22
Izrabotuva: Direkcija za istra`uvawe Narodna banka na Republika Makedonija Mese~na informacija 3 / 2006 Maj 2006 godina

Narodna banka na Republika Makedonija...Mese~na informacija 3/2006 5 I. Dvi`ewa vo realniot sektor1 1Vo mart 2006 godina e registrirana minimalna mese~na stapka na inflacija od 0,1%,

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Izrabotuva: Direkcija za istra`uvawe

    Narodna banka na Republika Makedonija

    Mese~na informacija

    3 / 2006

    Maj 2006 godina

  • 2

  • 3

    S O D R @ I N A Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo mart 2006 godina

    4

    I. Dvi`ewa vo realniot sektor 5 II. Monetarni dvi`ewa 6 III. Nadvore{notrgovski i devizni dvi`ewa 8 Prilog tabeli 11

  • 4

    Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo mart 2006 godina

    v Na 6 mart, spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika, rafineriskite

    ceni se zgolemija vo prosek za 0,82 %, dodeka maloproda`nite ceni se namalija vo prosek za 0,15%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 26/2006), dodeka na 20 mart 2006 godina, Regulatornata komisija za energetika donese odluka so koja rafineriskite i maloproda`nite ceni na naftenite derivati bea zgolemeni vo prosek za 1,19% i 0,94%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 33/2006) vo soglasnost so dvi`eweto na cenite na surovata nafta i naftenite derivati na svetskiot pazar.

    v Na 7 mart, Narodna banka na Republika Makedonija, vo sorabotka so Ministerstvoto

    za finansii, zapo~na so emisija na dr`avni zapisi za monetarni celi, so rok na dostasuvawe od tri meseci, vo ramki na aktivnostite za postepena zamena na blagajni~kite zapisi. Na ovoj na~in se ostvaruva sterilizirawe na vi{okot likvidnost na podolg rok i se izbegnuva segmentizacijata na pazarot na kratkoro~ni hartii od vrednost, {to vo krajna linija treba da pridonese za podobruvawe na monetarnata transmisija preku kamatnite stapki.

    v Na 8 mart e potpi{ana Deklaracija za zabrzuvawe na izgradbata na Koridorot 8, od

    strana na ministrite za transport na Makedonija, Bugarija, Albanija i na Italija. v Na 14 mart, Stopanskata komora na Makedonija go formira Sovetot na stranskite

    investitori, koj ima konsultativno-sovetodavna funkcija, za pra{awata od ekonomskata sfera, za potrebite na organite i telata na Komorata, osobeno za pra{awata za pottiknuvawe na investiraweto vo makedonskoto stopanstvo.

    v Na 15 mart „Telekom“ - Slovenija kupi 76% akcii od firmata „On.net“ za 4,7 milioni

    evra, pri {to noviot sopstvenik o~ekuva ovaa firma koja obezbeduva internet uslugi, da prerasne vo vode~ki alternativen operator vo fiksnata telefonija.

    v Na 23 mart, Ministerstvoto za finansii na Republika Makedonija i Amerikanskata

    agencija za me|unaroden razvoj (USAID) potpi{aa dogovor za realizacija na nekolku proekti za razvoj na privatniot sektor, vo vrednost od 10,8 milioni SAD dolari.

    v Na 24 mart, na Berzata be{e realizirana blok- transakcija za kupoproda`ba na akcii

    vo dr`avna sopstvenost na ESM-Distribucija, so {to avstriskata kompanija EVN stana mnozinski sopstvenik na ovaa kompanija.

    v Na 31 mart e potpi{ana Spogodba za razvojna sorabotka me|u Republika Makedonija i

    [vedska. v Novi zakonski propisi:

    - Zakon za danokot na dobivka („Slu`ben vesnik na RM“ br. 27/2006) - Zakon za ratifikacija na Konvencijata za privremen uvoz (Istanbulska konvencija)

    („Slu`ben vesnik na RM“ br. 29/2006) - Zakon za garancija na Republika Makedonija na obvrskite po Dogovorot za zaem,

    namenet za Proektot za AD MEPSO, koj }e se sklu~i pome|u AD MEPSO-Prenos na elektri~na energija i upravuvawe so elektroenergetskiot sistem, vo dr`avna sopstvenost i Me|unarodnata banka za obnova i razvoj („Slu`ben vesnik na RM“ br. 37/2006)

  • Mese~na informacija 3/2006

    5

    I. Dvi`ewa vo realniot sektor1 1Vo mart 2006 godina e registrirana minimalna mese~na stapka na inflacija od 0,1%, merena preku indeksot na tro{ocite na `ivotot. Pritoa, kaj tro{ocite za stoki e registriran mese~en porast od 0,2%, dodeka kaj uslugite e zabele`an minimalen pad na tro{ocite od 0,1%. Analizirano od aspekt na glavnite grupi, povisokite tro{oci za ishrana za 0,7% i za higiena i zdravje za 0,4% se neutralizirani so padot na tro{ocite kaj site ostanati kategorii vo ramki na indeksot (so isklu~ok na grupata tutun i pijalaci, koja go zadr`a nivoto od prethodniot mesec). Godi{nata stapka na inflacija vo mart 2006 godina iznesuva 2,8%, pri najizrazen porast na tro{ocite za tutun i pijalaci (za 17,7%). Prose~nata stapka na inflacija vo prviot kvartal na 2006 godina iznesuva 2,7%, za {to najgolem pridones ima porastot na tro{ocite za tutun i pijalaci (17,7%), {to pretstavuva efekt od zgolemuvaweto na akcizite na cigarite vo po~etokot od godinata. Povisoki tro{oci se registrirani i kaj kategoriite ishrana, soobra}ajni sredstva i uslugi i kultura i razonoda (za 1,6%, 2,7% i za 6%, soodvetno). Grafikon 1 Tro{oci na `ivotot (vo %)

    -2,0-1,5-1,0-0,50,00,51,01,52,02,53,03,5

    I.20

    05 II

    III

    IV V VI

    VII

    VII

    I

    IX X XI

    XII

    I.20

    06 II

    III

    mesec/prethoden mesec

    period/ist period od prethodna godina Izvor: Dr`aven zavod za statistika. Vo mart 2006 godina cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi2 se poniski za 0,6% vo sporedba so prethodniot mesec, {to se dol`i na poniskite ceni na proizvoditelite vo prerabotuva~kata industrija (za 0,7%). Pritoa, najgolem pad e zabele`an kaj cenite na proizvoditelite na nafteni 1 Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija. 2 Prethodni podatoci na DZS.

