22
sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba saredaqcio sabWo: konstantine gabaSvili (saredaqcio sabWos Tavmjdomare) nino nakaSiZe levan duCiZe vasil WyoiZe (sabWos koordinatori) arCil osiZe saredaqcio kolegia: redaqtori: giorgi astamaZe redaqtoris moadgile: irakli CxaiZe saredaqcio kolegiis wevrebi: darejan metreveli, aleqsandre jiSkariani, dimitri silaqaZe, irakli JorJoliani, vasil papiaSvili.

nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa

jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti

nato da msoflio usafrTxoeba

saredaqcio sabWo:

konstantine gabaSvili (saredaqcio sabWos Tavmjdomare)

nino nakaSiZe

levan duCiZe

vasil WyoiZe (sabWos koordinatori)

arCil osiZe

saredaqcio kolegia:

redaqtori: giorgi astamaZe

redaqtoris moadgile: irakli CxaiZe

saredaqcio kolegiis wevrebi: darejan metreveli, aleqsandre

jiSkariani, dimitri silaqaZe, irakli JorJoliani, vasil papiaSvili.

Page 2: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

2

sarCevi

misalmeba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

nato-s eqspertTa viziti saqarTveloSi . . . . . . . . . 4

nato-s elCebis viziti saqarTveloSi . . . . . . . . . . 6

saqarTvelos samTavrobo delegaciis viti aSS-Si . . .7

parlamentis Tavmjdomaris viziti safrangeTSi . . . . 9

saqarTvelos prezidentis viziti xorvatiaSi . . . . . 11

kote gabaSvilis Sexvedra Tsu-s studentebTan . . . . 13

nato-s sainformacio centris direqtori . . . . . . . . 15 b-ni Tornike SaraSeniZe nato-saqarTvelos

urTierTobebis Sesaxeb

rubrika samxedro Temaze . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Page 3: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

3

misalmeba

saqarTvelos parlamentis sagareo urTierTobaTa komitets da

Tsu-s nato-s mxardamWer studentTa jgufs pativi aqvT

warmogidginoT sagareo urTierTobaTa komitetis yovelTviuri

daijesti, romlis mizania, sazogadoebas miawodos mokle

informacia im mniSvnelovani politikuri movlenebis Sesaxeb,

romelTac adgili hqonda msoflioSi da romlebic uSualod

ukavSirdebian saqarTvelos upirveles sagareo politikur

mizans_nato-Si gawevrianebas. saqarTvelo mizanmimarTulad adgas

nato-sken saval gzas da pirnaTlad asrulebs individualuri

partniorobis samoqmedo gegmiT (IPAP) gansazRvrul

valdebulebebs, romelTa mizania qveynis momzadeba gawevrianebis

samoqmedo gegmasTan misaerTeblad (MAP), romelic, Tavis mxriv,

aliansSi gawevrianebis saboloo etaps warmoadgens.

Page 4: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

4

nato-s eqspertTa viziti saqarTveloSi

IPAP-is dokumentis pirveladi ganxilva briuselSi

3 marts nato-s Stab-binaSi, 26+1 formatiT

saqarTvelos IPAP-is implementaciis dokumen-

tis pirveladi ganxilva gaimarTa. sxdomas

nato-s Tavdacvis dagegmvis xelmZRvaneli

frenk bolandi Tavmjdo- mareobda. qarTul

delegacias Tavdacvis ministris moadgile

mamuka kudava xelmZRvanelobda. sxdomaze

aRiniSna is faqti, rom qveyanam mniSvnelovan

progress miaRwia Tavdacvis sferos

reformirebis sakiTxSi. maTi TqmiT warmatebiT

sruldeba IPAP-is dokumentiT gaTvaliswinebu-

li valdebulebebi.

IPAP-is implimentaciis Sefasebis dokumentis daskvniTi ganxilva da

damtkiceba Crdilo-atlantikuri sabWos (NAC) sxdomaze 13 aprils moxdeba.

saqarTvelos mxridan sxdomas Tavdacvis ministri irakli oqruaSvili,

sagareo saqmeTa ministri gela beJuaSvili da saxelmwifo ministri evro-

atlantikuri integraciis sakiTxebSi giorgi baramiZe daeswrebian.

martis damdegs saqarTvelos nato-s

eqspertTa Svid kaciani jgufi ewvia,

romelmac Sefaseba gaukeTa

saqarTvelos mier IPAP-iT nakisri

valdebulebebis Sesrulebas. 6

marts Sexvedra gaimarTa Tavdacvis

saministroSi, sadac IPAP-is Sesru-lebis detaluri ganxilva daiwyes.

qarTul mxares warmoadgendnen

Tavdacvis ministris pirveli

moadgile mamuka kudava, generaluri

Stabis ufrosi, polkovniki levan

nikoleiSvili, aseve departamentebi-

sa da sammarTvelos xelmZRvaneli

pirebi.

qarTulma mxarem nato-s eqspertebs

2005 wlis martidan dRemde

ganxorcielebuli reformebi da

2006 wlis prioritetebi gaacno. maT

aseve waredginaT Tavdacvis

ministris oficialuri xedva 2006

wlis gegmebis Sesaxeb.

nato-s saerTaSoriso samsaxuris

eqspertTa delegacia Svidi kacisa-

gan Sedgeboda da or jgufad iyo

dayofili. Tavdacvis saminis-tros

meore jgufi stumrobda, romelic

oTxi wevrisagan Sedge-boda: frenk

bolandi – Tavdacvis politikisa

da dagegmvis sammarTvelo, SeiaraRe

buli Zalebis dagegmvis sammarTve-

lo, SeiaraRe-buli Zalebis dageg-

mvis direqtoratis xelmZRvaneli;

brius baxi _ Tavdacvis politikisa

da dagegmvis sammarTvelo,

saqarTvelos sakiTxebis koordina-

tori; vice-polkovniki maikl

straikeri _ aliansis transfor-

maciis sardlobis oficeri da

maiori elder quzoRlu _ partnio

robis sakoordinacio ganyofileba.

N

nato-s Stabbina briuselSi

Page 5: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

5

aRniSnulma jgufma IPAP-is meore

Tavis SesrulebasTan erTad Seafasa

dagegmvisa da analizis procesis

mimdinareoba.

rac Seexeba SemfasebelTa pirvel

jgufs, mis SemadgenlobaSi

Sediodnen jeims maiki _ politikur

saqmeTa da usafrTxoebis politikis

sammarTvelo, saqarTvelos sakiT-

xebis koordinatori; evert someri

_ operaciebis sammarTvelo,

samoqalaqo sagangebo dagegmvis

eqsperti da despina afentuli _

saxalxo diplomatiis sammarTvelo,

saqarTvelos sakiTxebis koordina-

tori. aRniSnuli jgufi konsul-

taciebs sagareo saqmeTa saminis-

troSi IPAP-is I, II da IV Tavebis

ganxorcielebasTan dakavSirebiT

marTavda.

8 marts Sexvedra gaimarTa

Tavdacvis ministr irakli

oqruaSvilsa da nato-s Sefasebis

delegaciis xelmZRvanels _ frenk

bolands Soris.

Sexvedraze IPAP-is farglebSi 2005

wlis ganmavlobaSi saqarTvelos

mier miRweul Sedegebze isaubres.

nato-s warmomadgenlebma dadebiTad

Seafases Tavdacvis uwyebaSi 2005

wels gatarebuli reformebi, rac

xels Seuwyobs saqarTvelos

Crdilo-atlantikur aliansSi inte-

graciis process.

