27
Nhân dịp ghé qua trang nhà của VNU Hà Nội tìm thông tin thì thấy giao diện đã được đổi mới. Có thể nói là giao diện mới trông mát mắt hơn trước. Tôi chú ý đến bản tin “Thống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh”. Đọc xong bản tin này, tôi thấy có vài hiểu lầm về những định danh như college, faculty, school, và chức danh của quan chức đại học. Bài này chỉ trình bày một cách khái quát nhất những hiểu lầm đó. Một trong những điều làm “đau đầu” cho những đồng nghiệp nước ngoài là tên gọi các trường đại học trong hệ thống Đại học Quốc gia. Thật vậy, có lần đồng nghiệp tôi sang đó giảng dạy, và anh ta rất ngạc nhiên khi biết có đại học trong đại học. Có một anh kia còn đi lầm trường chỉ vì tên gọi! Những ai quen với cách tổ chức đại học ở các nước tiên tiến sẽ ngạc nhiên khi biết Đại học Quốc gia có nhiều “đại học con” như ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Bách khoa, v.v. Nói là “đại học con”, nhưng trường nào cũng đều có qui mô lớn chẳng thua kém gì, thậm chí còn lớn hơn, các đại học ở nước ngoài. Vấn đề “đại học trong đại học” dẫn đến khó khăn và phức tạp trong danh xưng, nhất là danh xưng tiếng Anh. Chẳng hạn như ĐHQGTPHCM thì có tên chính thức là “Vietnam National University, Ho Chi Minh City”. Nhưng các trường thành viên cũng có tên gọi là university, như Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh

Name of University

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Correction some name of university and college in VietNam

Citation preview

Nhn dp gh qua trang nh ca VNU H Ni tm thng tin th thy giao din c i mi. C th ni l giao din mi trng mt mt hn trc. Ti ch n bn tin Thng nht tn giao dch gp phn to nn sc mnh. c xong bn tin ny, ti thy c vi hiu lm v nhng nh danh nh college, faculty, school, v chc danh ca quan chc i hc. Bi ny ch trnh by mt cch khi qut nht nhng hiu lm .

Mt trong nhng iu lm au u cho nhng ng nghip nc ngoi l tn gi cc trng i hc trong h thng i hc Quc gia. Tht vy, c ln ng nghip ti sang ging dy, v anh ta rt ngc nhin khi bit c i hc trong i hc. C mt anh kia cn i lm trng ch v tn gi! Nhng ai quen vi cch t chc i hc cc nc tin tin s ngc nhin khi bit i hc Quc gia c nhiu i hc con nh H Khoa hc T nhin, H Khoa hc X hi v Nhn vn, i hc Bch khoa, v.v. Ni l i hc con, nhng trng no cng u c qui m ln chng thua km g, thm ch cn ln hn, cc i hc nc ngoi.

Vn i hc trong i hc dn n kh khn v phc tp trong danh xng, nht l danh xng ting Anh. Chng hn nh HQGTPHCM th c tn chnh thc l Vietnam National University, Ho Chi Minh City. Nhng cc trng thnh vin cng c tn gi l university, nh Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities, v.v. Ch , lc th tn thnh ph vit sau tn trng i hc, nhng c lc th li vit trc tn trng! Nhng cch vit nh th ny gy ra rt nhiu kh khn trong vic nhn dng i hc trong c s d liu khoa hc quc t. Hn th na, cch vit tn i hc khng nht qun (hoc chng theo mt cng thc chun) cn gy n tng cho ng nghip nc ngoi rng i hc Vit Nam cha nghim tc trong vic nh danh trn trng quc t.

Nhng may mn thay, i hc Quc gia H Ni ang c n lc lm thay i tnh trng nhp nhng , t ra l trong tn gi. Trong bn tin Thng nht tn giao dch gp phn to nn sc mnh, ban gim c trng ang chn chnh vic nh danh trng v chc danh trong giao dch bng ting Anh ca cc n v trong h thng HQGHN. y l mt vic lm rt ng hoan nghnh. Nhng c qua bi phng vn, ti thy ln cn vi im m ti ngh l c s hiu lm. Trong bi ny ti s trnh by cc im nh sau:

V tn i hc v phn khoa

Hiu lm v t national vi s mnh quc gia. Theo nhn xt ca lnh o HQGHN th nhng i hc c v th c bit c th mang tn quc gia (national). Nhng trong thc t th khng phi nh th. Theo ti bit th chng c i hc no dm ni mnh c s mnh quc gia c. Tt c i hc u c s mnh khai sng dn tr v xem l mt ng gp ca h cho s pht trin ca t nc. Chng hn nh i hc Quc gia c (ANU) c s mnh l: to be one of the worlds great research institutions, distinguished by outstanding teaching, guiding students to the frontiers of knowledge and the best standards of scholarship (tm hiu l: tr thnh mt trong nhng vin nghin cu ln trn th gii qua ging dy xut sc, du dt sinh vin n nhng tri thc hin i v chun mc hc thut cao nht). Trng i hc Sydney hay New South Wales, d khng c t national trong danh xng, nhng cng c nhng s mnh tng t. Gn ta hn l i hc Quc gia Singapore, ra 3 s mnh. l nui dng nhng hc gi, to c hi cho h tr thnh nhng nh lnh o trong x hi, nhng cng dn ton cu; nghin cu c nh hng ln, ng gp tri thc nhm ci thin x hi; v phc v cho s pht trin x hi v kinh t quc gia. i hc cng ngh Nanyang (Singapore) khng c t national trong danh xng, nhng s mnh ca h th chng khc g i hc Quc gia Singapore. Ni tm li, khng c c ch quc gia mi c s mnh quc gia; tt c i hc u c s mnh chung (ng gp tri thc) v s mnh ring l ng gp vo s pht trin ca quc gia.

Cng cn phi ni thm rng khng phi c ch national trong danh xng mi c tm vc quc gia. c cu pht biu mang tnh khng nh Trn th gii cch t tn i hc v cc trng thnh vin rt a dng, nhng nhng i hc c tm vc quc gia th bao gi cng gn vi t quc gia - national. V d: ANU (Australia National University), SNU (Singapore National University), SNU (Seoul National University) ... ti thy khng ng vi thc t. Chng hn nh i hc Quc gia c l i hc nh, ch gii hn trong mt s b mn. So vi cc i hc ln hn v lu i hn nh i hc Sydney, i hc Melbourne, i hc Queensland (tt c u khng c danh xng national) th i hc Quc gia c ch l mt vin t hon! Cng cn ni thm rng Anh, M, Canada, v.v. khng c trng no mang danh xng national mang tm vc quc gia c. i hc Harvard, Yale, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Toronto, v.v. u khng c tn national nhng ai cng bit uy tn ca h l tm vc ton cu ch chng ring g trong nc.

Ngoi ra, cn c vi ch sai v tn i hc trong pht biu trn:

Australian National University (ch khng phi Australia National University)National University of Singapore NUS (ch khng phi Singapore National University - SNU)University of Malaya (ch khng phi University of Malaysia)

M hnh i hc Quc gia Vit Nam (VNU) khng ph bin trn th gii. Bi phng vn c cu Trn th gii rt nhiu i hc c m hnh ging HQGHN l mt gi nh khng ng. Khng bit cc nc ng u th th no, nhng cc nc phng Ty m ti c kinh nghim th cha thy ni no m i hc nm trong i hc, hay c s phn chia theo kiu i hc m v i hc con (khng thy i hc cha!) nh VNU c.

C s hiu lm v college v faculty. Trong bi tr li phng vn, v ph gim c HQGHN cho bit Cc trng i hc thnh vin ca cc i hc ny thng c 3 cch gi. Th nht l college, v d college of Law, Australia National University (Trng i hc Lut, i hc Quc gia c). Th hai l school, v d Business School, University of London (Trng i hc Kinh doanh, i hc London). Th ba, l university nhng c nhn din bng cch t di university m. Nhng hnh nh y l mt s hiu lm. Ti c th gii thch chung nh sau:

College, faculty, school khng phi l trng i hc m l nhng n v trong mt trng i hc. c (v M, Anh, Canada), mi university (i hc) c nhiu khoa. Khoa c th gi l college, nhng cng c th gi l faculty. S chn tn gi (college hay faculty) l ty theo ban gim hiu. Chng hn nh ngy xa, i hc Macquarie h gi cc khoa l college, nhng khi c ban gim hiu mi, h sa li l faculty. Phn ln i hc c (nh i hc New South Wales, Sydney, v.v.) gi cc khoa l faculty. Nhng i hc Quc gia c th gi khoa l college, nh College of Law (Khoa Lut), v y cng chnh l cch gi ca nhiu i hc M nh Ohio State University chng hn.Di faculty v college thng l nhng school. Chng hn nh trong Faculty of Medicine (Khoa Y) ca trng H New South Wales c nhiu school nh School of Medicine, School of Psychiatry, School of Medical Sciences, v.v.Tuy nhin, trong vi trng hp c bit, c n v di trng i hc ly tn l school. Thng thng y l nhng n v chuyn ngnh (professional school). y, ti khng ni n nhng trng c bit. Nhng trng hp ny trng tuy l i hc nhng do l do lch s v thng hiu qu ln nn h khng cn danh xng university. C th k nhng trng danh ting nh London School of Economics, Dartmouth College, California Institute of Technology (CalTech), v.v. m khng cn c danh xng university i hc, nhng ai cng bit l nhng trung tm khoa hc v gio dc ni ting trn th gii.

