Namazi -

Dhe fale namazin n dy skajet e dits, e edhe n ort e afrta (me ditn) t nats. S'ka dy se veprat e mira i shlyejn ato t kqijat. Kjo sht nj kshill pr ata q pranojn ksh 14)

Kur t jeni n udhtim e sipr, nuk sht mkat pr ju t shkurtoni namazin, nse frigoheni imtart do t ju sjellin ndonj t keqe. Jobesimtart jan armiq tuaj t hapt. Kur t jesh ti (Muhammed) bashk me ta dhe ju fal namazin, nj grup prej tyre, duke i b artur armt, le t vij e le t falet me ty (grupi tjetr n roje), e kur t bien n sexhde yejn nj reqat), kta le t qndrojn mbrapa jush (n roje) e le t vij grupi tjetr, q e t falet me ty dhe le t'i bartin armt dhe t jen n gjendje gadishmrie. Ata q nuk be n, e dshirojn moskujdesin tuaj ndaj armve e mjeteve q t'iu vrsulen njher me t gjit t. Nse jeni t lodhur nga ndonj shi ose jeni t smur, nuk sht mkat t mos i bartni ani gadishmrin tuaj. All-llahu ka prgadit dnim nnmues pr jobesimart. -Nisa: 101-102) Analiza e fjalve

Ekime-Kame-Ekame- Ngrihet, ohet, drejtohet, vendos; -Kaimun Pasiq namazi fillon me tekbir (Allahu Ekber) dhe mbaron me teslim (Es-sel amu Alejkum ve Rahmatullahi), n mes ktyre dy kushteve t namazit jan edhe: qndrimi n leximi i Kuranit, prkulja (ruku), prulja (sexhdeja) si dhe ulja n namaz (et-tehijatu) , Allahu i Madhrishm n kt ajet: Pra, praktikone gjat faljes s namzit njrin nga kushtet kryesore t namazit, qn drimin n kmb edhe n namazet q jan n nj koh kur ti je i lodhur nga aktiviteti ditor namazin e akshamit dhe t jacis.

Es-salatu- Lutje, mshir, krkim falje, falnderim ndaj t mirave t Alla m i prbr nga prkuljet (rukuve) dhe pruljeve (sexhdeve). Kan thn shumica e gjuhtar utje; kur thuhet: lutu pr te, d.m.th.: Jam lutur pr te dhe e Allahu xh.sh. pr muslimant n t vrtet sht: pastrim prej mkateve, thot Allahu i Madh ran: Ata jan t cilt mbi ta sht pr njerzit, thot Allahu i Madhrishm: ab: 56)

Tarefeji-Tarrefun- skaj, vendos n qoshe, n an; -ansor, i qoshe Ana e nj shtje: kjo fjal prdoret: pr trupa fizik (konkret) dhe pr koh jera. Prdoret n formn alegorike, si: nnn dhe babn. Allau i Madhrishm n Kuran thot ud: 114).

Darebtum- Ed-darbu fi el-erdi- t ecurit npr tok. Lavdiploti ka th ot udhtojn npr t. Taksuru- T shkurtoni; en-naksu - t paksuarit, q mund t jet paksi lsis dhe forms. Ragibi ka thn: Me fjaln Kasru-salah nnkuptohet shkurtimi i namazit, duke ln pjes kryesore t namazit n shenj lehtsimi.

Jeftinekum-El-fitnetu sht sikur fjala sporv dhe testim, q prdor pr pun t kqija: do krijes do ta shijoj vdekjen, e Ne, n shenj sprove ju sprovojm me vshtirsi e kn ju ktheheni te Ne.(El-Enbija:35)

Ragibi ka thn: El-fitnetu sht sikurse fjala sprov, q t dyja prdoren n vs jat mirqenies, ndonse prdorimi i saj n vshtirsi sht m i theksuar. Aduven mubiinen Armiq, q kan shfaqur armiqsin e tyre.