,,საქართველოს თავდაცვის სამინისტროში კონსტრუქციული განხილვები გვქონდა. ჩვენ მიღწეული შედეგებით კმაყოფილი ვართ. მოკავშირეები 13 აპრილს, ბრიუსელში IPAP-ის შესრულებასთან დაკავშირებით დაგეგმილ განხილვაზე საბოლოო გადაწყვეტილებას მიიღებენ" - განაცხადა ბოლანდმა.

frenk bolandi .

Tavdacvis ministris pirvelma

moadgilem mamuka kudavam ganacxada,

rom aliansi swored eqspertTa am

jgufis mier momzadebuli Sefasebis

dokuments daeyrdnoba, rodesac

saqarTveloSi IPAP-is Sesrulebis

Sesaxeb saboloo daskvnas dawers.

‘’minda dagarwmunoT, rom nato-s

delegaciis mxridan dadebiTi

ganwyobaa da Sefasebis dokumentis

fonic dadebiTi iqneba” _ ganacxada

ministris moadgilem.

Page 6: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

6

nato-s elCebis viziti saqarTveloSi

3 marts germaniis marSalis fondis programis farglebSi saqarTvelos nato-

s wevri qveynebis (dania, niderlandebi, ungreTi) elCebi, evrokavSiris,

masmediisa da gavleniani arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi

ewvivnen.

vizitis mizans warmoadgenda saqarTvelos nato-Si integraciis perspeq-

tivebis, Savi zRvis regionSi TanamSromlobis formatis aqtualobis

gazrdisa da gayinuli konfliqtebis mowesrigebis sakiTxebis gacnoba.

saqarTvelos Tavdacvis ministrTan Sexvedris Semdeg delegaciis wevrebma

krwanisis erovnuli saswavlo centri moinaxules. qarTulma mxarem stumrebs

Tavdacvis saministrosa da SeiaraRebul ZalebSi mimdinare reformebisa da

nato-Si integraciis Sesaxeb moxseneba warudgina.

viziti krwanisis erovnul saswavlo centrSi

vizitis farglebSi delegaciis wevrebma aseve Sexvedrebi gamarTes

saqarTvelos prezidentTan _ mixeil saakaSvilTan, premier-ministrTan _

zurab noRaidelTan, xelisuflebisa da arasamTavrobo organizaciebis

warmomadgenlebTan.

Page 7: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

7

saqarTvelos samTavrobo delegaciis viziti aSS-Si

21-23 marts saqarTvelos delegacia

amerikis SeerTebul Statebs stum-

robda. stumrebi Seecadnen daerwmu

nebinaT vaSingtonis administracia,

rom dasavleTis energetikuli

usafrTxoebisTvis gansakuTrebuli

mniSvneloba samxreT kavkasiis

regions aqvs. aRniSnul regionSi

stabilurobis ganmtkicebas xels

Seuwyobs saqarTvelos nato-Si

swrafi gawevrianeba.

vizitis ganmavlobaSi Sexvedrebi

gaimarTa evropul da evraziul

sakiTxebSi saxelmwifo mdivnis

moadgilesTan deniel fridTan,

senator Cak heigelTan, pentagonis

da erovnuli usafrTxoebis sabWos

warmomadgenlebTan. saubari Sedga

nato-s wevri qveynebis elCebTan,

kongresis aparatis TanamSrom-

lebTan. qarTuli delegacia vice-

prezidentis ofissac ewvia. Sexved-

rebisas saubari ZiriTadad or

Temas exeboda: aSS_saqarTvelos

ormxrivi urTierTobebi da

saqarTvelos gawevrianebis samoqme-

do gegmasTan mierTebis perspeqti-

vebi.

strategiuli da saerTaSoriso

kvlevebis centrSi delegaciis

wevrebi ,,nato-saqarTvelos Soris

TanamSromlobis” Sesaxeb moxsene-

biT warsdgnen. kenedis saxelobis

strategiuli kvlevebis institutSi

gamosvlisas Tavdacvis ministris

pirvelma moadgilem mamuka kudavam

ganacxada, rom saqarTvelom warma-

tebiT daasrula nato-Si Sesvlis

pirveli etapi _ nato-s standarte-

bis Sesabamisi SeiaraRebuli

Zalebis formireba. Tbilisis

azriT, samxedro reforma aliansSi

integraciis winapirobaa.

mamuka kudava

delegaciis wevrebma aRniSnes, rom

saqarTvelos am welSi aqvs

aliansis wevrobis samoqmedo

gegmasTan mierTebis imedi da axla

dasavleTisagan konkretuli pasuxis

miReba unda imaze, aris Tu ara es

SesaZlebeli. ,,saqarTvelo konkre-

tul gzagasayarzea; aucileblad

unda vicodeT ra manZili gvaSorebs

nato-s da ramdenad swrafad gav-

xdebiT aliansis wevrebi” _

ganacxada kudavam. delegaciis erT-

erTma wevrma, sagareo saqmeTa

ministris moadgilem, giorgi

manjgalaZem kenedis centrSi myof

eqspertebs da Jurnalistebs

Seaxsena saqarTvelos strategiuli

mdebareobisa da mis teritoriaze

gamavali navTobsadenebis Sesaxeb.

misi gancxadebiT, Tbilisi, mosko-

visgan gansxvavebiT, energomata-

reblebis transportirebis dargSi

saimedo partnioria.

Sexvedrisas miniSneba gakeTda imaze,

rom nato cdilobs aliansSi ar

miiRos iseTi qveyana, romelsac

mouwesrigebeli teritoriuli prob-

lemebi aqvs. nato-s wevrebi

erToblivad wyveten xelSekrulebis

nebismieri wevris winaSe warmoqmnil

usafrTxoebis problemebs. aliansSi

saqarTvelos miRebis SemTxvevaSi,

SesaZloa misma konfliqtma TviT-

aRiarebul afxazeTTan da samxreT

oseTTan, romelTac moskovi uWers

Page 8: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

8

mxars, nato ruseTTan farTo-

masStabiani omis winaSe daayenos.

delegaciis wevrebi Seecadnen

daerwmunebinaT amerikeli kolegebi,

rom saqarTvelos ali-ansSi Sesvla

avtomaturad gamoiwvevs regio-

nuli konfliqtebis gadawyvetas,

radgan moskovi ar

moindomebs nato-sTan konfronta-

cias. miuxedavad amisa, saqarTvelos

esmis, rom misi teritoriuli

mTlianobis aRdgenaSi dasavleTis

aqtiur monawileobasTan erTad

Tavad unda eZebos ruseTze

zewolis sxva berketebi.

parlamentis Tavmjdomaris viziti safrangeTSi

saqarTvelos parlamentis Tavmjdo-

mare qalbatoni nino burjanaZe

oficialuri vizitiT imyofeboda

safrangeTSi, romlis drosac is

Sexvda safrangeTis erovnuli

asambleis Tavmjdomares Jan lui

debres, senatis Tav-

mjdomares kristian

ponsles da sxva

oficialur pirebs. saf-

rangeTis erovnul asam-

bleaSi da senatSi Sex-

vedrebis Semdeg saqarTvelom

pirvelad miiRo sajaro politi

kuri mxardaWera nato-Si gawevria-

nebasTan dakavSirebiT. oficialuri

parizi acxadebs, rom mxars dauWers

saqarTvelos nato-Si gawevrianebas

da konfliqtebis mSvidobiani gziT

mogvarebas. ,,Cvem miviReT mxarda-

Weris piroba mniSvnelovan sakiT-

xebSi. safrangeTi mzadaa aqtiurad

CaerTos konfliqtebis mogvarebis

sakiTxSi. darwmunebuli var, rom es

mxardaWera aucileblad gveqneba” _

ganacxada nino burjanaZem kristian

ponslesTan Sexvedris Semdeg. ,,es

Sexvedra adasturebs, rom

saqarTvelo-safrangeTs Soris megob

ruli urTierTobebi arsebobs da

Cveni TanamSromloba kidev ufro

gan-mtkicdeba. Cven xels SevuwyobT

saqarTvelos demokratiuli proce-

sebis ganviTarebaSi da viTanamSrom-

lebT yvela sferoSi, Tumca

gansakuTrebiT prioritetulia sa-

parlamento urTierTobebis gaaqti-

ureba” _ ganacxada kristian

ponslem.

