NAMA : KELAS - · PDF fileLaju perubahan nilai f terhadap variabelnya ... Rumus tsb dibuktikan berlaku untuk n ... Tentukan persamaan garis singgung pada fungsi kuadrat y

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1

    theresiaveni.wordpress.com

    NAMA :

    KELAS :

  • 2

    theresiaveni.wordpress.com

    TURUNAN/DIFERENSIAL

    Definisi :

    Laju perubahan nilai f terhadap variabelnya adalah :

    0

    lim)('

    h

    xfh

    xfhxf )()( =

    dx

    dy

    x

    y

    x

    0lim =

    dx

    df

    f (x) merupakan fungsi baru disebut turunan fungsi f atau perbandingan diferensial, proses

    mencarinya disebut menurunkan / mendifferensialkan, bagian kalkulus yang berhubungan

    dengan itu disebut kalkulus differensial.

    f (x) dapat ditulis dengan notasi lain : y atau dx

    df atau

    dx

    dy ( 2 notasi yang terakhir disebut notasi

    Leibnitz).

    RUMUS-RUMUS TURUNAN

    RUMUS-RUMUS TURUNAN

    1. Turunan fungsi konstan:

    f (x) = k , maka f (x)= 0lim)()(

    lim00

    h

    kk

    h

    xfhxf

    hh

    Jadi f (x) = k maka f (x)= 0

    2. Turunan fungsi Pangkat

    f (x)= xn

    maka h

    xfhxfxf

    h

    )()(lim)('

    0

    = h

    xhx nn

    h

    )(lim

    0

    = 0

    limh h

    hxnn

    h n .............1.2

    )1(nx 221-n

    = ....................1.2

    )1(lim 21

    0

    hx

    nnnx nn

    h

    f (x ) = 1nnx

    f(x+h)=(x+h) nxxnn ............1.2

    )1( 221

    hxnn

    h nn

    f(x) = xn

    f(x+h)-f(x) = nx ............1.2

    )1( 221

    hxnn

    h nn

    Rumus tsb dibuktikan berlaku untuk n bulat positif ,tetapi ternyata berlaku juga untuk n bulat negatif dan n

    pecah. Jadi rumus berlaku untuk n rasional.

    3. Turunan Hasil Kali Konstanta Dengan Fungsi

    )(.)( xukxf maka h

    xfhxfxf

    h

    )()(lim)('

    0

    = h

    xukhxuk

    h

    )(.)(.lim

    0

    =

    h

    xuhxuk

    h

    )()(.lim

    0

    = k.

    h

    xuhxu

    h

    )()(.lim

    0

    )(' xf = )('. xuk

  • 3

    theresiaveni.wordpress.com

    4. Turunan Jumlah /Selisih Fungsi Fungsi

    )()()( xvxuxf maka h

    xfhxfxf

    h

    )()(lim)('

    0

    = h

    xvxuhxvhxu

    h

    )()()()(lim

    0

    =

    h

    xvhxv

    h

    xuhxu

    hh

    )()(lim

    )()(lim

    00

    f (x) = u (x) + v (x)

    5. Turunan Hasil Kali Fungsi Fungsi

    )().()( xvxuxf maka h

    xfhxfxf

    h

    )()(lim)('

    0

    = h

    xvxuhxvhxu

    h

    )().()()(lim

    0

    =h

    xvxuhxvxuhxvxuhxvhxu

    h

    )().()()()().()()(lim

    0

    =

    h

    xvhxvxu

    h

    xuhxuhxv

    hh

    )()()(lim

    )()(lim

    00

    = )(')()(').( xvxuxuxv

    = )(')()().(' xvxuxvxu

    6. Turunan Hasil Bagi Fungsi Fungsi

    Jika f (x) = )(

    )(

    xv

    xu maka u(x) = f (x) v(x)

    Menurut rumus sebelumnya u (x) = f (x) v(x) + f (x)v (x)

    f (x). v (x) = u (x) - f (x) v (x)

    f (x) = )(

    )(')(

    )()('

    xv

    xvxv

    xuxu

    2)(

    )(')()()(')('

    xv

    xvxuxvxuxf

    7. Turunan Fungsi Komposisi ( Dalil Rantai )

    Jika ))(()( xfgxF maka )('))((')(' xfxfgxF

  • 4

    theresiaveni.wordpress.com

    Tabel Rumus Turunan dan Contoh:

    No f(x) f (x) = y =

    =

    (turunan pertama dari f(x))

    Contoh

    1 f(x) = a

    dengan a

    adalah

    konstanta

    Turunan Fungsi Konstan

    f (x) = 0

    f(x) = a f (x) = 0

    f(x) = 2 f (x) = 0

    f(x) = -100 f (x) = 0

    f(x) = 1

    2 f (x) = 0

    2 f(x) = x Turunan Fungsi Identitas

    f (x) = 1

    f(x) = 2x f (x) = 2 . (1) = 2

    f(x) = -35x f (x) = -35. (1) = -35

    f(x) = 3

    2 f (x) =

    3

    2 . (1) =

    3

    2

    3. f(x) = axn Turunan Fungsi Pangkat

    f (x) = n . a xn-1

    f(x) = axn f (x) = n . a xn-1

    f(x) = x2berarti a = 1, n = 2

    f (x) = 2. (1) x2-1 = 2x1 = 2x

    f(x) = -8x3berarti a = -8, n = 3

    f (x) = 3. (-8) x3-1 = -24x2

    f(x) = 3

    4x4berarti a =

    3

    4, n = 4

    f (x) = 4. (3

    4) x4-1 = 3x3

    f(x) = 2 = 212berarti a = 2, n =

    1

    2

    f (x) = 1

    2. 2

    12

    1 = 1. 1 2=

    12=

    1

    12

    = 1

    f(x) = 3

    23 =

    3

    23

    = 3 . 2 3

    berarti a = 3, n = 2 3

    f (x) = (- 2

    3). 3

    2 3

    1 = -2. 5 3=

    2

    5 3

    = 2

    53

    4. f(x) =

    u(x) v(x)

    Turunan Jumlah dan

    Selisih Fungsi

    f (x) = u (x) v (x)

    f(x) = u(x) v(x) f (x) = u (x) v (x)

    f(x) = -3x+ 4 f (x) = -3 (1) + 0 = -3

    f(x) = 12x - 2 f (x) = 12 (1) - 0 = 12

    f(x) = 7x2 +3x - 6

    f (x) = 2 (7)x2-1 + 3(1) 0 = 14x+ 3

    f(x) = - 10x4 + x3 - 2000

    f (x) = 4 (-10)x4-1 + 3x3-1 0 = - 40x3 + 3x2

    f(x) = x5 - 6 x3 + x

    f (x) = 5x4 - 18x2 + 1

    f(x) = 2x2 - 4

    f (x) = 4x

    Ingat:

    1

    =

    1

    =

    =

    = .

  • 5

    theresiaveni.wordpress.com

    No f(x) f (x) = y =

    =

    (turunan pertama dari f(x))

    Contoh

    5. f(x) = u(x) .

    v(x)

    Turunan Hasil Kali Dua

    Fungsi

    f(x) = u(x). v(x) + u(x).v (x)

    f(x) = u(x).v(x) f(x) = u (x).v(x) + u(x).v(x)

    f(x) = (x+ 4)(3x-2)

    berarti u(x) = x+ 4 dan v( x) = 3x- 2

    u (x) = 1 , v (x) = 3

    maka f (x) = u (x) . v(x) + u(x) . v (x)

    f(x) = 1(3x- 2) + (x+4)3 = 3x 2 + 3x +12

    =6x + 10

    Cara lain:

    f(x) = (x+ 4)(3x-2) = 3x2 + 10x 8 = 6x + 10

    f(x) = (x2+ 2x + 1)(x-1)

    berarti u(x) = x2+ 2x +1 dan v( x) = x- 1

    u (x) = 2x+2 , v (x) = 1

    maka f (x) = u (x) . v(x) + u(x) . v (x)

    f (x) = (2x+2 )(x-1) + (x2+ 2x + 1) 1

    = 2x2 - 2+ x2+ 2x + 1=3x2+ 2x - 1

    6. f(x) = ()