Hidhrehum El-Hidhru ve el-Hadheru; el-hiifetu do t thot: ai q i f on i gatshm pr tu mbrojtur nga shkaqet e tij. Muhamed Ali Sabuni n veprn e tij Sqarim t shklqyeshme t komentimit t dispozitave Kuranore citon Raziun se ka thn: Q t d jtin kuptim, si el-ither ve el-ether, si dhe el-mithel ve el-mether, dhe thuhet ehadhe hidhrehu- kur zgjohet dhe tregon kujdes nga frika. Kuptimi do t dukej kshtu : T jeni n gjendje gadishmrie kundrejt armikut dhe mos ti jepni asnj rast tju mposht kujdesit t vogl. Xhunah El-xhunah sht mkat.

Tagfulune El-Gafletu do t thot: shkujdesje, q njeriut i ndodh si

Shkaku i shpalljes s ajeteve kuranore

1. Transmetojn Shejhani (Buhariu dhe Muslimi) nga Ibn Mesudi r.a.: Vrtet nj n eri e kishte puthur nj grua dhe njeriu shkoi te i Drguari i Allahut dhe e lajmroi t Drguarin e Allahut pr kt rast. Allahu i Madhrishm e zbriti ajetin:

Dhe fale namazin n dy skajet e dits, e edhe n ort e afrta (me ditn) t nats. S ka dy se veprat e mira i shlyejn ato t kqijat. Kjo sht nj kshill pr ata q pranojn ksh 14), njeriu tha: pr mua sht kjo? I Drguari i Allahut i tha: Pr gjith ummetin tim n hsi. 2. Transmetohet nga Abdilahi se ka thn: erdhi nj njeri te i Drguari i Allahu t dhe i tha: O i Drguar i Allahut, un n periferi t Medins e kam ngacmuar seksualisht nj grua por nuk kam kryer mardhnje seksuale. Un jam para teje, gjyko me mua si t dua sh. N at moment ndrhyn Omeri r.a.: Pse po e prhap kt ngjarje pasi q Allahu ta ka f Pejgamberi s.a.w.s. nuk e mori parasysh fare, njeriu u largua, mirpo e pasoj diku sh tjetr (Pejgamberin s.a.w.s.) dhe e thirri, Pejgamberi s.a.w.s. ia lexoi kt ajet:

Dhe fale namazin n dy skajet e dits, e edhe n ort e afrta (me ditn) t nats. S ka dy se veprat e mira i shlyejn ato t kqijat. Kjo sht nj kshill pr ata q pranojn ksh 14), ather ky njeri i thot: O i Drguar i Allahut a ka zbrit posaqrisht pr kt njeri? amberi s.a.w.s. iu prgjigj: Jo, ka zbrit pr tr njerzimin.

3. Transmetohet nga Ebi-Jasir ibn Amr: (nj njeri) tha: M erdhi nj grua, kurse burrin e saj e kishte drguar i Drguari i Allahut n nj mision, gruaja tha: Mi shit kt hurma (me dirhem), n shikimin e par m hyri n zemr, i thash se n shtpin time kam hur t llojit m t mir se kto. Eja pas meje, ia bra me sy dhe e prqafova. Ky ka qen shkak kova te i Drguari i Allahut dhe ia tregova kt problem. Pejgamberi s.a.w.s. iu ka dr ejtu: Po si e ke tradhtu familjen e lufttarit n rrugn e Allahut, ma ktheu shpinn dhe u nga un, kjo ishte shkaku i cili m nxiti t mendoj nse jam prej banorve t zjarrit dh e Allahu kurr nuk do t m fal. Ky ka qen shkaku q Allahu e ka zbrit ajetin n fjal: Dhe fale namazin n dy skajet e dits, e edhe n ort e afrta (me ditn) t nats. S ka dy se veprat e mira i shlyejn ato t kqijat. Kjo sht nj kshill pr ata q pranojn ksh 14). Me kt rast i Drguari i Allahut e ka drguar dikend dhe ma ka lexuar kt ajet. 4. Transmetohet nga Ibn Abasi r.a. se: nj njeri erdhi te Omeri r.a. dhe i

