSDAG 29 SEPTEMBER


19

Duurzame 100

Het is niet gemakkelijk anderen te overtuigen van je

ideaal. Zeker niet als dat gaat over ons eten. Toch is er

momentum voor een omslag. Het aantal vegetariërs en

voedingsblogs groeit in Nederland en de moestuintjes van

de Albert Heijn waren razend populair. Maar niet alleen

de consument, ook de producent zal een omslag moeten

maken om in 2050 alle monden nog te kunnen voeden.

Hoe zorgen we gezamenlijk voor een kanteling?

Op deze feestelijke avond, i.s.m. dagblad Trouw, wordt

de nieuwe Duurzame 100 bekend gemaakt. De geno-

mineerden voor deze jaarlijkse ranglijst weten als geen

ander mensen te enthousiasmeren voor duurzame veran-

dering. Wie is de nieuwe nummer één? Kom luisteren naar

pitches van kanshebbers en een lezing van Bas Eickhout

(Europarlementariër, GroenLinks), de winnaar van vorig

jaar.

Food for Thought

GROENE DILEMMA’S I DISCUSSIEER MEE VIA #DZ100


WANNEER VRIJDAG 9 OKTOBER

TIJD 20.00 TOT 21.30 UURFOTO: SUZE / PHOTOCASE.COM

DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU I MAATSCHAPPIJ EN DEBAT

Terrorisme dichtbij

Terrorisme is een mondiaal probleem waar ook Utrecht

mee te maken heeft. Politie, justitie en veiligheidsdien-

sten, maar ook jeugdzorg en de islamitische gemeenschap

zijn betrokken bij maatregelen tegen radicalisering. Maar

hoe ver moeten we hier in gaan?

Frankrijk zette negentigduizend agenten en soldaten in

om een paar terroristen te pakken. Dat straalt daadkracht

uit, maar was het niet ook wat overdreven? De overheid

moet recht doen aan de gegronde bezorgdheid van bur-

gers, zonder een angstcultuur te creëren of te polariseren.

Hoe pak je dat aan? Discussieer mee en hoor van experts

uit het veld.

I.s.m. het strategisch thema Instituties.

WAAR AULA VAN HET ACADEMIEGEBOUW,

DOMPLEIN 29, UTRECHT

WANNEER 12 OKTOBER, 26 OKTOBER, 9 NOVEMBER


Over radicalisering, veiligheid

en uitsluiting

20

21

MAANDAG 12 OKTOBER - Jihad in je straat

Utrecht wil samen met maatschappelijke organisaties radicalisering tegengaan.

Is deradicalisering de taak van gemeente, islamitische gemeenschap of bij-

voorbeeld scholen? Hoe moeten we omgaan met terugkerende jihadstrijders?

En is dat eigenlijk wel een issue, of opgeblazen door de media?

Met o.a. prof. dr. Beatrice de Graaf (Internationale en Politieke Geschiedenis,

UU) als debatleider, Gertrude van Driesten (Sociaal Domein & Veiligheid, VNG)

en dr. Stijn Sieckelinck (Pedagogische Wetenschappen, UU).

MAANDAG 26 OKTOBER - Safety first

In onze poging grip op veiligheid te krijgen leveren we steeds meer van onze

privacy in. Maatregelen tegen terrorisme raken op die manier aan waarden die

centraal staan in onze democratie. Dat levert vragen op: moet het goedpraten

van terrorisme verboden zijn? Hoe verhouden de maatregelen zich tot onze

mensenrechten?

Met o.a. prof. dr. Bob de Graaff (Intelligence & Securitystudies, UU) als

debatleider en Ton Siedsma (Bits of Freedom).

MAANDAG 9 NOVEMBER - Slachtoffer of crimineel?

Moet je proberen een Syriëganger te begrijpen, of zijn er grenzen aan

ons inlevingsvermogen? Veroordeling leidt tot uitsluiting wat de kans op

radicalisering alleen maar groter maakt. Hoe tolerant moeten we zijn?

Met o.a. dr. Ernst van den Hemel (Religiewetenschap, UU) als debatleider,

dr. Elsbeth Visser-Vogel (Pedagogiek, UU) en Dennis Honing (auteur

Ongeloofwaardig. Hoe ik mezelf radicaliseerde - en daar van terugkwam).