    () Turunan Hasil Bagi Dua

    Fungsi

    f (x) = ().() () . ()

    2()

    f(x) = ()

    () f (x) =

    ().() () . ()

    2()

    f(x) = 2

    +3 berarti u(x) = 2x dan v( x) = x+3

    u (x) = 2 , v (x) = 1

    maka f (x) = ().() () . ()

    2()

    f (x) = 2(+3)2(1)

    (+3)2 =

    2+62

    (+3)2 =

    6

    2+6+9

    f(x) = 4

    +1 berarti u(x) = x - 4 dan v( x) = x+1

    u (x) = 1 , v (x) = 1

    maka f (x) = ().() () . ()

    2()

    f (x) = 1(+1)(4)(1)

    (+1)2 =

    +1+4

    (+1)2 =

    5

    2+2+1

    7. f(x) = a.(u(x))n Turunan

    Aturan/Teorema/Dalil

    Rantai

    f (x) = n. a. (u(x))n-1 . u (x)

    f(x) = (4x 3)5

    berarti a = 1, n = 5, u(x) = 4x 3

    u (x) = 4 maka f (x) = n. a. (u(x))n-1 . u (x)

    f (x) = 5 . 1 (4x 3)5-1. 4

    = 5 . 1. 4 (4x 3)4 = 20 (4x 3)4

    f(x) = 2(3 + 1)12

    berarti a = 2, n =1

    2, u(x) = 3x+ 1

    u (x) = 3

    maka f (x) = n. a. (u(x))n-1 . u (x)

    f (x) = 1

    2 .2(3 + 1)

    12

    1. 3

  • 6

    theresiaveni.wordpress.com

    No f(x) f (x) = y =

    =

    (turunan pertama dari f(x))

    Contoh

    = 1. 3(3 + 1) 12 =

    3

    (3+1)12

    = 3

    3+1

    f(x) = (x+1)(4x 3)5

    berarti u(x) = x+ 1 dan v( x) = (4x 3)5

    u (x) = 1 , v (x) = 20 (4x 3)4

    maka f (x) = u (x) . v(x) + u(x) . v (x)

    f (x) = 1(4x 3)5 + (x+1) (20 (4x 3)4)

    = (4x 3)4 (( 4x 3) + 20(x+1))

    = (4x 3)4 ( 4x 3 + 20x+20)

    = (4x 3)4( 24x + 17)

    f(x) = (4x 3) 5

    +1

    berarti u (x) = (4x 3)5 dan v(x) = x +1

    u (x) = 20 (4x 3)4 , v (x) = 1

    maka f (x) = ().() () . ()

    2()

    f (x) = 20(4x 3)

    4.(+1)(4x 3) 5 .1

    (+1)2

    = (4x 3)

    4.(20+20) (4x 3) 5

    2+2+1

    =(4x 3)

    4 ((20+20) (4x 3))

    2+2+1

    = (4x 3)

    4 (20+204x+3)

    2+2+1

    = (4x 3)

    4 (16+23)

    2+2+1

    Latihan 1 :

    Carilah turunan pertama dari fungsi-fungsi berikut:

    Untuk soal no 1 3 tentukan juga turunan kedua fungsi f (x) atau f (x)!

    f (x) adalah turunan kedua fungsi f(x) , dapat dicari dengan mencari turunan dari f(x)

    1. f (x) = 4x5 - 2x4 + 5x2 x

    2. () =3

    84

    2

    33 + 3 + 15

    3. f(x) = 4x 2

    3 + 4x 1000

    4. f(x) = (4x 1)(2x + 3)

    5. () = (2 + 1)( + 2)

    6. () =25

    3

    7. f (x) = 32

    2

    x

    x

    8. () = (3 4)3

    9. () = ( 12)7

    10. () = (2 3)( 5)3

    11. () = + 2

    12. () = 2 3

  • 7

    theresiaveni.wordpress.com

    13. () =1

    3

    14. f (x) = x2 + 22

    1

    x

    15. f (x) = 3

    3 2 7

    xx

    16. f(x) =(31

    2+5)

    2

    17. f(x) = 4 + 52 73

    18. g(x) = 32

    23

    19. f(x) = (( +