tha se: ka ardhur nj grua pr t bler dika nga un dhe e shmanga e e futa n nj vend t bra veprime dashurore me te n do gj prve mardhnjeve seksuale, Omeri r.a. tha: Mjer ndoshta ajo ka qen udhtare n rrugn e Allahut, i kam thn: po, Omeri r.a. i tha: shko bu-Bekri r.a., njeriu i tha: m sht prgjigjur njsoj sikur Omeri, Omeri i tha: shko tek i Drguari i Allahut dhe pyete ate, ai shkoi tek i Drguari i Allahut dhe ia tregoi ngjarjen siq ia ka treguar Ebu-Bekrit r.a. dhe Omerit r.a.. Pr kt arsye i Drguari i Allahut tha:Mos ndoshta ajo ka qen udhtare n rrugn e Allahut, njeriu iu prgjigj: p q heshti i Drguari i Allahut, pr kt shkak zbriti ajeti kuranor:

Dhe fale namazin n dy skajet e dits, e edhe n ort e afrta (me ditn) t nats. S ka dy se veprat e mira i shlyejn ato t kqijat. Kjo sht nj kshill pr ata q pranojn ksh 14), ather njeriu e ka pyet t Drguarin e Allahut: A sht pr mua n veqanti o i Drgua ahut, apo pr gjith njerzit n trsi? Omeri e vendosi dorn n kraharorin e tij dhe i th , jo nuk sht nj definim i ktij rasti, por sht ajet i prgjithshm, i cili ka zbrit p njerzimin, ather qeshi i Drguari i Allahut dhe tha: Omeri e tha t vrtetn. Shkaku i shpalljes s ajeteve kuranore 101-102 t kaptins En-Nisa

1. Fjala e Allahut xh.sh.: .a., i cili thot: E kan pyetur t Drguarin e Allahut populli i Beni Nexharit, t cilt i than: O i Drguar i Allahut vrtet ne lvizim npr tok (prej nj vendi n nj vend tjet lemi? Me kt rast e zbriti Allahu i Madhrishm ajetin: ... zhdim, pas ksaj ngjarje kaloi nj vit, derisa ishte n luft i Drguari i Allahut dhe e f ali namazin e dreks, idhujtart than: Muhamedi dhe shokt e tij jan t angazhuar (t pr r) bhuni gati q tiu vrsulemi mizorisht. Njri prej tyre tha: Ata pas ktij namazi e kan edhe nj namaz tjetr t ngjajshm pas ktij t parit, dhe menjher n mes dy namazeve (dr ikindis) e zbriti ajetin e friks:

2. Transmetohet nga Ebi-Ajash Ez-Zerkij r.a., i cili ka thn se: Ishim me t Drguarin e Allahut n Asfan, jemi takuar me idhujtart, ku me ta ishte Halid ibn Velid i, ata ishin mes nesh dhe kibles, ne e falm bashk me Pejgamberin s.a.w.s. namazin e dreks, ata (idhujtart) than: Ve se ishin n gjendje n t ciln mund ti sulmonim bef Pastaj than: tani ju vjen atyre namazi (i ikndis) q pr ta sht m i dashur se fmijt dhe se sa vetvetja e tyre. Menjher i zbriti Xhibrili kto ajete n mes t namazit t dre dhe namazit t ikindis:

Kur t jeni n udhtim e sipr, nuk sht mkat pr ju t shkurtoni namazin, nse frigoheni imtart do t ju sjellin ndonj t keqe. Jobesimtart jan armiq tuaj t hapt. Kur t jesh ti (Muhammed) bashk me ta dhe ju fal namazin, nj grup prej tyre, duke i b artur armt, le t vij e le t falet me ty (grupi tjetr n roje), e kur t bien n sexhde yejn nj reqat), kta le t qndrojn mbrapa jush (n roje) e le t vij grupi tjetr, q e t falet me ty dhe le t i bartin armt dhe t jen n gjendje gadishmrie. Ata q nuk be n, e dshirojn moskujdesin tuaj ndaj armve e mjeteve q t iu vrsulen njher me t gjit t. Nse jeni t lodhur nga ndonj shi ose jeni t smur, nuk sht mkat t mos i bartni ani gadishmrin tuaj. All-llahu ka prgadit dnim nnmues pr jobesimart. -Nisa: 101-102) 3. Fjala e Allahut xh.sh.: Ibn Abasi r.a., i cili ka thn: ka zbrit: bn Avfin r.a., i cili ishte i lnduar.

...nuk sht mkat pr ju...

Urtsia e tefsirit

Urtsia e par: Allahu i Madhrishm n kt ajet kuranor tregon obligueshmrin e dhe rndsin e tij. Obligueshmria e namzit tregohet n pjesn e ajetit ku thuhet: Hud:114), ndrsa rndsia e namazit tregohet n pjesn e ajetit ku thuhet: ...n dy skajet e dits, e edhe n ort e af press pr ata q pranojn kshillat, duke br vepra t mira. Ngase, vetm vepra e mir e

eqen. Pra, namazi sht obligim, e q me kryerjen e namazit prve q lirohemi nga obligimi shpresohet n shprblimin e Allahut xh.sh. dhe do shprblim sht i mir e do e mir shly en. Vetm se duhet t jemi prej atyre q i pranojm kshillat. E, kshill m e mir se ks llahut xh.sh. nuk ka. Ather si mos ta pranojm?

Urtsia e dyt: Ali ibn Ebi Talha transmeton se ibn Abasi r.a., lidhur me fja lt e t Lartmadhrishmit: - Dhe qndro n namaz n amit. Ibn Kethiri vazhdon n tefsirin e tij, dhe e prmend se Muxhahidi ka thn: Namazi alet n fillim t dits sht namazi i sabahut, ndrkaq namazi q falet n fund t dits s dreks dhe i ikindis. N tefsir el-Xhelalejn, lidhur me fjaln e t Lartmadhrishmit: : namazi i sabahut, dreks dhe i ikindis.

Urtsia e tret: N fjaln e Allahut t Madhrishm: e si r.a. thot: Ktu sht fjala pr namazin e jacis. El-Haseni, sipas transmetimit t ib arekit, thot se ktu aludohet n namazin e akshamit dhe t jacis. I Drguari i Allahut s. .w.s ka thn: N ort e afrta t nats jan akshami dhe jacija. (Tefsiri i ibn Kethiri fq. 187). Gjithashtu edhe n tefsirin el-Xhelalejn rreth fjals s Allahut t Madhrishm: ...(Hud: 114) sht pr qllim: namazi i akshamit dhe i jacis.

Urtsia e katrt: Allahu i Madhrishm thot: Kur de t ndryshme, sikur thot n ajetin tjetr: ...... m.th. duke e paksuar numrin e tyre, ashtu q namazet katr rekatshe ti falni dy rekate. Pra, kur t jeni ne udhtim mund t ballafaqoheni me lloj-lloj rrethanash t ndryshme, si: armiku, smundja, lodhja etj.. nuk sht mkat t shkurtohen namazet nga katr rekate n dy rekate.