Vi cch hiu trn, cch t tn mi ca VNU rt khc thng. Theo qui nh mi, cc trng thnh vin s c tn VNU trc v theo sau l tn trng i hc. Chng hn nh VNU University of Engineering and Technology. Nu vit ng l Vietnam National University University of Engineering and Technology. Hai ch university gn lin nhau! l mt danh xng l lng v c th ni l lm thm.

V chc danh

Theo cch gi mi, gim c l President; Ph Gim c l Vice-President; Hiu trng l Rector; Ph hiu trng lVice-Rector; Trng Ban, Gim c trung tm l Director; Ph Trng Ban l Vice-Diretor; Trng Khoa l Dean, Ph Trng Khoa l Deputy-Dean, v.v.

y cn phi phn bit v qun trit s khc bit gia hai ch vice v deputy. Hai ch ny nu dch sang ting Vit u c ngha l ph. Nhng trong ting Anh th cch dng khng phi n gin v ty tin c. Ni mt cch ngn gn:

Deputy c ngha en l ngi c th ng vai tr thay mt cp trn. Hiu theo ngha hin i l ngi c y quyn. V chnh v th m c ng t deputize tc y quyn.Cn vice l t gc Latin c ngha l thay th. Do , vice-president l ngi c th thay th tng thng trong trng hp / tnh hung c bit. Ting Anh chun khng c deputy president.

Vice thng dng cho cc chc danh trong h thng khoa bng v hnh chnh. Cn deputy thng dng ph bin trong cc c s kinh doanh. Ngi ta ni deputy director, ch chng ai ni vice-director.

Vice mang tnh nghim ngh hn deputy. Chc danh Vice-Chairman nghe nghim trang trang Deputy Chairman, vVice-Chairman l ph ch tch, cn Deputy Chairman c th l ngi c y quyn ch tch.

Hiu nh th mi thy cc chc danh m HQGHN sp ban hnh l thiu chun mc, nu khng mun ni l sai v ting Anh. Ti gp nh sau:

V chc danh gim c i hc quc gia, th c th s dng Chancellor hoc President. M, hiu trng c khi l President, nhng cng c khi l Chancellor. c v Anh, Vice-Chancellor c ngha l hiu trng (ch khng phi ph hiu trng nh mt bi bo trn Tia Sng hiu sai). Do , trng i hc New South Wales, ngi ta in danh thip ca hiu trng l Vice-Chancellor v President ng nghip M hiu ng. Ti ngh gim c HQG nn l Chancellor v m ngoc l President cho r rng hn. Danh xng Chancellor nghe nghim trang v khoa bng hn l President (thng dng trong doanh nghip v chnh tr).Hiu trng cc trng thnh vin th nn gi l Principal, chhn dp gh qua trang nh ca VNU H Ni tm thng tin th thy giao din c i mi. C th ni l giao din mi trng mt mt hn trc. Ti ch n bn tin Thng nht tn giao dch gp phn to nn sc mnh. c xong bn tin ny, ti thy c vi hiu lm v nhng nh danh nh college, faculty, school, v chc danh ca quan chc i hc. Bi ny ch trnh by mt cch khi qut nht nhng hiu lm .

Mt trong nhng iu lm au u cho nhng ng nghip nc ngoi l tn gi cc trng i hc trong h thng i hc Quc gia. Tht vy, c ln ng nghip ti sang ging dy, v anh ta rt ngc nhin khi bit c i hc trong i hc. C mt anh kia cn i lm trng ch v tn gi! Nhng ai quen vi cch t chc i hc cc nc tin tin s ngc nhin khi bit i hc Quc gia c nhiu i hc con nh H Khoa hc T nhin, H Khoa hc X hi v Nhn vn, i hc Bch khoa, v.v. Ni l i hc con, nhng trng no cng u c qui m ln chng thua km g, thm ch cn ln hn, cc i hc nc ngoi.

Vn i hc trong i hc dn n kh khn v phc tp trong danh xng, nht l danh xng ting Anh. Chng hn nh HQGTPHCM th c tn chnh thc l Vietnam National University, Ho Chi Minh City. Nhng cc trng thnh vin cng c tn gi l university, nh Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities, v.v. Ch , lc th tn thnh ph vit sau tn trng i hc, nhng c lc th li vit trc tn trng! Nhng cch vit nh th ny gy ra rt nhiu kh khn trong vic nhn dng i hc trong c s d liu khoa hc quc t. Hn th na, cch vit tn i hc khng nht qun (hoc chng theo mt cng thc chun) cn gy n tng cho ng nghip nc ngoi rng i hc Vit Nam cha nghim tc trong vic nh danh trn trng quc t.