saqarTvelos parlamentis Tavmjdo-

mare safrangeTis saerTaSoriso

urTierTobaTa centris eqspertebs

Sexvda, sadac waikiTxa leqcia

Temaze ,,demokratiuli procesebis

ganviTareba saqarTveloSi”. nino

burjanaZem upasuxa eqspertebis

SekiTxvebs, sadac yuradReba

ZiriTadad qarTul-rusul ur-

TierTobebze, saqarTvelos evropul

struqturebSi integraciaze, kav-

kasiis regionis geo-politikur

viTarebaze, postsabWoTa qveynebSi

demokra tiuli procesebis gan-

viTarebaze gamaxvilda.

qarTul - rusul urTierTobebze sa

ubrisas, SekiTxvaze _ apirebs Tu

ara saqarTvelos xelisufleba gaz-

sadenis rusuli gazpromisTvis

miyidvas, nino burjanaZem ganacxada,

rom gazsadenis gazpromisTvis

miyidva ar moxdeba. saqarTvelos

xelisufleba ar miscems ruseTs

imis saSualebas, rom energetikuli

berketi politikuri zewolis

saSualebad gamoiyenos. eqspertebi

acxadeben, rom safrangeTi yurad-

Page 9: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

9

RebiT adevnebs Tvals saqarTve-

loSi demokratiuli procesebis

ganviTarebas da maTTvis Zalian

mniSvnelovania saqarTvelo-ruseTis

urTierToba. parlamentis Tavmjdo-

marem isaubra ruseTis poziciaze

saqarTveloSi arsebuli konfliq-

tebis Sesaxeb _ ,,saqarTvelosTvis

mniSvnelovania evropasTan, aSS-sTan

da gansakuTrebiT ruseTTan mWidro

megobruli urTierToba, magram

ruseTis politikuti kursi, misi

roli saqarTveloSi arsebuli

konfliqtebis mogvarebaSi mxolod

negatiurad aisaxeba or qveyanas

Soris urTierTobebze. nato-s

eqspertebis SefasebiT, saqarTvelo

warmatebiT gadis IPAP-is programas, qveyana mzad aris aliansTan ufro

aqtiuri TanamSromlobis fazaSi

gadavides. am etapze evropuli

qveynebisa da struqturebis mxridan

mxardaWera arsebiTad mniSvnelo-

vania” _ ganacxada nino burjanaZem.

saqarTvelos prezidentis viziti xorvatiaSi

saqarTvelos samTavrobo delegacia 29 marts oficialuri vizitiT

xorvatias ewvia. vizitis farglebSi gansakuTrebuli yuradReba daeTmo ori

qveynis prezidentis pirispir Sexvedras, romelic 45 wuTs gagrZelda.

Sexvedris Semdeg prezidentebma komentarebi gaakeTes. mixeil saakaSvilma

zagrebSi STambeWdavi miRebisTvis madlobis gadaxdis Semdeg ganacxada: “didi

xania mindoda xorvatiaSi Camosvla da Tqveni gamocdilebis gaziareba.

xorvatiasa da saqarTvelos ara marto politikuri warsuli, aramed

kulturac saerTo aqvT. es ori qveyana mosaxleobis raodenobis mxrivac hgavs

erTmaneTs. xorvatiasa da saqarTvelos msgavsi problemebic gaaCniaT,

magaliTad konfliqtebis mogavrebis sakiTxebSi. miuxedavad imisa, rom didi

manZili gvaSorebs, rogorc evropulma qveynebma erTmaneTs xeli unda

gavuwodoT, xorvatiis gamocdileba natosken mimaval gzaze aucileblad

gamogvadgeba. me mzad var gamovgzavno eqspertTa jgufi, romelic samxedro

sakiTxebSi TanamSromlobis gaRrmavebaze imuSavebs. aseve Zalian

Page 10: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

10

mniSvnelovania Cveni TanamSromloba ekonomikis sferoSi da

kapitaldabandebebis kuTxiT”

xorvatiis prezidentma stepan mesijma ki Semdegi gancxadeba gaakeTa:

,,Cven varT yofili iugoslavia, Tqven ki yofili sabWoTa kavSiri. moxaruli

var, rom Cveni pirveli Sexvedra Sedga, damyarda ormxrivi urTierToba.

aRmoCnda, rom problematur sakiTxebze, romlebic orive qveyanas aRelvebs,

erTnairi Sexedulebebi gvaqvs. Cven vfiqrobT, rom rogorc saqarTveloSi, ise

evropaSi arsebuli yvela teritoriuli konfliqti mxolod molaparakebis

gziT unda gadaiWras. axla mTavaria Cveni urTierTobebis gaRrmaveba

sxvadasxva sferoSi, nato-sa da evrokavSirSi integraciis, Tavdacvisa da

ekonomikuri kuTxiT. unda gavcvaloT informaciebi regionebTan

dakavSirebiT.”

prezidentebma amasTanave xazi gausves turizmisa da infrastruqturis

ganviTarebisa da biznesisa da investiciebisTvis xelis Sewyobis

aucileblobas.

uaxloes momavalSi igegmeba stepan mesijis viziti saqarTveloSi.

agreTve TbilisSi Camovlen xorvati biznesmenebi, romlebic qarTvel

kolegebTan erTad erTobliv proeqtze imuSaveben.

masala moamzada vasil papiaSvilma

kote gabaSvilis Sexvedra Tsu-s studentebTan

7 marts Tsu-s daviT

sarajiSvilis saxelo-

bis auditoriaSi gaimar

Ta Sexvedra parlame-

ntis sagareo urTierTo

baTa komitetis Tavjdo

mares, b-n konstantine

gabaSvilsa da Tsu-s

studentebs Soris, romlis mTavari

Tema iyo saqarTvelo-nato-s

urTierTobebi. Sexvedra organi-

zebuli iyo ,,Tsu-s natos mxardam-

Wer studentTa jgufis” mier.

Sexvedris dasawyisSi, batonma kotem

gamoxata Tavisi kmayofileba

natosTan dakavSirebul sakiTxe-

bisadmi aseTi didi interesis gamo

da mokled Seexo saqarTvelo-natos

zogad urTierTobebs. amasTanave,

man xazi gausva im dadebiT cvlile-

bebs, rac mimdinareobs Tavdacvis

sferoSi bolo wlebis ganmav-

lobaSi. (isaubra logistikuri

sistemis, samxedro policiis da

dazvervis ganaxlebis, eraySi

dislocirebuli qarTveli jaris-

kacebisa da Sinagani jaris

gauqmebis Sesaxeb).