Urtsia e pest: T shprehurit prmes fjalve: sht n shenj kushtzimi, por konteksti i fjalve sht n nj prdorim t theksuara pr ve, ngaq n t shumtn e rasteve muslimant mund ti nnshtrohen friks gjat udhtimeve,( li Sabuni, Sqarime t shklqyeshme t komentimit t dispozitave Kuranore, fq.532) sepse s i zakonisht kan dal n udhtim pr ta br ndonj luft, apo n ndonj ekspedit vzhgues odheshin n luft pr mbrojtjen e islamit e t pjestarve t tij. Por, nuk do t thot q ormale nuk lejohet nj shkurtim i till ngase shkurtimi i namazit sht sadaka e Allahut xh.sh. pr robrit e Tij. Transmeton Jala ibn Umejje r.a. i kam thn Umer ibn Hattabit r.a. pr ajetin kuranor:

? Omeri r.a. m tha: M ka habitur edhe mua ajo q t ka habit edhe ty, ndaj e pyeta t Dr uarin e Allahut s.a.w.s.? Dhe ai m tha: Kjo sht nj sadak q Allahu ua ka dhuruar, pra j pranonie dhuratn e Tij.

Urtsia e gjasht: Allahu i Madhrishm i porositi lufttart q luftojn n rrug r t falin namazin t mos ln anash armt, duke u shprehur me fjalt: an dhe t tregojn gadishmrin dhe kujdesin kundrejt jobesimtarve, duke ua trhequr vre mbi domosdoshmrin e t qenurit t kujdesshm dhe t mos jen neglizhent kundrejt marrjes rasysh s shkaqeve.

Urtsia e shtat: Raportohet nga ibn Abasi r.a. se Pejgamberi s.a.w.s. ka shk uar n luft s bashku me shokt e tij kundr fiseve beni Muharib dhe beni Ennar. Pejgambe i s.a.w.s. me shokt e tij ishin ndalur n nj lugin dhe nuk vrenin ndonj nga armiqt. N it i lan armt e tyre anash, ndrkoh Pejgamberi s.a.w.s. u nis n nj vend pr nj nevoj Kur kaloi nj pjes t lugins, at e vrejti Gurth ibn Harith, i cili u lshua posht kod e vete kishte nj shpat, duke mos e hetuar fare kt Pejgamberi s.a.w.s., ai qndronte si pr koks s Pejgamberit s.a.w.s., duke i thn: M vraft Zoti nse nuk t vras ty, dhe tur shpatn lart dhe i thot: O Muhamed, kush do t mbroj tani prej meje? Allahu! Pejgamberi s.a.w.s.. Ai dshiroi ti mshoj me shpat Pejgamberit s.a.w.s., kur ja, kmba i rrshqiti dhe ra i shtrir pr tok, ndrkoh Pejgamberi s.a.w.s. e mori shpatn e tij dh tha: Po ty, kush do t mbroj tani prej meje, o Gurth? Askush! i prgjigjet. Pejgam

s.a.w.s. e fali kt njeri. Ky i fundit u kthye te populli i vet dhe ua rrfeu ngjarje n n fjal, pastaj disa prej tyre prqafuan edhe Islamin. Dispozitat t cilat rezultojn nga ajetet e Namazi t Dispozita e par: Obligueshmria e namazit. Kan thn dijetart: Nga ky ajet na bhen t ditura koht e adhurimeve (ibadetev) igative (farz) dhe vullnetare (nafile). Ibn Arabij nuk pajtohet me kt mendim, sepse nuk ka urdhr pr namaze vullnetare (nafile), por vetm pr namaze obligative (farz). Dispozita e dyt: Qndrimi n kmb.

Allahu i Madhrishm n lbrin e Tij (Kuran) namazin e ka prcaktuar: me prkulje ku), prulje (sexhde), qndrim n kmb (kijam), leximin e kuranit (kiraet) dhe e ka vler lart, thot Allahu i Lartmadhrishm: Dhe qndroni n namaz .. Qndrimi n kmb (kijam) zakonisht zgjat aq sa nevojitet pr recitimin (kiraet) n namazet e obliguara (farz dhe vaxhib). Kjo konkludohet n baz t hadithit t Imran ibn H usajnit , r.a., i cili thot: Kisha hemorroide, andaj e pyeta t Drguarin s.a.w.s., pr namaz dhe ai m tha: Fa Kijami i plot sht qndrimi n kmb. Nse falsi prkulet, ashtu q duart e tij n gjunjt, do t konsiderohet se sht kijam. Nuk lejohet braktisja e kijamit pr at q m a kryej, madje edhe krahas nj vshtirsie, e cila nuk e arrin shkalln e dhembjes s fuqi hme, as frika nga shtimi i smundjes ose shtyrjes s shrimit. Nse mund ta kryej kijamin , duke u mbshtetur n dika, duhet ta bj kt. Nse sht n gjendje ta kryej nj pjes t veproj sipas mundsive. Nse sht n gjendje t qndroj vetm aq koh sa sht e nev fillestar, duhet ta recitoj n kmb, pastaj t ulet.