2622

De wereld lijkt er niet slimmer op te worden. Hoogopgeleiden

krijgen gemiddeld minder kinderen dan laagopgeleiden en soort

zoekt steeds meer soort. Maakt dit selectieproces intelligentie

steeds schaarser? Wordt de samenleving steeds dommer?

In de wetenschap is er geen consensus. Het Flynn-effect stelt dat

de intelligentie van de mens gemiddeld elk decennium met drie

tot vijf IQ-punten toeneemt. Critici menen dat een IQ-test niets

anders meet dan hoe goed je bent in het maken van zulke tests.

Uit de technische hoek komen slimme robots en computers.

Wat betekent intelligentie eigenlijk in die context? Als het een

vaardigheid is, kun je die misschien aanleren. Maar heeft intel-

ligentie niet ook te maken met kennis en aanleg? Kan een dom

dubbeltje ooit een kien kwartje worden?

Behalve wetenschappelijke onenigheid zit deze discussie ook

vol omstreden waarden en sociale consequenties die daar aan

verbonden zijn. Tijdens de Nacht van Descartes 2015 onderzoe-

ken wetenschappers uit verschillende disciplines de intellectuele

staat van de maatschappij.

Dom, dommer, domst?

DISCUSSIEER MEE VIA #SGUU I FILOSOFIE EN PSYCHOLOGIE

Over de wetenschap achter intelligentie

MIDDAGPROGRAMMA

’s Middags vindt een expertmeeting plaats.

Zie www.sg.uu.nl voor het programma.

WAAR IN DE DRIEHOEK, WILLEMSPLANTSOEN 1-C

UTRECHT

WANNEER DINSDAG 27 OKTOBER


AVONDPROGRAMMA

Worden we slimmer of dommer? Met prof. dr.

Susan te Pas (Cognitieve psychologie, UU), dr. ir. Jan

Broersen (Wijsbegeerte, UU) en dr. Jelte Wicherts

(Sociale en Gedragswetenschappen, TiU).


WANNEER DINSDAG 27 OKTOBER


NACHT VAN DESCARTES 2015

Dit programma wordt elk jaar ontwikkeld i.s.m. het

Descartes Centre for the History and Philosophy of

the Sciences and the Humanities. Op deze dag kun

je kennismaken met wetenschapsgeschiedenis en

-filosofie. Het middag- en avondprogramma zijn

onafhankelijk van elkaar te volgen.

2723FOTO: HUNTER WILSON

24FOTO: PHKL / PHOTOCASE.COM

SCIENCE CAFÉ

Bij een voorzichtige flirt tussen SG en TivoliVredenburg,

afgelopen voorjaar, bleek er wederzijdse interesse voor

een mogelijke doorstart van het Science Café Utrecht

in het Utrechtse muziekpaleis. Wetenschap als onder-

deel van het culturele aanbod biedt namelijk nieuwe

kansen voor TivoliVredenburg. Voor de Universiteit

Utrecht vormt de locatie een mooie plek om Utrechts

onderzoek te tonen. De wetenschap staat dan letterlijk

in de etalage: achter de ramen van café Het Gegeven

Paard. In november organiseren we het eerste Science

Café samen. Dan kun je aanschuiven voor interviews,

columns en je laten verrassen door vernieuwende in-

zichten vanuit verschillende vakgebieden.

Hou onze site, Facebook of Twitter in de gaten voor

deze en andere programma-updates. Tot ziens online of

in de zaal!

Op het programma dit najaar

En verder...

WAAR HET GEGEVEN PAARD, TIVOLIVREDENBURG,

VREDENBURGKADE 11, UTRECHT

WANNEER MAANDAG 16 NOVEMBER


20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.3

0 –

14.3

0u

19.0

0 –

21.0

0u

20.0

0 –

22.0

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.0

0u

13.0

0 –

14.0

0u

19.0

0 –

21.0

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

22.0

0u

DI 1

SEP

WO

2 S

EP

WO

2 S

EP

ZO 6

SEP

MA

7 S

EP

DI 8

SEP

WO

9 S

EP

WO

9 S

EP

MA

14

SEP

Di 1

5 SE

P

WO

16

SEP

WO

16

SEP

MA

21

SEP

WO

23

SEP

WO

23

SEP

MA

28

SEP

DI 2

9 SE

P

WO

30

SEP

MA

5 O

KT

WO

7 O

KT

VR

9 O

KT

(A)