Nhng may mn thay, i hc Quc gia H Ni ang c n lc lm thay i tnh trng nhp nhng , t ra l trong tn gi. Trong bn tin Thng nht tn giao dch gp phn to nn sc mnh, ban gim c trng ang chn chnh vic nh danh trng v chc danh trong giao dch bng ting Anh ca cc n v trong h thng HQGHN. y l mt vic lm rt ng hoan nghnh. Nhng c qua bi phng vn, ti thy ln cn vi im m ti ngh l c s hiu lm. Trong bi ny ti s trnh by cc im nh sau:

V tn i hc v phn khoa

Hiu lm v t national vi s mnh quc gia. Theo nhn xt ca lnh o HQGHN th nhng i hc c v th c bit c th mang tn quc gia (national). Nhng trong thc t th khng phi nh th. Theo ti bit th chng c i hc no dm ni mnh c s mnh quc gia c. Tt c i hc u c s mnh khai sng dn tr v xem l mt ng gp ca h cho s pht trin ca t nc. Chng hn nh i hc Quc gia c (ANU) c s mnh l: to be one of the worlds great research institutions, distinguished by outstanding teaching, guiding students to the frontiers of knowledge and the best standards of scholarship (tm hiu l: tr thnh mt trong nhng vin nghin cu ln trn th gii qua ging dy xut sc, du dt sinh vin n nhng tri thc hin i v chun mc hc thut cao nht). Trng i hc Sydney hay New South Wales, d khng c t national trong danh xng, nhng cng c nhng s mnh tng t. Gn ta hn l i hc Quc gia Singapore, ra 3 s mnh. l nui dng nhng hc gi, to c hi cho h tr thnh nhng nh lnh o trong x hi, nhng cng dn ton cu; nghin cu c nh hng ln, ng gp tri thc nhm ci thin x hi; v phc v cho s pht trin x hi v kinh t quc gia. i hc cng ngh Nanyang (Singapore) khng c t national trong danh xng, nhng s mnh ca h th chng khc g i hc Quc gia Singapore. Ni tm li, khng c c ch quc gia mi c s mnh quc gia; tt c i hc u c s mnh chung (ng gp tri thc) v s mnh ring l ng gp vo s pht trin ca quc gia.

Cng cn phi ni thm rng khng phi c ch national trong danh xng mi c tm vc quc gia. c cu pht biu mang tnh khng nh Trn th gii cch t tn i hc v cc trng thnh vin rt a dng, nhng nhng i hc c tm vc quc gia th bao gi cng gn vi t quc gia - national. V d: ANU (Australia National University), SNU (Singapore National University), SNU (Seoul National University) ... ti thy khng ng vi thc t. Chng hn nh i hc Quc gia c l i hc nh, ch gii hn trong mt s b mn. So vi cc i hc ln hn v lu i hn nh i hc Sydney, i hc Melbourne, i hc Queensland (tt c u khng c danh xng national) th i hc Quc gia c ch l mt vin t hon! Cng cn ni thm rng Anh, M, Canada, v.v. khng c trng no mang danh xng national mang tm vc quc gia c. i hc Harvard, Yale, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Toronto, v.v. u khng c tn national nhng ai cng bit uy tn ca h l tm vc ton cu ch chng ring g trong nc.

Ngoi ra, cn c vi ch sai v tn i hc trong pht biu trn:

Australian National University (ch khng phi Australia National University)National University of Singapore NUS (ch khng phi Singapore National University - SNU)University of Malaya (ch khng phi University of Malaysia)

M hnh i hc Quc gia Vit Nam (VNU) khng ph bin trn th gii. Bi phng vn c cu Trn th gii rt nhiu i hc c m hnh ging HQGHN l mt gi nh khng ng. Khng bit cc nc ng u th th no, nhng cc nc phng Ty m ti c kinh nghim th cha thy ni no m i hc nm trong i hc, hay c s phn chia theo kiu i hc m v i hc con (khng thy i hc cha!) nh VNU c.

C s hiu lm v college v faculty. Trong bi tr li phng vn, v ph gim c HQGHN cho bit Cc trng i hc thnh vin ca cc i hc ny thng c 3 cch gi. Th nht l college, v d college of Law, Australia National University (Trng i hc Lut, i hc Quc gia c). Th hai l school, v d Business School, University of London (Trng i hc Kinh doanh, i hc London). Th ba, l university nhng c nhn din bng cch t di university m. Nhng hnh nh y l mt s hiu lm. Ti c th gii thch chung nh sau:

College, faculty, school khng phi l trng i hc m l nhng n v trong mt trng i hc. c (v M, Anh, Canada), mi university (i hc) c nhiu khoa. Khoa c th gi l college, nhng cng c th gi l faculty. S chn tn gi (college hay faculty) l ty theo ban gim hiu. Chng hn nh ngy xa, i hc Macquarie h gi cc khoa l college, nhng khi c ban gim hiu mi, h sa li l faculty. Phn ln i hc c (nh i hc New South Wales, Sydney, v.v.) gi cc khoa l faculty. Nhng i hc Quc gia c th gi khoa l college, nh College of Law (Khoa Lut), v y cng chnh l cch gi ca nhiu i hc M nh Ohio State University chng hn.Di faculty v college thng l nhng school. Chng hn nh trong Faculty of Medicine (Khoa Y) ca trng H New South Wales c nhiu school nh School of Medicine, School of Psychiatry, School of Medical Sciences, v.v.Tuy nhin, trong vi trng hp c bit, c n v di trng i hc ly tn l school. Thng thng y l nhng n v chuyn ngnh (professional school). y, ti khng ni n nhng trng c bit. Nhng trng hp ny trng tuy l i hc nhng do l do lch s v thng hiu qu ln nn h khng cn danh xng university. C th k nhng trng danh ting nh London School of Economics, Dartmouth College, California Institute of Technology (CalTech), v.v. m khng cn c danh xng university i hc, nhng ai cng bit l nhng trung tm khoa hc v gio dc ni ting trn th gii.

Vi cch hiu trn, cch t tn mi ca VNU rt khc thng. Theo qui nh mi, cc trng thnh vin s c tn VNU trc v theo sau l tn trng i hc. Chng hn nh VNU University of Engineering and Technology. Nu vit ng l Vietnam National University University of Engineering and Technology. Hai ch university gn lin nhau! l mt danh xng l lng v c th ni l lm thm.

V chc danh

Theo cch gi mi, gim c l President; Ph Gim c l Vice-President; Hiu trng l Rector; Ph hiu trng lVice-Rector; Trng Ban, Gim c trung tm l Director; Ph Trng Ban l Vice-Diretor; Trng Khoa l Dean, Ph Trng Khoa l Deputy-Dean, v.v.

y cn phi phn bit v qun trit s khc bit gia hai ch vice v deputy. Hai ch ny nu dch sang ting Vit u c ngha l ph. Nhng trong ting Anh th cch dng khng phi n gin v ty tin c. Ni mt cch ngn gn:

Deputy c ngha en l ngi c th ng vai tr thay mt cp trn. Hiu theo ngha hin i l ngi c y quyn. V chnh v th m c ng t deputize tc y quyn.Cn vice l t gc Latin c ngha l thay th. Do , vice-president l ngi c th thay th tng thng trong trng hp / tnh hung c bit. Ting Anh chun khng c deputy president.

Vice thng dng cho cc chc danh trong h thng khoa bng v hnh chnh. Cn deputy thng dng ph bin trong cc c s kinh doanh. Ngi ta ni deputy director, ch chng ai ni vice-director.

Vice mang tnh nghim ngh hn deputy. Chc danh Vice-Chairman nghe nghim trang trang Deputy Chairman, vVice-Chairman l ph ch tch, cn Deputy Chairman c th l ngi c y quyn ch tch.

Hiu nh th mi thy cc chc danh m HQGHN sp ban hnh l thiu chun mc, nu khng mun ni l sai v ting Anh. Ti gp nh sau:

V chc danh gim c i hc quc gia, th c th s dng Chancellor hoc President. M, hiu trng c khi l President, nhng cng c khi l Chancellor. c v Anh, Vice-Chancellor c ngha l hiu trng (ch khng phi ph hiu trng nh mt bi bo trn Tia Sng hiu sai). Do , trng i hc New South Wales, ngi ta in danh thip ca hiu trng l Vice-Chancellor v President ng nghip M hiu ng. Ti ngh gim c HQG nn l Chancellor v m ngoc l President cho r rng hn. Danh xng Chancellor nghe nghim trang v khoa bng hn l President (thng dng trong doanh nghip v chnh tr).Hiu trng cc trng thnh vin th nn gi l Principal, ch khng nn gi l Rector. Rector l ch gc Latin, c ngha l ngi cai tr, thng l chc danh hiu trng ca cc trng i hc c lp bn u chu, nhng cng c khi l hiu trng trung hc v trng dy th thao! Nu trng l thnh vin (nh college trong i hc Oxford hay Cambridge) th nn gi l Principal. Cn ph hiu trng trng thnh vin th c th gi l Vice-Principal.Khoa trng th nn gi l Dean, nhng ph khoa th khng nn gi l Deputy-Dean. Cn ni thm rngDeputy th khng km theo du - nh Vice. Ti ngh nn sa li cho chun hn l: Associate Dean. Associate Dean c ngha l ph khoa. Tng t, Deputy Director nn thay th bng Associate Director, ch khng ai vit Vice-Diretor!Ni tm li, ti ngh h thng i hc trong i hc l rt bt bnh thng v khng ging ai trn th gii. Cng chng ging i hc no trong vng ng Nam . C th ni rng Danh xng i hc bng ting Anh hin nay qu ty tin v thiu qui chun, gy ln ln cho ng nghip quc t. V th, vic ra qui nh cch t danh xng bng ting Anh l rt cn thit. Nhng rt tic l qui nh ny vn cn nhiu sai st, k c sai st trong chc danh, c l xut pht t hiu lm hay cha thng tho vi h thng i hc nc ngoi. Trong bi ny ti ngh mt s thay i cho ph hp vi danh xng ca, v chc danh khoa bng trong, cc i hc trn th gii. khng nn gi l Rector. Rector l ch gc Latin, c ngha l ngi cai tr, thng l chc danh hiu trng ca cc trng i hc c lp bn u chu, nhng cng c khi l hiu trng trung hc v trng dy th thao! Nu trng l thnh vin (nh college trong i hc Oxford hay Cambridge) th nn gi l Principal. Cn ph hiu trng trng thnh vin th c th gi l Vice-Principal.Khoa trng th nn gi l Dean, nhng ph khoa th khng nn gi l Deputy-Dean. Cn ni thm rngDeputy th khng km theo du - nh Vice. Ti ngh nn sa li cho chun hn l: Associate Dean. Associate Dean chn dp gh qua trang nh ca VNU H Ni tm thng tin th thy giao din c i mi. C th ni l giao din mi trng mt mt hn trc. Ti ch n bn tin Thng nht tn giao dch gp phn to nn sc mnh. c xong bn tin ny, ti thy c vi hiu lm v nhng nh danh nh college, faculty, school, v chc danh ca quan chc i hc. Bi ny ch trnh by mt cch khi qut nht nhng hiu lm .

Mt trong nhng iu lm au u cho nhng ng nghip nc ngoi l tn gi cc trng i hc trong h thng i hc Quc gia. Tht vy, c ln ng nghip ti sang ging dy, v anh ta rt ngc nhin khi bit c i hc trong i hc. C mt anh kia cn i lm trng ch v tn gi! Nhng ai quen vi cch t chc i hc cc nc tin tin s ngc nhin khi bit i hc Quc gia c nhiu i hc con nh H Khoa hc T nhin, H Khoa hc X hi v Nhn vn, i hc Bch khoa, v.v. Ni l i hc con, nhng trng no cng u c qui m ln chng thua km g, thm ch cn ln hn, cc i hc nc ngoi.

Vn i hc trong i hc dn n kh khn v phc tp trong danh xng, nht l danh xng ting Anh. Chng hn nh HQGTPHCM th c tn chnh thc l Vietnam National University, Ho Chi Minh City. Nhng cc trng thnh vin cng c tn gi l university, nh Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities, v.v. Ch , lc th tn thnh ph vit sau tn trng i hc, nhng c lc th li vit trc tn trng! Nhng cch vit nh th ny gy ra rt nhiu kh khn trong vic nhn dng i hc trong c s d liu khoa hc quc t. Hn th na, cch vit tn i hc khng nht qun (hoc chng theo mt cng thc chun) cn gy n tng cho ng nghip nc ngoi rng i hc Vit Nam cha nghim tc trong vic nh danh trn trng quc t.

Nhng may mn thay, i hc Quc gia H Ni ang c n lc lm thay i tnh trng nhp nhng , t ra l trong tn gi. Trong bn tin Thng nht tn giao dch gp phn to nn sc mnh, ban gim c trng ang chn chnh vic nh danh trng v chc danh trong giao dch bng ting Anh ca cc n v trong h thng HQGHN. y l mt vic lm rt ng hoan nghnh. Nhng c qua bi phng vn, ti thy ln cn vi im m ti ngh l c s hiu lm. Trong bi ny ti s trnh by cc im nh sau:

V tn i hc v phn khoa

Hiu lm v t national vi s mnh quc gia. Theo nhn xt ca lnh o HQGHN th nhng i hc c v th c bit c th mang tn quc gia (national). Nhng trong thc t th khng phi nh th. Theo ti bit th chng c i hc no dm ni mnh c s mnh quc gia c. Tt c i hc u c s mnh khai sng dn tr v xem l mt ng gp ca h cho s pht trin ca t nc. Chng hn nh i hc Quc gia c (ANU) c s mnh l: to be one of the worlds great research institutions, distinguished by outstanding teaching, guiding students to the frontiers of knowledge and the best standards of scholarship (tm hiu l: tr thnh mt trong nhng vin nghin cu ln trn th gii qua ging dy xut sc, du dt sinh vin n nhng tri thc hin i v chun mc hc thut cao nht). Trng i hc Sydney hay New South Wales, d khng c t national trong danh xng, nhng cng c nhng s mnh tng t. Gn ta hn l i hc Quc gia Singapore, ra 3 s mnh. l nui dng nhng hc gi, to c hi cho h tr thnh nhng nh lnh o trong x hi, nhng cng dn ton cu; nghin cu c nh hng ln, ng gp tri thc nhm ci thin x hi; v phc v cho s pht trin x hi v kinh t quc gia. i hc cng ngh Nanyang (Singapore) khng c t national trong danh xng, nhng s mnh ca h th chng khc g i hc Quc gia Singapore. Ni tm li, khng c c ch quc gia mi c s mnh quc gia; tt c i hc u c s mnh chung (ng gp tri thc) v s mnh ring l ng gp vo s pht trin ca quc gia.