Dispozita e tret: Koht e namazit. N fjaln e Allahut t Madhrishm: ...n dy skajet e dits.. t namazi i sabahut, kurse n skajin e dyt sht namazi i dreks dhe i ikindis, kt prz bn edhe Ibn Atijje. Ibn Abbasi dhe Haseni kan thn: dy skajet jan: sabahu dhe aksha ga Haseni gjithashtu tregohet se ka thn: n skajin e dyt sht vetm ikindija. Kan th he Dahaku n dy skajet jan: dreka dhe ikindia, kurse n ort e afrta : akshami, jacia d sabahu. Shihet qart se nga t kuptuarit e ktyre termave q jan prdorur n ajetin e 114aptins Hud, dijetart islam konkretisht komentatort e Kuranit disa prej tyre i prfshij n pes koht e namazit ditor. Ajo ka sht mse e sigurt, pra nga shumica e komentator t sht se me kt ajet kuranor argumentohen 3 koht e namazit: 1. Sabahu; 2. Akshami dhe . Jacia. Ndrsa, pr 2 koht tjera, pr namazin e dreks dhe t ikindis po i sjellim ajetet q n mnyr t veqant bhet fjal pr kto dy koh t namazit. Thot Allahu i Madhrishm n Kuran:

Fale namazin kur zbret (nga zeniti) dielli, e deri n errsirn e nats dhe duke br lutj (namazin) e agimit. Vrtet, lutja e agimit sht e prcjellur . (El-Isra: 78) N pjesn e par t ktj ajeti: Fale namazin kur zbre Si dhe n ajetin tjetr thot Allahu i Madhrishm:

Vazhdoni rregullisht namazet (faljet), e edhe at namazin e mesm, dhe ndaj All-llahu t t jeni respektues (n namaze). (El-Bekare: 238) Me fjaln e Allahut t Madhrueshm esm,..., bhet fjal pr namazin e ikindis. Me kt rast nga kta ajete kuranore: ajeti kaptins Hud, ajeti i 78 i kaptins El-Isra dhe ajeti i 238 i kaptins El-Bekare na i bjn me dije pes koht e namazit ditor.

Dispozita e katrt: Fjala e Allahut t Lartmadhrishm: endojn shumica e t parve nga sahabet dhe tabiint, Allahu xh.sh. qoft i knaqur me gjit ata, se veprat e mira n kt jan pes kohlt e namazit. Ka thn Muxhahidi: t mira, apo v t mira jan edhe fjalt e njeriut: subhanallh, elhamdulilah, la ilahe il-lallah dhe A llahu Ekber.

Dispozita e pest: Namazi i udhtarit. Fjalt e Lavdiplotit dshmojn: uke qen n udhtim, ngaq fjalt e Tij: Kur t jeni n u yshme, ndrkaq Lavdiploti kt udhtim nuk e kushtzoi q t jet udhtim n funksion t lu lahut t Madhrishm, por kt fjal e tha n mnyr t prgjithsuar pr t prfshir t g

Ibn Xhurejxh transmeton se Ebu Munib El-Xharshi ia prmendi kt ajet Ibn Omerit dhe tha: Ne jemi t sigurt tani dhe nuk kemi frik, a duhet pra q ta shkurtojm namazin ? Ibn Omeri iu prgjigj: llahun. (El-Ahzab: 21). Ibn El-Kajimi thot: Pejgamberi s.a.w.s. falte vetm dy rekate pr ata namaze q bheshin nga katr, kudo q udhtonte derisa kthehej n Medine. Nuk sht konfirmuar se ai falur ndonjher katr rekate (gjat kohs q udhtonte) dhe asnjri prej imamve nuk ndrys hur me kt shtje, megjithse ata kan mendime t ndryshme prsa i prket rregullit t s namazit. Dispozita e gjasht: Distanca e udhtimit n t cilin lejohet shkurtimi i namazi t.