Aca

dem

iege

bouw

, Dom

plei

n 29

, Utr

echt

(B)

Boot

hzaa

l, U

nive

rsit

eits

bibl

ioth

eek,

Hei

delb

ergl

aan

3, U

trec

ht

(F)

Film

thea

ter

’t H

oogt

, Hoo

gt 4

, Utr

echt

(H)

Hof

man

Caf

é, J

ansk

erkh

of 1

7A, U

trec

ht

(W)

Tuin

zaal

, Win

kel v

an S

inke

l, O

udeg

rach

t 15

8, U

trec

ht

Ges

chie

deni

s vo

or s

trak

s. P

rof.

dr. V

an R

osse

m (

A)

Lunc

h: R

ealit

y ch

eck.

Van

ech

t na

ar v

irtu

eel.

Prof

. dr.

Ove

rmar

s (B

)

Als

het

maa

r ge

zond

is. D

e pa

rado

x va

n le

efst

ijlpo

litie

k. P

rof.

dr. D

ehue

(A

)

Cult

urel

e Zo

ndag

en C

olle

ge. U

itfe

est.

Vira

l in

1500

. Dr.

Lavé

ant

(W)

Mov

ies

& S

cien

ce. C

onta

gion

– V

irus

sen

& v

acci

ns. P

rof.

dr. H

eck

(F)

Filo

sofis

ch C

afé.

Wat

je d

enkt

dat

je d

enkt

. Dr.

Kalis

(H

)

Lunc

h: R

ealit

y ch

eck.

Gri

p op

je d

ip. R

ob S

. Ger

rits

(B)

Als

het

maa

r ge

zond

is. G

ezon

d le

ven

tege

n ve

rget

en?

Prof

. dr.

Bies

sels

(A

)

En e

r w

as li

cht.

Lekk

er li

cht.

Rogi

er v

an d

er H

eide

& p

rof.

dr. K

enem

ans

(A)

Hea

lthy

Urb

an L

ivin

g. F

it in

the

City

. Pro

f. H

uang

& p

rof.

dr. B

rug

(A)

Lunc

h: R

ealit

y ch

eck.

Onl

ine

vers

lavi

ngen

. Dr.

Van

den

Eijn

den

(B)

Als

het

maa

r ge

zond

is. K

anke

r vo

orko

men

, kan

dat

? D

r. Va

n G

ils (

A)

En e

r w

as li

cht.

Stilt

e va

n he

t lic

ht. J

oost

Zw

ager

man

& d

r. Va

n Ro

ssem

(A

)

Lunc

h: R

ealit

y ch

eck.

Mee

r bl

auw

op

het

web

. Pro

f. dr

. Mei

jer

(B)

Als

het

maa

r ge

zond

is. I

nfec

ties

: ter

ug v

an w

egge

wee

st. P

rof.

dr. C

outi

nho

(A)

En e

r w

as li

cht.

Lich

te k

ost.

Ingm

ar H

eytz

e &

pro

f. dr

. Wac

kers

(A

)

Priv

acyr

ede

2015

. Het

dig

itaa

l pro

leta

riaa

t. H

ans

Schn

itzl

er (

A)

Lunc

h: R

ealit

y ch

eck.

Sch

erm

als

sch

rift

en

scho

olm

eest

er. P

rof.

dr. J

euri

ng (

B)

Mov

ies

& S

cien

ce. C

hasi

ng Ic

e –

Weg

smel

tend

e w

erel

d. D

r. Le

naer

ts (

F)

Lunc

h: R

ealit

y ch

eck.

Ano

rexi

a: d

un z

ijn, d

ik z

ien.

Dr.