Cng cn phi ni thm rng khng phi c ch national trong danh xng mi c tm vc quc gia. c cu pht biu mang tnh khng nh Trn th gii cch t tn i hc v cc trng thnh vin rt a dng, nhng nhng i hc c tm vc quc gia th bao gi cng gn vi t quc gia - national. V d: ANU (Australia National University), SNU (Singapore National University), SNU (Seoul National University) ... ti thy khng ng vi thc t. Chng hn nh i hc Quc gia c l i hc nh, ch gii hn trong mt s b mn. So vi cc i hc ln hn v lu i hn nh i hc Sydney, i hc Melbourne, i hc Queensland (tt c u khng c danh xng national) th i hc Quc gia c ch l mt vin t hon! Cng cn ni thm rng Anh, M, Canada, v.v. khng c trng no mang danh xng national mang tm vc quc gia c. i hc Harvard, Yale, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Toronto, v.v. u khng c tn national nhng ai cng bit uy tn ca h l tm vc ton cu ch chng ring g trong nc.

Ngoi ra, cn c vi ch sai v tn i hc trong pht biu trn:

Australian National University (ch khng phi Australia National University)National University of Singapore NUS (ch khng phi Singapore National University - SNU)University of Malaya (ch khng phi University of Malaysia)

M hnh i hc Quc gia Vit Nam (VNU) khng ph bin trn th gii. Bi phng vn c cu Trn th gii rt nhiu i hc c m hnh ging HQGHN l mt gi nh khng ng. Khng bit cc nc ng u th th no, nhng cc nc phng Ty m ti c kinh nghim th cha thy ni no m i hc nm trong i hc, hay c s phn chia theo kiu i hc m v i hc con (khng thy i hc cha!) nh VNU c.

C s hiu lm v college v faculty. Trong bi tr li phng vn, v ph gim c HQGHN cho bit Cc trng i hc thnh vin ca cc i hc ny thng c 3 cch gi. Th nht l college, v d college of Law, Australia National University (Trng i hc Lut, i hc Quc gia c). Th hai l school, v d Business School, University of London (Trng i hc Kinh doanh, i hc London). Th ba, l university nhng c nhn din bng cch t di university m. Nhng hnh nh y l mt s hiu lm. Ti c th gii thch chung nh sau:

College, faculty, school khng phi l trng i hc m l nhng n v trong mt trng i hc. c (v M, Anh, Canada), mi university (i hc) c nhiu khoa. Khoa c th gi l college, nhng cng c th gi l faculty. S chn tn gi (college hay faculty) l ty theo ban gim hiu. Chng hn nh ngy xa, i hc Macquarie h gi cc khoa l college, nhng khi c ban gim hiu mi, h sa li l faculty. Phn ln i hc c (nh i hc New South Wales, Sydney, v.v.) gi cc khoa l faculty. Nhng i hc Quc gia c th gi khoa l college, nh College of Law (Khoa Lut), v y cng chnh l cch gi ca nhiu i hc M nh Ohio State University chng hn.Di faculty v college thng l nhng school. Chng hn nh trong Faculty of Medicine (Khoa Y) ca trng H New South Wales c nhiu school nh School of Medicine, School of Psychiatry, School of Medical Sciences, v.v.Tuy nhin, trong vi trng hp c bit, c n v di trng i hc ly tn l school. Thng thng y l nhng n v chuyn ngnh (professional school). y, ti khng ni n nhng trng c bit. Nhng trng hp ny trng tuy l i hc nhng do l do lch s v thng hiu qu ln nn h khng cn danh xng university. C th k nhng trng danh ting nh London School of Economics, Dartmouth College, California Institute of Technology (CalTech), v.v. m khng cn c danh xng university i hc, nhng ai cng bit l nhng trung tm khoa hc v gio dc ni ting trn th gii.

Vi cch hiu trn, cch t tn mi ca VNU rt khc thng. Theo qui nh mi, cc trng thnh vin s c tn VNU trc v theo sau l tn trng i hc. Chng hn nh VNU University of Engineering and Technology. Nu vit ng l Vietnam National University University of Engineering and Technology. Hai ch university gn lin nhau! l mt danh xng l lng v c th ni l lm thm.