Distanca m e shkurtr e udhtimit pr shkak t s cils shkurtohen namazet ditore; shkak t s cils sht i lejuar t mos agjroj ramazanin; pr shkak t s cils hiqet obl s s namazit t xhumas dhe namazeve t bajramit; therrjes s kurbanit dhe pr shkak t s uk i lejohet gruas t udhtoj ose mahrem, ndrsa meshi mbi meste zgjatet tri dit, sht nca e cila sht tetmbdhjet fersah. Nj fersah sht tri milje, ose trsisht 89 kilome Dhahirijt jan t mendimit se distanca qoft e vogl ose e madhe sht e njjt n e shkurtimit. Shfiit, Hanbelijt dhe Malikijt, mendojn q s paku udhtimi t jet dy dit, n shtmbdhjet ferseh. Hanefijt jan t mendimit q s paku t jet tri dit, n distanc udhtimi tetmb Euzaiu ka thn: S paku t jet nj dit udhtimi, n distanc prej tet ferseh. Ibnul Arabi pr t kontestuar mendimin e dhahirijve thot: Disa njerz vrtet tall n me fen, duke thn se do nj q del nga vendbanimi n skajin tjetr e shkurton namazin uk agjron. Vrtet ai q thot kto fjal sht i huaj q nuk e percepton shndosh udhtimi ose tallet me fen. Sikur q dijetart t mos e kishin prmendur as q do t dshiroja q oj me cepat e syve t mi, e as q ta kundroj me zemrn time. Sahabt e mparshm kishin me me t ndryshme rreth prcaktimit t distancs. Raportohet nga Omeri, Ibn Omeri, Ibn Abbas radijallahu anhum se ata e konsideronin distanc nj dit udhtimi, ndrkaq Ibn Mesudi m onte se duhet t jet tri dit, duke pasur n konsiderat se udhtimi nnkupton dalje t sh me angazhime dhe me vshtirsi. Dijetart e medhhebit hanefit si argument e kan prdorur domethnien e hadithev e q jan theksuar n prckatimin e gjatsis kohore t meshit pr mestet e udhtarit, i c dit dhe tri net. do udhtar ka t drejt t bj mesh tri dit dhe tri net, e q mund t t si periudha m e shkurtr kohore q quhet udhtim. N medhhebin hanefi distanca, e cila mund t kalohet pr kt koh, sht vlersuar si meritore. Nga Ibn Omeri transmetohet se i Drguari s.a.w.s. ka thn: Gruaja nuk duhet t udhtoj distanc prej tri ditve pa mahrem.(Buhari)

Dispozita e shtat: Kush konsiderohet udhtar? Udhtar konsiderohet personi, i cili del nga vendbanimi dhe e l shtpin pas, m e qllim t udhtimit deri n vendin q ndodhet n largsi, ndrsa distanca e prshkuar kon et udhtim. Argument pr kt sht transmetimi q shnohet nga Enesi r.a., i cili ka dekla Ka falur namaz farz me t Drguarin s.a.w.s., n Medin, prej katr reqateve, ndrsa nama e iqindis n Dhul-Hulejfe prej dz reqateve. (Buhari) Ibn Haxheri ka thn: Ky hadith ka shrbyer si argument se lejohet shkurtimi i n amazit edhe n udhtim t shkurtr, ngase distanca ndrmjet Medins dhe Dhul-Hulejfs sht milje, mirpo shton se Dhul-Hulejfa nuk ishte destinacioni i fundit. I Drguari s.a.w .s. dhe Enesi r.a. ishin ndalur n Dhul-Hulejfe rrugs pr n Mek. Ardhja e tyre sht pr r me namazin e par t ardhshm, e q ka qen iqindia. I Drguari s.a.w.s. i ka shkurtuar d e ka vazhduar ti shkurtoj namazet derisa nuk sht kthyer nga ky udhtim.