    derivati (za 4,5%, vo soglasnost so odlukata na Regulatornata komisija za energetika od 20.02.2006 godina za namaluvawe na rafineriskite ceni vo prosek za 4,1%). Na godi{na osnova, cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi se povisoki za 4,4%. Vo prosek, vo prviot kvartal na 2006 godina cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi bele`at porast od 5,6%, {to se dol`i glavno na zgolemenite ceni na proizvoditelite vo prerabotuva~kata industrija (za 6,3%). Pritoa, vo ramki na ovaa grupa, najvisok porast e zabele`an kaj cenite na proizvoditelite na nafteni derivati (za 40,8%) i na tutunski proizvodi (za 17,1%). Vo sektorot „vadewe rudi i kamen“ e registriran prose~en porast na cenite od 4,2%, dodeka vo sektorot „snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda“ cenite bele`at porast od 0,7%. Vo mart 2006 godina, fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo3 bele`i mese~en porast od 13,2%, pri relativno niska sporedbena osnova od fevruari. Pritoa, porastot e seopfaten, odnosno zgolemuvawe na proizvodstvoto e ostvareno vo dvaeset od vkupno dvaeset i ~etiri industriski granki. Porastot vo mart 2006 godina glavno se dol`i na porastot na proizvodstvoto vo prerabotuva~kata industrija (za 14,9%), koj vo najgolem del proizleguva od zgolemenoto proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci, tutunski proizvodi i na proizvodi od drugi nemetalni minerali (za 11,2%, 94,8% i 66,4%, soodvetno). Industriskoto proizvodstvo vo sektorot „vadewe rudi i kamen“ e zgolemeno za 15,4%, dodeka vo sektorot „snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda“ e registriran porast na proizvodstvoto od 7,3%. 3 Prethodni podatoci na DZS.

  • Mese~na informacija 3/2006

    6

    Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo (vo %)

    -40,0

    -30,0

    -20,0

    -10,0

    0,0

    10,0

    20,0

    I.20

    05 II

    III

    IV V VI

    VII

    VII

    I

    IX X XI

    XII

    I.20

    06 II

    III

    mesec/ prethoden mesec

    period/ ist period od prethodna godina

    Izvor: Dr`aven zavod za statistika. Na godi{na osnova, fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo e povisok za 1,9%, reflektiraj}i gi pozitivnite ostvaruvawa vo sektorite „vadewe rudi i kamen“ i „prerabotuva~ka industrija“ (porast od 76,3% i 1,5%, soodvetno). Visokiot porast vo sektorot „vadewe rudi i kamen“ se dol`i na niskata sporedbena osnova (restartirawe na eden rudarski kapacitet vo maj 2005 godina). Vo sektorot „snabduvawe so elektri~na energija, gas i

    voda“ e registrirana negativna godi{na stapka od 1,8%. Vo prvite tri meseci od 2006 godina, fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo bele`i prose~en porast od 0,5%, pri porast na proizvodstvoto vo sektorot „vadewe rudi i kamen“ za 2,1 pati, koj be{e vo golema merka neutraliziran so identi~ni stapki na pad na proizvodstvoto vo prerabotuva~kata industrija i vo sektorot „snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda“ od 0,8%. Pritoa, vo ramki na prerabotuva~kata industrija, pad na proizvodstvoto e registriran vo ~etirinaeset od vkupno dvaeset prerabotuva~ki granki, pri {to najgolem pridones imaat namalenoto proizvodstvo na osnovni metali, na izdava~kata dejnost, na proizvodi od guma i plastika i na tutunski proizvodi (delumno zaradi namalenata potro{uva~ka na cigari, vo uslovi na porast na cenite na cigarite).

    II. Monetarni dvi`ewa

    Vo mart 2006 godina, vkupnite likvidni sredstva na bankite4 vo odnos na prethodniot mesec se namalija za 11%, so {to na krajot na mesecot se svedoa na 5.492 miliona denari. Pritoa, povlekuvaweto likvidnost vo najgolem del e izvr{eno vrz osnova na mese~noto zgolemuvawe na denarskite depoziti na dr`avata kaj NBRM za 1.947 milioni denari, od koi 1.377 milioni denari se odnesuvaat na dr`avni zapisi za monetarni celi. Imeno, na 07.03.2006 godina NBR,M vo sorabotka so Ministerstvoto za finansii, zapo~na so emisija na dr`avni zapisi za monetarni celi so rok na dostasuvawe od tri meseci, so cel sterilizacija na podolg rok i postepena zamena na blagajni~kite zapisi. Skromen pridones za povlekuvaweto izvr{eno vo mart imaa i gotovite pari vo optek, koi na mese~na osnova se povisoki za 65 milioni denari. Od druga strana, deviznite transakcii na NBRM pretstavuvaa tek na kreirawe likvidnost (realiziran neto-otkup na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM). Voedno, nivoto na blagajni~ki zapisi na 4 Vklu~uva smetka na bankit e kaj NBRM i gotovina vo blagajna na bankite.

    NBRM vo odnos na fevruari e ponisko za 750 milioni denari, {to pretstavuva dopolnitelno kreirana likvidnost. Prose~nata ponderirana kamatna stapka na blagajni~kite zapisi vo mart 2006 godina iznesuva 6,8% (7,1% vo prethodniot mesec), vo uslovi na prose~no povisoka pobaruva~ka od ponudata na blagajni~ki zapisi. Prose~nata dnevna likvidnost na bankarskiot sistem vo mart 2006 godina iznesuva 5.800,3 milioni denari, {to pretstavuva pad od 10,1% vo odnos na prethodniot mesec. Od aspekt na dnevnata dinamika, vo tekot na mart 2006 godina likvidnosta na bankite be{e relativno stabilna, dvi`ej}i se okolu prosekot. Vi{okot likvidni sredstva na bankite nad obvrskata za zadol`itelna rezerva (vo denari)5 vo ???? 2006 godina iznesuva 8,9% i e ??????? vo odnos na prethodniot mesec (12,8%). 5 Kako period na odr`uvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadol`itelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec.