Tsu-s studentebisaTvis Zalze

saintereso iyo batoni kotes

informacia miunxenis yovelwliur

konferenciasTan dakavSirebiT. b-ni

kote uSualo monawile iyo

zemoaRniSnuli konferenciisa da

Page 11: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

11

maqsimalurad daakmayofila stu-

dentTa interesi, aRwera ra

TiToeuli detali am konferen-

ciidan.

b-nma kotem ganacxada, rom es

aris konferencia, sadac Tavs iyris

yvela is piri, vinc wyvets msoflio

politikis beds. aqedan gamomdinare,

gansakuTrebiT sagangebo zomebi

miiReba da daaxloebiT 6 000

policieli icavs im Senobas, sadac

politikosebi iyrian Tavs.

amasTanave, b-nma kotem aRniSna, rom

aseTi didi interesi rogoric iyo

saqarTvelos mimarT wels, arasodes

ar yofila. mTeli sami dRis

manZilze saubari midioda saqarTve-

loze, rac xSir SemTxvevaSi didi

qveynebis mimarTac ar xdeba xolme.

im faqts, rom evropaSi udidesi

interesi arsebobs saqarTvelos

mimarT adasturebs Tundac is

faqti, rom Cvens Tavdacvisa da

sagareo saqmeTa ministrebs gamud-

mebuli Sexvedrebi hqondaT Tavis

evropel kolegebTan. Kkote gaba-

Svilma gansakuTrebiT xazi gausva

amerikeli senatoris – makkeinis

mier gakeTebul mxardamWeri gancxa

debebis did mniSvnelobas saqarTve-

losaTvis.

zogadi moxsenebisa da miunhenis

konferenciaze saubris dasrulebis

Semdeg Tsu-s studentebs saSualeba

miecaT kiTxvebi daesvaT mowveuli

stumrisaTvis. batonma kotem

aRniSna, rom saqarTvelos natoSi

gawevrianebaze ver imoqmedebs

afxazeTisa da cxinvalis regionis

konfliqtebi da saerTod ru-

seTisaTvis ar unda iyos momgebiani

am sakiTxebze apelireba, radgan

masac aqvs analogiuri saxis

konfliqtebi Crdilo kavkasiaSi da

Tanac ufro meti. batonma kotem

amasTanave dasZina, rom ar wydeba

saqarTvelodan rusuli bazebis

gayvanis procesi da igi

aucileblad bolomde miva. erT-

erTi studenti Tavis kiTxvaSi

Seexo aSS-iranis garTulebul

urTierTobebs da dainteresda, Tu

ra pozicias daikavebs saqarTvelo

im SemTxvevaSi Tu am qveynebs Soris

omi daiwyeba. pasuxi iyo Semdegi,

rom aSS aranair oms ar apirebs

iranTan da mis mTavrobas arc raime

saxis daxmareba uTxovia saqarTve-

losaTvis. Bbolos batonma kotem

kidev erTxel gamoxata Tavisi

mowoneba aseTi didi interesisadmi

studentebisa nato-s sakiTxebTan

dakavSirebiT da gamoTqva imedi,

rom saqarTvelo uaxloes momaval-

Si miurTdeba MAP-s, ris Semdegac

mokle droSi gavxdebiT Crdilo

atlantikuri aliansis sruluf-

lebiani wevri.

masala moamzada giorgi astamaZem

G

Page 12: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

12

nato-s sainformacio centris direqtori b-ni Tornike SaraSeniZe

nato-saqarTvelos urTierTobebis Sesaxeb

gamomdinare iqidan, rom dRevandel dRes nato-sa da saqarTvelos

Soris urTierToba aqtualuri gaxda, ramdenime Tvis win saqarTveloSi,

kerZod TbilisSi, gaixsna nato-s sainformacio centri, romlis mizania

sazogadoebis informireba, Tu ra aris nato, ra nabijebi idgmeba

saqarTvelos mxridan am mimarTulebiT da ras moutans masSi gawevrianeba

Cvens qveyanas. Aamgvari centri gaixsna baTumSi da uaxloes momavalSi igi

gaixsneba TelavSi. ra Tqma unda TbilisSi arsebulma nato-s sainformacio

centrma, romlis direqtori gaxlavT Tornike SaraSeniZe, sakmaod aqtiurad

daiwyo aRniSnuli funqciis Sesruleba da intensiurad marTavs seminarebs,

rogorc sainformacio centrSi, aseve umaRles saswavleblebSi. amgvari

seminari ukve orjer Catarda ,,Tbilisis saxelmwifo universitetSi.”

zemoaRniSnulisa da zogadad nato-saqarTvelos urTierTobebis Sesaxeb,

,,Tsu-s natos mxardamWer studentTa jgufis” erT-erTi wevri, irakli

JorJoliani, gaesaubra nato-s sainformacio centris direqtors baton

Tornike SaraSeniZes.

_ batono Tornike, ra etapze

imyofeba saqarTvelo nato-Si

integraciis gzaze da ra valdebu-

lebebi unda Seasrulos qveyanam

masSi gasawevrianeblad?

_ mogexsenebaT, rom Cven amJamad

vasrulebT individualuri partnio-

robis samoqmedo gegmas (IPAP) romlis Sesrulebac sakmaod pozi-

tiurad fasdeba, magram mxolod es

gegma ar warmoadgens natoSi integ-

raciis mTavar pirobas. ubralod

IPAP-is warmatebulad ganxor-

cieleba gaadvilebs Cveni MAP-Si (gawevrianebis samoqmedo gegma)

CarTvis perspeqtivas, magram,

rogorc viciT, IPAP-i moiTxovs

fundamenturi reformebis ganxor-

cielebis aucileblobas. erTi

sityviT, IPAP-i moicavs yvela im

sferos, romelTac agreTve moicavs

MAP-i, ubralod icvleba valdebu-

lebebi. ra Tqma unda gawevrianebis

samoqmedo gegma ufro mkacri da

Page 13: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

13

standartulia, magram vimedovnebT,

rom saqarTvelos Seswevs imis Zala,

rom masac kargad gaarTvas Tavi da

misi ganxorcieleba ar gaiweleba

ise, rogorc es moxda xorvatiis,

makedoniisa da albaneTis SemTxve-

vaSi. Tumca unda iTqvas, rom

ganwyoba aris Zalian optimisturi

da rogorc saqarTvelos xelisuf-

leba imedovnebs 2008 wels saqarTve

lo daasrulebs im principebis da

moTxovnebis ganxorcielebas, rac

saqarTvelos saSualebas miscems

gaxdes nato-s sruluflebiani

wevri. rogorc avRniSneT, MAP-is Sesruleba aris Zalian rTuli

procesi, romelSic mTeli sazoga-

doeba da yvela uwyeba unda iyos

CarTuli. is emsaxureba, rogorc

nato-Si integracias, aseve saxelmwi

fo interesebs, es valdebuleba ki

ar aris, aramed iseve Cven

gvWirdeba. rogorc Cans, dRevandel

dRes nato-Si integraciis motivacia

aris Zalian didi, magram amisaTvis

qveyana unda akmayofilebdes nato-s

im standartebs, romlebic gulis-

xmoben: samxedro standartebis

Tavsebadobas natos standartebis

Sesabamisad, demokratiis dones,

ekonomikur stabilurobasa da, rac

mTavaria, qveyana unda gamoricxav-

des yovelgvari diqtatoruli

reJimis arsebobas.

saubari imaze, rom nato-s

mxolod saqarTvelo sWirdeba da

meti araferi, arsworia. marTalia

Cven gagvaCnia saintereso geopoli-

tikuri mdebareoba, magram marto

amaze ar unda gavamaxviloT

yuradReba. uzbekeTis magaliTs Tu

gaviTvaliswinebT, romelic IPAP-is programas asrulebda, andiJanis

cnobili movlenebis Semdgom, aSS-m

saerTod gawyvita masTan kavSiri da

IPAP-is Sesrulebis vadamac ganu-

sazRvreli vadiT gadaiwia. CvenTvis

mTavaria ar gadvuxvioT im

demokratiul gzas, romelzedac

amJamad Cveni qveyana imyofeba, rac

Seexeba IPAP-isa da MAP-is warmatebulad ganxorcielebas, ami-

saTvis bevri samuSaos Sesrulebaa

saWiro. marTalia aris da iqneba

calkeuli xarvezebi da naklova-

nebebi, magram tendencia aris swori.

naklovanebebi momavalSi auci-

leblad gamoswordeba, magram

mTavaria dadebiTi tendenciis arse-

boba.