V chc danh

Theo cch gi mi, gim c l President; Ph Gim c l Vice-President; Hiu trng l Rector; Ph hiu trng lVice-Rector; Trng Ban, Gim c trung tm l Director; Ph Trng Ban l Vice-Diretor; Trng Khoa l Dean, Ph Trng Khoa l Deputy-Dean, v.v.

y cn phi phn bit v qun trit s khc bit gia hai ch vice v deputy. Hai ch ny nu dch sang ting Vit u c ngha l ph. Nhng trong ting Anh th cch dng khng phi n gin v ty tin c. Ni mt cch ngn gn:

Deputy c ngha en l ngi c th ng vai tr thay mt cp trn. Hiu theo ngha hin i l ngi c y quyn. V chnh v th m c ng t deputize tc y quyn.Cn vice l t gc Latin c ngha l thay th. Do , vice-president l ngi c th thay th tng thng trong trng hp / tnh hung c bit. Ting Anh chun khng c deputy president.

Vice thng dng cho cc chc danh trong h thng khoa bng v hnh chnh. Cn deputy thng dng ph bin trong cc c s kinh doanh. Ngi ta ni deputy director, ch chng ai ni vice-director.

Vice mang tnh nghim ngh hn deputy. Chc danh Vice-Chairman nghe nghim trang trang Deputy Chairman, vVice-Chairman l ph ch tch, cn Deputy Chairman c th l ngi c y quyn ch tch.

Hiu nh th mi thy cc chc danh m HQGHN sp ban hnh l thiu chun mc, nu khng mun ni l sai v ting Anh. Ti gp nh sau:

V chc danh gim c i hc quc gia, th c th s dng Chancellor hoc President. M, hiu trng c khi l President, nhng cng c khi l Chancellor. c v Anh, Vice-Chancellor c ngha l hiu trng (ch khng phi ph hiu trng nh mt bi bo trn Tia Sng hiu sai). Do , trng i hc New South Wales, ngi ta in danh thip ca hiu trng l Vice-Chancellor v President ng nghip M hiu ng. Ti ngh gim c HQG nn l Chancellor v m ngoc l President cho r rng hn. Danh xng Chancellor nghe nghim trang v khoa bng hn l President (thng dng trong doanh nghip v chnh tr).Hiu trng cc trng thnh vin th nn gi l Principal, ch khng nn gi l Rector. Rector l ch gc Latin, c ngha l ngi cai tr, thng l chc danh hiu trng ca cc trng i hc c lp bn u chu, nhng cng c khi l hiu trng trung hc v trng dy th thao! Nu trng l thnh vin (nh college trong i hc Oxford hay Cambridge) th nn gi l Principal. Cn ph hiu trng trng thnh vin th c th gi l Vice-Principal.Khoa trng th nn gi l Dean, nhng ph khoa th khng nn gi l Deputy-Dean. Cn ni thm rngDeputy th khng km theo du - nh Vice. Ti ngh nn sa li cho chun hn l: Associate Dean. Associate Dean c ngha l ph khoa. Tng t, Deputy Director nn thay th bng Associate Director, ch khng ai vit Vice-Diretor!Ni tm li, ti ngh h thng i hc trong i hc l rt bt bnh thng v khng ging ai trn th gii. Cng chng ging i hc no trong vng ng Nam . C th ni rng Danh xng i hc bng ting Anh hin nay qu ty tin v thiu qui chun, gy ln ln cho ng nghip quc t. V th, vic ra qui nh cch t danh xng bng ting Anh l rt cn thit. Nhng rt tic l qui nh ny vn cn nhiu sai st, k c sai st trong chc danh, c l xut pht t hiu lm hay cha thng tho vi h thng i hc nc ngoi. Trong bi ny ti ngh mt s thay i cho ph hp vi danh xng ca, v chc danh khoa bng trong, cc i hc trn th gii. ngha l ph khoa. Tng t, Deputy Director nn thay th bng Associate Director, ch khng ai vit Vice-Diretor!Ni tm li, ti ngh h thng i hc trong i hc l rt bt bnh thng v khng ging ai trn th gii. Cng chng ging i hc no trong vng ng Nam . C th ni rng Danh xng i hc bng ting Anh hin nay qu ty tin v thiu qui chun, gy ln ln cho ng nghip quc t. V th, vic ra qui nh cch t danh xng bng ting Anh l rt cn thit. Nhng rt tic l qui nh ny vn cn nhiu sai st, k c sai st trong chc danh, c l xut pht t hiu lm hay cha thng tho vi h thng i hc nc ngoi. Trong bi ny ti ngh mt s thay i cho ph hp vi danh xng ca, v chc danh khoa bng trong, cc i hc trn th gii.