  • Mese~na informacija 3/2006

    7

    Grafikon 3 Dnevna dinamika na likvidnosta na bankite (vo milioni denari)

    2.000

    3.000

    4.000

    5.000

    6.000

    7.000

    8.000

    2006 2005

    prose~no nivo na likvidnost vo mart 2006 godina

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vo mart 2006 godina e registrirano namaluvawe na me|ubankarskite zajmuvawa. Taka, vo mart na oficijalniot pazar na pari bea realizirani transakcii vo vkupen iznos od 55 milioni denari, {to pretstavuva pad na mese~na osnova od 19,1%. Istovremeno, vo ramki na neposrednoto bilateralno trguvawe na bankite e ostvaren vkupen promet od 595 milioni denari, {to pretstavuva namaluvawe za 22% vo odnos na prethodniot mesec. Prose~nata kamatna stapka na me|ubankarskiot pazar na pari (na dvata segmenta) vo mart iznesuva 6,5% (6,7% vo prethodniot mesec). Primarnite pari6 na mese~na osnova se poniski za 3,1%, kako odraz na padot na vkupnite likvidni sredstva na bankite, pri re~isi nepromeneta pobaruva~ka za gotovi pari (porast od 0,5%). Vo mart 2006 godina, monetarniot agregat M1 ostvari pad na mese~na osnova od 2,2%, koj se dol`i na namaluvaweto na transakciskite depoziti (za 4,7%). Po{irokite monetarni agregati M2 i M4 ostvarija identi~en mese~en porast (od 1,7%), odrazuvaj}i go porastot na kratkoro~nite i dolgoro~nite depoziti kaj bankite. Na godi{na osnova (mart 2006 godina / mart 2005 godina), monetarnite agregati M2 i M4 se povisoki za identi~ni 14,9%. 6 Analizata se odnesuva na primarnite pari bez zadol`itelnata rezerva na deviznite depoziti.

    Tabela 1 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari)

    31.03.2006 godina

    mese~na promena

    godi{na promena

    vo mil. denari

    vo % vo %

    Monetaren agregat M1 27.962 -2,2 3,8Kratkoro~ni denarski depoziti 27.889 6,3 19,5

    Monetaren agregat M2 - denarski del 55.851 1,9 11,1Kratkoro~ni devizni depoziti 50.756 1,6 19,4Monetaren agregat M2 106.607 1,7 14,9Nemonetarni depoziti 5.305 2,3 14,2 - denarski 3.123 -0,4 0,4 - devizni 2.182 6,4 42,3Monetaren agregat M4 111.912 1,7 14,9 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vkupnite depoziti na bankite vo mart 2006 godina ostvarija mese~en porast od 3,1%, kako rezultat na zgolemenoto kratkoro~no i dolgoro~no {tedewe (za 3,2% i 2,3%, soodvetno). Pritoa, kratkoro~nite denarski i devizni depoziti zabele`aa mese~en porast od 6,3% i 1,6%, soodvetno. Vo ramki na dolgoro~niot depoziten potencijal e registrirano namaluvawe kaj denarskite depoziti (za 0,4%) i zgolemuvawe kaj deviznite depoziti (za 6,4%). Nabquduvano po sektori, depozitite na naselenieto se zgolemija za 1,7% na mese~na osnova, odrazuvaj}i go pred s¢ povisokoto nivo na denarskite depoziti na naselenieto (porast od 3,7%). Depozitite na pretprijatijata na mese~na osnova se zgolemija za 7,5%, vo uslovi na intenziven porast na denarskite depoziti oro~eni do eden mesec. Na godi{na osnova (mart 2006 godina / mart 2005 godina), vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite7 se povisoki za 19,1%. Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari)

    0

    10.000

    20.000

    30.000

    40.000

    50.000

    60.000

    70.000

    80.000

    90.000

    I.20

    05 II

    III

    IV V VI VII

    VII

    I

    IX X XI XII

    I.20

    06 II

    III

    Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija Vkupni depoziti Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 7 Od maj 2005 godina od podatocite za depozitite i kreditite na bankarskiot sistem e isklu~ena „Radobank“ a.d. Skopje, na koja na 27.05.2005 godina, NBRM £ ja ukina dozvolata za osnovawe i rabotewe na banka.

  • Mese~na informacija 3/2006

    8

    Vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor vo mart 2006 godina na mese~na osnova se povisoki za 3%, reflektiraj}i go zgolemenoto kreditirawe vo doma{na 8 i stranska valuta (porast od 2,5% i 4,4%, soodvetno). Pritoa, vo tekot na mart bankite glavno bea naso~eni kon kreditirawe na pretprijatijata (61,8% od vkupniot mese~en porast). Na mese~na osnova plasmanite na pretprijatijata se povisoki za 2,7%, pri istovremen porast na plasmanite na naselenieto od 3,7%. Godi{niot porast na vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor vo mart 2006 godina iznesuva 21%. Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari)

    31.000

    33.000

    35.000

    37.000

    39.000

    41.000

    43.000

    45.000

    47.000

    49.000

    51.000

    I.20

    05 II

    III

    IV V VI VII

    VII

    I

    IX X XI XII

    I.20

    06 II

    III 2.200

    3.2004.2005.2006.2007.2008.2009.20010.20011.20012.20013.20014.20015.20016.20017.20018.20019.20020.20021.20022.20023.20024.200

    Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) Plasmani kaj naselenie (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 8 Gi vklu~uvaat i denarskite krediti so devizna klauzula.

    Vo domenot na kamatnata politika na bankite, vo mart 2006 godina bea registrirani mali pomestuvawa . Taka, prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na bankite na denarski krediti za site rokovi i sektori vo mart 2006 godina iznesuva 11,6% (11,8% vo prethodniot mesec), dodeka prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na denarski depoziti za site rokovi i sektori vo odnos na prethodniot mesec e poniska za 0,2 procentni poena i iznesuva 5,0%. Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (vo %, na godi{no nivo)

    N o m i n a l n i p a s i v n i k a m a t n i s t a p k i

    N o m i n a l n i a k t i v n i k a m a t n i s t a p k i

    2,5

    3,5

    4,5

    5,5

    6,5

    7,5

    8,5

    9,5

    10,5

    11,5

    12,5

    13,5

    14,5

    I.200

    5 II III IV V VI

    VII

    VIII IX X X

    I

    XII

    I.200

    6 II III

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. *Se odnesuvaat na denarski krediti i depoziti za site ro~nosti i sektori, vklu~uvaj}i gi i denarskite krediti i depoziti so valutna klauzula. Prose~nata ponderirana kamatna stapka na deviznite krediti za site rokovi, sektori i valuti vo mart 2006 godina iznesuva 7,9% (7,8% vo fevruari 2006 godina). Prose~nata ponderirana kamatna stapka na deviznite depoziti za site rokovi, sektori i valuti se zadr`a na nivoto od prethodniot mesec i vo mart 2006 godina taa iznesuva 1,4%.