_ ramdenad mniSvnelovania

saqarTvelosaTvis nato-Si gawevri-

aneba?

_ Tu gaviTvaliswinebT imas, rom

nato iTvleba yvelaze warmatebul

samxedro aliansad da mniSvnelovan

rols TamaSobda civi omis

periodSi, mas ar mouwia me-5 muxlis

gamoyeneba, rac mis did avtori-

tetze mianiSnebs. organizacias

dResac aqvs didi avtoriteti,

romelmac kargad daicva partniori

qveynebis usafrTxoeba – vimedov-

nebT, rom ase iqneba saqarTvelos

SemTxvevaSic. Tumca, nato da misi

daxmareba es ar aris mTavari.

mniSvnelovania is, rom saqarTvelo

ubrundeba demokratiul samyaros.

mTavaria Cvenma qveyanam am gzidan

da am miswrafebidan ar gadauxvios.

rac Seexeba 90-ian wlebs, rodesac

qveyanaSi sufevda areuloba,

sazogadoebaSi arsebobda azri, rom

ai mova nato da dagvexmareba. es

xSir SemTxvevaSi iyo ucodinarobis

brali. natosTan TanamSromloba ar

gulisxmobs masSi avtomatur integ-

racias, amisaTvis qveyana unda iyos

Rirsi da akmayofilebdes im

standartebs, romlebic qveyanas am

organizaciaSi gawevrianebis saSu-

alebas micems. Ggarda amisa qveyana

unda iyos ara marto usafrTxoebis

momxmarebeli, aramed unda hqondes

survili Tavisi wvlili Seitanos

saerTaSoriso samSvidobo operaci-

ebSi. Uunda aRiniSnos, rom nato

saqarTvelos aRiqvams, rogorc

Rirseul partniors da endoba

mas.Aamis magaliTia humanitaruli

Page 14: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

14

misiiT miwisZvriT dazaralebulTa

dasaxmareblad 2005 wlis Semod-

gomaze qarTvelTa samaSvelo

razmis mivlineba pakistanSi. jgufi

dakompleqtebuli iyo Sinagan

saqmeTa saministrosa da jandacvis

saministros razmiT. Ggarda amisa,

samaSvelo razmebi wargzavnili iyo

TurqeTSi miwisZvris dros.

saqarTvelo aqtiurad aris CarTu-

li saerTaSoriso samSvidobo opera

ciebSic da konfliqtur zonebSi

situaciis stabilizaciisaTvis mniS-

vnelovani wvlili Seaqvs. unda

aRiniSnos, rom qarTveli oficrebi

kargad ergebian dasavlur standar-

tebs. amgvarad, saqarTvelosaTvis

nato-Si gawevrianeba Zalian mniSvne-

lovania, radganac nato ara

mxolod samxedro, aramed faseulo-

baTa aliansicaa. mis wevr qveyanaSi

daculi unda iyos pirovnebis

Tavisufleba, kanonis uzenaesoba.

saboloo jamSi sazogadoeba dafuZ-

nebuli unda iyos Zlier demok-

ratiul principebze da ara marto

Zlier jarze.

_ rogor fiqrobT, Cveni natoSi

gawevrianebis Semdgom, rogori

urTierToba damyardeba ruseTTan?

_ rogorc viciT, ruseTi

maqsimalurad cdilobda Seefer-

xebina baltiispireTis qveynebis

nato-Si integracia da amisaTvis

yovelgvar Rones xmarobda, magram

saboloo jamSi Seegua am faqts.

vfiqrob, rom ase iqneba saqarTve-

los SemTxvevaSic. miT umetes, rom

ruseTSic aris Wkviani xalxi,

romelTa interesebSi Sedis kavka-

siaSi stabiluri mdgomareobis arse

bobis aucilebloba. ra Tqma unda,

Tu kavkasiaSi aRikveTeba yovel-

gvari safrTxe, vgulisxmob tero-

rizmis, trefikings da sxva saSiSro

ebebs, maTTvis misaRebi iqneba sam-

xreTiT saimedo mezoblis arseboba,

magram maTi mxridan saqarTvelos

mimarT kvlav erTgvari nostal-

giuri damokidebuleba arsebobs.

imedi maqvs, rom ruseTi adre Tu

gvian konstruqciul dialogze

wamova da saSualebas mogvcems

kvlav gadavdgaT iseTi mniSvne-

lovani nabijebi, rac viTarebas

stabilurs gaxdis da urTierToba

ufro pragmatuli gaxdeba. saerTod,

ruseTs axasiaTebs erTi Tviseba _

igi yovelTvis Cagravda patara

saxelmwifoebs da erideboda ama Tu

im problemis sajaro ganxilvas.

baltiispireTis SemTxvevaSi, sadac

rusulenovan mosaxleobas (iseve

maTi keTildReobisaTvis) Txovdnen

eswavlad saxelmwifo ena, ruseTis

mxridan uaryofiTi gamoxmaureba

mohyva, magram am SemTxvevaSi mas

saqmis daWera mouxda iseT

organizaciebTan, rogoric aris

evrokavSiri da nato.

_ ra mniSvneloba aqvs

saqarTveloSi natos sainformacio

centris gaxsnas?

_ am centris mizania nato-s Sesaxeb

mosaxleobis informireba da, rac

mTavaria, sazogadoebrivi azris

Camoyalibeba saqarTveloSi. Cveni

mizania sazogadoeba aqtiurad

CavrToT gawevrianebis procesSi.,

rac qveyanas daexmareba nato-sken

mniSvnelovani nabijebi gadadgas.

_rogor apirebT sainformacio

kampaniis gaSlas?

_pirvel rigSi vgegmavT Jurnalis-

tebs Soris da skolebSi movawyoT

konkursi Temebis saxiT, sadac

natoze damuSavdeba calkeuli

Temebi, xolo gamarjvebuli dajil-

dovdeba Sesabamisi prizebiT. Aaseve

vapirebT natos Tematikaze telega-

dacemebis da radiogadacemebis

gaSvebas. mogexsenebaT, rom baTumSi

gaixsna sainformacio centris fili

ali. uaxloes momavalSi amgvari fi-

liali gaixsneba TelavSic. Ggarda

amisa, amas winaT movawyveT Cveni

pirveli sainformacio biuletinis

prezentacia, vgegmavT videoklipis

gadaRebas, xolo zafxulSi

Page 15: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

15

koncertis Catarebas, sadac axal-

gazrdebs daurigdebaT natos maisu-

rebi, raTa axalgazrdebSi nato

asocirdebodes garTobasa da

mxiarulobasTan.

masala moamzada irakli JorJolianma

rubrika samxedro Temaze

TbilisSi “partnioroba mSvidobisaTvis”

programis egidiT dagegmili RonisZiebebi

Catarda

,,stabilurobis SenarCunebis operaciebis”

programis (SSOP) farglebSi ori axali

batalioni gaiwrTvna

qarTuli artileriis SesaZleblobebi misi

daarsebis me-13-e wlisTavze

qarTuli aviaciis damrtymeli Zala - Ми-24 tipis Sveulmfrenebi

TbilisSi “partnioroba mSvidobisaTvis” programis egidiT dagegmili

RonisZiebebi Catarda

martis TveSi TbilisSi gaimarTa ,,partnioroba mSvidobisaTvis” programis

egidiT dagegmili ori RonisZieba: seminari saxelwodebiT ,,sahaero

operaciebi” da informaciuli sistemebis mravalerovnuli swavlebis

dagegmvis konferencia “Combined Endeavor-2006”.

saqarTvelo 1994 wlidan aqtiur monawileobas iRebs nato-s partnioroba

mSvidobisaTvis programaSi (PFP).