Dispozita e tet: Ligjshmria e namazit t friks. Imam Ebu Jusufi, Allahu e mshiroft, mban qndrimin se dispozitat e prmendura n ajetin q flet mbi namazin e friks jan veanrisht pr Pejgamberin s.a.w.s. dhe ushtri tij, duke u bazuar n pjesn e jashtme t ajetit kuranor: Kur sa: 102). Ndrkaq, xhumhuri jan t mendimit se namazi i friks sht i ligjsuar, pr faktin esazhi drejtuar Pejgamberit s.a.w.s. sht njkohsisht porosi edhe pr Ummetin e tij, ndr aq ne jemi t urdhruar t pasojm dhe t kemi shmblltyr Pejgamberin s.a.w.s. m pas shf ime divergjente rreth mnyrs s faljes, edhe ate kryesisht duke u mbshtetur n transmeti met e lloj-llojta t transmetuara nga Pejgamberi s.a.w.s..

Dispozita e nnt: Si duhet falur namazi i friks. Lidhur me kt shtje, imam Ahmedi thot: Prsa i prket namazit n rast frike ka apo shtat hadithe t konfirmuara dhe n cilndo mnyr q falet, ai do t jet i vlefshm Ibn El-Kajimi thot: N thelb jan gjasht mnyra pr ta falur namazin n rast fr jithse disa thon se jan m shum se kaq. Kurdoher q vihet re ndonj ndryshim n transm e ndonj rasti, ata e prshkruajn at si ndryshim (n mnyrn e t falurit) duke arritur k shtatmbdhjet mnyra. Imami e ndan xhematin n dy pjes. Gjysmn e l n ball t lufts, me gjysmn tjet rekat namaz. Pastaj, ata q u faln, shkojn n ball t lufts dhe vijn ata t tjert q mamin, i cili jep selam. Pasi grupi i dyt fal rekatin e par, shkojn n ball t lufts d vijn ata t grupit t par t falin rekatin e dyt vetmas. Pasi plotsojn rekatin e dyt, selam dhe kthehen n ballin e lufts. Pastaj vijn t dytt q faln nj rekat; kshtu e pl he ata rekatin e dyt, e japin selam. Kjo sht mnyra q ata t kryejn faljen e gjith na . Nse armiku nuk sht n drejtim t kibls ather imami fal nj rekat me njrin g s ndrsa grupi tjetr prballet me armikun, pastaj t dy grupet ndrrojn vendet dhe imami l nj rekat me grupin tjetr. Pjestart e secilit grup do ta plotsojn vet rekatin tjetr bn Omeri tregon se i Drguari s.a.w.s. fali nj rekat me njrin grup, ndrkoh q grupi tj prballej me armikun. N at ast ata q ishin falur zun vendin e shokve t tyre duke u p r me armikun dhe grupi i dyt erdhi dhe fali nj rekat me Pejgamberin s.a.w.s. dhe p astaj ai dha selam. M pas secili grup e fali rekatin e mbetur. Duket qart se grupi i dyt e plotsoi namazin pasi imami dha selam pa e ndrpre r namazin e tyre (d.m.th. ato ishin dy rekate t vazhdueshme), dhe grupi i par nuk e plotsoi namazin derisa grupi i dyt e kishte plotsuar at dhe pastaj u kthyen t prball shin me armikun. Ibn Mesudi thot: Pastaj, ai dha selam dhe ata u ngritn t mbarojn rek tin e dyt vetm dhe pastaj ata dhan selam.