    III. Nadvore{notrgovski i devizni dvi`ewa

    Nadvore{notrgovskata razmena na Republika Makedonija vo mart 2006 godina iznesuva 382,3 milioni evra9 i na mese~na osnova e povisoka za 35,8%. Izvozot na stoki iznesuva 149,7 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec zabele`a porast od 21%. Mese~niot porast na izvozot pred s¢ proizleguva od zgolemeniot izvoz na `elezo i ~elik i nivni prizvodi, na obleka i tekstil i na pijalaci. Vo odnos na mart 2005 9 Prethodni podatoci na NBRM. Izvozot na stoki e prika`an na f.o.b. osnova, dodeka uvozot na stoki e prika`an na c.i.f. osnova.

    godina, izvozot na stoki e povisok za 11,3%, {to glavno se dol`i na zgolemeniot izvoz na nafteni derivati, obleka i tekstil i pijalaci. Uvozot na stoki vo mart 2006 godina iznesuva 232,6 milioni evra i ostvari intenziven mese~en porast od 47,5%, glavno zaradi zgolemeniot uvoz na mineralni goriva, kako i na `elezo i ~elik i nivni proizvodi, oprema i vozila. Na godi{na osnova (mart 2006 godina / mart 2005 godina) e registrirano zgolemuvawe na uvozot na stoki za 14,7%.

  • Mese~na informacija 03/2006

    9

    Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

    -150

    -100

    -50

    0

    5 0

    100

    150

    200

    250

    300

    350

    400

    I.05 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I.06 II III

    Izvoz Uvoz Saldo Vkupna NTR

    Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija, a presmetkite vo evra se izvr{eni vo NBRM. Vo mart 2006 godina e ostvareno zgolemuvawe na trgovskiot deficit i namaluvawe na stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz, vo sklad so pointenzivniot mese~en porast na uvozot vo odnos na porastot na izvozot. Taka, vo mart 2006 godina trgovskiot deficit iznesuva 82,9 milioni evra (na mese~na osnova e povisok za 2,4 pati), dodeka stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz iznesuva 64,4% i vo odnos na prethodniot mesec e poniska za 14,1 procenten poen. Kumulativno, vo prvite tri meseci od 2006 godina vkupnata nadvore{notrgovska razmena iznesuva 921 milion evra i e povisoka za 2,1% vo odnos na istiot period od prethodnata godina, vo uslovi na istovremen porast na dvete nejzini komponenti. Taka, izvozot na stoki iznesuva 374,9 miliona evra i zabele`a porast od 2%, pred s¢ usloven od zgolemeniot izvoz na nafteni derivati, obleka i tekstil, rudi, hrana i na pijalaci. Istovremeno, uvozot na stoki iznesuva 546,1 milion evra i e povisok za 2,1%, glavno kako rezultat na zgolemeniot uvoz na vozila, rudi, elektri~ni ma{ini, aluminium i na prizvodi od aluminium. Vo uslovi na re~isi identi~en porast na uvozot i izvozot na stoki, vo periodot januari - mart 2006 godina e registrirano nezna~itelno zgolemuvawe na trgovskiot deficit i re~isi nepromeneta stapka na pokrienost na uvozot so izvoz. Taka, trgovskiot deficit vo prvite tri meseci od 2006 godina iznesuva 171,2 miliona evra i na godi{na osnova e povisok za 4 milioni evra ili za 2,4%, a stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz iznesuva 68,6% (68,7% vo istiot period od 2005 godina).

    Vo mart 2006 godina na devizniot pazar e ostvaren vkupen promet vo iznos od 299,4 milioni evra, {to pretstavuva mese~en porast od 6,7%. Pritoa, delovnite banki realiziraa neto-proda`ba na devizi kon pretprijatijata vo uslovi na mese~en porast na ponudata i pobaruva~kata na devizi za 5,4% i 3,7%, soodvetno. Vo mart 2006 godina, NBRM ostvari neto-otkup na devizni sredstva na devizniot pazar. Bruto deviznite rezervi vo odnos na krajot na prethodniot mesec se zgolemija za 181,7 milioni evra, ili za 18,6% i na 31.03.2006 godina iznesuvaa 1157,8 milioni evra. Zna~ajniot mese~en porast na bruto deviznite rezervi vo najgolem del e generiran od porastot na dr`avnite depoziti, od koi 169,8 milioni evra se vrz osnova na privatizacijata na ESM-Distribucija. Vo mart 2006 godina, prometot ostvaren na menuva~kiot pazar iznesuva 96,1 milion evra i na mese~na osnova e povisok za 20%. Pritoa, vo uslovi na zgolemena ponuda i pobaruva~ka na devizni sredstva (za 19,4% i 21,6%, soodvetno), na menuva~kiot pazar e realiziran neto-otkup na devizi vo vkupen iznos od 41,4 milioni evra (mese~en porast od 18%). Grafikon 8 Dvi`ewe na vkupniot promet na devizniot i menuva~kiot pazar (vo milioni evra)

    050

    100150200250300350400450500

    I.200

    5 III V VII

    IX XI

    I.200

    6 III

    0,00

    10,00

    20,00

    30,00

    40,00

    50,00

    60,00

    70,00

    Promet na devizen pazar (leva skala)

    Promet na menuva~ki pazar (leva skala)

    Neto otkup na menuva~ki pazar (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Na krajot na mart 2006 godina devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na devizniot pazar iznesuva 61,17 denari za edno evro, {to e re~isi na istoto nivo od krajot na prethodniot mesec (61,18 denari za edno evro). Devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar na krajot na mart 2006 godina iznesuva 50,57 denari za eden amerikanski dolar, pri {to vrednosta na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar zabele`a mese~na apresijacija od 2% (na 28.02.2006 godina se

  • Mese~na informacija 03/2006

    10

    razmenuvaa 51,62 denara za eden amerikanski dolar). Grafikon 9 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta)