Keiz

er (

B)

Duu

rzam

e 10

0. F

ood

for T

houg

ht. M

et o

.a. B

as E

ickh

out

(A)

25

Agenda najaar 2015✁

KNIP UIT VOOR OP JE KOELKAST OF PRIKBORD

(A)

Academ

iegebouw, D

omplein 29, U

trecht

(B) Boothzaal, U

niversiteitsbibliotheek, Heidelberglaan 3, U

trecht

(F) Film

theater ’t Hoogt, H

oogt 4, Utrecht

(H)

Hofm

an Café, Janskerkhof 17A

, Utrecht

(W)

Balzaal, Winkel van Sinkel, O

udegracht 158, Utrecht

(T) H

et Gegeven Paard, TivoliV

redenburg, Vredenburgkade 11, U

trecht

20.00 – 21.30u

20.00 – 22.00u

13.00 – 14.00u

13.30 – 14.30u

20.00 – 21.30u

13.00 – 14.00u

20.00 – 21.30u

20.00 – 22.30u

19.00 – 21.00u

20.00 – 21.30u

20.00 – 22.00u

20.00 – 21.30u

20.00 – 21.30u

19.00 – 21.00u

20.00 – 22.00u

20.00 – 21.30u

Terrorisme dichtbij. Jihad in je straat. M

et o.a prof. dr. De G

raaf & dr. Sieckelinck (A

)

Filosofisch Café. Am

or fati. Dr. Van H

oute & drs. G

aasterland (H)

Lunch: Reality check. Leven in hybrid reality. Dr. D

e Lange (B)

Culturele Zondagen College. Alles Kids. Sociale baby? Prof. dr. Kem

ner (W)

Healthy U

rban Living. It’s in the Air. Prof. Sunyer &

prof. dr. Brunekreef (A)

Lunch: Reality check. Van virtueel naar echt. Dr. Copier (B)

Terrorisme dichtbij. Safety first. M

et o.a. prof. dr. De G

raaff & Ton Siedsm

a (A)

Nacht van D

escartes. Dom

, domm

er, domst? M

et o.a. prof. dr. Te Pas en dr. Broersen (A)

Movies &

Science. Carbon Nation – Verslaafd aan CO

2 . Prof. dr. De Jongh (F)

Terrorisme dichtbij. Slachtoffer of crim

ineel? Met o.a. dr. Van den H

emel (A

)

Filosofisch Café. Moraal in de m

ilitaire praktijk. Prof. dr. Verweij (H

)

Science Café Utrecht. (T)

Healthy U

rban Living. Urban Stress and H

appiness. Dr. A

dli & prof. dr. Bartels (A

)

Movies &

Science. Particle Fever – Denken over deeltjes. Prof. dr. Snellings (F)

Filosofisch Café. Verleg je filosofische horizon. Prof. dr. Frederiks (H)

Healthy U

rban Living. Mind the G

ap. Prof. Whitehead &

prof. dr. Stronks (A)

MA

12 OK

T

DI 13 O

KT

WO

14 OK

T

ZO 18 O

KT

DI 20 O

KT

WO

21 OK

T

MA

26 OK

T

DI 27 O

KT

MA

2 NO

V

MA

9 NO

V

DI 10 N

OV

MA

16 NO

V

DI 17 N

OV

MA

7 DEC

DI 8 D

EC

DI 15 D

EC26

Agenda najaar 2015✁

KNIP UIT VOOR OP JE KOELKAST OF PRIKBORD

2727

Bij Studium Generale zie je wat je

zappend niet ziet en hoor je wat Google

je niet vertelt. Kennis opdoen, dat

doe je tijdens je studie én daarna. Uit

boeken, in colleges, via internet, en

ook – nog gemakkelijker – via de Lezing

gemist-app!

Studium Generale biedt een

toegankelijk programma op academisch

niveau, te volgen zonder voorkennis.

Ontmoet wetenschappers en denkers,

ga met hen en andere geïnteresseerden

in discussie.

Academische vorming is meer dan

vakinhoudelijke kennis. De universiteit

vindt het belangrijk om aandacht

te schenken aan de samenhang

van wetenschappen en aan de

maatschappelijke aspecten ervan.

Omdat leren nooit ophoudt en de

discussie over kennis iedereen aangaat,

is het programma open voor iedereen.

MISSIE & LEZING GEMIST-APP

Pimp your mind

WWW.SG.UU.NL | 030 2532436 | [email protected]

GRATIS EN TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN

HET PODIUM VOOR LEZING EN DEBAT VAN DE UNIVERSITEIT UTRECHTStudium Generale

Documents

Najaarsbrochure 2015