rubrikis avtori

dimitri silaqaZe

Page 16: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

16

partnioroba mSvidobisaTvis aris ZiriTadi iniciativa, romelic

warmodgenili iyo nato-s mier briuselis samitze 1994 wlis ianvarSi.

partnioroba muSaobs politikuri da samxedro TanamSromlobis gafarToeba-

gaRrmavebaze mTel evropaSi. nato-s yuradRebis centrSi iqneba partniorobis

nebismieri aqtiuri wevri qveyana, Tu am ukanasknelis politikur

damoukideblobas, teritoriul mTlianobas an usafrTxoebas raime safrTxe

emuqreba. saqarTvelom miiRo es mowveva da 1995 wels SemuSavebul iqna

saqarTvelo-nato-s individualuri partniorobis programa (IPP) . partnioroba mSvidobisaTvis saqmianobebis ZiriTad sferos warmoadgens praqtikuli,

uSiSroebisa da samxedro TanamSromloba.

partniorobis konkretuli amocanebi Seicavs:

• daxmarebas erovnuli Tavdacvis dagegmvasa da biujetis Seqmnis

procesSi;

• SeiaraRebul Zalebze demokratiuli kontrolis uzrunvelyofas;

• SeZlebisunarianobasa da mzadyofnas gaeros xelmZRvanelobiTa da

euTo-s pasuxismgeblobiT Catarebul operaciebSi;

• NATO-sTan samxedro TanamSromlobis ganviTarebas, erToblivi

dagegmvis, wrTvnisa da mowesrigebuli varjiSebis Catarebas im

mizniT rom gaZlierdes partnioroba mSvidobisaTvis

Tanamonawileebis SesaZleblobebi, srulfasovnad Seasrulon

samSvidobo, humanitaruli, samaSvelo, kvleviTi da Semdgomi

SeTanxmebebis mixedviT gaTvaliswinebuli sxva operaciebi;

• SeiaraRebuli Zalebis TandaTanobiT ganviTarebas, raTa maT ukeT

imoqmedon Crdilo-atlantikuri aliansis wevrTa jarebTan erTad.

1996 wels pirvelma qarTulma samxedro qvedanayofma miiRo monawileoba

partnioroba mSvidobisaTvis programis farglebSi gamarTul savele

wvrTnebSi. am droidan saqarTvelo aqtiurad monawileobs am egidiT

gamarTul samxedro wvrTnebsa da swavlebebSi.

rac Seexeba zemo aRniSnul samxedro swavlebebs, maTgan pirveli

mimdinareobada 21 Tebervlidan 2 martamde. Catarda erToblivi seminarebi

saxelwodebiT ,,sahaero operaciebi” saqarTvelos Tavdacvis saministrosa

da nato-s sahaero Zalebis SveulmfrenTa bazaze. swavlebis mizani nato-s

sahaero operaciebis dagegmva da maTi standartuli procedurebis

ganxorcielebis Seswavla iyo. seminarSi ,,partnioroba mSvidobisaTvis”

programis da xmelTaSua zRvis dialogis qveynebis warmomadgenlebi

monawileobdnen.

rac Seexeba kavSirgabmulobisa da informaciuli dagegmvis konferencias

“Combined Endeavor -2006” 21 marts gaixsna da 4 dRe grZeldeboda. masSi

natosa da PFP-is 42 qveynis 237 warmomadgeneli monawileobda. swavleba

Page 17: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

17

,,partnioroba mSvidobisaTvis” programis farglebSi amerikis evro-

sardlobis dafinansebiT xorcieldeba.

konferencia gasul wlebSi Catarebuli swavlebebidan miRebul

gamocdilebas da Seqmnil monacemTa bazas emyareba. Mmravalerovnuli

konferencia miznad isaxavs monawile qveynebs Soris kavSirgabmulobisa da

informaciuli sistemebis urTierTTavsebadobis miRwevas.

saqarTveloSi damgegmavi konferenciis dasrulebis Semdeg swavlebebi 12-25

maiss bosniasa da germaniaSi paralelur reJimSi Catardeba.

saqarTvelodan iq mekavSire specialistTa ori jgufi gaemgzavreba.

monawileebi kavSirgabmulobisa da informaciuli sistemebis gamoyenebas

Seiswavlian da saerTaSoriso standartebs gaecnobian.

partnioroba mSvidobisaTvis programaSi aqtiuri monawileoba udides

rols iTamaSebs Crdilo-atlantikur sivrceSi gawevrianebis evoluciur

procesSi da xels Seuwyobs saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis

Tavsebadobas natos ZalebTan.

,,stabilurobis SenarCunebis operaciebis” programis (SSOP) farglebSi

ori axali batalioni gaiwrTvna

dasrulda ,,stabilurobis Senar-

Cunebis operaciebis” programis

morigi etapi. qarTul-amerikuli

programiT 600-mde samxedro

mosamsaxure momzadda. I da 2 qveiTi

brigadebis lojistikuri uzrunve-

lyofis batalionebma wrTvnis oTx

kviriani kursi gaiares. piradma

Semadgenlobam amerikeli instru-

qtorebis daxmarebiT taqtikuri,

sacecxle, topografiuli da

samxedro unarCvevebi Seiswavla.

igive programis farglebSi 27

martidan amave batalionebis

Stabebis mmarTvelobis wrTvnis

procesi daiwyo.

rac Seexeba zogadad qarTul-

amerikul samxedro TanamSro-

mlobas. am TanamSromlobas

safuZveli Caeyara 1997 wels

vaSingtonSi, sadac xeli moewera

CarCo SeTanxmebas ,,saqarTvelosa da

aSS-s mTavrobas Soris masobrivi

ganadgurebis iaraRis gavrcelebis

Tavidan acilebis sferoSi da

TavdacviTi da samxedro kavSirebis

gaRrmavebis Sesaxeb” da romelic

Page 18: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

18

amoqmedda 1997w 10 noembers. 1998w

SemuSavda TanamSromlobis gegma

saqarTvelos Tavdacvis samini-

strosa da aSS-s Tavdacvis

departaments Soris. amis Semdeg

urTierToba kidev ufro gaRrmavda

da saqarTvelo miuerTda

,,gaerTianebuli sakontaqto gunde-

bis programas” (joint contact team program) da CaerTo ,,usafrTxoebis

sferoSi daxmarebis programis”

saqarTvelosTvis aqamde daxurul

qveprogramebSi, radgan saqarTvelo

amoRebul iqna aSS-s ,,iaraRiT

saerTaSoriso regulirebis siidan.”

aRniSnuli programebis kargad

warmarTvisaTvis 1999w gaixsna

amerikis evropuli sardlobis

ormxrivi urTierTobis ofisi. amis

Semdeg saqarTvelosa da aSS-s

Soris mravali programa ganxo-

rcielda, maT Soris aRsaniSnavia

,,saqarTvelos wrTvnisa da

aRWurvis” programa (GTEP). amerikelma instruqtorebma am

programis farglebSi qarTul

armias 2500-ze meti samxedro

gauwrTvnes da SeuiaraRes.

swavlebebs uZRvebodnen amerikis

evropuli Zalebis specdani-

Snulebis Zalebis instruqtorebi.

maT, garda 2500 jariskacisa,

swavlebebi Cautares 70 saStabo

oficers. programa 2 wlis manZilze

2002-dan 2004 wlebSi grZeldeboda

da amerikul mxares 64 milioni

dolari daujda. programis

warmatebulad ganxorcielebis

Semdeg amerikis SeerTebulma

Statebma 2005 wels daiwyo axali

,,SenarCunebisa da stabilurobis

uzrunvelyofis operaciebis

programis” (SSOP) ganxorcieleba,

romlis farglebSic amerikuli

mxare qarTul armias 4000

jariskacs gauwrTvnis, rac sakmaod

gaaZlierebs qarTul armias da did

daxmarebas gauwevs qarTul jars

nato-s standartebze gadasa-

svlelad.