    48495051525354555657585960616263

    01.0

    3.20

    06

    02.0

    3.20

    06

    03.0

    3.20

    06

    04.0

    3.20

    06

    05.0

    3.20

    06

    06.0

    3.20

    06

    07.0

    3.20

    06

    08.0

    3.20

    06

    09.0

    3.20

    06

    10.0

    3.20

    06

    11.0

    3.20

    06

    12.0

    3.20

    06

    13.0

    3.20

    06

    14.0

    3.20

    06

    15.0

    3.20

    06

    16.0

    3.20

    06

    17.0

    3.20

    06

    18.0

    3.20

    06

    19.0

    3.20

    06

    20.0

    3.20

    06

    21.0

    3.20

    06

    22.0

    3.20

    06

    23.0

    3.20

    06

    24.0

    3.20

    06

    25.0

    3.20

    06

    26.0

    3.20

    06

    27.0

    3.20

    06

    28.0

    3.20

    06

    29.0

    3.20

    06

    30.0

    3.20

    06

    31.0

    3.20

    06

    EUR USD

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vo mart 2006 godina devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na menuva~kiot pazar e stabilen i vo prosek se razmenuvaa 61,43 denari za edno evro. Istovremeno, prose~niot kupoproda`en devizen kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar iznesuva 50,97 denari za eden amerikanski dolar, pri {to denarot na mese~na osnova apresira za 0,4% (vo fevruari 2006 godina vo prosek se razmenuvaa 51,16 denari za eden amerikanski dolar). Nadvore{niot dolg na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi na krajot na ???? 2006 godina iznesuva 1.658,9 milioni evra i e

    ponizok za 15,5 milioni evra vo odnos na krajot na fevruari 2006 godina. Mese~noto namaluvawe na dolgoro~niot nadvore{en dolg glavno se dol`i na ostvarenite negativni kursni razliki od 13,1 milion evra i na pomaliot iznos na koristeni sredstva vo odnos na otplatenata glavnina. Vo mart 2006 godina se koristeni sredstva vo iznos od 2,1 milion evra, a vkupnite plateni obvrski iznesuvaat 9,4 milioni evra (6,6 milioni evra glavnica i 2,8 milioni evra kamata). Novite krediti sklu~eni vo mart 2006 godina se vo vrednost od 31,9 milioni evra i vo celost pretstavuvaat zadol`uvawe na privatniot sektor. Vkupniot dolgoro~en nadvore{en dolg na privatniot sektor na mese~na osnova se namali za 0,8% i iznesuva 432,1 milion evra, od koi 77,4% se odnesuvaat na nebankarskiot privaten sektor, a ostatokot e dolg na delovnite banki. Kratkoro~niot nadvore{en dolg 10, koj vo celost se odnesuva na privatniot sektor, na krajot na mart 2006 godina iznesuva 86,3 milioni evra. Vo mart 2006 godina, vrz osnova na odobreni kratkoro~ni krediti se koristeni sredstva vo iznos od 0,3 milioni evra, dodeka plateni se obvrski vo iznos od 1,7 milioni evra. 10 Prethodni podatoci na NBRM.

  • Mese~na informacija 03/2006

    11

    Prilog Dvi`ewa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na `ivot i ceni na malo

    III.2006 III.2006 I-III.2006II.2006 III.2005 I-III.2005

    Tro{oci na `ivotot 0,1 2,8 2,7

    Ishrana 0,7 1,9 1,6 Tutun i pijalaci 0,0 17,7 17,7 Obleka i obuvki -0,5 -0,8 -0,5 Domuvawe -0,2 0,7 0,9 Stan (stanarina, voda, uslugi) 0,3 0,1 -0,2 Ogrev i osvetlenie -0,3 1,3 1,7 Higiena i zdravje 0,4 1,4 0,3 Kultura i razonoda -0,2 6,3 6,0 Soobra}ajni sredstva i uslugi -0,6 1,8 2,7

    Stoki 0,2 3,2 3,2

    Uslugi -0,1 1,0 0,9

    Ceni na malo -0,3 3,6 4,0

    Zemjodelski proizvodi 0,3 5,1 5,4 Neprehranbeni industriski proizvodi -0,7 5,2 6,2 Industrisko - prehranbeni proizvodi 0,5 0,5 0,0 Pijalaci 0,0 -0,4 -0,4

    Stoki -0,2 3,5 3,7

    Uslugi -0,3 3,7 4,2

    vo %

    Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 03/2006

    12

    Tabela 2 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi*

    III.2006 III.2006 I-III.2006II.2006 III.2005 I-III.2005

    Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi -0,6 4,4 5,6

    Energija -2,7 14,1 21,1 Intermedijarni proizvodi, osven energija 0,2 -3,0 -2,9 Kapitalni proizvodi 0,6 5,1 3,3 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka -0,7 5,4 5,3 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,1 4,5 4,1

    Vadewe rudi i kamen 2,5 4,8 4,2

    Prerabotuva~ka industrija -0,7 5,0 6,3Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci -0,1 0,0 -0,2

    Proizvodstvo na tutunski proizvodi 0,0 17,1 17,1Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0 0,8 0,7Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 0,1 -2,8 -2,4Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 0,0 2,3 2,3Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo -4,5 27,1 40,8Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 0,0 -2,5 -1,6Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 0,7 0,0 -1,6Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 0,5 2,9 1,9

    Proizvodstvo na osnovni metali 0,0 -10,7 -9,6

    Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 0,7 8,2 5,2

    Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati 0,0 3,6 4,7

    Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 0,0 -0,4 0,7

    vo %

    * Prethodni podatoci. Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 03/2006

    13

    Tabela 3 Industrisko proizvodstvo*

    III.2006 III.2006 I-III.2006II.2006 III.2005 I-III.2005

    Vkupno 100,0 13,2 1,9 0,5

    Energija 21,9 9,1 5,7 3,0 Intermedijarni proizvodi, osven energija 33,8 20,7 4,7 5,6 Kapitalni proizvodi 4,8 22,3 24,2 -5,6 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 1,4 2,4 19,4 10,8 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 38,1 7,8 -6,5 -6,1

    Vadewe rudi i kamen 1,8 15,4 76,3 2,1 pati

    Prerabotuva~ka industrija 79,4 14,9 1,5 -0,8

    Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 20,0 11,2 -1,7 -1,1

    Proizvodstvo na tutunski proizvodi 3,9 94,8 -4,8 -14,6

    Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 2,5 22,1 25,2 2,8

    Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 8,6 0,4 -5,3 -4,9

    Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,9 -15,5 -40,3 -22,5

    Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 3,0 20,4 81,4 32,6

    Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 5,9 -22,4 -23,7 -5,9

    Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 2,6 40,9 -33,1 -25,5

    Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 8,2 66,4 30,2 43,7

    Proizvodstvo na osnovni metali 6,0 14,1 -10,0 -17,4

    Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,8 18,3 10,6 -8,7Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati 3,2 27,1 46,2 42,4

    Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 18,8 7,3 -1,8 -0,8

    struktura vo %

    vo %

    * Prethodni podatoci. Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 3/2006

    14

    Tabela 4 Konsolidiran buxet na Centralnata vlast i von-buxetskite fondovi (vo milioni denari)

    iznos vo milioni denari

    mese~ena promena vo %

    struktura vo %

    iznos vo milioni denari

    kumulativna promena

    (2006/2005) vo %

    struktura vo %

    Vkupni prihodi 8.976 32,9 100,0 23.097 6,3 100,0

    Dano~ni prihodi i pridonesi 7.958 34,1 88,7 19.848 4,6 85,9 Dano~ni prihodi 5.262 55,6 58,6 12.658 2,8 54,8 - personalen danok na dohod 760 14,8 8,5 1.933 5,4 8,4 - danok od dobivka 1.162 3 pati 12,9 1.725 59,7 7,5 - danok na dodadena vrednost 2.184 70,1 24,3 5.228 -9,0 22,6 - akcizi 698 6,9 7,8 2.542 3,3 11,0 - carini 386 18,0 4,3 993 -3,2 4,3 -ostanati danoci 72 -1,4 0,8 237 41,1 1,0 Pridonesi 2.657 5,0 29,6 7.112 7,9 30,8

    Nedano~ni prihodi: 918 30,4 10,2 2.305 -7,6 10,0 -profit od javni i finansiski institucii 7 -43,1 0,1 103 24,8 0,4 -administrativni taksi i nadomestoci 157 19,8 1,7 395 2,1 1,7 -prihodi od participacija 25 -7,1 0,3 79 -37,6 0,3 -ostanati administrativni taksi 25 25,0 0,3 65 12,1 0,3 -ostanati nedano~ni prihodi 24 -37,9 0,3 109 25,0 0,5 -nadomestok za upotreba na avtopat 121 17,5 1,3 320 -5,7 1,4

    Kapitalni prihodi 42 -14,3 0,5 143 27,7 0,6

    Vkupni rashodi 8.429 2,7 100,0 23.538 3,4 100,0

    Tekovni tro{oci 8.109 5,6 96,2 22.475 3,8 95,5 - plati i naemnini 1.948 0,7 23,1 5.750 2,0 24,4 - stoki i uslugi 1.221 30,8 14,5 2.856 -10,7 12,1 - transferi 4.716 -0,5 55,9 13.079 6,8 55,6 - kamati 225 3.1 pati 2,7 790 38,8 3,4

    Kapitalni tro{oci 320 -39,3 3,8 1.063 -4,1 4,5

    Buxetsko saldo 547 -441

    Finansirawe -547 441

    Eksterno finansirawe, neto -112 -9.007 Finansirawe od doma{ni izvori, neto -10.858 -997

    Prihodi od privatizacija 10.421 10.442

    januari-mart 2006

    * Od januari 2006 godina centralniot buxet se prezentira vo nova forma koja gi vklu~uva smetkite na fondovite i prihodite i rashodite od smetkite za sopstveni prihodi.

    mart 2006

    Izvor: Ministerstvo za finansii na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 3/2006

    15

    Monetarni dvi`ewa vo Republika Makedonija Tabela 6 Pregled na Narodna banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari)

    XII.05 I.06 II.06 III.06

    I. Neto devizna aktiva 66.282 57.130 57.297 71.907 Aktiva 69.504 60.326 60.519 75.076 Pasiva 3.222 3.196 3.222 3.169

    II. Neto doma{na aktiva -40.520 -33.763 -32.079 -47.210

    Krediti na banki, neto -8.876 -10.368 -9.329 -8.580 Krediti na banki 45 45 324 323

    Aukcija na krediti 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 31 31 31 31 Avansi 4 4 283 282 Ostanato 10 10 10 10

    Instrumenti -8.921 -10.413 -9.653 -8.903 Aukcija na blagajni~ki zapisi -8.921 -10.413 -9.653 -8.903

    Neto, Dr`ava -18.989 -11.024 -10.167 -25.7621.Krediti na dr`avata 3.290 3.290 3.290 3.290 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 Otkupeni dr`avni hartii od vrednost 1.039 1.039 1.039 1.039 Ostanato 2.251 2.251 2.251 2.2512. Depoziti na dr`avata -22.279 -14.314 -13.457 -29.052 A) Vo denari -6.993 -7.653 -6.860 -8.807Depozitni pari -6.993 -7.653 -6.860 -8.807 - Trezorska smetka -6.562 -7.214 -6.417 -6.965 - Drugi buxetski fondovi -431 -439 -443 -1.842 od toa: Dr`avni hartii od vrednost za monetarni celi -1.377 Fond za poddr{ka na monetarnata politika 0 0 0 0 B) Vo stranska valuta -15.286 -6.661 -6.597 -20.245

    Depoziti na Centralna vlada -15.139 -6.516 -6.450 -20.098 od koi: Fond za pati{ta -147 -130 -121 -102

    Drugi depoziti na dr`avata -147 -145 -147 -147

    3.Eksterna smetka 0 0 0 0

    Ostanati stavki, neto -12.655 -12.371 -12.583 -12.868 Ostanat aktiva 5.324 5.243 5.279 5.204 Ostanata pasiva -5.368 -4.794 -5.067 -4.983 od koi: Preodna smetka -487 -14 -19 -36 Kapitalna smetka -11.024 -11.558 -11.505 -11.608 Rezidualni stavki -1.587 -1.262 -1.290 -1.481

    Primarni pari 25.762 23.367 25.218 24.697 Gotovi pari vo optek 14.439 13.100 13.635 13.700 Gotovina vo blagajna 1.374 1.068 1.066 980 Smetki na banki 9.949 9.199 10.517 10.017 od koi:Zadol`itelna rezerva na devizni depoziti 5.323 5.417 5.413 5.505

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 3/2006

    16

    Tabela 7 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari)

    XII.05 I.06 II.06 III.06

    I. Neto devizna aktiva 89738 80776 80899 96611Narodna banka 66282 57130 57297 71907 Aktiva 69504 60326 60519 75076 Pasiva 3222 3196 3222 3169Depozitni banki 23456 23646 23602 24704 Aktiva 37786 37231 36986 36669 Pasiva 14330 13585 13384 11965