qarTuli artileriis SesaZleblobebi misi

daarsebis me-13 wlisTavze

15 marts saqarTvelos SeiaraRebulma Zalebma

artileriis me-13-e wlisTavi aRniSna. Aam faqtTan

dakavSirebiT saartilerio brigadis terito-

riaze sazeimo RonisZieba gaimarTa. ceremonialSi

yvela qveiTi brigadis saartilerio qvedana-

yofebi, naRmtyorcnTa oceulebi da divizionebi monawileobdnen. Ppirad

Semadgenlobas es dRe ministris pirvelma moadgilem mamuka kudavam da

SeiaraRebuli Zalebis generaluri Stabis ufrosis moadgilem, generalma

joni zariZem miuloca. RonisZiebeze mowveul stumarTa Soris saqarTveloSi

akreditebuli samxedro ataSeebi iyvnen. samsaxureobrivi movaleobis

keTilsindisierad da profesionalurad SesrulebisaTvis artileristebi

generaluri Stabis xelmZRvanelobam sapatio sigelebiT daajildova. sazeimo

ceremonialis dasrulebas saartilerio teqnikis demonstrireba moyva.

Page 19: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

19

rac Seexeba zogadad qarTuli artileriis

istoras da dRevandel SesaZleblobebs, bolo

wlebis ganmavlobaSi am mxriv bevri progresuli

cvlileba SeimCneva da qarTul armiaSi artileria

yvelaze Sorsmsrolel danayofad iTvleba.

qarTveli artleristebis pirveli sabrZolo

gamocda afxazeTis omSi moxda da eqspertTa

SefasebiT am omSi yvelaze profesionalurad da

efeqturad saartilerio danayofebi moqmedebdnen,

risi ganmapirobebeli faqtori albaT is gaxldaT,

rom TbilisSi aTwleulobis ganmavlobaSi

arsebobda saartilerio saswavlebeli, Tumca

arsebobda erTi didi nakli, qarTul armias SeiaraRebaSi

TiTqmis ar hqonda TviTmavali

saartilerio danadgarebi, rac metoqes

saSualebas aZlevda aRmoeCina qarTuli

saartilerio cecxlis gaxsnis adgili da

oriod wuTSi sapasuxo dartyma

ganexorcielebina. drois mcire monakveTSi

ki buqsirebad saartilerio danadgars

poziciis Secvla ar SeuZlia, rasac ver

vityviT TviTmaval danadgarebze. swored

amitomac nato-s wevri qveynebis armiebi

aqcents TviTmali saartilerio danadgarebis brigadebis gaZlierebaze

akaTeben. bolo wlebSi saqarTveloc igive gzas daadga. qarTul armiaSi

yvelaZe Sorsmsroleli danadgaria “Пион”-i da “2C195”, romelTa srolis

manZili Sesabamisad 47,5km da 28,9kmia Tumca qarTuli armiis SeiaraRebaSi

isini TiTo egzemplaris saxiT arseboben da amitom mxolod maT imedze

yofna ar SeiZleba. amas emateba maTi met-naklebi teqnikuri gamarTuloba.

Ggamomdinare aqedan, qarTuli armiis saartilerio Zalebis imedi gaxlavT

zalpuri cecxlis reaqtiuli danadgari ВМ-21”gradi” da misi Cexuri

modifikacia “RM-70”. am sabrZolo danadgarebis ZiriTadi pliusi is gaxlavT

rom, maT ZaluZT 40 raketa erTdroulad gauSvan 21 kilometris radiusSi

mowinaaRmdegis poziciebisaken da umal Seicvalon sabrZolo pozicia.

qarTul armiis rigebSi oficialuri monacemebiT 16 erTeuli ,,gradi”-a. amas

emateba “RM-70”-ebis ricxvi da sakmaod soliduri raodenoba gamodis, Tumca,

kavkasiaSi, es yvelaze mcire ricxvia, radganac azerbabaijans analogiuri 60

sistema gaaCnia, xolo somxeTs 50-mde.

qarTul SeiaraRebaSi bolo wlebSi gamoCnda sxva TviTmavali saartilerio

danadgarebic. 2005 wels Tavdacvis saministrom SeiZina daaxloebiT erTi

aTeuli 2C3 ,,akacia”, romlis sabrZolo SesaZleblobebi sakmaod

STambeWdavad gamoiyureba. ,,akacias” SeuZlia 43,5 kg wonis msxvrevad-fugasuri

Wurvi 17 kilometris siSoreze isrolos, xolo 27 kg-iani kumulatiuri Wurvi

_ 4 km-ze. aparatSi ganTavsebulia 42 msxvrevad-fugasuri da 4 kumulatiuri

Wurvi.

Page 20: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

20

qarTulma armiam CexeTSi SeiZina ramodenime saartilerio danadgari “DANA”. mas aqvs 152 mm kalibris haubica, romelic avtomatur reJimSi iteneba da

wuTSi xuT gasrolas aswrebs. misi msxvrevad-fugasuri Wurvis moqmedebis

radiusi 18,7 km-a, xolo aqtiur-reaqtiulis 30 km-s aRwevs. am danadgaris kidev

erTi pliusi is gaxlavT, rom igi sakmaod maRal siCqares anviTarebs da

SeuZlia monawileoba miiRos ara mxolod saxmeleTo brZolebis dros,

aramed sazRvao sanapiros dacvisas. Tumca mTavari ara mxolod didZali

sabrZolo teqnikis yolaa, aramed maTi kargi eqspluatacia, rac moiTxovs

intensiur wrTvnebs da swavlebebs, romlis drosac artileristebic Tavis

ostatobas daxvewen da teqnikac ar daiJangeba farexSi dgomiT. Aam mxriv,

bolo periodSi, sasikeTo nabijebi gadaidga da mravali wrTvna da swavleba

Catarda. maT Soris yvelaze grandiozuli iyo 2005 wlis aprilSi Catarebuli

erTTviani wrTvnebi koduri saxelwodebiT ,,cecxlovani muSti 2005”.

wrTvnebSi monawileoba miiRo 1300-mde artileristma, romlebic ZiriTadad

kontraqtiT ayvanili samxedroebi arian, rac albaT kidev erTi stimulia

ismisa, rom isini Tavis saqmes profesiul doneze Seasruleben.

qarTuli aviaciis damrtymeli Zala - Ми-24 tipis Sveulmfrenebi

Page 21: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

21

adre Tu artilerias omis RmerTi

ewodeboda, dRes es termini Tamamad

SegviZlia vixmaroT aviaciis misamar TiT. misi saSualebiT brZola

SegviZlia mowinaaRmdegis dedaqalaq

Si gadavitanoT, davbomboT mtris

poziciebi, javSanteqnika, strate-

giuli obieqtebi, cocxali Zala da

ase Semdeg, magram yovelive es

SesaZlebelia mxolod da mxolod

Zlieri aviaciis pirobebSi. amitomac

wamyvani da ara mxolod wamyvani saxelmwifoebis samxedro xelisu-

falni prioritetad aviaciis gaZli-

erebas irCeven. saqarTvelos samxed-

ro-sahaero Zalebis daarsebis Tari-

Ria 1992 wlis 19 seqtemberi. qarTu-

li samxedro-sahaero Zalebis Ziri-

Tadi daniSnulebaa: saqarTvelos

sahaero sivrcis dacva da kontro-

li; sahaero dazverva da informa-

ciis mopoveba, SeiaraRebuli Zale-

bis sxva saxeobebis mxardaWeris

uzrunvelyofa, sahaero evakuacia:

samZebro da samaSvelo operaciebis

Catareba; jarebis da samxedro

tvirTebis sahaero gadazidva. yvela

am funqciis Sesruleba moiTxovs

did teqnikur Zalisxmevas, rac

iTvaliswinebs Zlier saaviacio

parkis yolas, risganac qarTuli

aviacia jerjerobiT Sorsaa. Tumca

saqarTvelos xelisuflebis mier

aRebuli kursi, natoSi integra-

ciisaken swrafva da Zlieri

samxedro Zalebis Camoyalibeba

iZleva optimizmis saSualebas imisa,

rom qarTuli aviacia uaxloes

momavalSi saTanado doneze

dadgeba. am gzaze warmatebul

nabijad Sefasda Ми-24 tipis damrty meli Sveulmfrenebis Sesyidva da

maTgan calkeuli saaviacio eskad-

riliis Camoyalibeba. Uupriani

iqneba Tu mkiTxvels gavacnobT am

marTlac msoflioSi erT-erTi uZlieresi Sveulmfrenis istorias

da sabrZolo SesaZleblobas, ris

Semdegac albaT TvalnaTliv gamoC-

ndeba Tu ra pliusia qarTuli

armiisTvis am sabrZolo aparatis

sakuTar SeiaraRebaSi yola.Ggasuli

saukunis 60-iani wlebis SuaxanebSi

vietnamis omSi pentagonma pirvelad

gamoiyena sabrZolo Sveulmfreni

AM-1 ,,hiu kobra”, amas moyva sabWoTa

kavSiris sapasuxo nabiji da 1967

wlidan daiwyo sabrZolo Sveul-

mfrenis Ми-24 ,,krokodilis” proeq-

tireba. pirveli gafrena Sveul-

mfrenma 1969 wels Seasrula. misi

seriuli warmoeba ki 1971 wlidan

daiwyo da 1992 wlamde gagrZelda.

am drois ganmavlobaSi sxvadasxva

modifikaciis 2300-mde Ми-24 iqna

awyobili. Sveulmfreni misi Seqmnis

dRidan monawileobda msoflioSi

mimdinare sxvadasxva intensivobis

TiTqmis yvela konfliqtSi da

iTvleba am klasSi msoflioSi erT-

erT saukeTeso safren aparatad,

razec albaT ukeTesad metyvelebs

misi sabrZolo SesaZleblobebi.

sabrZolo-satransporto Sveulmfrenis Ми-24-is maqsimaluri asafreni masa 12 tonas

aRwevs, Sveulmfrens uyenia ori, TiToeuli 2200 cx.Z-is simZlavris turboxraxniani

Zrava. frenis maqsimaluri siCqare 335 km/sT-s aRwevs, kreiseruli ki - 270km/sT.

frenis maqsimaluri siSore 1000km-ia, xolo sabrZolo moqmedebis radiusi 290

kilometramde. frenis maqsimaluri simaRle 6000 metrs aRwevs. sabrZolo aparatis

ekipaJi 3 kacisgan Sedgeba, Sveulmfrenis SeiaraRebas warmoadgens erTi 12,7 mm.

tyviamfrqvevi an 30 mm qvemexi, 80 cali C-8 tipis reaqtiuli Wurvi an 57 mm.

kalibriani 127 cali C-8 tipis raketa, frTebis boloSi ki oTxi marTvadi

tanksawinaaRmdego raketa ekideba, xolo Sveulmfrenis bolo modifikaciebi

aRWurvilia 2 C-60 tipis ,,haeri-haeri” klasis raketebiT, Sveulmfrens aseve SeuZlia

gadaiyvanos 24 medesante an 12 daWrili.

Page 22: nato da msoflio usafrTxoeba - Parliament · sagareo urTierTobaTa komitetisa da nato-s mxardamWer studentTa jgufis mier momzadebuli yovelTviuri daijesti nato da msoflio usafrTxoeba

22

qarTul armiaSi pirveli Ми-24 -is Sveulmfrenebi afxazeTis omis win

gamoCnda, rodesac saqarTvelos

maSindelma xelisuflebam eqvsi am

tipis Sveulmfreni SeiZina rusi

samxedroebisgan Telavis aerodrom-

ze, sadac im droisaTvis rusuli

baza iyo ganTavsebuli. es Sveul-

mfrenebi omis dawyebisTanave

CaerTnen sabrZolo moqmedebebSi,

isini aqtiur monawileobas iRebdnen

gagris, oCamCirisa da soxumis

dacvaSi. qarTvelma pilotebma

araerTi warmatebuli sabrZolo

gafrena ganaxorcieles, magram 3

Ми-24 Camogdebul iqna, rasac mohyva

iseTi saxelovani da gamocdili

mfrinavebis daRupva rogorebic

iyvnen: jimi maisuraZe, mamuka

gelaSvili, abaqar magomedovi da

sxvebi. afxazeTis omis Semdeg

darCenili sami qarTuli Ми-24 ukrainaSi gagzavnes kapitaluri

remontisaTvis., sadac rogor

samxedro eqsperti irakli alada-

Svili aRniSnavs Sveulmfrenebi

iZulebul ,,finansur tyveobaSi” 5

weli imyofebodnen da sanam

saqarTveloSi axali xelisufleba

ar movida, am sabrZolo aparatebis

remontis Tanxis gadaxda aravin

indoma. Sveulmfrenebi saqar-

TveloSi 2004 wlis gazafxulze

dabrundnen. swored am ,,mfrinavi

niangebis” gamoCenam didi roli

Seasrula aslan abaSiZis reJimis

fsiqologiur gatexvaSi. aWaraSi

mimdinare procesebis dasrulebidan

mcire xanSi erTma Ми-24-ma aWaris mTebSi avaria ganicada, magram es

avaria sabednierod umsxverplod

dasrul- da, es Sveulmfreni mas

Semdeg ,,TbilaviamSenis” saamqroSi

imyo- feba, magram misi aRdgena

mizanSe- wonilad ar CaTvales

dazianebis xarisxidan gamomdinare,

Tumca misi saTadarigo nawilebad

gamoyeneba SeiZleba. avariagancdili

Ми-24 maleve uzbekeTSi nayidma

igive tipis Sveulmfrenma Caanacvla.

Amas daemata 3 erTeuli Ми-24, romlebic ukrainaSi iqna SeZenili

2005wlis gazafxulze da qarTul

armiaSi ,,mfrinavi niangebis” ricxvi

eqvsamde gaizarda. amas daemata

samxedro personalis socialuri

pirobebis gaumjobeseba. mfrinavebs

gaezardaT xelfasebi, samxedro

aviaciisaTvis gamoyofili iqna didi

raodenobiT saaviacio sawvavi,

ramac qarTvel mfrinavebs

saSualeba misca efrinaT bevrad

meti da Sesabamisad daexve- waT

safrenosno ostatobis done,

mieRoT monawileoba sxvadasxva

formatiT mimdinare samxedro

wrTvnebsa da swavlebebSi, gare-

montebuli iqna sahaero Zalebis

marneulis baza da daiwyo sxva

sahaero bazebis SekeTebis procesi.

am yvelafris Semdeg ki Tamamad

SegviZlia vTqvaT, rom qarTul

samxedro-sahaero ZalebSi Ми-24 tipis Sveulmfrenebis calkeuli

saaviacio eskadrilia, erT-erTi

yvelaze brZolisunariani da

mobiluri danayofia da yovelTvis

mzad aris uzrunvelyos qveynis

usafrTxoeba.

saqarTvelos parlamentis sagareo urTieTobaTa komiteti,

0118.rusTavelis gamziri #8, Tbilisi, saqarTvelo

tel: (995 32) 93 56 53, faqsi: (995 32) 92 02 76

el-fosta: [email protected], [email protected]