    II. Neto doma{na aktiva 19545 28414 30070 16577

    1.Doma{ni krediti 62382 71691 74396 62714 od koi: pobaruvawa od dr`avata -11791 -3271 -1913 -15747a) Depozitni banki 81371 82715 84563 88476 -vo denari 64186 65363 66730 69847 Dr`ava 7118 7672 8175 9930 Krediti 7115 7669 8171 9927 a) Buxet i ministerstva 7033 7589 8013 9696 b) Fondovi 82 80 158 231

    v) Instit. na centralnata dr`avna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0 Presmetana nenaplatena kamata 3 3 4 3 Nedr`aven sektor 57068 57691 58555 59917 Krediti 51672 52255 53149 54473 Prilagodeni

    od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9807 10314 10323 10146 Presmetana nenaplatena kamata 5396 5436 5406 5444 -vo stranska valuta 17185 17352 17833 18629 Dr`ava 80 81 79 85 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 0 0 0 0 Nedr`aven sektor 17105 17271 17754 18544 Prilagodeni od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 1748 1753 1587 1444b) Pobaruvawa na Narodna banka od dr`avata -18989 -11024 -10167 -25762

    2. Ostanati stavki, neto -42837 -43277 -44326 -46137 od koi: pobaruvawa od dr`avata

    za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0 Presmetana nenaplatena kamata -5399 -5439 -5410 -5447 Ostanato -37438 -37838 -38916 -40690

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 3/2006

    17

    Monetaren pregled (prodol`uva) (tekoven kurs, vo milioni denari)

    XII.05 I.06 II.06 III.06

    M4 Vkupno 109283 109190 110969 113188M4 ( nedr`aven sektor) 108174 108320 109999 111912

    M1 (Vkupno) 30034 27933 28900 28431M1 (nedr`aven sektor) 29663 27699 28596 27962 Gotovi pari vo optek 14439 13100 13635 13700Depozitni pari (vkupno) 15595 14833 15265 14731Depozitni pari (nedr`aven sektor) 15224 14599 14961 14262 Depozitni banki 15577 14752 15183 14519 Depozitni pari na nedr`aven sektor 15206 14518 14879 14050 Depozitni pari na dr`avata 371 234 304 469 a) Buxet i ministerstva 236 55 91 132 b) Fondovi 135 179 213 323 v) Instit. na centralnata dr`avna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 14 Narodna banka - depozitni pari na nedr`aven sektor 18 81 82 212

    M2 (Vkupno) 104195 104065 105734 107835M2 (nedr`aven sektor) 103134 103243 104812 106607Kvazi-depoziti (vkupno) 74161 76132 76834 79404 Kvazi-depoziti (nedr`aven sektor) 73471 75544 76216 78645Depozitni banki 74161 76132 76834 79404 Nedr`aven sektor 73471 75544 76216 78645 Denari 24364 25614 26237 27889 Stranska valuta 49107 49930 49979 50756 Depoziti na dr`avata 690 588 618 759 Denari 689 587 616 759 Stranska valuta 1 1 2 0NBRM - kvazi-depoziti 0 0 0 0

    Nemonetrani depoziti (vkupno) 5088 5125 5235 5353 Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3105 3159 3184 3171 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 1983 1966 2051 2182Nemonetarni depoziti (nedr`aven sektor) 5040 5077 5187 5305 Nemonetarni depoziti vo denari (nedr`aven sektor) 3057 3111 3136 3123 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedr`. sektor) 1983 1966 2051 2182 -Depozitni banki 5088 5125 5235 5353 Nemonetarni depoziti vo denari - nedr`aven sektor 3057 3111 3136 3123 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedr`.sektor 1983 1966 2051 2182 Nemonetarni depoziti vo denari - Dr`ava 48 48 48 48 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dr`ava 0 0 0 0 -NBM nemonetarni depoziti (nedr`aven sektor) 0 0 0 0 Denari 0 0 0 0 Stranska valuta 0 0 0 0

    Vkupni depoziti 94844 96090 97334 99488Vkupni depoziti (nedr`aven sektor) 93735 95220 96364 98212

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 3/2006

    18

    Tabela 8 Vkupni depoziti na nedr`avniot sektor (vo milioni denari)

    31.03.2006 godina mese~na promena godi{na promena struktura

    vo mil. denari

    vo mil. denari

    vo % vo mil. denari

    vo % vo %

    Vkupni depoziti 83.950 2.547 3,1 13.475 19,1 100,0

    1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 78.645 2.429 3,2 12.814 19,5 93,7 -dolgoro~ni 5.305 118 2,3 661 14,2 6,3

    2. Spored valuta - denarski 31.012 1.639 5,6 4.565 17,3 36,9 - devizni 52.938 908 1,7 8.910 20,2 63,1

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 9 Depoziti na naselenie i pretprijatija

    31.03.2006 godina

    mese~na promena godi{na promena

    vo mil. denari

    vo mil. denari vo %

    vo mil. denari vo %

    Vkupni depoziti na naselenieto 100,0 57.499 958 1,7 10.430 22,2

    1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,8 54.506 859 1,6 9.619 21,4 -dolgoro~ni 5,2 2.993 99 3,4 811 37,2

    2. Spored valuta - denarski 29,0 16.665 589 3,7 4.145 33,1 - devizni 71,0 40.834 369 0,9 6.285 18,2

    Vkupni depoziti na pretprijatijata 100,0 24.780 1.720 7,5 3.459 16,2

    1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,4 23.391 1.662 7,6 3.164 15,6 -dolgoro~ni 5,6 1.389 58 4,4 295 27,0

    2. Spored valuta - denarski 51,9 12.873 1.160 9,9 699 5,7 - devizni 48,1 11.907 560 4,9 2.760 30,2

    struktura vo %

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 3/2006

    19

    Tabela 10 Depozitni pari na naselenie i pretprijatija

    31.03.2006 godina

    mese~na promena godi{na promena

    vo mil. denari

    vo mil. denari vo %

    vo mil. denari vo %

    Depozitni pari 14.262 -699 -4,7 521 3,8

    - Depozitni pari na naselenie 3.074 27 0,9 379 14,1

    - Depozitni pari na pretprijatija 9.226 -757 -7,6 12 0,1

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 11 Plasmani kaj naselenie i pretprijatija

    31.03.2006 godina mese~na promena godi{na promena

    vo mil. denari

    vo mil. denari vo %

    vo mil. denari vo %

    Vkupni plasmani 73.017 2.114 3,0 12.697 21,0 Denarski plasmani 54.473 1.324 2,5 7.063 14,9od toa: -pretprijatija 32.293 651 2,1 1.049 3,4 -naselenie 22.092 683 3,2 5.990 37,2

    Devizni plasmani 18.544 790 4,4 5.634 43,6od toa: -pretprijatija 17.549 656 3,9 5.187 42,0 -naselenie 987 134 15,7 522 112,3

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

  • Mese~na informacija 3/2006

    20

    Tabela 12 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani

    31.03.2006 godina

    mese~na promena godi{na promena

    (vo %)

    Denarski plasmani 100,0

    ro~na struktura - kratkoro~ni 51,0 -0,7 -3,9 - dolgoro~ni 49,0 0,7 3,9

    sektorska struktura - pretprijatija 59,3 -0,3 -6,6 - naselenie 40,6 0,3 6,6 - ostanato 0,2 0,0 0,0

    Devizni plasmani 100,0

    ro~na struktura - kratkoro~ni 27,8 1,2 -10,8 - dolgoro~ni 72,2 -1,2 10,8

    sektorska struktura - pretprijatija 94,6 -0,5 -1,1 - naselenie 5,3 0,5 1,7 - ostanato 0,0 0,0 -0,6

    (vo procentni poeni)

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 13 Kamatni stapki

    mart 2006 godina

    mese~na promena godi{na promena

    vo %Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena) 6,78 -0,32 -3,2Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari (MBKS)* 6,5 -0,20 -1,7

    Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite 11,60 -0,20 -0,4

    Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite 5,00 -0,20 0,1

    vo procentni poeni

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija i Pazar na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost * Se odnesuva na oficijalniot pazar na pari i na bilateralnite trguvawa me|u bankite.

  • Mese~na informacija 3/2006

    21

    Tabela 14 Aukcii na trezorski zapisi

    Datum na odr`uvawe Ponuda Pobaruva~ka RealizacijaPonderirana

    kamatna stapka

    vo %Dr`avni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci

    07.03.2006 650 915,50 650 7,1221.03.2006 1.100 1.677,4 1.100 6,57Dr`avni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci

    07.03.2006 300 572,3 300 7,28Dr`avni zapisi so rok na dostasuvawe od 12 meseci21.03.2006 350 461,3 350 8,62

    iznosi vo milioni denari

    Izvor: Ministerstvo za finansii. Nadvore{notrgovski i devizni dvi`ewa vo Republika Makedonija Tabela 15 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

    iznos % iznos % iznos %

    Vkupna razmena 382,3 921,0 100,8 35,8 45,0 13,4 18,5 2,1

    Izvoz 149,7 374,9 26,0 21,0 15,2 11,3 7,3 2,0

    Uvoz 232,6 546,1 74,9 47,5 29,9 14,7 11,2 2,1

    Saldo -82,9 -171,2 -48,9 144,0 -14,7 21,6 -4,0 2,4

    III.2005iznos

    II.2006 I-III.2005III.2006 I-III.2006

    III.2006 I-III.2006III.2006

    Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. Tabela 16 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo januari-mart 2006 godina (vo milioni evra)

    Obem na stokovna razmena U~estvo Izvoz U~estvo Uvoz U~estvo

    Pokrienost na uvozot so

    izvoziznos % iznos % iznos % %

    REPUBLIKA MAKEDONIJA 921,0 100,0 374,9 100,0 546,1 100,0 68,6 od toa:

    Germanija 133,9 14,5 72,73 19,4 61,17 11,2 118,9Srbija i Crna Gora 112,6 12,2 73,43 19,6 39,14 7,2 187,6Grcija 101,2 11,0 49,99 13,3 51,24 9,4 97,6Italija 77,8 8,4 43,91 11,7 33,89 6,2 129,6Rusija 67,7 7,4 5,00 1,3 62,73 11,5 8,0Bugarija 56,7 6,2 16,44 4,4 40,26 7,4 40,8Hrvatska 33,6 3,7 22,42 6,0 11,22 2,1 199,8Turcija 31,0 3,4 11,84 3,2 19,18 3,5 61,7Slovenija 28,2 3,1 6,55 1,7 21,62 4,0 30,3Kina 23,5 2,5 0,10 0,0 23,36 4,3 0,4

    Vkupno (10 najgolemi partneri) 666,2 72,3 302,4 80,7 363,8 66,6 83,1 Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija.

  • Mese~na informacija 3/2006

    22

    Tabela 17 Nadvore{en dolgoro~en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni evra)

    28.02.2006 31.03.2006 II -2006 III -2006 II -2006 III -2006

    Oficijalni kreditori 1.055,7 1.045,5 5,8 1,5 4,3 5,1

    od toa: Multilaterala 891,7 882,9 5,4 1,2 3,0 5,1

    MMF 52,7 51,8 0,0 0,0 0,4 0,0 MBOR 207,6 205,8 0,4 0,1 0,9 1,2 MFK 5,1 4,7 0,0 0,0 0,0 0,5 MZR 307,2 302,4 0,4 0,2 0,4 0,0 EIB 122,4 120,9 4,0 0,0 0,0 2,2 EKF@P 6,1 6,1 0,0 0,0 0,0 0,0 Banka za razvoj pri Sovet na Evropa 16,8 16,8 0,0 0,0 0,0 0,1 EBOR 73,0 73,3 0,6 0,7 1,2 0,9 EU 90,0 90,0 0,0 0,0 0,2 0,3 MFRZ 11,0 11,0 0,0 0,2 0,0 0,0 EAR 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

    Bilaterala 164,0 162,6 0,4 0,3 1,3 0,0

    Pariski klub (reprogramirawe 1995) 92,7 91,6 0,0 0,0 0,0 0,0 Nereprogramiran dolg 6,6 6,6 0,0 0,0 0,0 0,0 Novosklu~eni krediti 64,6 64,4 0,4 0,3 1,3 0,0

    Privatni kreditori 618,6 613,3 28,2 0,6 2,7 4,3

    od toa: Evroobvrznici 150,0 150,0 0,0 0,0 0,0 0,0

    Ostanati privatni kreditori 468,6 463,3 28,2 0,6 2,7 4,3

    Banki i finansiski institucii 220,7 216,2 1,4 0,4 1,5 3,8 Nefinansiski privaten sektor 248,0 247,2 26,8 0,1 1,3 0,5

    VKUPNO 1.674,4 1.658,8 34,0 2,1 7,0 9,4

    Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski

    Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Bilans na Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 18 Bilans na sostojba na NBRM na 31.03.2006 godina (vo milioni denari) Aktiva Iznos Pasiva IznosDevizni sredstva 75.076 Primarni pari 19.192Pobaruvawa od javniot sektor 3.911 Instrumenti na NBRM 8.903Pobaruvawa od banki i drugi finansiski organizacii 1.358 Ograni~eni depoziti 253Ostanata aktiva 4.170 Devizni obvrski 3.169

    Depoziti na javen sektor 31.021Kapitalni smetki 11.608Ostanata pasiva 10.369

    Vkupno 84.515 Vkupno 84.515